مصاحبه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران با نماینده خبرگزاری انگلیسی رویتر ۲۴ شهریور ماه ۱۳۲۴
| اشغال ایران به وسیله ارتش بریتانیا و شوروی | درگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه آریامهر | نجات آذربایجان |
مصاحبه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران با نماینده خبرگزاری انگلیسی رویتر ۲۴ شهریور ماه ۱۳۲۴
اساس سیاست خارجی ما تشدید روابط دوستانه با دول بزرگ، یعنی اتحاد جماهیر شوروی، بریتانیای کبیر، فرانسه، چین و امریکا است. در اینجا باید بی آنکه در احساسات ملی خود افراط کنم، بگویم که توسعه و نگهداری این روابط فقط با وجود ایران نیرومند و مستقلی که استقلالش در کنفرانس تهران به وسیله اعلامیه مشهوری به امضای مرحوم روزولت و مارشال استالین و مستر چرچیل تضمین شده، امکان‌پذیر خواهدبود.
منظور و مقصود اصلی من پیوسته این بوده‌است که دولت ثابتی اقدامات لازمه را انجام دهد تا حداقل زندگانی هر یک از افراد این کشور را طبق احتیاجات تمدن جدید تأمین کند. هر کس باید دارای منزل خوب و غذا و لباس و آذوقه کافی بوده و از مراقبت‌های مخصوص طبی بهره‌مند گردد و برای جوانان تعلیمات اجباری و مجانی امکان‌پذیر شود. از طرف دیگر ما احتیاج به قوانین مالیاتی جدید داریم که بیشتر متوجه طبقات ثروتمند و صاحبان صنایع باشد. ما باید در توزیع زمین‌های خود میان روستاییان طبق قوانین اسلام تجدیدنظر نماییم.
ما هرگز به خاکی که به ما تعلق ندارد چشم نداریم. ایران آرزومند است کمک‌ها و زحماتش در جنگ کنونی فراموش نشود، و هر گونه اقدامی که برای حسن تفاهم بیشتری میان ملل شود، در کشور ما مورد استقبال قرار خواهدگرفت. خوشبختانه روابط ما با تمام کشورهای عرب خوب است و خیلی متأسفیم که نمی‌توانیم روابط زیاد اقتصادی با این کشورها آغاز نماییم، زیرا ما و آنها کم و بیش یک نوع محصولات تولید می‌کنیم.
سازمان ملل متفق یکی از علل اعتماد به آینده است و اکنون نگاهداری صلح جهانی و همه چیز به طور کلی مربوط به این است که پنج کشور بزرگ متفق، دوستانه با هم زندگی کرده و به جلوگیری از یک خونریزی تازه ایمان و اعتقاد داشته‌باشند. ایران احتیاج ضروری به توسعه تجارتی خود با بریتانیای کبیر دارد. تا کنون کارشناسان بریتانیا در نقشه‌های مربوط به آبیاری و تهیه آب مشروب و تولید انرژی برقی به ما کمک‌هایی کرده‌اند، اما از لحاظ سیاسی اگر بریتانیای کبیر به اظهارات مستر بوین و مستر ایدن راجع به ایران وفادار باشد، تمام افراد کشور من راضی خواهندبود.
تاریخ به خوبی نشان می‌دهد که اختلافاتِ تقریباً یک قرن پیشِ بریتانیای کبیر و روسیه، همیشه به ضرر کشور ما بوده، و بدون شک اگر ایران بتواند استقلال کامل داشته و با همسایگان معظم خود طبق پیمان‌های موجود، روابط حسنه و دوستی داشته‌باشد، به صرفه و صلاح دو دولت بزرگ خواهدبود. من از صمیم قلب آرزو می‌کنم که دیگر مسئله‌ای راجع به ایران میان دولت بریتانیای کبیر و اتحاد جماهیر شوروی که منجر به ظهور مجدد اختلافات تاریخی میان آنها بشود وجود نداشته‌باشد، بلکه برعکس ایران در نظر هر دو آنها صاحب اختیار کامل سرنوشت خود و تنها حافظ منافع ملی خویش بوده و با امتیاز موقعیت جغرافیایی خود، وسیله دوستی دو کشور بزرگ باشد.