مذاکرات مجلس شورای ملی ۸ دی ۱۳۵۲ نشست ۱۴۲

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و سوم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و سوم

قوانین برنامه‌های عمرانی کشور

مذاکرات مجلس شورای ملی ۸ دی ۱۳۵۲ نشست ۱۴۲

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۸ دی ۱۳۵۲ نشست ۱۴۲

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۲۳

جلسه ۱۴۲

صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی روز شنبه ۸ دی ماه ۱۳۵۲

فهرست مطالب:

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

۲- ادامه مذاکره در گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به بودجه اصلاحی سال ۱۳۵۲ و بودجه سال ۱۳۵۳ کل کشور.

۳- تعیین موقع و دستور جلسه آینده - ختم جلسه

مجلس ساعت ۴ بعدازظهر به ریاست آقای عبدالله ریاضی تشکیل گردید.

- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

غائبین با اجازه

آقایان احتشامی - مهندس اسدی لنگرودی - اسعد رزم‌آرا - اولیاء شیرازی - دکتر بازرگانی - پدرامی - مهندس پروشانی - جعفری- چنگیزی - حق‌شناس - امیر علم خزیمه - دکتر خطیبی - ذوالفقاری - زرین‌پور - دکتر عظیمی - فرنود - موقر - خانم اقبال - خانم طالقانی - خانم دکتر سرخوش - خانم ابراهیمی.

غائب بی‌اجازه

آقای شیخ بهایی.

غائبین مریض

آقایان امیر احمدی - ایمان زهرایی - توسلی - جوانشیر - اسمعیل خزیمه - ریگی - مهندس عباس زاهدی - ساگینیان - سعید وزیری - سمیعی - دکتر شریف امامی - ظفر - مهندس عطایی - کمالوند - دکتر مشایخی - دکتر موثقی - مهرزاد - دکتر نصیری - خانم ضرابی - خانم صنیع - خانم مزارعی - خانم اسدی.

- ادامه مذاکره در گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به بودجه اصلاحی سال ۱۳۵۲ و بودجه سال ۱۳۵۳ کل کشور

۲- ادامه مذاکره در گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به بودجه اصلاحی سال ۱۳۵۲ و بودجه سال ۱۳۵۳ کل کشور.

رئیس- وارد دستور می‌شویم کلیات گزارش یک شوری بودجه اصلاحی سال ۱۳۵۲ و بودجه سال ۱۳۵۳ کل کشور مطرح است آقای رامبد بفرمایید.

رامبد- در عرایض قبل از ظهر مطلبی که برای جلب توجه بیشتر دولت بحث می‌کردم احتیاج دقت و صحبت بیشتر در امر برنامه و برنامه‌ریزی و اجرای برنامه را گفتم زیرا آنچه که افتخار دولت و اصولاً موجب سربلندی کار بودجه باید باشد این است که عنوان می‌کنند بودجه برنامه‌ای است و این برنامه سالیانه هم در اجرای قسمتی از برنامه دراز مدت چند ساله و برای صحیح‌تر بودن این برنامه‌ها طبیعی است که دولت، مشاورین، آمارها، مطالعه‌کنندگان و طراحانی باید داشته باشد در آن موقع ضمن ایرادات به دولت توجه دادم که فقط مسئولین امور که خود متصدی کاری هستند نمی‌توانند مشاورین منحصر و کاملی باشند باید از تمام طبقات اعم از آن که در دستگاه هستند یا در دستگاه نیستند ولی صلاحیت اظهارنظر دارند، استفاده شود. گویا بر سبیل اشتباه برای بعضی از دوستان من چنین تعبیر شده که ایراد من نسبت به ترکیب شورایعالی اقتصاد است که در پیشگاه شاهنشاه عزیز ما تشکیل می‌شود مطلقاً نظر بر آن شورا که ترکیب معینی دارد و باید داشته باشد و در پیشگاه مبارک شاهنشاه تشکیل می‌شود نبوده زیرا هر مطلع بدون سمت و مسئولیت و اشخاص بی‌عنوان فقط به صورت مطلع عادی که نمی‌توانند در پیشگاه مبارک شاهنشاه جلسه تشکیل دهند و از دوستانی که با عنایت توجه دادند برای رفع سوءتفاهم این توضیح داده شود خیلی متشکرم ایراد من این است که قبل از این که مسائل به آن مرحله شورایعالی اقتصادی که در پیشگاه مبارک شاهنشاه مطرح می‌شود برسد به یقین از داخل سطح بخشداری و فرمانداری تا روی میز وزیر کشور، از داخل اداره و دایره برنامه‌ریزی در شهرستان‌ها و استان‌ها که اخیراً ترتیب داده‌اید تا روی میز رئیس سازمان برنامه و طی طریق در سطوح مختلفی دارد تا به مرحله طراحی اولیه برنامه‌ای برسد لذا اطلاعات و نظریات اولیه گزارش دهندگان در سطح پایین به تعیین در تهیه و تنظیم برنامه‌ها و اتخاذ تصمیم نهایی مؤثر خواهد بود ای بسا آمارهایی که بدون مبنای صحیح بدون اصول علمی فقط از روی نظریات شخصی و یا اظهارنظر اشخاص به وسیله متصدیان در شهرستان‌ها تهیه می‌شود و گزارش می‌شود و خود موجب اشتباه در تصمیم‌گیری یک مدیرعامل مؤسسه دولتی یک مدیرکل یک معاون و یا وزیر بوده، و اگر این رویه اصلاح نشود، باز هم در آینده موجب اشتباه خواهد گردید.

باری ضمن گزارش جناب نخست‌وزیر پیرامون بودجه توضیح مفصلی دائر به لزوم تغییر و اصلاح برنامه پنجم داده شده طبیعی است جایش هم همین جا بوده برای این که وقتی ما ادعا می‌کنیم در ظرف ۵ سال بودجه‌ای برنامه‌هایی متوالیاً انجام می‌دهیم تا یک برنامه ۵ سال تحقق بپذیرد، هر یک از این ۵ سال یک قسمت از آن برنامه باید انجام بگیرد و آن قسمت از ارقام هزینه مربوط به آن برنامه‌ها خواه ناخواه در این بودجه منعکس خواهد بود. پس نخست‌وزیر خیلی منصفانه اعتراف کرده است که برنامه ۵ ساله ما تغییر پیدا کرده است و تغییر پیدا می‌کند یعنی احتیاجات و امکانات آن نیست که قبلاً پیش‌بینی کرده‌اند محتاج به اصلاحاتی است، و بنابراین احتیاج امروز در این بودجه هم ناچارند مطالبی را مراعات کنند. اما همان طوری که من در این مطلب اعتراف به این تقصیر را منصفانه و کار صحیحی دانستم از جناب مجیدی خواهش می‌کنم ضمن پاسخ‌شان بفرمایند، روزی که لایحه برنامه مورد بحث پنج ساله مطرح شود ۵ ساعت ایرادات وارد به برنامه ۵ ساله شما را در اینجا تذکر دادم و امروز هم همان نکات را در رؤس مسائل از طرف دولت برای تغییر و اصلاح طرح و عنوان می‌شود می‌بینم آیا شما آن روز که من ایراد و انتقاد را تذکر دادم بعد از رفتن از اینجا یک هیئتی را مأمور کردید جز برای این که این مسائل را مطالعه بکند و با رئیس دولت در هیأت دولت مطرح بکند که این نکاتی است که در مجلس مطرح و مورد ایراد واقع شده مطالعه فرمایید که آیا قابل توجه هست یا نیست؟ نکردید و نمی‌کنید چون شما دولتیان عاشق افکار خودتان شده و به هیچ تذکر توجه ندارید. من نمی‌توانم وقت مجلس را بگیرم اگر میل داشته باشید سطر به سطر صفحه به صفحه اصلاحات پیشنهادی دولت را یادداشت کرده‌ام و برایتان می‌خوانم، و بعد صفحه به صفحه آنچه در یک سال قبل در آن موقع ما تذکر دادیم ملاحظه خواهید فرمود کاملاً با هم تطبیق می‌کند ولی فرق مطلب چیست؟ فرق آن مطلب این است که اگر آن روز قسمتی که تطبیق می‌کرد قبول می‌کردید و صرفاً از حمایت اکثریت در جهت تصویب لایحه خود استفاده نمی‌کردید و می‌آمدید می‌گفتید: شما ایرانی ما هم ایرانی، این مطالب را گفتید و ما هم اصلاح کردیم، یک سال وقت مملکت هدر نرفته بود و ای بسا کالایی مورد نیازی که آن روز شما به ثلث قیمت می‌توانستید تأمین کنید امروز احتیاج نداشتید همان کالا را با قیمت چند برابر برای این تغییر برنامه بعد از یک سال فراهم کنید (صحیح است) ولی چون بحث مفصل و بعدی من در مورد قیمت‌هاست جناب آقای مجیدی شما خاطرتان هست این مربوط به بهمن سال ۵۱ است که در بحث قیمت‌ها اینجا چه صحبت کردیم و من چه جواب شنیدم. جواب خیلی خیلی دوستانه ولی سطحی به من گفتید از پشت همین تریبون: پول داریم وارد می‌کنیم می‌خریم می‌خوریم. به نظر من این بحث صحیح نبود. من هم آرزو می‌کنم از این هم پولدارتر شویم و توانایی‌مان بیشتر بشود. ولی داشتن پول و حتماً مجبور بودن بخرید یک مطلب لازم و ملزوم یکدیگر نیستند. شما در امر اقتصادی که ۳۱ یا ۳۸ بودجه شما را اشغال کرد، شش برنامه بنابر احتیاجات مملکت ارائه می‌کنید، می‌گویید در این قسمت‌ها به ترتیب اولویت توجه و اقدام می‌کنیم:

۱- کشاورزی و آب ۲- مواصلات و مخابرات و برق ۳- نفت ۴- صنایع ۵- رفاه ۶- مبارزه با تورم و جلوگیری از ازدیاد هزینه زندگی ۷- عدم تمرکز حالا انصاف بدهید و یک روز از آن کار و اشتغال فوق‌العاده در سازمان برنامه فارغ شوید به مجلس تشریف بیاورید. این صورت مذاکرات را برمی‌داریم با هم می‌خوانیم. ببینید از ده سال قبل مرتب راجع به امر کشاورزی از طرف ما به دولت استدعا والتجا شد که توجه بفرمایید، فرمودند پول داریم گندم وارد می‌کنیم. من نمی‌گویم شما مثل من وطن‌پرست نیستید، ولی چرا می‌خواهید فقط آن کسی که پشت میز می‌نشیند نظر او تأمین بشود، و اگر صحیح‌ترین نظر به وسیله شخص دیگری ارائه شود و به نفع مملکت هم باشد قبول نکنید؟! به جنوب رفتم در زیر سد دز، ما را با آن ترتیب پذیرایی‌هایی کردند که پر از تجمل بود - که من به هیچ وجه با این چنین کارهایی موافق نیستم - زیر درخت‌های کهنه قدیمی ما را بردند و زراعتی که تازه دائر کرده بودند ارائه و نمایش دادند به مسئولین مربوط گفتم به من جایی را نشان بدهید که درخت ۵۰ ساله خرما پهلویش نباشد و تا بدانم آب را جدیداً آورده‌اید و اراضی جدیدی زیر سطح کشت برده‌اند، متأسفانه نشان ندادند. این مطلب مربوط به ۶ سال قبل است و می‌دانید نتیجه چه شد جناب مجیدی، (اخلاقی- کانال‌ها سیستم کهنه بود یک تکه ساخته شد وگر نه کانال‌های خیلی مندرس آن را علاوه بر این که نو کردند در صد هزار هکتار هم تحویل دادند ساختمان کانال ۱۷ والان زیر سد محمدرضا، ۸۰ - ۹۰ هزار هکتار زمین دارای کانال سیستم مدرن است) نتیجتاً خوشوقتم که شما هم از آنجا به مجلس تشریف آوردید (اخلاقی- بله، خدمت کردم) تذکر من جناب آقای مجیدی با توجه به این ارقام یقیناً بی‌مورد نخواهد بود. برای این که اینجا صحبت نوشدار و پس از مرگ سهراب معنی ندارد همیشه مطلبی که ضمن تمام فرمایشات خردمندانه شاهنشاه ما به همه مسئولین مملکت تذکر داده شده، پیش‌بینی و پیشگیری و آینده‌نگری است. به این جهت این مثال را خدمت‌تان عرض می‌کنم هر چه می‌دانم این بودجه را اگر ما هم رأی ندهیم اکثریت شما در مجلس تصویب می‌کند به علاوه شما هم با آن اختیارات به صور مختلف در تمام سطوح کسب کردید که هر قسمت را بتوانید تغییر بدهید معهذا من برایتان این چند رقم را می‌خوانم جناب الموتی متوجه باشد ارقام، ارقام دولتی است من اشتباه نمی‌کنم شما در ساختمان و مسکن برنامه چهارم پیش‌بینی کردید ۲۳ میلیارد ریال خرج می‌کنید. در یک فاصله کوتاه به عوض این ۲۳ میلیارد ریال رسیدید و تجدیدنظر کردید، آن را به ۴۰ میلیارد ریال افزایش دادید ببینید چند درصد تغییر پیدا کرده است ولی حقیقت را بگویم این را اصلاح و تجدیدنظر نکردید گردش کار خود به خود دولت را در مقابل کار انجام شده قرار داد به دلیل این که در ۴۰ میلیارد ریال هم متوقف نشد و به ۴۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون پایان گرفت، امروز مرد بنا یا کارگر ساختمانی که برای غذای شب فرزندانش باید سر کار برود و به مناسبت محدود بودن مصالح ساختمانی و نبودن سیمان و امثال این مسائل که با آن مواجه هست کار و زندگیش متوقف شده، نمی‌داند این علت این تعطیل و رکود کار از کجا سرچشمه گرفت، ولی شما و من که این ارقام را می‌بینیم می‌دانیم وقتی که برنامه ساختمانی گذاردید ۲۳ میلیارد طبیعی است که تهیه مصالح ساختمانی را در حدود ۲۳ میلیارد پیش‌بینی کردید و طبیعی است وقتی ۲۳ میلیارد به ۴۱ میلیارد رسید دفتر مصالح ساختمانی در هیچ کارخانه‌ای، هیچ انبار و دپویی تکافوی آن را نخواهد کرد، می‌فرمایید صحیح بود باید می‌کردید؟ من تسلیم شما هستم پس آن دستگاه دیگری که باید مصالح ساختمانی را تهیه و تأمین می‌کرد اجازه می‌داد پیش‌بینی می‌کرد آن کجا خوابیده بود من نمی‌دانم این مطلب تا چه اندازه صحیح است برای این که دسترسی به دستگاه دولت ندارم ولی آنچه می‌گویم جوابش را شما می‌توانید بدهید می‌گویید در وزارت اقتصاد تقاضای احداث کارخانه سیمان مکرر شده و مسئولینی که با شما مسئولیت مشترک دارند در هیئت دولت و پشت یک میز می‌نشینند اجازه برای این کار نداده‌اند من بدبین، من مخالف گو، من ایرادبگیر و منقد حق دارم فکر کنم آن جایی که رهبر خردمند ایران شاهنشاه آریامهر فرمان صادر می‌فرمایند مقامات مسئول بالای دولت در بخش خصوصی فعالیت‌های کسبی نباید ذینفع باشند شاید با این گونه مسائل ارتباط پیدا می‌کنند من فکر نمی‌کنم آن اوامر و آن فرمایشات شاهنشاه برای کارکنان دولت در سطح سرایدار اطاق من و شما باشد که مثلاً شب در فلان کلاس اکابر تدریس نکند که روزنامه‌های وابسته به شما در این راه به تعبیر و تفسیر پرداختند ولی اصل و عمل و نتیجه‌اش را ندیدیم فکر نمی‌فرمایید این مسائل و خیلی مطالب دیگر امثال امتیازات کارخانه‌ها واردات و صادرات احتیاج به یک آینده‌نگری، بی‌نظری، بی‌غرضی داشته باشد اما من راجع به ازدیاد رقم بخش ساختمان در برنامه چهارم این پول از آسمان نیفتاده بود که به عوض ۲۳ میلیارد ۴۱ میلیارد خرج کنیم می‌دانید چه شد من می‌گویم در بخش کشاورزی و دامپروری ما که مقرر بود ۶۵ میلیارد خرج کنید ۴۵ میلیارد خرج کردید یعنی برنامه مصوب هم انجام نشده یعنی آن کانال‌کشی که آقای اخلاقی از روی تعصب اشاره می‌کنند قطعاً انجام نشده ما در جای دیگر کار انجام نشده یعنی در ایران که ما می‌گوییم یک مقدار معینی مزارع آبی داریم و بقیه‌اش دیم است و باید به انتظارات باران و برف بنشینیم اگر این برنامه انجام شده بود قسمت عمده از آن مزارع تبدیل به آبی شده بود و امسال احتیاج نداشتیم که مسئولین نگران قیمت‌های گندم در بازار شیکاگو و نیویورک باشند که بدانند قیمت گندم چقدر بالا رفته پایین آمده اما کار تا همین جا خاتمه پیدا نمی‌کند تنها بحث این نیست که برنامه خوب تهیه شده بود یا بد اصلاً قابل برآورد و ارزیابی نیست ممنونم که در قسمت آخر گزارش دولت توجه به این کردند که بالاخره حساب‌ها یک طوری از لحاظ کار آمدی باید ارزشیابی بشود ولی قبلاً هم در اصل مدیریت منظور و مفهوم بود وقتی این ورقه تفریغ بودجه را به ما می‌دهند آن را باز می‌کنیم و می‌خوانیم واقعاً از حوصله شما و آقای نخست‌وزیر و حزب محترم اکثریت تعجب می‌کنم وقتی در این تفریغ بودجه می‌بینید در سازمان تربیت بدنی برنامه آموزش جوانان از ۵۴۴ میلیون ریال ۱۷۲ میلیون ریال خرج شد یعنی چه؟ من نگران نیستم که سنگ تراورتن مقاطعه‌کار که دو برابر پولش را می‌گرفت یا آن مخارج تزئینی چرا انجام شده ولی سلامتی و نیروی بدنی جوانانی که در اینجاها در این چهار سال باید ورزش می‌کردند و بر اثر انجام نشدن این برنامه ورزش نکردند و خدای نکرده بر اثر ضعف جسمی مسلول شده‌اند مسئول کیست اما مطلب دیگر چند روز بود که در کمیسیون بودجه راجع به امر درمانی صحبت می‌شد تعجب ندارد ما وقتی به ارقام و اعداد نگاه می‌کنیم علتش را پیدا می‌کنیم خدمات درمانی وزارت بهداری یک میلیارد و ۵۶۵ میلیون ریال آقای دکتر امین طبیب می‌دانید چقدرش خرج شده کمتر از نصف یعنی چه یعنی همان طور که صبح عرض کردم متصدیان اداری و مأمورین اجرای برنامه تمام حقوق‌ها را گرفته‌اند و خرج‌های اداری و جاری را کرده‌اند اما کاری که باید تحویل بدهند نداده‌اند آن وقت است که ملاحظه می‌فرمایید این مسائل به طور غیرمستقیم با تعداد تخت بیمارستان‌ها و قیمت بیمارستان‌های تهران با شیشه‌های اتوماتیک ارتباط دارد و قیمت‌ها و هزینه زندگی مثل زنجیر به هم بستگی پیدا می‌کند چون آن مأمور که پول به دستش رسید در اجتماع تقاضایش بالا رفت اما همان تخت بیمارستان که باید به وجود می‌آمد که در قبال همین پول عرضه خدمات درمانی کند چون انجام نگرفته تخت محدود است خواه ناخواه قیمت بالا می‌رود تمام نواقص و عیوب که با تصویر مختلف می‌بینیم یک ریشه دارد که مثلاً اداره کل مهندسی زراعی از ۳۹۲ میلیون فقط ۵۸ میلیون را جذب کرده وقتی صبح عرض می‌کردم مگر کارآیی فرق کرده قدرت جذب فرق کرده از آن بدتر دامپزشکی از تمام ۱۳۵ میلیون هیچ مقدارش را جذب نکرده یعنی هیچ یک از برنامه‌های مربوطه‌اش عمل نشده پس چه شده که شما این قدر خوشبین هستید که این ارقام بزرگ نجومی را به همان دستگاه قبلی که نتوانسته ۱۳۵ میلیون را جذب کند داده‌اید و امسال برایشان مثلاً یک میلیارد گذاشته‌اید چه خواهد شد اما چرا یک فرق کرده با کمال تعجب امکانات فنی و اجرایی این گونه برنامه‌ها در خود سازمان برنامه به مراتب با تجربه شایستگی و علمیش را که داشتند بهتر انجام می‌گرفت حالا که در سطح عموم وزارتخانه‌ها وقتی این کارها تقسیم شد بنده نمی‌دانم تا چه اندازه حتی آن کارآیی قبلی خواهد بود مفهوم جذب نشدن این ارقام این است که پول را خرج کردیم نتیجه را نگرفتیم و این ضایعات اقتصادی خودش یکی از موجبات بالا رفتن هزینه زندگی است و در تمام شئون و سطوح کارهای ما به چشم می‌خورد جای دور نرویم مکرر صحبت کردیم از همیش شیشه نگاه کنید این کاخ مجلس شورای ملی جزو امور مملکت است دولت و ملت و مجلس هیچ فرقی ندارد چند سال است که این سرمایه در اینجا ریخته شده اگر این به موقع و صحیح و در مهلت برنامه ساخته شده بود اگر مجلس هم احتیاج نداشت امروز تعدادی از ادارات دولتی که در اتاق‌های گران قیمت اجاره‌های سرسام‌آور می‌دهند اینجا می‌توانستند باشند و عرضه مسکن زیادتر می‌شد و آن کاخ عجیب و غریب وزارت کشاورزی ۲۵ میلیون یا ۵۰ میلیون یا ۶۰ میلیون تومان اگر لازم نبود چرا شروع کردید و ده پانزده سال نیمه تمام گذاردید حساب سرمایه راکد در این کار را کرده‌اید همین مدت شما برای کارهای دیگر وام گرفته‌اید و بهره داده‌اید اگر لازم بود چرا تمام نکردید اما به دو تا ساختمان مجلس و وزارت کشاورزی کار پایان پیدا نمی‌کند تمام امور عمرانی که در طول صفحه برنامه‌های عمرانی می‌خوانید هر کدام که در مدت مقرر انجام نشده باشد اعم از شبکه آب یا شبکه برق، اعم از مدرسه یا بیمارستان، اعم از تربیت مهارت کارگر یا استاد دانشگاه هر ضایعاتی که روی اقتصاد مملکت اثر می‌گذارد اگر اقدام کرده بودید شاید من هم احساس اکثریت را داشتم که از رقم ۱۰۸ میلیارد تومان خوشوقت بودم ولی تنها نگرانی من این است اگر این رقم به دست صالح و عاقل و عامل می‌توانست جذب شود یا ریخت و پاش شد یا برنامه‌ها ناقص ماند همین طور که دو تا را به صورت نمونه در بقیه امور نیز همچنین ادامه پیدا خواهد کرد گفتم راجع به طرز تهیه جداول بودجه تنظیم مواد آن و بعد هم حجم بودجه منابع درآمدی که مالیات و نفت و تأمین اعتبار یا از داخل یا از خارج بود و نتایجی که از لحاظ جمع کل به عنوان رشد و توسعه و انجام برنامه‌ها بحث مختصر و گذرایی کردیم ولی یک مطلب مسلم است که من اقلیت و شمای اکثریت و افراد دولت و ملت هم‌صدا هستیم که با تمام ایرادات با تمام نواقص پیشرفت‌های فوق‌العاده شایان تحسین هم در تمام شئون مملکت حاصل شده که هیچ دوست و دشمنی نمی‌تواند از تقدیر و ستایش به رهبری و منشأ آن که شاهنشاه بوده‌اند خودداری کند اما ما و دولت باید بدانیم وقتی کسی دردمند است گل و بلبل و باغ و بوستان را نمی‌تواند نگاه کند ما تمام این پیشرفت‌ها را که کردیم تاکنون توأم با حفظ ثبات نسبی قیمت‌ها بود و هر ایرانی اگر می‌گفت کره را یک قران زیادتر می‌خرم ولی به جیب خودش نگاه می‌کرد ده تومان درآمد بیشتری برایش حاصل شده بود پس به یاد می‌آورد که اصولاً در گذشته کره‌خور نبود و این در اثر پیشرفت مملکت و بالا آمدن سطح زندگی جزو طبقه مصرف‌کننده مواد بهتری شده تحمل می‌کرد و جواب زن و بچه‌اش را هم می‌داد که اگر می‌گفتند پنیر ابتدای ازدواج ما سه سال پیش سیری ۵ ریال بود حالا شده سیری ۷ ریال شوهرش هم می‌گفت من آن موقع ۵۰۰ تومان عایدی داشتم حالا ۱۵۰۰ تومان عایدی دارم اما اگر این تغییرات درآمد و هزینه و خدای نکرده هزینه بر درآمد بالاتر برود و دیگر نه برای شما جای افتخاری باقی می‌ماند نه برای ما جای دفاعی از این جهت به آخرین قسمت بحثم که مربوط به قیمت‌ها و تورم است وجداناً و صادقانه لازم می‌دانم به دولت تذکر بدهم البته موضوع بالا رفتن قیمت‌ها یک مطلبی مخصوص مملکت ما نیست بعد از جنگ دوم جهانی همه ممالک برای توسعه و رشد و همین صحبت‌ها که اینجا می‌کنیم به حد اعلای امکانات‌شان مسابقه گذاشتند خواه و ناخواه رشد و توسعه مستلزم گردش و رونق و میعان اقتصادی و ریختن پول است و کالای موجود و منابع اولیه در دنیا محدود برای یک مدتی که کالا تأمین بود آن فعالیت‌ها را نرخ‌ها کم و بیش قابل ثابت نگهداشتن بود ولی بعد از مدتی که کمبود احساس می‌شود همان رقابت‌ها موجب می‌شود که در سطح جهانی یک نوع تورم یا بحران به وجود بیاید این را ما می‌دانیم ولی برای این که به خودمان مطلب اشتباه نشود دو سه اشاره کوچک جنابعالی را متوجه می‌کند که این مطالبی است که دیگر همه می‌دانند قابل پرده‌پوشی نیست این عنوان عمومی و بالا رفتن قیمت‌ها در دنیا امسال و ۲ سال پیش و پنج سال پیش نبود در گزارش آقای نخست‌وزیر درج است که ما از خارج این تورم را تحمل می‌کنیم من شخصاً سلیقه‌ام این است که هر چه بیشتر وقتی کار صحیح دارد انجام می‌شود ملت را باید روشن کرد و در جهات واقعی گفت اینجا این توفیق را حاصل کردیم اینجا هم این شکست اضطراری بود هیچ اشکالی ندارد اولاً ما ۳۰ درصد تولید ناخالص ملی‌مان بیشتر بخش کالایی وارداتی نیست پس اگر این تورم همه‌اش مربوط به خارج باشد فقط ۳۰ درصد آنچه در خارج گذشته باید وارد مملکت شود همین امسال در هلند گویا ۸% در فرانسه یک رقمی بیشتر از این بیشتر ازدیاد قیمت‌ها را نشان نمی‌دهد ولی ۹ ماهه اول ببینید در مملکت خود ما چه بوده چرا از این جهت فقط مطالعه کنیم همان موقعی که خود شما صدی ۲ و صدی ۳ و ۵/۱ درصد که خیلی مورد ستایش ما قرار می‌گرفت بیشتر رشد قیمت‌ها را نداشتید در دنیا ۱۰% و ۲۰% هزینه زندگی بالا می‌رفت پس چه طور آن موقع اثر نمی‌کرد پس برای این که منصفانه متحداً در مقابل این گرفتاری ملی ملت و دولت ما اقلیت و شما اکثریت صمیمانه برنامه‌ای داشته باشیم و دست به دست بدهیم قبول بکنید که علاوه بر تورم بین‌المللی باید به مسائل اقتصادی داخلی هم توجه کنیم آن را قبول کنیم هست اثر گذاشته و اگر که نگوییم در دنیای حاضر مثل ظروف مرتبطه اوضاع اقتصادی جهان خواه و ناخواه روی هم اثر می‌گذارد ولی تا حدی غیرقابل اجتناب است اما بیائیم آنچه که مربوط به خودمان است یک بار مطالعه کنیم من در ۱۷ مورد مسائلی را تذکر می‌دهم تصور می‌کنم باید جزو برنامه‌های دولت قرار بگیرد تکرار می‌کنم در حالی که قدرت کارآیی دستگاه اگر هم تغییر کرده باشد یک چند درصد کوچکی بیشتر نیست حجم بودجه‌ای ۲ سال متوالی هر سال بیش از ثلث اضافه شود این قابل جذب نمی‌تواند باشد و تورمی است قسمت دوم اگر به بخش‌های مختلفی که این درآمدها برای مصارف تقسیم شده منصفانه نگاه کنیم می‌بینیم که خرج‌های غیرتولیدی بیشتر از تولیدی است طبیعی است معنایش هم روشن است غیر تولیدی تقاضا را زیاد می‌کند تولیدی کمتر باشد عرضه کمتر خواهد بود به طوری که صبح به تفصیل عرض کردم شخصاً این ارقام استفاده از سیستم بانکی و اعتبارات خارجی در اوضاع کنونی را محتاج تجدیدنظر می‌دانم قسمت دیگر سیاست ارزی مملکت با تحولات فوق‌العاده دنیا محتاج مطالعه خیلی دقیق‌تر است البته هر تغییری در سیاست ارزی ممکن است موافقین و مخالفینی داشته باشد ولی آنچه که عمل می‌شود مستقیماً در روی قیمت‌ها اثر می‌گذارد در حین کار نرخ بهره اوراق قرضه ملی را پایین آوردید به یقین وقتی شما نرخ اوراق قرضه ملی را پایین بیاورید طبیعی است دیگر کسی به سراغ خرید اوراق قرضه نمی‌رود و شما موفق به جمع کردن پول نمی‌شوید خوشبختانه متوجه شدید بالا بردید ولی اولیش اشتباه بود و در این مورد ارقام را هم صبح برایتان خواندم ملاحظه فرمودید توفیق دولت در این راه زیاد نبوده بزرگترین وسیله‌ای که برای جمع‌آوری پول از داخل بازار دارید سیستم اوراق قرضه‌تان را باید تجدیدنظر بکنید آقای وزیر دارایی با کمال خوشوقتی رقم مالیات‌ها را نشان می‌دهد که مرتب بالا می‌رود اصولاً نماینده مجلس با هر گونه مالیاتی نمی‌تواند موافق باشد مگر این که از دید حزبی از دید نمایندگی از هیچ گونه دید فردی نگاه نکند و منحصراً به جای یک رئیس دولت مصلحت و مسئولیت را احساس بکند به همین جهت هم همه ما هر وقت راجع به مالیات صحبتی شده تأیید کردیم اما امروز می‌گویم بعضی از مالیات‌های غیرمستقیم در اوضاع و احوال حاضر به افزایش قیمت‌ها کمک می‌کند یعنی وقتی جنس را در گمرک زیاد عوارض گرفتید خواه ناخواه قیمت جنس در بازار بالا خواهد بود و قیمت جنس مشابه محصولات داخلی شما نتیجتاً بالا خواهد رفت به من جواب خواهید فرمود که ما از اشیاء لوکس یا اشیاء غیر مورد نیاز گمرک می‌گیریم ولی خود می‌دانید که این طور نیست اصولاً به دولت توصیه می‌کنم در امسال به خصوص سیاست مالیاتی خود را روی مالیات غیرمستقیم نیز تجدیدنظر کند و بداند که از این عامل به عوض این که از این طرف بگیرد و از آن طرف کمک بکند چه طور می‌تواند برای تعدیل قیمت‌ها استفاده کند موضوع بعدی که خوشبختانه خود دولت توجه داشته ولی به چه صورت عمل کند چون بعضی موارد که در گزارش بود توجه داشتند و وعده داده‌اند ولی ارقامش را که ملاحظه کردم خیلی مرا قانع نکرد آن موضوع حق‌الثبت سفارش کالا است حضرتعالی می‌دانید یعنی چه؟ (خطاب به دکتر مجیدی) یعنی حق‌الثبت سفارش کالا برای کسی که جنس وارد می‌کند مبلغی پول می‌گیرند نگه می‌دارند تا جنس بیاید ترخیص شود به او پس بدهند ولی همه‌اش را پس نمی‌دهند من مطلقاً دلم برای وارد کننده نمی‌سوزد برای این که آن واردکننده به یقین از آن اشخاصی است ولی متأسفانه آن واردکننده این را از جیب و سرمایه خودش نمی‌دهد مقداری هم رویش می‌کشد و از مصرف‌کننده می‌گیرد (صحیح است) قبل از شروع به هر برنامه جدید که خواه ناخواه وقت می‌گیرد به دولت توصیه می‌کنم تمام برنامه‌های نیمه تمام را تمام کنید کارخانه‌ای که با ظرفیت ناقص کار می‌کند ساختمانی که نیمه تمام مانده کلاس‌هایی که تعطیل شده، بیمارستان‌هایی که وسایل و تجهیزاتش در راه مانده و تمام خرج‌ها را کردید بهره‌برداری آنها معلق مانده تقدیم بر هر برنامه جدید، هر سرمایه‌گذاری تازه اینها را زودتر تکمیل کنید نه تصور بفرمایید که فقط شما و یا دو گزارشگر محرمانه دولت می‌دانند امروز در همه کوچه و بازار همه می‌گویند فلان کارخانه با چه ظرفیت و فلان کارخانه با چه سرمایه و چه ظرفیت و چه مقدار تولید کار می‌کند پس همه اینها مسائلی است که روی قیمت‌ها اثر می‌گذارد من در امر کشاورزی حق دارم نگران باشم روزی که تیمسار سپهبد ریاحی وزیر کشاورزی بودند خیلی هم به ایشان ارادت و احترام دارم به دولت یادآور شدم نیت مبارک شاهنشاه بر این نیست که فقط قطعه زمینی به یک زارعی داده شود و آن را به امید خدا رها بکنند این قدم اول است دادن یک کتاب به یک فرزند کافی نیست باید وسائل استفاده از کتاب هم فراهم شود لذا دولت برای تعلیم تبدیل این کشاورز فکر کند زیرا که مثلاً در گیلان و مازندران تا دیروز گاو این کشاورز ۵ کیلومتری می‌چرید و خود نمی‌دانست که کجا است حالا آنجا را منابع ملی اعلام کرده‌اید و موظف شده گاوش را پشت خانه‌اش ببندد اگر مثل یک زارع سویسی تعلیم و تربیت ندهید که در یک هکتار زمین به عوض صدها هکتار بی‌حاصل می‌تواند خیلی بیشتر استفاده کند و گاو را هم نگه دارد و محصول خود را بالا ببرد روی بی‌اطلاعی و لاعلاجی سر آن گاو را خواهد برید و از شرش خلاص خواهد شد و کما این که عیناً در این مدت چنین شده است از این جهت روی این سابقه بی‌توجهی دولت به مصداق مارگزیده از ریسمان سیاه و سفید می‌ترسد راجع به کشاورزی هم آنچه من در روزنامه‌ها می‌خوانم دو بحث است یکی این که باید اذعان کنم تدبیر این وزیر شایان تقدیر است که دانست دولت نمی‌تواند کشاورز باشد و بحث این است که کار را بدهند به بخش خصوصی ولی تنها با دادن وام آن هم ارقام گزاف و عقد قرارداد کار کشاورزی پایان نمی‌پذیرد این مجتمع‌های بزرگ که امیدواری‌های زیاد از آن داریم از هم اکنون خدمت‌تان عرض می‌کنم اگر فقط با سیاق و عکس و تفصیلاتی که در یوگسلاوی چه شد در امریکا چه شد ارقام و اعداد باشد گزارش مهندس مشاور و امثال تجربیات تلخ در شئون دیگر باشد سال دیگر واردات کشاورزی بالاتر می‌رود آنجایی که آقای نخست‌وزیر می‌فرمایند ایرانی راه‌حل ایرانی الگوی ایرانی، در این مورد است والا اصول و علم که در همه جا اصول و علم است متأسفانه ما وقتی می‌گوییم دو دو تا می‌شود ۴ تا این جواب را به ما می‌دهند که می‌شود ۵ تا، آنجایی که باید به روحیه صنعت، مهارت، استعداد، خواسته، نژاد، تمدن توجه بشود که این آدم غیر از آدمی است که در برزیل کار می‌کند توجه نمی‌کنند من برای یک نمونه خیلی کوچک عرض می‌کنم آقای مجیدی چون بالاخره هنوز سررشته و پول دست شما است فردا تلفن بفرمایید از آقای وزیر کشاورزی بپرسید این همه قراردادها که امضاء شد و عکس‌هایش را در روزنامه‌ها دیدید در چند شهرستان در این سه سال اخیر یک مزرعه کوچک نمونه نه آن سنگ‌های تزئینی و آهن‌آلات که به دور مزرعه یونجه نمایشی نصب می‌کنند چون من آنها را دیده‌ام واقعاً برای این که به زارعین تعلیم و نشان بدهند که تو تا دیروز گندم را این طور می‌کاشتی ضرر می‌کردی امروز این طور بکار درست بکار چند جا تشکیل شده است؟ (یک نفر از نمایندگان- زیر گوشتان قزوین) (فرهادپور- بد مثلی زدید) من انتظار دارم دوستان من که به مجلس تشریف می‌آورند تنها عینک و لباس خود را با وکالت تطبیق ندهند و طرز فکر قبلی خودشان را تبدیل به دید یک نماینده که وظیفه دارد در سطح مملکت وظایف نمایندگی را انجام بدهد تبدیل کنند در شهرستان من فردا دیدند طرحی پیاده شد که آنجا بهشت بشود ولی این طرح برای مملکت ضرر داشته باشد ترجیح می‌دهم که آن طرح انجام نشود من آنجا را قبل از این که شما به مجلس بیایید طرحش را اطلاع داشتم (فرهادپور- بگویید هکتاری چند هزار تومن خرج شده است؟) جناب آقای مجیدی مطلب بعد سیاستی دولت اتخاذ کرده از یک جهت صحیح است و از جهت دیگر قابل توجه و آن این است که برای جلوگیری از زیادتر شدن پول در بازار اعتبارات بخش خصوصی را حتی‌المقدور محدود کرده که کاملاً صحیح است و تأیید می‌کنم ولی به یک شرط فرق ندارد هوای مسموم از این در وارد این اطاق بشود یا از آن در، از هر در که باشد اطاق را مسموم می‌کند این مشروط بر این است که دولت هم موازات این محدود کردن جز در امور تولیدی مسلم اضطراری از اعتبارات سهم بانکی استفاده نکند ولی متأسفانه این چنین نیست دولت می‌کند و بخش خصوصی را هم نمی‌تواند جلوگیری کنید برای این که اگر شما وقت روزنامه خواندن داشتید قطعاً گزارشات جلفا به نظرتان رسیده بود ۵ هزار واگن که در جلفا معطل است چرا بی‌برنامه گی دولت اجازه واردات می‌دهد ولی پول بندریش را به موقع خرج نمی‌کند و در گزارش امروزش می‌نویسد در تنگناهای اقتصادی در پرانتز می‌نویسد ساختمان بندر وقتی برگردید در همان ارقامی که برایتان خواندم در سال ۵۰ شما می‌بینید که در قسمت بنادر از ۱۵۶۰ میلیون فقط ۴۴۸ میلیون ریالش خرج شده معنایش چیست؟ معنایش این هست که دیگر بندر جزء احتیاجات و برنامه‌ریزی پیش‌بینی شده شما نبوده است برای ترخیص کالا از گمرک خواه و ناخواه اعتبار به واردکنندگان جزء برنامه دولت باید باشد کالا زودتر بیاید به بازار ناچار می‌شوید که اعتبار به تجار بدهید پس وقتی تجار را دادید خواه و ناخواه بایستی متقابلاً از خرج‌های خودتان کم کنید که دوازدهمین مطلب موضوعی است که باز هم مثل همه مسائل مورد احتیاج مملکت بهترین شاهکار سخن فرمایش شاهنشاه ما است که این فئودال‌های صنعتی را باید به وجود بیاورید برخلاف آقای عباس میرزایی من از ثروتمند شدن هر فرد ایرانی و میلیونر شدن و میلیاردر شدنش هم خوشحال می‌شوم (عباس میرزایی - من مخالف ثروتمندی نیستم ولی مخالفم که مالیات ندهند) آفرین لذا بحثم در این نیست که اینها نباید استفاده بکنند اگر استفاده نکنند این کار را انجام نمی‌دهند ولی این یک مطلب بسیار حساسی است و آن این است که شما نمی‌توانید هم انتظار داشته باشید بچه شما در خانه پهلوی شما از حظ محضرش استفاده بکنید هم در عین حال در مدرسه شاگرد اول بشود نه اگر می‌خواهید برود مدرسه درس بخواند محرومیت از دیدارش را هم باید قبول کنید شما نمی‌توانید هر دو را بخواهید در اینجا می‌رسیم به بحث دیگر هر گونه شایعاتی که برای محبوبیت برای خوشایند از مأمور متصدی دولت عنوان بکنید ولی آن وقت سرمایه‌گذار را مطمئن بکنید که اشخاص و افراد چند سال دیگر به راحتی می‌توانند از این سرمایه برداشت کنند روزنامه‌ها را پهلوی هم بگذارید روزنامه‌ها وظیفه دارند هر خبری را که از دستگاه‌ها می‌گیرند انتشار بدهند و این خبر از روزنامه‌ها نیست از دستگاه است که یک روز می‌نویسند بانک‌ها ملی می‌شوند هیچ چنین چیزی نیست سهام کارخانه‌جات صنایع فلان تغییر می‌کند سهم کارگر دویست درصد می‌شود فلان زمین را می‌گیرند فردا می‌نویسند فلان زمین را می‌دهند مگر دولت برنامه ندارد مگر دولت احساس مسئولیت نمی‌کند که انعکاس این شایعات در اجتماع سی میلیونی که گرداننده اقتصاد کشور هستند آن چنان اثر می‌گذارد که دولت با هیچ قدرتی نمی‌تواند جلو عکس‌العمل این شایعات را بگیرد و مهار کند (یک نفر از نمایندگان- این شایعات دولت نیست اینها را مغرضین شایع می‌کنند) خوب در یک چنین محیط متشنجی که افراد مسئول احساس مسئولیت نمی‌کنند هر سرمایه‌گذاری یک برنامه پیدا می‌کند که هر سالی زودتر یا هر ماه و هر روز و هر ساعتی این سرمایه را مستهلک کند هیچ بلکه هر چقدر که بتواند استفاده بیشتری ببرد اینجا است که شمانه آن حمایت‌های فوق‌العاده امتیازات و انحصارات خاص و اشخاص نه این شایعات با یک اصول متین از سوءاستفاده‌های زیاد جلوگیری کنید و کسانی هم که مورد بی‌محبتی احتمالاً قرار بگیرند فراموش نکنید اگر نسبت به فرد محبت ندارید سرمایه و کالا و تولید مربوط به مملکت و اقتصاد شما است آن را هم بگذارید جلوش گرفته نشود (صحیح است) پانزدهمین مطلب در مورد قیمت‌ها مربوط به نحوه خرج دولت است که یک روزی امثال شما آقایان وزرا از پیشرفته‌ترین ممالک برگشتید و به حق تشخیص دادید که باید محیط ادارات و وسائل کار فراهم باشد تا متصدی بتواند بازده بیشتری در کارش داشته باشد یک مسابقه‌ای برای تجمل و وسایل و ریخت و پاش و بلندنظری پیدا شد چون وقتش گذشته صحبتش را نمی‌کنم ولی احتیاج امروز ایجاب می‌کند که تجدیدنظر در این برنامه بشود شما در دنیا همه جا می‌روید زندگی همه افراد ملت‌ها را که حتی از ما بسیار ثروتمندتر هستند می‌بینید این روحیه ولخرجی، روحیه لوکس‌پرستی، روحیه نمایش دارایی و خودنمایی در کمتر ملتی مثل کشور ما پیدا می‌کنید و سرمشق الگو راهنمایی کننده ملت کیست؟ شما دولت، به یقین اگر من ببینم که فردا شما پارچه وطنی پوشیده‌اید من هم برای این که از شما عقب نمانم می‌پوشم اگر ببینم آقای نخست‌وزیر سوار پیکان شده همچنان که ده جا تجلیل کردم بقیه وزرا هم به این فکر می‌افتند ولی این مطلب نه در پیکان و نه در لباس شما خاتمه پیدا نمی‌کند.

و اما در یکی از قسمت‌ها جزء برنامه‌هایی که دولت داده عنوان کرده است که مبارزه من با تورم مضیقه حقوقی نیست و سعی می‌کنم دستمزدها و حقوق‌ها را به نسبت احتیاج بالا ببریم با این مخالف نیستم اما در عین حال که با این مخالف نیستم باید بلافاصله عنوان کنم که هر چقدر احساسات ما در جهت این باشد که فرضاً فرزند ما از یک نیش سوزن انژکسیون ناراحت نشود اگر تشخیص دادید که این تزریق برای سلامت او لازم است نباید از این مطلب ابا کنیم بالا رفتن حقوق‌ها اگر برای همه افراد در تمام سطوح با یک عدد و رقم فقط بالا رود هیچ دردی را علاج نمی‌کند زیرا بعد از عنوان این مطلب در مورد کارمندان دولت از کارمندان شهرداری‌ها کاغذ رسید که ما چرا حقوق‌مان زیاد نشود بعد از کارمندان غیردولتی کاغذ رسید بعد دیروز عنوان شد که کارمندان بانک‌ها یا دولت عنوان کرده یا خود آنها خواسته‌اند که حقوق‌شان بالا برود و خواه ناخواه اگر قرار بشود که همه حقوق‌ها بالا برود این نه تنها به رفاه و تعادل زندگی کمک نمی‌کند بلکه یک مسابقه جدیدی در بالا رفتن هزینه زندگی خواهد بود توصیه می‌کنم هر چه بیشتر به وسیله کمک جنسی هر چه بیشتر به وسیله تخفیف در سرویس‌ها اعم از آموزشی درمانی حمل و نقل و هر امر دیگری مثل تلفن تلگراف آب و برق هر چه که دست دولت است برای کارمندان و حقوق‌بگیران امتیازی بگذارد و ترتیبی بدهید فوراً اخم‌ها را توی هم نکنیم مطلب قابل مطالعه است فقط با زیاد دادن اسکناس درد دوا نمی‌شود تمام جیب‌های مرا اگر پر پول بکنید وقتی در بازار تخم‌مرغ نباشد من با پول برمی‌گردم ولی تخم‌مرغ ندارم باید آنچه می‌توانید در واردات آنچه مورد نیاز است در این برهه به خصوص زمان توسعه بدهید چون فراموش نکنید که اقتصاد فقط با قانون تنها درست نمی‌شود سیستمی که دولت در ظرف این مدت دیدیم عمل می‌کند فقط به سراغ معلول‌ها رفته یعنی چه؟ یعنی جمعیت تهران زیاد شده و می‌بینیم که خانه کم است اجاره بالا رفته، قانون بیاورید که مال‌الاجاره را تثبیت کنید. موافقیم همان طور که گفتم مسکنی خواهد بود ولی این علاج نیست اصلاً در موضوع قیمت‌ها موضوع مسکن، یک سکتور استراتژیک است (یکی از نمایندگان- سوق الجیشی) بله سوق الجیشی است (عباس میرزایی - بدتر شد) شما دستمزد، قیمت مصالح، زمین، نرخ بهره پول همه را بالا بردید، این عوامل روی قیمت خانه اثر می‌گذارد این جناب خطیبی هم اگر فردا بخواهد خانه‌ای بسازد، از یک نفر دیگر مقتصد مثل شما می‌پرسد، شما به او می‌گویید این مبلغ سرمایه برای ساختن خانه اگر ۱۳۰/۱، ۱۵۰/۱ اجاره پس می‌دهد بساز، اگر اجاره پس نمی‌دهد نساز، پس وقتی که باید این ارقام آن سرمایه‌گذاری را تأمین بکند ارقام بالا است آن ۱۵۰/۱ خود به خود بالا می‌رود و عرض کردم به سراغ این معلول‌ها رفتید، عکس و تفصیلات و اطاق به سراغ این معلول‌ها رفتید، عکس و تفصیلات و اطاق اصناف و آن دکان حاجی ترخونی و اینها خیلی مسائل مبتذلی است. اصولاً فروشنده و واسطه یک جزئی حاشیه استفاده دارند، خیلی خوب کردید اگر همین کار را که در این دو سه ماه کردید همان بهمن سال قبل که در اینجا راجع به قیمت‌ها در لایحه برنامه پنجم گفته بودیم کرده بودید، ۳۰ درصد جلو بودید. آنچه در مورد قیمت‌ها شده من مخالف نیستم در همین حدش هم آن قدر منصفم که موافقم، ولی کافی نیست، یعنی هر چقدر که شما فروشنده و واسطه و توزیع‌کننده را فشار بدهید، این دیگر حد استفاده خودش را می‌توانید ازش بگیرید قیمت اصلی کالا که دیگر تغییر نمی‌کند، باید فکر ازدیاد تولید باشید مطلب دیگر چند روز قبل یکی از نمایندگان دولت اینجا لایحه‌ای داشت که به یک مناسبت سیاسی و حزبی و دوستی همه مخلوط عملاً بنکدارها را دارند کنار می‌گذارند، من هم مخالف نیستم اصلاً یک بنکدار هم نمی‌شناسم ولی مکانیزم بازار شبیه ساختمان یک ماشین است، شبیه حلقه یک زنجیر است شما وقتی یک مهره‌ای را یک چرخی را از ماشین برمی‌دارید خواه و ناخواه باید یک چیزی جایش بگذارید می‌گویند تعاونی‌ها را می‌گذاریم تعاونی آخر کولتور است تعاون یک ترتیب است یک عادت یک فرهنگ است، لذا ما نمی‌توانیم یک شبه تمام روحیه افراد را در اوامر تعاونی آماده بکنیم. شما اگر خواستید بنکدار را از آن وسط بردارید، تمام احتیاجاتی که مصرف‌کننده به منسوجات دارد با تمام احتیاجاتی که کارخانه به فروش کالا دارد، ملاحظه می‌فرمایید که کالا در آنجا حبس می‌ماند، کارخانه راکد می‌ماند، مصرف‌کننده هم در احتیاج باقی می‌ماند پس این مسائل تنها برای مبارزه با قیمت‌ها کافی نیست (صحیح است) من قبل از پایان بحث قیمت‌ها مطلبی مهمتر از قیمت‌ها را لازم می‌دانم از دولت خواهش می‌کنم، آن این است که با رشد ۱۵% و ۱۲% خواه و ناخواه مقدار زیادی از مواد اولیه با کالای واسطه و کالای مصرفی و کالای سرمایه‌ای برای تأمین این رشد باید از خارج بیایند، یقیناً به بازار دنیا بیش از این توجه دارد بحث در این نیست که قیمت تیرآهن در بازار تهران بالا رفته در این است که موجودی آهن و فولاد و یا موجودی کالای نظیر آن در عرضه بین‌المللی کم و کمتر خواهد شد. در سالی که گذشت متوسط رشد ممالک پیشرفته و صادرکننده کالای اصلی وارداتی تا بین ۴ الی هفت درصد بود امسال بین صفر و ۲% محدودش کرده‌اند برای این که مصرف کم باشد تولید کم خواهد شد و وقتی تولید کم بشود، شما احتمال دارد در مضیقه باشید یعنی به همان نسبتی که اگر کارخانه‌جات کشوری مثل انگلیس کمتر کار بکند احتمال دارد مواد اولیه مورد مصرف آن کارخانه‌جات یک قدری برای شما باقی بماند و فراهم‌تر شود ولی فراموش نفرمایید خیلی هم احتمال دارد تهیه‌کنندگان مواد اولیه، هم اصولاً برنامه خود را محدودتر کنند نتیجتاً شما اصولاً آن موقع نتوانید مایحتاج اولیه خود را برای کارخانه‌جات فراهم کنید در این صورت توقف کارخانه‌جات و نیروی آن بیکاری کارگران و کمبود تولیدات داخلی بسیار سخت خواهد بود و تولیدات آنها اثر حیاتی برای اقتصاد ما دارد، از حالا باید تأمین بشود آنچه از حالا دولت باید به فکرش باشد حتی برای سال بعد این است که از حالا باید کالای مورد نیاز جهت اجرای این برنامه‌ها را در منابع تولید خارج آرزو بکنید، این ما تنها نیستیم که نفت در اختیار داریم و قیمت را هر چه بیشتر می‌خواهیم و بهتر بفروشیم هر کشوری نسبت به آن کالای مورد نیاز دیگران که دارد این فکر را خواهد کرد و قبل از ختم این بحث باز هم یک بار ستایش و تجلیل و تشکر به پیشگاه شاهنشاه داریم که در آخرین فرمایشات‌تان ضمن مطلب نفت فرمودند تقدم تأمین احتیاجات ما از کالای مورد نیاز با قیمت مقطوع در مقابل قیمت مقطوع نفت ولی شما هم باید توجه کنید بعد از مطلب اقتصاد دو موضوع به طور اختصار، خوشبختانه مورد تأیید ما هم هست یکی سیاست خارجی و یکی هم امر تدافعی آنچه درباره سیاست خارجی، همزیستی مسالمت‌آمیز، روابط با سیستم‌های سیاسی متفاوت از جهات مختلف، حیثیت بین‌المللی، همکاری با سازمان ملل و تمام جهات انجام شده از طرف حزب مردم، در این مورد تأیید و تجلیل می‌کنم، ولی در امر تدافعی تنها اعتقاد ما به این که هر چه باید قوی‌تر بشویم، دولت را بی‌نیاز از توضیح کافی برای پیشرفت‌های بنیه دفاعی نمی‌کند، من در این جداول متعدد توضیح، تشریح لازم از پیشرفت‌های بیشتر دفاعی ندیدم آنچه مورد نیاز ما است و آنچه که شده مورد تأیید و آنچه نشده مورد تقاضا است گزارش و اظهارنظر دولت فقط با یک رقم کافی نبود، تمام افراد دنیا در صد ساله اخیر حتی وقایع بنگلادش، پاکستان، مصر، سوریه، اسرائیل و مطالب و مسائل دیگر همه را دیدیم نه بشر دوستی‌های ما در پشت این تریبون به آنها کمک کرد نه ابرقدرتها یا ممالک دیگر با آنها کمک کردند، آنچه بود قدرت و زور و ارتش و قوای تدافعی خودشان بود ما این تجربیات را گرفته‌ایم بنابراین در یک عبارت اقتصاد ما هر چه هست بستگی به وجود ارتش قوی دارد از این جهت در کجای دنیا، فرد کدام ملت، عضو کدام کشور، میهنش را ضعیف، ارتشش را ناتوان، استقلالش را مدیون دیگران و کشورش را میدان تاخت و تاز بیگانگان می‌خواهد جز این که آن چنان اشخاصی که ضعف ارتش را پیشنهاد می‌کنند از غرور و شرف و انسانیت و مردانگی و وطن‌پرستی بویی نبرده‌اند پس ما که هم معتقدیم و با علم و اطلاع نه تنها احساسی چون پیشرفت اقتصادی با این رشدها و ارقام همه چیز ما مدیون وجود ارتشی است که انشاءالله هیچ وقت مورد استفاده عملی در میدان جنگ قرار نگیرد ولی برای آن که به جنگ وارد نشویم برای جنگ باید آماده باشیم از این جهت آنچه که در مورد ارتش است این جزو تاج افتخارات برنامه‌های ما است باید تأیید بکنم و در یک جمله به این عرایض خاتمه دهم و آن این است که ارتش مقدم بر همه چیز (احسنت- صحیح است) و اما من و شما نمایندگان که این احساس و وظیفه خطیر را داریم نمایندگان که این احساس و وظیفه خطیر را داریم نمایندگان وزارت جنگ هم این وظیفه را داشتند تا می‌نشستند و این عبارت آخر را هم می‌شنیدند پس خواهش می‌کنم به آنها اطلاع بفرمایید در طول تاریخ بشری دو عامل تعیین‌کننده سرنوشت ارتش‌ها است یکی تجهیزات و دومی نیروی روحی و آمادگی و کارآیی تعلیمات و مهارت‌های ارتش این است که من می‌خواستم که افسران ارتش ما بدانند مجلس ایران آنچه را که مربوط به تجهیزات است از صمیم قلب صحه می‌گذارد ولی آنچه که مربوط به تعلیمات است و آنچه که مربوط به روحیه است و آنچه را که مربوط به آمادگی افراد است از دستگاه ارتش خود انتظار دارد.

دوستان محترم، به واقع آنچه عنوان می‌کنم در جهت مصلحت و خیر شماست آنچه که مهمتر از تمام مسائلی که مطرح گردیده بود یک امر که در هر تصمیم در هر قانون در هر لایحه در هر برنامه باید از مدنظر متصدیان خارج نشود میزان اعتماد و روابط بین ملت و دولت است این را در همین جا خاتمه می‌دهم به مزایای موقت یک کارگذاران آن قدر توجه نداشته باشید تا اثراتی در روابط و میزان اعتماد نسبت به هر دستگاه دولت باید اهمیت بدهید و این آخرین استدعای من است و بالاخره در پایان بحث قبل از این که عرایضم را همچنان که آغاز کردم به پایان برسانم اجازه می‌خواهم اضافه کنم من شاید می‌توانستم و شرط امن و آسایش این بود که در آن صندلی راحت بنشینم سکوت و یا تأیید بکنم و دل دولت و دوستان را هم به دست می‌آوردم مزاحمتی هم فراهم نمی‌کردم اما وظیفه چنین حکم نمی‌کرد بعضی اوقات وظیفه و آسایش، وظیفه و نان قرض دادن و دادستد با هم سازگار نیست لذا خود را موظف دانستم آنچه شرط مسؤلیت است در بعضی قسمت‌ها با توجه به زمان و امکان بگویم حال تو خواه از سخنم پندگیر و خواه ملال، اما مرد پخته سرد و گرم چشیده و دنیا دیده مثل شما سیاستمداران ورزیده از سخن حق نباید ملول شوید اینجا من به عنوان شخص خودم با کسی طرف نیستم با فردی و شخصی مخالفت و غرضی ندارم اینجا یک نماینده مجلس بنا به وظیفه خودش بنا به عهد و پیمان و سوگندی را که به مملکت و ملک و ملت یاد کرده با سازمانی به نام دولت سخن می‌گوید چند روز پیش در مراسم دهمین سالگرد حزب ایران نوین آقای نخست‌وزیر گفتند دوره وجیه‌المله‌ها به سر آمده و عصر خدمتگزاران است این سخنی است بسیار سنجیده و پسندیده و به راستی دیگر برای کسانی که با عوامفریبی بخواهند وجیه‌الدوله‌ها هم به سر آید، کی باشد دوران کسانی که به هر طریق می‌خواهند دولت را از خود راضی نگاهدارند و به هر قیمت نزد دستگاه موجه باشند نیز سپری شود همچنان که وجیه‌المله‌ها همیشه برای مردم خطرناک بودند، وجیه‌الدوله‌ها هم برای دولت و مملکت خطرناکترند (احسنت) چه خطری بالاتر از کسانی که بزرگترین معایب دولت را شاهکار و نواقص دستگاه را محاسن جلوه دهند از دولت و از اکثریت محترم که خود معتقدند خدمتگزاری تنها از یک راه نیست و انحصاری هم نیست انتظار دارم عرایضی را که به قصد خدمت و بنا به وظیفه و در حد امکان عرض کردم مورد تأیید و از این طریق بنده را تشویق فرمایید. (احسنت)

رئیس- آقای دکتر متین بفرمایید.

دکتر متین- جناب آقای رئیس، نمایندگان محترم مجلس شورای ملی، بودجه ۱۰۸۹ میلیاردی البته با این تغییراتی که داده شده پس از ۳۰ جلسه چهار ساعته که در کمیسیون بودجه و سایر کمیسیون‌ها بحث و بررسی شد کلیه مسائلی را که برای تنقیح یک بودجه آن هم بودجه عظیم و افتخارآمیز مملکت لازم است به پایان رسانید، همه نمایندگان محترم مجلس شورای ملی نمایندگان اقلیت، نمایندگان اکثریت در جلسات بودجه شرکت کردند و امروز برای بحث و صحبت و مذاکره هم اکثریت و اقلیت در ساحت مقدس مجلس شورای ملی مطرح است و جناب آقای رامبد لیدرار ارجمند فراکسیون مردم ۴ ساعت از پشت تریبون صحبت فرمودند از ساعت ۵/۱۰ شروع کردند و تقریباً با اختلاف ۵ دقیقه در ۴ ساعت به پایان رسانیدند ۴ ساعت از پشت تریبون سخنان‌شان را ایراد فرمودند و همه ما سراپا گوش کردیم من نماینده اکثریت که فعلاً از پشت تریبون صحبت می‌کنم از بودجه دفاع نمی‌کنم این بودجه عظیم و شایان توجه است برای آینده بسیار درخشان ایران که احتیاجی به دفاع، به تمام معنی از نظر دادگستری ندارد بلکه من نماینده اکثریت از پشت این تریبون می‌آیم و مسائلی که مربوط به این بودجه است تشریح و بیان و توصیف می‌کنم و اطلاعات بیشتری به عرض نمایندگان ملت و به عرض مردم ایران می‌رسانم و به طور تحقیق این حرف‌ها و صحبت‌ها و این استدلال‌ها و این توصیف‌ها از طریق وسایل سمعی و بصری به اطلاع کلیه مردم ایران می‌رسانم و مباهات می‌کنم که به من اجازه داده شده که بتوانم از پشت این تریبون راجع به این بودجه عظیم و بودجه‌ای که آینده ایران را تابناک خواهد کرد و به طور تحقیق در طول ۵ سال اجرای برنامه ۵ ساله، هر سال همین بودجه و حتی با افزایش زیادتری در آخر برنامه پنجم نشان خواهد داد که از نظر اقتصادی و اجتماعی میزان تولید و رفاه اجتماعی به کجا رسیده من می‌خواستم مطلبی به عرض‌تان برسانم که آقای رامبد استاد سخن هستند ولی در چه مرحله‌ای، در مرحله بسیار خوب و نغز و ادبی و دلکش صحبت فرمودند به هر حال بنده در حد اعلای خضوع و خشوع و فروتنی جواب می‌دهم با این شعر: نقاش چیره دست آن ناخدای دست، عنقاندیده صورت عنقا همی کشد فرمودند عدم قبول پیشنهادات از طرف اقلیت، توجه بفرمایید آیا چنین امکانی هست که اقلیت پیشنهاد معقول و منطقی بدهد که راجع به آن پیشنهاد بحث و استدلال بشود وقتی معلوم شود که این پیشنهاد صحیح نیست و یا نمی‌تواند در بودجه قرار بگیرد اگر با اکثریت آرا رد شد دلیل این است که گفته شود نمایندگان اقلیت هر پیشنهادی دادند اکثریت پیشنهاد را یکسره رد می‌کند آیا ما در امور کارهای پارلمانی و رسیدگی به بودجه و بحث و بررسی در کمیسیون بودجه این توانایی را داشتیم؟ و آئین‌نامه به ما اجازه می‌دهد که پیشنهاد را قبول نکنیم؟ فرمودند من سکوت کردم، اصلاً سکوت نفرمودید تمام مطالب را در ۴ ساعت بیان فرمودید. فرمودند در اینجا که آقای نخست‌وزیر بودجه را نخواندند موقعی که آقای نخست‌وزیر وجود داشتند، از طرفی فرمودید که آقای نخست‌وزیر از جمله کسانی هستند که بیشتر در عمرشان کتاب خوانده‌اند و مطالعه کرده‌اند، این معقول است که در چنین شرایطی یک نخست‌وزیر دانشمند و کتاب‌خوان که به تصدیق خودتان در تمام عمرشان کتاب خوانده‌اند و حالا هم با همه گرفتاری‌هایی که در مشاغل دولتی دارند همه‌اش کتاب می‌خوانند و مملکتی را که نخست‌وزیر ده سال تمام با حد اعلای کار و کوشش توانستند به اینجا برسانند که امروز مملکت ما در سیاست دنیا از نظر اقتصادی و اجتماعی و همین اجرای اصلاحات ارضی مملکتی است که می‌تواند نمونه باشد.

جناب رامبد، وزیر کشاورزی و اصلاحات ارضی مغرب به ایران آمد. بنده به مناسبت سمتی که در حزب داشتم در تمام ایران و قسمت‌های اعظم نقاط مختلف کشور ما که شرکت‌های سهامی زراعی و شرکت‌های تعاونی و تولید وجود داشته بنده با ایشان رفتم و به لحاظ این که زبان ایشان فرانسه بود و من هم کمی فرانسه می‌دانستم تماماً را برایشان تشریح کردم و با هم رفتیم و بازدید کردیم و ایشان از بنده خواستند بنده از طریق تشیکلات حزبی الگو و قوانین و مقررات اصلاحات ارضی را به ایشان بدهم که ایشان بردند به کشور مغرب وقتی عده‌ای از کارشناسان را دعوت کردند که بروند آنجا واصل تقسیم زمین و دادن زمین به کشاورزان را عمل کنند خود ایشان به بنده فرمودند که ما این عمل را مکرر انجام داده‌ایم اما امکانات و نیروی کافی نداریم که این برنامه‌ها را پیاده کنیم در حالی که نه مساحت کشور مغرب با کشور ما قابل مقایسه است و نه جمعیت مغرب با جمعیت کشور ما قابل مقایسه است و نه سیستم ارباب و رعیتی آن کشور با کشور ما قابل مقایسه است، می‌فرمایید بودجه برنامه‌ای نیست و ارقام تحقق‌پذیر نیست این مسائل علمی است، جناب آقای وزیر پست و تلگراف بودجه برنامه‌ای نیست ارقام تغییرپذیر نیست قصور و معایب و کم کاری و اشتباه را با کمی گذشت آقای نخست‌وزیر قبول می‌فرمایند ولی در فکر چاره هستند بفرمایید این مسأله‌ای که بودجه برنامه‌ای نیست ارقام تحقیق‌پذیر نیست معایب و کم کاری را شما کدام یکی از اینها را پشت این تریبون گفتید، کدام ارقامی را که اینجا گفتید با ارقامی که قبلاً فرمودید مناسبت و مطابقت دارد شما آنچه دلتان خواست فرمودید همان طوری که آقای عباس میرزایی فرمودند.

ولی جناب آقای رامبد استاد عزیز، بنده تمام فرمایشات شما را گوش کردم و یک دقیقه بیرون نرفتم مطالب بسیار شیرین بود ولی هیچ کدام متکی به رقم نبود و گاهی به ارقامی اشاره می‌فرمودید که به صورت مستتر به حضورتان عرض می‌کنم که ۱۷ میلیون تومان خرج تعمیرات بنای نقش جهان را دیدید ولی راجع به سایر مسائل که همین وزارت آبادانی و مسکن با آن بودجه عظیمی که در مسائل ساختمانی دارد و شما با علم و اطلاع آنها را نگفتید و فقط به این ۱۷ میلیون تومان اشاره کردید اما در مملکتی که شهرت و آوازه‌اش در ۵ قاره جهان از لحاظ تمدن و از نظر قدمت و ملیت پخش شده و یکی از برنامه‌های دولت خدمتگزار هویدا است که بتواند از ۵ نقطه عالم توریست به طرف خودش جلب کند و این برای این است که بتواند تمدن و عظمت و قدمت تاریخ خودش را نشان دهد چه اشکالی دارد برای احیاء بنای نقش جهان یا چهل ستون از بودجه عمرانی ۱۷ میلیون تومان پیش‌بینی شود من معتقدم که ما نه احتیاج به پول داریم و نه احتیاج به کسی داریم که کمک کند ما باید تاریخ خودمان را که احیاء هست احیاتر کنیم و عظمت خودمان را باید نشان بدهیم بنابراین این وزارت فرهنگ و هنر و سازمان جلب سیاحان که بودجه عظیمی هر کدام‌شان دارند مگر جز این است که مردم اکناف و اطراف به مملکت ما بیایند و به تاریخ ما آشنا بشوند و از نزدیک به عظمت آن پی ببرند.

مطلب دیگر عبارت از این بوده است، فرمودند بودجه مجلسین با ۸۵ میلیون تومان تصویب شد چه عیب دارد؟ چه طور می‌تواند از نظر منطق و اصول بودجه یک ساله مجلس شورای ملی و مجلس سنا به مبلغ ۸۵ میلیون تومان که یکی از تصویب‌کنندگان خود جناب اشرف بودند و می‌بایست تصویب می‌فرمایید که آخر ماه حقوق بگیرید و خواربار بگیرید این چه ارتباط به بودجه دارد این چه نقطه ضعفی برای یک بودجه می‌تواند باشد از طرف دیگر آنجا اشاره می‌کنند که ساختمان مجلس نیمه تمام مانده بعد باز می‌افزایند خوب است این ساختمان را تمام کنند و بدهند به بخش دولتی که دولت با بخش‌های محلی اجاره کنند و مستأجر باشند. جناب رامبد مجلس شورای ملی یک برنامه‌ای برای این کار تهیه کرده است اگر اشکالاتی در دوره ۲۱ به وجود آمد تا این ساختمان تمام نشد، امروز این اشکالات از بین رفته و باید برای همیشه مجلس ساخته بشود که در شأن مملکت ما باشد و نقشه‌اش هم در حال حاضر موجود است با توجه به این که یک سابقه تلخ برای ساختن مجلس وجود دارد به عرض‌تان برسانم خود شما می‌دانید اگر ساختمانش آن طور که باید و شاید نباشد حرف‌هایی تویش در می‌آید و رئیس مجلس ما که استاد ریاضیات و مهندس هم هستند و از لحاظ اطلاعات و معلومات در این رشته و در پاکی و دوستی و بزرگی و شخصیت بزرگ ایشان هیچ کس تردید ندارد (صحیح است) شخصاً مسائل را مباشرت و نظارت می‌کنند.

وقتی یک چنین بنایی را ساختند برای همیشه در تاریخ ایران به یادگار خواهد ماند. به هر حال صحبت از تورم شد اگر ما تورم را از نظر اقتصادی و منطقی تشریح نکنیم و صرفاً ادعا کنیم تورم است اشکالی ندارد ولی کدام تورم جناب رامبد؟ ما امروز پول داریم جاده داریم سد داریم بهترین مجتمع‌های کشاورزی در زمینه تهیه گوشت و شیر و فرآورده‌های گوشتی و شیری داریم با تمام قوا داریم وزارت کشاورزی‌مان را از سیستم اداری به سیستم ستادی تغییر می‌دهیم چه طور می‌گوییم تورم وجود دارد ببینید آقای رامبد شاهنشاه ما، این روزنامه ندای ایران نوین است در مراسم معرفی معاون وزارت تعاون و امور روستاها فرمودند که در آینده کشور ما باید صادرکننده مواد غذایی و کشاورزی به سایر نقاط دیگر جهان باشد و درآمد سرانه از ۱۵۰۰ دلار تجاوز کند این برای آن است که این بودجه عظیم این بودجه منطقی و علمی اولویت را همان طور که فرمودند داد به بخش کشاورزی یعنی به بخش روستاها و چه شد در روستاها و چه کردیم و چه خواهیم کرد بعد در بخش کشاورزی عرض خواهم کرد راجع به ساختن مریضخانه درمانگاه ساختمان‌های دولتی ساختمان‌های نیمه تمام و غیر و ذلک صحبت کردند به طور کلی فرمودند اساساً دولت این ساختمان‌های مختلف را اعم از مریضخانه و مدرسه تمام نمی‌کند، بنده از ایشان سؤال می‌کنم چه دلیلی دارند و چه مدارکی دارند که این ساختمان‌ها اعم از آنهایی که در ید وزارت آبادانی و مسکن است یا در ید سایر وزارتخانه‌های دیگر است اینها در حال تمام شدن نیست از طرف دیگر امروز ۶۵۰۰۰۰۰ نفر فرزندان این مملکت در دبستان‌ها و دبیرستان‌ها و دانشگاه‌ها تحصیل می‌کنند، به طور دائم و همیشگی در حال ساختن مدرسه هستیم برای آن که به همین ترتیب با ازدیاد نسل و از بین رفتن مرگ و میر اطفال و غیر و ذلک، هر ساله تعداد افرادی که به مدرسه می‌روند روز به روز بیشتر خواهد شد بنابراین کجا یک ساختمانی را به عنوان به نام مدرسه و مریضخانه ساختند و نیمه کاره رها کردند که جنابعالی به آن استناد می‌کنید؟ گفتند که از طریق تبلیغات مسأله بودجه را به اطلاع مردم رسانده‌اند این مسأله بسیار طبیعی است باید این قبیل کارها را بکنند و مردم این مملکت باید از جریان بودجه مطلع باشند صحبت از کشاورزی سیستان و بلوچستان شد به آقای مجیدی اشاره کردند که شما از یک طرف سیستان و بلوچستان را از لحاظ آبادکردن و کشاورزی به عهده وزارت کشاورزی می‌گذارید و از طرف دیگر خود سازمان برنامه مستقیماً به این کار مبادرت می‌ورزد آیا این ایراد است به یک دولت و بودجه دولت اگر سازمان برنامه و وزارت کشاورزی و وزارت آبادانی و مسکن توأماً در یک استانی مثل استان سیستان و بلوچستان که احتیاج فوری و آنی دارد به پیشرفت از لحاظ کشاورزی و صنعتی و کمک و کشاورزان چون منطقه‌ای است خشک و کم آب و کم باران این یک نقصی برای این بودجه است؟ بنده گمان نمی‌کنم این مطلب را بشود در اینجا عنوان کرد گفته شده است وزراء نسبت به زندگی افراد این مملکت توجه نمی‌کنند اولاً بنده می‌خواهم عرض کنم دولت و همه خدمتگزاران این دولت از این ملت و از کار و کوشش ملت و مردم مملکت حقوق می‌گیرند و بایستی برای تمام مردم مملکت کار کنند، هیچ فرقی بین یک وزیر و یک معاون و یک مدیرکل و یک معلم کلاس سوم ابتدایی که در فلان مدرسه در سیستان تدریس می‌کند نیست نمی‌دانم که این حرف که وزراء نسبت به زندگی افراد مردم توجه نمی‌کنند از کجا ناشی شده و منطقش چیست؟ در صورتی که تمام تلاش دولت این است که از لحاظ بهزیستی افراد این مملکت برنامه‌هایی تهیه کند و این برنامه‌ها را با قاطعیت و صداقت پیاده کند تا مردم بتوانند از این همه موهبتی که خداوند به آنها عطا کرده با داشتن پادشاهی خردمند رهبری اندیشمند که مملکت ما را به اینجایی رسانده که امروز در تمام نقاط عالم از عظمت و بزرگیش و پیشرفت‌هایی که در ده ساله انقلاب در سایه رهبری‌های ایشان شده بهره‌مند شوند ملاحظه بفرمایید قبل از تشریف بردن به مسافرت که انشاءالله هر کجا هست خدایا به سلامت دارش، یک مصاحبه در اینجا و یک مصاحبه در وین که هر دو از لحاظ اهمیتی که داشت از لحاظ جاذبیتی که داشت این مصاحبه را چندین بار مخصوصاً ما که قوه مقننه خدمتگزار هستیم خواندیم و لذت بردیم فخر کردیم و مباهات کردیم (صحیح است - احسنت) و می‌بینیم هنوز هم که هست در تمام رادیوها و تلویزیون‌های کشورهای جهان و سر مقاله مطبوعات جهان تفسیر این دو تا مصاحبه جهانی پادشاه ماست. ملاحظه بفرمایید برای ما شانزده میلیارد دلار از فروش نفت درآمد و اعتبار و حیثیت کسب کردند در همین مصاحبه وین و تهران فرمودند: اگر ما بخواهیم از نفت به عنوان انرژی در جمیع شئون استفاده بکنیم این تا ۳۰ سال دیگر ۴۰ سال دیگر به طور تحقیق پایان می‌پذیرد، ما باید از اتم و هیدرژن و سایر مشتقات آن از خورشید برای تولید حرارت و ایجاد انرژی برای به کار انداختن کارخانه‌جات عظیم کشتی‌های بزرگ و کلیه امور صنعتی و زندگی رفاهی مردم از این رو استفاده کنیم و عقل و منطق حکم می‌کند که دنیا متوجه این امر بشود که این ماده ذی‌قیمت متأسفانه در حال زوال است، و بنابراین اگر دولت خدمتگزار هویدا در طول ده سال این همه برنامه‌های جالب در امر تولیدی در پیشرفت صنعت و صنایع بزرگ برای مملکت آورده و گفته من روزی در این مملکت نه خیلی دور می‌توانم از اتم و قوه اتم در امر صنعت و سایر مسائل استفاده کنم، می‌فرمایید ما قادر نخواهیم بود؟ مگر همین ملت ایران و همین دولت نبود که در سایه رهبری‌های شاهنشاه مسئله ذوب‌آهن را که ۴۰ سال بود آرزوی این ملت بود خود شما فرمودید که به ۲۰ میلیون تن رسیده است مگر همین دولت و مردم نبوده‌اند که این کار را انجام داده‌اند بنابراین وقتی که متأسفانه و متأسفانه شاید از پشت همین تریبون مجلس شورای ملی گفته شد که ما آفتابه نمی‌توانیم بسازیم از پشت همین تریبون گفته شد ما ورشکسته هستیم مگر همین مملکت نبود آنهایی که این حرف‌ها را گفتند مگر همین مملکت نبود آنهایی که این حرف‌ها را گفتند چه کردند حالا هستند و ببینند به کوری چشم آنها که ما اکنون واحد پتروشیمی داریم بزرگترین کارخانه ذوب‌آهن داریم و کلیه کارخانه‌جاتی که به نام صنایع سنگین امروز در دنیا اسم برده می‌شود و کشورهای بزرگ جهان از آن صحبت می‌کنند، هم اکنون داریم چه بهتر که دولت از بودجه خرجی بکند که تولید بشود آیا اگر کسی که فقط این بودجه را ورق زده باشد نمی‌گویم که عمیقاً خوانده باشد غیر از بودجه پرداخت حقوق کارمندان دولت قسمت اعظم بودجه، بودجه تولیدی نیست؟ کی و در چه زمانی ما چنین بودجه تولیدی داشتیم که بیاییم ۶۲ مجتمع بزرگ شیر و گوشت و مواد لبنی و پروتئینی در مملکت که ۹ تای آنها بخش دولتی است و ۵۲ تای آن بخش دولتی و خصوصی و مشارکت با بخش‌های خصوصی خارجی است تهیه کنیم و تمام قراردادهای آن را ببندیم و محل و مکان را نشان دهیم و مقدماتش را فراهم کنیم اگر این بودجه تولیدی نیست و شما کلمه تولید و لفظ تولید را به چه اطلاق می‌کنید؟ فرمودند دولتی که روزی ۶ میلیون بشکه نفت صادر می‌کند در قسمت‌های اقتصادی نتوانسته است موفقیت داشته باشد بنده جواب عرض کردم ولی باید بگویم جناب آقای رامبد:

چشم دل باز کن که جان بینی

آنچه نادیدنی است آن بینی

شما به هیچ وجه نمی‌خواهید اوضاع و احوال اقتصادی و تولیدی و پیشرفت و آنچه که در محدوده فکر و اطلاعات شماست از صبح انقلاب به این طرف را ببینید اشکال کار اینجاست استاد بنده جناب رامبد که اینجا صحبت می‌فرمودند مرد وطن‌پرست و دانشمند و ناطق خوبی هستند دلشان می‌خواهد که آنچه دولت در طول ده سال در امر تولید و پیشرفت و آبادانی و اصلاحات اراضی و تقسیم ۶۶۰۰۰دهکده بین کشاورزان و ساختن آن همه راه‌ها و ذوب‌آهن و کارخانه‌جات و تعلیمات عمومی که امروز شش میلیون و پانصد هزار نفر در مدرسه تحصیل می‌کنند همه معلم دارند سوخت دارند ایشان می‌گوید چرا این عده دو برابر نشده یا فرض کنید سی هزار کیلومتر راه اسفالته چرا شصت هزار کیلومتر نیست چون به قدری به حسن‌نیت شما معتقدم و شما را یک فرد وطن‌پرست می‌دانم که معتقدم قطعاً همین طور است او می‌گوید همه اینها درست ولی چرا دو برابر نشده این را قبول دارم ولی ملاحظه بفرمایید ساختن بنای خوب درست کردن و امکانات را در نظر گرفتن زمان می‌خواهد.

فرهادپور- چند سال؟

دکتر متین- ده سال بهترین و درخشان‌ترین کارنامه است دوستان عزیز من دوستان اقلیت و اکثریت به خدای محمد قسم با خلوص نیت و اعتقاد می‌گویم ورق بزنید تاریخ تحول کشورها را هیچ کشوری را نخواهید پیدا کنید که از صبح انقلاب تا امروز به این درجه رسیده باشد از صفر به صد رسیده باشد (صحیح است) این ما هستیم اینجاست که عرض می‌کنم استاد عزیز:

چشم دل باز کن که جان بینی

آنچه نادیدنی است آن بینی

صبح انقلاب در این مملکت ده کیلومتر جاده اسفالته نبود صبح انقلاب در مملکت یک دانه سد نبود شما امروز با حافظه قوی که دارید اگر توانستید سدهای ایران را بشمارید من در مقابل حافظه شما سر تعظیم فرود می‌آورم اما می‌پرسم مختصات این سدها را مطالعه کردید اراضی زیر سدها را مطالعه کردید چقدر آب می‌دهند چقدر زمین را می‌توانند زراعت کنند بنابراین این را بدانید چنان حسن نیتی جناب رامبد دارد که می‌خواهد بگوید چرا دو برابر و ده برابر نشده که این خود به خود خواهد شد لذا صحبت از وام شد وام معنای فارسی قرض است در سابق چندین سابقه فرض در مملکت ما بوده که مثل یک زخمی که خوب شده ولی رویش یک چیزهایی وجود دارد که فرنگی‌ها به این سیکاتریس می‌گویند این بی‌جهت در افکار مانده، ما نه حالا قرض کردیم بلکه شما را به عقب می‌برم در زمان سر دودمان پهلوی رضاشاه کبیر این مملکت با نبودن تمام وسائلی که امروز وجود دارد از لحاظ فنی و ساختن راه‌آهن این راه‌آهن عظیم را ساخت بدون این که قرض کند ولی الان من این را قرض نمی‌دانم این را وام نمی‌دانم این را اعتبار می‌دانم باید به طور تحقیق یک تفاوتی بین قرض کردن و خوردن و اعتبار گرفتن برای تولید و بهره دادن قائل باشید متأسفانه کلمه قرض یا وام این طور متبادر به ذهن می‌شود که بنده ده هزار تومان از جناب وزیر قرض می‌کنم، و یک رسید هم می‌دهم این می‌شود قرض‌الحسنه از ابتدای سلسله پهلوی تا امروز مملکت ایران سربلند است که به هیچ وجه در هیچ موردی از هیچ کشوری تقاضای قرض نکرده این به خاطر ثبات مملکت است به خاطر امنیت سیاسی مملکت ماست مملکت ما با ۱۶۴۷۰۰۰ کیلومتر وسعت با این طبیعت مساعد در نقاط مختلف مملکت ما توانسته است خارجی‌ها را تشویق کند به طرف ما بیایند با بهره بسیار کم و مدت بسیار طولانی به ما اعتبار بدهند حالا می‌خواهید بفرمایید چرا این کار را کردیم بنده یک دلیلش را عرض می‌کنم امروز ظهر موقع ناهار آقای دکتر بهزادی این مطلب را به من گفتند دولت روسیه شوروی با تمام عظمت و قدرت و ثروت که همه می‌دانید برای استخراج منابع ذی‌قیمت تحت‌الارضی سیبری از امریکا پول قرض گرفته تمام این قرض‌ها اسکناس نیست این متخصص هست، ماشن بزرگ هست، تکنیسین و لوله هست و آلات و ابزار هست برای این که روسیه شوروی بتواند برود در اعماق زمین و آن ذخایری را که آنجا هست بیاورد بالا و به قیمت خون پدر به همان امریکا بفروشد و پولش را برگرداند صحبت از گندم شد دولت روسیه ۱۸ میلیون تن گندم از امریکا خریده و در یک اوضاع خاص این گندم را به دست آورده می‌دانید آن را چه کار می‌کند این گندم‌ها را صرف‌نظر از تغذیه مردم یک قسمت را هم می‌فروشد بنابراین گندم را نسیه گرفته، اعتبار و کردیت گرفته حضرتعالی بسیار خوب می‌دانید ایران ۱۶۰ میلیون هکتار زمین قابل کشت دارد آقای معاون پارلمانی وزارت کشاورزی اینجا هستند تصدیق می‌فرمایند ۴۰ میلیون هکتار این اراضی قابل استفاده است می‌دانید چرا بقیه نیست برای این که مقدار زیادی جنگل و کویر است و مقداری هم قابل کشت نیست ولی ما به این دلیل که در یک منطقه خشک عالم هستیم نزولات جوی و ریزش باران در مملکت ما ۲۲۰ میلیمتر است ولی در کشور فرانسه ۹۸۰ میلیمتر است مملکت فرانسه که امروز یک کشور کشاورزی و صنعتی است در جنوب آن فقط ۵% تا ۷% زراعتش احتیاج به باران دارد حالا که ۱۰ میلیون هکتار زیر کشت است وزارت کشاورزی و منابع طبیعی با همکاری مداوم وزارت تعاون و امور روستاها که دستگاه بزرگ و سازنده پر کار این مملکت هستند بنده اسم وزرایش را نمی‌گویم به هیچ‌وجه نمی‌خواهم مطلبی بگویم که خدای نکرده جنبه مداقه داشته باشد این یک حقیقتی است به اعتبار این که خودم و پدرم و خانواده‌ام کشاورز هستیم و در کار حزبی هم سال‌ها است که از نزدیک با کار روستاها و کشاورزی‌ها سر و کار دارم و ذوق این کار را هم دارم اطلاعاتی راجع به این مسائل پیدا کنم عرض می‌کنم که این تشکیلات و این سازمان‌ها شب و روز کار می‌کنند که به میزان ۱۰ میلیون هکتار برسیم و از لحاظ مصرف مواد اولیه احتیاج به خارج نداشته باشیم ولی چه غوغایی به پا کردند که خیال کردند ما احتیاج مبرمی به وارد کردن گندم و مواد اولیه داریم ما یک سال گرفتار خشکسالی بودیم و توانستیم ۸۰۰ هزار تن گندم وارد کنیم دولت روسیه که برنامه ۵ ساله کشاورزیش موفق نشد بسیار خوب اطلاع دارید که در دنیا مثل بمب اتم ترکید چه طور شد روسیه‌ای که با ۲۴۰ میلیون جمعیت با یک برنامه همگانی نتوانستند برنامه را پیاده کنند ما در یک سال ۸۰۰ هزار تن کسر مصرف داشتیم دلیل این را به عرض می‌رسانم ما ۵/۱ میلیون هکتار زمین گندم آبی داریم ۵/۳ میلیون هکتار زمین دیم داریم برای این زمین دیم باید منتظر بشویم که خدا باران بفرستد که این دو تا تخم به ۵ تخم و ۶ تخم برسد از طرف دیگر یک اصطلاحی هست که می‌گویند پول خوب پول بد را از جریان خارج می‌کند الان با کارهای خوبی که وزارت کشاورزی و تعاون کرد یک مقدار زیادی از زراعت گندم و جو جای خودش را به زراعت برنج داده.

فرهادپور- و مارچوبه.

دکتر متین- مارچوبه باید باشد خود جنابعالی هم مارچوبه را میل می‌فرمایید آن هم یک سبزی است ملاحظه بفرمایید پنبه و برنج و سایر محصولات حتی چغندر جانشین زراعت دیم گندم شده (یک نفر از نمایندگان- دانه‌های روغنی) و خیلی چیزهای دیگر ملاحظه می‌فرمایید ما در حدود ۸۰۰ هزار تن گندم وارد کردیم و توانستیم این گندم را برای مصرف مردم بدون این که قیمت نان را بالا ببریم به مردم بفروشیم و مردم بدون این که کوچکترین ناراحتی داشته باشند نان مصرفی خودشان را داشتند گفتند که مسأله گوشت به طور تحقیق به موجب آمار صحیحی که در وزارت تعاون و امور روستاها هست بین ۷ تا ۱۲ هزار تن گوشت در دو سه سال اخیر گوشت وارد کرده‌ایم و برای سالی که در آن هستیم ۱۷۰۰۰ تن گوشت وارد کردیم در صورتی که مصرف گوشت کشور ۵۰۰۰۰۰ تن است و مصرف سرانه گوشت به ۱۷ کیلو رسیده و مصرف گوشتی که ۲۴۰۰۰۰ تن بوده رسیده به ۵۰۰۰۰۰ تن این فقط گوشت گوسفند است منهای انواع گوشت‌های قرمز و مرغ و انواع فرآورده‌های گوشتی دیگر و حتی پادشاه و رهبر اندیشمند ما در معرفی معاونین جدید وزارت تعاون و امور روستاها به یک واحد بزرگ تولیدی که رأساً برای بهزیستی و پیشرفت امر روستاها و کشاورزی مأموریت دارد ارشاد می‌فرمایند که بایستی ما کشور صادر کننده مواد غذایی و گوشتی و لبنی باشیم و حتماً بایستی اوامر ایشان را به چشم بگذاریم و اجرا کنیم به همین دلیل است که غیر از این بار در موارد عدیده شاهنشاه فرموده‌اند و توصیه کرده‌اند و دولت خدمتگزار هویدا امکانات و بودجه اعتباری که در اختیار وزارت کشاورزی و وزارت تعاون و امور روستاها گذاشته آنها را مأمور کرده است که بتوانند نه تنها مصرف مواد اولیه و گوشتی و لبنی را تأمین کنند بلکه صادر هم بکنند پس ما چه کمبودی داریم که این کمبود از نظر فرمایشات استاد سر و صدا ایجاد کند، مسئله شکر خاطرتان هست یک شکل احتکار مصنوعی به وجود آورده بودند، ما در کشور ۸۰۰ هزار تن مصرف شکر داریم که با کمک و مساعدت از لحاظ فنی و بذر و کود و آب و کلیه مسائل دیگر که وزارت کشاورزی و وزارت منابع طبیعی و روستاها تواماً برای پیشرفت زراعت چغندرقند و بهره‌برداری حداکثر شب و روز مشغول هستند عرض کنم ما ۷۳۰ هزار تن سال گذشته مصرف شکر داشتیم و همین جا بود که شاهنشاه فرمودند که ملت صرفه‌جو و مقتصد موقع بین ایران وقتی می‌بینند ۷۰ هزار تن شکر برای مصرف سالیانه‌اش کم دارد در مملکتی که ده‌ها هزار تن خرما و کشمش و توت و غیره هست و هم از لحاظ بهداشتی قریب به صرفه و صلاح است و هم از لحاظ مصرف و هم از لحاظ محصولاتی که ممکن است به خارج صادر کنیم و کمک به کشاورزها باشد با اندک صرفه‌جویی و مصرف این سه فرآورده میوه‌های مملکت این کمبود را جبران کردیم ولی دولت بیدار و خدمتگزار هویدا برای هر پیش آمد احتمالی یا پیش‌بینی احتمالی رفته و به راحتی ۲۷۰ هزار تن شکر خریده که این ۷۰ هزار تن عندالاقتضا مصرف بشود و ۲۰۰ هزار تن در سیلوها و انبارها بماند برای این که از هر کجا که بخواهد شکر وارد کند تا به دهان مصرف‌کننده برسد سه ماه طول می‌کشد و ما مصرف ماهیانه‌مان ۷۰ هزار تن است آیا این جرم و دوراندیشی دولت ستایش ندارد؟ حتی درباره این موضوع که در موقع خودش بسیار کار منطقی و اساسی بوده است گفته شده که من این شکر را در انبارها نگه می‌دارم که اگر دولتی مثل کوبا شکر به من نفروخت تا محصول خودم به دست بیاید و یا خدای نکرده اگر به علت آفات اراضی و سماوی یا کم بهره دهی چغندرقند این ۷۰ هزار تن از این کارخانه‌جات قند به دست نیامد من خودم ذخیره داشته باشم بنابراین هیچ موضوعی چه کوچک و چه بزرگ آنچه که اجرای اوامر شاهنشاه است فرداً فرد از نظر دولت خدمتگزار هویدا پوشیده نیست و یکی بعد از دیگری اوامر و دستورات معظم‌له را اجرا می‌کند و پیاده می‌کند که ما می‌بینیم این مملکت به لحاظ این ثبات و این پیشرفت‌های اقتصادی و صنعتی را کرده است راجع به اوراق قرضه صحبت کردند اوراق قرضه دولتی را تعریف کردند و گفتند نرخ بهره کم بوده بعد اضافه کردند که کار خوبی است متشکریم که این کار ما را تعریف کردند بعد گفتند که راجع به اقتصاد بدون نفت صحبت کردید باید عرض کنم اقتصاد بدون نفت چرا مگر نفت مال ما نیست؟ مگر ما نفت را نمی‌فروشیم مگر در اثر قدرت و ابتکار و عظمت اندیشه شاهنشاه ما نبود که این همه امتیازات مالی به دست آوردیم خوب مسلم است که ما باید پول نفت را بگیریم و خرج کنیم البته یک مقدارش حقوق کارمندان دولت است و بقیه را در مسائل تولیدی و اقتصادی و صنعتی و پیشرفت‌های مملکتی خرج می‌کنیم پس یک وقتی به خاطر دماگوژی و عوامفریبی آقای دکتر الموتی خاطرشان هست صحبت از اقتصاد بدون نفت می‌شد آن صحبت‌ها هست صحبت از اقتصاد بدون نفت می‌شد آن صحبت‌ها تمام شد آن صحبت‌ها همان وقت هم احمقانه بوده و از حلقوم هر کسی درآمده حرف بچگانه و بسیار بسیار بی‌ارزشی بوده ما اقتصادمان به موازات اقتصاد نفتی‌مان به جلو می‌رود، ما امروز صادرات غیر نفتی‌مان به ۴ میلیارد و ۵۰۰ هزار تومان رسیده در صورتی که همین صادرات در چند سال پیش ۴۰۰ میلیون تومان بوده به این ترتیب اگر به موازات غیر نفتی اقتصاد نفتی را هم در امر توسعه کشور اختصاص بدهیم آیا این جرم دولت است؟ از یک بودجه به عنوان مخالف چه جور ایراد می‌گیرید اولویت‌ها را قبول ندارید صنعت و کشاورزی و سدسازی و این مسائل را قبول ندارید هی می‌پرسید کو؟ یک کمی صبر می‌خواهد باید عرض کنم که این نتیجه کار دهه اول انقلاب است و دهه دوم انقلاب که مصادف است با اتمام دو برنامه عمرانی پنجم و ششم مملکت ما بدون تردید از لحاظ اقتصادی و اجتماعی و بهداشتی در بین ۲۰ کشور پیشرفته درجه یک جهان قرار خواهیم گرفت می‌دانید چون شاهنشاه ما آنچه را که از ابتدای سلطنتش تاکنون گفته و آنچه را که او امر صادر کرده و آنچه را که ارشاد کرده و پیش‌بینی کرده طابق‌النعل بالنعل به مرحله عمل درآمده است.

و اما راجع به بودجه عظیم و افتخارآمیز و پر اهمیت سال ۱۳۵۳ که کارنامه زرین و درخشان دولت خدمتگزار هویداست بنده با کمال افتخار و مباهات نه به عنوان دفاع از آن بلکه در تشریح و توصیف خصوصیات و ارزش معنوی و مادی و انسانی و نتایجی که برای ملت ایران خواهد داشت، مطالبی به عرض هم مسلکان محترم برسانم. تمام این پیشرفت‌ها و ترقیات و بلند آوازه شدن ایران در پهنه گیتی نتیجه سیاست مدبرانه شاهنشاه عظیم‌الشان ما محمدرضا شاه پهلوی آریامهر می‌باشد که توانسته است با انقلاب سفید اجتماعی که مبتکر و الهام‌دهنده آن بودند مملکت ما به جایی برسد که امروز در همه جای دنیا از ثروت و غنا و ترقی و تعالی و امنیت سیاسی داخلی و خارجی آن گفتگو شود و شاهنشاه ما را به عنوان یک سیاستمدار عالیقدر در دنیای امروز بشناسند و بستایند. این طبیعی است که با چنین موهبتی که به خواست خداوند بزرگ و رهبری و ارشاد عالی شاهنشاه ما نصیب ملت کهنسال ایران گردیده باید ترقیات عالی‌تر و بالاتر را برای این ملک و ملت منتظر بود که انشاءالله در آخر برنامه ششم و یا انتهای دهه دوم انقلاب ایران عزیز ما با سربلندی و افتخار در جمیع شئون اقتصادی - صنعتی - اجتماعی - فرهنگی و بهداشتی جزء بیست کشور بسیار مترقی دنیا قرار گرفته از دروازه تمدن بزرگ که به حق و با شایستگی در انتظار آن هستیم بگذرد.

۱- بودجه حاضر نه تنها از لحاظ کمی و کیفی اعجاب‌انگیز و تحسین‌آمیز است بلکه در تاریخ مشروطیت ایران بودجه‌ای است که براساس نظام جدید علمی و فنی بودجه‌ای تهیه و تدوین گردیده که دولت خدمتگزار هویدا با سربلندی به ساحت مقدس مجلس شورای ملی تقدیم نموده است.

۲- یکی دیگر از مختصات این بودجه که از هر لحاظ شایان توجه و اهمیت است این است که انعطاف کافی بین دو سال مالی به وجود می‌آورد به طوری که دستگاه‌های اجرایی می‌توانند خود را در موقع خود برای ایفای مسئولیت‌ها و اجرای برنامه‌هایی که برای سال آینده مالی در نظر گرفته شده آماده سازند و تعهدات لازم را برای به ثمر رساندن طرح‌های مختلف پذیرا شوند.

۳- نکته بسیار جالب این بودجه با مقایسه به بودجه‌های سال‌های قبل این است که موفقیت و پیروزی کامل دولت در زمینه اداره کامل امور نفتی و تعیین بهای نفت از طرف خود اجازه داده است که با تأمین منابع بیشتر برای عمران و توسعه اجتماعی و اقتصادی کشور از تکیه بر اعتبارات بانکی کاسته شود و بالاخص تا اندازه‌ای تورم جهانی قیمت‌ها که ناچار از طریق واردات در اقتصاد کشور ما اثر می‌گذاشته جبران گردد.

۴- این بودجه عظیم‌ترین بودجه تاریخ ایران است که رقم کل آن در سال ۱۳۵۳، ۰۸۹/۱ میلیارد ریال بالغ می‌شود که با ۳۵ درصد افزایش نسبت به امسال ثابت می‌کند که دولت چه پیشرفت‌های عظیمی در زمینه تهیه درآمد و مصارف آن در درجه اول برای آموزش و پرورش - بهداشت و درمان و تعذیه - تأمین رفاه اجتماعی - تهیه مسکن و امر کشاورزی و آبادانی روستاها و سایر برنامه‌های ضروری داشته است.

برای این دولت واقعاً جای افتخار و مباهات است که توانسته هزینه سرانه هر دانش‌آموز را معادل ۲۶۰/۱۰ ریال در سال بپردازد و نیز برای سایر خدمات اجتماعی برای هر فرد ایرانی ۲۵۰/۲ ریال تخصیص دهد. باز هم باید عرض کنم بالا رفتن حداقل دریافتی کارمندان دولت از ۶۰۰۰ ریال به ۷۵۰۰ ریال خود نمونه دیگری از تلاش پیگیر دولت در زمینه رفاه عمومی و اجتماعی است که همه آنها را در ارقام زیر این بودجه با قاطعیت مشاهده می‌کنیم.

۵- یکی دیگر از مسائل شایان توجه و چشمگیر این بودجه توجه خاص و دادن اعتبار کافی به بخش کشاورزی و عمران روستاهای کشور است. زیرا ۵۷ درصد جمعیت کشور ساکن ۶۶ هزار روستاهای آزاد شده می‌باشند و بیش از ۳۸ درصد این جمعیت شاغل کشاورزی در زمینه‌های مختلف هستند و لذا هر گونه کوششی که در راه اشاعه خدمات اجتماعی و رفاهی در روستاها و برای کشاورزان معمول شود، اثر مطلوب و شایان توجهی در تعمیم عدالت اجتماعی خواهد داشت.

مثلاً در مورد اجرای کمک‌های اعتباری به کشاورزان که در این بودجه بیش از ۸ میلیارد ریال پیش‌بینی شده که با مقایسه به بودجه سال گذشته بیش از صددرصد افزایش یافته است.

غیر از این مطالب یک سلسله اقدامات در مورد حفظ و حمایت صنایع روستایی و هنرهای دستی کشاورزان و تقویت سایر منافع تولید و درآمد در دهات مورد نظر واقع شده است.

۶- تعادل بودجه

در اینجا باید عرض کنم که بودجه حاضر بودجه‌ای است متعادل در صورتی که عدم تعادل بودجه سال‌ها در این کشور بزرگترین حربه در دست مخالفین و اقلیت‌های پارلمانی بود و آن را به عنوان نقطه ضعف دولت‌ها می‌شمردند در صورتی که دولت خدمتگزار هویدا سال‌هاست بودجه متعادل ارائه می‌دهد بالاخص که این بودجه از لحاظ منابع و عدد و رقم و مصارف تولیدی و اقتصادی و فرهنگی و کشاورزی در نوع خود بی‌نظیر و شایان توجه و تحسین است و این تعادل بودجه برای حال و سال‌های آینده دلیل قدرت مالی دولت است و اگر مثلاً بودجه عمومی یک کشور در طول دوره پنج ساله نتواند تعادل نهایی یابد این امر به معنی آن است که خرج دولت بیش از دخل اوست و در آن صورت فشار بودجه‌ای دولت را ناگزیر به انتشار اسکناس جدید می‌کند و خوشبختانه در کشور ما این موضوع کوچکترین آثاری ندارد بلکه درآمد سرشار ما و بودجه متعادل تولیدی و اقتصادی ایران نشان‌دهنده اعتبار و استحکام پول آن است و به همین جهت است که تعادل بودجه اعم از این که تعادل سال به سال یا تعادل در یک دوره نسبتاً طولانی باشد مورد توجه دولت‌هاست.

اینک چندین سال است که بودجه عمومی کشور تعادل سالانه دارد و چندین سال نیز بودجه دارای تعادل محاسباتی بود بدین معنی که دولت مبلغ معینی هزینه علاوه بر درآمد تقبل می‌کرد با این فرض که در عمل از طریق صرفه‌جویی در هزینه‌ها مخارج آن را تأمین کند اما از لحاظ ارقام حتی با در نظر گرفتن اصلاح بودجه سال جاری که رقم بودجه واقعی امسال را نسبت به بودجه مصوب به طور قابل ملاحظه‌ای بالا می‌برد باز هم بودجه سال آینده کشور ۲۶۳ میلیارد و ۶۰۰ میلیون ریال از حیث درآمد و همین مبلغ نیز از حیث هزینه در بودجه امسال بیشتر می‌باشد. من در اینجا در ستون درآمد دولت فقط به یک نکته اشاره می‌کنم و رد می‌شوم زیرا با اشاره به این نکته ثابت می‌شود که درآمد دولت در همه زمینه‌ها بالاخص درآمد نفت و مالیات‌های مستقیم و غیرمستقیم به نحو شایسته‌ای بالا رفته و بالا رفتن میزان مالیات‌های مستقیم و غیرمستقیم نشان‌دهنده رشد اقتصادی و تولیدی و صنعتی و کشاورزی کشور ماست.

همچنین ۱۶ میلیارد دلار درآمد نفتی ایران که با ابتکار و پیش‌بینی و توانایی شاهنشاه محبوب در امر بین‌المللی نفت و حل مشکلات آن اخیراً عاید این مملکت شده است.

در حالی که در بودجه سال ۱۳۵۳ درآمد دولت از نفت ۴۴۵ میلیارد ریال تعیین گردید که این رقم به تنهایی ۲۷ میلیارد و ۲۰۰ میلیون ریال از کل درآمد بودجه عمومی دولت در سال ۵۱ بیشتر می‌باشد و لذا باید گفت با درآمد ۱۶ میلیارد دلار که اخیراً به همت پادشاه عظیم‌الشأن ما نصیب ملت ایران گردید به طور تحقیق مبلغ ۴۴۵ میلیارد ریال درآمد دولت از درآمد نفت در این بودجه تغییر خواهد کرد.

۷- اولویت‌های مصرف بودجه

در مورد این بودجه عظیم آنچه باید مورد توجه دقیق قرار گیرد کیفیت به مصرف رساندن آن است که حتی‌المقدور به جای خود و با رعایت الویت‌ها مصرف شود تا جایی که این بودجه را بررسی کرده‌ام می‌بینم که الویت‌هایی که در این بودجه منظور شده است به نیازهای بنیادی و اساسی مملکت و با عنایت به وضع طبقات مختلف مردم در نظر گرفته شده و باید کلید هدف‌های مملکتی را در بر بگیرد و به طور کلی باید عرض کنم که منطق اساسی تهیه این بودجه و خصوصیات آن بر مبنای تعیین اولویت‌ها به طور دقیق و حساب شده انجام گرفته است که امیدوارم با مصرف آن تمام هدف‌های ملت ایران از لحاظ کمی و کیفی برای یک زندگی مرفه و راحت‌تر تحت رهبری خردمندانه و ارشاد عالیه شاهنشاه آریامهر به مرحله اجرا و عمل درآید.

این بودجه منبعث از انقلاب شاه و ملت است که با توجه به جنبه‌های خاص اقتصادی و اجتماعی کشور تهیه شده است.

به عکس گذشته‌های دور بودجه کشور تنها سند درآمد و هزینه کشور نیست بلکه با توجه به جهت‌یابی‌های خاص اقتصادی و اجتماعی منبعث از اصول انقلاب شاه و ملت می‌باشد و بالاخص این بودجه در جهت نیل به هدف‌های اقتصادی و اجتماعی از سیاست‌های مذکور پیروی می‌نماید.

۹- یکی دیگر از مختصات این بودجه این است:

که در بودجه سال ۱۳۵۳ به عکس بودجه سال‌های قبل سعی شده است بین بودجه عمومی و بودجه برنامه‌ای پنج ساله تلفیقی به عمل آید زیرا ارقام مربوط به برنامه پنج ساله عمرانی و اقتصادی کشور به پنج قسمت تقسیم گردیده و برای هر سال از پنج سال برنامه عمرانی بودجه عمرانی خاصی پیش‌بینی گردیده است که بدون تردید این بودجه با بودجه عمومی کشور تلفیق می‌گردد.

و اما سیاست‌های پیش‌بینی شده در تنظیم بودجه سال ۱۳۵۳.

با امعان نظر بیشتر برنامه‌های اجتماعی و اقتصادی مملکت و بالاخص نظر عالی دولت در جهت موفقیت و رسیدن به هدف‌های انقلاب سفید ایران که اساس آن دموکراسی اقتصادی عدالت اجتماعی و بالا رفتن زندگی افراد ایرانی و بهزیستی آنان قرار دارد و از جمله مهمترین طرق رسیدن به چنین هدفی.

۱- صنعتی شدن کشور

۲- توجه به امر کشاورزی شدید می‌باشد که دولت خدمتگزار هویدا همه این موارد را در بودجه سال ۱۳۵۳ پیش‌بینی کرده است و به طور کلی با اجرای این برنامه‌ها و صرف مبالغ عمرانی این بودجه سیاست رفاهی و خدمات اجتماعی و تأمین اجتماعی نیز انجام می‌شود.

و لذا باید گفت:

سیاست‌های بودجه کشور در سال ۱۳۵۳ به شرح زیر می‌باشد:

۱- صنعتی شدن کشور

همان طوری که در برنامه‌های عمرانی چهارم و پنجم پیش‌بینی گردیده است یکی از مهمترین و بالاترین هدف‌های کشور برای رسیدن به زندگی افتخارآمیز ملت ایران گسترش صنایع کشور و تبدیل کشور به یک کشور صنعتی است.

مثلاً:

۱- صنایع سرمایه‌ای و تولیدی

۲- صنایع کشاورزی و روستایی و تهیه مواد غذایی

۳- ایجاد صنعت ذوب‌آهن

۴- گسترش صنایع نفت

۵- صنعت پتروشیمی

۶- صنایع چوب و کاغذ

به وسیله دولت یا تشویق بخش خصوصی بدین منظور می‌باشد که در اجرای این سیاست مبلغ ۳۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون ریال جهت صنعتی شدن کشور پیش‌بینی شده است.

زیرا با توجه به این که روز به روز نیروی انسانی شاغل در بخش کشاورزی به بخش صنعت روی می‌آورد و به علاوه نیروی انسانی بخش صنعتی باید افزایش یابد تا کشور بتواند از نظر داشتن افراد جامع و مطلع و با تجربه در امور صنایع مستغنی شود و با توجه به این که بخش مهمی از محصول ناخالص ملی باید در بخش صنعتی به دست آید حتماً اعتباری که به بخش صنعتی داده می‌شود باید افزایش یابد تا کشور بتواند به هدف‌ها و آرمان‌های خود در خصوص صنعتی شدن موفق گردد.

۲- توجه به توسعه و بسط و گسترش کشاورزی

با همه پیشرفت‌ها در امر صنعتی شدن کشور معهذا دولت خدمتگزار هویدا توسعه و گسترش و ازدیاد تولید محصولات کشاورزی و پیشرفت صنایع مواد غذایی و تهیه مواد پروتئینی و بالاخص مکانیزاسیون کشاورزی را وجهه همت خود قرار داده است.

منظور عمده از انجام این برنامه این است که مواد خام و مواد غذایی که همواره قیمت آن در خارج از کشور رو به فزونی است و اکثراً نایاب یا کمیاب است بتوان در داخل کشور تهیه کرد و احتیاجات و مصرف مملکت را از طریق کشاورزی جدید و برداشت حداکثر محصول عملی نمود از سوی دیگر با اقبال نیروی انسانی از بخش کشاورزی به بخش صنعتی باید با مکانیزاسیون کشاورزی کم بود نیروی انسانی را در امر تولید کشاورزی و بالا بردن میزان آن جبران نمود و همین یکی از سیاست‌های ملی دولت در تهیه این بودجه و برنامه‌ریزی است که بدون این که کمبودی در امر تولید کشاورزی حاصل شود بخش صنعتی هم بتواند نیروی انسانی مورد احتیاج خود را جذب نماید و به طور خلاصه سیاست دولت در بودجه سال ۱۳۵۳ از لحاظ کشاورزی عبارت است از:

بهبود کارآیی و بهره‌وری کشاورزی و کمک به مکانیزاسیون کشاورزی و سرانجام افزایش محصول کشاورزی در کشور است.

با عرض این مقدمه به استحضار نمایندگان محترم مجلس شورای ملی می‌رساند که این بودجه آن قدر شایان توجه و اهمیت است که نیازی به دفاع از آن نیست زیرا به نظر اینجانب کوچکترین منقصتی در آن پیدا نمی‌شود بودجه‌ای که با تدبیر و محاسبه دقیق و دوراندیشی به دست متخصصین با صلاحیت و پر تجربه دولت تهیه شده تا بتواند با اجرای صحیح آن بیش از پیش امکانات آبادانی و پیشرفت و گسترش را در جمیع شئون اقتصادی - اجتماعی - صنعتی - کشاورزی - فرهنگی و بهداشتی برای ملک و ملت ایران به وجود آورد. اطمینان دارم که خرج چنین بودجه عظیمی با توجه به اولویت‌ها و به دست متخصصین ایرانی در رشته‌های مختلف و ادامه همین رویه به صورت تصاعدی تا انتهای برنامه پنجم همه شئون این مملکت با پیشرفت‌های قابل ملاحظه و چشمگیری مواجه خواهد شد که بلاشک باعث اعجاب جهانیان گردیده مقام و منزلت ایران و عظمت و بزرگی آن در طول تاریخ ۲۵۰۰ ساله بیش از آنچه در حیطه تصور هر انسانی است در دنیا بلند آوازه و پر شهرت بشود. بنابراین بنده دفاعی از این بودجه افتخارآمیز نمی‌کنم بلکه به عنوان یک نماینده اکثریت و موافق صددرصد این بودجه یک قسمت از بودجه مزبور را که مربوط به امر کشاورزی و منابع طبیعی و امر تعاون و عمران و آبادانی روستاها و بهزیستی کشاورزان است و نحوه ازدیاد تولید هر چه بیشتر محصولات کشاورزی است. از پشت این تریبون به عرض می‌رسانم.

وزارت تعاون و امور روستاها یکی از سازمان‌های پر اهمیت و پر کار و پر گسترش کشور ماست که در بودجه حاضر مبلغی در حدود ۹ میلیارد و ۳۰۵ میلیون ریال برای مصارف آن و پیشرفت و عمران و آبادانی روستاها و بهزیستی کشاورزان و بالا بردن میزان تولیدات کشاورزی و تعلیم آموزش روستائیان و امر بهداشت آنان و هزاران مسائل دیگری که مربوط به زندگی ۵۷ درصد از جمعیت در ۶۶ هزار دهکده است پیش‌بینی گردیده. مسئله مهمی که در تاریخ کهنسال این مملکت و بالاخص تاریخ ده ساله اخیر و در شروع انقلاب سفید شاه و ملت که با ابتکار و الهام رهبر خردمند و داهی ایران انجام گردیده و ملت شاهدوست و وطن‌پرست ایرانی آن را به جان و دل قبول کرده و به ندای شاهنشاه خود پاسخ مثبت داده و مالکین با میل و رغبت برای پیشرفت و آبادانی مملکت و امنیت هر چه بیشتر این سرزمین ۶۶ هزار دهکده خود را در چهارچوب قانون اصلاحات ارضی منشور اول انقلاب شاه و ملت قرار داده که با فعالیت و کارآیی صاحب‌منصبان وزارت تعاون تمام مراحل سه گانه اصلاحات ارضی به خوبی پایان پذیرفته به طوری که امروزه کشاورزی در ایران وجود ندارد که در زمینی زراعت کند که مال او نباشد و یا مجبور باشد مثل گذشته بهره آن را به ارباب بدهد.

اصل اول انقلاب شاه و ملت آن چنان شایان توجه است و قانون اصلاحات ارضی ایران آن چنان کامل و رسا و مطابق با مقتضیات و احتیاجات روز وضع و تدوین شده که بسیاری از کشورهای جهان از روی آن الگو و نمونه برداشته‌اند و لذا جا دارد که به حق و با اولویت هر چه تمام‌تر قانون اصلاحات ارضی و اجرای کامل و صحیح آن را که امروز برای العین می‌بینیم اصل اول انقلاب و شاه بیت آن بدانیم.

چنانچه پادشاه دانشمند و اندیشمند ما در موارد مختلف فرمودند:

بزرگترین واقعه سلطنت من اصلاحات ارضی و تقسیم زمین بین کشاورزان است.

حال که اصلاحات ارضی ایران کماهو حقه و با قاطعیت و واقعیت به ثمر رسیده و به دنبال آن وزارت تعاون و امور روستاها تشکیل گردید باید با مالک نمودن کشاورزان در زمین‌های مورد کشت و زرع خود تمام وسائل و امکانات زراعت شدید بهره‌برداری کامل از منابع طبیعت امکانات زندگی راحت و مرفه و داشتن درآمد کافی و دادن آموزش در زمینه‌های کشاورزی علمی و بهداشتی و آبادانی و خلاصه آنچه مربوط به بهزیستی کشاورزان و مولدین ثروت ما می‌شود و چهره روستاها را تغییر می‌دهد به ثروت ملی ما می‌افزاید و ما را در دنیای بزرگ امروز سربلند و سرفرازتر می‌کند که با رهبری پادشاه عادل و دانشمند و اندیشمندی چون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر ملک و ملت ایران به این درجه از ترقی و تعالی می‌رسد که در همه جای عالم از آن به عنوان نمونه یاد می‌کنند. در اینجاست که باید عرض کنم بودجه بزرگ ۹ میلیارد و ۳۰۵ میلیون ریالی برای وزارت تعاون و امور روستاها و سازمان‌های مختلف آن که باید با همگامی و همکاری یکدیگر چهره روستاهای ما و زندگی روستانشینان و کشاورزان را تغییر دهند مبلغ زیادی نیست و انشاءالله در بودجه سال‌های آتی این مبلغ به چندین برابر خواهد رسید یکی از برنامه‌های وزارت تعاون و امور روستاها در زمینه اصلاحات ارضی و بودجه‌ای که برای آن تصویب می‌فرمایند مسائل زیر است که با جزئیات آن به اطلاع نمایندگان می‌رسانم:

برنامه سازمان اصلاحات ارضی در سال ۱۳۵۳

۱- انجام کارهای باقیمانده مربوط به مراحل اول و دوم قانون

۲- انجام امور باقیمانده مربوط به قانون تقسیم و فروش املاک مورد اجاره به زارعین مستأجر و قانون مواد الحاقی به آن.

۳- انجام امور باقیمانده مربوط به قانون اجازه تبدیل با حسن و واگذاری دهات و مزارع موقوفه عام به زارعین صاحب نسق.

۴- اجرای مقررات قانون فروش عرصه و اعیان باغات مشمول مواد ۲۷ و ۲۸ آئین‌نام اصلاحات ارضی.

۵- خرید و تقسیم باقیمانده شالیزارهای مازاد بر سی هکتار در استان‌های مازندران و گیلان.

۶- نظارت در وضع بهره‌برداری از اراضی مکانیزه.

۷- تعیین تکلیف املاک مسلوب‌المنفعه و بایر متعلق به دولت براساس قانون مصوب ۲۳/۸/۱۳۵۲

۸- اجرای قوانین مربوط به واگذاری و عمران اراضی بایر و موات

۹- وصول قبوض بدهی زارعین و تحویل باقیمانده قبوض بدهی زارعین به شعب بانک تعاون کشاورزی

۱۰- اجرای تسهیلات دولت در مورد حوزه مالکانی که بهای املاک آنها باید نقداً پرداخت شود.

۱۱- اجرای مقررات ماده ۵ قانون تقسیم و فروش املاک مورد اجاره به زارعین مستأجر

۱۲- اجرای مقررات آئین‌نامه مراتع موضوع ماده ۲۵ آئین‌نامه اصلاحات ارضی مصوب کمیسیون خاص مشترک مجلسین.

۱۳- اجرای ماده ۱۶ قانون اصلاحات ارضی به منظور جلوگیری از استقرار اراضی تقسیم شده و نظارت کامل در نقل و انتقال نسق زارعین و اجاره استقرار و فروش اراضی مزروعی براساس تبصره ۷ ماده فوق

۱۴- اجرای مقررات قانون خرید اراضی کشاورزی برای تأمین نیازمندی‌های صنعتی و معدنی

۱۵- اجرای آن قسمت از قانون استرداد اراضی واگذاری از زارعین معتاد بی‌مواد مخدر که به عهده سازمان اصلاحات ارضی محول شده است.

۱۶- تعیین تعداد واقعی زارعین در کشور که در مقررات قوانین اصلاحات ارضی منتفع و صاحب آب و زمین شده‌اند.

۱۷- اجرای امور باقیمانده خالصه

۱۸- ارسال گزارش اشتباهات مربوط به مراحل مختلفه قوانین اصلاحات ارضی و گزارش‌های معاملات غیرمجاز به شورای اصلاحات ارضی

۱۹- اجرای مقررات قانون مصوب ۲۳/۸/۵۲ موضوع تعیین تکلیف نسق‌های زراعی مترو که زارعین مستأجر مشمول قانون تقسیم و فروش املاک مورد اجاره به زارعین مستأجر

۲۰- اجرای ماده ۱۷ قانون اصلاحی قانون اصلاحات ارضی برای نقشه‌برداری اراضی مزروعی که به زارعین واگذار شده در صورت تأمین اعتبار نقشه‌برداری

۲۱- تعیین تکلیف قطعی باقیمانده املاک تملیکی بانک تعاون کشاورزی ایران

۲۲- اجرای قسمت اخیر ماده ۸ قانون اصلاحی قانون اصلاحات ارضی در مورد اخذ جریمه از مالکین متملک مرحله اول قانون.

۲۳- اجرای ماده ۱۳ قانون اصلاحی قانون اصلاحات ارضی موضوع اعتراض به قیمت املاک مشمول مرحله اول قانون که به دولت منتقل شده.

۲۴- تعیین میزان اراضی بایر و ساحلی و خالصه متعلق به دولت در استان‌های مازندران - گیلان و خوزستان.

۲۵- جمع‌آوری و تهیه آمار و اطلاعات از نتایج اجرای قوانین اصلاحات ارضی.

بیمه‌های اجتماعی روستائیان

به فرمان مطاع اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر، اقدام در جهت تحقق بیمه‌های اجتماعی روستائیان از تاریخ ۱۵/۷/۴۷ آغاز گردید و با انجام مطالعات و بررسی‌های لازم اولین لایحه قانون بیمه‌های اجتماعی روستائیان در ۲۲ ماده و ۱۰ تبصره تنظیم و پس از تصویب مجلسین در تاریخ ۸/۳/۴۸ ابلاغ گردید.

براساس آئین‌نامه اجرایی ماده ۱۶ قانون و مصوبات هیأت دولت مستند به ماده ۳ قانون مذکور ابتدا بیمه درمان روستائیان عضو شرکت‌های سهامی زراعی و افراد خانواده تحت تکفل آنها جامه عمل پوشید و سپس به تدریج نسبت به بیمه درمانی روستائیان عضو شرکت‌های تعاونی روستایی واقع در منطقه عمل شرکت‌های سهامی زراعی واقع در استان‌های کرمانشاهان، سیستان و بلوچستان و همچنین اعضا شرکت‌های تعاونی تولید روستایی و افراد خانواده تحت تکفل آنها اقدام گردید.

آمار فعالیت‌های سازمان بیمه‌های اجتماعی روستائیان از بدو تأسیس تا پایان مهرماه ۱۳۵۲ به شرح زیر اعلام می‌گردد:

۱- تعداد بیمه‌شدگان سازمان که برای آنها کارت صادر شده است ۱۴۴۴۵۱ نفر

۲- تعداد درمانگاه‌های مورد استفاده بیمه‌شدگان تا ۲۱/۹/۵۲ ۹۰ درمانگاه

الف- تعداد درمانگاه‌های اختصاصی سازمان:

	۸۳ درمانگاه
در شرکت‌های سهامی زراعی	۴۸ درمانگاه
در شرکت‌های تعاونی روستایی	۳۰ درمانگاه
در شرکت‌های تعاونی تولید روستایی	۵ درمانگاه

ب- تعداد درمانگاه‌های غیراختصاصی (سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی) ۲ درمانگاه

۳- تعداد مراجعین به درمانگاه‌ها از ابتدا تاکنون حدود ۱۳۷۴۳۲۲ نفر

۴- تعداد شرکت‌های تعاونی روستایی که اعضاء آنها از مزایای بیمه درمان برخوردارند ۱۴۷ شرکت.

۵- تعداد شرکت‌های سهامی زراعی که اعضاء آنها از مزایای بیمه درمان برخوردارند ۳۷ نفر

۶- تعداد شرکت‌های تعاونی تولید روستایی که اعضاء آنها از مزایای بیمه درمان برخوردارند ۵ نفر

۷- تعداد کمک پرستاران دوره دیده و مشغول در درمانگاه‌های سازمان ۹۷ نفر

۸- تعداد آمبولانس مورد استفاده در درمانگاه‌های سازمان ۳۸ دستگاه

بانک تعاون کشاورزی ایران

از روزی که شاهنشاه عظیم‌الشأن رضا شاه کبیر بانک تعاون کشاورزی امروز و بانک فلاحتی و صنعتی آن روز را در گوشه‌ای از ساختمان بانک ملی ایران افتتاح فرمودند بیش از چهل سال می‌گذرد ظرف این مدت مؤسسه‌ای که در روز افتتاح در یک اطاق کوچک و با سرمایه‌ای به میزان پنج میلیون ریال کار خود را شروع کرده بود هر سال بهتر و آماده‌تر از سال قبل به خدمتگزاری خود در راه توسعه کشاورزی و اعطاء وام و اعتبار به طبقه عظیمی از اجتماع ایران که کار آنها محصولات کشاورزی بود ادامه داد و با توجه به اوضاع و احوال و شرایط اقتصادی و اجتماعی روز به نحوی در توسعه کشاورزی ایران مؤثر واقع گردید.

بانکی که در روز افتتاح (۲۵ تیرماه ۱۳۱۲) کار خود را با سرمایه‌ای معادل پنج میلیون ریال آغاز نمود در ظرف ۲۹ سال قبل از انقلاب به تدریج سرمایه پنج میلیون ریالی را به پنج میلیون ریال و سازمان چند نفری را به یک شبکه وسیع در ۸۹ شهرستان و بخش گسترش داد.

بانکی که در سال ۱۳۱۲ با سرمایه و کمک مالی دولت فعالیت خود را شروع نمود و مهمترین وظیفه خود را تأمین نیازمندی‌های مالکان می‌دانست در دوران انقلاب به بانکی تبدیل شد که قسمتی از سهام آن را اتحادیه‌های تعاونی روستایی مالک شدند و در نتیجه ده‌ها نماینده آنان را در مجامع عمومی بانک شرکت نموده و از این راه موفق شدند در باب تمام امور بانک از جمله بودجه و خط‌مشی سالانه آن اخذ تصمیم نمایند.

با توجه به احتیاجات روزافزون کشاورزان و توسعه اقتصادی مملکت و توجه خاصی که به این طبقه از اجتماع ایران پیدا شده است سرمایه بانک در سال‌های مختلف به شرح زیر افزایش پیدا نموده است.

در سال ۱۳۱۲	۵	میلیون ریال
در سال ۱۳۱۵	۵/۲۲	میلیون ریال
در سال ۱۳۲۰	۳/۱۱۹	میلیون ریال
در سال ۱۳۲۵	۵/۲۲۲	میلیون ریال
در سال ۱۳۳۰	۴/۴۶۴	میلیون ریال
در سال ۱۳۳۵	۱/۶۷۹	میلیون ریال
در سال ۱۳۴۰	۶/۴۷۱۷	میلیون ریال
در سال ۱۳۴۵	۲/۹۳۳۴	میلیون ریال
در سال ۱۳۵۰	۱۱۹۳۶	میلیون ریال
در سال ۱۳۵۱	۱۳۲۱۷	میلیون ریال

آماری مربوط به تعداد و مبلغ وام‌های پرداختی در مدت ۲۹ سال قبل از انقلاب و یازده سال بعد از آن نشان‌دهنده فعالیت روزافزون بانک می‌باشد.

بانک ظرف مدت ۲۹ سال قبل از انقلاب موفق شد فقط ۴۳۸۴۵۴ فقره وام به مبلغ ۹۳۴۰ میلیون ریال پرداخت نماید و در یازده سال بعد از انقلاب تعداد وام‌های پرداختی به ۳۵۶۴۵۳۴ فقره و مبلغ آن به ۶۸۳۵۰ میلیون ریال بالغ گردیده است که در مقایسه با دوران قبل از انقلاب از نظر تعداد و مبالغ پرداختی به ترتیب ۱/۸ و ۳/۷ برابر شده است.

سازمان ترویج و توسعه فعالیت‌های غیرکشاورزی

سازمان ترویج و توسعه فعالیت‌های غیرکشاورزی به منظور فراهم نمودن افزایش درآمد روستانشینان کشور و پرورش استعدادهای فنی و هنری با استفاده از ایام بیکاری آنان و ایجاد اشتغال برای روستائیان در فعالیت‌های غیرکشاورزی طبق اساسنامه قانونی که در تاریخ ۵/۴/۵۰ به وزارت تعاون و امور روستاها ابلاغ گردیده تشکیل و از بدو تأسیس تاکنون در راه تحقق هدف‌های خویش و براساس وظایف قانونی اقداماتی به این شرح معمول داشته است:

الف- بررسی و تحقیق درباره صنایع دستی روستایی و بررسی و تحقیق درباره تشخیص و تعیین مناطقی که برای توسعه و ترویج فعالیت‌های غیرکشاورزی مناسب می‌باشد.

۱- بررسی‌های اقتصادی و اجتماعی

۲- تحقیق در ابزار و وسائل و مراحل تولید

۳- بازاریابی

۴- طرح و نقشه

ب- آموزش روستائیان در زمینه فعالیت‌های غیرکشاورزی، برنامه آموزش سازمان عبارتند از:

۱- آموزش کارکنان

۲- آموزش در کارگاه‌های سازمان

۳- آموزش با استفاده از تسهیلات خانه‌های فرهنگ روستایی

۴- آموزش با استفاده از هنرستان‌ها

۵- آموزش در سطح خانوار از طریق توزیع مواد اولیه و وسایل و تجهیزات

ج- اشاعه و ترویج فعالیت‌های غیرکشاورزی در روستاها:

د- فراهم نمودن امکانات و تشکیلات و تجهیزات لازم برای تغییر و تبدیل محصولات کشاورزی و فرآورده‌های دامی

ه- تهیه طرح‌های لازم جهت توسعه و ترویج فعالیت‌های غیرکشاورزی

و- ایجاد کارگاه‌های لازم برای انجام وظایف مقرر در این اساسنامه و نظارت بر نحوه فعالیت آنها در این مورد کارگاه‌های ذیل ایجاد شده است:

کارگاه‌های نساجی - کارگاه خیاطی - کارگاه کش‌بافی - کارگاه‌های قالیبافی - کارگاه‌های سوزندوزی - کارگاه‌های رنگرزی.

ز- انجام عملیات بازرگانی:

خرید - خرده‌فروشی - عمده‌فروشی.

چ- ایجاد نمایشگاه

سازمان خانه‌های فرهنگ روستایی.

با انجام اصلاحات ارضی ایران اکثریت عظیمی از مردم میهن ما به دنیایی نو پای گذاشتند به دنیایی که دیگر اثری از بردگی‌های گذشته در آن وجود ندارد.

به دنیایی بیکران از امید و آرزو و فعالیت و پیروزی، ولی نباید تصور کرد که هدف از انجام برنامه اصلاحات ارضی ایران تنها واگذاری زمین به دهقانان ایرانی و بالنتیجه صرفاً رفاه مادی آنان می‌باشد بلکه به موازات واگذاری زمین، آشنایی در فعالیت‌های اجتماعی، امکان پرورش استعدادهای نهفته آنان در زمینه‌های مختلف و بالاخره آشنایی با جلوه‌های گوناگون انقلاب سفید ایران مورد توجه بوده است - اینها آرزو و یا خیال نبود بلکه برنامه زندگی اجتماعی دهقانان آزاد شده از بندها بود، برنامه‌ای که می‌بایست به مرحله عمل در می‌آمد و دهقانان آزاده هم وطن ما از انزوای همیشگی خود به دنیای فعال، متحرک و دور از خمودگی‌ها پای می‌گذاشت.

به منظور تحقق این هدف‌ها شاهنشاه آریامهر در بیست و سوم شهریور ماه ۴۷ فرمان تشکیل انجمن ملی خانه‌های فرهنگ روستایی را به ریاست عالیه والاحضرت همایون ولایتعهد توشیح فرمودند به دنبال صدور این فرمان سازمان خانه‌های فرهنگ روستایی به منظور فراهم نمودن مقدمات تشکیل خانه‌های فرهنگ روستایی در اقصی نقاط کشور مشغول به کار شد.

هدف‌های سازمان

هدف‌های سازمان خانه‌های فرهنگ روستایی با توجه به متن فرمان همایونی در مورد تشکیل انجمن ملی خانه‌های فرهنگ روستایی به ریاست عالیه والاحضرت همایون ولایتعهد عبارت است از:

• بالا بردن سطح اطلاعات عمومی و اجتماعی و ایجاد امکان پرورش استعدادهای ورزش و هنری و فنی روستائیان کشور.
• تقویت حسن مسئولیت اجتماعی و گسترش اصول و اندیشه تعاون و عادت به خدمات اجتماعی
• ارشاد افکار روستائیان در جهت پیشبرد برنامه‌های آبادانی کشور
• آشنایی روستائیان با فرهنگ و سنن ملی و اصول انقلاب سفید ایران
• استفاده از اوقات فراغت و بیکاری روستائیان در جهت مصالح اقتصادی - اجتماعی و سیاسی کشور.

علاوه بر اهداف مذکور سازمان خانه‌های فرهنگ روستایی اقدامات دیگری در جهت آموزش زنان و دختران روستایی و اصول بهداشت و تنظیم خانواده انجام داده است.

اقدامات انجام شده

۱- تشکیل یک هزار و یک (۱۰۰۱) خانه فرهنگ روستایی در مناطق مختلف مملکت.

۲- تعداد اعضای خانه‌های فرهنگ روستایی یکصد و پنجاه و شش هزار و هشتصد و دو (۱۵۶۸۰۲) نفر.

۳- تعداد جمعیت ساکنان حوزه فعالیت خانه‌های فرهنگ روستایی دو میلیون و شصت و شش هزار و هشتصد و پنجاه و شش (۲۰۶۶۸۵۶) نفر.

۴- تشکیل ۵۴۱ مهد کودک

۵- کودکانی که در این مهدها تحت تعلیم قرار می‌گیرند شانزده هزار و نهصد و شصت و پنج (۱۶۹۶۵) نفر.

۶- ترتیب برگزاری مسابقات ورزشی فوتبال و کشتی و والیبال در روستاها

۷- تشکیل ۲۴ انجمن ملی خانه‌های فرهنگ روستایی وابسته به انجمن مرکزی در استان‌ها و فرمانداری‌های کل و ۳۰ انجمن ملی خانه‌های فرهنگ روستایی وابسته به انجمن مرکزی در شهرستان‌های مختلف کشور.

۸- تشکیل کلاس‌های آموزشی برای متصدیان مهدهای کودک

۹- از بدو تشکیل انجمن ملی خانه‌های فرهنگ روستایی تا پایان آذر ماه جاری ۶۱ شماره مجله روستا در یک میلیون و دویست و بیست هزار (۱۲۲۰۰۰۰) نسخه و ۱۱۰ شماره روزنامه آیندگان روستا در سه میلیون و چهارصد و هفتاد و پنج (۳۴۷۵۰۰۰) نسخه منتشر و مجاناً بین اعضای خانه‌های فرهنگ روستایی و شرکت‌های تعاونی روستایی و شرکت‌های سهامی زراعی توزیع شده است.

۱۰- تا پایان آذر ماه در ۴۶۶ خانه فرهنگ روستایی باشگاه رادیویی و در ۱۰۶ خانه فرهنگ روستایی باشگاه تلویزیونی ایجاد شده است.

۱۱- تعداد ۷۷۰۵۱ جلد کتاب از محل عطیه سه میلیون ریالی علیاحضرت شهبانوی ایران تهیه و در اختیار خانه‌های فرهنگ روستایی قرار گرفته است.

۱۲- پلاژ روستازادگان به مساحت ۳۵ هکتار در سواحل شرقی دریای مازندران ایجاد گردیده و از تابستان امسال مورد استفاده روستازادگان قرار گرفت.

عمران و نوسازی روستاها

پس از انحلال وزارت تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی از ابتدای سال ۵۱ انجام کلیه وظایف دولت درباره عمران و نوسازی روستاها با حق اولویت اقدام در منطقه عمل شرکت‌های سهامی زراعی و شرکت‌های تعاونی روستایی به وزارت تعاون و امور روستاها واگذار شد و برای انجام وظایف مذکور سازمان عمران و نوسازی روستاها موجودیت یافت و شش طرح جداگانه‌ای که برای سال ۵۱ در زمینه عمران روستایی تدوین یافته بود به مرحله اجرا گذاشته شد این طرح‌ها عبارت بود از:

تأمین آب آشامیدنی و لوله‌کشی آب - تأسیسات و ساختمان‌های بهداشتی - تأسیسات همگانی و بهسازی محیط - برق روستاهای منفر - راه‌های روستایی و تجهیز و ساختمان دبستان‌های روستایی که مجموعاً دو هزار و نهصد و هفتاد و هشت پروژه به مبلغ دو میلیارد و پانصد و دوازده میلیون ریال را شامل می‌گردید طرح‌های مجتمع مذکور در ماه‌های خرداد و تیر ۵۱ جهت اجرا به وزارت تعاون و امور روستاها ابلاغ شد و در مرداد ماه نیز طرح ساختمان هشتاد و یک مرکز درمانی و بهداشتی روستایی با اعتباری به مبلغ یکصد و شصت و چهار میلیون ریال جهت اجرا مجدداً به این وزارت ابلاغ شد. علاوه بر این اعتباری شامل یکصد و چهل و سه میلیون ریال که برای موارد اضطراری و پیش‌بینی نشده منظور شده بود با تصویب شورای مرکزی هماهنگی امور عمران روستاها صرف تأمین آب آشامیدنی و لوله‌کشی - تأسیسات همگانی و بهسازی محیط و راه‌های روستایی گردید و نیز براساس اصلاحیه‌ای در اوایل اسفند ماه همین سال مبلغ دویست و شش میلیون و پنجاه هزار ریال به اعتبارات طرح‌های مذکور اضافه شد و بدین ترتیب جمع کل اعتبارات تخصیص یافته برای طرح‌های عمران و نوسازی روستاها در سال ۵۱ بالغ بر سه میلیارد و پنج میلیون و هشتصد هزار ریال گردید.

تکمیل پروژه‌های نیمه تمام سال ۱۳۵۰

تعداد ۸۲۹ پروژه عمران روستایی که در آخر سال ۵۰ به صورت نیمه تمام باقی مانده بود در سال ۵۱ و شش ماه نخستین سال ۵۲ به اتمام رسیدند این طرح‌ها عبارت بودند از ۲۴۵ پروژه تأمین آب آشامیدنی و لوله‌کشی - ۲۹۹ پروژه ایجاد تأسیسات ساختمان‌های بهداشتی ۷۹ پروژه ایجاد تأسیسات ساخمان‌های بهداشتی محیط ۱۱۱ پروژه ایجاد راه‌های روستایی ۶۷ پروژه تأمین برق روستاهای منفر - ۱۴ پروژه ایجاد ساختمان و تجهیز مدارس روستایی و ۱۴ پروژه ایجاد درمانگاه‌های روستایی:

اقدام در زمینه طرح‌های سال ۱۳۵۱

تعداد پروژه‌های خاتمه یافته تا پایان شهریور ماه سال ۵۲ جمعاً تعداد ۲۹۶۳ پروژه بدین شرح می‌باشد:

۸۵۶ پروژه تأمین آب آشامیدنی و لوله‌کشی - ۵۰۰ پروژه ایجاد تأسیسات و ساختمان‌های بهداشتی - ۴۹۹ پروژه ایجاد تأسیسات همگانی و بهسازی محیط - ۶۲ پروژه تأمین برق روستاهای منفرد - ۵۵۴ پروژه ساختمان راه‌های روستایی - ۴۵۴ پروژه ساختمان و تجهیز مدارس و ۳۸ پروژه ایجاد درمانگاه‌های روستایی.

عملیات اجرایی - مابقی طرح‌های مربوط به سال ۵۱ نیز همچنان ادامه دارد که به محض خاتمه بهره‌برداری از آنها آغاز خواهد شد.

از فعالیت دیگر این سازمان نیز که تشکیل انجمن‌های دهات در سراسر کشور می‌باشد نیز باید نام برد. تعداد انجمن‌های دهات متشکله در سراسر کشور تا پایان شهریور ماه سال ۵۲ جمعاً بالغ بر ۲۶۷۴۰ انجمن می‌باشد که ۳۷۸۶۲ روستا را در بر گرفته است.

اقدامات انجام شده مربوط به برنامه عمرانی پنجم کشور:

به منظور توزیع متعادل سرمایه‌گذاری و خدمات رفاهی و زیربنایی در جهت پوشش حداکثر جمعیت روستایی و تقلیل در تعداد بی‌شمار دهات در طول برنامه عمرانی پنجم تشکیل ۱۲۰۰ حوزه عمران روستایی در مناطق مختلف کشور پیش‌بینی شده است که حدود ۱۴ هزار روستا با جمعیتی معادل ده میلیون نفر را در بر می‌گیرد.

جهت بررسی و تعیین مراکز حوزه‌های عمران روستایی و دهات اقمار آن در سال ۱۳۵۲ طبق طرح زمان‌بندی شده، چهار گروه تحقیقاتی با شرکت نمایندگان این سازمان و مرکز تحقیقات و همچنین سازمان مرکزی تعاون روستایی مناطق مختلف کشور را در بازدید و بررسی قرار داده‌اند طی این بررسی‌ها اسامی و مشخصات چهارصد و چهل و دو حوزه عمرانی روستایی انتخاب شده حاوی نقشه و کروکی محل، وضع طبیعی - تعداد جمعیت تعداد و نوع تأسیسات عمرانی، تعداد و نوع سازمان‌های اجتماعی و اقتصادی و منابع تأمین آب، تهیه و تدوین و ثبت گردیده است. در انجام این برنامه با در میان گذاشتن طرح و اقدامات مقدماتی انجام شده از نظریات مشورتی استانداران و فرمانداران کل نیز بهره‌گیری شده است.

طرح‌های عمران روستایی در سال ۱۳۵۲

طرح‌های این سازمان در زمینه عمران روستایی در سال ۵۲ عبارت است از:

۱- طرح تأسیسات زیربنایی روستاها با اعتباری به مبلغ دو میلیارد و ششصد و بیست و سه میلیون ریال که از محل این اعتبار پروژه‌های آب آشامیدنی و لوله‌کشی، تأسیسات و ساختمان‌های بهداشتی و راه‌های روستایی و تأسیسات همگانی و بهسازی محیط در مراکز ۹ حوزه عمران روستایی و پروژه‌های آب آشامیدنی و لوله‌کشی و راه‌های روستایی در روستاهای اقمار با بیش از ۲۵۰ نفر جمعیت اجرا خواهد شد.

۲- طرح تأسیسات زیربنایی روستاهای منفرد و پروژه‌های نیمه تمام با اعتباری به مبلغ دویست ریال که از محل اعتبار احتیاجات عمرانی روستاهای منفرد (خارج از حوزه‌های عمران روستایی) تأمین و همچنین نسبت به اتمام پروژه‌های نیمه تمام سال ۱۳۵۱ اقدام خواهد شد.

۳- فعالیت آموزش روستائیان و مأمورین عمران و نوسازی روستاها با اعتباری به مبلغ سی و هفت میلیون ریال.

۴- فعالیت مرمت اساسی و نگهداری راه‌های روستایی با اعتباری به مبلغ سی میلیون ریال

۵- فعالیت تأمین خدمات و تجهیزات زیر بنایی روستاها با اعتباری به مبلغ دویست و شصت و نه میلیون ریال.

۶- فعالیت مطالعه و تعیین حوزه‌های عمران روستایی با اعتباری به مبلغ بیست میلیون ریال ضمن تدوین دستورالعمل فعالیت‌های اجرایی سازمان در زمینه‌های مختلف عمران و نوسازی و نیز برنامه‌های آموزشی مختلف جهت هماهنگ ساختن این فعالیت‌ها و بهره‌گیری بیشتر و متوازن این دستورالعمل‌ها به ادارات کل تعاون و امور روستاهای استان‌ها و فرمانداری‌ها ابلاغ گردید و نیز در اجرای ماده هشت آئین‌نامه مصوب مورخ دوازدهم خرداد ماه ۵۲ هیئت وزیران (موضوع تبصره ۲ ماده ۱۵ قانون برنامه و بودجه کشور) وزارت تعاون و امور روستاها، اختیارات و مسئولیت‌های خود در مورد اجرای طرح تأسیسات زیربنایی روستاها و همچنین طرح تأسیسات زیربنایی روستاهای منفرد و پروژه‌های نیمه تمام را به آقایان استانداران و فرمانداران کل تفویض نمود که براساس اعتبار تخصیص داده شده با رعایت کامل قوانین و مقررات مربوط و مفاد آئین‌نامه مربوطه مورد اقدام قرار گیرد.

سازمان مرکزی تعاون

به منظور تأمین رفاه عموم افراد ملت ایران و بهبود زندگی آنان و تعدیل بهای مایحتاج عمومی و با توجه به این که شرکت‌های تعاونی از عوامل مؤثر تقلیل بهای کالاها و همچنین توسعه اقتصادی و اجتماعی می‌باشند و با توجه به این که جوابگوی نیازمندی‌های آینده جوامع بشری در درجه اول مؤسسات تعاونی خواهند بود و این مؤسسات اساس تحقیق اقتصاد دموکراتیک هستند و در زندگی کشاورزی امور کارگری همچنین در سایر رشته‌های اقتصادی پایه زندگی روزمره همه جوامع و افراد به شمار می‌روند و هر قدر کمیت و کیفیت آنها در جامعه نوین ایرانی توسعه یابد نتایج انقلاب بیشتر و بهتر تحقق خواهد یافت. به این جهت در اجرای اوامر اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر و به منظور تهیه موجبات پیشرفت و حمایت از فعالیت‌های تعاونی و ایجاد هماهنگی در امور شرکت‌های تعاونی و اعطای کمک‌های لازم و تربیت و تجهیز نیروی انسانی مورد لزوم تعاونی‌ها و استقرار نظام تعاون در رشته‌های مختلف اقتصادی و تمرکز امور شرکت‌های اتحادیه‌های تعاونی غیرروستایی و نظارت بر فعالیت‌های آنها سازمان مرکزی تعاون تشکیل شد. اهم اقدامات انجام شده سازمان مرکزی تعاون تا این تاریخ به قرار زیر است:

۱- طرح و برنامه‌ریزی و مطالعه و در قوانین تعاونی سایر کشورها.

۲- چاپ نشریات تعاونی به منظور تفهیم و تعمیم اصول و مفاهیم تعاون در سطح کشور.

۳- تشکیل دوره‌های مخصوص به منظور آموزش و ارشاد تعاون

۴- تشکیل سمینارهای آموزشی در جهت آموزش مدیران شرکت‌های تعاونی

۵- بازدید از فروشگاه‌های مختلف شرکت‌های تعاونی شهری و غیرکارگری

۶- تهیه اساسنامه‌های نمونه و راهنمای تشکیل شرکت‌ها و سازمان‌های تعاونی

۷- تهیه و تنظیم گفتارهای رادیویی و تلویزیونی

۸- تشکیل کلاس‌های آموزشی حین خدمت

۹- آموزش عمومی تعاون به وسیله اعزام گروه‌های مختلف به شهرها

۱۰- تشکیل دوره‌های آموزش منطقه‌ای تعاون به منظور آشنایی مسئولان تعاونی با مفاهیم و اصول تعاون

۱۱- اعزام بازرسان ویژه به منظور بررسی قیمت در فروشگاه‌های تعاونی

شرکت‌های سهامی زراعی و شرکت‌های تعاونی تولید روستایی

از تاریخ تصویب قانون تشکیل شرکت‌های سهامی زراعی چهارم بهمن ماه یک هزار و سیصد و چهل و شش ۴/۱۱/۱۳۴۶ آذر ماه سال جاری اقداماتی به شرح زیر انجام شده است:

۱- تشکیل پنجاه و سه (۵۳) شرکت سهامی زراعی در چهارصد و شش (۴۰۶) قریه.

مبلغ سهام در بدو تشکیل بالغ بر هشتصد و بیست و دو میلیون و هفتصد و بیست و شش هزار ریال (۸۲۲۷۲۶۰۰۰) ریال بوده است.

۲- پنجاه و سه (۵۳) شرکت سهامی زراعی تشکیل شده هیجده هزار و چهارصد و بیست و هشت (۱۸۴۲۸) خانوار زارع صاحب نسق یا جمعیتی بالغ بر نود و نه هزار و هفتصد و پنجاه و شش (۹۹۷۵۶) نفر متشکل و ذی‌سهم شده‌اند.

در محدوده شرکت‌های تشکیل شده کلاً جمعیتی معادل یکصد و شصت و دو هزار و چهارصد و هشتاد (۱۶۲۴۸۰) نفر سکونت دارند.

۳- سطح کشت در سال زراعی ۵۳- ۵۲ به هشتاد و هفت هزار (۸۷۰۰۰) هکتار بالغ خواهد شد.

۴- تولید سالیانه بیست و هفت (۲۷) شرکت سهامی زراعی که فعالیت آنها تا آخر سال یک هزار و سیصد و پنجاه و یک (۵۱) به مرحله تنظیم بیلان رسیده‌اند رقمی معادل یکصد و بیست و دو هزار و دویست و هشتاد و هفت تن انواع محصولات کشاورزی بوده است این رقم با مقایسه و با تولیدات کشاورزی همین مناطق در سال قبل از تشکیل شرکت‌ها معادل نود و سه درصد (۹۳٪) افزایش تولید داشته است.

سود ویژه همین شرکت‌ها در سال یک هزار و سیصد و پنجاه و یک (۵۱) معادل دویست و هفتاد و چهار میلیون و پانصد و هفتاد و هشت هزار و هشتاد و هفت ریال (۲۷۴۵۷۸۷۸۷) ریال بوده است که با مقایسه با سال قبل از تشکیل شرکت‌ها یکصد و هفتاد و شش درصد (۱۷۶٪) افزایش یافته.

۵- دامداری در این شرکت‌ها به تدریج شروع و توسعه یافته که در سال یک هزار و سیصد و پنجاه و دو (۵۲) به بیش از نود و چهار هزار (۹۴۰۰۰) رأس گوسفند داشتی و دویست و پنجاه و هفت هزار (۲۵۷۰۰۰) رأس گوسفند پرواری رسیده است که متعلق به سهامداران و شرکت است.

۶- در دو شرکت سهامی زراعی آریامهر و شاه‌آباد، قائنات متجاوز از هفتصد و هشتاد خانه مناسب برای سهامداران احداث و مورد استفاده قرار گرفته است و در سایر شرکت‌ها کارخانه‌سازی ادامه دارد و ۲۵۴ در سال ۵۱ و ۶۰۶ خانه در سال جاری در دست ساختمان است که تعدادی از آنها به اتمام رسیده است.

۷- تاکنون در شرکت‌های سهامی زراعی بالغ بر پنج هزار و صد و هفتاد و هشت (۵۱۷۸) متر مربع قالی و بیست و یک هزار و یکصد و هشتاد و چهار (۲۱۱۸۴) متر پارچه ابریشمی بافته شده است. در زمینه ایجاد صنایع غذایی و کشاورزی در سطح وسیع هم اکنون گروهی از کارشناسان خارجی به اتفاق کارشناسان ایرانی مشغول مطالعه و بررسی می‌باشند.

تا صنایع غذایی و کشاورزی در این شرکت‌ها را مشخص و طرح‌های لازم را برای اجرا آماده نمایند.

۸- در زمینه فعالیت‌های مربوط به مهندسی زراعی تاکنون اقدامات لازم در شرکت‌های سهامی زراعی انجام شده است.

۹- از نظر تجهیز نیروی انسانی و تربیت تکنیسین و کارگران ماهر و متخصص برنامه‌های آموزشی در کلیه سطوح انجام شده و در دست انجام است و تاکنون یک هزار و سیصد و چهل و چهار (۱۳۴۴) نفر از بین سهامداران تحت آموزش لازم قرار گرفته و هم اکنون در این شرکت‌ها مشغول بکارند.

۱۰- تشکیل شرکت‌های تعاونی تولید و روستایی

تشکیل چهارده شرکت تعاونی تولید با تجمع شصت و نه قریه و مزرعه که برنامه کشت آن در سال زراعی ۵۲ - ۵۳ بالغ بر هشت هزار و نهصد و بیست و هشت هکتار (۸۹۲۸) خواهد شد.

۱۱- شرکت تعاونی تولید روستایی که تاکنون تشکیل شده مقدمات احداث شهرک‌های روستایی فراهم و هم اکنون ساختمان‌های عمومی و اختصاصی و تأسیسات آب و برق آنها در دست ساختمان است.

همچنین مقدمات احداث خانه‌های روستایی نیز در این شرکت‌ها فراهم شده و به تدریج به مورد اقدام گذارده خواهد شد.

تولیدات کشاورزی

فعالیت بررسی تولیدات و تأسیسات کشاورزی برای انجام بررسی‌ها و مطالعات لازم در مسائل مربوط به اقتصاد و صنایع کشاورزی کشور نتیجه‌گیری و اتخاذ سیاست‌های مؤثر در جهت حل این مسائل و ارائه پیشنهادات و توصیه‌های لازم در جهت تنظیم تولیدات کشاورزی کشور در سال ۴۹ به تصویب رسید و هدف‌ها و اقدامات انجام شده و در دست اقدام این فعالیت عبارتند از:

۱- اجرای برنامه مشترک مطالعاتی و تحقیقاتی چگونگی و نحوه استفاده از تابش اشعه گامای رادیواکتیو برای طولانی‌تر کردن دوره نگهداری سالم محصولات کشاورزی با همکاری مرکز اتمی دانشگاه تهران و انجام بررسی‌ها و مطالعات لازم بر روی محصولات رادیه شده در ایستگاه‌های انتخابی در مناطق مختلف کشور به منظور استفاده از نتایج حاصله در تعمیم و گسترش امر در سطح کشور.

۲- اجرای برنامه مشترک مطالعاتی و تحقیقاتی چگونگی و نحوه تقویت ارزش غذایی نان‌های کشور با همکاری انستیتو خواروبار و تغذیه ایران به منظور استفاده از نتایج مطالعات و بررسی‌های به عمل آمده در جهت رفع کمبودهای غذایی در کشور.

۳- انجام مطالعات و بررسی‌های لازم در مواقع جیره‌بندی مواد غذایی به منظور تهیه و تنظیم طرح‌های اجرایی برای آمادگی لازم در مواقع اضطراری و احتمالی آینده.

۴- انجام مطالعات و بررسی‌های لازم در زمینه چگونگی و نحوه اجرای برنامه‌های تضمین خرید و تثبیت قیمت محصولات عمده کشاورزی.

۵- پیش‌بینی احتیاجات مصرفی کشور به هر یک از اقلام عمده و اساسی کشاورزی و تهیه گزارشات مربوطه.

۶- انجام مطالعات و بررسی‌های لازم در زمینه چگونگی و طرق حفاظت و نگهداری و شرایط مناسب انبارداری و صنایع تبدیلی محصولات کشاورزی - تهیه طرح کارخانه غذای کودک - مطالعه و تضمینی خرید - محصولات کشاورزی و اقدامات انجام شده در این زمینه مسئله تضمینی محصولات کشاورزی - اجرای برنامه تقویت ارزش غذایی نان‌های کشور - بررسی‌های مربوط به جیره‌بندی مواد غذایی - مطالعات مربوط به تضمین خرید و تثبیت قیمت محصولات کشاورزی - بررسی‌های مربوط به پیش‌بینی احتیاجات مصرفی اقلام عمده کشاورزی و بالاخره انجام مطالعات و بررسی‌های لازم در زمینه چگونگی و طرق حفاظت و نگهداری و شرایط خوب نگاهداری محصولات کشاورزی و صنایع تبدیلی اعم از فعالیت‌های قسمت تولیدات کشاورزی می‌باشد.

سازمان تعاون مصرف شهر و روستا

برای رفاه و آسایش طبقات شهرنشین و روستاها وزارت تعاون و امور روستاها اقدام به تأسیس سازمان تعاون مصرف شهر و روستا نمود قبل از تأسیس سازمان نامبرده مایحتاج عمومی مردم شهر و روستانشین که اکثریت مردم کشور را تشکیل می‌دهند با دست‌اندرکاران بودن دلال‌ها و واسطه‌ها تهیه و با قیمت گزافی در دسترس مردم گذاشته می‌شد و این امر علاوه بر این که همه وقت اذهان این مردم را نسبت به ترقی بی‌اساس اجناس مورد احتیاج و شاید غیر مرغوب بودن آنها مشوب می‌نمود حس همکاری و امور تعاونی را بی‌اساس جلوه می‌داد. انقلاب شاه و مردم که امروز به حمدالله از برکت آن شهرنشین و روستانشین و بزرگ و کوچک از لحاظ سیاسی و اجتماعی و اقتصادی برخوردارند ایجاب می‌نمود که همگام و همزمان با به ثمر رسیدن آن با تشکیل شرکت‌های تعاونی و سازمان‌های مربوط به آن رفاه و آسایش همگانی تأمین شود.

برای نیل به این هدف و تحقق بخشیدن به اوامر شاهنشاه آریامهر وزارت تعاون و امور روستاها لایحه قانونی تشکیل این سازمان و انحلال فروشگاه فردوسی را به قوه مقننه تقدیم و در تاریخ چهارم دی ماه ۵۱ به تصویب رسید.

در اجرای قانونی تشکیل سازمان تعاون مصرف شهر و روستا و انحلال شرکت سهامی فروشگاه فردوسی اساسنامه قانونی سازمان برای تحقق بخشیدن به نیات بلند و گرانبهای شاهنشاه آریامهر با تلاش‌های پیگیر و مداوم مقام عالی وزارت اقدام به تأسیس شعبات فروش در مرکز و شهرستان‌ها نمود که موجبات خرید و فروش مستقیم محصولات شرکت‌های سهامی زراعی و شرکت‌ها و اتحادیه‌های تعاونی روستایی را بدون واسطه فراهم و تهیه مایحتاج زندگی و لوازم حرفه‌ای شهر و روستانشین را تأمین نماید به موازات چنین اقداماتی سازمان ملزم و متعهد گردید که نگاهداری و توزیع و فروش محصولات شرکت‌های تعاونی روستایی و امور وابسته به آن را به نحو احسن انجام و حتی تبدیل وظیفه‌بندی نماید قسمتی از کارهای انجام شده سازمان تعاون مصرف شهر و روستا از بدو تأسیس به این شرح است:

۱- با توجه به مقدمه بالا سازمان تعاون مصرف شهر و روستا در تاریخ ۲۷ فروردین ماه ۵۲ موجودیت یافت و شروع به کار نمود. در مرحله اول فعالیت این سازمان معطوف به این نکته گردید که هر چه زودتر شبکه‌های فروشگاهی خود را در سطح پایتخت و سپس در استان‌ها توسعه دهند. این سازمان با تلاش مداوم توانست در پایان اردیبهشت ماه سال جاری تعداد فروشگاه‌های خود را در سطح پایتخت آن هم در نقاط پر جمعیت و کم درآمد به ۵۰ واحد برساند و از آن تاریخ تدریجاً بر شعب خود افزوده است به طوری که در پایان شهریور ماه ۶۰ شعبه و در پایان سال ۵۲ مجموعاً سازمان تعاون مصرف شهر و روستا یکصد فروشگاه در تهران برای خدمت به مردم آماده خواهند نمود هم زمان با توسعه شبکه‌های فروشگاهی در پایتخت، فروشگاه‌های مجهز در شیراز و غازیان نیز تکمیل و برای انجام وظیفه‌ای که قانونگذار بر عهده آن محول کرده است آماده شد. ضمناً در اجرای اوامر شاهنشاه در سال جاری سه فروشگاه بزرگ در شهرهای زاهدان - زابل و ایرانشهر دائر گردید.

تأسیس یک باب سردخانه مجهز به انبارهای متعدد جزو برنامه سال جاری این سازمان است که به سرعت در حال پیشرفت می‌باشد و تا آخر سال جاری برای بهره‌برداری آماده خواهد شد. از برنامه‌های دیگر این سازمان که در دست اقدام است تأسیس دو فروشگاه بزرگ در شمال و جنوب تهران می‌باشد.

۲- به منظور عرضه نمو دن فعالیت‌های غیرکشاورزی کشاورزان، این سازمان مبادرت به تأسیس یک نمایشگاه نموده است که در آن محصولات شرکت‌های سهامی زراعی و صنایع دستی روستایی به معرض نمایش و فروش گذارده شده است این نمایشگاه در فروشگاه مرکز سازمان تعاون مصرف شهر و روستا در خیابان فردوسی واقع است.

۳- به منظور مهار کردن قیمت‌ها و جلوگیری از اجحاف کسبه جزء با تنظیم برنامه خاص اجناس مربوط به مواد غذایی و کالاهای مصرفی با حداقل هزینه به معرض فروش گذاشته شده و خواهد شد.

این اقدام سازمان موجب تقلیل قیمت‌ها در فروشگاه‌های مشابه گردیده است، بعضی از کالاها ۳۰٪ ارزانتر فروخته می‌شود.

۴- خرید محصولات کشاورزی روستائیان عضو شرکت‌های تعاونی روستایی از اهم برنامه‌های این سازمان است که با موفقیت انجام گردیده است بدین صورت که طبق توافق بین سازمان مرکزی تعاون روستایی و این سازمان در سال جاری بیست و یک هزار تن محصولات کشاورزی مانند برنج و حبوبات خریداری و ضمن تمرکز در انبارها به تدریج به معرض فروش گذاشته خواهد شد.

گسترش شبکه شرکت‌های تعاونی روستایی

در جهت توسعه شبکه شرکت‌های تعاونی روستایی تا پایان مهر ماه ۵۲ تعداد ۶۷۸۲ شرکت تعاونی در روستاهای مختلف تشکیل و تعداد ۲۱۷۹۶۱۳ نفر از کشاورزان مشمول قوانین و مقررات اصلاحات ارضی در این شرکت‌ها عضویت پیدا کرده‌اند و جمع سرمایه و ذخایر شرکت‌ها تا تاریخ مذکور به ۴۵۶۴۸۲۱۵۹۹ ریال بالغ شده است.

تعداد روستاهای واقع در حوزه عمل شرکت‌های تعاونی روستایی تا پایان مهر ماه سال ۵۲ به ۳۳۹۸۷ روستا بالغ می‌گردد.

ادغام شرکت‌های تعاونی روستایی در یکدیگر و ایجاد اتحادیه‌های تعاونی روستایی

اجرای برنامه ادغام شرکت‌های تعاونی روستایی کوچک و همجوار در یکدیگر که در حال حاضر هر یک به تنهایی حوزه عمل و فعالیت محدودی دارند، به منظور ایجاد واحدهای اقتصادی بزرگتر با نیروی مالی و انسانی بیشتر در جهت افزایش سطح درآمد دهقانان عضو شرکت‌های تعاونی روستایی که از چند سال قبل آغاز شده با تلاش و کوشش هر چه تمامتر در سطح مملکت دنبال می‌شود. در اجرای این برنامه تا پایان مهر ماه ۵۲ تعداد ۲۳۶۲ شرکت تعاونی روستایی در یکدیگر ادغام شده‌اند.

به منظور تمرکز نیروهای مادی و معنوی شرکت‌های تعاونی روستایی برای انجام خدمات بیشتر و بزرگتر به نفع دهقانان عضو، در شهرستان‌هایی که نیاز مشترک شرکت‌های تعاونی ایجاب می‌نموده است تاکنون تعداد ۱۲۹ اتحادیه تعاونی با عضویت ۶۴۵۸ شرکت و با سرمایه و ذخیره‌ای به مبلغ ۹۰۹/۶۵۶/۸۶۲/۱ ریال تشکیل گردیده که مشغول فعالیت می‌باشند.

بازاریابی و پرداخت وام

اتحادیه‌های تعاونی روستایی با داشتن نیروی انسانی مجهزتر و امکانات مالی وسیع‌تر توانسته‌اند خدمات ذی‌قیمتی در جهت تأمین منافع دهقانان عضو خود انجام دهند، منجمله با اجرای برنامه خرید مستقیم محصولات تولیدی دهقانان عضو شرکت‌ها و عرضه و فروش آنها بدون واسطه در بازارهای مناسب، اتحادیه‌ها موفق شده‌اند نقش خود را در طرد عوامل واسطه و سودجو و جلوگیری از سلف‌فروشی که بالمال موجب ازدیاد درآمد کشاورزان تولیدکننده بوده است به خوبی ایفا نمایند.

برای تأمین احتیاجات کشاورزی و زندگی دهقانان عضو شرکت‌ها تاکنون مبالغ قابل توجهی وام نقدی و جنسی در اختیار شرکت‌ها و اتحادیه‌های تعاونی روستایی قرار داده شده است در سال جاری مبلغ ۲۳۸۴۹۵۴۰۶۴ ریال از طریق شرکت‌های تعاونی روستایی به کشاورزان عضو وام پرداخت گردیده است.

تهیه و تدارک عوامل تولید کشاورزی

به موازات فعالیت‌های اعتباری از طریق شرکت‌های تعاونی روستایی کوشش‌های همه‌جانبه‌ای در جهت تشویق و راهنمایی کشاورزان در به کار بردن روش‌های نوین کشاورزی و تدارک عوامل مؤثر در ازدیاد تولید و مرغوبیت محصول به کار رفته است.

در اجرای این منظور تا مهر ماه سال جاری مجموعاً مقدار ۴۶۲۱۰۶۳۱۴ کیلوگرم انواع کودهای شیمیایی از طریق شرکت‌های تعاونی روستایی بین کشاورزان توزیع و به مصرف رسیده و همچنین به منظور مبارزه با آفات نباتی و جلوگیری از تباه شدن محصولات تولیدی کشاورزان مقدار ۲۷۶۱۹۲۵ کیلوگرم سموم مختلف دفع آفات نباتی و نیز تعداد ۳۴۰۳ دستگاه سمپاش ساده موتوری و پشتی تهیه و از طریق شرکت‌های تعاونی روستایی برای مصرف و استفاده بین اعضاء شرکت‌ها توزیع گردیده و نیز مقدار ۱۰۰۰۱۲۵۸۲ کیلوگرم بذر اصلاح شده و مرغوب محلی از طریق شرکت‌های تعاونی تهیه و بین کشاورزان توزیع شده که به خاطر نتایج رضایت‌بخش که در بهبود وضع محصولات از جهت کمی و کیفی داشته است با استقبال فراوان دهقانان روبه‌رو گردیده است.

نسبت به تأمین آب زراعتی مورد نیاز دهقانان نیز اقداماتی صورت پذیرفته و با نظارت و راهنمایی‌های فنی و دادن کمک‌های اعتباری به شرکت‌های تعاونی روستایی تا پایان تیر ماه ۵۲ تعداد ۲۵۶ حلقه چاه عمیق و تعداد ۱۶۲۲ حلقه چاه نیمه عمیق در روستاهای حوزه عمل شرکت‌ها حفر و تعداد ۴۵۹۲ رشته قنات لایروبی و مرمت گردیده است.

علاوه بر این ۳۹۰ دستگاه موتور پمپ کنار رودخانه‌ها نصب و ۱۲۵۷ کیلومتر کانال‌های آبرسانی و تعداد ۱۸۱ سدخاکی و سیمانی احداث گردیده است.

تا پایان تیرماه سال جاری تعداد ۵۲ ساختمان انبار فنی مجهز و مناسب در مراکز اتحادیه‌ها و نیز تعداد ۸۴ دستگاه انبار برای شرکت‌ها و همچنین در مراکز شرکت‌های تعاونی روستایی نقاط مختلف کشور احداث گردیده است.

پرواربندی و تقویت و توسعه صنایع اتحاد روستایی

به منظور افزایش تولید گوشت مورد نیاز کشور تا پایان مهر ماه سال جاری تعداد ۲۰۳۳۰۸۲ رأس بره به منظور پرواربندی وسیله اعضای شرکت‌های تعاونی روستایی خریداری شده است به منظور تقویت و توسعه صنایع دستی در روستاها و فراهم آوردن موجبات اشتغال کشاورزان عضو شرکت‌های تعاونی روستایی در اوقات بیکاری و فراغت و بالنتیجه ازدیاد درآمد هر چه بیشتر آنان تا پایان مهرماه سال ۵۲ مجموعاً ۲۱۲۴۲ دستگاه دار قالیبافی در منازل اعضاء شرکت‌های تعاونی روستایی نصب و مورد بهره‌برداری قرار گرفته است.

در اجرای طرح تربیت و استقرار مددکاران اجتماعی و فنی در روستاهای کشور نیز که در سال جاری از جمله وظایف این سازمان گردیده است هم اکنون ۸۵۲ نفر از جوانان دیپلمه که دوره سپاهی ترویج و آبادانی را گذرانده و از طریق مسابقه انتخاب شده‌اند هم اکنون در چند مدرسه عالی و دانشکده مشغول گذراندن دوره آموزش قبل از خدمت خود می‌باشند و نیز برنامه‌های وسیعی در زمینه آموزش و تربیت کادر مورد نیاز برای سرپرستی شرکت‌ها و اتحادیه‌های تعاونی روستایی اجرا گردیده است این برنامه‌ها با ایجاد کلاس‌ها و سمینارهای آموزش در مرکز و مراکز مختلف استان و شهرستان انجام گردیده است.

وظایف و برنامه‌هایی که در سال ۱۳۵۳ باید به وسیله شرکت سهامی دخانیات ایران - سازمان غله و قند و شکر و چای شرکت سهامی سازمان تعاون مصرف شهر و روستا - سازمان مرکز تعاونی روستایی ایران بیمه‌های اجتماعی روستائیان - سازمان ترویج و توسعه فعالیت‌های غیرکشاورزی و بانک تعاون کشاورزی ایران انجام گیرد به شرح زیر است:

که خلاصه آنها را به عرض نمایندگان محترم ملت ایران می‌رسانم:

۱- وظایف و برنامه‌های شرکت سهامی دخانیات ایران در سال ۱۳۵۳.

• اجرای قانون انحصار دخانیات.
• نظارت در اجرای قانون انحصار کبریت و اخذ حق برچسب بر کبریت از کارخانه‌های داخلی.
• مباشرت به کلیه عملیات کشت و صنعت و بازرگانی مواد دخانیات.
• کشت انواع توتون سیگار، چپق و تنباکو ۲۳۰۰۰ هکتار
• تولید انواع توتون سیگار، چپق، تنباکو، ۳۰۲۰۰ تن
• تولید انواع سیگارت ۱۷۰۰۰ میلیون عدد
• تولید سیگار برگ ۵۰۰ هزار عدد
• توسعه و تکمیل تأسیسات و بهبود کیفی فرآورده‌ها

۲- وظایف و برنامه‌های سازمان غله، قند و شکر و چای در سال ۱۳۵۳.

• کمک به تولیدکنندگان و حفظ حقوق مصرف‌کنندگان و تنظیم بازار غلات، قند و شکر و چای کشور و انجام سایر عملیات بازرگانی و صنعتی مربوط به این محصولات.
• خرید مازاد غله کشاورزان و خرید محصولات کارخانه‌های قند دولتی و در صورت لزوم محصول کارخانه‌های قند بخش خصوصی و همچنین خرید برگ سبز از چای‌کاران.
• تدارک غله - قند - شکر و چای مورد نیاز کشور از مبالغ مختلف و فروش و ذخیره و تبدیل و بسته‌بندی آنها.
• ایجاد و خرید و یا اجازه کردن تأسیسات و کارخانه‌ها و سیلوها و انبارهای لازم به منظور بهره‌برداری.

۳- وظایف و برنامه‌های شرکت سهامی سازمان تعاون مصرف و روستا در سال ۱۳۵۳.

• ۱- فراهم کردن موجبات فروش محصولات شرکت‌های سهامی زراعی و شرکت‌ها و اتحادیه‌های تعاونی روستایی و خرید و نگاهداری و فروش محصولات مذکور
• ۲- تهیه و فروش سایر کالاهای مصرفی مورد نیاز جامعه شهرنشین و روستانشین.
• ۳- ایجاد و احداث و اجاره و استجاره ساختمان و تأسیسات لازم از قبیل فروشگاه‌ها میادین میوه و تره‌بار و خواربار و سایر مواد مصرفی، انبار، سردخانه و نظایر آن برای تولید و نگاهداری و فروش محصولات و کالاهای مورد نیاز در مناطق مختلف کشور
• ۴- اقدام به هر گونه عملیات بازرگانی برای تأمین هدف‌های شرکت که لازم باشد منجمله اقدام به صادرات و واردات و خرید محصولات واحدهای کشت و صنعت دولتی
• ۵- فروش در حدود ۲۷۰۹ میلیون ریال کالاهای مختلف
• ۶- خرید در حدود ۲۲۷۹ میلیون ریال انواع کالاها
• ۷- توسعه شعب موجود و ایجاد ۶۲ شعبه جدیدی در تهران

۴- برنامه‌های سال ۱۳۵۲ سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران

• فراهم آوردن موجبات عضویت ۲۰۰۰۰۰ نفر دیگر از کشاورزان در شبکه شرکت‌های تعاونی روستایی
• تشکیل تعداد ۶۰ شرکت تعاونی روستایی جدید در محدوده‌هایی که تاکنون شرکت در آنها تشکیل نشده است.
• تشکیل ۵ اتحادیه شرکت‌های تعاونی روستایی جدید
• تعلیم و تربیت ۳۰ نفر دیگر دیپلمه و لیسانسیه به عنوان مددکار فنی و همچنین تربیت کادر مورد نیاز برای سرپرستی شرکت‌های تعاونی روستایی
• تعلیم و تربیت ۱۰۰۰۰ نفر از مدیران عامل و اعضاء هیئت مدیره و بازرسان شرکت‌های تعاونی روستایی در دوره‌های تعلیماتی ۱۰ تا ۲۵ روز
• تعلیم ۵۰ نفر از فروشندگان فروشگاه‌های مصرف شرکت‌های تعاونی روستایی در دوره‌های تعلیماتی یک هفته‌ای
• تدارک حدود ۱۵۰۰۰۰ تن انواع کودهای شیمیایی و ۳۰۰۰۰ تن انواع بذور اصلاح شده و مرغوب محلی و ۵۰۰۰۰۰ کیلو انواع سمی دفع آفات نباتی مورد نیاز کشاورزان عضو شرکت‌ها و نیز فراهم کردن موجبات تعمیر و مرمت حدود ۱۵۰۰ رشته قنات و حفر حدود ۳ حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق و نصب حدود ۲۶۰ دستگاه موتور پمپ و همچنین ایجاد و تعمیر و یکی کردن آنها آبیاری در حدود ۳۰۰ کیلومتر
• اجرای برنامه پرواربندی تعاونی لااقل برای ۱۲۰۰۰۰۰ رأس گوسفند
• احداث حدود ۶۸۰ دستگاه ساختمان برای سکونت سرپرستان حوزه‌های تعاونی و همچنین حدود ۹۰ دستگاه انبار به ظرفیت‌های مختلف برای شرکت‌ها و اتحادیه‌های تعاونی روستایی

۵- برنامه‌های سازمان بیمه‌های اجتماعی روستائیان

• تعداد بیمه‌شدگان در سال ۵۳ به ۴۶۰ هزار نفر خواهد رسید که معادل ۱۰۹ درصد نسبت به سال ۱۳۵۲ افزایش دارد
• پیش‌بینی می‌شود که بهره‌برداری از یکصد درمانگاه ایجاد شده در سال ۱۳۵۲ و درمانگاه‌های ایجاد شده در برنامه‌های عمرانی چهارم کشور که ارائه‌کننده خدمات پیشگیری - درمان سرپایی - تجدید موالید و بهبود تغذیه به روستائیان می‌باشد ادامه یابد.
• تعداد یکصد واحد درمانگاهی جدید در سال ۵۳ ایجاد خواهد شد و حدود ۶۰ واحد از درمانگاه‌های سال ۵۲ به وسائل مورد نیاز مجهز می‌گردد.

۶- وظایف و برنامه‌های سازمان ترویج و توسعه فعالیت‌های غیرکشاورزی در سال ۱۳۵۳

• تأمین موجبات پیشرفت صنایع دستی روستایی به وسیله آموزش روستائیان کشور در رشته‌های مختلف صنایع دستی روستایی و آموزش فنی در رسته آب، برق، ساختمان، صنایع چوب و ایجاد اشتغال به منظور افزایش درآمد روستائیان
• ایجاد و اشتغال درآمد بیشتر برای ۱۵ هزار نفر از روستائیان
• ایجاد ۶۵۰ کارگر روستایی در رشته‌های مختلف صنایع دستی روستایی
• ایجاد ۱۸ واحد مهندسی روستایی
• آموزش ۱۵ هزار نفر از روستائیان کشور در رشته‌های مختلف صنایع دستی روستایی و آموزش فنی در رشته‌های آب - برق - ساختمان - صنایع چوب و صنایع غذایی

۷- برنامه‌های بانک تعاون کشاورزی ایران در سال ۱۳۵۳:

• سرمایه بانک تعاون کشاورزی به میزان ۵/۵ میلیارد ریال افزایش خواهد یافت و این افزایش سرمایه امکان خواهد داد تا فعالیت‌های اعتباری بانک در زمینه تأمین اعتبارات کوتاه‌مدت و میان مدت و دراز مدت مورد نیاز کشاورزان گسترش قابل توجهی پیدا نماید. موارد استفاده از امکانات مالی بانک تعاون کشاورزی ایران که برای سال ۱۳۵۳ حدود ۵/۲۱ میلیارد ریال برآورد می‌شود عبارت خواهد بود از:
• پرداخت وام و اعتبار به شرکت‌ها و اتحادیه‌های تعاونی روستایی
• پرداخت وام انفرادی به زارعین عضو شرکت‌های تعاونی روستایی به توصیه شرکت‌های تعاونی روستایی مربوط
• وام به کشاورزانی که هنوز موجبات عضویت آنها در شرکت‌های تعاونی روستایی فراهم نگشته است.
• وام به کشاورزان عضو و غیر عضو شرکت‌های تعاونی روستایی برای اجرای طرح اعتبارات نظارت شده.
• وام به شرکت‌های تعاونی روستایی جهت پرواربندی
• وام به شرکت‌های سهامی زراعی و تعاونی‌های تولید برای صنایع غذایی و سایر فعالیت‌های تولیدی.

مبلغ اعتباری که برای هر یک از موارد فوق اختصاص خواهد یافت طبق تصویب شورای اقتصاد خواهد بود.

قسمت دوم وزارت کشاورزی و منابع طبیعی

موضوع دومی که باید به عرض نمایندگان محترم مجلس برسانم بودجه سال ۱۳۵۳ وزارت کشاورزی و منابع طبیعی است. بودجه این وزارتخانه عظیم با برنامه‌های کوتاه‌مدت و دراز مدتی که باید برای پیشرفت کشاورزی ایران و تولید هر چه بیشتر مواد اولیه (صنعتی - غذایی) و غیره تهیه نماید شایان توجه و اهمیت است که فقط قسمتی از آن را به عرض می‌رسانم.

با رشد ۵/۵ درصد ایران واردکننده بزرگ کشاورزی می‌شود و بودجه ۶ میلیارد و ۶۵۶ میلیون ریال اداری و سایر مبالغی که به بخش‌های مربوطه اختصاص داده شود در مقابل عظمت کار و آینده درخشان اجرای این برنامه‌ها تعجب‌آور نخواهد بود.

در برنامه عمرانی پنجم کشور و همچنین بودجه عظیم ۱۳۵۳ به بخش کشاورزی و افزایش رشد آن توجه خاصی مبذول شده است و کشاورزی در بودجه و برنامه پنجم از اولویت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.

به طوری که درآمد سرانه امروزی ۶۵۰ دلار در سال ۱۳۵۸ به ۱۲۰۰ دلار و در همین سال احتیاجات مملکت ایران به مواد کشاورزی و تولیدی حداقل به ده میلیون دلار می‌رسد در صورتی که با رشد ۵/۵ درصد کشاورزی در آخر سال ۱۳۵۸ یعنی آخر برنامه پنجم میزان تولیدات کشاورزی در داخل کشور به ۴ میلیارد و دویست میلیون دلار با حداکثر پنج میلیارد دلار می‌رسد.

و از این بابت مملکت ایران احتیاج به وارد کردن ۵ بیلیون دلار محصولات کشاورزی و خوراکی و پروتئینی و مواد اولیه خواهد داشت که در آن موقع ایران یک واردکننده بزرگ خواهد بود و لذا برای این که بتوانیم این خلاء را پر کنیم باید به رشد کشاورزی خود بیفزاییم و به همین دلیل است که بودجه حاضر چه مربوط به وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و چه مربوط به سازمان‌های مختلف و مستقل دیگر وابسته به وزارت کشاورزی که همه برای ازدیاد و تکثیر تولید در زمینه‌های مختلف خواهد بود به مجلس شورای ملی برای تصویب پیشنهاد شده تا وزارت کشاورزی بتواند به سهم خود اوامر مؤکد شاهنشاه آریامهر را در زمینه بالا بردن میزان تولیدات کشاورزی به انجام رسانده در آخر برنامه پنجم بیلان و کارنامه زرینی به حضور شاهنشاه آریامهر و ملت ایران تقدیم کند و ازطرف دیگر با کمبود مواد اولیه و خوراکی و تولیدات کشاورزی و مواد پروتئینی که همه دنیا به آن محتاج است و روز به روز با ازدیاد جمعیت و جلوگیری از مرگ و میر انسان‌ها احتیاجی به وارد کردن این مواد از خارج نباشد.

این طبیعی است که باید با مشارکت بخش خصوصی داخلی و حتی خارجی خلاء این کمبود تولید کشاورزی را پر نمود و بدون همکاری و همگامی بخش خصوصی انجام این کار میسر نیست و لذا اولین سیاستی که باید در این راه برای موفقیت مطمئن به کار برده شود.

۱- سیاست قیمت‌های کشاورزی

۲- از بین بردن واسطه‌ها است.

هدف‌های کشاورزی

۱- ایجاد انگیزه تولید برای بخش خصوصی

۲- اجرای برنامه‌های توسعه کشاورزی برای بخش خصوصی

وزارت کشاورزی و منابع طبیعی با بودجه‌ای که امروز در معرض قضاوت نمایندگان ملت می‌تواند بخش خصوصی کشور را به کار کشاورزی تشویق و وسائل آن را فراهم نماید.

خوشبختانه اصلاحات ارضی موانع در کشاورزی ایران را از میان برده است.

بخش خصوصی هیچ وقت مالکیت نداشته است ولی ما می‌توانیم به موجب قانون زمین‌های بایر و مراتع را به مدت طولانی به آنها اجاره بدهیم و به آنها طرح بدهیم و نوع فرآورده‌ها را تعیین کنیم و قیمت تولیدات آنها را تضمین نمائیم و به این ترتیب زارع صاحب نسق به صورت شرکت تعاونی و تولید سرمایه‌گذاری که می‌خواهد فعالیت کشاورزی داشته باشد می‌تواند با سرمایه و دانش کشاورزی در کنار هم زندگی کنند و در افزایش تولید و کشاورزی سالم نقش مؤثری داشته باشند بدون این که مزاحم هم باشند و یا استثماری در کار باشد و لذا وزارت کشاورزی و منابع طبیعی توانسته است با تهیه و اجرای ۶۲ طرح بزرگ (مجتمع گوشت و شیر و غیره) به صورت مجتمع دولتی - خصوصی و (دولتی و خصوصی) و مجتمع‌هایی که مثل مجتمع خوزستان با مشارکت خارجی‌ها تهیه و پیاده کند تا بتواند بازده کشاورزی مملکت را به حد اعلای تولید برساند.

اینک با ذکر این مقدمه می‌پردازیم به قسمت‌های مختلف سازمان‌های کشاورزی و منابع طبیعی مملکت و برنامه‌هایی که در هر یک از قسمت‌ها با صرف بودجه حاضر باید به وجود آید و یا آنهایی که وجوددارد به مرحله تکمیل برای حداکثر بهره‌گیری برسد.

و لذا قبل از بحث در اطراف سازمان‌های مختلف وزارت کشاورزی و منابع طبیعی لازم می‌دانم:

۱- راجع به کشاورزی ایران و برنامه‌های تحقیقات کشاورزی

۲- خط‌مشی و سیاست‌های کشاورزی صحبت کنم

اول: کشاورزی ایران و برنامه‌های تحقیقات کشاورزی

الف: وضع کشاورزی ایران در حال حاضر

ب: آینده‌نگری کشاورزی ایران

ج: برنامه‌های تحقیقات کشاورزی به عنوان مصالح زیربنایی ساختمان یک کشاورزی پیشرفته در ایران.

الف: وضع کشاورزی ایران در حال حاضر

۱- منابع طبیعی و عوامل اصلی برای تولیدات کشاورزی

۱-۱ خاک.

مساحت کل کشور	۸/۱۶۴ میلیون هکتار
مساحت اراضی زیر کشت و آیش	در هر سال ۲۰ میلیون هکتار
مساحت مراتع و جنگل‌های توأم با مراتع و بیشه	۲/۱۰۱ میلیون هکتار

از ۲۰ میلیون هکتار اراضی مزروعی و آیش در سال ۵۰ (۳۹۷/۲۸۶/۸ هکتار) زیر کشت انواع محصولات زراعی بوده است که آمار محصولات عمده سال مزبور به شرح زیر می‌باشد:

گندم آبی	۰۰۰/۵۳۳/۱ هکتار
گندم دیم	۳۳۱۶۰۰۰ هکتار
جو آبی دیم	۱۰۵۱۱۴۵ هکتار
شلتوک	۳۹۲۰۰۰ هکتار
دانه‌های روغنی آبی و دیم	۷۹۳۹۵ هکتار
پنبه آبی و دیم	۳۰۰۰۰۰ هکتار
چغندرقند	۱۶۵۳۲۰ هکتار
نیشکر	۶۵۰۰ هکتار
میوه‌جات آبی و دیم سردسیری	۱۰۰۵۰۰ هکتار
مرکبات	۵۰۵۰۰ هکتار
خرما	۱۴۰۰۰۰ هکتار

ضمناً در حال حاضر ۵۰ میلیون گوسفند و بز و ۷ میلیون گاو برای تولید گوشت و پنیر و سایر فرآورده‌های دامی پرورش داده می‌شود که زائد بر ظرفیت چرای مراتع موجود کشور است و با توسعه برنامه‌های علوفه کاری کوشش می‌شود غذای کافی برای آنان تأمین شود.

۲-۱ منابع آب

از کل متوسط نزولات سالیانه در کشور

تبخیر و تعریق سالیانه	۲۴۰ میلیارد متر مکعب
آب‌های جریان یافته	۸۶ میلیارد متر مکعب
آب‌های سطحی که از کشورهای مجاور وارد می‌شود	۶/۳ میلیارد متر مکعب
آب‌های زیرزمینی	۴۰ میلیارد متر مکعب
مصرف مفید فعلی کشاورزی از آب‌های سطحی	۱۷ میلیارد متر مکعب
مصرف مفید فعلی کشاورزی از آب‌های زیرزمینی	۱۲ میلیارد مترمکعب

آب مصرف زراعت‌های دیم و لذا کلاً در حد نهایی در صورت مهار کردن کلیه آب‌های کشور در حدود ۹ الی ۱۰ میلیون هکتار آبیاری خواهد شد. بنابراین باید به افزایش تولید در هکتار پرداخت.

۳-۱ نیروی انسانی.

جمعیت ایران در حال حاضر ۲/۳۱ میلیون نفر می‌باشد که ۵۷ درصد آن روستانشین هستند این جمعیت در حال حاضر با رشدی معادل ۳ درصد افزایش می‌یابد و به سبب توسعه بهداشت و تقلیل مرگ و میر کودکان افزایش آن در جهت جوان شدن جمعیت می‌باشد به طوری که گروه‌های سنی کمتر از ۱۲ سال از ۴۰ درصد در سال ۴۵ به ۴۲ درصد در سال ۵۱ رسیده است.

متوسط رشد سالیانه تولید ناخالص ملی کشور به قیمت‌های ثابت در سال ۵۰ به حدودی ۱۴ درصد رسیده است در سال ۵۱ و ۵۲ رشد سالیانه تولید ناخالص ملی کشور به سرعت افزایش یافته است قسمت عمده این رشد در اثر اجرای برنامه‌های وسیع صنعتی کردن کشور در بخش صنعتی و خدمات بوده و توسعه‌بخش کشاورزی در گذشته سهم کوچکی از آن را داشته است.

ب- آینده‌نگری کشاورزی ایران

از نظر آب که یکی از عوامل محدودکننده در ایران می‌باشد اگر فرض شود فقط ۷۰ درصد آب‌هایی که فعلاً از دسترس خارج می‌شوند مهار گردد ظرف ۲۵ سال آینده در صورتی که تغییری در روش‌های آبیاری داده نشود برای حدود ۹ میلیون هکتار زراعت آبی در کشور آب در اختیار قرار خواهد گرفت ولی با اجرای برنامه‌های وسیع بالا بردن کفایت آبیاری و کاهش تلفات آب در زراعت و به کار بردن پیشرفته‌ترین روش‌های آبیاری مانند آبیاری قطره‌ای مساحت بیشتری شاید تا چند برابر این رقم ممکن است آبیاری شود.

اگر رشد جمعیت کشور با اجرای برنامه‌های تنظیم خانواده که از هم اکنون شروع شده از ۳ درصد ظرف ۲۵ سال آینده به ۵/۲ درصد تقلیل یابد پیش‌بینی می‌شود که در سال ۱۳۷۶ جمعیت کشور به حدود ۵۶ میلیون نفر بالغ گردد. ظاهراً نتیجه گرفته می‌شود که چون در ۲۵ سال آینده جمعیت تقریباً دو برابر می‌شود مقدار غذای لازم برای جمعیت کشور در آن زمان دو برابر میزان احتیاجات فعلی خواهد بود. ولی عملاً با توجه به رشد قابل ملاحظه درآمد ملی مصرف غذایی به خصوص گوشت و فرآورده‌های دامی برنج - میوه - خیلی بیش از رشد جمعیت افزایش می‌یابد.

مثلاً رشد مصرف گوشت قرمز در سه سال اخیر متجاوز از ۸ درصد و در مورد گوشت مرغ و تخم‌مرغ بیش از ۱۵ درصد در سال بوده است بنابراین میزان احتیاج به محصولات غذایی در ۲۵ سال آینده به خصوص در مورد اقلام فوق نه تنها دو برابر بلکه چندین برابر تولید فعلی کشور خواهد بود.

ج- برنامه‌های تحقیقات کشاورزی

برای توفیق در تولید این مقدار محصولات کشاورزی ضمن اجرای برنامه‌های وسیعی برای ساختمان زیربنای اقتصاد کشاورزی کشور - مانند اجرای برنامه اصلاحات ارضی و در هم ریختن سیستم کهنه ارباب و رعیتی و علاقمند ساختن زارعین به کار زراعت و توسعه شبکه راه‌های کشور و ایجاد سیستم‌های کشت محصولات در واحدهای بزرگ اقتصادی با ایجاد شرکت‌های سهامی زراعی و تعاونی‌های روستایی و برنامه‌هایی که در نظر است برای ایجاد شبکه‌های منظم آبیاری و زهکشی و متمرکز کردن صنایع کشاورزی در روستاها صورت گیرد لازم است که با اجرای برنامه‌های تحقیقات کشاورزی و دسترسی به پیشرفته‌ترین تکنولوژی از منابع آب و خاک کشور حداکثر استفاده ممکن به عمل آید.

در جهت نیل به این مقصود به اجرای برنامه‌های تحقیقات کشاورزی توجه خاصی مبذول می‌شود و یکی از فعالیت‌های مهم وزارت کشاورزی و منابع طبیعی اجرای تحقیقات کشاورزی برای حل مسائل کشاورزی و دامپروری و یافتن طرق اعمال پیشرفته‌ترین تکنولوژی کشاورزی در شرائط اقلیمی کشور می‌باشد.

در حال حاضر در رشته‌های:

۱- اصلاح بذر و نهال برای تهیه پر حاصل‌ترین بذور محصولات کشاورزی

۲- مطالعات حاصلخیزی خاک و اصلاح و طبقه‌بندی اراضی

۳- شناخت فون و فلور کشور

۴- شناخت حشرات آفات گیاهان و راه مبارزه با آن.

۵- شناخت بیماری‌های قارچی و ویروسی گیاهان و طرق پیشگیری و مبارزه با آن.

۶- شناخت بهترین روش‌های اگر و تکنیک کاشت و داشت و برداشت و آبیاری در زراعت‌های مختلفه

۷- بررسی مسائل دامپروری و اصلاح نژاد دام.

۸- شناخت بیماری‌ها و مبارزه با آنها

۹- بررسی ماشین‌های کشاورزی از نظر کیفیت ساخت و انطباق با انواع خاک‌ها و انتخاب مناسب‌ترین نوع برای انواع شرائط کار.

۱۰- مسائل اقتصادی کشاورزی و شناخت مسائل بازاریابی و مدیریت زراعی و راه‌حل‌های آن.

اینک می‌پردازیم به توصیف سازمان‌ها و قسمت‌های مختلف وزارت کشاورزی که مستقیماً در امر تولید مواد اولیه

مواد غذایی و پروتئینی - (گوشت و شیر و غیره) و بذر و علوفه با برنامه اساسی و منطقی دخالت کامل دارند.

اول - شیلات ایران و پیشرفت‌های چشمگیر آن

سال ۱۳۴۶ که مصادف با رستاخیز مقدس شاه و مردم و تصویب منشور انقلاب و اجرای آن تحت اوامر اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر بود در تاریخ فعالیت شیلات ایران نیز با خطوط زرین ثبت شد چه به انگیزه این موهبت شیلات نیز مقدمات هماهنگی خود را با این رستاخیز مقدس فراهم نمود و از سال ۱۳۴۶ رسماً در مسیر شاهراه ترقی گام‌های بلندی برداشت چنان که هم اکنون از نظر نیروی انسانی کافی و تحصیلکرده، سازمان‌های تحقیقاتی، تکثیر و پرورش، ناوگان صیادی و صید تعقیبی با کشورهای مترقی پهلو می‌زند.

خاویاریا مروارید سیاه

خاویار ایران که به نام مروارید سیاه دریای مازندران شهرت جهانی یافته از مواد غذایی پر ارزش و منحصر به فرد جهان است که منحصراً از ماهیان خاویاری دریای مازندران به دست می‌آید و یکی از منابع ارزنده درآمد ایران است. شیلات ایران با توجه به محدودیت دریای مازندران و رعایت حفظ نسل ماهیان خاویاری سالانه ۲۰۰۰ - ۲۲۰۰ تن گوشت ماهی غضروفی و ۱۹۰ - ۲۱۰ تن انواع خاویار (سوروگا - استرا - بلوگا) به دست می‌آورد که طبق قراردادهای منعقد شده از محصولات بالا سالانه ۵۰ تن خاویار به اروپا و ۶۵ تن خاویار به امریکا و ۶۰ تن خاویار و ۱۲۰۰ تن گوشت ماهی غضروفی به اتحاد جماهیر شوروی صادر شده و بقیه در داخل کشور به مصرف می‌رسد.

تا هفت سال پیش میزان درآمد شیلات ایران از طریق صادرات این فرآوردها بالغ بر ۵۱۴۸۷۷۸ دلار بود ولی در هفت ساله اخیر با توجه به ارزش واقعی این محصولات و بازارهای بین‌المللی آنها و تجدیدنظر در قراردادها درآمد محصول از فروش آن به حدود ۹۸۵۰۰۰۰ دلار بالغ شده است.

مبارزه با صید غیرمجاز

چون دریای مازندران دریای بسته‌ای است و آبزیان آن از مهاجرت ماهیان دیگر اقیانوس‌ها تأمین نمی‌گردد شیلات ایران همگام با پیش‌بینی‌های لازم از قبیل جبران بهره‌برداری از طریق تکثیر و پرورش مصنوعی و تشکیل شرکت‌های تعاونی ماهیگیران و برقراری اصول بهره‌برداری براساس نظام فنی و تحقیقاتی برای حفظ ذخایر این دریا از بهره‌برداری غیراصولی وسیله افراد غیرمجاز با استفاده از قانون مجازات غیرمجاز مصوب اسفند ماه ۱۳۴۶ و نیروی انتظامی گارد شیلات ژاندارمری که طبق امریه اعلیحضرت شاهنشاه آریامهر اقدام به تشکیل آن گردید اقدامات لازم را به منظور حداکثر پیشگیری از صید غیرمجاز به عمل آورده تا از این راه بتواند حتی‌المقدور از امکان تجاوز و اقدام افراد دیگری جز اعضای شرکت‌های تعاونی ماهیگیران نسبت به صید ماهی جلوگیری به عمل آورد.

شرکت‌های تعاونی ماهیگیری

شیلات ایران برای پیشگیری از صید غیرمجاز و متشکل ساختن صیادان کرانه‌های دریای مازندران و تأمین زندگی آنان با توجه به نظام تعاونی از سال ۱۳۴۴ پس از مطالعات زیاد با تهیه و تنظیم و توزیع پرسش‌نامه‌های صیادی، کلیه ماهیگیران واقعی نواحی شمال را که از این راه ارتزاق می‌نمایند در ۴۰ شرکت تعاونی ماهیگیری متشکل نمود.

هر یک از شرکت‌های تعاونی مزبور که دارای ۸۰ - ۱۰۰ نفر عضو می‌باشند، با توجه به اساسنامه‌های مربوط به خود، که براساس نظام تعاونی مربوطه تنظیم شده است در فصول مجاز صید در طول کرانه‌های دریای مازندران به صید ماهیان فاسدار پرداخته و براساس ضوابط موجود، ماهیان خود را در مقابل نرخ عادلانه به شیلات ایران تحویل می‌دهند.

محصول صید ماهیان فلسداری که از این طریق به دست می‌آید با توجه به وضع آب و هوا در هر سال از ۲۵۰۰ - ۴۰۰۰ تن متغیر است که براساس ضوابط موجود با وسایل مدرن و بهداشتی به مصرف داخل کشور می‌رسد.

شیلات ایران در راه رفاه زندگی و تأمین خوابگاه صیادان شرکت‌های تعاونی ماهیگیری که جمعاً به ۴۰۰۰ نفر بالغ می‌شوند اقدامات مؤثری انجام داده و همه ساله از طریق پرداخت وام و تهیه مقدمات و آلات و ادوات صید کمک‌های مؤثری به این گروه می‌نماید.

بنده در مورد آموزشگاه عالی ماهی‌شناسی و صنایع شیلات، و «سازمان تحقیقاتی شیلات ایران» و «سازمان شیلات ایران» و «کارگاه تکثیر مصنوعی تا سماهیان» و «ناوگان صیادی» توضیح نمی‌دهم و می‌گذرم.

دوم- دامپروری و تهیه انواع گوشت و مواد پروتئینی

دومین موضوعی که ایجاب می‌کند در برنامه تولید کشاورزی در دوران شکوفان انقلاب همان طوری که شاهنشاه آریامهر فرمودند و اهمیت حیاتی برای ملت ایران دارد اجرای برنامه تهیه گوشت (انواع آن) و مواد پروتئینی و شیر و غیره است.

زیرا:

مصرف گوشت در سال‌های قبل از انقلاب به طور متوسط ۱۰ کیلوگرام سرانه بود ولی در سال جاری به ۱۷ کیلوگرام رسیده و اگر به این مقدار مصرف اضافه مصرف ناشی از رشد سه درصد جمعیت فعلی کشور را نیز اضافه کنیم میزان مصرف گوشت با سرعت غیرقابل باوری بالا می‌رود که خوشبختانه این خود از علائم بارز پیشرفت اقتصادی و رفاه اجتماعی مملکت ما می‌باشد.

در سال ۱۳۳۹ میزان مصرف گوشت کشور ۲۳۰۰۰۰ در سال بود ولی در سال جاری این میزان به ۵۰۰۰۰۰ مصرف سالیانه رسیده است.

با توجه به بیش از دو برابر شدن مصرف گوشت در مملکت معهذا در سال گذشته فقط ۱۲۰۰۰ تن گوشت از خارج وارد شده است و در سه سال اخیر میزان واردات گوشت بین ۷۰۰۰ الی ۱۲۰۰۰ بوده است.

سال گذشته روزانه یکصد تن گوشت در تهران توزیع می‌شد و این میزان در سال جاری ۲۵۰ تن گوشت گوسفند به استثناء گوشت گاو و گوساله و ماهی و گوشت سفید رسیده است که این خود بهترین دلیل رشد و بالا رفتن درآمد ملی و رفاه اجتماعی و قدرت خرید مردم در دوران انقلاب می‌باشد در سال جاری و تا آخر آذرماه ۱۳۵۲ وزارت کشاورزی قرار داد خرید ۱۷۰۰۰ تن گوشت از استرالیا - نیوزلاند و ترکیه را منعقد کرده است.

و به علاوه برای پیش‌بینی و ذخیره مواد گوشتی قرارداد خرید ۲۰۰۰ تن گوشت مرغ را با آلمان و اسپانیا منعقد کرده است سال گذشته در ایام عید نوروز فروشندگان گوشت مرغ می‌خواستند قیمت یک کیلو گوشت مرغ را به ۱۳۰ ریال برسانند که باز هم وزارت کشاورزی با دوراندیشی و مراقبت کامل و اقدام فوری ۵۰۰ تن گوشت از آلمان وارد نمود که توانست جلوی این بحران و اضافه قیمت را بگیرد و در نتیجه مأمورین وزارت کشاورزی در کامیون‌های مخصوص این مقدار گوشت مرغ را به کیلویی ۹۰ ریال بین مردم پایتخت توزیع کردند و مقداری هم که به شرکت‌های تعاونی مصرف داده شد در کیلویی ۹۵ ریال بین مصرف‌کنندگان توزیع شد.

با شروع اجرای طرح تأمین گوشت تهران و جلوگیری از فعالیت واسطه‌های مزاحم و تقلیل مغازه‌های گوشت فروشی در تهران و کنترل جدید نرخ گوشت در قصابی‌های تهران که گوشت را به قیمت ۷۲ ریال هر کیلو از دولت تحویل گرفته و در حدود ۱۷۲ ریال به مصرف‌کننده می‌فروختند عوامل مختلفی که از این ممر استفاده‌های کلان می‌بردند دست به یکی کرده و از عرضه دام به میدان دام تهران خودداری کردند به طوری که در هفته‌های اول اجرای این طرح فقط حدود ۱۹ تا ۵۰ رأس گوسفند در میدان دام تهران خریداری می‌شد و دولت با اعزام مأمورین خرید گوشت به خارج تهران و اقدام در وارد کردن گوشت جلوی کمبود را بگیرد.

اینک می‌پردازیم به توصیف سازمان گوشت کشور.

هدف سازمان گوشت

سازمان گوشت کشور از جمله سازمان‌های جدید و جوانی است که هدف اصلی آن هدایت و حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان دام و طیور و گوشت آنها از طریق برقراری تعادل بین عرضه و تقاضا به قیمت‌های مناسب و توسعه و بهبود نظام بازاریابی دام و طیور و گوشت می‌باشد.

اهم وظایف سازمان گوشت کشور:

۱- بررسی و برآورد میزان تولید و مصرف و پیش‌بینی احتیاجات گوشت.

۲- ایجاد میدان‌های خرید و فروش دام و طیور و گوشت آنها و احداث کشتارگاه و سردخانه‌ها در نقاطی که سازمان ضروری بداند و فراهم کردن سایر وسایل و تجهیزات مورد نیاز برای تدارک و حمل و نقل و تبدیل و نگاهداری و توزیع دام و طیور و گوشت آنها.

۳- پیش خرید دام و طیور و گوشت آنها از تولیدکنندگان.

۴- تضمین خرید دام و طیور و گوشت آنها در نقاطی که وزارت کشاورزی و منابع طبیعی تعیین خواهد نمود و تأسیس صندوق‌های مشترک تولیدکنندگان و سازمان برای خرید و فروش دام و طیور و گوشت آنها.

۵- ایجاد و راهنمایی مؤسسات نمونه تدارک و فروش گوشت طبقه‌بندی و درجه‌بندی شده به منظور بهبود در امر توزیع.

۶- مباشرت در امر صادرات و واردات و طیور و گوشت آنها.

۷- ارشاد افراد و مؤسساتی که در زمینه بازاریابی دام و طیور و گوشت آنها در کشور فعالیت دارند و همچنین تهیه و اجرای برنامه‌های کارآموزی برای کارکنان کشتارگاه‌ها و سردخانه.

۸- حمایت از مصرف‌کننده.

۹- کمک به دامداران.

۱۰- تأسیس سردخانه.

تاکنون ۷ سردخانه در هفت نقطه کشور ساخته است که هم اکنون مشغول بهره‌برداری از آنها هستند.

این امر بدیهی است که وزارت کشاورزی و منابع طبیعی باید با به وجود آوردن سازمان گوشت کشور و ایجاد مجتمع‌های گوشت و شیر در واحدهای بزرگ میزان مصرف انواع گوشت و مواد پروتئینی و شیر و مواد لبنی و غیره را در داخل کشور عمل آورد و در این عصر شکوفان اقتصادی نتایج برنامه‌های کار - عمل و کوشش ستادی خود را به ملت ایران عرضه نماید.

اینک برنامه‌های اجرایی وزارت کشاورزی در خصوص:

۱- مجتمع‌های کشت و صنعت

۲- مجتمع‌های شیر و گوشت

تاکنون ۶۲ طرح بزرگ رأساً به وسیله دولت یا با همکاری بخش خصوصی و یا بخش خصوصی مستقلاً مورد اقدام و عمل قرار گرفته است که به طور خلاصه برای روشن شدن ذهن همکاران ارجمند به اختصار به عرض می‌رسانم.

اول - نه ۹ طرح دولتی بزرگ به هزینه ۲ میلیارد تومان.

دوم- ۵۳ طرح بزرگ بخش خصوصی یا با مشارکت بخش دولتی و خصوصی به هزینه ۴ میلیارد تومان که در مدتی بین ۵ الی ۷ سال به نتایج و بهره دهی کامل خواهد رسید و برای جلوگیری از اطاله کلام دو نوع جدول و کتابچه در خصوص طرح‌ها تهیه شده که عیناً تقدیم می‌کنم.

چند نمونه در طرح‌های بزرگ دولتی:

۱- مجتمع گوشت فارس:

این طرح با ظرفیت ۳۵ هزار تن گوشت در سال در حدود ۱۵۰ میلیون تومان هزینه دارد.

۲- مجتمع کشت و صنعت مغان:

این طرح با ظرفیت ۴۰ هزار تن مواد پروتئینی (گوشت و انواع آن - تخم‌مرغ و مواد لبنی) ۱۲ هزار تن میوه - ۴ هزار تن پنبه و ۱۳۰۰ تن روغن در سطحی برابر ۴۵ هزار هکتار و هزینه‌ای در حدود ۵۰۰ میلیون تومان.

۳- سه مجتمع وارد کردن گاو اصیل از خارج:

این سه مجتمع با همکاری سه کشور انگلیس - فرانسه - هلند با سرمایه‌گذاری در حدود ۶۰ میلیون تومان برای ساختمان ترمینال برای نگهداری دام - هزینه ترانزیت و قرنطینه و نمایشگاه.

و هزینه یک میلیارد تومان برای ۲۰۰ هزار رأس گاو اصیل.

۴- یک مجتمع تولید گوشت مرغ به ظرفیت ده میلیون نیمچه گوشتی در سال

این مجتمع تهیه گوشت مرغ با هزینه ۱۵۰ میلیون تومان اجرا می‌شود که صد درصد دولتی است.

۵- یک مجتمع تولید گوشت مرغ به ظرفیت ده میلیون نیمچه گوشتی در سال

این مجتمع صد درصد بخس خصوصی است.

ولی یک مجتمع دیگری به همین منظور وجود دارد که با مشارکت بخش خصوصی ایرانی و خارجی و بخش دولتی ایران اداره می‌شود که سهم وزارت کشاورزی و منابع طبیعی بیست درصد سرمایه کل است.

بعضی از طرح‌های بزرگ خصوصی تولید شیر و گوشت و سایر مواد غذایی.

۱- مجتمع شیر و گوشت شیروان خراسان

۵۰۰۰ هکتار علوفه کاری

۳۳۰۰۰ تن گوشت در سال

۳۶۰۰۰ تن شیر در سال

به هزینه یک هزار میلیون ریال متعلق به محمد علی مهدوی و شرکاء.

۲- مجتمع شیر و گوشت رضوی مشهد

• با مشارکت آستان قدس رضوی و صندوق توسعه کشاورزی:
  • ۴۵۰۰ هکتار علوفه کاری
  • ۱۳۵۰۰ تن گوشت گاو و گوسفند
  • به هزینه ۷۵۰ میلیون ریال

۳- مجتمع شیر و گوشت مازندران (ساری - محمودآباد)

• ۱۰۰۰۰ گاو شیری اصیل
• ۵۰۰۰ هکتار علوفه کاری
• ۶۰۰۰۰ تن شیر و فرآورده‌های آن.

با هزینه ۱۸۰۰ میلیون ریال.

فرهادیان - شرکت شیر پاستوریزه مازندران - مؤسسه اتحاد.

۴- مجتمع شیر و گوشت ران بهشر و گرگان.

۲۴۰۰۰ تن گوشت.

۱۰ تن شیر قابل توسعه تا ۵۰ تن در روز.

به هزینه ۹۰۰ هزار میلیون ریال.

حسین روشنیان و شرکاء.

با توجه به توصیف چند طرح مجتمع شیر و گوشت دولتی - خصوصی و دولتی و خصوصی داخلی و خارجی که به عرض رسید نمایندگان محترم توجه می‌فرمایند که وزارت کشاورزی برنامه‌های عظیمی را برای تأمین مواد گوشتی و انواع پروتئین و لبنی و غذایی دیگر برای تمام کشور تهیه و در مقام بهره‌برداری از آن می‌باشد و این خود دلیل پیشرفت و ترقی و تعالی مملکت ما در جمیع شئون اقتصادی و تولیدی در سایه رهبری‌های بزرگ و خردمندانه شاهنشاه آریامهر و دولت بیدار و خدمتگزار جناب آقای امیرعباس هویدا می‌باشد که کشور در آتیه بسیار نزدیکی از وارد کردن مواد گوشتی و پروتئینی و لبنی و غیره از خارج بی‌نیاز خواهد شد.

و بهتر بگویم:

باش تا صبح دولتت بدمد

که این هنوز از نتایج سحر است

سوم: شیر - مواد لبنی - کره - پنیر - ماست.

موضوع شیر و فرآورده‌های آن از لحاظ مواد پروتئینی و تغذیه و سلامتی و بهداشت مردم فوق‌العاده مهم و مؤثر است و امروز از این ماده مهم حیاتی و تغذیه‌ای نمی‌توان غافل بود. ملت ایران به خوبی می‌داند که مسئله تهیه شیر و مواد لبنی با فرمول‌های اساسی و علمی و بهداشتی در کشور ما مرسوم نبود این انقلاب سفید اجتماعی شاه و ملت و ارشاد و رهبری پادشاه ما و صدور اوامر مؤکد معظم‌له به وزارت کشاورزی برای تهیه شیر خوب و کافی برای مصرف مردم ایران بود که وزارتخانه مزبور توانسته است با تهیه و طرح برنامه‌های کوتاه مدت و دراز مدت برای تهیه شیر و فرآورده‌های آن که قسمت بسیار مهم آن را در کتابچه‌ای که تقدیم کرده‌ام مشاهده می‌فرمایید توانسته است اوامر شاهنشاه آریامهر را به مرحله اجرا و عمل درآورد.

وزارت کشاورزی و منابع طبیعی تدابیر وسیعی برای بخش خصوصی و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در مجتمع‌های شیر انجام داده و همه وسائل و امکانات بهره‌برداری خوب را در این راه فراهم آورده است.

۱- اجاره زمین به میزان بسیار کم مال‌الاجاره به داوطلبان بخش خصوصی برای تهیه شیر (برای کاشت و بهره‌برداری علوفه)

۲- کمک در تأمین آب و برق برای مجتمع‌های شیر و گوشت و کشت و صنعت

۳- معافیت گمرکی و سود بازرگانی برای این گونه فعالیت‌ها.

۴- معافیت مالیاتی تا ده سال برای فعالیت‌های کشاورزی و دامپروری

۵- اعطاء وام تا میزان ۶۰٪ درصد کل سرمایه‌گذاری به سرمایه‌گذاران

۶- تقبل پرداخت مقداری از هزینه‌های زیربنایی برای تسطیح - زه‌کشی - آبیاری - کود - بذر - پرداخت هزینه حمل گاو اصیل - پرداخت هزینه طرح.

۷- تقبل و تضمین حداقل قیمت خرید کلیه محصولات کشاورزی و دامپروری

سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور

طی سال ۱۳۵۱ و نه ماهه سال ۱۳۵۲ سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور در انجام وظایف اصلی و اساسی خود که اهم آن حفظ و احیاء و توسعه و بهره‌برداری در منابع ملی است با توجه به اولویت‌ها اقدامات چشمگیر و اساسی معمول داشته است. در اجرای اهداف و سیاست‌های کلی و اساسی در تشکیلات سازمان جنگلبانی و وظایف محوله اعم از کادر اجرایی و حفاظتی طی دو ساله اخیر تجدیدنظر شده و تشکیلاتی متناسب با مأموریت خطیری که به عهده دارد به وجود آمده است همچنین طرح همه جانبه‌ای در جوار فعالیت‌های دو ساله اخیر برای تجهیز واحدهای خارج از مرکز از حیث ساختمان اداری و مسکونی و لباس‌های جنگلبانی متحدالشکل اجرا گردیده که به موقع خود جای کمال اهمیت بوده و در پیشبرد حرفه جنگلبانی و پیشرفت کار تأثیر به سزایی داشته است.

اراضی جنگلی جلگه‌ای شمال

در اینجا لازم می‌دانم توضیحاتی در مورد اراضی جنگلی جلگه‌ای شمال که گاهگاهی از آن بحث می‌شود برای اطلاع بیشتر نمایندگان محترم به عرض برسانم چند سال پیش با توجه به این که اراضی جنگلی جلگه‌ای شمال به سبب عدم امکان رقابت جنگلی با زراعت نمی‌توانست به صورت اراضی جنگلی باقی بماند.

و به همین دلیل تجاوز به این اراضی به طور مستمر ادامه داشت و لذا تصمیم گرفته شد طبق برنامه منظمی این اراضی به صورت قطعات کوچک ۵ و ۱۰ هکتار در اختیار سرمایه‌گذاری بخش خصوصی قرار داده شود تا با سرمایه‌های افراد به جای این که در راه تورم مصرف شود برای عمران این اراضی در شمال خرج شود. قیمت این اراضی نیز هکتاری ۷۰ تا یکصد هزار ریال تعیین شد و با این ترتیب قسمتی از اراضی جلگه‌ای شمال‌آباد گردید ولی پس از دو سال عملی شدن این برنامه چون در عمل دیده شد که قسمتی از این اراضی برای هدف Speculation احتکار زمین مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرد و هدف‌های مهم اصلی عملی نمی‌شود و لذا تقسیم این اراضی متوقف شد و از این به بعد در نظر است که این اراضی به مالکیت دولت باقی بماند و به صورت اجاره طویل‌المدت ۹۹ ساله در اختیار شرکت‌ها برای بهره‌برداری بزرگ قرار داده شود که برای اجرای طرح‌های بزرگ تولید کشاورزی استفاده شود.

کل اراضی جنگلی جلگه‌ای شمال که تقسیم شد در حدود ۶ الی ۷ هزار هکتار از کل یکصد هزار هکتار است که ممکن بود تقسیم شود ولی انجام نشد.

با این ترتب ملاحظه می‌شود که دولت خدمتگذار هویدا در راه خدمت به کشور و اجرای برنامه اساسی تولید دقیقه‌ای غافل نیست حتی در هر دقیقه که احساس کرد که در اجرای برنامه‌ای باید تغییر خط‌مشی داده شود آنی تردید ننموده و با قاطعیت عمل کرده است.

وضع تولید گندم در کشاورزی ایران

سطح کل زیر کشت گندم در حدود ۵ میلیون هکتار است که از آن فقط ۵/۱ میلیون هکتار آبی و ۵/۳ میلیون هکتار دیمی است و به سبب این که بیش از ۷۰ درصد گندم کشور دیم و در مناطق یا باران کم کاشته می‌شود بنابراین در سال‌های خشک که در حال حاضر غالباً اتفاق افتاده نتیجه زراعت دیم گندم خیلی کم می‌باشد ولی در سال‌های خوب و مرطوب و پر باران زیاد می‌شود و این نوسان کم بود و یا ازدیاد تولید بیش از یک میلیون تن در سال می‌رسد به طوری که در سال‌های خوب زراعت گندم در همین سطح ۵ میلیون هکتار حتی زائد به مصرف نیز گندم تولید می‌شود و در سال‌های خشک تا یک میلیون تن کسر محصول داریم.

در مورد اراضی آبی

باید عرض کنم با داشتن آب مطمئن و کافی به سبب رقابتی که سایر محصولات صیفی مثل:

پنبه - چغندرقند - جالیز و انواع آن - سبزیجات ذرت - برنج و غیره.

با محصولات شتوی مثل گندم و جو دارند ناچار اغلب زیرکشت محصولات صیفی قرار می‌گیرد.

بنابراین گندم در ایران جای مناسبی در اراضی آبی با آب منظم و مطمئن نیز ندارند و به علل فوق در کشور ایران که کشوری است واقع در مناطق خشک دنیا تولید گندم نمی‌تواند با تولید گندم سایر کشورها که باران کافی دارند (مثل کشور فرانسه که فقط ده درصد مزارع جنوب این مملکت احتیاج به باران دارد) و گندم بدون ریسک و به طور دیم و بدون آبیاری تولید کافی دارد رقابت نماید ولی برای به دست آوردن حداکثر راندمان با تحقیقاتی که می‌شود پر حاصل‌ترین ارقام گندم انتخاب و در اراضی آبی مورد استفاده قرار می‌گیرد و در این مورد بالاترین راندمان‌ها در ایران به دست آمده است و مزارعی با محصول تا ۷ تن در هکتار داشته‌ایم (خراسان سال گذشته) همان جایی که شاهنشاه آریامهر سال گذشته به آن مزرعه تشریف برده بازدید فرمودند.

مصرف گندم در ایران در حدود ۵ الی ۵ میلیون و دویست هزار تن می‌باشد. سال گذشته در حدود ۸۰۰۰۰۰ تن گندم کم بود مصرف مملکت از خارج وارد شد و این اقدام سریع دولت برای به دست آوردن گندم اثر فوق‌العاده داشته است.

سازمان‌های عمران منطقه‌ای واردات کشاورزی و منابع طبیعی در نقاط مختلف کشور.

اهم این سازمان‌های عمران منطقه‌ای عبارتند از:

۱- سازمان عمران منطقه‌ای دشت قزوین

۲- سازمان عمران منطقه‌ای کهکیلویه و بویراحمد.

۳- سازمان جبران جیرفت

۴- سازمان عمران ماهیدشت و پل ذهاب

۵- سازمان عمران ورامین و گرمسار

۶- سازمان عمران دشت مغان

سازمان عمران منطقه‌ای دشت قزوین

سازمان عمران منطقه‌ای دشت قزوین که می‌تواند با برنامه‌های عمرانی و تولیدی خود ۴۴۰۰۰۰ هکتار زمین این منطقه را آباد و تحت کشت بگیرد و تاکنون توانسته است در دو مرحله:

۱- مرحله اول - توانسته است با توسعه امور کشاورزی با حفر چاه‌های عمیق و استفاده از آب‌های زیرزمینی ۲۶۰۰۰ هکتار.

۲- مرحله دوم - توسعه مرحله اول با استفاده از آب رودخانه شاهرود ۶۵۰۰۰ هکتار زمین دشت قزوین را برای زراعت و دامداری و باغ میوه و موستان‌ها آماده کند.

در کشور ما:

یکصد و شصت میلیون هکتار زمین زراعتی در ۱۶۴۷۰۰۰ کیلومتر مربع وجود دارد که فقط ۴۰۰۰۰۰۰۰ هکتار آن قابل زراعت است و به علاوه آب‌های موجود ایران می‌تواند حداکثر ده میلیون هکتار از زمین‌های مزبور را آبیاری کند اینجاست که ما مجبوریم از این مقدار آب و زمین‌های مرغوب محدود مملکت برای حداکثر بهره‌برداری به صورت زراعت و عمران منطقه‌ای نظیر عمران منطقه‌ای دشت قزوین استفاده کنیم تا همان طوری که شاهنشاه محبوب و ارجمند ما که در سفر تشریف دارند و هر کجا هست خدایا به سلامت دارش.

در ۱۰/۱۰/۱۳۴۶ در روز سلام عید فطر فرمودند:

«در سازمان وزارت کشاورزی باید تحول عمیقی صورت گیرد و اصل انقلاب اداری از هم اکنون باید در این وزارتخانه عملی شود. مهندسین کشاورزی باید میزها را ترک کنند. کراوات و یقه سفید را کنار بگذارند. لباس کار بپوشند. آستین‌ها را بالا بزنند با خاک سر و کار داشته باشند و مخصوصاً از تجربیات کارشناسان خارجی در روی زمین استفاده کنند تا بتوانند جانشین کارشناسان خارجی شوند وظیفه وزارت کشاورزی است که در تهیه مواد غذایی و تولیدات کشاورزی آن قدر کوشش نماید که طبقات زحمتکش کشور بتواند با قیمت بسیار ارزان از غذای لازم برای یک خانواده سالم استفاده نمایند .....»

برای افزایش تولیدات باید از بهترین بذرهایی که در سایر کشورها آزمایش شده و نتیجه مطلوب داده است استفاده کنید. ضمناً سعی نمایید در کشور هم بذرهای اصلاح شده مناسب با آب و هوای ایران تهیه و در سراسر کشور توزیع گردد وزارت کشاورزی باید ضمن تشویق و راهنمایی کشاورزان در مکانیزه کردن زراعت منتهای دقت و کوشش را به عمل آورد که ماشین‌های متناسب با آب و هوا و خاک و درجه تعلیمات و آگاهی کشاورزان ایران به کار افتد و این نظارت باید دائمی باشد و مرتباً کشاورزان هدایت شوند وزارت تعاون و امور روستاها و وزارت کشاورزی و منابع طبیعی بتواند با همه امکانات خود و بودجه‌ای که در سال ۱۳۵۳ خواهد داشت و همین طور تا انتهای برنامه پنجم عمرانی کشور فرمایشات گهربار و اوامر شاهنشاه ما را یکی بعد از دیگری به مرحله انجام و عمل درآورد زیرا خشنودی ملت شاه‌دوست و حق‌شناس و میهن دوست ایران سبب خشنودی و رضایت کامل رهبر خردمند ایران از برنامه‌های تولیدی و عمرانی و کشاورزی و بهزیستی کشاورزان آزاد شده خواهد بود.

فعالیت‌های طرح عمران دشت قزوین به امر ملوکانه با توجه به موقعیت طبیعی و جغرافیایی دشت مقدمتاً در مقام جبران خسارت اقتصادی ناشی از زلزله شهریور ماه سال ۱۳۴۱ در روستاهای ناحیه جنوبی دشت قزوین و سپس به منظور بهره‌برداری مفید از منابع آب و خاک و امکانات در تمام منطقه تنظیم و به مرحله اجرا گذارده شد.

و هم اکنون با سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در دشت قزوین که از ۲۲۰ میلیون تومان تجاوز نمی‌کند مزارع آباد شده و کلیه تأسیسات کشاورزی ارزشی بیش از یک میلیارد و پانصد میلیون تومان پیدا کرده است.

مؤسسه بررسی آفات و بیماری‌های گیاهی

یکی دیگر از مؤسسات بسیار سودمند و مفید وزارت کشاورزی مؤسسه بررسی آفات و بیماری‌های گیاهی است که با توجه به مدت زمانی که تأسیس گردیده (ده سال) نتایج بسیار سودمندی از لحاظ بررسی آفات و بیماری‌های گیاهی و در عین حال مبارزه با آنها گرفته شد که به طور اختصار در اینجا به عرض نمایندگان محترم مجلس شورای ملی می‌رساند.

مؤسسه بررسی آفات و بیماری‌های گیاهی که از سال ۱۳۴۲ تأسیس گردیده است یک مؤسسه جوانی است که با ۹ نفر از کارشناسان ایرانی شروع به کار کرد و امروز با وجود مشکلاتی که برای تربیت کادر در پیش داشته است توانسته جمعاً ۸۷ نفر کارشناس که حدود ۲۵ نفر آنها دارای تحصیلات عالی و درجه دکترا در این رشته هستند به فعالیت خود ادامه می‌دهند مؤسسه در عرض این مدت خدمات ارزنده‌ای به کشور نموده است.

از جمله در مورد کرم ساقه برنج که در سال گذشته بروز نموده و به طوری که تحقیق شد از طریق پوشال‌های جنبی آلات که از ژاپون به ایران وارد شده به برنج رسیده است با وجود آن که برای اولین بار در ایران دیده شد باز هم کارشناسان مؤسسه به موقع بیولوژی آن را بررسی کرده و با نصب تله‌های نوری مواقع پرواز پروانه‌هایآن را به دست آورده و با انتخاب سم مناسب و انجام مبارزه‌های زمستانی سازمان حفظ نباتات را یاری نموده و از خسارت آن جلوگیری به عمل آورد سال گذشته به اسم پاشی به وسیله (برمودومتلین) هشتصد و هشتاد هزار تن برنج از آفت کرم سبز ساقه برنج نجات یافت.

در همین سال ۱۷۰۰۰۰ یکصد و هفتاد هزار متر مکعب شلتوک با ساقه از کند و پایین آورده شد و زیر نایلون گذاشته و سم‌پاشی شد.

۸- در مورد بیماری غربالی در آذربایجان این بیماری برای مؤسسه کاملاً شناخته شده و سم مناسب برای رفع آن انتخاب شده است و در سال ۴۷ - ۴۸ در آذربایجان با این بیماری مبارزه شد و نتیجه بسیار مطلوب هم به دست آمد در حال حاضر هم مؤسسه با اکثر مؤسسات علمی دنیا رابطه داشته و مطالعات خود را در دو مجله به چاپ رسانیده و بین مؤسسات علمی کشور و جهان توزیع می‌نماید.

وزارت کشاورزی (مؤسسه دفع آفات نباتی) مشئول آفاتی است که طبق قانون حفظ نباتات عمومی اعلام شود این قبیل مبارزه با آفات عمومی به هزینه دولت انجام می‌شود.

خلاصه اقدامات دستگاه‌های وزارت کشاورزی و منابع طبیعی.

مؤسسه رازی

به علت افزایش دامداری‌ها و همچنین بالا رفتن سطح دانش دامداران استفاده از واکسن در طی سالیان گذشته افزایش داشته است چنان که تولیدات مؤسسه رازی طی سال‌های ۱۳۴۱ تا ۱۳۵۰ بیش از سه برابر شده است.

سازمان پنبه و دانه‌های روغنی

فعالیت‌هایی که در زمینه بهبود کیفیت پنبه در دهه انقلاب انجام گرفته باعث افزایش تولید به میزان ۵۰۰ کیلو وش در هکتار موجب گردیده جمعاً ۱۶۰ هزار تن به محصول کشور افزوده گردد و سبب افزایش کیل پنبه به میزان ۲ تا ۳ درصد گردید و تنها در سال ۵۰ - ۴۹ در حدود ۷ هزار تن پنبه محلوج به تولید پنبه کشور اضافه شده است. محصول سال ۱۳۵۱ کشور که حدود ۱۸۰ هزار تن برآورد گردیده با مقایسه با سال ۴۱ حدود ۹۰٪ افزایش نشان داده است.

سازمان حفاظت محیط‌ زیست

فعالیت‌های سازمان در جهت بررسی و مراقبت از گیاهان و حیوانات می‌باشد و این نوع بررسی‌ها در پارک‌های وحش انجام می‌گیرد از طریق برنامه‌های تله‌گذاری و علامت‌گذاری مطالعاتی در مورد مهاجرت پرندگان به عمل می‌آورند.

کوشش‌های سازمان در سطح جهانی نیز چشمگیر بوده است چنان که در کنفرانس بین‌المللی محیط‌زیست استکهلم والاحضرت شاهپور عبدالرضا منطقه دشت ارژن و دریاچه پریشان را به عنوان مناطق بین‌المللی از طرف شاهنشاه آریامهر اعلام نمودند.

در طی سال‌های ۴۱ و ۵۱ جمعاً سازمان ۱۴۸ واحد (پست - پاسگاه - شکاربانی - سد شکاربانی- اداره) در استان‌ها و فرمانداری‌های کل کشور تأسیس نموده است.

بنگاه اصلاح و تهیه بذر چغندرقند

در اواسط سال ۱۳۴۷ مقدمات تهیه بذر یلی‌پلوئید در ایران فراهم شده و با اقدامات پیگیری که به عمل آمده ۸۰٪ هشتاد درصد از بذر تحویلی به کارخانه‌جات قند کشور از این نوع بذر که دارای کرومورم‌های مضاعف بود از اواخر سال ۱۳۴۴ از طریق طرح توسعه کشت چغندر و مکانیزاسیون آنها وام‌های متوسط - دعوت به زارعین جهت پیشبرد کارهایشان اعطاء گردید و علاوه بر وام یکسری ماشین‌آلات کشاورزی به زارعان تحویل گردید و در اثر این اقدامات سطح زراعت مکانیزه که در سال ۴۱ تقریباً صفر بود در سال ۱۳۵۰ به ۶۰۰۰۰ هکتار رسیده است به عبارت دیگر ۱۶۲۰۷۰ هکتار زراعت چغندرقند فعلی کشور ۶۰۰۰۰ هکتار به صورت مکانیزه انجام می‌شود و در این زمینه تا سال ۵۱ ۷۰۰۰۰۰۰۰۰ ریال وام به زارعین پرداخت و ضمناً مبلغ ۷۰ میلیون ریال نیز جهت خرید ماشین‌آلات به مصرف رسیده است.

	سال ۱۳۴۱	سال ۱۳۵۰
۱- سطح کشت چغندر	۵۰۷۰۰ هکتار	۱۰۲۰۷۰ هکتار
۲- سطح کشت مکانیزه	-	۶۰۰۰۰ هکتار
۳- میزان چغندر تولیدی	۱۰۳۰۰۰ تن	۳۹۸۸۰۰۰ تن
۴- تولید قند و شکراز چغندر	۱۶۳۴۰۰ تن	۵۳۶۴۷۳ تن
۵- میزان مصرف بذر	۱۹۴۹۸۰۸ کیلو	۴۵۷۹۱۷۰ کیلو

سازمان عمران کهکیلویه و بویراحمد.

الف- مطالعات عمرانی:

ایجاد ۵ ایستگاه آب‌شناسی، بررسی در زمینه‌های بذر و نهال، دفع آفات مکانیزاسیون کشاورزی، خاک‌شناسی، جنگل و مرتع و صنایع دستی، اصلاح‌نژاد دام بیماری‌های دامی منطقه، مطالعه وضع راه‌های اصلی و فرعی منطقه.

ب- عملیات عمرانی:

ایجاد ۱۶۱ کیلومتر راه فرعی، ساختمان پل، حمام، دبیرستان، دبستان، کلینیک دامپزشکی، اداره مرکزی، نیروگاه‌های برق، خانه‌های مسکونی، آزمایشگاه‌ها، ساختمان پرواربندی، سیلو و غیره که تنها شمردن نام آنها بسیار طولانی می‌شود.

سازمان عمران قزوین

- احداث باغات میوه در سط ۱۸۲۰ هکتار و احیاء و احداث باغات انگور در سطح ۱۸۵۳ هکتار.

ایجاد مزارع آزمایشی و تولیدی سطح ۴۰۴ هکتار.

کشت انواع محصولات از قبیل غلات (۷۵۳۱ هکتار)، چغندرقند (۱۸۹۴ هکتار) بقولات (۷۷۱ هکتار) سبزیجات (۸۳۲ هکتار)، نباتات روغنی (۵۸ هکتار) نباتات علوفه‌ای (۱۶۲۴ هکتار) از شمردن بقیه اقدامات این سازمان نیز می‌گذرم.

سازمان عمران جیرفت

در آغاز ایجاد سازمان عمران جیرفت به وسیله مهندسین مشاور مطالعات عمیقی صورت گرفت که به ایجاد ۶ مرکز منجر گردید.

روش‌های آبیاری لازم در سطح ۷۴۳ هکتار مزارع آزمایشی در شش مرکز فوق انجام گرفته است. از سال ۴۸ به بعد یک سلسله آزمایشات روی انواع محصولات جمعاً در سطح ۳۸۹ هکتار انجام گردیده است در بررسیهای دامپروری که به وسیله سازمان انجام گردیده منحصر گردیده است که پرورش و نگهداری گاونژاد جرزی در شرایط جیرفت امکان‌پذیر می‌باشد. در زمینه اصلاح‌نژاد گاو نیز عملیاتی انجام گرفته است علاوه بر آن بررسی‌هایی در مورد زنبورداری از سال ۴۹ بر روی ۲۰ کندو آغاز گردیده که تا سال ۵۱ به ۷۲ عدد کندو رسیده است. در مورد مرغداری نیز با وارد کردن ۲۰۰۰ واحد جوجه تخمی شروع به فعالیت نموده‌اند.

سازمان عمران ماهیدشت و پل ذهاب

ساختمان سه پل، ۴۸ پل کوچک و آب‌نما در طول ۱۰۰ کیلومتر، احداث و تعمیر راه‌ها، احداث ۱۲۰ هکتار باغ نمونه آزمایشی و سه مزرعه آزمایشی و نهالستان به وسعت ۳۰ هکتار - ساختمان ۲۴ دستگاه حمام کنه زدایی و ۲ ایستگاه دامپزشکی کنه‌زدایی.

اهم فعالیت‌های صندوق عبارتند از نظارت و اقدامات لازم در مورد اجرای برنامه توزیع علوفه در فارس که برای نیل بدین هدف مبلغی معادل ۲۵۰ میلیون ریال وام از بانک مرکزی اخذ نموده است. توزیع ۳۰ هزار تن جو و گندم بین مرغداران اطراف تهران تخصیص مبلغ ۳۰ میلیون ریال جهت کشت علوفه در دشت مغان و نظارت در کشت ۳ هزار هکتار علوفه و سودان گراس و ذرت در اراضی دشت مغان - اخذ ۵۰۰ میلیون ریال وام از بانک مرکزی به منظور پرداخت به مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر جهت تهیه و تدارک بذر در سراسر کشور توزیع ۸۰ هزار تن جو در سال ۱۳۵۱ بین گوسفندان و گاوداران و مرغداران به منظور تثبیت نرخ علوفه.

سازمان دامپزشکی:

• مبارزه با بیماری‌های میکربی و ویروسی در دهه انقلاب جمعاً ۶۳۴۲۷۴۱۶۰ نوبت دام و طیور.

• مبارزه با بیماری‌های انگلی در دهه انقلاب جمعاً ۷۱۱۲۴۵۱۱ نوبت سردام و ۱۴۲۸۶۷۸۰ قطعه طیور.

• مبارزه با انگل‌های خارجی شامل سمپاشی روی بدون ۱۰۶۲۹۴۹ سردام و ۲۷۶۲۷۱۲۵ متر مربع اماکن دامی و احداث ۳۲ دستگاه حمام ضد کنه به منظور حمام دادن دام‌ها با سموم ضد انگل‌های خارجی.

سازمان حفظ نباتات

فعالیت سازمان حفظ نباتات در دهه انقلاب به شرح زیر می‌باشد:

• مبارزه با ملخ در سطح ۷۲۹۳۸۱ هکتار، مبارزه با سن در سطح ۲۰۲۲۱۱ هکتار مبارزه با موش در سطح ۹۰۱۶۷۱، مبارزه با آفات زراعی از قبیل ذرت خوشه‌ای در سطح ۱۵۴۲۶ هکتار، پنبه در سطح ۳۱۷۱۵۶۴ هکتار، صیفی، جالیز و چغندرقند در سطح ۴۰۷۴۴۰ هکتار، علوفه ۹۷۰۸۲ هکتار، برنج ۶۷۱۵۵ هکتار گندم ۲۴۵۴ هکتار، خشخاش ۷۹۹۸ هکتار و مبارزه زراعی زمستانی با آفات پنبه در سطح ۱۳۰۱۰۶۶۳ هکتار.

• مبارزه با آفات مرکبات ۳۷۴۳۸۹۹ اصله، پسته ۳۷۵۰۴۹۶ اصله، نخیلات ۱۵۴۵۲۲۰ اصله، زیتون ۷۳۱۵۹۷ اصله، مبارزه با سفیدک مو ۲۵۴۶۷۹۶۰ اصله، مبارزه با بیماری غربالی ۴۴۹۲۵۰۳ اصله و مبارزه با آفات اشجار ۳۴۱۸۴۶۲۴ اصله - استفاده از هواپیما در مبارزه با آفات نباتی.

• تشکیل ۶ شرکت دفع آفات خصوصی، نظارت در امر ورود، فروش و فرمولاسیون سموم دفع آفات نباتی و انجام امور قرنطینه‌ای.

بنگاه شیمیایی

تولید ۲۱۳۹ تن گل گوگرد خالص، ۲۰۳۰ تن گوگرد آسیایی خالص، ۶۲۳۶ تن آرد استخوان، ۱۵۱ تن کود مخلوط، ۵۵۱۳۷ کیلوگرم ترکیبات ارسنیکی، ۳۶۰۲۱ کیلوگرم ترکیبات ددت، ۱۴۹۱ کیلوگرم چسب پیوند و ۲۴۹ تن روغن استخوان لاز استخوان و تشکیل شرکت سمساز.

مصرف کود شیمیایی که در سال ۱۳۴۱ بالغ بر ۴۷۳۰۴ تن بوده در سال ۱۳۵۰ به ۳۲۹۲۰۴ یعنی تقریباً به ۷ برابر رسیده است.

بنگاه توسعه ماشین‌های کشاورزی

بنگاه توسعه کشاورزی در اجرای هدف‌های انقلاب سفید قراردادی با کارخانه اونیورسال رومانی منعقد نمود که به موجب آن می‌بایست ۱۵۰۰۰ دستگاه تراکتور و ۱۰۰۰۰ دستگاه ادوات خریداری و در ظرف پنج سال به کشور وارد نماید براساس این قرارداد از نیمه دوم سال ۱۳۴۵ تا پایان سال ۱۳۵۰ تعداد ۱۳۴۰۲ تراکتور در سراسر کشور در اختیار کشاورزان قرار گرفت علاوه بر تراکتور بنگاه به خرید سایر ادوات از قبیل دیسک - کودپاش - بذرپاش و انواع سم‌پاش‌های دستی و پشتی گردپاش - علف‌چین پرداخت. بنگاه برای تسهیل کار خریداران تا سال ۱۳۵۱ به تأسیس ۱۷ نمایندگی در مناطق مختلف مبادرت نموده است. همچنین لوازم یدکی را در انبار مرکز تهران نگهداری می‌نماید و سپس به وسیله عاملین فروش عرضه می‌نماید.

علاوه بر مراتب فوق در کلاس‌های آموزشی جمعاً تعداد ۴۴۷۰ کارآموز تعلیمات لازم را فرا گرفته‌اند و طبق قرارداد منعقده قطعات لوازم یدکی مورد احتیاج کشاورزان را برای بیش از ۱۵۰۰۰ دستگاه تراکتور وارد نموده که در انبار مرکز تهران نگهداری می‌شود.

در حال حاضر ۴۲ عامل فروش تراکتور و ۸۶ عامل فروش لوازم یدکی در مرکز شهرستان‌ها وجود دارد که دارای ۴۲ تعمیرگاه مجهز می‌باشد.

اداره کل مهندسی زراعی

۱- تحقیق و بررسی در زمینه مسائل مربوط به آبیاری زهکشی بهسازی اراضی و مسائل فنی و اقتصادی مکانیزاسیون کشاورزی

۲- انجام خدمات مهندس مشاور شامل:

• نقشه‌برداری و تهیه مسطحه و توپوگرافی در سطح ۲۲۷۵۰۰ هکتار

• جنگل‌تراشی، ریشه‌کنی و تسطیح اراضی به مساحت ۱۵۵۰۰ هکتار. ایجاد کانال‌های آبرسانی ۵۵۰۰ متر و ایجاد جاده‌های فرعی در مزارع به طول ۷۵۵۰۰ متر

• عملیات زهکشی در سطح ۱۸۰۰۰ هکتار

• ایجاد آزمایشگاه تکنولوژی

۳- تربیت نیروی انسانی

۴- فعالیت‌های فوق برنامه:

• امور مربوط به توسعه کشت و صنعت در شاه مزرعه گرگان، اجرای طرح توسعه مکانیزه چغندرقند خراسان و خوزستان از محل اعتبارات اختصاصی در سطح ۳۵۰۰ الی ۴۰۰۰ هکتار اجرای طرح مکانیزاسیون مرودشت و تأسیس مرکز آزمایشات ماشین‌ها و ادوات کشاورزی کار کرج که در سطح بین‌المللی است و گواهینامه استاندارد صادر می‌کند.

افزایش تولیدعلوفه:

• تهیه و توزیع بذر، توزیع و مصرف کود، تقویت بنیه مالی کشتکاران از طریق پرداخت وام و مساعده نقدی راهنمایی‌های فنی به کشتکاران مورد قرارداد و کمک‌های بلاعوض.

• سطح زیر کشت علوفه در سال ۱۳۴۸، ۶۴۰۰ هکتار بوده ولی در سال ۱۳۵۱ به ۵۰۰۰۰ هکتار افزایش یافته است و توزیع بذور علوفه به میزان ۵۴۹۹ تن و توزیع کود فسفات و اوره به میزان ۱۶۹۷۶ تن بوده است.

• در نتیجه اجرای این طرح حدود ۴۱۹۵۰۰ تن به تولید نباتات علوفه‌ای و ۳۰۰۰۰ تن به تولید هر کشور افزوده شد.

مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر:

تولید ۴۲۰۸۸۴۶ اصله نهال، توزیع ۴۵۶۸۳۳ اصله نهال پیوندی مرکبات تولید و توزیع ۴۱۰۸۸۴۵ اصله نهال پیوندی میوه‌جات سردسیری و نیمه گرمسیری تولید ۳۷۶۹۶۸ کیلوگرم بذور سبزی، بررسی‌های زراعی غلات، ذرت، پنبه، حبوبات، نباتات علوفه‌ای، کنف دانه‌های روغنی و بررسی‌های باغبانی، کنترل و گواهی بذر و تکثیر بذر، توزیع ۱۱۱۸۴۱ تن بذور اصلاح شده گندم، پنبه، برنج، هندوانه، نباتات علوفه‌ای و دانه‌های روغنی بین کشاورزان.

مؤسسه خاک‌شناسی حاصلخیزی خاک:

۱- ارزیابی اراضی و خاک جهت تعیین استعداد و قابلیت اراضی برای هدف‌های مختلف کشاورزی در سطح ۳۲۸۹۶۱۰۰ هکتار و مطالعات اجمالی نیمه تفضیلی و تفضیلی خاک‌شناسی در سطح ۵۵۵۵۰۰۰ هکتار و آزمایشات انجام شده به تعداد ۲۵۸۸۸ آزمایش و اقداماتی جهت حفاظت آب و خاک از قبیل تغییر جهت شخم و احداث دیواره‌هایی در خطوط میزان المنحنی در سطح ۱۱۳۶۰ هکتار.

۲- آزمایشگاه‌های آب و خاک: انجام ۳۱۰/۲۲۰/۱ تجزیه مختلف شیمیایی و فیزیکی بر روی تعداد ۲۱۵۵۱۷ نمونه آب و خاک و کود و گیاه.

۳- آموزش ترویج و خاک: احداث ۱۱۹۰ مزرعه آزمایشی در مساحت ۱۵۵ هکتار و راهنمایی ۱۳۳۷۷ نفر زارعین و تعلیم عملی ۶۶۵۳ نفر از مروجین و سپاهیان انقلاب.

۴- طرح‌های آزمایشی و محاسبات آماری، انجام ۲۰۰۰۰ آزمایش مختلف روی محصولات غذایی - صیفی - دانه‌های روغنی - نباتات علوفه‌ای و اشجار مثمره.

سازمان ترویج کشاورزی.

- فعالیت سپاهیان ترویج و آبادانی و مروجان کشاورزی.

احداث ۱۶۵۸۲۹ هکتار مزارع نمایشی و آموزشی گندم و پنبه و کود شیمیایی و سبزیجات، احداث ۶۳۰۳۶۲ هکتار باغ میوه و اصلاح ۱۵۴۱ هکتار باغات قدیمی واکسیناسیون دام و طیور ۱۹۸۹۱۸۸۱ رأس و قطعه، معالجه ۱۶۰۲۳۸۰ رأس دام قبلاً به امراض، آموزش دفع آفات و امراض نباتی در سطح ۴۹۴۲۶۱ هکتار و ۲۱۵۴۶۶۰۵ اصله درختان میوه، مبارزه علیه موش صحرایی در سطح ۱۱۰۹۳۱ هکتار تشکیل ۵۷۵۰۶۷ جلسه ترویجی، نمایش ۳۹۲۳۸ حلقه فیلم‌های آموزشی اجرای ۳۸۵۸۱۹ نمایش طریقه‌ای و ۲۹۴۳۱۲ نمایش نتیجه‌ای توزیع ۲۴۰۷۵۶۳ جلد نشریات ترویجی و اجرای ۲۴۱۴۸ برنامه رادیویی، تشکیل ۶۲۶۸۱ کلاس آموزشی کوتاه‌مدت و ۱۶۷ کلاس منطقه‌ای تخصصی.

اجرای طرح دهات نمونه، ایجاد آموزشگاه عملی کشاورزی مهاباد، تعداد فارغ‌التحصیلان این آموزشگاه ۲۵۰ نفر در امور کشاورزی و ۲۵۰ نفر در رانندگی تراکتور می‌باشد. کارآموزی ۱۶۳۳۳ نفر سرباز در رشته کشاورزی و رانندگی تراکتور در پادگان‌های نظامی کشور و تشکیل ۱۴۲۴ باشگاه جوانان روستایی با شرکت ۲۳۲۳۵ نفر.

عمران ورامین و گرمسار

۱- قسمت تحقیقاتی: مزارع آزمایشی به وسعت ۱۵ هکتار در ورامین و گرمسار در مورد اندازه‌گیری مقدار آب مورد نیاز گیاهان، مقایسه روش‌های آبیاری بارانی و شنی آزمایشات توأم آبیاری و کودهای شیمیایی، آزمایش ارقام مختلف نباتات و تعیین مقدار عملکرد محصولات مختلف در واحد سطح، پیش رس کردن صیفی‌جات از طریق کشت زیر پوشش پلاستیک و احداث باغات نمونه و مطالعات باغبانی تأسیس و ایستگاه نمونه درجه‌بندی و بسته‌بندی گوجه فرنگی و همکاری با طرح بازاریابی وزارت تعاون و امور روستاها.

انجام مطالعات آب‌های سطحی و زیرزمینی و برداشت آمار هواشناسی.

۲- قسمت اجرایی:

- ایجاد ۹ مرکز جمع‌آوری و فروش شیر، وظیفه اصلی این مراکز تضمین قیمت شیر گاو و فراهم نمودن یک بازار مطمئن و ثابت برای این محصول می‌باشد از ابتدای سال ۱۳۵۰ تا پایان شش ماهه اول سال جاری حدود ۹۲۱ تن شیر از دامداران خریداری و پس از تعیین میزان چربی و انجام آزمایشات لازم با کامیون‌های مجهز به سردخانه به مراکز فروش تهران حمل شده‌اند.

- ایجاد ۵ واحد بزرگ دامداری با شرکت دامداران داوطلب و بهره‌برداری از آنها.

- از ابتدای سال ۱۳۵۰ تا پایان سه ماهه دوم سال جاری مایه‌کوبی گاو و گوساله ۳۵۲۶۸ نوبت سر و بز و گوسفند ۱۰۱۳۴۰۷ نوبت سر تلقیح مصنوعی ۹۰۸ رأس گاو و درمان بیماری‌های انگلی و انفرادی به تعداد ۵۲۱۷۲۱ نوبت سردام و ضدعفونی اصطبل‌های دهات بوده است.

- اجرای برنامه مشترک با سازمان گوشت کشور و صندوق عمران مراتع به منظور تحویل گوسفند پروار به کشتارگاه تهران و پرداخت وام‌های کوتاه مدت به کشاورزان حوزه عمرانی.

بنده خیال می‌کنم اگر بخواهم تمام یادداشت‌هایی را که جلوی چشم دارم به عرض نمایندگان محترم برسانم یک کمی به درازا می‌کشد و مدافعات که چه عرض کنم توضیحات و عرایض بنده در زمینه فرمایشاتی که جناب آقای رامبد کردند که جواب عرض کردم و در زمینه کارها و فعالیت‌های عمرانی این دو وزارتخانه از نظر قانع شدن نمایندگان محترم مجلس شورای ملی و آنچه که باید به استحضار ملت ایران برسد عرایضی کردم از فردا هم مسلکان و همکاران بنده پشت این تریبون خواهند آمد و هر کدام در محدوده اطلاعات‌شان از این بودجه افتخارآمیز که سند افتخار و کار و کوشش دولت خدمتگزار هویدا است دفاع خواهند کرد و من یک بار دیگر به جان شاهنشاه عزیز و ارجمندمان که در سفر هستند دعا می‌کنم از خداوند بزرگ می‌خواهم که به ایشان طول عمر و سلامت عطا فرماید که بتوانند در دهه دوم انقلاب در آنچه خواست باطنی و قلبی خودشان است یعنی ملت دوستی، مردم دوستی، رفاه مردم، خوب زندگی کردن مردم، توفیق بیشتر از پیش پیدا کنند (انشاءالله) و شما بدانید این شخص بزرگ این سیاستمدار بزرگ که در تمام مسائل دنیای امروز چه از لحاظ اقتصاد سیاست جغرافیای اقتصادی وارد است باعث افتخار ماست (صحیح است) چه می‌خواهیم از این بالاتر که الان ده روز تمام همه جراید عالم می‌گویند محمدرضا شاه پهلوی ببینید صدراعظم آلمان چه گفته رئیس جمهور فرانسه عظمت فکر و روح پادشاه ما را ستوده که مملکت ما را به درجه‌ای رسانده که امروز در همه جای دنیا از امنیتش صحبت می‌شود این بودجه سال آینده است.

امیدوارم خداوند به همه شما طول عمر بدهد و مردم ایران را از بلایای ارضی و سماوی حفظ کند تا بتوانیم سال آینده در همین موقع این بودجه را با ارقام بالاتر و بزرگتر و نتایج کار و یک کارنامه زرین دیگری که اضافه می‌شود بر این کارنامه‌ها عرضه کنیم و در خاتمه عرایضم می‌گویم:

باش تا صبح دولتت بدمد

که این هنوز از نتایج سحر است

(آفرین - احسنت)

- تعیین موقع و دستور جلسه آینده - ختم جلسه

۳- تعیین موقع و دستور جلسه آینده - ختم جلسه

رئیس- چون وقت دیر است با اجازه خانم‌ها و آقایان این جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده ساعت ۹ صبح فردا و دستور ادامه مذاکره در لایحه اصلاحیه بودجه سال ۱۳۵۲ و بودجه سال ۱۳۵۳ کل کشور خواهد بود.

(جلسه در ساعت بیست ختم گردید)

رئیس مجلس شورای ملی - عبدالله ریاضی.