مذاکرات مجلس شورای ملی ۹ خرداد ۱۳۳۳ نشست ۱۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هجدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۴
سال یازدهم
شماره مسلسل
دوره هجدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۸
جلسه ۱۸
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه نهم خرداد ماه ۱۳۳۳.
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس.
۲- بیانات آقایان: اسکندری و رئیس و امامی در مورد مذاکرات جلسه قبل.
۳- تقدیم دو فقره سؤال از طرف آقایان: خلعتبری و صادق بوشهری.
۴- اخذ رأی و تصویب لایحه اجازه پرداخت یک‌دوازدهم حقوق و هزینه کل کشور بابت اردیبهشت ۱۳۳۳.
۵- اخذ رأی و تصویب لایحه اضافه اعتبار وزارت دفاع ملی.
۶- سؤال آقای عرب شیبانی راجع به لوله‌کشی طهران و جواب آقای معاون نخست‌وزیر.
۷- سؤال آقای سیداحمد صفائی راجع به قانون منع استعمال مشروبات الکلی و جواب آقای وزیر دارایی.
۸- معرفی آقای دکتر ستوده به معاونت وزارت اقتصاد ملی بوسیله آقای وزیر اقتصاد ملی.
۹- بیانات بعد از دستور آقایان: رضائی، دکتر بینا، وزیر دارایی، شوشتری، دکتر جزایری.
۱۰- تعیین موقع و دستور جلسه بعد، ختم جلسه.
مجلس ساعت ده و چهل و پنج دقیقه صبح به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
۱- تصویب صورت مجلس.
رئیس- صورت غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد.)
غائبین با اجازه، آقایان: اخوان، صدرزاده، کاشانی، داراب، کاشانیان، شیبانی، درخشش، بوربور، احمد صفائی، افشار صادقی، شادلو، احمد فرامرزی، عبدالحمید بختیار، دکتر سعید حکمت، اریه، پناهی، دکتر عمید.
غائبین بی اجازه، آقایان: کی‌نژاد، سلطانی، مسعودی، تجدد، لاری، دکتر عدل، دکتر حمزوی، دولت آبادی، برومند، پیراسته، دکتر شاهکار.
دیرآمدگان و زود رفتگان با اجازه، آقایان: اسکندری (سی دقیقه)، یار افشار (یکساعت)
رئیس- نسبت به صورت جلسه نظری نیست؟ آقای اسکندری نسبت به صورت جلسه نظری دارید؟
اسکندری- در صورت مجلس بنده عرضی ندارم.
رئیس- آقای نراقی نسبت به صورتجلسه اعتراضی دارید؟
نراقی- آقای کی‌نژاد را غائب بدون اجازه نوشته‌اند، بنده تقاضای ایشان را حضور مبارک تقدیم کرده‌ام.
رئیس- به کمیسیون محاسبات فرستاده شده پس از تصویب همه اینها اصلاح می‌شود. آقای کریمی.
نادعلی کریمی- بعضی مواقع در موقع ادای مطالب بدون اینکه توجه به معنی باشد یا قصد انشا باشد کلمه‌ای گفته می‌شود و در صورت جلسه منعکس می‌شود که سابقه خوبی از خودش باقی نمی‌گذارد و اگر آقایان به این نکته توجه بفرمایند شاید این را اصلاح بفرمایند. در جلسه گذشته شاید آقای مهدوی منظورشان این نبوده که به تمام نمایندگان دوره هفدهم اهانتی کرده باشند ولی عبارتی که فرمودند که مجلس نبوده و یک عده چاقوکش بوده‌اند بنده می‌گویم که شاید نظر ایشان این نبوده است (عبدالصاحب صفائی: مسلم است) و می‌خواسته‌اند بگویند مجلس مرعوب شده از این جهت باید توضیح بدهند (مهدوی: بنده چنین چیزی نگفتم) در صورتجلسه هست صفحه ۳ در ستون سوم در ثلث آخر (عبدالصاحب صفائی: منظور تماشاچیان بوده است) (مهدوی: هیچ همچو چیزی نبوده است)
۲- بیانات آقایان: اسکندری و رئیس و نورالدین امامی در مورد مذاکرات جلسه قبل
رئیس- چند نفر از آقایان تقاضای نطق قبل از دستور کرده‌اند اگر آقایان موافقند دو لایحه را که باید رأی گرفته شود بگذرانیم و نطق‌ها باشد برای بعد از دستور (صحیح است) وارد دستور می‌شویم. آقای اسکندری فرمایشی داشتید؟
اسکندری- بنده از جلسه گذشته از آن جریاناتی که پیش آمد کرد اظهار تأسف می‌کنم چون همه ما نسبت به آقای سردار فاخر نهایت احترام را داریم (صحیح است) آقایان می‌دانند آقای نورالدین امامی هم از علاقمندان ایشان می‌باشند و اگر مختصر سوء‌تفاهمی آنجا شد ایشان قصد توهینی نداشته‌اند (صحیح است) البته همه آقایان مخصوصاً ایشان باید رعایت نظم و ترتیب مجلس را بکنند چون‌که متولی باید احترام امامزاده را نگهدارد و ایشان هم بعد از چندین دوره ریاست مجلس مسلماً احترام رفتار خودشان را رعایت می‌کنند.
رئیس- آقایان محترم توجه فرموده‌اند که بنده جز حفظ حیثیت مجلس و انتظام جلسه خدا می‌داند هیچ نظری ندارم (صحیح است) و گمان می‌کنم در این عقیده بنده تمام آقایان با بنده هم‌عقیده باشند که یک ناطق باید در اینجا آزادانه بیانات خودش را بکند (صحیح است، صحیح است) اگر در مجلس شورای ملی یک ناطقی نتواند از آزادی استفاده بکند، این دیگر اسباب تأسف خواهد بود (صحیح است) بنده همین تقاضا را دارم که هر یک از آقایان اگر نظر مخالفی هم دارند بگذارند ناطق از تریبون آزادانه استفاده بکند و حرف‌هایش را بزند (صحیح است) ترور عقیده و اینها را بنده مخالف هستم و از آقایان هم همین تقاضا را دارم که این قسمت را رعایت بفرمایند (صحیح است) اما آقای نورالدین امامی هم از دوستان بنده هستند و آن روز هم گمان می‌کنم (عبدالصاحب صفائی: روزه بوده‌اند) چون ماه رمضان بوده خسته شده بودند و اصولاً آن یک جمله معترضه بود که گذشت (صحیح است) آقای امامی بفرمایید.
نورالدین امامی- استدعا می‌کنم آقایان بیک عرض کوچک اساسی من توجه بفرمایید آن روز که صحبت برای نصب نوار بود بدبختانه از آن روز تا بحال، من تصور می‌کنم چون این نوار روزهای جلسه در رادیو گذاشته می‌شود و آقایان ساعت یک و یک و نیم بعد از ظهر خسته و کوفته از مجلس تشریف می‌برند به منزل و آن وقت، وقت استراحت است، یکی از آقایان تصور می‌کنم که تا حال این پیچ رادیو منزل‌شان را باز نکرده‌اند که ببینند چه قشقره‌ای هست (عبدالصاحب صفائی: چرا من روز نطق خودم را باز کردم گوش کردم) بنده نظرم این بود که آن بلندگو نزدیک مقام ریاست است آن بلندگو فوری صدا را در بیرون انعکاس می‌دهد که من از آن خیلی خوشم نیامد. آن روز یک یادداشتی خدمت‌شان عرض کردم بدبختانه آن روز ایشان یک کمی عصبانی بودند و همان‌طور که فرمودند روزه بودند و به یادداشت بنده توجهی نفرمودند، بنده از آنجا عرض کردم خدمت‌شان که قربان توجه بفرمایید بلندگو دم دهنتان هست ایشان باز هم چون خسته بودند نشنیدند و یک کم‌التفاتی فرمودند و آقایان می‌دانند و بهتر از خود آقایان، آقای رئیس می‌دانند که اگر ایشان اینجا پنج تا ارادت کیش داشته باشند اولیش من هستم (یکی از نمایندگان: همه هستند) و اگر ۱۳۶ تا داشته باشند باز هم اولیش من هستم (احسنت، احسنت).
۳- تقدیم دو فقره سؤال از طرف آقایان خلعتبری وصادق بوشهری
رئیس- آقای خلعتبری سؤالی دارید بفرمایید.
ارسلان خلعتبری- سؤالی از دولت داشتم تقدیم می‌کنم راجع به فرمانداری نظامی است.
رئیس- لطف کنید، آقای بوشهری.
صادق بوشهری- سؤالی از وزارت دارایی دارم که تقدیم می‌کنم و استدعا می‌کنم آقای وزیر برای جواب تشریف بیاورند.
۴- اخذ رأی وتصویب لایحه اجازه پرداخت یک دوازدهم حقوق و هزینه کل کشور بابت اردیبهشت ۱۳۳۳
رئیس- نامه مجلس سنا راجع بیک دوازدهم قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد.)
ریاست محترم مجلس شورای ملی.
عطف به مراسله شماره ۱۱۵۳- ۲/ ۳/۳۳ راجع به لایحه دولت مربوط به اجازه پرداخت یک دوازدهم حقوق و هزینه کل کشور بابت اردیبهشت ماه ۱۳۳۳ که برای اظهار نظر به مجلس سنا ارسال شده بود اشعار می‌دارد. لایحه مزبور در جلسه پنجشنبه ششم خرداد ماه ۱۳۳۳ مطرح و با اظهار نظر موافق عیناً به تصویب مجلس سنا رسید.
رئیس مجلس سنا: ابراهیم حکیمی.
رئیس- رأی گرفته می‌شود به یک دوازدهم با ورقه البته آقایانی که موافقند با ورقه سفید رأی می‌دهند آقای مسعودی، آقای ثقه‌الاسلامی بفرمایید برای نظارت در رأی. (اسامی آقایان نمایندگان توسط آقای مسعودی (منشی) به ترتیب زیر اعلام و آقایان در محل نطق حاضر و رأی دادند). آقایان: نادعلی کریمی، دکتر عدل، مصطفی کاشانی، دکتر بینا، جلال شادمان، صفاری، تجدد، قنات آبادی، محمود افشار، میراشرافی، موسوی، باقر بوشهری، پناهی، حشمتی، احمد فرامرزی، محمودی، مهندس جفرودی، مهندس کیقباد ظفر، عباسی غضنفری، ایلخانی زاده، دکتر وکیل، مهندس اردبیلی، بهادری، فرید، بیات ماکو، نورالدین امامی، افشار صادقی، مرتضی حکمت، صدرزاده، بزرگ‌نیا، مهدی ارباب، عبدالصاحب صفائی، پیراسته، دولتشاهی، تیمورتاش، شوشتری، نراقی، قراگوزلو، بوربور، جلیلوند، امیراحتشامی، اردلان، عبدالرحمن فرامرزی، خاکباز، شفیعی، بختیار، صادق بوشهری، عزیز زنگنه، سرمد، مهندس شاهرخشاهی، دکتر حکمت، رضائی، دکتر حمزوی، داراب، توماج، دکتر نیرومند، مشایخی، عاملی، شیبانی، صدقی، دکتر مشیر فاطمی، مکرم، دکتر سید امامی، قریشی، مهدوی، لاری، جلیلی، شادلو، سعیدی، تفضلی، درخشش، خرازی، عماد تربتی، دکتر شاهکار، بهبهانی، صرافزاده، دکتر عمید، خلعتبری، دکتر جزایری، حایری‌زاده، سید احمد صفائی، امیر نصرت اسکندری، مرآت اسفندیاری، محسن اکبر، عمیدی نوری، هدی، نصیری، دکتر آهی، خزمنه علم، دکتر پیرنیا، سالار بهزادی، امید سالار، عرب شیبانی، سلطانمراد بختیار، استخر، دهقان، قوامی، سلطان العلماء، بزرگ ابراهیمی، افخمی، محمود ذوالفقاری، اریه، معین‌زاده، صارمی، فرود، رضا افشار، حمیدیه، ثقه‌الاسلامی، یارافشار، محمد علی مسعودی، اورنگ، اخوان، کاشانیان. (آراء مأخوذه شماره شد ۱۱۰ ورقه موافق و یک ورقه مخالف و یک ورقه سفید بی اسم شمرده شد.) ورقه سفید ۱۱۰ عدد کبود ۱ عدد سفید یک رأی.
رئیس- از ۱۱۵ نفر عده حاضر یک دوازدهم با ۱۱۰ رأی موافق تصویب شد.
اسامی موافقین، آقایان: رضا صرافزاده، محمد قریشی، خرازی، امید سالار، دکتر مشیر فاطمی، خرازی، امید سالار، دکتر مشیر فاطمی، حسن مکرم، دکتر امیر نیرومند، مهندس شاهرخشاهی، اسمعیل قوامی، خزیمه علم، مهدی مشایخی، محسن اکبر، رضا افشار، محمود جلیلی، سلطانمراد بختیار، احمد افخمی، ثقه‌الاسلامی، صارمی، محمود ذوالفقاری، احمد حمیدیه، مراد اریه، مرآت اسفندیاری، بزرگ ابراهیمی، دهقان، هدی، مهندس جفرودی، دکتر بینا، سرمد، قنات‌آبادی، غضنفری، ایلخانی‌زاده، بهادری، مهدی ارباب، افشار صادقی، بیات ماکو، جلیلوند، شوشتری، پیراسته، صدرزاده، عبدالحمید بختیار، دولتشاهی، خاکباز، عزیز اعظم زنگنه، امیر احتشامی، قراگوزلو، مهندس اردبیلی، فرود، مرتضی حکمت، داراب، امیر نصرت اسکندری، عبدالصاحب صفائی، محمودی، مهندس ظفر، پناهی، فرید، حشمتی، عباسی، صادق بوشهری، یار افشار، دکتر سیدامامی، صدقی، شیبانی عاملی، دکتر حمزوی، شادلو،، دکتر سعید حکمت، سعید مهدوی، سعیدی، بهبهانی، کاشانیان، استخر، نصیری، دکتر عمید، تجدد، موسوی، باقر بوشهری، دکتر عدل، کریمی صفاری، کاشانی، درخشش، خلعتبری، اورنگ، اردلان، محمد علی مسعودی، توماج، سالار بهزادی، دکتر شاهکار، لاری، عبدالرحمن فرامرزی، نورالدین امامی، محمود افشار، دکتر وکیل، عمیدی نوری، دکتر جزایری، معین‌زاده، شفیعی، عماد تربتی، دکتر آهی، حائری زاده، دکتر پیرنیا، احمد فرامرزی، بزرگ نیا، تیمورتاش، بوربور، نراقی، اخوان، رضائی، جلال شادمان، مخالف: آقای چهانگیر تفضلی، ورقه سفید بی‌اسم یک ورقه.
