مصاحبه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر با روزنامه‌نگاران دویچه سایتونگ و هفته‌نامه دی ولت‌وخه ۶ آذر ماه ۱۳۵۴
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
| برنامه عمرانی پنجم/سال ۱۳۵۴ خورشیدی دی تا اسفند ماه | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | برنامه عمرانی پنجم/سال ۱۳۵۴ خورشیدی فروردین تا خرداد ماه |
مصاحبه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر با روزنامه‌نگاران دویچه سایتونگ و هفته‌نامه دی ولت‌وخه ۶ آذر ماه ۱۳۵۴
- افزایش عادلانه
- افزایشی که ما برای قیمت نفت می‌خواستیم، حداکثر پانزده درصد بود، آن هم نه یک جا و یک باره، بلکه در دو مرحله. مرحله نخست ده درصد و مرحله بعد پنج درصد. تورم جهانی طبق آمار مؤسسات آمارگیری غرب بین سی‌وپنج تا چهل درصد است، به همین جهت افزایش قیمت نفت باید متناسب با کاهش قدرت خرید ما باشد. بنابراین می‌بینید که افزایش قیمت نفت عادلانه بود، ولی ما علی‌رغم تورم سی‌وپنج تا چهل درصد جهانی، خواهان افزایش قیمت نفت به این اندازه نبودیم. می‌دانید چرا؟ زیرا به ما گفته‌شد که رکود اقتصادی غرب در حال پایان یافتن است و اقتصاد کشورهای باختری به زودی جان تازه‌ای می‌گیرد و ما باید به آنها امکان نفس کشیدن بدهیم. با توجه به این امر، ما تصمیم گرفتیم با آنکه قدرت خریدمان تضعیف شده‌بود، یک چند از خود صبر و شکیبایی نشان دهیم.
- افزایش بهای کالاها
- اختلاف نظر ایران و عربستان سعودی درباره افزایش بهای نفت، به هیچ وجه یک اختلاف واقعی و اصولی نیست، بلکه شاید بتوان گفت یک اختلاف سلیقه است.
- همه می‌دانند که تورم جهانی تا چه اندازه افزایش یافته‌است و من می‌توانم در این زمینه نمونه‌های بسیاری را ذکر کنم. پولی را که یک سال پیش ما برای خرید یک کالا می‌پرداختیم، با پولی که امروز برای خرید همان کالا می‌پردازیم، تفاوت زیادی کرده‌است. چرا ما بایستی زیان کنیم، در حالی که می‌دانیم منابع نفتی ما طی بیست الی سی سال آینده تمام می‌شود؟ در این صورت فکر می‌کنید که امریکا به عنوان مثال به چه قیمتی حاضر است زغال سنگ خودش را به ما بفروشد؟ فکر می‌کنید که آیا امریکا ثروت خودش را به ما خواهدبخشید؟
- نفت مرغوب و غیر مرغوب
- در سال 1973 که قیمت نفت افزوده‌شد، امریکا تنها پنج درصد و اروپا حداکثر دو درصد زیان دید. حالا اندکی افزایش قیمت نفت چه تأثیری در کشورهای صنعتی خواهدداشت؟
- به علاوه موضوع پایین آوردن قیمت نفت مطرح نیست، بلکه مسئله مرغوبیت نفت مطرح است. برخی از تولیدات نفتی، مانند نفت بدون گوگرد، مدتی پیش به قیمت زیادی خریداری می‌شد، ولی امروزه وضع عوض شده‌است، غرب برای اینکه نفت ارزان به دست آورد، حالا دیگر توجه زیادی به آلودگی محیط زیست که از طریق نفت گوگرد به وجود می‌آید، ندارد. به این جهت ناگزیر شدند که قیمت نفت مرغوب را پایین بیاورند تا بتوانند آن را به فروش برسانند.
- کمک به کشورهای فقیر
- کشورهای تولیدکننده و کشورهای مصرف‌کننده نفت می‌بایستی یک روز به توافق برسند. اگر تنها مسئله نفت مطرح بود، می‌توانستیم خیلی زود و سریع به توافق برسیم، ولی امروزه ما مجبوریم مسائل زیادی را مورد بررسی قرار دهیم.
