مذاکرات مجلس شورای ملی ۸ بهمن ۱۳۳۶ نشست ۱۶۱
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۵
سال دوازدهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۱۹
جلسه: ۱۶۱
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۲۵ اسفندماه ۱۳۳۶
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- بیانات قبل از دستور آقای دکتر امیر اصلان افشار
۳- طرح و تصویب گزارش مربوط به تمدید استخدام آقای دکتر بالتازار
۴- طرح و تصویب یک فوریت و مذاکره در گزارش کمیسیون‌ها راجع به سرمایه بانک‌های کشاورزی و رهنی و ساختمانی و ارجاع به کمیسیون
۵- طرح گزارش کمیسیون بودجه راجع به اجازه دریافت وام جهت ساختمان‌های نیمه‌تمام و ساختمان جدید دانشگاه و دانشکده‌های شهرستان‌ها و ارسال به مجلس سنا
۶- تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس دو ساعت و ده دقیقه پیش‌ازظهر با ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس- صورت اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
غایبین بااجازه- آقایان: اخوان - سنندجی - کاظم شیبانی - مهندس فیروز - یار افشار - قوام- دکتر اسدی - اقبال - مهندس جفرودی - اعظم زنگنه - بزرگ ابراهیمی- دکتر رضائی - صرافزاده - دکتر عمید- اورنگ -امامی خوئی- رامبد - آقایان
غائبین بی‌اجازه- آقایان: قرشی - اریه- دکتر طاهری- کیکاوسی
دیرآمدگان و زودرفتگان با اجازه- آقایان: غضنفری - عباسی - طباطبایی قمی - جلیلی - دکتر پیرنیا - صفاری- سالار بهزادی - اکبر - کدیور - مشایخی - موسوی - دهقان - معین‌زاده - جلیلوند - فولادوند - فرود - مهندس فروغی - قنات آبادی - مسعودی.
رئیس- در صورت مجلس نظری نیست؟
آقای صدرزاده
صدرزاده- اصلاح عبارتی هست که می‌دهم به تندنویسی.
رئیس- آقای دکتر سید امامی.
دکتر سید امامی- یک جزئی اشتباهاتی است که اصلاح می‌کنم می‌دهم به تندنویسی.
رئیس- دیگر نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت مجلس تصویب شد.
۲- بیانات قبل از دستور آقای دکتر امیر اصلان افشار.
رئیس- نطق‌های قبل از دستور شروع می‌شود.
آقای دکتر امیر اصلان افشار
دکتر امیر اصلان افشار- چنانچه آقایان نمایندگان محترم استحضار دارند با کسب اجازه از مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی، اینجانب در هیئت نمایندگی ایران در مجمع عمومی ملل متحد شرکت نمودم از لحاظ اهمیتی که سازمان متحد در سیاست بین‌المللی امروز دارد اجازه می‌خواهم مختصراً درباره جریان مجمع عمومی امسال مطالبی به عرض آقایان محترم برسانم. دوازدهمین دوره اجلاسیه مجمع عمومی ملل متحد که بیش از ۳ ماه به طول انجامید آیینه‌ای بود از جریان مهمترین مسائل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و حقوقی که مبتلا به جامعه بین‌المللی می‌باشد، غرض بنده این نیست که درباره تمام اینگونه مسائل مطروحه که قریب صد موضوع مختلف است بحث کنم بلکه مقصود این است که روح مجمع عمومی و شمه‌ای درباره نکات برجسته مهمترین مطالبی که مورد بحث و گفتگو قرار گرفت توضیح عرض کنم، در مجمع عمومی امسال وزرای خارجه ۴۵ کشور از جمله وزیر امورخارجه ایران شرکت نمودند و این خود اهمیت روزافزون ملل متحد را می‌رساند علاوه بر اینکه وزرای خارجه ممالک نظریات خود را درباره مسائل عمومی بین‌المللی در مجمع بیان می‌کنند فرصت مناسبی است که با تماسی که با یکدیگر می‌گیرند درباره بسیاری از موضوعات مورد علاقه مشورت و مذاکره مستقیم به عمل آورند و از این لحاظ مجمع عمومی ملل متحد مقام منحصر به فردی در جریان مذاکرات بین‌المللی را دارد. محیط مجمع عمومی سال گذشته که مواجه با بحران بزرگ مسئله کانال سوئز و اوضاع مجارستان شده بود طبیعتاً متشنج و پرهیجان بود ولی امسال با وجود اینکه هنوز اختلافات موجود در روابط میان کشورهای بزرگ حل نشده معهذا محیط مذاکرات آرام بود هرچند که نمایندگان ممالک بزرگ نظریات و انتقاداتی که داشتند با کمال صراحت بیان کردند ولی از بیان هر مطلبی که تحریک‌آمیز باشد احتراز می‌شد که آتش ستیزگی تندتر نشود.
مسئله خلع سلاح مهمترین موضوع سیاسی این دوره مجمع عمومی به شمار می‌رود. اساس اختلاف بین ممالک بزرگ مربوط است به کیفیت اجرای نظارت بین‌المللی درباره تقلیل و تحدید تسلیحات و تحریم استعمال بمب‌های اتمی و مشتقات آن و منع ادامه آزمایش‌های اتمی، هر چند نسبت به حل این مسائل تصمیم قاطعی اتخاذ نگردید ولی این نکته بسیار مهم را باید منظور داشت که برای اولین بار نظریات و منویات کشورها نسبت به اساس مسئله خلع سلاح به طور آشکارا بدون پرده مورد بحث و حلاجی قرار گرفت و همچنان که دبیر کل سازمان نیز به همین مطلب اشاره کرده معرفت و دانستن نظریات اصولی طرفین زمینه را برای ادامه مذاکرات به منظور رسیدن به نتیجه، به مراتب بیشتر از سابق آماده و مهیا ساخته است و تصمیم قابل توجهی که گرفته شد افزودن عده اعضای کمیسیون خلع سلاح بود تا به حال اعضای شورای امنیت به اضافه دولت کانادا در کمیسیون مزبور شرکت می‌کردند ولی نظر مجمع عمومی این بود که باید عناصر تازه‌ای بر این عده اضافه شود که با میانجی‌گری آنها بتوان بن‌بست‌های فعلی را از بین برد و راه حلی یافت به همین جهت عده اعضای کمیسیون خلع سلاح به ۲۵ کشور اضافه یافت. هر چند در موضوع خلع سلاح موفقیت آنی حاصل نشد ولی وحشت از خطرات جنگ و علاقه به تسکین و کاستن از شدت ناراحتی اوضاع بین‌المللی به قدری زیاد است که مجمع عمومی به هر تدبیری متوسل گردید این علاقه عمومی در قطعنامه‌ای که به اتفاق آراء راجع به همزیستی مسالمت‌آمیز به تصویب رسید منعکس گردید مجمع عمومی چنین اعلام کرد با توجه به اینکه لازمه تحکیم صلح و امنیت بین‌المللی توسعه (توله رانس tolerance) بین‌المللی و احترام متقابل رعایت حقوق حاکمیت ممالک، تساوی ملل، عدم تعرض، تمامیت ارضی کشورها و عدم مداخله در امور داخلی آنها قرار دارد و همچنین برای کاستن وخامت اوضاع بین‌المللی لازم است کشورها اختلافات خود را از طریق مسالمت‌آمیز تسویه کنند از کلیه ممالک خواستار می‌شود که کمال مجاهدت را در تحکیم صلح بین‌المللی به کار برند و در راه بهبود و توسعه روابط دوستانه و همکاری بین‌المللی و حل اختلافات خود از طریق مسالمت‌آمیز مجاهدت نمایند. از موضوع‌های سیاسی دیگر مسئله پلیس بین‌المللی است که شالوده آن سال گذشته دنباله بحران سوئز ریخته شد، تشکیل پلیس بین‌المللی که تحت لوای سازمان ملل متحد خدمت بزرگی به صلح بین‌المللی نموده اساسا از نظر سیر تکامل روابط بین‌المللی اهمیت به سزایی دارد و اکثریت کشورها راغب هستند که اساس آن قوام بگیرد و استوار گردد، امسال بودجه پلیس بین‌المللی بر اساس سهمیه کشورها تصویب شد و وضع آن تثبیت گردید و این خود قدم بزرگی در راه تحکیم تشکیلات پلیس بین‌المللی به شمار می‌رود و همه کشورها مخصوصاً ممالک کوچک باید از این پیشرفت خوش‌وقت باشند.
در مسائل استعماری مخصوصاً این مطلب قابل توجه است که روح ضد استعمار روز به روز در ملل متحد تقویت می‌شود و فکر تحصیل، آزادی و استقلال با گذشت زمان نیرومند می‌گردد مثلاً در مسئله الجزیره قطعنامه‌ای که حقوق مردم الحزیره در آن ملحوظ نشده بود تصویب نشد و بالاخره مجمع عمومی طرح، نسبت به وضع الجزیره اظهار نگرانی کرد و اعلام داشت که مسئله الجزیره باید براساس روح همکاری از طریق مذاکره و طبق اصول و مرام منشور ملل متحد تسویه گردد در اینجا باید عرض کنم که آقای انتظام که شخصیت ایشان مورد احترام سازمان ملل متحد است در موضوع الجزیره و رفع بن بست آن سهم بزرگی را داشتند به طوری که نمایندگان طرفین همیشه برای حل موضوع از مشورت ایشان بهره‌مند می‌شدند.
در موضوع تبعیضات نژادی در آفریقای جنوبی نیز دو قطع‌نامه در کمیسیون سیاسی مخصوص به تصویب رسید که هر دو با شرکت نماینده ایران دکتر فریدون ادمیت که از مأموران باتجربه وزارت امور خارجه در امور ملل متحد می‌باشد پیشنهاد شده بود به موجب آنها مجمع عمومی بطلان فلسفه برتری نژادی را اعلام داشت و سیاست تبعیض‌آمیز دولت آفریقای جنوبی را علیه مردم بومی وافراد هندی نژاد محکوم کرد و از دولت آفریقای جنوبی خواستار شد که با توجه به تعهدات ناشی از منشور و اصول اعلامیه حقوق بشر و مبانی عدالت بین‌المللی در رویه خود تجدید نظر کند و حقوق طبیعی مردم بومی آنجا را که تا به حال محروم بوده‌اند تأمین کند.
به موازات اهمیتی که مسئله تحصیل، آزادی واستقلال کشورها در سازمان یافته موضوع توسعه اقتصادی و عمران و آبادی کشورهایی که عنوان عقب افتاده به آنها اطلاق می‌شود روز به روز بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد این امر از خصوصیات روح زمان ماست که در کشورهایی که از لحاظ اقتصادی عقب افتاده می‌باشند نهضت عظیم پیشرفت اقتصادی و لزوم عمران و آبادی به منظور بالا بردن سطح زندگی برپا شده و روز به روز بر قدرت و نیروی آن افزوده می‌شود، خود بنده که با آقای عباسقلی اردلان در کمیسیون اقتصادی سازمان ملل متحد شرکت داشتم و از راهنمایی‌های ایشان کمال تشکر را دارم شاهد این موضوع بودم که نمایندگان ممالک چه علاقه بزرگی در اینباره داشتند و ممالک غیر صنعتی در یک مطلب اصولی متفقالکلام بودند که اساس پیشرفت اقتصادی آنها باید بر اصل صنعتی کردن نهاده باشد. دنیا به این مطلب اصلی خوب پی برده که استقلال سیاسی ممالک بدون تحکیم مبانی اقتصادی آنها عملی نخواهد بود و صلح دنیا تأمین نمی‌گردد مگر اینکه جهان از لحاظ اقتصادی سالم و تندرست باشد. گزارش‌هایی که نمایندگان ممالک در زمینه اقدامات عملی که در کشور آنها راجع به این امر تا به حال صورت گرفته به کمیسیون می‌دادند حقیقتاً عبرت‌آور بود مثلاً نماینده عراق اظهار می‌داشت که سازمان برنامه شش ساله عراق که بودجه آن بالغ بر یک میلیارد و نیم دلار می‌باشد در مدت کوتاهی پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای نصیب آنها کرده همچنین نماینده سازمان ملل متحد در کره‌جنوبی در گزارش خود به کمیسیون اظهار داشت که در طول این چند سال اخیر وضعیت کره‌جنوبی از لحاظ اقتصادی به مراتب بهتر از سالهای قبل از جنگ آن شده و تمام بودجه‌ای که در اختیار نماینده سازمان ملل متحد بوده صرف عمران و آبادی و سد و جاده‌سازی و فرهنگ شده است.
سازمان ملل متحد در اجلاس اخیر خود قطعنامه‌ای به تصویب رسانید که به موجب آن بودجه وسیع کمک‌های فنی سازمان ملل متحد از سی میلیون دلار به صد میلیون دلار افزایش یابد، این بودجه اضافی در اختیار صندوقی موسوم به صندوق مخصوص توسعه گذارده می‌شود که از لحاظ تهیه آمار و مطالعات علمی در زمینه مسائل اقتصادی، کشاورزی، اداری و تربیت افراد محلی برای انجام پروژه‌های اقتصادی کمک بیشتری بنماید. بی‌مورد نمی‌داند که تذکر دهد که توسعه برنامه وسیع کمک‌های فنی به شرحی که گفته شد مرهون اقدامات دولت آمریکا می‌باشد که قطع‌نامه مزبور را به کمیته اقتصادی سازمان پیشنهاد نمود. دولت آمریکا نیز چهل درصد از صد میلیون دلار برنامه را پس از تصویب کنگره تقبل نموده است ضمناً خاطر نشان می‌سازد که پس از خاتمه جنگ جهانی دوم تاکنون دولت آمریکا یازده میلیارد دلار به عناوین مختلف به کشورهای عقب مانده کمک کرده است. در خاتمه اجازه می‌خواهم چند کلمه راجع به هیئت نمایندگی ایران در مجمع عمومی عرض کنم چنانکه استحضار دارند آقای دکتر اردلان وزیر امور خارجه شخصاً در مجمع عمومی شرکت نمودند و نطق ایشان که شامل بحث در مطالب سیاست عمومی اقتصاد بین‌المللی و رویه دولت شاهنشاهی نسبت به مسائل سیاسی و پیشرفت‌های اقتصادی بود بسیار حسن اثر بخشید مخصوصاً اظهارات اصولی و در عین حال معتدل و مثبت ایشان درباره مسایل بین‌المللی، فوق العاده مورد تحسین و احترام نمایندگان مجمع واقع گردید به طوری که اغلب نمایندگان در اظهارات خودشان به نطق وزیر امور خارجه ایران اشاره نمودند. انتخاب آقای دکتر جلال عبده نماینده دائم ایران در ملل متحد که به اتفاق آرای کمیسیون مجمع عمومی است منصوب شدند باعث خوشوقتی نمایندگی ایران بود. مهارتی که آقای دکتر عبده در اداره کمیسیون سیاسی به خرج دادند بسیار قابل توجه بود و در خاتمه جلسات کمیسیون، کلیه نمایندگان گروه‌های مختلف از حسن اداره و بی‌طرفی و تصمیمات مثبت ایشان با احترام یاد کردند. ضمناً باید عرض کنم که آقای دکتر انصاری رئیس اداره سازمان‌های بین‌المللی وزارت امور خارجه در تصمیمات کمیسیون امور اجتماعی سازمان ملل سهم مؤثری داشتند و همچنین اعضای نمایندگی دائمی ایران نزد سازمان ملل متحد در کمیسیون‌های مختلف مجمع عمومی شرکت نمودند و ابتکار و همکاری همگی حقیقتا جای خوشوقتی است. در نهایت باید گفت که مجمع عمومی امسال با موفقیت به اتمام رسید و با ادامه این روح همکاری می‌توان امیدوار بود که مشکلات بین‌المللی زمان ما از طریق مسالمت‌آمیز حل و تسویه شود. (احسنت، احسنت)
۳- طرح و تصویب گزارش مربوط به تمدید استخدام آقای دکتر بالتازار.
