مصاحبه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر با مدیر روزنامه الرای‌العام چاپ کویت ۱۲ خرداد ماه ۱۳۴۸
| برنامه عمرانی چهارم | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | روزشمار انقلاب شاه و مردم |
۱۲ خرداد ۱۳۴۸
از بیانات شاهنشاه در مصاحبه با مدیر روزنامه الرای‌العام
(چاپ کویت)
مسئله شط العرب
قبل از هر چیز باید ببینیم تا قبل از سال ۱۹۳۷ چه کسانی بر سرزمین عراق، به ویژه بر آبهای آن حکومت داشتند؟ در آن سالها ناوها و کشتیهای نفتکش انگلیس از این گذرگاه آبی استفاده می‌کردند و حاکم بر آن بودند. امروز شط العرب حد فاصلی است میان دو کشور ایران و عراق، و طبق موازین بین‌المللی هیچ کشوری نمی‌تواند به تنهایی قدرت خود را بر گذرگاههای آبی بین‌المللی تحمیل نماید.
با توجه به اینکه شصت‌وهفت درصد آبهای شط العرب از کوههای ایران سرچشمه می‌گیرد، آیا آبهایی که از کوههای فارس سرچشمه می‌گیرد و سرزمینهای ایران را آبیاری می‌کند هنگامی که به خرمشهر می‌رسد تبخیر می‌شود یا در زمین فرومی‌رود؟ مگر نه اینکه همه آن آبها در شط العرب می‌ریزد؟ پس چطور می‌توان گفت این رودخانه به یک طرف تعلق دارد؟
برای حل این اختلاف، راههای قانونی بین‌المللی وجوددارد، ولی اگر این امر با راه حلهای بین‌المللی و بر اساس قوانین بین‌المللی و حق و عدالت به پایان نرسد، به عنوان مثال باید مشکل تنگه تیران را به نظر آوریم که سرانجامش به کجا انجامید.
ایران و مصر
نامه‌ها و گزارشهای مختلفی که چه کتبی و چه شفاهی قبل از سال ۱۹۵۶ از مصر دریافت می‌داشتیم، جملگی حاکی از تشکر از روش ایران در قبال اعراب بود، ولی نمی‌دانیم منظور و هدف از نطقی که در اسکندریه ایرادگردید و در آن شدیداً به ایران حمله شد، چه بود؟
البته پس از جنگ ژوئن ۱۹۶۷ ما از تصمیم خود دایر بر اینکه آنها قبل از برقراری مجدد روابط، از ایران عذرخواهی کنند، صرفنظر نمودیم و راه را بازگذاشتیم تا خودشان در این باره پیشقدم شوند.
بحرین و امارات خلیج فارس
درباره بحرین همانطوری که در مصاحبه مطبوعاتی در دهلی‌نو اظهارداشتم، چون ما بحرین را جزئی از سرزمین خود می‌دانیم، از این رو مردم بحرین می‌توانند سرنوشت خود را تنها از راه مراجعه به آرای عمومی تعیین کنند.
و اما درباره فدراسیون امارات خلیج فارس، ما این اتحادیه را هنگامی قبول نموده و به رسمیت می‌شناسیم که مسئله مراجعه به آرای عمومی حل شود. ایران نه تنها هیچگونه چشم‌داشتی نسبت به هیچ کشور یا اماراتی در این منطقه ندارد، بلکه برعکس احساس می‌کند که تمام کشورهای مجاور، حق تعیین سرنوشت خود را دارند و به این مسئله اهمیت می‌دهیم که همه این دولتها قوی باشند تا امارات خلیج فارس بتوانند از تمام امکانات موجود در این منطقه بهره‌برداری نمایند.
سپاس خدای را که به ما سرزمینی وسیع با انواع نعمتها و برکات ارزانی داشته‌است.
ایران و مسئله فلسطین
روش ایران درباره مسئله فلسطین کاملاً روشن است و ما بارها پشتیبانی ایران را از اعراب در قبال مسئله فلسطین اعلام کرده‌ایم.
اجرای مفاد قطعنامه ۲۲ نوامبر ۱۹۶۷ سازمان ملل متحد، حکیمانه‌ترین راه حل مشکل اعراب و اسرائیل است و من باز هم تکرار می‌کنم بهتر است نماینده مخصوص دبیر کل سازمان ملل متحد مأموریت خود را برای حل این مشکل دنبال کند.
چنانچه از ابتدا به این مشکل جنبه اسلامی داده‌می‌شد و در انحصار اعراب باقی نمی‌ماند، سرانجامش به اینجا کشیده‌نمی‌شد، زیرا اعراب ۸۰ میلیون نفر هستند در حالی که مسلمانان جهان را بیش از ششصدمیلیون نفر تشکیل می‌دهند.