مذاکرات مجلس شورای ملی ۹ اردیبهشت ۱۳۴۸ نشست ۱۲۹
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ۹ اردیبهشت ۱۳۴۸ نشست ۱۲۹
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره ۲۲
جلسه: ۱۲۹
فهرست مطالب:
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: دکتر الموتی- مجید محسنی- دکتر گاگیک- پردلی- دکتر بیت منصور
۳- تصویب صورت جلسه
۴- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای مهندس ظهیری معاون وزارت آب و برق
۵- تقدیم سه فقره لایحه و دو فقره صورت دیون به وسیله آقای قوام صدری معاون وزارت دارایی
۶- ادامه مذاکره و تصویب گزارش یک فوریتی کمیسیون کشور راجع به مبارزه با خطرات سیل و ارسال به مجلس سنا
۷- اعلام وصول و قرائت نامه یک فقره لایحه قانونی از مجلس سنا
۸- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
| مجلس ساعت نه صبح به ریاست آقای عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
رئیس- اسامی‌غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
غائبین بااجازه
- آقایان پرویزی- تیمسار حکیمیان- دکتر اسفندیاری- رضازاده- دکتر موثقی- مهندس قادرپناه- دکتر حکیم شوشتری- شیخ بهائی- دکتر گاگیک- کریم بخش سعیدی.
غائبین بی اجازه
- آقایان پاینده- فضائلی- شاهنده.
غائبین مریض
- آقایان بهادری- خانلر قراچورلو- شکیبا- مهندس اربابی- پزشکی- روستا- سلیمانی کاشانی- عامری- مهندس عطائی- کمالوند- بانو ابتهاج سمیعی.
- بیانات قبل از دستور آقایان: دکتر الموتی- مجید محسنی- دکتر گاگیک- پردلی- دکتر بیت منصور
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: دکتر الموتی- مجید محسنی- دکتر گاگیک- پردلی- دکتر بیت منصور
رئیس- نطقهای قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای دکتر الموتی بفرمائید.
دکتر الموتی- جناب آقای رئیس، همکاران معظم، در چند روز اخیر همه ما شاهد یک پیروزی تازه برای ملت ایران بودیم به عقیده من این پیروزی تنها برای مله ایران نبود بلکه پیروزی برای همه مردم آزاده جهان و مللی بود که سالها و قرنها با اصول استعماری در جهان مبارزه می‌کنند (صحیح است) ما لازم می‌دانیم قبلا به وجود ارتش دلیر و نیرومند ایران که با کمال رشادت و سربلندی و افتخار از مرزهای وطن عزیز ما دفاع کرده و می‌کنند افتخار کنیم و به همه افسران و درجه‌داران و افراد ارتش نیرومند ایران درود فراوان بفرستیم (احسنت) ایران ملتی است صلح دوست شاهنشاه بزرگ ما پرچم صلح و آزادی را در اقصی نقاط دنیا به اهتزاز درآورده‌اند. ندای صلح خواهی و بشر دوستی رهبر ملت ایران در همه جا طنین‌انداز است و همه ملل جهان شاهنشاه ما را پیامبر صلح و آشتی می‌دانند و می‌شناسند (صحیح است) به همین جهت است که در خیلی از مسائل بین‌المللی نقش شاهنشاه بزرگ ما نقش میانجی برای صلح و دوستی و آشتی است اما تأسف آور است که گفته شود در همسایگی ما دولت عراق یا تحت تأثیر سیاست‌های ماجراجویانه یا سیاست‌های استعماری یا سیاست‌های مرموزی روشی اتخاذ کرده است که به هیچ وجه با اصول دوستی ملتین ایران و عراق وفق نمی‌دهد (صحیح است) ملت ایران از این روش هیئت حاکمه عراق منزجر و متنفر است (صحیح است) روزنامه‌ها را می‌بینیم این روزها گروهی از هم وطنان عزیز ما، گروهی از ایرانیان مقیم عراق، گروهی از زوار که به عشق اعتاب مقدسه در خاک عراق به سر می‌برند مورد ظلم و شکنجه و تجاوز مأمورین متجاوز عراق قرار گرفته‌اند (صحیح است) این روش وحشیانه برای همه ملل دنیا تنفر آور و انزجار آور است مردم عراق در مملکت ما هستند همه اتباع بیگانه هم در این مملکت زندگی می‌کنند از کلیه حقوق انسانی که وجود دارد بهره‌مند هستند ولی این روشی که مأمورین و شرطه‌های عراقی پیش گرفته‌اند که به خانه‌های ایرانیان می‌ریزند و مغازه‌های آنها را چپاول می‌کنند از خانواده‌ها گروهی را به ایران می‌فرستند و گروهی را در عراق در زندانها نگاه می‌دارند این روش تنفر آمیز مورد اعتراض همه مردم ایران و همه مردم آزاده جهان است و ما از دولت ایران و از سازمان ملل و به خصوص از علمای اعلام می‌خواهیم که دولت عراق را مجبور کنند که به این روش بسیار زننده و وحشیانه که حتی می‌توان گفت در قرون وسطی هم کمتر سابقه داشته است خاتمه بدهند (صحیح است، احسنت) متأسفیم که می‌بینیم مأمورین دولت عراق حتی دامنه تجاوز را به حدی توسعه داده‌اند که علاوه بر غارت مغازه‌های اتباع ایران و ایرانیان مقیم عراق و به هم زدن زندگی زوار و خانواده‌های ایرانی حتی به مدرسه ایرانی‌ها رفته‌اند و وابسته فرهنگی ایران را بازداشت کرده‌اند و گروهی از مأمورین ایرانی را به دستگاههای انتظامی‌خودشان برده‌اند. این روش، بسیار زننده و وحشیانه است و ما از دولت می‌خواهیم هرچه زودتر از هر طریق که ممکن است به این وضع رقت بار و تأسف انگیز که در دنیا مورد انزجار همه است خاتمه داده شود (صحیح است). اما باید دولت عراق چرا دست به چنین روشی زده است. متأسفانه در همسایگی ما عراق وضع حکومتها اساساً روشن نیست هرچند صباحی گروهی سر کار هستند دولت ایران که در کمال حسن نیت و کمال دوستی همواره علاقمند به حل هرگونه مشکلی به خصوص با همسایگان خود بوده است کراراً با دولت‌های عراق مذاکره کرده است ولی هر دولتی که نماینده اش به ایران آمده است و یا هر هیئتی که آمده است آن حکومت سرنگون شده و سیاست این دولت از نظر بین المللی و جهانی به هیچ وجه روشن نیست برای اینکه دولت‌های موقت و کودتائی هرچند یک صباحی سر کار هستند با یک سیاست و روش تازه‌ای. مطلبی که دولت ایران اعلام کرده است که قرارداد استعماری ۱۳۱۶ کان لم یکن است یک حقوقی است که دولت ایران و ملت ایران بر اساس حقوق بین‌المللی و موازین و مصوبات سازمان ملل با استناد به آن عمل درست و قانونی را انجام داده است که بنده متن آن مواد را اینجا قرائت می‌کنم همانطور که جهانیان می‌دانند ملت ایران خواهان آنچنان حقوقی است که در همه کشورها آن را شناخته‌اند و وجود دارد تنها ما و عراق نیستیم که سر حد مشترک داریم خیلی از ممالک دنیا در کنار این رودخانه‌ها زندگی می‌کنند و قراردادهایی دارند طبق اصول حقوق بین‌المللی کلیه رودهایی که از خاک بیش از یک کشور عبور می‌کنند و به دریای آزاد می‌ریزند و قابل کشتیرانی باشند این رودخانه‌ها رود بین‌المللی خوانده می‌شوند (صحیح است) و نظیر این رودخانه‌ها رود دانوب هست، راین، سن لوران آمازون و اروند رود است باید ببینیم در دنیا این کشورها در این رودخانه‌ها به چه طرز عمل می‌کنند. ملت و دولت ایران خواستار آن است که حقوقی که مجامع جهانی بر اساس مطالعات زیاد معین کرده‌اند در اروند رود شناخته شود همه ممالک سعی می‌کنند در راه حقوق ملی خودشان گام بردارند یک دولتی نمی‌آید بگوید من قبول ندارم پس این دولت نیست این یاغی است و از این قبیل یاغی‌گری‌ها ممکن است بشود ولی خیلی زود منکوب و مغلوب خواهد شد (صحیح است) برای رودخانه‌های بین‌المللی و رودخانه‌هایی که در مرز دو کشور هست این مسئله‌ای نیست که امروز مطرح شده باشد در اروپا از بعد از شکست ناپلئون در آنجا این حق به رسمیت شناخته شد و این حق در قرارداد صلح ۱۸۵۶ و قرارداد ۱۹۱۹ و ۱۹۲۰ تأیید شد که چطور و به چه نحو و به چه صورت کشورهای همجوار باید از این رودخانه‌ها استفاده کنند در این قراردادها وجود دارد مهمترین قراردادی که این حق را صریح و روشن بیان کرده قرارداد بارسلون است در این قرارداد صریحاً قید شده است «کلیه نقاط شاهراه آبی قابل کشتیرانی مرتبط به دریای آزاد که دو کشور را از یکدیگر جدا کرده است و یا از دو کشور می‌گذرد و همچنین تمام نقاط یک شاهراه آبی که دو کشور را از یکدیگر جدا سازد و یا از دو کشور بگذرد و به دریا مرتبط شود، رود بین‌المللی است و کلیه کشورها حق کشتیرانی تجاری در آن را دارا هستند در مورد تقسیم این رود میان دو کشور، اگر مرز مشترک میان آنها باشد خط وسط المیاء یا تاول وک مورد توجه خواهد بود». اروند رود رودی است که قسمت اعظم آب آن هم از خاک ایران سرچشمه می‌گیرد و این یک حقوق بیشتری برای دولت ایران بین دو کشور هست و به خلیج فارس که باز هم خلیج ایرانی است می‌ریزد در کجای حقوق بین‌الملل وجود دارد که یک دولتی بیاید و بگوید در چنین رودخانه‌ای من حق دارم و دولت مجاور چنین حقی را ندارد یک کشور مشابهی را پیدا بکنید در دنیا که چنین حرفی را زده باشد غیر از دولت عراق که به عقیده من یک دولت یاغی است چون اگر چنین دولتی وجود دارد که منشور ملل متحد را قبول دارد منشور سازمان ملل را قبول دارد نمی‌تواند خارج از حدود مقررات سازمان ملل حرفی بزند یا عملی انجام بدهد. اما درباره کان لم یکن شناختن قرارداد ۱۳۱۶ یک قراردادی در آن سال دولت عراق شرایط آن روز را فراموش کرده، شرایط تحت الحمایگی و سیاست‌های خارجی را فراموش کرده است یک قراردادی آن روز امضاء شد اما در این قرارداد ماده ۴ و ماده ۵ و ماده ۶ خیلی صریح وضع ایران و عراق را روشن کرده این قرارداد طبق ماده ۶ مقرر کرده است که دولت عراق پس از یک سال قرارداد تازه‌ای با دولت ایران منعقد کند ولی ۳۲ سال این کار را نکرد و تمام حقوقی که آنجا وجود داشته در بودجه دولت عراق رقمی‌به نام درآمد کشتیرانی شط العرب یا اروند رود وجود دارد در حالیکه مکلف و موظف بوده که این پول را بگیرد و خرج لاروبی و خرج اداره و محافظت شط العرب با نظارت ایران بکند ۳۲ سال است این قانون را اجرا نکرده‌اند این مصوبه کمیسیون بین‌الملل سازمان ملل متحد است «نقض یکی از اصول و مواد اساسی یک قرارداد دو جانبه از طرف یکی از طرفین قرارداد، طرف دیگر قرارداد را مجاز می‌نماید که به استناد به عمل فوق قرارداد را ملغی شده اعلام دارد». ۳۲ سال دولت عراق این قرارداد را اجرا نکرده و دولت ایران از روز اول این قرارداد را کان لم یکن می‌شناخته به دلیل اینکه خود دولت عراق این را اجرا نکرده است این هم نظر کمیسیون بین‌الملل سازمان ملل متحد است که به استناد آن دولت ایران این قرارداد را کان لم یکن شناخته (صحیح است) دولت عراق آمده و گفته است که اگر یک کشتی ایرانی با پرچم ایرانی می‌خواهد از رودخانه ایرانی عبور بکند باید از بابت این عبور مبلغی به دولت عراق بدهد در کجای دنیا یک چنین حرفی را ممکن است کسی بزند این عمل یک عمل غیر قانونی و غیر اصولی و غیر انسانی است یک عملی است که در هیچ کجای دنیا حتی خیال می‌کنم در روزهایی هم که کشورهای استعماری در بعضی کشورها حکومت می‌کردند آنها هم اینقدر بی مطالعه عمل نمی‌کردند که دولت عراق دست به یک چنین ادعا و عملی زده است این ادعای دولت عراق نه تنها از طرف ملت ایران و دولت ایران مردود و کان لم یکن است بلکه از طرف همه مردم آزاده جهان مردود و کان لم یکن شناخته شده است و امروز ما می‌بینیم دنیا ما را تأیید می‌کند و همه مردم دنیا می‌گویند دولت ایران می‌گوید طبق اصول بین‌المللی، طبق ضوابط و روشی که در مورد سایر رودخانه‌های مرزی هست طبق همان اصول حاضریم با دولت عراق قرارداد ببندیم و وزارت خارجه ایران پریروز اعلام کرد که اگر دو لت عراق قراردادهای جهانی و اصول حقوق بین‌المللی و مصوبات سازمان ملل را قبول دارد دولت ایران از همین الان حاضر است بر همین اساس با دولت عراق قرارداد ببندد ما تنها با دولت عراق هم مرز نیستیم با ممالک دیگری هم هم مرز هستیم رود ارس بین ایران و شوروی است حقوق ایران شناخته شده است حقوق دولت شوروی هم معین است و حتی سطح همکاری به درجه‌ای رسیده است که امروز دو کشور ایران و شوروی برای بهره‌برداری بیشتر و بهتر از این رودخانه سرمایه گزارش می‌کنند و اقدام می‌کنند این بهترین دلیل حسن نیت دولت و ملت ایران است و بهترین دلیل سوءنیت مقامات عراقی است که خودشان را به یک دامی‌کشیده‌اند که سرانجام این دام برای آنها شوم و خطرناک و نامناسب خواهد بود.