- از این رو امکان‌پذیر نیست که از حالا پیش‌بینی کنیم که این توافق به چه نحو و در چه زمینه‌ای صورت خواهدگرفت. به هر حال همکاری و همبستگی در این کار ضروری است، بسیاری از تولیدکنندگان مواد خام که فقیرند، بایستی خوشحال باشند که کالاهای خود را به قیمتی مناسب به فروش رسانند، در حالی که اکنون مجبورند تولیدات صنعتی جهان را هر سال گرانتر از قیمت سال پیش خریداری کنند. درمورد مواد غذایی نیز که کشورهای ثروتمند آنها را تولید می‌کنند، وضع به همین منوال است. به این ترتیب کشورهای نیازمند در همه جبهه‌ها منافع خود را از دست می‌دهند، از این رو ما باید برای این کشورها کار سودمندی انجام بدهیم.
- صندوق کمک به کشورهای نیازمند
- من پیشنهاد کرده‌بودم که از هر بشکه نفت که صادر می‌شود، ده سنت برای ایجاد صندوق کمک به کشورهای نیازمند اختصاص داده‌شود، این مبلغ در سال یک‌میلیارد دلار خواهدشد و ظرف پنج سال به پنج‌میلیارد دلار خواهدرسید. با این صندوق می‌توان کارهای زیادی به نفع کشورهای نیازمند انجام داد، از جمله می‌توان به آنها وام‌های دراز مدت با بهره کم داد. حالا اگر دنیای صنعتی غرب در این کار شرکت نکرد، بسیار خوب، ما این کار را بدون آنها خواهیم‌کرد.
- من دلیلی نمی‌بینم که اوپک با این پیشنهاد موافقت نکند. من پیشنهاد کردم که تنها کشورهای بزرگ صادرکننده نفت بایستی به این صندوق کمک بدهند.
- خودداری از تحریم نفت
- ما در هیچ گونه تحریم نفتی شرکت نخواهیم‌کرد، مگر اینکه کشور من در جنگ شرکت داشته‌باشد. ما سیاست گذشته خود را در این مورد ادامه خواهیم‌داد، یعنی نفت را به شرکت‌های نفتی خواهیم‌فروخت و دیگر به ما ارتباطی ندارد که کشتی‌های نفت‌کش پس از بارگیری چه راهی را طی می‌کنند و به کجا می‌روند.
- دخالت نظامی در خلیج فارس
- ما از تهدید دائر بر دخالت نظامی امریکا در منطقه خلیج فارس هیچ گونه نگرانی نداریم، زیرا چگونه آن کشور می‌تواند اخلاقاً از چنین اقدامی دفاع کند؟ چطور می‌تواند به کشورهای دیگر خرده بگیرد که متجاوز هستند و در عین حال خودش دست به تهاجم و تجاوز بزند؟ آنچه که مربوط به ما است، باید بگویم که من در این مورد بیمی ندارم. علیه کشور من جنگ کردن کار ساده‌ای نخواهدبود، ولی درباره دیگران باید توجه داشت که امریکایی‌ها به وضوح گفته‌اند که آنها تجاوز نظامی را زمانی لازم می‌دانند که در تنگنا قرار گیرند و دچار خفقان شوند، در حالی که اکنون آنها در تنگنا قرار نگرفته‌اند و کسی هم در صدد خفقان آنها بر نیامده‌است.
- دفاع از ایران
- ما در فکر تهیه سلاح‌های هسته‌ای نیستم، ولی کشور من در مقابل هر تجاوز و تعرضی از خود دفاع خواهدکرد. البته برای ما تفاوتی نمی‌کند که این تعرض و تجاوز از جانب چه کسی صورت می‌گیرد.
- ماجرای بحرین و جزایر تنب
- ما از صدوپنجاه سال پیش ادعای مالکیت بحرین را داشتیم، با این حال وقتی کمیسیون تحقیق سازمان ملل متحد اعلام داشت که بحرین قصد دارد مستقل شود، ما به این تصمیم احترام گذاشتیم و اکنون به بحرین به چشم یک کشور مستقل نگاه می‌کنیم و اما آنچه که شیخ رأس‌الخیمه درباره جزایر تنب گفت، درست نیست، زیرا حقایق نشان می‌دهند که انگلیس‌ها این جزایر را که متعلق به ما بود، به طور غیر قانونی تصرف کرده‌بودند و ما آنها را پیش از آنکه انگلیس‌ها اقدام به تخلیه این جزایر بکنند، از آنان پس گرفتیم.
- اهمیت حیاتی تنگه هرمز
- ما به هیچ وجه خیال کنترل کشورهای خلیج فارس را نداریم، ولی راه آبی تنگه هرمز برای ما اهمیت حیاتی دارد. ما نمی‌توانیم اجازه دهیم که در این منطقه فعالیت‌های خرابکارانه صورت گیرد و امنیت حرکت کشتی‌های نفت‌کش را به مخاطره اندازد.
- سربازان ایرانی در عمان
- درمورد کمک به شورشیان ظفار، من نمی‌توانم از کشورهای خاصی نام ببرم، ولی به آنها کمک می‌شود، هم کمک مالی و هم کمک نظامی.
- شورشیان از تجهیزات نظامی گوناگون، از جمله موشک‌های "سام – 7" برخوردار هستند. آنها حتی به وسیله این موشک‌ها دو هواپیمای عمانی را سرنگون کرده‌اند.
- تعداد سربازان ایرانی در عمان در حدود یک اکیپ و شاید کمی بیشتر باشد.
- درباره امکان کمک ایران به بعضی از کشورهای همسایه در صورتی که مورد تجاوز قرار بگیرند، باید بگویم که اگر دولت‌های قانونی آن کشورها از ما بخواهند که برای مقابله در برابر تجاوز دست چپی‌ها و متجاوزین به آنان کمک کنیم، ما به آنها کمک خواهیم‌کرد، تنها در همین صورت.
- ادامه برنامه‌های عمرانی
- ما به اجرای برنامه‌های عمرانی خود ادامه خواهیم‌داد، حتی اگر عوائد نفتی ما کاهش یابد، برنامه‌های اقتصادی دیگری وجود دارد که می‌تواند کمبود درآمد نفت ما را جبران کند. از جمله ما امیدواریم که مواد غذایی بیشتری تولید کنیم، کشاورزی ما نیز توسعه خواهدیافت، همچنین صنعت ما گسترش خواهدیافت. ما امروز تولیدات صنعتی خود را به کشورهای دیگر صادر می‌کنیم، به علاوه در چند سال آینده درآمد زیادی از گاز خود خواهیم‌داشت، همچنین عوائد سرشاری از پتروشیمی خود به دست خواهیم‌آورد.
- سرمایه‌گذاری در کشورهای غربی
- برای سرمایه‌گذاری ایران در کشورهای غربی، از جمله در آلمان فدرال، هنوز امکاناتی وجود دارد. درمورد خرید سهام پان‌امریکن هنوز این موضوع به کلی منتفی نشده‌است، منتها چون پان‌امریکن خوب اداره نمی‌شود، باید نخست در این شرکت تصفیه صورت گیرد.
- درباره هدایت هواپیمای کنکورد، من تاکنون این کار را انجام نداده‌ام، زیرا این کار را غالباً وسایل اتوماتیک انجام می‌دهند. هنگامی که کنکورد در تهران نمایش داده شد، من به جای کمک‌خلبان نشسته بودم. کنکورد پرنده زیبایی است و ما این پرنده را به دست خواهیم‌آورد.
- ایران تورم را مهار کرد
- با آنکه درآمد ناخالص ملی ایران در خلال سال‌های 1973 و 1974 چهل درصد افزایش یافته و تولید صنعتی بیست درصد فزونی داشته، با وجود این ما تورم را مهار کردیم و همانطور که چندی پیش گفتم، ایران غیر ممکن را ممکن ساخت، به این معنی که ما سال جاری را با تورم زیر صفر به پایان خواهیم‌رساند و اما مشکلاتی که ظاهراً در بعضی از بنادر ما به علت افزایش حجم کالاها به وجود آمد، در حقیقت نتیجه رشد اقتصادی ما بود. در این مورد مسئله اصلی موضوع بنادر یا حمل و نقل نیست، بلکه مسئله اصلی کمبود کارگر متخصص است که بایستی هر چه زودتر صاحب کارگران ماهر و متخصص شویم.
- معنی روشنفکر
- به نظر شما به چه کسی روشنفکر می‌گویند؟ آیا همه آن کسانی که اکنون مقامات حساس و مهمی در مملکت ما دارند و تحصیلات دانشگاهی خود را هم به اتمام رسانده‌اند، افراد نادانی هستند؟
- وقتی انسان سنش از بیست‌وهشت سال گذشت، به این فکر می‌افتد که در واقع مفهوم زندگی چیست و مسئولیت چگونه است و آیا باید تا آخر عمر از مسئولیت فرار کرد؟
- من فکر می‌کنم که فرار از مسئولیت در انسان ایجاد ناامنی می‌کند. ما با افرادی کار می‌کنیم که همه دارای تحصیلات دانشگاهی هستند، سر و کار ما با افراد نادان و بی‌ارزش نیست.
- و اما انقلابی که من در دوران جوانی مفهومش را درک می‌کردم، عبارت بود از اینکه باید زندگی دهقان محروم را دگرگون کرد و حقوق قانونی‌اش را به او داد، به همین جهت بود که بعدها برنامه اصلاحات ارضی را طرح‌ریزی کردم.
- مجازات خائنین
- افرادی وجود دارند که تابع افکار و ایدئولوژی‌های خارجی هستند. اینها خائن به شمار می‌روند. این خائنین در خارج از مرزهای کشور مستقر شده و فعالیت می‌کنند، ولی در هر جا که باشند، تعقیب خواهندشد. حالا اگر آنها این کار را اذیت و آزاد و شکنجه می‌دانند، بله این امر وجود دارد. اینها همان‌هایی هستند که افراد بی‌دفاع ایرانی و همچنین اخیراً چند درجه‌دار امریکایی را ترور کردند، ولی آنچه که تازگی دارد، آن است که این افراد خود را مارکسیست‌های اسلامی می‌خوانند. آنها در حالی که مارکسیست هستند، در عین حال خود را متدین نیز می‌دانند، حالا دیگر خودتان در این باره قضاوت کنید.
- جامعه مرفه و خوشبخت
- با آنکه اجرای اصول انقلاب سفید ایران موجب ناراحتی عده‌ای که به منافع آنها لطمه وارد آمده شده‌است، با این حال اگر شما از ملت ایران درباره این اقدام انقلابی سؤال کنید، خواهیددید که نودونه درصد ملت پشتیبان من هستند. دانشجویان ایران نیز به سبب اصلاحات ارضی هیچ گاه دست به شورش نزدند، البته به استثنای چند نفری از فرزندان مالکان بزرگ. اگر من صد نفر را با این کار خشمناک کرده‌ام، در عوض قلوب پانزده‌میلیون دهقان را برای خود به دست آورده‌ام. اینها می‌گویند که زندگی تازه‌ای یافته‌اند و یک بار دیگر متولد شده‌اند. برای من مهم است که پانزده‌میلیون دهقان زحمتکش خوشبخت شده‌اند، حالا اگر پنجاه یا صد نفر مالک یا کارفرما خشمناک گردیده‌اند، اهمیتی ندارد.
- کشاورزان اکنون در سایه ثبات کشور ثروتمند و خوشبخت شده‌اند. میلیون‌ها نفر از آنان حالا طبقه متوسط را تشکیل می‌دهند. آنها به اندازه کافی دانا هستند که قدر این نعمت را بدانند.
- با ایجاد یک جامعه مرفه، ما سعی می‌کنیم از مشکلاتی که در این مورد جامعه غرب به آن دچار شد، پیشگیری کنیم و این پیشگیری از طریق ارزش‌های اخلاقی و فرهنگی صورت خواهدگرفت.