نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری هفدهم

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هفدهم

تصمیم‌های مجلس نمایندگان مجلس شورای ملی در ۲۴ دوره قانونگذاری

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری هفدهم

نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری هفدهم

دوره هفدهم مجلس شورای ملی

افتتاح

۷ اردیبهشت ماه ۱۳۳۱ خورشیدی برابر با

۷ اردیبهشت ۲۵۱۱ شاهنشاهی

۲ شعبان ۱۳۷۱ هجری

۲۷ آوریل ۱۹۵۲ میلادی

اختتام – انحلال

دوره هفدهم مجلس شورای ملی به موجب فرمان همایونی در ۲۸ آبان ماه ۱۳۳۲ خورشیدی منحل گردید.

۲۸ آبان ماه ۱۳۳۲ خورشیدی برابر با

۲۸ آبان ماه ۲۵۱۲ شاهنشاهی

۱۱ ربیع الاول ۱۳۷۲ هجری

۱۹ دسامبر ۱۹۵۳ میلادی

انتخابات مجلس هفدهم بزرگترین تقلب در تاریخ انتخابات ایران است و تا کنون پروسه‌ای چنین با نیرنگ در ایران دیده نشده است. در انتخابات برای دوره هفدهم قانونگذاری ۱۳۶ کرسی مجلس یا حوزه انتخاباتی وجود داشت. مصدق در ۸۲ حوزه پروانه به برگزاری انتخابات را داد که اطمنیان داشت از هواداران جبهه ملی برگزیده می‌شوند. با این حساب شمار نمایندگانی که وارد مجلس شورای ملی شدند، آن شماری بود که برای مجلس شورای ملی برای برگزاری و گشایش مجلس و تصویب قانون بدان نیاز داشت. در دیگر ۵۴ حوزه انتخاباتی که مصدق انتخابات را برگزار نکرد، روشن بود که در آن شهرها و حوزه‌ها جبهه ملی‌ها رای نخواهند آورد. مصدق کار را به آنجا کشاند که پروانه نداد، نمایندگان ارامنه، کلیمیان و زرتشتیان به مجلس راه یابند. اگر انتخابات در سراسر ایران برگزار می‌شد، مصدق در مجلس هفدهم رای اکثریت نداشت و نمی‌توانست رای اعتماد از مجلس هفدهم بگیرد و نخست‌وزیری او با آغاز دوره هفدهم به پایان می‌رسید. از این انتخابات تا به امروز از سوی هواداران مصدق و جبهه ملی‌ها به عنوان اولین و آخرین انتخابات آزاد در ایران یاد می‌شود و محمد مصدق که غیر قانونی با پنهان کردن ملیت دوگانه‌اش خود را دوباره برای نخست‌وزیری کاندید کرد به عنوان تنها نخست‌وزیری که با دموکراسی انتخاب شده است به مردم ایران فروخته می‌شود.

پنجاه و چهار حوزه انتخاباتی که در آن مصدق انتخابات را برگزار نکرد: اراک (۲ کرسی) - اصفهان (۳ کرسی) - اقلیت‌ها(ارامنه جنوب) (۱ کرسی) - اقلیت‌ها (ارامنه مرکزی و شمال) (۱ کرسی) - اقلیت‌ها (زرتشتی) (۱ کرسی) - اقلیت‌ها (کلیمیان) (۱ کرسی) - اقلیت‌ها (ارامنه مرکزی و شمال) (۱ کرسی) - بابل و بارفروش (۳ کرسی) - بروجرد (۲ کرسی) - بم (۱ کرسی) - بهبهان کهکیلویه (۱ کرسی) - تربت حیدریه (۱ کرسی) - خرمشهر (۱ کرسی) - درگز (۱ کرسی) - دزفول (۱ کرسی) - دشت گرگان و یموت (۱ کرسی) - دشت میشان و بنی طرف و سوسنگرد (۱ کرسی) - رشت (۲ کرسی) - زابل سیستان (۱ کرسی) - ساری و تنکابن (۲ کرسی) - ساوه و زرند (۱ کرسی) - سبزوار (۲ کرسی) - سقز و بانه (۱ کرسی) - سنندج (۳ کرسی) - شوشتر (۱ کرسی) - شهر ری (۱ کرسی) - شهر کرد بختیاری (۱ کرسی) - شیراز (۶ کرسی) - فسا (۱ کرسی) - قوچان (۱ کرسی) - کاشان و نطنز (۱ کرسی) - مشهد (۴ کرسی) - نایین (۱ کرسی)