رئیس- آقای دکتر الموتی وقت جنابعالی تمام شد.
دکتر الموتی- بنده برای عرض مطالبم پنج دقیقه دیگر وقت لازم دارم.
مجید محسنی مهر- بنده از وقت خودم به ایشان می‌دهم هرچه بخواهند همه وقتم را می‌دهم.
رئیس- بفرمائید.
دکتر الموتی- خیلی تشکر می‌کنم، ما باید از دولت ایران تشکر کنیم که با کمال صراحت و رشادت کان لم یکن بودن این قرارداد را صریحا اعلام و عمل کرده این اقدام در راه تأمین و دفاع ار حاکمیت ایران بسیار با ارزش و ارزنده است (صحیح است) فراموش نکنید در شهریور ۱۳۲۰ در همین اروند رود دولت انگلستان از دولت ایران تقاضا کرد برای حفظ منافع نفت خیز خوزستان به ایران کشتی جنگی بفرستد ولی رضا شاه کبیر این پیشنهاد را قبول نکرد و گفت ارتش ایران قادر به حفظ و تأمین امنیت هست و احتیاجی به وجود کشتی‌های خارجی نیست ولی کشتی‌های جنگی انگلیس با همکاری دولت عراق به اروند رود وارد شدند و در بصره لنگر انداختند و حتی برای اغفال از ناویان ایران دیدار دوستانه کردند و به دیدار ناویان ما آمدند تا ساعت ۴ بامداد سوم شهریور همین کشتی‌های جنگی به ایران حمله کردند کشتی‌های جنگی ما را غرق کردند و استقلال و امنیت ما را به خطر انداختند تاریخ هرگز فراموش نمی‌کند گروهی از ناویان ایران در آن روز با کمک دولت عراق و به دست بیگانگان شهید و کشته شدند برادر جناب آقای مهندس ریاضی رئیس محترم مجلس جزو همین ناویان بود که به شهادت رسید و برادر من هم جزو نیروهای مسلح شاهنشاهی در خوزستان بود و به دست خارجی‌ها شهید شد (نمایندگان- خداوند رحمتشان کند) ولی دولت و ملت ایران دیگر اجازه نمی‌دهد که عمال بیگانه و دولت‌های تحت الحمایه و ممالکی باشند که بخواهند تحت سیاست‌های استعماری نظیر سوم شهریور به حاکمیت و استقلال و عظمت ایران لطمه بزنند (صحیح است) امروز ملت ایران و دولت ایران از حقوق مرزی ایران با کمال رشادت و سربلندی دفاع می‌کند و هرگونه تجاوزی را منکوب و مغلوب می‌سازد (صحیح است- احسنت) ما تردید نداریم که دولت ایران به پیروی از سیاست صلح جویانه و بشر دوستی شاهنشاه بزرگ، شاهنشاهی که در همه جای دنیا به عنوان پرچمدار آزادی و منادی صلح و نگهبان بشر دوستی شناخته شده اقدامات لازم را معمول خواهد داشت شاهنشاه خواستار این هستند که نه تنها ملت ایران نه تنها مسلمانان جهان، نه تنها همسایگان ایران بلکه همه ملل جهان در صلح و دوستی و آرامش و امنیت به سر برند چنین شاهنشاهی خواستار آن هستند که همسایگان ما همه به این سیاست عالیه توجه بکنند و خود را اسیر سیاست‌های مرموز نسازند و امنیت خودشان و ایران و سایر مناطق را متزلزل نکنند (صحیح است) امروز در سایه این امنیت برنامه‌های وسیع عمرانی در ایران و بعضی کشورهای همسایه به سرعت اجرا می‌شود شاید گروهی هستند که نمی‌خواهند یا حسادت دارند یا علاقه ندارند و می‌خواهند این امنیت متزلزل بشود ولی ملت و دولت ایران با توجه به این سیاست صلح جویانه شاهنشاه ایران خواستار دوستی و برادری با همه ملل مسلمان جهان با همه جهانیان به خصوص با همسایگان خود می‌باشد بی‌شک ما و دولت ما به ملت عراق و به دوستی با ملت عراق علاقمند است ولی دولت فعلی عراق باید بداند روشی را که پیش گرفته است دور از اصول دوستی است (صحیح است) و این روش برای دولت عراق فوق‌العاده گران تمام خواهد شد مقامات عراق باید بدانند این روشی را که پیش گرفته‌اند این آزار و شکنجه زوار و ایرانیان مقیم عراق این روش بسیار وحشیانه‌ای است اینها باید از این روش دست بردارند. باید بیشتر به دوستی دولت نیرومندی مثل ایران اظهار علاقه می‌کردند و این به صلاح ملت عراق و دولت‌های اسلامی و صلح بین‌المللی است (صحیح است) بنده بیش از این وقت همکاران محترم را نمی‌گیرم و بار دیگر همانطور که در مقدمه عرض کردم از این همبستگی فوق‌العاده‌ای که بین همه طبقات ملت ایران در راه دفاع از حقوق ملی ایرانیان و بالا نگاه داشتن پرچم سه رنگ ایران و حفظ آزادی و استقلال ایران وجود دارد لازم می‌دانم از همه ملت ایران تشکر کنم و به خودمان ببالیم که چنین رشته اتحاد و اتفاقی بین تمام طبقات ملت ایران وجود دارد (احسنت).
رئیس- آقای مجید محسنی بفرمائید.
مجید محسنی- قبل از مطلبی که راجع به عراق دارم لازم است که به عرض مجلس شورای ملی برسانم.
بعد از ظهر جمعه‌ای که گذشت شهبانوی گرامی‌ایران با قطع نوار سه رنگ در عروس شهرهای اروپا یعنی پاریس و در عروس خیابانهای پاریس یعنی شانزه لیزه خانه ایران را در حالیکه در این مراسم عده زیادی از شخصیت‌های برجسته فرانسوی و ایرانی حضور داشتند گشودند و چراغ خانه ایران را در پاریس روشن فرمودند. آنها که سفری به اروپا کرده‌اند به خوبی می‌دانند که واقعاً ما این خانه ایران را در اروپا کم داشتیم و جای این خانه در چنین مکانی مهم و پر ارزش خالی بود این خانه به خوبی می‌تواند نقش مؤثری در معرفی هنر و تمدن ایران در مرکز شهری مثل پاریس که مرتب میلیونها مردم جهانگرد دنیا را به خود جلب می‌کند ایفا نماید. من این اقدام شرکت ملی نفت ایران و شرکت هواپیمائی ملی ایران را که به فرمان شاهنشاه آریامهر متفقاً این خانه را ایجاد کرده‌اند می‌ستایم و برای کارکنان این مؤسسه آرزوی موفقیت می‌نمایم. در هفته‌ای که گذشت شهر فیروز کوه شاهد یک شور و هیجان زائدالوصف بود همه از خرد و کلان به استقبال دختران سپاهی که مأمور خدمت در فیروز کوه شده بودند به ایستگاه راه آهن فیروز کوه آمده بودند و تمثال‌های شاهنشاه را برای دختران سپاهی آورده بودند این سپاهیان و جوانان شهرستانی ما که خود شاهد آن بودم می‌گفتند ما سپاهی هستیم ولی طبق فرمان شاهنشاه آریامهر موظفیم به جای نبرد در میدان جنگ با عفریت بی‌سوادی در روستاها بجنگیم.
نمایندگان محترم مجلس شورای ملی، من خود ناظر بودم که این سپاهیان و اهالی شهرستان دماوند و فیروزکوه به خصوص جوانان این منطقه همه آرزو داشتند که شاهنشاه اجازه جانبازی در راه ایران عزیز را به آنها مرحمت نمایند. در این مدت سیل نامه‌هایی است از طرف جوانان شهرستان دماوند و فیروزکوه، رودهن و گیلان، آبسرد، جابان، سربندان، زرین دشت، سیمین دشت، قرقانچای و پشت کوه که برای بنده فرستاده‌اند.
اجازه می‌خواهم قسمتهایی از این نامه‌ها را که خلاصه آن را جدا نموده‌ام قرائت نمایم. هم ولایتی‌های من می‌نویسند: به ما هم مثل برادران عزیز خوزستانی اجازه نام‌نویسی در ارتش غیور و دلیر ایران داده شود. می‌نویسند ما هم همه جان بر کف و گوش به فرمان شاهنشاه آماده جانبازی و دفاع از حقوق مسلم خود در اروند رود می‌باشیم. می‌نویسند:
- همه سر به سر تن به کشتن دهیم
- از آن به که کشور به دشمن دهیم
- چو ایران نباشد تن من مباد
- بر این بوم و بر زنده یکتا مباد
دیگر دوران حکومت استعماری در اروند رود و خلیج فارس سپری شده اگر کشوری باید خلیج فارس را اداره و رهبری کند ایران است، ما دستی را که از آستین ملت برادر و هم کیشمان عراق بخواهد به سوی ما شمشیر کشد از شانه قطع می‌کنیم و تأسف ما در این است که در هرحال ضمن قطع این دست آلوده به طور یقین به آستین برادران عراقی ما هم صدمه خواهد خورد و دود این توطئه و ندای استعماری به چشم ملت شریف عراق خواهد رفت دولت عراق باید بداند چنانچه شاهنشاه امر به جهاد نمایند چند ساعتی طول نخواهد کشید که سربازان و مردم ایران در حرم مطهر حضرت علی و فرزند رشیدش حسین ابن علی مشغول زیارت و دعا به جان شاهنشاه ایران زمین محمدرضا پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران فرمانده خواهند بود، متشکرم (احسنت).
رئیس- آقای دکتر گاگیک تشریف بیاورید.