۵- اخذ رأی و تصویب لایحه اضافه اعتبار وزارت دفاع ملی
رئیس- لایحه اضافات ارتش که از مجلس سنا با اظهار ملاحظات موافق رسیده است قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد.)
ریاست محترم مجلس شورای ملی.
عطف به مراسله شماره ۱۱۵۵- ۴/ ۳/۳۳ راجع به لایحه دولت مربوط به اجازه پرداخت ششصد و سی و شش میلیون ریال از بودجه پیشنهادی سال ۱۳۳۳ وزارت دفاع ملی و مرزبانی که برای اظهار نظر به مجلس سنا ارسال شده بود اشعار می‌دارد. لایحه مزبور در جلسه پنجشنبه ششم خرداد ماه ۱۳۳۳ مطرح و با اظهار نظر موافق عیناً بتصویب مجلس سنا رسید.
رئیس- رأی گرفته می‌شود به این لایحه اضافات و ترفیعات (محمد علی مسعودی: عده کافی نیست) تأمل بفرمایید (با ورود چند نفر عده برای رأی کافی شد.) بفرمایید شروع باخذ رأی کنید. (اسامی حضار بوسیله منشی بشرح زیر اعلام و آقایان نمایندگان به ترتیب برای رأی دادن در محل نطق حاضر شدند).
آقایان: شمس قنات آبادی، کاشانی، دکتر بینا، دکتر عدل، مهندس اردبیلی، محمود افشار، میراشرافی، موسوی، باقر بوشهری، احمد فرامرزی، پناهی، امید سالار، مشایخی، حشمتی، شادمان، محمودی، مهندس جفرودی، مهندس ظفر، عباسی، غضنفری، دکتر وکیل، ایلخانی‌زاده، خاکباز، کریمی، شفیعی، معین‌زاده، بیات ماکو، نورالدین امامی، افشار صادقی، مرتضی حکمت، محمود جلیلی، صدرزاده، مهدی ارباب، سالار بهزادی، عبدالصاحب صفائی، دکتر مشیر فاطمی، شوشتری، نراقی، قراگوزلو، بوربور، جلیلوند، امیر احتشامی، اردلان، فرید، بزرگ نیا، تجدد، صارمی، عزیز زنگنه، سعیدی، شادلو،، لاری، سعید مهدوی، قریشی، عماد تربتی، مکرم، صدقی، عاملی، دکتر نیرومند، توماج، داراب، دکتر حمزوی، محمود رضائی، دکتر سعید حکمت، یارافشار، مهندس شاهرخشاهی، درخشش، دکتر جزایری، کاشانیان، خرازی، بهبهانی، اخوان، دکتر شاهکار، دکتر عمید، ارسلان خلعتبری، حائری‌زاده، سید احمد صفائی، بهادری، امیر نصرت اسکندری، مرآت اسفندیاری، محسن اکبر، عمیدی نوری، هدی، نصیری، دکتر آهی، عرب شیبانی، استخر، سلطانمراد بختیار، دولت آبادی، دهقان، قوامی، حمیدیه، سلطان العلماء، افخمی، اریه، محمود ذوالفقاری، دکتر سید امامی، فرود، رضا افشار، ثقه الاسلامی، محمد علی مسعودی، اورنگ، دولتشاهی، بزرگ ابراهیمی. (آرا مأخوذه شماره شد ۹۶ ورقه موافق و چهار ورقه مخالف و دو ورقه سفید بی‌اسم شماره شد.)
رئیس- لایحه اضافات ارتش باکثریت ۹۶ رأی موافق تصویب شد.
اسامی موافقین، آقایان: بزرگ ابراهیمی، اریه، تجدد، دهقان، عاملی، جلیلوند، شیبانی، شوشتری، زنگنه، سالار بهزادی، حمیدیه، مهندس
ظفر، بیات ماکو، دکتر سعید حکمت، کریمی، خاکباز، شفیعی، نورالدین امامی، مرآت اسفندیاری، حمید بختیار، توماج، امید سالار، داراب، صدرزاده، احمد فرامرزی، عبدالصاحب صفائی، بزرگ نیا، معین‌زاده، دکتر مشیر فاطمی، مهندس جفرودی، دکتر وکیل، دکتر آهی، سلطانمراد بختیار، صادق نراقی، خرازی، نصیری، عباسی، محمودی، ارباب، عرب شیبانی، پناهی، مرتضی حکمت، ایلخانی‌زاده، غضنفری، مشایخی، دکتر بینا، دکتر عدل، کاشانی، محمود افشار، لاری، دکتر سید امامی، قرشی، صارمی، فرید، بوربور، قراگزلو، قنات آبادی، دکتر نیرومند، سعید مهدوی، حسین صدقی، امیر احتشامی، باقر بوشهری، عمیدی نوری، اکبر، اسکندری، سعیدی، حشمتی، شاهرخشاهی، دکتر حمزوی، مکرم، سرمد، استخر، دولتشاهی، اخوان، عماد تربتی، میراشرافی، فرود، مهندس اردبیلی، محمود ذوالفقاری، محمد علی مسعودی، ثقه‌الاسلامی، احمد افخمی، اورنگ، یار افشار، جلیلی، موسوی، شادلو، شادمان. اسامی مخالفین، آقایان: جعفر بهبهانی، دکتر شاهکار، رضائی، درخشش.
ورقه سفید بی‌اسم علامت امتناع: دو ورقه.
۶- سؤال آقای عرب شیبانی راجع به لوله‌کشی طهران و جواب آقای معاون نخست‌وزیر
رئیس- سؤالی آقای عرب شیبانی کرده‌اند راجع به لوله‌کشی تهران که آقای فولادوند چند جلسه است برای جواب حاضرند آقای عرب شیبانی بفرمایید.
عرب شیبانی- خاطر آقایان نمایندگان محترم مستحضر است در سال ۲۸ به موجب تبصره ۲۲ که ضمیمه قانون بودجه مصوب تیرماه ۳۲۸ بود، برای انجام یک امر مهمی برای شهر تهران که موضوع لوله‌کشی بود، یک وامی به مبلغ یکصد میلیون تومان اجازه داده شده که بانک ملی بپردازد و برای تسهیل اجرای این کار این‌طور در نظر گرفته شد که بهره اینکار کم باشد یعنی فقط چهار درصد تعیین شد و مدت را ۲۵ سال کردند که در این مدت بعد از خاتمه کار از اصل و بهره از این انتفاعی که از دستگاه برداشته خواهد شد و بهره‌برداری که خواهد شد این وام مستهلک بشود برای وثیقه اینکار تمام تأسیساتی که مربوط به امور لوله‌کشی بود اعم از منقول، غیرمنقول و همین‌طور عوائد حاصله از حق انتشعاب و آب بها و همچنین سهمیه شهرداری از کلیه قنوات ملکی شهرداری و سهمیه از آبهای کن و کرج وثیقه بانک مل گذارده شد و در عین حال برای اینکه وضع این سازمان دچار تعویق و تأخیری بشود در نظر گرفته شد که به مدیر کل لوله‌کشی که آن وقت آقای مهندس میکده بودند اختیاری داده شود که تا آخر کار عهده‌دار امور این دستگاه باشند و مجدداً در آخر سال ۱۳۳۰ مدت مسئولیت مدیرکل لوله‌کشی تا آخر ۱۳۳۲ تمدید گردید چون پیش‌بینی شده بود که آخر سال ۱۳۳۲ تاریخ خاتمه کار است با این کیفیت آقایان محترم ملاحظه می‌فرمایند که تا چه حد مجلسین شورای ملی و سنا علاقمند به اینکار بودند که برای تأمین آب و بهداشت شهر تهران چقدر کمک می‌کردند (مهندس جفرودی: الان هم علاقمند هستند) بله حالا هم هستند ولی با تمام این کیفیات بقسمی که ملاحظه می‌فرمایند کار به موقع خاتمه نیافته و این مطلوب عمومی هنوز تأمین نشده است. بنده به پیروی از علاقه اهالی محترم پایتخت و بالخاصه توجهی که از طرف مجلس سنا و مجلس شورای ملی در انجام آن داشته‌اند و اکنون نیز دارند و به اقتضای اینکه در گذشته شخصاً چند بار در کمیسیون‌های مربوطه به این کار شرکت داشته‌ام و نیز مدت قلیلی نماینده بانک ملی ایران در هیئت نظارت لوله‌کشی بوده‌ام بسیار علاقمند و متجسس بودم که از جهات و علل تأخیر کار مستحضر شوم در مرحله اول شاید این گمان حاصل شده بود که انجام کار لوله‌کشی هم نظیر بعضی از امور دیگر در چرخ و دنده‌های ماشین کند معمول قرار گرفته پس از تفحص چنین معلوم شد با اینکه این دستگاه به جهت رابطه اجباری که با بعضی سازمان‌ها داشته از این بلیه و مرض مصون نمانده معهذا به اقتضای عوامل و وسایل کاری که در اختیار داشته در پیشرفت کار وظایف خود را خوب انجام داده و تأخیر اجرا برنامه پیش‌بینی شده قصور مستقیم آن دستگاه تلقی نمی‌شود زیرا از جمله جهاتی که به عنوان علل خاتمه نیافتن کار در حین مطالعه مورد توجه شناخته شده‌اند به قراری است که به عرض آقایان نمایندگان محترم می‌رسد.
۱- اینکه برآوردهای اولیه ارز مورد احتیاج برای تهیه وسایل و مصالحی که ناگزیر از خارج کشور باید تهیه میشده است بر اساس نرخ رسمی ارز یعنی لیره از قرار ۱۳۰ ریال و دلار از قرار ۵/ ۳۲ ریال بوده است که در حین عمل این تسعیر به جهت اشکالاتی که پیش آمده فزونی یافته.
۲- بهای مقدار لوله‌های فولادی و چدنی نسبت به برآورد اولیه اضافه شده و از جمله بهای لوله که در سال ۱۹۴۸ در حدود تنی ۲۰ لیره بوده پس از شروع جنگ کره به ۵۰ لیره رسید و نیز بهای سیمان در داخله گران شده از خارج هم که وارد کرده‌اند بهای آن از برآورد اولیه تجاوز داشته (شوشتری: ماهی هزار تن می‌گیرند دیگر چرا از خارج؟) کمبود داشته‌اند (شوشتری: پس صورتش را بدهند آقا.) (زنگ رئیس).
رئیس- آقای شوشتری (شوشتری: یک توضیح بسیار مهمی است) بسیار خوب هر کار یک موقعی دارد آقای عرب شیبانی بفرمایید.
عرب شیبانی ۳- بعلت اینکه در داخل شهر اراضی نسبتاً وسیع و ساختمان‌های زیادتری شده حجم کار نسبت به مأخذ اولیه اضافه شده و خواه و ناخواه توسعه شبکه مستلزم هزینه بیشتری گردیده است.
۴- مضیقه مالی کشور سبب تأخیر پرداخت به موقع اعتبار گردیده و حاصل این تأخیر پرداخت موجب تمدید اجباری کار و بالنتیجه مستلزم هزینه‌های اضافی برای پرسنل و بهره وام گردیده، فعلاً نتیجه عللی که اجمالاً به عرض آقایان محترم رسیده این شده است که از یک طرف این مؤسسه برای اتمام کار دچار کسر اعتبار بشود و از طرف دیگر اجباراً کار ناتمام بماند. در اینجا اقتضا دارد شرح مختصری هم از ترکیب عناصر عامله این سازمان و طرز اجرا وظیفه عاملین امر به عرض نمایندگان مجلس بشود و در نتیجه عطف توجه بیشتری به رفع مشکلات موجود بشود. این سازمان دارای سه شعبه اصلی است که به ترتیب عبارتند از: هیئت نظارت مرکب از نمایندگان بانک ملی ایران و شهرداری و سازمان مربوطه که در این هیئت با کمال مراقبت و دقت بودجه و هزینه‌های لوله‌کشی دائماً تحت نظارت و بازرسی است. قسمت اداری که امور خرید و پرداخت‌ها را اداره می‌کند تحویل گرفتن اجناس و تحویل نمودن آنها را عهده‌دار است. که رئیسان قسمت‌های جزء از اشخاص طرف اعتماد و صالح برگزیده شده‌اند. هیئت مشاورین فنی از مهندسین داخلی و خارجی برگزیده شده‌اند که امور فنی سازمان در این هیئت حل و فصل می‌شود. در رأس این واحدهای سه‌گانه مدیرکل لوله‌کشی جناب آقای مهندس میکده قرار دارند که به جهات علاقمندی به انجام کار پاکدامنی و تجربه و مطالعات در اینکار بخوبی از عهده اداره کار برآمده‌اند و واقعاً در عمل نشان داده‌اند که توجه اولیه مجلس در مورد ایشان شایسته و سزاوار بوده است. فعلاً آنچه لازم می‌گردد مورد توجه آقایان نمایندگان محترم قرار گیرد تأمین کمبود اعتبار است که موضوع اصلی سؤال بنده را تشکیل می‌دهد و امیدوارم ضمن پاسخ سؤال که جناب آقای فولادوند خواهند فرمود هم اطلاعات بیشتری از جهات و علل تأخیر حاصل گردد و هم راه مورد قبولی برای تأمین اعتبار پیشنهاد نمایند تا موجبات ادامه کار لوله‌کشی به طریقی که در حداقل مدت کارهای ناتمام خاتمه یافته و آب مشروب پاک در دسترس استفاده اهالی محترم پایتخت قرار گیرد فراهم آید. در پایان عرایضم آنچه لازم به عرض و پیش‌بینی و توصیه و توجه می‌دانم این است که انشاءالله چندی دیگر که کار این سازمان خاتمه می‌یابد و آب مشروب تهران تحت کنترل قرار می‌گیرد ترتیب کار طوری داده شود که این عنصر حیات در صحنه سیاست ظاهر نشود زیرا در این صورت رقیب کهنسال و مجرب مانند نان با آب به منازعه برمی‌خیزد وجدان‌شان برای معده سیاسی ملت سازگار نیست و ممکن است زحمات پزشکان اجتماعی که یک قسمت را خود آقایان نمایندگان محترم مجلس تشکیل می‌دهند خیلی بیشتر از حالا بشود (صحیح است).
رئیس- آقای فولادوند.
فولادوند (معاون نخست‌وزیر)- به طوری‌که آقایان محترم ملاحظه فرمودند جناب آقای عرب شیبانی از اقدامات مدیرکل لوله‌کشی و اعضای رئیسه آنجا کلیتاً تقریر فرمودند و توضیح فرمودند که علل و جهاتی که باعث تأخیر شده است مربوط به آنها نبوده است، بنده بسیار از ایشان سپاسگزارم که خود آقا کاملاً به موضوع رسیدگی فرموده‌اند و منظور از سؤال‌شان فقط این بود که دولت تسهیلاتی برای اتمام و انجام امر پیش‌بینی بکند و اما راجع به سؤال که چرا اینکار تاکنون به تأخیر انجامید، مقدمتاً باید عرض کنم نمایندگان محترم تهران از جهت استحضاری که داشته‌اند مقدم در استعلام از دولت نگردیده‌اند و نیز باید عرض کنم البته یکی از وظایف نمایندگان سئوال از دولت در دولت در موارد مختفه است ولی چون مأموریت اینجانب به طوری‌که مقام محترم ریاست و نمایندگان محترم مستحضر هستند آن است که هرگونه توضیح لازم را رسماً یا من غیر رسم به عرض‌شان برسانم از طرف دولت مأموریت دارم به نمایندگان محترم عرض کنم که نسبت به کارهای مربوطه به هر وزارتخانه یا بنگاه توضیح یا سؤال یا اطلاعی بخواهند می‌توانند به این جانب مراجعه فرموده تا به وزارتخانه یا بنگاه مربوطه دستور دهم پرونده‌های امر را در اطاق اینجانب حاضر نموده از نظرشان بگذرانم و خلاصتاً باید عرض کنم که هیچ‌گونه استتاری در کارها نیست. اما راجع به امر لوله‌کشی و تأخیر در انجام این امر بطور کلی، تأخیر در اینکار علل و جهاتی داشته که اهم آنها مربوط به نبودن وجه در سال‌های ۱۳۳۰ و ۱۳۳۱
تا نیمه سال ۱۳۳۲ بوده و یکی از جهات تعویض مدیرکل لوله‌کشی و تغییر و تبدیلاتی که در مدیران هیئت نظارت مالی به عمل آمده است می‌باشد و باید توضیح دهم در بدو تشکیل این دولت بوسیله متخصصین و بازرسان مخصوص تحقیقاتی شده است و از قراری که گزارش داده‌اند قریب یک سال و نیم کار لوله‌کشی عقب افتاده که چون می‌خواهم نمایندگان محترم را کاملاً بجریان واقف کنم قسمتی از گزارش سازمان لوله‌کشی آب تهران و تعدادی از اوراق پرونده موجود در نخست‌وزیری و قسمتی از گزارش بازرسان این دولت را عیناً قرائت می‌کنم تا جهت امر کاملاً روشن گردد. بعد از سؤال آقای عرب شیبانی ما فوراً از اداره لوله‌کشی استعلام کردیم گزارشی دادند که چون مصول است قسمتی از آن را برای استحضار آقایان قرائت می‌کنم «یکی از علل تأخیر امر لوله‌کشی مضیقه مالی و محدودیت مالی است که در پرداخت اعتبار لوله‌کشی از اول سال ۳۰ فراهم شده است و با اینکه سازمان لوله‌کشی ضمن نامه‌های شماره ۴۳۵۷ مورخه ۱/ ۷/ ۳۰، ۵۱۴۷- ۱۲/ ۸/۳۰ و ۶۸۹۲ مورخ ۴/ ۱۰/۳۰ و ۶۹۸۰ مورخ ۱۵/ ۱۱/۳۰ مشکلات کار و مضیقه مالی و امتناع بانک ملی را در پرداخت بقیه وام یکصد میلیون تومان به نخست‌وزیری و وزارت کشور گزارش داده و حتی در آخرین گزارش شرحی به این مضمون اشعار داشته است چون بانک ملی ایران به موجب نامه ۱۱۸۰۳- ۶/ ۱۱/۳۰ استفاده از بقیه اعتبارات و قبول تعهدات ارزی و ریالی را موکول به صدور اجازه مخصوص نخست‌وزیر بوده و تأکید صریح نموده که از تعهدات مالی منبعد خودداری بشود بعلاوه تصویب‌نامه شماره ۱۹۱۴۶- ۱۴/۷/۳۰ هیئت وزیران ادامه ساختمان‌ها را منع و لوله‌کشی را هم مخصوصاً شمول آن نموده است، لذا برای آخرین بار به استحضار می‌رساند که اگر تا آخر این ماه تصمیمی جهت صدور اجازه استفاده از بقیه وام قانونی برای ادامه عملیات لوله‌کشی اتخاذ نشود و مشکلات حاصله از تصویب‌نامه فوق مرتفع نگردد عملیات لوله‌کشی در موعد مقرر قانونی یعنی اسفند ماه ۱۳۳۲ مقدور نخواهد بود» (شوشتری: مخصوصاً یعنی چه؟ مخصوصاً را توضیح بفرمایید) عرض کنم که دولت یعنی بانک ملی وام صد میلیون تومانی که قبلاً مجلسین تصویب کرده بودند برای کار لوله‌کشی تقریباً ۴۵ میلیون تومان از وام را می‌پردازد و ۵۵ میلیون تومان را به استناد اینکه اعتبار نداریم پرداخت نمی‌کند و اداره لوله‌کشی منظم به رئیس دولت وقت گزارش می‌دهد که مجلسین متعهد کرده‌اند ما را که تا آخر اسفند ماه سال ۱۳۳۲ این کار تمام شود و اگر شما نصف بیشتر این مبلغی را که باید بآن وسیله کار لوله‌کشی خاتمه پیدا بکند نپردازید مسلماً در آخر موعد نخواهیم توانست اینکار را انجام بدهیم. خلاصه نامه‌هایی است که بعد خواهیم خواند و دستور داده‌اند که دیگر کار نکنند و تعهد جدید انجام ندهند، قریب یک‌سال و نیم دستگاه لوله‌کشی تهران متوقف بود برای اینکه این اظهاراتی که بنده می‌کنم متکی بر مدارک و سند باشد عین نامه‌ها با توضیح شماره و تاریخ آن را جهت استحضار نمایندگان محترم می‌خوانم (شوشتری: لغت مخصوصاً را بفرمایید) این نامه را که قرائت کردم و مورد سؤال شما واقع شد این نامه را سازمان لوله‌کشی به نخست‌وزیر وقت می‌نویسد که بانک ملی اعتبار را پرداخت نمی‌کند کسب تکلیف می‌کند این‌طور به او جواب می‌دهند نخست‌وزیری طی شماره ۳۳۶۰۲- ۸/ ۱۲/۳۰ ابلاغ می‌نماید که سازمان لوله‌کشی باید نظریه بانک را مبنی بر عدم تعهد جدید مراعات بکند و با وصول این نامه سازمان لوله‌کشی طی شماره ۷۴۰۳- ۸/ ۱۲/۳۰ به استحضار نخست‌وزیر می‌رساند (این نامه سازمان لوله‌کشی است) «چون امریه شماره ۳۳۶۰۲ از طرف نخست‌وزیری دایر به مراعات مدلول نامه ۱۱۸۰۲ بانک ملی مبنی بر قطع اعتبارات ریالی و ارزی این سازمان طبعاً موجب از هم- گسیختگی امور جاری را فراهم خواهد آورد بنابر آنچه سابقاً طی گزارش‌های متعدد به عرض رسانیده ناچار با نهایت احترام و توقیر معروض می‌دارد که هر گاه تجدیدنظری در تصمیم بانک ملی ایران به عمل نیاید و رفع اشکالات نشود، مسئولیت عدم انجام کار و عواقب وخیمی که در نتیجه تعطیل کارهای لوله‌کشی پیش آمد نماید بر عهده این سازمان نخواهد بود» این را مدیرکل یک سازمانی به نخست‌وزیر می‌نویسد و بیش از این هم از یک مدیرکل شجاعت انتظار نمی‌رود و مکاتبات فوق ماه‌ها بین نخست‌وزیری (شوشتری: واقعاً مضحک است) و وزارت کشور و بانک ملی و سازمان لوله‌کشی ادامه داشته با اینکه در تاریخ ۱۶/ ۵/۳۱ بانک ملی طی شماره ۵۴۲۷ بسازمان لوله‌کشی اعلام می‌دارد: با وضع کنونی بانک ملی ایران به هیچ‌وجه قادر نخواهد بود تسهیلات بیشتری علاوه بر آنچه در سابق داده شده در اختیار آن سازمان بگذارد و بهتر است نواقص کار خود را به عرض جناب آقای نخست‌وزیر برسانند و رأساً با هیئت دولت حل و فصل نمایند و هر چند بعد از تعویض مدیر مسئول لوله‌کشی بتدریج وجوهی در اختیار لوله‌کشی گذاشته شد، مع‌الوصف از عدم توجه دولت‌های سابق عقب افتادگی‌ها جبران نشد و انجام لوله‌کشی در اسفند ۱۳۳۲ که در اوایل امر پیش‌بینی شده بود مقدور نگردید. این گزارش لوله‌کشی بود، واقعاً جناب آقای سپهبد زاهدی در بدو زمامداریشان یک هیئت بازرسینی که مورد اعتماد بودند به سازمان می‌فرستند. یک قسمت از گزارش آن هیئت را هم قرائت می‌کنم. قبلاً آنها یک گزارشی می‌دهند. آقای نخست‌وزیر و هیئت دولت به این گزارش ایراد می‌گیرند که این گزارش گنگ است باید گزارش صریح‌تر و روشن‌تری بدهید این گزارش صریح‌تر است: «پیرو گزارش ۱۱۳۳۲ حسب‌الامر ساعت ۹ صبح یکشنبه ۲۸/ ۱۰/۳۲ امضا کنندگان مجدداً تشکیل جلسه دادند و با توجه بشرح مرقوم در حاشیه صورت‌مجلس از طرف هیئت وزرا به این عبارت «در هیئت دولت مطرح شد فرمودند گزارش قانع‌کننده نیست مقصر کیست که باید تعقیب شود؟» توضیحات ذیل را به عرض می‌رساند یک قسمت از این گزارش این است چون تأکید کردند که مقصرین تأخیر تعقیب شوند، محترماً مراتب زیر را معروض می‌دارد: ۱- در مورد تصفیه خانه‌ها پیشنهادهای مناقصه مربوطه در ۶/ ۳۰ افتتاح و برنده آن توسط مهندسین مشاور تعیین گردید و همین‌طور تأمین مخارج ریالی و ارزی آن موضوع به اطلاع نخست‌وزیری و وزارت کشور و بانک ملی ایران رسید که بالاخره طی صورت جلسه مورخ ۹/۱۰/۳۰ و همچنین نامه شماره ۳۳۶۰۲ مورخه ۸/ ۱۲/۳۰ نخست‌وزیری به سازمان لوله‌کشی دستور داده شده که به علت مضیقه مالی و ارزی از تعهد جدید خودداری شود پس از اینکه سازمان لوله‌کشی اعتبار مربوطه را از اصل چهار تأمین می‌نماید قرارداد مذکور به امضا می‌رسد و با شرح فوق قراردادی که پیشنهادهای آن در ۳/ ۶/۳۰ حاضر بوده با استعلام بهای جدید و تبدیل آن از لیره به دلار بعد از ۱۴ ماه تأخیر منعقد می‌گردد که یکی از مؤثرترین عوامل تعویق کار لوله‌کشی به شمار می‌رود. دوم طبق تصویب‌نامه هیئت وزیران مورخ ۱۱/ ۷/۳۰ و نامه مورخ ۸/ ۱۲/۳۰ نخست‌وزیری صریحاً دستور تعطیل ساختمان‌ها و عدم قبول تعهد جدید به سازمان لوله‌کشی صادر می‌گردد و به استناد همین دستورها هیئت نظارت مالی وقت از قبول هزینه و تعهدات جدید که لازمه پیشرفت مرتب برنامه بوده است خودداری کرده است» و این نیز یکی از علل تأخیر می‌باشد این هم گزارش بازرسان نخست‌وزیری بوده و حالا یک قسمت از اوراق نخست‌وزیری را به عرض آقایان می‌رسانم.
رئیس- آقای فولادوند مختصر بفرمایید.
معاون نخست‌وزیر (فولادوند)- بله مختصر عرض می‌کنم، سازمان لوله‌کشی نامه‌ای به نخست‌وزیری وقت می‌نویسد در ۱۸/ ۵/۳۱ قسمت اخیر نامه این است که «لذا با عرض مراتب جهت کسب تکلیف تمنا دارد چنانچه امر به تعطیل عملیات لوله‌کشی می‌فرمایند مقرر دارند اوامر عالی هرچه زودتر ابلاغ گردد تا تکلیف ادامه یا تعطیل کار روشن شود» در این نامه که کسب تکلیف کرده در حاشیه آن نوشته‌اید به عرض رسید دستوری نفرمودند، این نامه اداره لوله‌کشی به شماره ۲۷۳۴ در ۱۸/ ۵/۳۱ است، یک قسمت دیگر از نامه همین اداره لوله‌کشی ۱۶- ۱۵- ۳۱ است که قرائت می‌کنم در هر صورت با آنکه وضع ریالی بانک ملی ایران به اداره لوله‌کشی می‌نویسد «با آن که وضع ریالی بانک اجازه اعتبار بیشتری را نمی‌دهد، با این حال از لحاظ همراهی برای انجام تعهداتی که سازمان نموده است، بانک ملی ایران ناچار موافقت می‌نماید دو میلیون تومان دیگر بر تعهدات اعطایی بیفزاید که مبلغ مزبور زیر نظر هیئت نظارت منحصراً به مصرف تعهدات قبلی برسد البته نبایستی هیچ‌گونه تعهد جدیدی از این مبلغ صورت گیرد و در آتیه انتظار کمک بیشتری از بانک نداشته باشید زیرا با وضع کنونی بانک ملی ایران به هیچ‌وجه قادر نخواهد بود تسهیلات بیشتری علاوه بر آن چه سابق داده شده است در اختیار آن سازمان بگذارد و بهتر است نواقص کار خود را به عرض جناب آقای نخست‌وزیر برسانید و موضوع را رأساً با هیئت دولت حل و فصل کنید» (شوشتری: پس آن اسکناس قاچاق را چه جور مصرف می‌کردند؟ بیچاره مملکت) بنده چون مقام ریاست فرمودند به اختصار بگویم این است که اکثر نامه‌ها را قرائت نکردم بعضی را به عرض می‌رسانم مدیر کل لوله‌کشی ناچار می‌شود که به دربار همایونی شکایت کند که تکلیف من چیست؟ چهار پنج میلیون تومان پول این مملکت را خرج کردم بدون اینکه نتیجه بگیرم یک مقدار لوله زیر زمین است نصف سد ساخته شده کارهای ناقصی شده اگر اعتبار جدید داده نشود یا همان پولی که تعیین مصرف کرده‌اند در اختیار سازمان گذاشته نشود، نتیجه آن خواهد شد که هم ۴۵ میلیون تومان از بین خواهد رفت و هم لوله‌کشی در تهران درست نخواهد شد (شوشتری: مثل نفت دفن هم می‌شود) در تعقیب این نامه شرحی که عرض می‌کنم از طرف دربار شرحی نوشته می‌شود که «جناب آقای دکتر محمد مصدق نخست‌وزیر سازمان لوله‌کشی آب تهران در گزارشی که طی شماره ۵۰- ۹- ۳-۳۱ به نخست‌وزیری فرستاده، رونوشتی به دربار شاهنشاهی ارسال و متذکر شده است که هرگاه توجه عاجلی در رفع مشکلات نشود، قهراً عملیات لوله‌کشی تعطیل و در این صورت علاوه بر خسارت مالی که متوجه خواهد شد، بیکاری در حدود سه هزار نفر کارگر در تهران ممکن است عواقب وخیمی را در تهران ایجاد نماید، مراتب به عرض ملوکانه رسید، مقرر فرمودند به دولت تذکر داده شود توجه لازم و عاجل معطوف دارند، لذا با جلب توجه جنابعالی به موضوع خواهشمند است گزارش سازمان لوله‌کشی را مورد توجه قرار داده و ترتیبی بفرمایند که عملیات لوله‌کشی منجر به تعطیل و بیکاری و سرگردانی یک عده کثیری کارگر نشود» خلاصه در این پرونده پیدا است از نامه‌هایی که بانک ملی گزارش
می‌دهد به نخست‌وزیر که من پول ندارم به سازمان لوله‌کشی بدهیم نخست‌وزیر هم عیناً رونوشت نامه‌های بانک را برای سازمان می‌فرستد و دستور می‌دهد که مطابق نظریه بانک ملی رفتار کنید می‌خواهید چهل فقره نامه دیگر قرائت کنم (مهندس جفرودی: کافی است آقا نظر دولت را نسبت به آینده بفرمایید) حالا ملاحظه فرمودید که چطور شد که قریب یک‌سال و نیم به مناسبت نبودن وجه و ارز کارهای لوله‌کشی عقب افتاد در صورتی که مقرر بوده است در آخر سال ۱۳۳۲ تمام بشود و تمام نشده است و همین مدتی که علت آن را از اوراق پرونده قرائت کردم همین مدت بایستی بر این مدت اتمام کار افزوده شود و به مناسبت همین تأخیرها مقداری هم سازمان لوله‌کشی ضرر کرده مثلاً مبلغ کثیری بهره سود به بانک ملی داده است چون اگر در ۱۳۳۲ تمام می‌شد اقلاً دو سال کمتر سود می‌داد و همچنین چون به موقع ادوات لوله‌کشی خریداری نشده گران‌تر شده است فعلاً اداره لوله‌کشی به طوری که بنده من غیر رسمی اطلاع دارم یک لایحه‌ای تهیه کرده و به دولت فرستاده که دولت برای اعتبار بایستی به مجلس شورای ملی پیشنهاد کند که به نظر آقایان هر چه مصلحت است اقدام کند.
