مذاکرات مجلس شورای ملی ۹ خرداد ۱۳۵۱ نشست ۵۹
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و سوم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۹ خرداد ۱۳۵۱ نشست ۵۹
فهرست مطالب:
| مجلس ساعت نه صبح به ریاست آقای عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.
رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
غائبین با اجازه
- آقایان احتشامی، محمدعلی آموزگار، حبیب الله احمدی ، مهندس اردلان، اسعد رزم آرا، دکتر اسکوئیان، دکتر امین، اوحدی، اولیاء، ایلخانی پور، بدر صالحیان، دکتر یحیی بهبهانی، دکتر بهزادی، دکتر پرتواعظم، پروین، جعفری، مهندس جلالی، مهندس جلالی نوری، جندقی، چنگیزی، دکتر حاتم، دکتر حبیب اللهی، دکتر سعید حکمت، حیدری، سرتیپ حکیمی، داروئی، اسمعیل خزیمه، سرتیپ دکتر خطیب شهیدی، خورشید، دشتی، ذوالفقاری، دکتر رشید یاسمی، دکتر رفیعی، ضیاء رضوی، دکتر زعفرانلو، سراج الدین، سمیعی، مهندس سهم الدینی، مهندس صائبی، صدقیانی زاده، دکتر صفائی، طباطبائی دیبا، مهندس فیروز عدل، دکتر غنی، مهندس فرخ، فرنود، فرهادپور، فهیمی، فیصلی، قاضی‌زاده، کورانلو، کلانتر هرمزی، محدث زاده، مصطفوی نائینی، مهظری، مهندس عبدالحمید معینی، دکتر منتظری، مهرزاد، نامور، نجد شیبانی، نیکروش، دکتر گاگیک، خانم امیرابراهیمی، سعادت، اربابی، مهندس عطائی.
غائبین مریض
- آقایان اخلاقی، ادیب سمیعی، مهندس برومند، پوربابائی، مهندس زاهدی، دکتر یگانگی، خانم دکتر صنیع، عبدالحسین آموزگار، جهانی.
- بیانات قبل از دستورآقایان دکتر دادفر، مظهری، دکتر حبیب اللهی، اولیاء، خانم امیرابراهیمی و آقایان احتشامی، مهندس عبدالحمید معینی
۲- بیانات قبل از دستورآقایان دکتر دادفر، مظهری، دکتر حبیب اللهی، اولیاء، خانم امیرابراهیمی و آقایان احتشامی، مهندس عبدالحمید معینی.
رئیس- نطقهای قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای دکتر دادفر تشریف بیاورید.
دکتر دادفر- همکاران محترم چنانچه استحضار دارند امروز حضرت ریچارد نیکسون وبانو مهمانان عالیقدر شاهنشاه آریامهر و شهبانوی گرامی ایران وارد کشور ما می‌شوند. لذالازم دانستم که بعنوان نماینده مردم ایران برئیس جمهور آمریکا و بانو در خانه ملت خوش آمد بگویم. حضرت نیکسون ششمین رئیس جمهور آمریکا است که با شاهنشاه آریامهر رهبر خردمند ملت ایران ملاقات و مذاکره می‌نمایند و خوشبختانه معظم له به برنامه‌های اصلاحی و انقلابی ایران آشنایی کامل دارند چنانچه قبلا در این مورد چنین اظهار نظر کرده‌اند.
«هدف انقلاب ایران که باید سرمشق رهبران سیاسی جهان باشد سازندگی است.»
و ملت ایران خوشوقت است که آقای رئیس جمهور آمریکا در این سفر از نزدیک آثار سازندگی انقلاب ایران رامشاهده خواهندنمود ما خوشوقتیم که به همراه ریاست جمهوری امریکا قریب سیصد نفر از روزنامه نگاران امریکایی واروپایی امروز در تهران هستند و آنها نیز از نزدیک شاهد تحولات عظیم اجتماعی و اقتصادی ایران و تلاش همه جانبه ملت ما بطرف پیشرفت وترقی هستند (صحیح است) و تردید نداریم که در مراجعت به وطن خود تلاش پیگیر ملت ما را برای نیل به دروازه تمدن بزرگ تحت رهبری شاهنشاه آریامهر باطلاع جهانیان خواهند رسانید (صحیح است) ما خوشوقت هستیم که رئیس جمهور امریکا بعداز سفر تاریخی خود به کشور اتحاد جماهیر شوروی ابتدا بکشور ما سفر کرده‌اند و قهراً این مسافرت وتبادل نظر با رهبر بزرگ ملت ایران که در دنیا مظهر صلح وبشردوستی و سازندگی شناخته شده‌اند در تحکیم اساسی صلح جهانی بخصوص آرامش و ثبات منطقه خاور میانه تأثیر بسزائی خواهد داشت (صحیح است- احسنت). ملت ایران همواره با ملت امریکا روابط دوستانه و حسنه داشته وتردید نداریم که مسافرت حضرت ریچار نیکسون بکشور ما و مذاکراتی که با شاهنشاه آریامهر خواهندداشت بیش از پیش درتوسعه مناسبات دو کشور و تحکیم اساسی صلح خاور میانه مؤثر خواهد بود (صحیح است).
ما خوشوقتیم که ریاست جمهور امریکا هنگامی بایران سفر می‌کنند که در مذاکرات با اتحاد شوروی توفیق عظیمی درامضای قراردادهای تحدید تسیلحات که بالمآل موجب کاهش تشنجات بین المللی است داشته واین قراردادها در میان ملت ما که باداشتن سیاست مستقل ملی خواهان حسن مناسبات با همه ملتها و خواستار صلح وآرامش جهانی است حسن اثر فراوان داشته است (صحیح است).
امیدواریم مذاکراتی که بین رهبران دو کشور ایران وامریکا صورت می‌گیرد بیش از پیش موجب توسعه مناسبات سیاسی واقتصادی دو کشور و تحکیم مبانی صلح جهانی و بخصوص امنیت وآرامش منطقه خاور میانه گردد (انشاءالله) آرزومندیم که مهمانان عالیقدر ما در مدت اقامت در کشور ما خاطرات خوش داشته و با ارمغان گرانبهایی که همانا تحکیم رشته‌های دوستی دو ملت است به کشور خود مراجعت نمایند (احسنت، احسنت).
رئیس- آقای مظهری بفرمایید.
مظهری – جناب آقای رئیس، همکاران محترم ناریخ را انسانها می‌آفرینند وآنچه در دنیای امروز بعنوان تاریخ ملتها در دست ماست آفریده انسانهاست ولی در طول تاریخ حیات بشر ودرمیان ملتهای گوناگون گاه‌گاه انسانهایی بوده‌اند که خود انسان آفرین شده‌اند، نه بمعنای خلقت بلکه بعنوان تغییر دهنده مسیر فکری ورحی و زندگی قوم و ملتی، و در میان این معدود انسانها نیز گروهی قوم و قبیله سوق داده‌اند و عده‌ای فاقله سالار پیشرفت وترقی و تعالی و دگرگونی مردمی شده و به آنها روحیه‌ای نو بخشیده‌اند که اینها را می‌توان انسان آفرین دانست که چون من بعنوان نماینده مردم شهر کرمان در ساحت مقدس مجلس شورای ملی سخن می‌گویم خان قاجار را بعنوان سمبل انسانی تاریخ آفرین که مردم شهر ودیار ما را از هستی ساقط کرد و به بدبختی کشاند و باصطلاح خاکسترنشین کرد معرفی می‌کنم واز شاهنشاه آریامهر بعنوان انسانی انسان آفرین که به همه آثار ظلم و تباهی قرون واعصار پایان داد و فرمانی را که خان قاجار برای پیش گیری از آبادانی دیار ما صادر کرد واعقاب اودنبال کردند زیر پا نهاد (احسنت) و بدنبال اقدامات زیربنایی که درعصر فرخنده اعلیحضرت رضا شاه کبیر انجام شده بود فرمان آزادی وآبادی را صادر کرد که دراین نقطه شاید از نظر دگرگونی روحی بیش از سایر نقاط مملکت درخشیده است (صحیح است) ولی آنچه مرا امروز به سخن گفتن واداشته وهمه همکاران من نمایندگان استان کرمان و همه مردم استان کرمان با من هم صدا وهم عقیده هستند اثرات روحی و معنوی تشریف فرمائی شهبانوی گرانقدر ما به استان کرمان است که با صداقت باید عرض کنم نقطه تحولی درزندگی مردم استان کرمان شد و موجی ایجاد کرد که در تاریخ چندهزار ساله این خطه تاریخی بی نظیر بوده است (صحیح است) و باید قبل از بیان هر مطلبی این نکته را عرض کنم که متأسفانه وسایل ارتباط جمعی نتوانستندآنطور که باید و شاید منعکس کننده اثرات معنوی و عاطفی این مسافرت میمنت اثر باشند وامید داریم این کار راجبران بکنند چون آنچه در این استان و هنگام تشریف فرمائی شهبانو اتفاق افتاد یک برنامه تشریفاتی نبود که با گذشت روز و هفته وماه بعنوان خبر روز از آن بگذریم و اگر ملاحظه می‌فرمایید که من بیشتر روی اثرات معنوی این برنامه تکیه می‌کنم بدان خاطر است که شهر ودیار ما و مردم ما به این نکته بیش از هر چیز نیازمند بودند و با آنکه بررسی دقیق علیاحضرت شهبانو پیرامون نیازمندیها و خواسته‌های مردم و توجه خاصی که به استعداد این استان فرمودند و اوامر مؤکدی که برای گسترش بیشتر برنامه‌های عمرانی درهر نقطه صادر فرمودند خود تحولی چشم گیر و همه جانبه بوجود خواهد آورد که نتایج آن از هم اکنون هویدا است و آغاز بسیاری از کارها نشانه آن است، ولی مردم ما، مردمی که قرنها و تا قبل از آغاز سلطنت دودمان پهلوی جز ظلم وتباهی از دستگاه ناتوان رهبری چیزی ندیده و نشنیده بودند با فرشته‌ای نیکو خصال روبرو شدند که بی ریا بمیان آنها می‌رفت و فرصت می‌داد تا مردم با صفا و پاکدلی که جز دیدار شهبانوی خود آرزوئی نداشتند بر دست و پای او بوسه بزنندوبپایش اشک شوق بریزند (صحیح است- احسنت) فرزندان باصفای دیار ما مادری مهربان رادر میان خود میدیدند که آنها را در آغوش می‌کشید وبزندگی آنها رنگی تازه می‌بخشید، کارگران قالی باف شهبانو را در کارگاه در میان خود دیدند که از کار و زندگی آنها پرس و جو می‌کرد، کارگران معادن ذغال در داخل تونلها چشمشان به دیدار بانوی اول مملکت روشن شد، کشاورزان ما برای اولین بار شهبانوی خود را درمزرعه خودشان زیارت می‌کردند که برای تأمین رفاه بیشتر آنها اوامری صادر می‌کرد، اصناف ما با شهبانو در بازار شهر پیرامون کار و زندگی خود گفتگو کردند و بطور خلاصه بسیاری از مناطق استان کرمان که علیاحضرت شهبانو در طول ۵ روز مسافرت خود وطی چندهزار کیلومتر راه از نقاط مختلف آن بازدید فرمودند تا آن روزها هرگز شاهد چنان شکوه وشور و شوقی نبودند وهزاران نفر از مردم روستاها در تمام این ۵ روز از روستاهای دور و نزدیک بشهر می‌آمدند و تا پاسی از شب گذشته در مسیر شهبانوی خود می‌ایستادند تا برای چندمین بار لبخند محبت آمیز بانوی اول مملکت خود را که پیام آور شادی وامید بود ببینند و با لبخند استقبال و باگریه شوق بدرقه اش کنند (صحیح است) و سرافرازیم که شهبانوی گرانقدرما استان کرمان ودیار دلها را آنطور که آرزو داشتیم دیدند، از پیشرفتهایش مسرور شدند و برای جهش بیشتر آن اوامری صادر فرمودند که نخست وزیر خدمتگزار مااز همانجا ودر محل دستور بررسی و انجام کارها رامیداد که امیدواریم با عملی شدن آنها کرمان مستعد و پهناور مقامی را که شایسته آن است بدست آورد و مسلماً این کارها عملی خواهد شد فرمایشاتی که علیاحضرت شهبانو بهنگام ترک فرودگاه کرمان که مراتب سپاسگزاری مردم بحضورشان معروض گردید خطاب به نمایندگان استان کرمان فرمودند که کمیته‌ای زیر نظر خودشان برای بررسی امور مربوط به استان کرمان و انجام برنامه‌هایی که مقرر فرموده‌اند تشکیل خواهدشد مؤید این نظر است وبایدعرض کنم فرمایشات شهبانوی گرانقدر در فرودگاه کرمان و پس از پنج روز بازدید از گوشه و کنار استان کرمان نویدبخش آینده درخشانتر این استان بودودلهای صدهاهزار کرمانی را که در طپش شور و شوق بود روشن تر ساخت. ما در پیشگاه شاهنشاه آریامهر سر تعظیم و تکریم فرود می‌آوریم که استان ما هر چه دارد از اوست (احسنت) و همانطور که بحضور علیاحضرت معروض داشتیم آنچه در طول ده سال و در عصر انقلاب در این نقطه انجام شد ه مایه سرافرازی وافتخار است ومردم کرمان که در طول تاریخ ایران همیشه پاسداران جانباز رژیم شاهنشاهی بوده و بارها بر سر عهد ومیثاق خود جان ودل و حتی دیده داده‌اند اینهمه عنایت راکه تشریف فرمایی علیاحضرت شهبانو مبذول فرمودند و از هر حیث و بخصوص از جهت معنوی ونیاز روحی که مردم ما داشتند در خور وصف نیست فراموش نخواهند کرد و مردم دیار دلها هرگز این افتخارجاودانی را که شاه بانوی صاحبدل ودردآشنا به آنها داد از یاد نخواهند برد.
ما اکنون از بیان اوامری که علیاحضرت شهبانو صادر فروده‌اند خودداری می‌کنم ولی در آینده انجام هر یک از برنامه‌ها را به عرض ساحت مقدس مجلس شورایملی خواهیم رسانید وتنها به ذکر این مطلب وکاری بزرگ که انجام شده اکتفا می‌کنیم وآن دگرگونی و تحولی است که در روحیه مردم ما بوجودآمده که این خود کاری است بس بزرگ که با اجرای صدها پروژه بزرگ عمرانی و باهزینه میلیاردها تومان بدست نمی‌آمد و جز به محببت و عنایت شهبانوی نیکوکار و فرشته خصال میسر نبود و در پرتو مسافرت چند روزه معظم لها موجی از شور و شوق و امید در سراسر استان کرمان بوجود آمده که وصف ناشدنی است و جز عرض سپاس به پیشگاه مبارکش وسیله‌ای برای پاسخگویی به آنهمه عنایت ومحبت و بزرگواری نداریم (صحیح است – احسنت) و از خدای بزرگ مسئلت داریم سایه بلند پایه شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو و والاحضرت ولایتعهد عزیز را بر سر همه مردم این مملکت مستدام بدارد (انشاءالله) و از شخص رئیس دولت که دراجرای اوامر علیاحضرت تصمیمات فوری وقاطعی اتخاذ کردند و با حل بسیاری از مسائل در محل ودستوری که برای تأسیس دانشسرای عالی تربیت دبیر در کرمان صادر کردند متشکر وسپاسگزاریم (احسنت، احسنت).
رئیس- آقای دکتر حبیب اللهی بفرمایید.
دکتر حبیب اللهی – جناب آقای رئیس – همکاران محترم.
روز دوشنبه اول خرداد ماه بدعوت وزارت کشاورزی و منابع طبیعی کمیسیون کشاورزی مجلس شورای ملی بریاست آقای مهندس فیروز عدل رئیس کمیسیون باتفاق آقای دکتر احمدی معاون پارلمانی این وزارتخانه عازم استانهای گیلان ومازندران گردید تا از فعالیتهای سازمانهای مختلف وزارت کشاورزی و منابع طبیعی بازدید به عمل آورد، وزارت کشاورزی با الهام از فرمایشات تاریخی شاهنشاه آریامهر در سازمان برنامه و اوامر مؤکد معظم له در جهت توسعه و پیشرفت برنامه‌های اقتصادی و اجتماعی بخصوص کشاورزی و عمران ونوسازی روستاها و اولویتی که بطور کلی برای روستا و روستانشینان در برنامه عمرانی پنجم قائل گردیده‌اند طرحهای وسیع و عظیمی در دست اجراء دارد که در برنامه عمرانی پنجم و پس از آن بمورد اجرا خواهد گذاشت اینک اجازه می‌خواهد نقاطی را که مورد بازدید کمیسیون کشاورزی قرار گرفته بطور خلاصه ذکر نماید.
اولین قسمت مورد بازدید شرکت سهامی کشاورزی و دامپروری سفیدرود نزدیک رشت بود، در اینجا آقای عون جزائری استاندار محترم گیلان برای ملاقات نمایندگان عضو کمیسیون کشاورزی وآشنایی با آنها در این محل حضور یافته و در باره برنامه‌های کشاورزی و دامپروری استان گیلان مذاکراتی بعمل آوردند. شرکت سهانمی کشاورزی ودامپروری سفیدرود در حال حاضر از مدرن ترین مراکز دامپروری کشور محسوب می‌شود، در قسمت مرغداری این شرکت که یک واحد یک میلیونی را تشکیل میدهدروزانه ۱۶ هزار تخم مرغ و ۴ هزار مرغ پرکنده ببازار عرضه می‌گردد، این مرغها درکشتارگاه مدرن و مجهز خود شرکت ذبح وآماده فروش می‌شود.
در قسمت پرورش گوسفند ۳۰ هزار رأس گوسفند از نژادهای مختلف نگهداری می‌شود که با وجود بیماریهای شدید انگلی دراستان گیلان تلفات آن در اثر مراقبتهای صحیح بهداشتی بسیار ناچیز و راندمان آن بسیار خوب بوده است گاوداری مؤسسه دارای ۱۴۰۰ رأس گاو و گوساله از نژادهای اصیل خارجی است که روزانه ده هزار لیتر شیر می‌دهند، وسعت دریاچه‌های ماهی به ۷۱ هکتار می‌رسد وسالیانه از هر هکتار در حدود ۵ تن ماهی برداشت می‌شود.
مراتع مصنوعی و مزارع نمونه این شرکت ۲۵۰۰ هکتاروسعت دارد ودر آن انواع گیاهان علوفه‌ای کاشته می‌شود، مدیریت صحیح، کارمندان ورزیده وفنی و دستگاههای مدرن، آینده درخشانی را برای این شرکت پیش بینی می‌نماید.
در نزدیکی این شرکت ایستگاه دامپروری وابسته بوزارت کشاورزی قرار دارد که مورد بازدید اعضاء کمیسیون قرار گرفت، دراین ایستگاه ۲۷۰ گاو و گوساله از نژاد دانمارکی سیاه وسفید نگهداری می‌شود که روزانه بیش از ۱۲۰۰ لیتر شیر می‌دهند، دراین ایستگاه آموزشگاهی تأسیس شده است که هر سال ۳۰ نفر از روستازادگان را با اصول صحیح دامداری و روشهای نوین کشت علوفه دامی آشنامیکند و تاکنون ۹۰ نفر ازآنها این کلاس را دیده ند. طرح اصلاح نژاد دام در این ایستگاه موفقیتهای چشمگیری داشته است.
یکی دیگر از مؤسسات مهم و مفید اقتصاد کشور که مورد بازدید قرار گرفت کارخانه چوب بری اسالم بود. این شرکت دولتی که وزارت کشاورزی صاحب سهام آن می‌باشد دارای ۳۰۰ میلیون ریال سرمایه است که برای بهره برداری از جنگلهای اسالم تأسیس شده و هم اکنون از ۵۰ هزار هکتار جنگل بهره برداری می‌نماید مقداری از این چوبها برای تأمین مواد اولیه صنایع تخته لائی وروکش مستقیماً بفروش می‌رسد و بقیه در کارخانه چوب بری به تراورس والوار و تخته تبدیل می‌گردد و یک کارگاه مجهز نجاری در سال کورش کبیر در این شرکت شروع به احداث و نصب شده است که ۹۰٪ کارهای آن انجام گرفته و قریباً آماده بهره برداری می‌گردد. علاوه بر این، شرکت در حدود یکهزار هکتار جنگل کاری نیز انجام داده است. مدیر و کارکنان این شرکت با عشق و علاقه فراوانی مشغول انجام وظیفه بوده و یک هم آهنگی و صمیمیت بی نظیری دراین دستگاه مشاهده می‌شود. شرکت سهامی شیلات بندر پهلوی نیز مورد بازدید قرار گرفت، این شرکت در سالهای اخیر بموفقیتهایی نائل گردیده و آخرین بیلان شرکت با رقم ۱۷۰۹۷۳۲۹۸ ریال سود ویژه، این مؤسسه را در ردیف پرسودترین مروارید سیاه یا خاویار ایران که از مرغوبترین نوع خاویار دنیا شناخته شده سالانه در حدود ۲۰۰ تن بخارج صادر شده و خریداران عمده آن کشورهای آمریکائی، اروپائی و اتحاد جماهیر شوروی می‌باشند و ارزی در حدود ۴۰۰۰۰۰۰ دلار بخزانه کشور عاید می‌شود. اخیراً چهار کشتی ماهیگیری از اتحاد جماهیر شوروی برای صید یک نوع ماهی کوچک و لذیذ بنام (کیل کا) خریداری و مشغول بکار گردیده است. در شرکت سهامی شیلات یک آموزشگاه ماهی شناسی وجود دارد که تحت نظر متخصصین فن اداره می‌شود و فارغ‌التحصیلان آن در قسمتهای مختلف شرکت شیلات مشغول بکار می‌شوند. ضمناً این شرکت مطالعاتی در مورد محیط زیست انواع ماهیها بعمل آورده که قابل توجه است در نزدیکی رشت از طرح کشت برنج دیدن نمودیم، طبق گزارش مدیر کل کشاورزی استان گیلان محصول برنج که درسال ۱۳۴۰ در تمام کشور ۴۰۰ هزار تن بوده است در سال ۵۰ بحدود ۱۰۰۰۰۰۰ تن رسیده است که ۴۲۰ هزار تن آن فقط محصول استان گیلان بوده، این مؤسسه بدون دخالت متخصصین خارجی و فقط بدست مهندسین ایرانی اداره می‌شود، سپاهیان ترویج و آبادانی، مروجین کشاورزی، شرکتهای تعاونی روستائی وبانک کشاورزی با این مؤسسه همکاری نزدیک دارند.