دکتر گاگیک- جناب آقای رئیس، همکاران محترم، به نمایندگی از طرف ارامنه وظیفه دارم مطالبی را به عرض مجلس شورای ملی برسانم چنانچه خانمها و آقایان محترم مستحضر هستید در اثر سیل اخیر آذربایجان خسارت مادی و معنوی زیادی به اهالی آن ناحیه وارد شده که خوشبختانه تلفات جانی نداشته است و امروز با اجازه می‌خواهم از جریان این امر عرایضی بنمایم قبل از پرداختن به شرح این گزارش باید عرض کنم اثرات تشریف فرمائی شاهنشاه عادل و شهبانوی محبوب به آذربایجان و بازدید دهات آسیب دیده و تماس مستقیم با کشاورزان آلام و رنجهای آنها را التیام بخشیده و دستورات اکید شاهنشاه آریامهر به آقای نخست وزیر به آنها امیدواری‌های زیادی بخشیده است همین که از وقایع مطلع شدم تلفوناً از خلیفه گری ارامنه تبریز تقاضا کردم که هیئتی به رضائیه روانه شود و پس از بازدید از قسمتهای آسیب دیده گزارش مشروح آن را بدهند چون در این وقایع الهی که پیش بینی آن امکان پذیر نبوده سه قریه ارمنی نشین در آذربایجان غربی که در یکی از آنها با مسلمانان و آسوری‌ها مشترک هستند و هر ده دارای ۷۰- ۷۵ خانوار می‌باشد و هر کدام از این دهات ۵۰ درصد از خانه‌ها ویران و اهالی بی‌خانمان گردیده‌اند ولی جای کمال مسرت است که از ابتدا شیر و خورشید سرخ کمکهای ارزنده نموده و بنده باید در اینجا از این دستگاه آبرومند کشور و دوست عزیزمان آقای دکتر خطیبی که صمیمانه خدمت می‌کنند تشکر نمایم هر روز با رضائیه تماس داشته‌ام و نخستین اطلاعات از خسارت و چگونگی امر و طرز رساندن کمکهای اولیه از همان دستگاه که آبروی کشور است کسب کرده و اکنون کشیش رضائیه به تهران آمده و جزئیات را گزارش داده که به عرضتان می‌رسانم. سه روز اول سیل وضع چنان اسف انگیز بوده که آب به بیش از یک متر بالا آمده و یکی از دهات ارمنی نشین را محاصره نموده و راه کمک را بسیار سخت و تقریباً غیر ممکن ساخت اما خوشبختانه مردم دهات اطراف به کشاورزان شریف مسلمان به کمک آنها شتافته و خودشان را تا سینه زیر باران وارد آب کرده و نخست کودکان و بعد زنها را با بازوهای خود از بالای آب عبور داده و به منازل خود آورده و با خالی کردن یک قسمت از مسکن خودشان آنها را جا داده تغذیه نموده تا اینکه پس از سه روز که آب پائین رفت و شیر و خورشید سرخ با کامیون‌های ارتش شاهنشاهی چادر، پوشاک و خوراک رسانده و تشکیلات زندگی آسیب دیدگان را تا اندازه‌ای مرتب نموده و اینجا لازم است تشکرات بی‌حد خود را از ارتش شاهنشاهی و شیر و خورشید سرخ و استاندار فعال آذربایجان غربی تقدیم دارم (احسنت) ولی پس از این اقدامات مقدماتی بسیار جدی و مفید موضوع اساسی باقی مانده که بایستی توجه دولت و به خصوص وزارتخانه‌های آبادانی و مسکن و کشاورزی را به آن جلب نمایم و استدعا دارم ریاست محترم مجلس ترتیبی دهند تا کمیسیونی از نمایندگان آذربایجان و وزارتخانه‌های آبادانی و مسکن و کشاورزی تشکیل شود و نتیجه کارشان را به مجلس شورای ملی گزارش دهند چون بایستی چاره‌جوئی فوری شود که آینده این مردم آسیب دیده معلوم شود و وضع مسکن و کشت آنها که از بین رفته است به چه طریق تامین خواهد شد البته مرحله اول موضوع خانه است و نظر به اینکه این بیچارگان چشم به مرکز دوخته و اگر به فوریت به وضع آنها رسیدگی نشود بیم آن می‌رود که رفته رفته دهات خود را ترک کنند و به شهرهای مجاور هجوم بیاورند چیزی که به صلاح کشور نیست اما موضوع مهمی که می‌خواهم توجه همکاران ارجمند نمایندگان محترم ملت ایران را به آن جلب نمایم احساسات پاک هموطنان مسلمان است عمل آنها نشان می‌دهد در قسمتی از نقاط دور افتاده کشور که در آنجا اقلیت‌های مذهبی متعددی در کنار هم با احساسات خداپرستی- شاه دوستی و نوع دوستی زندگی می‌کنند دارای ارزش سیاسی زیاد است (احسنت) اینجانب از طرف کلیه ارامنه ایران وظیفه دارم تشکرات صمیمانه خود را به برادران مسلمان آن استان ابراز دارم و خاطر نشان سازم صمیمیتی که در این کشور بین طبقات مختلف ایرانیان موجود است و احساسات فی ما بین مردم این سرزمین تازگی ندارد و از قرنها پیش چنان بوده اما نبایستی فراموش کرد در زمانی که ما زندگی می‌کنیم با گذشته و ایام قدیم فرق دارد و این وضع به خصوص ایران در این عصر طلائی زمامداری اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی به‌وجود آمده که در اثر سیاست مستقل ملی که هیچگونه عوامل بیگانه در این دنیای پر آشوب نمی‌تواند در ملت ایران رسوخ کند (صحیح است) ما مدیون راهنماییها و رهبری خردمندانه شاهنشاه بزرگ و دانش پروری هستیم که کشور را یکپارچه واحد درآورده بدون در نظر گرفتن اقلیت‌های مختلف که آزادی مذهبی آنها و آزادی فردی یکی از اصول افتخارآمیز قانون اساسی ایران است و هم وطنان شما ارامنه ایران مانند سایر مردم این کشور پشت سر شاهنشاه خودشان حاضرند با کمال افتخار برای دفاع از خاک شاهنشاه خود جانبازی نموده و خون خود را در راه وطن عزیز بریزند (احسنت).
رئیس- آقای پردلی تشریف بیاورید.
پردلی- وضعی برای ما پیش آمده که هیچ ایرانی نمی‌تواند جلوی ابراز احساسات خودش را بگیرد و احساسات خودش را پوشیده داشته باشد در تاریخ چند هزارساله ما هر موقع حقی از ملت و مملکت ما در خطر بوده ملت برای جلوگیری از تضییع حق ملت اقدام کرده جان و مال خودش را نثار کرده یعنی هر فرد ایرانی از زن و مرد و حتی زنان زیور آلاتشان را خرج قدرت دفاعی و تسلیحاتی کرده وجود خارجی و زور را تحمل نکرده‌اند سر بقای این مملکت در این چند هزار سال همین فداکاری ملت بوده است (صحیح است) ملت یا فردی که از جان خود گذشت قدرت آسمانی دارد، قدرت خدائی دارد، اگر کسی بخواهد به زور حقی از ما را تضییع کند و با ما بجنگد در آسمان و در زمین، در دریا و در خشکی به صورت منظم یا نامنظم می‌جنگیم تا به آنها شکست قطعی بدهیم روزی که کشتی ابن سینا در حرکت بود و ارتش ما آن را بدرقه می‌کرد از تلویزیون ملی ایران مثل سایر آقایان من و عده‌ای آن را تماشا می‌کردیم بسیار هیجان‌آور بود و به قدری محرک بود که نمی‌شد نشسته نگاه کنیم بلند شدیم آقایان رو به کشتن و کشته شدن رفتن در روحیه اثر می‌گذارد اما سربازان ما در نهایت خونسردی و قدرت روحی مشغول نوار گذاری در مسلسل بودند تفنگ در دست و رو به دشمن می‌رفتند در صورتی که توپها و مسلسل‌های دشمن به رویشان باز بود اما هیچ اثری در روحیه آنها نکرد همین روحیه ملت و ارتش و قدرت روحی ملت و ارتش بود که در تاریخ چند هزار ساله همیشه به امر شاهنشاهانمان فاتح بودیم و از دشمن نهراسیدیم و این مملکت را حفظ کردیم (آفرین- احسنت) من از پشت این تریبون از طرف ملت ایران به افسرانمان به برادران درجه دارمان به برادرهای سربازمان درود و تهنیت بی پایان می‌فرستم هر روزی صدای تفنگ برای جنگ بلند شد ملت ایران اسلحه به دست می‌گیرد و من هم که یکی از این ملتم مجلس را ترک می‌کنم و اسلحه به دست می‌گیرم و با دشمن می‌جنگم. در چند مملکت عربی حکومتهای غاصبی با زور سر نیزه حکومت می‌کنند و عمال خارجی هستند اینها ایجاد اختلاف بین ملل مسلمان می‌کنند اینها برادر کشی را به‌وجود می‌آورند اینها به جای اینکه در این موقع ملل مسلمان را بیشتر و از نظر خود ملل عرب دور هم جمع کنند تفرقه می‌اندازند نتیجه چه می‌شود همان افتضاحات و شکست‌هایی که قابل جبران نیست، به زوار ایرانی ما صدمه می‌زنند آزار می‌رسانند، اذیت می‌کنند، اینها ناتوانی است من نمی‌دانم کدام جوانمرد مهمانش را اذیت می‌کند و آزار می‌رساند؟ کدام دولت این کار را می‌کند؟ این چه خصلتی است؟ این چه اخلاقی است که حکومت غاصب عراق دارد؟ برادران ایرانی ما که در آنجا هستند بلادفاعند و در حکم اسیرند، کدام جوانمرد این افراد بی‌سلاح را شکنجه می‌دهد؟ به مدارس ما حمله می‌کنند، به مدارس ایرانیان در عراق، مگر اطفال چه گناهی دارند که باید به آنها حمله شود و آنها را تاراج کنند، ما از دولت می‌خواهیم به هر وسیله که ممکن است به وسیله اهل منبر مسافرت به عراق را تحریم کنند و جداً جلوگیری کنند، این وضع برای ما خیلی ناراحت کننده است، برادران ایرانی ما باید بدانند آن مقاماتی که به زیارت آنها می‌روند این مصیبت‌ها را تحمل کردند برای اینکه شما به غربت آنها و به محرومیت آنها و به تنهایی آنها و به ستمی که به اطفالشان و به زنانشان که در اسارت روا داشتند گریه نکنید برای این، این کارها را کردند و این مصیبت‌ها را استقبال کردند که سرمشق حریت و آزادی برای شما باشند برای این کردند که شما زیر بار ظلم و جور نروید و در راه حق خودتان، خودتان را به کشتن بدهید تا آن روز که ایجاب بکند که ما برای حقمان بکشیم و کشته شویم برادران ایرانی ما باید رفتن به عراق را تحریم کنند، زیرا آن مقامهایی که شما به عراق برای زیارت می‌روید راضی نیستند که هتک حرمت شما بشود و مورد زجر و شکنجه قرار بگیرید و با این وضع به عراق بروید این جریاناتی که پیش می‌آید دولت وظیفه دارد که مجلس را در جریان بگذارد چه در جلسه علنی اگر لازم باشد و یا در جلسه خصوصی، این بی‌اعتنائی و سنت‌شکنی، یک نوع بی احترامی‌است از طرف دولت نسبت به مجلس، من عقیده دارم همانطور که معمول است و می‌گویند حرمت امامزاده دست متولی است، در آن جلسه از طرف نمایندگان پیشنهاداتی داده شد یکی از نمایندگان پیشنهادی داد و همه نمایندگان تقاضا کردند این پیشنهاد را پس بگیرد و او رو کرد به آقای وزیر که اجازه می‌فرمائید پیشنهادم را پس بگیرم؟ آقا شما نماینده مردم هستید کارمند دولت نیستید که از وزیر اجازه بگیرید (مهندس ارفع- چنین چیزی نیست سوء تفاهم شده است هیچ نماینده‌ای تابع اجازه هیچ وزیری نیست) همه بودند و شاهدند رهبر انقلاب می‌فرمایند در قوانین آنچه وجدان شما حکم می‌کند و به آنچه به خیر و صلاح ملت است رأی بدهید نه اینکه اجازه از وزیر بگیرید، از این ۲۷ میلیون جمعیت هر اکثریتی می‌توانستند این کار ما را انجام بدهند چه لزومی‌داشت که در انتخابات حزبی دولت حزبی، کسی به مجلس بیاید که مجبور بشویم از او سلب مصونیت بکنیم من گناه دولت را خیلی بیشتر می‌دانم از گناه آن وکیل که از او سلب مصونیت شده حق گرفتنی است، من یک فرد ایرانی هستم و به دنبال احقاق حقم هستم، در عصر و زمانه انقلاب مجلس انقلابی است، اکثریت پاسدار انقلاب، این انقلاب برای احقاق حق افراد این ملت به وجود آمده، برای حفظ مناع این ملت به وجود آمده برای مبارزه با هرگونه فساد و نادرستی و سهل انگاری و دروغگویی حتی برای هیئت حاکمه و برای دولتی‌ها به وجود آمده در این عصر و زمانه این سال دومی‌است که از پشت تریبون خانه ملت، ملتی که در حال انقلاب است و بالاترین مرجع و مقدس ترین جایگاه است از وزارت آب و برق شکایت دارم که سیستان را خراب کرد اگر امروز که عصر انقلاب است به این امر رسیدگی نشود، کی رسیدگی می‌شود؟ ثباتمان کم نظیر است، امنیتمان کم نظیر است، مأموران دولت دارای قدرت هستند و پول فراوان در اختیارشان هست، مردم به شاهنشاه شان اعتقاد و ایمان و اطمینان کامل دارند (صحیح است) اگر با این وضع، یک روز از این موقعیت و فرصت تلف بشود و پولی هدر بشود یا یک وزیری روی هوا و هوس خودش بخواهد کار بکند و ما نمایندگان مجلس سکوت کنیم من این را خیانت به انقلاب و خیانت به ملت ایران می‌دانم، من چه می‌خواهم؟ چه می‌گویم؟ می‌گویم پول خرج می‌شود برای آبادانی سیستان، ولی سیستان را آباد نکردند، از آنها نپرسید، خرابتر کردند، باز نپرسید، اقلاً بپرسید این پول را که دادید چکار کردند. پولی دادید برای بنده کت بگیرند بنده می‌گویم اگر کتی برایم نگرفتند نپرسید کتم را هم درآوردند باز نپرسید اما این پولی را که دادید بپرسید که چی شده، نمی‌دانم آقای مسعودی تشریف دارند یا نه؟ ایشان اهل مطبوعاتند و مطبوعات یکی از ارکان مشروطیت است ایشان عقیده شان این است که باید در حدود امکان توقع داشت آیا رسیدگی به این توقعات من خارج از حدود امکان است؟ ما از حقمان گذشتیم باید بگوییم ما را به خیر دولت امید نیست شر مرسان ما چه می‌گوییم؟ چه می‌خواهیم می‌گوئیم رسیدگی کنید چرا ما را خراب کردند رسیدگی کنند چرا ما را خرابتر می‌کنند، بپرسید این پولها که خرج شده چکار کردند پولهایی که بعد از این خرج می‌کنند مسئول کیست، این توقعات بنده آیا خارج از حدود امکان است؟ (مهندس ارفع- طبق قانون اساسی جنابعالی حق نظارت در این امور را دارید و می‌توانید هر موقع هرجا خلافی شده است اعلام جرم بفرمائید) بنده اعلام جرم کردم در تاریخ ۹ /۱۲ سؤال کردم در مرداد گذشته اعلام جرم کردم، اما چه جوابی از وزیر شنیدم؟ رسیدگی که نشد، آقای وزیر آب و برق می‌گویند تو وکیل مردم نیستی تو چکار داری که سیستان خراب شد (عباس میرزائی- وزیر چنین حرفی نزده است) (مهندس ارفع- همه نمایندگان که اینجا تشریف دارند نمایندگان مردم هستند) بله ایشان گفتند چرخ و خورشید و فلک به کار می‌افتد تا... بنده عرضی نمی‌کنم.
