نامه سفیر شوروی به دولت شاهنشاهی ایران هشتم شهریور ۱۳۲۰
| قوانین نامگذاری و روزهای ویژه مصوب مجلس شورای ملی | تصمیم‌های مجلس | مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری دوازدهم |
| مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۸ شهریور ۱۳۲۰ نشست ۱۱۳ |
نامه سفیر شوروی به دولت شاهنشاهی ایران هشتم شهریور ۱۳۲۰
دولت اتحاد جماهیر شوروی و دولت بریتانیای کبیر چنانکه در نامه مورخ ۲۵ اوت سال جاری از خود اشعار داشته‌اند هیچگونه مقاصدی که مخالف استقلال ایران و یا تمامیت ارضی آن باشد ندارند. آنها مجبور شدند به عملیات نظامی در خاک ایران مبادرت ورزند چونکه دولت ایران به پیشنهادات دوستانه آنها عطف توجه ننمود. با این حال این اقدامات بهیچوجه متوجه خود ایران نیست این اقدامات فقط متوجه تهدیداتی است که بامنیت دولت اتحاد جماهیر شوروی و انگلستان و خود ایران بوسیله عملیات آلمانهائی که مقامات برجسته‌ای را در تمام ایران اشغال نموده‌اند وارد گردیده. چنانکه در حال حاضر دولت ایران حاضر به همکاری باشد هیچ سببی برای اینکه عملیات جنگی ادامه داشته باشد وجود نخواهد داشت ولی دولت شوروی و دولت بریتانیای کبیر در نظر دارند که از دولت ایران تضمینات معینه راجع باینکه دولت ایران اکنون حقیقتا مایل است منافع حقه آنها را تامین نماید بگیرد. تضمینات از این قرار است:
- الف ـ ایران باید قوای خود را در جنوب خطی که از مغرب بمشرق از نقاط زیر می‌گذرد عقب ببرد: قصبه اشنو (در جنوب غربی دریاچه رضائیه) ـ حیدر آباد و میاندوآب (در جنوب دریاچه رضائیه) و زنجان و قزوین و خرم‌آباد (ساحل جنوبی دریای خزر) و بابل و زیرآب و سمنان و شاهرود و در مشرق علی‌آباد. نواحی واقعه در شمال این خط باید موقتا در تصرف نیروی شوروی باشد.
دولت ایران باید به نیروی به خود امر دهد که در شمال و شرق خطی که در نقاط زیر می‌گذرد عقب بنشیند.
خانقین و کرمانشاه و خرم‌آباد و مسجد سلیمان و هفت گل و گچساران و رامهرمز و بندر دیلم، نواحی واقعه در جنوب و مغرب این خط را موقتا قشون انگلیس اشغال مینماید.
- ب ـ دولت ایران باید در ظرف یک هفته تمام کلنی آلمانی را باستثنای هیئت سفارت آلمان و چند نفر تکنسین‌های متخصص که مشاغل آنها مربوط بوسائل ارتباطی یا موسساتی که جنبه نظامی دارند نباشد خارج نمایند.
سیاهه آلمانیهایی که در ایران خواهد ماند (و از آن جمله خواهند بود کارمند سفارت آلمان) باید با موافقت سفارت شوروی و سفارت انگلیس در تهران تنظیم شود.
- ج ـ دولت ایران باید تعهد نماید که آلمانیهای را در آینده بخاک ایران راه ندهد.
- دـ دولت ایران تعهد نماید هیچگونه موانعی برای حمل و نقل کالاهائی که از جمله مواد جنگی بمقصد اتحاد جماهیر شوروی و بریتانیای کبیر حمل شود ایجاد ننماید و همچنین حمل کالاها و موادی را که در راههای شوسه و راه‌آهن ایران یا در خطوط هوائی حمل می‌شوند تسهیل نماید.
- ه ـ به بنگاههای دولت اتحاد جماهیر شوروی برای توسعه کار نفت در کویر خوریان مطابق قرارداد ایران و شوروی و همچنین برای توسعه امور شیلات در سواحل جنوبی دریای خزر مطابق قرارداد ایران و شوروی راجع به شیلات بذل مساعدت نماید.
- و- دولت ایران باید تعهد نماید که بی طرفی را حفظ نموده بر ضرر منافع شوروی و انگلستان در مخاصمه‌ای که نتیجه تجاوزات آلمان باشد بهیچ وجه عنوان اقدامی ننماید.
دولت اتحاد جماهیر شوروی و دولت انگلستان از طرف خود در مطالب زیر موافقت مینماید:
- ۱ـ با دولت ایران در انجام امور اقتصادی آن کمک و مساعدت نماید.
- ۲ـ حرکت نیروی شوروی و انگلستان را در آینده متوقف سازند و بمحض اینکه وضعیت جنگی اجازه بدهد نیروی خود را از خاک ایران خارج نمایند.
دولت شوروی همچنین موافقت دارد:
- زـ پرداخت حق‌الامتیاز شیلات سواحل جنوبی بحر خزر را بر وفق قرارداد ایران و شوروی مورخ اول اکتبر ۱۹۲۷ ادامه دهد.
دولت بریطانیای کبیر موافقت دارد:
- ح ـ پرداخت حقوقی را که از بابت اجاره بهای نقاط نفت‌خیز و غیره بطوریکه تاکنون معمول بوده ادامه دهد.