طرح پرورش درخت صنوبر در استان گیلان نیز خیلی جالب بود، ایستگاه طرح صنوبر کاری ضوابسته در ۶ کیلومتری شمال غربی آستانه اشرفیه در زمینی بمساحت ۴۰۰ هکتار قرار دارد که در حال حاضر ۳۰ هکتار آن برای آزمایشهای مربوط به پرورش صنوبر زیر کشت می‌باشد، این مؤسسه توانسته است تاکنون ۲۵۰ هازر اصله نهال مرغوب و تعداد ۹۵۰ هزار قلمه به متقاضیان استانهای گیلان ومازندران تحویل نماید و باشخاصی که طرح صنوبر کاری رادراراضی بائره جنگلی اجرا نمایند کمک نماید متخصصین این مؤسسه روی ۱۷۰نوع صنوبر مطالعه نموده وانواع مرغوب آنرا انتخاب نموده‌اند آخرین قسمتی که در استان مازندران مورد بازدید نمایندگان قرار گرفت مؤسسه اصلاح بذر و نهال رامسر بود که متخصصین مرکبات در آنجا مشغول مطالعه و بررسی بوده واطلاعات خود را در اختیار باغداران شمال می‌گذارند، متأسفانه درسال گذشته بطوریکه آقایان نمایندگان اطلاع دارند در حدود ۶۵- ۵۰ درصد درخشان مرکبات شمال بین لنگرود و چالوس در اثر سرمای شدید از بین رفته و بقول یکی از متخصصین مرکبات درهمین مؤسسه که گزارشی نیز دراینمورد بوزارت کشاورزی ومنابع طبعیی داده است کشت مرکبات در این استان و استان گیلان باید محدود شود ودر غیر اینصورت با تغییر محسوس هوا وبرودت شدید زمستان بیم آن می‌رود که نهالهای تازه وکوچک را از بین ببرد و خسارات جبران‌ناپذیری ببار آورد.
در خاتمه کمیسیون کشاورزی مجلس شورایملی از پذیرائیهای گرم وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و هم چنین راهنماییهای ارزنده آقای دکتر احمدی معاون پارلمانی وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و آقایان مدیران کل استانهای گیلان ومازندران وکلیه کارمندان این وزارتخانه که در هر قسمت اطلاعات لازم را دراختیار ما گذاشته ودر تمام مدت ما را همراهی کردند از طرف خود واعضاء کمیسیون کشاورزی تشکر می‌نمایم موفقیت آقای مهندس روحانی وزیر فعال کشاورزی و منابع طبیعی را که با الهام از نیات ارزنده شاهنشاه آریامهر اقدام به طرحهای عظیم (مجتمع دامپروری) و واحدهای بزرگ کشت وصنعت نموده‌اند از خداوند بزرگ خواستار بوده وامیدواریم با پیاده کردن این طرحها کشور عزیز ما نه تنها از وارد کردن گوشت وغلات بی نیاز شود بلکه خود روزی صادرکننده این مواد باشد از موقعیت استفاده نموده ضمن سپاسگزاری از دولت خدمتگزار جناب آقای هویدا که همواره توجهشان معطوف امور عمرانی شهرستانها بوده ومیباشد تقاضا دارد نسبت باحتیاجات شهرستان نیشابور حوزه انتخابیه اینجانب بشرح زیردستور اقدام صادر فرمایند.
- ۱- اسفالت خیابان ۳۰ متری که زیرسازی آن انجام شده و وزارت راه تعهد اتمام اسفالت آنرا نموده است وسایر خیابانهای جدید الاحداث.
- ۲- تجهیز کشتارگاه جدید الاحداث شهرستان نیشابور که ساختمان آن مدتی است بپایان رسیده و احتیاج بوسایل فنی دارد.
- ۳- ساختمان استخر شنا برای جوانان ورزشدوست.
- ۴- تکمیل لوله کشی آب آشامیدنی.
- ۵- پیاده روسازی خیابانهای شهر یا بلوک سیمانی.
از حوصله‌ای که آقایان نشان دادند سپاسگزارم. (احسنت، احسنت).
رئیس- آقای اولیاء بفرمایید.
اولیاء- جناب آقای رئیس، همکاران محترم،
بلطف خداوند یکتا ودر پرتو عنایات شاهنشاه آریامهر مردم مشتاق و شاهدوست کرمان توانستند فخر کنندوبخود ببالند که شهبانوی گرامی ایران به استان کرمان تشریف فرما شدند.
جای بسی خوشبختی است که شهبانوی ایران به آنسوی ایران در کنار کویر خشک و سوزان بمیان مردمی که از دیرباز چشم براه شهبانوی خود بوده‌اند درتاریخ ۵۱/۲/۳۰ نزول اجلالا فرمودند، تا به دلهای پاک مردم پرتلاش این سرزمین فروغ و گرمی بیشتری بدهند (صحیح است).
مردم این استان با ابراز احساسات شادی آفرین شعله‌ای از آتش قلب خود را برای شهبانوئی که محبوب قلوب آنان است نشان دادند و بدینسان در مدت پنجروز اقامات معظم لها از آنهمه محبت ومهربانی، قدردانی وسپاسگزاری کردند (احسنت).
در این دیدار شهبانو مانند همیشه بکودکان وخردسالان و نحوه آموزش و پرورش آنان توجه خاص مبذول فرمودند ودر دیدار از پرورشگاه کودکان بی سرپرست را بنحوی مورد لطف و مرحمت قرار دادند که‌ای سیمای بانشاط آنان این شعرخوانده می‌شد:
- مژده ایدل که مسیحا نفسی می‌آید
- که ز انفاس خوشش بوی کسی می‌آید (احسنت)
- از غم هجر مکن ناله وفریاد که من
- زده‌ام فالی و فریادرسی می‌آید (احسنت)
دیدار شهبانو از کرمان باعث شد افراد این استان با بیداری بیشتر در پی فرمایشات واجرای نیات رهبر عالیقدر خود برآیند.
سرزمین وسیع وزرخیر کرمان استعداد عجیبی برای کشاورزی دارد که نمونه محصولات آنرا در تمام ایام سال مشاهده می‌کنیم واز منابع زیرزمینی معادن زغال سنگ و آهن ومس بقدری غنی است که پشتوانه‌ای برای پیشرفت صنعت کشور می‌باشد و غلب این منابع بکر و دست نخورده‌اند.
بجز قسمتی از این نعمت خدادادی که برای استفاده کارخانه ذوب آهن آریامهر مورد بهره برداری قرار گرفته بقیه محفوظ و دست نخورده در دل خاک جای دارد با توجه باوامریکه شاهنشاه آریامهر در باره معدن مس سرچشمه صادر فرموده‌اند و اینکه دولت هم اکنون سرگرم تهیه برنامه عمرانی پنجم است قطعاً در طرحهای آینده در زمینه کشاورزی وکشت و صنعت ارتباطات واکتشاف معادن و همچنین احداث جاده‌های اسفالت و توسعه و تعمیم آموزش عمومی استان کرمان پیشرفت محسوس و قابل توجهی خواهد داشت.
وظیفه خودمیداند مراتب سپاسگزاری خود ومردم این سرزمین را از تشریف فرمایی شهبانوی گرامی که طلیعه سعادت حتمی و قطعی برای مردم این سامان خواهد داشت عرضه بدارد. آنگاه که موکب عالیقدر شهبانوی گرامی بهشر کهنسال و تاریخی بم نزول اجلال فرمودند مردم شاهدوست و وطن پرست بم با آغوش باز و چهره‌های خندان با نظم و ترتیب خاص مقدم میمنت اثر معظم لها را با نثار گل و شادی فراوان استقبال نمودند، چون برای اولین بار در تاریخ ۲۰۰۰ ساله شهر بم شهبانوی کشور از این شهر دیدار می‌فرمودند وبا چهره بشاش به احساسات پاک مردم پاسخ می‌دادند ابراز علاقه مردم بم بشهبانو بقدری عمیق وافتخارآمیز بود که هیچگاه این دیدار تاریخی را از یاد نخواهند برد وجای بسی فخر ومباهات است که ارک قدیمی وباستانی بم با دیدار شهبانوی محبوب بعظمتی رسید که تاکنون هیچ موهبتی را بخود ندیده بود و صفحه زرینی بر تاریخ مجد وعظمت آن افزوده گشت.
این تشریف فرمایی ثمرات ارزنده و پربرکتی برای اهالی بم بارمغان داشت (صحیح است).
جای بسی افتخار ومباهات است که شهبانوی محبوب با دقت نظر و توجه خاص برفاه وآسایش بیشتر مردم ونیازمندیهای آنان اوامر لازم صادر می‌فرمودند ودر شهر بم اوامر مؤکدی نسبت بتصفیه آب آشامیدنی و بهبود وضع بهداشت واحداث فوری بیمارستان که مورد احتیاج مبرم اهالی بود بجناب آقای هویدا نخست‌وزیر صادر فرمودند وباید بعرض برساند که دو روز بعد از تشریف فرمایی علیاحضرت شهبانو از طرف شیر و خورشید سرخ در مورد احداث بیمارستان و تجهیزات آن اقدام لازم وسریع بعمل آمد جا دارد که از مسئولین امر تشکر و سپاسگزاری نمایم.
علیاحضرت شهبانو از وضع زندگی مردم و نیازمندی آنان و همچنین نسبت بکارخانه بسته بندی خرماو پرتقال بم سؤالاتی فرمودند که مراتب بعرض رسید و در موقع عزیمت بطهران در فرودگاه کرمان مراتب خرسندی و رضایت خود را از فعالیتهای مختلف عمرانی و فرهنگی وآموزشی وآشنا شدن به نیازمندیهای فعلی مردم آنسامان ابراز فرمودند که باعث افتخار وغرور مردم گردید. (احسنت).
در پایان لازم میداند از مرد نیکوکار وخیری بنام آقای مهندس افضلی پور که دراجرای نیات عالیه شاهنشاه آریامهر مبلغ پنجاه میلیون تومان برای ایجاد دانشگاه کرمان اختصاص داده است و در این باره شاهنشاه آریامهر اوامر مؤکدی برای تهیه مقدمات تأسیس دانشگاه صادر فرمودند بنیکی یاد کنم خوشبختانه ریاست هیئت امنای دانشگاه کرمان را والاحضرت اشرف پهلوی قبول فرمودند وبا این اقدام آرزوی دیرین مردم کرمان برآورده خواهد شد.
وظیفه خود میدانم دراین مکان مقدس از توجهات عالیه شاهنشاه آریامهر بمردم استان کرمان سپاسگزاری نموده ومراتب حقشناسی و جانبازی مردم شاهدوست و وطن پرست آنسامان را بخاک پای شهریاری عرضه بدارم. (احسنت، احسنت).
رئیس- خانم امیرابراهیمی تشریف بیاورید.
عاطفه امیرابراهیمی – با اجازه مقام ریاست همکاران محترم.
- منت خدایرا که هر چه طلب کردم از خدا
- برمنتهای مطلب خودکامران شدم (احسنت).
پس از سالها انتظار هفته گذشته چشم ودل مرم کرمان به زیارت شهبانوی محبوب ایران روشن شد و افتخار پذیرایی از علیاحضرت فرح پهلوی نصیب هموطنان کرمانی گردید.
مردم شاهدوست و میهن‌پرست «بافت» نیز ا وجود بعد مسافت وبرنامه فشرده و سنگینی که علیاحضرت شهبانو داشتند از این فیض عظمی بی نصیب نماندند، این تشریف فرمایی روح تازه‌ای درکالبد مردم بافت دمید و توجهات شهباون وامید به زندگی بهتر بآنان نیرو و جان داد (احسنت) بافت و بافتی خاطره روز پرشکوه دوم خرداد ماه ۱۳۵۱ راهمیشه عزیز وگرامی خواهد داشت وهرگز از یاد نخواهد برد (احسنت).
مردم بافت در مسیر شهبانوی نیکوکار ودلسوز و علاقمند خود از فرودگاه تا شهر فرش گسترده، اسپند و کندر دود کرده وگل نثار می‌نمودند (صحیح است).
علیا حضرت شهبانو از بیمارستان و پرورشگاه جمعیت شیر و خورشید سرخ بافت بازدید فرموده با عطوفت و مهربانی از حال بیماران جویا شده کودکان پرورشگاه را مادرانه نوازش فرموده ومسئولین قسمتهای مختلف را مورد عنایت خاص قراردادند.
احساسات و علاقه‌ایکه مردم از صمیم قلب ابراز می‌نمودند بحدی بود که معظم لها و ملتزمین را تحت تأثیر قرار داد علیاحضرت شهبانو بمیان مردم رفتند مردم شهبانوی عزیز خود را چون نگینی در برگرفته ودرددل می‌کردند شهبانوی مهربان با حوصله وعلاقه بدرددلهای آنان گوش داده ودر هر مورد اوامر مؤکدی صادر می‌فرمودند، یک صحنه تکان دهنده این بودکه زنی در حالیکه فرزند فلج خود را در بغل داشت به استقبال آمد، علیاحضرت شهبانو با مشاهده این وضع دستور فرمودند بچه‌های فلج بافت با هواپیما جهت معالجه بتهران اعزام گردند (احسنت).
در باره احتیاجات شهرستان و خواسته‌های اهالی سئوال فرمودند ودر زمینه رفاه وآسایش مردم اوامری بشرح زیر صادر فرمودند.
- ۱- تأمین آب شهر ازطریق بستن سد خاکی روی رودخانه وایجاد تصفیه خانه.
- ۲- ایجاد کارگاه قالی باقی مجهز وبهداشتی در شهر بافت ومطالعه در زمینه تأسیس کارخانه قند در دشت آب بمنظور اشتغال اهالی وبالنتیجه بهبود وضع اقتصادی آنان.
- ۳- تأمین روشنایی شهر بوسیله برق منطقه جنوب شرق کشور.
- ۴- ایجاد کتابخانه.
- ۵- آسفالت خابانهای شهر.
- ۶- ایجاد میهمانسرا.
- ۷- در بیمارستان بعرض رسید که با وجود اطاق عمل مجهز بعلت نبودن جراح اهالی ناچار هستند برای عملهای جراحی کوچک به کرمان مسافرت نمایند، مقرر فرمودند مادام که برای بیمارستان بافت جراح استخدام نشده یک تیم پزشکی از مرکز استان مأمور شوند که درهفته یکروز مشخص به بافت آمده واعمال جراحی را انجام دهند.
هنگام مراجعت علیاحضرت شهبانو مردم بافت در حالیکه اشک شوق میفشاندند برای سلامت شاهنشاه آریامهر، علیاحضرت شهبانو و والاحضرت ولیعهد دعا می‌کردند قرآن بدست گرفته بودند تا شهبانوی محبوب در پناه قرآن مسافرت فرمایند (احسنت، احسنت).
علیاحضرت در پایان مسافرت فرمایشاتی خطاب بنمایندگان استان فرمودند که نشان دهنده علاقه و توجه مخصوص شهبانوی گرامی به بهبود وضع استان کرمان است.
ایمان دارم که این تشریف فرمایی منشاء خیرو برکت بوده ودر مدت کوتاهی تغییرات وپیشرفتهای چشمگیری در استان کرمان پدیدار خواهد شد. مردم کرمان سلامت وسعادت خانواده سلطنتی رااز خداوند متعال مسئلت دارند (احسنت، احسنت).
رئیس- آقای احتشامی بفرمایید.
احتشامی- بعداظهر امروز رئیس جمهور آمریکا وهمسرشان بنا بدعوت شاهنشاه آریامهر وعلیاحضرت شهبانوی ایران بتهران می‌آیند.
این نخستین دیدار ایشان از تهران نیست درسال ۱۹۵۳ (۱۹ سال قبل) ودر اردیبهشت ماه سال ۱۳۴۶ (۵ سال پیش) نیز بایران آمده‌اند.
در سفر دوم بقدری تحت تأثیر شخصیت والای شاهنشاه و برنامه‌های وسیع و مترقی ایران قرار گرفتند که هنگام ترک تهران در فرودگاه مهرآباد در طی مصاحبه‌ای چنین گفتند:
«این نخستین دیدار من پس از سال ۱۹۵۳ از تهران است من درآنسال از سفر دور دنیا بتهران آمدم برای اولین بار بحضور شاهنشاه شرفیاب شدم.
در سالهای اخیر از برکت وجود شاهنشاه تحولات مهمی در ایران روی داده است، بهمین علت من شاهنشاه ایران را از فعال ترین و مطلع ترین زمام داران جهان می‌شناسم (احسنت) شاهنشاه نه تنها بامور کشور خود بلکه بتمام مسائل جهانی احاطه دارند و با کمال اطمینان اظهار نظر می‌کنم که ایران ازسال ۱۹۵۳ ببعد به پیشرفتهای شایانی نائل آمده است.
ایران از حیث ترقی نقطه‌ای درخشان در جهان است ویکی از درخشانترین نقاطی است که تاکنون مورد بازدید من قرار گرفته است. ایران یکی از کشورهایی است که مردم ایالات متحده امریکا خود رابا آن بسیار نزدیک می‌بینند بعقیده من موفقیتهای مهم ایران دراصلاحات ارضی وسهیم کردن کارگران درسود کارخانجات و خدمات کشوری در نیروهای مسلح ایران مخصوصاً در تعلیم بی سوادان و کمک‌ها ویاریهای بهداشتی بمردم، نمونه بسیار بارزی برای سایر ملل جهان است و یقین دارم که این پیشرفتها مرهون دوراندیشی و رهبری خردمندانه شاهنشاه است» (صحیح است، احسنت).
بطوریکه ملاحظه می‌فرمایید این اظهار نظر صریح و قاطع بدنبال دوسفر ایشان بایران که در فاصله ۱۴ سال صورت گرفته بهترین نمودار ارادت واعتقاد صادقانه ایشان بشاهنشاه وبرنامه‌های انقلابی است واین اظهار نظر هنگامی صورت گرفته که ایشان عهده دار زمامداری امریکا نبوده‌اند و بعنوان یک ناظر و شاهد بیطرف تحت تأثیر ترقیات شگرف و برنامه‌های خلاقه و سازنده و مبتکرانه انقلاب سفید ایران قرار گرفته و با اعتقاد راسخ آنرا ستوده‌اند. (صحیح است)
پس اگر در دنبال این مسافرتها و وقوف به برنامه‌های مترقی ایران در سال ۱۳۴۸ پس از نیل به ریاست جمهوری آن پذیرایی شایان و استقبال کم نظیر را از شاهنشاه ایران در واشنگتن بعمل آوردند، عجب نیست و مسبوق باین سوابق است (صحیح است) در سال ۱۳۴۸ که بنا بدعوت پرزیدنت نیکسون شاهنشاه بامریکا مسافرت نمودند چنان تجلیل بی سابقه وکم نظیری از معظم له بعمل آمد که در تاریخ دیپلماسی امریکا و مخصوصاً در سالیان اخیر مانندنداشته و بهمین علت مدتها در مطبوعات جهان بعنوان یک رویداد مهم جهانی مورد بحث وتفسیر قرار گرفته بود.
حال بی مناسبت نمیدانم که مختصری هم بشرح زندگی سیاسی این رئیس جمهور واقع بین امریکا بپردازم.
پرزیدنت نیکسون اصولا مرد متواضع و فروتن و گشاده‌روئی است که بدون تردید از تواناترین و مجرب ترین شخصیتهای بارز سیاسی آمریکا بشمار می‌آیند. (صحیح است).
ایشان طی هشت سالی که معاونت ایزنهاور رئیس جمهور فقید آمریکا را بعهده داشتند از ۵۶ کشور جهان دیدن کردند و رویهمرفته دومیلیون وهشتصد هزار کیلومتر مسافت پیمودند و سپس سالها بعد هنگامی که در آمریکا سمتی نداشتند در حدود یک میلیون و شصت هزار کلیومتر دیگر طی کردند واز کشورهای گوناگون افریقایی، آسیائی، اروپائی و آمریکای لاتین دیدن کردند و علیرغم تمام مخالفتها وحتی تهدید بمرگ که در آمریکای لاتین بعمل آمد برنامه سیاسی خود را رها ننمودند.
ایشان سیاستمدار پخته و کارآزموده‌ای می‌باشند که از زمانی که معاونت ریاست جمهوری آمریکا را بعهده داشت ودر مرکز جنگ سرد بین شرق وغرب قرار گرفته بود بمسکو مسافرت کرد و با خروشچف بمذاکره پرداخت او در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال ۱۹۶۰ با اختلافات ناچیزی که بر سر محاسبه آن هم جنجال وشایعات زیادی صورت گرفت از جان کندی فقید شکست خورد ولی در انتخابات گذشته مردم آمریکا با توجه بسوابق و تجارب سیاسی او را برای احراز مقام ریاست جمهوری انتخاب کردند ودر زمان ریاست جمهوری ایشان بطوریکه همه میدانیم مذاکرات مهمی که با کشورهای شرق و بویژه با زمامداران چین کمونیست واخیراً نیز بامقامات شوروی انجام داده‌اند که فصل تازه‌ای در زندگی سیاسی و سیاست خارجی آمریکا با کشورهای جهان و روابط آنها می‌گشاید و چون فرصت نیست اینک نمی‌توانم پیرامون اهمیت قراردادها ونطق انسانی و تکان دهنده ایشان از رادیو تلویزیون مسکو، ببحث پردازم واما مناسبات سیاسی ایران و آمریکا سابقه‌ای دیرینه دارد باین طریق که در آن تاریخ در تهران مشغول حفر خندق اطراف شهر بودند که یک میسیون آمریکایی بوسیله سفارت فرانسه از دولت ایران اجازه خواست که برای کمک بافراد بی بضاعت در آذربایجان غربی که در آن منطقه عده زیادی عیسوی درآن سکونت داشتند بیمارستان بسازند دولت ایران با این پیشنهاد موافقت کرد واز آن تاریخ ببعد بتدریج بین دو کشور روابط سیاسی برقرار شد «بنیامین» اولین وزیر مختار ایالات متحده امریکا درایران بود. سپس میسیونهای مذهبی امریکا در تهران و مشهد به تأسیس بیمارستان مبادرت ورزیدند و در تهران ورضائیه امروز (ارومیه دیروز) امتیاز تأسیس مدرسه گرفتند که کالج امریکائی درتهران معروف همه می‌باشد.