مهندس جفرودی- کی می‌آورید؟
میراشرافی- راجع به لباس کهنه‌ها را هم بفرمایید که اجزاه داده‌اند وارد دستور لباس کهنه‌ها مال جهودها است. (زنگ رئیس).
۷- سؤال آقای سیداحمد صفائی راجع به قانون منع استعمال مشروبات الکلی و جواب آقای وزیر دارایی
رئیس- دو سؤال دیگر هم آقایان کرده‌اند که آقای وزیر دارایی برای جواب حاضرند یکی از آقای سیداحمد صفائی در موضوع منع مشروبات الکلی است آقای صفائی بفرمایید.
سیداحمد صفائی- عرض کنم حضور انور آقایان، چون بنده آن روزی که سؤال را تقدیم کردم در مجلس اظهار نکردم که در روزنامه‌ها نوشته شود و آقایان رفقا و همکاران محترم از سؤال بنده مطلع شوند سؤال بنده یک سؤال بسیار موجز و مختصری است و آن این است قانون منع مسکراتی که در دوره هفدهم مجلس شورای ملی گذشته است که به عقیده بنده اگر سیئات مجلس دوره هفده را چیزی بتواند محو کند همین قانون می‌باشد (صحیح است) (پیراسته: قانون بسیار خوبی است ولی سیئات دوره ۱۷ خیلی بیشتر است) ان الحسات یذهبن السیئات، بهر جهت این قانونی که در دوره ۱۷ گذشته است سؤال بنده این است که چرا اجرا نمی‌شود؟ (شوشتری: در دوره ۱۶ هم گذشت) بسیار خوب دیگر بهتر در دو دوره از مجلس این قانون گذشته است چرا اجرا نمی‌شود؟ و عذر دولت در اجرا نکردن این قانون چیست؟ (دکتر عدل: مالیات) کی بود آقا که فرمودند مالیات.
رئیس- شما بیانات خودتان را بفرمایید.
سیداحمد صفائی- من دیگر به آقا جوابی ندارم بگویم، جواب شما را خدا داده است، اتمعهما اکبر من نفعهما (صحیح است) تمام منافعی را که آقایان برای این سم و زهر کشنده و قاتل تصور بفرمایند و ذکر کنند در مقابل مضاری که برای جامعه ز این سم می‌رسد ناچیز است (صحیح است) بهترین جواب همین آیه مبارکه است و اتمعهما اکبر من نفعهما، مالیاتی که دولت می‌گیرد در حقیقت مالیات مرگ ملتش را می‌گیرد و هیچ معنی ندارد خصوصاً برای یک دولت اسلامی و مملکت اسلامی بسیار شرم‌آور است که مالیاتی برخلاف نص صریح قرآن گرفته شود، با اینکه تمام فلاسفه و دانشمندان اعتراف دارند که این مالیات مالیات مرگ است و در دوره گذشته دوره ۱۷ البته دولت ۶ ماه مهلت خواست موقعی که این طرح را به مجلس آورد دولت ۶ ماه مهلت خواست و نمایندگان هم شش‌ماه مهلت دادند (شوشتری: چرا دادند؟) برای اینکه از موقعیت استفاده کنند، برای اینکه اگر این شش‌ماه مهلت را هم نمی‌دادند ممکن بود موافقین دولت اصل طرح را از بین ببرند و نگذارند تصویب بشود کسانی که این طرح را داده بودند راضی نبودند که شش‌ماه مهلت بدهند می‌ترسیدند که این مهلت را اگر ندهند اصل طرح از بین برود به هر جهت حال که شش‌ماه منقضی شده است و بنا بود که آئین‌نامه تدوین بشود و به مجلس داده شود یعنی به کمیسیون دادگستری داده شود (دکتر جزایری: آئین‌نامه تدوین شده) بله، چه فرمودید آقای دکتر جزایری (دکتر جزایری: عرض کردم آئین‌نامه تدوین شده و در وزارت دارایی به امضا هم رسیده) بله به طوری که در روزنامه‌ها خواندم جلساتی برای تدوین آئین‌نامه تشکیل شد که در بعضی از آن جلسات هم بعضی اشخاص محترم به عنوان نمایندگی از طرف حضرت آیت‌الله بهبهانی حضور داشتند با اینکه تدوین شده است و حاضر است چرا نمی‌فرستند به مجلس یا کمیسیون تصویب کند و به مجلس بیاید این بود سؤال بنده به طور اجمال و بیش از این عجالتاً به آقایان تصدیع نمی‌دهم (احسنت).
رئیس- آقای وزیر دارایی.
وزیر دارایی (دکتر امینی)- آقایان تصدیق می‌فرمایند قانون اعم از این که خوب باشد یا بد باشد، دولت موظف به اجرای آن قانون خواهد بود در این مورد بنده می‌خواهم توجه جناب آقای صفائی را جلب کنم که این قانون در عمل علاوه بر مالیات چه مشکلاتی را برای دولت ایجاد خواهد کرد خود آقایان مسبوق هستند که الان مدتی است تریاک کشیدن در این کشور ممنوع شده و حتی در سازمان ملل متحد در کمیسیون مواد مخدره هم اعلام شد که تریاک‌کشی ممنوع است (نورالدین امامی: قانونی نکردند) چرا قانون است و دولت هم نهایت جدیت را در اینکار می‌کند ولی برای آقایان پوشیده نیست که قاچاق تریاک فوق‌العاده زیاد شد و تریاک‌کشی هم در خفا زیاد شد و درآمد دولت هم که از بین رفته نتیجه سوء آن هنوز هم باقی است (میراشرافی: دزدی را هم قانون منع کرده ولی با کمال قدرت در گمرکات دزدی می‌شود همه جا هم در اختیار خودشان هست) (زنگ رئیس) اجازه می‌دهید در قسمت مشروبات بنده به جنابعالی قول می‌دهم که اینکار خواهد شد و مضارش هم زیاد می‌شود (بهبهانی: هیچ‌طور نمی‌شود) برای اینکه قبل از اینکه این کار در انحصار دولت در بیاید در خانه‌ها عرق‌کشی می‌کردند، کثافتکاری می‌کردند، علی‌ایحال بنده خواستم به طور اجمال اشکالات این قانون را عرض کنم، اما چون قانون است دولت موظف به اجرای آن است و باید سعی کند که حتی‌المقدور به هر وسیله‌ای که هست از ضرر و زیانش جلوگیری بکند و اما به یک نکته می‌خواستم توجه آقا را جلب کنم در همان قانونی که تصویب کرده‌اند و خود آقا رأی داده‌اند در ذیل ماده ۱ می‌نویسد متخلفین از این قانون طبق موادی که وزارت دادگستری در ظرف دو ماه تدویل و بتصویب مجلسین خواهد رسانید مجازات خواهند شد بعد از تصویب این قانون و انقضای مدت هیئت دولت سابق آئین‌نامه‌اش را تهیه کرده و فرستاد به کمیسیون دادگستری مجلس شورای ملی و هنوز این قانون به تصویب مجلس شورای ملی نرسیده و قانونی که ضمانت اجرا نداشته باشد برای متخلفین تصدیق می‌فرمایید که نمی‌شود اجرا کرد و آئین‌نامه را هم می‌فرمایید وزارت دارایی موظف نبوده برای تهیه‌اش در هر حال آئین‌نامه تهیه شده همان‌طوری که جناب آقای دکتر جزایری فرمودند اکنون کمیسیون مطابق پیشنهاداتی که شده و از آقایانی که متکی و اهل علم بودند دعوت شد که تمام اطراف و جوانب این قانون رعایت شده باشد آئین‌نامه حاضر است بنده می‌خواستم تقاضا کنم که به قانونی که از طرف دولت به کمیسیون دادگستری فرستاده شده است توجه بفرمایند زودتر طرح بشود تصویب بشود که اگر ما آن قانون را جرا کردیم لامحاله برای اجرای آن قانون ضمانت اجرا داشته باشیم.
پیراسته- دولت باید تقاضا بکند (نمایندگان: صحیح است).
رئیس- آقای میراشرافی آقای وزیر دارایی برای جواب شما حاضرند بفرمایید تأمل کنید، آقای صفائی توضیحی دارید؟
سیداحمد صفائی- بلی.
رئیس- به اختصار بفرمایید.
سیداحمد صفائی- عرض کنم در ضمن بیانات جناب آقای وزیر دارایی یک فرمایشی فرمودند باضافه اینکه واصل جواب‌شان قانع‌کننده نبود یک خدشه و بهانه و عذری و سوسه‌ای هم برای اجرایش درست کردند (صحیح است) و آن خلاصه‌اش این بود که اگر ما منع مسکرات را عملی کنیم مردم قاچاق می‌خورند (مسعودی: این را که درست می‌گویند) شراب قاچاق می‌خورند اجازه بفرمایید پس زنا را هم تجویز کنید که زنای قاچاقی نکنند قمار را هم تجویز کنید که قمار قاچاقی در مملکت نشود جلوی فحشا و منکرات و اموری که زیان‌آور است برای اجتماع، باید گرفت قانوناً باید ممنوع باشد حالا مردم قاچاق می‌خورند می‌خورند خیلی از کارها را مردم قاچاقی می‌کنند غیر از این است که رسماً در مملکت اسلامی مجوز و مشروع باشد (صحیح است). باید با باندرولش حلال باشد بی باندرولش حرام باشد اینکه عذر نیست (میراشرافی: گناه است) بله عذر بدتر از گناه است (صحیح است) و اما آنچه فرمودید اگر در کمیسیون مجلس آئین‌نامه‌ای تقدیم شده باشد یعنی برای مجازات موادی پیش‌بینی شده باشد البته ما از اعضای کمیسیون دادگستری تقاضا می‌کنیم که آقایان زودتر تصویب بفرمایند.
عمیدی نوری- باید بیاورند باید چنین لایحه‌ای بیاید.
وزیر دارایی- آمده است.
عمیدی نوری- در دوره گذشته آمده ولی شما باید از مجلس تقاضا کنید تعقیب بشود.
سیداحمد صفائی- چون بنا بود قوانینی که در دولت گذشته آمده است بر آن قوانین توجه نشود مگر اینکه دولت جدید تقاضا بکند پس جنابعالی تقاضا بفرمایید برای تصویب آن قوانین که آن موادی که برای مجازات پیش‌بینی شده است و آئین‌نامه را هم اگر باید به مجلس فرستاد، بفرستید و به علاوه شما اعلان کنید که ممنوع است تا بعد برای مجازات مرتکبین موادی تصویب شود (صحیح است).
تیمورتاش- قانون باید کامل باشد.
رئیس- آقای وزیر دارایی.
وزیر دارایی- بنده امیدوارم جناب آقای صفائی در مسلمانی بنده تردید نفرمایند چون بنده نه اهل مشروب هستم نه علاقمند به اینکار و اگر باسم وزیر دارایی علاقمند به درآمد هستم با فرمایشی که جنابعالی فرمودید
معتقدم که از بین می‌رود و اگر مشکلاتی عرض کردم برای این است که ذهن آقا متوجه به مشکلات باشد چون تردیدی ندارد که بعد از اجرایش یک قاچاقی بر قاچاق‌های دیگر اضافه خواهد شد دستگاه قاچاق الان که جناب آقای میراشرافی توضیح فرمودند راجع به قاچاق گمرک قاچاق تریاک هم هست قاچاق الکلی و دخانیات هست اضافه می‌شود و هر قانونی که وقتی اجرایش اشکالی داشت قاچاق پشت سرش هست این عرضی که کردم برای این بود که بدانید با توجه به مشکلات چه جور عمل می‌شود و راجع به لایحه هم که فرمودید فرستاده شده به کمیسیون دادگستری از طرف دولت تقاضا شده که تصویب بشود.
رئیس- آقای میراشرافی.
میراشرافی- بنده راجع به دزدی‌هایی که در گمرک شده است اسناد زیادی دارم و امروز نمی‌دانستم که جناب آقای وزیر دارایی حاضرند در جلسه دیگر خدمت‌شان ارائه می‌دهم.
وزیر دارایی- سؤال ایشان راجع به حریق انبار گمرک است خوب بود که آن اسناد را به بنده لطف می‌فرمودند چون سؤال‌شان مربوط به حریق است مربوط به دزدی گمرک نیست.
میراشرافی- هم حریق است و هم راجع به دزدی‌های گمرک مربوط به همه چیز است.
رئیس- چون گفته شد نطق‌های قبل از دستور به بعد از دستور موکول شود حالا شروع می‌شود آقای رضائی ... تأمل بفرمایید آقای وزیر اقتصاد ملی فرمایشی دارید بفرمایید.
۸- معرفی آقای دکتر ستوده به معاونت وزارت اقتصاد ملی به وسیله آقای وزیر اقتصاد ملی
وزیر اقتصاد ملی (دکتر شادمان)- بنده می‌خواستم که قبلاً آقای دکتر ستوده که هم علماً و عملاً در اقتصادیات مملکت مدتی سابقه دارند به عنوان معاون پارلمانی وزارت اقتصاد ملی به مجلس شورای ملی معرفی کم (نمایندگان: بسیار مبارک است بسیار بجا است) و بعد جناب آقای ارسلان خلعتبری سؤالی فرموده بودند که به موجب آئین‌نامه بنده موظف بودم در ظرف یک هفته اینجا شرفیاب بشوم و عرض کنم که حاضر هستم برای جواب ولی مصادف بود آن هفته با بعضی از ایام تعطیل و می‌خواستم سه‌شنبه گذشته و ۵ شنبه گذشته اینجا شرفیاب بشوم موکول شد به امروز و امروز آمدم و اظهار می‌کنم بنام دولت که حاضر هستم برای جواب و بفال نیک می‌گیرم که اولین سؤالی که اصلاً از بنده شده است چه در این مجلس چه در مجلس دیگری که بنده عضو دولت بودم در آن جا خدمت می‌رسیدم راجع به برنج است که نعمت خدا است و سؤال‌کننده هم آقای ارسلان خلعتبری از صلحا هستند و بنده همیشه با کمال میل و اشتیاق حاضر هستم که جمیع سؤالاتی که می‌شود تا آنجایی که در وسع بنده است و بی‌کتمان حقیقت ولی همیشه با مراعات اهمیت کلماتی که در این مجلس معظم گفته می‌شود عرض بکنم برای اینکه بنده به هیچ‌وجه مجاز نیستم که عرض بکنم جمیع کلماتی که در اینجا و در مجلس سنا و از طرف هر مقام رسمی گفته می‌شود کسانی که به نفع و ضرر ما توجه حقایق را تا آنجایی که مصلحت کلی مملکت است بیان بکنیم (صحیح است) ولی در باب این سؤالی که شده است چون یک سؤال بسیار منطقی است بنده هم سعی کرده‌ام تا آنجایی که می‌شود مطالبی به عرض برسانم.
رئیس- سؤال را وقتی که مطرح فرمودند در جواب ایشان توضیحات می‌فرمایید روز سه شنبه را تعیین می‌کنیم برای جواب سؤال‌ها.
۹- بیانات بعد از دستور آقایان: رضائی، دکتر بینا، وزیر دارایی، شوشتری و دکتر جزایری
رئیس- آقای رضائی.
رضائی- برای پیشرفت در هر کار داشتن یک هدف ثابت و یک برنامه روشن و عمل کردن به آن برنامه برای رسیدن بآن هدف ضروری به نظر می‌رسد، ملتی را می‌توان زنده نامید که دارای هدفی معین و ثابت بوده و برای نیل به آن مقصود برنامه منطقی و صحیحی را پیش گرفته و در اجرای آن برنامه اقدامات لازم را بموقع خود انجام داده و کار امروز را به فردا نیفکند سه شرط گفته شده، یعنی داشتن هدف ثابت و تعیین برنامه صحیح و اتخاذ تصمیم برای اجرای هر یک از مواد برنامه به موقع خود نشانه رشد اجتماعی یک ملت می‌باشد به نظر من شاید یکی از مهمترین عللی که ملت ایران نتوانسته است آن طوری که باید و شاید به آرزوهای ملی خود برسد فقدان قسمتی از شرایط ذکر شده بوده است خیلی از اوقات اساساً هدفی وجود نداشته و گاهی هم که هدف و مقصود پیدا شده متأسفانه برنامه صحیح و منطقی برای رسیدن به آن هدف در بین نبوده است در چند سال اخیر هم که در نتیجه ازدیاد رشد ملی و روشن شدن افکار عمومی ظاهراً هدف و برنامه معین برای نیل به مقاصد و آرزوهای ملی وجود داشته، متأسفانه شرط سوم یعنی انجام اقدامات لازم بموقع خود عملی نشده و بالنتیجه ملت ایران برای رسیدن به آمال و آرزوهای خویش متحمل خسارات و ناملایمات بسیار گردیده است ظاهراً در حال حاضر هدف و برنامه موجود است و بحثی هم فعلاً در اطراف آن نیست ولی طرز اجرای برنامه به طور کلی و آن قسمت که مربوط به سیاست خارجی است خصوصاً مورد بحث امروز ما است چنین به نظر می‌رسد که در اجرای آن قسمت که مربوط به سیاست خارجی است تصمیمات لازم به موقع خود اتخاذ نگردیده است حفظ مناسبات دوستانه با کلیه ملل جهان بر اساس منشور سازمان ملل متحد جمله‌ای است بسیار دلچسب و زیبا که از نظر تئوری هیچ‌گونه ایرادی به آن وارد نیست، ولی متأسفانه عملاً اجرای آن در هیچ زمانی و برای هیچ دولتی مقدور نبوده است سیستان که روزی انبار غله ایران بوده است به صحرایی خشک و سوزان تبدیل شده (صحیح است) دولت افغانستان آب هیرمند را بر روی اهالی آن سامان بسته است (صحیح است) ولی ما برای رعایت نزاکت سیاسی وحفظ مناسبات دوستانه ساکت نشسته‌ایم و گاهی هم خیلی حوادث بخرج داده‌ایم به ارسال یک یادداشت دوستانه اکتفا کرده‌ایم حفظ و استقرار مناسبات دوستانه با یک دولت تا حدی منطقی بنظر می‌رسد که از طرف آن دولت هم این اصل کلی رعایت شود ولی در مقابل دولتی که به عناوین مختلف از پشت پرده در کشور ما ایجاد اخلال و آشوب می‌کند در بین ملت ما دودستگی و نفاق ایجاد می‌نماید و شیرازه امنیت اجتماعی ما را با تحریکات خود از هم می‌گسلد و پایه‌های قوانین اساسی و استقلال مملکت ما را همیشه با تحریکات خود و بدست ایادی خود تهدید می‌کند حفظ مناسبات دوستانه چگونه می‌تواند معنی داشته باشد؟! با دولتی که از تحویل ارزها و طلاها و پرداخت مطالبات ما که در این موقع حساس بی‌نهایت برای ملت ایران ضروری است خودداری می‌کند. حفظ مناسبات دوستانه مالی و سیاسی نمی‌تواند مفهوم واقعی داشته باشد چگونه می‌توان چنین دولتی را با دولت دیگری که همیشه در مواقع حساس دولت و ملت ما را در دفاع از تمامیت ارضی و استقلال مملکت ما پشتیبانی کرده و در هنگامی که مضیقه مالی در کشور ما به آخرین حد خود رسیده و ما را به پرتگاه نیستی می‌کشانیده از کمک‌های مالی دریغ نمود. و در حال حاضر نیز با خلوص‌نیت و بدون درخواست متقابل کسری بودجه‌ها را تأمین می‌کند، و ملت ایران را در راه مبارزه ملی خویش با کمک‌های فنی و مالی خویش یاری و پشتیبانی می‌نماید به یک چشم نگاه کرد (میراشرافی: اسم آنها را هم ببرید) دولت امریکا با توجه به مطالب گفته شده تجدیدنظر در آنچه که فعلاً بنام سیاست خارجی دولت نامیده می‌شود و هیچ مفهوم عملی ندارد لازم بنظر می‌رسد بنظر من بایستی سیاست موهوم و احتیاط‌آمیز بی‌طرفی فعلی را کنار گذارده و با دولتی که آزمایش خود را داده است همکاری جدیتر و نزدیک‌تری را داشته باشیم. نظری به کشورهای دیگر جهان که کم و بیش به وضع ما دچار بوده و در سایه پیروی از یک سیاست مثبت و کنار گذاشته و تردید و دودلی گام‌های مؤثری برای تحقق آمال و مقاصد ملی خود برداشتهاند بهترین شاهد مدعای ما می‌باشد (میراشرافی: صحیح است) امروز می‌بینیم که کشورهای آلمان غربی، یونان، ترکیه با در پیش گرفتن یک سیاست مثبت چگونه پیش افتاده و هم اکنون تا چه درجه بیشتر می‌توانند روی پای خود ایستاده از حقوق و آمال ملی خود دفاع کنند (میراشرافی: آقای رضائی یک کمی روشن‌تر بفرمایید) کشور پاکستان هم از این سیاست پیروی کرده و بدنبال این کاروان افتاده است. ولی ما در نتیجه تردید و دودل و عدم اتخاذ تصمیم در خم کوچه اول مانده‌ایم (میراشرافی: صحیح است). کسانی که تصور می‌کنند در سایه پیروی از سیاست بی‌طرفی در زمان جنگ در حفظ و امان خواهند بود اشتباه بزرگی را مرتکب می‌شوند. یک نظر بگذشته نزدیک خلاف این مدعا را ثابت می‌کند. در جایی که در جنگ اخیر کشور ما از طرف دوستان و همسایگان ما به دلایل و بهانه‌های پوچ و موهوم مورد حمله قرار گرفت و خون جمعی از هم‌میهنان عزیز ما فدای سیاست حفظ و استقرار مناسبات دوستانه با کلیه کشورهای جهان گردید چگونه می‌توان انتظار داشت که در جنگ احتمالی آینده نظایر این عمل تکرار نشود، آیا بهتر نیست بجای عجز و لابه و اظهار اینکه ما بی‌طرف هستیم وعرضه متاعی که متأسفانه امروز در هیچ بازاری خریدار ندارد، کوشش کنیم مبانی اقتصادی و بالنتیجه نیروی ملی و قوای دفاعی خود را محکم کنیم تا شاید بتوانیم با یاری و کمک همفکران خود و آنهایی که با ما در این راه هم قدم شده‌اند بهتر و بیشتر از استقلال کشور عزیز خود و آزادی ملت خویش دفاع کنیم. (میراشرافی: احسنت). در جنگ آینده هنگامی که مصالح کشورهای بزرگ ایجاب کند کشور ما مورد هجوم اجانب قرار خواهد گرفت و به بی‌طرفی که ما ادعای آن را داریم مسلماً اعتنایی نخواهد شد. (شوشتری: انشاءالله نخواهد گرفت.)
ما نبایستی از ترس آینده تردید و دودلی بخود راه دهیم و کار امروز را به فردا افکنیم. بایستی هم اکنون از موقعیت استفاده کنیم و از راهی که دیگران رفته‌اند و نتایج نیکو دیده‌اند پیروی کنیم و کوشش نماییم کشور خود را غنی‌تر و آبادتر و نیرومندتر و سرافرازتر سازیم.
یقین بدانید در آن صورت احترام و اطمینان دیگران هم نسبت به ما بیشتر خواهد شد. در این باب سخن بسیار و دلایل بی‌شمار است که فعلاً به علت ضیق وقت از اظهار آن خودداری می‌کنم. ولی از ذکر این نکته ناگزیر می‌باشم که آنچه عرض شده عقیده و نظر عده کثیری از هم میهنان عزیز من است که در نهاد آنان مسلماً آرزویی جز زندگی در یک ایران آباد و مستقل وجود ندارد.
رئیس- آقای دکتر بینا بفرمایید.
دکتر بینا- آقای وزیر دارایی تشریف ندارند. بنده در جلسه گذشته راجع به قاچاق که صحبت شد خواستم عرایضی بکنم متأسفانه فرصت نشد و نتوانستم اظهارات خودم را به عرض آقایان محترم برسانم، ولی امروز از نطق قبل از دستور استفاده کرده مطالبی که دارم مثل همیشه فهرست‌وار به عرض آقایان می‌رسانم، امیدوارم که آقایان از خلال سطوری که عرض می‌شود خود پی به حقیقت ببرند. در این مدت کوتاهی که از عمر مجلس هجدهم می‌گذرد، آقایان نمایندگان محترم خواه در نطق‌های قبل از دستور به عنوان مخالف و موافق هنگام طرح برنامه دولت و خواه در تذکرات قبل از دستور از بدی تشکیلات و فساد دستگاه‌های اجرایی و رشاء و ارتشاء و مبارزه با فساد صحبت فرمودند، بنده حس می‌کنم فرمایشات اعلیحضرت همایونی که تمام هستی خود را برای حفظ استقلال این کشور و استحکام مبانی مشروطیت و طرفداری از قانون اساسی که خون‌بهای پدران ما است به رایگان در طبق اخلاص گذاشته‌اند و در اختیار مردم ستمدیده ایران قرار دادند به تدریج صورت عمل بخود می‌گیرد. امید است کلیه آقایان نمایندگان برای اجرای این برنامه مترقی و اصلاحی شخص اول مملکت که نکات برجسته آن مبارزه با فساد و تأمین عدالت اجتماعی و تعدیل ثروت همه یکدل و یک جهت کمر همت به میان بندند. بنده برای پیشرفت این برنامه مترقی که ضامن استقلال و سعادت و عظمت و بقاء و ترقی و تعالی کشور عزیز می‌باشد و مورد تأیید عموم نمایندگان محترم است از ذات پروردگار مدد جسته و مسئلت نمایم که آقایان را در راه خدمت به میهن منصور و مؤید فرماید. عرض کردم راجع به فساد دستگاه‌های اجرایی مطالب زیادی گفته شده و به نظر بنده هر چه در این زمینه بحث شود ضرری نخواهد داشت البته این تذکرات که در پشت تریبون مجلس شورای ملی داده می‌شود نباید خاطر عموم نمایندگان صالح دولت را ملول سازد و خدای نخواسته تصور شود که منظور از این مذاکرات خراب کردن و یا لطمه وارد ساختن به حیثیت کارمندان صالح و صدیق دولت می‌باشد نه خیر، بنده اذعان می‌کنم و یقین دارم که بیش از صدی نود کارمندان دولت صدیق و لایق و پاکدامن و درستکار و کاردان می‌باشند (صحیح است) و این همان صدی ۵ کارمندان فاسد است که اغلب در رأس پست‌های حساس قرار گرفته و حیثیت و آبروی بقیه کارمندان را ملعبه قرار داده و با مقدرات آنان بازی می‌کنند، کارمندان صدیق دولت دو چیز می‌خواهند پاداش در مقابل خدمت و مجازات در برابر خیانت. آقای وزیر دارایی کارمندان صدیق دولت که با عزت نفس زندگی می‌کنند عناصر بسیار مطلع و بردبار و شریف و لایق می‌باشند و معتقدند اگر تبعیض در بین نباشد و دزدان و خائنین به مجازات برسند و درستکاران تشویق شوند، علاوه بر اینکه کمترین بی‌نظمی در دستگاه دولت رخ نمی‌دهد حق ارباب رجوع نیز ضایع نمی‌شود و کارها در نهایت نظم و سرعت به جریان می‌افتد. آقایانی که در دوره ۱۶ مجلس شورای ملی تشریف داشتند، به خاطر دارند در سازمان برنامه که در ظرف مدت یک‌سال به سرپرستی آقای شرف‌الدوله نفیسی (قهرمان لیره و عامل مخرب اقتصادیات ایران) (میراشرافی: خائن درجه اول) می‌ترسیم وزیر داراییش کنند یک‌دفعه کردند قریب سیصد میلیون تومان عایدات نفت غارت شد و از بین رفت در حدود ۱۷۵۰ نفر کارمند با حقوق‌های گزاف استخدام شده بودند این عمل در عین حال باعث تخریب اساس سازمان بود، نارضایتی‌های زیادی نیز در میان سایر کارمندان دولت ایجاد کرده بود، کمیسیون برنامه مجلس شورای ملی تصمیم گرفت ۱۷۵۰ نفر کارمند را به ۲۵۰ نفر تقلیل دهد، این تصمیم با نهایت دقت و مراقبت در سازمان برنامه عمل شد و وقتی کارمندان مشاهده کردند قانون عادلانه و بدون تبعیض به موقع اجرا گذاشته می‌شود و خود کارمندان عملاً در تعیین مقدرات خود دخالت دارند و طرز انتقال و انتصاب و انفصال آنان بر اساس صحیحی استوار است، تصمیمات متخذه را محترم شمردند و بدون چون و چرا اطاعت کردند، این موضوع را برای این عرض کردم که آقایان توجه فرمایند وقتی در مملکت کاری بدون تبعیض و از روی کمال بی‌غرضی انجام شود به نتیجه می‌رسد. آقایان وقتی دستگاه‌های اجرایی حیف و میل یا اختلاس رخ می‌دهد به تجربه ثابت شده که رئیس آن قسمت در وقوع عمل دخالت داشته بنده با ایمان کامل می‌توانم عرض کنم که اگر مافوق دزد نباشد کمتر اتفاق می‌افتد که مادون جرأت دزدی پیدا کند در این قبیل موارد با رؤسای ادارات و مسئولین عالی‌رتبه شریک دزد هستند
و یا لااقل نالایق هستند که آن هم بنوبه خود خیانتی است، آقایان بنده وقتی در روزنامه‌ها خواندم که دولت راجع به قاچاق جنوب دست باقدامات اساسی زده و می‌خواهد باین وضع خاتمه دهد وجداناً با این عمل مبارزه کند فوق‌العاده خوشحال شدم (میراشرافی: آقا دولت نبوده است شخص نخست‌وزیر بوده است) و به خود گفتم برای اولین بار دولت مصمم است با قاچاق جهاد نماید و به همین منظور باز هم برای اولین بار چند نفر کارمند عالی‌رتبه را که حتی بعضی از آنان معروف آقایان نمایندگان مجلس شورای ملی هستند، توقیف و به تهران آورده است، از اینکه دولت چند نفر مأمور سرشناس را به تهران احضار کرده چنین برمی‌آید که می‌خواهد این بار کاری انجام دهد، زیار دولت‌ها معمولاً برای تظاهر و جلب افکار و نظر مردم به عنوان مبارزه با فساد چند نفر کارمند دون پایه آفتابه دزد را متهم می‌کند و به زندان روانه می‌کند و قدری در اطراف موضوع سرو صدا راه می‌اندازد و آن چند نفر مأمور بیچاره را از هستی ساقط می‌کند بی‌آنکه کمترین نتیجه‌ای از اقدام خود بگیرد، آقایان تاکنون دیده نشده است که دولت مزاحم دزدان گردن‌کلفتی گردد که با حمایت بعضی مقامات بیت‌المال ملت را غارت می‌کنند این بار معلوم می‌شود که دولت می‌خواهد طبعاً قدری جدیتر عمل نماید پس همچو موقعی که دست باین اقدام اساسی زده نباید تعصب و احساسات بخرج داد و حوزه انتخابیه را عنوان کرد و اظهار داشت که تمام اهالی خوزستان از این عمل دولت عصبانی هستند و یا باهالی خوزستان توهین شده است، آقایان با توقیف چند نفر مأمور چه توهین ممکن است باهالی خوزستان شود، این امر چه نسبتی باهالی شریف خوزستان دارد؟ بنده هم شاید قبول دارم که نباید از ماده ۵ حکومت نظامی استفاده کرده و باید از مجری قضائی وارد عمل شد و قرار تعقیب و توقیف صادر نمود، ولی آقایان خودتان بهتر میدانید اگر امر دایر می‌شد بازپرسی می‌رفت و قرار صادر می‌کرد و چند روزی برای انجام تشریفات صرف می‌شد کار از کار می‌گذشت تبانی می‌شد و آثار جرم از بین می‌رفت، اکنون که دولت برای چند نفر ظنین شده و به تهران احضار کرده مهلت بدهید تحقیقات به عمل بیاید شاید در این تحقیقات نتیجه‌ای حاصل شود و همدستان زبردست قاچاقچیان جنوب معلوم گردند، آقایان در این چند روزه شاید بیش از یکصد نفر افراد خوشنام و تحصیل کرده از طبقات مختلف به بنده مراجعه کرده و اظهار می‌دارند باید قاچاقچیان و دستیاران آنان تعیین و به مجازات قطعی برسند (میراشرافی: سر دسته آنها مدیرکل گمرک است) آقایان میدانید بنده از چه می‌ترسم و جلسه قبل نیز همین نظر خود را در سرسرای مجلس به آقای وزیر دارایی که شاید خودشان نیز مایل نیستند وارد این جنجال شوند و برای خود دردسری ایجاد کنند از تذکرات آقایان استفاده کنند و بی‌آنکه موضوع را تعقیب کنند دستگیر شده‌گان را آزاد نمایند چنانچه با یک تذکر عمل سرشماری مالیاتی و تشخیص ثروت اشخاصی را که پس از مطالعات زیادی شروع کرده بودند ناقص گذاشته و به پایان نرسانیدند نه آقای وزیر دارایی بنده به شما عرض می‌کنم بحمدالله شما در این مملکت مثل خیلی‌ها احتیاج به حقوق دارایی ندارید (میراشرافی: ولی می‌گیرند) حالا که کار را شروع کرده‌اید به آخر برسانید ولو در ظاهر به ضرر شما تمام شود. در اینجا تذکر دادند که تمام این قاچاقچیان خارجی هستند و خوزستانی در میان آنان نیست و اگر افرادی هم از داخله ایران با قاچاقچیان همکاری می‌کنند خوزستانی نیستند و از سایر شهرستان‌ها می‌باشند. آقایان بنده نمی‌توانم قبول کنم که تمام قاچاقچیان خارجی هستند و همدستانی میان افراد ایرانی ندارند زیرا اگر این آقایان خارجی در داخله ایران همکارانی نداشته باشند مطلقاً در امر قاچاق موفق نمی‌گردند و اساساً عمل قاچاق انجام نمی‌شود (صحیح است) آقای وزیر دارایی، بنده به جنابعالی عرض می‌کنم در طول تمام سواحل خلیج‌فارس عمل قاچاق رواج دارد و این عمل با شرکت خارجی‌ها و با کمک بعضی از افراد داخلی انجام می‌یابد، تمام این قاچاقچیان تجهیزات کامل دارند و مسلح و غیر مسلح از خوزستان و سواحل جنوب ایران هم دست داشته و دامنه عملیات آنان تا تهران کشیده (یک نفر از نمایندگان: اصل کانون در تهران است) و این آقایان با اتومبیل‌های مسلح از تمام سواحل جنوب تا آباده از جاده‌های مخصوصی استفاده می‌کنند که در تحت کنترل ژاندارمری و غیره نسبت اوضاع گمرک فرودگاه آبادان و خروج ارز کشور بوسیله چک به عهده بانک‌های کویت و فعالیت قایق‌های موتوری در حمل اجناس قاچاق و در زیر نظر مأمورین مسلح دولتی و غیره و غیره چیزی نیست که کسی از آن اطلاع نداشته باشد اکنون کویت بزرگترین مرکز و انبار کالاهای قاچاق است که با تمام ممالک مجاور مخصوصاً ایران معاملات قاچاق انجام می‌دهد و گندم و گوسفند و برنج و سایر محصولات ایران از راه قاچاق وارد کویت شده چای و سیگار و جوراب اجناس خرازی و ورق بازی و غیره و غیره (پیراسته: غیره چیست؟) به طور قاچاق وارد ایران می‌شود شاید دولت با تأسیس یک بندر آزاد در جنوب یا با دایر کردن روابط رسمی تجارتی با کویت بتواند جلو فعالیت کویت را بگیرد البته دستهای مرموزی در کار است که از برقراری روابط تجارتی مستقیم و رسمی میان ایران و کویت جلوگیری می‌کند و مانع از این می‌شود که اجناس ایرانی از راه تجارتی رسمی وارد کویت شود به طوری که شایع است بیشتر دستگاه‌ها و سازمان‌های
سیاسی صهیونی که به عناوین مختلف در کویت نمایندگی دارند برای ترویج و ادامه قاچاق مانع از برقراری روابط تجارتی رسمی با ایران می‌گردند. آقایان فعالیت قاچاقچی‌ها به این سادگی انجام نمی‌گیرد و اغلب مأمورین مسلح مرزبانی و گمرک و ادارات دارایی و قضائی محل در این جریانات با یکدیگر مربوط بوده و اشخاص متنفذ و مقتدر مرکز از این عناصر حمایت و پشتیبانی می‌کنند (صحیح است) (میراشرافی: خود آقای وزیر دارایی هم حمایت می‌کند) به طوری که در این چند روزه دستجات قاچاقچی که باندهای قوی تشکیل می‌دهند در تهران مبالغ گزافی خرج کرده و جدیت می‌کنند بازداشت شدگان را نجات دهند که تا مانع از گرفتاری سایر همدستان آنان گردند. آیا این حریق انبار شماره ۳ کالای گمرک در نیمه‌شب ۳۰/ ۲ ارتباطی با این قضایا ندارد آقایان از قرار معلوم این پست‌های گمرکات سرقفلی‌های کلانی دارد و این آقایان ماهیانه چندین هزار تومان به بعضی مقامات می‌پردازند آقای وزیر دارایی شما الان مأمور عالی‌رتبه‌ای در اداره کل گمرکات دارید که مهندس کشاورزی است و در سال ۲۵ بنا به مقتضیات اداری در اداره پنبه منتظر خدمت شده و در همان‌سال به اداره گمرک منتقل شده و در مدت خیلی قلیلی تمام مدارج را طی کرده و پس از اشغال پست ریاست گمرک تهران امروز معاون کل گمرکات است و با جلال و شکوه مشغول رتق و فتق امور می‌باشد و از زمانی که این شخص این پست حساس را اشغال کرده دزدی و قاچاق در گمرکات به آخرین حد کمال رسیده است (بعضی از نمایندگان: این آقا کی است) (میراشرافی: مهندس شکوه شریک مدیرکل آبتین).
رئیس- آقا وقت شما تمام شده است.
دکتر بینا- بنده ۱۰ دقیقه یا یک ربع دیگر اجازه می‌خواهم، یک ربع اجازه بفرمایید.
رئیس- رأی گرفته می‌شود باین که آقای دکتر بینا ۱۰ دقیقه دیگر بیانات‌شان را ادامه بدهند آقایانی که موافقند قیام بفرمایید. (اکثر برخاستند) تصویب شد. بفرمایید.
دکتر بینا- آقایان موضوع قاچاق جنوب بحدی بشعاع رسیده که دیگر کسی در وجود یک تشکیلات منظم و مرتب قاچاق تردیدی ندارد و این امتعه قاچاق که تمام مغازه‌های شهرهای خوزستان و آبادان و سایر شهرهای جنوب و طهران را پر کرده دلیل این مدعا است و وجود همین امتعه قاچاق است که میلیون‌ها ضرر به خزانه کشور و عایدات گمرکی وارد می‌سازد آقایان یک مرد عادی قادر است در یک مسافرت ۲۴ ساعته این جریانات را مشاهده کرده و قضیه را روشن کند بنده متعجبم چرا دولت تاکنون این همه در کشف این قضیه تعلل ورزیده است آقای دکتر امینی با جدیتی که موضوع را شروع کرده‌اید تعقیب فرمایید و نگذارید این رسیدگی هم مثل سایر رسیدگی‌های در گذشته لوث شود و به سرنوشت تحقیقات لطفی دچار گردد، من جداً انتظار دارم جنابعالی با نهایت جدیت و پشتکار این تحقیقات را دنبال کنید و مردم را از جریان مطلع فرمایید مردم امیدوارند که به این وضع خاتمه داده شود طوری نکنید که بار دیگر امید مردم مبدل بیأس گردد در مورد اشخاص ذی نفوذ و آنهایی که در مرکز و در مقام حساس از این قاچاقچیان حمایت می‌کنند و اغلب مأمورین بیچاره وسیله استفاده این متنفذین هستند کمترین اغماضی ننمایید و مطمئن باشید که عناصر پاک و مصلح این مجلس در این مبارزه پشتیبان شما هستند تمام آقایان باید بدانند تا ریشه اصلی و اساسی استفاده کنندگان از قاچاق کنده نشود از گرفتن و تعقیب چند نفر مأمور اعم از لکشری و کشوری نتیجه‌ای حاصل نخواهد شد آقایان تشکیلات باندهای قاچاقچیان منظم‌تر و مقتدرتر از آن است که فکر می‌کنید آیا اطلاع دارید که تاکنون چندین نفر از صاحب‌منصبان پاکدامن و مبارز گمرک بدست باندهای قاچاقچی ترور شده و مطابق احصائیه ستاد ارتش و ژاندارمری متجاوز از ۲۰ نفر از افسران ارتش و ژاندارمری در راه انجام وظیفه در جنوب با گلوله قاچاقچیان از پای درآمده و شهید شده‌اند اسناد و مدارکی در این خصوص موجود است که به موقع ارائه خواهد شد امید است پس از این تذکرات آقایان نمایندگان محترم دولت را در این اقدام تشویق فرمایند و مهلت بدهند کاری که شروع شده بپایان برسد و اگر احیاناً در مواردی هم مختصر نقصانی در تشریفات ملاحظه فرمودند برای کشف حقایق و موفقیت و نیل به هدف عالی‌تری غمض عین فرمایند خیلی معذرت می‌خواهم راجع به آباده مرقوم فرموده‌اند بنده گفتم از سواحل جنوب تا آباده از راه‌های مختلفی که حتی ژاندارمری و ارتش اطلاع ندارند از بیراهه قاچاق می‌آورند به اهالی آباده کاری ندارد. آقای وزیر دارایی راجع به وصول مالیات و پیش آگهی بنده یک مثلی دارم برای اینکه آقایان خسته شده‌اید شاید یک قدری رفع خستگی کنید گدایی بود اسمش تقی‌خان، این تقی‌خان در بیست سال قبل می‌آمد به مساجد و تکایا و می‌گفت آقا هزار تومان بده جواب می‌داد تقی‌خان نداریم می‌گفت صد تومان بده می‌گفت ندارم می‌گفت ده تومان بده تا بالاخره به ۲ قران راضی می‌شد بده و می‌گرفت این دو هزارها را می‌گرفت و می‌رفت اسمش دیوانه بود ولی با همین دیوانگی یک دیوانه رندی بود با همین دو قران دو قران شاید ۲۵ قران جمع می‌کرد شما هم آقا امروز این کار را در صول مالیات‌ها می‌کنید، آقا شما پیش آگهی می‌فرستید به ۴۰۰ هزار تومان این چهار صد هزار تومان را میدانید به چند تمام می‌شود (میراشرافی: آقای لاری می‌دانند) این پست‌ها تمام سرقفلی دارد مثل گمرک در مورد یک پرونده که ۴۰۰ هزار تومان مالیات می‌خواسته‌اند بده هزار تومان کم کرده‌اند آقا اینها مگر دفاتر و حساب ندارند چرا کمیسیون طوری مالیات می‌خواهد که مردم نتوانند مالیات‌شان را بدهند شما از مردم ۴۰۰ هزار تومان مالیات می‌خواهید ندارند که بدهند و باین ترتیب مالیات شما از بین می‌رود عرایض بنده تمام شد و البته اگر موقعیت اجازه می‌داد عرایض بیشتری می‌کردم.
رئیس- آقای وزیر دارایی فرمایشی دارید بفرمایید.
وزیر دارایی (دکتر امینی)- بنده از آقای دکتر بینا خیلی متشکرم که در ضمن بیانات‌شان اظهاراتی فرمودند که به بنده وسیله داده شد چند کلمه‌ای در جواب‌شان عرض کنم (حبیب پناهی: این بدعت نشود که در نطق قبل از دستور جواب داده شود.)
رئیس- هر وقت وزیری اجازه بخواهد می‌تواند خارج از نوبت بر طبق آئین‌نامه صحبت بکند.
وزیر دارایی- آقای دکتر بینا فرمودند که همین کارمندان دولت ۹۵ درصد مردمان صحیحی هستند و شاید ۵ درصد مردم ناصحیحی باشند (دکتر بینا: شاید خیر حتماً) بلی حتماً بنده خیلی خوشوقتم از این که در آخر اظهارات‌شان تذکری فرمودند و خیلی هم خوب تذکر فرمودند که اگر بنا باشد تشویقی در کار نباشد و توبیخی در کار نباشد ابداً انتظار اصلاح نمی‌توان در این مملکت داشت، بنده مکرر در ضمن بیاناتم عرض کردم اگر بنا باشد کارمند دولت متکی بعمل خودش نباشد و قانون حاکم بر مقدراتش نباشد به هیچ‌وجه شما انتظار نداشته باشید که کارمندان را بتوانید اصلاح کنید کارمندی که هر روز روی اصل هوی و هوس رئیس یا روی تهدید و تشبث و تحت نفوذ این و آن تغییر مأموریت پیدا می‌کند این مأمور نمی‌تواند وظیفه خودش را انجام بدهد چون الان مأمورینی که در ولایات هستند چون روی اصل تشبث و اعمال نفوذ رفته‌اند اینها زیر بار ادارات مرکزی نمی‌روند اینها خوب می‌دانند که یک وزیر و معاون می‌روند و بالاخره دائم نیست ولی آن آقای رئیس بوده و در سر پستش باقی است بنابراین بنده خواستم آقای دکتر بینا را مطمئن بکنم که بنده شاید از یک طبقه‌ای باشم که لازمه‌اش محافظه‌کاری باشد ولی در وضع فعلی مملکت محافظه‌کاری را سم مهلک می‌دانم و شاید اطلاع داشته باشید مخالفینی که بنده دارم برای این است و روی همین اصل است که از احدی ملاحظه نمی‌کنم (صحیح است) و تا جایی که مقدور باشد استقامت خواهم کرد و اگر هم لازم شد حقایق را در پشت این تریبون می‌گویم و بعد استعفا می‌کنم، بنده این حقایق را در پشت این تریبون خواهم گفت.
میراشرافی- خیلی آدم بدی هستید اگر حقایق را نگویید بنده مخالف شما هستم و باید بگویید و این مزخرفات را پشت تریبون نگویید. (زنگ رئیس دعوت به سکوت).
رئیس- ساکت باشید آقای میراشرافی.
وزیر دارایی- با شما صحبت نمی‌کنم با مجلس صحبت می‌کنم شما چرا به حساب خودتان می‌گذارید.
میراشرافی- مزخرف می‌گوید آقای رئیس هر چه دارید بگویید آقا.
وزیر دارایی- به آنجایی که بنده برملا کنم نرسیده، بعداً خواهم گفت.
رئیس- احترام مجلس از طرفین باید رعایت شود.
وزیر دارایی- راجع به قاچاق آقای دکتر بینا تذکراتی فرمودند که بنده می‌خواهم خدمت آقایان عرض کنم که قاچاق جنوب صحبت دیروز و امروز نیست در زمان مرحوم رضا شاه که قدرت دولت چندین برابر بود و احتیاجی به توضیح هم نیست قاچاق در جنوب و غرب فراوان بود به طوری که اگر خاطر آقایان باشد مرحوم داور که وزیر دارایی بود مجبور شد در سرحدات برای قند و شکر و بعضی اجناس دیگر قیمت تخفیفی قائل شود تا قاچاق وارد نشود بنابراین وجود قاچاق معلول علل مختلف است (تجدد: تنها مبارزه با قاچاق همین است با تشکیلات مسلح نمی‌شود با قاچاق مبارزه کرد) بنابراین باید در مقررات تجدیدنظر بشود و باید فکر کار بشود که از این زندگی و بدبختی بیرون بیایند، اهالی جنوب قاچاقچی نیستند آنها آلت هستند برای قاچاق یک عده دیگر آنها را استثمار می‌کنند که اینها قاچاق کنند (یک نفر از نمایندگان: ریشه‌اش در مرکز است) بنابراین به عقیده بنده اگر در قضاوت انصاف باشد و ریشه و علل آن محو شود قضایا حل می‌شود والا اگر چند نفر را حبس بکنند این مکرر شده و استفاده از آن برده نشده بنده می‌خواهم خدمت آقای دکتر بینا این عرض را بکنم و متشکر هستم که تقدیر فرمودند اقدام دولت را که یک عده مأمور را آوردند و بنده چون تربیت قضائی دارم نمی‌توانم قبول کنم یک کسی را تا رسیدگی نشده که دلیل و مدارکی برای جرم هست یا نه، مجرم بدانم، مگر اینکه رسیدگی بشود و معلوم بشود که جرمی مرتکب شده و آنوقت آنرا محکوم کرد (کریمی: مخصوصاً آن آقای یاوری که آدم پاکی است) بنابراین بنده به آقای دکر بینا اطمینان می‌دهم و دیروز هم چهار ساعت وقت خودم را در اداره گمرک گذراندم و دقت و مراقبت هم خواهم کرد که از آنها تحقیقات کاملی بشود و اگر همراهانی دارند و هسته مرکزی هست کشف بشود
(دکتر بینا: اعم از لشکری و کشوری) ولی بنده می‌خواهم خدمت آقایان عرض کنم که مأمور گمرک بتنهائی نمی‌تواند قاچاق بکند شما مأمور گناوه یا قصبه که یک رئیس پست گمرک است و هیچ وسیله‌ای ندارد این آقا نمی‌تواند به تنهایی عمل قاچاق را انجام بدهد و عامل قاچاق نیست باید یک اشخاصی با همدیگر مربوط باشند و یک مرکزی هم دارد که آنها می‌توانند با هم قاچاق بکنند مأمور گمرکی که یک چاقو هم ندارد این نمی‌تواند همان‌طور که فرمودند یک کامیونی که قاچاق می‌آید مسلسل هم دارد جلوگیری کند (میراشرافی: مأمور گمرک چاقو نمی‌خواهد چشمش را هم می‌گذارد قاچاق از جلویش برود) و قطعاً بازماندگان این مأمورین گمرک که در راه انجام وظیفه کشته شده‌اند از جنابعالی قدردانی می‌کنند که یک عده مأمورین درست و فداکار در این راه در اثر مجاهدت از بین رفتند تا برای دیگران هم درس عبرتی باشد که در اینکار دخالت نکنند چون اگر دخالت کردند اینها هم بسرنوشت همین‌ها مبتلا می‌شوند، علی‌ایحال برای وضع جنوب دولت یک نظریاتی اتخاذ کرده و قرار شده یک فرماندار کلی برای نواحی جنوب انتخاب بکنند که دارای اختیارات تام باشد در امور گمرکی و مالی و غیره که از همه حیث از این کارها جلوگیری بشود و در حقیقت یک برنامه اصلاحی برای اهالی جنوب تنظیم و اجرا بشود و مادام که این برنامه اجرا نشود مسلم بدانید تأثیر اساسی نخواهد کرد (دکتر بینا: این فرماندار بیست هزار تومان حقوق نگیرد) و البته دولت همه جور اقدامات خواهد کرد برای جلوگیری از این قاچاق، ولی همه می‌دانند که قاچاق مال امروز نیست و این مأمورین گمرک که امروز بزعم بد شده‌اند آقای میراشرافی همیشه بوده‌اند (میراشرافی: بزعم بنده نشده‌اند، بزعم همه شده‌اند که شما خودتان آنها را کت بسته از آنجا آورده‌اید اینجا) در هر صورت به نظر بنده لازم است برای اینکه مأمورین دولت بتواند انجام وظیفه کند باید مرعوب نشوند امروز بنده چون مستعفی هستم مرعوب نمی‌شوم اما یک مأمور بدبختی که می‌آید انجام وظیفه کند اگر روی ارعاب و روی اعمال نفوذ برش داشتند این دیگر توبه می‌کند که انجام وظیفه کند (احسنت، احسنت) بنابراین بنده امیدوارم که اگر قانون استخدام درست شد آقایان موافقت فرمودید که تصویب بشود حاکم بر مقدرات مأمورین دولت باید قانون باشد که اگر یک مستخدمی کار خلافی کرد در محکمه اداری و یا در محکمه بالاتر باید محاکمه و محکوم بشود ولی امروز چون ممکن است که خود بنده هم شاید اینکار را بکنم مطابق مصلحت اداری کارمندی را منتظر خدمت بکنم این صحیح نیست باید مأمور بداند که چرا او را برمی‌دارند و اگر می‌گذارند چرا می‌گذارند، در اینجا اشاره فرمودند به آقای مهندس شکوه شاید بنده مهندس شکوه را ندیده‌ام و ممکن است مرد خوبی باشد اشاره فرمودند به مدارج ترقی که از شرکت پنبه آمده و معاون گمرک شده اگر بنا بود اصولی در قانون استخدام می‌بود مأمورین با یک تجربه‌ای می‌آمدند و با یک سوابقی مدارجی را طی می‌کردند بنده به آقایان قول می‌دهم که مملکت به جایی می‌رسید و این‌طور نمی‌شد هم‌چنان‌که قبل از شهریور هم نمی‌شد و اگر هم بود خیلی کم بود، ولی امروز ادارات به هم ریخته و پریشان شده که قسمت عمده وقت آقایان وزرا مصروف همین کار است مخصوصاً شخص بنده بیشتر، به هر حال امیدوارم آقایان ترتیبی بفرمایند که یک ترتیبی در وضع مستخدمین بوجود بیاید که آنها دلخوش باشند و دلگرم بکار، به هر حال بنده تقاضایم این است که تا یک مأموری در دادگاهی در یک مرجع رسمی و قضائی محاکمه نشده است و دزدی آنها ثابت نشده است نسبت دزد دادن به آن صحیح نیست و دیگر هیچ‌کس اعتماد به درستی ندارد و حقیقتاً اگر کسی دزد است باید ثابت کرد و گفت دزد است و او را انداخت بیرون و اگر درست است تشویق کرد بنابراین جار و جنجال اینکه دزدند این درست نیست و دوغ و دوشاب یکی خواهد شد (دکتر بینا: راجع به پیش آگهی هم بفرمایید) راجع به پیش آگهی هم عرض می‌کنم آقای دکتر بینا موقعی که پیش آگهی صادر می‌شود باین ترتیب برای تشخیص مؤدی و مالیات نیست اگر بود این ایراد پیش نمی‌آمد بنده در این لاحیه مالیات بر درآمد پیش‌بینی کرده‌ام و البته آقایان ملاحظه خواهند فرمود که یک قسمت از این معایب رفع می‌شود و البته صحبت یکروز و دو روز و سه روز نیست وقت می‌خواهد فرصت می‌خواهد و همین بیاناتی که آقایان می‌فرمایند این خودش مژده می‌دهد که در این دوره مجلس یک اقداماتی حقیقتاً خواهد شد که جنبه اصلاحی دارد و به این بدبختی‌ها خاتمه داده خواهد شد.
رئیس- آقای شوشتری.
شوشتری- بسم‌الله الرحمن‌الرحیم، چون بنده حال ندارم و ده دقیقه از وقت خود را به برادر عزیزم نور چشمم آقای دکتر شمس‌الدین جزایری داده‌ام، پنج دقیقه عرض می‌کنم، در جلسه قبل فوق‌العاده عصبانی شدم علت هم داشت و خواستم از ماده ۹۰ استفاده کنم و جناب آقای رئیس هم این حق را برای بنده و همین‌طور نمایندگان محترم ملحوظ داشتند ولی برخوردم بیک مصالحی که استدعا دارم هم از آقای میراشرافی و هم از آقایان دیگر ده، پانزده روز، بیست روز بنده انصراف پیدا می‌کنم از ماده ۹۰ و حرف‌ها را می‌گذارم برای بعد چون شنیده‌ام دولت دارد موفق می‌شود به موضوع لاینحل نفت (انشاءالله) دولت در یک قدمی وارد شده که این قدم انشاءالله ما را از مردم فریبی و دروغگویی و در باغ سبز نشان دادن و روی دستور و خیالات شوم و فاسد مملکت را به پرتگاه بردن و مردم را به جان هم انداختن و هر فردی را نسبت به فرد دیگر طنین و بدگمان کردن خلاص می‌کند دولت دارد این موضوع را از پیش می‌برد، از خدا می‌خواهم که این دولت و هر خدمتگزار مملکت بتواند قدم خیری برای سعادت این ملت بردارد ولی یک جمله را تذکر می‌دهم آقایان استدعا دارم هر سخنی هر صحبتی من آن روز عرض کردم من با آقای احمد قوام در سیاست از ۳۰ سال قبل از ۳۵ سال قبل مخاصم بودم معارض بودم و مقید هستم لوایح سه فوریتی نباید همان‌طوری که آن آقا گفتند زیرا این معنی در دوره هفدهم اگر بود در ادوار دیگر نباید باشد اینجا هست امر هم شوری بینهم و شاورهم فی‌الامر، ما باید به طور اساسی در هر کاری اقدام کنیم من متأسفم که چند نفر از روحانینی در مجلس نشسته باشند و در آن مجلس قانونی بگذرد و برای دشمن من که این قانون کماً و کیفاً مبتدا و خبر و تمام جملاتش متباین با احکام اسلام و محکمات قرآن باشد قرآن یک تفسیر دارد و یک تأویل دارد، تفسیر آن مربوط به ظواهر است و تأویل آن مرتبط به باطن است تفسیر و تأویل را هر کسی نمی‌توان بکند الا راسخون فی العلم آن وقت ما بیاییم کلمه قصاص را اینجا بیاوریم در صورتی که در قصاص باید دید قاتل کیست آخر قاتل باید معلوم باشد تا قصاص مورد داشته باشد یا دیه بیاورید و آن وقت حکم قرآن را تبدیل و تبدل بدهیم اینجا مجلس شورای ملی است ما قسم خورده‌ایم طریقه حقه جعفریه دیانت مقدسه اسلام آئین ما است، مذهب ما است، سیره ما است، داْب ما است، آقایان ملاحظه می‌فرمایید وگرنه آن کلمه‌ای که گفته می‌شود عده‌ای فرار کردند به ذات پروردگار شوشتری از هیچ میدانی فرار نمی‌کند (احسنت) آن روزی که سیصد هزار نفر جمعیت آمدند و حتی آن کلمات قبیح که شایسته نیست گفته شود از بیرون مجلس به من گفتند من از فحش نمی‌ترسیم از افترا نمی‌ترسم اما از دو چیز عصبانی می‌شوم، یکی در موقعی که حرفی زده بشود که به استقلال ایران بر بخورد این جا عصبانی می‌شوم، یکی در موقعی که راجع به احکام اسلام روی نادانی یا عدم توجه یا بکار بردن غرض چیزی گفته شود، آنجا بدون فوت وقت عصبانی می‌شوم مثل اینکه در دوره شانزدهم راجع به نامه آقای ناظرزاه که آقای جواد عامری می‌خواست بخواند نگذاردم چون می‌دانستم که مدلولاً و مفهوماً برخلاف شرع است بقیه وقتم را به آقای دکتر می‌دهم بفرمایید آقای دکتر.
رئیس- آقای دکتر جزایری.
دکتر جزایری- بنده خیلی معذرت می‌خواهم یکوقتی عرایضی می‌خواهم حضور آقایان بکنم که هم آقایان خسته شده‌اند و هم وقت گذشته است آقایان ملاحظه فرموداید که بنده در این مدت به عنوان قبل از دستور نخواستم وقتتان را گرفته باشم برای اینکه اوضاع مهمی در مملکت در پیش است که بایستی واقعاً قدری احتیاط کرد، ملاحظه کرد که انشاءالله شاید این اوضاع و مشکلات برطرف بشود از طرف دیگر در موقع ماه رمضان بنده آماده سخنرانی نیستم این است که از آقایان استدعا دارم که یک قدری ملاحظه بنده را بفرمایند، عرض کنم این چند روزه اقداماتی از طرف دولت در خوزستان نسبت به تعقیب قاچاق و قاچاقچیان شده است که چه از جهت مثبت و چه از جهت منفی از طرف آقایان محترم خوزستان‌ها به بنده مراجعه شد که مخصوصاً در این موضوع با عدم آمادگی عرایضی به عرض آقایان برسانم و سوابق و وضع خوزستان، بیکاری خوزستان، اهمیت خوزستان توجهی را که آقایان نمایندگان و انتظارات خوزستانی‌ها را به عرض آقایان محترم برسانم البته آقایان نمایندگان خوزستان در اینجا تشریف دارند در موقعش فرموده‌اند و بعد هم خواهند فرمود ولی تصدیق خواهید فرمود که بنده از لحاظ خوزستانی اصیل هستم روزی که سید جزایری که یکی از عده‌ای سرشناس شیعه است در زمان شاه عباس به خوزستان آمد و آن اقدامات و خدمات را به خوزستان از نظر مذهب تشیع کرد از آن روز به بعد خانواده ما در خوزستان بود تا امروز هم ما خدمتگزار خوزستان بوده‌ایم (پیراسته: انشاءالله حالا هم هستید) مردم خوزستان از بنده توقع دارند و انتظار دارند که در مواقع حساس بنده هم همقدم با آقایان محترم خوزستانی عرایضی بکنم صحبت از قاچاق در خوزستان است آقای نقابت اظهار لطفی نسبت بخوزستان کردند مخصوصاً از نظر وظیفه نمایندگی از خوزستان دفاع کردند، حق هم این است که از خوزستان دفاع بشود، به دلیل اینکه خود آقایان تصدیق می‌فرمایند که در خوزستان بزرگترین آثار تاریخ باستان که باعث افتخار مملکت است در آنجا دیده می‌شود، در خوزستان بزرگترین ثروت‌های زیرزمینی وجود دارد و متأسفانه در سنوات اخیر تقریباً ملت ایران از هیچکدام از اینها استفاده نکرد خود آقایان بهتر شاهدند قبل از اینکه ثروت زیرزمینی خوزستان یعنی نفت کشف شود، تمام توجه دولت ایران معطوف ثروت‌های روی زمین خوزستان یعنی قسمت‌های کشاورزی و استفاده از آب بود یک نظر به تاریخ خوزستان کاملاً روشن می‌شود و آقایان می‌دانند که قبل از هخامنشیان ایلامی‌ها
هم از اینها از آب خوزستان استفاده می‌کردند اینکار بستگی به وضع قدرت حکومت مرکزی ایران داشت اگر حکومتی قادر و لایق بود و علاقه داشت از خوزستان استفاده می‌کرد و اگر متأسفانه مثل اینکه گاهی از اوقات در تاریخ مملکت ما دیده شده است توجهی به اوضاع مملکت نبود از خوزستان استفاده لازم و شایسته نمی‌شد بدبختانه تاریخ خوزستان که یک جزئی از ایران است با کشف ثروت زیرزمینی یعنی نفت به کلی عوض شد، سرمایه‌داران خارجی نفت‌خواران متوجه ثروت زیرزمینی، در خوزستان شده‌اند آمدند و به وسایل مختلف امتیاز استخراج نفت خوزستان را گرفتند، بنده تصور می‌کنم که خود آقایان بهتر از من اطلاع دارند که طرز سلوک این سرمایه‌داران و ثروتمندان خارجی برای استفاده از ثروت خوزستان چه بوده است ذکر گذشته برای ایجاد ملالت و کدورت آقایان نمی‌کنم ولی می‌خواهم تذکر بدهم که امروز که دولت ما با کمال جدیت می‌خواهد شاید مسئله نفت را به صورت آبرومندی روی منافع دولت ایران و روی شرافتمندی و شرافتمندانه این مطلب را حل کند باید در موقع مذاکره به این آقایان بگویند که آقایان وضع فعلی ایران وضع گذشته نیست هر شرکت و هر دستهای که بیاید و با ما قرارداد ببندد روی اصل ملی شدن نفت و با رعایت ۹ ماده باید بداند که اوضاع گذشته در خوزستان تکرار نخواهد شد آقایان نمایندگان محترم خوزستان، آقایان نمایندگان مجلس خودشان بهتر می‌دانند که شرکت سابق نفت چه اعمال ناشایسته‌ای در خوزستان کرده و همان‌طور که آقای دکتر امینی فرمودند در زمان حکومت رضا شاه فقید که دولت قویتر از حالا بود باز قاچاق در جنوب بود اما نفرمودند که مسبب این قاچاق چه بود. برای اینکه دستگاه شرکت سابق نفت به وسایل مختلف درصدد فساد اخلاق مردم خوزستان بود و قاچاقچی اساسی و ایجاد این کثافتکاری را در خوزستان با اطمینان به آقایان عرض کنم که شرکت سابق نفت کرد، شرکت سابق نفت بود، یک دسته آدم فاسد را در آنجا تأیید می‌کرد و کمک می‌کرد و با کمک خود آنها را ثروتمند می‌کرد برای اینکه هر چه شرکت بخواهد و بگوید بدست آنها انجام شود (صحیح است) شما خودتان شاهدید و میدانید که من متصل به خوزستان هستم عمال آنها در خوزستان اکثراً عمال خارجی و متأسفانه گاهی عمال داخلی یعنی از ایرانیهای عزیز بدست آنها انواع و اقسام اعمال خلافکاری قاچاقچیگری و فساد همه نوع کثافتکاری در خوزستان می‌شد و سرمنشاء قاچاق را آقایان بدانند بایستی از شرکت جنوب یعنی شرکت سابق نفت دانست (شوشتری: یعنی مصباح فاطمی گناه نداشت) من نمی‌خواهم در اینجا عرض کنم در خوزستان اعمال عجیب و غریب کردند برای اینکه تمام جوان‌های خوزستانی مجبور بشوند بروند در آنجا استخدام بشوند به هر مقداری که شرکت نفت بخواهد بدهد عنوان عضو محلی برای جوان‌های خوزستانی گذاشتند الان هم آقایان این وضع دوام دارد جناب آقای دکتر امینی تشریف دارند از سایر آقایان هم استدعا کرده بودم توجه بفرمایند یک عضو از بندر بوشهر از بندر عباس، از سیستان، از آذربایجان می‌رود به خوزستان به عنوان اینکه خوزستانی نیست دو برابر حقوق یک جوان خوزستانی را می‌گیرد باور بفرمایید که وضع رفتار و سلوک آنها طوری بود که نگذاشتند از ثروت روی زمین یعنی از آبیاری یعنی از کشاورزی استفاده شود و استفاده‌ای هم از نفت به ما ندادند خودتان بهتر میدانید گذشته‌ها گذشت، غرضم از این تذکر برای این بود که آقای دکتر امینی و تمام افرادی که الان دارند صحبت می‌کنند بدانند و به آنها بگویند که آن گذشته‌ها گذشت و نباید تکرار بشود، دیگر حق مداخله در کار ما ندارند دیگر حق دخالت در انتخابات ندارند، دیگر نباید و حق ندارند که با طیاره بیایند توی وزارت کشور و بگویند که نباید آن استاندار عوض بشود، دیگر حق ندارند که بگویند مأمورین گمرک باید بوسیله ما انتخاب شوند و به کمک شما نگاهداری شوند و اگر هزار افتضاح و کثافتکاری بکنند باز هم شما از او حمایت بکنید و نگاهداری بکنید (میراشرافی: از مشرف نفیسی هم انگلیس‌ها حمایت می‌کردند) آقایان ایران برای همیشه مستقل بوده و باز هم مستقل است، همه ایرانی‌ها واقعاً زنده شده‌اند و زنده بوده‌اند و در مقابل این اقدامات شرکت سابق نفت مبارزه کرده‌اند و می‌کنند (مهندس جفرودی: نهضت ملی هست) نهضت ملی هست البته که هست باز هم هست و من و شما می‌میریم نهضت ملی ایران می‌ماند ولی بعد از جریان ملی شدن صنعت نفت خوزستانی‌ها خیلی انتظار زیاد از دولت گذشته و از دولت کنونی داشتند و یکی از وسایط‌شان بنده بودم که به رئیس دولت گذشته عرض کردم تلگراف کردم، شفاهاً خواستم و از رئیس دولت کنونی هم خواستم که آقا یک فکری بکنید آن روزی می‌شود اقتصاد بدون نفت را که یک نقشه مهمی است در اطرافش بحث کرد، صحبت کرد و عملی کرد که از منابع روی زمین خوزستان و سایر استان‌های ایران استفاده بشود، ابداً از این آبها استفاده نشد و آقایان خوزستان رفته‌اید پنج رودخانه بزرگ در خوزستان است آخر چکار کردید برای استفاده از آنها، یک موضوع بندقیر اگر در آنجا درست شود باور بفرمایید در همین دوساله، در همین هفت هشت ماهه ممکن بود که یک سدهای دیگری ساخته بشود، ملاحظه بفرمایید وسایل کار در شرکت نفت هست، اداره مهندسی هست، مهندس هست، تراکتور هست، پول افزار هست، التماس کردیم یک بندقیر را ببندید الان دو سال است روی سد گنوند دارد مطالعه می‌شود، الان مدتی است روی سد نهر زیربند میزان دارد مطالعه می‌شود، آقا در خوزستان پنج میلیون هکتار زمین قابل زراعت هست که همه‌اش را می‌شود زراعت کرد، به همین مقدار هم آب هست چرا این آبها را برای این زمین‌ها نمی‌آورند که مردم از آن استفاده کنند؟ الان هم می‌توانیم از آن استفاده کنیم و یک سد ببندیم (مهندس جفرودی: سد سفیدرور را هم بگویید) تمام سدها بنده هم با نظر آقا شریک هستم، آقا بفرمایید بنده تأیید می‌کنم بنابراین می‌خواهم عرض کنم آقایان البته بنده راه اغراق نمی‌پیمایم که بگویم قاچاقچی در خوزستان نیست خیر در خوزستان قاچاقچی هست از پنجاه سال پیش از این آنها را تربیت کرده‌اند این دفعه هم متأسفانه بعضی از رؤسای اداری شرکت نفت مثل اینکه می‌خواهند برای تأیید قاچاقچیان جانشین عمال قاچاق در خوزستان بشوند بنده از دولت می‌خواهم یک فکری برای جنوب ایران بکنند خودشان هم تأیید کردند و بقول خودشان نمی‌توانند استفاده کنند اگر ایجاد کار کردید خود بخود قاچاق از بین می‌رود و اگر بنشینیم صحبت بکنیم و خدای نکرده به هم جسارت بکنیم، اهانت کنیم و ایجاد کدورت کنیم، فایده‌ای ندارد، باید ایجاد کار کرد و جلوگیری از این افتضاحات کرد (احسنت).
۱۰- تعیین موقع و دستور جلسه بعد، ختم جلسه
رئیس- جلسه را ختم می‌کنیم، جلسه آینده روز سه شنبه دستور دو سؤال است یکی آقای ارسلان خلعتبری از وزارت اقتصاد ملی و یکی آقای میراشرافی از وزارت دارایی و بعد هم لایحه سارقین مسلح مطرح است. ضمناً تمنا دارم آقایان برای انتخاب دوازده نفر جهت کمیسیون حل اختلاف مجلسین شعب شش‌گانه را تشکیل بدهند و هر شعبه دو نفر انتخاب بکنند و پس فردا اول وقت یعنی ساعت نه قبل از جلسه این کار را انجام دهند.
(یکساعت و ده دقیقه بعد از ظهر مجلس ختم شد.)
رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت