مذاکرات مجلس شورای ملی ۸ فروردین ۱۳۲۳ نشست ۱۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهاردهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بودجه مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهاردهم |
دوره چهاردهم قانونگذاری
جلسه ۱۰
شماره مسلسل
مذاکرات مجلس
صورت مشروح مجلس روز سه‌شنبه ۸ فروردین ۱۳۲۳ نشست ۱۰
فهرست مطالب:.
۱- تصویب صورت مجلس.
۲- معرفی هیئت وزیران و تقدیم برنامه دولت از طرف آقای ساعد نخست وزیر.
۳- طرح و تصویب اعتبارنامه آقای سیف پورفاطمی از نجف آباد.
۴- قرائت گزارش مربوط به نمایندگی آقای دکتر مصدق و جریان انتخابات طهران.
۵- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه.
(مجلس یک ساعت و سه ربع قبل از ظهر بریاست آقای سید محمد صادق طباطبائی تشکیل گردید).
صورت مجلس روز یکشنبه ۶ فروردین ماه را آقای طوسی (منشی) قرائت نمودند.
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس- در صورت مجلس نظری نیست؟ آقای اقبال.
اقبال- در صورت جلسه اسم آقای مظفرزاده را جزو غایب بی اجازه نوشته بودند در صورتیکه ایشان بوسیلة بنده از مقام ریاست تحصیل اجازه کرده بودند.
رئیس- اصلاح می‌شود- صورت مجلس تصویب شد.
- معرفی هیئت وزیران و تقدیم برنامه دولت از طرف آقای ساعد نخست وزیر
۲- معرفی هیئت وزیران و تقدیم برنامه دولت از طرف آقای ساعد نخست وزیر
نخست وزیر آقای ساعد- آقایان نمایندگان در این موقع که در ابتدای دوره چهاردهم تقنینیه بفرمان اعلیحضرت همایون شاهنشاهی مأمور تشکیل دولت شده‌ام قبلا از حسن نظریکه آقایان نمایندگان محترم نسبت باینجانب ابراز داشته‌اند تشکر کرده و امیدوارم که آقایان نمایندگان در پیشرفت مرام دولت که در برنامه تقدیمی تشریح شده‌است همه قسم مساعدت و همکاری خواهند فرمود. هیئت دولت را بطریق ذیل معرفی می‌نمایم:.
۱- آقای امان الله اردلان وزیر بازرگانی پیشه و هنر.
۲- آقای مرتضی قلی بیات وزیر مشاور.
۳- آقای ابوالقاسم فروهر وزیر پست و تلگراف و تلفن.
۴- آقای حمید سیاح وزیر راه.
۵- آقای مصطفی عدل وزیر مشاور.
۶- آقای عبدالحسین هژیر وزیر کشور.
۷- آقای ابراهیم زند وزیر جنگ.
۸- آقای دکتر قاسم غنی وزیر بهداری.
۹- آقای اسدالله ممقانی وزیر دادگستری.
۱۰- آقای علی ریاضی وزیر فرهنگ.
۱۱- آقای محمود نریمان وزیر دارائی.
۱۲- آقای محمود فاتح وزیر کشاورزی.
وزارت امور خارجه را خود اینجانب عهده دار خواهم بود.
مجلس شورای ملی- اگر چه دامنة اصلاحاتی که باید در تمام شئون کشور انجام گیرد مفصل و مهم می‌باشد ولی دولت فعلی در نظر دارد اموری را که از حیث اهمیت در درجة اول واقع است هدف خود قرارداده و برنامة عملی تقدیم مجلس شورای ملی نماید که بتواند از عهدة انجام آن برآید.
بطوریکه ذیلاً ملاحظه خواهند فرمود دولت در نظر دارد در قسمتی از امور کشور برنامه‌های چند ساله تنظیم کند که پس از تصویب مجلس شورای ملی مرتباً به مواقع اجراء درآید تا در رشتة اصلاحات انقطاعی حاصل نشود.
برنامه دولت:
الف- در سیاست خارجی همکاری کامل با متحدین خود بر اساس رعایت حقوق و منافع متقابل و تحکیم روابط دوستانه با دولتهای دوست و همسایه.
ب- در سیاست خارجی:.
۱- استقرا امنیت عمومی و قضائی بوسیلة تأمین اجرای کامل قانون در تمام شئون کشور و جهد در اینکه قانون در سراسر کشور اجرا تا عموم افراد کشور از عدالت واقعی برخوردار و آسایش عمومی برقرار شود.
۲- تهیه وسایل تأمین خواربار و حوائج ضروری مردم و سعی در تعدیل قیمتها.
۳- تأمین حداقل مایحتاج زندگانی برای افراد کارگر و برزگر از حیث غذا و لباس و مسکن و بهداشت و تعلیمات مربوط به مشاغل هر یک از طبقات مذکور.
۴- تجدید نظر در قانون تقسیمات کشور و شهرداریها و اصلاح تشکیلات اداری مملکت با توجه باینکه اهالی در ادارة امور محلی خود بیشتر شرکت داشته باشند.
۵- تنظیم برنامه‌های چند ساله در امور مربوط به کشاورزی و صنعتی و بازرگانی و بهداشت و فرهنگ و تقدیم آن به مجلس شورای ملی.
۶- تجدید نظر در وضع مأمورین دولت و تأمین زندگی آبرومند آنها تا بتوانند با کمال فراغت خاطر انجام وظیفه نمایند با تشویق کامل خدمتگذاران صدیق و درست کار و تعقیب و مجازات آنهائیکه از مقام خود بر ضرر دولت و ملت سوء استفاده می‌نمایند.
۷- استفاده کامل از جوانان تحصیل کرده که شایستگی علمی و عملی و اخلاقی آنها در اموریکه بر عهده داشتند به امتحان رسیده است-
نخست وزیر.
رئیس- آقایان ۵ نفر به عنوان صحبت قبل از دستور اجازه خواسته‌اند و یک عده‌ای هم الآن اجازه خواسته‌اند که می‌خواهند صحبت بکنند نمیدانم نظر آقایان چیست؟ (نمایندگان- دستور دستور- رأی بگیرید).
رئیس- آقای فرمانفرمائیان.
فرمانفرمائیان- بنده راجع باین که بعضی از آقایان اجازه می‌خواهند خواستم عرض بکنم که اجازه داده نمی‌شود و در صورت هم تبعیض می‌شود به عقیده بنده حتی الامکان باید اجازه داده شود و بهتر این است که رأی گرفته شود دستور هم با اکثریت مجلس است ولی به عقیده بنده چون جلسه اول است و وقت هم داریم اجازه بفرمائید که صحبت شود بعد اعتبارنامه آقای سیف پورفاطمی را جزو دستور بگذاریم.
رئیس- رأی می‌گیریم- (بعضی از نمایندگان- مخالفی ندارد احتیاج به رأی گرفتن نیست) چون بعضی آقایان می‌گویند دستور بعضی هم مخالفند بسیار خوب اگر آقایان مخالفین هم حرفی ندارند به ترتیب صحبت می‌شود.
یمین اسفندیاری- با توضیحی که آقای فرمانفرمائیان فرمودند مخالفی ندارد.
رئیس- رأی می‌گیریم بورود در دستور آقایان موافقین قیام نمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد.
- طرح و تصویب اعتبارنامه آقای سیف پورفاطمی
۳- طرح و تصویب اعتبارنامه آقای سیف پورفاطمی
اعتبارنامه آقای سیف پورفاطمی مطرح است اولاً و ثانیاً پرونده تهران است.
بعضی از نمایندگان- آقا اول پرونده تهران را مطرح کنید.
رئیس- آقا دستور معین است اعتبارنامه آقای سیف پور جزو دستور است و آقای دولت آبادی هم مخالف هستند. آقای دولت آبادی.
دولت آبادی- اشخاصی که بسوابق اخلاقی و زندگی بنده شناسائی دارند که خوشبختانه صدی هشتاد آقایان وکلای حاضر از آن اشخاص هستند و بنده را می‌شناسند خوب می‌دانند که بنده شخصاً راضی به آزار کوچکترین افراد نیستم الآن برای بنده بسیار جای تعجب است که درباره انتخاب آقای سید نصرالله سیف پور صحبت اعتراض آمیز بکنم ولی در وجود بنده دو شخصیت متمایز اکنون در جدالند یک خودم از نظر حسام دولت آبادی و یک هم از نظر نمایندگان اصفهان و انتظار چهارصد هزار نفر ساکنین حوزه انتخابیه آقای سیف پور من در مقابل انجام وظیفه ملی شخصیت خودم را خورد کرده‌ام و متأسفانه باید جمیع ارفاقها را دور بریزم بنده در ده فصل اعتراضات خودم را نسبت بانتخاب آقای سیف پور تنظیم کرده‌ام و اقلاً ده ساعت طول می‌کشد تا عرایض خودم را عرض بکنم ولی اکنون برای اینکه آقایان خسته نشوند ۹ فصل را کنار می‌گذارم و فقط در یک موضوع می‌خواهم صحبت کنم و آن هم تخلفاتی است که صرفاً از نظر قانون شده‌است باز هم اینجا تأیید می‌کنم که صحبتهای خودم را می‌کنم و امیدی هم به حصول نتیجه ندارم ولی می‌خواهم وجدانی وظیفه خودم را تا این حد انچام داده باشم که وسیله آسودگی خاطر برای خودم تأمین کرده باشم یعنی انجام وظیفه وجدانی خود را تا این حد انجام داده باشم زیرا در خارج صحبت هائی کرده بودند راجع باین موضوع و انتخاب ایشان و ضمناً حرفهائی هم زده‌اند که خدای نکرده مبادا افراد نظری داشته باشند و این را مجوز سکوت بنده دانسته باشند می‌خواهم این را به آقایان دوستان خودم عرض کرده باشم که اگر صد بد اتفاق افتاده باشد مجوز اقدام یک بد برای شخص دیگری نخواهد شد یعنی عقلاً اگر در مجلس شما صد نفر را سر بریدند این عمل مجوز آن نخواهد بود که شما انگشت یک کسی را خراش بدهید. اما جریان انتخابات نجف آباد بنده یک ثلث پرونده انتخاباتی نجف آباد را خواندم و از آن یک ثلث ۲۷ ورقه یادداشت کرده‌ام. البته آقایانی که اینجا تشریف دارند گزارش شعبه‌ها را راجع بانتخابات شنیده‌اند اولاً بنده راجع به طرز تهیه گزارش صحبت می‌کنم و آن را بعرض می‌رسانم.
گزارش از شعبه چهارم به مجلس شورای ملی.
انتخابات حوزة انتخابیه نجف آباد بشرحیکه در پرونده مصرح است و خلاصة آن استخراج شده و بعرض می‌رسد از تاریخ ۲۲/۵/۶ مقدمات انتخابات این حوزه و مکاتبات و تلگراعات له و علیه بین وزارت کشور و استانداری جریان یافته‌است رئوس شکایاتی هم که اهالی و داوطلبان نمایندگی از این حوزه بمقامات مربوطه نموده‌اند در این زمینه‌است که عدم رضایت از بخش دار نجف آباد بنام اینکه بخش دار مزبور برادر آقای سیف پورفاطمی است و درخواست تغییر او را نموده‌اند جواب داده شده‌است که چون انتخابات بجریان نیفتاد تغییر مشارالیه ضرورت ندارد- در توزیع تعرفه رعایت عدالت و جمعیت محلی نشده‌است و برای نجف آباد نمی‌بایست از ۱۴۰۰۰ تعرفه ۵۰۰۰ تخصیص داده شود- چون در چهار روز از ایام هفته هر روز بمیزان حداکثر بیش از ۳۰۰ رأی خوانده نشده و در دو روز جمعه و شنبه نزدیک به پنجهزار رأی قرائت نموده‌اند با حسن جریان مباینت دارد و به حساب درست در نمی‌آید- از دو روز قبل از موقعیکه برای استخراج آراء معین شده بوده شروع باستخراج نموده‌اند در جمع آراء بین رقمی که ذکر کرده‌اند با رقمی که در صورت مجلس تصریح شده اختلاف دارد چون انجمن این اعتراضات را وارد ندانسته صورت مجلس تنظیم و به نام آقای سید نصرالله سیف پور فاطمی که از کلیه ۱۴۹۷۹ آراء مستخرجه با کثریت ۱۱۴۳۰ رأی به نمایندگی دورة ۱۴ مجلس انتخاب شده‌اند استوارنامه صادر کرده است- شعبة چهارم پروندة امر را کاملاً رسیدگی کرده بعد از مذاکرات و مشاورة بسیار اتخاذ رأی نموده با کثریت نه رأی موافقت کرده اینک گزارش آنرا بعرض مجلس شورای ملی می‌رساند. بنده می‌خواهم این را بعرض آقایان برسانم که تنظیم این طور گزارش برای مجلس تا بحال بی سابقه بوده‌است اما یک مقدمه کوچک را برای اینکه آقایان را یک قدری شانه شان را از زیر بار سنگینی که دارند آزاد کرده باشم و توقع مردم را هم از اینکه این جریان صورت خوبی داشته باشد تأمین کرده باشم می‌خواهم این موضوع را بعرض مجلس برسانم و توضیح بدهم که اساساً رسیدگی به شکایات انتخابات در مجلس امر غلطی است زیرا بدست هیچ متداعیین رسیدگی بکارهای خودشان نمی‌شود و بعلاوه تنظیم کننده پرونده وزارت کشور است و وزارت کشور هم در این امر رسیدگی نکرده‌است فقط آقا دو سیة تنظیم کرده‌است و فرستاده‌است مثل سایر پرونده‌ها عرض می‌کنم یک تلگرافاتی که با کمال ادب و خیلی نجیبانه نوشته شده‌است اینجا نیست و معلوم نیست کجا است (فاطمی- من میدانم کجا است) این است جریان انتخابات پس باید مردم چشم امید برکنند که مجلس بحق آنها رسیدگی کند چون راه رسیدگی برای آنها بسته‌است و مجلس هم یک قدری آرام بگیرد و فکر نکند که پایش را روی وظیفه وجدانیش گذاشته‌است از روی این اطلاعات مختصر راجع به اعتبارنامه‌ها قضاوت قطعی نمی‌توان کرد و اسناد هم که در دست نیست. بنده خواستم بچهارصد هزار نفر اهالی نجف آباد و فریدن و دهق از اینجا بگوششان برسانم که راه برای حفظ حقشان بخوبی باز نیست اما چون خواسته‌اند که من عرض آنها را بگویم تا این حد که می‌توانم بگویم مضایقه نمی‌کنم. انتخابات نجف آباد شروع شده‌است و تشکیلات مقدماتی انتخابات که هر منصفی میداند که بیشتر گرد انجمن هیئت نظار است بدست آقای بخشداری که برادر سیف پور است انجام شده مدارک تمام در پرونده موجود است (همهمه نمایندگان- او را تغییر داده‌اند) بنده آقا در نتیجه موافقم عجله نفرمایید وقتی تغییرش می‌دهند که کارش را انجام داده‌است. یک کاغذی هست در وزارت کشور بموجب تلگراف ۷۵۷ در تاریخ ۲۲/۵/۲۳ بموجب تلگراف ۹۶۱ بموجب تلگراف ۷۵۴ بموجب تلگراف ۷۵۱ و بموجب تلگراف ۵۶۶ و تمام اینها با تاریخ است که بیش از این آقایان را نمی‌خواهم دردسر بدهم به استانداری اصفهان گفته‌است که آقا مردم از بخشدار نجف آباد ناراضی هستند تغییر بدهید استاندار اصفهان یک کاغذی نوشته‌است بد نیست بشنوید محرمانه شماره ۳۰۱ شماره ۲۱۵۴ مورخه ۲۲/۶/۱۷ وزارت کشور راجع به شکایت چند نفر اهالی نجف آباد از بخشدار آنجا اشعار می‌دارد بقرار معلوم شکایت عده‌ای از اهالی به علت این بوده‌است که برادر مشارالیه ممکن است کاندید آنها باشد در صورتی که اینجانب شنیده‌ام که مشارالیه کاندید نیست و با این وصف تغییر مشارالیه دیگر موردی ندارد. پس این قضیه مقدماتش آنجا انجام شده‌است بطوریکه مطابق منظور بوده‌است اما یک چیزی را که بنده تعجب کردم شعبه چرا تجاهل کرده‌است یا توجه نکرده‌است (چون نمی‌خواهم عرض کنم نظر خاصی داشته‌اند حتماً توجه نکرده‌اند) این است که بموجب مدارکی که موجود است وزارت کشور از استانداری اصفهان می‌پرسد که مطابق اعلانی که کرده بودید قرار بود آراء تا روز یازدهم خوانده شود چه شده‌است که روز دوازدهم یعنی یک روز پس از قرائت آراء نتیجه را گفته‌اید بلکه همان روز یازدهم نتیجه را گفته‌اید می‌خواستید ۲۴ ساعت پس از خواندن آراء تأمل کنید صورت مجلس را تنظیم کنید او گفته‌است اعلام رأی روز یازدهم نبوده‌است و دوازدهم بوده‌است این اعتراض بنده به شعبه نیست این اعتراض به اصل قضیه هم وارد است که بقول ما اصفهانی‌ها از حول حلیم توی دیگ افتاده‌اند (یمین- طهرانیها هم این مثل را دارند) یعنی اعتبارنامه را هم که باید دو هفته پس از قرائت آراء صادر کنند و به شکایات وارده رسیدگی کنند همان روز دوازدهم آبان صادر کرده‌اند (سیف پورفاطمی- تکذیب می‌کنم بفرمائید اعتبارنامه را بیاورند) بلی این نکته مورد نظر بنده‌است مخصوصاً تمنا می‌کنم آقای مخبر بفرمایند پرونده را بیاورند به بینیم تاریخ اعتبارنامه کسی از چون عرایض من مورد تکذیب قرار گرفت. اما مواردی که راجع به نقض قانون است این را هم بد نیست با این که همه آقایان به قانون آشنا هستند محض تذکر خاطرشان عرض کنم در قانون انتخابات فصل سوم- شرایط انتخاب شوندگان ۴- در محل انتخاب معروف باشند. این نکته را بنده تمنا دارم مورد توجه آقایان باشد که اگر موردی پیدا کرد بشود استشهاد کرد بعد در ماده ۱۷ قانون انتخابات می‌گوید:
انجمن‌های نظارت هر حوزه انتخابیه در تحت نظارت حاکم محل متصدی و مسئول صحت جریان انتخابات آن حوزه خواهند بود و در انجمن‌های مزبور غیر قابل تغییر و انتحلال می‌باشد مگر در موردیکه اسباب تعطیل یا تعویق جریان انتخابات واقع گردند در این صورت حاکم محل مراتب را با دلائل کافیه بوزارت داخله اطلاع داده پس از صدور امر وزارت داخله اقدام به تجدید انتخاب انجمن نظارت می‌نماید. موارد زیادی در حوزه‌های فرعی مختلف تخلف از رعایت این ماده شده‌است و یکی هم در تبصره ماده بالا می‌گوید:
تبصره- در نقاطی که تشکیل انجمن‌های فرعی مطابق ماده ۱۴ مشکل باشد انجمن‌های مرکزی با موافقت حکومت نه نفر از معتمدین اهل همان محل را برای تشکیل انجمن فرعی معین می‌نماید این عملی هم که در این تبصره معین شده‌است مطابق این صورت مجلسی که در این پرونده هست رعایت نشده‌است بعد ماده ۲۰ هم از مواردی است که رعایت آن نشده.
ماده ۲۰- انجمن نظارت دو هفته بعد از انجام انتخابات حوزه انتخابیه متفرق می‌شوند- این دو هفته هم ناظر است به مدتی که انجمن پس از انجام انتخابات باید حاضر باشد و شکایات را قبول کند و رسیدگی کند و بعد از آن تاریخ صورت مجلس قطعی را تنظیم نموده و اعتبارنامه صادر کند. در ماده ۴۱ هم این موضوع را تصریح کرده است- انجمن نظارت بعد از ختم انتخابات تا یک هفته شکایات راجع بانتخابات را می‌پذیرد و پس از آن پذیرفتن شکایات را ختم کرده در ظرف یک هفتة دیگر به شکایات واصله رسیدگی می‌نماید. این ماده هم از نظر اجرای قانون رعایت نشده‌است و از پرونده هم کاملاً معلوم است و سندش در دوسیه هست. از سایر، ادله هم گذشتم. اما موارد دیگری را که نمی‌خواهم بطور تفصیل عرض کنم از نظر نقض قوانین در این دوسیه هست راجع به امور دیانتی هم صحبت هائی شده‌است و من نمی‌خواهم وارد این موضوع بشوم و امیدواریم هیچکس دیانت را منشاء سوء استفاده برای امور دنیا قرار ندهد (صحیح است انشاءالله) ولی بنده بجای این که روی پرونده آقای سیف پور بیشتر صحبت کنم میل دارم یک کلیاتی را برای شنیدن آقایان و تماشاچیها عرض کنم. عرض کنم ما بحدی کم ورزش هستیم در امور زندگانی که برای حق گذاری هم متأسفانه ورزیده نیستیم و در خارج هم امیدوار هستم این موضوع گفته نشود که دولت آبادی برای پرونده که مخالفت کرده بود سست بود زیرا بنده استحکام و استواری در جائی نمی‌بینم که خود را مجهز کرده باشم ما باید خودمان را مجهز بکنیم برای حق گذاری حق گذاری بسیار کار مشکلی است اگر ما خودمان را حاضر کنیم برای حق گذاری حق ما را حمایت خواهد کرد حق ما را حفظ خواهد کرد اینهمه فریادهائی که از دیگران می‌کنیم بهتر این است از خودمان بکنیم آدمی روزی در زندگانی عمومی و اختصاصی خودش موفق می‌شود که اولین قدم اصلی را در خودش بردارد مجلس چرا از دولت شکایت می‌کند چرا از دولت گله می‌کند؟ مجلس ضعیف بوده‌است که دولت هم ضعیف بوده‌است مجلس باید خودش قدرت داشته باشد تا دولت قوی باشد بنده عرض می‌کنم شما را یک ملت ستمدیده و فقیر و ناتوان علیل و بیچاره اینجا جمع کرده‌است بموقعیت خودتان نظر داشته باشید آمدن آقای سیف پور فاطمی در مجلس انشاالله تأثیر زیادی ندارد برای اینکه ما بتوانیم برای انجام وظیفة اساسی خودمان مجهز باشیم آمدن یا نیامدن ایشان تأثیری نخواهد داشت ولی یک قدم بطرف حق برداشتن خیلی تأثیر دارد کما اینکه خون بنده یا آقای سیف پور هم ریخته شود فراموش نکنید که در ایران چه اشخاصی بوده‌اند، حافظ حقوق این ملت کی بوده است؟ این مشروطه را کی ایجاد کرده‌است این مشروطه با خون جوانان ایرانی ایجاد شده‌است و باید بدست ما بار مصائب زندگی مردم کم شود و باید آقایان به این نکته نظر داشته باشند که بارشاق زندگی را آسان کنند و همه باید بدون تبعیض فداکاری کنند و از خود گذشتگی داشته باشند اگر وکلای ملت مجهز شوند و بی طمع و فداکار باشند کوه گرانی هم توانائی مقاومت آنها را ندارد و بنده می‌خواهم حالا که از صحبت خودم گذشتم و علاوه بر این که از ده فصل نه فصلش را صرف نظر کردم و از فصل دهم هم بیش از یک باب نخواندم می‌خواهم خدمت آقایان عرض کنم که امروز روز بدی و بدبختی و بیچارگی این مملکت است ولی این نکته را هم باید توجه داشت که اکثر اسباب النجاح مع الیاس امروز چاره هم داریم مشروط بر اینکه خودمان را صالح برای گرفتن نتیجه بکنیم و مجهز بکنیم البته برای حق و اگر بنده در موضوع انتخاب آقای سیف پور مطالب زیادی عرض نکردم ولی می‌خواستم استدعا کنم که رفقا و دوستان بیش از این همکاری کنند و راستی اوضاع پریشان و بدبختی بیچاره مملکت را در نظر بگیرند و این روزهائی که ما به آسایش و راحتی زندگانی می‌کنیم بدانند که مردم بدبخت ولایات در زیر دست مأمورین بد زندگی می‌کنند و این عدم صلاحیت آنها را ما ضامن هستیم ضمان آن بگردن ما است امروز که ما در این جا هستیم هر بدی که در مملکت بشود ما مسئول هستیم بایستی با فداکاری و بیطمعی کار کرد مجلس تشکیل شده‌است مجلس کعبةآمال ملت است کعبة آمال ملت یعنی چه؟ یعنی تمام آروزها بآنجا متوجه‌است این سالی که ما وارد آن می‌شویم از نظر زراعت سالی خوبی نیست ولی بی کفایتی و عدم لیاقت ما موجب شد که سال گذشته هم که سال خوبی بود سال خوبی برای مردم نشد سال گذشته خیلی سال خوبی بود نه تنها در ایران بلکه در سایر نقاط و اغلب جاها خیلی خوب بود و امروز بیائید اگر می‌خواهید واقعاً خداوند از سر تقصیرات ما یا لااقل از قصورهای ما بگذرد به جبیرة آنچه گذشته‌است همتی برای نان ملت بکنیم وزیر و رئیس الوزراء رئیس کل دارائی هر دو هست باید در پشت این تریبون مسئولیتشان را گفت و گوشزد کرد در اسرع اوقات مجلس باید اخذ تصمیم بکند این کار شوخی بردار نیست بنده در زندگی خودم یک رویه دارم و آن رویه این است که از صحبت‌ها می‌خواهم استنتاج بکنم و نتیجه بگیرم….
رئیس- آقای دولت آبادی راجع باعتبارنامه صحبت کنید از موضوع خارج نشوید.
دولت آبادی- موجب دیگری هم برای ختم عرایضم رسید و بنده فعلاً عرضی ندارم.
رئیس- آقای فرخ.
فرخ- فرمایشات آقای دولت آبادی را یک قسمت بنده مصدقم و شخصاً هم بایشان ایمان دارم زیرا چندین سال است که افتخار دوستی ایشان را دارم و ایشان را یک مرد جدی میدانم که راپرت شعبه یکقدری ناقص است و بنده تصدیق دارم ولی اینکه فرمودند که موقع انتخابات نجف آباد بخشدار آنجا اخوی آقای سیف پور بوده‌است دو سیه حاکی است که پانزده روز قبل از شروع انتخابات او را تغییر داده‌اند و منفصل کرده‌اند البته وقتی شعبه این را می‌نویسد باید متممش را هم بنویسد اینجا آقای مخبر البته قصوری کرده‌اند که قابل عفو است (طوسی- اتفاقاً در گزارش شعبه نوشته شده) به بخشید در موضوعی که راجع برعایت قوانین فرمودید البته بنده تصدیق دارم که تمام جزئیات قوانین را اگر خواسته باشیم رعایت کنیم شاید اعتبارنامه بنده و آقا هم نباید تصویب شود (دولت آبادی- آقا را چه عرض کنم مال بنده خیر) بالاخره باید دید این کسانیکه انتخاب می‌شوند برای انجمن نظارت اینها مثل آقای دولت آبادی و فرخ نیستند آنها یک مردمانی هستند محلی که خیلی به قوانین آشنا نیستند و زیاد در قوانین وارد نیستند و در جزئیات و جریان امر وارد نیستند و شاید در یک مواردی یک اشتباهاتی را مرتکب می‌شوند ولی باید دید که این اشتباهات باساس قانون لطمه‌ای وارد می‌آورد یا خیر. یکی از ایراداتی که شما گرفتید این بود که فرمودید در یکروز چند هزار رأی را خوانده‌اند اگر نظر آقا باشد در چندین مورد دیده شد که چندین هزار رأی را در یکی دو روز خوانده‌اند و مجلس هم تصویب کرد بنابراین ما نباید نومن به بعض و نکفر به بعض باشیم یک امری را که راجع به چندین جا تصدیق کردیم اینجا هم باید تصدیق بکنیم. اما راجع به قسمت قضاوت من هم با آقا همعقیده هستم که قضاوت راجع به انتخابات نباید به خود مجلس مراجعه شود ولی باید قانون تغییر کند و تا وقتیکه قانون تغییر نکرده‌است بودور که وار همین است که هست بنابراین فعلاً باید مجلس قضاوت کند و بنده و جنابعالی چه رأی بدهیم و چه رأی ندهیم ولی بنده از آقا تشکر می‌کنم که در یک موردی که واقعاً مربوط به عمق مطالب است توجه فرمودید البته در بعضی ممالک هم رسیدگی به اعتبارنامه نمایندگان با مراجع دیگران است. راجع به تلگراف رمزی هم که فرمودید بنده هم تصدیق دارم و نبده هم از آن تلگرافات در دست دارم و عین آن تلگرافات را نسبت به کسانی که در انتخابات دخالت کرده‌اند طبق قانون محاکمه وزراء بعرض مجلس شورای ملی خواهم رسانید که تمام مسبوق شوند و از این بابت دلتنگ نباشید. موضوع دیانت هم موضوعی نیست که در مجلس وارد صحبت آن بشویم یک امر باطنی است ولی برای اطلاع آقا عرض می‌کنم که آقای خلیل دشتی نمایندة بوشهر هم خوب اطلاع دارند وشاهد این امر هستند که آن کسیکه مورد این اتهام است الآن در بوشهر است و آن سید نصرالله صلح کل است و البته دوست محترم بنده این نکته را توجه فرموده‌اند که آقای سیف پور از اهل اصفهان است و جوانی است تحصیل کرده و عقیدة بنده بایشان از این نظر است که ایشان در فارس مدتی با بنده کار کرده‌اند و ایشان شخص درستکار و جدی و فاضل و وظیفه شناسی بوده‌اند و در اصفهان هم چون جنابعالی افتخار نمایندگی اصفهان و اصفهانی بودن را دارید خودتان میدانید که ایشان مورد اعتماد و اطمینان تمام طبقات هستند و اگر انتخابی هم صورت گرفته‌است خودتان بهتر از هر کس منصفانه تصدیق خواهید فرمود از روی شایستگی و لیاقتی بوده‌است که در اصفهان داشته‌است چون ایشان چندین دوره در انجمن شهرداری اصفهان عضویت داشته‌اند و پروندة انتخابی ایشان را هم که بنده مطالعه کردم و در شعبه هم که مطالعه شده‌است اختلافی با سایر مواردی که مطالعه کردیم و به تصویب مجلس هم رسیده‌است اختلافی ندارد.
سیف پورفاطمی- اجازه میفرمائید بنده عرض مختصری دارم.
رئیس- بفرمائید.
سیف پورفاطمی- بنده از آقای دولت آبادی خیلی متشکر هستم چون ایشان پانزده سال است به بنده لطف و مرحمت دارند ایشان معلم بنده بوده‌اند (دولت آبادی- خیر همدرس بودیم) اولین دفعة که بنده آقای دولت آبادی را زیارت کردم ایشان تشریف آورده بودند برای امتحان شش ابتدائی و ایشان ممتحن بنده در کلاس ششم ابتدائی بودند (دولت آبادی- متوجه باشید که سنتان مورد اعتراض واقع نشود) و خیلی متشکر هستم که امروز یک موضوعی را اینجا صحبت کردند و یقین دارم فرمایشات آقای دولت آبادی صرفاً از روی مسموعات بوده‌است و کوچکترین نظری نداشتند و ضمناً بنده خواستم برای رفع بعضی شبهه‌ها توضیحاتی عرض کرده باشم یکی راجع به تاریخ صدور اعتبارنامه که حضورشان عرض کردم تکذیب می‌کنم خواستم حضورشان عرض کنم که این سوء تفاهمی بوده‌است و ملاحظه فرمودند که تاریخ صدور اعتبار نامه ۲۵ آبان است و دوازدهم نیست و دوم اینکه موضوعی را به بنده نسبت داده‌اند و در جلسه خصوصی هم عرض کردم (جمعی از نمایندگان- آن موضوع که مورد مذاکره نیست) و حالا خواستم این را تکذیب کنم.
جمعی از نمایندگان- مذاکرات کاف است- رأی بگیرید.
رئیس- رأی گرفته می‌شود به اعتبارنامة آقای سیف پور فاطمی آقایان موافقین قیام فرمایند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد.
(در اینموقع از طرف بعضی از تماشاچیان ابراز احساساتی برله آقای سیف پور فاطمی بعمل آمد).
رئیس- بعد از این اگر از طرف تماشاچیان اظهاراتی شود و دست بزنند تماشاچیها را بیرون خواهم کرد.
- قرائت گزارش مربوط به نمایندگی آقای دکتر مصدق و جریان انتخابات تهران
] ۴- قرائت گزارش مربوط به نمایندگی آقای دکتر مصدق و جریان انتخابات تهران[.
رئیس- گزارش شعبه اول راجع بانتخابات طهران قرائت می‌شود. آقای ملک مدنی استدعا می‌کنم تشریف بیاورید چون بنده خودم جزء منتخبین طهران هستم نمی‌خواهم دخالت کنم.
(در اینموقع آقای ملک مدنی (نائب رئیس) به صندلی ریاست جلوس فرمودند).
(آقای دکتر زنگنه گزارش شعبه اول را راجع به جریان انتخابات طهران و نمایندگی آقای دکتر مصدق را اینطور خواندند).
مجلس شورای ملی.
در تاریخ ۳۰ مرداد ماه ۱۳۲۲ انتخابات تهران شروع شد بر طبق ماده ۱۴ قانون انتخابات سی و شش نفر از طبقات ششگانه و معتمدین پایتخت دعوت و انجمن نظار تشکیل گردیده است- انجمن هیئت رئیسه خود را تعیین کرده ولی برای شروع بکار الغاء حکومت نظامی را لازم شمرده- در این باب بین انجمن و دولت مذاکرات مفصل جریان یافته تا آنکه در اول آبانماه ۱۳۲۲ مجلس شورای ملی قانون موقوف الاجراء بودن حکومت نظامی را برای انتخابات دوره چهاردم تصویب می‌کند.
در ۱۹ آبانماه اعلان انتخابات منتشرشده مدت گرفتن رأی را از ۳۰ آبان تا ۳۰ آذرماه مقرر داشته‌اند- از ۱۷ تا ۲۲ بعلت اینکه انجمن از دخالت مأمورین شهرداری شکایت داشته گرفتن رأی را موقوف نموده و چون دولت موجبات شکایت را مرتفع می‌سازد دوباره بگرفتن رأی شروع شده و مدت تعطیل را بر عده روزهای مقرر می‌افزایند. در تاریخ ۲۰ بهمن ماه ۱۳۲۲ انجمن نظار حائزین اکثریت را با جمع تمام آراء شعبه‌های فرعی باینقرار تشخیص داده و اعلان کرده‌است:.
عده رأی دهنده ۴۱۴۹۱ رأی نشان دار و سفید ۴۸۸ آراء مکرر ۵۴۸.
آقای دکتر محمد مصدق ۱۶۹۱۳.
آقای سید محمد صادق طباطبائی ۱۶۸۵۶.
حسین پیرنیا ۱۴۶۰۴.
حاج سید رضا فیروز آبادی ۱۱۱۹۴.
دکتر جلال عبده ۹۹۵۳.
حاج سید ابوالقاسم کاشانی ۹۴۴۱.
دکتر رضازاده شفق ۹۲۰۰.
علی دشتی ۸۸۸۸.
سید احمد بهبهانی ۸۶۵۸.
عباس مسعودی ۸۵۴۸.
مهندس غلامعلی فریور ۸۵۲۴.
رضا تهرانچی ۷۶۹۲.
در ظرف مدتی کهفته که برای قبول اعتراضات مقرر شده بود و حتی قبل از آن و در جریان انتخابات شکایاتی چه راجع باشخاص و چه راجع بطرز انتخابات بانجمن رسیده‌است آنچه مربوط باشخاص است در مورد هر یک از اعتبارنامه‌ها بعرض خواهد رسید- قسمت عمده اعتراضات راجع بجریان انتخابات لواسانات بوده که خلاصة آنها این است.
۱- در تشکیل انجمن فرعی لواسانات رعاست محلی و معتمد بودن اعضاء نشده‌است.
۲- در جلسات انجمن بیش از چهار نفر حاضر نبوده‌اند.
۳- صندوق فقط با مهر چهار نفر بسته می‌شد.
۴- در ضمن نام رأی دهندگان اشخاصی که چند سال پیش فوت کرده‌اند ثبت شده‌اند.
۵- باشخاسی که سن آنها از ۱۷ سال بیش نبوده تعرفه داده‌اند.
۶- در قریه نیکنام که تمام سکنه آن از ۱۵۰ نفر بیشتر نیست بالغ بر ششصد رأی در صندوق ریخته‌اند و حال آنکه ۲۱ نفر بیشتر رأی نداده‌اند.
۷- اعضاء انجمن آراء اشخاص را بازرسی کرده و اگر کاندیدهای خود را در آن نمی‌دیدند بعناوین مختلف از قبول آن خودداری می‌کردند و یا آنها را گرفته عوض می‌کردند.
۸- قائم مقامی رئیس گروه ژاندارم و مأمور حفظ صندوق و انتظامات طی نامه‌ای گواهی می‌دهد که اعضاء انجمن در اطاق مجاور مقداری شناسنامه و کوپن گرد آورده در دفاتر ثبت کرده‌اند چنانکه در قریه نیکنام ده عمل شده‌است.
۹- مهدی امامی گواهی می‌دهد که در انجمن بوده و در مقابل او آقای اخوی رئیس انجمن مقداری آراء از جیب خود در آورده بشخصی که از طهران آمده بود نشان می‌دهد و می‌گوید این آراء را عوض کرده‌ایم.
شکایات دیگر نیز راجع باینکه تطمیع و تهدید بعمل میآمده‌است بانجمن رسیده انجمن برای تحقیق مطلب آقایان پزشکیان و جمشیدی به لواسانات برای بازرسی می‌فرستد- بازرسهای نامبرده در تاریخ ۲۲/۱۱/۲۷ گزارش داده و اعتراضات واصله را غیرموجه دانسته‌اند- انجمن نیز نظریه آنرا تایید کرده‌است.
در موقع صدور اعتبارنامه نظر باینکه آقای حسین پیرنیا از قبول وکالت خودداری می‌فرمایند بجای ایشان برای آقای علی اصغر حکمت که با آراء لواسانات نفر سیزدهمین بوده‌اند اعتبارنامه صادر می‌کند.
از طرف دیگر انجمن بدلائل ذیل سن آقای حاج سید رضا فیروزآبادی را بیش از هفتاد سال و ایشان را فاقد یکی از شرایط انتخاب شوندگان میداند.
۱- در شناسنامه آقای حاج سید رضا فیروز آبادی که در ۷ اسفند ۱۳۰۰ صادر شده‌است تاریخ تول ایشان ۱۲۵۲ شمسی قید گردیده.
۲- در اظهار نامة که آقای فیروز آبادی برای گرفتن شناسنامه داده‌اند سن خود را چهل و شش سال گفته‌اند و این اظهار نامه مورخ ۱۴ قوس ۱۲۹۸ شمسی است.
بنابراین انجمن چنین استدلال می‌کند که در ۱۴ قوس ۱۲۹۸ آقای فیروزآبادی چهل و شش سال شمسی داشته و در تاریخ ۱۴ آذرماه ۱۳۲۲ سن ایشان ۷۰ سال تمام است و هر چه از آن تاریخ تا موقع انتخابات گذشته زائد بر سن مقرر قانونی است.
بعلاوه چنین می‌گوید که چون در تیرماه ۱۳۰۵ اعتبارنامه وکالت مجلس شورای ملی به آقای فیروز آبادی داده شده و سن ایشان را ۵۴ سال نوشته‌اند درتیرماه ۱۳۲۲ سن آقای فیروز آبادی هفتاد سال تمام بوده و از آن تاریخ تا شروع انتخابات مدتی زائد بر هفتاد سال شده‌است.
در تایید این نظریات اداره کل آمار و ثبت احوال در تاریخ ۲۲/۱۲/۱۴ بانجمن نظار شرحی نوشته و باستناد اظهارنامه می‌گوید که» مطابق سند فوق در ۱۴ آذرماه ۱۳۲۲ سن آقای فیروز آبادی هفتادسال تمام و از ۱۴ آذر تا این تاریخ سه ماه تمام از هفتاد سال می‌گذرد.«.
با این مقدمات انجمن نظار بنام آقای حسین تهرانی که با آراء لواسانات نفر چهاردهمین بودند اعتبارنامه صادر می‌کند.
نسبت به آقای حاج سید ابوالقاسم کاشانی انجمن چنین می‌نویسد» اعتبارنامه آقای حاج سید ابوالقاسم کاشانی بواسطه معلوم نبودن رد یا قبول و عدم اطلاع از سن ایشان صادر نگردیده.«.
پس فقط اعتبارنامه یازده نفر بمجلس شورای ملی فرستاده شده‌است.
در هفته اول افتتاح مجلس شورای ملی نیز شکایات راجع بجریان انتخابات در لواسانات وهمچنین اعتراضات نسبت بنظر انجمن دربارة آقای فیروز آبادی واصل گردیده‌است..
پرونده انتخابات طهران در شعبه اول مطرح شد. و پس از رسیدگی کامل نظر اکثریت براین قرار گرفت که ایرادات بر جریان انتخابات لواسانات وارد بوده و آن آراء باطل است و باید از مجموع آراء حوزه تهران کسر شده از بقیه آن حائزین اکثریت تشخیص شوند.
پس از کسر آراء لواسانات ترتیب اشخاصی که اکثریت دارند بدین قرار است.
۱- دکتر محمد مصدق ۱۶۵۹۶.
۲- سیدمحمد صادق طباطبائی ۱۵۰۶۵.
۳- حسین پیرنیا ۱۴۵۴۵.
۴- فیروزآبادی ۱۰۹۹۸.
۵- حاج سیدابوالقاسم کاشانی ۸۹۲۴.
۶- دکتر رضازاده شفق ۸۱۱۲.
۷- سید احمد بهبهانی ۸۰۶۲.
۸- دکتر جلال عبده ۸۰۰۵.
۹- علی دشتی ۷۹۹۸.
۱۰- عباس مسعودی ۷۵۳۳.
۱۱- مهندس غلامعلی فریور ۷۳۹۷.
۱۲- رضا تهرانچی ۶۶۱۳.
۱۳- مهندس رضا گنجة ۵۸۸۹.
۱۴- دکتر علی اکبر سیاسی ۵۸۷۶.
۱۵- دکتر علی امینی ۵۸۷۶.
اما نسبت بآقای حاج سیدرضا فیروزآبادی بدلائل ذیل شعبه نظر انجمن را مردود میداند.
۱- آقای فیروزآبادی مدعی هستند که در تاریخ ۱۲۹۸ اظهاری که راجع بسن خود نموده‌اند با نظر بسال قمری بوده‌است چون در آن موقع هنوز عادت محاسبه سنوات بتاریخ قمری جاری بوده این دعوی قابل قبول بنظر می‌رسد..
۲- وقتی که کسی سنی را برای خود اظهار می‌دارد مسلم نیست که آخرین روز سال را منظور داشته و ممکن است که بمسامحه در ابتدای ورود بسال معینی آنرا جزء سنوات عمر خود بشمارند.
۳- نظری که اداره آمار درباره سن آقای فیروزآبادی اظهار نموده برخلاف سوابق اداری و قضائی و خارج از صلاحیت آن اداره می‌باشد چنانکه خود آن اداره این شرح را در ۲۲/۱۲/۲۳ یعنی نه روز بعد از رأی اولی اظهار می‌دارد «در تعقیب تقاضای آقای فیروزآبادی در موضوع تشخیص اداره کل آمار و ثبت احوال نسبت باظهار نظر راجع بسن ایشان کمیسیونی در اداره کل آمار و ثبت احوال با حضور آقای قاضی نوری نماینده وزارت کشور تشکیل و نظریه ذیل اظهار گردید. تشخیص اداره آمار و ثبت احوال راجع بسن اشخاص قانوناً قاطع نبوده و در این موارد که مربوط بسن اشخاص است جز محاکم صالحه حق تشخیص قطعی ندارند.».
۴- در مجموعه آراء کمیسیونهای قضائی ثبت احوال صفحه ۲۰۵ تصحیح شماره ۱۸۵ از این قرار است «در اوراق هویت که روز و ماه ولادت قید نشده و فقط سال ولادت تعیین گردیده اداره ثبت احوال از نقطه نظر اداری تاریخ تولد را آخرین روز سال محسوب می‌دارد ولی چنانچه صاحب ورقه یا شخص ثالثی باین تشخیص معترض باشد می‌تواند به محکمه مراجعه نماید.».
۵- رویه دادگاهها بر این است که در موارد تردید آخرین روز سال را روز تولد صاحب شناسنامه تشخیص می‌دهند زیرا قدر متیقن است..
پس از بیان این مقدمات که راجع بجریان کلی انتخابات تهران است بعرض مجلس شورای ملی می‌رساند که جناب آقای دکتر محمدمصدق در هر صورت یعنی با آراء لواسانات یا بدون آن در درجه اول حائز اکثریت بوده‌اند و هیچگونه اعتراضی نسبت بانتخاب ایشان بانجمن یا به مجلس شورای ملی نرسیده‌است و اعتبارنامه برای نمایندگی تهران در چهاردهمین دوره قانونگزاری بنام ایشان صادرگردیده – شعبه اول باتفاق آراء صحت انتخاب جناب آقای دکتر محمد مصدق را تصدیق و برای تصویب مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌کند.
نایب رئیس – مطابق ماده ۵ نظامنامه طرح اعتبارنامه‌های طهران جلسه بعد موکول می‌شود (صحیح است) آقای نراقی
نراقی – ماده ۵ آئین نامه مصرح است که باید همین امروز مطرح شود زیرا ماده ۵ می‌گوید اگر شعبه انتخاباتی را رد کرده باشد یا اینکه اگر انتخاباتی را تصدیق کرده باشد و در مجلس مخالفی داشته باشد بجلسه دیگر محول می‌شود ولی اگر شعبه تصدیق کرده باشد و در مجلس هم معارضی نداشته باشد در همان جلسه باید تصدیق شود یعنی رأی گرفته شود اینجا شعبه انتخاب آقای دکتر مصدق را کاملا تصدیق کرده‌است و آخرین جملة گزارش این بود (که شعبه اول باتفاق آراء صحت انتخاب جناب آقای دکتر محمد مصدق را تصدیق و برای تصویب مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌کند) بنابراین نمی‌شود به روز دیگر موکول شود و بایستی در همین امروز رأی گرفته شود به نمایندگی و اعتبارنامه ایشان و وجود ایشان هم مایه افتخار مجلس است و باید رأی گرفته شود و نمی‌شود بماند برای بعد.
نایب رئیس – ماده ۵ آئین نامه خوانده می‌شود:.
ماده پنجم – پس از آنکه مخبرین راپرتهای شعب را در مجلس قرائت نمودند در مورد انتخاباتی که صحت آنرا شعبات تصدیق نموده و در مجلس معارض ندارند مجلس برای هر یک جداگانه رأی می‌دهد و رئیس اسامی آنهائی که صحت انتخاب شان محقق شده اعلام می‌کند در صورتیکه راپرت شعبه مشعر بر عدم صحت انتخابی باشد یا اینکه در باب انتخاب شخصی از بین نمایندگان معارضی باشد مباحثه آن در همان روزی که راپرت قرائت می‌شود واقع نخواهد شد.
نایب رئیس – برای اطلاع آقای نراقی عرض می‌کنم راجع باین ماده ۵ آئین نامه ما مراجعه بسوابق امر کردیم سابقه هم همینطور بوده‌است و این نظری هم که هیئت رئیسه اتخاذ کرده‌اند نظری نیست که از نقطة نظر اعتبارنامه آقای دکتر مصدق و صلاحیت ایشان باشد این عمل از نظر اجرای نظامنامه‌است که باید هیئت رئیسه طبق مفهوم و سوابق اجرا کند (صحیح است).
- موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه
۵- موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه.
نایب رئیس – اگر اجازه میفرمائید جلسه را ختم کنیم (صحیح است) جلسه آینده روز پنجشنبه دهم فروردین ۳ ساعت پیش از ظهر دستور هم مراسم تحلیف.
(مجلس پنج دقیقه بعدازظهر ختم شد).
رئیس مجلس شورای ملی – سید محمد صادق طباطبائی