از ۱۳۶ کرسی نمایندگی مجلس شورای ملی تنها ۸۱ نماینده از سراسر ایران برگزیده شدند. مجلس شورای ملی با ۵۲ رای از ۸۲ نماینده به نخست‌وزیری محمد مصدق ابراز گرایش کرد. هم‌چنین در نشست مجلس سنا از ۳۶ سناتور نفر حاضر در مجلس سنا تنها ۱۴ سناتور به نخست‌وزیری دوباره محمد مصدق ابراز گرایش کردند و ۱۹ تن رای سفید دادند. اعضای هیات رئیسه مجلس سنا در کاخ سعدآباد به پیشگاه شاهنشاه شرفیاب شدند و نداشتن گرایش مجلس سنا را به نخست‌وزیری مصدق به آگاهی شاهنشاه رساندند و ایشان دستور دادند که برای از میان برداشتن این ناهم‌اندیشی میان دولت و مجلس گفتگو برقرارشود. سرانجام بااینکه دو مجلس گرایش به نخست‌وزیری مصدق نداشتند فرمان نخست‌وزیری دوباره محمد مصدق از سوی شاهنشاه توشیح شد. ۲۲ تیر ۱۳۳۱ محمد مصدق در جلسه خصوصی مجلس شورای ملی ماده واحده اختیارات تام مالی و اقتصادی دولت را برای شش ماه در میان گذاشت و یادآور شد که شناساندن هیات دولت پس از تصویب اختیارات پیشنهادی خواهد بود. مصدق درخواست کرد که اختیارات تام از مجلس شورای ملی بگیرد یعنی قانون اساسی را شکست یعنی قوه مقننه و قوه مجریه را در شخص خودش تعریف کرد. یعنی خود قانون بنویسد و خود قانون تصویب شده از سوی خودش را اجرا کند. مجلس شورای ملی دادن اختیارات تام به مصدق را رد کرد و مصدق سپس کناره‌گیری خود را از نخست‌وزیری تقدیم داشت. مجلس شورا و سنا گرایش خود را به احمد قوام ابراز داشتند و شاهنشاه فرمان نخست‌وزیری احمد قوام را صادر کردند. حزب توده تظاهرات عمومی بزرگی با پشتیبانی مامورین کا.گ. ب در تهران و شهرستان‌ها علیه احمد قوام برپاکردند و کار را به جایی رساندند که روز ۳۰ تیر به تیراندازی میان مامورین انتظامی و تظاهرکنندگان که با خشونت با مامورین دست به گریبان شده بودند انجامید و شماری کشته شدند، در این جا مجلس شورای ملی اعلام گرایش به محمد مصدق کرد و شاهنشاه فرمان نخست‌وزیری محمد مصدق را صادر کردند. مجلس شورای ملی در ۱۲ امرداد قانون دادن اختیارات به محمد مصدق تصویب کرد.

پس از این که محمد مصدق از اختیارات خود سوءاستفاده کرد و علیه اراده مردم ایران، نقشه تغییر رژیم در ایران را کشید در روز رستاخیز ملی ۲۸ امرداد ۱۳۳۲ سرنگون شد. مصدق دستگیر شد و در دادگاه به اتهام خیانت به کشور به اعدام محکوم شد ولی با عفو شاهنشاه، محمد مصدق به سه سال زندان محکوم شد. اعضای جبهه ملی و توده‌ای‌ها متواری و بیشتر آنها به جمهوری دموکراتیک آلمان (آلمان شرقی) و یا شوروی پناهنده شدند و از آنجا دامنه پروپاگاندا و نوشتن کتاب‌های علیه ایران را آغازکرده و با بنیان کنفدراسیون دانشجویان در خارج از کشور، تیشه بر ریشه‌های فرهنگ، اقتصاد، آزادی و استقلال ایران زدند.