امریکائیها در سال قحطی ۱۳۳۶ قمری هجری که کشتار زیادی ببار آورد در تهران ومشهد با تأسیس شعبه‌ها و توزیع غذای رایگان بیاری مردم قحطی زده شتافتند و با این عمل انسانی در دل مردم جای گرفتند (صحیح است) البته همکاریهای امریکا وکمکهای نظامی واقتصادی و فنی این کشور پس از جنگ بین المللی اخیر بایران وهم گامی و تشریک مساعی امریکا در نجات آذربایجان و همچنین کمکهای مالی و اقتصادی آمریکا به ایران پس از وقایع سال ۱۳۳۲ از مطالبی است که ملت ایران آنرا هیچگاه فراموش نخواهد کرد و همیشه مورد تقدیر مردم حق شناس می‌باشد.
من از فرصت استفاده کرده و تشریف فرمائی ایشان وهمسر گرامی شانرا بتهران خیر مقدم عرض نموده ویقین دارم با آن اعتقاد وایمان راسخی که بتجارب سیاسی ونبوغ ذاتی شاهنشاه ونتایج سیاست مستقل ملی ایران دارند در مذاکراتی که انجام می‌گیرد با نتیجه مطلوب وخاطرات خوشی تهران را ترک خواهند کرد ودر این سفر به پیشرفتها و نتایج درخشان انقلاب سفید ایران که خوشبختانه بسرعت در حال نضج و کمال و توسعه است وقوف خواهند یافت وبر اثر تجدید دیدار وتبادل نظرها مبانی مودت ودوستی دو کشور بیش از پیش تحکیم خواهد شد و در پایان از مساعی جمیله ومجاهدت پیگیر سفیر کبیر شاهنشاه آریامهر در واشنگتن که در تشیید روابط حسنه دو کشور صمیمانه کوشیده‌اند سپاسگزاری می‌نمایم. متشکرم (احسنت، احسنت).
رئیس- آقای مهندی عبدالحمید معینی بفرمایید.
مهندس عبدالحمید معینی – با اجازه مقام محترم ریاست و نمایندگان محترم.
در هفته گذشته که برای شرکت در مراسم قرعه کشی جوایز صندوق پس انداز بانک ملی به دعوت آقای خوش کیش باتفاق دیگر نمایندگان این استان به بندرعباس رفته بودم، بار دیگر چون همیشه ناظر پرشورترین احساسات شاهپرستی هزاران نفر از مردم مرزنشین کرانه‌های خلیج فارس ودریای عمان که برای شرکت در این مراسم از میناب، بندر لنگه، قشم، جاسک، حاجی آباد، رودان بدعوت بانک ملی در استادیوم محمد رضا شاه جمع شده بودند شدم، بطوریکه به محض شروع برنامه با نام نامی شاهنشاه آریامهر، غریو شادی و فریادهای جاوید شاه هزاران زن ومرد وکودک شرکت کننده درجشن استادیوم محمدرضا شاه را به لرزه درآوده بود و این فریادها که از صمیم قلب از دل کرانه نشینان شاهپرست خلیج فارس ودریای عمان برمیخاست، نمودار زنده‌ای بود از حق شناسی، و ارج گذاردن به نتایج رهبریهای خردمندانه شاهنشاه آریامهر که در فاصله زمانی کم چهره این استان را که طی قرون واعصار در عقب ماندگی مطلق فرو رفته بود تغییر داده است (صحیح است) و امروز بصورت بندری زیبا و مجهز درآورده و روزبروز هم با مراقبتهای مؤثر دولت حزبی هویدا، که دراجرای اوامر شاهنشاه برای پیشبرد و طرحهای عمرانی آن تلاش ثمربخش می‌نماید، امید اینکه درفاصله زمانی کم در ردیف زیباترین و مجهزترین بنادر دنیا قرار گیرد کاملا محسوس می‌باشد (صحیح است). و شکوه جشن بیشتر شد موقعی که اعلام گردید دو نفر از برندگان بزرگترین جوایز صندوق پس انداز ملی از اهالی کرمان هستند که این حسن تقارن که مواجب با تشریف فرمایی شهبانوی مهربان ودلسوز ایران به استان کرمان بود، آثاری عمیق بر دل وروح هر یک از شرکت کنندگان بجا گذاشت ومیرساند که مسافرتهای مستمر شهبانو به هر یک از نقاط مملکت توأم با خیر و برکت و رفاه مردم می‌باشد (صحیح است) و موضوع قابل توجه دیگر نمایش دو فیلم مستند از مسافرت شاهنشاه آریامهر به عربستان سعودی و زیارت خانه کعبه ودیگری تشریف فرمایی شهبانو به استان سیستان و بلوچستان و همچنین استان ساحلی در دو سه سال گذشته بود که بی نهایت بر هر بیننده اثرات عمیق بجای گذاشت چنن حالت روحانی شاهنشاه حین زیارت خانه خداوتوسل به آفریدگار یکتا برای پیشبرد مسئولیتهایی که در قبال ملت خویش دارند چنان بیننده را تحت تأثیر قرار می‌داد که توصیف آن برای من مقدور نیست (صحیح است) همچنین نتایج توصیه‌های ثمربخش شهبانو که برای رفاه مردم استان ساحلی قبلا فرموده بودند و امروز اجرای آن محسوس بود میرساند تا چه حد دولت حزبی هویدا در اجرای اوامر شاهانه کوشش وتلاش بکار بسته است (صحیح است).
بهر حال ابتکار صندوق پس انداز ملی قابل تحسین است که با برگذاری این مراسم درهر سال در یکی از استانها مردم آن استان رادر مسیر فوائد پس انداز ملی قرار می‌دهد وعملا ضمن سخنرانیهای مؤثر هر یک از افراد ملت رادرایجاد سدها، کارخانجات، توسعه کشاورزی و کلیه آثار پیشرفت چه دربخش ملی یا خصوصی بطورغرورآمیز سهیم و موثر قلمداد می‌نمایند، ضمناً جا دارد از وزارت فرهنگ و هنر که در تهیه چنین فیملهای مستند سعی لازم بکار می‌برد و با نمایش در شهرها وروستاها کلیه ملت ایران را درجریان زندگی رهبر عالیقدر و شهبانوی دلسوزشان قار رمیدهد تشکر نمایم و چون در شرایط مساعد کنونی که دولت توجه بیشتری به پیشرفت برنامه عمرانی این استان دارد لازم میداند نیازمندیهای حوزه انتخابیه خودشهرستان میناب رااز اولویتها بنظر دولت برسانم بترتیب زیر خواسته‌های آنها را تشریح می‌نمایم و مصراً از دولت بخصوص از جناب آقای نخست‌وزیر که آمادگی کامل برای برآوردن نیازمندیهای نمایندگان دارند تسریع انجام آنها را تقاضا می‌نمایم:
- ۱- با توجه به مرغوبیت محصول لیمو ترش میناب که ازبهترین نوع آن در جهان می‌باشد بعلاوه میزان آن (در حدود ده هزار تن در سال) تکافوی نیاز بازار داخل کشور را می‌نماید. ممنوع نمودن ورود نوع مشابه آن از کشورهای دیگر به منظور حمایت از تولیدکننده. که در شرایط کنونی بعلت نیازمندی و عدم توانایی مبارزه با دمپینگ کالای مشابه، تولید خود را به ثمن بخس در اختیار واسطه‌های تهرانی یا دیگر استانها قرار می‌دهند.
- ۲- ایجاد کارخانه آبمیوه گیری و کمپوت سازی درشهرسان میناب با مشارکت تولیدکنندگان و کشاورزان به منظور تهیه آب لیموی پاستوریزه، کمپوت انبه و دیگر میوه‌های گرمسیری (در سال اول بهره‌برداری ۲۵٪ سود می‌دهد).
- ۳- ایجاد کارخانه تهیه شیره خرما والکل سازی در میناب برای حمایت دارندگان وتهیه کنندگان خرمای خارک که متأسفانه صادرات آن هم با مبلغ ناچیز به هندوستان مواجه با محدودیتهایی شده است.
- ۴- تأسیس کارخانه سیمان در حد فاصله مسیر میناب و بندرعباس برای رفع نیازمندیهای روستائیان این استان که بتدریج خانه‌های کپری یا گلی خود را با رعایت شرایط منطقه‌ای بخانه‌های مستحکم وقابل زندگی بهتر تبدیل می‌نمایند.
- ۵- اختصاص اعتبار برای ایجاد و تشکیل شرکتهای تعاونی و مراکز قابل عمران وتوسعه واحدهای کشت و صنعت در ۱۵۲ نقطه مطالعه شده برای جذب پانصد هزار نفر ساکنین ۲۴۸۰ واحد مسکونی فعلی که بطور پراکنده از سه الی ۱۰۰۰ نفر بطور متوسط دراین مراکز درامتداد ۱۷۰۰ کیلومتر ساحل دریای عمان و خلیج فارس از جاسک تا نزدیکیهای بوشهر وعمق ۶۰ الی ۸۰ کیلومتر زندگی می‌نمایند.
- ۶- استقرار شرکت برق منطقه‌ای در بندرعباس و تکمیل آن برای پائین آوردن نرخ برق بحداقل به منظور رفع نیازمندیهای وابسته بآن در سراسر استان.
- ۷- تأسیس سردخانه‌های متعدد در مراکز صید ماهی بمنظور حمایت از صیادان ماهی ومیگو و عملا کمک به توسعه این امر که درآینده قادر خواهند بود سالیانه در حدود دومیلیارد تومان ارز به کشور سرازیر نمایند.
- ۸- ساختن راه میناب و منطقه بشاگرد بمنظور ایجاد و توسعه برنامه‌های دامپروری در بشاگرد و بهره‌برداری از معادن آن همچنین ایجاد عوامل زندگی مرفه برای پنجاه هزار نفر اهالی آن منطقه کوهستانی و زرخیز.
- ۹- ایجاد فرودگاه هواپیماهای دوموتوره در منطقه میناب و اتصال وگسترش ارتباط آن با مرکز استان.
- ۱۰- اسفالت و تعریض راه میناب بطول ۳۰ کیلومتر حدفاصل میناب و دو راهی جاده اصلی استان ساحلی که جاسک وبوشهر را بهم متصل می‌سازد.
- ۱۱- تعریض واسفالت راه بندر تیاب و شهرستان میناب بطول ۱۰ کیلومتر باتوجه به اهمیت این بندر صادراتی که همه ساله مقادیر قابل ملاحظه از فرآورده‌های کشاورزی این منطقه از طریق این بندر به کشورهای خارج صادر می‌گردد.
- ۱۲- لایروبی و تکمیل اسکله بندرتیاب.
- ۱۳- ساختن سدهای خاکی درسراسر استان ساحلی بمنظور جذب آبهای بهاری در سفره‌های آب گیر زمینی و استفاده از چاههای عمیق ونیمه عمیق که از همین منابع مایه می‌گیرند بعلاوه موجبات گسترش جنگلهای طبیعی در امتداد این سدها فراهم می‌شود بطوریکه طی چند سال از جاسک تا لنگه و نزدیکهای بوشهر سرسبز و مستور از جنگل خواهد گردید، آثار این سدها مربوط به قرون گذشته نموداری از آبادی وعمران گذشته می‌باشد.
- ۱۴- باتوجه به اتمام راه حد فاصل بین محل احداث سد میناب (گردنه آسیاب) و جاده اصلی وخانه‌های سازمانی کارکنان سد، تسریع در اجرای طرح وشروع به ساختن سد حائز کمال اهمیت است بطوریکه با احداث آن که یکی از مهم ترین اقدامات حیاتی این منطقه در عصر انقلاب آریامهر است موجب خواهد شد هزاران هکتار زمین مستعد زیر کشت قرار گیرند و مآلا اهالی این استان از رفاه وثروت اعجاب‌انگیز بهره برگیرند.
- ۱۵- اختصاص اعتبار برای ساختن ۲۰۰ خانه سازمانی در شهرستان میناب بمنظور رفاه مأمورینی که برای انجام وظیفه باین منطقه می‌آیند وبا گسترش شهر وعمران منطقه تعداد آن فزونی خواهد یافت.
- ۱۶- تسریع دراتمام پل سیصد متری رودخانه میناب بطوریکه در دو سه ماه آینده اتصال آن به شهرستان میناب خاتمه پذیرد وعملا رفاه کلیه اهالی شهرستان روستائیان شرق میناب را با برقراری ارتباط بمرکز استان تأمین نماید.
- ۱۷- اختصاص اعتبار لازم برای احداث ۱۵۰۰ خانه ارزان قیمت وقابل زندگی منطبق با خصوصیات منطقه بمنظور نقل مکان کپرنشینان اطراف این شهرستان که روزبروز با پیشرفت برنامه‌های عمرانی و ساختن سد وبهره گیری از آن تعدادشان روبه افزایش خواهد گذاشت.
- ۱۸- اختصاص ده میلیون تومان اعتبار برای شهرداری شهرستان میناب بمنظور خریداری خانه‌هایی که در اطراف بلوار احداثی امتداد پل خراب خواهد شد همچنین احداث خیابانهای ۴۵ متری آریامهر و شهبانو فرح مورد لزوم می‌باشد.
- ۱۹- اختصاص اعتبار لازم برای پیشرد برنامه صنایع روستائی و تبدیل حصیربافی به قالی بافی وجاجیم‌بافی بمنظور بالا بردن سطح درآمد ۵۰ هزارزن روستائی این منطقه.
- ۲۰- اعزام پزشک متخصص برای درمانگاه آماده شده شیر و خورشید شهرستان میناب.
در خاتمه توجه وزارت خانه‌های تعاون امور روستا، وزارت آب و برق، وزارت کشاورزی، وزارت کشور، سازمان برنامه، وزارت اقتصاد، همچنین شیر وخورشید سرخ را به موارد فوق جلب می‌نمایم (احسنت، احسنت).
- بیانات آقای رئیس در مورد اهداء کتاب کفایت الاصول به کتابخانه مجلس شورای ملی
۳- بیانات آقای رئیس در مورد اهداء کتاب کفایت الاصول به کتابخانه مجلس شورای ملی.
رئیس- خاطر همکاران محترم مستحضر است سال گذشته هنگامی که مرحوم آیت الله العظمی کفائی خراسانی طاب ثراه روزهای آخر زندگی خود را میگذرانیدند وصیت نمودند که نسخه اصلی کتاب کفایت‌الاصول تألیف والد بزرگوارشان مرحوم آیت الله العظمی آخوندملا محمد کاظم خراسانی اعلی‌الله مقامه که بخط خود مؤلف تحریر گردیده بمجلس شورای ملی اهداء گردد (صحیح است). مرحوم آیت‌الله العظمی آخوندملا محمد خراسانی از مراجع بزرگ عالم تشیع واز مقدمین نهضت مشروطیت در ایران واز جمله دانشمندان معروف و نامور عصر خود بود (صحیح است) و کتاب مذکور که بوسیله خاندان کفائی به کتابخانه مجلس شورای ملی اهداء شده از کتابهای مهمی است که درمعارف اسلامی برشته تحریر درآمده است (احسنت).
- تصویب صورت جلسه
۴- تصویب صورت جلسه.
رئیس- راجع بصورت جلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب می‌شود.
- بیانات آقای دکتر مهدوی معاون وزارت کار وامور اجتماعی در باره کنفرانس بین المللی کار
۵- بیانات آقای دکتر مهدوی معاون وزارت کار وامور اجتماعی در باره کنفرانس بین المللی کار.
رئیس- وارد دستور می‌شویم آقای دکتر مهدوی بفرمایید.
دکتر مهدوی (معاون وزارت کار و امور اجتماعی)- ریاست محترم مجلس شورای ملی. بطوریکه استحضار دارند طبق مفاد بند ب قسمت ۵ از ماده ۱۹ اساسنامه سازمان بین المللی کار کشورهای عضو سازمان مکلفند مقاوله نامه‌ها و توصیه نامه‌های مصوب کنفرانس بین المللی کار را جهت تبدیل آنها به قوانین ویا اتخاذ هر تصمیم دیگر بمراجع قانونگذاری تقدیم نمایند. طی پنجاه وسومین و پنجاه وچهارمین اجلاس کنفرانس بین المللی کار در سالهای ۱۹۶۹ و ۱۹۷۰ مقاوله نامه وتوصیه نامه‌های زیر مورد تصویب قرار گرفته است.
- مقاوله نامه شماره ۱۲۹ راجع به بازرسی کار در کشاروزی.
- مقاوله نامه شماره ۱۳۰ در باره مراقبتهای پزشکی و غرامت بیماری.
- مقاوله نامه شماره ۱۳۱ مربوط به تعیین حداقل مزد بویژه در مورد کشورهای درحال توسعه.
- مقاوله نامه شماره ۱۳۲ راجع بمرخصی سالیانه با استفاده از حقوق.
- توصیه نامه شماره ۱۳۳ مربوط به بازرسی کاردر کشاورزی.
- توصیه نامه شماره ۱۳۴ راجع به مراقبتهای پزشکی وغرامت بیماری.
- توصیه نامه شماره۱۳۵ در باره تعیین حداقل مزد بویژه در مورد کشورهای در حال توسعه.
- توصیه نامه شماره ۱۳۶ درخصوص برنامه‌های ویژه اشتغال و آموزش جوانان به منظور رشد و توسعه.
در اجرای تعهد مذکور اینک متن اصلی و ترجمه فارسی اسناد فوق الذکر و همچنین متن اصلی وترجمه فارسی بند ب قسمت ۵ از ماده ۱۹ اساسنامه سازمان بین المللی کار جهت استحضار آن مجلس تقدیم می‌شود.
بدیهی است قوانین وآئین نامه‌های مربوط باجرای اصول مندرج در مقاوله نامه‌ها و توصیه‌نامه‌های فوق بموقع و با توجه بمقتضیات وشرایط واحوال کشور تهیه و به استحضار خواهد رسید.
- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای دکتر تاج بخش معاون وزارت امور خارجه
۶- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای دکتر تاج بخش معاون وزارت امور خارجه.
رئیس- آقای دکتر تاجبخش بفرمایید.
دکتر تاجبخش (معاون وزارت امور خارجه)- با کسب اجازه از مقام معظم ریاست.
همانطور که خاطر نمایندگان محترم مستحضر است بموجب قسمت اول قانون مصوب ۱۲ خرداد ۱۳۴۸ بوزارت امور خارجه اجازه داده شده مقررات تشکیلاتی استخدامی- انضباطی و مالی مخصوص بخود را تنظیم کرده وپس از تصویب کمیسیونهای خارجه ودارائی و استخدام مجلسین سنا وشورای ملی بطور آزمایش بموقع اجرا بگذارد.
درنتیجه بررسیهای مفصلی که ظرف ۳ سال گذشته بادر نظر داشتن قوانین جاریه وبا توجه به طبع کار و وظایف خاص ومهم وزارت امور خارجه بعمل آمده مقررات مورد بحث در ۴ قسمت و در ۱۷۳ ماده تهیه وتنظیم گردیده واینک تقدیم مقام محترم ریاست می‌گردد تا مقرر فرمایند در کمیسیونهای مربوط مورد بررسی قرار گیرد.
ضمناً این مطلب را هم باید بعرض برسانم که جناب آقای وزیر امور خارجه علاقمند هستند که دستگاه مجری سیاست خارجی نزدیک ترین مناسبات را با قوه مقننه داشته باشد و همواره از راهنماییهای ارزنده نمایندگان محترم مجلسین بهره مند شود و بهمین جهت مایل بودند خودشان امروز این اساسنامه را در این ساحت مقدس تقدیم بدارند ولی چون همانطور که خانمها و آقایان محترم استحضار دارند امروز ایشان برنامه‌هایی دارند لذا افتخار انجام این وظیفه را برعهده اینجانب محول داشته وبه بنده مأموریت داده‌اند بعرض جناب آقای رئیس و نمایندگان محترم برسانم که بهنگام طرح و بررسی مواد این اساسنامه خود جناب آقای دکتر خلعت بری هم در کمیسیونهای مربوط حاضر خواهند شد.
رئیس- لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم دو فقره لایحه بوسیله آقای مهندس وثیق معاون وزارت راه
۷- تقدیم دو فقره لایحه بوسیله آقای مهندس وثیق معاون وزارت راه.
رئیس- آقای مهندس وثیق بفرمایید.
مهندس وثیق (معاون وزارت راه)- با اجازه مقام معظم ریاست ونمایندگان محترم بطوریکه استحضار دارند دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیونهای بین المللی حمل ونقل کالا وحمل ونقل مسافر و توشه بوسیله راه‌آهن که در برن در هفتم فوریه ۱۹۷۰ بتصویب رسیده ملحق شد لیکن برای تحقق اثرات این الحاق لازم است بدو پروتکل اضافی که در هفتمین کنفرانس تجدید نظر کنوانسیونهای مزبور بتصویب رسیده است نیز ملحق شود لذا با تقدیم متن فرانسه وترجمه فارسی دو پروتکل مذکور تقاضا دارد موافقت فرمایند باین دو پروتکل که یکی الحاق بقراردادهای حمل ونقل بار ومسافر و دیگری مشارکت درهزینه دفتر مرکزی دول عضو قراردادهای حمل ونقل می‌باشد دولت شاهنشاهی ایران نیز ملحق گردد.
رئیس- لوایح به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم یک فقره اصلاح بودجه بوسیله آقای دکتر احمدی معاون وزارت کشاورزی و منابع طبیعی
۸- تقدیم یک فقره اصلاح بودجه بوسیله آقای دکتر احمدی معاون وزارت کشاورزی و منابع طبیعی.
رئیس- آقای دکتر احمدی بفرمایید.
دکتر احمدی (معاون وزارت کشاورزی و منابع طبیعی) – بااجازه مقام ریاست اصلاح بودجه سال ۱۳۵۱ شرکت سهامی صنایع شیر ایران را تقدیم می‌دارد.
رئیس- لایحه به کمیسیون بودجه ارجاع می‌شود.
- اعلام وصول و قرائت نامه مربوط بیک فقره لایحه قانونی از مجلس سنا
۹- اعلام وصول و قرائت نامه مربوط بیک فقره لایحه قانونی از مجلس سنا.
رئیس- لایحه‌ای از مجلس سنا رسیده است قرائت می‌شود.
ریاست محترم مجلس شورای ملی.
گزارش کمیسیون شماره ۷ (علوم وآموزش عالی) در قبال لایحه شماره ۵۶۲۶۶ مورخ ۱۳۵۱/۲/۱۸ دولت راجع بلایحه موافقتنامه اصلاحی مربوط به تأسیس مؤسسه بین المللی روشهای سوادآموزی وبزرگسالان بین دولت شاهنشاهی ایران و یونسکو در جلسه روز دوشنبه هشتم خرداد ماه ۱۳۵۱ مطرح گردید و برای آن فوریت پیشنهاد شد که بدواً فوریت وسپس لایحه مزبور بتصویب مجلس سنا رسید.
اینک لایحه فوق جهت تصویب آن مجلس محترم بضمیمه ایفاد می‌گردد.
رئیس مجلس سنا- جعفر شریف امامی.
- طرح و تصویب فوریت لایحه موافقت نامه اصلاحی مربوط به تأسیس مؤسسه بین المللی روشهای سوادآموزی بزرگسالان بین دولت شاهنشاهی ایران ویونسکو
۱۰- طرح و تصویب فوریت لایحه موافقت نامه اصلاحی مربوط به تأسیس مؤسسه بین المللی روشهای سوادآموزی بزرگسالان بین دولت شاهنشاهی ایران ویونسکو.
رئیس- چون این لایحه در مجلس سنا با فوریت تلقی شده است فوریت آن مطرح است لایحه قرائت می‌شود.
ماده واحده – موافقتنامه اصلاحی مربوط به تأسیس مؤسسه بین المللی روشهای سوادآموزی بزرگسالان بین دولت شاهنشاهی ایران و یونسکو که نسخه‌ای از آن ضمیمه است مشتمل بر یک مقدمه و ۱۳ ماده که مورد موافقت نمایندگان دولت ایران ویونسکو در پاریس قرار گرفته است تصویب وبدولت اجازه داده می‌شود اسناد تصویب آنرا مبادله نماید.
قانون فوق مشتمل بر یک ماده و متن موافقتنامه اصلاحی در جلسه روز دوشنبه هشتم خرداد ماه یکهزار و سیصد پنجاه ویک شمسی بتصویب مجلس سنا رسید.
رئیس مجلس سنا- جعفر شریف امامی.
رئیس- فوریت لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت بفوریت این لایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور و ارسال به مجلس سنا
۱۱- طرح و تصویب گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور و ارسال به مجلس سنا.
رئیس- گزارش یک شوری تفریغ بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون بودجه بمجلس شورای ملی
ساحت مقدس مجلس شورای ملی.
لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور که در اجرای مواد ۴۶ تا ۵۲ قانون محاسبات عمومی مصوب سال ۱۳۱۲ تهیه وتقدیم گردیده است مشتمل بر مقدمه توجهیی و صورتها وجداول دائر به نحوه گردش امور مالی ومحاسباتی مربوط به درآمد وهزینه عمومی و اختصاصی و مؤسسات انتفاعی و بازرگانی وابسته به دولت و مؤسسات عام‌المنفعه مستقل و پرداختها و دریافتهای سازمان برنامه وگزارش دیوان محاسبات بشرح زیر:
- ۱- صورت تلفیق شده درآمدها و هزینه‌های دولت، مؤسسات وابسته و مؤسسات عام المنفعه مستقل.
- ۲- صورت دریافتها و پرداختهای برنامه عمرانی چهارم کشور.
- ۳- خلاصه حساب درآمدهای عمومی واختصاصی.
- ۴- خلاصه حساب درآمدهای مؤسسات انتفاعی وابسته بدولت.
- ۵- خلاصه حساب درآمدهای مؤسسات بازرگانی وابسته بدولت.
- ۶- خلاصه حساب درآمدهای مؤسسات عام المنفعه مستقل.
- ۷- خلاصه حساب کل هزینه‌های عمومی و اختصاصی.
- ۸- خلاصه حساب هزینه‌های مؤسسات انتفاعی وابسته بدولت.
- ۹- خلاصه حساب هزینه‌های مؤسسات بازرگانی وابسته بدولت.
- ۱۰- خلاصه حساب هزینه‌های مؤسسات عام المنفعه مستقل.
- ۱۱- صورتحساب تفصیلی درآمدهای عمومی.
- ۱۲- صورتحساب تفصیلی درآمدهای اختصاصی.
- ۱۳- صورتحساب پرداختها از محل درآمد اختصاصی.
- ۱۴- صورتحساب پرداختها از محل درآمد برنامه.
- ۱۵- صورتحساب هزینه وزارتخانه‌ها وادارات و موسسات مربوط (حساب وزراء)
- ۱۶- گزارش دیوان محاسبات مبتنی بر اظهار نظر لازم در باره امور مالی سال مورد عمل بودجه کل کشور و تأیید ارقام مربوط به وصولی از محل منابع درآمد عمومی وهزینه انجام شده از محل منابع مزبور و تطبیق ارقام وصولی وهزینه‌های مؤسسات انتفاعی وبازرگانی و عام المنفعه با ارقام مندرج در لایحه تفریغ بودجه.
در جلسات عدیده کمیسیون با حضور آقای دکتر کاشفی معاون پارلمان وزارت دارائی مورد بررسی و معان نظر قرار گرفت و در جلسه دوشنبه مورخ اول خرداد ۱۳۵۱ رسیدگی نهایی آن خاتمه یافت. کمیسیون بودجه طی بررسیهایی که با دقت کامل در فصول و بخشهای مختلفه لایحه بعمل آورد بچند نکته اساسی دست یافت که بشرح زیر باستحضار نمایندگان محترم میرساند:
- ۱- در لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۴۷ جداولی تحت عنوان صورت تلفیق شده درآمدها وهزینه‌های دولت و موسسات وابسته وعام المنفعه و صورت پرداختها از محل درآمد برنامه اضافه شده که علاوه بر اینکه موجبات بررسی لایحه را تسهیل می‌نماید مبین این واقعیت است که وزارت دارائی توفیق یافته است لیاحه تفریغ بودجه سال ۱۳۴۷ را از پیشرفتهای بیشتری برخوردار نماید.
- ۲- لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور علاوه بر اینکه امور مالی و محاسباتی سال مورد عمل بودجه را بخوبی روشن می‌سازد متضمن صورت ارقام درآمدها و عایدات وصولی و هزینه‌های قطعی عمومی و دفاعی واجتماعی واقتصادی و مؤسسات انتفاعی و بازرگانی وابسته به دولت و عام‌المنفعه مستقل بوده نتیجه نهایی عملیات مالی دولت را بخوبی بدست می‌دهد.
- ۳- از بررسی جداول لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور این نتیجه بدست می‌آید که دراین سال عنوان درآمدهای اختصاصی طبقه الف از عناوین درآمدها حذف شده وعایدات حاصل از منابع این بخش در بخش درآمدهای عمومی ملحوظ و منظور گردیده است بدین مناسبت درآمدهای عادی مشتمل بر عمومی واختصاصی بوده بهمین ترتیب در صورت حسابها و جداول تفصیلی قید گردیده است.
- ۴- مطالعه لایحه تفریغ بودجه و بررسی صورتحسابها و جداول منضم بآن و مقایسه ارقام وصولی با ارقام پیش بینی درآمدها مبالغ هزینه‌های انجام شده با اعتبارات و اضافه اعتبارات مصوب وضع وصولی دولت از منابع مختلف ونیز هزینه از محل این منابع و درآمدها وهزینه‌های مؤسسات انتفاعی وبازرگانی وابسته بدولت وعام المنفعه مستقل و دریافتهاو پرداختهای سازمان برنامه را در سال ۱۳۴۷ بشرح زیر مشخص می‌سازد.
- ۵- با توجه به صورتحسابهای تفصیلی وجداول وسایر ضمائم لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور و مندرجات بند ۴ گزارش تقدیمی نتیجه اجرای بودجه سال مذکور بشرح زیر بوده است:
- الف – از لحاظ درآمدهای عادی پس از مقایسه ارقام وصولی باارقام پیش بینی شده در بودجه مصوب معلوم می‌شود:
- ۱- درآمدهای عمومی مبلغ ۲۴۲۷۶۶۳۴۶۷/۸۳ ریال اضافه وصولی داشته است.
- ۲- درآمدهای اختصاصی مبلغ۶۵ /۱۰۲۷۳۱۶۷۷۵ ریال اضافه وصولی داشته است.
در نتیجه در سال ۱۳۴۷ دولت توفیق یافته است مبلغ۴۸/ ۳۴۵۴۹۸۲۲۴۳ ریال بیشتر از پیش بینی درآمدهای عادی اضافه وصولی تحصیل نماید.
- ب- از لحاظ هزینه‌های از محل درآمدهای عادی پس ازمقایسه اعتبارات واضافه اعتبارات مصوب با هزینه‌های انجام شده معلوم می‌شود:
- ۱- در هزینه‌های از محل درآمد عمومی با توجه باعتبارات مصوب مبلغ۰۲ /۵۲۵۹۶۳۳۲۹۰ ریال صرفه جویی و مبلغ ۵/ ۱۸۴۲۹۶۳۳۴ ریال مانده بحساب کسریهاواعتبارات سال بعد دستگاههای آموزش عالی منتقل شده است.
- ۲- در هزینه‌های از محل درآمد اختصاصی با توجه بمیزان وصولی مبلغ۴۶ /۲۲۰۵۲۱۰۷۱۸ریال صرفه‌جویی گردیده و وزارت دارائی و مؤسسه خاک شناسی وحاصل خیزی خاک و سازمان شکاربانی ونظارت بر صید وباشگاه خلبانی هواپیمایی کشوری مبلغ۸۵/ ۵۴۵۹۹۸۵۷ ریال نسبت بوصولی اضافه خرج داشته‌اند که از محل موجودی سنواتی تأمین گردیده است.
در نتیجه دولت توفیق یافته است درهزینه‌های از محل درآمدهای عادی مبلغ۴۸ /۷۴۶۴۸۴۴۰۰۸ ریال صرفه‌جویی نماید.
- ۶- با توجه به نکات ذکر شده و در نظر گرفتن این مطلب که طبق مدلول ماده واحده قانون بودجه سال ۱۳۴۷ و بند الف تبصره یک قانون مذکور و سایر قوانین مربوط درآمدهای برنامه عمرانی کشور و هزینه‌هایی که از محل آن تأمین می‌شود (باستثنای مبالغی که از بودجه عمرانی تحت عنوان «اعتبار طرحهای عمرانی مستمر» در بودجه عمومی ملحوظ گردیده) و همچنین درآمدها وهزینه‌های اختصاصی و مؤسسات انتفاعی و بازرگانی وابسته بدولت و موسسات عام المنفعه بموجب قوانین و مقررات و اساسنامه‌های مربوط بخود قابل وصول ومصرف وحسابرسی بوده‌اند. تفریغ بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور نسبت به درآمدهای عمومی دولت وهزینه‌های انجام شده از محل درآمد مزبور با توجه به گزارش دولت بشرح ماده واحده زیر مورد تصویب کمیسیون بودجه قرار گرفت.
اینک گزارش آن تقدیم ساحت مقدس مجلس شورای ملی می‌گردد.
ماده واحده- لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور که ارقام آن از حیث وصولی از محل درآمد عمومی بالغ بر نودودومیلیارد و هفتصد ودوازده میلیون و پانصد وهشتاد و چهار هزار صد و شصت و هفت ریال و هشتادو سه دینار (۹۲۷۱۲۵۸۴۴۶۷/۸۳) و از حیث هزینه از محل درآمد مذکور بالغ بر نودو دو میلیارد و بیست ودو میلیون ویکصدو شصت وهفت هزار و هفتصد و شش ریال و سه دینار (۹۲۰۲۲۱۶۷۷۰۶/۰۳) بوده و صحت آن بتأیید دیوان محاسبات رسیده است تصویب می‌شود.
مخبر کمیسیون بودجه – صدری کیوان.
رئیس - کلیات لایحه مطرح است آقای فرهادپور بفرمایید.
فرهادپور- بنده فکر می‌کنم از جنبه اهمیت رسیدگی بلوایح تفریغ بودجه ضرورت نداشته باشد که توضیحی خدمت همکاران ارجمند بدهم چون اصل رسیدگی به بودجه وتفریغ بودجه آنقدر حائز اهمیت بوده است که بموجب قانون اساسی وظیفه خاص مجلس شورای ملی شناخته شده است وبهمین مناسبت سنگینی این وظیفه را نمایندگان مجلس در قبال بحث در بودجه مملکتی وبحث درلایحه تفریغ بودجه مملکتی بعهده دارند آنچه امروز بعنوان لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۴۷ مطرح است بنظر من نمی‌تواند رافع مسئولیت اصلی ما در رسیدگی به تفریغ بودجه باشد ونمی‌توانیم باستناد گزارشات پیوست همین گزارش کمیسیون بودجه این لایحه را یک لایحه تفریغ بودجه کامل و بدون عیب ونقص وایراد بحساب بیاوریم نهایت این است که چون در طول مدتی طولانی اقلا دولتهای گذشته قبل از انقلاب لوایح تفریغ بودجه به مجلس تقدیم نکرده‌اند این وجود ناقص راما بهتر از عدم صرف بدانیم البته این نکته جای شکر دارد که لااقل انجام تشریفات یک وظیفه قانونی را دولت حاضر در فرصتهای مناسب انجام داده است اما ببینیم ما در قبال این لایحه تفریغ بودجه چه کردیم و به چه رسیدگی کردیم و به چه رأی می‌دهیم بنظر من وقتی اعضای دیوان محاسبات منتخب مجلس هستند واز طرف نمایندگان محترم واز طرف قوه مقننه این وظیفه را در رسیدگی بجزء اقلام از نظر هزینه ودرآمد واسناد هزینه‌ها باید انجام بدهند اگر گزارشی به ضمیمه لایحه تفریغ بودجه دادند که حاکی از نواقص کار ودر دسترس نداشتن پاره‌ای از اسناد هزینه وعدم امکان رسیدگی به حساب خیلی از دستگاهها باشد و بالاخره با صراحت کامل وقتی که نمایندگان شما کسانیکه از طرف شما مسئولیت این رسیدگی را بعهده دارند و کمیسیون بودجه باتکاء گزارش آنها گزارش به مجلس تقدیم می‌کند و نمایندگان محترم باستناد این گزارش رأی می‌دهند بنظر من صحیح نیست که ما در لوای سیستم حزبی مسائل را ندیده بگیریم وبپای یک لایحه ایکه نمایندگان قانونی شما در هر دفعه که گزارش تفریغ بودجه دادند اقلا ۹ ایراد مسلم و صریح گرفتند بنام تفریغ بودجه یکسال مالی صحه بگذاریم بنده فکر می‌کنم اصولا بیاییم این مطلب را روشن کنیم که قصد ما از تصویب تفریغ بوده چه هست و چه می‌خواهیم بنده شخصاً معتقدم که اگر حساب وکتابی در کار نباشد انحراف از اصول، انحراف از کار، انحراف از وظیفه وخدای نکرده یک انحراف اخلاقی و سوء استفاده‌هایی پیش خواهد آمد که صرفاً نتیجه عدم دقت در رسیدگی بحسابها است از نظر پیشرفتهای مملکتی از نظر ضرورت زمان وتطبیق زمان و برنامه هاییکه داریم در قانون محاسبات تجدید نظر شد به دفعات و حتی اخیراً در سال ۱۳۴۹ بعد از اینکه دیده شد اکثر دستگاههای دولتی از قانون محاسبات عمومی فرار میکنندو در تمام قوانین یک استثناء می‌گذارند بنا به توصیه مجلس مقرر شد که قانون محاسبات عمومی بیاورندکه رفع کلیه مشکلات دولت در امور هزینه باشد و در عین حال ضابطه‌ای بر رسیدگی بحساب کلیه دستگاههای دولت باشد بهمین مناسبت ملاحظه می‌کنید که دیوان محاسبات بعد از پایان سال مالی بعد از انجام هزینه بعد از خرج و صرف تمام اعتبارات به اسناد رسیدگی می‌کند. بنظر من این یک وظیفه بسیار اساسی است واگر دراینکار سهل انگاری بکنیم هزار و یک عیب ونقص در دستگاههای دولت بوجود خواهد آمد رسیدگی به حساب یک امری است که اصولا از نظر اصول مذهبی و دینی هم بآن معتقد هستیم یعنی کنترل می‌کند جامعه واخلاق عمومی را وافراد می‌بینند روز حسابی هست و این کنترل می‌کند رسیدگی بحساب و تفریغ بودجه منطبق بااصول که دستگاههای دولت، مأمورین دولت، ذی حسابان دولتی اعم از اینکه در هر فرم مؤسسه یا شرکت یا دستگاه که کار بکنند وانجام وظیفه بکنند مطمئن باشند وبدانند که اعمال آنها و کاریکه کرده‌اند خرجیکه کرده‌اند مورد رسیدگی و موشکافی قرار می‌گیرد ولی متأسفانه در طول مدتیکه دولتها لایحه تفریغ بودجه نداده‌اند یک حالت خاص دردستگاههای دولتی بوجود آمده که نتیجه آن بی بندوباری انحراف از قوانین خدای نکرده پاره‌ای اسناد خلاف حقیقت واینها فکر می‌کنند جایی برای رسیدگی نیست این عادت در طول مدت آثار بسیار سوئی در دستگاههای دولتی ما باقی گذاشته است که بنظر من یکی از عوامل اصلی که اصل انقلاب اداری را رهبر مملکت ما مقرر فرمودند تنظیم امور دستگاههای دولتی و رفع نواقص ومعایب گذشته است بطور مسلم اگر حساب و کتاب بصورت دقیق واساسی در بین نباشد هیچ مأموری تصور نمی‌کند که لازم است آن اندازه که باید و شاید توجه بوظیفه خطیر و اساسی خودش داشته باشد وتنها رسیدگی به هزینه در لایحه تفریغ بودجه و تعقیب دو نفر، سه نفر ۵ نفر خاطی سرمشق میشودبرای دیگران که در نحوه عمل دقت ومراقبت داشته باشند چه از جنبه رعایت قوانین و چه از جنبه صحت عمل. بنده این فرصت رامغتنم شمردم که اصولا دراینجا بحث کنیم که آیا از لایحه تفریغ بودجه مقصود قوه مقننه ومجلس شورای ملی چیست وچه باید بیاورند وقتی دیوان محاسبات بطور رسمی گزارش می‌دهد که مؤسسات انتفاعی حسابشان را نداده‌اند و دانشگاهها که هیأت امناء دارند حسابشانرا نداده‌اند، مؤسسات عام‌المنفعه حسابشانرا نداده‌اند و من به وضع اینها، اسناد هزینه اینها رسیدگی نکرده‌ام صرفاً یک سلسله اعداد وارقامی را که وزارت مالیه برای من فرستاده است تطبیق کردم و بشما رسماً گزارش می‌دهد که من در این موارد حتی بکسر صندوق و کسر انبار نتوانستم رسیدگی کنم بعد ما بیاییم درگزارش توجیهی کمیسیون بودجه با اشاره به این گزارش دیوان محاسبات لایحه تفریغ بودجه رایک لایحه کامل جامع و رابع مسئولیت بشناسیم و بتصویب برسانیم بنظر من دوستان عزیز برای رسیدگی بحساب وبرای دادن حساب بدیوان محاسبات بخصوص با سیستم فعلی که بعد از سال مالی وصرف هزینه وانجام برنامه حساب می‌دهند هیچ بهانه‌ای مسموع نیست هیچ عذری قابل پذیرفتن نیست که فلان دستگاه حسابش را نمی‌تواند پس بدهد ما برای دستگاههای مختلفه بمقتضای وظیفه شان قوانین خاصی برای خرجشان در نظر گرفتیم که تسهیلاتی برای آنها باشد بسیار خوب با قانون خاص اعتبارات برنامه عمرانی بمصرف می‌رسد در سال خودش در روز خودش بدون مانع ومشکلی چه مانعی دارد که بعد از بمصرف رسیدن، دیوان محاسبات رسیدگی بکندتا بشما گزارش بدهد و نگوید که چون بموجب قوانین خاص برنامه عمرانی صرف شد اسناد هزینه اش را بمن نداده‌اند چه مانعی دارد ما دیوان محاسباتی می‌خواهیم مستقل، با قدرت، مسلط به امر حساب با شرایطی که تجربه و سابقه و تخصص آنها برای ما اطمینان بخش باشد که واقعاً رسیدگی می‌کنند و من انتظار دارم که وقتی این شجاعت و رشادت را از خودشان نشان دادند دیوان محاسباتی که فعلا استقلال ندارد و تحت نفوذ وزارت دارائی است با این وجود گزارشی ضمیمه لایحه تفریغ بودجه می‌کند که آقا این معایب را من دیدم ملاحظه می‌کنید که برای مرعوب کردن آنها آن لایحه دیوان محاسبات را به اینصورت می‌آورند و شرایطی درآن می‌گذارند که یکنفر یا چند نفر از آنها که جرأت کرده‌اند چنین مطالبی بنویسند دیگر نتوانند عضو دیوان محاسبات بشوند این باصل استقلال دیوان محاسبات ومستشاران دیوان محاسبات صدمه می‌زند کسانیکه از طرف شما انتخاب شده‌اند گزارش کرده‌اند ضمیمه لایحه تفریغ بودجه دولت مواردی را متذکر شده‌اند که بنده فکر می‌کنم اگر واقعاً باین لایحه رأی دادید با ذکر اینکه وجود ناقص بهتر از عدم صرف است رأی می‌دهید این افراد باید مورد حمایت قرار بگیرند نباید سرنوشت اینها سرمشق باشد برای اعضای بعدی دیوان محاسبات که اگر شما هم در گزارشی که نوشتید تلویحاً و تذکراً معایب کار من را عنوان کردید آنچنان لایحه‌ای می‌آورم که اولا مشمول هیچکدام ازشماها نشود ثانیاً شرطی در آن می‌گذارم که آخر کار دستت زیر ساطور من باشد و بعد از فرض بفرمایید ۷ سالگی ۵۸ سالگی ۵۹ و ۶۰ سالگی باید برگردی باین وزارتخانه وآنوقت سرنوشت بدست من سپرده است پس در این دوره‌ای که عمل می‌کنی باید راه را طوری بروی که از دستت ناراضی نباشند. این لایحه دیوان محاسبات الان مطرح است مطالعه بفرمایید بدست آقایان رسیده است شرایط تنبیهی است برای کسانیکه بخودشان جرأت داده‌اند بعنوان نماینده منتخب مجلس شورای ملی بضمیمه لایحه تفریغ بودجه اقلا ۵ مورد ۷ مورد مشکل کار، عیب کار، نقص کار را تذکر داده‌اند و راهنمایی کرده‌اند که بنظر من بسیار بجا بود که کمیسیون بودجه قبل از طرح گزارش برای تصویب لایحه را برمیگرداند بوزارت دارائی می‌گفت جواب شعب دیوان محاسبات واعتراضات دیوان محاسبات را بده یا مدرکی را که میخواهنددر اختیارشان بگذار و بعد لایحه‌ای برای من بیاور این صحیح نیست که منتخبین ما بضمیمه این لایحه هر نوبت ودر هر دفعه که لایحه تفریغ بودجه آمده ایراداتشان را گفته‌اند و موارد را تذکر داده‌اند بجای اینکه ما برگردانیم این لایحه را که بروید معایب را مرتفع بکنید تا منتخب من یعنی اعضای دیوان محاسبات گزارش مثبتی روی این لایحه تفریغ بودجه بگذارند وآنوقت بیاورید وتازه آنوقت کمیسیون بودجه مجلس روی این امر اظهار نظر و رسیدگی بکند در هر مورد اظهارات آنها را ما ندیده گرفته‌ایم وحتی در گزارش مجلس شورایملی هم نوشتیم که گزارش دیوان محاسبات هم منضم باین لایحه بود ولی دیگر نگفتیم این گزارش دیوان محاسبات حاکی از این مقدار عیب ونقص کار و ندادن اسناد و عدم رسیدگی بحساب پاره از مؤسسات ضمیمه بود ویا این لایحه را لایحه تفریغ بودجه شناختیم و مفاصا بدست مسئولین امر دوره عمل مالی دادیم بنده نمیدانم اگر بحکم نواقص گذشته واگر بمصداق اینکه چون در گذشته اصلا لایحه تفریغ بودجه نمی‌دادند بدین ترتیب جای شکرش باقی است که دولت همین را هم آورده است پس ما نباید ایراد بگیریم واین مطالب را در صورت مذاکرات مجلس منعکس بکنیم وبهمین قانع بشویم که لایحه تفریغ بودجه یعنی همین که آورده‌اند و ما تصویب بکنیم بنده تصور می‌کنم نه خیر مملکت ونه خیر دولت دراین رویه باشد چون بطور قطع و یقین اولیای دولت دولتیکه تکیه بکار شما دارد دولتی که تکیه بحزب شما دارد خوبی و بدیش بنام شما ثبت می‌شود آنها هم دلشان می‌خواهد که باجزاء حساب در دستگاهها رسیدگی بشود برای اینکه خوب وبد کار بهر حال بحساب دولت سر کار گذاشته می‌شود بنده این تذکرات رااز این نقطه نظر لازم دانستم تا همکاران محترم بخصوص دوستانیکه در کمیسیون بودجه و کمیسیون دارائی تشریف دارند در تنظیم و تدوین شور اول لایحه دیوان محاسبات مطالبی را که عرض کردم مورد توجه وعنایت قرار بدهند و بهمین قانع نباشند که تصور کنیم لایحه تفریغ بودجه یعنی همین که آورده‌اند و نمایندگان مجلس شورای ملی باید بخواهند که این لایحه دیوان محاسبات به کیفیتی تنظیم شود که تمام مؤسسات دولتی بدیوان محاسبات حساب بدهند اسناد بفرستند بنده عرض کردم دوره عملشان را بگذرانند کارشان را انجام بدهند ولی چه دلیلی دارد که ماحتی سازمانهای دفاعی مملکت مان بدیوان محاسبات حساب می‌دهند اتفاقاً حسابشان هم روشنتر از حسابهای سایر دستگاههای دولتی است ولی در تفریغ بودجه دیدیم فلان شرکت، فلان مؤسسه جوجه کشی نارمک و یا مؤسسه پنبه پاک کنی اینها حساب نداده‌اند بچه دلیل؟ چرامگر این دخل وخرج مملکت نیست؟ شما ماده واحده را خودتان بترتیبی تنظیم کرده‌اید که تفریغ بودجه را صرفاً بابت بودجه عادی دولت می‌دهید رقم را رقمی گذاشته که بودجه‌ای که از درآمد عمومی و بودجه عادی دولت است در ماده واحده تفریغ شده در صورتیکه بنظر من اگر فر م بودجه نویسی و فرم خرج ایجاب بکند که ما بمؤسسات اختیاراتی بدهیم نحوه خرج خاصی بدهیم مقررات خاصی برایشان بگذاریم بهیچوجه مانع از آن نیست که حساب وکتاب اسناد آنها را تا شاهی آخر بر اساس همان مقررات هزینه در دیوان محاسبات مملکت رسیدگی بکنند و بمجلس شورای ملی وقتی گزارش می‌فرستد بگویند که به بودجه مؤسسات انتفاعی رسیدیم اعتبارات مؤسسه عام المنفعه را رسیدگی کردیم اسناد هزینه شان را دیدیم بنابراین بابت سال مالی ۵۰ یا ۵۱ پنجاه وهشت میلیارد سند رارسیدگی کردیم این هم گزارش آن وگرنه این صحیح نیست که در هر نوبت منتخبین ما بدفعات و بکرات ایراداتی بلوایح تفریغ بودجه گرفته باشند و ما با توجه بتمام ایراداتیکه از طرف ما اعضای دیوان محاسبات گرفته‌اند روی لایحه تفریغ بودجه چشمشان را هم بگذاریم واین لایحه را تفریغ بودجه بشناسیم یک ماده واحده رویش بنویسیم و دلمان را خوش کنیم که ما بلایحه تفریغ بودجه رسیدگی کردیم همکاران عزیز اگر رسیدگی این استبنظر من رسیدگی نکنیم و تفریغ بودجه ندهیم اصلح است (احسنت).
رئیس- آقای صدری کیوان بفرمایید.
صدری کیوان (مخبر کمیسیون بودجه) – همکار گرانمایه جناب آقای فرهادپور در صدر فرمایشاتشان فرمودند لایحه تفریغ بودجه لایحه بدون نقص وعیب و کاملی نیست این مطلب را ما هم انکار نمی‌کنیم برای اینکه کمال مطلق مختص ذات واجب الوجود باریتعالی است وآنچه آدمیان فراهم می‌کنند نمی‌تواند عاری از نقص وعیب باشد اما در مورد آنکه فرمودند که گزارش دیوان محاسبات ۹ ایراد دارد این گزارش دیوان ماسبات ۹ بند دارد نه اینکه ۹ ایراد دارد ۴-۵ ایراد گرفتند که بنده اینها را یکی یکی در محضر مقدس مجلس شورای ملی می‌شکافم وبعرض نمایندگان محترم میرسانم که باین ترتیب که همکار گرانمایه ما عنوان فرمودند نیست (فرهادپور: لااقل ۴- ۵ تای آنرا قبول کردید خوب است) فرمودید شما درلوای سیستم حزبی همه چیز را نادیده می‌گیرید بنده خیلی تعجب کردم از این فرمایش تان دوست عزیزم خود جنابعالی و جناب آقای فخر طباطبائی که مورد احترام همه ما هستند در کمیسیون بودجه تشریف دارید واقعاً رئیس واعضای کمیسیون هر مطلبی را دقیقاً می‌شکافند در همین جلسه اخیر شما تشریف داشتید ما رئیس واعضای دیوان محاسبات را احضار کردیم در کمیسیون و گزارشات را یکی یکی مطرح کردیم خدمتتان وایراداتی که نوشتند اولا ماهوی نیست و بعد هم چون در سال ۴۸ این گزارش را نوشته‌اند یکی دو ایراد بود که آنها هم رفع شده که بنده الان دقیقاً حضورتان عرض می‌کنم در مورد اینکه بعضی از مؤسسات انتفاعی وابسته بدولت یا مؤسسات بازرگانی وابسته بدولت یا مؤسسات عام المنفعه اینها اسنادشان حسابرسی نمی‌شود از طرف دیوان محاسبات همانطور که درموقع تفریغ بودجه سال ۴۴ بعرض ساحت مقدس مجلس شورای ملی رساندم اینها قوانین خاصی دارند اگر ما بخواهیم در شمول قانون دیوان محاسبات قرار بگیرند باید بررسی کنیم قوانین شان را تجدید نظر کنیم وهمانطور که فرمودید الان لایحه دیوان محاسبات در کمیسیون بودجه مطرح است جنابعالی ناظر هستید چندین جلسه است بررسی می‌کنیم هر طور که صلاح مملکت و دولت است انشاءالله ما عملش میاوریم فرمودند این لایحه دیوان محاسبات راکه تقدیم مجلس شورای ملی کرده‌اند یک لایحه تنبیهی است بنده تعجب کردم از این فرمایش دوست عزیزمان اینجا رئیس دولت ما بکرات گفته‌اند که ما عاشق افکار خودمان نیستیم ملاحظه بفرمایید لوایحی که دولت به مجلس می‌دهد بصورت پیشنهاد است چقدر ما لوایح را در کمیسیون تغییر می‌دهیم در مجلس تغییر می‌دهیم این نمی‌شود تنبیهی برای اعضای دیوان محاسبات باشد که دولت بخواهد بدینوسیله تهدید یا ارعاب بکند واما در مورد ایراداتی که دیوان محاسبات کرده حتماً همکاران گرامی مطلع شده‌اند در یک قسمت گفته که بانک کشاورزی و بانک رهنی آن یکی صد میلیون ریال بود یعنی بانک رهنی ۱۰۰ میلیون ریال قرار بوده وام بدهد بخسارت دیدگان سیل سال ۴۸ خوزستان وبانک کشاورزی هم ۱۵۰ میلیون ریال عرض کنم این وام اواخر سال ۴۸ تصویب شده و درسال ۴۹-۵۰ داده شده این گزارش قبل از اینکه این وامها داده شود تهیه شده وبعد هم بنده برای استحضار همکاران گرامی عرض کنم که آن ۱۵۰ میلیون ریال بانک کشاوزی ۱۰۰ میلیون ریالش بخسارت دیدگاه سیل خوزستان داده شده ۵۰ میلیون ریالش هم برای باغات شمال مازندران وآذربایجان غربی اختصاص داده شده که بین آنها توزیع شده ۱۰۰ میلیون ریال بانک رهنی را هم که رقم دقیق دارم جناب آقای فرهادپور خدمتتان عرض می‌کنم از ۱۰۰ میلیون ریالش درسال ۴۹-۹۱ میلیون و۸۳۰ هزار ریال بخسارت دیدگان خوزستان برای ساختن خانه و ۸ میلیون و ۱۷۰ هزار ریال دیگر به بهار و نهاوند یعنی بخسارت دیدگان آنجا همه اش توزیع ودقیقاً تقسیم شده (فرهادپور: این صورت را که بجنابعالی تقدیم کرده‌اند اگربدیوان محاسبات می‌دادند اشکالی داشت؟) اشکالی نداشت ولی موقعیکه حساب شده است اینها داده نشده بود همکاران گرامی ببینید اگر وامی داده نشده بانک رهنی می‌تواند بنویسد بدیوان محاسبات که این پولها راداده‌ام باین سادگی که نیست شرایطی دارد تشریفاتی دارد وقتی می‌خواهد، فرصتی می‌خواهد باین سادگی نیست این وامها باستناد تصویبنامه هیئت دولت وتبصره ۱۳ قانون بودجه سال ۴۸ داده شده و رعایت مقررات وقوانین دقیقاً بعمل آمده است منتها موقع تهیه گزارش دیوان محاسبات توزیع نشده باین جهت دیوان محاسبات را نتوانسته مطلع کند ایراد دیگر این است که قسمت پنجم بودجه یعنی بر اساس برنامه و تقسیم بندیهای برنامه‌ای بودجه تنظیم نشده بود تصدیق می‌فرمایید که هر تغییری داده شود تا برود به پایین و جزئیات آن بشهرستانها برسد مقداری وقت می‌خواهد مسلماً وزارت دارائی از سال ۴۲ که دولت مرحوم منصور اعلام کرده بودجه برنامه‌ای است از آنموقع کوشش کرده است حسابرسانی را بشهرستانها فرستاده‌اند کلاس ترتیب دادند باید این حسابداران وزارت دارائی در اقصی نقاط مملکت تعلیم بگیرند والا بودجه برنامه‌ای که چیز نوی است والان فقط درچند کشور پیشرفته ومترقی اجرا می‌شود و حالا وزارت دارائی توفیق پیدا کرده است که حسابها را بر اساس بودجه‌های برنامه‌ای تنظیم بکند الان وزارت دارائی توفیق پیدا کرده حسابها را بر اساس حسابهای مترادف تنظیم کند ودر تهران و در مراکز استان الان بودجه‌ها برنامه‌ای است و مسلماً سال ۵۰-۵۱ که درساحت مقدس مجلس شورای ملی لایحه تفریغ بودجه مطرح میشودمسلم بدانید این ایراد رفع می‌شود پس ملاحظه بفرمائید این کاری بوده است که دولت نتوانسته انجام بدهد یعنی عملی نبوده حداقل ۶، ۵ سال شاید ده سال وقت لازمست جنابعالی خودتان از بنده در امور مالی واردتر هستید فی‌المثل تا رئیس حسابداری فلان شهر کوچک متوجه بشود بودجه برنامه‌ای چیست باید آنها را بکلاسهای مخصوص بیاورند و تعلیماتی داده شود تا قسمت پنجم هم اجرا شود ملاحظه بفرمایید که قسمت پنجم هم ماهوی نیست در مورد حساب کل مالیه که همان حساب خزانه باشد آن روز جناب آقای فرهادپور تصدیق فرمودند واقعاً بهیچ وجه عملی نیست که حساب کل مالیه را تنظیم نمایند و بفرستند بدیوان محاسبات که در گزارش گنجانیده شود ملاحظه بفرمایید جزئیات درج شده در لایحه تفریغ بودجه وقتی جزئیات هست اگر کلش را نتوانسته باشند بدهند ایرادی نیست برای اینکه همانطور که در گزارش تفریغ بودجه سال ۴۶ بعرض مجلس شورای ملی رساندم علت اینکه نمی‌توانند انجام بدهند اولا عده زیادی کارمند می‌خواهد و ثانیاً لوایح بودجه قبلا بر اساس بودجه‌های متداول تنظیم می‌شد وحالا بر اساس بودجه‌های برنامه‌ای تنظیم می‌شود با این ترتیب تلفیق این حسابها از بودجه‌های متداول بر بودجه‌های برنامه‌ای کار ساده‌ای نیست وهمانطور که بعرضتان رساندم درسال ۴۹ که قانون محاسبات عمومی تصویب شده واز اول ۵۰ اجرا می‌شود دیگر این اشکال را نخواهیم داشت بنابراین این اشکال تاسال ۴۸ باقیست وعملی و میسور نیست برای دولت چنین کاری را بکند همکاران گرامی ملاحظه فرمودید که ایرادات دیوان محاسبات همان ایراداتی است که قبلا هم اینجا بعرضتان رسیده و یکی دو مورد اصلا قابل عمل نیست وهر سال دیوان محاسبات این را تکرار می‌کند دو سه موردش که عرض می‌کنم ماهوی نیستند مانند وامها با این ترتیب ملاحظه می‌فرمایید که لایحه تفریغ بودجه ما لایحه ناقصی نیست آنطوریکه فرمودند ونواقصی را که همکار گرامی بآن ترتیب فرمودند بنده باید بعرض برسانم که اگر لوایح تفریغ بودجه را از سال ۴۲ تا ۴۸ مقایسه کنیم این واقعیت را متوجه می‌شویم که وزارت دارائی درتهیه وتنظیم این لوایح در مسیر تکامل بوده است و مسلماً لایحه تفریغ بودجه ۴۸ با سالهای ۴۷ و ۴۶ قابل مقایسه نیست یعنی پیشرفتهای عمده‌ای کرده است و خود دیوان محاسبات هم عنوان کرده است و متذکر شده که لایحه تفریغ بودجه نسبت بلوایح دیگر بهتر تنظیم و تقدیم پارلمان شده در مورد گزارش دیوان محاسبات همانطور که همکار گرامی عنوان فرمودند ما در کمیسیون بودجه و دارائی دقیقاً بررسی خواهیم کرد هیچ تعصبی نه دولت ونه حزب اکثریت ندارند ما آنچه را می‌خواهیم که بصلاح مملکت و بصلاح دولت و بصلاح همه ما است وهیچگونه تعصبی درمیان نیست ومسلم بدانید آنچه که بهتر است تصویب خواهیم کرد وانشاءالله یک لایحه منقحی بکمک جنابعالی و همکار گرامی آقای فخرطباطبائی که در کمیسیون بودجه تشریف دارید واعضاء محترم کمیسیون بودجه و رئیس محترم کمیسیون بودجه که نهایت دقت را دارند تقدیم پارلمان خواهد شد و جای هیچ گونه نگرانی نیست از زحمتی که دادم معذرت می‌خواهم. (احسنت، احسنت).
رئیس- آقای رامبد بفرمایید.
رامبد – جناب آقای رئیس، همکاران ارجمند، یکبار بعرض مجلس شورای ملی رساندم که ما تعارف ومداهته را جانشین وجدان کار و وظیفه کردیم همه اعتراض کردند این «همه» چه کسانی بودند؟ فقط آن دسته‌ای بودند که این مطلب را متوجه خود می‌دانستند، باز این مطلب را درهمین جلسه وهمین صحنه هر کس که بیطرفانه قضاوت بکند مشاهده می‌کند واحساس می‌کند قانون اساسی نمایندگان مجلس شورای ملی را موظف می‌کند که در امر دخل وخرج مملکت بدون استثنا کردن مؤسسه وشرکتی نظارت بکنند این نظارت برای ادای احترام به نماینده معینی نیست تشریفاتی برای انتخابات انجام گرفت، حقوق و مقرری برای این صرف وقت قائل شدندو عده‌ای در اینجا جمع می‌شوند برای اینکه در قبال این امتیازات آن وظیفه‌ای که بر عهده آنها محول است انجام بدهند (دکتر الموتی: نمایندگان وظیفه خود را بخوبی انجام می‌دهند) وقتیکه برای فلان مؤسسه اعم از شرکت نفت یا مؤسسه دیگر بعنوان شرکت در نحوه تشریفات خرج مقرراتی تعیین می‌کنند معنایش آن نیست که وظیفه اصلی نماینده مجلس دیگر سلب شده است این معنایش این نیست که فلان مؤسسه جوجه کشی مسائلی محرمانه ازمجلسین می‌تواند داشته باشد ولی وزارت جنگ ایران باید حسابش را تا دینار آخر بدهد مطلب این است که این نحوه خرج بصورت شرکت می‌شود آن نحوه خرج طبق یک مقررات دیگر می‌شود این صورت حساب می‌فرستد آن دیگری بیلان می‌فرستد ولی صحت خرج انجام برنامه‌ها تطبیق محاسبات و تصفیه حساب همه اینهاباید بوسیله دیوان محاسبات باطلاع مجلس و تحت رسیدگی کمیسیون بودجه قرار بگیرد دیوان محاسبات با کمال صراحت برخلاف این تعریف وتبدیل وتحریفهایی که ما در پشت این تریبون برای دفاع از ناحقها می‌کنیم می‌گوید برنامه اجرا نشده، خرجها اعلام نشده، کسر صندوق معلوم نیست (همهمه نمایندگان) (صدری کیوان: چنین چیزی نیست) لذا ما میاییم اینجا می‌گوییم فقط وحدانیت حق و خداوند متعال کامل است و بدون نقص، این حرفها چیست برادر من؟ کسانی که با عبارت «گناه بی لذت» آشنا هستند درست مصداق حال عمل کمیسیون بودجه ایست که درمقابل مجلس شورای ملی گذارده مجسم می‌کنند آقای وزیر مشاور جنابعالی که تمام عمر دروزارت دارائی بوده و سوابق ممتدی دارید بمن بفرمایید تصویب این لایحه ناقص وخلاف وعبث فردا برای دولت چه تأثیری دارد چه مطلبی گل میخ آویزان است که اگر ما این جلسه را واین گناه و تخلف از اصول مشروطیت را انجام ندهیم معطل می‌ماند. (اکبر مسعودی: این حرفهایی که شما می‌زنید تخلف از اصول مشروطیت است) بمن بفرمایید قانونی که ما تصویب می‌کنیم در آن موقعی که سرعت لازم است صحت لازم است دقت لازم است که فردا با این ملت وافرادکشور شما باید طبق و مقررات کاری را انجام بدهند۰۰
دکتر الموتی- آقای رامبد ما وظیفه قانونی خودمان را انجام می‌دهیم مسئولیتش را هم قبول داریم.
رامبد- ولی این تفریغ بودجه‌ای که از سطر اول تا سطر آخر دال بر عدم رسیدگی است تصویبش یعنی چه؟ اگر تصویب نشود چه صورتی دارد، اگر تصویب بشود ما چکار کرده‌ایم؟ این رااول روشن بکنید شما لایحه نظام وظیفه می‌آورید و می‌گویید اگر این لایحه امروز تصویب شود ازفردا طبق این مقررات در باره اعزام افراد بخدمت وظیفه عمل می‌شود ما آنوقت می‌گوییم اگر دو سطرش بسبب عدم امکان بسبب جهات مختلف آنچنانکه ما می‌خواهیم ایده آل نیست بهر صورت ۵ سطر ۱۰ سطر ۵۰ ماده اش بصلاح مملکت است لازمست برای مملکت تصویب شود این چنان لایحه‌ای که شما در تمام مدت خدمتتان که خودتان لااقل مدعی هستید خوب خدمت کرده‌اید بدون تصویب لایحه کارتان را ادامه داده‌اید حالا آمدیم ما برای دفعه ول و دوم و سوم چه چیزی پشت پرده هست که احتیاج باین مفاصا حساب پیدا کرده‌اید؟ این اصلا مرا بشک انداخته خودتان می‌گویید رسیدگی نشده ولی می‌خواهید پرونده را ببندید چه احتیاجی به این تصویب ناقص هست؟ (دکتر الموتی: تصویب ناقص نیست) پس بنابراین نه تنها این تصویب ناقص است بنده عقیده حزب مردم را خدمتتان عرض می‌کنم که این تصویب خلاف قانون اساسی است (همهمه نمایندگان)
چندنفر از نمایندگان – اینطور نیست.
رامبد- ما می‌گوییم و معتقدیم هست شما می‌گویید نیست آنچه دراینجا رأی داده می‌شود اعم از موافق و مخالف با توجه بتمام جزئیات گزارش دهندگان از طرف مجلس یعنی اعضای دیوان محاسبات است یعنی آنجایی که نوشته است رسیدگی نکردیم جناب دکتر الموتی رأی من وشما که سهل است رأی ادوار گذشته را هم اضافه کنید چیزی است رسیدگی نشده کمیسیون بودجه رسیدگی نکرده این رأی رأیی خواهد بود که بچیزیکه رسیدگی نشده رأی داده‌اید و تصویب کرده‌اید که رسیدگی نشده این شما واین رأی و آن وجدانتان.
صدری کیوان – شما اصلا لایحه را نخوانده‌اید.
رئیس- آقای دکتر دادفر بفرمایید.
دکتر دادفر- جناب آقای رامبد مثل همیشه بدون اینکه در متن لایحه مطروحه درمجلس با اشاره بعدد و رقم و مطلبی که درآن نوشته شده استناد بکنند و صحبت کنند (رامبد: توجه بفرمایید که فعلا کلیات مطرح است) باز کلیاتی فرمودند که دیوان محاسبات نوشته است که من بفلان حساب نرسیدم. آقا دیوان محاسبات ننوشته من بحسابها نرسیدم آن بندی که می‌فرمایید این است وقتی ما می‌گوییم خلاف قانون اساسی است جناب آقای رامبد باید توجه داشته باشید ایراد اینکه این قانون با قانون اساسی مغایرت دارد ایراد کوچکی نیست یا اینکه دستور یک وزیر خلاف قانون اساسی است یک نماینده بخصوص یک لیدر اقلیت که می‌تواند بگوید این قانون را قانون اساسی مخالف است یا نیست، من تعجب می‌کنم که هر جا قیافه تنگ می‌آید ما یقه قانون اساسی را می‌چسبیم ما قانون اساسی را اینجا داریم توجه بفرمایید که دیوان محاسبات چه گفته است نمایندگان محترم توجه دارند که ما برای حسابرسی شرکتها و مؤسسات بازرگانی قوانین خاصی تصویب کرده‌ایم بموجب این قوانین خاص ترازنامه و بیلان یک شرکت تجارتی را مجمع عمومی آن شرکت تصویب کرده وقتی که مجمع عمومی سود و زیان آن شرکت را تعیین کرد باین می‌گویند بیلان سالانه واین بیلان سالانه شرکت هر سال در بودجه عمومی مملکت منعکس می‌شود و در مجلس شورای ملی مورد رسیدگی قرار می‌گیرد که این شرکت اینقدر ضرر می‌دهد اینقدر منعفت می‌دهد و خرجش اینطور است نفعش اینطور است برای تفریغ بودجه دیوان محاسبات بموجب قانون محاسبات که الان دردستش هست و ماداریم آنرا اصلاح می‌کنیم و در کمیسیون هست همکارمان آقای فرهادپور فرمودند که باید اینطور تنظیم بشود یا آنطور تنظیم بشود بموجب قانون دیوان محاسبات شرکتها ونحوه حسابشان اصولا با دولت و با دستگاهی که تابع قانون محاسبات است فرق می‌کند دیوان محاسبات وهیچ دیوان و حسابرس دیگری نمی‌توانند ببینند مثلا درسال ۱۳۳۴ یا درسال ۱۳۴۸ یک شرکت تجارتی اگر چنانچه کالائی خریده، یک تومان فروخته یا ۱۱ ریال این باید بیلان شرکت را ببیند میزان خریدها را مجمع عمومی رسیدگی کرده حسابها را تفکیک کرده سود وزیانی داده و بموجب قانون دیوانمحسابات هم این شرکتها مکلف به فرستادن گزارش بدیوان محاسبات نیستند معذلک همه این شرکتها بدون اینکه الزام قانونی داشته باشند گزارش کارشان را بدیوان محاسبات فرستاده‌اند ولی دیوان محاسبات باید آنچنان دیوانی باشد که بتواند هزینه ودرآمد شرکتها را برسد یا نرسد همان مطلبی است که الان ما در اصلاح قانون دیوان محاسبات که در مجلس است مورد نظر داریم قانون دیوان محاسبات را هم نه ما تصویب کردیم نه شما قانونی است که درسال ۱۳۱۲ تقدیم وتصویب شده در سال ۱۳۱۸ اصلاح شده وحالا مورد عمل است وما حالا می‌آییم این قانون را بررسی می‌کنیم تا ببینیم چه مقدار از رسیدگیهای حتی ماهوی را هم ما می‌توانیم بدیوان محاسبات واگذار بکنیم یا نکنیم بنحوی که کارهای مملکت هم نماند اما دیوان محاسبات چه نوشته است؟ نوشته است که مثلا بند ۷ را می‌خوانم (فرهادپور: بند ۹ را بخوانید) در بند ۷می‌نویسد «اعتبار طرحهای عمرانی موضوع قسمت نهم بودجه سال ۱۳۴۸ کل کشور که از محل درآمد برنامه تأمین و پرداخت گردیده وطبق قانون برنامه عمرانی کل کشور بوسیله هیئت حسابرسی رسیدگی میشودو رسیدگی بآن از وظایف دیوان محاسبات خارج است حساب آنها مستقیماً از طرف سازمان برنامه و ضمیمه لایحه تفریغ بودجه کل کشور گردیده است.»
فرهادپور – توجه داشته باشید تفریغ بودجه سال ۴۷ مطرح است شما انیقدر بی توجه هستید که بند ۷ تفریغ بودجه ۴۸ را می‌خوانید.
دکتر دادفر- جنابعالی در کمیسیون بودید در گزارش ۴۷ و ۴۸ فرق نمی‌کند بهمین دلیل ما رؤسای شعب را خواستیم در حضور شما گفتند این مطالبی را که ما نوشتیم توجه نداشتیم می‌بایستی می‌گفتیم که عدم رسیدگی بآن موارد هیچگونه تأثیری در رسیدگیهای ما نداشته است و مسامحه کردیم جنابعالی هم شنیدید و همین اعضای کمیسیون محاسبات گفتند ذیحسابها ده سال بده سال گزارش نمی‌دادند وما تا دو سال قبل سال ۳۳ و ۳۴ را رسیدگی می‌کردیم الان رسیدگی بمحاسبات آنچنان شده است که دولت حساب ۶ ماهه دوم سال ۵۰ را فرستاده است به کمیسیون و برای رسیدگی بدیوان محاسبات فرستاده است و جنابعالی هم تعریف فرمودید از این عمل دولت که اینقدر حسابها را نزدیک کرده است و باز همان اعضای دیوان محاسبات گفتند که با کیفیتی که الان وزارت دارائی با داشتن حساب مترادف که تا بحال در ایران معمول نبوده معمول کرده است وگفته بود رسیدگی به نحوه دخل وخرج مملکت برای ما بنحو قابل توجهی آسان شده همین رؤسای شعب دیوان و رئیس دیوان آنها که در مظان انتخاب شدن مجدد هم نیستند تا بگوییم مجیزی گفته‌اند تا تقدیری بشوند باین ترتیب آن چیزی که دیوان محاسبات بموجب قانون در دستورالعمل کارش بوده انجام داده وبیشتر نمی‌توانسته رسیدگی کند چون در اختیارش نبوده قانون برنامه چهارم خودش آمده گفته عوض حسابرسی دیوان محاسبات هیئت حسابرسی بیایند رسیدگی بکند مال شرکتهای بازرگانی را گفته‌اند ترازنامه میفرستندودرگزارش می‌گذارند اگر مایلید که ماهوی در شرکتها هم رسیدگی بکند باید تمام این قوانین را طبق لایحه جدید دیوان محاسبات لغو کنید تا بهمه حسابها رسیدگی کننددیوان محاسبات بموجب قانون فعلی تمام وظایفش را انجام داده است ونگفته است من می‌خواستم انجام بدهم اصولا لایحه تفریغ بودجه یعنی چه جناب رامبد؟ تهیه لایحه تفریغ بودجه بموجب نص صریح قانون تکلیف اساسی دولتها است و فقط یک دولت و برای اولین بار از ابتدای تشکیل مجلس باین تصویب مجلس ودستور قانون اساسی پاسخ داده وآن دولت اول دولت دکتر اقبال بود که لایحه تفریغ بودجه ۳۷-۳۸ را داده است ودومی دولت فعلی است که عمل کرده شما در مدت ۶۴ سال حکومت مشروطه به بنده ارائه بفرمایید لایحه تفریغ بودجه‌ای را که تنظیم وتقدیم مجلس شده باشد. دولتی آمده است برای اولین بار حسابهای مملکت را روشن کرده تفریغ بودجه را تنظیم کرده بدیوان محاسبات داده وگزارش دیوان محاسبات را خدمتتان تقدیم کرده لایحه دیوان محاسبات را که الان داریم در کمیسیون رسیدگی می‌کنیم دراین لایحه هر گونه اقدامی را که برای دیوان محاسبات مجاز میشماریم گنجانده شده گزارشش خدمت شما خواهد آمد این را بگویم که اصولا در رسیدگی بلوایح تفریغ بودجه اگر وظیفه‌ای بوده است واگر افتخاری است افتخار بردولت حزب ایران نوین است (احسنت) که هر سال بحسابها رسیدگی کرده قانون محاسبات عمومی را تجدیدنظر کرده و تقدیم کرده قانونیکه در ۱۳۱۲ تصویب شده و در ۱۳۱۸ اصلاح شده حالا قانون جامعیکه دیوان محاسبات بتواند واقعاً به این حاسبها برسد تهیه نموده که با استقلال کامل عمل بکند وماده اولش هم این است که دیوان محاسبات از نظر سازمان و رسیدگی مستقل است. در دوره ۱۹ هم بنده وهم جنابعالی در مجلس بودیم نه بعقل بنده رسید و نه به عقل جنابعالی که بپرسیم چرا این تفریغ بودجه بمجلس نیامده اما امروز که لایحه آمده می‌خواهیم ایراد بگیریم که چرا دیوان محاسبات در گزارشش اینطور نوشته. جناب فرهادپور و جناب فخر طباطبائی که هر دو از شخصیتهای ارزنده هستند بایشان احترام دارم میدیدند که با چه دقت رؤسای شعب را خواستیم و سئوال کردیم و رسیدگی نمودیم واین عبارت «حساب کل مالی» که در سال ۱۳۱۲ گفتیم اصلا آنموقع اصول دفترداری مترادف نبوده است که حساب کل مایه در ۱۳۱۲ عنوان شده این اصلا ضرورت نداشته اینکه آقای صدری کیوان گفتند کمال مطلوب نیست برای اینکه با این قانون دیوان محاسبات بیشتر نمی‌توانسته ولی درآتیه تکلیف هر وزارتخانه هر مؤسسه عام المنفعه روشن شده است و بنده آرزومندم که زندهباشم واینکه درواقع نتیجه اقدام استمراری حزب ما برای رسیدگی بحسابها است ببینیم و آنوقت قضاوت بفرمایید که لایحه تفریغ بودجه سال ۵۰ استحاله پیدا کرده تکامل پیدا کرده وبهتر شده است (آفرین) باید حقیقت را شکافت و انصاف دارد اگر دولتی بوظیفه قانونی خودش بنحو احسن عمل می‌کند نباید بگوییم خلاف قانون اساسی است این گزارش کجایش خلاف قانون اساسی است با توضیحاتی که عرض کردم وبا دقتیکه در رسیدگی به ارقام بودجه بشهادت نمایندگان محترم اقلیت که در کمیسیون بودجه تشریف دارند بعمل می‌آید و با دقتیکه در تهیه این ارقام بعمل آمده و دقتیکه قبل از کمیسیون بودجه دولت در این ارقام کرده باید گفت که هم دولت وهم مجلس بوظیفه قانونی خودش عمل کرده است در اصلاح قانون دیوان محاسبات دولت مصرتر از ما است بنده فکر می‌کنم جا دارد همانطور که در گزارش کمیسیون هم ذکر شده است از مجاهدت دیوان محاسبات و وزارت دارائی و دولت که بطور کلی در تنقیح وتنظیم لوایح تفریغ بودجه که یک دستور قانونی بوده است ولااقل جز آن دو سالیکه در زمان جناب آقای دکتر اقبال بمجلس تقدیم شد و مجلس رسیدگی نکرده تشکر بشود. (احسنت).
رئیس- آقای قوام صدری بفرمایید.
قوام صدری (وزیر مشاور)- با اجازه مقام محترم ریاست بنده بعد از فرمایشات جناب فرهادپور و قبل از فرمایشات جناب رامبد استجاره کردم مطالبی را بعرض برسانم جناب فرهادپور بحث مفصلی راجع به بودجه و قانون اساسی وتمام این مطالب فرمودند که در واقع مجموعاً مربوط به ایراد و یا احیاناً عدم رعایت نسبت بقوانین موجود و آنچه که حاکم بر طرز کار ماست داشتند و مسائلی است که باید مجلس محترم تصمیم بگیرند و اتخاذ نظر بفرمایند ولی در ضمن بیاناتشان اشاره‌ای فرمودند که من خودم را ناگزیر از توضیح میدانم اینطور فرمودند که دیوان محاسبات جرئت کرده است و بلایحه تفریغ بودجه ایراد گرفته است. و بر اثر این ایراد قانون دیوان محاسبات را طوری تنظیم می‌کنند که کسانی جرأت این چنین جسارت را بخودشان ندهند ودر آینده نتوانند عضو دیوان محاسبات باشند این نسبت غیر واقع وناروا بما و بدولت و یا لااقل بوزارت دارائی است و بجا نبود که باین فرم و باین طرز از یک چنین موقعیتی بهره برداری شود در واقع اختلاف نظر است بطوری که کمیسیون محترم دارائی و اعضای کمیسیون دارائی توجه دارند و شاید سایر خانمها و آقایان هم توجه کرده‌اند در مواد قانون دیوان محاسبات در کمیسیون بحث ومذاکره زیاد است عقاید مختلف است راجع بحدود اختیارات، نحوه اعمال، طرز انتخاب اعضاء، طبقه بندی درجه بندی و شروط کسانیکه بافتخار عضویت ومستشاری دیوان محاسبات ممکن است انتخاب بشوند بحث زیاد است واین مباحثات از جهات مختلف انجام گرفته ولی بنده استدعا می‌کنم توجه بفرمایید جناب فرهادپور، دوست عزیزم و همقطار پیشین، اینکه عرض کردم همقطار چون ایشان صاحب منصب وزارت دارائی بودند و بند هم افتخار عضویت وزارت دارایی راداشته‌ام ودارم و با هم همقطار بوده وهستیم وشاید در آینده انشاءالله باشیم ولی در این برهه از زمان که ایشان درواقع این حق را بخودشان می‌دهند که از عده‌ای از دوستان حمایت بکنند این حمایت نباید طوری باشد که نسبت ناروا بدستگاهی که خود مأمور انجام اینکار ومصر باجرای اینکار بوده است وهست زده شود رئیس دولت و وزیر فعلی دارائی و وزیر قبلی دارائی که فعلا رئیس دولت است بارها تأکید کرده است که در مواردمتعدد حتی همین آقایان که فعلا در کرسی مستشاری دیوان محاسبات نشسته‌اند شاهدند که دولت فعلی گفته است و معتقد است و مصر است که دیوان محاسبات یک دیوان مستقل صاحب نظر و صاحب رأی و قادر به بررسی و اجرای نظر مجلس شورای ملی باشد این گفته شده نه یکبار بلکه صد بار، لایحه‌ای را که ما برای دیوان محاسبات تقدیم کردیم تاریخ تقدیمش را ملاحظه بفرمایید لوایح تفریغ بودجه‌ای را که تقدیم کردیم و تاریخ گزارشات که بنظر همقطار عزیزم ایرادآمیز رسیده است اینها راملاحظه بفرمایید آنوقت ملاحظه می‌فرمایید که وقتی که لایحه دیوان محاسبات داده شده تاریخش خیلی مقدم بر دادن این گزارشات است بنابراین نمی‌تواند این گزارشها موجب بشود که احیاناً در تقدیم آن لایحه نحوه‌ای عمل شده باشد که اشخاص از کرسی مستشاری دیوان محاسبات محروم بمانند (دکتر الموتی: لایحه را برای مملکت تنظیم و تصویب می‌کنند نه برای شخص) بنده نمیدانم باید چه بکنیم که واقعاً معتقد شد که امروز نه فقط افراد، اگر افرادی هم بتوانند اینطور فکر کنند با انسجام و تشکیلات خوب امروز کسی نمی‌تواند فردی فکر بکند بنابراین مأمور و مکلف ومجبور است که افکارش افکار اجتماعی و عمومی و مملکتی و کشوری ودر مسیر ترقی و بهبود وضع باشد (احسنت) چطور ممکن است ما لایحه‌ای تنظیم بکنیم که شروط آن چنین باشد که چند نفری نباشند. واقعاً اینطور نبوده ما چنین لایحه‌ای بیاوریم وچنین لایحه‌ای از مجلس و از کمیسیون بگذرد خواستم این توضیح را عرض کنم برای رفع شبهه از دوست عزیزم وتصور می‌کنم شروطی را که خواهید گذاشت بطور مسلم تطبیق با عده‌ای از آقایان که در آنجا هستند نمی‌کند برای اینکه اینها با شرایطی دیگر آمده‌اند ودرآینده مأموریت‌های دیگری می‌خواهند بآنها بدهند وبالطبع باید شرایط دیگری برای اینها قائل شد اما این را تغییر نفرمایید که باین دلیل این کار شده است وحالا عرض می‌کنم در جواب جناب آقای رامبد لیدر عزیز که سئوال فرمودند شما چه اصراری دارید که این لایحه را بگذرانید قربان ما اصرار در انجام وظیفه‌مان داشتیم وآن تقدیم بموقع لایحه تفریغ بودجه بود پس از آنکه تقدیم مجلس شد دیگر عرضی نداریم ما در اختیار مجلس هستیم برای ادای توضیحات دو سال دیگر این لایحه را تصویب کنید و مرحمت بفرمایید ویا امروز، از لحاظ ما ترقی نمی‌کند و ما وظایف خودمان را انجام می‌دهیم این کمیسیون بودجه است که می‌خواهد وظایفش را انجام بدهد فرمودند که من نگران شدم این را عرض می‌کنم که در تاریخ پارلمانی ثبت شود که هیچ لازمه تفریغ بودجه مصوب مجلس شورای ملی هیچ وقت مانع از این نخواهد شد که اگردر طی اجرای آن بودجه از طرف یکی از مأمورین عمل خلاف وخطا سر زده باشد مورد تعقیب قرار نگیرد وباید استناد تصویب مجلسین محترم بتواند از تعقیب معاف شود مطلقاً قانون اساسی و قوانین محاسبات عمومی ودیوان محاسبات چنین حکمی را ندارد که تصویب مجلسین محترم مانع از تعقیب خطاکار باشد (احسنت) این را برای رفع شبهه جنابعالی عرض کردم ضمناً این نکته را باید عرض بکنم در وازرت دارائی و سوابق وزارت دارائی برای یک سند صد ریالی که باید بدیوان محاسبات تقدیم بشود شاید صدها مرتبه مکاتبه می‌شود با اطراف واکناف تا یک سند تنقیح می‌شود، تسجیل می‌شود و رسیدگی می‌شود واین سند است که بدیوان محاسبات می‌رود و باز آنجا هم مورد ایراد قرار می‌گیرد و دادستان اعتراض می‌کند وبرمیگردد وباز دستگاههای وزارت دارائی مأمور رفع نقص می‌شوند و تمام این کارها را انجام می‌دهند و هیچ لایحه تفریغ بودجه‌ای بدیوان محاسبات تقدیم نمی‌شود مگرآنکه تمام اسناد آماده شده باشد چه بسا که لایحه تفریغ بودجه بطور مثال برای رسیدن یک حساب از دارائی مثلا جوشقان لنگ است و معطل است و علت اینکه دیگران نتوانسته‌اند این تفریغ بودجه‌ها را بدهند بسبب همین معطلی است و امروز موفق شده‌اند گزارش را بدیوان محاسبات بدهند وازدیوان محاسبات به مجلس محترم، سابقاً این چنین نظم وانسجامی نبود ولی دراین دولت مکلف شدند تمام دستگاهها که حسابها را بموقع بدهند و سندی ناقص نماند وما موفق شدیم لایحه تفریغ بودجه را تنظیم و تقدیم بکنیم طوری نیست که دیوان محاسبات این گزارشی را که حضورتان داده است اسناد را بگیرد ببیند و بعد بفرستد این لایحه تفریغ بودجه اگر اجازه بفرمایید بنده در کمیسیون بودجه یا در مجلس محترم تمام مکاتباتی که بین وزارت دارائی و دیوان محاسبات و دیوان محاسبات و ذیحسابهای دارائی و دادستان دیوان محاسبات با ذی حسابهای مربوطه انجام گرفته که بیش از صدها پرونده را تشکیل می‌دهد حضورتان بیاورم رسیدگی بفرمایید ولی رسیدگیها محدود بقوانین است واگر قانونی را مقتضی ندانید باید تغییر بدهید که باز هم دیوان محاسبات بآن ترتیب مقرره عمل می‌کند (احسنت).
رئیس- نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟ آقای صدری کیوان بفرمایید.
صدری کیوان (مخبر کمیسیون بودجه)- عرض کنم حضور همکاران گرامی بنده از سال ۴۲ تا امروز بکرات اتفاق افتاده که در مقابل فرمایشات جناب رامبد لیدر محترم فراکسیون پارلمانی حزب مردم واعضای فراکسیون پارلمانی حزب مردم عرایضی کردم و توضیحاتی بعرض رساندم در تمام این مدت هیچوقت از حدود ادب و نزاکت خارج نشدم بنده هم هیچ انتظار نداشتم کلماتی از قبیل مداهنه وتعارف بمن معلم که در این مملکت جز عشق بشاهنشاه و مملکت ثروتی ندارم نسبت بدهند.
رئیس- آقای صدری کیوان ایشان چیزی بجنابعالی نگفته‌اند.
صدری کیوان – ما در کمال صداقت وظایف قانونی خود را انجام می‌دهیم ودقیقاً قوانین را اعم از قانون اساسی، دیوان محاسبات وسایر قوانین را رعایت نموده‌ایم بزحماتمان باید توجه شوداگر بنده دلایلی بعرض مجلس برسانم اگر عرایضی بکنم که توجیه کنم زحمات کمیسیون بودجه را جناب آقای فرهادپور مستحضرند بنده برای این ارقام که در گزارش است تمام ایام نوروز را صرف کردم ساعتها رفته‌ام با معاون پارلمانی وزارت دارائی ومدیر کل تمرکز حسابها وچند کارشناس جلساتی تشکیل داده‌ایم واین ارقام را استخراج کرده‌ایم واین کار ساده‌ای نیست و برای اینکه اطلاع بیشتری بعرض نمایندگان محترم برسانیم وظیفه داریم این زحمات را توجیه کنیم وهیچوقت هم در صدد مداهنه نیستم بنده معلم چه نیازی به مداهنه دارم این بود که بنده خواستم بعرض ساحت مقدس مجلس شورای ملی برسانم که بنده از جناب آقای رامبد بعلت این فرمایشاتشان سخت گله مندم (آفرین).
رئیس- نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت بورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است آقای رامبد بفرمایید.
رامبد- اکنون وارد بحث در ماده واحده می‌شویم وحالا جا دارد که پیرامون مفاد و مواد وارقام این لایحه بحث کنیم چون طبیعی است در بحث درکلیات، کلی صحبت میشودواگر مراعات آئین نامه مجلس رامابر همین اساس کلی می‌کنیم و مورد موافقت و خوش آیند کسانی نیست بنده بی تقصیرم. عبارتی که ما اصرار کردیم خوانده شود و متأسفانه بعوض آن عبارت از لایحه ایکه اصولا تاکنون در مجلس مطرح نشده عبارتی خوانده شد که با این لایحه ربط نداشت و بعد توجیهی گردید که اصولا خرج سال ۴۸ با ۴۹ فرقی ندارد ما متأسفانه نمی‌توانیم با چنین منطقی واستدلالی که خرج سال ۴۸ با خرج سال ۴۹ فرق ندارد قانع شویم.
دکتر دادفر- نگفتیم خرج سال ۴۸ با ۴۹ فرقی ندارد گفتیم گزارش دیوان محاسبات درسال ۴۷ با سال ۴۸ فرقی ندارد.
رامبد- اگر بعرض مجلس شورای ملی رساندم که این تصویب بعقیده ما با قانون اساسی مغایر است اجازه بدهید عین ماده‌ای را که تصور می‌کنم قاعدتاً وقتی یکی از نمایندگان می‌تواند بلافاصله پشت این تریبون بیاید وعین ماده را بخواند صحیح نیست که نفی کنیم من اکنون می‌خوانم این اصل ۱۰۲ متمم قانون اساسی است که می‌گوید: «دیوان محاسبات مأمور به معاینه و تفکیک محاسبات اداره مالیه وتفریغ حساب کلیه محاسبین خزانه است و مخصوصاً مواظب است که هیچیک از فقرات مخارج معینه در بودجه از میزان مقرر تجاوز ننموده تغییر و تبدیل نپذیرد و هر وجهی در محل خود بمصرف برسد و همچنین معاینه و تفکیک محاسبه مختلفه کلیه ادارات دولتی را نموده اوراق سند خرج محاسبات را جمع آوری خواهد کرد وصورت کلیه محاسبات مملکتی را باید بانضمام ملاحظات خود تسلیم مجلس شورای ملی نماید» این آنچیزی است که اساس رسیدگی نمایندگان محترم باید قرار بگیرد واگر بکمیسیون بودجه مجلس اجازه داده می‌شود که عضو دیوان محاسبات یا رئیس دیوان محاسبات که ممکن است از لحاظ سوابق اداری و اطلاعات علمی و یا سایر امور از نماینده مجلس بالاتر باشد معهذا احضار کند این احضار برای خوش‌آیند کسی نیست و برای هویس نیست بلافاصله در مقابل مسئولیت است یعنی چون بنماینده مجلس مسئولیت داده شده آن اختیار احضار هم داده شده است ولی آن فرد احضار شونده، وزیر با انصاف، می‌گویند رسیدگی ما ناظرین شما نمایندگان ملت، دراین حد بوده چون صورت حساب کل مالیه وحسابهای صندوق موضوع ماده ۴۵ و قسمت دوم ماده ۵۱ قانون محاسبات عمومی بدیوان محاسبات تسلیم نشده بنابراین اجرای ماده ۱۷ قانون دیوان محاسبات در خصوص تطبیق حساب وزارتخانه‌ها با محاسبات کل مالیه ونیز گواهی واظهار نظر نسبت بوضع موجودی حسابها وکسر صندوقهای دولتی میسر نگردید خانم زاهدی، بنابراین وقتی که در قانون اساسی می‌نویسد که تفکیک تطبیق رسیدگی بصحت وسقم و نظارت دقیق بر اینکه هر بودجه‌ای درمحل برنامه‌ای خودش خرج شده یا نشده اساس کار رأی ماست (دکتر دادفر: بفرمایید صورت حساب مالی یعنی چه؟) ماده دیگر را ملاحظه بفرمایید جزء گزارش است با وجود اینکه بودجه کل کشور یعنی آنچیزی که شما تصویب کردید بصورت برنامه‌ای تنظیم و بتصویب مجلسین رسیده قسمت پنجم بودجه راجع به برآورد بخشها و وظیفه‌ها وبرنامه‌ها بعلت اینکه حسابهای وزارتخانه‌ها وسازمانهای دولتی بطور برنامه‌ای تنظیم نگردیده مورد عمل قرار نگرفته است آقای قوام صدری در کمال حقیقت و صداقت عنوان کردند که در گذشته این رسیدگیها در موقع انجام نمی‌گرفت ما در اجرای وظیفه مالی دراین حد توانستیم و تقدیم کردیم وبا این بیان صادقانه بهترین سیاست حفظ حیثیت دولت رادراینجا مراعات کردند یعنی اگر چیز ناقص راتصویب کردید شما می‌توانستید نکنید ومداهنه ایکه مورد نظر بود وعنوانش بجنابعالی نبود (اشاره به آقای صدری کیوان) در اینجا پیش می‌آید که آیا قانون اساسی که برای ما و دیوان محاسبات تعیین تکلیف کرده و ناظرین ما هم با شجاعت و شرافت و وظیفه شناسی وصداقت توأم با از خودگذشتگی بشما صادقانه گزارش دادند که این اعمال باین درجه انجام شده واین رسیدگی در این مرحله انجام نشده ما چه اصراری داریم که این مطلب ناقص را با این عجله تصویب کنیم؟ (دکتر دادفر: شصت سال نکردید چه شد؟) مداهنه این است که شما وضع زندگی یک ثروتمند را با تمام امکاناتش می‌خواهید سرکوفت بزنید به فقیری که به نان شب محتاج است و بعد تمام امتیازات را برای خود ثروتمند قائل بشویم چرا اوضاع مملکت رادرسال ۱۳۳۲ از لحاظ امکانات امنیت، پیشرفتها عنایت مشخصه شاهنشاه وتمام امکانات برای دستگاه دولت را بحساب نمی‌آورید و آنوقت سراغ شخص وافراد و متصدیان دولتها می‌روید جناب آقای دکتر دادفر شما که بصورت افتخار بزرگی برای دولت معینی اینجا تفریغ بودجه را عنوان می‌کنید بمن بگویید که اوضاع مملکت قبل از سال ۱۳۳۲ وبعداز ۱۳۳۲ یکسان بوده؟ (دکتر دادفر: نه نبوده، اثبات شیئی نفی ماعدا نمی‌کند اینها چه ربطی بهمدیگر دارند؟) بنابراین برای اینکه همه مطالب روشن بشود اجازه می‌خواهم این اشاره را بکنم اگر وزارت دارائی دراثر شخصت و تدبیر فردی غیر حزبی توفیقی پیدا کرده که ما به نسبت این توفیق هنوز ایراد داریم اگر ماشین کامپیوتر ومیلیاردها ریال خرج ودخل مملکت با صد دینار وسه شاهی میرزا حسن خان بودجه در مملکت تغییر کرده این همه آوازه‌ها از شه بود به حزب من و شما مربوط نیست.
دکتر دادفر- اینها به تفریغ بودجه چه ارتباط دارد؟
رامبد- برای اینکه وقتی که تفریغ بودجه اساسش را می‌ریختند شما با عضو ۳۰ تومانی و الاغ وکالسکه یکماه طول می‌کشید از این شهر به آن شهر بروید حالا با اعضای حزبی شما که ۲۵ هزار تومان و ۳۰ هزار تومان حقوق می‌گیرند و میلیونها دلار ماشینهای کامپیوتر انتظار واحدی دارید وما باید این مقیاس را ملاک تشویق و تنبیه قرار بدهیم.
عباس میرزائی – بالاخره آوردن لایحه تفریغ بودجه خوب است یا بد است؟
رامبد – آوردن تفریغ بودجه بسیار عالی است تهیه کنندگان و تقدیم کنندگان و تنظیم کنندگان و وزارت دارائی که مسبب آن بوده واین وزیر باانصاف که در حد خودش توضیح داد شایان تقدیر است و منهم بسمت یک ایرانی خوشوقتم (احسنت) اما تصویب تفریغ بودجه ناقص، رسیدگی نشده، ناقض قانون اساسی هم، بنظر بنده خلاف وظیفه نماینده مجلس است (احسنت).
رئیس- آقای دکتر دادفر بفرمایید.
دکتر دادفر- بنده برعایت اختصار نخواستم تمام ۹ بند را بخوانم جناب رامبد وظیفه بنده را آسان کردند و بند مورد توجهشان را خواندند که همان بند ۹ باشد که من شنیدم که چون صورتحسات کل مالیه و حسابهای صندوق بدیوان محاسبات تسلیم نشده اظهار نظر نسبت بوضع موجودی حسابها و کسر صندوق میسر نگردیده بنده هر قدر از جناب آقای رامبد استدعا کردم که بفرمایند صورت حساب کل مالیه یعنی چه و اگر مقدور نگردیده چه مصلحتی فوت شده است واگر این مصلحت بنظر بنده امر مهمی بود اعضای دیوان محاسبات یعنی رؤسای شعبش را می‌خواستیم ومیآمدند توضیح می‌دادند این وظیفه ایکه قانون دیوان محاسبات مصوب سال ۱۳۱۲ واصلاح شده در سال ۱۳۱۸ که تا امروز مورد عمل است واز ۱۳۵۰ قانون محاسبات جدیدی که تصویب می‌فرمایید مورد اجرا خواهد بود اصولا با توجه بنحوه حسابداری و حسابرسی امروزی، نه اینکه مقدور نیست اصولا عمل نشده ونباید بشود یعنی اگر در وزارتخانه‌ای جناب آقای رامبد یا بنده یا عمر و یا زید بخواهد حساب نگهدارد یک حساب مترادف یا دفترداری دوبل است که از نقطه نظر حسابداری می‌گویند حساب مترادف وحساب دوبل این صورتحساب کل مالی که اینجا عنوان شده وقتی عمل شده که این سیستم مورد عمل نبوده یک دفتری بوده که سابق در مغازه‌ها هم بود می‌نوشتند که اینقدر خرید اینقدر فروش واما امروز وزارتخانه‌ها، بنگاههای دولتی واداری سیستم حسابداری دوبل دارند و حتی آنچه قانون تجارت بما گفته که هر شرکت باید دارای دفاتر بازرگانی ودوبل باشد آنهم در دنیای امروز از بین رفته وسیستم محاسبات تبدیل شده به کارتی ویا تکمیل تراز آن یعنی، آی، بی، ام – و لذا با توجه بشیوه تجدید نظر و تکاملی که در نحوه حسابداری بوجود آمده اصولا تنظیم صورت حساب نه مقدور است نه مفید وضروری و نه لازم بنده خواستم توجهتانرا باین مطلب جلب کنم که با این سیستم رسیدگی شده و با آن سیستم دیگر رسیدگی نمی‌شود چون حساب کل مالی دیگر نگه نمی‌دارند که بدهند و ما اگر این لایحه را پس بفرستیم نمی‌توانیم بآنصورت بدهند چون حساب کل مالی نگاهداری نشده اما حسابها رسیدگی شده یعنی حساب کل مالی که نگهداری نشده معنی اش این نیست که بحسابها رسیدگی نشده است سیستم حسابداری فرق داشته دریافتی هر ذیحساب دریک ستون نقل شده و درآمدش نقل شده موازنه هم موجود است اسنادهزینه موجود است بنده خواستم فقط این نکته را به جناب آقای رامبد تذکر داده باشم که در اجرای ماده ۲۵ و ۱۷ قانون محاسبات عمومی از اول سال ۱۳۵۰ قابل اجرا است واینکه در بند ۹ نوشته شده میسر نگردید معنی اش این بوده اما در قانون محاسبات عمومی ما صورت حساب مالیه را برداشتیم والان بموجب قانون جدید دیگر صورت حسابی بعنوان صورت حساب کل مالیه دیگر نیست باین ترتیب این معنی عدم امکان رسیدگی و ندادن سند نبوده بهیچوجه فقط خواستم محض روشن شدن آقایان این توضیح را داده باشم همان توضیحی است که اعضای دیوان محاسبات و شعب در کمیسیون بما دادند بهمین دلیل در قانون محاسبات عمومی صورت حساب کل مالیه در قانون جدید ننوشتیم واین در گذشته بود والان با سیستم حسابداری جدید غیرضروری است واین هم حاکی از این نیست که بحساب رسیدگی نشده است (احسنت).
رئیس- آقای فرهادپور بفرمایید.
فرهادپور- بطور قطع همکاران عزیز بامن اتفاق عقیده دارند که اصل اساسی در انجام وظیفه نمایندگان در مجلس شورای ملی بحث وشور و نتیجه گیری به خیر وصلاح مملکت در لوایح و قوانین مطروحه است دوست و همکار عزیزمخبر محترم کمیسیون فرمودند که درتفریغ بودجه سال ۱۳۴۲ تا ۴۸ پیشرفتهایی در جهت رفع نواقص لوایح دولت بدست آمده دوست عزیز آیا این پیشرفتها جز با تذکرات، جز با انتقاد، جز با بحث و گفتگوی ما در راهنمایی و ارشاد دستگاه دولتی بدست آمده؟ اگر امروز ما این لایحه را ناقص میدانیم وکامل نمیدانیم بهمان دلیل است که شما تلویحاً وتصریحاً سال ۴۲ را ناقص تلقی کردید برای اینکه اگر ناقص نبود مسیر تکاملی تاسال ۱۳۴۸ طی نمی‌کرد بهمین دلیل برای اینکه سال ۴۲ ناقص تصویب شده البته عرض کردم وجود ناقص بهتر از ندادن لایحه تفریغ بودجه است لایحه ۴۷ وقتی ما در آن بحث می‌کنیم برای اینکه برود و کامل بشود ملاحظه بفرمایید همکار عزیز من جناب آقای رامبد اصل ۱۰۲ متمم قانون اساسی را قرائت کردند این از مواردی است که برای رسیدگی بحساب و تکالیف دیوان محاسبات در قانون اساسی صراحتاً وظایفی مشخص گردیده که من یقین دارم هیچکدام از دوستان معتقد باین سیستم که قوانین عادی بتواند وارد بشود بر قوانین اساسی نیستند ماده ۱۰۲ متمم قانون اساسی خیلی هم داهیانه تهیه شده یعنی بهیچوجه اگر ما صدها نوع خرج برای موسسات مختلف متناسب با وظیفه شان تصویب کنیم مغایر با این اصل نخواهد بود چون در این اصل خواسته است که حسابها پس از انجام تکالیف و صرف هزینه بیاید رسیدگی بشود ما یک بحث داریم و در آن هیچ جدلی نیسیت باید دید که آیا رسیدگی بحساب را ما باین کیفیت که این آقایان نوشته‌اند کافی میدانیم؟ من یک سئوال می‌کنم یک کارپرداز وزارت دارائی، جناب آقای قوام صدری، با کارپرداز شرکت فرش چه فرق دارد؟ اسناد هزینه از نظر رسیدگی، نوع تعقیب، نهایت این است که در شرکت بر اساس یک مقررات خرج و هزینه‌ای که در آنجا عمل می‌کنند بمدیران شرکت اجازه ترک مناقصه می‌دهند قوانین خاصی برای این کار دارند.
رئیس- آقای فرهادپور مطالبی که جناب عالی می‌فرمایید مربوط به لایحه دیوان محاسبات است راجع به این لایحه تفریغ بودجه نیست این مطالب را در کمیسیون رسیدگی به لایحه دیوان محاسبات بفرمایید.
فرهادپور- بنظر بنده اینها مطالبی است که باید عرض شود آنچه لازم بود عرض کردم واگر لازم نمیدانید آنها را در کلیات لایحه تفریغ بودجه ۴۸ که مطرح می‌شود عرض می‌کنم ولی در همین ماده واحده بعرضتان میرسانم آنچه که از گزارش دیوان محاسبات حاکی است نشان دهنده این است که بر اساس رسیدگی و گزارش موجود وظیفه و تکلیفی را که می‌بایستی بنحو احسن انجام بدهند خودشان بما متذکر شده‌اند که ما توفیق باینکار پیدانکردیم جناب آقای قوام صدری فرمودند که در آن سال ممکن است این اسناد نرسیده باشد و در سال بعد رسیده بنده فکر می‌کنم وقتی دولت عجله‌ای در تصویب ندارد بنابراین ما معتقدیم که برای رفع نقائصی که در گزارش دیوان محاسبات به مجلس منعکس شده واز شما چاره جویی کرده‌اند اسناد و مدارک در سال ۵۱ حاضر وآماده شده و ارقامی که مخبر کمیسیون قرائت کردند طبعاً در اختیار دیوان محاسبات قرار گرفته است چه اشکالی دارد که این لایحه را برگردانید برود به وزارت دارائی و متناسب با ارقام واعداد واسنادی که بعداً رسیده این ۹ مورد نقص واشکال وایرادی که در کارشان داشته‌اند مرتفع بکنندو لایحه‌ای جامع وکامل با رسیدگی کامل برای ما بفرستند البته از نظر وظایفی که بعهده آنهاست. همانطور که جناب آقای رئیس تذکر دادند راجع به دیوان محاسبات عرایض مفصلی دارم که بعداً بعرضتان خواهم رساند ولی در اینجا بعرض میرسانم که بهیچوجه ماقصد جدل نداریم کار را هم بتعصب نکشانید لایحه ایست آمده تصویب آن دیر یا زود کوچکترین تأثیری نه در کارها ونه در وظایف ونه برنامه‌ها ایجاد نمی‌کند منتخبین شما اشکالاتی داشتند که ممکن است این اشکالات تاکنون مرتفع شده باشد چه اشکالی دارد که این لایحه از مجلس شورایملی برگردد واشکالات اگر مرتفع شده است گزارش را اصلاح کنند و گزارشیکه از کمیسیون بودجه می‌آید منطبق باشد با گزاشیکه دیوان محاسبات بکمیسیون بودجه داده چون بهر حال تناقضی که در این دو گزارش دیده می‌شود یک مشکلی برای خود نمایندگان محترم در موقع رأی دادن ایجاد می‌کند.
رئیس- نظر دیگری در ماده واحده نیست؟ (اظهاری نشد) درکلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت بماده واحده وکیات آخر لایحه رأی می‌گیریم خانمهاو آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای اظهارملاحظات بمجلس سنا فرستاده می‌شود.
- طرح وتصویب گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۴۸ کل کشور و ارسال به مجلس سنا
۱۲- طرح وتصویب گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۴۸ کل کشور و ارسال به مجلس سنا.
رئیس- گزارش یک شوری تفریغ بودجه سال ۱۳۴۸ کل کشور مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون بودجه بمجلس شورای ملی
ساحت مقدس مجلس شورای ملی
لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۴۸ کل کشور که طبق مدلول مواد ۴۶ تا ۵۲ قانون محاسبات عمومی مصوب سال ۱۳۱۲ منطبق با تقسیمات وفصول وعناوین بودجه کل کشور بصورت برنامه‌ای تنظیم و تقدیم گردیده مشتمل بر مقدمه توجیهی لایحه و صورتحسابهای تفصیلی و جداول بخشها، وظیفه‌ها و برنامه‌ها دائر به نحوه گردش امور مالی و محاسباتی مربوط بدرآمد و هزینه عمومی و اختصاصی و مؤسسات عام المنفعه مستقل و دریافتها و پرداختهای سازمان برنامه و گزارش دیوان محاسبات بشرح زیر:
- ۱- صورت تلفیق شده درآمدها و هزینه‌های دولت مؤسسات وابسته و عام المنفعه مستقل.
- ۲- صورت دریافتهاو پرداختهای برنامه عمرانی چهارم کشور.
- ۳- خلاصه حساب درآمدهای عمومی واختصاصی.
- ۴- خلاصه حساب درآمدهای مؤسسات انتفاعی وابسته بدولت.
- ۵- خلاصه حساب درآمدهای مؤسسات بازرگانی وابسته بدولت.
- ۶- خلاصه حساب درآمدهای مؤسسات عام المنفعه.
- ۷- خلاصه حساب کل هزینه‌های عمومی واختصاصی.
- ۸- خلاصه حساب هزینه‌های مؤسسات انتفاعی وابسته بدولت.
- ۹- خلاصه حساب هزینه‌های مؤسسات بازرگانی وابسته بدولت.
- ۱۰- خلاصه هزینه‌های مؤسسات عام المنفعه.
- ۱۱- صورتحساب تفصیلی درآمدهای عمومی.
- ۱۲- صورتحساب تفصیلی درآمدهای اختصاصی.
- ۱۳- صورت پراختها از محل درآمدهای اختصاصی.
- ۱۴- صورت پرداختها از محل درآمدبرنامه.
- ۱۵- صورتحساب هزینه وزارتخانه‌ها وادارات و مؤسسات مربوط (حساب وزراء)
- ۱۶- خلاصه حساب هزینه بخشها، وظیفه‌ها و برنامه‌ها.
- ۱۷- گزارش دیوان محاسبات مبتنی بر اظهار نظر لازم در باره امور مالی سال مورد عمل بودجه کل کشور و تأیید ارقام مربوط به وصولی از محل منابع درآمد عمومی و هزینه انجام شده از محل منابع مزبور و تطبیق ارقام وصولی وهزینه‌های مؤسسات انتفاعی و بازرگانی وابسته بدولت و عام المنفعه مستقل با ارقام مندرج در لایحه تفریغ بودجه.
در جلسات عدیده کمیسیون بودجه با حضور آقای دکتر کاشفی معاون پارلمانی وزارت دارائی مورد بررسی وامعان نظر قرار گرفت ودر جلسه دوشنبه مورخ اول خرداد ۱۳۵۱ رسیدگی نهایی آن خاتمه یافت.
کمیسیون بودجه طی بررسیهایی که با دقت کامل در فصول و بخشهای مختلفه لایحه بعمل آورد بچند نکته اساسی دست یافت که بشرح زیر باستحضار نمایندگان محترم میرساند:
- ۱- بررسی ودقت در لایحه و صورتهای منضم بآن این واقعیت را آشکار می‌سازد که کشور ما در سال ۱۳۴۸ تحت تعالیم حکیمانه شاهنشاه آریامهر وکوششهای دولت از پیشرفتهای عظیمی در زمینه امور اجتماعی واقتصادی و صنعتی وانتظامی وسایر شئون برخوردار گردیده و به ترقیات پرثمر مادی و معنوی نائل آمده است.
- ۲- لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۴۸ کل کشور اولین تفریغ بودجه‌ای است که منطبق با تقسیمات فصول، بخشها، وظیفه‌ها و مواد هزینه قانون بودجه سال ۱۳۴۸ کل کشور بصورت برنامه‌ای تنظیم شده و نموداری از کوششهای وزارت دارائی در زمینه بهبود و تکامل لوایح تفریغ بودجه بوده درمقام مقایسه با لوایح گذشته از پیشرفتهای قابل ملاحظه‌ای برخوردار است.
- ۳- بند ۱ گزارش دیوان محاسبات حاکی است که مؤسسات و شرکتها و بانکها موضوع قسمت هفتم قانون بودجه سال ۱۳۴۸ کل کشور ترازنامه‌های خود را بدیوان محاسبات تسلیم داشته و ارقام مندرج در لایحه با ارقام مذکور در ترازنامه‌های مربوط تطبیق شده است.
- ۴- مطالعه لایحه تفریغ بودجه و بررسی جداول و صورتحسابهای تفصیلی ضمیمه آن وضع وصولی دولت را از منابع مختلف ونیز هزینه از محل این منابع ودریافتها و پرداختهای سازمان برنامه و درآمدها و هزینه‌های مؤسسات انتفاعی وبازرگانی وابسته بدولت ومؤسسات عام المنفعه مستقل را در سال ۱۳۴۸ بخوبی مجسم می‌سازد که بشرح زیر باستحضار نمایندگان محترم میرساند.
- ۵- با توجه به صورت حسابهای تفصیلی وجداول وسایر ضمائم لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۴۸ کل کشور ومندرجات بند ۴ گزارش تقدیمی نتیجه اجرای بودجه سال ۱۳۴۸ بشرح زیر بوده است:
- الف- از لحاظ درآمدهای عادی پس از مقایسه ارقام وصولی با ارقام پیش بینی شده در بودجه مصوب معلوم می‌شود:
- ۱- درآمدهای عمومی مبلغ ۳۲۷۶۴۰۲۶۱۹/۰۳ کسر وصولی داشته است.
- ۲- درآمدهای اختصاصی مبلغ ۱۸۲۴۰۵۸۹۱۰/۸۳ اضافه وصولی داشته است.
در نتیجه مجموع درآمدهای عادی نسبت به پیش بینی بودجه مبلغ ۱۴۵۲۳۴۳۷۰۸/۲۰ ریال کاهش دارد.
- ب- از لحاظ هزینه پس از مقایسه اعتبارات و اضافه اعتبارات مصوب وبرآوردی با هزینه‌های انجام شده معلوم می‌شود.
- ۱- در هزینه‌های از محل درآمد عمومی با توجه به اعتبارات مصوب مبلغ ۴۸۲۹۰۹۲۶۱۴/۶۵ ریال صرفه جویی و مبلغ ۶۶۸۵۱۴۳۶۳/۴۰ ریال مانده اعتبارات بحساب سال بعد دستگاههامنتقل شده است.
- ۲- در هزینه‌های از محل درآمد اختصاصی با توجه بمیزان وصولی مبلغ۷۲/۵۰ ۵۴۶۲۱۵ ریال صرفه‌جویی شده است.
- ۶- با توجه به نکات ذکر شده و در نظر گرفتن این مطلب که طبق مدلول ماده واحده قانون بودجه سال ۱۳۴۸ و سایر قوانین مربوط به درآمدهای برنامه عمرانی کشور و هزینه هاییکه از محل آن تأمین می‌شود (باستثنای مبالغیکه از بودجه عمرانی تحت عنوان اعتبار طرحهای عمرانی مستمر در بودجه عمومی ملحوظ گردیده) همچنین درآمدها وهزینه‌های اختصاصی و مؤسسات انتفاعی و بازرگانی وابسته بدولت و مؤسسات عام المنفعه مستقل بموجب قوانین و مقررات واساسنامه‌های مربوط بخود وصول و مصرف و حسابرسی شده‌اند تفریغ بودجه سال ۱۳۴۸ نسبت بدرآمدهای عمومی دولت وهزینه‌های انجام شده از محل منابع مزبور با توجه به گزارش دولت بشرح ماده واحده زیر مورد تصویب کمیسیون بودجه قرار گرفت. اینک گزارش آن تقدیم ساحت مقدس مجلس شورای ملی می‌گردد.
ماده واحده – لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۴۸ کل کشور که ارقام آن از حیث وصولی از محل درآمد عمومی بالغ بر یکصد ونه میلیارد و پانصد وشصت میلیون وچهارصد و شصت وشش هزار و سیصد وهشتاد ریال و نود وهفت دینار (۱۰۹۵۶۰۴۶۶۳۸۰/۹۷) و از حیث هزینه از محل درآمد مزبور بالغ بر یکصد و ده میلیارد وششصد وهفتادو هشت میلیون و هفتصد و سی ویک هزار و هشتصد ودوازده ریال وسی دینار (۱۱۰۶۷۸۷۳۱۸۱۲/۳۰) بوده و صحت آن بتأیید دیوان محاسبات رسیده است تصویب می‌شود.
مخبر کمیسیون بودجه – صدری کیوان.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت بورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح استنظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت بماده واحده و کلیات آخر لایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای اظهار ملاحظات به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای قوام صدری وزیر مشاور با قید یک فوریت
۱۳- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای قوام صدری وزیر مشاور با قید یک فوریت.
رئیس- آقای قوام صدری بفرمایید.
قوام صدری (وزیر مشاور)- بطوریکه خاطر خانمها و آقایان نمایندگان محترم مستحضر است بر اثر تدابیر خردمندانه شاهنشاه بزرگ ما باز هم توفیقی بر توفیقات ما از لحاظ استیفای حقوق در کار نفت حاصل شد ودرآمد بیشتری پیش بینی می‌شود که درسال جاری نصیب برنامه عمرانی چهارم بشود از این جهت واز لحاظ اینکه مقداری از اعتبارات سال گذشته باقی مانده بود که قابل مصرف درسال ۱۳۵۱ می‌باشد بالطبع باید در سطح خرج سال آخر برنامه چهارم آنچه در قانون قبلی به تصویب مجلس شورای ملی رسیده بود و همچنین در برنامه‌های تفصیلی برنامه چهارم برای سال ۱۳۵۱، با تصویب مجلس محترم تغییراتی بدهیم دراین مورد ماده واحدهای تهیه شده با قید یک فوریت تقدیم و استدعا می‌شود نسبت به فوریت آن اخذ رأی بعمل بیاید.
- طرح وتصویب فوریت لایحه اصلاح جداول برنامه عمرانی چهارم
۱۴- طرح وتصویب فوریت لایحه اصلاح جداول برنامه عمرانی چهارم.
رئیس- فوریت لایحه مطرح است لایحه قرائت می‌شود.
لایحه اصلاح جدول اعتبارات سنواتی و سایر جداول پیوست برنامه عمرانی چهارم کشور.
ماده واحده – جدول ذیل تبصره یک قانون افزایش اعتبارات برنامه عمرانی چهارم کشور مصوب اسفندماه ۱۳۵۰ بشرح زیر:
| سال ۱۳۴۷ | ۷۳/۴ میلیارد ریال |
| سال ۱۳۴۸ | ۸۴/۹ ” ” |
| سال ۱۳۴۹ | ۱۰۱/۶ ” ” |
| سال ۱۳۵۰ | ۱۳۰/۵ ” ” |
| سال ۱۳۵۱ | -/۱۸۷ ” ” |
| جمع | ۵۷۷/۴ ” ” |
و سایر جدولهای پیوست قانون مزبور بشرح جدولهای منضم باین ماده واحده اصلاح می‌شود.
- نخست وزیر - امیرعباس هویدا
- وزیر دارائی - جمشیدآموزگار
رئیس- در فوریت لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به فوریت این لایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه بکمیسیون برنامه ارجاع می‌شود.
- طرح وتصویب گزارش شور دوم کمیسیون امور استخدام راجع به لایحه انتقال نیروی پایداری به ژاندارمری کل کشور وارسال بمجلس سنا
۱۵- طرح وتصویب گزارش شور دوم کمیسیون امور استخدام راجع به لایحه انتقال نیروی پایداری به ژاندارمری کل کشور وارسال بمجلس سنا.
رئیس- گزارش شور دوم انتقال نیروی پایداری به ژاندارمری کل کشورمطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شوردوم از کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری بمجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام وسازمانهای اداری در جلسه ۲۸ اردیبهشت ماه ۱۳۵۱ با حضور خانم صوفی معاون وزارت کشور و معاون وزارت جنگ سپهبد کاتوزیان لایحه شماره ۱۳۸۸ مورخ ۱۳۵۱/۱/۲۸ دولت راجع بانتقال نیروی پایداری بژاندارمری کل کشور را که گزارش شور اول آن بشماره ۳۱۴ چاپ گردیده است برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد وبا اصلاحاتی تصویب کرد.
اینک گزارش آنرا بشرح زیر بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
لایحه قانون انتاقل نیروی پایداری بژاندارمری کل کشور.
ماده واحده – از تاریخ تصویب این قانون نیروی پایداری با کلیه پرسنل واعتبارات و اموال منقول وغیرمنقول بژاندارمری کل کشور منتقل می‌شود.
کلیه ابنیه واراضی که از طرف مردم به نیروی پایداری اهداء شده است کماکان در اختیار نیروی پایداری باقی خواهد ماند.
تبصره – اعتبار لازم برای تأمین هزینه‌های نیروی پایداری همه ساله در بودجه ژاندارمری کل کشور پیش‌بینی خواهد شد و کلیه تعهداتی که بموجب «قانون تشکیل نیروی پایداری» مصوب دیماه ۱۳۴۷ بعهده وزارت جنگ است ژاندارمری کل کشور انجام خواهد داد.
مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری- دیهیم.
گزارش شور دوم از کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه ۲۸ اردیبهشت ماه ۱۳۵۱ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط بانتقال نیروی پایداری بژاندارمری کل کشور را که برای رسیدگی شور دوم مورد به کمیسیون دارائی ارجاع گردیده بود مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.
اینک گزارش آنرا در تأیید گزارش کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دارائی – امان الله ریگی.
گزارش شور دوم از کمیسیون کشور بمجلس شورای ملی
کمیسیون کشور در جلسه ۳۰ اردیبهشت ماه ۱۳۵۱ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط بانتقال نیروی پایداری بژاندارمری کل کشور را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.
اینک گزارش آنرا در تأیید گزارش کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون کشور – اکبر مسعودی.
گزارش شور دوم از کمیسیون نظام بمجلس شورای ملی
کمیسیون نظام در جلسه ۲ خرداد ماه ۱۳۵۱ با حضور معاون وزارت جنگ سپهبد کاتوزیان لایحه دولت راجع بانتقال نیروی پایداری به ژاندارمری کل کشور را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد وتصویب کرد.
اینک گزارش آنرا در تأیید گزارش کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون نظام – روح الله جعفری.
رئیس- ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت بماده واحده و کلیات آخر لایحه رأی می‌گیریم خانمها وآقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب بمجلس سنا فرستاده می‌شود.
- تقدیم لایحه انتخاب حساب رس سازمان برنامه وسیله آقای قوام صدری وزیر مشاور
۱۶- تقدیم لایحه انتخاب حساب رس سازمان برنامه وسیله آقای قوام صدری وزیر مشاور.
رئیس- آقای قوام صدری بفرمایید.
قوام صدری (وزیر مشاور)- بطوریکه خاطر نمایندگان محترم مستحضراست هیأت حسابرسی برنامه از طرف مجلسین محترم دو نفر از طرف مجلس شورایملی و یکنفر از طرف مجلس سنا انتخاب می‌شوند و مقرر است چنانچه از این عده کسانی استعفا بدهند یا خدای نکرده فوت کنند بایستی با همان تشریفات انتخاب بشوند چون یکی از حسابرسان منتخب مجلس شورای ملی در سازمان برنامه از دستگاه سازمان برنامه منتقل شده است و مأمور در کار دیگری است لذا باسم سه نفر از آقایان که بنظر دولت صلاحیت اجرای نظریات دولت را داشتند پیشنهادی تهیه و تقدیم می‌شود که اجازه بفرمایید یکنفر از اینها بجای آنشخص مأمور انتخاب بشود.
رئیس- لایحه چاپ و توزیع می‌شود.
- تقدیم دو فقره لایحه و یکفقره گزارش وسیله آقای قوام صدری وزیر مشاور
۱۷- تقدیم دو فقره لایحه و یکفقره گزارش وسیله آقای قوام صدری وزیر مشاور.
رئیس- آقای قوام صدری بفرمایید.
قوام صدری (وزیر مشاور)- بطوریکه استحضار دارند بموجب تبصره ۳۴ قانون بودجه سال ۱۳۴۶ اجازه داده شده بود وجوهیکه ما باری وام جهت سد آیت بکشور مراکش می‌پردازیم قسط هر سال را بتصویب کمیسیون بودجه برسانیم آخرین قسط را که امسال باید بپردازیم ۱/۴۳۱/۶۰۸ دلار است پیشنهادش را تقدیم می‌کنم استدعا می‌کنم لایحه برای رسیدگی به کمیسون بودجه ارجاع شود.
رئیس- لایحه به کمیسیون بودجه ارجاع می‌شود.
قوام صدری (وزیر مشاور)- بطوریکه خانمها و آقایان نمایندگان محترم استحضار دارند بموجب ماده ۱۶۰ قانون مالیاتهای مستقیم بدولت اختیار داده شده که برای بررسی ورفع مشکلات مالیات مضاعف با کشورهاییکه ارتباط اقتصادی و مالیاتی با ما دارند دولت وارد مذاکره بشود و قراردادهای لازم را منعقد سازد چندی پیش یک قرارداد تقدیم شد که تصویب فرمودید در حال حاضر قرارداد دیگری با دولت جمهوری فرانسه امضاء شده است چون بایستی بتصویب مجلسین برسد تا قوت اجرائی پیدا کند لایحه مربوط باین قرارداد را همراه قرارداد تقدیم می‌کنم واستدعای ارجاع بکمیسیون دارم.
رئیس- لایحه بکمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
قوام صدری (وزیر مشاور)- بموجب تبصره ۲ ماده یک قانون استخدام متخصصین خارجی مقرر است همه ساله صورت کارشناسانی را که دستگاههای مختلف دولت در طی سال استخدام می‌کنند درآخر هر سال گزارش بشود گزارش نسبت باین دسته از افراد که در سال ۱۳۵۰ در استخدام دولت بوده‌اند تهیه شده است که بدینوسیله تقدیم مجلس محترم می‌شود.
رئیس- گزارش در صورت جلسه امروز چاپ می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دارائی راجع به لایحه اصلاح تبصره ۲ ماده ۷۳ قانون محاسبات عمومی
۱۸- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دارائی راجع به لایحه اصلاح تبصره ۲ ماده ۷۳ قانون محاسبات عمومی.
رئیس- گزارش شور دوم اصلاح تبصره ۲ ماده ۷۳ قانون محاسبات عمومی مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور دوم از کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی درجلسه ۶خرداد ماه ۱۳۵۱ باحضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۳۱۲۸ مورخ ۱۳۵۱/۲/۱۸ راجع به اصلاح تبصره ۲ ماده ۷۳ قانون محاسبات عمومی را که گزارش شور اول آن بشماره ۳۲۱ چاپ شده است برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد ومصوبه شور اول را عیناً تصویب کرد.
اینک گزارش آن را بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
لایحه قانون اصلاح تبصره ۲ ماده ۷۳ قانون محاسبات عمومی مصوب ۱۳۴۹.
ماده واحده – عبارت زیر به آخرتبصره ۲ ماده ۷۳ قانون محاسبات عمومی اضافه می‌شود:
«شرکتهای تابع شرکت ملی ذوب آهن ایران نیز مشمول حکم این تبصره خواهند بود» معاملات مربوط به واحدهای خارج از مرکز شرکت مذکور تا تبدیل آنها بشرکت که تاریخ آن از پایان شهریور ماه ۱۳۵۲ تجاوز نخواهد کرد کماکان مشمول مقررات اساسنامه شرکت ملی ذوب آهن ایران خواهد بود.
مخبر کمیسیون دارائی- امان الله ریگی.
گزارش شور دوم از کمیسیون اقتصاد بمجلس شورای ملی
کمیسیون اقتصاد در جلسه شنبه ۶ خرداد ماه ۱۳۵۱ با حضور نمایندگان دولت لایحه اصلاح تبصره ۲ ماده ۷۳ قانون محاسبات عمومی را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد ومصوبه کمیسیون دارائی را در اینمورد تأیید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون اقتصاد- محمدابراهیم نیکپور.
رئیس- ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ماده واحده و کلیات آخر لایحه رأی می‌گیریم خانمهاو آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
- تقدیم سه فقره لایحه بوسیله آقای دکتر احمدی معاون وزارت کشاورزی و صنایع طبیعی
۱۹- تقدیم سه فقره لایحه بوسیله آقای دکتر احمدی معاون وزارت کشاورزی و صنایع طبیعی.
رئیس- آقای دکتر احمدی بفرمایید.
دکتر احمدی (معاون وزارت کشاورزی و منابع طبیعی)- با اجازه مقام معظم ریاست سه اساسنامه در باره شرکت سهامی شیمیائی و شرکت سهامی اصلاح و تهیه بذر چغندر و شرکت سهامی جوجه‌کشی نارمک تقدیم می‌شود.
رئیس- لوایح به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- اعلام وصول و قرائت نامه‌های مربوط بدولایحه قانونی از مجلس سنا
۲۰- اعلام وصول و قرائت نامه‌های مربوط بدولایحه قانونی از مجلس سنا.
رئیس- لوایحی از مجلس سنا رسیده است برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.
ریاست محترم مجلس شورای ملی
عطف بنامه شماره ۳۳۴۱ مورخ ۱۳۵۰/۱۲/۱۲ آن مجلس محترم گزارش کمیسیون شماره ۳ (دادگستری و استخدام) در قبال لایحه شماره ۷۸۹۴ مورخ ۵۰/۸/۲۴ دولت راجع به تعیین و حفاظت علائم و نشانه‌های زمینی مربوط به نقشه برداری و تحدید حدود وحریم در جلسه روز دوشنبه هشتم خرداد ماه ۱۳۵۱ مطرح گردید و با اصلاحاتی بتصویب مجلس سنا رسید.
اینک لایحه قانون فوق که اصلاح شده است جهت تصویب مجدد آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد می‌گردد.
رئیس مجلس سنا – جعفر شریف امامی.
رئیس- اصلاحات مجلس سنا بکمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
ریاست محترم مجلس شورای ملی.
عطف بنامه شماره ۴۳۶/۲۴۳۴۳ ل ق مورخ ۱۳۴۹/۸/۲۸ آن مجلس محترم گزارش کمیسیون شماره ۱۰(کشور) در قبال لایحه شماره ۱۲/۱۹۲۶۴ مورخ ۱۳۴۸/۶/۲۷ دولت راجع بگذرنامه در جلسه روز دوشنبه هشتم خرداد ماه ۱۳۵۱ مطرح گردید وبا اصلاحاتی بتصویب مجلس سنا رسید.
اینک لایحه قانون فوق که اصلاح شده است جهت تصویب مجدد آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد می‌گردد.
رئیس مجلس سنا – جعفر شریف امامی.
رئیس- اصلاحات مجلس سنا بکمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- ختم جلسه
۲۱- ختم جلسه.
رئیس- با اجازه خانمها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم، تاریخ ودستور جلسه آینده بعداً به اطلاع همکاران محترم خواهدرسید.
رئیس مجلس شورای ملی – عبدالله ریاضی.
در اجرای تبصره ۲ ماده ۱ قانون استخدام متخصصین فنی خارجی مصوب ۴۹/۹/۷ بدینوسیله فهرست موارد استخدام متخصصین فنی خارجی از تاریخ ۵۰/۱/۱ لغایت ۵۰/۱۲/۲۰ و همچنین صورت متخصصین خارجی که در پایان سال مزبور در استخدام ارتش شاهنشاهی بوده‌اند جمعا در ۱۱ برگ برای استحضار به پیوست تقدیم میگرد.
امیرعباس هویدا.
جدول