مذاکرات مجلس شورای ملی ۸ شهریور ۱۲۸۶ نشست ۱۴۷
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نخست | تصمیم‌های مجلس | قانون اساسی مشروطه و متمم آن |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نخست |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۸ شهریور ۱۲۸۶ نشست ۱۴۷
مذاکرات روز یکشنبه ۲۲ رجب ۱۳۲۵ دارالشورای ملی
عصر دیروز یکشنبه در هنگامی که علی الرسم مجلس مقدس دایر و هئیت وکلا عظام حاضر بودند نمایندگان اصناف مجتمعا به مجلس شرفیابی جسته بعد از اظهار تاسف تحقیق و تدفین این قضیه را که بی نهایت بر عموم طبقات ناگوار افتاده بود خواستار گردیدند. محقق الدوله وکیل مجلس مقدس هدیه آغاز سخن کرده خاطر عاطر سایر وکلا را در این واقعه فجیعه متوجه خواستند که با این وضع و رفتار که اینگونه اشخاص خدمتگذار بدین بلایای ناگوار مبتلا کردند لازم است که اکدا از طرف مجلس ارائه ترتیبی شود که اشخاص خائن را هرگز پا رای اینگونه تجاوزات نماند از انجا که اکیدا خاطر عموم وکلا عظام بر این نکته متوجه است که هر قدر هم امور وهمی پیش آمد در مواقعی که قرائت و تصحیح قوانین ادارات آمد در مواقعی که قرائت و تصحیح قوانین ادارات مرسوم مجلس مقدس است به سایر امور نپردازند از طرف ریاست مجلس امر بقرائت نظامنامه وزارت داخله شد و تا خبر این مطلب را از برای بعد از قرائت نظامنامه محول داشته شروع بقرائت گردید پس از قرائت و تصحیح چند ماده از نظامنامه وزارت داخله شروع به مذاکره لازمه شد.
آقا سید محمد تقی- این لایحه ایست از طرف انجمن محترم اصناف که به مجلس عرض و اظهار داشته‌اند.
لایحه را آقا سید محمد تقی قرائت کردند:
- حضور مبارک امنای مجلس عرض می‌شود که تمام اهتمامات حجج اسلام و علمای اعلام و عقلای مملکت و ملت در تاسیس این مجلس محترم به جهت رفع ظلم و اشاعه عدل بوده است و در تمام به جهت رفع ظلم و اشاعه عدل بوده است و تمام مراتب ما ضعفا مسلمانان که هیات اصناف و تجار و کسبه این مملکت می‌باشیم تاکنون هر چه داشته‌ایم در این راه صرف نموده‌ایم و اکنون این واقعه بزرگ که قتل این شخص که صدراعظم مملکت و اول مشروطه خواه و خدمتگزار بدولت وملت بوده است بظلم و طغیان واقع شده لهذا با کمال احترام استدعا مینمائیم که جدا مجلس محترم از هئیت وزرا و حکومت شهر قاتل ومحرک این عمل شنیع را خواسته مجازات قانونی بدهند والا ما اصناف شما وکلای محترم را آسوده نخواهیم گذاشت.
آقا میرزا محمود خوانساری- البته جد و جهد تمام وکلا بر این است که باید قاتل و محرک این فعل ناگوار معلوم شده و استنطاقات لازمه بعمل آمده به مجازات قانونی برسند.
محقق الدوله- جای هزاران تاسف است که باین نیت صادق و خالص اصناف و کسبه خائنین این طور کردند و نمی‌گذارند که قصد و نیت خالص اینها بطور صحیح بروز نماید این طبقه محترمه اصناف خواستند که بواسطه این مجلس اشاعه عدل نمایند ولی این خائنین نمی‌گذارند در این صورت تکلیف ما امنای ملت چیست.
حاج محمد تقی- باید چند نفر تبعید شوند تا آنها تبعید نشوند ماها آسوده نخواهیم بود.
آقا سید حسین- اولا در اینکه این قضیه یکی از مطالب بزرگی است که اتفاق افتاده حرفی نیست ولی باز بخلاف قانون تحقیق این امر رجوع به مجلس شده و ناقض مانده ننتیجه گرقته نخواهد شد در این صورت خوب است از طرف مجلس رجوع به وزارت عدلیه و حکومت شهر و نظمیه شود که تحقیقات و استنطاقات لازمه در این باب بعمل آورند و تکلیف مجلس بیش از این نیست که از وظایف لازمه خود باز ماند و ثانیا قرار شد که از روز سه‌شنبه به جهت وسعت وقت مجلس رسمی در طرف صبح منعقد شود که لااقل چهار ساعت وقت باشد برای خواندن نظامنامه‌ها و سایر کارهای لازمه.
محقق الدوله- چون این واقعه که اتفاق افتاده خیلی است خوب است کمیسیونی که عده آن شش نفر باشد از وکلا منتخب و تشکیل شود که با رئیس نظمیه با آن نوشتجاتی که بدست آمده و نوشتجاتی که بعدها بدست می‌آید تحقیقات و استنطاقات لازمه بعمل آورده معلوم شود که محرک این کار کی بوده بمجازات قانونی برسد شاید این مفسدین ماها را هم در ازای خدمتی که بملت می‌کنیم در نظر داشته صدمه برسانند.
حاج امین الضرب- تحقیقات این کار راجع بعدلیه و از امورات عادیه است که اتفاق می‌افتد چه ربطی به مجلس دارد.
محقق الدوله- صحیح است ولی چون این قضیه عمده ایست از این جهت استدعا شد که عمده از امنای مجلس برای تحقیقات این مسئله منتخب شوند.
آقا سید محمد تقی- لایحه هم که اصناف به مجلس نوشته‌اند مشعر بر ایمن است که از حکومت شهر و نظمیه محرک و تحقیقات راجعه باین مسئله خواسته شود.
احسن الدوله- عیب کار اینجا است که ماها در هر کاری میگوئیم باید چنین کرد هیچوقت اقدام بکار نیست آخر خود حکومت و نظمیه هم در این خصوص تکلیفی دارند از دیروز تا حال چه اقدامی و چه تحقیقاتی و استنطاقاتی کرده‌اند اطلاع بدهند همگی کارها را بمسامحه میگذرانند اینکه گفته شد وقت مجلس طرف صبح باشد بسیار خوب اما آیا شب کسی نباید برود بیرون که لااقل اصلاح کارهای لازمه شخص خود را نماید پس جدو جهد و اقدام بکار باشد نه فقط گفتن تا امورات منظم شده و کار امروز برای فردا نماند.
آقاسید حسین- اینکه گفته شد تحقیقات راجعه باین قضیه رجوع بعدلیه شود نه مقصود این است که مجلس دیگر بهیچوجه مداخله نداشته باشد بلکه باید مجلس کمال مراقبت و نظارت را داشته جدا بخواهند و همچنین اینکه قرار شدوقت مجلس طرف صبح باشد نه بواسطه این است که وکلا خوف داشته باشند بلکه بواسطه این است که طرف صبح وسعت وقت بیشتر است که طرف صبح وسعت وقت بیشتر است و زیادتر کار صورت می‌گیرد و البته اینگونه اتفآقات هم در مملکت اتفاق می‌افتد ولی باید بموجب قانون مجازات در کار باشد.
سید الحکما- عقیده خود را عرض می‌کنم روزیکه وارد این مجلس شدم قسم یاد کردم که خیانت نکنم و نیز از مال و جان و خون خود گذاشته‌ام و بااکثر آقایان وکلا هم که صحبت کرده‌ام بهمین عقیده بوده‌اند در اینصورت ما خوف از اینکه مجلس طرف صبح باشد یا عصر باشدنداریم ولی باید در مملکت مجازات قانونی باشد که این نوع اتفآقات سوء رخ ندهد والا ما خودمان از گشته شدن واهمه نداریم.
وثوق الدوله- عجاله قرار بر این شد که مجلس از روز سه شنبه طرف صبح باشد برای خواندن نظامنامه‌ها و غیره و البته اگر مجلس فوق العاده هم لازم شود طرف عصر منعقد می‌شود و این مسئله را هم باید عدلیه و نظارت در نحقیقات و استنطاقات راجعه باین مسئله داشته باشد.
آقا میرزا محمود خوانساری- تحقیقات این مسئله تکلیف مجلس نیست ولی نظارت عیب ندارد.
وثوق الدوله- حال اگر تصویب می‌نمایید که یک کمیسیونی که عده آن شش نفر باشد برای نظارت و مراقبت در این کار انتخاب شود.
حاج امام جمعه- وکلا محترم اهل این مجلس نباید بوقوع اینگونه وقایع غیر مترقبه و ناگوار فتور و تزلزل در ارکان همتشان حادث شود و باید خوب دانست این امر شخصی نبوده بلکه نوعی است یعنی تمام این دوره وکلا و وزرا از میانه بروند هیاتی دیگر پیش آمده تقویم این بنیان را خواهند نمود پس هیچوقت حدوث این قسم ماقعات نباید اسباب سستی وکلا شود بلکه خیلی بیشتر از سابق وظایف خود را عامل و در تحصیل مقاصد خود که رفاهیت ملت و تعمیر مملکت است ساعی و جاهد باشند.
خیاط باشی- کرارا در خصوص این که وقت مجلس صبح باشد بهتر است مذاکره شده بود چون بعضی از آقایان حاضر نمی‌شوند که اتفاق آرا حاصل شود تا امروز که همگی حاضر بودند تصویب کردند که طرف صبح به جهت وسعت وقت و پیشرفت کار بهتر است ربط باین قضیه ندارد.
حاج امام جمعه- درباب مجازات نه در این خصوص بلکه در هر موقع از راهش داخل شویم زودتر اصلاح می‌شود از ما جدا خواستن است از قوه مجریه و این اتفآقات هم بواسطه این رخ می‌دهد که از پارسال تاکنون بالمره مجازات از این مملکت برداشته شده.
آقا سید محمد تقی- این که جناب وثوق الدوله توضیح کردند به جهت همین بود که این کمیسیون منتخب می‌شود برای اینکه جدا نظارت در این کار نماید.
وثوق الدوله- عقیده بنده اینست که این کمیسیون پب از اتمام این کار بکارهائیکه ناتمام مانده و حکمش نشده مشغول شود.
آقا میرزا فضلعلی آقا- جماعتی از اهل بازار بیرون بودند و من نشناختم از کدام صنف بودند بمن اظهار داشتند که این شخص مقتول بهر طور کشته شده مانمیدانیم و برای تحقیق لازم است که مدتی جسدش دفن نشود باشد ولی پس از تحقیقات چون از اهل بازار است بدهند باهل بازار او را دفن کنند.
آقا سید محمد تقی- وکلا اصناف همه اینجا هستند اگر اهل بازار همچو اظهاری می‌کردند باید بتوسط وکلای خودشان باشد معلوم می‌شود اشتباه شده است وکلای خودشان باشد معلوم می‌شود اشتباه شده است از جاهای دیگر و انجمنهای دیگر بوده‌اند از اهل بازار نبودند.
مستشار الدوله- مذاکره این شد که شش نفر از مجلس برای تحقیق و رسیدگی باین کار معین شوند بعقیده بنده این خود اول سکته ایست که مابعدلیه وارد می اوریم و در اینکه مجلس باید بتمام ادارات نظارت داشته باشد حرفی نیست در این خصوص هم باید از خارج نظارت و مراقبت تامه داشته باشد که رسیدگی صحیح شود ولی مستقیما از خود مجلس شش نفر برای این کار معین شوند صحیح نیست.
وثوق الدوله- این هئیت اگر معین شود برای این نیست که برود بعدلیه بلکه باری مراقبت و نظارت در این امر است.
مستشار الدوله- عقیده بنده اینست امروز که گذشته است ولی برای روز سه شنبه مجلس وزیر عدلیه بخواهد ببینیم در این خصوص چه اقدامات کرده‌اند.
آقا سید محمد تقی- پس خوب است از امروز اخطاری بشود که وزیر عدلیه مسبوق باشد تحقیقات خود را بجا آورده نتیجه را در مجلس ارائه دهند.
آقا میرزا محمود- جون فعلا وزیر داخله نداریم خوب است مجلس شرحی هم بحکومت نوشته که اقدامات لازمه را بنمایند و تحقیقات خودشان را اطلاع بدهند.
مستشار الدوله- حکومت برحسب وظیفه خود از دیروز تا حال اقدامات خود را نموده و همچنین رئیس نظمیه هم کمال سعی و کوشش را کرده و می‌کند البته اطلاعاتی بدست خواهد آمد..
احسن الدوله- حالا که کمیسیون موقوف شد و رای ندادند خوب است که مجلس از آنها بخواهد که جدا اقدامات لازمه را بنمایند و روز بروز نتیجه اقدامات خودشان را به مجلس اظهار دارند.
آقا سید محمد تقی- باین لایحه اصناف باید جواب مسکنی داد والا نمی‌گذارند که ما از اینجا برویم.
آقا سید حسین- جواب ایشان همین است که عدلیه و حکومت و نظمیه اقدامات خودشان را خواهند نمود و مجلس هم نظارت نامه دارد و هر روز هم راپرت اقدامات را از ایشان می‌خواهد تا بطور صحیح رسیدگی شد و مجازات شوند.
وثوق الدوله- چنین معلوم می‌شود که عجاله لازم نیست رای گرفتن برای کمیسیون همان طور عدلیه رسیدگی نماید مجلس هم نظارت دارد.
آقا سید حسن تقی زاده- حالا که این کمیسیون نشد چند کمیسیون لازم داشتیم که خیلی مهم بود و چند وقت قبل هم مذارکه شد مخصوصا یکی از برای عرایض عمومی که یکوقتی یکهده مثل کرمانشاهان و غیره آمده رسیدگی بعرایض آنها کرده راجع بوزیر مسئول نماید اگر آن کمیسیون بود حالا دیگر لازم بکمیسیون دیگر نبودیم و از این قبیل کارها بآنجا رجوع می‌شد.
وثوق الدوله- گویا برای این مسئله بعضی از وکلا اسامی بعضی را نوشته‌اند و هر کس هم که ننوشته است بنویسد تا برای روز سه شنبه حاضر باشد.
آقا میرزا حسین شهیدی- قبل از این واقعه از تمام اطراف خبر می‌رسید که همه جا نا امن و مغشوش است حالا این خبر که منتشر شود مزید بر اغتشاش و انقلاب اطراف خواهد شد بهتر این است که از اعلیحضرت همایونی و هئیت وزرا جدا خواسته شود که یک اقدامی فورا در امنیت مملکت بنمایند.
آقا سید محمد تقی- آنچه وظیفه مجلس بود اقدام شد البته از طرف دولت هم اقدامات لازمه شده و خواهد شد.
آقا سید حسین- مجلس تکلیفی دارد و دولت هم تکلیفی تا ببینیم دولت چه اقدامی برای هئیت کابینه می‌کند.
حاج محمد اسمعیل آقا- آن مطلب چه ربطی بامنیت بلاد دارد.
آقا سید حسین- امنیت را باید از وزیر داخله خواست مجلس طرف می‌خواهد تا وزیر داخله معلوم نباشد نمی‌شود.