شماره ردیف	حوزه انتخابیه	نام خانوادگی و نام	روشن‌سازی
۱	آباده	قشقائی – محمد حسین
۲	اراک	ندارد	انتخابات انجام نشد و ۲ کرسی آن حوزه منتظر ماند.
۳	اردبیل	هدی – فضل علی
۴	ارسباران - اهر	امامی اهری – علی اکبر
۵	اصفهان	ندارد	از انتخابات خبری نرسید و ۳ کرسی آن حوزه منتظر ماند.
۶	اقلیت‌ها (ارامنه جنوب)	ندارد	انتخابات انجام نشد و کرسی منتظر ماند.
۷	اقلیت‌ها (ارامنه مرکزی و شمال)	ندارد	انتخابات انجام نشد و کرسی منتظر ماند.
۸	اقلیت‌ها (زرتشتی)	ندارد	انتخابات انجام نشد و کرسی منتظر ماند.
۹	اقلیت‌ها (کلیمیان)	ندارد	انتخابات انجام نشد و کرسی منتظر ماند.
۱۰	ایرانشهر – فهرج- بلوچستان	ریگی (مراد) - ابراهیم
۱۱	بابل – بارفروش	ندارد	از انتخابات خبری به مجلس نرسید و ۳ کرسی آن حوزه منتظر ماند.
۱۲	بجنور	شادلو – نصرالله
۱۳	بروجرد	ندارد	انتخابات انجام نشد و ۲ کرسی آن حوزه منتظر ماند.
۱۴	بم	ندارد	انتخابات انجام نشد و کرسی منتظر ماند.
۱۵	بندر پهلوی	معتمد دماوندی – ابوالمکارم
۱۶	بندر عباس	مصباح زاده – دکتر مصطفی
۱۷	بوشهر	اخگر - میرزا احمد خان
۱۸	بوشهر	فرامرزی - احمد
۱۹	بهبهان – کهکیلویه	ندارد	انتخابات انجام نشد و کرسی منتظر ماند.
۲۰	بیجار و گروس	اورنگ (شیخ الملک) – عبدالحسین
۲۱	قائنات (بیرجند)	منصف – میرزا محمدعلی خان
۲۲	تبریز	انگجی – سید محمد علی
۲۳	تبریز	خلخالی – سید جواد
۲۴	تبریز	شبستری – سید مرتضی
۲۵	تبریز	گنجه ای – جواد
۲۶	تبریز	مجتهدی – سید عبدالحسین
۲۷	تبریز	مدرس – علی اصغر
۲۸	تبریز	ملکی – دکتر ابوالحسین
۲۹	تبریز	میلانی – سید ابراهیم
۳۰	تبریز	بهادری – احمد
۳۱	تربت حیدریه	ندارد	انتخابات انجام نشد و کرسی منتظر ماند.
۳۲	تهران	مکی – سید حسین
۳۳	تهران	کاشانی (آیت الله) – حاج سید ابوالقاسم
۳۴	تهران	فاطمی – دکتر حسین	وزیر امور خارجه شد
۳۵	تهران	راشد – حسینعلی
۳۶	تهران	نریمان – سید محمود
۳۷	تهران	مشار - یوسف
۳۸	تهران	شایگان – دکتر سید علی
۳۹	تهران	زیرک زاده – مهندس احمد
۴۰	تهران	حبیبی – مهندس کاظم
۴۱	تهران	حائری زاده – سید ابوالحسن
۴۲	تهران	بقائی کرمانی – دکتر مظفر	به علت قبول نمایندگی کرمان از نمایندگی حوزه تهران استعفا کرد.
۴۳	تهران	زهری – علی
۴۴	جهرم	وکیل پور – حسام الدین
۴۵	جیرفت	شاپوری – محمد ابراهیم
۴۶	خرم آباد – لرستان	پور سرتیپ (سگوند) – فتح الله خان
۴۷	خرم آباد – لرستان	فقیهی شیرازی – دکتر سید عبدالکریم
۴۸	خرمشهر	ندارد	انتخابات انجام نشد و کرسی منتظر ماند.
۴۹	خلخال	ذکائی – حمدالله
۵۰	خوی – ماکو - سلماس	پارسا (اصغرزاده) – اصغر
۵۱	خوی – ماکو – سلماس	موسوی – میر مجید
۵۲	درگز	ندارد	انتخابات انجام نشد و کرسی منتظر ماند.
۵۳	دزفول	ندارد	انتخابات انجام نشد و کرسی منتظر ماند.
۵۴	دشت گرگان – یموت	ندارد	انتخابات انجام نشد و کرسی منتظر ماند.
۵۵	تبریز - دشت میشان – بنی طرف – سوسنگرد	ندارد	انتخابات انجام نشد و کرسی منتظر ماند.
۵۶	دماوند	جلالی موسوی – سید باقر
۵۷	رشت	ندارد	انتخابات انجام نشد و ۲ کرسی آن حوزه منتظر ماند.
۵۸	رضائیه	افشار صادقی – محسن
۵۹	رفسنجان	مجدزاده – بهرام
۶۰	زابل – سیستان	ندارد	انتخابات انجام نشد و کرسی منتظر ماند.
۶۱	زنجان	امیرافشاری – محمد حسن
۶۲	زنجان	ذوالفقاری – محمد
۶۳	زنجان	ذوالفقاری – ناصر
۶۴	ساری - تنکابن	ندارد	انتخابات انجام نشد و ۲ کرسی آن حوزه منتظر ماند.
۶۵	ساوه - زرند	ندارد	انتخابات انجام نشد و کرسی منتظر ماند.
۶۶	سبزوار	ندارد	انتخابات انجام نشد و ۲ کرسی آن حوزه منتظر ماند.
۶۷	سراب – گرمرود – میانه	فاخر- دکتر حسین
۶۸	سقز و بانه	ندارد	انتخابات انجام نشد و کرسی منتظر ماند.
۶۹	سمنان - دامغان	عامری - جواد
۷۰	سنندج	ندارد	انتخابات انجام نشد و ۳ کرسی آن حوزه منتظر ماند.
۷۱	سیرجان	ناظرزاده کرمانی – دکتر احمد
۷۲	شاهرود	قنات آبادی – سید شمس الدین
۷۳	شوشتر	ندارد	انتخابات انجام نشد و کرسی منتظر ماند.
۷۴	شهر ری	ندارد	انتخابات انجام نشد و کرسی منتظر ماند.
۷۵	شهرضا - قمشه	کیان- دکتر غلامرضا
۷۶	شهر کرد - بختیاری	ندارد	انتخابات انجام نشد و کرسی منتظر ماند.
۷۷	شهریار- ساوجبلاغ کردان	کهبد- بهاءالدین
۷۸	شیراز - فارس	ندارد	انتخابات انجام نشد و ۶ کرسی آن حوزه منتظر ماند.
۷۹	طوالش – گرگان رود	رفیع (قائم مقام الملک) – حاج آقا رضا
۸۰	تون- طبس – فردوس - گلشن	نجفی (فردوس) – سید محمود
۸۱	فسا	ندارد	انتخابات انجام نشد و کرسی منتظر ماند.
۸۲	فومن	دادور – محمد علی
۸۳	فیروزآباد – ایلات خمسه فارس	قشقائی – خسرو
۸۴	قزوین	ضیاء حاج سید جوادی – سید مهدی
۸۵	قزوین	صفائی – سید احمد
۸۶	قم	تولیت - ابوالفضل
۸۷	قوچان	ندارد	انتخابات انجام نشد و کرسی منتظر ماند.
۸۸	کاشان - نطنز	ندارد	انتخابات انجام نشد و کرسی منتظر ماند.
۸۹	کاشمر	شوکتی - مهدی
۹۰	کرمان	بقائی کرمانی – دکتر مظفر	از تهران هم انتخاب شد ولی نمایندگی کرمان را قبول کرد.
۹۱	کرمان	رضوی – مهندس سید احمد
۹۲	کرمانشاه	اقبال (آل آقا) – محمد رضا
۹۳	کرمانشاه	سنجابی – دکتر کریم
۹۴	کرمانشاه	فرزانه – فخرالدین
۹۵	کرمانشاه	کریمی – ناد علی
۹۶	گرگان	فلسفی – دکتر خلیل
۹۷	گلپایگان - خوانسار	معظمی – دکتر عبدالله
۹۸	لار	ندارد	انتخابات انجام نشد و کرسی منتظر ماند.
۹۹	لنگرود - لاهیجان	علمی غروی – مهندس شمس الدین
۱۰۰	کمره – خمین - محلات	خسروانی - شهاب
۱۰۱	مراغه	افشار - فتحعلی
۱۰۲	مراغه	حمیدیه - احمد
۱۰۳	مشکین شهر - خیاو	میراشرافی – سید مهدی
۱۰۴	مشهد - خراسان	ندارد	انتخابات انجام نشد و ۴ کرسی آن حوزه منتظر ماند.
۱۰۵	ملایر – نهاوند – تویسرکان – دولت آباد	ملک مدنی – هاشم آقا
۱۰۶	ملایر	مصدقی – هادی
۱۰۷	مهاباد – ساوجبلاغ- مکری	امامی (امام جمعه تهران) – سید حسن
۱۰۸	نائین	ندارد	انتخابات انجام نشد و کرسی منتظر ماند.
۱۰۹	نجف آباد	شهیدی – حسن
۱۱۰	نیشابور	نبوی – حسن
۱۱۱	خوار ورامین – ایوانکی ورامین	فرامرزی - عبدالرحمن
۱۱۲	همدان	ندارد	انتخابات انجام نشد و ۲ کرسی آن حوزه منتظر ماند.
۱۱۳	یزد	جلیلی – سید محمود
۱۱۴	یزد	صراف زاده - رضا
۱۱۵	یزد	طاهری – دکتر شیخ هادی

دوره هفدهم مجلس شورای ملی

هیئت رئیسه سنی

منتخبه ۷ اردیبهشت ماه ۱۳۳۱ خورشیدی برابر با ۲ شعبان ۱۳۷۱ هجری

آقای عبدالحسین اورنگ (شیخ‌الملک) - رئیس

• آقای خسرو قشقائی - منشی
• آقای مهندس شمس الدین غروی - منشی
• آقای محمود نجفی - منشی
• آقای دکتر حسین فاخر - منشی

هیئت رئیسه اجلاسیه اول

منتخبه ۱۰ تیر ماه ۱۳۳۱ خورشیدی برابر با ۸ شوال ۱۳۷۱ هجری آقای دکتر حسن امامی (امام جمعه تهران) - رئیس

۱۰ تیر ماه ۱۳۳۱ تا ۱۶ مرداد ۱۳۳۱ خورشیدی به مدت یک ماه و شش روز

آقای آیت الله سید ابوالقاسم کاشانی - رئیس

از ۱۶ مرداد ماه ۱۳۳۱ تا ۱۰ تیر ماه ۱۳۳۲ خورشیدی به مدت ده ماه و ۲۴ روز

• آقای محمود ذوالفقاری - نائب رئیس
• آقای احمد رضوی - نائب رئیس

انتخاب نواب رئیسی، منشی ها و کارپردازان روز ۱۲ تیر ماه ۱۳۳۱ بعمل آمد.

• آقای حمیدیه - منشی
• آقای ناظرزاده - منشی
• آقای دکتر فاخر - منشی
• آقای معتمد دماوندی - منشی
• آقای وکیل پور - منشی
• آقای نجفی - منشی

انتخاب نواب رئیس، منشی ها و کارپردازان روز ۱۲ تیر ماه ۱۳۳۱ بعمل آمد.

دوره هفدهم مجلس شورای ملی

هیئت رئیسه اجلاسیه دوم

منتخب ۱۰ تیر ماه ۱۳۳۲ خورشیدی برابر با ۱۹ شوال ۱۳۷۲ هجری

آقای دکتر عبدالله معظمی - رئیس

آقای محمد ذوالفقاری - نایب رئیس

آقای احمد رضوی - نایب رئیس

انتخاب نواب رئیس روز ۱۵ تیر ماه، منشی ها و کارپردازان روز ۱۸ تیر ماه بعمل آمد.

• آقای معتمد دماوندی - منشی
• آقای وکیل پور - منشی
• آقای ناظرزاده - منشی
• آقای نجفی - منشی
• آقای مهندس شوکتی - منشی
• آقای جلیلی - منشی

انتخاب نواب رئیس روز ۱۵ تیر ماه، منشی ها و کارپردازان روز ۱۸ تیر ماه بعمل آمد.

آقای دکتر فلسفی - کارپرداز آقای فتحعلی افشار - کارپرداز آقای شهاب خسروانی - کارپرداز

انتخاب نواب رئیس روز ۱۵ تیر ماه، منشی ها و کارپردازان روز ۱۸ تیر ماه بعمل آمد.