رئیس- آقای پردلی وقت جنابعالی تمام شد.
پردلی- عنایتی می‌فرمائید که عرایضم را تمام کنم؟
رئیس- دفعه آینده هم می‌توانید تشریف بیاورید و صحبت بفرمائید آقای دکتر بیت منصور تشریف بیاورید.
پردلی- غیر تسلیم و رضا کو چاره‌ای.
دکتر بیت منصور- جناب آقای رئیس، خانمها و آقایان: امروز درباره مسئله‌ای مطالبی عرض خواهم کرد که عموم مردم عدالت خواه جهان از آن اطلاع کامل دارند و بیش از ۳۲ سال است که با اندوه بسیار بر یکی از سیاست‌های استعماری که در بین‌النهرین به وجود آمده نظاره می‌کنند. در کنار این سرزمین پرآشوب تنها یک قدرت و یک ملت بیدار و آزاد وجود دارد که با هرگونه تبعیض و برتری با قدرت تمام مبارزه کرده و می‌کند و آن نیرو و قدرت، ملت ایران و قدرت شاهنشاهی بزرگ ایران می‌باشد (صحیح است) پس از جنگ نخستین جهانی، در منطقه بین‌النهرین مبارزات دامنه داری برای به دست آوردن آزادی صورت گرفت که متأسفانه در اثر فشار نیروهای استعماری حکومتی با کیفیت خاصی ایجاد شد. عموم جهانیان بر این امر واقف‌اند که اکثریت ساکنان بین‌النهرین از اقوام دیگر می‌باشند. در این سرزمین قوم آشور بیش از شش هزار سال زندگی می‌کند و حکومت مخلوق بغداد بر خلاف اعلامیه حقوق بشر و بر خلاف مقررات منشور ملل که حکومتها باید از نیروهای انسانی سرزمینهای خود پدید آیند و مدافع حقوق انسانی ساکنین آن باشند، به وجود آمد پس از جنگ بین‌المللی اول. مجمع ملل به ندای قوم آشور برای آزاد زیستن در سرزمینهای آباء و اجدادی خود نینوا و بابل توجه نکرد و اکنون هم سازمان ملل، صدای اکثریت غیر عرب آن سرزمین که حکومت امروز عراق بی مهابا به ویران کردن روستاهای آشوری و و هم نژادان کرد و به بند کشیدن آنان پرداخته، نمی‌شود و به اعتراض مجامع آشوریهای جهان و دوستداران و حامیان آنان توجه نمی‌نماید. آشوریهای سراسر جهان از سازمان ملل خواسته‌اند که به یورش عمال حکومت بغداد به اماکن مقدسه آشوریهای بین‌النهرین خاتمه بخشد و نیز به حقوق حقه آنان که دیربازی است سلب شده رسیدگی نماید (صحیح است) عموم آشوریها هم صدا با مردم آزاده جهان می‌خواهند که در سرزمین بین‌النهرین حکومتی به‌وجود آید که ترکیبی از نیروهای انسانی ساکنین آن سرزمین باشد (احسنت) ما می‌خواهیم با صدای رسا میثاق‌های دول بزرگ و اعلامیه جهانی حقوق بشر را که هر ملت و هر دولت موظف به مراقبت و دفاع از آن است یادآور شویم، تا رفع این تظلم از ساکنین اقوام سرزمین بین النهرین بشود چنانکه رهبر خردمند ملت ایران هر نوع تبعیض را در هر گوشه جهان محکوم می‌کند و از ۲۵۰۰ سال تاکنون ملت و شاهنشاهی عظیم ایران همواره مدافع حقوق انسانی بوده است (احسنت) آشوریهای ساکن سرزمینهای بین‌النهرین و سوریه و لبنان در زمینهای اجدادی و تاریخی خود و تمام قوم آشور در هر نقطه جهان که هستند همواره شاهنشاه ایران را تنها ملجاء و یگانه بانی آزادی می‌دانند (صحیح است) و ایران را پناهگاه اقوام ستم‌دیده که از اکناف عالم بدان پناه آورده، دیده‌اند. اینجانب به عنوان نماینده آشوریها که جزئی از خاندان بزرگ و متشکل ایران می‌باشند، لازم می‌دانم در این ساحت مقدس و از پشت این میز خطابه به عموم جهانیان بگویم که راه و رسم آئین شاهنشاهی ایران در مورد حفظ حقوق افراد بشر باید سرمشق تمام ملل باشد (احسنت) و مجامع بین‌المللی و مردم آزاد جهان باید به ندای مردم ستم‌دیده بین‌النهرین پاسخ بدهند و وضع حکومت غاصب عراق را رسیدگی نمایند و نگذارند بیش از این خواهران و برادران هم نژاد ما در وطن خود در آتش بی عدالتی و نائب رئیس امنی بسوزند (صحیح است).
پیامهای متعدد و نامه‌های بسیار از سوی آشوریهای ساکن نقاط مختلف جهان به خصوص آشوریهای ایران رسیده و از من خواسته‌اند که امروز در مجلس شورای ملی این را عرض بکنم که قوم آشور با جان و دل آماده است تا در کنار مردم رشید ایران هر تجاوز به حقوق حقه کشور عزیز ما ایران را در هم بکوبند. امید است با کوشش و روشن بینی مجامع بین‌المللی و پشتیبانی دولت‌های آزاد جهان و تلاش همه جانبه ملت واقعی بین‌النهرین روزی در این سرزمین، حکومتی که نماینده نیروهای انسانی آن سرزمین باشد به وجود آید و میلیونها هم نژادان، خواهران و برادران ما حقوق از دست رفته خود را باز یابند (احسنت).
- تصویب صورت جلسه
۳- تصویب صورت جلسه
رئیس- راجع به صورت جلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب می‌شود.
- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای مهندس ظهیری معاون وزارت آب و برق
۴- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای مهندس ظهیری معاون وزارت آب و برق
رئیس- وارد دستور می‌شویم آقای مهندس ظهیری بفرمائید.
مهندس ظهیری (معاون وزارت آب و برق)- با کسب اجازه از مقام ریاست و نمایندگان محترم ماده واحده‌ای است مربوط به واگذاری اثاثه و لوازم فنی که از محل اعتبارات عمرانی و بودجه وزارت آب و برق خریداری شده است به سازمانها و شرکتهای تابع وزارت آب و برق که برای تصویب تقدیم می‌شود.
رئیس- به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم سه فقره لایحه و دو فقره صورت دیون به وسیله آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی
۵- تقدیم سه فقره لایحه و دو فقره صورت دیون به وسیله آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی
رئیس- آقای قوام صدری بفرمائید.
قوام صدری (معاون وزارت دارائی)- با اجازه مقام محترم ریاست، شرکت ملی نفت ایران با توجه به اجازه حاصل از تصویب نامه هیئت وزیران با گروه شرکتهای اروپائی مذاکراتی انجام داد و موافقتنامه‌ای را به منظور انجام اکتشاف و تولید در ناحیه‌ای به مساحت تقریبی ۲۷۲۶۰ کیلومتر مربع در حوزه فارس (قسمتی از نواحی استردادی کنسرسیوم) در ۳۹ ماده و یک ضمیمه و دو نامه متبادله در تاریخ ۱۲ /۱۲ /۴۷ امضاء و مبادله نمود. متن موافقت‌نامه مزبور جهت تصویب به آن مجلس محترم تقدیم می‌گردد.
رئیس- به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
قوام صدری- به استناد ماده ششم قانون برنامه عمرانی چهارم کشور مصوب ۲۷ اسفند ۴۶ و به رعایت ماده واحده «قانون نحوه خرید ماشین‌آلات و سایر لوازم برای اجرای طرحهای مصوب برنامه‌های عمرانی کشور» مصوب ۲۴ خردادماه ۱۳۴۵ موافقت‌نامه اعتبار چهل میلیون مارک منعقده با دولت جمهوری فدرال آلمان جهت تصویب کمیسیون‌های دارائی مجلسین تقدیم می‌گردد.
رئیس- به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
قوام صدری- پروتکل مالی ایران و فرانسه که به مبلغ ۳۳۳ میلیون فرانک فرانسه برای تأمین قسمتی از هزینه‌های طرحهای عمرانی کشور تنظیم گردیده است تقاضا دارد مقرر فرمایند عطف به ماده ششم قانون برنامه چهارم عمرانی کشور مصوب ۲۷ اسفند ۱۳۴۶ و به استناد ماده واحده «قانون نحوه خرید ماشین‌آلات و سایر لوازم برای اجرای طرحهای مصوب برنامه‌های عمرانی کشور» مصوب ۲۴ خردادماه ۱۳۴۵ جهت تصویب به کمیسیون‌های دارائی مجلسین ارجاع گردد.
رئیس- به کمیسیون دارائی ارجاع می‌شود.
قوام صدری- صورتی است از دیون بلامحل سازمان بنادر و کشتیرانی و همچنین دیون دادسرای دیوان محاسبات که بایستی در کمیسیون محترم بودجه مورد بررسی و تصویب قرار بگیرد تقدیم می‌شود و استدعای ارجاع به کمیسیون را دارم.
رئیس- به کمیسیون بودجه ارجاع می‌شود.
- ادامه مذاکره و تصویب گزارش یک فوریتی کمیسیون کشور راجع به مبارزه با خطرات سیل و ارسال به مجلس سنا
۶- ادامه مذاکره و تصویب گزارش یک فوریتی کمیسیون کشور راجع به مبارزه با خطرات سیل و ارسال به مجلس سنا
رئیس- ماده اول گزارش یک فوریتی کمیسیون کشور راجع به مبارزه با خطرات سیل مطرح است، پیشنهادات رسیده قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌نمایم عبارت زیر به آخر تبصره ۱ اضافه شود:
- در صورتی که نسبت به این قبیل اراضی و مستحدثات بعد از تاریخ اول اسفند ماه ۱۳۴۷ نقل و انتقالاتی صورت گرفته باشد انتقال دهنده مسئول جبران خسارات انتقال گیرنده خواهد بود.
مهندس ارفع- دکتر الموتی- یزدان پناه.
رئیس- آقای مهندس ارفع بفرمائید.
مهندس ارفع- پیشنهادی که اینجا مطرح است در زمینه پیشنهادی است که همکار گرامی‌ما جناب آقای فخر طباطبائی قبلا داده بودند فقط با یک تغییر عبارتی است که این نظر را بهتر تأمین می‌کند و هدف این است که بعد از اسفند ۱۳۴۷ که این لایحه به مجلس داده شده و موضوع مسیل و تصاحب و تملک مسیل اینجا مطرح شده فعل و انفعالاتی روی این اراضی صورت نگرفته باشد و اگر فعل و انفعالاتی صورت گرفته باشد از آن تاریخ این فعل و انفعالات جنبه قانونی ندارد و انتقال دهنده مسئول تأمین خسارات انتقال گیرنده خواهد بود. به این ترتیب خیال می‌کنم این تبصره کامل خواهد شد.
رئیس- نظر مخالفی نسبت به این پیشنهاد نیست؟ (اظهاری نشد) به این پیشنهاد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثراً برخاستند) تصویب شد. پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.
محترماً در مورد لایحه مبارزه با خطرات سیل پیشنهاد می‌شود در سطر اول تبصره یک ماده یک به جای جمله در صورتی که اراضی مورد لزوم طبق مدارک یا نقشه‌ها و عکسهای هوائی الی آخر نوشته شود در صورتی که اراضی مورد لزوم طبق تشخیص وزارت کشور به موجب مدارک یا نقشه‌ها و عکسهای هوائی الی آخر.
مهندس صائبی- دکتر دادفر.
رئیس- آقای مهندس صائبی بفرمائید.
مهندس صائبی- در تبصره ماده یک در مورد اراضی و مسیل‌هایی که متجاوزین به این اراضی تجاوز کرده‌اند پیش بینی شده طبق مدارک یا نقشه و عکسهای هوائی موجود، قبلا این مناطق باید معلوم شود و با این پیشنهاد بنده و آقای دکتر دادفر یک مرجعی به این مدارک رسیدگی می‌کند که ببیند این نقشه و مدارک صحیح است و قبل از اینکه این اشخاص به آن اراضی تجاوز کرده‌اند اینها مسیل بوده است یا نه؟ و بهترین مرجع برای رسیدگی این موضوع وزارت کشور است بنابراین پیشنهاد شد که این مدارک و نقشه‌ها طبق تشخیص وزارت کشور باشد که مرجعی برای رسیدگی باشد.
رئیس- آقای رامبد بفرمائید.
رامبد- تکرار یک مسئله ولی با عبارت و جملات متفاوت تقریباً در تمام لوایح دولت و پیشنهاداتی که به ظاهر از طرف نمایندگان محترم ولی در واقع در تأمین نظر دولت در مجلس بیست و دوم این سوال را برای ملت و هرکسی که خود را به نمایندگی ملت معرفی می‌کند پیش می‌آورد که آیا در مملکت ما قوه‌ای به اسم قوه قضائیه وجود داردیا ندارد (صحیح است) اساس مشروطه ما مبتنی بر سه قوه باید باشد یا نباید باشد؟ (مهندس بهبودی- اکثریت باید جواب بدهند) اگر ملت ایران، مجلس شورای ملی ایران، دولت ایران وزارت دادگستری را زاید می‌داند این رأی به بودجه وزارت دادگستری برای چیست؟ (یک نفر از نمایندگان- کسی زائد نمی‌داند) (مهندس بهبودی- اکثریت زائد می‌داند) بنده از نمایندگان محترم اکثریت می‌پرسم اگر وزارت دادگستری ایران مورد اعتماد نیست چرا آن را منحل نمی‌کنید. اگر مورد اعتماد هست چرا آن را یک وجود بی اثر و بی وظیفه و بدون تکلیف، بدون مسئولیت، بدون اعتبار معرفی می‌کنید (احسنت).
(مهندس ارفع- همچو چیزی نیست).
من از آقای پرتو وزیر دادگستری سؤال می‌کنم آیا ایشان در موقع تنظیم اینگونه لوایح در مورد تایید اینگونه پیشنهادها سمت و مسئولیتی احساس می‌کنند یا نمی‌کنند؟ برگردیم سر مطلب، جناب آقای وزیر کشور گویا تنها وزیری بودند که در موقع طرح بودجه در مجلس تشریف می‌آوردند به این سبب لااقل از جنابعالی من تشکر دارم برای اینکه اطمینان از تصویب بی چون و چرای لوایح آنقدر به وزراء آزادی فکر داده که اصولا شرکت در مجلس را اتلاف وقت می‌دانند ولی از شما متشکرم که تشریف داشتید جناب آقای خسروانی، در پایان عرایض من در لایحه بودجه به خاطر بیاورید تذکر دادم لازمه سلامت و امکان ادامه یک حکومت اصل تفکیک قواست که در کشور ما هر سه قوه تحت رهبری شاهنشاه ما با کمال عقیده و صمیمیت نسبت به معظم له باید وظیفه خود را تفکیک از یکدیگر انجام بدهن تعویض اسم قانون به آئین نامه و تبدیل اسم دادگاه به هیئت رسیدگی اصل موضوع را عوض نمی‌کند بنابراین چنین پیشنهادی در مجلس شورای ملی چگونه می‌تواند مورد تصویب قرار بگیرد که مدعی وزارت کشور، قاضی وزارت کشور، مقنن وزارت کشور یعنی چه؟ این وزیر کشور چطور حاضر می‌شود چنین وظیفه‌ای را انجام بدهد خود وزارت کشور آماده نیست اگر قرار باشد که قضاوت کننده تصمیم گیرنده اجراء کننده و وضع کننده مقررات یکی باشد پس فرق دولت شما با حکومت عین‌لدوله چه خواهد بود بنابراین در اینکه قضاوت را به دستگاه اجرایی موکول بکنیم نه تنها بنده نمی‌توانم رأی بدهم هرکسی هم رأی بدهد خلاف قانون اساسی است و آن قانون قابل اجراء نخواهد بود (صحیح است- احسنت).
رئیس- آقای دکتر دادفر با پیشنهاد موافقید؟ بفرمائید.
دکتر دادفر- همکار محترم جناب آقای رامبد (رامبد- بنده در این مورد همکار نیستم بنده به وکیلی احترام می‌گذارم که احترام قانون را نگاهدارد) بنده احتیاج به احترام جنابعالی ندارم احترام بنده را کسانی که حرف بنده را می‌دانند کافی است (احسنت) آن دولتی که سابق یک جبهه دیگر بود و ملتی که نماینده اش یا خودش یک جبهه دیگر بود آن دوره تمام شد حالا دولت و مجلس یکی است. دولت دولت حزبی است نمایندگان حزب پشتیبان دولت است نظر دولت و مجلس حزبی اکثریت حزبی یکی است (رامبد- این طرز فکر شما قانون اساسی را نمی‌تواند نقض کند) این را یک مرتبه شما برای همیشه در نظر داشته باشید ملت و نمایندگان ملت مثل یک سربازی که هرکدام در یک جبهه می‌جنگند در مقابل دولت نمی‌جنگند مثل ادوار سابق برای آجیل‌ها نیست دولت و ملت اکنون یکی شده، اما به پیشنهاد جنابعالی الان بنده تسلیم نظر آقا بشوم و بهش رأی ندهم شما ماده را مطالعه فرمائید ببینید چه بوده و چه شده و در اصلاحات اصل ماده هم به شهادت صورتجلسه جنابعالی مخالفت نفرمودید می‌دانید چرا؟ برای اینکه حوصله خواندن لایحه را ندارید برای اینکه با مطالب تحریک کننده اینجا عنوان کنید که دادگستری برای چیست؟
رامبد- با آقای مهندس ارفع با حضور رئیس محترم مجلس در هرماده صحبت کردیم رئیس محترم فراکسیون اکثریت فرمودند که به این ترتیب نیست.
دکتر دادفر- تریبون در اختیار جنابعالی هم هست بعداً بفرمائید صحبت کنید تبصره را توجه بفرمائید نوشته است در صورتی که اراضی مورد لزوم طبق مدارک یا نقشه‌ها و عکسهای هوائی موجود قبلا مسیل یا در حریم قانونی آن بوده اعم از اینکه بایر و ساختمانهایی در آنها احداث شده باشد و تا تاریخ اول اسفند ۱۳۴۷ در تصرف متجاوزین اصلی یا قائم مقام قهری آنان باقی مانده باشد مجاناً به تملک شهرداری درخواهد آمد. چی گفتیم؟ گفتیم آقا برای این عکسها در شهرها آمدیم پیشنهاد کردیم بنده ایرادم این است آقای رامبد رهبر اقلیت این قدر توانایی شنیدن دو کلمه را دارند، یا ندارند؟ معلوم می‌شود ندارند که نمی‌گذارند عرایض بنده تمام بشود اجازه بدهید بعد شما بیائید پشت تریبون ما هم گوش می‌دهیم (صحیح است) ما نوشتیم الان یک عکسهائی هست اما کدام مرجع تشخیص می‌دهد این عکسهای هوائی دلالت بر مسیل بودن اراضی که شما اجازه می‌دهید مجاناً به تملک شهرداری در بیاید گفتیم لااقل یک مرجعی تشخیص بدهد این قضاوت نیست گفتیم وزارت کشور بگوید که این عکس هوائی مربوط به مسیل بودن، اصیل است صحیح است اگر ملک کسی را بی جهت گرفتند وزارت کشور مسئول باشد که فلان نقشه که شما گفتید صحیح است اصیل است آیا چنین نقشه‌ای وجود داشته و یا نداشته؟ ما این را اصلاح کردیم می‌گوئید این را حذف کنیم هرکس تشخیص داد بگیرند اگر نظر جنابعالی این است این نظر جنابعالی به ضرر مردم است جنابعالی که به ضرر مردم پیشنهاد را تفسیر می‌کنید اگر پیشنهاد می‌دهید که وزیر کشور نباشد وزیر دادگستری باشد در این مورد هم که پیشنهادی ندادید در این صورت چرا با این پیشنهاد منطقی و اصولی که برای حفظ منافع مردم است این مرجع تشخیص برای تشخیص این اسناد و مدارک گذاشته شده است بنابراین جنابعالی چرا مخالفت می‌فرمائید، لذا بنده با این پیشنهاد موافقم زیرا حافظ حق مردم است این به دادگستری ارتباط ندارد محاکمه‌ای نیست ما به دادگستری احترام می‌گذاریم من خودم کاریرم قضایی است قاضی بوده‌ام دادگستری قوه‌ای محترم و مورد احترام همه است این که مربوط به دادگستری نیست نه می‌خواهد و نه می‌تواند تجاوز کند نقشه تشخیص آقایان کار قاضی نیست این وزارت کشور باید بگویند این نقشه‌ای که می‌گویند قبلاً مسیل بوده می‌گوید درست است یا نیست بنابراین بنده با این پیشنهاد موافقم.
رامبد- بنده عرضی داشتم.
رئیس- در هر پیشنهاد یک موافق و یک مخالف بیشتر صحبت نمی‌تواند بکند.
رامبد- مطالب بنده تحریف شد اجازه بدهید مطالبم را عرض کنم بعداً رأی گرفته شود. برای اینکه آنچه که آقای دکتر دادفر خواندند تحریف جمله بود و این درست نبود در لایحه نوشته شده است ذی نفع می‌تواند در صورتی که مدعی حقی باشد به مراجع قانونی مراجعه نماید در صورتی که حالا می‌خواهند وزارت کشور را به عوض مرجع قضائی که دادگستری بگذارند و این صحیح نیست (همهمه نمایندگان).
رئیس- آقای رامبد آن قسمت که حذف نشده آن قسمت سر جایش هست بنابراین به این پیشنهاد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثراً برخاستند) تصویب شد. پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.
محترما در مورد لایحه مبارزه با خطرات سیل پیشنهاد می‌نماید تبصره ۲ ماده یک به شرح زیر اصلاح شود.
- تبصره ۲- شهرداری مکلف بها و یا خسارت ناشی از تصرف و تملک اراضی و مستحدثات و ساختمانهای موضوع تبصره یک را که قبل از تاریخ اول اسفند ماه ۱۳۴۷ برابر موازین قانونی به ملکیت اشخاص درآمده باشد بر حسب مورد طبق تشخیص کمیسیون فنی پرداخت نماید و نظر کمیسیون قطعی است آئین‌نامه مربوط به تشکیل کمیسیون موضوع این تبصره از طرف وزارت کشور تهیه و به تصویب کمیسیون‌های کشور مجلسین خواهد رسید.
بها و یا خسارتی که از طرف شهرداری به این قبیل اشخاص پرداخت می‌شود به انضمام زیان دیرکرد به مأخذ قانونی از متجاوز اصلی با رعایت تبصره یک ماده ۱۳ قانون نوسازی و عمران شهری از طریق اجرای ثبت وصول خواهد شد.
تشخیص متجاوز اصلی و تعیین تمام یا قسمتی از وجوه پرداختی شهرداری که باید از متجاوز اصلی وصول شود با کمیسیونی خواهد بود که از وزرای کشور و دادگستری و آبادانی و مسکن و یا نمایندگان آنها تشکیل می‌گردد.
فراکسیون پارلمانی حزب ایران نوین- مهندس ارفع.
رئیس- آقای مهندس ارفع بفرمائید.
مهندس ارفع- قطعاً همکاران محترم اصل لایحه را که مورد بحث است مطالعه فرمودند پیشنهاد بنده نسبت به تبصره ۲ عبارت از این است نسبت به مستحدثات یا نقل و انتقالاتی درباره اراضی که سابقاً مسیل بوده به عمل آمده و مورد نیاز شهرداری از جهت تهیه مسیل و سیل بند یا کشیدن کانال و امثال اینهاست برای اینکه معامل دوم حقی ازش ضایع نشود در اینجا پیش بینی شده طبق نظر کمیسیونی که آئین‌نامه این کمیسیون را کمیسیون‌های کشور مجلسین تصویب خواهند کرد به ذی حق پرداخت بشود و تشخیص اینکه متجاوز اصلی کی بوده و همچنین چه مبلغ از متجاوز اصلی به شهرداری و وزارت کشور باید بدهند در مقابل خسارتی که پرداخت کرده‌اند وصول شود تشخیص این را هم به عهده سه وزیر قرار دادیم که در یک مقام بالاتری بتوانند سوابق امر را با بی‌نظری توجه بکنند و احقاق حق بشود و به این ترتیب بنده خیال می‌کنم تبصره‌ای که در متن لایحه بوده با این اصلاحاتی که به عمل آمده بهتر خواهد بود.
رئیس- نسبت به این پیشنهاد نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به این پیشنهاد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثراً برخاستند) تصویب شد. پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.
محترماً در مورد لایحه مبارزه با خطرات سیل پیشنهاد می‌نماید.
تبصره ۳ به ماده یک اضافه شود.
- تبصره ۳- در مورد اراضی و مستحدثات ساختمانهائی که مشمول تبصره یک و دو نمی‌باشند شهرداری مکلف است بها و یا خسارت ناشی از تملک خود را بر حسب مورد طبق تشخیص کمیسیون فنی مذکور در تبصره ۲ پرداخت کند.
دکتر الموتی- دکتر یزدان پناه- مهندس ارفع.
رئیس- آقای دکتر الموتی بفرمائید.
دکتر الموتی- در این لایحه تکلیف آن دسته‌ای که ساختمانشان، اراضی شان در مورد مسیل و کندن کانال و سایر موارد که در این لایحه احتیاج است لازم است تکلیف آنها کاملاً روشن می‌شد بنده فکر کردم از نظر اینکه حقوق این طبقه روشن بشود که اگر ضمن بررسی‌هائی که کردند خانه‌ای مورد احتیاج شد یا زمینی مورد احتیاج شد یا محلی مورد احتیاج شد اینها نه متجاوز هستند و نه از متجاوز خریده‌اند بنابراین طبق نظر آن کمیسیون آنچه به عنوان خسارت تعیین می‌شود به آن عده پرداخت شود این یک پیشنهادی است به صلاح و نفع مردم که اگر از این عمل دولت خسارت دیدند به این ترتیب عمل شود به این جهت بود که این پیشنهاد را تقدیم کردم.
رئیس- نسبت به این پیشنهاد نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به این پیشنهاد خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثراً برخاستند) تصویب شد. پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.
محترماً پیشنهاد می‌شود تبصره زیر به ماده یک لایحه مبارزه با خطرات سیل اضافه شود:
- تبصره- در مورد تبصره یک که اراضی مسیل از متجاوزین یا قائم مقام قهری آنان مجانا مسترد و به تملیک شهرداری قرار می‌گیرد. کلیه کارمندان ادارات ثبت و شهرداری‌ها که در ثبت تحدید حدود و تجویز پروانه ساختمان اراضی مزبور دخالت و مسئولیت داشته‌اند از خدمت منفصل می‌گردند.
با تقدیم احترام- امان الله ریگی.
رئیس- اقای ریگی بفرمائید.
ریگی- عرض کنم که بنده خیلی از این لایحه که تقدیم مجلس شورای ملی شده است خوشوقتم و امیدوارم که انشاءالله به زودی زود از متجاوزین به اراضی عمومی‌خلع ید بشود ولی بنده جناب آقای وزیر کشور عقیده دارم که یک متر از اراضی عمومی‌و غیره را نمی‌شود تصرف کرد مگر با تبانی مأمورین دولت (مهندس ناصر بهبودی- صحیح است) و تمام این اراضی که ما بعداً می‌بینیم به آنها تجاوز شده در نقشه‌های قبل هست و مأمورین شهرداری به آنان اجازه ساختمان داده‌اند به نظر بنده ما نباید لایحه‌ای را در این مجلس به طوری به تصویب برسانیم که گناهان مردمان عادی را سخت بگیریم و برای آنها بگوئیم چنین و چنان می‌کنیم (احسنت) ولی مأمورین دولت را که گناه آنها بیشتر است آسان بگیریم (صحیح است) از این لحاظ است که بنده پیشنهاد کردم در مواردی که ما تصور می‌کنیم اراضی را تجاوز کرده‌اند و از ید مردم خارج و در اختیار شهرداری در می‌آید در اینگونه موارد باید آن مأمورین دولت در صورتی که ثابت بشود در ثبت و ضبط این اراضی دخالت داشته‌اند باید تنبیه شود به نظر بنده در شأن مجلس شورای ملی نیست که برای افراد عادی مقررات و قوانینی بگذارند و برای آنها تنبیهاتی بگذارند و برای مأمورین دولت که گناهشان خیلی بزرگتر است هیچگونه تنبیهی قائل نشویم پس اجازه بفرمائید این تبصره به همین طریق بگذرد تا در آینده یک مأمور ثبت یا شهرداری جرأت نکند با متجاوزین همدست بشود و اراضی عمومی‌را به تصرف در بیاورد بنده حقیقتش این است که خیلی می‌ترسم که اگر این لایحه به تصویب برسد همان حکومت کارمندان از آن استنباط و استشمام بشود پس اجازه بدهید ما در قوانین همه مردم را به یک چشم بنگریم اگر مردم خاطی تنبیه می‌شوند مأمور خاطی دولت را هم باید تنبیه کرد.
دکتر اسفندیاری- دیگر برای ثبت کارمندی باقی نمی‌ماند.
رئیس- نسبت به این پیشنهاد مخالفی نیست؟ آقای وزیر کشور بفرمائید.
خسروانی (وزیر کشور)- با توجه به حسن نیت جناب آقای ریگی همانطور که توجه فرمودند این مربوط به قوانین دیگری می‌شود و مخصوصا قوانینی که به زودی به مجلس تقدیم خواهد شد (مهندس ناصر بهبودی- پس صحت فرمایشاتشان را قبول می‌فرمائید؟) اجازه بفرمائید مطلب جور دیگر است بنده ضمن تأیید اصولی که هر کارمند دولتی که خاطی بود باید مجازات بشود ولی گفتن کلمه کلی بر تمام کارمندان دولت بی احترامی‌است و به طور اعم مورد تأیید بنده نمی‌تواند قرار گیرد تعداد افراد ناصالح خیلی کم و انگشت شمار است اگر هر کدام از آقایان به هر نحوی هر کارمند خاطی را معرفی کنند مجازات خواهد شد ولی کارمند دولت زحمتکش و مورد احترام ملت و دولت بوده و خواهد بود (احسنت) چون نظر ایشان در موارد دیگری تأمین خواهد شد خواهش می‌کنم در صورت امکان پیشنهادشان را پس بگیرند.
رئیس- آقای ریگی با توضیحاتی که آقای وزیر کشور دادند متقاعد شدید؟
ریگی- چون ایشان فرمودند در قوانین دیگر این نظر تامین می‌شود پیشنهادم را پس می‌گیرم.
رئیس- پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.
احتراما پیشنهاد می‌شود قسمت آخر تبصره ۱ از ماده اول قانون مبارزه با خطر سیل بدین نحو اصلاح شود.
فقط مدعی حق می‌تواند با مراجع قانونی جهت مطالبه خسارت مراجعه کند و هرگاه منشاء حق مطالبه خسارت انتقال بوده و انتقال بعد از تاریخ اول اسفند ماه ۴۷ واقع شده باشد باید خسارت را از انتقال دهنده مطالبه کنند.
با تقدیم شایسته ترین احترامات- دکتر محمد خزائلی.
رئیس- آقای دکتر خزائلی بفرمائید (گفته شد نیستند) به ماده ۱ و اصلاحاتی که در آن به عمل آمده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثراً برخاستند) تصویب شد. آقای رامبد بفرمائید.
رامبد- حضرت عالی فرمودید تبصره اولی به اعتبار خودش باقی است در جلسه قبل هم تصویب شده بود ما به تبصره‌های بعد رسیده بودیم حالا که برگشت به تبصره قبلی مفهومی‌ندارد این ماده‌ای که الان تصویب شد ابلاغ بفرمائید چه جوری تصویب شد؟
رئیس- آقای رامبد ما که تبصره تصویب نمی‌کنیم ماده تصویب می‌کنیم حالا ماده اول تصویب شد بعد ماده دوم را تصویب می‌کنیم.
رامبد- با چند تبصره؟
رئیس- با هر مقدار تبصره که به تصویب رسیده.
رامبد- متناقض است.
رئیس- البته هیچوقت متناقض نخواهد بود، هرچه تبصره تصویب شده ضمیمه ماده یک می‌شود ماده دوم مطرح است قرائت می‌شود.
ماده ۲- به منظور کمک به تأمین هزینه‌های مورد نیاز برای اقدامات اجرائی مقرر در ماده یک انجمنهای شهر مکلفند عوارض مخصوصی بر اراضی و ساختمانها و مستحدثات و مؤسسات تولیدی و بازرگانی و حق کسب و پیشه و سایر منابعی که مقتضی بداند برقرار نمایند.
رئیس- در ماده ۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.
محترماً پیشنهاد می‌نماید در ماده ۲ بعد از کلمه مقتضی بداند عبارت برای مدت معین و یا یک مرتبه اضافه شود.
با تقدیم احترام- ابوذر.
رئیس- این پیشنهاد را هم آقای مدرسی قبول کرده‌اند بفرمائید.
مدرسی- البته این لایحه‌ای که برای جلوگیری از خطر سیل وزارت کشور آورده است بنده جداً و صمیمانه تشکر می‌کنم خود من در بودجه اگر نظر آقایان باشد گفتم که باید یک مرجعی باشد که این خطر سیل را از شهرها رفع کند البته این را کسی منکر نیست و بحثی ندارد از اینکه برای رفع خطر سیل باید یک مبلغی خرج کرد ولی متأسفانه یک سوابق و آزمایشهایی از سابق در شهر هست که خاطرات تلخی را به یا می‌آورد منجمله عوارضی که برای ایجاد سردخانه تهران وصول شده و هنوز سردخانه‌ای وجود ندارد این است که آقای ابوذر همکار و هم مسلک بنده پیشنهاد کرده‌اند که بنده هم این پیشنهاد را قبول دارم که اگر قرار است عوارضی برای رفع خطر سیل از مردم وصول شود برای مدت معینی باشد تا اینکه این خطر رفع بشود وقتی خطر رفع شد این عوارض خود به خود لغو شود و اگر بشود مدت برایش تعیین کنند که عوارضی که انجمن شهر وضع می‌کند تا مدتی که این خطر هست باشد و بعد خود به خود ملغی بشود این عوارض خیلی عادلانه است این دیگر بسته به رأی آقایان است.
رئیس- آقای وزیر کشور بفرمائید.
خسروانی (وزیر کشور)- برای استحضار آقایان نمایندگان محترم عرض کنم که قانون انجمن شهر وضع عوارض را به عهده انجمنهای شهر گذاشته است و قوانینی است که الان اجرا می‌شود در این موارد چون نظر این بود که عوارض خاص یا عوارض مخصوص بگذرد و آن از نوع عوارضی باشد که وزارت کشور نخواهد در اینجا تأیید وزارت کشور قید شده به علت اینکه گفته‌ایم عوارض خاص بگذرد و وزارت کشور تأیید کند برای اینکه ادامه پیدا نکند بنده خیلی متأسفم که گذشته‌های خیلی دور بعضی اوقات تجربه‌های تلخی است مثل مثلی که جناب آقای مدرسی زدند ولی به این منظور که این اتفاق نیفتد تبصره ۳ وضع را روشن کرده و در آینده نخواهند توانست از این وجوه به مصرف دیگری برسانند.
رئیس- آقای مدرسی قانع شدید؟
مدرسی- با این توضیحات پیشنهادم را پس می‌گیرم.
رئیس- پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌کنم که در تبصره ۱ ماده ۲ بعد از کلمه معادل کلمه نصف اضافه شود.
دکتر دادفر.
دکتر دادفر- همانطور که نمایندگان محترم استحضار دارند در تبصره ۲ آن عوارض خاص و مخصوص وضع می‌شود اگر کسی یکماه آن را نپردازد در لایحه منظور شده که معادل تمام آن عوارض را جریمه بپردازد چون احتمالا یک کسی ممکن است در انقضای مدت نتواند آن را بپردازد معادل تمام آن باید جریمه بدهد این به نظر من خیلی شدید است و از نقطه نظر حفظ منافع مردم و آنهایی که ممکن است به مسافرت رفته باشند و نپردازند و غیره پیشنهاد بنده این بود که معادل نصف عوارض اگر باید جریمه بپردازد، بپردازد من فکر می‌کنم نمایندگان محترم یک پیشنهادی که در مسیر منافع مردم و جریمه‌ای که در اثر نپرداختن به نصف تقلیل پیدا کند موافق باشند و از جناب آقای وزیر کشور استدعا کنیم موافقت فرمایند که این جریمه به نصف تقلیل پیدا کند.
رئیس- دو پیشنهاد دیگر هم در این زمینه هست یک پیشنهاد این است که جریمه به میزان ده درصد باشد و یک پیشنهاد هم به میزان قانون نوسازی، اجازه بفرمائید این دو پیشنهاد هم قرائت شود.
پیشنهاد می‌نماید در تبصره ۱ ماده ۲ به جای جمله «جریمه‌ای معادل عوارض مزبور» ذکر گردد جریمه‌ای معادل جریمه پیش بینی شده در قانون نوسازی.
با احترام- دکتر فریور.
رئیس- آقای دکتر فریور جنابعالی موافقید نصف شود؟
دکتر فریور- نخیر، به عقیده من پیشنهاد آقای دکتر دادفر زیاد است به ترتیب لایحه نوسازی که یک لایحه انقلابی است اگر باشد بهتر است.
رئیس- پس اجازه بفرمائید پیشنهاد سوم قرائت شود.
محترماً پیشنهاد می‌نماید در تبصره ۱ ماده ۲ عبارت جریمه‌ای معادل عوارض مزبور تعلق خواهد گرفت به جریمه معادل ده درصد عوارض مزبور تعلق خواهد گرفت اصلاح گردد.
با تقدیم احترام- ابوذر.
رئیس- چون آقای ابوذر نیستند این پیشنهاد را آقای مدرسی قبول کرده‌اند بفرمائید.
مدرسی- چون آقای ابوذر مسافرت تشریف برده‌اند با اجازه مقام ریاست از بنده خواهش کردند که در موقع طرح این پیشنهاد بنده از آن دفاع کنم و ضمناً خودم هم ثا این پیشنهاد موافقم و آن را می‌پسندم موضوع این است که فرض کنیم یک عوارض به بنده تعلق می‌گیرد و قرار یک نفری مثل بنده یا ده نفر دیگر بپردازیم و جلوی خطر سیل را بگیریم و این پول اگر به موقع پرداخت نشد این را انجمن شهر یا شهردای می‌آید از بانک قرض می‌کند و بعد می‌پردازد با بهره ۶% دیگر چرا از من صد در صد وصول کند شهرداری کار خودش را انجام داده ۶% هم به بانک داده و بقیه را هم به نفع خودش استفاده می‌کند منظورش دیگر مجازات مردم که نیست شاید یک کسی مریض باشد یا فرض کنیم اطلاع پیدا نکرده است و اگر ترتیبی داده شود که طبق همان ماده قانون که در سال ۲۱ گذشت که کسی قرض می‌کند مال دولت را و پس نمی‌دهد ۱۲% پیش بینی شده و اگر هم خطر سیل باشد و خطر شدید و آتی باشد که قرض می‌کنند با بهره شش درصد و بعد هم که وصول کردند شش درصد می‌دهند و شش درصد باقی می‌ماند برای شهرداری و یک وضع عادلانه‌ای هم به وجود می‌آید.
رئیس- آقای وزیر کشور بفرمائید.
خسروانی (وزیر کشور)- همانطوری که نمایندگان محترم توجه فرمودند این یک لایحه استثنائی است برای یک وضع استثنائی بنابراین یک مقررات استثنائی هم ضروری است به این علت اولاً طرحی که انجمن شهر فراهم کرده یک عوارض مقطوع خواهد بود نه یک عوارض بر کار مستمری فرض کنید یک رقمی‌در حدود صد تومان دویست تومان تحت یک شرایطی گرفته خواهد شد و این کار باید در ظرف ۵ ماه با کانال کشی و سیل برگردان عمل شود در صورتی که این پول پرداخت نشود این کار ادامه پیدا نخواهد کرد و آن موقعی که در پائیز باید خیال مردم راحت باشد تا آن موقع آماده نخواهد شد بنده اطمینان دارم با توجه به سیل‌های امسال حتماً مردم آمادگی زیادی دارند که این پول را پرداخت کنند و این یک قرار استثنائی است و این است که بنده استدعا می‌کنم به ترتیبی عمل شود که آقای دکتر دادفر پیشنهاد کردند و بنده با پیشنهاد آقای دکتر دادفر موافقم و آن را قبول دارم که کار متوقف نشود متشکرم.
رئیس- آقای دکتر فریور بفرمائید.
دکتر فریور- همکاران محترم عنایت می‌فرمایند که فلسفه تقدیم این لایحه و ایجاد چنین قانونی این بود که بالاخره عده‌ای که به حقوق مردم تجاوز کرده بودند و زمین‌هایی را که باید مسیل باشد و خطر سیل را رفع کند به وسیله آنها غصب شده و حالا می‌خواهند آن زمینها دوباره به دست مردم برگردد و خطر سیل از بین برود در اینجا بنده می‌خواهم از این فرصت استفاده کنم از اینکه آقای وزیر کشور فرمودند مأمورین خاطی در هر شرایطی باشند مجازات می‌شوند.
رئیس- آقای دکتر فریور فعلاً این موضوع مطرح نیست راجع به پیشنهاد صحبت کنید.
دکتر فریور- راجع به همین مطلب است این عوارضی که پرداخت می‌شود در حقیقت جریمه آن خطاکارانی است که سند را امضاء کرده‌اند و به دست مردم داده‌اند حالا که مردم می‌آیند جریمه آن خطاکاران را می‌پردازند اقلاً به ترتیبی باشد که طبق اصول بانکها و معاملات دولتی و اسناد مربوطه به این گونه معاملات انجام شود در هیچ جا دیده نشده که جریمه یا دیرکرد یا زیان پرداخت از ده درصد دوازده درصد بیشتر بشود یا کسی که جریمه می‌شود که ممکن است عذر موجه هم داشته و نتوانسته بپردازد جریمه‌ای معادل اصل مبلغ بپردازد این جریمه ممکن است بیشتر از درآمد سالیانه این شخص باشد پس در این صورت چرا به صورت عادلانه رفتار نکنیم و آنگونه که مرسوم دستگاههای بانکی و تجارتی است عمل نشود این است که من پیشنهاد کردم که جریمه معادل جریمه‌ای باشد که در لایحه نوسازی پیش بینی شده است که این لایحه یکی از اصول انقلاب اجتماعی ایران را جنبه قانونی داده و با اصول انقلابی در آنجا رفتار شده و به همان ترتیب که در آنجا رفتار شده این لایحه پیرو آن باشد و به موجب آن عمل شود و بیشتر از آن حدی برای جامعه ما تصور این مطلب امکان پذیر نیست روی این اصل بنده با خود ماده مخالفم و پیشنهاد آقای دکتر دادفر را از لحاظ جریمه زیاد می‌دانم از همکاران محترم استدعا می‌کنم به این مطلب توجه بفرمایند یا موافقت بفرمایند مطابق قانون نوسازی که حداکثر امکان را معین کرده است در نظر گرفته شود یا پیشنهاد آقای ابوذر به تصویب برسد.
رئیس- اول رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای ابوذر که آقای دکتر مدرسی آن را قبول کردند اگر تصویب نشد پیشنهاد آقای دکتر دادفر که پنجاه درصد باشد مطرح می‌شود بنابراین خواهش می‌کنم خانمها و آقایانی که با این پیشنهاد موافقند قیام فرمایند (عده کمی‌برخاستند) تصویب نشد. حالا به پیشنهاد آقای دکتر دادفر که معادل نصف مبلغ باشد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که با نصف مبلغ موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثراً برخاستند) تصویب شد. پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌شود در تبصره ۲ ماده ۲ پس از کلمه در صورت تخلف نوشته شود (عمل مرتکب در حکم تصرف... الی آخر).
مصطفوی نائینی.
رئیس- آقای مصطفوی بفرمائید.
مصطفوی- بنده توضیح زیادی در این پیشنهاد ندارم اینکه در این تبصره نوشته شده در صورت تخلف در حکم تصرف غیر قانونی در اموال دولت می‌باشد چه چیز در حکم تصرف می‌باشد؟ و اصلاح عبارتی است و ملاحظه می‌فرمائید که پیشنهاد می‌شود در تبصره دو ماده دو پس از کلمه در صورت تخلف نوشته شود:
- (عمل مرتکب در حکم تصرف... الی آخر).
رئیس- نظر مخالفی نسبت به این پیشنهاد نیست؟ (اظهاری نشد) خواهش می‌کنم خانمها و آقایانی که با این پیشنهاد موافقند قیام فرمایند (اکثراً برخاستند) تصویب شد. حالا نسبت به ماده ۲ با این اصلاحی که در آن به عمل آمده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثراً برخاستند) تصویب شد. ماده سوم قرائت می‌شود.
ماده ۳- مصوبات انجمنهای شهر در اجرای این قانون پس از تأیید وزارت کشور به موقع اجرا گذاشته می‌شود.
رئیس- در ماده ۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده سوم رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثراً برخاستند) تصویب شد. ماده چهارم قرائت می‌شود.
ماده ۴- وزارت کشور مجاز است اجرای ماده یک را در خارج از محدوده شهرها و روستاهای کشور در نقاطی که تشخیص دهد به موقع اجرا بگذارد.
رئیس- در مادهچهار نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادات رسیده قرائت می‌شود.
محترماً در مورد لایحه جلوگیری از خطرات سیل پیشنهاد می‌شود در آخر ماده ۴ جمله زیر اضافه شود:
- «پس از تأمین اعتبار پرداخت بها با جبران خسارت ناشیه از اجرای این ماده با رعایت شقوق مذکور در ماده اول به عهده وزارت کشور خواهد بود».
مصطفوی نائینی.
رئیس- پیشنهاد دیگری در همین زمینه است قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌نماید در ماده ۴:
- قبل از جمله آخر به مورد اجرا بگذارد (با پرداخت بهاء) اضافه شود.
فراکسیون پارلمانی حزب مردم- رامبد.
رئیس- آقای رامبد بفرمائید.
رامبد- پیشنهاد بنده و جناب آقای مصطفوی در واقع هردو یک منظور را می‌رساند با این اختلاف که چون جناب آقای مصطفوی در دستگاه دولت سوابق زیادی دارند پس از تأمین اعتبار را هم گذاشته‌اند و من روی روحیه خودم که فکر می‌کنم وقتی دولت برای دریافت مالیات یا عوارض از یک دکانی با سیصد تومان سرمایه اعتباری برای پرداخت مالیات وجود دارد یا ندارد مراعات نمی‌کند و حق خودش را از آن ماست فروش وصول می‌کند اما دولت وقتی که پرداخت کننده بود با ۳۳ میلیارد تومان بودجه همیشه می‌گوید اول باید اعتبارش تأمین بشود بعد به تو ذی حق بپردازیم آیا شمائی که عوارض می‌خواهید بگیرید کسی با تمام حسن نیت آماده پرداخت عوارض شما باشد اما امکانات مالی با تمام تلاشی که به کار برده اجازه پرداخت عوارض ندهد قبول می‌کنید؟ نه نمی‌کنید، جریمه هم می‌گیرید دو برابر، پس همین آدم وقتی به تشخیص خودتان حقی دارد گذاشتن این کلمه مورد ندارد و به نظر من ظلم است ولی در همه احوال اگر بدون تأمین اعتبار تصویب بشود بنده بیشتر خوشوقت می‌شوم پیشنهاد جناب مصطفوی هم تصویب بشود اگر صددرصد نظر تأمین نشده باشد لااقل ۵۰ درصد تأمین شده است موکول به نظر مجلس است.
رئیس- آقای مصطفوی شما روی کلمه تامین اعتبار اصرار دارید؟
مصطفوی- بالاخره اعتباری باید برای این کار باشد.
رئیس- پیشنهاد آقای رامبد مطرح است یکبار دیگر قرائت می‌شود.
مهندس ارفع- در پیشنهاد آقای مصطفوی نه تنها پرداخت بها بلکه جبران خسارت ناشیه هم ذکر شده است و کاملتر است.
رامبد- در صورتی که آقای مصطفوی موافقت فرمایند جمله پس از تامین اعتبار برداشته شود پیشنهاد ایشان کاملتر است.
رئیس- پیشنهاد آقای مصطفوی با حذف جمه «پس از تأمین اعتبار» یکبار دیگر قرائت می‌شود.
محترماً در مورد لایحه جلوگیری از خطرات سیل پیشنهاد می‌شود در آخر ماده ۴ جمله زیر اضافه شود:
- «پرداخت بها با جبران خسارت ناشیه از اجرای این ماده با رعایت شقوق مذکور در ماده اول به عهده وزارت کشور خواهد بود».
مصطفوی نائینی.
رئیس- رأی می‌گیریم به این پیشنهاد خواهش می‌کنم خانمها و آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثراً برخاستند) تصویب شد. به ماده ۴ با این اصلاحی که در آن به عمل آمده رأی می‌گیریم خواهش می‌کنم خانمها و آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثراً برخاستند) تصویب شد. ماده پنج قرائت می‌شود.
ماده ۵- برای مبارزه با خطر سیل و سایر حوادث طبیعی در سرتاسر مملکت وزارت خانه‌ها و سازمانهای دولتی مکلف هستند کلیه امکانات خود را در اختیار وزارت کشور قرار دهند.
رئیس- در ماده ۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۵ خواهش می‌کنم خانمها و آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثراً برخاستند) تصویب شد. ماده شش قرائت می‌شود.
ماده ۶- آئین‌نامه ماده ۵ و سایر آئین‌نامه‌های اجرایی این قانون به وسیله وزارت کشور تهیه و به تصویب هیئت دولت خواهد رسید.
رئیس- در ماده شش نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌نماید ماده ۶ به شرح زیر اصلاح شود.
ماده ۶- آئین‌نامه‌های اجرایی این قانون به استثنای آئین‌نامه موضوع تبصره ۲ ماده یک به وسیله وزارت کشور تهیه و به تصویب هیئت دولت خواهد رسید.
یزدان پناه.
رئیس- آقای دکتر یزدان پناه بفرمائید.
دکتر یزدان پناه- در ماده شش لایحه نوشته شده است که آئین نامه‌های اجرایی این قانون به وسیله وزارت کشور تهیه و به تصویب هیئت دولت خواهد رسید. البته چون تبصره ۲ ماده ۱ در مجلس شورای ملی هنوز اصلح نشده بود چون به موجب اصلاحی که تصویب شده آئین نامه تبصره ۲ ماده ۱ را وزارت کشور تهیه و کمیسیون‌های کشور مجلس تصویب کنند این است که بنده پیشنهاد کردم که ماده شش به آن صورت اصلاح شود که آئین نامه‌های اجرایی این قانون به استثنای آئین نامه موضوع تبصره ۲ ماده۱ که تکلیف آن روشن شده است به وسیله وزارت کشور تهیه و به تصویب هیئت دولت خواهد رسید.
رئیس- با این پیشنهاد مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به این پیشنهاد خواهش می‌کنم خانمها و آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثراً برخاستند) تصویب شد. به ماده ۶ با این اصلاحی که شده رأی می‌گیریم خواهش می‌کنم خانمها و آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثراً برخاستند) تصویب شد. ماده ۷ مطرح است قرائت می‌شود.
ماده ۷- این قانون بلافاصله پس از تصویب در نقاطی که از طرف وزارت کشور اعلام می‌شود به مورد اجرا گذاشته خواهد شد.
مهندس ناصر بهبودی- توضیح بدهند که منظور از کلمه بلافاصله در این ماده چی است؟
رئیس- انتشار در روزنامه رسمی‌و مهلتی که در قانون پیش‌بینی شده (بهبودی- بلافاصله یعنی چه؟) یعنی پس از اینکه قانون می‌شود.
مهندس ارفع- بلافاصله بر می‌گردد به نقاطی که وزارت کشور تعیین می‌کند.
رئیس- نظر دیگری نیست؟
مصطفوی نائینی- بنده می‌خواستم عرض کنم اگر جای بلافاصله را عوض کنید و بگذارید بعد از جمله اعلام می‌شود به این طریق «این قانون پس از تصویب در نقاطی که از طرف وزارت کشور اعلام می‌شود بلافاصله به مورد اجرا گذاشته می‌شود. بهتر خواهد بود» (صحیح است).
رئیس- مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) حالا به ماده ۷ با این اصلاحی که در آن به عمل آمده رأی می‌گیریم خواهش می‌کنم خانمها و آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثراً برخاستند) تصویب شد. ماده ۸ قرائت می‌شود.
ماده ۸- وزارت کشور و شهرداری‌ها مأمور اجرای این قانون می‌باشند.
رئیس- در ماده ۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۸ خواهش می‌کنم خانمها و آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثراً برخاستند) تصویب شد. پیشنهاد دیگری است قرائت می‌شود.
محترماً پیشنهاد می‌نماید. عنوان لایحه به شرح زیر اصلاح شود:
- (قانون پیشگیری و مبارزه با خطرات سیل).
با تقدیم احترام- دکتر وفا.
رئیس- نسبت به این پیشنهاد نظری نیست؟ (اظهاری نشد) خانمها و آقایانی که با این پیشنهاد موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثراً برخاستند) تصویب شد. در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به این لایحه با ورقه اخذ رأی به عمل می‌آید.
(اسامی‌نمایندگان به ترتیب آتی وسیله منشی (آقای مهندس صائبی) اعلام و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد).
- آقایان مهندس پرویز بهبودی- دکتر غنی- کورس- خواجه نوری- خانم جهانبانی- دکتر بهبودی- دکتر یگانگی دکتر ضیائی- مهندس فروهر- بوشهری- دکتر کلالی- دکتر بهبهانی- دکتر یزدان پناه- مهندس ارفع- دکتر نجیمی- دکتر شریعت- ریگی- مهندس اخوان- دکتر سبزواری- دکتر خطیبی- دکتر الموتی- دکتر متین- دکتر رفعت- پوربابائی- مهندس سهم الدینی- مهندس عترت- جوانشیر- محدث زاده- دکتر قهرمان- مافی- موسوی- دکتر رشتی- دکتر کفائی- سعید وزیری- مهندس پروشانی- عباس میرزائی- صائب- ملک افضلی- مهندس زرآور- مهندس بریمانی- خانم تربیت- شیخ الاسلامی- ملک زاده آملی- سلیمانی کاشانی- مهندس کیا- مهندس یارمحمدی- توسلی- فروتن- تیمسار وحدانیان- بختیاری پور- اخلاقی- خانم بزرگ نیا- مهندس قاسم معینی- مهندس برومند- دکتر اسدی- مریدی- مهندس ریاحی- فیاض فاضلی- ارسنجانی- دکتر امامی‌خوئی- امام مردوخ- بهنیا- سلیمانی- تیمسار حکیمیان- دکتر مدنی- مهندس زنجانچی- قاضی زاده- موسی صالحی- حق شناس- دکتر وفا- دکتر برومند- پدرامی- نیاکان- مهندس اسدی سمیع- ثامنی- دانشمند- دیهیم- اهری- شکیبا- جهانشاهی- دکتر خیر اندیش- اولیاء- دکتر ملکی- مهندس فیروز عدل- تیمسار نکوزاد- عامری- اصولی- مانی- حی- دکتر دادفر- فهیمی- مصطفوی نائینی- تیمسار همایونی- دکتر صالحی- زرگرزاده- مبارکی- پورساطع- دکتر وحیدنیا- محسنی مهر- ظفر- دکتر بقائی یزدی- دکتر بیت منصور- مهندس عطائی- فولادوند- فرهادپور- دکتر زعفرانلو- تهرانی- مهاجرانی- مجد- امیر احمدی- معیری- حیدر صائبی- جوادی- دکتر سعید حکمت- دکتر ستوده- خانم سعیدی- دکتر اعتمادی- دکتر درودی- صادق سمیعی- خسروی- ادیب سمیعی- مهندس اربابی- دکتر معظمی- دکتر صفائی- مهندس کیاکجوری- ایلخانی پور- شاخوئی- دکتر اسفندیاری- مرتضوی- دکتر فریور- خانم دکتر دولتشاهی- کاسمی- فخر طباطبائی- دکتر صدر- دکتر عاملی- مؤید امینی- محمد اسدی- یوسفی- پروفسور مخبر فرهمند- کمالوند- مرندی- رامبد- موقر- جاماسبی- مدرسی- آموزگار- دکتر مهذب- عجم- مهندس ریاضی- مهندس صائبی- دکتر رهنوردی- دکتر صاحبقلم- بدر صالحیان- دکتر بهرام زاده ابراهیمی- دکتر فربود- دکتر پرتو اعظم- کلانتری- رضوی- مهندس جلالی نوری- شاهنده- دکتر کیان- فضائلی- دکتر محققی- دکتر حبیب اللهی- دکتر مهدوی- مهندس اردلان- کاظم مسعودی- عبدالحسین طباطبائی- مهندس اردلان.
(آراء مأخوذه شماره شد و نتیجه به قرار زیر اعلام گردید).
- آراء موافق ۱۴۴ رأی.
- آراء سفید به علامت امتناع ۲۹ رأی.
رئیس- لایحه با ۱۴۴ رأی موافق و ۲۹ رأی ممتنع تصویب شد. برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
موافقین
- آقایان دکتر بیت منصور- دکتر ملکی- دکتر الموتی- انشاء- مهندس فیروز عدل- دکتر عظیمی- مهاجرانی- فهیمی- پور ساطع- حیدر صائبی- سلیمانی- مهندس عطائی- زرگر زاده- شکیبا- دکتر سبزواری- دکتر یزدان پناه- خانم جهانبانی- مهندس اخوان- پوربابائی- مهندس یارمحمدی- مهندس سهم الدینی- فیاض- ارسنجانی- مهندس زرآور- ملک زاده آملی- توسلی- دکتر کفائی- سلیمانی کاشانی- مهندس برومند- تیمسار حکیمیان- مریدی- دانشمد- موسی صالحی- قاضی زاده- تیمسار وحدانیان- جوانشیر- بختیاری پور- حق شناس- دکتر برومند- باقر بوشهری- سروی- مهندس بریمانی- مهندس ریاحی- دکتر وفا- دکتر گاگیک- جوادی- معظمی- ایلخانی پور- دکتر کیان- دکتر نجیمی- محدث زاده- دکتر ستوده- مرندی- مهندس ارفع- مهرزاد- نیاکان- مهندس فروهر- مهندس صائبی- فولادوند- مهندس اسدی سمیع- دکتر متین- مهندس ریاضی- خانم بزرگ نیا- دکتر رهنوردی- دکتر بهبهانی- دکتر امیر احمدی- دکتر مدنی- عجم- دکتر درودی- خانم سعیدی- دکتر بقائی یزدی- عامری- دکتر صالحی- مهندس کیا- معیری- مبارکی- تیمسار همایونی- تیمسار نکوزاد- دکتر قهرمان- دکتر صفائی- ثامنی- ملک افضلی- دکتر خطیبی- موسوی- اصولی- مهندس اربابی- دکتر یگانگی- ادیب سمیعی- دکتر دادفر- دکتر امین غنی- دکتر خیراندیش- دکتر ضیائی- مجید محسنی مهر- مجد- شاخوئی- مهندس کیاکجوری- اولیاء- دکتر مهدوی- کورس- خواجه نوری- دکتر کلالی- ریگی- حی- مانی- مهندس پروشانی - شیخ الاسلامی- مافی- دکتر رشتی- مهندس جلالی نوری- رضوی- مهندس عترت- تهرانی- دکتر پرتو اعظم- بهمن شاهنده- دکتر فربود- فروتن- عباس میرزائی- سعید وزیری- خانم دکتر دولتشاهی- صائب- اخلاقی- بهنیا- مهندس پرویز بهبودی- دکتر حبیب اللهی- دکتر مهذب- دکتر صاحبقلم- پدرامی- دکتر اعتمادی- بدر صالحیان- دکتر وحید نیا- دیهیم- اهری- مهندس زنجانچی- دکتر امامی‌خوئی- مصطفوی نائینی- دکتر زعفرانلو- مرتضوی- مهندس قاسم معینی- کمالوند- جهانشاهی- کاظم مسعودی- خانم تربیت- دکتر سعید- دکتر کیان.
ممتنعین
- آقایان دکتر مهندس بهبودی- دکتر شریعت- دکتر رفعت- دکتر اسدی- عبدالحسین طباطبائی- امام مردوخ- ظفر- فرهادپور- دکتر سعید حکمت- صادق سمیعی- دکتر اسفندیاری- دکتر فریور- فخر طباطبائی- پزشکپور- دکتر صدر- دکتر عاملی- مؤید امینی- محمد اسدی- یوسفی- پروفسور مخبر فرهمند- رامبد- موقر- جاماسبی- مدرسی- آموزگار- دکتر بهرام زاده ابراهیمی- فضائلی- دکتر محققی.
- اعلام وصول و قرائت نامه یک فقره لایحه قانونی از مجلس سنا
۷- اعلام وصول و قرائت نامه یک فقره لایحه قانونی از مجلس سنا
رئیس- لایحه‌ای است از مجلس سنا رسیده برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.
گزارش کمیسیون شماره (۴) در خصوص لایحه اجازه ضرب و انتشار سکه‌های مخصوصی به نام جشن فرخنده تاجگذاری اعلیحضرتین که ضمن مرقومه شماره ۶۰۰۳ ل ق- ۱۱ /۳ /۱۳۴۷ از آن مجلس محترم به مجلس سنا ارسال شده بود در جلسه روز شنبه سی‌ام فروردین ماه ۱۳۴۸ مطرح و مورد شور واقع و به تصویب مجلس سنا رسید. اینک لایحه قانون مزبور که اصلاح شده به پیوست اعاده می‌شود.
رئیس مجلس سنا- جعفر شریف امامی.
رئیس- اصلاحات مجلس سنا به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
۸- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- دستور جلسه آینده قرائت می‌شود:
- ۱- گزارش یک شوری برقراری مستمری درباره بازماندگان کارمندان غیر رسمی‌دولت. شماره چاپ ۸۰۴
- ۲- گزارش شور دوم اجازه پرداخت کمک سالانه به مرکز آموزش حرفه‌ای دفتر بین‌المللی کار و سهمیه دولت ایران در طرح آسیائی نیروی انسانی. شماره چاپ ۸۰۳
- ۳- گزارش شور اول موافقت‌نامه بین دولت ایران و چین ملی مربوط به همکاری فنی کشاورزی برای کشت برنج. شماره چاپ ۸۰۶
- ۴- گزارش شور دوم موافقت‌نامه فرهنگی بین دولت ایران و جمهوری دموکراتیک الجزایر. شماره چاپ ۸۰۷
- ۵- گزارش شور دوم موافقت‌نامه بین دولت ایران و جمهوری فدرال آلمان درباره همکاری فنی. شماره چاپ ۸۰۸
- ۶- گزارش شور اول اجازه خرید یک فروند کشتی بیمارستانی. شماره چاپ ۸۰۹
- ۷- گزارش شور دوم تشدید مجازات مرتکبین اصلی جرائم مندرج در قانون اصلاح قانون منع کشت خشخاش.
شماره چاپ ۸۱۰
رئیس- با اجازه خانمها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز پنجشنبه خواهد بود.
رئیس مجلس شورای ملی- عبدالله ریاضی.