رئیس- بنگاه پاستور.
رئیس- وارد دستور می‌شویم. گزارش کمیسیون بودجه بهداری راجع به تمدید خدمت آقای دکتر بالتازار مربوط به موادی که برای اصلاح مجدد بکمیسیون فرستاده شده بود قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
کمیسیون بهداری لایحه ارجاعی از مجلس شورای ملی راجع به تمدید خدمت آقای دکتر بالتازار رئیس بنگاه پاستور را در دو جلسه با حضور وزیر بهداری و چند نفر از آقایان پیشنهاددهندگان مطرح نموده و نسبت به تمدید استخدام کمیسیون با کثریت آراء با مدت سه سال از تاریخ اول اسفند ماه ۳۶ موافقت نموده و اینک گزارش ۲ ماده اصلاح شده را به شرح زیر تقدیم می‌دارد
ماده ۱- به وزارت بهداری اجازه داده می‌شود آقای دکتر بالتازار تبعه دولت فرانسه را به سمت رئیس بنگاه پاستور ایران ازتاریخ اسفند ماه ۱۳۳۶ برای مدت سه سال دیگر با شرایط زیر استخدام نماید.
ماده ۴- باپرداخت حقوق و مزایای آقای دکتر بالتازار از تاریخ دهم شهریور ماه ۱۳۲۵ تا اول اسفند ۱۳۳۶ به میزان پیشنهادی ضمن لوایح تقدیمی به مجلس شورای ملی موافقت می‌شود.
مخبر کمیسیون بهداری دکتر سعید حکمت
رئیس- به طوری که خاطر آقایان مسبوق است ماده یک و چهار به این ترتیب که قرائت شد اصلاح شد و کسی اجازه صحبت نخواسته، رأی گرفته می‌شود به این اصلاح آقایانی که موافق هستند قیام کنند. (اکثر قیام نمودند) تصویب شد رأی گرفته می‌شود به مجموع مواد آقایانی که موافق هستند قیام کنند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد.
رأی گرفته می‌شود به مجموع مواد گزارش اجازه تمدید استخدام آقای دکتر بالتازار آقایان موافقان قیام فرمایند (اغلب
موافق برخاستند) تصویب شد برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
۴- طرح و تصویب یک فوریت و مذاکره در گزارش کمیسیون‌ها راجع به سرمایه بانک‌های کشاورزی و رهنی و ساختمانی و ارجاع به کمیسیون
رئیس- پیشنهادی برای فوریت لایحه ازدیاد سرمایه بانک‌ها رسیده است قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی امضاء‌کنندگان زیر پیشنهاد می‌نماییم لایحه ازدیاد سرمایه‌های بانک‌های کشاورزی و رهنی و ساختمانی با یک فوریت مطرح نمود دکتر بینا، مهندس ظفر، مهندس فروهر، مرآت اسفندیاری، سلطانی، دکتر حسن افشار، مهندس هدایت، قراگزلو، دکتر هدایتی، سلطانمراد بختیار و چند امضای دیگر
رئیس- فوریت مطرح است مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به فوریت این لایحه، آقایانی که موافق هستند قیام فرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد. اصل گزارش مطرح است در گزارش‌هایی که از کمیسیون‌ها رسیده اختلافی هست در گزارش کمیسیون بودجه دو تبصره قایل شده‌اند و در گزارش کمیسیون کشاورزی سه تبصره، گزارش کمیسیون‌ها قرائت می‌شود که بسته به نظر مجلس است. گزارش کمیسیون کشاورزی قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل خوانده شد)
گزارش از کمیسیون کشاورزی به مجلس شورای ملی کمیسیون کشاورزی با حضور معاون وزارت کشاورزی لایحه شماره ۶۲۱۱ دولت راجع به سرمایه بانک‌های کشاورزی ساختمانی و رهنی را که قبلاً تصویب و در کمیسیون بودجه اصلاحاتی شده بود در جلسه ۴ دی ماه ۱۳۳۶ مجدداً مطرح واصلاحات مزبور مورد توجه واقع و پس از مذاکراتی ماده واحده به شرحی که ملاحظه می‌فرمایند تصویب و اینک گزارش آن به عرض می‌رسد.
ماده واحده- به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود هم ارز ریالی ۲۳ میلیون دلار قسمتی از وام آمریکا موضوع تبصره ۲ قانون تحصیل اعتبار از ممالک متحده آمریکا و انگلستان را که برای ازدیاد سرمایه بانک‌های کشاورزی رهنی و ساختمانی اختصاص یافته بود و اینک پرداخت آن مورد موافقت بانک صادرات و واردات قرار گرفته است به طریق زیر در اختیار بانک‌های نامبرده بگذارد:
از مبلغ ۱۷۴۸ میلیون ریال هم ارز ریالی ۲۳ میلیون دلار فوق مبلغ ۱۰۰۰ میلیون ریال جهت ازدیاد سرمایه بانک کشاورزی، ۵۰۰ میلیون ریال جهت بانک رهنی و ۲۴۸ میلیون ریال بقیه به بانک ساختمانی اختصاص داده شود. استفاده از اعتبارات مذکور برای بانک کشاورزی و بانک ساختمانی بر طبق برنامه‌ای خواهد بود که به وسیله وزارت کشاورزی تهیه و به تصویب کمیسیون کشاورزی مجلسین خواهد رسید. همچنین استفاده از اعتبار برای بانک رهنی بر طبق برنامه‌ای خواهد بود که به وسیله وزارت دارایی تهیه و به تصویب کمیسیون دارایی مجلسین خواهد رسید.
هریک ازبانک‌های مزبور برطبق اساسنامه خودشان از وجوهی که اختصاص داده شده استفاده خواهند نمود.
تبصره ۱- هشتاد درصد وجوهی که از محل وام مزبور به بانک‌های کشاورزی رهنی و ساختمانی داده می‌شود باید به شهرستان‌های کشور سوای تهران اختصاص یابد.
تبصره ۲- وزارت دارایی اجازه دارد آن قسمت از وجوهی را که در نتیجه معاملات مربوط به قانون ۴۸۰ دولت آمریکا (فروش مازاد محصولات کشاورزی آمریکا) به صورت وام قابل استفاده است اخذ و برای کمک به بانک‌های صنعتی و معدنی اعم از دولتی و یا غیر دولتی اختصاص دهد.
مخبر کمیسوین بودجه- مشایخی
رئیس- به طوری که ملاحظه فرمودید کمیسیون دارایی هم با نظر کمیسیون کشاورزی موافقت کرده، یک اختلاف دیگری هم بین گزارش کمیسیون بودجه و کمیسیون کشاورزی راجع به ترتیب استفاده بانک‌ها از این سرمایه کمیسوین بودجه در نظر گرفته است که این بانک‌ها طبق اساسنامه خودشان استفاده خواهند نمود که قرائت می‌شود. (اینطور خوانده شد) هر یک از بانک‌های مزبور برطبق اساسنامه خودشان از وجوهی که اختصاص داده شده استفاده خواهند نمود.
رئیس- کمیسیون کشاورزی ترتیب دیگری قائل شده است که قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل خوانده شد)
استفاده از اعتبارات مذکور برای بانک کشاورزی و بانک ساختمانی برطبق برنامه‌ای خواهد بود که به وسیله وزارت کشاورزی تهیه و به تصویب کمیسیون کشاورزی مجلسین خواهد رسید. همچنین استفاده از اعتبار بانک رهنی برطبق برنامه‌ای خواهد بود که به وسیله وزارت دارایی تهیه و به تصویب کمیسیون دارایی مجلسین خواهد رسید.
رئیس- آقایان با در نظر گرفتن این اختلافات در گزارش کمیسیون‌ها مذاکره می‌نمایند.
آقای اردلان.
اردلان- موافقم.
رئیس- آقای صدرزاده بنده باگزارش کمیسیون کشاورزی موافقم ولی اگر گزارش کمیسوین‌های دیگر مطرح شود با آنها مخالفم.
رئیس- آقای اردلان.
اردلان- دراصل موضو ع خیال می‌کنم که مجلس شورای ملی متفق هست که این لایحه به تصویب برسد برای اینکه کار مفیدی است منتهی یک اختلافی درنظر کمیسوین‌ها هست که در آن باب مذاکرات لازم باید بشود به نظر بنده نظر کمیسیون بودجه که این را سهل‌تر قائل شده یعنی معتقد شده است مطابق اساسنامه خودشان رفتار بکنند برای تسریع در کار بهتر است چنانکه یکی از آقایان، آقای مهندس فروهر، ۳ و ۴ بار تا به حال در این باب و راجع به همین کار اینجا تذکر دادند که در کمیسیون‌ها زودتر مطرح بشود و به مجلس بیاید و حالا اگر بنا باشد باز اساسنامه آنها بیاید به کمیسیون مجلسین و کمیسیون مجلسین تصویب کنند تا بتوانند آن کارها را عمل بکنند باعث تعویق کار می‌شود ولی تبصره‌ای که کمیسیون کشاورزی اضافه کرده فوق‌العاده خوب است که از این محل نتوانند کار ساختمانی بکنند فوق‌العاده خوب است پس اگر موافقت بفرمایند راپرت کمیسیون بودجه به علاوه آن تبصره‌ای که اضافه شده مطرح بشود کار آسان‌تر خواهد بود. (صحیح است)
رئیس- آقای بهبهانی مخالف هستید؟
بهبهانی- بنده توضیحی لازم دارم.
رئیس- بفرمائید.
بهبهانی- درتبصره سوم این لایحه، این عبارت را بنده می‌خواستم از مخبر محترم توضیح بخواهم وزارت دارایی اجازه دارد آن قسمت از وجوهی را که در نتیجه معاملات مربوط به قانون ۴۸۰ دولت آمریکا (فروش مازاد محصولات کشاورزی آمریکا) به صورت وام قابل استفاده است اخذ و برای
تکمیل باند فرودگاه مهرآباد و کمک به بانک‌های صنعتی و معدنی اعم از دولتی یا غیر دولتی اختصاص دهد این را می‌خواستم توضیح بدهند
رئیس- پس بنابراین آقایان موافقت دارند گزارش کمیسیون کشاورزی مطرح شود با این اصلاحی که به عمل آمده (صحیح است)
آقای عمیدی نوری.
عمیدی نوری- لایحه‌ای که فعلاً مطرح است یکی از مسائلی است که دوره ۱۸ و ۱۹ مجلس و شورای ملی کمال توجه را براساس این فکر داشت یعنی کاری بکنیم که بانک‌های کشاورزی، رهنی وساختمانی خودمان را سرمایه‌اش را زیاد بکنیم تا بلکه بتوانیم بیشتر به کارهای تولیدی و عمرانی بپردازیم که این اساس فکر بود و در راه پیشرفت این فکر کوشش‌های زیادی شد و در مواقعی که لوایحی از طرف دولت می‌آمد مجلس این روح را نشان داد از جمله موضوع استفاده از اعتبار دولت آمریکا بود که مجلس شورای ملی این قدم را برداشت و اقدامی کرد که این ۲۳ میلیون هم ارز ریالیش اختصاص داده شود برای سرمایه این بانک‌ها بنابراین ما بایستی دقت کنیم در یک چنین موقعی که این فکر دارد به مرحله عمل می‌رسد کاری بکنیم که به نتیجه واقعی برسیم اگر ما دقت نکنیم در این کار خیال می‌کنم که این آرزو و این عمل هم به آن نتیجه‌ای که در خارج مردم انتظار و امید دارند نرسد به همین جهت بنده خیلی متشکرم از کمیسیون‌های کشاورزی و دارایی و بودجه که معلوم می‌شود روی آن خیلی مطالعه کرده‌اند و اختلاف نظر هم بین آنها پیش آمده و این اختلاف نظرها نشانه دقت زیاد آقایان و قضاوت صحیح می‌باشد به عقیده بنده تکمیل کار با مجلس شورای ملی است به همین جهت است که بنده معتقدم باید بحث کنیم و روشن شویم چون بحث در کلیات است اولاً در ضمن اینکه اصل این لایحه راجع به هم ارز ۲۳ ملیون دلار است که برای این سه بانک اختصاص داده می‌شود خیال می‌کنم همه آقایان نمایندگان محترم توجه داشته باشند که در تبصره سه این ماده یک چیز تازه‌ای هست که بنده هم مثل آقای بهبهانی که تذکر دادند خواستم ببینم این یعنی چه، در تبصره سه اجازه می‌دهد اعتباری برای بانک‌های صنعتی و معدنی که خیال می‌کنم هنوز به وجود نیامده (صحیح است) در نظر گرفته شود و برای این کار گفته شده است که از قانون ۴۸۰ دولت آمریکا (فروش مازاد محصولات کشاورزی آمریکا) به صورت وام بگیرد، بنده اصلاً وجود این تبصره را در ضمن ماده واحده‌ای که مقدمات قبلیش تأمین شده زائد می دانم و به علاوه به نظر بنده یک ابهامی دارد و بنده نمی‌توانم فکر کنم که چطور می‌توانیم این تبصره را ضمیمه این ماده واحده بکنیم ماده واحده مربوط به آن چیزی است که قانون آن قبلاً گذشت یعنی مجلس لایحه دولت را مربوط به اجازه وام از بانک صادرات آمریکا تصویب کرد حالا محل خرج و استفاده هم ارز ریالی ۲۳ میلیون دلار را در ماده واحده تأمین می‌کند اما این تبصره محتاج به یک لایحه خاصی است که بایستی دولت بدهد به عنوان تقاضای وام جدید از آمریکا که محلش از قانون ۴۸۰ دولت آمریکا یعنی فروش مازاد محصول کشاورزی آمریکا است اول بایستی یک لایحه‌ای به صورت درخواست وام دولت به مجلس تقدیم کند که محل آن معلوم و شرایطش معین شود چون وام از کشورهای خارجی است یک عنوام خاصی دارد و بایستی لایحه قانونی خاصی داشته باشد نه اینکه ما یک چنین مطلبی را که ارتباط به ماده واحده مورد بحث ندارد این را به عنوان تبصره ضمیمه آن بکنیم به علاوه ما یک اصلی داریم طبق آیین‌نامه که نمی‌توانیم در یک ماده واحده فصول مختلفی را در ضمن آن گرد بیاوریم. طبق آیین‌نامه‌ای که ما براساس آن عمل می‌کنیم ماده واحده بایستی ناظر به فصول خاصی باشد فصول مختلف را در ماده واحده نمی‌شود آورد مگر در قراردادها و عهود که آنجا عمل کرده‌ایم ولی در حال حاضر این مادة واحده‌ای که مطرح است شامل دو فصل جدا است یک فصل استفاده از قانونی که خود آقایان تصویب کردند راجع به ۲۳ میلیون دلار که دارید تعیین می‌کنید چه جور این را مصرف کنند و یک فصل تازه اضافه شده راجع به اجاره وام از محل قانون ۴۸۰ دولت آمریکا و استفاده از مازاد فروش محصولات محل‌اش را هم گفتیم برای بانک‌ها می‌دهیم در صورتی که چنین بانکی هنوز وجود پیدا نکرده و درست نشده، بنده این را نفهمیدم و این را مخالف آیین‌نامه می‌دانم؛ دو فصل را نمی‌شود در ضمن یک ماده واحده آورد اینجا هنوز اجازه‌اش حاصل نشده این یک چیز بسیار مبهمی است که بنده هیچ نفهمیدم، خیال می‌کنم که نمایندگان محترم هم البته توضیح بیشتری بخواهند که ببینیم این چیست؟ این یک ایرادی بود که بنده خواستم به عرض نمایندگان محترم برسانم که این مطلب حل بشود مخصوصاً که در محل خرج این هم بین دو کمیسیون اختلاف پیدا شده است کمیسیون بودجه گفته این را بدهیم برای بانک‌های صنعتی که بعداً ایجاد می‌شود و بعد هم نوشته شده اعم از دولتی یا غیر دولتی و بنده روی این مطلب هم حرف دارم چون یک عده سرمایه‌دار که دیروز پریروز همآقای ابتهاج دعوت کرده بودند و آقایان نمایندگان هم تشریف داشتند ملاقاتشان کردند، آمده‌اند به ایران مطالعه کنند برای ایجاد بانک صنعتی و معدنی و می‌خواهند یک سرمایه از خارج بگذارند و یک همکاری با سرمایه‌دارهای داخلی به کار ببرند اما ما اگر این تبصره را به این ترتیب تصویب کردیم که در آن نوشته بانک‌های صنعتی و معدنی غیر دولتی چه جور می‌شود؟ که دولت ایران بیاید یک وامی بگیرد از آمریکا یعنی از قانون فلان به بعد این را بدهند به یک مؤسسه‌ای که خارجی‌ها به کمک داخلی‌ها می‌خواهند برای خودشان یک بانک درست بکنند آن وقت مسئولیت دادن این پول به آنها چه می‌شود؟ این در تبصره کمیسیون بودجه است، در تبصره کمیسیون کشاورزی محل خرج دیگری برای آن معین کرده و نوشته است برای تکمیل باند فرودگاه مهرآباد، در صورتی که فرودگاه‌ها در قسمت برنامه ۷ سالهای که آقایان تصویب فرمودند فصل معینی دارد در فصل ارتباطات برای فرودگاه‌ها یک اعتبارات مفصلی قایل شدیم که از آن جمله فرودگاه مهرآباد است خوب آنجا هم که داریم از بانک صادرات و واردات آمریکا ۷۵ میلیون قرض می‌گیریم، محل نفت هم که داریم حالا ما بیاییم ضمن این لایحه، اجازه بدهیم که دولت از مازاد فروش محصولات آمریکا پول قرض بکند برای باند مهرآباد آن وقت این را هم بگوییم فوری و تقاضای فوریت بکنیم به چه مناسبت برای اینکه می‌خواهیم ۲۳ میلیون دلار به بانک کمک کنیم برای ازدیاد سرمایة آنها، اگر منظور اصلی این است پس این تبصره چیست؟ این بود که بنده خواستم این مطلب را کاملاً تشریح کرده باشم و توجه نمایندگان محترم را به آن جلب کرده باشم اما در اساس خود این لایحه تفاوتی که بین فکر کمیسیون بودجه با کمیسیون کشاورزی که مورد تأیید کمیسیون دارایی قرار گرفته خیلی زیاد است. کمیسیون بودجه معتقد است پولی که داده می‌شود هزار میلیونی که داده می‌شود به بانک کشاورزی طبق اساس‌نامة خودشان شروع بکنند به قرض دادن ولی کمیسیون کشاورزی و کمیسیون دارایی فکرشان با نظر کمیسیون بودجه فرق دارد که بنده طرفدار این فکر هستم با یک اصلاح دیگر، کمیسیون کشاورزی و کمیسیون دارایی گفته‌اند که این هزار میلیون باید طبق برنامه‌های کشاورزی که به مجلسین تقدیم می‌کنند عمل بشود این البته بهتر از آن است برای اینکه همة آقایان می‌دانند اگر یک بیلانی الان بخواهیم از بانک کشاورزی بگیریم تا به حال در این مدت طبق اساس نامه خودشان چه برنامه کشاورزی برای مملکت پیش‌برده، خواهید دید نتیجة صفر است، چرا؟ برای اینکه اولا این اساسنامه که بانک کشاورزی در حال حاضر دارد کمتر اعتباراتی است که به کشاورز واقعی برای اجرای برنامه‌های واقعی داده باشد (صحیح است) و اگر شما الان بخواهید این هزار میلیون را هم ضمیمه کنید با این سرمایه بانک کشاورزی با این کیفیت این نقض غرض است (صحیح است) شما این پول را می‌خواهید بدهید و خیلی هم امیدوار هستید که کارهای کشاورزی‌تان پیشرفت بکند ولی نتیجه نخواهید گرفت بنابراین مطمئناً بایستی خارج از اساسنامه فعلی بانک کشاورزی از این اعتبار استفاده بکنیم اما بنده یک نظری دارم. ما یک هزار میلیونی اینجا داریم، سه هزار و پانصد میلیون ریال هم از بابت پشتوانه اسکناسی که لایحه‌اش را آقای نخست‌وزیر قبلاً اینجا آوردند این می‌شود جمعاً ۴۵۰۰ میلیون اعتبار که شما دارید، باید با این اعتبار برنامه‌های جدید کشاورزی به وجود بیاوریم، بنده معتقدم که اگر حقیقت کار را بخواهیم برسیم این هزار میلیون به اضافه آن ۳۵۰۰ میلیون که جمعاً ۴۵۰۰ میلیون می‌شود این ۴۵۰۰ میلیون اختصاص داده بشود به برنامه‌های کشاورزی که مورد تصویب مجلس می‌باشد طبق اساسنامه جدیدی که غیر از آن اساسنامه فعلی بانک کشاورزی هم موافق نیستم باید ما یک ترکیبی بکنیم که از این ۴۵۰۰ میلیون که اختصاص به کشاورزی مملکت داده می‌شود برنامه‌های جدیدی هم باید تصویب بشود و طبق یک اساسنامه جدیدی که ضمن آن برنامه مورد تصویب مجلسین قرار بگیرد و به این ترتیب از این وجوه استفاده شود. درحال حاضر این بانک تا کسی برگه مالکیت نداشته باشد شش دانگ نباشد گوشه‌اش خراب نباشد و چه نباشد به او پول نمی‌دهند و با این کیفیت که اساسنامه فعلی هست باز یک عده‌ای به نام برنامه‌های کشاورزی پول خواهند گرفت و بعد در بازارها به مصارفی خواهد رسید که خلاف منظور مجلس شورای ملی است که در تبصره گذشته‌ایم که آقا این صرف ساختمان نشود بنده این تبصره را زاید می‌دانم چرا ما منع کنیم که یک کار نکنند باید بگوییم که حتماً به مصرف برنامه‌های کشاورزی برسد جناب آقای خلعتبری اگر ما گفتیم به مصرف برنامه کشاورزی برسد دیگر برای چه بگوییم که بانک کشاورزی مجاز نیست که وجوه حاصل ازاین اعتبار را به مصرف امور ساختمانی برساند اصلاً دیگر این تبصره معنی ندارد مجبورند فقط و فقط به مصرف برنامه‌های کشاورزی برسانند (صارمی- منع ساختمان عیبی ندارد) خیلی خوب حالا منع کردید یعنی می‌خواهید بفرمایید که در کارهای کشاورزی هم ایجاد ساختمان منع دارد (صدرزاده- خیر برای خود بانک ساختمان نکنند) بلی منظورتان این است وقتی شما ۴۵۰۰ میلیون را اختصاص دادید منحصراً برای برنامه‌ها و کارهای کشاورزی دیگر حق ندارد که ساختمانی بکند این تویش هست (صدرزاده - تصریح
بشود بهتر است) بسیار خوب اگر نظر آقایان این است بنده حرفی ندارم خلاصه عرض بنده این است که اولاً تبصره اخیر ارتباطی به این لایحه ندارد و باید جدا باشد اگر دولت نظری دارد و لایحه‌ای دارد بیاورد بعد روی آن بحث می‌کنیم ثانیاً اساس مذاکرات را گزارش کمیسیون کشاورزی قرار بدهیم با این اصلاح که باید این اعتبار ضمیمه آن ۳۵۰۰ میلیون اعتبار شود و به موجب برنامه و اساسنامه‌ای که دولت میآورد و به تصویب کمیسیون کشاورزی مجلسین می‌رسد مصرف شود که با این ترتیب این اعتبارات به مصرف حقیقی کشاورزی برسد. با اصلاح این دو نظر بنده موافقم والا نقض غرض است و ممکن است به منظور واقعی خودمان نرسیم (احسنت)
رئیس- گزارشی که به مجلس داده‌اند همانطور که ملاحظه می‌فرمایید برای شور اول بود ولی آقایان پیشنهاد کردند با فوریت مطرح بشود این اختلافات همانطوری که به نظر آقایان رسید زیاد است بعد هم همین تبصره ۳ به طوری‌که آقای عمیدی نوری گفتند مطابق یک ماده آئین‌نامه نمی‌شود یک امری را وارد یک امر دیگر کرد و تصویب کرد اختلاف نظر هم بین کمیسیون‌ها وجود دارد البته کمیسیون‌ها حق دارند که هر نظری دارند اظهار کنند اما این اختلاف باعث می‌شود که مجلس دچار زحمت بشود (صحیح است) آقای وزیر درایی هم نیستند که توضیحات لازمه را بدهند اگر آقایان موافقت داشته باشند دو قسم می‌شود عمل یا اینکه به کمیسیون برگردد و یا اینکه سلب فوریت بشود و برای شور اول مطرح بشود و شور اول تمام بشود با پیشنهادات‌اش برود به کمیسوین و این عمل مطابق ماده ۱۳۵ آئین‌نامه اگر آقایان موافق باشند ممکن است بشود) ماده ۱۳۵ در صورتی‌که مجلس فوریت لایحه یا طرحی را تصویب بکند و یا پس از تصویب در اثر تقاضای دولت یا یکی از نمایندگان قبل از ورود در ماده واحده یا مواد سلب فوریت آن را رأی بدهد مذاکره در آن به صورت عادی صورت خواهد گرفت تقاضای سلب فوریت برای هر طرح یا لایحه فقط یک‌بار خواهد بود (حالا این بسته به نظر خود آقایان است که یا به‌طور عادی یعنی برای شور اول مطرح بشود که این نقایص ذکر بشود و یا پیشنهادات برود به کمیسیون یا اینکه اساساً برگردد به کمیسیون البته این بهتر است که برای شور اول اینجا مطرح بشود و مطالب گفته بشود (صارمی- سلب فوریت شود) اگر آقایان موافق هستند که سلب فوریت بشود باید یک نفر از آقایان پیشنهاد بکنند (عمیدی نوری- بنده پیشنهاد می‌کنم) مهندس هدایت، بنده راجع به این موضوع عرضی داشتم اگر مانعی ندارد عرض کنم
رئیس- بفرمائید مانعی ندارد.
مهندس هدایت- در اینکه این لایحه مورد توجه کلیه آقایان نمایندگان محترم است تردیدی نیست (صحیح است) آقایان چند دقیقه قبل به فوریت آن رأی دادند البته یک تناقضی در گزارشی دو کمیسیون هست که اسباب زحمت شده است بنده استدعا می‌کنم تقاضای سلب فوریت نشود برای اینکه الان مجلس به فوریت رأی داده است این موضوع دراختیار مجلس و جناب آقای رئیس است که این گزارش‌ها برای توافق بین دو کمیسیون به همین صورت برگردد به کمیسیون‌ها و بعد مطرح بشود و تا ۴۸ ساعت یادو جلسه و سه جلسه بعد برگردد و مطرح بشود بنده استدعا می‌کنم که تقاضای سلب فوریت نشود این خلاف رأی مجلس است که الان آقایان دادند.
رئیس- این هردو محتاج به رأی مجلس است چه سلب فوریت بشود باید مجلس رأی بدهد و چه برگردد به کمیسیون حالا اگر می‌خواهید برگردد به کمیسیون آنجا اصلاحات بکنند تبصره ۳ را هم مطلع بشوید که جریان‌اش چیست که پیشنهاد هم راجع به سلب فوریت رسیده است آقای صدرزاده شما نظری دارید؟ بفرمایید
صدرزاده- عرض کنم حضور آقایان این لایحه به نظر بنده مورد علاقه همه آقایان نمایندگان محترم است، به کمیسیون‌ها هم رفته و یک اختلاف نظر جزئی دارد ممکن است برای دفعه دوم هم برود به کمیسیون‌ها باز همین اختلاف‌نظر پیش بیاید بالاخره با رأی مجلس باید این مطلب حل بشود اگر همه آقایان موافق هستند که گزارش کمیسیون کشاورزی مناط رسیدگی در مجلس قرار بگیرد و رأی مجلس بر این باشد اجازه بفرمایید که روی گزارش کمیسیون کشاورزی مخالف و موافق صحبت کنند پیشنهادهایی هم که لازم است به مجلس تقدیم بکنیم نسبت به آن تبصره ۳ هم که مربوط به فرودگاه است تقاضا بکنیم که از این لایحه حذف بشود و خود دولت برای این قسمت لایحه بیاورد و به این ترتیب این کار اصلاح می‌شود. (صحیح است)
رئیس- این هم یک نظری است ولی نسبت به تبصره باید تقاضای تجزیه بشود حالا اگر بخواهید به مذاکرات ادامه بدهید بسته به نظر مجلس است پیشنهاد سلب فوریت رسیده (صدرزاده- آقایان اجازه بفرمایند مذاکرات ادامه داده شود) (یک نفر از نمایندگان- پیشنهاد سلب فوریت را پس می‌گیرند) (اردلان- اول رأی بگیرید که لایحه برگردد به کمیسیون) من گمان می‌کنم که بیشتر آقایان موافق هستند که طبق ماده ۱۱۶ برگردد به کمیسیون (یک نفر از نمایندگان- معاون وزارت دارایی هم آمد) خود آقای ناصر وزیر دارایی هم در کمیسیون حاضر می‌شوند و آنجا توضیح کافی برای تبصره ۳ می‌دهند اذهان آقایان هم بیشتر روشن می‌شود و بعد در جلسات دیگر بیاید این را هم آقایان بدانند وقتی که فوریت تصویب شد اگر به کمیسیون برگردد به عنوان شور دوم می‌آید به مجلس یعنی دیگر برای شور اول به مجلس نمی‌آید در حقیقت الان که می‌رود به کمیسیو ن وقتی به مجلس بیاید به عنوان شور دوم مطرح می‌شود.
عمیدی نوری- پیشنهاد بنده چه شد؟
رئیس- پیشنهادی شما دادید راجع به سلب فوریت ارجاع به کمیسیون هم مطابق ماده ۱۱۶ هست ولی چون آقایان رأی به فوریت داده‌اند میل ندارند که سلب فوریت بشود. بنابراین طبق ماده ۱۱۶ عمل می‌کنیم.
عمیدی نوری- یک تفاوت دارد چون ما پیشنهاداتی داریم که باید به کمیسیون برود.
رئیس- نخیر اشکالی ندارد طبق ماده ۱۱۶ باتذکر رئیس و رأی مجلس به کمیسیون می‌رود.
عمیدی نوری- پیشنهادات اصلاحی چه می‌شود؟
رئیس- هر پیشنهادی که برسد می‌رود به کمیسیون، چند پیشنهاد هم رسیده که به کمیسیون فرستاده می‌شود بنابراین آقایانی که بر طبق ماده ۱۱۶ موافقت دارند که لایحه به کمیسیون ارجاع بشود قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد با تمام پیشنهادات به کمیسیون فرستاده می‌شود که آنجا آقای وزیر دارایی و یا آقای انواری حاضر بشوند و توضیحات کافی بدهند، درمورد این تبصره سه هم حق با آقای عمیدی نوری است باید لایحه جداگانه به مجلس بیاورند.
۵- طرح گزارش کمیسیون بودجه راجع به اجازه دریافت وام جهت ساختمان‌های نیمه‌تمام و ساختمان جدید دانشگاه و دانشکده‌های شهرستان‌ها و ارسال به مجلس سنا.
رئیس- گزارش دریافت وام ۴۰۰ میلیون ریال وام از بانک ملی جهت ساختمان‌های نیمه‌تمام دانشگاه مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی کمیسیون بودجه لایحه شماره ۲۴۴۰۵ دولت راجع به اجازه دریافت چهارصد میلیون ریال وام از بانک ملی جهت ساختمان‌های نیمه‌تمام و ساختمان جدید دانشگاه را با حضور معاون وزارت دارایی مورد شور و رسیدگی قرار داده و با توضیحاتی که از طرف آقای معاون وزارت دارایی داده شد ماده واحده پیشنهادی دولت را به اضافه یک تبصره تصویب و اینک گزارش آن رابرای تصویب نهایی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده- به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود تا حدود مبلغ چهارصد میلیون ریال از بانک ملی ایران برای تکمیل ساختمان‌های نیمه‌تمام و ایجاد ساختمان‌های جدید دانشگاه تهران و بیمارستان‌ها به تدریجی که مورد خرج پیدا می‌کند وام گرفته مبالغ دریافتی را از تاریخ اخذ به انضمام سود متعلقه در ظرف شش سال به اقساط متساوی ازمحل اعتباری که در بودجه تفصیلی دانشگاه پیش‌بینی و تأمین می‌گردد پرداخت و مسترد دارد استفاده از وجوه مزبور تابع قوانین و مقررات مالی خواهد بود.
تبصره- دولت مکلف است تا مدت یک ماه از تاریخ تصویب این قانون لایحه‌ای برای استقراض ۱۰۰ میلیون ریال از بانک ملی ایران برای تکمیل ساختمان‌های دانشکده‌های شهرستان‌ها و بیمارستان‌های تابعه آنها به ترتیب ماده فوق تقدیم مجلس نماید.
مخبر کمیسیون بودجه- مشایخی
رئیس- گزارش کمیسیون فرهنگ هم قرائت می‌شود (به شرح آتی خوانده شد) گزارش از کمیسیون فرهنگ به مجلس شورای ملی کمیسیون فرهنگ لایحه شماره ۲۴۴۰۵ دولت راجع به اجازه استقراض چهار صد میلیون ریال وام از بانک ملی ایران جهت تکمیل ساختمان‌های نیمه‌تمام دانشگاه را با حضور نماینده دولت مطرح و گزارش کمیسیون بودجه را تأیید و تصویب نمود اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون فرهنگ- دیهیم
رئیس- کلیات مطرح است آقای عمیدی نوری.
عمیدی نوری- عرض کنم این ماده واحده ناظر است به خرج ساختمان دانشگاه به طور کلی حالا این ساختمان اعم است از ساختمان نیمه‌تمام و ساختمان جدید دانشگاه و ساختمان بیمارستان‌ها و دانشکده‌های شهرستان‌ها که گویا این تبصره اخیرش هم روی اقدام خود نمایندگان محترم در کمیسیون گذارده شده (صحیح است) والا نظر دولت ساختمان برای تهران بود بنده راجع به بحث ساختمان یک قدری حرف دارم بنده معتقد هستم در مملکتی که ما کسر بودجه فاحش داریم به نام ۱۲ میلیارد و ده میلیارد (دکتر دادفر- این قرضه است) خوب قرضه هم همان است بنده اگر امروز می‌دانستم این لایحه مطرح می‌شود صورت بیلان ۱۵ روزه بانک ملی را می‌آوردم اینجا حضور مبارک نمایندگان
محترم آن وقت روشن می‌شد که بانک ملی ایران چقدر قرضه داده و آن مقداری که بانک ملی ایران از دولت طلبکار است چه اندازه است به طوری که بنده گاهی این ترازنامههای ۱۵ روزه را مقایسه می‌کنم می‌بینم خیلی است یعنی قروض دولت و ادارات وابسته به او و به بانک ملی در حدودی است که مساوی است با حجم اسکناس منتشره و بیش از سرمایه خود بانک ملی این را توجه داشته باشید و یک وقت آنقدر زیاد شده بود و خودشان یک معاملاتی می‌کردند که مجلس و شورای ملی ناچار شد قانون وضع کند که دولت حق ندارد قروضی که از بانک ملی می‌گیرد بدون اجازه مقنن باشد به همین جهت است که حالا ما می‌بینیم باز یک لوایحی می‌آورند و در یک موارد خاصی اجازه می‌خواهند ولی با این اجازه‌ها بنده در این بیلان دیدم مجموع قروض دولت به بانک ملی ایران تصور نمی‌کنم کمتر از حجم اسکناس منتشره باشد و بیش ا زسرمایه بانک ملی است حالا آیا اقتضا دارد که ما همیشه از این صندوق‌خانه خودمان که از آن سمت البته وظیفه بانک ناشر اسکناس را دارد و از آن سمت هم به ما قرض می‌دهد این‌جور قرض بگیریم و بعد هم به مصرف ساختمان برسانیم، بنده معتقدم برای یک ملتی که بیش از خود ساختمان احتیاج به ساختمان فکری و بنیه علمی یک ملتی دارد باید بیشتر درآمد یا قروض یا فکری که می‌کند به مصرف آن امور برساند، بنده هیچ فراموش نمی‌کنم سابق که به عدلیه می‌رفتیم این ساختمان فعلی نبود به این شکلی که البته ۶ سال کوشش شد تا آسانسور برایش درست شد ما می‌رفتیم توی همان اطاق‌های قدیمی آن عدلیه و محاکمه می‌کردیم ولی آن وقت با مغزهایی مواجه بودیم در همان اطاق‌های گلی که افکارشان استقلال قضایی‌شان تشخیص‌شان بیطرفیشان خیلی به نظر بنده فرق دارد با وضعی که فعلاً در این کاخ مجلل چند طبقه عالی وجود دارد همینطور راجع به قسمت‌های دیگر البته دانشگاه ما جلوتر رفته، موفقیت‌هایی پبدا کرده، شعب مختلفی ایجاد می‌شود ولی چه جور ما بایستی ساختمان در دانشگاه بکنیم مگر همه‌اش با ساختمان می‌خواهیم کار بکنیم ما باید سطح فکری دانشجویان خودمان را ببریم بالا و بعد هم کاری بکنیم که این دانشجویان ما که تحصیل می‌کنند به مقام استادی می‌رسند به مملکت خودشان برگردند و یا کسانی که اینجا تربیت می‌شوند سطح فکری‌شان آنقدر بالا برود که دیگر کسی به اروپا نرود و اینجا تحصیل کند مگر برای قسمت‌های تخصصی ولی در حال حاضر آمار محصلینی که به خارج می‌روند نمی‌دانم خدمت آقایان هست یا نه، این همه دانشجو به خارج می‌روند و در دانشگاه خودمان این همه ساختمان داریم، اعتبارات زیادی در بودجه خود دانشگاه هست بنده نمی‌دانم چرا چهل میلیون دیگر ما قرض بکنیم از بانک ملی برای ساختمان دانشگاه، اینگونه ساختمان‌ها آیا در حال حاضر با وضع اقتصادی مملکت متناسب هست یا نیست؟ البته اگر جناب وزیر فرهنگ توضیح بفرمایند که راجع به مدارس نیمه‌کاره شهرستان‌ها از این چهل میلیون استفاده می‌شود بنده این را صحیح می‌دانم برای اینکه این مسلم است که وضع ساختمانی تهران بی‌اندازه با شهرستان‌ها فرق دارد در بسیاری ازشهرستان‌ها جا برای تحصیل اصلاً وجود ندارد بنده در شهر چالوس در چند سال پیش دیدم علاوه براینکه بودجه برای مدرسه نداشتند جا هم نداشتند خود مردم جمع شده بودند پول جمع می‌کردند برای اینکه جایی تهیه کنند برای مدرسه و نبود ولی دراین چندسال ساختمان‌های نیمه‌کاره برای دبستان و دبیرستان در شهرستان‌ها ساختند که بسیاری از آنها به همان حال نیمه‌تمام باقی مانده است و هنوز احتیاج به ساختمان دبستان و دبیرستان در شهرستان‌ها وجود دارد. جناب آقای وزیر فرهنگ توضیح بفرمایند اگر این چهل میلیون برای تکمیل این ساختمان‌های نیمه‌کاره شهرستان‌ها به کار خواهد رفت بنده معتقدم کار صحیحی است ولی اگر نیست چه لزومی دارد ما دبستان و دبیرستان‌های نیمه‌کاره اکناف و اطراف مملکت‌مان را زیر گل و برف بگذاریم بماند و بعد بیاییم اینجا باز قرض بکنیم و در تهران خرج ساختمان بکنیم منظور از این تبصره این است که در کمیسیون بودجه به لایحه اضافه شد که صد میلیون دولت لایحه بیاورد (یک نفر از نمایندگان- خیلی کم است) برای تکمیل بیمارستان‌های تابعه آن، اینجا یک تعارفی است چون دولت را مکلف کرده‌اید بعد یک چنین لایحه‌ای را بیاورد خب شما اگر این قصد صحیح رادارید بنده هم معتقدم ساختمان نیمه کاره شهرستان‌ها با وضع حاضر مقدم بر تهران است خوب خود ماده واحده را اصلاح کنیم و از خود این اعتبار این تصمیم را اتخاذ بفرمایید والا اینکه دولت مکلف است بعد لایحه یکصد میلیون هم بیاورد خوب همیشه از این تکلیف‌ها فرع بر امکانات مالی است پیشنهاد خرج هم که وکیل نمی‌تواند بدهد حداکثر زحمتی که کشیده شد این است که یک تبصره‌ای در این لایحه تصویب شد. شنیدم آقای دولتآبادی زحمت کشیدند این پیشنهاد را دادند ولی آن نتیجه‌ای که آقایان می‌خواهند نخواهد بخشید و چرا از این ۴۰۰ میلیون برای این کار استفاده نمی‌کنید این است که من اصولاً معتقد هستم ملتی باید به ساختمان‌های خودش بپردازد که زندگیش از نظر غیرساختمان مرتب باشد، در بازار ما معروف است که هیچ تاجری اول نمی‌رود خانه بخرد می‌رود اول یک دکان و مغازه درست می‌کند اعتبار توی بانک درست می‌کند شروع به معاملات می‌کند و خانه اجاره می‌کند وقتی که سرمایه‌اش خیلی زیاد شد میلیونر شد پول زاید و راکدی داشت این را می‌رود خانه می‌سازد برای سکونت خودش، این اصلی است که تجار ما دارند. چند روز پیش بنده از پشت دیوار سمت غربی سفارت انگلیس پیاده رد می‌شدم دیدم آن دیواری که هشتاد سال پیش ساخته شده که از خاک وگل است زیرش هم دارد و گنبدی و کاهگلی است تازه یک مشت آجر فشاری ریختهاند آنجا و دارند چهار رج آجر قزاقی می‌چینند، آن‌وقت این ملت به جای اینکه ساختمان بسازد می‌رود بمب هیدروژنی تهیه می‌کند، می‌رود آخرین موفقیت را پیدا می‌کند در اختراع که از آب دریا حرارتی به وجود بیاورد که انرژی اتم را مهار می‌کند، بله آقا ما به جای اینکه با قرض بپردازیم به خرج ساختمان و زیبائی ظاهر زندگی، باید بپردازیم به باطن زندگی اینگونه کارها والا هی خرج کردن و هی قرض کردن برای ساختمان نتیجه‌اش این است که تمام دستگیره و لولاو تمام مصالح ساختمانی از خارج می‌آید و البته بیلان واردات خارجی ما بر صادرات ما خواهد چربید و نتیجه‌ای برای ما ندارد.
رئیس- آقای صدرزاده.
صدرزاده- بنده خودم یکی از افرادی هستم که راجع به مسأله ساختمان‌های زائد مخصوصاً در تهران همیشه در مجلس اعتراض کرده‌ام و ملاحظه هم فرموده‌اید اما راجع به این ساختمان‌ها یک توضیحاتی ریاست محترم دانشگاه و جناب آقای وزیر فرهنگ در کمیسیون فرهنگ دادند که مورد توجه و قبول واقع شد و معلوم شد این ساختمان‌ها ساختمان‌هایی است که برای کار دانشگاه ضرورت دارد و مخصوصاً یک قسمت از اینها هم ساختمان‌هایی است جهت سکونت دانشجویانی که از شهرستان‌ها به تهران می‌آیند به طوری که آقایان مسبوق هستند عده زیادی از دانشجویان تهران افرادی هستند که از شهرستان‌ها آمده‌اند و یکی از مشکلات زندگی آنها مسأله محل سکونت است که ناچار می‌شوند درخانه‌ها غالباً یک اطاق اجاره بکنند و در آنجا سکونت نمایند و این از جهت اخلاقی آنها مناسب نیست بلکه آنها بایستی در محیط دانشگاه سکونت کنند و تحصیلات‌شان را در همان‌جا به اتمام برسانند که از پاره‌ای از جریانات سوء‌اخلاقی هم برکنار بمانند در اینجا فقط اجازه داده شده است که چهل میلیون تومان استقراض کنند و در ظرف ۶ سال بپردازند و این بناهای نیمه‌تمام را تمام کنند. این یک صرفه‌ای هم از لحاظ خرج برای دانشگاه خواهد داشت برای اینکه اگر این وجه را دریافت نکنند و نتوانند بناها را تمام کنند ناچار اتمام این بناها به چند سال بعد خواهد رسید و با تجربه‌ای که ما داریم وقتی بنا به تأخیر بیفتد علاوه بر اینکه آن ساختمان‌های نیمه‌تمام ممکن است بر اثر حوادث خراب بشود اصولاً قیمت مصالح و مزدها روز به روز ترقی می‌کند یعنی کاری را که شما امروز ممکن است با هزار تومان انجام بدهید پنج سال دیگر شاید با پنچ هزار تومان هم انجام نشود و این پولی نیست که به آنها داده بشود بلکه از این بودجه و اعتباری که وزارت فرهنگ به آنها داده و هر سال خواهد داد این پولی را که از بانک قرض می‌کند با سود آن خواهند پرداخت کارهای‌شان را انجام می‌دهند و دو فایده خواهند برد. یکی اینکه کارشان را زودتر انجام خواهند داد و استفاده از آن خواهند برد و دیگر اینکه از مخارج گزاف و افزایش هزینه‌های ساختمانی هم مصون خواهند بود، اما راجع به این تبصره حقیقت این است که از این چهل میلیون تومان به هیچ‌وجه راجع به شهرستان‌ها صحبتی نبود و چون افراد نمایندگان شهرستان‌ها که درکمیسیون‌ها هستند مراقب این نکته هستند که هر مزیت و هر کار خوبی که می‌خواهند در مرکز بشود اگر شهرستان‌ها را مقدم ندارند لااقل باید هم دوش مرکز نسبت به شهرستان‌ها اقدام بشود این بود که تقاضا کردیم به همین کیفیتی که چهل میلیون تومان به دانشگاه تهران داده می‌شود ۱۰ میلیون تومان هم برای ۵ دانشکده شهرستان‌های تبریز، فارس، مشهد، اصفهان و اهواز داده بشود که آنها هم بتوانند به همین کیفیت علیالسویه ساختمان‌های نیمه‌تمام خودشان را تمام کنند نهایت این است که اینطور پیش‌بینی شد که دولت را مکلف کنند لایحه‌اش را بیاورد نماینده وزارت دارایی و جناب آقای وزیر فرهنگ هم این تبصره را قبول فرمودند ولی بعد مطابق اطلاعاتی که به دست آوردیم دیدیم این ۱۰ میلیون برای پنج دانشکده به هیچ وجه کافی نیست و هیچ کاری را انجام نخواهد داد این است که بنده پیشنهادی تقدیم کردم که این ۱۰ میلیون به مأخذ ۲۰ میلیون باشد که این پنج دانشکده به هر کدام چهار میلیون برسد که آنها بتوانند ساختمان‌های خودشان را تمام کنند و مجهزتر بشوند برای پذیرفتن دانشجو که بار دانشگاه تهران هم سبک بشود البته این نکته را هم باید تذکر داد که در این قسمت ساختمان‌های نیمه‌تمام را باید مقدم بدارند بر ساختمان‌هایی که می‌خواهند شروع کنند. ساختمان‌های نیمه‌تمام اگر زودتر تمام بشود زودتر می‌شود از آن بهره‌برداری و استفاده کرد و به علاوه معنی ندارد ماهی چند ساختمان نیمه‌تمام و متعدد درست بکنیم و یک مبالغ زیادی هم خرج بکنیم و از هیچ‌کدام شان نتوانیم بهره برداری کنیم، بهتر این است که ساختمان‌های نیمه‌تمام را مقدم
بدارند که از آنها زودتر بهره‌برداری بشود امیدوارم که نمایندگان محترم به این لایح مخصوصاً با آن تبصره و پیشنهادی که شده موافقت بفرمایند تا معلوم بشود که نظری که برای عمران و آبادی شهرستان‌ها هست در تمام لوایح تقدیمی به مجلس آثارش تجلی می‌کند. (احسنت، احسنت)
رئیس- آقای صارمی مخالف هستید؟
صارمی- بله.
رئیس- بفرمایید.
صارمی- آقای عمیدی نوری اینجا متذکر شدند با اینکه با احتیاجات فوری و مبرمی که داریم شروع به اقدام ساختمان‌های غیر لازم مورد ندارد خصوصاً با کسر بودجه‌ای که داریم، این یک بحثی است که من هم موافقم ولی بنده اینجا می‌خواستم یک موضوع دیگری را توضیح بدهم و آن این است که آیا تمام مملکت متمرکز در تهران است و آیا تمام کشور ایران منحصر به تهران خواهد بود، اگر منحصر به تهران است ما هیچ حرفی نداریم ولی اگر چنانچه تهران دارای ۲ میلیون جمعیت است سایر شهرستان‌ها هم ۱۸ میلیون جمعیت دارند قائل به یک نسبتی باشید، آقا شما بودجه فرهنگ تهران را نگاه کنید جناب آقای وزیر فرهنگ، جناب آقای مشایخی استدعا می‌کنم توجه بفرمایید، بودجه فرهنگ تهران را ملاحظه بفرمایید هشتاد میلیون تومان بودجه فرهنگ تهران است اگر یک میلیون و نیم جمعیت تهران باشد به یک نفر ۶۰ تومان می‌رسد یعنی برای یک فرد ۶۰ تومان بودجه فرهنگی است استدعا می‌کنم مراجعه بفرمایید ببینید در برازجان چقدر می‌رسد؛ هفت ریال ونیم. این نسبت درست نیست که یک نفر ایرانی از بودجه مملکتش برای یک امر خاص ۶۰ تومان استفاده کند و یک فرد در یک نقطه دیگر مملکت هفت ریال و نیم، نظر بنده این است که در جهرم، زلزله آمده بود ساختمان فرهنگی دولتی آنجا صدمه دیده، تلگراف کرده بودم آقا تقاضا می‌کنم ۱۰هزار تومان اعتبار بدهید تا اینکه سقف این ساختمان درست بشود و در زمستان خراب نشود و روی سر بچه‌ها فرود نیاید، گفتند اعتبار نداریم حالا می‌گویند چهل میلیون تومان قرض برای ساخت ساختمان در دانشگاه تهران بکنید؟ برای چه؟ برای اینکه در دانشگاه مسجد بسازند؟ بنده استدعا می‌کنم توجه بفرمایید که خرج ساختمان مسجد در دانشگاه تهران چقدر است؟ در کجای دنیا آمده‌اند در دانشگاه مسجد ساخته‌اند؟ (چند نفر از نمایندگان- همه جای دنیا) استدعا می‌کنم آقایانی که می‌فرمایند، بفرمایند اینجا توضیح، بفرمایند (چند نفر از نمایندگان- لازم است) لازم است که ۲۳ میلیون خرج ساختمان مسجد بشود؟ (چند نفر ازنمایندگان- بله) و سایر قسمت‌ها هیچ نداشته باشند.
(اردلان- صدمیلیون هم که باشد لازم است) بسیار خوب پس اگر لازم است استدعا می‌کنم که بیایید تمام بودجه فرهنگ را به یک مخارج فوق العاده‌ای اختصاص بدهید و از ساختمان‌های فرهنگی هم صرف نظر کنید، ما اینجا همه مسلمان هستیم و همه معتقد به مذهب اسلام هستیم و ایمان هم داریم با اینکه مقید بودن به عقیده مذهبی از بسیاری از انحطاطات جلوگیری می‌کند و یکی از وسایل تزکیه اخلاق و روح و حتی میهن پرستی و علاقمندی به آب و خاک باشد ممکن است اگر بخواهیم نماز بخوانیم در یک اطاقی که بیست هزار تومان خرج بشود تمام شاگردان مدرسه و دانشگاه بیایند آنجا فرایض مذهبی‌شان را انجام بدهند، مخارج لوکس برای انجام این امر موقعی لازم است که احتیاجات دیگر مرتفع شده باشد (یکی از نمایندگان- اینجا که اسم مسجد نیست) ساختمان‌های دانشگاه است و آن هم ساختمان نیمه تمام، بنده معتقدم که مراقبت کنیم عقاید مذهبی به طور متقن و محکم به وجود بیاید برای اشخاص نه اینکه برای انجام این کار مخارج لوکس بکنیم، فرض بفرمایید برای ساختمان دانشکده اصفهان آقایانی مدتی زحمت کشیدند که ۲میلیون تومان اعتبار بگیرند و موفق نشده‌اند و همینطور سایر قسمت‌ها بنابراین نباید چهل میلیون تومان اعتبار بدهند در صورتی که به قدر کافی از بودجه فرهنگ و دانشگاه در تهران استفاده می‌شود. جناب آقای صدرزاده فرموده با اینکه یک قسمتی از محصلین که از خارج به اینجا می‌آیند دارای محل سکونت نیستند و از این جهت اختصاص به این کار داده بشود، جناب آقای صدرزاده به طور قطع و یقین حضرتعالی می‌دانید که محصلینی که در سایر نقاط تحصیل می‌کنند کمتر به این دانشگاه راه دارند و آنهایی هم که در اینجا به عنوان محصلین شهرستان‌ها تحصیل می‌کنند افرادی هستند که متولد آن شهرستان‌ها هستند ولی درتهران زندگی کرده‌اند و تحصیلات متوسطه‌شان را اینجا انجام داده‌اند، بنده دلیل دارم برای اینکه اینهایی که به طور کنکور و مسابقه وارد می‌شوند در دانشکده‌های شهرستان‌ها سطح تعلیم وتربیت و مناسبت بودن وسایل و دبیر کافی آنها به درجات پائین‌تر از تهران است و آنها نمی‌توانند بیایند در پشت یک میز با شاگردانی که با تمام وسایل در تهران تحصیل کرده‌اند کنکور بدهند (صحیح است) فرمودند که اگر ساختمان‌های نیمه تمام، تمام نشود در آتیه گران‌تر خواهد شد، بنده می‌گویم اگر این فلسفه صحیح باشد پس هر ساختمانی که مورد احتیاج‌مان هست آن را شروع کنید و اگر این حرف درست باشد آیا ساختمان شهرستان‌ها باید همینطور بماند یا آنها بایستی ساختمان‌هایی داشته باشند؟ آنها هم در آتیه ساختمان لازم دارند در هر حال مورد ندارد که تمام توجه هیئت دولت و دستگاه دولتی متوجه تهران باشد، بودجه نسبتاً سنگینی برای ساختمان دانشگاه‌ها وجود دارد اگر کافی نبوده چرا ساختمان‌ها را یک مرتبه شروع کرده‌اند که نیمه‌تمام بماند، خوب بود به تدریج شروع می‌کردند و به بودجه خود اکتفا می‌کردند که به تدریخ تمام بشود. یک چند قلم از مخارجی که در تهران می‌شود اینجا عرض می‌کنم و استدعا می‌کنم آقایان نمایندگان شهرستان‌ها توجه بفرمایند، الان پروژه‌هایی در تهران وجود دارد که می‌خواهند خرج کنند بنده نمی‌گویم ضرورت ندارد ولی این ضرورت موقعی است که موارد ضروری شهرستان‌ها هم درنظر گرفته بشود می‌گوییم سد کرج را می‌خواهیم بسازیم، می‌گویند حدود ۳۵۰ میلیون تومان و چهار صدمیلیون تومان هزینه آن است ولی اینطور نیست حداقل ۷۰۰ میلیون تومان تمام می‌شود می‌گوییم که می‌خواهیم سد لار را بسازیم شاید بیش از یک میلیارد مخارج سد لار باشد اینها برای چیست؟ می‌گوییم می‌خواهیم جاده سوم را بسازیم بایستی اراضی خریداری بشود و بعد فروخته بشود ۳۰۰ میلیون تومان اعتبار لازم دارد (یکی ازنمایندگان- کارعبثی است) اینها برای چیست؟ برای این است که می‌گوییم آب شرب ساکنین محترم تهران که یکی خود بنده هستم تأمین بشود. آیا افرادی که در گوشه و کنار این مملکت زندگی می‌کنند؛ اهالی لارستان آب نمی‌خواهند، شما آب شرب عادی به آنها بدهید آب تصفیه شده نمی‌خواهند و اگر تمام این مخارج و هرینه در تهران بشود سایر شهرستان‌ها از این بودجه و از این هزینهها باید انتفاعی ببرند یا خیر؟ در هر حال بنده معتقد هستم از امروز واقعاً دولت یک تصمیمی بگیرد و آقایان نمایندگان محترم هم پشتیبانی بفرمایند و آن این است که بگوییم ۱۸ میلیون و نیم ساکنین تهران باشند هر مخارج و هزینه‌ای که می‌خواهند بکنند صدی پنجاه اختصاص به تهران بدهند و صدی پنجاه به شهرستان‌ها اختصاص بدهند تا اینکه حداقل وضعیت زندگانی و سطح زندگی به یک طریق متساوی بین مردم به وجود بیاید البته به طریق مساوی نخواهد بود چون می‌گوییم صدی پنجاه از تمام درآمدها برای تهران و صدی پنجاه برای شهرستان‌ها تقسیم بشود و اگر اینطور نشود مردم شهرستان‌ها روز به روز مهاجرت خواهند کرد و می‌آیند به تهران چنانچه الان هم همین وضع وجود دارد آقا مضحک این است که می‌نشینیم کمیسیون درست می‌کنیم که چرا ساکنین شهرستان‌ها به تهران می‌آیند و چه وسیله‌ای درست کنیم که جلوگیری از اینکار بشود آقا در دنیا سابقه دارد یک وقتی دولت فرانسه آمد یک قانونی گذراندند شاید در ۱۸۹۰ بود به عنوان الزام مردم بعودت به شهرستان‌ها دیدند همه هجوم می‌آورند به پاریس و شهرستان‌ها خالی می‌شود گفتند قانون بگذاریم خواستند این کار را به الزام و اجبار انجام بدهند دیدند فایده ندارد یک چنین قانونی را با اجبار و الزام نمی‌شود عمل کرد و نتیجه حاصل نمی‌شود مطالعه کردند گفتند چه بکنیم که از این سیل هجوم مردم به مرکز جلوگیری بشود در مقامی برآمدند که اولاًَ وسایلی که به طور کامل در پاریس و در مراکز ممالک اروپایی وجود دارد به درجات پایینتر آن برای شهرستان‌ها تهیه کنند حضرتعالی وقتی در نقاط مختلف اروپا مسافرت می‌کنید می‌بینید در کوچکترین روستا همان وسایلی که درشهر وجود دارد آنجا هم هست یعنی پست، تلفن، تلگراف، سینما هست با این مناسبت در آن نقاط سخت نمی‌گذرد ولی اینجا هر چه می‌خواهند برای تهران می‌خواهند، در اینجا در نظر گرفته شده کارخانجاتی که به وجود می‌آید این کارخانجات در نقاط مختلفی باشد و همه متمرکز در مرکز مملکت نباشد تا در سایه این کار سطح تولید در شهرستان‌ها زیاد بشود و در عین حال درآمد برای مردم ایجاد بشود، چه مانعی داشت که اگر تهران می‌خواست دانشگاه تهیه بکند دانشکده‌های مختلف آن در نقاط مختلف مملکت باشد و همین دانشکده‌ها را تقسیم می‌کرد می‌گفت اگر کسی خواست دانشکده ادبیات را ببیند این دانشکده ادبیات به طور کامل در شیراز باشد، دانشکده حقوق در یک جای دیگر باشد، دانشکده علوم در یک نقطه دیگر (پرفسور جمشید اعلم- این کار نمی‌شود) بنابراین اگر نمی‌شود یک میزانی برای ساکنین تهران تعیین می‌فرمودند یک میزانی هم برای ساکنین شهرستان‌ها و گرنه با این ترتیب نمی‌شود و اگر بخواهند سایر قسمت‌ها را خراب کنند که ایران منحصر به تهران باشد همین رویه‌ای که ادامه دادید تعقیب بفرمایید، بنابراین بنده معتقد هستم تا زمانی که چهل میلیون تومان برای شهرستان‌ها بودجه اختصاص ندهند، برای دانشگاه تهران بودجه تأمین نکنند هیچ مورد ندارد چهل میلیون برای دانشگاه تهران خرج بشود زیرا مبالغ فوق‌العاده تا به حال گرفته‌اند، حالا بیایند از این به بعد این تقسیم را رعایت کنند، اگر ۴۰ میلیون تومان برای دانشگاه تهران اختصاص دادند چهل میلیون هم اختصاص داده بشود برای دانشکده‌های شهرستان‌ها.
رئیس- آقای وزیر فرهنگ.
وزیر فرهنگ (دکتر مهران)- بنده از توجهی که آقایان به دانشگاه و دانشکده‌های شهرستان‌ها دارند کمال امتنان را دارم، البته همانطوری که استحضار دارید در سال متجاوز از هفتاد میلیون تومان خرج محصلینی است که به خارجه می‌روند درس میخوانند، این هفتاد میلیون تومان را قسمتش
را دولت می‌دهد، قسمتی را خودشان می‌دهند، علت مهم آن این است که هنوز دانشکده‌های ما نمی‌توانند عده کافی شاگرد بپذیرند و کراراً آقایان این موضوع را تذکر داده‌اند که بایستی دانشکده‌های ایران تقویت بشود تا اینکه جوانان ما مجبور نباشند برای تحصیلات مقدماتی در رشته‌های عالی به خارج بروند و آنهایی به خارج بروند که برای تحصیلات تخصصی می‌روند، البته این لایحه‌ای که تقدیم شده است برای همین منظور است که تأسیسات دانشگاه تهران از حیث ساختمان و بیمارستان و تجهیزات کامل بشود و بتواند عده بیشتری دانشجو بپذیرد، البته موضوعی که آقایان در کمیسیون به آن توجه فرمودند آن موضوع توجه به دانشکده‌های شهرستان‌ها است، البته این هم حائز کمال اهمیت است، مورد توجه دولت هم هست، الان هم با نظر آقای وزیر دارایی و مخبر کمیسیون یک وجه حلی پیدا شد که گمان می‌کنم نظر آقایان تأمین خواهد شد. نکته‌ای را که آقای صارمی تذکر فرمودند راجع به توجه به شهرستان‌ها، این نیت دولت بوده و هست و به همین دلیل هم هست که ملاحظه می‌فرمایید قسمت عمده برنامه‌ها در حال حاضر متوجه به شهرستان‌ها است و من یقین دارم که ایشان هم با توجه به اقداماتی که شده و برنامه‌هایی که در پیش است خودشان تصدیق خواهند فرمود که این توجه را دولت به قدر کافی کرده و بعد از این هم خواهد کرد و چون فرهنگ تهران قابل مقایسه با فرهنگ شهرستان‌ها نیست. البته یک موضوعی است که عوامل مختلف در اینجا مؤثر است ما در بسیاری از جاها مدسه درست می‌کنیم و مردم به قدر کافی رغبت پیدا نمی‌کنند که بچههایشان را به مدرسه بفرستند البته باید سعی کرد در همه جا وسیلة فراهم کرد و مردم را به تحصیل علم و مواد تشویق و ترغیب کرد و همین کار را کرده‌ایم و در آینده هم البته خواهیم کرد و بنده خیال می‌کنم با پیشنهادی که حالا خواهد شد نظر آقایان در این قسمت تأمین می‌شود و محتاج به اینکه لایحه جدیدی در این قسمت تقدیم بشود نخواهد بود (نمایندگان- بسیار خوب)
رئیس- آقای مشایخی بفرمایید.
مخبر کمیسیون بودجه (مشایخی)- بیاناتی که جناب آقای وزریر فرهنگ راجع به تکمیل دانشگاه تهران و دانشکده‌های شهرستان‌ها فرمودند همان مطلبی است که مورد توجه و علاقه همه آقایان نمایندگان محترم است و راجع به دانشگاه تهران همانطور که می‌بینیم اعتبارهایی در بودجه‌شان بوده و ساختمان‌هایی را شروع کرده‌اند و آن اعتبارات کافی نبوده و برای تکمیل آن ساختمان‌ها ناچار اعتبار بیشتری لازم داشته‌اند و در بودجه تفصیلی دانشگاه همچنین اعتباری پیش‌بینی نشده است به علاوه بودجه دولت هم اجازه نمی‌داده است و ناچار متوسل به قرض شدند به هر حال به عقیدة تمام آقایان نمایندگان ساختمان اولاً یک کاری است که در تمام مملکت ایجاد فعالیت می‌کند و اثرات آن برای تمام مردم بالاخص برای طبقه کارگر مفید است و از نقطه نظر بودجه مملکت هم مفید است و جریان ایجاد می‌کند هم در تهران و هم در شهرستان‌ها بنابراین با توجه به این مطلب، بنده معتقدم که هرچقدر ساختمان‌های اساسی در کشور بشود ما طرفدار هستیم و انجام شدن آن بهتر از نشدن آن است زیرا پول مملکت خرج می‌شود و شاید به مصرف مفیدی نرسد اما اگر ساختمان بزرگ باقی بماند قطعاً برای مملکت مفیدتر است اما راجع به اعتبار شهرستان‌ها، جناب آقای صدرزاده این موضوعی است که آقا پیشنهاد فرمودند بعد از اینکه پیشنهاد فرمودند با جناب آقای وزیر دارایی و جناب آقای وزیر فرهنگ مذاکره شد آقایان توافق کردند به این ترتیب از نقطه نظر اینکه ساختمان‌های دانشکده‌های شهرستان‌ها تکمیل بشود این تبصره گفته شده است که دولت مکلف است لایحه‌ای تهیه کند و بیاورد به مجلس و مجوز تحصیل بکند، پول از بانک ملی قرض بگیرد اگر مقصود این است که قرض بگیریم همین الان اگر اجازه قرض را به ما بدهید بهتر از این است که بعداً لایحه‌ای بیاوریم (صدرزاده- همین الان) این جهت است لایحه‌ای که تقدیم می‌شود باید شامل دو قسمت باشد: ۱- اعتبار ۴۰۰ میلیون ریال برای تهران ۲- ۲۰۰ میلیون ریال برای شهرستان‌ها در ضمن این لایحه نوشته شده است که با اقساط ۶ ساله اعتبارات در بودجه‌های تفصیلی پیش‌بینی بشود مسترد بکنند چون مبلغ وام از مقدر اولیه تجاوز کرده و ۶۰۰ میلیون ریال شده است اگر بخواهند در ظرف مدت ۶ سال مستهلک بکنند کسر آن در بودجه‌های کشور باعث تورم است و شاید نتوانند با اقساط ۶ ساله مستهلک کنند به نظر جناب آقای وزیر دارایی این بود که مدت استهلاک را ۱۰ سال بکنند یعنی گفته بشود که این ۶۰۰ میلیون ریال در ظرف ۱۰ سال به بانک ملی ایران مستهلک بشود و بنابراین به جای اینکه یک تبصره برای شهرستان‌ها بگذاریم در خود ماده این منظور تأمین شده است و این ماده‌ای است که با نظر آقای وزیر دارایی و آقای وزیر فرهنگ تنظیم شده و منظور جنابعالی را تأمین می‌کند حالا اصلاحی آن را می‌خوانم که به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود تا حدود مبلغ چهارصد میلیون ریال برای تکمیل ساختمان‌های نیمه‌تمام و ایجاد ساختمان‌های جدید دانشگاه تهران و بیمارستان‌ها همچنین مبلغ ۲۰۰ میلیون ریال برای تکمیل ساختمان‌های دانشکده‌های شهرستان‌ها و بیمارستان‌های تابعه آنها به تدریجی که مورد خرج پیدا می‌کند از بانک ملی ایران وام گرفته و مبالغ دریافتی را از تاریخ اخذ به انضمام سود متعلقه در ظرف ۱۰سال با اقساط متساوی از محل اعتباری که در بودجه‌های تفصیلی مربوطه پیش‌بینی می‌گردد مسترد دارد استفاده وجوه مزبور تابع قوانین و مقررات مالی خواهد بود. این ماده جانشین اصل ماده واحده است و چون نظریات نمایندگان شهرستان‌ها نیست و همچنین نظریات دانشگاه تهران برای تکمیل ساختمان‌های موجود و همچنین ایجاد یک بیمارستان بزرگ برای دانشکده پزشکی تهران تأمین می‌شود و نظریه نمایندگان شهرستان‌ها از نقطه نظر تأسیس بیمارستان‌ها و تجهیز و تکمیل دانشکده‌ها هست تقاضا می‌کنم با این ماده موافقت بفرمایید که مجوز قانونی اخذ وام از بانک ملی تصویب بشود.
رئیس- پیشنهاد کفایت مذاکرات درکلیات رسیده است قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
پیشنهاد می‌نمایم در کلیات مذاکرات کافی است. مهدی ارباب.
رئیس- آقای ارباب بفرمائید.
ارباب- بنده در این قسمت قرار شده است جانشین جناب آقای مسعودی باشم و موضوع مورد علاقه همه نمایندگان است، صحبت هم به حد کفایت شده، در ماده واحده هم حتماً صحبت خواهد شد وقت هم روی به آخر است استدعا می‌کنم توجهی مبذول بفرمایید بلکه نتیجه‌ای گرفته بشود.
رئیس- آقای پرفسور اعلم بفرمایید.
پرفسور اعلم- بنده با پیشنهاد کفایت مذاکرات مخالفم چون فرمایشاتی شد و بنده معتقدم که به قدر کافی توضیح داده نشده است، بنده خیلی متأثرم که آقای عمیدی نوری با این لایحه مخالفت فرمودند ایشان خودشان اهل قلم و اهل فرهنگ و اهل دانشگاه هستند. این دانشگاه جوان ما که یکی از یادگارهای بزرگ رضاشاه کبیر است (ارباب- راجع به کفایت مذاکرات بفرمایید) بنده برای مخالفت با آن عرض می‌کنم و استدلال می‌کنم بسیار قدم‌های بزرگ برداشته شده و هر خرجی برای این دانشگاه و برای فرهنگ در این مملکت بشود کم است (صارمی- به طور تساوی باید باشد) به همین دلیل شهرستان‌ها را هم گذاشته‌اند اینجا (موسوی- حالا گذاشته‌اند) قبلاً هم گذاشته بودند هر مدرسه‌ای راکه باز کنید یک مجلسی رابسته‌اید هیچ گفتگو ندارد هر مدرسه که باز کنید یک دانشگاهی باز می‌کنید (صارمی- معتقد هستیم اینها مسلم است) شما یک ساعت و نیم اینجا فرمایش فرمودید بنده یک کلمه عرض نکردم طاقت شنیدن یک کلمه را داشته باشید. بنده معتقدم که این مذاکرات باید بشود تا نقش دانشگاه در جلو آوردن سطح فکری مردم ایران آشکار بشود تا آقایان بدانند و چشم بسته به دانشگاه کمک نفرمایند (صارمی- همه علاقمندیم) به این دلیل بنده استدعا می‌کنم اجازه بفرمایید که مذاکرات بشود.
رئیس- آقای احمد طباطبائی موافق هستید؟ (احمد طباطبائی- مخالفم) آقای صدرزاده موافق هستید بفرمایید.
صدرزاده- عرض کنم راجع به مسئله توجه به شهرستان‌ها گمان می‌کنم اولین کس نمی‌خواهم بگویم بنده منحصرم ولی بنده مقدم بر هر کس در این مجلس شورای ملی از دوره پانزدهم به بعد بنده در اینباره زحمت کشیده‌ام و همیشه هم هر لایحه‌ای آمده است یا در کمیسیون یا در مجلس پیشنهادی داده‌ام که عنایتی به شهرستان‌ها بشود و به هرحال کمال تشکر را دارم که هر وقت لوایح دولت می‌آید، هم دولت عنایت به این مسئله دارد و هم اینکه اگر دولت غفلت کرد نمایندگان محترم اینجا نظر مساعدی به شهرستان‌ها دارند در قیمت مسجد دانشگاه هم بنده نظری دارم.
رئیس- آقای صدرزاده در کفایت مذاکرات بفرمایید.
صدرزاده- عرض می‌کنم، یک کلمه بیشتر نیست، جایی که ۱۵ هزار نفر از جوانان ما در آن تحصیل می‌کنند شاید بسیار مناسب باشد که آثاری از مذهب مقدس اسلام در آنجا دیده شود که همه در موقع تحصیل چشمشان به این آثار بیفتد و با روح مذهبی بزرگ بشوند و برای مملکت خدمتگزار صادق و امین بیرون بیاید (صحیح است) بنابراین تصور می‌کنم که جناب آقای پرفسور اعلم هم موافقت بفرمایند و مذاکرات را هم کافی بدانند تا نسبت به این لایحه که هم برای تهران و هم برای شهرستان‌ها مفید است اقدام شود. (احسنت)
رئیس- رأی گرفته می‌شود بکه فایت مذاکرات در کلیات آقایانی که موافق هستند قیام بفرمایند (اکثراً قیام نمودند) تصویب شد. رأی می‌گیریم به ورود در شور ماده. آقایانی که موافق هستند قیام بفرمایند. (اکثراً قیام نمودند) تصویب شد. ماده اول مطرح است و دو ماده به این صورت درآمده است که حالا قرائت می‌شود، آقایان توجه بفرمایند
(ماده واحده به شرح زیر قرائت شد)
به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود تا حدود مبلغ چهارصد میلیون ریال برای تکمیل ساختمان‌های نیمه‌تمام و ایجاد ساختمان‌های جدید دانشگاه تهران و بیمارستان‌ها و همچنین مبلغ ۲۰۰ میلیون ریال برای تکمیل ساختمان‌های دانشکده‌های شهرستان‌ها و بیمارستان‌های تابعه آنها به تدریجی که مورد خرج پیدا می‌کند
(دکتر امین- به طور تساوی) از بانک ملی ایران وام گرفته مبالغ دریافتی را از تاریخ اخذ وام به انضمام سود متعلقه در ظرف ۱۰ سال با اقساط متساوی از محل اعتباری که در بودجه‌های تفصیلی مربوطه پیش‌بینی می‌گردد مسترد دارد، استفاده از وجوه مزبور تابع قوانین و مقررات مالی خواهد بود.
رئیس- آقای خلعتبری مخالف هستید؟ (خلعتبری- بلی) بفرمایید
خلعتبری- بنده می‌خواستم به آقای وزیر فرهنگ تذکری بدهم و واقعاً هم با اینگونه کمک‌ها از لحاظ اینکه خیلی کم است مخالف هستم و باید کمک کرد ولی اینگونه کمک‌ها نه به درد دانشگاه تهران می‌خورد که به درد دانشگاه‌های ولایات. (صحیح است) آقای وزیر فرهنگ؛ خود حضرت عالی واجد عالیترین مدارج تحصیلی هستید و دنیا را هم خیلی خوب دیده‌اید و می‌دانید که اگر بخواهیم امروز مملکت ما عقب نماند باید در درجه اول یک برنامه علمی داشته باشیم (صحیح است) نه اینکه سالی ۵ و ۱۰ میلیون تومان در فرهنگ خرج کنیم. اول سال تحصیلی که بشود ۴ هزار نفر محصل برای طب اسم‌نویسی می‌کنند، ۳۰۰ نفر پذیرفته می‌شوند، هزار نفر برای مهندسی می‌آیند، ۵۰ نفر بیشتر جا نداشته باشید اگر این نقص برطرف نشود ما همیشه محتاج دنیا خواهیم بود از لحاظ متخصص علمی. آقایان دولت شوروی یک برنامه علمی و فنی را گرفت و تصویب کرد ببینید چه نتایج مهمی از آن برد، درصورتی که همه فکر می‌کردند که دولت شوروی سالها از کشورهای دیگر عقب مانده باشد ما برای مملکت خودمان حداقل ۱۵ هزار طبیب لازم داریم به همین اندازه مهندس لازم داریم، اگر این کار را پر نکردیم آن وقت ناچار هستیم از خارج برویم بیاوریم برای اینکه احتیاج داریم، مردم محتاج هستند بروند. عرض کنم بعضی جاها لازم است و بعضی جاها هم بهانه می‌خواهد. عرض کنم جناب آقای وزیر فرهنگ این برنامه علمی مملکت را با کمال تأسف، شما در درجه اول قرار ندادید و به نظر من از لحاظ کارهای دیگر در درجه ۵ و ۶ قراردادید در صورتی که برنامه علمی مملکت در تمام رشته‌های علمی باید در درجه اول باشد، این همه در مملکت پول خرج می‌کنید سالی دو هزار میلیون تومان درآمد نفت دارید، وام‌ها می‌گیرید بنابراین بنده معتقدم از این فرصت هم باید استفاده کنیم، شما مسئول هستید، فرصت، برنامه، پول و اراده هست، نیت خوب هم هست بنابراین همین طور دانشگاه‌های ایران محتاج به وسایل باشند دانشکده‌هایی که وسایل ندارند ولایات ایران محتاج به تأسیس دانشکده می‌شوند و همین طور باید برای دانشگاه تهران وسایل تهیه کرد که روز به روز آبادتر بشود دانشکده‌های شهرستان‌ها روز به روز آبادتر بشوند پس بیایید شما را به خدا با این خبط و این اشتباه و عدم توجه اعتراف کنید. برنامه علمی مملکت به تناسب درآمدی که داریم با اینکه مقدم بر تمام برنامه‌های مملکتی است آن طوری که باید مورد توجه قرار نگرفته است و حالا باید یک‌سری برنامه‌های علمی تهیه کنید برای تهران و برای دانشگاه‌ها چون دانشکده ناقص معذرت می‌خواهم از آقایان دانشکده طب ناقص به چه درد می‌خورد؟ باید دانشکده کامل طب داشت د رتهران و در ولایات چند جا را انتخاب کنید ۲۰۰ میلیون تومان و ۳۰۰ میلیون تومان به هر وسیله که شده وام بگیرید و البته ۲ دانشکده طب و ۳ دانشکده مهندسی خیلی بیشتر از سد لار است خیلی بهتر از سد درودزن است خیلی بهتر از سد کرج است بنای مملکت بر علم است امروز اگر در علم عقب بمانید در همه چیز عقب خواهید ماند، دنیا امروز این را قبول کرده و ما از لحاظ علم عقب ماندیم. خدا شاهد است که عقیده دارم دانشکده‌های ناقص چه فایدهای دارد شما بیایید یک دفعه در هیئت دولت تصمیم بگیرید، در مجلس صحبت کنید یک اعتباری درنظر بگیرید که ما در مملکت ۴ دانشکده کامل طب داشته باشیم. ما ۴ هزار نفر دانشجوی بیکار را چکار کنیم؟ می‌روند در خیابان‌ها به عنوان ژیگولو قدم می‌زنند، کلاهبرداری می‌کنند، فاسد می‌شوند افساد می‌کنند، چه بکنند بیچاره‌ها؟ بعد دست آخر یک عریضه گدایی می‌آورند در خانه این و آن برای شغل ۳۰۰ تومان و ۴۰۰ تومان برای اینها یک فکر اساسی بکنید چون نمی‌شود وقت را تلف کرد، وقت الان در دنیا حساب دارد، ۳ سال ما وقت داشتیم، ۷ سال دیگر هم میگذرد ۱۰ سال خیلی است، دانشگاه تهران که در سال ۱۳۱۳ تأسیس شد بینید آن روز با آن بودجه کم و درآمد کم دانشگاه تأسیس شد برای اینکه توجه به برنامه علمی مملکت بوده بنده خواستم توجه بفرمایید به برنامه علمی مملکت والا در هیچ چیز در دنیا موفق نخواهید شد. (احسنت)
رئیس- آقای دیهیم بفرمایید.
مخبر کمیسیون فرهنگ (دیهیم)- به عقیده بنده دولت اگر در بودجه خودش بگذارد یا قرض بکند و ساختمان برای دانشگاه‌های ولایات درست کند، تصور می‌کنم این کار عمل بسیار خوبی است و خدمت بزرگی به فرهنگ مملکت کرده است خوشبختانه جناب آقای وزیر فرهنگ چنانچه آقای ارباب در پیشنهاد کفایت مذاکرات قهرمان هستید ایشان هم در ساختمان در شهرستان‌ها و یا در پایتخت قهرمان شناخته شده‌اند موضوعی که در اینجا مطرح است همانا تکمیل ساختمان‌های ناقص دانشگاه تهران و همچنین ساختمان‌های ناقص دانشکده‌های شهرستان‌ها و بیمارستان‌ها است، تقاضا می‌کنم آقایان در این موضوع توجه بیشتری مبذول دارند و این یک عملی است بسیار خوب اولاً دانشگاه تهران و ساختمان‌هایی که ناقص است و به قول آقای صدرزاده اگر امروز تکمیل نشود و نواقصشان رفع نشود رفته رفته در نتیجه باد و باران و برف آن ساختمان‌های ناقص از بین می‌رود و یک خسارت هنگفتی به دولت وارد می‌شود بنابراین روشن است به علاوه هر روز آجر و گچ و مصالح کار ترقی می‌کند و از این لحاظ هم یک خسارت کلی وارد خواهد شد حالا جناب آقای وزیر دارایی و جناب آقای وزیر فرهنگ موافقت فرمودند ۲۰ میلیون تومان هم برای تکمیل ساختمان‌های دانشکده‌های شهرستان‌ها (اقبال- اول دبستان بسازید) و بیمارستان‌ها اینجا اعتبار دادند و جناب آقای مشایخی پیشنهادی کردند تقاضا می‌کنم با پیشنهاد ایشان در این لایحه موافقت بفرمایید و رأی بدهید حتی المقدور تا به نتیجه برسد تا فصل ساختمان تمام نشده به تکمیل ساختمان‌هایی که ناقص ماده است اقدام شود. (دکتر امین- صحیح است)
رئیس- آقای صدرزاده بفرمایید.
صدرزاده- نکته‌ای را که جناب آقای اقبال تذکر دادند راجع به تعلیمات در سراسر مملکت اتفاقاً امروز صبح قبل از انعقاد جلسه علنی در کمیسیون فرهنگ که جلسه داشتیم همین مطلب مطرح مذاکره بود و جناب آقای وزیر فرهنگ فرمودند و تذکر دادند که از این صدی پنج شهرداری‌ها چه در تهران و چه در شهرستان‌ها مدارس روستایی تأسیس کرده‌اند و باز هم خواهند کرد که اطفال مردم از آن استفاده کنند. بنده هم عقیده‌ام این است که راجع به تعلیمات ابتدائی و بدوی تمام افراد مملکت بدون استثنا باید از آن بهره‌مند بشوند اما مسئله دانشگاه تهران که در اینجا صحبت شد آخر ملاحظه بفرمایید تمام این دانشگاه‌های شهرستان‌ها که مورد علاقه و احتیاج همه ماها است احتیاج به دانشیار، احتیاج به استاد دارند. این استاد و دانشیارها باید در دانشگاه تهران که ۳۰ سال از عمر آن گذشته تربیت بشوند تا بتوانند بیایند به شهرستان‌ها و دانشکده‌های شهرستان‌ها را تکمیل بکنند. از لحاظ اینکه عده معلم حسابی در آنجاها باشد البته الان افرادی در آنجا هستند که سمت دانشیاری دارند، سمت استادی دارند در حقیقت هم انجام وظیفه می‌کنند و خدمت می‌کنند لیکن کافی نیست و باز محتاج به عده دیگری استاد و دانشیار هستند که باید از خارج آورده شوند و یا اینجا تربیت شوند و بروند به شهرستان‌ها نکته مهمی که جناب آقای خلعتبری فرمودند در دوره ۱۵ این مطلب احساس شد که در مملکت ما مسئله طب و کشاورزی درجه اول اهمیت است در قانونی که برای تأسیس دانشکده‌های شهرستان‌ها از کمیسیون فرهنگ گذشته و خوشبختانه من هم افتخار عضویت آن کمیسیون را داشتم شرط شد که هر وقت در شهرستان‌ها بخواهند دانشکده‌ای تأسیس کنند. دانشکده پزشکی و دانشکده کشاورزی مقدم بر سایر دانشکده‌ها داشته باشیم الان هم همینطور است چه در اصفهان و چه در خراسان چه در شیراز در تبریز و چه در اهواز دانشکده کشاورزی و طب وجود دارد و آنها را مقدم می‌دارند ولی باید این نکته را هم عرض کنم که شهرستان‌ها هم با این دو دانشکده اکتفا ندارند و آنها معتقد هستند که در شعب دیگر مخصوصاً قسمت فنی هم احتیاج دارند که در آنجاها بایستی تأسیس بشود و استفاده کنند من درا ینجا یک تذکر می‌دهم بزرگان دین فرمودند: علموهم بینوهم یعنی مردم را بیاموزید و رها کنید همین قدر که دانستند خودشان در مملکت آبادی و عمران به وجود می‌آورند وقتی شما مهندس در قسمت فنی تربیت کنید، ساختن سدلار و سد کرج و سد دورودزن بسیار کار آسانی خواهد بود الان یکی از مشکلات ما این است که باید مهندس از خارجه بیاوریم و آن وقت مثل جان مولم از کار دربیاید.
رئیس- آقای اردلان (اردلان- بنده موافقم) آقای پرفسور اعلم (پرفسور اعلم- بنده موافقم) آقای احمد طباطبایی قمی بفرمایید (احمد طباطبایی- بنده موافق مشروط هستم) آقای دکتر مشیر فاطمی مخالف هستید؟ (دکتر مشیر فاطمی- بلی) بفرمایید
دکتر مشیر فاطمی- عرض کنم متأسفانه امروز یک لایحه‌ای مطرح است که اگر کسی بخواهد مخالفت کند تکفیرش می‌کنند اولاً الحمدالله اساتید دانشگاه اینجا زیاد هستند و همه آقایان هم طرفدار دانشگاه هستند ولی بنده با این رویه‌ای که اصولاً رایج شده که دولت هر کاری که می‌خواهد بکند به عنوان وام از بانک ملی می‌کند استدعایم از دولت این است که لااقل در این موضوع را اینجا تخته بکنید خرید ساختمان برای سفارتخانه‌ها وام از بانک ملی. ساختمان دانشگاه وام بانک ملی، پس فردا حقوق کارمندان دولت هم همین جور خواهد شد و من تعجب می‌کنم جناب آقای ناصر که خودشان رئیس بانک ملی و اصلاً بنیانگذار بانک ملی هستند چه طور قبول کرده‌اند (یکی از نمایندگان- آخر حالا وزیر دارایی هستند) خوب بنده غرضم این است که در ضمن بودجه سازمان برنامه ما یک مبالغ هنگفتی به عنوان برنامه‌های فرهنگی داریم و بنده تعجب می‌کنم خوب آقا بخواهید سازمان برنامه را و بگویید ۶۰ میلیون تومان برای بودجه ۶ هزار میلیونی سازمان برنامه مثل قطره‌ای میماند ۶۰ میلیون تومان را سازمان برنامه بدهد بنده در اینجا بخصوص مخالفتی نمی‌کنم از این نظر چرا که جرأت نمی‌کنم که مخالفتی بکنم ولی
اساس مطلب غلط است باداشتن یک بودجه عمرانی برای سازمان برنامه و سالی یک میلیارد و ششصد میلیون ماهی ازبانک ملی قرض کنیم، آقا بانک ملی برای قرض دادن‌های تجاری و موقتی است نه برای ۶۰ میلیون و صد میلیون تومان و اینها. (صحیح است)
رئیس- آقای اردلان.
اردلان- آقای دکتر مشیر فاطمی که با اصل موضوع موافق بودند این است که بنده دفاع زیادی نباید برای این کار بکنم یک نظری هم راجع به وام فرمودند که آن هم واقعاً درخور احترام است ولی این پول را به تدریج بانک خواهد داد، فوری که این مبلغ داده نمی‌شود که خیال کنیم یک دفعه از بانک گرفته می‌شود بنا به احتیاجاتی که پیش می‌آید البته بانک هم مراعات و ملاحظه وضعیت خودش را همیشه می‌کند و وزارت دارایی هم خارج از آن وضعیت از او اصلاً تقاضایی نخواهد کرد بنابراین با آن پیشنهادی که آقای ارباب فرمودند در کفایت مذاکرات تمنی می‌شود آقایان موافقت بفرمایند یک لایحه بسیار خوبی واقعاً برای اساس دانشگاه تصویب بشود (صحیح است) این محتاج به توضیح بنده نیست ولی این کلمه باید گفته شود که ساختمان‌های با عظمت خودش باعث عظمت مملکت است در مسافرت‌هایی که هر کس به خارج کرده دیده که واقعاً در هر شهری که وارد می‌شود اول چیزی که به نظر می‌رسد آن کلیسای بزرگ یا مجلس شورای ملی یا قصور سلطنتی و بالاخره این بناهای بزرگ است که باقیمانده والا سایر مخارج می‌شود و از بین می‌رود، آقایان امیدوارم زودتر موافقت بفرمایید که این لایحه تصویب شود.
رئیس- آقای وزیر دارایی.
وزیر دارایی (ناصر)- بنده عرایضی که می‌خواستم بگویم جناب آقای اردلان به عرض مجلس رساندند. بنده طی خدماتی که در بانک ملی کرده‌ام، می‌دانم و قدرت مالی بانک را درنظر دارم اول اگر نظر آقایان محترم باشد در لایحه اول بود چهارصد میلیون ریال و ۶ سال بعد که تمایل آقایان محترم را دیدم شد که عوض چهارصد میلیون، ۶۰۰ میلیون باشد استدعا کردم مدتش عوض ۶ سال ۱۰ سال باشد برای اینکه هم بانک امکاناتش فراهم باشد و هم دولت بتواند وام را واریز کند والا سالی ۱۰ میلیون تومان به بانک پس بدهیم این برای دولت امکان ندارد و دولت نمی‌تواند بپردازد و همانطوری که جناب آقای اردلان اشاره فرمودند تمام این ۱۰ میلیون تومان که در سال اول مصرف نمی‌شود این در سال اول و دوم،۲۰ میلیون تومان می‌شود و خود دولت ۶ میلیون تومان گذاشته است بنابراین اگر ۲۰ میلیون تومان خرج بشود ۶ میلیون تومانش پرداخت شده است به طوری که در سال پنجم شاید دو ثلث این مبلغ خرج شده و شاید همان مقدار هم از طرف دولت در بودجه گذاشته شده و پرداخت شده است خیلی از مواقع هست که صحبت وام می‌شود و بنده به سمت تصدی کارهای مالی برای گرفتن وام از بانک ملی مخالفت می‌کنم ولی این را چون خوب می‌دانستم که مورد نظر آقایان است موافقت کردم. (احسنت)
رئیس- بنابراین چون کسی دیگر اجازه نخواسته پیشنهادها قرائت می‌شود.
صدرزاده- بنده پیشنهادی داده‌ام که پس می‌گیرم.
رئیس- پیشنهادات قرائت شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده واحده اضافه شود:
تبصره- ایجاد ساختمان بیمارستان و آسایشگاه مسلولین بنادر و جزایر جنوب در کوه "گنو"بندرعباس از محل وام دریافتی انجام شود. مهدی ارباب
عده‌ای از نمایندگان- پس می‌گیرند
رئیس- آقای ارباب بیمارستان ساخته شده است؟
ارباب- ساخته نشده است.
رئیس- خوب در لایحه اسم بیمارستان دارد، توضیح بفرمایید.
ارباب- عرض کنم آقایان تمنا می‌کنم لطفا عنایت بفرمایند توجه بفرمایند این پیشنهاد را حقاً آقایان باید همه امضا می‌کردند ولی چون بنده آشنا به وضع محل بودم با اجازه آقایان بنده خودم امضا کردم، عده زیادی مسلول در جزایر و بنادر خلیج هستند که الان دائم می‌آیند در تهران و جا ندارند و در این مهمانخانه‌های کوچک در این خیابان‌ها داخل مردم ساکن می‌شوند و کسی هم توجه نمی‌کند یک محلی است به نام "گنو" وصل به بندرعباس، یک کوهی است هوای آن خنک وخوب است در آن محل مردم حاضرند یک کمکی بکنند و بیمارستانی که مجموعاً دویست سیصد هزار تومان بیشتر خرج آن نمی‌شود و به بند قبای چهارصد میلیون هم برنمی‌خورد بسازند. این را خواهش می‌کنم برای خیر عموم توجه بفرمایید مردم هم کمک می‌کنند مسلول هم کمتر می‌آید (دیهیم- این مربوط به دانشگاه‌ها است) حالا می‌خواهید رأی ندهید ندهید.
رئیس- آقای سلطانمراد بختیار مخالف هستید با این پیشنهاد؟ (سلطانمراد بختیار- بله) بفرمایید.
سلطانمراد بختیار- بنده با این پیشنهاد مخالفم نه از لحاظ اینکه در بندرعباس بیمارستان ساخته نشود، بنده موافقم که در تمام نقاط ایران بیمارستان ساخته بشود و همه جای ایرن احتیاج دارد که بیمارستان ساخته شود ولی این لایحه مربوط به دانشگاه‌ها و دانشکده‌های پزشکی است و بایستی آنجاهایی که دانشکده پزشکی است بیمارستان تأسیس شود (ارباب- بندرعباس گناهش چیست که دانشکده ندارد) ما خواستیم از جناب آقای وزیر فرهنگ استدعا کنیم که این قرضه ۶۰ میلیونی که گرفته می‌شود طوری نشود که در تهران مشغول ساختمان شوند و باز شهرستان‌ها بماند.
ارباب - پس گرفتم.
رئیس- پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نمایم تبصره زیر به ماده واحده لایحه شماره ۲۴۴۰۵ اضافه شود.
تبصره- ساختمان‌های جدید دانشگاه تهران بر طبق مقررات آئین‌نامه معاملات دولت بر اصول مناقصه باید انجام شود
سلطان مراد بختیار
سلطانمراد بختیار- بنده معذرت می‌خواهم. امروز دو مرتبه مزاحم شدم اما موضوع این است که در این مملکت هر روز یک چیزی مد می‌شود و شنیده‌ام تازگی‌ها مد شده است ساختمان‌هایی که می‌خواهند بکنند طبق مقررات عمل نمی‌کنند و بعضی از دستگاه‌های مقاطعه‌کار خوب بوده است همیشه کارهای‌شان را با آنها مراجعه می‌کنند و اگر خدای نکرده آن مقاطعه‌کار بد کار بکند باز کارهای‌شان به او واگذار می‌کنند درصورتی که بهترین راهش این است که دیگران هم باشند که بتوانند آن کار را بکنند و قیمت‌شان ارزان‌تر باشد از این جهت بنده پیشنهاد کردم که طبق مقررات وقتی می‌خواهد پول خرج بشود آقایان مناقصه بگذارند و هر کس که ارزان‌تر بگیرد به او بدهند البته اگر بخواهند پول بگیرند و خوب بسازند امتحان می‌کنند و آنچه لازم است تصمیم بگیرند و اول تعهد می‌گیرند ولی نه اینکه همینطور به یک شخصی بدهند بگویند این ۶۰ میلیون تومان را بگیر و برو بساز و او هم معلوم نیست چکار می‌خواهد بکند. بنده امیدوارم که آقایان موافقت بفرمایند همیشه مراعات این امر بشود و این کار به نفع وزارت دارایی است.
رئیس- دراین ماده واحده ذکر شده طبق مقررات (سلطان مراد بختیار- عبارت رسا نیست) آقای مشایخی بفرمایید.
مخبر کمیسیون بودجه (مشایخی)- بنده جناب آقای سلطان مراد بختیار تصور می‌کنم با اینکه در ماده صراحت دارد که تابع مقررات و قوانین مالی خواهد بود نظر جناب عالی تامین شده است آقا هم تذکر فرمودید با رعایت اصول مربوط به مزایده و مناقصه و بارعایت به تشریفات قانونی این ساختمان‌ها با استفاده از این مبالغ انجام شود. این در ماده تامین شده است و بنابراین تقاضا می‌کنم که پیشنهادتان را پس بگیرید.
رئیس- آقای وزیر فرهنگ
وزیر فرهنگ (دکتر مهران)- همانطوری که آقایان محترم اطلاع دارند در دانشگاه ذیحساب و مأمور وزارت دارایی هست برای اجرای قوانین و مقررات مالی خود دانشگاه مقررات خاصی دارد برای مطالب معین در قانون هم پیش‌بینی شده است بنابراین جای نگرانی نیست و خیال می‌کنم که نظر جنابعالی تأمین باشد (سلطانمراد بختیار-تصریح چه مانعی دارد؟) تصریح شده، ملاحظه بفرمایید، مطالعه بفرمایید در آخر ماده قید شده مصرف این و جون با رعایت مقررات مالی خواهد بود (مشایخی- استفاده از وجوه مزبور تابع قوانین و مقررات مالی خواهد بود)
رئیس- در خود ماده هست. آقای طباطبایی موافق هستید با این پیشنهاد؟ (طباطبایی قمی- بنده اجازه نخواستم) پس برای کلیات اجازه خواسته‌اید؟ آقای دکتر شاهکار موافق هستید؟ (دکتر شاهکار بنده عرضی ندارم) آقای دکتر دادفر (دکتر دادفر- بنده مخالفم بااین پیشنهاد) بفرمایید
دکتر دادفر- نظر به اینکه جناب آقای بختیار با وجود اینکه توضیح داده شد پیشنهادشان را پس نگرفته است بنده می‌خواستم به عنوان مخالف تذکر بدهم اولاً در خود لایحه پیش‌بینی شده است مثل این است که ما بگوییم این پیشنهاد را آقای سلطانمراد بختیار داده‌اند خوب اینکه معلوم است، نکته دوم این است که در تمام لوایح وقتی که می‌آید اینجا برای تسهیل کارها می‌گویند که از مقررات محاسبات عمومی معاف شود وب نده فلسفه این کار را نفهمیدم که چرا در اینجا اینقدر اصرار هست که مقررات مالی رعایت شود چون معمولاً تا آنجایی که بنده اطلاع دارم تنها بنای محکم و آبرومند دانشگاهی که در ایران هست بنای دانشگاه تهران است و آنجا را هم مرتب می‌گویند که مقررات ملی در آن رعایت شود معلوم می‌شود که آن را هم می‌خواهند مثل بناهای دیگر شود. بنده با این پیش نهاد که حتماً مناقصه بشود مخالفم چون اساتید دانشگاه و مقامات مالی دانشگاه تهران مورد اعتماد هستند هرطور که خودشان تصمیم بگیرند عمل کنند.
بزرگ ابراهیمی- بنده بااین پیشنهاد مخالفم.
رئیس- یک قوانینی هست که باید آنها را رعایت کرد هرطور که نمی‌شود آقای بزرگ ابراهیمی
بزرگ ابراهیمی- بنده با این پیشنهاد مخالفم.
رئیس- آقای دکتر دادفر هم مخالف بودند پس موافق دیگری با این پیشنهاد
نیست. رأی گرفته می‌شود پیشنهاد آقای سلطانمراد بختیار آقایانی که موافق هستند قیام بفرمایند (عده‌ای برخاستند) تصویب نشد پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد) پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده واحده اضافه شود:
تبصره- استفاده از وام بانک ملی برای تکمیل ساختمان‌های دانشکده‌های شهرستان‌ها مقدم بر تهران خواهد بود دکتر دادفر
رئیس- آقای دکتر دادفر.
دکتر دادفر- چون وقتی این لایحه برای شهرستان‌ها در کمیسیون مطرح بود بنده این پیشنهاد را دادم و خوشبختانه مورد توجه اعضای کمیسیون و جناب آقای وزیر فرهنگ قرار گرفت حالا که ماده واحده اصلاح شده غرض بنده این بود که لااقل در ضمن مذاکرات مجلس مطرح شود که نکند بانک ملی این چهل میلیون تومان را بدهد و وقتی به شهرستان‌ها برسد بگوید که پول نداریم، اعتبار نداریم نقشه‌اش را بیاورید طرحش را بیاورید؛ قابل تصویب نیست، از این حرف‌ها و در نتیجه عملاً بشود هیچ، این بود که بنده پیشنهاد کردم از این ۶۰ میلیون اول بودجه شهرستان‌ها را بدهند چون دانشگاه تهران خواهد گرفت و مال آن هم وصل خواهد شد اگر هم عنوان این مطلب در متن قانون ضرورت نداشته باشد لااقل این موضوع که بشود که بانک ملی مکلف است همانطوری که به‌طور تساوی این پول را وصول می‌کند همانطور هم در اختیار دانشگاه‌ها بگذارد پیشنهادم را هم با این توضیح پس می‌گیرم.
رئیس- چون ماده واحده با پیشنهاد اصلاحی که داده شد تغییر کرد بنابراین فعلا رأی می‌گیریم به ماده واحده با اصلاحی که شده آقایان موافق قیام فرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد، کلیات آخر مطرح است.
آقای دولت آبادی
دولت آبادی- در زندگی فردی اجتماعی ما هزاران عیب هست و در ممالک راقبه دنیا هم صد هزار عیب هست هیچ کجا بی‌عیب نیست اما بدبختانه در محیط ما عیب‌جویی زیادتر از عیب هست. این مطلب و مقدمه را هم از این جهت عرض کردم که چون ما درعیب‌جویی قوی هستیم بایستی حسن نظر و سلیقه ون یت‌های خیر را هم تقدیر کرد. بنده الان یک چیزی دیدم از دو نفر وزیر حاضر و همچینن مخبر کمیسیون برای حل یک مشکلی که وکیل نمی‌تواند پیشنهاد خرج بکند و ماسعی بسیار داشتیم که بتوانیم سهمی برای دانشکده‌ها و دانشگاه‌های ولایات بگیریم و خوشبختانه با حسن نظر آقایان این موضوع حل شد و من در سهم خودم و همه آقایان می‌دانم که همه متشکریم و همه کارها باید همینطور باشد به جای این همه بروکراسی و کاغذ و دفتر و جلسه و هیئت و تصویب اگر آن روح در مملکت ما ایجاد شود که بتوانند حضوراً این مشکلات را حل کنند بسیاری از مشکلات حل خواهد شد من مخصوصاً اینکه خواستم در کلیات آخر صحبت کنم از این احساسی که کردم و خشنود شدم خواستم تقدیر کرده باشم و این رویه را سرمشق زندگی برای همه باید قرار بدهیم و کارها را حل بکنیم به جای اینکه وزیر دارایی خودش را دچار مشکلات بداند و وزیر فرهنگ دچار معضلات یک امر مشکلی را می‌شود همینطور حل کرد و فرمولش را پیدا کرد بنده خواستم تقدیر و سپاسگزاری کنم لایحه‌ای هم که امروز مورد توجه مجلس شورای ملی قرار گرفت یکی از بهترین لوایحی است که تصویب می‌شود (صحیح است) حوصله و همتی که در تصویب این لایحه صرف می‌شود خدمت به مملکت است زیرا فرهنگ ما یعنی نقطه اصلی امید و کانون آرزوی ما (صحیح است) بنده اگر می‌دانستم مملکت وضع مالیش اجازه می‌دهد در تأیید نظر جناب آقای پرفسور جمشید اعلم همکار عزیز به جای چهل میلیون موافق بودم چهارصدمیلیون خرج بشود زیرا دانشگاه تهران یعنی آبروی مملکت، اما باید یک اصل دیگر را هم رعایت کرد و یکی از معایب بزرگ تهران این ازدحام مردم شهرستان‌ها است، در تهران که کار زندگی را دشوار کرده است و یک روزی باید این شهر دکونژسیونه بشود بدون تردید و یکی از راه‌های آن تاسیس دانشگاه‌های کلی در شهرستان‌هاست (صحیح است) بنابراین بنده توجه جناب آقای وزیر فرهنگ و همچنین جناب آقای ناصر وزیر دارایی را که دو عضو موثر دولت هستند به این نکته جلب می‌کنم که از هر کجا میسر است برای ساختمان‌های فرهنگ چه در تهران و چه در شهرستان‌ها چاره‌جویی بکنند و مخصوصاً کوشش کنند این دانشکده‌های ناقص و دانشگاه‌های ناقص که در ولایات هست مطابق احتیاجات مردم و آرزوی مردم تکمیل شود. جناب آقای وزیر فرهنگ می‌دانند که بنده سال‌هاست امیدوارم دانشگاه آبرومندی در اصفهان که یک شهر تاریخی و قدیمی است و به علاوه از نظر جغرافیایی در مرکز مملکت است ایجاد بشود، محلی که الان دارد خوب نیست و ابداً متناسب دانشگاه نیست و بایستی این را به محل مناسبی تبدیل کرد. انتظار داریم که انشاءالله از این محل سهمیهای بگذارند ما هم برویم در حد خودمان کوشش کنیم تا این کار پیش برود، عرض دیگری ندارم و موفقیت همه را طالبم.
رئیس- آقای طباطبایی قمی
طباطبایی قمی- عرض کنم این قانونی که گذشت (دکتر عدل- هنوز نگذشته) تمام شده دیگر فقط یک رأی مانده، آقایان هم می‌دانم همه رأی می‌دهند، پس گذشته این برای توسعه فرهنگ همانطوری که آقایان صحبت فرمودند اگر ما هرقدر خرج کنیم هرقدر ما بتوانیم از این چیزهایی که به عقیده خودمان لازم است صرف الزام بکنیم چیزی گم نکرده‌ایم (صحیح است، احسنت) ما بیستر از همه چیز احتیاج به دبستان داریم، احتیاج به دبیرستان داریم، احتیاج به دانشکده داریم، احتیاج به دانشگاه داریم (بزرگ ابراهیمی- و کودکستان) و همینطور هم که فرمودید حفظ نوع هم باید کرد کودکستان هم لازم است اما ما تا حالا در مخارج یک قدری رعایت اصول را نکردیم و امیدواریم انشاءالله در اینجا جناب آقای وزیر دارایی تشریف دارند، جناب آقای وزیر فرهنگ تشریف دارند و هر دو آقایان مورد اعتماد همه آقایان نمایندگان محترم هستند و این قسمت را رعایت بکنند ما جناب آقای وزیر فرهنگ یک مملکت فقیری هستیم همانطوری که عرض کردم چهل میلیون کم است، چهارصد میلیون هم کم است چهارهزار میلیون هم اگر در این راه مصرف کنیم کم است ولی می‌خواهم استدعا بکنم این چهل میلیون تومانی که داریم به عنوان وام می‌گیریم (صدرزاده -۶۰ میلیون) شصت میلیون و به طوری که بنده اطلاع دارم و خیال می‌کنم اینطور باشد دانشگاه نظیر این مبلغ یا کمتر از این موجو دارد همین مبلغی که الان دارند خرج می‌کنند، این را وقتی می‌خواهند خرج کنند استثنائاً دانشگاه نباید یک عملی بکند که این کار به وسیله خارجی‌ها و مهندسان خارجی تمام بشود (صحیح است) این رابه دست مهندسان ایرانی و مأموران ایرانی انجام بدهند، خارجی را برای یک مرتبه برای این پولی که داریم خرج می‌کنیم دخالت ندهیم و از وجود مهندسان ایرانی استفاده کنیم اگر هم فرض کنید یک پولی خرج می‌شود و یک دخلی می‌شود چه مانعی دارد که این دخل به جیب ایرانی برود شما فکر کنید که بابت این چقدر صدی ده صدی بیست بنده از مقاطعه‌کاری خبر ندارم نمی‌دانم چقدر است چهارمیلیون پنج میلیون و ۶ میلیون توی جیب مهندسان خارجی نکنند استدعا می‌کنم این کار را نکنید رأی هم می‌دهیم ولی حتیالامکان کوشش کنید که به دست مهندسان ایرانی این کار انجام شود. (احسنت)
رئیس- آقای وزیر فرهنگ.
وزیر فرهنگ- بنده می‌خواهم عرض کنم که این نظری که فرمودند کاملاً تأمین است و ما مشغول هستیم و امروز مهندسان و مقاطعه‌کاران ایرانی داریم که ساختمان‌هایی میسازند که از هر جهت از جهات فنی و زیبایی و از هر جهتی که فکر کنید کامل است و این واقعاً اسباب افتخار ماست؛ زیرا بیشتر این مقاطعه‌کاران و سر مهندسان تربیت شده همین دانشگاه‌ها هستند و امیدوارم که در آتیه هم مراعات شود و البته گاهی اوقات شاید برای تهیه بعضی از نقشه‌ها احتیاج به مشاوره و یا مذاکره با بعضی از مهندسین خارجی باشد البته حدودی که ضرورت دارد استفاده خواهد شد و در غیر این صورت کارها به وسیله مقاطعه‌کاران ایرانی انجام شده و خواهد شد.
۶- تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه.
رئیس- جلسه را ختم می‌کنیم، جلسه روز پنجشنبه خواهد بود و این لایحه برای ابراز ملاحظات به سنا فرستاده خواهد شد، چون مالی است.
(مجلس در ۱۰ دقیقه بعدازظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت