مصاحبه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر با خبرنگار هفته‌نامه اشترن چاپ آلمان ۲۶ تیر ماه ۱۳۵۴

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
برنامه عمرانی پنجم/سال ۱۳۵۴ خورشیدی دی تا اسفند ماه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران

سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی آریامهر سال ۱۳۵۴ خورشیدی تازی

برنامه عمرانی پنجم/سال ۱۳۵۴ خورشیدی فروردین تا خرداد ماه


مصاحبه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر با خبرنگار هفته‌نامه اشترن چاپ آلمان ۲۶ تیر ماه ۱۳۵۴


امکان افزایش قیمت نفت
امکان افزایش قیمت نفت به میزان سی تا سی‌وپنج درصد، به علت افزایش سایر کالاها، امری قطعی نیست، زیرا ما باید در این مورد با سایر اعضای اوپک تبادل نظر کنیم و سپس تصمیم نهایی را بگیریم. بنابراین قبل از تشکیل جلسه نمایندگان کشورهای عضو اوپک در سپتامبر آینده، نمی‌توان در این باره سخنی گفت.
مصرف نفت برای کارهای ضروری
ما میل نداریم از نفت برای کارهای غیر ضروری استفاده شود و این ماده گرانبها بیهوده به هدر رود، بلکه برای تولید برق و گرم کردن بخاری، بهتر آن است که از زغال سنگ استفاده به عمل آید. این درست نیست که نفت برای روشن کردن لامپ‌های الکتریکی به مصرف برسد، زیرا از این ماده گرانبها هفتادهزار ماده دیگر مشتق می‌شود. بهای نفت بایستی متناسب با قیمت سایر منابع انرژی باشد، این مهمترین موضوعی است که مورد علاقه ما است.
ایران آینده
برای آنکه ایران تا بیست‌وپنج سال دیگر به پای کشورهای پیشرفته اروپا برسد و حتی از آن پیشی بگیرد، هر روز که می‌گذرد، امید من نسبت به انجام این امر بیشتر می‌شود، زیرا من در ملت ایران توانایی و نیروی شگفت‌انگیزی می‌بینم. ملت ایران ملتی ساعی، هشیار و سخت‌کوش است. من اطمینان دارم که ما در برنامه‌های خود موفق خواهیم‌شد.
کاهش درآمد نفت
عوائد ما از نفت کاهش یافته‌است. علت این کاهش، یکی زمستان ملایم اروپا و دیگری عدم رشد اقتصادی جهان بوده‌است.
درمورد تورم، ناشی از افزایش قیمت نفت نیست، زیرا قیمت نفت تنها در دو درصد تورم دخیل بوده‌است، در حالی که شما فرآورده‌های خود را سی‌وپنج درصد گرانتر از قیمت واقعی به ما می‌فروشید. همانطور که گفتم، تورم و همچنین تعطیلی برخی از کارخانه‌های غرب، ناشی از افزایش قیمت نفت نیست، بلکه به علت تورم و نبودن دیسیپلین در سازمان‌های غرب است. بنابراین اگر کشورهای اروپایی دستگاه‌های خود را مرتب کنند و اقتصاد جهانی نیز مجدداً سلامت خود را باز یابد، غرب به نفت بیشتری نیاز خواهدداشت و تا زمانی که منابع انرژی دیگری پیدا نشده‌است که جانشین نفت شود، نیاز کشورهای غربی به نفت حداقل همانقدر خواهدبود که در گذشته به آن احتیاج داشتند. به هر حال کمبود عوائد نفت، تأثیری در سرعت تحولات داخلی و اجرای برنامه‌های عمرانی ما نخواهدداشت، بلکه این امر در کمک‌های مالی ما به کشورهای دیگر مؤثر خواهدبود.
مارکسیست‌های اسلامی
من تشنج و ناآرامی در داخل کشور خود نمی‌بینم. تنها افراد فناتیک و متعصبی وجود دارند که خودشان را مارکسیست‌های اسلامی می‌نامند. در این مورد من معتقدم که اساساً مسئله مذهب مطرح نیست، بلکه بیشتر مسئله کمونیست مطرح است. اینها کمونیست‌هایی هستند که به دلایل سیاسی، کلمه مسلمان را جلوی نام خود گذاشته‌اند. هیچ فرد سالمی که از سلامت عقل برخوردار باشد، حرف‌های مسخره‌ای را که اینها می‌زنند، بر زبان نمی‌راند. تعداد اینها فکر می‌کنید چند نفر است؟ شمار اینها حتی به یک درصد هم نمی‌رسد. ما به خوبی می‌دانیم که همۀ آنها مارکسیست هستند. ما با ایجاد یک حزب جدید، سازمان عظیمی به وجود آورده‌ایم که همه ملت ایران را در بر می‌گیرد، زیرا اکثریت قریب به اتفاق مردم ایران با این حزب و برنامه‌های ملی آن موافقند. ما اگر چند صد و یا حداکثر چند هزار مارکسیست داشته‌باشیم، آیا این رقم در برابر سی‌ودومیلیون و نیم نفر مردم ایران چه تأثیری می‌تواند داشته‌باشد؟
شرکت در سهام کارخانه‌ها
مردم ایران باید همگی در آنچه که در کشور اتفاق می‌افتد و در منافعی که حاصل می‌شود، سهیم و شریک باشند. حال اگر کارگر و کشاورز و سایر افراد در صنایع کشور سهیم باشند، مطمئناً به سلامت و پیشرفت صنایع بیشتر علاقمند خواهندشد. این افراد وقتی بشنوند که وضع صنایع کشور خوب نیست، دیگر مانند گذشته شانه‌هایشان را به علامت بی‌تفاوتی بالا نمی‌اندازند، زیرا آنها می‌دانند که کشور و همه چیزهایی که در آن است، متعلق به آنها است و آنها نیز به کشور تعلق دارند.
ولی درمورد سرمایه‌گذاری خارجی، برای آنکه آنها نسبت به بقای سرمایه خود مطمئن شوند، می‌توانند پنجاه‌ویک درصد سهام را در اختیار داشته‌باشند. به این ترتیب تضمین کافی درمورد بقای سرمایه آنها وجود خواهدداشت و هیچ گونه گزندی به سرمایه آنان وارد نخواهدآمد.
سرمایه‌گذاری ایران در آلمان
متوقف ماندن سرمایه‌گذاری ایران در صنایع اتومبیل‌سازی آلمان و خرید سهام مرسدس بنز، به جای آنکه برای ما مایه تأسف باشد، برای صاحبان آن صنایع تأسف‌انگیز است، زیرا به نظر آورید که ما اکنون سالانه چند اتومبیل از کشورهای دیگر خریداری می‌کنیم، به علاوه برای اتومبیل‌هایی که اکنون در ایران تولید می‌شوند، خریداران ما بایستی شش تا هشت ماه صبر کنند تا نوبت به آنها برسد. بنابراین ما به راحتی می‌توانستیم سالانه صدهزار اتومبیل بنز از آلمان خریداری بکنیم.
معهذا این امر ارتباطی به سرمایه‌گذاری‌های ما در زمینه‌های دیگر ندارد. در آلمان طرح‌های اقتصادی زیادی وجود دارد که هر کدام از آنها خوب باشد، ممکن است ما نسبت به مشارکت در آن ابراز علاقه نماییم. با وجود این به صراحت بایستی بگویم که وقتی ما برای سرمایه‌گذاری و همکاری در برنامه‌های اقتصادی و صنعتی قدم به آلمان بگذاریم، میل نداریم که همکاری ما را گرامی نشمارند.
درمورد پالایشگاه بوشهر نیز این امر بستگی به تصمیم آلمان دارد. روابط ما با بازار مشترک اروپا باید معلوم شود و دیگر این امر مربوط به آلمان است که در این باره تصمیم بگیرد. من فکر می‌کنم بیشتر به نفع آلمان است که در این برنامه شرکت داشته‌باشد. شرایط ما در این مورد مناسب است، از این رو ما می‌خواهیم در طرحی که نیاز به سرمایه‌گذاری کلان دارد، از لحاظ اقتصادی بهره کافی ببریم.
درباره اینکه چرا خرید تانک‌های لئوپارد آلمان را متوقف کردیم، علت آن اولاً گرانی قیمت و ثانیاً شرایط دشواری بود که برای این معامله قائل شده‌بودند.
ایران و بازار مشترک اروپا
بازار مشترک اروپا به ما احتیاج دارد، ما نیز به بازار مشترک نیازمندیم. احتیاج بازار مشترک به ما بیشتر از آن جهت است که ما می‌توانیم پنجاه درصد گاز اروپا را تأمین کنیم. درمورد اینکه آیا ممکن است در شرایط خاصی صدور گاز را به اروپا قطع کنیم، باید بگویم همانگونه که ما در قطع صدور نفت به غرب شرکت نکردیم، به این کار نیز مبادرت نخواهیم ورزید. ما هیچ گاه این مسائل را با سیاست مخلوط نمی‌کنیم، زیرا این نمی‌شود که به خاطر یک برخورد کوچک احتمالی با یک کشور عضو بازار مشترک اروپا که تعداد آنها نه یا ده کشور است، ممالک دیگر را نیز مجازات کرد.
نه، این گونه کارها آیین ما نیست. درباره امکان الحاق ایران به بازار مشترک اروپا یا برخورداری از مزایای خاصی در آن بازار، به نظر من لازم است نخست در این مورد با کشورهای عضو بازار مشترک مذاکره شود و بعد تصمیم لازم اتخاذ گردد.
کشتی‌های جنگی در خلیج فارس
حرکت کشتی‌های جنگی شوروی در خلیج فارس، شبیه حرکت کشتی‌های جنگی دیگری است که در آنجا رفت و آمد می‌کنند، ولی ممکن است روزی از کشتی‌های جنگی بیگانه بخواهیم که به خارج از این آب‌ها بروند، زیرا ضرورتی ندارد که در آب‌های این قسمت از جهان حرکت نمایند. ما میل داریم در یک منطقه صلح باقی بمانیم، منطقه‌ای که در آنجا صلح مطلق حکمفرما بوده و اثری از پایگاه‌های خارجی وجود نداشته‌باشد.
اشتباه اسرائیل
امکان برخورد نظامی بین ایران و اسرائیل به طور مستقیم وجود ندارد، زیرا ما مرز مشترکی با یکدیگر نداریم، ولی من تصریح می‌کنم که اسرائیل از یک خط مشی سیاسی نادرست و ناپایداری پیروی می‌کند. این خط مشی با قطعنامه سازمان ملل متحد مغایرت دارد. این سیاست، سیاست عاقلانه‌ای نیست. به همین جهت تأکید می‌کنم که این روش سیاسی بقا و دوامی نخواهدداشت.
موقعیت اوپک
امکان انحلال و متلاشی‌شدن اوپک وجود ندارد، زیرا اگر روزی کشورهای عضو اوپک دیدند که تولیدات خود را نمی‌توانند به فروش برسانند، ناگزیر می‌شوند مانند هر تاجر دیگر با قیمت تعیین‌شده برای کالاهای خود به رقابت پردازند. بنابراین دلیلی برای از هم پاشیدگی اوپک وجود ندارد. ما به منافع و مصالح خود به خوبی آشنا هستیم و می‌توانیم با یکدیگر در این مورد صحبت کنیم.
من فکر می‌کنم به جای خارج شدن چند عضو از اوپک، چند عضو دیگر به این سازمان اضافه خواهدشد. حتی دلیلی نمی‌بینم که کشورهایی مانند انگلستان و نروژ با تولیدات نفتی که دارند، به عضویت اوپک در نیایند، زیرا ما دارای هدف‌های مشترکی هستیم. این کشورها درمورد تولیدات نفتی خود، همان علاقه‌ای را دارند که ما نیز داریم.
"ایسم‌ها" کهنه و فرسوده شده‌اند
با همه احترامی که برای افکار و عقاید سایرین، حتی کمونیست‌ها و سوسیالیست‌ها و هر چیز دیگری که با "ایسم" ختم می‌شود قائل هستم، با این حال من اعتقادی به "ایسم" ندارم و مایل نیستم که با این "ایسم‌ها" پیوند داشته‌باشم.
همه اینها صد سال پیش به وسیله یک آلمانی و شاید یک فرانسوی و یا انگلیسی به وجود آمدند. این "ایسم‌ها" ممکن است خوب باشند، منتها برای کشور و ملت شما، برای آب و هوا و محیط اقلیمی و جغرافیایی شما، ولی دلیلی ندارد که برای ما هم خوب باشد.