مذاکرات مجلس شورای ملی ۹ آذر ۱۳۳۳ نشست ۷۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هجدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۴
سال یازدهم
شماره مسلسل
دوره هجدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۱۸
جلسه: ۷۰
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه نهم آذر ماه ۱۳۳۳
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- سؤال آقای عمیدی نوری راجع به امور نفت و جواب آقای وزیر دارایی
۳- سؤال آقای کی‌نژاد به تنزل ارز و جواب آقای وزیر دارایی
۴- سؤال آقای دکتر جزایری راجع به عنوان خوزستان و جواب آقای وزیر کشاورزی و بهداری
۵- تقدیم لایحه چهار دوازدهم بودجه کل کشور و پانزده فقره لایحه دیگر به وسیله آقای وزیر دارایی
۶- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای نراقی
۷- تقدیم سه فقره لایحه به وسیله آقای وزیر راه
۸- تقدیم دو فقره سؤال به وسیله آقای معاون وزارت پست و تلگراف وتلفن
۹- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای معاون نخست‌وزیر
۱۰- تقدیم پنج فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزیر کشور
۱۱- تقدیم یازده فقره لایحه به وسیله آقای وزیر فرهنگ
۱۲- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای مهدوی
۱۳- طرح شور اول گزارش کمیسیون‌ها راه و خارجه مربوط به قرارداد بازرگانی بین ایران و ترکیه
۱۴- طرح شور اول گزارش کمیسیون‌های راه و خارجه مربوط به قرارداد حمل و نقل هوایی بازرگانی ملی ایران و دانمارک
۱۵- طرح شور اول قرار داد مودت بین دولتین ایران و هاشمی اردن
۱۶- ختم جلسه به عنوان تنفس.
مجلس دو ساعت و نیم قبل از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
رئیس- غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود. (به شرح زیر قرائت شد)
غائبین با اجازه- آقایان: دکتر سید امامی. پورسرتیپ حشمتی. اسفندیاری. صارمی. دکتر نیرومند. مکرم. برومند. قوامی. هدی. بزرگ‌نیا. صفاری. کاشانی. شیبانی.
غائبین بی‌اجازه- آقایان: نراقی. شفیعی. دولت‌آبادی. خاکباز. امید سالاری.
دیرآمدگان و زود رفتگان با اجازه آقایان: بوربور. امامی خویی. سعیدی. امیرتیمور کلالی. بهادری. موسوی. دکتر سعید حکمت.
دیرآمدگان و زود رفتگان بی‌اجازه- آقایان: لاری. شوشتری. تیمورتاش. محمودی سلطان‌مراد بختیار. شادمان دکتر شاهکار. دکتر افشار. دکتر حمزوی. پیراسته. مهندس ظفر. سلطانی میراشرافی. عبدالرحمن فرامرزی. ابراهیمی. مهندس شاهرخشاهی.
غائبین در رأی- آقایان: استخر. درخشش. حائری‌زاده. دکتر سعید حکمت. تجدد. میراشرافی. نقابت. سالار بهزادی. تیمورتاش.
رئیس- نسبت به صورت مجلس اعتراضی نیست؟ آقای فرامرزی.
احمد فرامرزی- آقایان قوامی سخت مریض است و به علت کسالت نتوانستند بیایند.
رئیس- آقای پیراسته
پیراسته-تأخیر بنده با اجازه مقام ریاست بوده کسب اجازه هم کردم بی‌اجازه ذکر شده آنجا
رئیس- دیگر نظری نیست نسبت به صورت مجلس؟
صدرزاده- چند کلمه‌ای اصلاحات عبارتی است که تقدیم می‌کنم.
رئیس- بسیار خوب اصلاح می‌شود دیگر نظری نیست؟ .. (اظهاری نشد) صورت مجلس قبل تصویب شد
۲- سؤال آقای عمیدی‌نوری راجع امور نفت و جواب آقای وزیر دارایی
رئیس- وارد دستور می‌شویم سؤالات از آقایان وزرا شروع می‌شود آقای عمیدی نوری سؤالی از آقای وزیر دارایی کرده بودید بفرمایید.
عمیدی‌نوری- سؤال بنده دو ماه پیش از وزارت دارایی کرده بودم راجع به موضوع شرکت ملی نفت ایران به نظر بنده مخصوصاً این موقع که نزدیک اول ژانویه است و شاید ۲۵ روز بیشتر نمانده و کنسرسیوم هم از تاریخ رسماً شروع به کار خواهد کرد خیلی به موقع است که جناب آقای وزیر دارایی در پاسخ این سؤال که مبتنی بر ۹ قسمت است توضیحاتی مرحمت بفرمایند که مردم بدانند وضع شرکت ملی نفت در حال که کنسرسیوم تحویل می‌گیرد، یعنی قرارداد با کنسرسیوم اجرا می‌شود در چه حال است قسمت اول سؤال بنده راجع به موجودی‌های شرکت نفت است که سؤال کردم موجودی‌های شرکت نفت حین اجرای خلع ید در انبار از هر حیث چه بوده و فعلاً چه قدر می‌باشد؟- به نظر بنده این سؤال خیلی جوابش موثر است برای این که ما باید بدانیم آن روزی که آقایان به عنوان خلع ید و اجرای ملی شدن نفت رفتند عملیاتی کردند و در این ۲۸ ماه تصرفاتی در انبارها و اثاثیه‌ها و غیره کردند که حتی انعکاس مهمی در تهران پیدا کرد که گفته شد قسمتی از این اثاثیه در نقاط مختلف در همین خیابان برق تهران به ثمن بخش فروش رفت و یا از ایران خارج شده (صحیح است) آیا این موضوع صحیح بوده انبارهای ما چه داشته و چه عملیاتی با موجودی‌های شرکت نطق شده و امروز که کنسرسیوم شروع به کار می‌کند ما چه داریم، قسمت دوم تشریح همین موضوع در دکتر مصدق صحبت بود و ایشان برای این که یک سرپوشی روی این موضوع بگذارند کسی را مامور کردند که برود در موضوع رسیدگی کند به نظر من آقای بیات بود (شوشتری- ایشان گفتند زیاد هم شده) و بعد اطلاعاتی که بنده و سید حکایت می‌کرد که خیلی نفلگی‌ها و دزدی‌ها و سوءاستفاده‌ها شده (صحیح است) مع‌هذا آقای بیات گزارشی ندادند که ملت ایران روشن شود و بداند این سرقت‌ها و این صحبت‌هایی که راجع به سوءاستفاده در انبارها و ما یملک شرکت نقطه بودجه چه بوده؟ این است که بنده از جناب آقای وزیر دارایی در قسمت این رسیدگی که در حکومت سابق شده و نتیجه آن رسیدگی به کجا رسیده سؤال کردم و البته انتظار دارم یک قدری بیشتر روشن بفرمایید که مردم بدانند اگر چنانچه آن رسیدگی آقای بیات هم کافی نیست برای این که هیچ گونه اقناعی برای ملت ایران نیست دستور بفرمایید مجدداً رسیدگی کنند و برای این که آقایان بدانند که بعضی جاها به قدری دستگاه‌ها ما بدنام است که حد ندارد عرض می‌کنم دیشب به بنده اطلاع رسید که در یکی از بنگاهای دولتی یک عضو هیئت مدیره را در حین اخذ رشوه دستگیر کردند که الان در زندان است ملاحظه بفرمایید اگر نجنبیم و رسیدگی دقیق در کارهای مملکت نباشد فایده این چست که ۶۰۰ میلیون دلار در ظرف سه ساله برنامه ماست که خرج کنیم اگر بنا باشد که نفله شود و از بین برود چه فایده دارد این است که بنده موضوع سرقت‌ها و نفلگی‌ها راجع به انبارهای نفت تمنی دارم توضیحات مفصلی از جناب آقای وزیر دارایی بشنوم عرض کنم سؤال دیگر بنده این بود که صورت کامل هزینه‌های شرکت ملی نفت پس از تاریخ خلع ید تا آخر سال ۳۳۲ و کل درآمد آن در این مدت چه بوده؟ ملت ایران نمی‌داند در مدتی که شرکت ملی نفت در دست حکومت سابق عمل شده چه کرده زیرا یک بیلان این شرکت ملی نفت نداده است و حال آن که هر شرکتی مکلف است سر شش ماه یا سر سال تراز نامه خودش را بدهد. ملت ایران مبارزه کرد و شرکت ملی نفتی به وجود آمد ولی در حکومت ۲۸ ماهه دولت سابق یک بیلان و یک ترازنامه داده نشد و به این مردم گفته نشد که این شرکت ملی نفت خرجش چه بوده درآمدش چه بوده است و چه قدر ضرر کرده‌ایم یا نفع بردیم و درآمدهای ما چه بوده قسمت‌های دیگر مربوط است به اوضاع داخلی شرکت نفت، ما در این ۲۸ ماهه می‌دانیم که شرکت ملی نفت که تقربیاً در حال تعطیل بوده است مع‌هذا به ما اطلاع رسیده است که کسانی که در این شرکت با حقوق دو برابر سابق با مزایا و اتومبیل با پنج هزار تومان حقوق از بیت‌المال ملت ایران سوءاستفاده کرده‌اند و برده‌اند و خورده‌اند، اینها کسانی بوده‌اند که تحصیلات مهندسی نداشته‌اند و یک تیتر دروغ مهندسی روی اسامی بعضی از نور چشمی‌ها گذاشته‌اند و از جیب فقیر ملت، ایران مبالغ گزافی برده‌اند خورده‌اند، بنده سؤال کردم که وضع کارکنان و میزان حقوق‌ها و این که حداکثر حقوقی که داده می‌شده و راندمانی که از کار این افراد جدیدی که در شرکت ملی نفت وارد شده و استفاده کرده‌اند چه قدر است این را وزارت دارایی به ما جواب بدهد که چه قدر بوده است (شوشتری- ۴۰۰ کولر برنده‌اند) بله، قسمت دیگر سؤال بنده راجع به دخل و خرج و توزیع نفت در داخل کشور پس از خلع ید است، این مسئله بسیار مهمی است برای این که من به خاطر دارم یکی از علل که شرکت نفت انگلیس و ایران که حالا اسمش تبدیل شده به شرکت نفت انگلیس بی‌علاقه نبود که توزیع نفت داخلی ایران به خود ایران واگذار شود، او این ادعا را داشت که اداره کردن توزیع نفت ایران برای او نفع ندارد و ضرر دارد. بنده فراموش نمی‌کنم در کابینه آقای حکیم‌الملک آقای نجم‌الملک وزیر دارایی ایشان یک لایحه‌ای ایشان به مجلس وقت دادند و شاید در حدود دویست میلیون ادعای ضرر شرکت نفت انگلیس و ایران راجع به توزیع داخلی کرده بود که آورده بودند به مجلس و خوشبختانه مجلس آن را دفن کرد و در آن وقت در مجلس گفته‌اند که کس با گلشاییان مشغول مذاکره است که قراردادی ببندد و این موضوع در همان لایحه خواهدامد بالنتیجه آن لایحه از بین رفت. پس این مطلب مخصوصی است که سابق زیادی دارد و بعد در این ۲۸ ماه شرکت ملی نفت ایران توزیع داخلی را در دست گرفت ما نمی‌دانیم حساب دخل و خرج توزیع داخلی چیست آیا ضرر کرده یا نفع؟ ای آن قسمتی که شرکت نفت انگلیس می‌گفت درست است یا در توزیع داخلی ما ضرر نکرده‌ایم و اگر هم ضرر کرده‌ایم میزانش چیست؟ برای این که ما از امروز به بعد که نفت‌مان را اداره می‌کنیم مخصوصاً که نفت داخلی را به این موضوع مهم باید توجه کنیم قیمت نفت برای مردم بایستی ارزان‌تر تمام شود. الان صحبت سر این است که یک لوله نفتی از آبادان به اصفهان کشیده شود برای این که ده رقم چاه زده شده و به نفت رسیده‌ایم و اگر نفت قم را استخراج کنیم هزینه حمل و نقل خیلی کم می‌شود و احتیاج نداریم که لوله از آنجا بکشیم ۵۰ میلیون دلار هم حساب این لوله‌کشی در نظر گرفته شده بنابراین بنده این را خواستم بپرسم ببینم با وضع فعلی که حمل و نقل نفت به وسیله راه‌اهن و کامیون می‌شود و به تمام نقاط ایران پخش می‌شود آیا شرکت ملی نفت در پخش این نفت ضررمی کند یا نفع می‌کند و اگر ضرر کرده میزانش چیست؟ ما باید بدانیم که اصولاً باید حمل و نقل نفت به وسیله کامیون‌ها و راه‌آهن باشد یا این موضوع لوله‌کشی که صحبتش هست بیشتر ما را به مقصود می‌رساند و مطابق صرفه و صلاح است بنابراین این هم یکی از قسمت‌های مهم سؤال بنده است
(پیراسته- این سؤال شما چند قسمت است؟) ۹ قسمت
(پیراسته- از ۹ قسمت چند قسمت را گفتید؟) ۷ قسمت یک سؤال دیگر این بود که چه مبلغ شرکت ملی نفت ایران از دولت و یا بانک ملی ایران از تاریخ تأسیس الی حال قرض کرده؟ کل مبلغ آن چیست؟ البته اگر این رقمش معلوم شود روشن می‌شود در ظرف ۲۸ ماه چه باری بر روی گرده ملت ایران گذاشته و معلوم می‌شود که چه کرده‌اند
(پیراسته- شرکت ملی نفت را تاراج کردند از بین بردند همان‌ها که سنگ مملکت را به سینه می‌زدند.) (زنگ رئیس)
رئیس- آقای پیراسته خواهش می‌کنم ساکت باشید
عمیدی‌نوری- البته بنده منتظر توضیحات کافی جناب آقای وزیر دارایی هستم
(شوشتری- آقا آن مأمور را نفرمودید که چه کسی بود؟ آن مأموری را که در حین انجام وظیفه گرفته بودند)
رئیس- آقای وزیر دارایی
پیراسته- آقای وزیر دارایی راجع به تاراج جبهه ملی در آبادان هم بفرمایید.
وزیر دارایی (دکتر امینی)- عرض کنم در زمینه سؤالی که جناب آقای عمیدی‌نوری کردند جناب آقای شوشتری هم همین سؤال را کردند که مشابه است البته ایشان پس گرفتند ولی بنده گمان می‌کنم در ضمن عرض جواب جناب آقای عمیدی نوری به سؤالات جناب آقای شوشتری هم جواب داده خواهد شد البته همان طور که فرمودید این سؤال تقریباً در دو ماه قبل داده شده و در اثر گرفتاری بنده جوابش ماند، البته جوابی که شرکت ملی نفت تهیه کرده و مدتی است فرستاده است قرائت می‌کنم و توضیحش را هم عرض می‌کنم. سؤال این بود که موجودی شرکت نفت حین اجرای خلع ید در انبارها چه بوده و فعلاً چه قدر می‌باشد البته آقایان تصدیق می‌فرمایند که موجودی شرکت نفت دو نوع موجودی بوده یکی موجودی اجناس بوده در انبارهای مختلف و با توجه به نوع اجناسی که در انبار بوده و مقدار آن البته کار خیلی سهلی نیست چون یک انبار نبوده، شاید چندین انبار بوده و چندین هزار قلم جنس در این انبارها بوده و این انبارها قابل برگشت نبوده مثل انبار غله یا انبار مشابه که اینها را در چند ماه برگردانند و موجودی را تعیین کنند ببینند کسر دارد یا نه
(میراشرافی- مثل انبار گمرک آتشش بزنند)
(عمیدی نوری- صورت دارد) با توجه به این موضوع آقایان توجه بفرمایید من اینها را می‌خواهم اینها را شرکت ملی نفت تهیه کرده است. «در زمان خلع ید و موقع حرکت کارمندان بیگانه اولیای شرکت سابق به هیچ وجه حاضر به تحویل مؤسسات و دارایی خود در ایران به مامورین شرکت ملی نشده و اگر هم به این امر تن می‌دادند تحویل مؤسسه‌ای به عظمت شرکت نفت به کلی امکان‌پذیر نبود. شماره و صورت برداری از دارایی‌های مزبور چندین ماه بلکه سال وقت لازم داشت و چنین امری حتی از طرف مأمورین شرکت سابق هم هیچ گاه به طور کامل صورت نگرفته است پس از حرکت کارمندان بیگانه با وجود این که اکثر حسابداران و حسابرسان شرکت سابق که در کارهای خود تخصص داشتند خدمت شرکت ملی نفت را ترک کرده و شرکت ملی را از این حیث کاملاً در تنگنا و مضیقه گذاشتند شرکت ما معدودی حسابدار و حسابرسی که در اختیار داشت و تعداد آنها حتی امروز هم برای امور شرکت به هیچ وجه کافی نیست شروع به شماره و صورت‌برداری از دارایی‌های منقول و غیرمنقول شرکت نموده و تاکنون نزدیک به سه سال از آن تاریخ می‌گذرد (شوشتری- دفاتر که بود قربان) موفق به صورت‌برداری ۱۴۱۸۸۷ قلم جنس و تطبیق آنها با دفاتر شده است ممیزی و صورت‌برداری از باقی دارایی شرکت ادامه دارد و به طور مرتب و مستمر اجرا می‌شود و تا زمانی که صورت‌برداری و تطبیق با دفاتر و مقادیر مصرفی در این مدت خاتمه نیابد تنظیم صورت کامل برای موجودی‌های مزبور مقدور نیست، بنده خیال می‌کنم در این قسمت آقایانی که تشریف برده‌اند آبادان و تشکیلات آنجا را از نزدیک دیده‌اند بهتر متوجه خواهند بود که وضع انبارها چه بوده و حمل بر این نشود که شرکت ملی نفت اگر گزارشی داده برای این است که رفع مسئولیت از خودش بکند. راجع به سرقت دراین انبارها باید عرض کنم که در همه جای دنیا سرقت اتفاق می‌افتد و این محوطه و انبار وسیع کالاهای متنوع قطعا سرقت در زمان تصدی خود شرکت سابق هم بود و شاید بعضی آقایان که در خوزستان بوده‌اند مسبوق هستند که آن وقت یک مقادیر زیادی سرقت می‌شد، البته رویه آنها با ما این فرق را داشت، آنجا اگر هزار لیره سرقت می‌شد از وقت خودشان برای این که آن هزار لیره سرقت شده را پیدا کنند صرف‌نظر می‌کردند و جز ضرر و زیان حساب می‌کردند- البته بنده منظورم این نیست که اگر سرقتی در آن منطقه اتفاق افتاده باشد بخواهم پرده‌پوشی کنم و تعقیب نکنم بنده خاطرم هست همان موقعی که در شورای عالی نفت بودم گزارشی از آقای مکی رسید که در خرید روغن و خرج‌های متفرقه سرقت‌هایی در آنجا اتفاق افتاده است همان موقع از
طرف شرکت رسیدکی دقیقی شد معلوم شد اساس صحیحی ندارد حالا اینجا شرکت یک صورتی داده است از سرقت‌هایی که در سابق اتفاق افتاده و از سرقت‌هایی که بعداً اتفاق افتاده است بنده آن را قرائت می‌کنم
(عمیدی‌نوری- مال دوره نفت انگلیس است؟)
مال هر دو «سؤال دوم- گفتگوهایی که درباره سرقت‌ها و دستبردهایی که در مایملک شرکت ملی نفت و مناطق نفت‌خیز در دوره حکومت سابق شده و به اندازه جلب توجه کرده بود که رئیس دولت وقت ظاهراَ مأموری برای رسیدگی به آن تعیین نموده بود حقیقت آن چیست؟ موضوع سرقت و دستبرد در شرکت ملی به طوری که عده‌ای روی نظرهای خاصی شایع نموده و در سؤال نماینده محترم نیز منعکس گردیده به کلی با حقیقت وقف نمی‌دهد و بازرس‌هایی که در بالا بدان اشاره شد به هیچ وجه حاکی از چنین سرقت‌هایی نمی‌باشد. در دستگاه عظیمی مانند مؤسسات پهناور شرکت نفت که در ایالت وسیعی مانند خوزستان پخش شده و دارای منازل، ادارات، دستگاه‌های بزرگ استخراج و تصفیه می‌باشد و چندین ده هزار اجناس متنوع دارد همراه دستبردهایی می‌شده که در زمان شرکت سابق و قبل از خلع ید که به مراتب بیش از دوران شرکت ملی بوده است و اینک برای مثال عرض می‌شود سرقت اموال شرکت در آبادان و بندر معشور در یک سال قبل از خلع ید (از ۱- ۷- ۲۹ تا ۳۰- ۶- ۳۰) ۴۶۶۳۵۴۶ ریال سرقت اموال شرکت در سال اول بعد از خلع ید (از ۱- ۷- ۳۰ الی ۳۱- ۶- ۳۱) ۱۷۵۸۲۳۶ ریال. سرقت اموال شرکت در سال دوم بعد از خلع ید ۴۶۹۰۶۲ ریال. سرقت اموال شرکت در ده ماهه سال سوم خلع ید (یعنی تا ۱۳- ۴- ۳۳) ۴۸۴۵۹۴ ریال. جمع آن می‌شود ۲۷۱۱۸۹۲ ریال همچنین در این سه ساله مأمورین شرکت موفق به کشف قسمتی از اجناس مسروقه به ارزش ۷۵۹ ر ۰۵۹ ر ۲ ریال شده‌اند هزینه جلوگیری از چنین دستبردهایی برای شرکت سابق به تجربه ثابت شده بود که به مراتب بیش از قیمت اشیاء مسروقه می‌باشد در صورتی که با توجه به مثال معروضه بالا ملاحظه خواهند فرمود که خسارت و دستبردهایی که در زمان شرکت ملی رخ داده است خیلی کمتر از ایام گذشته بوده و ابن خود نشان می‌دهد که پس از خلع ید دقت و مواظبت بیشتری در جلوگیری این سرقت و دستبرد به عمل آمده است
(موسوی- به این ترتیب باید به آنها جایزه هم داد) عرض کنم این سرقت‌ها مال قبل بوده و اتفاق افتاده و گزارش دادند به دستگاه شرکت و مشخص است
(موسوی- اگر صورت برنداشته‌اند از کجا فهمیده‌اند که این سرقت‌ها اتفاق افتاده) البته شاید یک عده‌ای از آقایان این ارقام را با تردید تلقی کنند و بنده هم نمی‌توانم قسم بخورم که این ارقام صددرصد صحیح است ولی عرض می‌کنم که در اطراف این سرقت‌ها و دستبردها به قدری رمان درست کرده‌اند و اغراق کرده‌اند که حقیقت را میان آن رمان و این ارقام جستجو کرده و بنده خیال می‌کنم که در این مدت این که یک عده‌ای می‌گفتند فریژ به در برده‌اند چی برده‌اند البته بنده گمان نمی‌کنم ممکن است اتفاق افتاده باشد ولی افراد شرکت ملی نفت در این مدت برای حفظ و حراست این انبارها با این تنوعی که دارد به عقیده بنده کوتاهی نکرده‌اند و همین طور که فرمودند به عقیده بنده محتاج پاداش هم هستند
(شوشتری- پس این کولرها از کجا آمده در گمرک صورت ندارد یا قاچاق است یا مال شرکت نفت است)
رئیس- آقای شوشتری اگر شما سؤالی دارید بعد بفرمایید.
وزیر دارایی- بنده منکر نیستم که فعل انفعالاتی شده است اما میزان به این مقدرای نیست که گفته می‌شود و یا در جراید منعکس می‌شود راجع به درآمد و هزینه‌های شرکت ملی نفت جناب آقای عمیدی نوری فرمودند که هر شرکتی ملزم است که بیلانش را سال به سال منتشر کند برای اطلاع خاطر جناب آقای عمیدی نوری می‌خواستم عرض کنم که شرکت ملی نفت بیلان داشته و همان شورای عالی که بنده یک دوره افتخار آن را داشتم که عضویت آنجا را داشته باشم بیلان شرکت ملی نفت آمده آنجا و تصویب هم شده ولی خود آقا خاطرشان هست که دولت نمی‌توانست که یک نفر از کارمندان آنجا را کم کند یا یک نفراز کارگران را بیرون کند ضمناً در این مدت اضافه حقوقی داده نشد و اگر هم داده شده باشد به مقدار خیلی خیلی قلیل بوده است و قرضی هم که شرکت ملی نفت از بانک ملی به ضمانت وزارت دارایی کرد و یک مبلغی هم که مازاد درآمد عمومی دادیم برای همین بود که این وضیت را حفظ کنیم که اختلال و بی‌نظمی ایجاد نشود تا مطلب حل شود و بحمدالله که حل هم شد این را می‌خواهم عرض کنم که ذهن آقایان روشن شود در این مدت هم نسبت به مراقبت و مواظبت و پرداخت حقوق آنها حقیقتاَ زحمت کشیده شده که توانستند این وضع را حفظ کنند راجع به ارقام هزینه و درآمد و تعداد کارگر و کارمند یک صورتی تهیه کرده‌اند که این را می‌خوانم
(شوشتری- مال دوره ملی است؟) این بعد از خلع ید است
سؤال ۴- کارکنان شرکت از هر حیث چه قدراند اعم از کارگران و مقاطعه‌کاران و کارمندان اداری و فنی قبل از خلع ید هم چه قدر بودند و تناسب بهره‌برداری قبل از خلع ید یا قبل از آن با توجه به تعداد کارمندان چه میزان می‌باشد. تعداد کارمند و کارگر قبل از خلع ید کارمند ۹۱۴- کارآموز ۳۳۶۲- کارگر- ۴۸۸۸۴ مقاطعه‌کار ۱۳۵۹۴ جمع کل ۵۸۷۰۸ (شوشتری- حقوق چه شد؟) اما راجع به حقوق و مزایای سال قبل از خلع ید تعداد کارمندان ایرانی و بیگانه شرکت نفت سابق بالغ بر ۹۴۴۹ نفر می‌شد که ماهی ۴۸۱۰۲۸ ر ۹۸ ریال حقوق و مزایا دریافت می‌داشتند در سال ۱۳۳۲ تعداد کارمندان ملی به ۶۸۰۵ نفر و جمع حقوق و مزایای آنها به ۵۹۶۱۴۷۶۲ ریال تقلیل یافته بود به طوری که ملاحظه می‌فرمایید معدل حقوق و کارمندان شرکت نفت قبل از خلع ید بالغ بر ماهی ۱۰۴۳۳ ریال و بعد از خلع ید ۸۷۶۰ ریال بوده است حقوق و مزایای مختلف شرکت پس از خلع ید نیز طبق آیین‌نامه‌هایی که در زمان شرکت سابق تنظیم شده بود پرداخت می‌گردد و مقررات مزبور به موجب اعلامیه دولت وقت در زمان ملی شدن صنعت نفت هم به قوت خود باقی بوده است فی‌المثل طبق مقررات نامبرده حقوق خدمت در شمال به طور کلی از خوزستان کمتر و حقوق کارمند دیپلمه در شروع خدمت از حقوق کارمند لیسانسه پایین تر است همچین اشل حقوق دکتر طب یار پرستار با اشل سایر کارمندان فرق دارد. اما سؤال ششم آقای عمیدی آن است حساب دخل و خرج توزیع نفت و بنزین در داخل کشور پس از خلع ید داده شده شود که چه قدر از بابت قیمت نفت و بنزین و روغن (با کسر عوارض و مالیات نفت و بنزین) عاید شرکت ملی نفت شده است و چه قدر از بابت کرایه و کلیه هزینه‌های توزیع مزبور خرج شرکت ملی نفت گردیده همچنین قیمت فروش نفت و بنزین قبل از خلع ید و پس از آن و این که تفاوتی نموده و یا نه تعیین گردد. جواب آن به طوری که در این گزارش نوشته شده وجوه حاصله از فروش مواد نفتی در داخله کشور از ۳۰ خرداد ۱۳۳۰ تا آخر سال ۱۳۳۲ بدین شرح است درآمد فروش بنزین موتور بدون مالیات و عوارض ۱۸۵۸۵۵۹۰۸۰ ریال درآمد فروش بنزین هواپیما بدون مالیات و عوارض ۷۶۳۲۶۷۴۷ ریال درآمد فروش نفت سفید بدون مالیات و عوارض ۱۱۶۲۱۰۵۵۳۸ ریال درآمد فروش نفت و گاز بدون مالیات و عوارض ۴۱۸۶۴۹۰۱۸ درآمد فروش نفت سیاه بدون مالیات و عوارض ۸۵۹۹۵۰۳۲۰ ریال درآمد فروش فراورده‌های متفرقه بدون مالیات و عوارض ۴۸۱۹۶۲۹۲۵ ریال جمع کل ۴۸۵۷۵۵۳۶۲۸ ریال هزینه حمل و نقل راه‌آهن و کامیون ۹۶۹ ر ۰۲۱ ر ۴۶۷ ر ۲ ریال سایر هزینه‌های پخشی ۷۷۲۰۷۵۱۴۳ ریال جمع هزینه‌ها ۱۱۲ ر ۰۹۷ ر ۲۳۹ ر ۳ ریال لازم است توضیح داده شود که تمام هزینه‌های ساختمان استان آذربایجان که بعد از خلع ید صورت گرفته و همچنین ساختمان‌های دیگر اداره پخش در تمام کشور جز مخارج قلم داد شده می‌باشد
(عمیدی‌نوری- پس ضرر نمی‌کند) لازم است توضیح داده شود
(مهندس اردبیلی- در آذربایجان ساختمانی نشد) چرا محل فروش بنزین درست شده عرض کنم به طور کلی همان طوری که فرمودید در دستگاه شرکت سابق هزینه پخش داخلی صرف نمی‌کرد و بعد هم اینجا اشره‌ای کردند آقای لسانی هم دیروز فرمودند راجع کشیدن لوله از اهواز به ازنا و از ازنا به تهران و از ازنا به اصفهان از بدو شروع به کار دولت موضوع لوله‌کشی در شرکت ملی نفت یکی از مسائلی بود که توجه و مکرر آقایانی که در کار پخش داخلی هستند تذکر می‌دادند که با ازدیاد مصرف داخلی از حیث نفت و بنزین و محدود بودن ظرفیت حمل و نقل راه‌آهن که اگر دو سال بدین طریق بگذرد به کلی عملیات حمل و نقل در داخل مملکت مختل می‌شود، چون البته توجه می‌فرمایید همان طور که جناب آقای عمیدی‌نوری تذکر فرمودند حمل و نقل نفت با کامیون و راه‌آهن کار را به جایی خواهد رساند که اگر مصرف زیادتر شود این جاده‌ها آمد و رفتش مقدور نخواهد بود و آقایان پیشنهاد می‌کردند مخصوصاً از حیث راه‌اهن تا قسمت ازنا اگر با لوله حمل کنند در ظرف سه سال مخارج لوله‌کشی مستحلک می‌شود و مقدار زیادی از باری که عجالة تحمیل می‌شود به راه‌آهن کاسته خواهد شد که این تفاوت را می‌توانستند اختصاص بدهند به حمل مال‌التجاره از بند خرمشهر یک فرضی آقایان می‌کنند و حتی در اطراف آن صحبت می‌شود که ما با استخراج نفت قم و کشیدن لوله از تهران به قم و جاهای دیگر ما احتیاجی به لوله از آبادان نخواهیم داشت البته در قم آن طوری معیین هست نفت هست ولی هنوز ما نرسیده‌ایم به آنجایی که نفت بیرون بیاوریم و ببینیم چه مقدار نفت خارج می‌شود فرض بفرمایید این نفت هم خارج شد بایستی یک تصفیه خانه در قم ساخت و این نفت خام را تصفیه کرد و بعد آورد و مصرف کرد (داراب- شما هزینه‌های ضروری‌تری دارید آقای دکتر) اگر بنا باشد ما یک تصفیه‌خانه صد هزار تنی بسازیم بیش از ده میلیون لیره خرج این تصفیه‌خانه است و تصفیه‌خانه بزرگتر هم نمی‌توانیم بسازیم برای این که قم به اندازه کافی آب ندارد
و برای تصفیه نفت مقدار زیادی اب هم می‌خواهد بنابراین یک امر ضروری را نمی‌شود معلق کرد به یک امر احتمالی
(عمیدی‌نوری- پس چرا این کار را کردید؟ ..) نفت قم باید استخراج شود باید فعالیت بشود برای استخراجش برای این که ذخایر نفتی از سمنان تا قم به طوری که کارشناسان دیده‌اند و متخصصین زمین‌شناسی و نفت‌شناسی می‌گفتند خیلی هنگفت است و این یک منبع زیرزمینی خیلی مهمی است که باید استخراج شود ولی الان مصرف مملکت را نمی‌شود متوقف کرد به امید این که شاید نفتی از قم استخراج و تصفیه شود الان یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن مصرف داخلی مملکت است، در آذربایجان خود آقایان نمایندگان آذربایجان می‌دانند شاید ماده پانزده روز موجود بیشتر نداریم و اغلب از ما نفت می‌خواهند و ما هم می‌توانیم بدهیم با داشتن راه‌آهن با داشتن یک خط این ظرفیتش محدود است و نمی‌شود زیاد حمل کرد، تاکنون ما زیاد فشار آوردیم و حقیقة مامورین راه‌آهن هم فداکاری کرده‌اند که نگذاشته‌ایم که مضیقه‌ای از حیث نفت در مملکت پیدا شود چه در تهران چه در شهرستان‌ها آقایان تصدیق می‌فرمایید اگر این مضیقه پیدا می‌شد یک عده‌ای در چند ماه پیش مترصد بودند که این را مستمسک قرار دهند و یک هیاهویی راه بیندازند و ایجاد بی‌نظمی کنند
(داراب- آقای دکتر فقط برای همین ۲۰ هزار تن؟) این قسمتی که می‌فرمایید کارهای ضروری و غیرضروری ما که مرض نداریم که غیر ضروری بکنیم، از روز اول لوله‌کشی از اهواز به ازنا و تهران و اصفهان مرود توجه شرکت نفت بود و امروز خیال می‌کنم که عاقلانه باشد امروز که کار پخش داخلی نفت به دست ماست ما باید کاری بکنیم که در مملکت مضیقه ایجاد نشود و مردم انتظار دارند که ما نفت را به میزان کافی بدهیم و ارزان بدهیم و مصرفش را هم بالا ببریم (داراب- این لوله‌کشی ضروری است؟) هر چه قدر میزانش را در مملکت بالا ببریم این یک گشایشی است برای مردم و یک استفاده غیرمستقیمی است بنابراین بنده عرضم این است که اولاً تشخیص ضرورت را باید کرد حالا می‌فرمایید که طور دیگری بهتر است به این کار نداریم و الّا اگر به این میزان باشد ما در قسمت حمل و نقل در زحمت هستیم، تمام مال‌التجاره بازرگانان در خرمشهر و بندر شاهی مانده و ما ناچار هستیم که قسمت اعظم واگن‌ها را منحصر کنیم به نفت البته نمی‌گویم که برای مال‌التجاره نگذاریم ولی کشش واگن‌هایی که محدود است شما هر چه قدر که نفت حمل کنید از کاپاسیته آن باید کم کرد
(مهندس جفرودی- شما ۱۰ میلیون خرج نقت قم نمی‌کنید که ۵۰ میلیون خرج لوله‌کشی بکنید؟)
(تیمورتاش- کار نفت قم به پنجاه میلیون دلاری که خرج لوله‌کشی بکنید نمی‌ارزد؟)
رئیس- آقا بگذارید صحبت‌شان را بکنند. بفرمایید
وزیر دارایی- می‌خواهم تقاضا کنم آقایان توجه بفرمایید این ارقام را بروید ببینید ما بعد از این وضع سیاسی مملکت خلاص شدیم گرفتار کشمش اقتصادی شدیم بی‌رو دربایستی باید عرض کنم همین طور گرفتار هستیم یک عده مقاطعه‌کار برای کارهای مختلف می‌ریزند و شروع می‌کنند امریکا را به جان انگلیس و انگلیس را به جان امریکا را می‌اندازند این را باید مراقبت کرد که این کارها تمام بشود و الان تمام گرفتاری دولت این شده، فرانسه می‌آید می‌رود پشت سرش امریکایی‌ها می‌آیند یک عده ایرانی هم به دور آنها و شلوغ و پلوغ می‌کنند. بنده خیال می‌کنم مجلس جای انتقاد است، جای اعتراض است و بنده شخصاً امیدوارم که همکاران بنده هم همین عقیده را داشته باشند. ما استقبال می‌کنیم که بیاییم در مجلس اگر واقعاً یک نقصی در دستگاه است آقایان ما را متوجه کنند اما اگر سوءتفاهمی است آن سوءتفاهم را هم رفع کنیم. (همهمه نمایندگان)
میراشرافی- سوءتفاهم نیست، سوءاستفاده است. این را باید در نظر گرفت.
رئیس- این چه وضعیتی است، آقایان همه‌اش صحبت می‌کنید، یک سؤالی شده ایشان هم جواب می‌دهند، دیگر این همه سر و صدا لازم ندارد، بفرمایید آقای وزیر دارایی
وزیر دارایی- آقایان توجه بفرمایید یک مطلبی از نقطه‌نظر فوریت دارد این دچار جار و جنجال و سوءتفاهم نشود بنده عرض می‌کنم نه فنی هستم نه لوله‌کشی سرم می‌شود نه به موضوع راه‌آهن وارد هستم، قدر مسلم این است گزارشی که راه‌آهن می‌دهد گزارشی که شرکت ملی نفت می‌دهد اگر بنا شود این است که وضع به این ترتیب ادامه پیدا کند نه راه‌آهن قدرت کشش دارد و نه ما می‌توانیم ظزفیت ده هزار تن کامیون را بکنیم ده میلیون بالاخره برای رفت و آمد کامیون‌ها باید جاده وسعت داشته باشد که حرکت کند تمام این تانکرها از شمال به جنوب و از جنوب به شمال در حرکت هستند حالا از نظر فنی ممکن است که سوءاستفاده بشود البته باید بروند ببینند و جلوی این سوءاستفاده را بگیرند اما آقایان نباید مطالب را با هم مخلوط کنید اما راجع به لوله اگر بنا بشود ما صبر کنیم تا نفت قم در بیاید و تصفیه شود و به آذربایجان بیاید این مدتی وقت لازم دارد.
(داراب- شما مسائل مهمتری دارید هی کارخانه وارد می‌کنید)
(مسعودی- شما که نوبت نیستید)
(داراب- دولت می‌آوریم)
(قنات‌آبادی- اینها جزء پارتیزان‌های دولت هستند که همه‌اش پارازیت می‌دهند) یک سؤال دیگر از آقای عمیدی نوری فرمودند که مربوط به صادرات و فروشی است که در این مدت شرکت ملی نفت کرده است عرض کنم فروش مواد نفتی به خارجه و عواید حاصله از آن به قرار زیر می‌باشد در سال ۱۳۳۰- ۴۶۷۱۷۴ ریال سال ۱۳۳۱ یازده میلیون و یک صد و پنجاه و شش ریال و هشتصد و هفتاد و یک ریال سال ۱۳۳۲ یک صد پنجاه و شش میلیون و پانصد و چهارده هزار ریال. جمع کل ۱۶۸۱۳۸۰۴۵ ریال عرض کنم تمام پیشنهاداتی که شده و معاملاتی که شده جمع کلش همان است که عرض کردم و این دو تا قرار داد است یک این است و یکی هم با ایتالیا از این محل شرکت ملی نفت یک مقدار احتیاجات خودش را رفع کرده و یک مقداری هم دلار گرفته است بنابراین به طوری که ملاحظه می‌فرمایید معامله قابل توجهی نبوده البته شرکت ملی نفت با تمام نواقص گذشته با تمام عملیات گذشته در وضع فعلی آقایان باید یک عطف توجهی بفرمایند برای این که این شرکت یک وظایف بسیار سنگینی دارد و این شرکت باید در مقابل دستگاه خارجی قادر و توانا باشد که وظایف خودش را انجام بدهد (صحیح است) و راجع به حیف و میل شدن بنده باز تکرار می‌کنم در همه جای دنیا هست و شاید اشل آن بیشتر باشد
(یکی از نمایندگان- ثروت هم زیادتر است) ثروت هم زیادتر باشد ولی در مملکت ما متأسفانه در اثر بیکاری در اثر محدود بودن کار یک عده می‌روند یک کارهایی می‌کنند و بنده امیدوارم با ایجاد و تهیه کار جناب آقای داراب توجه بفرمایید و تولید ثروت کار به جایی برسد که اشخاص بتوانند دنبال کار بروند و هم نفع ببرند و هم استفاده بکنند ولی البته باید صبر کرد که این استفاده مشروح باشد بنابراین بنده می‌خواهم تقاضا کنم راجع به شرکت ملی نفت البته انتقاد هم به جاست و باید بشود ولی بنده تقاضا می‌کنم که در شروع کار با شرکت‌های خارجی سعی کنیم که چیزی بر خلاف حقیقت است گفته نشود که این دستگاه تضعیف بشود اگر این دستگاه تضعیف شد خواه ناخواه به قول فرنگی‌ها درش یک کمپلکس ایجاد خواهد شد و در وضع نامناسب و پایین‌تری در مقابل همکار خودش قرار خواهد گرفت و این برای کشور ما زیان و ضرر دارد (صحیح است، احسنت)
رئیس- آقای عمیدی‌نوری بفرمایید.
عمیدی‌نوری- از توضیحاتی که جناب آقای وزیر دارایی دادند این مسئله محقق شد و مورد تصدیق‌شان واقع شد که دزدی در شرکت ملی نفت شده از اینجا می‌پرسم که بالاخره آن چیزی را که خودشان قبول دارند دزدی شده است و جز بیت‌المال ایران است آیا وظیفه ندارند این را جلوگیری کنند و وصول بکنند و دزدهارا تعقیب بکنند؟ فرمایشتان این بود که از این قبیل کارها زیاد می‌شود و همین طور است بنده خیال می‌کنم کسی که مسؤلیت وزارت مالیه مملکت را به عهده دارد یعنی حساب صد دینار و سه شاهی را می‌کند و دستور می‌دهد با اداره مالیات پردرآمدش که زندگی آن بدبخت بیچاره انکاسب سر گذرد را مزایده می‌گذارند که ده تومان بیست تومان، صد تومان برای دولت وصول بشود صحیح نیست که در پشت تریبون مجلس شورای ملی بگوید که من قبول دارم که چند میلیون دزدی شده ولی ولش بکنیم اگر موعدی مالیات هم که خوب من چرا مالیات بدهم، این صحیح نیست باید دولت دقیق باشد وزیر دارایی دستور بدهید دزد را تعقیب کنند و مال دولت را وصول بکنند قسمت اول فرمودند که انبارها را نمی‌شود برگرداند مگر انبار گندم و جو است که برگردانیم ببینیم که چه قدر سرک دارد چه قدر کم دارد چه قدر زیاد دارد این یک دستگاه معظم شرکت ملی نفت ایران تمام اجناسش دفتر دارد سند دارد ارقام دارد چه طور می‌توانیم بگوییم که میزان موجودی این انبارها معلوم نیست به نظر بنده توضیح آقای وزیر دارایی نه تنها قانع کننده نبود بلکه تصدیق سؤال بنده بود تا امروز آقایان نمی‌دانند موجودی انبارهای شرکت ملی نفت در تاریخ خلع ید چه بوده است و امروز هم که با کنسرسیوم می‌خواهند قرارداد را اجرا بکنید چیست بنده این را نمی‌دانم و معتقدم مجلس شورای ملی خودش باید توجه کند راجع به سازمان برنامه رسیدگی کردند و معلوم شد که پانزده میلیون تومان اسناد سازمان برنامه گم شده است این گزارش آقای سروری است که به مجلس سنا داده شده بنده تقاضا می‌کنم آقایان توجه کنید اگر طرح هم لازم است طرحی تهیه کنید یک کمیسیون رسیدگی و تحقیق تشکیل بشود مرکب از مجلس شورای ملی و سنا بروند رسیدگی بکنند به حساب شرکت ملی نفت از تاریخ خلع ید تا امروز، موضوع نفت تمام شد، هیس نفت تمام شد در این مملکت یک روزی این حرف زده می‌شد برای این که همه‌اش می‌گفتند نفت. نفت نفت آقای دکترمصدق صحبتش این بود نمی‌گذاشت هیچ کس حرف حسابیش را بزند امروز قرارداد با کنسرسیوم بسته شده باید به حساب شرکت ملی نفت رسیدگی بشود دزدها معلوم بشوند آقایان خودشان قبول دارند بنده اطلاع دارم که شرکت ملی نفت ایران الان آقای نقابت به بنده
گفتند ماهی بیست و پنج میلیون تومان در این ۲۸ ماه از این مملکت شرکت نفت پول گرفته، حساب این ۲۵ میلون تومان چه بوده و چه هست؟ اینها باید رسیدگی بشود در موضوع حمل و نقل داخلی نفت تصدیق فرمودند که از حساب جمع و خرج، هزینه و درآمد یک میلیارد منفعت داریم در بخش داخلی وقتی که این را قبول دارند در این صورت چه لزومی دارد که ما ۵۰ میلیون دلار بدهیم لوله‌کشی بکنیم در حالی که خوشان قبول دارند که تصفیه‌خانه اگر در قم ساخته بشود ده میلیون لیره خرج آن است ده میلیون لیره ۲۵ میلیون تومان قیمتش می‌شود
(یکی از نمایندگان- نه آقا ۲۵۰ میلیون تومان) راجع به نفت قم من نمی‌دانم در هر حال وقتی خودتان قبول دارید حمل و نقل داخلی به وسیله راه‌آهن و کامیون استفاده دارد چرا لوله‌کشی بکنیم بنده معتقد هستم این صحبت‌هایی که باید تطبیق می‌کند و به نظر می‌آید که متناقض است اینجا گفته نشود و الّا بنده عرایض زیادی دارم ولی چون نظامنامه مجلس به من اجازه نمی‌دهد نمی‌توانم عرایضم را بکنم در هر حال بنده قانع نشدم از فرمایشات جناب آقای وزیر دارایی.
رئیس- آقای وزیر دارایی.
وزیر دارایی- بنده خیلی متأسفم که جناب آقای عمیدی‌نوری متقائد نشدند البته این رسم هر سؤال کننده‌ای است که اگر سؤالی کرد و جوابی شنید اگر بخواهد زود قانع بشود شاید یک قدری دور از حزم و احتیاط باشد ولی به هر حال اولاً بنده عرض نکردم که اگر کسی دزدی کرد معصون از تعقیب باشد و حتی در چند روز پیش از آقای بیات خواهش کردم که شما باید یک بیلانی از عملیات سه سال شرکت ملی نفت را بدانند و اصولاً چون یک وضع تازه‌ای به وجود آمده است باید این بیلان منتشر شود و ضمناً بنده می‌خواهم عرض کنم که هیچ وقت بنده منکر حقایق در محضر مجلس شورای ملی نشده‌ام (احسنت)
(مشایخی- صحیح است همیشه همین طور بوده‌اید) و همیشه با صراحت حرف‌ها رامی‌زنم چون دلیل بنده برای صراحت این است که اگر عیب و نقصی در دستگاه مملکت هست بایستی به کمک و پشتیبانی آقایان حل شود بنابراین دلیل ندارد که بنده کتمان بکنم. ضمناً پول‌هایی که گرفته شده از بانک ملی و وزارت دارایی بنده می‌خواستم که آقایان مستحضر باشند «وجوه دریافتی از وزارت دارایی در سال ۱۳۳۰ پانصد و چهل هشت میلیون و یک صد هفتاد هزار ریال سال ۳۱ یک صد و نود و چهار میلیون هفتصد هزار ریال سال ۳۲ پانصد و چهل وهشت میلیون ریال جمع وجوه دریافتی از وزارت دارایی در سالهای ۳۰ و ۳۱ و ۳۲ یک میلیارد و دویست و نود میلیون هشتصد و هفتاد هزار ریال وجوه دریافتی از بانک ملی در سال ۳۰ دویست میلیون ریال سال ۳۱ یک میلیارد و یک صدو شصت میلیون ریال سال ۳۲ هشتصد و چهل و نه میلیون ریال جمع کل وجوه دریافتی از بانک ملی دو میلیارد و دویست و نه میلیون ریال بهره متعلقه به وام‌های دریافتی از بانک سال ۳۱، ۱۲ میلیون ششصد هزار و هفتصد و بیست و هشت ریال سال ۳۲ بیست و چهار میلیون دویست چهل هزار و شصت و چهار ریال جمع کل وام دریافتی از وزارت دارایی و بانک ملی و بهره متعلقه به وام‌های دریافتی از بانک سال ۳۰ هفتصد و چهل هشت میلیون و یک صد و هفتاد هزار ریال سال ۳۱ یک میلیون و سیصد و هفتاد و شش میلیون و سیصد و شصت هزار و هفتصد و بیست هشت ریال سال ۳۲ یک ملیارد چهارصد و بیست و یک میلیون و دویست و چهل هزار و شصت و چهار ریال جمع کل سه میلیارد و پانصدو سی شش میلیون هفتصد و هفتاد هزار هفتصد و نود و دو ریال و تا آخر خرداد سال جاری سیصد و بیست و پنج میلیون ریال» بنده می‌خواهم عرض کنم در یک دوره‌ای که بالاخره مبارزه بوده کشمکش در این مملکت بوده و این دستگاه بیش از همه جا مورد هدف بوده اگر یک ولخرجی شده این ولخرجی ضروری بوده است البته این مبارزه خرج داشته شاید هم یک مخارج بی‌قاعده‌ای شده باشد ولی بالاخره ضروری بوده است و این را هم به آقایان عرض کنم که به هیچ وجه من‌الوجوه قصد نیست که هر که برده و خورده مصون از تعقیب باشد و البته این صورت‌هایی هم که مورد توجه آقایان نمایندگان و مردم هست منتشر می‌کنیم
(دکتر جزایری- ولی عده‌ای برده‌اند و خورده‌اند مصون از تعقیب و تعرض هستند؟) خیر این آقایان هم مصون از تعقیب نیستند و تعقیبشان می‌کنیم راجع به پخش هم بنده عرض می‌کنم که الان شرکت ملی نفت با راه‌آهن در کشمکش است تعرفه راه‌آهن را در فروردین بالا بردیم برای این که درآمدش تکافوی مخارج بکند ولی شرکت ملی نفت این تفاوت را نپرداخت به راه‌آهن دلیلش این بود که گزارش داد به دولت و گفت اگر بنا بشود من این تفاوت را بپردازم باید روی قیمت نفت و بنزین بکشیم و این به صلاح مملکت نیست بنابراین بنده عرض می‌کنم که تصور بفرمایید و صرف واقعی مملکت یک میلیون و دویست هزار تن هست به فرض درآمدن نفت قم از متخصصش آقای مهندس فتح‌الله نفیسی بروید بپرسید حداکثر بیش از صد هزار تن نمی‌شود تصفیه کرد و این سه سال وقت لازم دارد که تصفیه و استخراج بشود در حالی که آنچه پیش‌بینی می‌شود در آتیه بیش از دو میلیون تن مصرف نفت مملکت است این مقدار را از کجا برداریم بیاوریم عجالة متوقف کنیم این لوله که قیمتش مشخص است استهلاکش مشخص است حتی به شرکت ملی نفت هم تذکر داده شد که این لوله را از حیث پمپ طوری بسازند که از دو طرف باشد که اگر انشاءالله سایر مناطق ایران هم نفت ازش درآمد با همین لوله بشود آن را برگرداند و بتوانیم آن را صادر و از مملکت خارج کنیم این عیبش کجاست؟
مسعودی- خیلی هم خوب است
رئیس- سؤال‌ها اتفاقاً بیشترش از آقای وزیر دارایی است اگر به این طریق سؤال و جواب به عمل بیاید باعث می‌شود منتهی در یک ساعت دو نفر بتوانند صحبت کنند الان یک ساعت صرف یک سؤال و جواب شده است آقای کی‌نژاد بفرمایید.
۳- سؤال آقای کی‌نژاد راجع به تنزل ارز و جواب آقای وزیر دارایی
کی‌نژاد- مال بنده مختصر است جناب آقای وزیر دارایی در موقع تصویب لایحه نفت قول دادند که قیمت ارز را تنزل بدهند من تصور می‌کنم این قولشان خیلی به جا بوده است و لازم هم هست اولاً سؤال می‌کنم آیا به بانک‌ها دستور داده‌اند که کنسرسیوم بیش از مبلغ ماهیانه تسعیر نکند چرا؟ اگر با علم به این که قیمت را ارز تنزل می‌کند کنسرسیوم که سرمایه دارد ممکن است مخارج یک سال خودش را قبل از تنزل دلار تسعیر کند و این برای مملکت ضرر دارد از یک طرف به علت تنزل ارزی که وعده فرمودند که بازار تهران به کلی راکد شده صادر کننده می‌گوید بعد از دو ماه دیگر اگر بنا بشود ارز تنزل کند وقتی من جنس را می‌فروشم قیمت تنزل می‌کند و در نتیجه من ضرر می‌کنم وارد کننده می‌گوید من اگر جنس را بیاورم ضرر می‌کنم.
(صدقی- این قدر دزدیده‌اند، برده‌اند خورده‌اند بگذارید ضرر کنند) و چون واردکننده جنس نمی‌آورد جنس موجودی کم می‌شود وقتی جنس کم بشود ترقی می‌کند و گران می‌شود از یک طرف هزینه زندگ بالا رفته البته وقتی دلار را یک نفر خارجی به ۸۵ ریال تسعیر می‌کند می‌تواند بیشتر خرج کند می‌تواند بیشتر حقوق آشپز و نوکر و غیره بدهد این باعث می‌شود که هزینه زندگی ترقی کرده از یک طرف جناب آقای وزیر دارایی میل دارند هزینه زندگی پایین بیاید قیمت دلار آن وقتی که ۳۲ ریال بود شوخی بود، دروغی بود، آن موقعی هم که ۱۴ تومان بود باز هم دروغ بود به نظر بنده لازم است دولت قیمت دلار را تثبیت بکند که هم صادر کننده و هم وارد کننده بتواند رویش حساب بکند یک قسمت دیگر که به نظر بنده رسیده این است که بایستی با مطالعه قیمت دلار معین بشود عرض کردم ۳۲ ریال شوخی بود ۱۴ تومان هم شوخی بود قیمت واقعی دلار شش تومان است هفت تومان است باید یک قیمت معین کرد برای چندین سال که مردم بتوانند واردات و صاردات بکنند یک قسمت هم دخالت دولت در امور تجارت است به نظر من تجدیدنظر در اقتصاد ایران لازم است عملی که شده از شهریور ۲۰ به این طرف مطلقاً غلط بوده به نظر بنده لازم است که یک تجدیدنظری بکنید و به عرض مجلس برسانید بنده دیگر عرضی ندارم
رئیس- آقای وزیر دارایی.
وزیر دارایی- بنده قبلاً از محضر جناب آقای رئیس محترم شورای ملی عذر می‌خواهم که می‌فرمایند اغلب این سؤالات از وزیر دارایی است و وقت زیادی از مجلس صرف این سؤالات می‌شود و بنده سعی خواهم کرد یا تند حرف بزنم یا اعتراضم را کوتاه کنم. سؤال آقای کی‌نژاد این است: تمنی دارم به جناب آقای وزیر دارایی اطلاع داده شود و در مجلس حاضر شده و راجع موضوع ارز که ذیلاً به عرض می‌رسد توضیح دهند. آقای وزیر دارایی در مجلس وعده داده‌اند که ارز تنزل خواهد شد بنابراین آیا به کنسرسیوم تذکر داده شده که بیش از مخارج یک ماه تبدیل به ریال نماید. اصل فرمایش جناب آقای کی‌نژاد راجع به تنزل نرخ ارز صحیح است هم‌التأسف از بس راجع به تنزل نرخ ارز صحبت می‌شود همان طوری که فرمودید بازار راکد شده و بنده آن قدری برای رکود بازار دلسوزی ندارم که دلسوزی برای درآمد دولت دارم. یک مقداری دلار امریکا به ما داده و این مقدار را باید صرف واردات کالاهای مملکت بشود و از ان محل بنده باید کسر بودجه‌ام را تأمین کنم اگر خاطر آقایان باشد در سه، چهار ماه قبل دولت یک مبلغی دلار را تنزل داد یک اعلامیه‌ای وزارت دارایی و بانک ملی صادر کردند که این نرخ ۸۴ ریال یا ۸۲ ریال تا آخر دی‌ماه ۳۳ خواهد بود (کی‌نژاد- بهمن ۳۳) دلیل هم این بود که همان طوری که آقایان مسبوق هستند باید تکلیف تاجر صادرکننده و واردکننده برای یک مدتی معین بشود کسی که جنسی وارد می‌کند روی دلار ۸۲ ریال اگر این جنس را بفروشد اقلاً چهار پنج ماه وقت لازم دارد و این ۸۲ ریال دستش را می‌گیرد یا خیر و برای صادر کننده هم همین عمل است برای پنبه و پشم و پوست و غیره ذالک اگر بنا شد که ندادند تکلیفش چیست ماهی بیست و پنج میلیون تومان در این ۲۸ ماه از این مملکت شرکت نفت پول گرفته همان طوری که الان نمی‌داند تکلیفش چیست این باعث رکود بازار می‌شود آقایان الان چندین سؤال راجع به ارز از بنده سؤال کرده‌اند جناب آقای اردلان و دیگران و این گفتن، گفتن‌ها نتیجه‌اش این شده که به کلی بازار راکد شده و اما راجع به تعین نرخ ارز عجالتاَ ما گرفتار دو
نرخ ارز هستم یکی نرخ رسمی و یکی نرخ واقعی، نرخ رسمی ارز ۳۲/ ۵۰ ریال است و نرخ واقعی ۸۲ ریال برای این که ما بتوانیم یک نرخی معین کنیم که نزدیک به حقیقت باشد دولت مشغول مطالعه است، یک مطالعه مقدماتی کرده‌ایم و از یک عده اشخاص وارد کننده و صادر کننده و اشخاصی که اطلاعات عملی دارند دعوت کرده‌ایم که در این قست به ما کمک کنند و این ایراد و اعتراض هم نشود که اگر ما با تاجر مشورت می‌کنیم می‌خواهیم به او کمک کنیم این اشتباه نشود به عقیده بنده بین اشخاص تئورسین و اشخاصی که خودشان وارد عمل هستند از زمین تا آسمان تفاوت دارد (صحیح است)
(دکتر مشیرفاطمی- در این تئوری فایده‌ای ندارد) باید در موقع عمل از این مشورت‌ها استفاده کرد تا نتیجه خوبی از آن حاصل بشود بنابراین اگر بنده بنشینم توی دفتر وزارت دارایی یک تصمیم بگیرم که هفت تومان یا هشت تومان باشد این صحیح نیست بنابراین خواستم خدمت آقایان عرض بکنم که مشغول مطالعه هستم و سیاست دولت هم البته همان طوری که وعده داده شده در قسمت تنزل است ولی این میزان تنزل چه قدر خواهد بود و برای چه مدت بنده میزانش را نمی‌دانم ولی مدتش را عرض می‌کنم که اگر ما آمدیم در آخر دی ماه این نرخ ارز را تغییر دادیم لااقل برای مدت یک سال باید تثبیت باشد و الّا این تزلزل نرخ ارز چه برای صادر کننده و چه برای وارد کننده ضرر دارد (صحیح است) اگر اشتباه نکنم آقای صدقی فرمودند آنهایی که دزدی کرده‌اند جریمه‌اش را باید بدهند البته خود آقایان هم وارد کننده هستند (صدقی- آن هم صحیخ است) شما سعی بفرمایید که همکارانتان را متوجه کنید که سوءاستفاده نکنند و یک قدری اجناس را ارزان‌تر بفروشند بنابراین بنده می‌خواهم خدمت آقایان عرض کنم این مطلبی که فرموده‌اید به کنسرسیوم گفتم که ماهیانه به فروش به نظر من صحیح نیست و به علاوه شما خودتان تاجر هستید اگر آمدند تبدیل کردند برای تا آخر سال ۱۳۳۳ اولاً باید لیره‌اش را بیاورد و احتیاجش را در نشر بگیرد شاید این آقایان تا حالا یک میلیون لیره فروخته‌اند و دیروز که بنده آقای راوال را دیدم معلوم شد هنوز بودجه‌شان را تنظیم نکرده‌اند که یک مبلغ گزاف لیره بفروشند که مخارج یک ساله خودشان را از آن قسمت تامین کنند و از تفاوتش استفاده کنند و اگر هم این کار را بکنند چون مخارج ما شریک هستیم زیان و ضرری نمی‌بریم اما قسمتی که آقا فرمودند که بنده تذکر بدهم که توجه بشود یک ریال بالا و پایین نبرند این را بنده خیال نمی‌کنم که همچو پیش‌آمدی بشود و البته تذکر را بنده خواهم داد ولی این که مرافب باشیم تاجر می‌رود پولش را در بانک تبدیل می‌کند و بانک هم موظف است بنده خیال نمی‌کنم که یک همچو پیشامدی بشود الان هم میلیون لیره که تبدیل کرده‌اند مخارج کارگر و کارمند را بدهند و ما هم از یک ماه بیشتر چیزی به شرکت ملی نفت نپرداخته‌ایم و تمام مخارج را آنها پرداخت کرده‌اند
(شوشتری- پس تصمیم را زودتر بگیرید)
۴- سؤال آقای دکتر جزایری راجع به عمران خوزستان و جواب آقای وزیر کشاورزی و بهداری
رئیس- آقای دکتر جزایری
دکتر جزایری- گر چه سؤال بنده راجع به موضوع عمران و آبادی خوزستان در چند ماه قبل از دولت شده است و حقیقتاً در این سؤال همه آقایان نمایندگان محترم مجلس خوزستان و بلکه همه آقایان نمایندگان محترم مجلس شرکت دارند برای این که مربوط به عمران و آبادی یکی از استان‌های زرخیزی است که اگر قدری توجه به عمران و آبادیش بشود به نظر بنده از نظر اقتصادی برای تمام مملکت موثر خواهد بود ولی چون در این مدت هنوز عملی نشده و ضمناً عوایدی به علت حل شدن نفت برای دولت پیدا شده است به نظر بنده موقع مناسبی است که این مطلب را به عرض آقایان محترم برسانم که جناب آقای دکتر امینی جناب آقای وزیر کشاورزی و آقایان دیگری که باید جواب بدهند استدعا کنم که توجه خاصی نسبت به این قسمت بفرمایند بنده تصور نمی‌کنم که هیچ یک از رفقا باشند که به خوزستان نرفته باشند و وضع و اراضی حاصلخیز خوزستان را ندیده باشند و رودخانه‌ای که خدا به این استان داده است ندیده باشند و عدم استفاده از آب و زمین را در این چند سال اخیر ندیده باشند و واقعاً هم تاسف نخوردند. خود آقایان نسبت به امور کشاورزی توجه دارند و تصدیق می‌فرمایند که وضع جغرافیایی مملکت ایران و استان‌ها مختلفش با هم به کلی تفاوت دارد بعضی‌ها از حیث آب نعمت خدادادی دارند و بعضی‌ها از حیث آب در زحمت هستند یکی از استان‌هایی که واقعاً از این نعمت برخوردار است استان خوزستان است استان خوزستان دارای پنج رودخانه قابل استفاده است که اگر کفایت و لیاقت ما در این قرون اخیر می‌بود قطعاً با عمران و آبادانی این استان کمک بسیار اساسی به تمام کشور می‌شد (صحیح است) هر فرد داخلی و خارجی وقتی رودخانه‌ها را می‌بیند که در اثر عدم توجه ما صدها متر مکعب بلکه هزارها متر مکعب آب به خلیج فارس می‌ریزد و ما به هیچ وجه نمی‌توانیم از آن استفاده کنیم و یا به فکر استفاده از آن نیستیم در صورتی که نیاکان ما از پنجاه هزار سال قبل از آن آب‌ها استفاده می‌کردند و سدبندی می‌کردند که هنوز هم آثارش باقی است متاثر و متاسف می‌شود و ناچار بایستی اقرار کرد که این بی‌کفایتی و بی‌لیاقتی نسل کنونی است که از این آب استفاده نمی‌شود البته خوزستانی‌ها یک فکرهای دیگری دارند بهانه‌هایی می‌تراشند می‌کویند در این نیم قرن اخیر سیاست‌های خارجی مانع از عمران آنجا بوده است شاید هم این فکر صحیح است و خارجی‌ها از نظر سیاست و استفاده خودشان این استان را به طور لم یزرع و غیرقابل استفاده از نظر زراعتی نگه داشته‌اند و اما آقایان می‌دانند که سه سال است این بهانه از دست ملت ایران گرفته شده است و حالا دیگر ما نمی‌توانیم بگوییم که یک شرکت خارجی مانع آبادی این استان شده است بنده نمی‌توانم دولت فعلی با وعده‌ای که جناب آقای سپهبد زاهدی در موقع عید و بعد هم در جواب نامه و تقاضاهای مردم خوزستان به مردم خوزستان داد و خود آقای وزیر کشاورزی موقعی که آنجا بودند و وعده می‌دادند که سد کتوند را می‌بندیم خوشان عملاً دیدن و مهندسین وزارت کشاورزی و آبیاری مطالعه کردند که از زیر بند میزان با چند میلیون ریال بیش از ده متر مکعب به میان آب یعنی محلی که شصت هزار هکتار از بهترین اراضی را دارد می‌شود مشروب و زراعت که این را هم وعده دادند متاسفانه آنچه که بنده می‌بینم تاکنون هیچ اقدامی در این قسمت به عمل نیامده و از طرف دیگر حرف‌هایی که زده می‌شود نتیجه‌اش این است که از اعتباراتی که از عواید نفت داریم و می‌توانیم پیدا کنیم از حالا یک مخارج غیر مفیدی برای آن می‌تراشند که دیگر اعتباری برای این نوع کارها نمی‌ماند خود آقایان ملاحظه می‌فرمایید که تعهداتی که در این چند ماه برای خرید اتوبوس برای لوله‌کشی و فلان و فلان شده است بنده می‌ترسم که ما یک مقداری هم تا چند سال بدهکار بشویم و همان طوری که جناب آقای دکتر امینی فرمودند یک دسته مقاطعه‌کار البته منظورم مقاطعه‌کاران خارجی است و مقاطعه‌کاران ایرانی نیست پای‌شان باز شده همان‌هایی که در زمان جنگ میلیون‌ها در این مملکت استفاده کردند و بعد هم مالیات ندادند و رشوه دادند مالیات دولت را خوردند
(خرازی- اسم ببرید) بنده صریع می‌گویم امثال مایر عبدالله و کتابه که بساط رشوه‌خواری را در اداره مالیات بر درآمد گستردند برای این که چند میلیون تومان مالیات ندهند رشوه‌های چند صد هزار تومانی دادند و این ادارات را به این صورت درآوردند و حالا دو مرتبه پیدا شده‌اند و همان طوری که آقای دکتر امینی فرمودند فشار از طرف سیاست‌های خارجی می‌آورند و دسته‌بندی می‌کنند برای این که این مقدار لیره و دلاری که می‌خواهیم برای چند سال اعتبار پیدا کنیم آقایان ببرند و بخورند (صحیح است) احسنت و دولت به هیچ وجه به فکر این مملکت نیست دولت باید جلوگیری کند بنابراین بنده خواستم سؤال کنم ببینیم آقایان که وعده‌هایی فرمودند مطالعه شده است آقای مهندس سلیمانی‌پور دیده و نظر داده است که این سد با سی چهل میلیون تومان آنچه که پیش‌بینی شده است ممکن است دویست هزار هکتار از اراضی خوب خوزستان را آبیاری کند آقایان می‌دانند که خوزستان در قسمت خرمشهر و آبادان اراضیش شور است و خیلی خوب نیست در صورتی که اراضی شمالش که به طرف کوه است بسیار بسیار اراضی خوبی است اراضی دزفول اراضی شوشتر این قسمت‌های شمالی بسیار بسیار خوب است با چهل و پنج میلیون تومان می‌توانند دویست هزار هکتار اراضی کتوند و دیمچه و شعبیه و اراضی نظام‌آباد و اطراف او را آبیاری کنند بنده چندی قبل که با آقای رئیس اداره آبیاری صحبت کردم گفتند که ما جزء پروژه گذاشته‌ایم آقایان این چیزهای اساسی را جزء پروژه می‌گذارند و ما بعد می‌بینیم که با خارجی معامله می‌شود و اتوبوس خریده می‌شود یا لوله‌کشی نفت می‌شود و امثال این کارها بنده نمی‌خواهم عرض کنم که این کارها را نکنید ولی پس چه اعتبارهایی برای این کارها می‌ماند آقای دکتر امینی می‌فرمایند که دولت ایران تعهد کرده‌اند سیصد چهارصد میلیون دلار برای این قبیل کارها پس دیگر برای سدسازی چه باقی می‌ماند این را استدعا می‌کنم بفرمایند بنابراین بنده تقاضا می‌کنم برای سد کتوند که دو سال است از طرف وزارت کشاورزی و بنگاه آبیاری مطالعه شده است و از طرف سازمان برنامه هم موافقت با این کار شده است چه فکری کرده‌اند و چه اقدامی کرده‌اند؟ اعتبار پیش‌بینی شده است یا خیر جناب آقای وزیر کشاورزی تشریف دارند خودشان تشریف بردند و دیدند که ممکن است نهری به صورت قنات از زیر بند میزان به شوشتر ببرند شصت هزار هکتار اراضی میان آب را آبیاری کنند و سه چهار میلیون تومان هم بیشتر خرجش نمی‌شود خود جناب آقای وزیر کشاورزی هم فرمودند که تا چند کاه دیگر این کار را می‌کنم و آقای مهندس بهنیا هم در دفتر سرتیپ کمال در موقع عید من هم بودم که گفتند بله دو سه میلیون تومان که چیزی نیست اقدام می‌کنیم متاسفانه هیچ قدمی برداشته نشده است موضوع دیگر موضوع لوله‌کشی شهر اهواز است که یک لوله‌کشی بسیار کهنه و فرسوده مال سی سال قبل دارد شهر اهواز الان چند برابر شده و جمعیتش به صد هزار نفر رسیده است و چند برابر شده است وضع بهداشتش توجه بیشتری می‌خواهد بیشتر این لوله‌ها شکسته است آب تصفیه نشده را به مردم می‌دهند خود جناب آقای دکتر صالح اطلاع دارند که غالباً افراد مریض می‌شوند این را چه فکری برایش کرده‌اند هی بروند کارخانه بخرند مسئول اینها کیست؟ یک مطلب دیگر هم که از جناب آقای وزیر بهداری استدعا کرده بودم که موضوع بیماری تراخم در شوشتر و در
بعضی نقاط دیگر خوزستان چون دیشب مخصوصاً در برنامه دیدیم که آقای دکتر نجفی رئیس بهداری شوشتری با مطالعه‌ای که در شوشتر کرده است ۹۰ درصد مردم شوشتر را مبتلا به تزاحم تشخیص کرده است
(ارباب- بندرعباس هم همین طور) بندرعباس و سایر نقاط جنوب هم همین طور آقایان اگر خاطر مبارکتان باشد در دو سه سال قبل راجع به دزفول توجهی شد اقدام مفیدی از طرف سازمان شاهی در آنجا شد حالا باید دید که جناب آقای وزیر بهداری که همیشه نظر به خدمت دارند چه اقدامی فرموده‌اند مخصوصاً نسبت به این تراخم شوشتر و این وضعی که مردم را کور می‌کند و از زندگی می‌اندازد و مخصوصاً نسب به بچه‌هایی که تازه متولد می‌شوند چه اقدامی فرموده‌اند این استدعا را می‌کنم جواب بدهند.
رئیس- آقای وزیر کشاورزی
وزیر کشاورزی (عدل)- سؤال جناب آقای دکتر جزایری یکی راجع به آبیاری شوشتر بود، یکی راجع به آبیاری دیمچه و شعیبیه راجع به آبیاری شوشتر همان طوری که ایشان فرمودند مطالعاتی شده که بتوان آب مورد احتیاج این قسمت حقیقتاً حاصلخیز را تامین کرد یعنی نهری که سابقاً آبیاری می‌کرد میان آب را کفاف کشیدن آب لازم را ندارد نقشه‌ای که تهیه شده یعنی در اواخر پارسال و امسال به نظر رسید این بود که بند میزان یک نهری جدا کنند در حدود سیصد متر نهر ساخته بشود و بعد در حدود سه کیلومتر زیر شهر شوشتر تونل زده شود بعد از طی مقداری برسد به آب پخش کن نقشه‌ها تقریباً حاضر است خرجش هم به طور کلی در حدود پنج تا شش میلیون تومان برآورده شده است ولی نقشه‌ها به طور کلی کامل نیست به خصوص یک طرح دیگری هم به نظر رسیده که حالا مشغول تهیه پروژه آن هستند برای مقایسه مقدار آب و طرز عمل و آن نقشه شادروان شوشتر است و استفاده از همان نهر دانیال یعنی عریض کردن آن که بتوان تمام جزیره را آب داد و فعلاً هر دو پروژه در دست مطالعه است وقتی که تمام شد بنده حضورتان عرض می و وقتی اعتبارش در اختیار ما گذارده شد ما آن را اجرا خواهیم کرد شما اطمینان داشته باشید که آب شوشتر از نقاطی است که مورد توجه وزارت کشاورزی است برای اشکالاتی که برای آب در سایر نقاط خوزستان داریم در شوشتر نداریم از حیث آب و از حیث نبودن نمک که اشکال بزرگی برای ما در سایر نواحی ایجاد می‌کند خلاصه نقشه‌ها که تمام شد امیدواریم شروع کنیم راجع به سد کتوند نقشه‌هایی تهیه شده ولی کامل نیست برای این که اطمینان بیشتری داشته باشیم با بنگاه مهندسین برولر بنگاه مهندسی آبیاری سوئیسی مذاکره کردیم که نقشه‌ها را بفرستیم آنجا یک بار دیگر ببینید ممکن است تغییر و تبدیلی بدهند ممکن است پایه‌ها را به اندازه کافی ندانند این کار در حدود سیصد چهار صد هزار تومان خرج دارد و متاسفانه ما نتوانستیم تا حالا بپردازیم که نقشه‌ها را بدهیم مؤسسه برولر مطالعه کنید همین اعتبار که داده شد نقشه‌ها را می‌فرستیم برای مطالعه آن مهندسین و البته همین که اعتبار لازم تأمین شد شروع به عمل خواهد شد به خصوص که این کار خرجش کم نیست سد کتوند در حدود سه میلیون سیصد هزار دلار و چهل و چهار میلیون تومان فعلاً برآورد شده است در این برآورد در حدود ۲۴ هزار کیلو وات برق پیش‌بینی شده ممکن است در نتیجه تغییراتی که از طرف مهندسین ارزیابی داده می‌شود باز یک تغییراتی در همین ارقام داده شود و در هر حال در حدود هفتاد میلیون تومان است از آن گذشته تنها آبیاری یعنی آوردن آب روی زمین چه به وسیله سد و چه به وسیله نهر کافی نیست وقتی که آب فراهم گردید باید وسایل استفاده از آب نیز فراهم بشود اگر بنا شود آب را بیاورند بر روی زمین جریان بدهند و مراقبت نشود و وسایل عمران و آبادی فراهم نشود این پول بیهوده خرج کردن است الان در سد کرخه که تمام شده است و نهر آن سه کیلومتر حاضر برای بهره‌برداری است یکی از مسائل مشکلی که ما داریم موضوع عمران و اسکان این اراضی است که این زمین‌ها را چه جور به مردم بدهیم چه جور وسایل زندگی برایشان فراهم کنیم چه جور خانه بسازیم در موضوع کتوند هم همان اندازه مشکل خواهد بود در خوزستان یعنی در نواحی که آباد هستند تقریباً به همان اندازه خرجی که برای سد می‌شود بلکه خرج عمران و اسکان می‌شود یعنی در کتوند و دیمچه و شعبیه در حدود شصت، هفتاد میلیون تومان اصلاً خرج آبادی و عمران و لوله‌کشی و راه‌سازی و تونل‌سازی و مریضخانه و مدرسه و قرض و مساعده قبلی و تراکتور و این قبیل چیزها است این برنامه‌هایی که قبلاً تهیه کردیم در دست مطالعه است همین که وسایل مالی فراهم شد اجرا می‌کنیم این پروژه هم پیش‌بینی شده است همین که مطالعات تمام شد و نقشه‌ها تهیه شد البته شروع به کار خواهیم کرد لوله‌کشی اهواز که فرمودید البته لوله‌کشی یک مقدماتی دارد چون سازمان برنامه شروع کرده است من جمله نقشه‌برداری شهر است که آن را اکیپ‌های بنگاه ساختمانی سازمان برنامه مشغول نقشه‌برداری شهر هستند و قرار بود که یک پرفسور آلمانی از متخصصین فن بیاید به ایران تا نقشه قطعی تهیه شود آن هم امیدواریم به این زودی انجام شود و نقشه‌ها حاضر بشود و بعد از این که نقشه‌ها حاضر شد انشاءالله امیدواریم پولی سازمان برنامه داشته باشد که این کار را هم انجام بدهیم.
رئیس- آقای دکتر جزایری سؤال‌تان را از وزارت بهداری هم کرده بودید؟
دکتر جزایری- بله یک تذکر مختصری هم دارم.
رئیس- آقای وزیر بهداری.
وزیر بهداری (دکتر صالح)- خواستم قبلاً از جناب آقای دکتر جزایری که راجع به بهداشت فرمودند تشکر کرده باشم و یک گزارشی حضورتان عرض کنم و سؤالی که فرمودید اگر چه راجع به آب جناب آقای وزیر کشاورزی توضیح لازم را دادند و چون جنابعالی رئیس کمیسیون سازمان برنامه هستید تذکری حضورتان عرض کنم که طبق ماده هشت قانون سازمان برنامه تهیه نقشه و طرح، بودجه تفصیلی و مقررات لوله‌کشی از وظایف سازمان برنامه است با وجود این نظر به این که وزارت بهداری امروز مجهز است با دستگاه سازمان همکاری بهداشت و همکاری آن اداره چاه عمیق حفر می‌کند و لوله‌کشی موقت می‌کند که مردم استفاده کنند و تا حالا به کمک سازمان همکاری بهداشت و بهداری در ۳۵ محل معین در ۳۵ شهرستان تاکنون به تقاضای شهرداری محل و موافقت سازمان برنامه چاه کنده و لوله‌کشی است و در ۱۸ شهرستان دیگر هم الان مشغولیم بنابراین جنابعالی با ریاستی که در کمیسیون سازمان برنامه دارید و با علاقه‌ای که به خوزستان ابراز می‌فرمایید تقاضا می‌کنم که مستقیماً از وزارت بهداری تقاضا بکنید و بعد بفرمایید که سازمان برنامه هم موافقت بکند که وزارت بهداری در امر لوله‌کشی شوشتر اقدام کند بنده قول می‌دهم که انجام بشود و الّا کار از وظایف خود جنابعالی است زیرا لوله‌کشی و تصفیه آب من غیرمستقیم مربوط به بهداشت است که به سؤال دوم جنابعالی مربوط می‌شود اما راجع به تراخم خواستم حضور نمایندگان محترم عرض کنم که مسئله تراخم یک مسئله علمی است که شاید توضیح ان باعث صداع آقایان بشود که بنده توضیحی درباره یک موضوع علمی بدهم چنانچه مایل باشند دو سه کلمه عرض می‌کنم که تراخم از بین نمی‌رود از این توضیح بنده شاید واضح بشود سازمان جهانی بهداشت راجع به تراخم که مطالعه کرده به این نتیجه رسیده است که چون اساساً مرض تراخم به وسیله یک ویروس ایجاد می‌شود و ویروس البته اطلاع دارید که یک میکروبی است که اول تو را میکروسکوپی است یعنی آن قدر ریز است که با میکروسکوپ‌های معمولی دیده نمی‌شود بنابراین این تصمیم گرفتند که پول‌های هنگفتی در دنیا خرج بکنند که راجع به این ویروس تراخم مطالعه بکنند و در ایران ما چون مبتلا به تراخم بیشتر در جنوب هستیم به کمک سازمان همکاری بهداشت و سازمان جهانی بهداشت در شهر شیراز که امروز مجهز است به وسایلی که آقای نمازی تهیه کرده‌اند یک لابراتوری برای مطالعه و سرویس تراخم ایجاد کرده‌ایم که کار اساسی بشود در درجه اول به ما ثابت شده است که پولی که در دزفول و خوزستان خرج شد و تمام مبارزاتی که در ۳ سال در آنجا شده به عقیده بنده که خودم عضو سازمان بهداشت جهانی و کارشناسان آنجا هستم به عقیده سازمان بهداشت جهانی این کار اساسی نبود و یک میلیون و پانصد هزار تومان که به وسیله سازمان خیره شاهنشاهی آنجا خرج شد و خیلی هم زحمت کشیدند و بنده هم خیلی متشکر هستم و همین طور بنگاه خاور نزدیک و همین طور سازمان همکاری بهداشت در خوزستان خرج شد آن نتیجه‌ای که باید گرفته نشد به این که در حدود یک میلیون و چهار صد هزار نفر از مبتلایان به تراخم را تحت درمان قرار دادند گذشته از این که درمان تراخم امروز به نحوی نشده که به صلاح قابل قبول باشد یعنی عده‌ای معتقدند که با سولفامیدو و با آنتی‌بیوتیک‌ها معالجه گردد در آنجا هم موضوع برق پیش آمد. در خوزستان پلک چشم مردم را سوزانیدند سازمان جهانی بهداشت طبق گزارشی که اخیر به من داده و باید مورد توجه آقایان قرار بگیرد نوشته‌اند که برق نمی‌تواند میکروب تراخم را از بین ببرد و صدمه‌ای که به پلک چشم می‌زند ببشتر از میکرب تراخم است این جمله که بند عرض می‌کنم، از خودم نیست نقل از مراسله‌ای است که به بنده رسیده یعنی الکتروفیکاسیون که درباره آن بحث می‌شود و گفتگو می‌شود این عمل ضرر به پلک می‌زند از نقطه نظر این که بیماری تراخم و ویروس را از بین ببرد ضرر آن بالاتر از خود ویروس است این یک بحث علمی است، بنابراین ما که بیشتر با برق معالجه می‌کنیم و این برق هم اگر نتیجه‌اش این باشد تصدیق بفرمایید که این معالجه هدری است و این الکتروفیکاسیون یکی از طرق معالجه است که باید به آن تشبت کرد ولی امروز در دنیا ثابت شد که بهترین معالجه با آنتی‌بیوتیک‌ها و سولفامیدها است بنابراین اگر تمام بودجه مملکت را دستگاه برق بخریم تمام بودجه این مملکت را آنتی‌بیوتیک و سولفامید بخریم بیماری تراخم از بین می‌رود برای این که بیماری تراخم زاییده کثاقت و زاییده مزلبه و زاییده مگس و محیط ناسالم است مادام که انجام نشود و محیط سالم ایجاد نشود، مستراح‌های رو باز از بین نرود و آب خوراکی تمیز نباشد خزینه‌های حمام از بین نرود، در حوض آب خانه شستشو نشود کثافت و گرد و خاک از کوچه‌ها برداشته نشود تمام
بودجه مملکت را جناب آقای دکتر جزایری اگر صرف بفرمایید تراخم از بین نخواهد رفت بنابراین با تجربه‌ای که داشتید و با مخارج زیادی که صرف گردد د. ت کردیم سمپاشی کردیم که مگس را از بین ببریم متأسفانه مگس هم ناقلا از آب درآمد بعد از دو سال مصون شد در مقابل د، د، ت و تمام زحمات و پول‌هایی که برای تهیه کرد د. د. ت دادیم برای از بین بردن مگس، مگس‌ها از بین نرفتند هیچ بلکه درشت‌تر هم شدند پس معالجه تراخم با برق و پاشیدن، د، د، ت هم هیچ نتیجه‌ای نداد و فایده‌ای بر آن مترتب نبود، رفتیم سر قضیه اصلی که بایستی بهداشت عمومی و سانتی تاسیون و سالم سازی درست بشود بنده برای این که نظر جنابعالی تأمین بشود دستور دادم در همان موقعی که سؤال فرمودید یک اکیپ بسیار مجهزی برود به شوشتر و کارش این شد که تبلیغات بکند در بین مردم از نقطه نظر بهداشت تا آنجایی که مقدور است مگس را از بین ببرند و دوم اروماسیسین و سولفامید و دارو هم بفرستیم در شوشتر که یک جنبه موقتی دارد این که انشاءالله با پول سرشاری که از عواید نفت پیدا می‌شود یک برنامه هفت سالهای در درجه اول برای سلامتی مردم و برای بهداشت مردم شهرستان‌ها به طور اصولی درست شود زیرا در حقیقت تا مردم سالم نشوند هیچ امیدی نداریم بایستی مردم سالم باشند تا درس بخوانند تا آدم بشوند و بفهمند که موضوع بهداشت چیست بنابراین نعمتان مجهول‌تان را باید با عایدات جدیدی که انشاءالله پیدا خواهد شد و آقایان و نمایندگان هم وقت صرف خواهند فرمود که یک مقدار زیادی را به بهداری مملکت تخصص خواهند داد بتوانیم تامین کنیم و از این که در جلسه گذشته هم نسبت به ساختمان‌های نیمه تمام بهداری که لطف فرمودند و تصویب فرمودند که از سال ۳۲۹ به این طرف تا اخر سال ۱۳۳۴ قابل مصرف باشد بنده اظهار تشکر می‌کنم، امیدوارم بعد از تصویب مجلس سنا عمل شود (احسنت)
عمیدی‌نوری- بیمارستان بابل دارد خراب می، سقفش دارد روی هم می‌ریزد.
رئیس- آقای دکتر جزایری بفرمایید.
دکتر جزایری- بنده از فرمایشات قشنگ و زیبا و مطالبی که آقایان فرمودند
(شمس قنات‌آبادی- خودشان هم قشنگند) به علاوه دوست چند ساله تشکر می‌کنم، موقعی که جناب آقای عدل تشریف آوردند که جواب سؤال بنده را بدهند فرمودند که چرا این قدر تند می‌گویی شاید صحیح باشد و لازم باشد که انسان یک قدری ملزم باشد که تند صحبت کند ولی باور بفرمایید آقای عدل که من و همه آقایان نسبت به یک نوع مطالب متأثریم رفقای مجلسی ما متاثرند برای این که می‌بینید، محیط آماده وضع مساعد همه جا کمک می‌کنند، شخص اول مملکت اعلیحضرت شاه می‌فرمایند اصلاحات بشود، مردم انتظار دارند، نمایندگان می‌خواهند که اصلاحات بشود حالا ما هم غیر از سؤال راهی نداریم، غیر از تذکر راهی نداریم، شما اطمینان داشته باشید تذکرات‌مان صمیمانه و از نظر ارشاد است برای این که می‌خواهم شما یک کاری بکنید که هم شما رو سفید باشید در نزد مردم و هم ما باشیم و این دوره مجلس هم مثل ادوار گذشته تمام خواهد شد، یک مدتی در این مجلس عنوان نفت بود، عنوان نفت که تمام شد و عوایدی به دست آمد و واقعاً من منظورم جناب آقای تیمورتاش اگر توجه بفرمایید، چون من از طرف حضرتعالی عرایضی می‌کنم ما واقعاً می‌خواهیم یک کاری در این مملکت انجام بشود، خوب من اینجا عرض می‌کنم جناب آقای عدل از شما چه کسی واردتر در کار کشاورزی است؟ آقای دکتر صالح از شما چه کسی واردتر در امر بهداری است؟ چه کسی واردتر از جناب آقای دکتر امینی هست در امر مالی چرا کاری انجام نمی‌شود، جناب آقای عدل به حضرتعالی باید این تذکر را بدهم برای این که رفع خستگی از آقایان بشود یک حکایتی را بگویم بنده یک دوستی داشتم که در مهمانی خیلی سخت بود هر وقت به او می‌رسیدم می‌گفتم مهمانی چه شد چلوکباب کی می‌دهی می‌گفت انشاءالله در وعده نزدیکی است جواب صریحی خواهم داد جوابی هم که جنابعالی دادید در این حدود بود چون فرمودید انشاءالله در آتیه نزدیکی یک وعده صریحی خواهم داد حالا یک وعده صریحی فرمودید خودتان می‌دانید که برای ۲۰ متر مکعب در خوزستان باید اقلاً صد میلیون تومان خرج بشود وقتی که این فکر پیدا شد و با یک قنات این کار می‌شود و منتهی به پنج میلیون تومان خرج دارد در جایی که خودتان می‌فرمایید بهترین اراضی خوزستان است حالا هم رعیت دارد کاشته می‌شود منتهی به طور دیم هم مردم حاضر شده‌اند راضی هستند که با شما قرارداد ببندند و از محصول خودشان بابت این چند میلیون خرج از همان محصول بدهند تا مستهلک بشوند آخر شما که می‌آیید تعهدی می‌کنید که یک دفعه هزار تا تراکتور از بدترین نوع و گران‌ترین قیمت جسارت می‌کنم می‌خرید آخر این پنج میلیون تومان را صرف نهر میزان بکنید ۶۰ هزار هکتار زمین را آباد کنید حالا نمی‌کنید بنده واقعاً متاثر می‌شوم که خدمتشان عرض کنم یک عده مقاطعه‌کار خارجی آمده همان طور که جناب آقای دکتر امینی فرمودند و چشم دوخته‌اند به این ۵۰۰ هزار دلار یا یک میلیون دو میلیون دلار که چند سال است این مملکت را چاپیده‌اند و دستگاه‌های وصول این مملکت را فاسد کرده‌اند مالیات ندادند و رفتند در بیروت و فرانسه و جاهای دیگر نشسته‌اند و هنوز از ما باج می‌گیرند جناب آقای دکتر امینی بنده صریجاً خدمتشان عرض می‌کنم وقتی که یک خارجی نمایندگی کارخانه‌جات بزرگ را دارد ده درصد با کارخانه قرار دارد که بارز به حسابش بریزند و مالیات نمی‌دهند و این اتومبیل را به این قیمت که بنده و شما ازش می‌خریم ده درصد آن قیمت به عنوان حق نمایندگی به جیب او می‌رود چرا باید ملت ایران به او باج بدهد؟
(شوشتری- صدی بیست و پنج می‌گیرند) این قبیل اشخاصند قرارداد ببندند بنده صریح عرض می‌کنم بر فرض عایدات نفت سه یا چهار پنج سال از هزار میلیون دلار که تجاوز نخواهد کرد آخر شما چه اصراری داشتید و چه داعی داشت که بروید ۵۰۰ اتومبیل مرسدس بنز بخرید و مجبور شوید که به مردم تحمیل بکنید و مردم را هم ناراضی بکنید و ارز مملکت را هم از بین ببرید و راجع به کتوند جناب آقای وزیر کشاورزی می‌فرمایند ۷۰ میلیون تومان خرجش است بین خود و خدا با تعهداتی که هر روز دارید ۷۰ میلیون تومان در مقابل ۲۰۰ هزار هکتار زمین در خوزستان چیزی است؟ آخر یک توجهی بفرمایی به این عرایضی که ما می‌کنیم به عنوان سؤال از آقایان تذکراتی می‌دهیم آقایان توجه کنید این اوضاع تمام می‌شود و می‌گذرد خودتان رسوا می‌شوید ما را رسوا می‌کنید بنابراین باید دولت به این عرایض ما توجه کند که در آتیه نزدیک وعده صریحی اقلاً بفرمایند جناب آقای دکتر صالح بنده که به حضرتعالی ارادت دارم و همه آقایان هم خدمت جنابعالی ارادت دارند بنده که نگفتم به وسیله الکتروفیکاسیون مبارزه کنید با سوزاندن پلک چشم یا به وسایل دیگر بنده که صلاحیت ندارم در مقابل جنابعالی عرض کنم، بنده عرض می‌کنم که کاری بکنید که به هر صورتی شده در یک شهر سی هزار نفری همه مستراح‌ها از حالت رو باز خارج بشود (وزیر بهداری- این کار وظیفه شهرداری است) تمام مردم شوشتر تراخم دارند خودتان می‌دانید که چشم پزشک در آنجا نیست آخر باید چه کاری کرد، نسبت به لوله‌کشی بنده عرض می‌کنم افتخار عضویت سازمان برنامه را دارم تمام رفقا به من لطف دارند خودتان می‌دانید بنده که می‌آیم این سؤال را از جنابعالی می‌کنم برای این است که فکر می‌کنم راجع به مطلبی مستقیم و غیرمستقیم خودم را از نظر تماس مستقیم مذاکره‌ای با آقای رئیس سازمان برنامه نکرده باشم از این نظر است خود آقایان شاهد این مطلب هستند بنابراین استدعا می‌کنم به رئیس دولت به عرض آقایان وزرا دیگر برسانید که ما از نشر این که نزد مردم خجل نباشیم این تذکرات را می‌دهیم ولی خواهش می‌کنم که لج نکنید یک آدم بدیم که یک جایی نشسته و بد است و فاسد است حقوقش را زیاد نکیند فلان آدم نادرست را به عنوان معاون نگذارید، تمام ساختمان‌های مملکت را به او ندهید آخر آن آدم فاسد و کثافت کار را چرا نگه می‌دارید ما همان این حرف‌ها را از روی کمال محبت می‌زنیم و اگر هم ترتیب اثر ندهید بسیار بسیار تندتر خواهیم گفت (نمایندگان- احسنت، احسنت)
رئیس- آقای وزیر کشاورزی بفرمایید.
وزیر کشاورزی (عدل)- آقای دکتر جزایری فرمودند که بنده عرض کردم چرا در حین صحبت این قدر تند صحبت می‌کنید بنده مقصودم این بود که چرا ایشان تندتند صحبت می‌کنند و حمل پر اعتراض نبود زیرا برای هر کار وقت مطالعه لازم دارد سد بستن روی رود کارون که کار شوخی نیست باید مطالعه بشود باید نقشه صحیح باشد اگر سدی روی رود کارون بسته شود و بشکند آب آن را ببرد چه فایده‌ای دارد ما که نمی‌خواهیم این طور بکنیم و فردا پیش آمدی بشود و در مقابل آقایان شرمنده بشویم این اطمینان را به آقایان می‌دهیم که ما تمام کارهایمان را از روی نقشه و از روی احتیاط انجام می‌دهیم و وقتی که آن نقشه حاضر شد همه را به موقعش برخلاف آن وعده دوستان که فرمودید انجام خواهیم داد.
مهندس جفرودی- لوله‌کشی نفت هم از روی مطالعه بود؟
۵- تقدیم لایحه چهار دوازدهم بودجه کل کشور و پانزده فقره لایحه دیگر به وسیله آقای وزیر دارایی
رئیس- آقای وزیر دارایی بفرمایید.
وزیر دارایی- آقایان محترم استحضار دارند که در اردیبهشت سال جاری بودجه کشور را تقدیم مجلس شورای ملی کردم و ارجاع به کمیسیون بودجه در جلسات متعدد رسیدگی کرد و انصافاً بنده باید عرض کنم که نهایت دقت و مراقبت را کردند ولی نظر به این که تعادل و توازن درآمد و خرج نبود و شاید یک کسر فاحش هم داشت موفق نشدند گزارش بودجه را به مجلس شورای ملی بدهند، اخیراً در اثر مذاکره‌ای که با کمیسیون بودجه شده است قرار شد که آقایان اعضای کمیسیون بودجه وقت خودشان را در این سه چهار ماه آخر سال مصرف بکنند به رسیدگی سازمان وزارتخانه‌ها که اگر انشاءالله سازمان وزارتخانه‌ها درست شد و تثبیت شدیم قدم مهمی خواهد بود در تعدیل بودجه و دولت هم اقدام خواهد کرد ۱۵ روز دیگر بودجه سال ۳۳۴ را تقدیم مجلس شورای ملی بکند و امیدوارم که در اوایل اسفند سال جاری بودجه ۳۴ به تصویب برسد که واقعاً یک
کار بی‌سابقه خواهد بود در دوران مشروطیت (یک نفر از نمایندگان- اگر تعویق نیفتد) نه خیر انشاءالله آن صورت یا پیدا نمی‌کند به هر حال یک لایحه‌ای تهیه کرده‌ام برای نحوه پرداخت مخارج و هزینه کشور در چهار ماهه آخر سال جاری که به قید فوریت است و نه این که در اطرافش بحث نشود و آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌کنیم و تقاضا می‌کنیم که به کمیسیون بودجه ارجاع بشود که کمیسیون بودجه مطالعه بکند که زودتر هم گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی شود ضمنا بودجه سال بعد را مطالعه کرده باشند ضمناً چون ممکن است ۱۵ روزی که فرجه برای دولت است در تقویم قوانینی که در دولت سابق اجرا شده و در ضمن مصوبات مجلسین لغو شده است.
رئیس- قوانینی نیست مقررات است.
وزیر دارایی- بنابراین خواستم یک عده از لوایحی که هست امروز تقدیم مجلس بکنم که ارجاع بشود به کمیسیون مربوط، یکی لایحه تعرفه گمرکی مشتمل بر ۳۳ ماده لایحه قانونی بخشودگی جرایم دیرکرد مالیات مستغلات لایحه قانونی معافیت شرکت سهامی تلفن ایران از پرداخت حقوق و هزینه‌های گمرکی- لایحه پرداخت وظیفه وزارت کارمندان و خدمتگذاران مشتمل بر سه ماده و سه تبصره لایحه قانونی وصول عوارض از بنزین به منظور کمک به مستمندان و به کار گماردن آنها مشتمل بر دو ماده- لایحه قانونی معافیت صندوق‌های روستایی و شرکت‌های تعاونی از پرداخت حق‌الثبت و عوارض و تمبر سهام و مالیات پر درآمد مشتمل بر دو ماده لایحه قانونی معافیت ادارات دولتی از پرداخت حق‌الثبت و نیم عشر اجرایی مشتمل بر سه ماده لایحه قانونی مالیات مقطوع کسبه و پیشه‌وران و صنعتگران دستمزدبگیر مشتمل: دو ماده و سه تبصره- لایحه قانونی معافیت خریداران اراضی خالصه سیستان از پرداخت خسارت دیرکرد- لایحه قانونی تمدید بخشودگی جرایم دیرکرد مالیات مستغلات مشتمل بر یک ماده و یک تبصره البته یک لوایح دیگری هم هست که تقدیم می‌کنم به کمیسیون‌های مربوطه ارجاع بود.
رئیس- این لوایح به کمیسیون‌های مربوطه فرستاده می‌شود.
۶- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای نراقی
نراقی- اجازه می‌فرمایید؟
رئیس- صحبتی ندارد
(نراقی- می‌خواهم سؤالی تقدیم کنم) بفرمایید.
نراقی- سؤالی هست از آقای وزیر کشاورزی که تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
رئیس- آقای وزیر راه.
وزیر راه- (سرلشکر گرزن)- سه فقره لایحه است مربوط به برنامه پنج ساله راه‌سازی لایحه قانونی بازنشستگان و افسران و هم‌ردیفان راه‌آهن و کی هم راجع به سازمان اداره کل راه شوسه که تقدیم می‌کنم.
رئیس- به کمیسیون راه ارجاع می‌شود آقای معاون وزارت پست و تلگراف بفرمایید.
۸- تقدیم دو فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت پست و تلگراف و تلفن)
معاون وزارت پست و تلگراف (مهندس گنجه)
ماده واحده‌ای راجع به تمدید مدت مقرره در ماده ۹ قانون ملی شدن ارتباطات تلفونی است که تقدیم می‌کنم، لایحه دیگری راجع به معافیت شرکت سهامی تلفونی ایران از پرداخت حقوق و هزینه‌های گمرکی است که تقدیم می‌کنم
(میراشرافی- قیمت مکالمه تلفن را بالا ببرید ولی گمرک ندهید؟)
رئیس- به کمیسیون پست و تلگراف فرستاده می‌شود. آقای معاون نخست وزیر بفرمایید.
۹-تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای معاون نخست‌وزیر
معاون نخست‌وزیر- (فولادوند) لایحه قانونی مربوط به سازمان صنایع کشور که مشتمل است بر ۱۹ ماده که تقاضای تصویب آن را دارد.
رئیس- به کمیسیون فرستاده بشود، آقای معاون وزارت کشاورزی بفرمایید.
۱۰- تقدیم پنج فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت کشور.
معاونت وزارت کشور- (دکتر افخم حکمت)- پنج فقره لایحه است که تقدیم می‌کنم یکی لایحه قانونی مربوط به استخدام و تمدید مدت استخدام سه نفر متخصصین خارجی اداره آمار. لایحه وصول عوارض از بنزین به منظور کمک مستمندان. لایحه اصلاح ماده ۴۵ قانون ثبت احوال لایحه قانونی شهرداری مشتمل بر ۹۰ ماده، لایحه مربوط به تقسیمات کشور تقدیم می‌شود.
رئیس- به کمیسیون‌های مربوط فرستاده می‌شود آقای وزیر فرهنگ بفرمایید.
۱۱- تقدیم یازده فقره لایحه به وسیله آقای وزیر فرهنگ
وزیر فرهنگ- (جعفری)- بنده خواستم از فرصت استفاده کنم یازده فقره لایحه است که مربوط به فرهنگ است تقدیم کنم، یکی لایحه سازمان تربیت بدنی و پیش آهنگی مشتمل بر ۱۶ ماده لایحه مجازات دانش‌اموزان یا دانشجویان و اشخاصی که به جای دیگری در امتخانات شرکت کنند مشتمل بر سه ماده. لایحه تحریک دانش‌آموزان و امتحان‌دهندگان به سرپیچی از اجرای مقررات امتحانی مشتمل بر ۵ ماده و یک تبصره، لایحه متمم قانون تعلیمات اجباری مشتمل بر ۹ ماده و سه تبصره- لایحه فروش محصولات کشاورزی و مصنوعات آموزشکده‌های حرفه‌ای مشتمل بر یک ماده، لایحه تشکیل کمیسیون ناظر سهم فرهنگ مربوط به صدی ۵ درآمد شهرداری مشتمل بر ده ماده و یک تبصره، لایحه استقلال مالی دانشگاه مشتمل بر ۱۱ ماده و دو تبصره لایحه سهمیه دولت ایران و سازمان تربیتی و علمی و فرهنگی ملل متحد مشتمل بر یک ماده لایحه جلوگیری از انتشار مجلات و روزنامه‌هایی که مطالب توهین‌آمیز می‌نویسند مشتمل بر سه ماده لایحه اصلاح مواد سه و هشت لایحه مطبوعات مشتمل بر سه ماده و سه تبصره لایحه دیگری مربوطه بخشودگی مالیات بر ارث موقوفات پرورشگاه ایتام کرمان.
رئیس- به کمیسیون‌های مربوطه فرستاده می‌شود.
۱۲- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای مهدوی
رئیس- آقای مهدوی.
مهدوی- بنده یک سؤالی از دولت دارم تقدیم می‌کنم.
۱۳- طرح شور اول گزارش کمیسیون‌های راه خارجه مربوط به حمل و نقل بازرگانی بین ایران و ترکیه
رئیس- در دستور طرح گزارش کمیسیون راه و خارجه مربوط به حمل و نقل بازرگانی بین ایران و ترکیه که از مجلس سنا رسیده است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد) گزارش از کمیسیون راه به مجلس شورای ملی
موافقتنامه راجع به سرویس‌های حمل و نقل هوایی بازرگانی منعقده بین ایران و ترکیه که مشتمل بر یک مقدمه بیست ماده و یک ضمیمه می‌باشد از مجلس سنا به مجلس شورای ملی فرستاده شده در کمیسیون راه با حضور آقای وزیر راه مورد شور واقع و مواد مصوبه مجلس عیناً تصویب گردید که اینک برای تصویب مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون راه- تیمورتاش گزارش از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه موافقتنامه راجع به سرویس‌های حمل و نقل هوایی بازرگانی منعقدین بین ایران و ترکیه را که به تصویب مجلس سنا رسیده با حضور آقای وزیر امور خارجه مطرح با توضحات لازمی که آقای وزیر بیان نمودند موافقتنامه مزبور شامل یک مقدمه بیست ماده و یک ضمیمه تصویب گردیده که اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
مخبر کمیسیون امور خارجه- مرآت اسفندیاری
رئیس- البته این موافقتنامه را آقایان ملاحظه فرموده‌اند نسبت به آن اعتراضی نرسیده در شور اول هر اعتراضی برسد به کمیسیون فرستاده می‌شود، در کلیات صحبت می‌شود و کلیات مطرح است کسی در ورقه موافق و مخالف اسم‌نویسی نکرده در اینجا هم کسی اجازه صحبت نخواسته است بنابراین رأی باید گرفت به ورود در مواد آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثراَ برخاستند) تصویب شد به کمیسیون فرستاده می‌شود.
۱۴- طرح شور اول گزارش کمیسیون‌ها راه و خارجه مربوط به قرارداد حمل و نقل هوایی بازرگانی بین ایران و دانمارک
رئیس- نظیر این موافقتنامه هم با دولت دانمارک است موافقتنامه بین ایران و دانمارک راجع به سرویس حمل و نقل هوایی و بازرگانی مطرح است گزارش کمیسیون راه قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد) گزارش از کمیسیون راه به مجلس شورای ملی.
لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به سرویس‌های حمل و نقل هوایی بازرگانی منعقده بین ایران و دانمارک که مشتمل بر یک مقدمه و شانزده ماده و یک ضمیمه به شرح موافقتنامه پیوست می‌باشد با حضور آقای وزیر راه در کمیسیون راه مطرح با توضیحات کافی که آقای وزیر راه دادند مواد مصوبه مجلس سنا مورد موافقت کمیسیون واقع در این گزارش آن را تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون راه- تیمورتاش
(گزارش از کمیسیون امور خارجه به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی موافقنامه راجع به سرویس‌های حمل و نقل هوایی بازرگانی منعقده بین ایران و دانمارک که مشتمل بر یک مقدمه و شانزده ماده و یک ضمیمه می‌باشد و به تصویب مجلس سنا رسیده در کمیسیون امور خارجه با حضور آقای وزیر امور خارجه مطرح با توضیحات کافی که آقای وزیر امور خارجه مطرح به او دادند مورد موافقت کمیسیون واقع و اینک گزارش آن را برای تصویب مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور خارجه- مرآت اسفندیاری
رئیس- در این قسمت هم چون در کلیات کسی اجازه نخواسته اعتراضی هم در شور اول ندارد رأی گرفته می‌شود به ورود در مواد آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد به کمیسیون ارجاع می‌شود.
۱۵- شور اول قرارداد مودت بین دولتین ایران و هاشمی اردن
رئیس- عهدنامه مودت بین دولتین ایران و هاشمی اردن مطرح است گزارش کمیسیون خارجه قرائت می‌شود. (به شرح ذیل خوانده شد) گزارش از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی. عهدنامه مودت بین کشور شاهنشاهی ایران و کشور هاشمی اردن که در دوره ۱۶ به تصویب مجلس سنا رسیده بنا به تقاضای آقای وزیر امور خارجه در جلسه ۱۵ تیر ماه ۱۳۳۳ در کمیسیون خارجه مطرح با توضیحاتی که آقای وزیر بیان نمودند مواد هفتگانه قرارداد به تصویب کمیسیون رسیده و اینک گزارش آن را برای تصویب قطعی به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
رئیس- اینجا هم یک نفر فقط به عنوان موافق اسم‌نویسی کرده مخالفی نیست بنابراین به ورود در مواد رأی گرفته می‌شود آقایان موافقین قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
۱۶- ختم جلسه به عنوان تنفس
رئیس- لایحه فرهنگ هم از مجلس شورای ملی به مجلس سنا رفته و برگشته و به کمسیون فرهنگ فرستاده شده بود. کمیسون فرهنگ عیناً تصویب کرده گزارش آن را داده است و در جلسه آینده جزء دستور خواهد بود و فعلاً تنفس داده می‌شود
(مجلس نیم ساعت قبل از ظهر به عنوان تنفس تعطیل و دیگر تشکیل نگردید)
رئیس مجلس شورای ملی - رضا حکمت