مذاکرات مجلس شورای ملی ۸ اردیبهشت ۱۲۹۴ نشست ۳۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری سوم | تصمیم‌های مجلس | درگاه انقلاب مشروطه |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری سوم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۸ اردیبهشت ۱۲۹۴ نشست ۳۰
جلسه ۳۰
صورت مشروح جلسه روز پنجشنبه چهاردهم جمادی الثانیه ۱۳۳۳
مجلس دو ساعت قبل از غروب در تحت ریاست آقای مودب نایب رئیس تشکیل و صورت مجلس روز سه شنبه دوازدهم قرائت گردید
غائبین بدون اجازه – آقای حاج امام جمعه – حاج میرزا شمس الدین – حاج سید اسدالله قزوینی ملک الشعرا
غائب با اجازه – آقای حاج عزالممالک
نایب رئیس – در صورت مجلس مخالفی نیست ؟
مدرس – این فایده ندارد باید درست و بقاعده مشروحاً بنویسند وقرائت شود
نایب رئیس – اصلاح می شود در جلسه ثانی قرائت میشود – در جلسه قبل فقره چهارم از ماده یازدهم قانون تشکیلا ت مالیه مطرح مذاکره بود و مذاکرات کافی بود و آقای حاج شیخ اسدالله پیشنهادی کرده بودند که جزئی اختلاف با پیشنهاد کمیسیون دارد هر دو قرائت میشود ومذاکره می کنیم
(فقره چهارم از ماده یازدهم بمضمون ذیل قرائت شد)
۴- دادن صورت کل عایدات ماخوذه به اداره محاسبات کل
نایب رئیس – پیشنهاد آقای حاج شیخ اسدالله قرائت میشود
(باین مضمون قرائت شد )
بنده پیشنهاد میکنم که فقره پنجم که چهارم شده این قسم نوشته شود ( دادن صورت کل عایدات ماخوذه بادارات مربوط در اخر هر برج)
مخبر – بنده چون مقصود آقا را نفهمیدم خوبست توضیح بدهند تا ملتفت بشوم
حاج شیخ اسدالله – در آن جلسه آقای مخبر تشریف نداشتند و آقای معدل الدوله دفاع میکردند حالا محض اطلاع آقای مخبر عرض میکنم اگر پیشنهاد را قبول کردند که رجوع بکمیسیون می شود و اگر قبول نکردند ورد کردند پیشنهاد خودم را پس میگیرم بنده در این پیشنهاد دو نظر داشتم یکی آنکه در آخر هر برج باید صورت باداره محاسبات بدهند و یکی دیگر علاوه بر آنچه ذکر شده است صورتی هم باید در آخر هر برج بکمیسیون تطبیق حوالجات بدهند برای اینکه کمیسیون تطبیق حوالجات مسبون از موجودی صندوق باشد تا در موقع تطبیق حوالجات نظر بآن موجودی داشته باشند که حوالجاتی که میدهند از روی بصیرت واطلاع باشد تا آن حوالجات زیادتر از وجه موجودی در خزانه نباشد خلاصه اش این است حالا اگر قبول میفرمایند راجع بکمیسیون بشود و اگر قبول نمیکنند بنده پیشنهاد خودم را پس میگیرم اهمیتی ندارد .
مخبر – اصل مطلب صحیح است ولی ممکن است پیشنهادشان را پس بگیرند ودر ضمن وظایف کمیسیون تطبیق حوالجات نوشته شود.
نایب رئیس – ماده دوازدهم – اداره محاسبات کل قرائت میشود .
( جزء اول از ماده دوازدهم بمضمون ذیل قرائت شد)
ماده دوازدهم – اصول وظائف اداره محاسبات کل مالیه بشرح ذیل است :
نایب رئیس – در جزء اول ماده دوازدهم مخالفی هست ؟ ( اظهاری نشد) جزء دوم قرائت میشود.
( بمضمون ذیل قرائت شد)
۲- تهیه و تنظیم بودجه کل سالیانه برای تقدیم بمجلس .
نایب رئیس – در جزء دوم مخالفی هست ؟( مخالفتی نشد)
( جزء سوم بمضمون ذیل قرائت شد)
۳- تهیه لایحه تفریغ بودجه برای تقدیم بمجلس
نایب رئیس – در جزء سوم مخالفی هست ؟(گفته شد خیر) مخالفی نیست حزء چهارم خوانده میشود.
بضمون ذیل قرائت شد)
۴- تهیه راپورت سالیانه از اوضاع مالیه با تفریغ اصلاحات و تکمیلات لازم برای تقدیم بمجلس .
نایب رئیس – در جزء چهارم مخالفی هست آقای میرزا عیسی خان مخالف هستید ؟
آقای میرزا عیسی خان – بنده درجزء دوم مخالف بودم .
نایب رئیس – بنده سوال کردم در جزء دوم مخالفی هست اظهاری نکردید – در جزء چهارم مخالفی هست؟
میرزا عیسی خان – در جزء چهارم که نوشته تهیه راپورت سالیانه از اوضاع مالیه تصور می کنم این مسئله از وظایف خزانه داری کل باشد برای اینکه در اداره محاسبات کل مالیه یکصورت مخارج و یکصورت عایدات میرود و باید اوتهیه بودجه را بکند اینکه راپورت از اوضاع مالیه واصلاحاتی که لازم هست بدهند از وظائف خزانه داری است زیرا که امنای مالیه از طرف خزانه داری هستند و باید خزانه داری راپورت اوضاع مالیه رابدهد .
معدل الدوله – مقصود از این ماده این بود که از اوضاع و امور مالیه اشکالاتی که پیش آمده اداره محاسبات راپورتی بنویسد واینطوری که آقای میرزا عیسی خان گمان کرده اند نیست و خزانه داری نمیتواند این راپورت را تهیه کند زیرا خزانه دار محاسباتی که باو میرسد واطلاعاتی که دارد از کلیه عایدات ماخوذه است و پس دیگر مقدار عایداتی را که لاوصول میماند یا تخفیف داده میشود وعلت اینکه لاوصول مانده چه بوده اینها را خزانه داری نمیتواند تشخیص بدهد در صورتیکه اداره کل تشخیص عایداتی که داریم وظیفه اش جز تشخیص وجمع است وموظف است ببیند کدام مالیاتها وصول شده است وعلت عدم وصولش چه چیز است و چه اشکالاتی پیش آمده است از آن اشکالات اداره محاسبات کل را اطلاع خواهد داد وبعلاوه باداره محاسبات کل دو صورت محاسبه میرود یک صورت عایدات ویکصورت از مخارج وعایداتی که ما در اینجا میگوئیم که از وظایف خزانه داری است راجع بوده و عایداتیست که درمملکت اخذ میشود در آخر ماده میآید که از آن عایدات هم یکصورتی باداره محاسبات می آید پس اداره محاسبات بخوبی میتواند مطلع شود که چقدر جمع کل مملکت بوده وچقدر وصول شده است وچقدر وصول نشده است وعلت چه بوده است که وصول نشده است وهمینطور دونوع خرج دارد یکی مخارجی که امر میشود بپردازند و باید مطابق بودجه بپردازند و یک وزیری نظر بمسئولیتی که دارد فلان خرج را صلاح نمیداند پرداخته شود یا محل وموقع ندارد مثلا برای سوخت فلان اداره هزار تومان معین شده است فلان وزیر میبیند هشتصد تومان بیشتر خرج ندارد هشتصد تومان اجازه میدهد دویست تومانش میماند آنرا هم اداره محاسبات میفهمد پس اگر دقت کنیم میبینم اداره محاسبات کل است که بخوبی میتواند از اوضاع مالیه یک اطلاع کاملی پیدا کند چنانچه گفته شد در عایدات می فهمد چقدر وصول شده است وچقدر تخفیف داده شده است و این تخفیف بچه سند و بچه علت و بچه استحقاق است وچه اشکالاتی پیش آمده است وبودجه چقدر بوده و چه مقدار مصرف شده وخرج کرده اند پس در اینصورت عقیده بنده این است باین ترتیب که تصویب خواهند فرمود که تهیه این راپورت از وظیفه مختصه اداره محاسبات کل است واداره خزانه داری نمیتواند این کار را بکند
نایب رئیس - آقای ناصرالاسلام موافقید ؟
ناصرالاسلام – بنده با ماده موافقم
نایب رئیس – پس دیگر مخالفی نیست جزء پنجم قرائت میشود
( باین مضمون قرائت شد)
۵- نگاهداشتن صورت کلیه عایدات که توسط مامورین وادارت صاحب جمع دولت بخزانه دارای کل پرداخته میشود
نایب رئیس – مخالفی نیست ؟ ( گفته شد خیر) جزء ششم قرائت میشود
(بمضمون ذیل قرائت شد)
۶- مطالبه صورت محاسبات پیشکاران وامنای مالیه در آخر هر برج
حاج شیخ اسدالله – بنده تصور می کنم امنای مالیه را تبدیل کنند بمامورین مالیه بهتر است ونوشته شود( مطالبه صورت محاسبات پیشکاران و کلیه مامورین مالیه در آخر هر برج ) برای اینکه پیشکاران و امناء مالیه یک اصلاحاتی است که فقط در خصوص مالیاتهای مستقیم وضع شده است ولیکن راجع بآن صورت حساب که غیر از مالیاتهای مستقیم ازقبیل تحدید ونواقل و امثال آنها که غیر از مامورین مالیاتهای مستقیم هستند این عبارت شامل آنها نمیشود اگر کلیه مامورین مالیه در آنجا نوشته شود که در هر برج صورت حسابشرانه مطالبه کنند بهتر است .
نایب رئیس – دیگر در این باب مخالفی هست؟
حاج شیخ اسدالله – آقای مخبر جواب ندادند .
مخبر – اینجا که نوشته شده است مطالبه صورت حساب پیشکاران و امنای مالیه مقصود این بود که دولت در نظر دارد که در ولایات یک مامور بیشتر نباشد و دوائر مالیه منشعب بشعب میشود اداره کردن آنها را بیکنفر واگذار مینمایند و آن مامور بر حسب اهمیت مامویتش یا پیشکار مالیه خواهد بود یا امین مالیه وقتی که ما اینجا قید کردیم اداره محاسبات حق دارد صورت محاسبات پیشکار یا امین مالیه را بخواهد هیچ حقی را از اداره محاسبات کل سلب نکرده ایم ونگفته ایم اداره محاسبات کل حق ندارد صورت محاسبات مالیاتهای غیر مستقیم را بخواهد پیشکار مالیه مامور مالیات های مستقیم است حساب مالیات های مستقیم را خواهد خواست اگر مامور مالیات های غیر مستقیم است این حکم شامل حال آنها هم بشود
ارباب کیخسرو- این که در اینجا نوشته شده است مطالبه صورت محاسبات اینرا بنده کافی نمی دانم برای این که یک مسئولیتی بعهده اداره محاسبات گذاشته میشود وممکن است اداره محاسبات بهمین لفظ مطالبه اکتفا کند ودر وقتی که بخواهد عذری بیاورد بگوید مسئولیتی بجز مطالبه برای من معین نشده است عقیده بنده اینست اگر نوشته شود ( مطالبه و اخذ صورت محاسبات ) خیلی بهتر باشد و آنوقت اداره محاسبات مکلف میشود که به تکلیف خودش عمل کند .
مخبر- بنده این اشکال آقای ارباب کیخسرو را هیچ نفهمیدم میفرمایند اگر بنویسیم مطالبه ممکن است امنا ء اینصورت را ندهند و اگر بنویسیم مطالبه و اخذ امناء و پیشکاران مالیه این صورت حساب را خواهند داد آن وقت کانه اداره محاسبات ادای وظیفه کرده است بنده عرض میکنم هیچ فرق نمیکند و اگر مطالبه و اخذ هم بنویسیم باز همان اشکال هست بجهت اینکه اگر اشکال بر سر این باشد که امنا مالیه صورت حساب را نمیدهند باز هم این لفظ آنها را مکلف بدادن صورتحساب نمیکند از آنطرف وقتی که یک اداره مکلف به مطالبه یک حسابی شد معلوم است که ماوریت اواینست آن حساب را اخذ کند دیگر بعقیده بنده اضافه این کلمه توضیح واضحات است وقتی که یک اداره مطالبه صورت حساب را میکند البته حق اخذ اورا هم دارد .
حاج شیخ اسدالله – عرض میکنم مامورین مالیه منحصر بامنای مالیه و پیشکاران مالیه نیستند واین قانون یک وظیفه مهمی را بعهده اداره محاسبات واگذار کرده است تهیه لایحه بودجه وتفریغ بودجه و آنها هم نمیشود مگر اینکه صورت تمام عایدات مستقیم و غیر مستقیم از قبیل گمرک وغیره در هر برج باداره محاسبات برسد پس باید مطالبه صورت حساب را از تمام مامورین مالیه بکند اعم از اینکه آنصورت حساب راجع بمالیات مستقیم باشد یا غیر مستقیم باشد مثلا ما ضرابخانه وخالصجات را جزو وظائف اداره تشخیص نوشتیم اینها که راجع به پیشکاران و مامورین مالیه نیست ازاین نظر است که عرض کردم اگرنوشته شود مامورین مالیه بهتر است بازهم عرض میکنم وراجع بنظر خود آقای مخبر میکنم اگر قبول میکنند بسیار خوب والا پیشنهاد میکنم تا مجلس رای بدهد .
مخبر – بنده متاسفانه باید عرض بکنم در فقره پنجم که حالا چهارم شده است میگوید دادن صورت کل عایدات مقصود دادن صورت همان عایدات متفرقه و تمام عایدات است که طرز اداره کردن آن باداره کل تشخیص عادیدات و اخذ پول موکول به اداره خزانه شده است و این ماده هم همان معنی را میرساند بعلاوه اگر کمیسیون یک تصمیم قطعی در باب تکلیف پیشکاران و امنای مالیه داشت آنوقت بنده میگفتم این فقره که از وظایف اداره محاسبات نوشته اند زیادی است وهمان که در فقره چهارم وظائف اداره خزانه داری نوشته شده است کافیست ولی اینقره را که اینجا گذاشتیم باین ملاحضه بود که شاید نظر دولت این باشد که پیشکاران و امنای مالیه از طرف خزانه داری معین نشوند چون برای سایر ادارات تکلیفی معلوم شده بود وبرای پیشکاران و امنای مالیه تکلیف قطعی معلوم نشده است برای این که تکلیف آنها هم معین باشد ما در ضمن وظائف اداره محاسبات کل این فقره را گذاشتیم که حق مطالبه صورت حسابرا از آنها داشته باشد
ارباب کیخسرو – این که آقای مخبر فرمودند کلمه اخذ پیشکاران وامنای مالیه را مکلف بدادن صورت نمیکند زیرا یک اداره بیک تکلیفی که باو میشود مکلف بشود اداره محاسبات هم بواسطه استمهال کلمه مطالبه مکلف است همان اقدام را بعمل آورد واگر کلمه ( اخذ) را هم بنویسیم شایدهمین اثر را دارد واضافه این لفظ تکلیف برای کسی دیگر معین نمیکند غالباً ما دیده ایم وقتی که مامورین ما در سر یک کاری هستند در بعضی مواقع راه فرار را برای خود باز میکنند باین جهت بنده عرض میکنم برای اداره محاسبات یک تکلیفی معین شده است که صورت را مطالبه کند و باید طوری نوشته شود که نتواند راه فراری برای خود پیدا کند وتکلیفش سخت تر باشد لفظ مطالبه تنها که نوشته شده است راهی برای سختی ندارد ولی همین که کلمه اخذ نوشته شد تکلیفش سخت تر میشود ومیداند بهر وسیله هست باید آنصورت را اخذ کند
معدل الدوله – دومسئله در این موضوع مذاکره شد یکی این که لفظ مطالبه را قدری شدیدتر کنند وکلمه اخذ را هم ضمیمه کنند که طرف مجبور به دادن آن صورت ها بشود بنده تصور میکنم وقتی داخل نوشتن نظامنامه های اداری بشویم در انجا میتوانیم یک مسئولیت ها ویک مجازات هائی معین نمائیم زیرا که ما نظرمان تغییر نمیکند آن نظامنامه هم که در کمیسیون قوانین مالیه نوشته خواهد شد در آنجا همین نظری را که آقا دارند ممکن است تعقیب کنیم و یک مجازاتی هم قرار بگذاریم که اگر در یک موردی صورترا نفرستاده چه بکند و گمان می کنم کلمه اخذ چندان بر اهیمت مطالبه نخواهد افزود زیرا مطالبه همان خواستن وطلب کردن است وقتی که اداره محاسبات خواست پیشکاران و امنای مالیه هم مجبور هستند بدهند پس تصور میکنم کلمه اخذ چندان ضرورتی نداشته باشد اگر چه زیادی هم نخواهد بود ولی آنقدر هم ضرورت ندارد که درا ین باب زیاد صحبت کنیم و اما نظری که آقا حاج شیخ اسدالله فرمودند که از تمام صاحب جمع ها ومامورین مالیه صورت خواسته شود بنده یک توضیحی دارم که تصور میکنم ایشانرا را قانع کند و آن اینست که برای داشتن صورت کل عیادات یکماده هست که شامل عایدات صاحب جمع هائی مثل ضرابخانه وخالصه و گمرک وغیره وتمام عایدات وولایات خواهد بود حالا چه علت پیدا کرده است که ما دراینجا فقره ششم را گذاشته ایم این یک علتی دارد وعلتش هم خصوص است برای اینکه صورت مخارج جزء در تمام صورتها نیست مثلا اداره ضرابخانه وقتی که صورت میدهد عایدات ها را باید صورت بدهد واز برای مخارج حکماً باید ورقه در خواست صادر کند ولیکن پیشکاران وامنا ء مالیه وغیر از این دو قسم مامور هم که برای ایالات پیشکار اسم گذاشته ایم واز برای ولایات امین مالیه مامور نداریم وبرای اینکه آنها ولایات امین مالیه مامور نداریم وبرای اینکه آنها هر ماهه مجبورباشند صورت محاسبات خودشانرا یعنی عایدات ومخارج اداری خودشانرا بنویسند وبفرستند تا اینکه اداره محاسبات کل همیشه مسبوق باشد که در هر ولایت چقدر عایدات ومخارج هست اینطور نوشته شده وتصور میکنم اگر دقت فرمایند می ببنند که این فقره با یک مداقه کاملی در کمیسیون نوشته شده است
میرزا عیسی خان – بنده توضیح می خواهم
واواین است که مطالبه اداره محاسبات از امناء و پیشکاران مالیه مستقیما خواهد بود یا بتوسط ادارات مربوط دیگر ؟
سردار معظم – این مسئله راجع بوظائف اداری است ودر اینجا لازم نیست معین کنند.
نظام السطان – میخواستم عرض کنم پیشنهادی که آقای ارباب کیخسرو کردند با آن توضیحاتی که دادند ضرری بر آن مترتب نیست وشاید منفعت داشته باشد لهذا این یک کلمه را اگر بیفزاید گمان می کنم ضرر نداشته باشد .
سردار معظم مخبر – بنده تعجب می کنم که اینمسئله را باید گفت عرض کردم در اینجا ما هیچ وظیفه ای برای پیشکاران وامناء مالیه نمی نویسیم اگر آقایان خیلی مایلند وجدیت دارند درآنموقع که وظیفه امناء مالیه را می نویسند در آنجا یک تکالیف خیلی خیلی سخت معین فرمایند که اگر عمل نکردند مجازاتهای خیلی سخت بشوند یکسال دوسال حبس بشوند بلی مطالب خوب خیلی زیاد است ولی هر چیزی یک جائی دارد در اینمواد وظیفه اداره محاسبات کل نوشته می شود اداره محاسبات کل وظیفه اش صورت خواستن است دادن صورت وظیفه اداره دیگر است اگر اداره محاسبات صورت نخواست تقصیر دارد دادن صورت وظیفه دیگری است پس این تکلیف راباید در جای دیگر معین کرد واین مذاکره را در جای دیگر نمود
نایب رئیس – مذاکرات راآقایان کافی میدانند ؟( بعضی گفتند کافی است ) جزءهفتم قرائت می شود .
( بمضمون ذیل قرائت شد)
۷- نگاهداری محاسبه قروض ثابته وجاریه وتعهدات دولتی و تشخیص میزان استهلاک و اقساط سالیانه آن
نایب رئیس – مخالفی نیست؟ ( اظهاری نشد)
(جزء هشتم بضمون ذیل قرائت شد )
۸- نظارت در اینکه محل های تخصص شده برای پرداخت دیوان دولتی بمصرف دیگر نرسد
نایب رئیس – مخالفی هست ؟ ( اظهاری نشد) ( جزء نهم بمضمون ذیل قرائت شد)
۹- تعیین صورت کلیه وظایف و اجراء قوانین متعلقه بآن
آقا سید فاضل – معلوم است که اداره محاسبات کل در طول سایر ادارات است پس چیزهائی که در عرض همدیگر نیستند ما نمیتوانیم از وظائف اداره محاسبات کل قرار بدهیم کما اینکه این نظر را وزیر ملاحضه کرده بود یعنی صورت کلیه وظائف و اجرای قوانین متعلقه به آنرا وزیر در قانون تشکیلات درباب اداری دیوان عمومیه یک اداره معین کرده بود و اداره محاسبات کل همانطور که عرض کردم نمیتواند یک چیزی را که در عرض خودش نیست از وظایف خود محسوب بدارد حالا اینجا اینجا سؤال میکنم آیا این وظائف را که در این فقره وفقرات بعد که میآید نوشته شده همان اشخاص و اجزاء اداره محاسبات کل انجام میدهند یا اینکه یک اداره تشکیل خواهد شد که قیام بیاین وظایف کند اگر اشخاص اداره محاسبات کل قیام خواهند کرد اگر چه مناسبت ندارد ولی بنظر اقتصادی بسیار خوبست و گمان میکنم همینطور تصویب کنند ولیکن اگر بنا باشد یک دائره در اداره محاسبات کل تشکیل بدهند که به این سه فقره رسیدگی کند بهتر این است که خود آن اداره دارای یک عنوان مستقلی باشد کما اینکه در تشکیلات وزیر هم همین ملاحضات شده است
سردار معظم مخبر – اینکه ما این سه فقره را جزء وظائف اداره محاسبات کل قرار دادیم در وقتی که در ماده اول مذاکره میشد گفته شد که در لایحه وزیر یک اداره مستقلی برای دیون عمومیه معین شده بود در کمیسیون صلاح دیده نشد که یک اداره مستقلی برای اینکار تشکیل شود لهذا وظائف انرا ارجاع کردیم باداره محاسبات کل و آن وظائفی که در لایحه وزیر در ضمن وظائف یک اداره مستقل نوشته با یک جرح و تعدیلی در ضمن وظائف اداره محاسبات کل نوشته شده اما اینکه بعضی اشخاص یعنی اشخاصی که کارشان غیراز محاسبات کل باشد این کار را اداره خواهند کرد یا کسانی که جزو محاسبات کل هستند از بنده توضیح می خواهند متاسفانه بنده نمیتوانم عرض کنم همان اشخاصی خواهند بود یا اشخاص دیگر زیرا که از وظیفه من خارج است و جرح وتعدیل این قبیل مسائل چنانچه چندین دفعه مذاکره شده است وهیچ مربوط بقانون تشکیلات مالیه نیست ومربوط ببودجه است وقتی که بودجه آمد ممکن است آقا بفرمایند عمر و کافیست وزید زیادی است و یا بکر را باید اضافه کرد که متن قانون مینویسد که نظر بنفرات ندارد
آقای سید فاضل- عرض میکنم حالا که اطمینان نیست که این سه فقره را اداره محاسبات خودش موظف است یا اینکه دائره خاصی در اداره محاسبات تشکیل خواهد شد بهتر این است که از اداره محاسبات کل جدا شود
سردار معظم مخبر- خوب بود این فرمایش را در ماده اول میفرمودند
نایب رئیس – جزءدهم قرائت میشود
( بمضون ذیل قرائت شد)
۱۰- صدور قبوض ارباب وظائف
نایب رئیس – مخالفی نیست ؟( اظهاری نشد)جزء یازدهم خوانده میشود
( بمضمون ذیل قرائت شد )
۱۱- دادن صورت اضافات وموضوعات سالیانه وظائف به اداره خزانه
حاج شیخ اسدالله- اینجا فقط راجع بوظائف سه ماده مینویسد صورت کلیه وظائف و صدور قبوض و دادن صورت اضافات وموضوعات سالیانه بخزانه بنده تصور میکنم یک تفتیشی دراین وظائف باید باشد حالا طریق تفتیش راجع بصدور قبوض چه قسم باشد بنده نمیدانم راجع بکمیسیون است که دراین باب یک دقت نظری بکند ویک ترتیبی برای اینکار اتخاذ کند اما بنده تصور میکنم امر تفتیش باید راجع بغیر اداره محاسبات باشد و تفتیش را باداره خزانه بدهند وخود خزانه که مرجع امر است دراین کار تفتیش کند بجهت اینکه هیچ اداره نمیتواند در عمل خود تفتیش ونظارت بکند و بنده خیلی اهیمت میدهم بر اینکه یک اداره یا یک کمیسیون و یا خود خزانه برای تفتیش معین شود وآقای مخبر را متذکر میکنم باینکه این مسئله را در نظر بگیرند که ترتیبی برای آن داده شود .
معدل الدوله – آقای حاج شیخ اسدالله باید دقت بکنند که اینها قبوض است وحواله نیست وقبوض صادر نمیشود مگر وقتی که صورت حواله پیدا کرد در چند جا تفتیش میشود اول یک هئیتی که برای تطبیق حوالجات دادیم و وظیفه اش تطبیق حوالجات است تطبیق می کند و بعد این حواله میرود در جائیکه باید ثبت شود ثبت می شود وبعد وزیر امضاء می کند پس از آن میرود بخزانه وخزانه موافق قانون محاسبات عمومی حق دارد که هر حواله باو میرسد اگر دید که مخالف قانون صادر شده یعنی آن مدارج قانونی را طی نکرده یا مطابق بودجه نیست آنرا دربیست وچهار ساعت فاصله با دلائل رد کند پس درست دقت بفرمایند که یک تفتیش کلی که فوق تفتیش است برای اینکار معین شده و ما نباید تفتیش علیحده بنمائیم و اداره محاسبات فقط کاری که میکند حواله را صادر میکند این حواله نیست وهیچ قیمتی ندارد مگراینکه در کمیسیون تطبیق حوالجات تطبیق شده باشد وبنظر وزیر رسیده باشد پس از آن بخزانه دار که باید وجه آنرا بپردازد میرسد و انهم یک نظری دارد که ببیند مطابق با بودجه هست یا خیر صحیح است یانه در این صورت هیچ لزوم ندارد که یک مفتش دیگر در این اداره بگذاریم و معلوم نباشد که در این قبوض چه خواهد کرد
حاج شیخ اسدالله- اما حوالجات همین قسم است که میفرمایند مجاری خودش را سیر میکند و بکمسیون تطبیق حوالجات میرود در اداره محاسبات کل رسیدگی می شود وهمچنین وزیر امضاء می کند وخزانه هم حق همین تفتیش را مطابق تشخیص صورت بودجه مصوبه دارد ولی بنده تصور می کنم قبوض آن مدارج را سیر نمیکند و اینکه میفرمایند قیمت ندارد تصور می کنم قیمت دارد برای اینکه قبوض بکمیسیون تطبیق حوالجات نمیرود وبامضای وزیرهم نمیرسد وفقط از اداره وظایف که مطابق این قانون که جزو اداره محاسبات شده قبض صادر و پس از صدور برای تادیه بخزانه میرود دیگر یک چیزی براین اضافه نکرده اند که بیک کمیسیونی برود یا در کمیسیون تطبیق حوالجات یک نظری بشود وهمینقدر که مطابق بودجه مصوبه قبض صادر شد خزانه باید بدهد بنده عرض میکنم باید اینجا تصریح به این مطلب شود که دریکی از ادارات یک تفتیش در آن قبوض بشود در صورتیکه صورت این قبوض فقط در خود اداره محاسبات میماند ودیگر نه بکمیسیون تطبیق حوالجات میرود ونه بخزانه صورت داده میشود مگر اینکه باید یک حق تفتیش باو داده شود وبرای این کار دفاتری داشته باشد وبرای تفتیش اشخاص معینی بگمارد والا نمیشود یک اداره مستقلی برای صدور قبوض باشد .
مخبر – در اینجا که میگویند بمجرد اینکه قبض صادر شد میرود بخزانه ووصول میشود اشتباهی فرموده اند هیچ پولی داده نمی شود مگر برطبق یک حواله وهیچ حواله را خزانه نباید بپردازد مگر این که طی مقامات قانونی را بکند یعنی ابتدا بکمیسیون تطبیق حوالجات رفته باشد وپس از آن بامضای وزیر مالیه رسیده باشد پس وقتی که این نقطه نظر را پیدا کردیم تصدیق خواهند فرمود که درعوض یک هیئت مفتشه سه هیئت تفتیشیه درآن کار نظارت دارند واداره رابعه اداره خزانه است که پول میدهد وعملیات ومقدمات آنرا تامنجر به پول دادن شود بعهده اداره دیگری گذاشته اند واین که گفته شد این قضیه مثل کلیه حوالجات است وباید علاوه براینکه در اداره محاسبات میرود به کمیسیون تطبیق حوالجات هم برود وبامضای وزیر مالیه هم برسد کمیسیون نتوانست زیادتر از سه درجه برای تفتیش قائل شود حالا اگر آقا میفرمایند غیر از سه درجه تفتیش یکدرجه دیگری هم قائل شود بنده تصور میکنم لازم نباشد .
نایب ریئس – ماده ۱۳ اداره گمرکات قرائت میشود
(بمضمون ذیل قرائت شد )
ماده ۱۳ – اصول وظایف اداره گمرکات بشرح ذیل است :
۱- اداره کردن گمرکات موافق قوانین ونظامنامه های گمرکی
نایب رئیس – مخالفی نیست ؟(اظهاری نشد )جزء دوم قرائت میشود
(بمضمون ذیل قرائت شد)
۲- دادن محاسبات کلیه عایدات گمرکی وصندوق جرائم ومخارج باداره محاسبات کل
نایب رئیس – درجزء دوم مخالفی نیست ؟
حاج شیخ اسدالله – بنده تصور میکنم گمرک هم مثل سایر ادارات مالیه باید صورت موجودی خودش رادرآخر هربرج بپردازد آنجا که مینویسد (دادن محاسبات عایدات ومخارج باداره محاسبات کل) یک اجازه درمخارج داده شده است وبعقیده بنده گمرک درباب مخارج هیچ فرقی باسایر ادارات نمیکند باید گمرک صورت عایدی خودش رادرآخر هربرج بپردازد ومخارجی هم که میشود باید مطابق حواله باشد که از کمیسیون تطبیق حوالجات گذشته باشد بنابراین بعقیده بنده بهتر این است این قسم نوشته شود (دادن صورت کلیه عایدات گمرکی وصندوق جرائم ووجوه پرداختی ) این ترتیب بهتر میشود تااین عبارت که نوشته شده است
مخبر – مخارج یعنی پولی که خرج شده است وچون وجوه پرداختی هم معنی را دارد چیز تازه نفرمودید .
نایب رئیس – آقای مدحت السلطنه مخالفید؟
مدحت السلطنه – بنده باپیشنهاد آقای حاج شیخ اسدالله موافقم برای اینکه تاامروز مامورین گمرک عالی نبوده اند که صورت حساب خود را بدهند وتا کنون بمیل خود رفتار کرده اند
مخبر – همچو چیزی نبوده است که ترتیب اداره گمرکات اینطور باشد الساعه اداره گمرکات بر طبق اوامر دولتی میشود واین اظهاراتی که میشود نمی دانم چیست
نایب رئیس – مذاکرات کافیست؟
حاج معین التجار - اینکه میفرمایند صورت عایدی ومخارج خودشان را بدهند صحیح است بجهه اینکه گمان میکنم بیش از دهسال است که اداره گمرکات بدولت حساب نداده است
مخبر – بنده خیلی متاسفم که نمایندگان محترم تصورات شخصی را جزء تکالیف نوعی میخواهند حساب کنند اگر یک ماموری قصور کرده است این را ما نباید توضیح بدهیم البته قصور کرده است وباید حساب بدهد هیچکس نمیگوید حق داشته است صورت حسابش رانداده است البته بیاید صورت حساب بدهد
نایب رئیس – آقای مدرس یک جمله اضافی بجزء دوم ماده ۱۳ پیشنهاد کرده ماده را میخوانند وآن جزء راکه آقا پیشنهاد کرده اند خوانده میشود بعد رای میگیریم
(جزء دوم بمضمون سابق وپیشنهاد آقای مدرس بمضمون ذیل قرائت شد)
پیشنهاد میکنم که (آخر هربرج )بعد از مخارج درفقره دوم از ماده سیزدهم اضافه شود
مخبر – اگر چه بنده میترسم اگر این مسئله رااینجا اضافه کنیم تولید اشکالاتی بکند ولی با این حال رجوع بفرمائید بکمیسیون آنجا یک مطالعهه بکنند
نایب رئیس- بسیلر خوب جزء سوم قرائت می شود
(بمضمون ذیل قرائت شد)
۳- تحویل فاضل عایدات گمرکات ومازاد صندوق جرائم بخزانه
نایب رئیس – درجزء سوم مخالفی نیست؟
مدرس - میخواستم آقای مخبر توضیح بدهند اینجا که نوشته اند (تحویل فاضل عایدات )وگفته اند فاضل را تحویل اداره خزانه بدهند خوبست توضیح بدهند که آن باقیش که جزء اداره خزانه نیست ونباید تحویل اداره خزانه بکنند چه چیز است آقای مخبر خوب است این مطلب را توضیح بدهند .
مخبر – چون ممکن است دولت صلاح بداند درمقابل یک مخارج معین خودش یک قسمت از عایداتش را تخصیص بدهد چون محلش معین است وبرای اینکه یکمرتبه این پول بیک جائی نباید وبعد ازآنجا خارج شود این است که گفته شده است ابتدا بمصرف خودش برسد آنوقت مازاد او هرچه هست بخزانه باید برود
آقا سید فاضل –بنده گمان میکنم این ترتیب بکلی بترتیب مرکزیت منافات دارد صحیح است که اداره گمرک تخصیص بقروض داده شده است ولیکن بنده گمان میکنم که حتی الامکان باید حفظ مرکزیت خزانه بشود وگمان میکنم باید نوشته شود که کلیه عایدات گمرک بخزانه دولت ایران بیاید نهایت مخصوص باشد به ادای دیون وقروض کما اینکه ۳ سال گذشته همینطور بوده است که عایدات گمرک بخزانه میآمده واز خزانه قروض داده میشده است ابدا منافات ندارد که گمرک محل معین تادیه یک قرض باشد ولیکن اداره خزانه بحیطه تصرف خودش بیاورد وفقط مرکزیت خزانه بشود پس بنده پیشنهاد میکنم که مثل سایر عایدات دولتی کلیه عایدات گمرک ایران وارد خزانه بشود واز خزانه بمحل خودش پرداخته شود
معدل الدوله - بنده خیلی تعجب دارم ازاین که وقتی که مالیاتها رارجوع میکنیم به پیشکاران مالیه قانع میشویم که پس از وضع مخارج اداری عایدی خودشان را بمرکز بدهند وقانع میشویم به اینکه از دادن صورت عایدات ومخارج باداره محاسبات کل بمالیه مرکزیت داده میشود حالا درمورد یک شعبه از شعبات مالیه بعضی مذاکرات میکنیم که بنده بهیچوجه وظیفه مجلس نمیدانم که در آن مذاکره نماید وبنده عرض میکنم اداره محاسبات کل راکه ما معین کرده ایم که صورت تمام جمع وخرج را داشته باشد برای این است که هرچه برای هر مصرفی حواله شد آن پول رابمصرف خودش برساند وصورت آن را باداره محاسبات بدهند ومسلم است هیچ مصرفی بدون حواله وزیر پرداخته نمیشود این مسئله خیلی چیز غریبی است که دراین مورد باید بعضی توضیحات بدهیم بنده خاطر آقا را مستحضر میکنم که آن مقصودی که دارند که مرکزیت مالیه است حاصل است بواسطه اینکه صورت تمام عایدات ومخارج دراداره محاسبات موجود خواهد بود وهر قدر بمصرف نرسید بخزانه میرسد .
نایب رئیس- آقای حاج امیر نظام دراین ماده که موضوع مذاکره است مخالفید؟
حاج امیر نظام – بلی درموضوع مازاد صندوق جرائم آنچه راکه میدانم جرایم خیلی زیاد میشود بنده لازم میدانم کمیسیون قوانین مالیه داین مطلب تجدید نظری بکند وترتیبی بدهند که درتحت یک قانون معینی باشد واگر چنانچه آن نظامنامه که معین شده است قابل تغییر باشد طوری تغییر بدهند که صرفه دولت درآن ملحوظ باشد
مخبر - اما آن قسمتی که میفرمایند جرایم در تحت یک نظام نامه باید باشد عرض میکنم هست واما اینکه این نظامنامه خوب است یا بد است درخود کمیسیون قوانین مالیه یک مذاکراتی شد که خود وزیر مالیه دراین باب یک مطالعاتی بکند وشاید فرصتی بشود ویک قانونی وضع بشود نه تنها برای جرائم بنویسید بلکه لازم است برای هر چیزی یعنی برای کلیه دوائر وزارت مالیه یک نظامنامه نوشته شود وترتیبی برای آنها معین شود ولی مادامی که آن نظامنامه تغییر داده نشده است چون مطابق آن نظامنامه یک جرائمی اخذ میشود ویک قسمتی از وجوهات جرائم خرج میشود لهذا آنچیزی که باید بخزانه داده شود آن مازادی است که از عایدی جرائم باقی میماند
مدرس- گمان میکنم باآن مقصودی که آقای مخبر دارند کسی مخالف نباشد مقصود اینست که مالیه گمرک اگر قبلا متخصص شده باشد برای یک مخارج معینی البته باید برای همان محل خاص خرج شود ولی مقصود این بود قانون که نوشته میشود این هم درکیفیت ترتیبی باشد مثل سایر ادارات که عایداتش بهمان محلی که معین شده مصرف شود ولیکن حواله صادر شود واز خزانه داری دریافت شود و این عبارت دلالت دارد براینکه اصلا دخالت وزیر و خزانه داری وکمیسیون تطبیق حوالجات دراین نخواهد بود وبنده منکر هستم که این عایدات بدون دخالت وزارت مالیه وخزانه داری بمصرف برسد و اگر دولت قبلا یا بعدا این عایدات را بمصرف خاصی متخصص کرده باشد بهمان مصرف باید خرج شود ولیکن با آن ترتیبی که مثل سایر ادارات درتحت حواله وزیر وهمچنین کمیسیون تطبیق حوالجات یا کمیسیون تفتیش هرچه هست باشد لهذا عرضی که بید اینجا لفظ فاضل را انداخت ونوشت تحویل عایدات گمرک ومازاد صندوق جرائم بخزانه .
مخبر- اداره گمرکات خودش حق تادیه هیچ خرجی رادر خود سرانه ندارد چنانکه ملاحظه فرمودید راجع نوجوهی که باید از عایدات گمرکی داده شود برای اداره محاسبات دریکی از مواد یک وظیفه معین کردیم اینکه ما می گوئیم تحویل فاضل عایدات گمرکات بخزانه داده شود مقصود این است که وجوهی که قبل از تحویل دادن دردست گمرک است خودش درخرج کردن مختار باشد بلکه پرداخت آن بموجب حواله وزیر مالیه است باداره گمرکات وپرداخت آن بدست رئیس گمرک است فقط فرقی که ممکن است پیدا کند درپرداخت است درچیز دیگر نیست ممکن است بعضی بگویند که تمام عایدات دریکجا که اسمش خزانه مملکت است جمع شود وتمام مخارج را خزانه مملکت بدهد برای اینکه تکرار یک عملیاتی نشود عرض میکنم درصورتی که یک محلی عایدات معینی دارد ومخارج معینی را هم باید تادیه کند بمحلش خود آن اداره از طرف دولت مامور خواهد بود که برحسب حواله وزیر مالیه یک مخارجی را بدهد آن وقت اگر مازادی داشت بخزانه بپردازد پس اگر نظر آقایان دراین است که تمام عایدات (چنانچه آقای آقای سید فاضل فرمودند ) دریکجا جمع شود ما تصور کردیم اینطور خوب نباشد ولی اگر تصور میکنند که اداره گمرکات خودش بدون اجازه وزیر حق تادیه خرج را دارد هیچ همچه چیزی نیست ودرهر خرجی مکلف خواهد بود که قبلا امضاء وحواله وزیر مالیه را بخواهد وهیچ نوع خرجی نمی تواند بشود مگر برطبق حواله وتا وقتی که حواله وزیر مالیه نباشد اداره گمرکات خودش هیچ خرجی را نمی تواند بپردازد
آقا سید فاضل – بلی بنده عرایضم باآن اختصاصی که فرموده اند منافاتی نداشت همان طوری که آقای مدرس فرمودند گمرک باید طوری اداره شود که مثل سایر ادارات مملکت باشد ومخارج آن درتحت حواله وزیر ونظریات کمیسیون تطبیق حوالجات باشد منتهی ممکن است عایدات درخود گمرک بماند ولی بعد از امضاء وزیر وتصدیق کمیسیون تطبیق پرداخته شود والا اگر غیر از این باشد وعایدات گمرک بهر کس که باید داده شود بدون ترتیبات قانونی داده شود خزانه از مرکزیت میافتد وغرضی که ما از مرکزیت خزانه ایران داریم این است لطمه بمالیه ایران وارد نباید ولطمه باداره گمرک نزند
عدل الملک – یکی دو مرتبه مذاکره در اختصاص عایدات گمرک شد گمان میکنم آقایان با بنده همراه باشند که این مسئله یک مطلبی است که از دائره نظریات مجلس خارج است چون مجلس باین مسئله ابدا نظر ندارد ویک اطلاعاتی هم راجع باین معقوله ندارد وبالا خره بطوری که آقای سردار معظم تشریح کردند فرقی نمی کند زیرا کلیه جمع وخرج ودقایق آن در تشکیلات مالیه رعایت شده است واسرافی در مخارج وارد نمیشود وبالاخره عرض میکنم این عایدات برای مصارفی تشخیص شده است یا نشده است ما ابدا به این مسئله التفات نداریم .
حاج امیر نظام – بنده درموضوع فاضل عایدات گمرکات با ماده موافقم ودرآن باب مذاکرات را لازم نمیدانم درموضوع مازاد عایدات صندوق جرائم آن تقریری که آقای مدرس فرمودند اگر بناشود تمام جرائم رابخزانه داری بیاورند این یک چیز فوق العاده ایست زیرا آنچه از جرائم عاید خزانه میشود راجع بآن قسمتی است که بعد از وضع مخارج معین باقی میماند والا صدی ده یا پانزده از آن عایدات از قبیل حق الزحمه اشخاصی که تفتیش میکنند باید مطابق نظامنامه که نوشته شده است موضوع بشود آنچه باقی میماند متعلق بدولت است ودرآن باقی بنده لازم میدانم عرض کنم که اداره گمرکات نباید یک چیز خلاصه بنویسد که فقط درفلان ولایات مازاد صندوق جرائم فلانقدر شده است گمان میکنم باید صورت دخل وخرج آن را مفصلا بنویسد وبخزانه داری بدهد که از چه قبیل واز چه محل وبچه دلیل این جرائم گرفته شده وچقدر موضوع شده است وچقدر باقی مانده است که باید جزء مالیه دولت بشود .
مخبر – بنده قسمت اول از فرمایشات آقا را ملتفت نشدم ولی درآخر همچه فهمیدم که باید تمام صورت عایدات ومخارج را بدهد این مسئله درفقره دوم تصریح شدده است ومینویسد (دادن محاسبات کلیه عایدات گمرک وصندوق جرائم ومخارج به اداره محاسبات کل )یعنی مطلقا هر چه هست ونیست تمام قبل از وضع مخارج باید صورت تمام عایدات ومخارج را باداره محاسبات کل بدهد اما بعد از مخارج ممکن است مبلغی در اداره گمرک باقی بماند ومحل خرجی نداشته باشد آنرا باید چه بکند آن پولها هم ممکن است از عایداتخود گمرک یااز عایدات صندوق جرائم باشد این است مازاد هر دو فقره بخزانه برسد
مخبر – بجهت رفع اشتباه بنده عرض میکنم بنده درهمان لفظ فاضل صحبت داشتم ودر مسئله گمرکات هیچ صحبت نکردم بخصوص بعضی الفاظی که هیچ راجع ببنده نبود صحبت بنده راجع به لفظ فاضل بود واین لفظ زیادی میدانستم
نایب رئیس-مذاکرات کافی است آقای موید الاسلام پیشنهاد کرده اند که بماده ۱۳ اضافه شود .
(بمضمون ذیل قرائت شد )
بنده پیشنهاد میکنم درآخر ماده مرقوم شود
(پس از پرداخت حوالجات وزارت مالیه ) بخزانه داری .
نایب رئیس – آقای مخبر این پیشنهاد را قبول میکند .
مخبر – خیر این مسئله راجع باین است که مخارج درگمرکات بچه ترتیب باید بشود واین مسئله نوشته شده است که کلیه حوالجات بامضاء وزیر مالیه باید بشود وهر موقع نباید باین نکته متذکر شد .
نایب رئیس – پانزده دقیقه تنفس است .
(در اینموقع تنفس شده وپس از چند دقیقه ختم جلسه اعلان وجلسه آتیه بروز شنبه شانزدهم ابلاغ گردید )