مذاکرات مجلس شورای ملی ۹ اسفند ۲۵۳۶ شاهنشاهی نشست ۱۴۹

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و چهارم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و چهارم

قوانین برنامه‌های عمرانی کشور

مذاکرات مجلس شورای ملی ۹ اسفند ۲۵۳۶ شاهنشاهی نشست ۱۴۹

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی ۹ اسفند ۲۵۳۶ شاهنشاهی نشست ۱۴۹

فهرست مطالب:

۱ - قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

۲ - دنبال بحث در کلیات لایحه بودجه سال ۲۵۳۷ کل کشور

۳ - تقدیم لایحه تبدیل سازمان بنادر و کشتیرانی به شرکت سهامی توسط آقای فریبرز پاکزاد معاون وزارت راه و ترابری

صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی روز سه شنبه (۹) اسفند ماه ۲۵۳۶ شاهنشاهی

جلسه ساعت ۳ بعد ازظهر بریاست آقای دکتر حسین خطیبی (نایب رئیس) تشکیل شد

- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.

نایب رئیس - اشامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

آقایان: بنی احمد – بهبهانی – بیاات – تژده – جاف – جباری - محمد جزایری – دهقان – ساگنیان – سعادت قدس نیا – سعیدی – شهبازی – صفری پور – طرفی – ابوالحسن عاملی – دکتر عاملی – دکتر عدل – قریشی – ماحوزی – دکتر نصیری – نواب صفا – محمد دشتکی – یاسینی.

بانوان: اباصلتی – اما آقایان – ابتهاج سمیعی – زاهدی – سلیلی.

- دنبال بحث در کلیات لایحه بودجه سال ۲۵۳۷ کل کشور

۲- دنبال بحث در کلیات لایحه بودجه سال ۲۵۳۷ کل کشور.

نایب رئیس - وارد دستور می‌شویم، بحث در کلیات بودجه سال ۲۵۳۷ کل کشور را ادامه می‌دهیم آقای اخلاق پور تشریف بیاورید.

اخلاق پور – بنده قبلا قسمتی از سخنان خودم را باستحضار نمیاندگان محترم رساندم و دنبالع مطالبم به بعدازظهر موکول شد به بقیه عرایضم ادامه می‌دهم:

چون ایران نباشد تن من مباد

بر این مرز و بوم زنده یک تن مباد

مظهری – مرز و بوم نیست، بوم و بر صحیح است.

اخلاق پور – متشکرم، بر این بوم و بر زنده یک تن مباد (حجتی – خواهش می‌کنم مطالب جلسه صبح را بطور خلاصه تکرار بفرمائید!) در صورت جلسه قرائت بفرمائید، بطوریکه قبل از ظهر باستحضار نمایندگان محترم رساندم اگر به گذشته نزدیکی نظر خود را معطوف و موضع مالی و معاملات انجام شده و جریان اقتصادی توجه عمیقی بیفکنیم در می‌یابیم که اگر بهاء یک آپارتمان در شش سال پیش مثلا یکصد و بیست هزار تومان بوده تا یک میلیون و نیم تومان هم ترقی نموده و بر همین اساس بر قیمت کالاها و مایحتاج افزوده شد و در مقابل سیر صعودی قیمت‌ها عدالت اجتماعی اقتضاء می‌کرد که بر میزان دستمزد کارگران و حقوق و مزایای کارمندان دولت به تناسب این سیر صعودی قیمت‌ها افزوده شود متأسفانه طرز پرداخت و میزان دستمزد کارگران و حقوق کارکنان دولت هم صحیح و منطبق با عدالت و رافع احتیاجات آنان نمی‌باشد منکارمندانی را سراغ دارم که پس از سی سال خدمت بازنشسته شده و از حقوق بازنشستگی بسیار کمی استفاده می‌کنند و این کارمندان بازنشسته بلحاظ قلت حقوق بازنشستگی که دریافت می‌دارند در شرایط سخت و مشکلی بسر می بند که حدی ندارد و در آنچنان وضعی نیستند و یا کارگران شریف و زحمتکش ما که مورد عنایت خاص شاهنشاه آریا مهر می‌باشند از دستمزدی که با میزان کار و فعالیت آنان قابل انطباق باشد برخوردار نمی‌باشند بعبارت دیگر کارگرانی که در کارخانه‌ها و کارگاهها کار می‌کنند دارای دستمزد کافی نبوده و بمانند کارگران آزاد از حقوق و دستمزد استفاده نمی‌کنند من نمیدانم که یک کار که در کارخانه و یا کارگاهی انجام می‌شود با همان کار که بوسیلع کارگر آزاد در خارج از کارخانه و یا کارگاه در کارخانه و یا کارگاهی انجام می‌شود با همان کار که بوسیله کارگر آزاد در خارج از کارخانه و یا کارگاه صورت می‌گیرد چه فرقی دارد که اولی از دستمزد معین و کمتر و دومی از دستمزدی شاید چندین برابر کارگر مشغول بکار در کارخانه یا کارگاه برخوردار می‌گردد (رفعتی – کارگر کارخانه کمتر می‌گیرد؟) بله و این افراط و تفریط در دستمزد کارگران مطیع و منضبط ما را در شرایطی سخت قرار می‌دهد و این کارگران شریف و فعال که وجودشان باعث افتخار است و در صف اول انقلاب سازنده ایران قرار گرفته و فرامین و اوامر شاهنشاه مهربان را بهر نحوی که باشد با جان و دل پذیرا و در انجامش کوشا هستند جا دارد همانطور که مورد نظر رهبر عالیقدر است از هر جهت مورد حمایت قرار گرفته و در تکثیر دستمزد و مزایا و رفع نیازمندیهای آنان سرعیا اقدام و این طبقه زحمتکش را از موهبت بیشتری برخوردار سازند آیا این تنز قابل قبول است که یک کارگر زحمتکش که در میهن پرستی و شاهدوستی وی کوچکترین تردیدی نیست در شرایط سخت بسربرد بالعکس میدان فعالیت و تجاوزی برای عده‌ای غارت گر که جز پرکردن جیب و انباشتن کیسه‌های تهی خود از زر وسیم این کشور به چیز دیگری نمی‌اندیشند باز باشد و آن وقت هم معتقد باشیم که شغل و کار در کشور آزاد است و هر کس بهراندازه می‌تواند از درآمد و که مملکت ما یکی از آزادترین ممالک راقیه جهان است و هرکس بهر اندازه می‌تواند از ثروت و درآمد برخوردار شود ولی این بدان معنی نیست که ثروت و درآمد از طریق احتکار و چپاول و غارت نصیب افراد شود و اغلب این افراد که از طریق احتکار و گرا نفروشی و چپاول اموال صاحب ثروتی می‌گردند آنرا بخارج از کشور برده در کازینوها یا کاباره درپای میز قمار و یا در مجامع عیاشی باخته یا از دست می‌دهند باید در ایرانی بودن آنان تردید نمود چندی پیش بود که در روزنامه‌ها خواندیم که یک زن ایرانی ۵۶ میلیون تومان در قمار بازی از دست داد متأسفانه نظیر این قمار بازیها که در خارج از ایران رخ می‌دهد در جراید بسیار می‌خوانیم و باین خبر هم که در صفحات اول و دوم یکی از روزنامه‌های مورخ پنجشنبه بیستم بهمن ماه ۲۵۳۶ منتشر شده بود توجه فرمایند. گزارش نیویورک تایمز. ایرانی‌ها بهترین نقاط کالیفرنیا را می‌خرند هجوم برای خرید زمین در ناحیه شمال سانفرانسیسکو آغاز شده است و در آنجا تعدادی از ایرانیان شروع بخریداری مرغوب ترین راضی مسکونی در امریکا نموده‌اند. دو نالد با مبوئر مدیر فروش یک مجتمع مسکونی گفته است. در اینجا ایرانیانی که بعضی از آنها با کیف‌های پرپول آمده‌اند دیده می‌شوند و در ۵ سال اخیر بعضی از خانواده هائیکه دلارهای نفتی آنها را متمول کرده به کالیفرنیا مهاجرت کرده‌اند. شاهنشاه عزیز و مهربان ما با تحمل زحمت و مشقت و با برخورد به مشکلات بالاخره پس از سال‌ها تلاش توانستند با اراده‌ای توانا صنعت نفت را ملی و درآمد نفت را که قبلا بوسیله خارجیان غارت می‌شد مستقیما بایرانیان باز گردانند آیا این است مفهوم حق شناسی از یک شهریار بزرگ بجای اینکه این ثروت‌های هنگفت را که نصیب پاره‌ای از افراد شده است در مملکت خودمان سرمایه گذاری و در جهت بهبود وضع اقتصادی بکار برده شود متأسفانه این افراد فرصت طلب که جز بفکر تحصیل درآمد و اندوختن ثروت بهر طریقی باشد و انتقال آن بخارج نظر دیگری ندارند خفاش وار در شب‌ها ظاهر و در پی صید شکار خود بوده و بدینوسیله بغارت و چپاول اموال مردم مشغول و حاضرند مقدسات و منافع ملی را با پول تعویض و آن وقت هم با رحل اقامت و ترک تابعیت از این آب و خاک در ممالک دیگر مقیم می‌شوند و باید متوجه بود که این افراد صرفا بمال و ثروت دلبستگی دارند نه به میهن عزیز و مقدسات ملی و میهن و زادگاه برای آنان مفهومی نخواهد داشت و بدون تردید تا بحال ثروت زیادی بوسیله این اشخاص سودجو و فرصت طلب از ایران خارج گردیده است و دولت بجای اینکه از خروج ثروت جلوگیری نماید متأسفانه متعرض آنان نمی‌شود و با تقویت فرصت‌ها و آزاد گذاردن این چپاول گران بالاخره روزی متوجه خواهیم شد که قسمت عمده ثروت و درآمد نفت از کشور خارج و باز هم در فشار مالی قرار گیریم و افراد سود جو با توسل به خدعه و نیرنگ و از طریق تبلیغات بی اساس از سادگی و احتیاج مردم بنفع خود تا حد زیادی بهره برداری کرده و می‌کنند ما اعلامیه جهانی حقوق بشر را پذیرفته‌ایم و یکی از مواد آن اعلامیه در خصوص بهره برداری از کار است و طبق مفاد اعلامیه در مقابل کار مساوی اجرت مساوی باید پرداخت شود متأسفانه در مملکت خودمان می‌بینیم در مقابل کارهای مساوی اجرت و دستمزدهای متفاوت پرداخت می‌گردد و ابطه و معیاری هم جهت تشخیص زحمات و استعدادها وجود ندارد یکی با دست بازی بمال دیگران میلیارد گردیده و حاضر می‌شود نصف از سهام بانکی را که از میلیارد ریال تجاوز می‌کند خریداری کند و مرجعی نیست که از این قبیل افراد به پرسد که شما به چه طریقی در مدت کوتاهی صاحب این چنین ثروت هنگفتی شده‌اید مگر چقدر باید بدست بیاورید و اگر دستمزد ساعتی شما هزار برابر دستمزد یک کارگر باشد باز هم در این مدت باین اندازه از ثروت نمی‌رسد پس اینان برای تحصیل ثروت و مکنت اندوختن مال ممکن نیست از طریق مشروع و بدون تجاوز بحقوق سایرین بتوانند دارای چنین ثروتی کلان گردند و دولت هم برای تعدیل ثروت و درآمد این افراد حاضر نمی‌شود مالیات گزافی برقرار و وصل نماید بالاخره بر اثر اراده خلل ناپذیر شهریار ایران زمین سیستم کهنه فئودالیته از بین رفت و زارعین از قید اسارت و غارتمشتی ارباب نجات یافتند و من فکر می‌کنم که روزی دست این فئودالهای شهری که وضع کار آنها کمتر از فئودال‌های ارضی نیست از دامن ملت نجیب ایران کوتاه خواهد شد، از اتحادیه و سندیکای کارگران آبادان چند روز قبل نامه‌ای بدستم رسید که برای مزید استحضار عینا قرائت می‌شود: بعد از عنوان. با کمال احترام بنمایندگی از طرف کلیه کارکنان صنعت نفت در آبادان خاطر عالی آن مقام را مستحضر میگرداند ما نفتی‌ها بخصوص طبقه ضعیف و زحمتکش کارگر در فشار سرسام آور سطح هزینه زندگی قرار گرفته‌ایم و تنها خواهش ما از نماینده منتخب خود اینست که درد دل‌های ما را بگوش مسئولان امور بخصوص آقای انصاری برسانید تا شاید بدرد ما رسیدگی نمایند. جناب آقای اخلاق پور شما بطور یقین از وضع گرانی در آبادان و زندگی ما کاملا مطلع و آگاه هستید و نیز میدانید که ما کارگران شرکت چه زحماتی می‌کشیم و چقدر برای پیشرفت اقتصاد مملکت کمک می‌کنیم اما چه سود که زحمات ما بدون جواب است یعنی کار و زحمت کارگاه را ما می‌کشیم و در عوض حق کارگاه یعنی ۱۵ درصد و حق فنی ۱۵ درصد آنرا بکارمندان پرداخت می‌کنند که این خود یک عقیده بزرگ و غیر قابل قبول برای ما شده ضمنا هر کدام از ما روزانه ۷۰ – ۴۵ تومان دستمزد داریم که از این مبلغ حدود ۱۵ تا ۳۰ تومان بابت آب و برق منزل سازمانی، مالیات، حق بیمه و …. کسر می‌شود و با باقیمانده ناچیز آن زندگی مشقت بار و فقیرانه‌ای را می گذارنیم از طرف دیگر تمام مؤسسه‌های دولتی و خصوصی (مثل شرکت واحد یا بانک صادرات ایران) در سال ۴۵ روز بعنوان عیدی پاداش می‌گیرند و به ما فقط ۳۰ روز عیدی می‌دهند در صورتیکه هیچگونه کارشاقی انجام نمی‌دهند لذا از شما تقاضای عاجزانه داریم که ما را در این موارد یاری نمائید. این بود وضع کارگران صنعت نفت در آبادان و از کارگران دیگر بارها شنیده‌ام که گفته‌اند وضع کارگران صنعت نفت بسیار خوب است بهر حال باعتقاد من باید تمام کارگران ایران دارای حقوق و مزایای کافی بوده و از یک زندگی کاملا مرفه مستفید گردند و شاهنشاه آریا مهر هم بارها اوامر مؤکد در زمینه بهبود وضع زندگی کارگران و رفع نگرانی آنان صادر فرموده‌اند متأسفنه مسئولان امور در اجرای این فرامین آنطور که باید و شاید موفق نبوده‌اند و کارگران عزیز و زحمتکش ما بهیچوجه مأیوس نشده و باز هم بعنایات خاصه شاهنشاه امیدوار هستند و بالاخره جامعه کارگران شریف ایرانی در وضع و شرایط خیلی بهتر قرار خواهند گرفت من خود ناظر بودم که چند نفر از منتخبین کارگران یک کارخانه به تهران آمده بودند و برای جلوگیری از تعطیل شدن کارخانه‌ای که در آن کار می‌کردند و بر اثر عدم مدیریت صاحب کارخانه در حال تعطیل گردیدن بود چقدر پافشاری می‌نمودند و اظهار می‌داشتند تعطیل گردیدن کارخانه به اقتصادیات مملکت لطمه شدید می‌زند شما را بخدا توجه فرمائید بطرز فکر و روحیه عالی و قوی کارگر ایرانی که با چنین اندیشه تابناک و دریافت حقوق قلیل هرگز راضی نیست و حاضر نمی‌شود که با تعطیل شدن کارخانه لطمه شدیدی بوضع اقتصادیات کشور وارد آید من از پشت این تریبون به تمام کارگران زحمتکش ایرانی درود می‌فرستم و از خدای بزرگ برای همه آنها آرزی موفقیت می‌نمایم و از مسئولان امور هم مصرا می‌خواهم که از میزان دستمزد کارگران و تأمین مایحتاج آنان سریعا تجدید نظر نموده و بمجازات ترمیم حقوق سایر مامورین خدمات عمومی و با در نظر گرفتن بالا بودن هزینه زندگی دستمزد کارگران عزیز را نیز تعدیل و احتیاجات این افراد زحمتکش نیز تأمین گردد تا با خیالی آسوده بتوانند در ایفاء وظیفه و بالا بردن سطح تولید و کارائی بیشتر نقش مؤثرتری داشته باشند، یادداشتی از طرف دوست عزیزم آقای طغیانی رسیده است که قرائت می‌کنم بعد از عنوان از جنابعالی تقاضا دارم که از طرف اینجانب و کارگران اصفهان از جناب آقای دکتر آموزگار نخست وزیر محبوب و جناب آقای معینی وزیر محترم کا رو امور اجتماعی و جناب آقای رامبد وزیر مشاور که جهت رفع گرفتاری کارگران که در هیأت دولت مطرح و به تصویب رسیده از طرف خود و عموم کارگران اصفهان تشکر و سپاسگزاری می‌نمایم و ما کارگران در هر حال و موقعیت و شرایطی شعارمان خدا. شاه. میهن است و تا ابد خواهد بود (احسنت).

جناب آقای دکتر آموزگار نخست وزیر محترم در امر مبارزه با تورم و توفیقی که در این مورد حاصل شده است فرموده‌اند با تورم و توفیقی که در این مورد حاصل شده است فرموده‌اند. شاخص بهای الاها و خدمات مصرفی که در امرداد ماه سال جاری حدود ۳۱ درصد بالاتر از ماه مشابه سال قبل بود در دیماه به ۲۰ درصد کاهش یافت و انتظار می‌رود میزان افزایش شاخص مذکور در اسفند امسال به حدود ۱۷ درصد تقلیل یابد. در این خصوص اگر بحثی بمیان می‌آید و یا ایرادی گرفته می‌شود بهیچوجه همراه با اغراض شخصی و توام با بدبینی نبوده و نیست و بلحاظ عشق و علاقه‌ای که باین آب و خاک دارم مایل هستم که مردمان این سرزمین کهنسال از آنچنان نعمات و لذائذی برخوردار گردند که در حد خود بی نظیر باشد یعنی نان برای همه، مسکن برای همه بهداشت بای همه، و لذت از زندگی برای همه، خواستم از جناب آقای نخست وزیر به پرسم با اینکه می‌بینم روز بروز بر بهای اجناس و خدمات افزوده می‌شود و بهاء کفش زنانه فی المثل از ۲۰۰۰ ریال در سال ۲۵۳۱ اکنون به هشت هزار ریال ترقی نموده و بهاء اجناس نیز سیر صعودی را می‌پیماید و کارمندان و کارگران هم پیوسته برای رهائی از تنگنای سختی معیشت مطالبه اضافه حقوق و دستمزد زیادتری می‌کنند آیا شکایات پی در پی مأمورین خدمات عمومی و بخش خصوصی و کارگران از کم بودن حقوق و مزایا و دستمزدها دلیل بارزی بر سیر صعودی قیمت‌ها نیست؟ وقتی که برای خریداری میوه و یا سایر مایجتاج به میوه فروشی و مغازه‌های دیگر مراجعه می‌کنیم قطع نظر از اینکه بهاء خیلی از مایحتاج کم نشده بالعکش بر بهاء بعضی از آنها هم اضافه گردیده است و نمی‌توان منکر این حقیقت شد که بر اثر اراده شاهنشاه با اجراء اصل نوزدهم انقلاب شاه و ملت از سیر صعودی بهاء زمین‌های مورد معامله بمقیاس قابل توجهی جلوگیری و امروز زمین از رونق داد و ستد افتاده و موجب گردیده است که بهاء مصالح ساختمانی تا حدودی تنزل یابد ولی همانطور که بعرض رسید بیشتر از کالاها و خدمات همان وضع سابق را دارا بوده و در اغلب موارد هم بر بهاء آنها افزوده شده است اگر جناب آقای نخست وزیر برای احراز این ادعا که بهاء تمام کالاها و خدماتی در حدود ۳۱ درصد کاهش یافته می‌توانستند ضمن احصاء کالاها و خدمات مورد کاهش دلائل اثباتی و شاخص واقعی ارائه دهند من دیگر درصدد این سؤال و ایراد برنمیآمدم و بهتر خواهد بود که در اینمورد توضیحات لازم با ارائه مدارک و ادله اثباتی ما را در جریان کم و کیف مطلب مورد بحث بگذارند بطوریکه مشاهده می‌کنیم حضار محترم قدری خسته‌اند و برای رفع این خستگی لازم میداند بذکر مثلی که بی ارتباط با مسئله مورد نظر ما نیست اشاره کنم: گویند یک نفر خروسی داشت و آنرا گم کرده بود (یکنفر از نمایندگان – چه داشت؟) خروس، مرغ نر! پس از جستجوی فراوان بدیگری مظنون شد و چون دقت کرد دم خروس خود را در درون پالتو آن شخص مشاهده کرد و خروس خود را از او مطالبه نمود شخص مطنون قسم خورده و گفت که من از خروش تو اطلاعی نداشته و آنرا نبرده‌ام صاحب خروس که به ادعای خود مطمئن بود به آن شخص گفت قسم حضرت عباست را باور کنم یا دم خروسی که از درون جیبت نمایان است؟! حالا من نمیدانم بادعای دولت در زمینه کاهش بهاء اجناس و خدمات و کاسته شدن از میزان تورم باید اعتماد نمود یا ترقی بهاء یک پهلوی طلا از /۳۴۰۰ ریال به /۳۶۰۰ ریال در ظرف همین چند روز از طرف بانک ملی ایران و همچنین گران شدن بهاء بلیط هواپیما و سایر مایحتاج زندگی بهر حال اینها از جمله مسائلی است که شاید پاسخ دادن بآنها در مقابل حقایق و واقعیات بسی مشکل باشد.

در مورد خانه سازی

دولت چندی قبل اعلام نمود که ظرف پنج سال در حدود یک میلیون خانه برای اشخاص فاقد مسکن خواهد ساخت و در بودجه سال آینده هم مبلغی برای این منظور اختصاص یافته و مایه امیدواری است که انشاء الله اگر در این برنامه موانعی پیش نیاید عملی است و اگر به برنامه‌های اعلام شده از طرف دولت طی این چند سال توجه کنیم معلوم می‌شود که دولت در این مدت بارها آمادگی خود را برای ساختن خانه‌های متعددی اعلام نموده که روی هم رفته از چندین میلیون تجاوز می‌کند ولی گفتارش بطور کلی برابر با برنامه‌های تنظیمی بعمل مبدل نگشته است نمایندگان و کارکنان مجلس شورای ملی هم که واقعا از درد بی مسکنی می‌نالند و در حال حاضر با دادن مال الاجاره هنگفتی مستاجر هستند و لااقل حق دارند که در این کشور دارای یک مسکن محقری باشند (صحیح است) چون از تهیه منازل سازمانی برای خود مأیوس گردیدند بمانند سایر شرکت‌های تعاوتی مسکن بفکر افتادند با فراهم نمودن سرمایه و زمین اقدام بخانه سازی نمایند ناگزیر شرکتی بنام شرکت تعاونی مسکن بوجود آورده و سعی شد که با ساختن قسمتی از یک میلیون آپارتمانی که دولت می‌خواهد برای افراد فاقد مسکن بسازد کمک کنند در این مورد اقدامات لازم بعمل آمد و نقشه‌ها تهیه و مبلغی در حدود یک میلیون و پانصد هزار تومان بمصرف کارهای مقدماتی رسید ولی شورای نظارت بر گسترش شهر تهران بمعاذیر غیر موجه از انجام این منظور تاکنون جلوگیری و شرکت تعاونی ما را با ضررهای هنگفتی مواجه ساخته است بهر حال مقتضی است که شورای مذکور با رفع این ممنوعیت و تجویز پروانه‌های ساختمانی لااقل نمایندگان و کارکنان مجلس غیر قابل تحمل است جبران و با این تصمیم ثابت نمایند که واقعا می‌خواهند با ساختن یک میلیون آپارتمان افراد فاقد مسکن را دارای مسکن سازند (صحیح است) در غیر اینصورت باید قبول نمود که ضررهای وارده شرکت تعاونی مسکن نمایندگان و کارکنان و خدمتگزاران مجلس ناشی از اراده دستگاه اجرائی است نه اقدامات مجدانه شرکت.

تنگ ناها و عدم تعادل‌ها

جناب آقای نخست وزیر در زمینه رفع تنگناها و عدم تعادل فرموده‌اند. فعالیت‌های غیر موجه در سوداگری زمین تنها بخاطر تحصیل سود و همچنین اسراف و تبذیر در مصرف طی سال‌های اخیر از عواملی بوده که در ایجاد تورم و بهم ریختگی نظم اقتصادی بارز داشته است. لذا اهتمام دولت بر آن خواهد بود که افزایش کارآئی و بهره وری در کاربرد منابع و جلوگیری از اسراف و تبذیر این عدم تعادل هر چه زودتر چاره شود. من در این مکان مقدس یعنی مجلس شورایملی بار دیگر بصداقت و صراحت جناب آقای نخست وزیر در بیان این حقیقت که مواردی چند از علل تورم را صریحا اعلام فرمودند ضمن اظهار تشکر و سپاس باین مسئله اساسی اشاره می‌کنم. طبق اقرار صریح خودشان یک قسمت از فعالیت‌های غیر موجه در سوداگری زمین که باعث تورم گردیده مربوط است به عدم کنترل معامله گران در خرید و فروش زمین و قسمت دیگر از فعالیت‌های غیر موجه مربوط می‌شود به اسراف و تبذیر در مصرف باید دید که مسئول جلوگیری از این رویه غیر اصولی که منجر به تورم گردیده بعهده چه مرجع یا مراجعی است آیا این نه خود دولت بوده که متأسفانه نتوانسته است در مهار کردن این سوداگری و اسراف و تبذیر در مصرف توفیق حاصل نماید چطور شد که بر اثر اصل هیجدهم انقلاب شاه و ملت معاملات و بهاء تورم زمین به یکباره در هم ریخت و برابر با شاخص و نمودار مربوطه به بهاء زمین بصورت تعجب آوری سیر نزولی پیمود مگر نمی‌شد که دولت با داشتن امکانات و اختیار و اقتدار لازم قبل از اصل هیجدهم باین اقدام متوسل و جلو عملیات غیر اصولی افراد سوداگر سودجو را بگیرد و برای رفع اسراف و تبذیر در مصرف تدابیر لازم اتخاذ نماید مگر نه اینست که دولت برای رهائی از این تورم که زائیده سوداگری در زمین و اسراف و تبذیر در مصرف می‌باشد قادر نبوده که اقدامات مجدانه‌ای بعمل آورده و بنا به اظهار جناب آقای نخست وزیر اسراف و تبذیر در مصرف هم ا زعوامل عمده تورم اقتصادی می‌باشد. در ایجاد تورم اشاره کرد و هم به تأثیر اقدامات دولت در ایجاد اسراف و تبذیر و بدون تردید این دو عامل یعنی مصرف کننده و دولت که موجبات مصرف را فراهم می‌سازد در یکدیگر تأثیر متقابله دارند باین معنی که اگر مصرف کنندگان قانع باشند و از اسراف و تبذیر به پرهیزند یقینا دولت از وارد کردن مایحتاج از خارج بیش از مورد لزوم خودداری و در این حال اسراف و تبذیر بحداقل خود خواهد رسید و مسئله تورم در این قسمت منتفی است بالعکس اگر دولت بخواهد مردم را به پر خوری و اسراف و تبذیر عادت دهد و مردم هم باین عادات سخیفه خو گیرند و مرتب مازاد بر احتیاج کالا از خارج وارد سازد معلوم است که در این اقدام غیر موجه دولت موجب پیدایش این اسراف و تبذیر می‌گردد و بدون تردید مصرف کنندگان تحت شعاع قرار خواهند گرفت بعبارت ساده تر اگردولت بخواهد مردم در مصرف اسراف و تبذیر ننمایند و اگر نخواهد مصرف کنندگان قادر نخواهند بود که بیش از حد معقول مصرف کند. جناب آقای نخست وزیر در ادامه بیانات خود ذیل عنوان در زمینه رفع تنگناها و عدم تعادل‌ها فرموده‌اند. از این پس لازم خواهد بود که افزایش دستمزد در ارتباط دستمزد با ازدیاد و ارتقاء بهره وری صورت پذیرد و بموازات آن در زمینه‌های دیگر نیز از هرگونه اسراف و تبذیر و هزینه‌های زائد پرهیز شود. از مفهوم مخالف این تصمیم چنین استنباط می‌گردد که قبلا بین افزایش دستمزدها با ازدیاد و ارتقاء بهره وری ارتباط مستقیم وجود نداشته است بدین معنی یا دستمزد پرداختی بیش از بهره وری بوده یا بالعکس میزان بهره وری زیادتر از دستمزد پرداختی و این وضع یعنی وجود عدم تعادل در دستمزدها و میازن بهره وری بی شک در بی نظمی محصولات صنعتی و اقتصادیات کشور بی تأثیر نبوده و حال که جناب آقای نخست وزیر با اعتقاد به این حقیقت در نظر دارند برنامه غیر موجه را در این زمینه تغییر دهند آیا باز هم با همان مسؤلان سابق که بوجود آورنده این بی نظمی‌ها هستند می‌خواهند بکار خود ادامه دهند یا اینکه بمحاذات این تغییرات در نظر دارند از وجود متخصصین دلسوز دیگر استفاده کنند جناب آقای نخست وزیر درباره تولید کالاهای کشاورزی مورد مصرف عمومی چنین فرموده‌اند:از دیگر سیاست‌های اقتصادی دولت حرکت در جهت خود کفائی نسبی در تولید کالاهای کشاورزی مورد مصرف عمومی است. در این زمینه بخصوص طی سال آینده از هر کوشش و مساعدتی دریغ نخواهد شد کافی است در اینجا یادآور شوم که اعتبارات مربوط به سرمایه گذاری دولت در بخش کشاورزی در بودجه سال آینده افزایشی بمیزان ۵۴ درصد خواهد داشت و قسمتی از آن مربوط به اعطای اعتبارات کشاورزی بمردم و کمک بانک‌های تخصصی در این بخش می‌شود در مقایسه با سال جاری بمیزان ۹۶ درصد افزایش خواهد یافت. جناب آقای دکتر آموزگار نخست وزیر محترم در کمیسیون بودجه بهنگام پاسخ دادن بسؤالات اعضاء کمیسیون در مورد مهاجرت روستائیان فرمودند هنوز ۵۴ درصد جمعیت ایران در روستاها بسر می‌برند و اگر عده‌ای از آنها هم بشهرها بیایند جای نگرانی نیست حال اگر مهاجرت روستائی تا حد معین و بطور معقول ادامه یابد و بدینوسلیه از تعداد روستائیان کسر شود و در مقابل هم ماشین آلات کشاورزی تا آن حد پیشرفت ننموده که کمتر به نیروی انسانی احتیاج باشد و هنوز قسمت اعظم کشاورزی ما بصورت کشاورزی سنتی اداره می‌شود خواستم بدانم که با این وضع اعتباری که در سال ۲۵۳۷ جهت امر کشاورزی تخصیص یافته و ۵۴ درصد هم اضافه برسال جاری می‌باشد به چه طریق و بر اساس چه برنامه هائی هزینه خواهد شد و آیا ممکن است برای سال آینده محصولات کشاورزی ما خود کفا شده و دیگر نیازی به وارد کردن محصولات کشاورزی مشابه نباشد.

جناب آقای نخست وزیر در مورد اجرای اصل عدم تمرکز معتقدند که مشارکت مردم در امور مملکتی در پیشرفت کارها تاثیر بسزائی خواهد داشت از این رو به بودجه غیر متمرکز و ازدیاد طرح‌های خاص ناحیه‌ای و منطقه توجه مخصوص می‌شود و برای تقویت نهادهای ملی در استان‌ها و شهرستان‌ها و تفویض اختیارات به سازمان‌های محلی تدابیر لازم اتخاذ خواهد شد. بنظر اینجانب این تصمیم دولت در جهت گسترش فعالیت‌ها در زمینه بازسازی و پیشرفت امور اداری و احیانا توسعه اقتصادیات کشور بسیار بجا و قابل توجه است ولی برای اینکه اینگونه فعالیت‌ها و تفویض اختیارات تحت تأثیر عوامل مختلف موجود در نقاط گسترده کشور قرار نگیرد و شرایط لازم بر ارتکاز نتایج مطلوب حاصل و از پراکندگی و وقوع نوسانات احتمالی احتراز گردد دولت باید با اتخاذ تدابیر لازم و تصمیمات مقتضی سعی نماید که از تفویض اختیارات سوء استفاده نشود و عوامل مهار کننده‌ای برای تثبیت این نیت عالی و پیش برد کار عدم متمرکز بوجود آورد. (صحیح است)

جناب آقای نخست وزیر معتقدند که نقش فعال دولت در زمینه صنایع در این مسیر جهت گیری شده که تولیدات صنعتی علاوه بر رفع نیازهای داخلی، امکانات کافی صادراتی برای اقتصاد متحرک ایران بوجود آورد، بدون تردید نیل باین مقصود مهم یعنی توسعه تولیدات صنعتی که علاوه بررفع نیازهای داخلی بتوان از آن نیز به ممالک دیگر صادر نمود ملازمه با برنامه ریزی دقیق و توجه عمیق دارد، و روزنامه رستاخیز ایران منتشره در تاریخ پنجشنبه ۲۷ بهمن ماه ۲۵۳۶ در سر مقاله خود تحت عنوان در راه حمایت از صنایع واقعی کشور چنین نوشته است، وزیر صنایع و معادن در کمیسیون بودجه اشاراتی دارد، در این سخنان گفته شده است که صنایع ما با توجه به ورود ماشین آلات و احتیاج به متخصصین خارجی گران نیز صورت کشوری یک سره کشاورزی بصورت کشوری صنعتی درآئیم اما معنای صنعتی شدن اینست که فرآورده‌های صنعتی ما با مدیریت صحیح و با برنامه ریزی صحیح و پیش بینی‌های لازم به قیمتی تمام شود که امکان رقابت با صنایع مشابه خارجی داشته باشد. در صورتیکه بگفته وزیر صنایع و معادن هم اکنوناین فرآورده‌های گران تر تمام می‌شود و طبعا تا وضع بدین صورت باشد امیدی نیست که بتوانیم در صحنه رقابت‌های بین المللی جائی داشته باشیم، بطوریکه نمایندگان محترم مجلس شورای ملی و حضار گرامی استنباط می‌فرمایند بین بیانات بودجه‌ای جناب آقای دکتر جمشید آموزگار نخست وزیر و جناب آقای وزیر صنایع و معادن فرق کلی موجود است بدین معنی که جناب آقای نخست وزیر معتقد هستند که در بخش‌های تولیدی آهنگ رشد محسوس است و با پیشرفت تولیدات صنعتی یقین حاصل است که نیازهای داخلی برطرف و امکانات صادراتی برای اقتصاد متحرک ایران وجود دارد بعبارت دیگر اعلام نموده‌اند که کالاهای تولیدی ایران ببازارهای بین المللی هم عرضه و با کالاهای مشابه خارجی رقابت خواهند نمود ولی از بیانات جناب آقای وزیر صنایع و معادن در کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی که در سر مقاله روزنامه رستاخیز هم بدان اشاره و قسمتی از گفتار ایشان نیز تشریح گردید عقیده دارند برای تولید کالا در داخل کشور باید ماشین آلات مورد لزوم و متخصصین خارجی از خارج تهیه و استخدام گردد. پیدا است که هزینه تمام شده کالاهای تولیدی در داخل کشور خیلی گران تر از کالاهای مشابه خارجی است و تا وضع بدین سان است کالاهای ساخت داخلی می‌تواند با کالاهای مشابه در خارج رقابت و ببازارهای بین المللی دسترسی و با عرضه آن مشتری بیابد (صحیح است) و حقیقت امر هم همین است که جناب آقای وزیر صنایع و معادن بیان داشته‌اند با این ترتیب چگونه جناب آقای نخست وزیر بانجام پروژه و اجرای برنامه کار خود اطمینان دارند. برای رفع این نگرانی و اینکه بتوان در ایجاد و تکثیر تولیدات صنعتی و عرضه آن ببازارهای بین المللی توفیق یافت بعقیده اینجانب باید بازی با الفاظ را کنار گذاشت و سعی نمود که نیروی انسانی مجهز و متخصص در داخل کشور تربیت شود و بدینوسیله نیاز ما را از استخدام متخصصین خارجی با حقوق‌های گزاف مرتفع و نیز کاری کنیم که ماشین آلات مورد لزوم هم مرتفع و نیز کار کنیم که ماشین آلات مورد لزوم هم در داخل کشور ساخته شده و در دسترس تولید کنندگان کالاهای صنعتی قرار گیرد در غیر اینصورت ممکن نیست که با امکانات موجود بتوان محصولات صنعتی جهت صادر نمودن بخارج فراهم نمود ولی این ایمدواری هست که بالاخره روزی بتوانیم بر این مشکلات فائق آئیم. مشکلی نیست که آسان نشود – مرد باید که سراسان نشود (احسنت).

دستگاهها با یکدیگر همآنگی ندارند – در صفحه ۲۴ روزنامه رستاخیز. جناب آقای خسرو شاهی وزیر بازرگانی گفته است چه لزومی دارد مردم نارنگی کیلوئی هفتصد ریال بخورند با ۴۰ نفر کارمند می‌خواستند ۲۵ هزار قلم کالا را قیمت گذاری کنند نماینده اصناف هم در مقابل گفته است. وزارت بازرگانی برای اصناف چه کرده است که از آنها متوقع است. وزیر بازرگانی در یک گفت و شنود چهار ساعته با اصناف پایتخت رؤس سیاست‌های تازه جامعه اصناف را تشریح کرد و شیوه‌ها یگذشته مدیریت اتاق اصناف و اتحادیه‌های صنفی و سیستم قیمت گذاری را کهته خواند و نماینده اصناف در همین اجلاس وزارت بازرگانی را متهم به بی توجهی به مسائل و خواستهای اصناف کرد و این بود قسمتی از مندرجات روزنامه رستاخیز برای من تعجب آور بلکه اسف انگیز است که چرا این نوع تشکیلات با یکدیگر همآهنگی ندارند (صحیح است) و آیا جناب آقای نخست وزیر اعتقاد دارند که با این عدم هم آهنگی‌ها می‌توان کاری از پیش برد و بر مشکلات فائق آمد. چندی قبل بود که اتاق اصناف پایتخت اعلام کرد که کسبه باید تابلوهای خارجی را بردارند و بجای آن تابلوها اساسی ایرانی بگذارند البته ما ایرانی هستیم و باید هم بزبان فارسی که زبان ادبی زنده‌ای است مباهات و افتخار کنیم من نمیدانم این چه ادعیه و در عین حال سلیقه‌ای می‌باشد که بعضی از کسبه ما اصرار دارند که تابلوهای خود را باسامی خارجی تهیه کنند لابد فکر می‌کنند که اسامی خارجی از نظر تبلیغاتی تأثیرش بمراتب از اسمی ایرانی بیشتر می‌باشد بفرض هم که چنین باشد برای تأمین منافع فردی این مایه افتخار نیست که از اسامی ایرانی بیشتر می‌باشد بفرض هم که چنین باشد برای تأمین منافع فردی این مابه افتخار نیست که از اسامی خارجی استفاده شود بهر حال اتاق اصناف باز هم در جراید اعلام کرد و اگر تغییر اسامی خارجی به ایرانی در تابلوها متضمن هزینه‌ای باشد اتاق اصناف خواهد پرداخت من نمیدانم این چه تصمیمی است که اتاق اصناف گرفته اولا اگر کسبه مبادرت به تهیه تابلو با اسامی خارجی نموده‌اند و این کار صحیح و مطابق کسبه که خلاف نموده‌اند با مخارج خودشان باید انجام دهند دیگر چه دلیلی دارد که مخارج این کار خلاف راخود اتاق اصناف بپردازد ثانیا باید دید که درآمد اتاق اصناف که اینقدر بفکر خاصه خرجی افتاده از کجا تأمین می‌گردد ثالثا کار عمده اتفاق اصناف چیست و چه اقدامات و خدمات شایسته و قابل توجهی تاکنون از خود نشان داده و ناگفته نماند که غرض ا زایجاد اتاق اتاق اصناف این نبوده است که عده‌ای بیایند و بنشینند و بدلخواه بهاء اجناس را بضرر مصرف کنندگان تعیین و افزایش دهند در روزناهه روز یکشنبه هفتم اسفند ماه جاری کیهان بود که خواندم سیب درختی را کیلوئی دویست ریال می‌فروشند و آنوقت هم مقدار زیادی سیب در انبارها ذخیره و احتکار نموده‌اند که با بهاء بیشتر بخورد خلق الله بدهند با این بی اعتنائی کسبه نسبت بمصرف کنندگان یا تشکیلاتی ندارند پس فلسفه وجودی باصطلاح اتاق اصناف متکی بر چه پایه و اسامی و اصول و منطقی است؟ گویند روزی میرزا آغاسی دستور داد که چاهی در یکی از مزارعش حفر نمایند ملازمین قرار گفت و دستور داد که مقنی مشغول کندن چاه بشود مقنی شروع به کندن دو حلقه چاه مورد احتیاج نمود و هر چه بکندن ادامکه داد به آب نمی‌رسید بر حسب اتفاق میرزا آغاسی گزارش بر آن دیار افتاد و مستقیما بمحلیکه چاهها بادی در آنجا کنده شود رفت از مقنی نتیجه حفر چاه را پرسید مقنی در جواب گفت اگر چاه برای من آب یندارد لیکن برای تو که نانی دارد مقصود میرزا این بود اگر چاه کندی و در مقابل دستمزد گرفتی تو ضرر نکردی این من بودم که ضرر کردم بهر حال تشکیل اتاق اصناف اگر آبی برای مردم نداشت زمانی بود که اتاق اصناف وجود نداشت و بجای این تشکیلات عریض و طویل شعبه‌ای در شهرداری کار اتاق اصناف را انجام می‌داد و نرخ اجناس و مایحتاج مردم بوسیله همین شعبه تعیین و اعلام می‌گردید و اگر کسبه اضافه بر نرخ اعلام شده جنسی می‌فروختند مأمورین مربوط آنها را با پرونده تنظیمی بدادگاه کیفر گرانفروشان می‌آوردند و بلافاصله بجرائم و تخلف آنان رسیدگی و حکم صادر می‌کردند و معمولا میزان گرانفروشی و مجازات‌ها بهیچوجه قابل مقایسه با وضع امروز نبود اگر آن موقع کاسبی دو ریال یا ده ریال بیشتر از نرخ مقرر جنسی را می‌فروخت امروز همان جنس را از چهار صد ریال تا هر چه دلش بخواهد گران می‌فروشد و ترسی هم از عواقب کار ندارد زیرا میداند که اتاق اصناف هم از خود اوست و برای حفظ منابع کسبه بوجود آمده است نه حفظ حق مصرف کننده (صحیح است) اگر در آن موقع کسبه نسبت بمصرف کنندگان اجحاف می‌کردند امروز غارت می‌کنند و در واقع اجحاف جای خود را بغارت سپرده است مثلی است معروف که می‌گویند گنه ده باز هم کفن دزد! چراغی باید بدست بگیریم و بسراغ همان مأموران شهرداری که کارشان واقعا بهتر از اتاق اصناف بود بگردیم در حال حاضر میوه بقیمت گزافی فروخته می‌شود و در دسترس عموم هم قرار نمی‌گیرد این نه به این جهت می‌باشد که میوه کم و نایاب گردیده خیر ممکن است بحد وفور هم باشد لیکن میوه‌ها را در انبارها و سا در سردخانه‌ها نگهداری می‌کنند که به بهاء بیشتری بفروشند و تعیین نرخ هم بعهده اتاق اصناف واگذار شده و بمانند اینست که گوشت را به گربه بسپاریم و از این حبوان حریص توقع داشته باشیم که از گوشت سپرده شده محافظت نماید پیدا است که این توقع کاملا بیجا و غیر عملی است. گویند چوپانی بود که به نگهداری گوسفندانی چند مشغول بود بر حسب اتفاق و یا بطریق دیگر این چوپان ثروتی بهم زد و خواست ماند هزاران کسبه غارت گر که قبلا با خداوند سرو کاری ندارند و فقط بفکر تأمین منافع خود هستند راهی مکه گردد و باین وسیله استخوان خود را سبک و از بار گناهانش سبک نماید انجام این منظور مستلزم آن بود که گوسفندان را برای جلوگیری از گزند گرک و یا انسان‌های گرگ صفت نزد کسی تا مراجعت خویش بامانت گذارد نزد هر کسی که می‌رفت و مقصود خود را تفهیم می‌نمود شخص مرجوع الیه از پذیرفتن امانت خودداری و می‌گفت ممکن است که گرگ بگوسفندان حمله نماید چون مورد بحث ما خود را اینمورد کاملا مأیوس شد نزد خود فکر کرد حال که اشخاص از ترس گرگ راضی نمی‌شوند این امانت را قبول کنند نزد خود گرگ می‌روم قطعا گرگ بامانتی که باو سپرده شده خیانت نمی‌کند با این خیال نزد گرگ رفت و مقصود خود را بیان کرد گرگ از روی مسخره نگاهی خیره بچشمان بی فروغ چوپان اداخت و از خوش باوری چوپان در تعجب بود و برای اینکه او را در اجرای این نقشه بیشتر تحریص کند باو گفت سفری است بسیار خوب و میمنت اثر و صواب هم دارد و گرگ شروع بگریستن نمود و مرتب اشک از چشمان آن حیوان سبع و درنده جاری بود چون که انتظار چنین وضع و دیدن این صحنه را نداشت در صدد برآمد که به گریه و زاری گرگ پی ببرد بالاخره از گرگ علت را استعلام نمود گرگ با صحنه سازی در مقابل به چوپان گفت می‌ترسم از تصمیم خود یعنی سپردن گوسفندان پشیمان شوی. وضع اتاق اصناف هم بی شباهت به مثلی که زدم نیست اگر وزیر بازرگانی یا مقام دیگر و یا احیانا مردم به این تشکیلات که جز ایجاد زحمت نتیجه دیگری ندارد می‌تازند و از آن عیب می‌گیرند اتاق اصناف از آن بیم دارد که بالاخره مردم از این تشکلات روگردان شده و در قبال این عدم رضایت مجریان هم با گذرانیدن مقررات خاص و یا با تصویب قوانین لازم این تشکیلات را منحل سازند البته منظورم این نیست که تمام اتاق‌های اصناف کشور خوب نیستند در هر تشکیلاتی افراد صالح و زحمت کش هم فراوانند بهر حال امیدوارم که قوه مجریه و تشکیلات وابسته به آن منظور اجرای منویات رهبر عالیقدر و عادل یعنی شاهنشاه آریا مهر بفکر رفع عدم رضایت مردم و اعاده امیدواری آنان بیفتند.

در مورد تحصیلات عالی

بهنگام بحث درباره بودجه کل کشور چه در کمیسیون بودجه و چهدر جلسه علنی باستحضار همکاران ارجمند رسانیدم. عده‌ای از فارغ التحصیلات دبیرستانی ما که آرزوی ورود بدانشکده‌ها را دارند و مایلند که با طی مدارج علمی خود را برای خدمت باجتماع آماده سازند دو موضوع را مطرح ساختم یکی حد نصاب معدل که مانع می‌شود آنانکه کمتر از این حد معمول دارند موفق شوند که بدانشکده‌ها راه یابند و عده‌ای هم واجد حد نصاب معادل هستند ولی از نظر ورود بدانشکده‌ها بتمامی آنها احتیاج نیستن و با گذارنیدن کنکور عده‌ای موفق و بقیه مردود می‌شوند پیداست که هم محرومین از ورور بدانشکده و هم مردودین ناراحت گردیده و عقیده‌ای می‌شوند و عده‌ای از این دسته بکارهای داخلی کشور جذب و بقیه بطرق مختلف راهی کشورهای خارج می‌شوند و بعد از پایان تحصیل، عده‌ای از بازگشت بایران منصرف و در آنجا مشغول کار می‌شوند و عده‌ای هم که بکشور باز می‌گردند مورد استقبال واقع و نسبت به فارغ التحصیلان هم دوره خود در ایران که دارای معدل بیشتری بوده‌اند از نظر ارجاع شغل و موقعیت مقامی ارجحیت حاصل می‌نمایند که موجب می‌شود فارغ التحصیلان دانشکده‌های ایرانی که به آنها مانند فارغ التحصیلان دانشکده خارجی توجه نمی‌شود عقیده‌ای شده و بانجام کار میل و رغبتی نشان ندهند در نتیجه هر سه دسته از دانشجویان یعنی کسانیکه بلحاظ راه نیافتن بدانشکده‌ها و دانشجویانی که از کنکور داخلی رد شده و همچنین فارغ التحصیلان داخلی عقیده‌ای و ناراضی بار آیند و تقاضا نمودم که برای رفع این مشکل کنکور و آزمایش مجدد را از دانش آموزان دبیرستانی لغو و کاری کنند که تمام فارغ التحصیلان دبیرستانی ما بتوانند در داخل کشور در دانشکده‌ها به تحصیل دوره عالی ادامه داده و یا تصمیمی اتخاذ شود که رشته تحصیلی قبل از ورود بدانشکده‌ها فنی و قابل جذب در بازار اقتصاد بادش و همچنین در آن موقع گفتم دانشجویان عزیز ما که برای ادامه تحصیل راهی خارج می‌گردند بلحاظ عدم کنترل صحیح بعضی از آنان بمراکز تبلغیات مخرب و فساد جذب و علیه مصالح عالیه مملکت عزیز شروع باقدامات غیر انسانی می‌نمایند و یا بعضی از آنان معتاد بمواد افیونی شده و مرتکب اعمالی می‌شوند که من شرم دارم اعمال ارتکابی آنان را در مجلس بازگو نمایم متأسفانه آنطور که باید و شاید از این توصیه سازنده نتیجه‌ای نگرفتم و بر عکس دیده می‌شود که قوه مجریه بهیچوجه در صدد رفع معایب موجود نیست و آنچه که در جراید مشاهده می‌شود هر آن نحوهکنکور و همچنین طرز انتخاب دانشجو و اعزام دانشجو بخارج تغییر می‌نماید و تکلیف دانشجویان بطور صریح معلوم نبوده و مرتب تصمیمات گوناگونی درباره آنان اتخاذ می‌گردد و موقعی هم که دانشجویان عزیز ما برای ادامه تحصیل بخارج می‌روند با مشلات عدیده‌ای مواجه هستند. در صفحه اول اطلاعات مورخ چهارشنبه نوزدهم بهمن ماه ۲۵۳۶ نوشته شده بود. شهریه دانشجویان ایرانی در انگلیس ۸ برابر می‌شود. انگلیس از پوب شهریه کشورهای ثروتمند بورس تحصیلی بکشورهای فقید می‌دهد و همچنین در صفحات ۱ و ۴ روزنامه مورخ بیستم بهمن ماه ۲۵۳۶ کیهان مطلب مهمی در این زمینه جلب توجه می‌کرد و در آن نوشته شده بود. زود خورد ۱۰۰ دانشجوی ایرانی با پلیش آمریکا ۱۵۰ دانشجوی ایرانی که در تظاهرات شرکت داشتند. بازداشت شدند. تظاهرات اعتراض آمیز حدود صد دانشجوی ایرانی به زدو خورد میان آنها و در حدود ۲۰ الی ۳۰ پلیس منجر شد که در نتیجه ۱۵ دانشجوی ایرانی بازداشت شدند و اعتراض دانشجویان این بود که چرا سارمان دانشجوئی آنها رسمیت شناخته نمی‌شود و چند نفر ایرانی که ظاهرا دانشجوی کالج نیستند در تماس‌های روزانه با دانشجویان ایرانی آنها را به شرکت در تظاهرات روز سه شنبه تشویق می‌کردند و پلیس اظهار داشته است که کالج اجازه نمی‌دهد در محوطه آن تظاهرات بر پا گردد. باین خبر هم توجه فرمائید در صفحات ۱ و ۴ روزنامه مورخ شنبه بیست و دوم بهمن ماه ۲۵۳۶ اطلاعات با تیتر درشت نوشته شده بود. تقاضای اخراج دانشجویان ایرانی تظاهر کننده از امریکا دادستان منطقه او کلا هما و سایر مقامات عالی رتبه شهر و ایالت اوکلا هما خواستار تبعید و اخراج کلیه ایرانیانی شدند که در جریان دو مورد تظاهرات اخیر شرکت داشته و محکوم شده‌اند. در نطق بودجه‌ای سال ۲۵۳۶ اعلام داشتم که چرا کنکور را لغو نمی‌کنید تا دانشجویان ما مجبور نشوند در خارج بادامه تحصیل بپردازند. و بعلاوه متذکر شدم چرا وزارت علوم و آموزش عالی دانشجویان ما را در خارج کنترل نمی‌کنند و بلحاظ این بی توجهی بعضی از دانشجویان بی گناه مراکز فساد و مخرب جذب می‌شوند این دانشجویان نیستند که تقصیر متوجه آنان باشد اگر تشکیلاتی در خارج داشته باشیم و دانشجویان را تحت کنترل درآوریم هرگز دانشجویان ما حضر نمی‌شوند با پلیس آمریکا مبارزه و دست بگریبان گردند و بعلاوه آیا قابل قبول است که با هشت برابر شدن شهریه دانشجویان ایرانی در خارج باز هم ما حاضر شویم که دانشجویان ایرانی با پرداخت این شهریه گزاف در خارج تحصیل کنند من نمیدانم که مسؤلان امور دانشگاهی با استدلال و حساب و کتاب و عقل و منطق سر و کاری ندارند بالاخره کسی حاضر خواهد شد که در پشت همین تریبون جواب این سؤالات را بدهد و ما را در جریان این تصمیمات گوناگون که باعث از هم پاشیدگی نظم آموزش عالی می‌گردد قرار دهد سال گذشته انتظار داشتم که بسؤالات و ایراداتم بهنگام بحث در کلیات بودجه پاسخ قانع کننده داده شود ولی پاسخ داده نشد حالا باز هم در تعقیب ایرادات سال گذشته از مقامات آموزش و پرورش و مسؤلان امور آموزش عالی سؤال می‌کنم که شما چگونه دانشجویان را در خارج از ایران کنترل و از پیوستن آنها به محافل غیر علمی و گمراه کننده باز خواهید داشت مگر مسؤلان امور آموزشی درک نمی‌کنند که وقایعی نظیر حمله به پلیس آمریکا به پرستیژ و موقعیت بین المللی ما لطمه خواهد زد چرا بفکر نیستند و چرا از وقایع پند نمی‌گیرید.

در مورد آموزش و پرورش

خوشبختانه در بودجه سال ۲۵۳۷ مقدار قابل ملاحظه‌ای ببودجه آموزش و پرورش علاوه شده است و ما انتظار داریم که این اعتبار بمصارفی برسد که کاملا در پیشرفت امر تحصیل و ترمیم حقوق فرهنگیان و رفع نگرانی آنان و همچنین تکمیل کادر آموزشی و تربیت معلم مؤثر باشد و برای نیل باین مقصود مهم وزارت خانه باید برنامه‌های جامع تنظیم و برای پیشرفت عوامل اخلاقی و ارتقاء روحی شیفتگان تعلیم و تعلم از ضوابط مشخص و قابل قبولی برخوردار گردد و مطمئنا هر چه وضع مالی و معاش معلمان و مسؤلان کادر آموزشی بیشتر تأمین گردد در مقابل از بهره وری و بازده بیشتری برخوردار خواهند رود و باید سعی شود که تبعیض موجود برطرف و رابطه جای خود را بضابطه بدهد.

راجع به پیشآهنگی

یکی از کانون‌های مهم تربیتی که واقعا در پیشرفت امر تربیت نسل جوان تأثیر بسزائی خواهد داشت و باید در تعمیم این کانون مهر و محبت و اشاعه دستورات سازنده و ترویج مبانی علمی آن که معمولا با کار و کوشش توأم است نهایت فعالیت شود در پیشآهنگی و منش‌های مقدس آن بافراد نحوه زندگی و طرز برخورد با همنوعان آموخته می‌شود و در واقع مکتبی است شایسته و بر اساس اصول و مفاهیم عالیه نسل جوان بجانب اتکاء به نفس و کمک بافراد مستمند کشانیده می‌شود و این مکتب باشخاص می‌آموزد که چگونه باید زیست و به چه طریق مؤثر در پیشرفت کارها گردید چندی قبل بود که بمناسبت هفته کار نیک پیشآهنگان عزیز و فعال و فداکار ما با کمال سادگی و اعلام آمادگی کارهای دستی خود را بدیگران می‌فروختند و دست بکارهای عام المنفعه دیگری می‌زدند من از این جنب وجودش و فعالیت صادقانه پیشآهنگنمان عزیز لذت می‌بردم یکی از فرزندانم که پیشآهنگ عزیز لذت می‌بردم یکی از فرزندانم که پیشآهنگ است در هفته کار نیک مبادرت بفروش کارهای دستی خود نمود موقعی که من خواستم پول بیشتر از بهاء و منفعت عادله بوی بدهم از پذیرش مااد بر آن خودداری و گفت بما آموخته‌اند که در خرید و رفوش اشیاء و انجام معاملات همیشه رعایت انصاف را بنمائید زیرا گرانفروشی صفت مذموم و بمنزله تجاوز بحقوق مردم می‌باشد واقعا من از این طرز روحیه که متجلی از مکتب پیشآهنگی است احساس لذت و خوشحالی نمودم امیدوارم که روز بروز بر تعداد پیشآهنگان افزوده شود و دولت هم اعتبارات بیشتری باین مکتب تخصیص دهد ضرری نکرده و بازده کار آن کاملا مثبت و ضایعه‌ای هم مانند سایر کارها که در تشکیلات دیگر وابسته بدولت رخ می‌دهد در این مکتب بچشم نمی‌خورد نکته‌ای را که در مورد وضع اداری آموزش و پرورش فراموش کردم باستحضار برسانم راجع به اجراء تبصره ۸۲ بودجه سال ۲۵۳۶ کل کشور می‌باشد. مجلس شورای ملی بموجب این تبصره بوزارت آموزش و پرورش اجازه داد که بهر یک از محل‌های استیجاری جهت مدارس احتیاج هست خریداری کند و وزارت آموزش و پرورش هم بموجب آئین نامه اجرائی تبصره ۸۲ که ۱۱ ماده می‌باشد اقدام بخرید بعضی از مدارس استیجاری نمود و یک قسمت از این محل‌های استیجاری بلا تکلیف است نکته‌ای را که می‌خواهم بعرض برسانم دولت در نظر دارد با ساختن مسکن هر خانواده بی مسکن را دارای مسکن سازد و هستند بین صاحبان خانه‌های واگذاری به آموزش و پرورش که فقط منحصرا دارای همان یک خانه می‌باشند و حال که بدان احتیاج پیدا کرده و خود فاقد مسکن هستند وزارت آموزش و پرورش بجای اینکه از اختیارات حاصله استفاده کند و از خرید اینگونه مورد اجاره‌ها که صاحبان آن فقط مالک این مشکلات عدیده‌ای مواجه ساخته است جا دارد که وزارت محترم آموزش و پرورش بفکر این افراد هم باشد و کاری نکند که من بعد کسی حاضر برای اجاره دادن ملک خود به آموزش و پرورش نشود.

دادگستری

بدون تردید وجود دستگاههای قضائی در احقاق حق متظلمان و مجازات متجاوزان بحقوق افراد مؤثر خواهد بود و هر چه این دستگاه تقویت گردد در مقابل متجاوزان بحقوق مردم ضعیف می‌شوند بموقع خواهد بود که بقضات دادگستری همان اختیاراتی را که در قانون اساسی پیش بینی شده تفویض و اصل تفکیک قوا درباره قوه قضائیه بمفهوم واقعی اجرا و این قواه را از قوای دیگر بکلی مجزا و مستقل سازند در اینمورد بارها تذکر داده‌ام و لزومی به تکرار آن نیست و فقط آرزو می‌کنم که روزی و لزومی به تکرار آن نیست و فقط آرزو می‌کنم که روزی قوه قضائیه مملکت با رعایت اصل تکیک قوا کاملا مستقل شود و خوشبختانه ببودجه سال ۲۵۳۷ قوه قضائیه مقداری افزوده شده و گر چه این اضافه اعتبار نیاز این قوه مهم را برطرف نمی‌سازد باز جای مبارزه با فساد – یکی از برنامه‌های دولت پیشین مربوط به مبارزه با فساد بود و من فکر می‌کردم که مسئولان امور بطور مستمر و بی امان با این بلای خانمان بر اندازه مبارزه نمودند و آنرا بکلی سرکوب و ملت نجیب ایران با از بین رفتن فساد بزندگی عفیف و راحت خود ادامه خواهد داد در آن موقع اینجانب در مورد فساد و عواقب آن بتفصیل صحبت کردمو حالا هم در زمینه‌های دیگری که قبلا بدان اشاره نشده است بحث خواهم نمود. متأسفانه روزنامه‌های روز را که می‌خواهیم بوقایعی بر می‌خوریم که بسیار زننده و در عین حال مخرب نظم اجتماعی است ملاحظه می‌کنیم فلان فرد بر اثر معاتمله ظاهری سر طرف مقابل کلاه می‌گذارد و رقم این کلاهبرداری از میلیون‌ها تومان متجاوز است یا رئیس فلان بانک رقمی در حدود نوزده میلیون تومان با حساب سازی و جعل سند برداشت می‌کند و از محل پول مزبور ماشین‌های متعدد برای خود خریداری می‌کند و یا لابلای جراید پر است از کشف مواد مخدر و وجود شیره کش خانه‌ها و عشرتکده‌ها همکاران عزیز از گفتار من دلتنگ نشوند این حقیقتی است که خود شما هم از متن جراید روز می‌خوانید و این روزها اوراق روزنامه‌ها مشحون از وقایع دزدی و کلاهبرداری و خیانت در امانت و غیره موقعی که از یکی از وزراء محترم پیشین دادگستری می‌پرسند که علت این همه جنابت و جرائم گوناگون چیست پاسخ می‌دهد در جامعه متحول که در جت پیشرفت اقتصادیات قدم برمیدارد اقتضا می‌کند که به محاذات این پیشرفت‌ها جرائم هم رو به تزاید گذارد شنیدن این خبر و نظریه ایکه در این باره داده شده است مرا سخت تکان داد و در نزد خود چنین اندیشیدم جامعه متحول بجای اینکه بطرف فساد و ارتکاب جرائم زیاد در حرکت باشد مگر نمی‌شود به محاذات این تحول در جهت تقویت نیروی اخلاق و ارتکاز قوای روحی بمنظور به سازی قدم‌های سریعی بردارد فیلم‌های سکسی (ادیب مجلسی – مثل اینکه خودتان خیلی خوشتان آمد چون قیافه تان از هم باز شد!) من همیشه قیافه‌ام باز است، بهر حال از طرفی وزارت آموزش و پرورش مدعی است که برای نوجوانان برنامه‌های تربیتی تنظیم و آنها را تحت تربیت صحیح در می‌آورد و از طرف دیگر وسائل ارتباط جمعی یعنی رادیو و تلویزیون هم ادعا می‌نماید که برای تربیت نسل جوان و جلوگیری از تباهی آنان و همچنین بمنظور جلوگیری از اشاعه فساد افراد جامعه برنامه‌های لازم تهیه و پخش می‌نماید ولی بر خلاف این ادعا بارها دیده‌ایم که فیلم هائی چه فارسی و چه خارجی از تلویزیون پخش و در معرض دید مردم قرار داده‌اند که باعث ناراحتی بینندگان و اعتراض آنان گردیده و سالیان متمادی است که اشخاص خیر و دلسوز چه بوسیله جراید و چه از طریق تریبون مجلس فساد اخلاق و تأثیر آنرا در اجتماع با بیانات بلیغ و رسا و توأم با دلسوزی به مسئولان امور گوشزد و آنان را جلوگیری از پیشرفت فساد و تباهی افراد تشویق و گاهی هم گفتارشان با اعتراضات شدید توأم بوده است متأسفانه بمصداق آنچه البته بجائی نرسد فریاد است. این تذکرات مفید و اعتراضات موجه آنطوریکه باید و شاید مؤثر نبوده است و بطوریکه ملاحظه می‌شود با آزاد گذاردن فیلم‌های سکسی و خلاف اخلاق عمومی روز بروز بر دامنه فساد و تباهی افزوده می‌شود و خداوند عاقبتش را بخیر گرداند و این همان هدفی است که استعمارگران برای آلوده گردانیدن نسل جوان ما دنبال می‌کنند و بالاخره با اجرای اینگوونه برنامه‌های تخریبی بمنظور غائی و نهائی خود خواهند رسید و با چیره شدن بملتی بسادگی خواهند توانست به آرمان‌های خود که غارت و چپاول اموال ملی باشد موفق شوند روزجمعه ۲۰ / ۱۱/ ۲۵۳۶ بود که از خیابان فرح آباد ژاله که در مسیر خانه‌ام قرار گرفته عبور می‌کردم در روی سر درب سینما پاسارگاد عکسی بسیار بزرگ که منظره زن و مرد لختی را باوضع بسیار زننده نشان می‌داد جلب توجه نمود برنامه سینمائی را نگاه کردم فیلم سکسی بنام در امتداد شب وبد و چون این منظره ممکن بود سر و صدائی ایجاد کند ظاهرا صاحب سینمای مذکور روی آن عکس ناپسند عکس‌های دیگری که آنهم همان زن لخت را به تنهائی نشان می‌داد گذاشته بود و از کسانیکه فیلم در اکتداد شب را که متاسفانه فیلم فارسی است و بازیگران آن هم مسلمانان هستند دیده بودند تحقیق کرردم مشاهده کنندگان می‌گفتند این فیلم سکسی در حد خود بسیار شهوت انگیز و برای جوانان مناسب نیست متاسفانه این فیلم سکسی در چند سینمای دیگر نمایش داده می‌شد و ظاهر در حال حاضر هم نمایش داده می‌شود و در روز ۲۵۳۶/۱۱/۲۹ نیز در سر درب سینما پانورما واقع در خیابان فرح آباد ژاله عکسی از یک زن و مرد عریان توجه مراجلب نمود و نام این فیلم هوس‌های یک قاتل می‌باشد که خارجی است و این فیلم هم در حد خود از نظر اشاعه فساد کمتر از فیلم ایرانی در امتداد شب نیست.

(ادیب مجلسی- برای فیلم‌ها و سینماها تبلیغ می‌کنید؟ إ)

خیر، برای جلوگیری از اشاعه این فیلمهای مضر و فاسد صحبت می‌کنیم در صفحات اول و پنجم روزنامه شماره ۱۵۵۴۱ اطلاعات مربوط به شنبه بیست و نهم بهمن ماه ۲۵۳۶ اطلاعات مطلبی بسیار مهم جلب توجه می‌نمود که برای استحضار همکاران ارجمند به قسمتی از آن اشاره می‌کنم: گزارش تکان دهنده گزارش گران اطلاعات. دنیای زیر زمینی فیلم‌های سکسی در تهران در گاراژ و خانه‌های دور افتاده تهران فیلم نمایش داده می‌شود، ورود به این فیلم‌ها برای هر نفر ۷۰ تا ۸۰ تومان است. هشدار جدی به خانواده ها! سوداگران سکس، جامعه جوان ما را بسوی انحطاط می کشاند. نمایش فیلم‌های سراسر جنون جنسی در جلسات خصوصی دوستانه و دوره‌ای گروهی از جوانان و دانش آموزان ما را در جهنم سوزان «سکس» فرو برده روان آنان را مختل کرده است و اینگونه فیلم‌ها با آزادیهای معمول بنحدی خطرناک در جامعه ما رسوخ کرده و آمار روز افزون جرائم جنسی نظیر تجاوز به عنف و اعمالی منافی عفت شاهد این مدعا است: موقعی که این گزارش مربوط به فیلم‌های سکسی را می‌خواندم از خود بیخود شده اندامم می‌لرزید (همهمه نمایندگان) از اثرات بد آن در جامعه بخود می‌لرزیدم و در نزد خود می‌گفتم ما مسلمان هستیم و شاهنشاه عزیز و مهربان هم که خود پای بند دین اسلام می‌باشد بارها برای تعمیم دین اسلام و مذهب جعفری پیوسته اوامر مؤکدی صادر می‌فرمایند مسؤلین اجرا درآورند و از نمایش این قبیلا فیلم‌های سکسی و منافی عفت جلوگیری نمایند متأسفانه متعرض کسی نمی‌شوند و لابد عمدی در کار است و یا مسؤلان امور قادر بجلوگیری از نمایش فیلم‌های سکسی و منافی عفت نمی‌باشند پیدا است اگر جامعه در قید فیلم‌های سکسی اسیر شود بزودی گرفتار عفریت بی بند و باری و لا ابالیگری شده که رهائی ا زآن بسیار مشکل خواهد بود و این همان چیزی است که استعمارگران طالب و خواهان آن هستند و این خطری است بسیار جدی که جامعه مسلمانان و پاک و منزه ما را تهدید می‌کند و من از پشت این تریبون برای آگاهی طالبان سعادت و جامعه ایرانی اعلام خطر می‌کنم و برای رفع این گرفتاری باید هر چه زودتر مسلح به تسلیحات اخلاقی شده و بطور قاطع با لشکر مهاجم فساد اخلاق و فیلم‌های سکسی به نبرد برخیزیم و اول کاری که از دست ما ساخته است افراد خانواده خود را از دیدن فیلمهای سکسی و منافی عفت بر حذر داریم و اینجانب که نماینده مجلس شورای ملی هستم از دولت می‌خواهم که هر چه زودتر از نمایش فیلم‌های سکسی و منافی با اخلاق عمومی جدا جلوگیری و مسؤلانی را که در انجام وظیفه سهل انگاری و مانع از نمایش اینگونه فیلم‌ها نمی‌شوند مورد مؤاخذه و احیانا بوسیله محاکم دادگستری تعقیب و مجازات نمایند (آصف – فیلمهای سه بعدی اش را آورده‌اند!) دیدنش احتیاج به عینک مخصوص دارد!، لازم بنظر می‌رسد که اشاره‌ای هم به دهات و شهرآبادان حوزه نمایندگی خودم کنم بدون تردید من و جناب آقای غلامحسین دانشی و محمود شریفی که نمایندگان برگزیده مردم شریف و اصیل آبادان هستیم تا آنجا که امکان داشته جهت پیش برد کارهای آبادانی و عمرانی آن حوزه کوشش نموده‌ایم ولی باید عرض کنم که خیلی بیشتر از خواسته‌های ما جامه عمل به خود نپوشیده است در مورد برطرف کردن آب شور بهمن شیر در دو سال قبل سؤالی از دولت نمودم قول دادند که در اینمورد سریعا اقدام خواهند کرد ولی کاری تاکنون از پیش نبده‌اند و وضع شوری آب بهمن شیر کما کان بقوت خود باقی است و بنا بود که تمام دهات بخش‌های شهر و حومه آبادان دارای آب و برق گردند ولی این برنامه آنطوریکه مورد انتظار اهالی است بمرحله اجرا در نیامده و اهالی شهر و دهات مرتب بما نمایندگان مراجعه و می‌گویند شما در این مدت چه کرده‌اید حق هم با آنها است ما جزء قوه مجریه نیستیم که مستقیما کاری انجام بدهیم از ما گفتن و از این قوه بکار بستن امید است که از این تاریخ ببعد لااقل بتقاضای ما نمایندگان توجه بیشتری نمایند که در مقابل موکلین خود شرمنده و مورد استیضاح قرار نگیریم بطوریکه همکاران عزیز و حضار محترم استحضار حاصل فرمودید نطق بودجه‌ای اینجانب چه قبل از ظهر و چه در بعدازظهر در حدود سه ساعت و نیم بطول انجامید، مطالب بسیار است و فرصت هم کم، عده‌ای از نمایندگان ارجمند برای ایراد نطق سه شب در مجلس بیتوته نموده و می‌خواهند بموقع خود ایراد نطق بودجه‌ای نمایند بهمین مناسبت و بپاس احترام بآنان بگفتار خود پایان داده و توفیق همگی را در خدمت بشاهنشاه آریا مهر و ملت نجیب و شریف ایران از خدای متعال خواستارم. (احسنت – احسنت)

- تقدیم لایحه تبدیل سازمان بنادر و کشتیرانی به شرکت سهامی توسط آقای فریبرز پاکزاد معاون وزارت راه و ترابری

۳- تقدیم لایحه تبدیل سازمان بنادر و کشتیرانی به شرکت سهامی توسط آقای فریبرز پاکزاد معاون وزارت راه و ترابری.

نایب رئیس - آقای پاکزاد فرمایشی دارید بفرمائید.

پاکزاد (معاون وزارت راه و ترابری) – با کسب اجازه از مقام محترم ریاست و نمایندگان محترم لایحه تبدیل سازمان بنادر و کشتیرانی به شرکت سهامی را تقدیم و تقاضای تصویب آن را دارم.

نایب رئیس - لایحه به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.

(دنباله بحث در کلیات لایحه بودجه سال ۲۵۳۷ کل کشور)

نایب رئیس - آقای دکتر سواد کوهی بفرمائید.

دکتر سلیمانی سواد کوهی – بسم الله الرحمن الرحیم، جناب آقای رئیس، جناب آقای دکتر آموزگار نخست وزیر – جنابان وزراء، همکاران گرامی، درود بروان رضا شاه کبیر که در ۲۴ اسفند امسال ملت ایران از صدمین سالگرد تولد آن سردار وطن پرست و سردودمان پهلوی تجلیل می‌نماید.

سپاس بیکران به پیشگاه شاهنشاه آریا مهر رهبر اندیشمند و پرتوان ملت ایران که در پرتو کوشش و دلسوزی آن ابر مرد تاریخ ایران ما امروز در ساحت مقدس مجلس شورای ملی به بودجه چهار هزار میلیارد ریالی دولت که بزرگترین رقم بودجه در تاریخ مشروط ایران است رسیدگی مینمائیم. (احسنت)

جناب آقای نخست وزیر بمناسبت اینکه نخستین بار است که جنابعالی لایحه بودجه و پیوستهای آنرا بمجلس تقدیم داشته‌اید به جنابعالی و همکارانتان تبریک می‌گویم من در بیشتر جلسات کمیسیون بودجه شرکت کردم و با جرئت می‌گویم نخست آنکه جناب آقای دکتر دادفر ریاست کمیسیون بودجه و سایر همکاران عضو بودجه با تجربیاتیکه داشتند و با مطالعاتیکه قبلا بعمل آورده بودند با وجود وقت کم بدون هیچگونه نظر خاص اعداد بودجه را بدقت بررسی می‌کردند و نظرات خود را اعم از جهات مثبت و یا نارسائی و کم بود بیان می‌کردند. خوشبختانه وزراء محترم نیز هیچیک از خود تعصب نشان ندادند بلکه ضمن اینکه با حوصله تمام سخنان نمایندگان اعضاء بودجه و سایر نمایندگان را گوش می‌دادند و یادداشت بر می‌داشتند در پایان به تمام طالبی که در طول ساعتها بیان شده پاسخ منطقی می‌دادند. یعنی بعضی مطالب را که از نظر نمایندگان پوشیده بود روشن می‌کردند یا به نارسائیها و کم بودها اقرار می‌نمودند و صمیمانه اعلام می‌کردند در مقام رفع آن در حدود امکان بر خواهند آمد (دکتر دادفر – بنده از طرف همه اعضاء کمیسیون تشکر می‌کنم) ناگفته نماند که حضور جناب آقای رامبد به جلسات فضای یکرنگی و یکدلی می‌داد. چه آنکه ایشان با سابقه طولانی در پارلمان ایران و احترام بعقائد و افکار بی شائبه نمایندگان گاه به گاه که امکان داشت کوچکترین تضاد فکری بوجود آید با ظرافت خاص و بیانات دلچسب دوباره حالت سکون و آرامش به جلسه می‌داد.

(رامبد – بسیار سپاسگزارم)

نتیجه این هم آهنگی بین نمایندگان اعضاء کمیسیون بودجه و آقایان وزراء این شد که ۱۵ تبصره تغییر یابد و سه تبصره به بودجه الحاق شود. و اعداد بودجه در بسیاری از مواد کسر گردد. که قسمتی از آنها برای کارهای پر ثمری منظور شود که در صفحه ۴۰ گزارش کمیسیون بودجه منعکس است. باین ترتیب لازم میدانم نخست از همکاران مجلس از ریاست و اعضای کمیسیون بودجه و دوم از جنابان وزراء تشکر بنمایم در اینجا بی مناسبت نیست که از آقای دکتر صفویان معاون سازمان بودجه و برنامه که با حوصله تمام در تمام جلسات کمیسیون بودجه حاضر بودند و به یادآوریهای نمایندگان پاسخ می‌دادند سپاسگزاری نمایم (صحیح است) بهر حال مطالبی که باستحضار نمایندگان محترم می‌رسد بشرح زیر است:

۱- بودجه نویسی

تا قبل از انقلاب شاه و ملت بودجه نویسی ایران خیلی ابتدائی بود و بصورت دخل و خرج مملکتی تهیه می‌شد هم آهنگی با رشد اقتصادی ایران و بالا رفتن ارقام بودجه دیگر نمی‌شد به آن ترتیب عمل کرد لذا بودجه نویسی عملی که مبتنی بر اصول و قواعد باشد آغاز گردید و با قانون سازمان برنامه و بودجه بسال ۲۵۳۱ جنبه الزامی بخود گرفت. اینک که ما لایحه بودجه سال ۲۵۳۷ کل کشور و به پیوست آنرا بررسی می‌کنیم. گواهی مینمائیم که تهیه و تنظیم آن مستلزم چه اندازه کار و کوشش و دقت است. زیرا بودجه ۴۰۰۰ میلیارد ریالی که بصورت‌های گوناگون در ستون‌ها قرار گرفته است. تقسیم آن به ده قسمت که در فهرست لایحه بودجه آمده است و باضافه یکبار دیگر بصورت اعتبار طرحهای عمرانی (سرمایه گذاری ثابت) در سال ۲۵۳۷ با جدا شدن اعتبار طرح‌های عمرانی کشور و خاص ناحیه‌ای و منطقه‌ای از یکدیگر کاری است بس ظریف و دشوار و لذا ما وظیفه داریم از تمام کسانیکه در تهیه این لایحه و پیوستهای آن در طول روزها و ماهها زحمت کشیده‌اند سپاسگزاری نمائیم لیکن جناب آقای دکت رآگاه نسبت به این لایحه و پیوست‌های آن چند ایراد است که انشاء الله در تهیه بودجه سال آینده می‌بایست رفع گردد.

۱- در لایحه بودجه کل کشور در اولین صفحه یک فهرست کلی نوشتید که بودجه را به ده قسمت کردید ولی آغاز هر قسمت را از نظر صفحه تعیین نکردید بلکه با یک برگ آبی رنگ مشخص نمودید.

۲- در داخل قسمتها برای مورد فهرست نگذارید مثلا در قسمت چهارم که بودجه وزارتخانه بنام دستگاهها آمده است فهرستی وجود ندارد لذا برای پیدا کردن ستون مربوط بهر وزارتخانه باید مدتها جستجو کرد.

۳- در بودجه خاص نایحه مقایسه‌ای با سالهای قبل بعمل نیاورید.

۴- اعتبار طرحها ی عمرانی منطقه‌ای را جزئی از طرحهای عمرانی کشاوری آورید که فلسفه آن معلوم نیست.

۵- طرحهای عمرانی اعم از کشوری و منطقه‌ای و خاص ناحیه‌ای که در یک استان بعمل می‌آید روشن نشده هر چند ممکن است بعضی از طرح‌های کشوری بچند استان برخورد نماید. از جمله ساختمان راهها و راه آهن و لوله کشی گاز و نفت ولی بطور تقریب اعتباراتیکه از این بابت در استان هزینه می‌شود می‌توان محاسبه کرد. و این مطلبی بود که در کمیسیون بودجه هم گفته و ریاست کمیسیون بر آن تأکید نمود.

۶- طبق قانون برنامه و بودجه، سازمان برنامه و بودجه وظیفه دارد که کارهای انجام شده را ارزشیابی کند لذا ما مصرا از جناب آقای نخست وزیر خواهانیم که از جمله پیوستهای بودجه سال ۲۵۳۸ یکی درباره کارهای انجام شده باشد که مجلس شورای ملی ایران بداند که در مورد اعتبارات سرمایه گذاری ثابت لااقل در نه ماهه اول سال چه مقدار کار در هر یک از استانها و شهرستانها انجام گرفته است.

آمارها - البته باید باین نکته توجه کنیم که مردم و بالنتیجه نمیاندگان آنها به بعضی از آمارها اعتقاد کامل ندارند. بنابراین برای جلب اعتماد عمومی ضرورت دارد که دولت تمام کسانیکه در گردآوری آمار دخالت دارند خاطرشان نماید که اگر آماری عمدا بخلاف گزارش شود، گزارش دهنده بعنوان گزارش خلاف واقع قابل تعقیب است. و چند بار نیز از اینگونه آمارها بازرسی شود تا باواقع منطبق باشد. واقعا وقتی وزیری می‌گوید این تعداد کار ساختمانی انجام شد و یا محصول کشاورزی یا صنعتی تولید کردیم شنونده نبادی تردید بکند. بعلاوه برای اداره کردن کشوری که در دگرگونی شگفت آور است و سرانه مردم آن در برنامه پنجم چهار برابر گردیده است. جز با در دست داشتن آمار درست نمی‌توان برنامه ریزی کرد. شاید بعضی از برنامه‌ها که منجر به موفقیت نشده است مربوط بهمان آمارهای نسنجیده بود که از طرف تهیه کنندگان به برنامه ریزان داده شده است. امیدواریم آمارها را دولت جناب آقای آموزگار مثل سایر کارها جدی تلقی نماید.

۷- رقم بودجه واقعی کدام است؟ در لایحه بودجه آمده است که جمع دریافتها اعم از بودجه عمومی دولت و بودجه شرکتهای دولتی و مؤسسات انتفاعی مبلغ ۴/۳۹/ میلیارد ریال و جمع پرداختها در همین دو زمینه ۱۷۹/ ۴ میلیارد ریال است. در حالیکه بودجه عمومی دولت از لحاظ دریافت‌ها ۲/۷۹۶ میلیارد ریال و پرداختها مبلغ ۲/۹۳۶ میلیارد ریال است. در گذشته‌های دور فقط بودجه عمومی دولت در لایحه بودجه منظور می‌شد و بودجه شرکتهای دولتی دخلا و خرجا بحساب منظور می‌شد. حالا که سازمان برنامه روش فعلی را در پیش گرفته است از جهتی قابل دفاع است چون بهر حال کلیه درآمد دولت و هزینه‌های آن منظور می‌شود. لکن چون از لحاظ روانی کمک به تورم می‌نماید زیان آور است. چه آنکه در نظر مردم چنان می‌نماید که دولت چهار هزار میلیارد ریال یا بقول عامه چهار صد میلیارد تومان هزینه می‌نماید و لذا بهمان طریق که در سابق گفته می‌شد گر یک ریال بحقوق کارمند اضافه شود بهمان نسبت بقال و عطار به قیمت اجناس خود اضافه می‌نمایند اینک نیز روحیه تورمی بوجود می‌آید. اگر این پیشنهاد منطبق با سیاست اقتصادی باشد در سال بعد رعایت شود.

قسمت دوم نگاهی به سیاست‌های کلی بودجه سال ۲۵۳۷

جناب آقای آموزگار نخست وزیر. جنابعالی در تاریخ سه شنبه ۱۶ بهمن ۲۵۳۶ پیش از تقدیم لایحه بودجه بیاناتی فرمودید که در پیوست شماره ۱ لایحه بودجه و در صورت مذاکرات مجلس شورایملی منعکس است. سخنان جنابعالی آنچنان شیوا و گیرنده و با صمیمیت ایراد شد که نمایندگان ملت را تحت تأثیر قرارداد، می‌گویند بودجه هر کشوری آینه تمام نمای وضع اتصادی و اجتماعی آن کشور است. البته در مورد ارقام بودجه وقتی می‌توان اظهار نظر کرد که به تجربه و تحلیل بپردازیم ولی در مورد جنابعالی آسان تر می‌توان اظهار نظر نمود.

شما فرمودید اول سیاست‌ها و برنام‌های کلی دولت در یک جمله خلاصه می‌شود. «کار و کوشش بیشتر با کارآئی بالاتر) همراه با صداقت و صراحت در اجرای اصول انقلاب شاه و ملت» درست است که این گفتار در یک جمله است ولی اگر بخواهد بمرحله اجرا درآید یکی از مشکل ترین وظایف است. زیرا دولت عبارت از جنابعالی و وزراء نیست بلکه مجموعه‌ای از کوچکترین عضو دولت تا جنابعالی است لذا بصرف کار و کوشش هیئت دولت و معاونان کافی نیست بلکه ضرورت دارد تمام دولتیان کار و کوشش بسیار نمیاند. بعلاوه کارآئی آنها که شاید بجای لیاقت باشد بالاتر برود. همه کار آنها با صراحت و صداقت در اجرای اصول انقلاب شاه و ملت همراه باشد جناب آقای نخست وزیر برای اینکه از عهده اینکار برآئید ضرورت دارد که یکی از اصول مهم انقلاب شاه و ملت یعنی انقلاب اداری را عملی سازید (صحیح است) گزارشهای کمیسیون شاهنشاهی که واقعا خدمات ارزنده‌ای انجام داد و پرده از بسیاری کم کاریها برداشت نشا می‌دهد که انقلاب اداری هنوز در مرحله نخستین است. اگر بخواهیم درباره انقلاب اداری بحث کنیم ساعتها وقت لازم است. بطور کلی برای انقلاب اداری باید فکرهای اساسی کرد. از لحاظ درمان تأمین باشند. در دوران بازنشستگی در رفاه نسبی باشند. در ضمن کار باید آموزش ببینند تبعیض باید از میان آنها رخت بر بندد. بطور واقعی باید ضابطه بجای رابطه برقرار شود. با اطاعت از آیه شریفه ان اکرمکم عندالله اتقیکم. درستکاران کاردان بر دیگرن بتری داشته باشند (احسنت). بازرسی‌های پی در پی از کار کارکنان چه در امور اداری و چه فنی بعمل آید. دست نادرستان از طریق محاکم دادگستری و یا اداری کوتاه گردد. و هزاران نکات دیگر که خود جنابعالی با آن سوابق ممتد وزارت به آنها آشنائی دارید.

بنابراین شعار دولت جنابعالی بسیار عالی است و معتقدیم که از صمیم قلب آنرا بیان فرمودید بلکن بیک گل بهار نمی‌شود. این طرز فکر عالی که حل کننده تمام مشکلات است می‌بایست با کوشش بسیار و پیگیری بی شمار و با رعایت همه جوانب همه گیر شود. و در میان ملت ما اعتقاد و اعتماد بمأموران دولت پیدا شود بحدیکه آنروی سکه هم جرئت نکند که دست تطاول بسوی بیت المال دراز کند. (صحیح است – احسنت).

دوم – فرمودید «این بودجه در چهار چوب سیاستهای مصوب دولت تدوین و ارائه شده است که به پیروی آنها ضمن ایجاد شرایط مناسب برای تداوم رشد معقول و متعادل اقتصادی و اجتماعی کوشش خستگی ناپذیر در مبارزه با تورم ادامه یابد و در رفع انواع عدم تعادل‌ها و از میان برداشتن تنگناها و کاستن ضایعات و پرهیز از اتلاف منابع ملی – هر چه بیشتر تلاش شود و با اجرای اصل عدالت اجتماعی – امکانات رفاه و پیشرفت برای گروههای کم درآمد بوجود آید. در بهبود کیفیت زندگی مردم و اعتلاء شان و حرمت انسان و شکفتگی اخلاقی و معنوی و ارتقاء فرهنگی جامعه، همتی هر چه والاتر بکار رود».

مسلما مطالبی که در بالا آمده است بقصد انشاء بوده است. حالا جناب نخست وزیر خودتان اندیشه بفرمائید که برای رسیدن به آنچه فرمودید تا چه اندازه همت می‌خواهید. شما فرمودید امور اقتصادی و اجتماعی باید رشد معقول پیدا کند و در همین حال باید با کوشش خستگی ناپذیر با تورم مبارزه کرد. ابنکار ساده‌ای نیست همیشه رشد اقتصادی با خود تورم می‌آورد. ولی آشتی دادن بین پیشرفت اقتصادی و جلوگیری از تورم نیاز به تفکر علمی اقتصادی دارد. جنابعالی و همکاران اقتصاددان شما میدانند. علم اقتصاد یکی از پیچیده ترین و ظریف ترین علوم است. چون کارهای آن مانند دندانه‌های پیانو است فقط در صورتی خوب می‌نوازد که بدست استاد ماهری باشد و همآهنگ بر روی آن ضربه وارد شود. یکی از اصول علوم اقتصاد اینستکه رشد سریع اقتصادی تورم می‌آورد و تورم شدید موجب بحران می‌شود بنابراین پیدا کردن مرز رشد معقول اقتصادی با جلوگیری از تورم کاری است بس دشوار و مهم.

دیگر اینکه رفع انواع عدم تعادل، بسیار کلی است و مصادیق بسیار دارد. عدم تعادل گاه در جهت استفاده بلا جهت است مانند اینکه عده‌ای از راه زمین ثروت بیکران بدست آورند. گاه بین کارهای مساوی و دستمزدهای پرداختی تعادل وجود ندارد. مانند پرداخت‌های دستمزد در سطح بخش عمومی و خصوصی، برداشتن تنگنا یکی از مشکلات دولت است دولت جنابعالی با اقداماتیکه کرده است بسیاری از کالاهای ضرور و کمیاب را در دسترس مردم قرار داده است. لکن اخیرا مشاهده می‌شود بعضی از کالاها کمیاب است و محتکرین و خدا نشناسان از عرضه آن خودداری می‌کنند. بهر حال اعمال سیاست و تدابیر لازم برای برداشتن تنگناها و کاستن ضایعات بار سنگین دولت جنابعالی است که اصل عدات اجتماعی را بوسیله ایجاد امکان رفاه و پیشرفت برای گروه کم درآمد و بهبود کیفیت زندگی مردم و اعتلاء شان و حرمت انسان و شکفتگی اخلاقی و معنوی و ارتقاء فرهنگی جامعه عمل می‌نمایند.» اینها ایده آل هر انسان با وجدان است. در طول تاریخ تمام روشنفکران و اصلاح طلبان چنین پیشنهادهائی نمودند. اما تاریخ اجتماعی کشورها نشان می‌دهد که رسیدن بچنین هدفی بسیار دشوار است و همان که فرمودید همتی والا می‌خواهد زیرا چگونه می‌توان برای گروه کم درآمد امکانات رفاهی بوجود آورد. اینکار نیاز به برنامه ریزی و دلسوزی و زمان بسیار دارد بطور کلی در کشور ما گروه کم درآمد عبارتند از روستائیان – کارگران کارخانه‌های قدیمی – و کارکنان دولت تا در گروههای استخدامی پائین برای ایجاد رفاه آنها نیاز دارند که دستمزد آنها با هزینه حداقل زندگی آنها متعادل شود. دارای مسکن در حد خود باشند از بیمه حوادث و بیماری و پیری و بازنشستگی متناسب برخوردار شوند. هیچ ایرانی پاک نژاد نمی‌تواند منکر شود که انقلاب شاه و ملت بیشترین کوشش خود را در راه ایجاد رفاه این گروهها بکار بسته است و اساسا وضع زندگی کشاورز و کارگر قبل از انقلاب با امروز قابل مقایسه نیست ولی بطور مسلم ما هنوز بحد دلخواه نرسیده‌ایم و باید بسیار بکوشیم که بین زندگی افراد جامعه ما یک نوع تعادل معقول پیدا شود که مثلا یک روستائی و یک کارگر و یک کارمند در گروه پائین استخدامی از لحاظ رفاه در زندگی و فهم و شعور اجتماعی با سایر هموطنان خود فرق فاحش نداشته باشند. زیرا جامعه همانطور که سعدی گفته است:

بنی آدم اعضاء یک پیکرند

که در آفرینش که زیک گوهرند

از افراد تشکیل می‌شود که بهم پیوستگی کامل دارد. وقتی میگوئیم ایران ۳۵ میلیون جمعیت دارد بایدکاری کنیم که هموطنان ما فهیم و با شعور و دارای زندگی نسبی مرفه داشته باشیم. یعنی آنچیزی که شاهنشاه آریا مهر در کتاب بسوی تمدن بزرگ به آن اشاره فرموده‌اند بنابراین رسیدن باین هدفهای مه از کارهای بسیار بزرگ است و ملت ایران انتظار دارد که دولت جنابعالی در سایه رهنمودهای شاهنشاه آریا مهر به آن‌ها پیروز گردد.

خوشبختانه سیاست و کوشش دولت شما در مبارزه با تورم با پیروی از فرمان شاهنشاه آریا مهر پیروز شد و موجب خوشبینی ملت ایران را فراهم آورده است. چنانکه شاخص بهای کالا و خدمات مصرفی که در مرداد ماه ۳۱ درصد بالاتر از ماه مشابه سال قبل بود در دی به ۲۰ درصد کاهش یافت در مورد شاخص‌های عمده فروشی، ارقام مشابه که در مرداد ماه ۱۸ درصد بود و دردی ماه به درصد رسید.

توجه جنابعالی به محدود کردن گرایش تورمی بمنظور رسیدن به هدف توزیع عادلانه تر درآمد و هم چنین تقویت انگیزه‌های سرمایه گذاری تولیدی توسط بخش خصوصی قابل تقدیر است و آرزوی پیروزی بیشتر آنرا داریم.

پیروزی جنابعالی – با الهام از رهنمودهای شاهانه در مورد مهار کردن قیمت زمین و ساختمان و اجاره خانه چیزی نیست که بر ملت ایران پوشیده باشد. در اوائل سال جاری قیمت‌های زمین و ساختمان و اجاره خانه رشدی پیدا کرده بود که موجب وحشت همه وطن پرستان گردید. در این میان فقط عده محدودی زمین دار و بساز و بفروش درآمد سرشار بدست می‌آوردند. گروه عظیم اجتماع می‌بایست تاوان آنها را بدهند اجاره خانه تمام حقوق بگیران بخش دولتی و خصوصی را بستوه درآورده بود بین موجرین و مستأجرین کشمکش دائمی وجود داشت. از راه درآمد سرشار زمین و ساختمان ولخرجی‌های نا معقول آغاز شده بود که جامعه را بورطه هلاکت میرساند. امروز ببرکت اصل هیجدهم انقلاب و لوایح مربوط بروابط مالک و مستأجر و تکمیل اجاره ساختمانها و لایحه جلوگیری از افزایش قیمت زمین آن تب تند فرو نشست و حالت متعادل اقتصادی و اجتماعی در این زمینه پیدا شد که سپاس فراوان به فرمانده بزرگ ایران و دولت درستکار جنابعالی خودکفائی نسبی در تولید کالاهای کشاورزی مورد مصرف عمومی در اینمورد در بخش کشاورزی مطالبی باستحضار خواهد رسید.

لازمه توسعه مشارکت مردم در امور مملکتی – اجرای اصل عدم تمرکز در بودجه سعی شده است تا حدود امکان گردش بطرف بودجه‌های استانی بشود که مسلما قدم‌های اول است و می‌بایست بطور اصولی انجام گیرد. و همانطور که قبلا بیان شد ضرورت دارد بودجه هر استان از جهات مختلف چه جاری و چه بودجه‌های ثابت سرمایه گذاری روشن باشد که بوسیله نمایندگان مجلس و نهادهای ملی در استان نظارت گردد. ولی نکته مهم عبارت از توسعه مشارکت مردم در امور مملکتی است. بهترین راه جلب مشارکت را نمایندگان مجلس شورای ملی پیموده‌اند. زیرا ما با اعتباری که در اختیار داشتیم به میان روستائیان رفتیم و آنهائیکه از وجود چنین اعتباری مطلع شدند نیازهای خود را که همه جنبه چنین اعتباری مطلع شدند نیازهای خود را که همه جنبه ضروری و فوری داشت بیان کردند. مثل تشکیل یک مدرسه، ساختن یک پل کوچک، اتمام لوله کشی و یا ساختمان حمام و غیره ما نیز از آنها خواستیم که خودیاری کنند. آنها پیشقدم شدند و خدا میداند چه کارهای مهمی مخصوصا از لحاظ کیفی انجام شد. چه کارهای مهمی مخصوصا از لحاظ کیفی انجام شد. هر بار که مدرسه‌ای باز شد و یا کار عمرانی دیگری انجام شد دور هم جمع شدند و جشن گرفتند. اگر ما در حوزه انتخابیه بودیم، دعوتمان کردند. سخنرانی کردند از توجه شاهنشاه آریا مهر سپاسگزاری کردند. و بدولت درود فرستادند. جناب آقای نخست وزیر باید بمأمورین بیاموزیم که مردم را بحساب آورند تا مشارکت معنای واقعی پیدا کند (احسنت).

در ضمن جنابعالی مستحضز که در روز ۲۱ تا ۲۳ بهمن در بابلسر از نمایندگان انجمن‌های ملی استان گیلان و مازندران دعوت شد من افتخار شرکت نداشتم. لکن شنیدم سخنهای بسیاری از زبانهای نمایندگان مردم در انجمن‌های ملی گفته شد – همه آن سخنان بی پیرایه و بدون شائبه بود. جنبه علمی نداشت ولی همه مربوط به عمل بود. خواهشمندم آنرا مطالعه فرمائید و دستور فرمائید در رفع آنچه را که معقول بوده است بکوشند زیرا ملت ایران از دولت شما انتظار بسیار دارد. بالاخره بهترین عامل جلب مشارکت مردم آموزش سیاسی خوب است که از توجه کامل بکانونها باید سرچشمه بگیرد.

همکاری مفید کمیسیون شاهنشاهی و کمیته‌های تخصصی آن – جناب آقای نخست وزیر گزارشهای کمیته‌های تخصصی کمیسیون شاهنشاهی که با مدیریت یکی از خدمتگزاران صدیق و کم نظیر مملکت یعنی جناب آقای معینیان انجام گرفت تکان دهنده بود. چرا اینقدر بی حسابی؟ بی توجهی، چرا باید سستی یک عده موجب ضرر عموم بشود. حال که بنا باستدعای آنجناب شاهشناه آریا مهر موافقت فرموده‌اند که دولت خود بکارهای خود رسیدگی نماید و گزارش آنرا به کمیسیون شاهنشاهی در مواعد معین بدهد. دولت جنابعالی بایستی هوشیار باشد. دیگر غفلت و کوتاهی قابل بخشش نیست. هر کس دارای مقام مهم می‌شود و از مزایای آن استفاده می‌نماید می‌بایست احساس مسؤلیت کند. آقایان وزراء می‌بایست از کادرهای مسئولیت بخواهند برای اینکار بازرسی مداوم لازم دارد تا هیچکس جرئت نکند که سستی یا نادرستی نماید و بداند که خوب کار کردن پاداش و کار بد کیفر در بر دارد. البته یکی از راههای اطلاع آقایان وزراء‌تذکرات نمایندگان مردم از شهرستان و استان تا مجلس شورای ملی است.

قسمت سوم – تحلیل بودجه از دیدگاه تقسیم آن بر حسب امور – در لایحه بودجه در قسمت هشتم اعتبارات بطور کلی به چهار امور تخصیص یافت. که خود امور به فصل‌ها و برنامه‌ها تقسیم شده است. اعتبارات هر یک از امور بشرح زیر است:

۱- امور عمومی ۱۹۴ میلیارد ۲- امور دفاعی ۷۰۰ میلیارد. ۳- امور اجتماعی ۶۸۹ میلیارد. ۴- امور اقتصادی ۱/۲۰۶ میلیارد. که در هر اموری بطور کلی یا در مورد فصلی تحلیل بعمل می‌آید.

بحثی درباره دستگاه قضائی: فصل چهارم از امور عمومی بعنوان – اداره امور قضائی و ثبتی و موقوفات است. که اعتبار آن ۱۰/۵ میلیارد ریال است که نسبت بسال گذشته ۲۰٪ افزایش نشان می‌دهد. لکن از این رقم فقط ۷/۴۳۸ ریال آن مربوط به بدادگستری است که از آن در حدود ۶ میلیارد ریال برای برنامه رسیدگی بدعاوی و ۶۱۷ میلیون ریال برای تسهیلات قضائی است. در سخنان جناب نخست وزیر بهنگام تقدیم لایحه بودجه در اینمورد آمده است «بالا بردن اعتبارات برای تأمین رفاه قضات و ایجاد تسهیلات لازم برای تسریع گردش امور قضائی گواه روشن بر توجه دولت به قوه قضائیه است» من ضمن سپاسگزاری از دولت جناب آقای دکتر آموزگار ناچار هستم اندکی در اطراف قوه قضائیه ایران بحث کنم. اصولا سلامت هر جامعه‌ای بستگی به قوت و سلامت دستگاه قضائی آن جامعه دارد. در ایران باستان قضات از مقام شامخی برخوردار بودند. بعد از پیروزی اسلام در امور شرعیه فقها حل و فصل دعاوی می‌کردند. و مأمورین دولت در امور عرفیه مداخله داشتند. فقهای شیعه از فحول علماء بودند حقوق شیعه را در زمان خود باوج رساندند تا اینکه مشروطیت آمد. انقلابی بزرگ در شئون مختلف پیدا شد. بنیان مشروطیت قانون اساسی و متمم آن گردید. بموجب اصل بیست و هفتم متمم قانون اساسی قوای مملکت به مقننه و قضائیه و مجریه تقسیم شد و بموجب اصل ۲۸ این ماده از یکدیگر منفصل و متمایز گردید و پادشاه در رأس آنها قرار گرفت. در تحت عنوان اقتدارات محاکمات، دادگستری مرجع تظلمات عمومی شد. قضات محاکم دارای استقلال شدند. برای تأمین نظر قانون اساسی لازم بود دادگستری نوین بوجود آید مردان دانشمند زما ناچار شدند که از حقوق کشورهای غربی استفاده کند. لذا دست به ترجمه زدند. و قوانین شکلی نظیر آئین داروی مدنی و کیفری را تهیه کردند و خوشبختانه در قوانین ماهیتی ببرکت وجود فقه شیعه و با تصویب جداول آن که بامر رضا شاه کبیر صورت گرفت کاپیتولاسیون لغو گردید. بهر حال ابتدا از فقهائی برای تصدی امر قضاء در مملکت استفاده شد. سپس مدرسه عالی سیاسی تشکیل گردید بالاخره در زمان تأسیس دانشگاه تهران دانشکده حقوق بوجود آمد. شاگردان این دانشکده و تحصیلکرده‌های خارج از کشور کادر قضایی و وکالتی ایران را تشکیل دادند. تا جائی که امروز در دادگستری ایران حداقل تحصیلات لیسانس حقوق داخل یا خارج از کشور است در طول هفتاد سال همگامی قضات و وکلای دادگستری و کوششهای استادان ارجمند دانشکده حقوق و انتشار کتب و مجلات حقوقی و رویه‌های قضائی با وجود اینکه حقوق ما بمقدار زید پیوند خارجی دارد شکل مستقلی یافته است و صاحب نظران بزرگواری پیدا شدند که بعضی ا زآنها در عرصه بین المللی شناخته شده‌اند که مرحوم دکتر متین دفتری یکی از آن چهره‌های درخشان بود که بنده در سال ۱۹۶۶ در کنفرانس حقوق بین المللی که در هلسینکی بر پا شد بچشم می‌دیدم که اکثر علمای معروف حقوق جهان با او شناسائی داشته و با احترام با او برخورد می‌کردند (صحیح است).

باری مسلم است که دادگستری هدف نیست بلکه وسیله است. زیرا هدف عبارت از احقاق حق است وقتی ما صحبت از دادگستری می‌کنیم نظر واقعی فقظ قاضی نیست بلکه برای احقاق حق قاضی عنصر اصلی است. لکن نقش وکلای دادگستری و مأمورین شهربانی و ژاندارمری و سایر ضابطین – کارکنان اداری و دادگستری، کارشناسان درجه آشنائی مردم بحقوق فردی و اجتماعی از اهمیت بسیار برخوردار است. نمی‌شود دادگستری را بطور مجرد مورد شناسائی قرار داد همه کسانیکه نام برده شده‌اند. بایستی با قضات هم آهنگی داشته باشند تا بتوان بیک دستگاه قضائی مجهز و منزه دست یافت.

اما نباید از نظر دور داشت که شأن و مقام قضاء از حیث طبیعت وظیفه ایکه انجام می‌دهد در بالاترین گروه قرار دارد. بی جهت نیست که اسلام آنقدر برای قاضی اهمیت قائل شد که خداوند در قرآن کریم حضرت داود را جانشین خود در زمین قرار می‌دهد برای اینکه بعدالت حکم کند. حضرت علی علیه السلام در نامه ایکه بمالک اشتر می‌نویسد او را به تأمین رفاه قاضی الزام می‌فرماید. در همه کشورهای پیشرفته بزرگترین امتیاز را به قضات می‌دهند. منتسکیو با نوشتن کتاب روح القوانین این اندیشه را بوجود آورد که سلامت مدیریت جامعه باین بستگی دارد که قوه قضائیه مستقل باشد. این فکر در قانون اساسی همه کشورها رسوخ پیدا کرده همه کشورهائیکه به شرافت انسان احترام می‌گذارند و پای بند بحقوق بشر هستند و علاقمند باعتلای کشورشان می‌باشند قوه قضائیه را ارج می‌نهند. احترام بقوه قضائیه بچند صورت انجام می‌گردد. بجهت آنکه دولت و ملت از جان و دل برای قضات احترام قائل هستند. دوم اینکه آنها بطور واقعی از استقلال بهره مند می‌باشند. سوم اینکه زندگی آنها با مقایسه با سایر مقامات عالیرتبه کشورشان مرفه است. من در سال ۲۵۳۳ با استفاده از بورس دولت فرانسه بمدت چهار ماه در دادگستری پاریس کار می‌کردم. بری من بسیار آموزنده بود زیرا من سالها کار قضائی کرده بودم و در آنموقع مدیریت حقوقی وزارت راه و ترابری را داشتم. اصولا برای من حیرت آور بد که قضات فرانسه چقدر از احترام عمومی برخوردار بودند. از لحاظ زندگی مادی در وضع بسیار منسب تری از کارکنان دیگر دولت قرار داشتند تنها برای استحضارتان عرض می‌کنم. دادستان شهرستان پاریس سازمانش که اکنون صورت آنرا دارم از وزیر دادگستری ایران عریض و طویل تر و مجلل تر بود. دو دادیار با بیست سال سابقه دبیر دفتر او بودند. یکنفر منشی فقط به نامه‌های شخصی او رسیدگی می‌کرد. یکی از دو دادیارها تقریبا رئیس روابط عمومی بود و او بود که بورسیه‌ها را راهنمائی می‌کرد و مرا هم به دادسرا معرفی نمود. دادسرای پاریس با ۵۰ دادیار و پنجاه باز پرس به پانصد هزار پرونده رسیدگی می‌نماید بدون اینکه کار طاقت فرسا انجام دهند. چون در آنجا آنچه در قانون نوشته شده است به آن اعتقاد دارند. تمام رسیدگی اولیه را مأمورین شهربانی و ژاندامری انجام می‌دهند. دادیارها پرونده‌های رسیده را بررسی می‌کنند اگر جرم کم اهمیت باشد بایگانی می‌کنند اگر جنائی باشد بباز پرسی ارجاع می‌کنند اگر جرم مهم و دلیل بود کیفر خواست صادر می‌نمایند والا منع تعقیب می‌دهند. ضمنا با هیچ پرونده‌ای متهم و شاکی بدادسرا نمی‌آید مگر در مورد جرائم مشهود و در مواردیکه متهم ولگرد باشد. که اینگونه پرونده‌ها به دادسرای کوچک Petatparquet فرستاه می‌شود که در حدود بیست پرونده در روز می‌شود و باعتبار اینکه قاضی آن خسته می‌شود. قاضی یکروز در میان می‌آید دادگاه جنحه از سه نفر تشکیل می‌شود. همه قضات و وکلا و کارکنان دادگاه دارای لباده سیاه هستند منتها قضات و کلا با نوار سفید و دادستان و دادیار با نوار قرمز البته لباس رسمی آنها که در موقع افتتاح دادگستری آنهم بدعوت کانون وکلا بعنوان جشن پایان کارآموزی وکلای جوان انجام می‌گیرد، به تن می‌پوشند بسیار مجلل و برای هر یک از مقامات قضائی جداگانه است باری ما در دوره رستاخیز هستیم. یکی از بنیادهای رستاخیز اعتقاد بقانون اساسی است بموجب قانون اساسی قوه قضائیه ممتاز است لکن هنوز آن توجه کامل و لازم باین قوه نشده است زیرا روزیکه ما وارد کار قضائی شدیم به قضات در خارج از تهران پایه چهار قضائی می‌دادند و چهار هزار و سیصد ریال حقوق و این معادل بود یا حقوق رتبه‌های آخر اداری. بعلاوه در همان موقع یک مهندس با دو هزار ریال حقوق استخدام می‌شد. امروز قضات دادگستری با پایه‌های قضائی از گروههای اداری کمتر حقوق می‌گیرند. چنانکه رتبه ۱۱ قضائی حقوقی ۶۸۰۰۰ ریال و گروه ۱۲ در حدود ۶۹۰۰۰ ریال است باین ترتیب یکنفر قاضی بعد از هفتاد سال خدمت و ارتقاء بر گروه یازده و ریاست شعبه دیوانکشور با ۶۸۰۰۰ ریال حقوق بازنشسته می‌شود که می‌بایست با رعایت شئون لااقل ۲/۳ آنرا کرایه منزل بدهد این بازنشسته هفتاد ساله مردیست در هم فرو رفته و یک مشت استخوان – زیرا حداقل ۴۵ سال کار قضائی کشنده کرده گاهی در جوانی در مقام باز پرسی بهزاران جنایت و قتل رسیدگی نموده سپس در دادگاههای حقوق شبها پرونده‌های قطور را مدتی مطالعه کرده و مدتها در دادگاه جنائی حکم اعدام و حبس ابد داده گاه در دیوان کیفر باختلافهای چند میلیونی رسیدگی کرد. در دوران پیری نیز در دیوانکشور ساعتها با چشم عینک زده و پشتی خمیده پرونده‌ها را بررسی کرده و جواب آنرا در لابلای کتب حقوق و رویه‌ها یقضائی جستجو نموده اکنون که زمان استراحت او است. باید در صف اتوبوس بایستد و در سرما و گرما بکارهای گذشته خود اندیشه کند.

امروز دادگستری ایران فقط ۲۰۰۰ قاضی دارد که ۱۸۰۰ نفر شاغل هستند و آنها باید در سال به ۲ میلیون پرونده رسیدگی نمایند و این در موقعی است که دشواری داوری و خانه‌های انصاف بهزاران پرونده رسیدگی می‌نمایند. با وجودیکه در سال ۲۵۳۵ در همین حدود پرونده مختومه شد معذالک تعداد ۶۱۵/۰۰۰ پرونده در دادگستری موجود بود.

جناب نخست وزیر. جنابعالی با دستگاه قضایی آشنایی دارید. شما در کشوریکه مهد تمدن است درس خوانده‌اید دارای تجربه کافی می‌باشند. نیاز به توضیح بیشتر نیست شما در مقام این می‌باشید که کارها بگردش درست باشد و دست نادرستان از کارها کنار زده شود و اعتبار مملکت بدرست هزینه شود هیچکس یارای زورگوئی و تجاوز بحقوق فرد یا جامعه را نداشته باشد. اینکار فقط با توجه خاص بدادگستری است. سخت باید همگان بدانند که وظیفه قاضی دشوارترین کارها است. چون درباره مال و شرف و جان افراد دیگر حکم می‌کند. این کار وجدان پاک می‌خواهد باید در مقابل رشوه و فشار مقاومت کرد. از هرگونه اعمال نفوذی نهر اسید کار کدام یک از کارکنان دولت را می‌توان با قضات دادگستری جنائی بهنگام صدور رأی اعدام مقایسه کرد. در همین روز ما شاهد سنگینی انجام وظیفه قضات در مقابله آشوبها و فتنه‌های رنگانگ هستم. جناب نخست وزیر برای دادگستری فکر نوی باید کرد. شاهنشاه همیشه قوه قضائیه توجه فرموده و بارها اعلام فرمودند که برای کشور ما وجود یک دادگستری مجهز و قوی ضرورت دارد. حقوق قضات بایستی طوری باشد که نمایانگر اهمیت کار آنان گردد. از حیث خانه سازمانی تأمین گردند. برای زمان بازنشستگی آنان باید توجه کامل بشود.

کارکنان دادگستری نقش بسیار حساس دارند. آنها رأی قضات را بمرحله عمل در می‌آورند آنها پرونده‌ها را تکمیل و مقدمات رأی را فراهم می‌نمایند. آنها دادنامه‌ها را اجرا می‌کنند با آنها باید طوری رفتار شود که احساس نمایند دارای شأن و مقام ارجمندی هستند. از حیث مادی و مسکن می‌بایست در رفاه باشند. روابط مأمورین شهربانی و ژاندارمری می‌بایست با دادگستری حسنه گردد نظر مقامات قضائی در موقع ترفیع مامورین که با دادگستری سرو کار دارند باید مؤثر گردد. کارشناسان می‌بایست در دسترس مقامات قضائی باشند بر حال برای انجام اینکارها ضرورت دارد که بررسی همه جانبه بعمل آید و اقداماتی مجدا صورت گیرد. چون خوشبختانه دادگستری برای پیشرفت آمادگی کامل دارد بشرط آنکه عوامل پیشرفت در اختیارش قرار گیرد. جناب نخست وزیر اگر بدادگستری توه بنیادی بفرمائید بیشتر مشکلات کار مملکت از پیش پا برداشته می‌شود ما در انتظار روزی هستیم که دادگستری ایران به یمن عواطف شاهانه در دنیا نمونه شود چون دادگستری ما استعداد و لیاقت آنرا دارد.

امور دفاعی ملی – برای دفاع ملی مبلغ ۷۰۰ میلیارد معادل ۱۷ درصد بودجه کل کشور منظور شده است که مورد تأیید همه نمایندگان مجلس شورای ملی است چون ما در دنیائی زندگی می‌کنیم که جنگ و تجاوز بر سر هر کشوری هر آنی ممکن است سایه افکند. نه سازمان ملل بداد کسی می‌رسد. نه اتحادهای تدافعی مؤثر می‌شود. کشور ما بفرمایش شاهنشاه آریا مهر تا زمانیکه در دنیا خلع سلاح عمومی نشود می‌بایست آمادگی کامل برای دفاع خود داشته باشد. جای خوشبختی است که امروز سربازان و درجه داران نیروهای سه گانه ارتش شاهنشای در زمین و دریا و هوا با نیرومندی چشم گیر به پاسداری مرزهای ما می‌پردازند و هیچ متجاوزی را یارای هجوم بدنیا اعلام می‌کنیم ما کشوری صلح دوست هستیم و چشم طمع بخاک یچ کشوری نداریم بلکه متجاوزین بسر زمین‌های دیگران را محکوم مینمائیم. (صحیح است)

امور اجتماعی:

• فصل اول –

آموزش و پرورش –

اعتبار آن معادل ۳۰۲ میلیارد است که ۳۰ درصد نسبت به گذشته افزایش نشان می‌دهد. موضوع آموزش و پرورش بقدری شایان اهمیت است که افزایش اعتبار آن بسیار بجا است. زیرا پیشرفت هر کشوری بستگی به آموزش ننهالان آن دارد. روزیکه رضا شاه کبیر در ایران قیام کرد (سوم اسفند ۱۲۹۹) ۲۴۷۹ – ایران پنجهزار دانش آموز داشت امروز ما حدود نه میلیون دانش آموز داریم که این جهش مرهون انقلاب شاه ملت در مورد تحصیل و تغذیه رایگان است. تنها در شهرستان شاهی از ۲۴۵۰۰۰ نفر جمعیت در حدود ۹۱۰۰۰۰ نفر دانش آموز داریم. بنابراین معلوم است که تا چه حد می‌بایست. باندیشه آموزش و پرورش فرزندان خود باشیم. جناب نخست وزیر باید باطلاعتمان برسانم که ما از حیث معلم و ساختمان کمبود بسیار داریم. بودجه خاص ناحیه‌ای نمی‌تواند جوابگوی ساختمان مدارس باشد در شهرستان شاهی ما پانصد روستا داریم که حدود چهار صد تای آن نیاز به ساختمان مدارس دارند. با آنکه در بوده خاص ناحیه پیش بینی شده از مبلغ دویست میلیون ریال اختصاص به شاهی حدود پنجاه میلیون برای آموزش و پرورش اختصاص یافت معذلک فقط اختصاص به دبیرستان و چهار مدرسه راهنمائی و ۵ دبستان و تکمیل چند تا از همین قبیل پیدا کرد. لذا اگر وزارت آموزش و پرورش به کمک ساختمانهای مدارس اعم از دبستان و دوره راهنمائی و دبیرستان نشتابد وضع بسیار دشوار است. در اینجا لازم میدانم از کمک سال گذشته وزیر محترم آموزش و پرورش تشکر می‌کنم و امید است در سال آینده توجه بیشتری بفرمایند.

ضمنا توجه بوضع معلم که با ابتکار کارانه بهبود پیدا کرده است و تأمین مسکن و درمان آنها کمک مؤثری در آموزش جوانان کشور خواهد بود. (صحیح است)

• فصل سوم –

بهداشت، درمان، تغذیه

اعتبار آن ۱۰۱ میلیارد است و ۳۰ درصد نسبت بسال گذشته افزایش و درمان تغذیه مردم کشور ما است لکن باید توجه بنمائیم که امروزه بعلت دگرگونی شگرف مردم، همه جا مردم خواهان سازمان درمان هستند ولی ما در ایران طبیب کم داریم. اکثر آنها هم در تهران جمع شده‌اند. دولت هم ناچار شده است که عده‌ای طبیب خارجی از کشورهای آسیائی استخدام کند. آنها نیز بعلت ندانستن زیان نمی‌توانند درد مردم را بفهمند. در بسیاری از نقاط بیمارستان وجود ندارد. در شهرستان شاهی بطول ۱۵۰ کیلومتر فقط در شهرشاهی بیمارستانی وجود ندارد. در شمال شاهی که صد هزار جمعیت در دشت قرار دارند بیمارستان ندارند. وزارت بهدار یو بهزیستی باید برای این مردم فکری کند نمی‌شود ما بدون داشتن وسائل درمانی مجهز مردم کشورمان را سالم نگه داریم و از آنها کار مفید بخواهیم.

• فصل چهارم -

تأمین رفاه اجتماعی – برای بچه‌های کارمندان دولت و کارگران و روستائیان اعتباری معادل ۱۶۲ میلیارد ریال یعنی ۸۸ درصد بیش از رقم مشابه سال جاری ما اختصاص یافته است.

معلوم نیست منظور از این رقم چیست. آیا کمک به صندوق بیمه کارگران و کارمندان و روستائیان است چون هر بیمه شده حق بیمه می‌پردازد. معمولا حق بیمه باید علاوه بر پرداخت هزینه درمان و خسارت از کار افتادگی و بازنشستگی و فوت مقداری نیز پس انداز داشته باشد.

باری ممکن است در اینمورد توضیح جناب وزیر بهداری و بهزیستی موضوع را روشن کند. آنچه که مسلم است بیمه شدگان از بیمه راضی نیستند. چون اطباء بیمه شدگان را بطور جدی معاینه نمی‌کنند. داروهای بیمه‌ای محدود است از طرفی اطباء از دستمزدهای بیمه ناراضی هستند. سیاست دولت می‌بایست در چنین امر مهمی بسیار روشن باشد و دوباره آن برسی شود. در فرانسه در مراجه به اطباء عایمقام چنین است که بیمه گزار ما به التفاوت بین مبلغ حداکثر تعهد بیمه گر را با حق دیدار طبیب می‌پردازد. باین ترتیب برای بیمار مشکلی پیش نمی‌آید چون اگر چنین نباشد ممکن است از مراجعه بپزشکان عالیمقام محروم گردند زیرا آنها حاضر به قبول مبلغ مورد تعهد بیمه گرها نمی‌باشند.

در خاتمه باید باطلاع برسانم که بیمه روستائیان بسیار ناچیز است و در اعتبار هم به آن توجهی نشده است.

• فصل هفتم –

عمران و نوسازی روستاها

اعتبار آن ۱۲/۸ میلیارد ریال است. نمیدانم منظور از نوسازی روستا چیست ولی در برنامه آمده است. برنامه زیر بنائی روستاها – جناب نخست وزیر اکنون که لایحه برگشت قسمتی از وظایف وزارت کشاورزی بوزارتخانه‌های دیگر در جریان است باطلاع میرساند درباره عملیات زیر بنائی روستائی باید در آینده فکری بشود آقای اسدی یادداشتی فرستاده‌اند که اعتباری که زیر نظر نمایندگان در حوزه‌های انتخابیه خرج می‌شود بگوئید عطیه شاهنشاه است (نمایندگان – صحیح است، همه میدانند) ما باید از فرمایش والا حضرت ولایتعهد در مسافرت به خاور دور که فرمودند روستاهای کشور باید نوسازی شوند. الهام بگیریم. برای نمونه شهرستانی شاهی پانصد روستا دارد لااقل چهار صد روستا فاقد تأسیسات روستائی هستند. این بودجه خاص ناحیه‌ای لااقل سهمیه مازندران آنقدر کم است که به شاهی در حدود دویست میلیون ریال می‌رسد اینکه می‌گویم کم است مطلبی درست است زیرا در گزارش کمیسیون بودجه آمده است که اعتبار خاص ناحیه‌ای ۳۵/۸ میلیارد است که به نسبت مازندران که از کل جمعیت دارای ۲/۵ میلیون جمعیت است که ۷ درصد کل جمعیت ایران را دارد پس می‌بایست از رقم ۲/۵ میلیارد از بودجه خاص ناحیه‌ای بهره مند شود و حال اینکه در حدود ۱۸۰ میلیارد منظور شده است. در تقسیماتیکه اخیرا در انجمن شهرستانی شاهی شده است سهمیه زیر بنائی روستائی طوری است که فقط بچند حمام و لوله کشی منظور شده است. همچنین باید یادآور شوم که نمیدانم بچه علت سازمان برنامه در موقع تقسیم بودجه عمران منطقه‌ای باز هم رعایت مازندران را نمی‌کند زیرا در گزارش کمیسیون بودجه آمده است که بودجه منطقه‌ای ۲۸/۸ میلیارد است که با احتساب اینکه مازندران ۷ درصد جمعیت ایران را دارد می‌بایست در حدود دو میلیارد به آن تعلق گیرد و حال اینکه در سال گذشته فقط ۴۰۰ میلیون ریال بمازندران اختصاص یافته است که نتیجه آن می‌شود که اکثر روستاهای مازندران فاقد تأسیسات زیر بنائی هستند چون از آنهم بهره مند نمی‌شوند (صحیح است).

تنها امید اینستکه از ۹ میلیارد اعتبار راهسازی روستائی که اینک وظیفه تقسیم آن بموجب تبصره ۸ بودجه با وزیر راه و هیئت وزیران است سهمیه مازندران عادلانه داده شود.

امور اقتصادی – در اعتبار سال ۲۵۳۷ مبلغ ۱/۲۰۶ میلیارد ریال در نظر گرفته شده است که معادل ۳۵ درصد نسبت بسال گذشته افزایش دارد و حدود سی و نه درصد از اعتبارات بودجه عمومی دولت است و از اینجهت در خور سپاسگزاری است زیرا در این امور فصل‌های – کشاورزی – منابع آب – برق صنایع – نفت – گاز – معادن بازرگانی – حمل و نقل و ارتباطات – پست و مخابرات جهانگردی آمده است، که من بچهار فصل آن می‌پردازم.

• فصل اول – کشاورزی - اعتبار آن ۱۰۶ میلیارد در نظر گرفته شده است که ۳۹ درصد افزایش با سال قبل دارد. در سخنان جناب نخست وزیر در پیوست شماره ۱ آمده است که سیاست دولت آنستکه در بعضی از کالاها مثل مرغ و تخم مرغ و شیر خود کفا شویم و در سایر موارد خود کفای نسبی شویم. در کمیسیون بودجه اعضاء محترم کمیسیون و بعضی از نمایندگان بطور تفصیل مشکلات کشاورزی را بیان کردند جناب وزیر کشاورزی هم با صداقت مشکلات را قبول کردند و امکانات را بر شمرد و قول داد که صادقانه تمام کوشش خود را در اجرای سیاست دولت بکار بندد. خلاصه مشکلات کشاورزی ایران اینستکه. اولا در بیشتر روستاها عوامل رفاهی مثل راه حمام، مدرسه – برق وجود ندارد. از طرفی صنعتی شدن کشور آنها را بسوی خود جذب نموده است. از طرف دیگر دولت بموقع کالاهای کشاورزی مهم را خریداری نمی‌نماید بالنتیجه کا رکشاورزی سود آور نیست. مخصوصا که دستمزدها بالا رفته است. قیمت وسائل و ماشین آلات کشاورزی بالا رفته است. هزینه تعمیر وسائل کشاورزی چند برابر شده است در مقابل قیمت کالاهای کشاورزی لااقل برای تولید کننده چندان بالا نرفته است. از حیث دام پروری نیز برای دام داران مشکلات فراوان است. هم اکنون در شهرستان شاهی گاو داران بعلت اینکه تفاله چغندر از طرف کارخانه دارها به آنها نمی‌فروشند می‌خواهند گاوهای شیرده خود را بفروشند. سویا کاران در چنگال اتحادیه تهیه کننده روغن‌های نباتی اسیر هستند. قیمت از طرف کارخانه که با هم متحد شده‌اند تنظیم می‌شود. مقدای را بعنوان رطوبت کم می‌کنند تازه وجه آنرا به مدت می‌پردازند. باغ داران مرکبات از آنکه بموقع محصول آنها را خریداری نکرده‌اند ناراضی هستند.

چون اکنون که مرکبات گران شده است در دست آنها چیزی نیست. جناب نخست وزیر این مشکلات وجود دارد نمی‌شود بادعای زیاد شدن مصرف کمبود محصول یا بی اعتنائی هب کشاورزان را مردود شناخت. گفتنی‌ها را باید گفت به حقایق باید گردن نهاد. فقط با تدبیر باید برفع مشکل پرداخت. مردم کمال آمادگی را با دولت دارند. دولت باید با آنان همگامی کند (مظهری – از کشور صنعتی آلمان مرغ وارد می‌کنیم).

• فصل دوم – منابع آب - برای تأمین آب مورد نیاز کشاورزی مصارف شهری و صنعتی اعتباری معادل ۷۵ میلیارد ریال منظور شده است که ۳۱ درصد نسبت به سال گذشته افزایش دارد جناب نخست وزیر شما فرمودید. هدف اصلی در اینمورد بهره برداری بیشتر از منابع آب کشور و کنترل آبهای موجود و جلوگیری از هدر رفتن آنست. در کمیسیون بودجه در این باره بحث بسیار شد. من هم ناظر بودم و مطالبی را گفتم. در مورد تأمین آب در شهرستان شاهی، چند شهر از جمله زیراب شیرگاه – شاهی – کیاکلا – جویبار به پیمانکار واگذار شده است لکن پیمانکار سست پیمان است. یکی از کارهای مهم دولت جنابعالی توجه بوضع این نوع پیمانکارانست. چون وقتی کاری شروع شد و پیمانکار بجهتی از جهات که مربوط بخود او است کار را متوقف نگه داشت، از مردم سلب اعتماد می‌شود باید همانطور که جناب وزیر نیرو در جواب این جانب در کمیسیون بودجه فرمودند بدون هیچگونه رودربایستی دست اینگونه پیمانکاران را کوتاه کرد تا هم رفاه مردم زودتر فراهم شود، هم اعتماد مردم جلب شود و از شایعات جلوگیری شود.

ضمنا از جمله کارهای لازم در مازندران چنانکه شهبانوی گرامی فرمودند ساختمان فاضلاب است چون مازندران در زیر زمین آب شنی نیست و آب‌ها زود بر روی زمین می‌آید. شهر شاهی از جمله در این وضع قراردارد. و می‌بایست به آن توجه خاص گردد.

• فصل سوم – برق – برای آن اعتباری درحدود ۳۱۲ میلیارد ریال در نظر گرفته شده است که با مقایسه با سال قبل ۴۶ – درصد افزایش دارد. جناب نخست وزیر دولت جنابعالی با حل مشکل قطع برق در میان جامعه جای خود را باز کرد. خاموشی برق آنچنان بود که خاطر خطیر ملوکانخ آزرده شد و فرمودند بعضی از مفسرین در موقع خاموشی برق به طعنه می‌گویند. این است معنی تمدن بزرگ.

خدا میداند چه شایعاتی که سر زبانها بود. دولت شما با پیروز شدن باین گرفتاری علاوه بر تأمین رفاه عمومی از تبلیغات گمراه کننده علیه مملکت جلوگیری کرد منتهی می‌بایست در مورد برق روستاها توجه بیشتری گردد و نمیدانم منظور از اینکه روستائیان می‌بایست نصف هزینه برق را بدهند چیست. آیا نصف حق امتیاز را باید بدهند یا باید نصف هزینه خط انتقال از فشار قوی تا روستا را بپردازند. بهر حال رسانیدن برق بروستائیان یکی از جهات جلوگیری آنان از مهاجرت آنان بشهرها است.

• فصل پنجم - حمل و نقل و ارتباطات - برای انجام آن اعتباری در حدود ۵/ ۲۳۸ میلیارد ریال تخصیص یافته است که نسبت بسال گذشته ۸۵٪ افزایش دارد که بسیار بجا و بمورد است. در زیر فصل برنامه‌های مختلفی ا زجمله ساختمان شاهراهها و راه اصلی و نگه داری آنها و هم چنین راههای فرعی و راههای روستائی و راه آهن و بنادر – فرودگاهها – برنامه نگه داری فرودگاهها ذکر شده است که از عظمت کار وزارت راه و ترابری حکایت می‌کند. وزارت راه و ترابری اب این مسئولیت‌های مهم فاقد نیروی انسانی کافی است زیرا با بازار فراوان کار برای مهندسین کمتر مهندس جوان روی بوزارت راه و ترابری می‌آورد. اکثرا کسانی هستند که از چند سال قبل بوزارت راه آمده‌اند اینک بعلت سابقه خدمت در این وزارت خانه مانده‌اند.

من با ده سال سابقه خدمت در وزارت راه بخوبی میدانم که وزیر راه از این حیث چقدر در مضیقه است و می‌بایست برای رفاه کادر فنی وزارت راه چاره اندیش شود. تمام نمایندگان مجلس چشم براه اعم از اصلی و فرعی و روستائی نیاز دارند (صحیح است – احسنت) یکی از کارهای مهم دولت تخصیص ۹ میلیارد ریال برای ساختمان راههای روستائی است. که امید است با مدیریت مدیران کل راههای استان در جلب همکاری روستائیان و بهره گیری از ماشین آلات شرکت ره گستر راههای بسیاری در روستا ساخته شود و این مشکل عظیم روستائیان کشور حل گردد.

توجه به توسعه راه آهن بسیار ضروری است. همه میدانیم که بیشتر حمل و نقل در کشورهای اروپائی با راه آهن است با اینکه رضا شاه کبیر پایه راه آهن را گذارد و متفقین از آن برای پیروزی خود بهره مند شدند و چیزی هم بما ندادند بلکه یکی از آنها می‌خواست بتمامیت ارضی ایران لطمه بزند. و نیز در زمان شاهنشاه آریا مهر بتوسعه راه آهن همت گمارده شد لکن پیشرفت آن هم آهنگ با سایر وسائل ارتباطی از جمله هواپیمائی نیست بنادر ایران نیز باید نوسازی شوند که ما برای تخلیه بارها آن قدر هزینه نپردازیم. خوشبختانه در مورد فرودگاهها چند روز پیش کلنگ آغاز ساختمان فرودگاه بین المللی در کیلومتر ۱۸ جاده ساوه بزمین زده شد که ساختمان آن با ترافیک زیاد هوائی که همگام با پیشرفت کشور مایه افتخار است. لکن در مورد هواپیمائی نارسائی‌ها زیاد است و بارها در مجلس عنوان شده است. تأخیر حرکت و ورود زیاد است. مسافرین از برخورد با مهمانداران نارضی هستند. از عدم توجه بمسافرین شکایت می‌شود. این مسائل اگر چه فرعی است ولی باید توه داشت که هدف از یک تشکیلات مهم جلب رضایت مردم است و اگر هدف برآورده نشود آن تشکیلات فلسفه وجودی خود را از دست می‌دهند.

در خاتمه از شکیبائی همگان سپاسگزارم و از خداوند متعال مسئلت دارم که همه ما را در زیر سایه بلند پایه شاهنشاه آیرا مهر در خدمت بملت ایران موفق بدارد.

(احسنت – احسنت)

نایب رئیس - آقای رامبد فرمایشی دارید بفرمائید.

رامبد (وزیر مشاور در امور پارلمانی) – جناب آقای رئیس، سروران عزیزم، نمایندگان محترم، رئیس دولت مبادرت به پاسخگوئی کرده و توضیحات لازم را بعرض مجلس شورای ملی میرسانند ولی سخنان، ایرادات و انتقادات بسیار اصولی که جناب آقای دکتر سواد کوهی کرده بودند و بمناسبت اشتغال اضطراری که جناب آقای دکتر سواد کوهی کرده بودند و بمناسبت اشتغال اضطراری که جناب آقای نخست وزیر داشتند و بر خلاف تمایل قبلی خودشان نتوانستند در جلسه حضور پیدا کنند یکایک فرمایشاتتان را من یادداشت کردم و بعد حضور ایشان میرسانم و از هم اکنون عرض می‌کنم که یکایک آنها مورد توجه دولت و تشکر دولت قرار خواهند گرفت، فقط یک چیز مرا به پشت این تریبون کشید و آن هم احساس و میزان همدلی نمایندگان محترم با دولت است (صحیح است) چون در ضمن فرمایشات جناب آقای سواد کوهی عبارتی شنیدم و مثالی آوردند و اندرزی دادند و آن از حضرت علی علیه السلام بود که فرمودند که وقتی با برادر خود صحبت می‌کردند شمع را خاموش می‌کردند که از بیت المال خرج نکنند بوحدانیت حق قسم این عین عبارت و اندوز و دستور العملی بود که رئیس دولت دیروز در هیئت دولت بوزراء دادند (احسنت – احسنت).

نایب رئیس - آقای افتخار بفرمائید.

محمد صادق افتخار – با اجازه مقام ریاست و خانمها و آقایان محترم چون ۲۳ نفر از همکاران گرامی و شب و دو روز در مجلس بیتوته کردند که وقت داشته باشند صحبت کنند بنده سعی می‌کنم بیانات خودم را خلاصه کنم در پرتو رهبری شاهنشاه آریا مهر کشور ما به پیشرفت اهای چشمگیر در زمینه اقتصادی و اجتماعی نائل آمده و در سایه امنیت و ثبات اقتصادی و اجتماعی نائل آمده و در سایه امنیت و ثبات اقتصادی و سیاسی گام‌های بزرگی در راه اجرای طرح‌های عظیم صنعتی و عمرانی برداشته شده است در بودجه تقدیمی توسط دولت جناب آموزگار ادامه رشد و بهبود کیفیت زندگی مردم مورد نظر بوده برای گسترش هر چه بیشتر اقتصاد کشور و توسعه رشد اقتصادی با استفاده از سیاست صرفه جوئی و جلوگیری از ریخت و پاشهای غیر ضروری از هزینه‌های اداری و جاری کسر و بر اعتبارات عمرانی افزوده شده است و این یکی از ویژگی‌های بودجه سال ۳۷ است که می‌توان آنرا سازنده و امید بخش نامید و نیز بمنظور کاهش اتکاء به نفت درصد درآمدهای غیر نفتی به کل درآمدهای دولت که در سال ۳۵ بیست و چهار و در سال ۳۶ سی درصد بوده در سال ۳۷ به سی و شش درصد رسیده ضمن اظهار تشکر از جناب نخست وزیر و هیئت محترم دولت همچنین کمیسیون بودجه که مدت چندین روز بودجه را مورد بررسی قرار دادند عرایض خود را درباره کلیات بودجه باختصار باستحضار میرساند جناب آموزگار در موقع تقدیم بودجه فرمودند سیاست دولت تنها به گسترش فعالیت‌های اقتصادی و افزایش درآمد سرانه معطوف نبوده بلکه ارتقاء و بهبود کیفیت زندگی مردم در سرلوحه برنامه دولت قرار داشته کیفیت زندگی مردم در سرلوحه برنامه دولت قرار داشته و دارد حق هم همین است زیرا هدف از رشد صنعتی و اقتصادی تأمین عالیترین سطح زندگی مادی و معنوی برای افراد جامعه است. در امر مبارزه با تورم با اجرای قانون جلوگیری از افزایش نامتناسب بهای زمین همچنین قانون تکمیل و اجاره واحدهای مسکونی از بورس بازی زمین جلوگیری کرده تا اندازه‌ای در تعدیل مال الاجاره‌ها مؤثر بوده است د رمورد شاخص بهای کالاهای مصرفی متأسفانه اخیرا عده‌ای سودجو با ایجاد کمبودهای مصنوعی قیمت‌ها را بالا برده‌اند و طبقات کم درآمد و متوسط را با مشکلاتی روبرو ساخته‌اند همه آقایان توجه داشته‌اید که قیمت نارنگی به کیلوئی ۷۰۰ ریال رسیده است پرتقال که تا یکاه قبل ۱۵ ریال بود که کیلوئی ۹۰ ریال می‌فروشند مرغ و تخم مرغ کمیاب و گران است من نمیدانم مسئول کیست و چه کسی باید با این عوامل نامطلوب مبارزه نماید فایده وجودی تشکیلات عظیماطاق اصناف و کمیته حمایت از مصرف کننده چیست؟ اگر بالا رفتن قیمت مواد مصرفی موجب و تولیدی را به ثمن بخس از تولید کننده می‌خرند و بهر قیمت که بخواهند می‌فروشند و موجبات عدم رضایت کننده و مصرف کننده را فراهم می‌آورند در مورد تأمین مسکن دولت مبلغ ۱۴۰ میلیارد ریال برای ساختمان خانه‌های سازمانی و ارزان قیمت اختصاص داده همچنین با اعطای کمک‌های اعتباری برای تأمین مسکن گام بزرگی برای رفع این مشکل برداشته است آنچه مهم است اجری صحیح این سیاست و برنامه است باید برای تأمین مسکن کارمندان و فرهنگیان در شهرستان‌ها اولویت قائل شد و تمام اعتبارات را به چند مرکز استان و نقاط جاذب جمعیت دیگر اختصاص نداد برای تشویق کارمندان بخدمت در شهرستان‌ها بهترین وسیله تأمین مسکن است باید با تشکیل شرکت تعاونی مسکن و استفاده از اعتبار و زمین‌های ملی بای تأمین مسکن در شهرها اقدام شود نوسازی و بازسازی روستاها نیز ضروری است و باید قسمتی از اعتبارات را باین کار تخصیص داد مشکل بزرگی که بیشتر روستاها با آن مواجه‌اند اینست که منابع طبیعی کلیه زمین‌های حریم وستا راملی نموده و وزارت کشاورزی و عمرانی روستائی اجازه تفکیک اراضی زراعتی نمی‌دهد در نتیجه روستائیان برای کارهای عمرانی و توسعه ساختمانی ده زمین ندارند باید در این مورد فکری کرد و لااقل زمین‌های ملی شده را به قیمت عادله در اختیار افراد ساکن ده گذاشت استدعای من این است که اگر برای اینکار احتیاج بمقررات قانونی است اقدام شود.

در مورد عدم تمرکز و منطقه‌ای کردن فعالیت‌های عمرانی و اجرائی و استانی کردن اعتبارات جاری وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و تفویض اختیار باستان کافی نیست باید برای اجرای برنامه‌های عمرانی به شهرستانها حتی بخش‌ها اختیار داده شود که تحت نظارت و راهنمائی مسئولین امر خود کارهای مربوط به خود را انجام دهند باید کادرهای فنی و اجرائی استان‌ها تقویت گردد و بخصوص برای جلوگیری از گسترش بیش از حد مرکز ادارات و مؤسسات دولتی که وجود آنها در مرکز ضرورتی ندارد به مناطق مختلف کشور انتقال داده شود سیاست عدم تمرکز وقتی کاملا قابل اجرا است که کلیه اعتبارات جاری و سرمایه گذاری به نسبت بین تمام مملکت تقسیم شود و اصل عدالت در توزیع اعتبارات با توجه به نیازها در نظر گرفته شود اگر بشهرستان‌ها توجه بیشتری مبذول گردد و امکانات زندگی مطلوب فراهم گردد از گزارش بسوی شهرهای بزرگ کاسته می‌شود (مظهری – آنوقت بلیط بخت آزمائی را کی می‌فروشد) متأسفانه به نقاط دور افتاده کمتر توجه شده و جز در چند سال اخیر که هر سال مبلغی بعنوان اعتبارات خاص ناحیه‌ای در اختیار شهرستان هاست به شهرهای دور افتاده عنایتی نشده روستاهای دور افتاده امروز – آب- برق – بهداشت و آموزش و پرورش، لزوم توجه بیشتر از طرف مقامات محترم اجرائی ایجاب می‌نماید زیرا این خواسته‌ها مشروع و قانونی است و مردم در عصر رستاخیز خواستار رفع این نیازها و مایحتاج خود هستند جناب نخست وزیر در بیانات خود در موقع تقدیم بودجه فرمودند بهسازی شهری و روستائی و سالم سازی محیط زیست مورد نظر بوده برای هر کدام اعتبار لازم منظور شده است بادی ار محل اعتبار کمک برنامه‌های عمران شهری بیشتر بنقاط دور افتاده که کمتر مورد عنایت بوده‌اند کمک شود توجه بآموزش و پرورش کشور و اختصاص مبلغ ۳۰۲ میلیارد ریال اعتبار برای این بخش یعنی سی درصد افزایش نسبت به سال قبل یکی از اقدامات مهم و ارزنده دولت است. میدانم تمایل به کسب دانش خواسته هر فرد است و امروز در دور افتاده ترین روستاها مردم علاقمندند فرزندان خود را بمدرسه بفرستند و تحصیل دانش را بحق ضروری میدانند وزارت آموزش و پرورش باید نسبت به گسترش آموزش در سطح روستاها همچنین بهبود کیفیت و بالا بردن سطح معلومات دانش آموزان اقدام نماید افزایش سریع دانش آموزان این وزارتخانه را با مشکلات و کمبودمعلم، مدرسه و ابزار آموزش روبرو نموده است ایجاد موجبات رفاه بیشتر برای معلمان و مربیان بخصوص تأمین مسکن و اجرای طرح کارانه موجب تشویق مردم به استغال معلمی می‌گردد در مورد القاء بگروه‌های ده و یازده عده‌ای از دبیران شکایت دارند که درست است که حد نصاب امتیاز لازم برای گروه ده از ۹۰ به ۵۵ رسیده ولی در برابر امتیاز مدال و نشان از ۱۰ به ۵۰ تقلیل یافته و ۳۰ امتیاز که در اختیار رئیس اداره بوده حذف شده یعنی در حقیقت با سابق تفاوتی ندارد د رمورد مدرسه باید اذعان کرد که ایجاد ساختمان‌های مورد احتیاج در مدت کوتاه در سراسر مملکت ممکن نیست باید برای نوسازی و ساختمان مدارس در روستاها و شهرهای دور افتاد اولویت قائل شده و با تشویق مردم به ساختمان مدرسه و بذل مال در راه این عمل نیکوکارانه بگسترش آموزش کمک کرد تأمین ابزار آموزش با توجه باینکه برنامه‌های جدید آموزشی بر اساس آزمایش بنیاد شده ضروری است و متأسفانه در این مورد کمبودهای فراوانی بخصوص در شهرستان‌ها و نقاط دور افتاده وجود دارد باید نسبت بایجاد و تکمیل آزمایشگاهها و تربیت کادر مورد لزوم اقدام نمود در مورد تحصیلات عالیه با وجود گسترش و ایجاد دانشکده‌ها و مدارس عالی در نقاط مختلف هنوز برای تربیت نیروی انسانی مورد لزوم رشته‌های مختلف احتیاج زیادتری داریم اما موضوعی که موجب نگرانی خانواده‌ها شده ازدیاد روز افزون داوطلبان ورود بدانشگاه و مؤسسات عالی است شک نیست که هیچ کشوری نیمتواند همه افراد را در آموزش عالی وارد کند و اصولا این کار صحیح نیست چه مدارس عالی برای تأمین نیروی انسانی مورد احتیاج جامعه است و آنچه بیشتر مورد احتیاج جامعه امروز ماست تکنسین وکارگر ماهر است نه مهندسین و صاحب تحصیلات عالی.

نایب رئیس – آقای افتخار تأمل بفرمائید از خبرنگاران مطبوعات هنوز کسی در جلسه حاضر نشده است و این خلاف آئین نامه مجلس شورای ملی است (نمایندگان – احسنت)

(پزشکپور – اگر هم حضور داشتند اثری نداشت چون از جلسه امروز صبح فقط در دو سطر تشکیل آن را نوشته بودند)

افتخار می‌بایست دانش آموزان را قبل از پایان تحصیلات متوسطه برشته‌های حرفه‌ای و فنی که مورد احتیاج جامعه است جلب نمائیم و آنان را طوری تربیت کنیم که جذب بازار کار شوند این کاری است که تا کنون نکرده‌ایم و نتیجه آن کمبود چشمگیر کارگران فنی است دلیل آن هم اینست که مدارس حرفه‌ای تأسیس کرده و سرمایه گذاری سنگینی برای خرید ماشین آلات و وسائل خرج کرده‌ایم ولی عملا استفاده‌ای نمی‌بریم دانش آموزان وقت می گذرانند و دیپلم می‌گیرند تا از مزایای قانونی آن استفاده کند و بکاری که مغایر تخصص آنان است مشغول شوند باید با مدرک گرائی مبارزه شود و بخصوص در مدارس حرفه‌ای و صنعتی اصولا دیپلمی در کار نباشد ه رکه علاقه دارد بیاید کار یاد بگید و برای، اینکه از وجودش در کارگاهها استفاده شود و مهمتر معرف او نمونه کارش باشد مدارس حرفه‌ای دبیرستان‌های صنعتی ما تاکنون چند نفر فارغ التحصیل داشته‌اند و بچه کار مشغولند چرا امروز مجبوریم برای تأمین احتیاج از خارج کارگر فنی وارد کنیم زیرا فارغ التحصیل‌های هنرستان‌ها یا برای گرفتن مدارک بالاتر ادامه تحصیل داده‌اند و یا اکثریت آنها با استفاده از مدرک دیپلم در ادارات استخدام شده‌اند چون چیزی یاد نگرفته باید برای اینگونه مراکز حرفه‌ای هنر آموز و استادکار مورد لزوم تأمین نمود آموزش باید همراه با تقویت ایمان و پرورش نیروی معنوی و اخلاقی باشد تا جوانانی با ایمان میهن پرست و وظیفه شناس پرورش دهد شاهنشاه در کتاب بسوی تمدن بزرگ فرموده‌اند معتقدات مذهبی روح و جوهر حیات معنوی هر اجتماع است زیرا بدون این پشتوانه استوار هیچ اجتماعی هر قدر هم از نظر رفاه مادی پیشرفته باشد جز اقتصادی سرگشته و راه گم کرده نخواهد بود. پس لازم است وزارت آموزش و پرورش برنامه‌ای برای تربیت دینی و تقویت مبانی معنوی نسل جوان ترتیب دهد و نسبت به گسترش آموزش‌های اخلاقی و معنوی بطریق صحیح و مؤثر از سطح کودکستان تا دانشگاه‌ها اقدام نماید در زمینه امور اقتصادی جناب نخست وزیر بیان فرمودند دولت ضمن فراهم آوردن تسهیلات لازم برای فعالیت بخش خصوصی از هر نوع سرمایه گذاری در مواردی که خود مردم بر آن توانا باشند خودداری خواهد نمود حمایت سالم از صنایع داخلی برای افزایش تولیدات و گسترش تکنولوژی ملی و کم شدن وابستگی ما به کشورهای دیگر ضروری است شاهنشاه بارها فرموده‌اند که نباید متکی بر درآمد نفت باشیم نفت حداکثر تا ۲۵ تا ۳۰ سال دیگر تمام می‌شود و باید درآمد حاصل از صدور کالاهای صنعتی و صادراتی جایگزین درآمد نفت شود ولی این حمایت مشروط بر آنست که تولید کنندگان با استفاده از حمایت دولت برای بالا بردن میزان تولید و کیفیت کالای خود بکوشند بطوریکه کالاهای صنعتی ما هم اط نظر کیفیت و هم قیمت قابل رقابت در سطح بین المللی باشد کاستن از میزان تولید گرانی و پائین آوردن کیفیت تولیدات با مصالح ملی ما مغایر است متأسفانه تاکنون در این مورد اقدامات دقیقی انجام نگرفته بسیاری از تولیدات کیفیت کالای خود را پائین آورده‌اند بطوریکه نه تنها قابل رقابت در سطح بین المللی نیست بلکه در داخل کشور نیز ایجاد علاقه نسبت به مصرف کالای خارجی ایجاد نموده دولت باید با نظارت دقیق و برنامه‌های صحیح و ضوابط معین علاوه بر گسترش فعالیت‌های صنعتی بخش دولتی بخش خصوصی را نیز به فعالیت و کار بیشتر و تولید کالاهای بهتر وادار نماید. در زمینه تولیدات کشاورزی و خودکفائی نسبی مواد مصرفی اعتبارات کشاورزی و دامپروری به رقمی معادل ۱۰۶ میلیارد ریال رسیده که با مقایسه با سال ۳۶ بیش از سی و نه درصد افزایش نشان می‌دهد این اقدام همچنین افزایش اعتبارات بانک تعاون کشاورزی و تشویق سرمایه گذاری در امر کشاورزی گام بزرگی در راه گسترش کشاورزی و بی نیازی از ورود مواد مصرفی است ولی باید دید این اعتبارات چگونه بمصرف می‌رسد و استفاده کنندگان از اعتبارات چه کسانی هستند. شک نیست که ایجاد کشاورزی یکپارچه و مکانیزه از طریق ایجاد مجتمع‌های کشت و صنعت و تشکیل شرکت‌های سهامی زراعی مشروط براینکه با مدیریت صحیح و اجرای اصل صرفه جوئی و حداکثر بهره برداری از سرمایه اجرا گردد موجب بالا رفتن تولیدات کشاورزی می‌گردد ولی تا مادامی که کشاورزی مکانیزه بهمه روستاها نرسیده نباید از گسترش کشاورزی سنتی غافل بمانیم در چند سال اخیر بعلت توجه کمتر کشاورزی و نابرابری سطح درآمد شهری و روستائی بسیاری از روستائیان آب و زمین خود را رها کرده بشهرها مهاجرت نموده‌اند و علاوه بر مشکلات فراوانی که برای شهرهای بزرگ بوجود آورده‌اند موجب کاهش تولیدات داخلی شده‌اند کارشناسان وزارت کشاورزی و عمران روستائی در قسمتی از گزارش خود در مورد موقعیت طبیعی و جغرافیائی منطقه لارستان نوشته‌اند که بواسطه بدی شرائط زیست و محدودیت‌های اقلیمی روستائیان کمتر به فعالیت‌های کشاورزی روی آورده و بواسطه نزدیکی منطقه به خلیج و شیخ نشین‌ها اکثرا جهت کسب درآمد نسبتا خوبی هم بدست می‌آوردند که بدون برنامه هزینه نموده دوباره راهی انجامی شوند بنابراین اسکان اینگونه افراد در منطقه و اشغال بکار کشاورزی که در مقایسه با آن درآمد کمتری دارد تا حدی مشکل بنظر می‌رسد جناب نخست وزیر در کمیسیون برنامه فرمودند مهاجرت روستائیان نباید موجب نگرانی شود چون فعلا پنجاه درصد جمعیت ایران در روستاها زندگی می‌کنند که اگر اراضی قابل کشت کشور را بین آنها تقسیم می‌کند که اگر اراضی قابل کشت کشور را بین آنها تقسیم کنیم بهر خانواده سه هکتار زمین می‌رسد و درآمد حاصل از سه هکتار زمین برای زندگی در دوران تمدن بزرگ کافی نیست این موضوع مورد تأیید همه است باید ترتیبی داد که با کار کردن عده‌ای کمتر در کار کشاورزی درآمد بیشتری بدست آورند این عمل در صورتی ممکن است که یکپارچه و مکانیزه کرده کشاورزی از زمینها بهره برداری شود سال گذشته ایران بیش از یک میلیارد دلار واردات کشاورزی داشته جمعیت کشور ما ظرف مدت سی سال دو برابر شده و در حال حاضر هر سال حدود یک میلیون نفر به جمعیت کشور افزوده می‌شود از طرفی افزایش درآمد میزان مصرف را افزایش داده و باین ترتیب تاضا برای محصولات کشاورزی و غذائی چند برابر شده است حال اگر زمین‌های قابل کشت و آب محدود کشور بدون استفاده بماند چگونه می‌توان انتظار داشت که محصولات مورد نیاز تولید گردد. علت عدم علاقه به کشاورزان ترقی بیش از اندازه دستمزد کارگران کشاورزی هزینه کاشت و برداشت. گرانی بیش از حد وسایل کشاورزی است باید قیمت گذاری محصولات بر اساس واقعیات و با توجه به هزینه کاشت و برداشت صورت گیرد و با ایجاد شرکت‌های تعونی و قطع دست واسطه‌ها درآمد کشاورزان بالا رود صنایع دستی در روستاها ایجاد گردد تا با استفاده از اوقات بیکاری کشاورزان بتواند صنایع دستی بالا بردن درآمد آنان کمک شود روستاها در قدیم مهمترین سنگر دفاعی مملکت بوده‌اند نباید آنها را از سکنه خالی کنیم با ایجاد امکانات رفاهی تأمین آب – برق بهداشت و آموزش و پرورش روستائیان را به سکونت در ده راغب نمود و برای ایجاد کار کارخانجات بخصوص کارخانه‌های وابسته به کشاورزی را به سطح روستاها برد باید برای روستائی راه ساخت تا بتواند محصولات خود را ببازار عرضه کند بدولت جناب آموزگار تبریک می‌گویم که برای اولین بار در بودجه دولت مبلغ نه میلیارد ریال براه‌های روستائی اختصاص داده شده و این مبلغ بر اساس ضوابطی بین استانها تقسیم می‌گردد امید است در سطح استانها نیز با توجه به نیاز شهرستان‌ها و ضوابط معینی تقسیم گردد متأسفانه تاکنون در توزیع اعتبارات عمرانی به مناطق دور افتاده کمتر توجه شده است همانطوریکه جناب آقای آزمون استاندار فارس در مصاحبه با روزنامه کیهان اظهار داشتند چهار صد روستای لارستان فاقد راه است چگونه توقع داشته باشیم که این روستائیان در ده بمانند و به کار کشاورزی مشغول شوند درست است که روستاهای ایران پراکنده است ولی بهر حال باید برای آنها فکری کرد چون آنها هم ایرانی هستند و می‌خواهد مانند سایر هموطنان از تحولات عصر جدید بهره مند گردند در مورد تأمین آب مورد نیاز کشاورزی با توجه به کمی بارندگی باید از هر قطره آب حداکثر بهره برداری شود و از هدر رفتن آب جلوگیری گردد خوشبختانه این برنامه مورد توجه دولت است قبلا پیشنهاد کرده‌ام باز م تکرار می‌کنم که با ایجاد سدهای کوچک حتی سدهای خاکی باید سیلاب‌ها را مهار کرد حداقل فایده آن غنی کردن سفره‌های آب زیر زمینی است این کار بخصوص در مناطق جنوبی کشور که آب باندازه کافی وجود ندارد و دارای باران‌های سیل آسا و ناگهانی است ضرورت بیشتری دارد در زمینه برق ۳۱۲ میلیارد ریال در سال ۳۷ سرمایه گذاری خواهد شد که با مقایسه با اعتبار سال ۳۶، چهل و شش درصد افزایش نشان می‌دهد ایجاد کارخانه‌های برق اتمی و نیروگاههای بزرگ حرارتی توسعه شبکه‌های خطوط انتقال نیرو و اتصال مراکز بزرگ نیرو از مهمترین کارهائی است که انجام می‌گیرد و امکان تأمین برق مطلوب در شهرها و روستاها مسیر فراهم می‌سازد و برای اولین بار رقمی برای تأمین برق روستائی اختصاص داده شده که جای شکر است بخصوص که دولت پنجاه درصد از هزینه برق رسانی روستاها را تقبل نموده است اما ضمن اینکه اولویت تأمین برق مراکز صنعتی و نقاط پر جمعیت مورد تأإیید هستند نباید از شهرها و روستاهائی که خارج از مسیر انتقال غافل ماند روستاهای دور افتاده بجرم دور افتادگی نباید از همه مزایای زندگی محروم باشند و احساس کنند که مورد کم لطفی و بی توجهی قرار گرفته‌اند چون در این مورد نیز متأسفانه تفاوت چشمگیری وجود دارد در حالی که بعضی از استانها و شهرستان‌ها تا هشتاد درصد روستاها دارای برق هستند در بعضی نقاط دیگر از جمله لارستان تعداد روستاهای زیر پوشش برق منطقه‌ای به دو درصد نمی‌رسد باید اعتبارات با توجه به نیاز و با توجه باینکه هزینه ایجاد نیروگاه در نقاط خارج از مسیر شبکه سراسری زیادتر می‌باشد تقسیم گردد بهر حال بیش از این وقت تان را نمیگرم توفیق جناب آموزگار و همکاران ایشان را در راه خدمت بشاهنشاه و میهن از خداوند خواهنم امیدوارم در اجرای برنامه‌های عمرانی به نقاط دور افتاده که قبلا کمتر مورد عنایت قرار گرفته‌اند توجه بیشتری مبذول فرمایند. (احسنت – احسنت)

نایب رئیس - این جلسه را ختم می‌کنیم، جلسه بعد ساعت ۸ بعدازظهر تشکیل خواهد شد. دستور جلسه ادامه بحث در کلیات لایحه بودجه سال ۲۵۳۷ می‌باشد.

(ساعت نوزده جلسه پایان یافت)

نایب رئیس مجلس شورای ملی – دکتر حسین خطیبی.