مذاکرات مجلس شورای ملی ۷ مهر ۱۳۰۸ نشست ۶۷
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هفتم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری هفتم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۷ مهر ۱۳۰۸ نشست ۶۷
صورت مجلس پنجشنبه ۴ مهر ماه را آقای مؤید احمدی (منشی) قرائت نمودند
رئیس ـ در صورت مجلس مخالفی نیست؟
( اظهار شد خیر )
رئیس ـ صورت مجلس تصویب شد لایحه راجع به پرداخت سالیانه دویست و پنجاه تومان جهه کرایه منزل معلمین مطرح است. آقای روحی
(۲ ـ لایحه اضافه اعتبار کرایه منزل)
(معلمین فرانسوی)
روحی ـ موافقم.
رئیس ـ آقای اعتبار.
اعتبار ـ بنده یک توضیحاتی میخواستم که خواستم از آقای وزیر معارف سئوال کنم و آن موضوع کنترات بود. این معلمین یا کنترات شده‌اند یا نشده‌اند آنچه که بنده از آقای مخبر کمیسیون بودجه تحقیق کردم این معلمین را کنترات کرده‌اند و تصدیق میفرمائید که این اشخاص که کنترات کرده‌اند و تصدیق میفرمائید که این اشخاص که کنترات شده‌اند حالا اگر بعنوان کرایه منزل یک مبلغی بر مبلغ کنترات آنها اضافه کنیم و لایحة اعتبار آنرا بیاورند بمجلس یک روزنه‌ایست برای کنترات سایر مستخدمین عرض کنم اینها مطابق کنتراتی که داده‌اند و امضاء شده و دولت اینها قبول کرده است بنده تصور میکنم که ملزم هستند که بهمان مبلغی که کنترات شده‌اند قبول کنند منتهی البته اگر در پایان خدمت یا در عرض خدمت اینها یک خدمات برجستة کردند.و رضایت دولت را بطوریکه منظور بود جلب کردند آنوقت دولت جا دارد که برای آنها بعنوان انعام یا بهر عنوانی که تقاضا کند یک مبلغی اعتبار بخواهد ولی حالا در بدو امر که هنوز نیامده‌اند و این کنترات را هم قبول کرده‌اند در نتیجه مذاکراتی که با آنها شده است یک لایحه را آوردن گمان میکنم خوب نباشد و صلاح نباشد بعلاوه سایر مستخدمین هم که تعدادشان بالغ بر هزار نفر است میتوانند این تقاضا را بکنند و خودش یک مستمسکی خواهد بود. این بود که بنده خواستم از آقای وزیر معارف سؤال کنم که اگر اینها کنترات شده‌اند به همان ترتیبی که سابق مجلس اعتبار داده بود باشد و اگر نشده‌اند که این یک موضوعی است علیحده
وزیر معارف ـ مسئله را که نمایندة محترم فرمودند البته خیلی صحیح است راجع به معلمینی که کنترات میشوند البته کنترات مرضی‌الطرفین است یکنفری که حاضر میشود بیک مبلغی در اینجا استخدام شود و ما هم قبول میکنیم آن مبلغ را نمیشود کم کرد و نمیشود زیاد کرد و وقتی که مدتش تمام میشود و کنتراتش سر می‌آید اگر خواستیم او را دوباره کنترات کنیم و او تقاضای اضافه کرد یا قبول میشود یا قبول نمیشود در هر حال مطابق کنتراتی که شده است عمل میشود. راجع به این معلمین البته خاطر آقایان مستحضر است که در سه ماه پیش یک لایحة‌آوردیم که چند نفر معلم با یک حقوق معینی از اروپا استخدام کنیم برای مدارس مرکز و ولایات پس از آنکه داخل مذاکره شدیم بتوسط نمایندة خودمان در پاریس معلوم شد که با این مبلغ حاضر نمیشوند و یک مبلغی اضافه میخواهند پس از گفتگوی بسیار قرار شد که یک اضافة برای کرایه منزل آنها معین شود و از طرف وزارت معارف وعده شد که این لایحه تقدیم مجلس شورای ملی خواهد شد و اگر تصویب فرمودید این اضافه را به آنها خواهند پرداخت. یک چند نفری از معلمین آمده‌اند اینجا و کنترات را هم بهمان ترتیبی که مجلس شورای ملی تصویب کرده بود نوشته‌اند منتهی وعده کرده‌ایم بآنها که اگر چنانچه مجلس شورای ملی این را تصویب کرد بآنها بدهیم و آنهائی که نیامده‌اند و در پاریس‌اند و منتظرند که مجلس شورای ملی تصویب کرده بود نوشته‌اند منتهی وعده کرده‌ایم بآنها که اگر چنانچه مجلس شورای ملی این را تصویب کند اگر تصویب گردید بآنها اعلام میکنیم که بیایند و اگر هم تصویب نفرمودید باز مجدداً بهشان گفته میشود که تصویب نشد و بهمان مبلغ سابق که تصویب فرموده‌اید حاضریم اگر قبول میکنید تشریف بیاورید والا خیر والا این چیز تازة نیست که تصور بفرمائید وزارت معارف میخواهد اضافه حقوق برای این معلمین معین کند و یک چیزی بیشتر از آنچه که تصویب شده است بآنها بدهد.
رئیس ـ آقای رفیع موافقید؟
رفیع ـ موافقم.
رئیس ـ آقای زوار
زوارـ موافقم
رئیس ـ آقای عدل
عدل – موافقم
رئیس – آقای اورنک
اورنک – موافقم
رئیس – آقای کیا… مخالفید؟
کیای نوری – بلی مخالفم.
رئیس – بفرمائید.
یکنفر از نمایندگان – بلندتر
بعضی از نمایندگان – ( با خنده) هنوز صحبت نکرده‌اند.
کیای نوری- بله آقا ؟ … عرض کنم البته معلم خیلی مدخلیت در تربیت شاگرد دارد….
بعضی از نمایندگان – بلندتر
رئیس – آقا بفرمائید این جا صحبت کنید.
کیای نوری – (پشت کرسی نطق) خواستم بآقای وزیر معارف تذکر بدهم این معلمین فرانسوی که آمده‌اند اینجا عموماً می بینم شاگردان از آنها شکایت دارند و مخصوصاً چند روز قبل در یک جائی بودیم که بعضی از شاگردان آمده بودند و اظهار میکردند که این معلمین یک لهجه غیر فصیحی دارند و شاگردها هم عادت کرده‌اند و این خیلی بد است یکی دو نفر از آقایان نمایندگان هم بودند علاوه بر این بعضی سوء اخلاقهای خارجی دارند یکی از آنها که در یک جائی منزل کرده بوده است شکایت از اخلاقش میکردند بنده غرضم این بود در این قسمت معلمینی که کنترات میشوند یک اندازه دقت بفرمائید که این اشخاص باشند که از حیث علم هم البته عالی باشند در روز اولی که آقای وزیر این لایحه را آوردند این اشکال شد که این یک نفر معلم عالی را نمیشود باین مبلغ آورد فرمودند که ما در آنجا یک راهی پیدا کرده‌ایم که میتوانیم با این مبلغ استخدام کنیم البته بنده مخالف با این قسمت نیستم ولی عقیده ام این است که اشخاصی که مأمور انتخاب این اشخاص هستند باید فوق العاده دقت کنند که معلم خوب انتخاب شود زیرا معلم کاملا در رشد و علم و اخلاق شاگردان مدخلیت دارد. این عرض بنده بود.
وزیر معارف- لازم است که بنده چندین مسئله را حضور آقایان تذکر بدهم قسمت اولی را که فرمودید که یکی دو نفر از شاگردان حضور آقا شکایت کرده اند که این معلمین لهجة بدی دارند بنده یقین دارم که مجلس شورای ملی این استدءای بنده را قبول میفرمایند که هیچوقت شکایت شاگرد از معلم مؤثر نخواهد بود و بنده ناچارم که این را حضور مبارک آقایان عرض کنم و تصدیق این حرف را حضور مبارک آقایان عرض کنم و تصدیق این حرف را خواهند کرد و میل دارم در این جا که بهترین جاها است یک اظهار خورسندی و تقدیری از این معلمین کرده باشم اما راجع به این معلمینی که حالا می‌آوریم البته دقت تمام در انتخاب آنها خواهد شد و نمایندة ما در پاریس که نمایندة معارف و وزارت امور خارجه هر دو هستند البته نهایت دقت را کرده‌اند و اشخاصی که آمده‌اند این جا بسیار اشخاص برجسته عالی فاضل هستند و یقین دارم آقایان محصلین هم بعد از آنکه اینها کارشان تمام شد همه نهایت رضایت را خواهند داشت.
بعضی از نمایندگان – مذاکرات کافی است.
احتشام زاده – بنده مخالفم.
رئیس – بفرمائید.
احتشام زاده – راجع به معلمینی که برای مدارس متوسط استخدام شده‌اند در لایحه استخدامشان نظریاتی بود که بنده عرض کردم و مخصوصاً توجه وزارت معارف را نیست به آن نقیصة که در کار است جلب کردم و نمیدانم وزارت معارف برای رفع آن نقیصه چه
اقداماتی کرده است در موقع امتحانات مسابقه مخصوصاً این قضیه خوب محسوس شد که بواسطه آشنا نبودن محصلین بزبان این معلمین درست از عهدة امتحان بر نیامدند و بعلاوه یک عده زیادی شاگردان مدارس متوسطه موفق نشدند نمیدانم در آینده برای رفع این عیب و نقیصه که مایة فرانسه و زبان خارجی مدارس ما کم است وزارت معارف چه فکر کرده است ؟ و بهمین مناسبت اغلب از معلمین خارجی استفاده نمیشود ومن تقاضا میکنم آقای وزیر معارف در این بابت اگر اقداماتی فرموده‌اند و میتوانند اطمینان بدهندکه برای سال آینده این عیب رفع خواهد شد و مثل امسال یک عده زیادی از محصلین ما وقتشان تلف نمیشود بفرمایند که رفع نگرانی بنده و سایر آقایانی که از این بابت نگرانی دارند بشود .
وزیر معارف ـ اینکه آقا فرمودند این موضوع موجب نگرانی خود بنده هم هست و امسال هم امتحانات متوسطه و هم در امتحانات مسابقه مسلم شد که شاگردان زبان خارجه خوب نمیدانند بلکه خیلی بد میدانند و مخصوصاً بسیاری از شاگردان بواسطه نوشتن اغلاط برجسته خیلی زیاد نمرشان از صفر هم پایین آمده بود که غلط رسیده بود به سسی یا چهل و پنجاه بهترین راه اینست که از این معلمین فرانسوی که استخدام کرده‌ایم استفاده شود و در اطراف کتب هم باید یک اقداماتی کرد که کتب خوب انتخاب شود و یک قسمت زیادی از حیث کتاب و چیزهای دیگر یه این مسئله تشویق و ترغیب شود و بعضی ها که خیلی عقب هستند شاید هفته یک ساعت معلمین مخصوص بر ایشان فکر کنند که با این معلمین فرانسوی که آمده‌اند و کتب مخصوص که تدریس میشود البته سال دیگر هم بهتر میشوند ولی کاملا خوب نمیشوند دو سال دیگر خیلی خیلی خوب میشوند و مسلم است مدت لازم دارد و امیدوارم و گمان میکنم با دو سال دیگر که بگدرد این نظریه تأمین شود .
بعضی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است
رئیس ـ پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب قرائت میشود
(این طور خوانده شد)
پبشنهاد میکنم در ماده واحده عوض کلمة متوسطه نوشته شود : از محل اعتبارات غیر مترقبه .
آقا سید یعقوب ـ خود آقٍای وزیر معارف و بودجه معارفی که قریب سه کرور سه کرور و دویست و پنجاه هزار تومان میشود با ان نظر معارف پروری خودمان هیچ مته بخشخاش ننگذاشتیم و ملاحظه نکردیم خودمان در واقع چون نظر به پیشرفت معارف بود موافقت کردیم و در این مسئله نظرمان این بود که بعد از اینکه مجلس و کمیسیون بودجه حسن موافقت را با وزارتمعارف کرد در مقام عمل هم همانجوری و ان نظری که پیش ما بود وزراء موقعی است که ریش خودشان را بجنبانند در کار کردن و ترتیبات مدارس متوسطه و ابتدائی و عالی را مرتب کنند ولی ملاحظه میشود و مدارس متوسطه ولایات را میشنویم که یک کلاسو دو کلاس را کم کرده اند و مدارس متو سطه مرکز هم (بنده خودم مفتش معارف نیستم ) اما اطلاعاتی که میدهند معلوم میشود آن حسن توجهی که نسبت به مدارس متوسطه بوده است آن حسن توجه بر داشته شده است و این راه را محدود کرده‌اند بعینه مسئله همان حکایت تدبیر خواجه نصیر طوسی است و فوت خلیفه هی کم کم مالش بدهند تا اینکه بکلی تحصیلات مدارس عالیه ما از بین برود هی محدود میکنند عده وارد شودگان در مدارس متوسطه را تا اینکه محدود شود بیک عده خاصی در صورتیکه نظر ما این است که در مملکت ما فقط امتیاز فضلی و امتیاز علمی مناط باشد امتیاز فضلی مناط است نه غیر آن تقوی در فضیلت و دانش است
والاخانوادة من منتهی میشود به کیومرث و خانوادة دیگری منتهی میشود بگیو این در بین نباشد هی اطلاعاتیکه به بنده میرسد میگویند دائره تحصیلات متوسطه را محدود کرده اند که منحصر شود بیک عده معدودی و چیزی از مدارس متوسطه نمیماند فقط علی میماند و حوضش تشکیلاتی را که ما در بودجه نوشته ایم عملی نمیشود از این نقطه نظر بنده میبینم که هی لایحه میاورند بمجلس و از محل مدارس متوسطه حقوق میدهند چرا از محل مدارس متوسطه میدهید؟ ما میخواهیم مدارس متوسطه را در ایران تقویت کنیم . و کمتر میخواهیم اولادها و جوان‌های خودمان را بخارجه بفرستیم . انوقت شما هی از این محل میزنید و معلوم نیست یکی میدهید؟ اقا شما از این محل نمیدهید؟ که میائید و از مدارس متوسطه میدهید ؟ انوقت یک مجلس طرفدار ندارد بدلیل اینکه ما آمدیم و از این محل نقصان کردیم و یک نفر هم در مجلس حرفی نگفت . من موافقت کند و رأی بدهد لااقل از محل مدرسه متوسطه نزنید. این یک مقامی است که خیلی در نزد مجلس محترم و مقدس است و مجلس شورای ملی خیلی بمدارس متوسطه غیر مترقبه بپردازید . این در صورتی است که خدای نخواسته اکثریت مجلس موافق باشد و بخواهد رای بدهد و الا اساٍساً بنده عرض میکنم که پس از گذشتن کنترات دیگر تمیتوان انرا تغییر داد. اگر نظر آقایان باشد این لایحه را در دوره سمیعی اوردند و همانجا طرفش هم تمام شده است این عقد لازم است عقد جائز نیست که تزلزل پیدا کند . حلا بچه مناسبت ما بیائیم و در اجرتش زیادتی قائل بشویم؟ اگر خدای نخواسته تخلف از طرف ما پیدا میشد دنیا ما را میلرزاند که در فلان قانون شما تخلف گردید اما ما هر روز راهرا برای دیگران باز میکنیم خوب کراندل میاید با پنجهزار تومان. هزار تومان هم اضافه میگیرد برای اینکه آمده است بایران ؟ و میکرب‌های اینجا ضررش بیشتر از فرانسه است و باید زیادتر از فرانسه بگیرد حالا نمیشود بر کنترات چیزی افزود . از اول خوب بود شما پایه کنترات را طوری بگیرید که اندازه باشد ولی پس از انکه با معلمین کنترات بستید آنوقت دیگر قانون است . و دولت باید قانونی که از مجلس میگذرد اجرا کند و حالا نباید چیز ی اضافه کرد . فرضاً که نمیاید نیاید . آش دهن سوز نیست ؟ زیرا ما در این چند ساله امتحان کرده‌ایم . ما حتی الامکان باید معلمین خودمان را تشویق کنیم . اولا امیدوارم اکثریت مجلس شورای ملی متوجه باشد از اینکه زیادی را رأی ندهد .(هما ن طور که آقای اعتبار از روی حسن عقیده اظهار کردند ) فرضاً هم متوسطه نباشد . مدرسه متوسطه نزد ما خیلی اهمیت دارد ما اعتبارات مدرسة متوسطه را خیلی گرامی میداریم از این جهت نباید اعتبارات آن دست بزنیم .
وزیر عدلیه ـ هر وقت که یک موضوع مالی در مجلس مطرح میشود و بنده می بینم که آقای آقا سید یعقوب و گاهی هم آقای فیروز آبادی از نقطه نظر مالی اشکال میکنند واقعاً خیلی خوشوقت میشوم بدون تعارف زیرا بالاخره یک محلی باید باشد که هر وقت سرکیسة را کج میکنند او نگاهدارد و سختی بکند تا آن خرج نکند و یک قدری هم دست نگاهدارد و احتیاط کنندجمع این دو نظر بالاخره چیز خوبی میشود . ولی البته بدرجه باید سر کیسه را نگهداشت و صرفه جوئی کرد که اصل موضوع هم از بین نرود . مسئله
معلمین که فرمودند البته یک وقت است که ما میگوئیم اصلا احتیاج بمعلم نداریم و لازم نیست اگر اینطور است به عقیده بنده دو هزارش هم زیاد است تا چه رسد باینکه در اضافه اش حرف بزنیم برای اینکه خرج غیر ضروری است. ولی یک وقت است که در اصل قضیه آقایان موافقت دارند ولی میفرمایند خوبست سعی کنیم کمتر خرج شود. اما البته در چه حدودی که طرف هم حاضر باشد که قبول کند! مجلس یک اجازه داد یعنی یک اصلی را قبول کرد که دولت یکعده معلمین فرانسوی را برای مدارس متوسط استخدام کند بعد از آنهم وزارت معارف یک پیش بینی کرد و خیال کرد که با این مبلغ می تواند یک عدة معلمین را بیاورد . قبل از آن دولت نمیتوانست برود و با یک اشخاص کنترات به بندد زیرا بدون اجازه مجلس شورای ملی نمی توانست این کار را بکند. بعد از آن که تحقیق کرد. و خواست یک اشخاص را که بدرد کار بخورند با این مبلغ استخدام کند دید نمیشود و این مبلغی که در نظر گرفته کم است. اصل موضوع این جا است. اگر واقعاً کنترات بسته شده بود بنده با نظر آقا موافق بودم برای اینکه این هم خوب نیست که یک کنتراتی ما به بندیم پس از آنکه بسته شد در وسط عمل قبل از انکه موعدش منقضی شده باشد آنرا تغییر بدهیم و اضافه کنیم. در آخر مدت ممکن است با مبلغی اضافه دوباره کنترات کرد ولی در ضمن عمل نمیشود غرض این است کنتراتی بسته نشده…..
اعتبار – کنترات بسته شده
عراقی – کنترات دو نفرشان بسته شده بقیه بسته نشده است.
وزیر عدلیه – عرض کردم پس از تحقیقات معلوم شد اشخاصی را که لازم داشتند باین مبلغ نمایند و کنتراتی بسته نشده است . حالا اگر آقایان با این اصل که معلم خارجه باید استخدام شود موافقند که باید لطف بفرمایند و باین مبلغ هم حاضر شوند و اگر هم با این اصل نبفرمایند که هیچ . ولی بنده تصور میکنم دیگر تجدید مطلع کردن در اصل موضوع خوب نباشد زیرا اصل قضیه یک موضوعی است که آقایان موافقت دارند . و تذکراتی هم که نماینده محترم دادند دائر بر اینکه حتی الامکان بایستی کمتر خرج شود البته این هم صحیح است . ولی این در صورتی است که کنترات بسته شده باشد . حالا بنده خواهش میکنم که پس از این عرض بنده آقایان وارد این موضوع نشوندو موافقت بفرمایند و رای بدهند .
رئیس ـ رای میگیریم . آقایانی که پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب را قابل توجه میدانند قیام فرمایند .
(معدودی قیام کردند )
رئیس ـ تصویب نشد . پیشنهاد آقای اعتبار قرائت می شود.
(بشرح ذیل خوانده شد )
ماده واحده را بطریق ذیل پیشنهاد میکنم وزارت معارف مجاز است علاوه بر حقوقی که در قانون ۹ تیر ماه ۱۳۰۸رای استخدام دوازده نفر معلم فرانسوی منظور گردیده است در صورتیکه مقتضی بداند بهر یک سالیانه دویست و پنجاه تومان از محل اعتبار مصوبه هذه السنه مدارس متوسطه اضافه حقوق بدهد (اعتبار)
رئیس ـ آقای اعتبار
اعتبار ـ خود آقای وزیر عدلیه تصدیق میفرمایند که مجلس یا بنده با اضافه حقوق زیاد برای معلم مخالف نیستم ولی صحبت سر طرز عمل است . ما میگوئیم اگر می خواهید اضافه بدهید و زیاد بدهید در موقعی که می خواهید کنترات به بندید هرچه هست در ضمن سایر شرایط قرار دهید ولی پس از اینکه ما یک مبلغی را تصویب میکنیم و بمحل هم مذاکره میکنند البته پس از
تصویب و اجرا دو مرتبه تجدید مطلع خوب نیست.
در این جا صحبت این است که بنده از آقای مخبر سؤال کردم . ایشان فرمودند آنها کنترات شده‌اند. اگر این طور باشد بنده موافق نیستمکه دیگر چیزی اضافه داده شود. کرایه منزل اصلا یک عنوانی است که دیگر موضوع ندارد زیرا در ادوار گذشته زحماتی کشیده شد. ما دیگر نمی‌خواهیم این اصل و عنوانی را که از بین رفته تجدید کنیم و اگر فرضاً چیزی می‌خواهید بدهید مقتضی این است که بعنوان اضافه حقوق بآنها بدهیم نه بعنوان کرایه منزل. اساساً بنده عقیده ندارم بعد از آنکه در یک کنتراتی تراضی حاصل شد آنوقت یک دفعه چیزی اضافه بشود.
رئیس ـ آقای عراقی
عراقی‌ـ بنده تصور میکنم که در این قسمت یک قدری اشتباه شده است آقای مخبر هم اگر گفتند این کنتراتها امضاء شده اینطور نیست. همه کنتراتها امضاء نشده‌اند. (بعضی ار نمایندگان ـ امضاء شده‌اند) اجازه بدهید دو نفر از اینها آمده‌اند اینجا و وزارت معار کنترات آنها را امضاء کرده ولی آنهائی که نیامده‌اند کنتراتشان هنوز امضاء نشده است. باین دو نفری هم که آمده‌اند و عده داده شده بود که این قسمت را هم از تصویب مجلس بگذارنند. و اگر غیر هم که آمده‌اند اگر این قسمت تصویب نشود خواهند دفت دولت با احتیاجی که بوجود این معلمین دارد مجبور شده و این اضافه را بمجلس پیشنهاد کرده است. و بنده خیال میکنم اگر این قسمت تصویب نشود آنهائی که کنتراتشان امضا نشده قطعاً نخواهند آمد و گمان میکنم دولت هم در این موقع یک کار خیلی خلاف قانونی نکرده. باینها وعده داده که در صورت تصویب مجلس این اضافه بشما داده خواهد شد و اگر هم تصویب نشود قطعاً نخواهند آمد بنابراین بنده عقیده‌ام این است که آقایان موافقت بفرمایند و این قسمت را هم تصویب بفرمایند.
اعتبارـ عنوانش را کرایه منزل قرار ندهید.
رئیس ـ آقایانی که پیشنهاد آقای اعتبار را تصویب میکنند قیام فرمایند.
(چند نفری قیام کردند)
رئیس ـ قابل توجه نشد. پیشنهاد آقای فیروزآبادی قرائت میشود.
(بمضمون ذیل خونده شد)
بنده پیشنهاد میکنم که نوشته شود هزار و پانصد تومان از بابت کرایه منزل به دوازده نفر مجموعاً داده میشود.
رئیس ـ آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی ـ نظر باینکه بنده از اصل مخالف این کنترات بودم بجت اینکه ما دیدیم از استخدامی که تا کنون کرده‌ایم نتیجه نبرده‌ایم مگر خیلی کم باین جهت بنده یا اصل کنترات مخالف بودم. یکی این این دیگر اینکه ممکن بود بجهت مدارس متوسطه لااقل از مملکت خودمان یک عده را پیدا کنیم و استخدام کنیم و عوض اینها از داخله خودمان بگذاریم. این ار هم صلاح ندانستند. بان اینکه عقیده من این بود که تا ممکن شود ما از ناقص خودمان استفاده کنیم و دیگران را نیاوریم بهتر است. خوب بود ما از کامل دیگران صرف نظر کنیم تا این ناقص خودمان تکمیل شود.
حالا یک کنتراتی از مجلس گذشت. که بهر کدام از این معلمین ماهی دویست و پنجاه تومان داده شود. اولا دویست و پنجاه تومان در ماه کافی است. اگر فرضاً یک عده راضی نشدند، عده دیگر قطعاً باین مبلغ راضی خواهند شد. فرضاً امسال هم نمیشد. سال دیگر ممکن بود این لایحه را بیاورند نه اینکه یک لایحة که
گذشته تغییرش بدهند و مبلغی ضمیمه‌اش بکنند. بنده این را عقیده ندارم و این مسئله سبب میشود که بعدها هم این لایحه از مجلس بگذرد میگویند ما قبول نداریم و اشکال تراشی میکنند هر چند این اشکال را هم بنده بنظر خودم فوز میدانم بجهت اینکه آنهائی که آمده‌اند ما از وجودشان هیچ استفاده نکرده‌ایم.
اگر بعدها آمدند و ما استفاده کردیم آنوقت تشکر خواهیم کرد. باین نظریات بنده مخالفم و عیده‌ام این است اگر عده راضی نشدند دسته دیگر راضی میشدند مگر در فرانسه معلم مدرسه متوسطه متحصریان دوازده نفر است این طریق نیست که شاید ده میلیون باشند خوب میخواستند بگردند دوازده نفری که بکمتر از این قانع باشند پیدا کنند که سالی سه هزار تومان بهر کدام از آنها بدهند راضی باشند معلوم میشود دقت نشده است اگر دقت شده بود پیدا میشد و امروز این حرفها اینجا زده نمیشد اگر هم پیدا نشد امسال مسکوت عنه بماند بجهت سال آتیه آنوقت هر قسم صلاح میدانند رفتار کنند باین ملاحظه بنده این پیشنهاد را کردم و الا نظرم به هزار و پانصد تومان کم کردن نبود بلکه غرضم از این عرایض بود که عرض بکنم ما نباید اینقدر خوددمان را در مدارس متوسطه هم محتاج بمعلمین خارجی بدانیم.
رئیس ـ پس بنابراین نمیخواهید به پیشنهاد شما رأی گرفته شود.
فیروزآبادی ـ خیر
عراقی ـ پس گرفتند.
رئیس ـ قاصد نبودند. پیشهاد آقای ملک مدنی
(باین مضمون قرائت شد)
بنده پیشنهاد مینمایم که مبلغ صدو پنجاه تومان بعنوان کرایه منزل داده شود.
رئیس ـ بفرمائید
ملک مدنی ـ بنده در موقع شور این لایحه یک عرایضی داشتم که میخواستم از آقای وزیر معارف سؤال کنم مذاکرات کافی شد این بود که این پیشنهاد را کردم اولا این معلمین را در تیرماه ما لایحه‌اش را از مجلس گذراندیم و بنا بود قل از اینکه مدارس افتتاح شود این معلمین کنترات شوند که برای افتتاح مدارس وارد شده باشند و وجودشان نافع باشد آلان هفتم مهر ماه است و بیست و سه روز است که مدارس رسماً افتتاح شده و تازه لایحه برای اضافه کرایه منزل یا اضافه حقوق بمجلس آورده‌اند ضمناً میخواستم پرسش کنم که علت این تاخیر چه بوده است مجلس که در آنموقع مساعد بود و ممکن بود این اضافه حقوق را که بعنوان کرایه منزل لازم بود لایحه‌اش را بمجلس بیاورند و تصویب شود که این معلمین در ابتدای سال برسند و وجودشان نافع شود در صورتیکه در همان موقع تیرماه کنترات آنها از مجلس تصویب شده است در این مدت چطور هنوز کنترات نشده‌اند و علت این که دونفرشان آمده‌اند و ده نفرشان نیامده‌اند چیست؟
بطوریکه آقای عراقی فرمودند این دو نفر کنترات شده‌اند و آمده‌اند آن ده نفر کنترات نشده‌اند این چه جور است؟ صورت قضیه بنظر بنده همینطور غیر معلوم است میخواستم توضیحات مفصلی بدهند به بینیم علت تعویق چه بوده. در همانموقع که لایحه‌اش را میآورند خوب بود پیش بینی میکردند دویست و پنجاه تومان یا سیصد تومان را همانموقع که لایحه‌اش را میآورند خوب بود پیش‌بین میکردند دویست و پنجاه تومان یا سیصد تومان را همانموقع بلایحة آنها اضافه میکردند مجلس هم مساعد بود. یک نکتة دیگری را هم که بعضی از آقایان رفقا در آنجا به بنده سابقه دادند که بنده آنرا هم باز برای تذکر عرض میکنم این بود که غالباً اشخاصی که سابقه دارند اظهار میکنند که این معلمین (حالا اینجا بر خلاف عقیدة آقای فیروزآبادی عقیده‌ام این است) بوسطة کمی حقوق یک دستة معلمینی هستند که وجودشان نافع نیست یعنی امثال اینها در مملکت خودمان هست بالاخره از طبقه معلمینی هستند که عالیمقام نیستند و
وجودشان نافع واقع نمیشود مقصود از کنترات اینها و آوردن اینها برای این است که وجودشان نافع باشد و آن چیزهائی که نیست در واقع از وجود آنها استفاده شده باشد خواستم به بینم اینطور هست یا نه چون بعضی از آقایانی که سابقه داشتند با یکی دو نفر که وارد شده‌اند و از محصلینی که زیر دست آنها بوده‌اند اینطور استفهام شده که این معلمین عالیمقام نیستند از این معلمین عادی هستند که وجودشان آنقدرها نافع نیست. اینها را میخواستم بپرسم از آقای وزیر معارف که حالا که اینها کنترات میشوند برای چه موقعی میرسند و آیا برای امسال وجود اینها نافع خواهد بود یا خیر؟
فهیمی (مخبر) ـ فرمایشات آقای ملک مدنی بکلی نقطة مقابل فرمایشات آقای فیروزآبادی بود ایشان میفرمودند اگر هنوز کنترات نشده‌اند بگذارید برای یکسال دیگر آقا میفرمایند چرا بتعویق افتاده؟ آقا میفرمایند اینها را لازم نداریم و تصور فرمودند مقلم از خارجه که برا ی مدارس متوسطه میاوریم برای این است که مغنی و شرح لمه درس بدهند آنوقت میفرمایند از این معلمین زیاد داریم اینطور نیست آقا معلمینی که بتوانند مطابق اصول جدیده در مدارس متوسطه در س بدهند زیاد نداریم شاید هستند یک عده که بتوانند کمک کنند بوزارت معارف چنانچه وزارت معارف تا بحال بیش از هشت نفر از این دوازه نفر را موفق نشده‌اند پیدا کنند و بنده تعجب کردم از آقای اعتبار که فرمودند از مخبر پرسیدم و گفته است که کنتراتهای آنها تصویب شده است کدام مخبر؟! بنده که همچو حرفی نزدم….
اعتبار ـ در یادداشت مرقوم فرموده‌اید.
مخبر ـ عرض میکنم که اینها را هنوز موفق نشده‌اند کنتراتشان راتمام کنند و علت تأخیری که آقای ملک مدنی میپرسند همین است که باید بگردند یک اشخاصی که لیاقت کامل داشته باشند و حاضر بشوند برای کنترات پیدا بکنند هشت نفر آنها را معین کردند دو نفرشان آمده‌اند باقی باید بعد بیایند عده دیگر را خود آقای وزیر معارف باین فکر افتاده‌اند که از بین ایرانیهائی که میتوانند از عهدة تدریس برایند از میان آنها انتخاب کنند بترتیبی که اصول استخدام معلمین ایرانی اقتضا میکند نه مطابق آنها. این است که وزارت معارف خودش این نکته را در نظر دارد که تا ممکن است از ایرانیهائی که از عهدة تدریس برمیآیند استخدام کند این مذاکرات البته یک مدتی طول دارد که با آنها مذاکره کنند و در نتیجه موفق شوند که با دویست و پنچاه تومان اضافه دادن با آن مبلغ اعتبار تصویب شدة سابق آنها را حاضر کننده برای خدمت دولت ایران کار هم باینجا رسیده است و تمام شده اما مذاکراتی که شده است خود آقایان تصدیق میفرمایند که حالا مورد ندارد یا بفرمایش آقای وزیر عدلیه باید تجدید مطلع کرد که چرا انها لازم نیست یا اگر رفتند و مذاکرات کردند باید موافقت کرد. بنده گمان میکنم تضییع وقت مجلس از این مذاکرات زیادتر میشود از استفادة که ممکن است از این صحبتها حاصل شود این است که خواهش میکنم آقایان موافقت بفرمایند زود تر بگذرد.
خطیبی ـ این جواب نشد.
رئیس ـ آقایانی که با قابل توجه بودن پیشنهاد آقای ملک مدنی موافقند قیام فرمایند
(عده قلیلی برخاستند)
رئیس ـ تصویب نشد. رأی گرفته میشود بمادة واحده موافقین ورقه سفید خواهند داد
(اخذ و شماره آراء بعمل آمده ۴۵ ورقة)
(سفید و یک ورقة کبود تعداد شد)
رئیس ـ عدة حضار ۹۲ رأی دهندگان ۴۵ لایحه بلاتکلیف ماند.
خبر کمیسیون راجع باستخدام مسیو موریس؛ روسیه قرائت میشود.
(۳- استخدام مسیو موریس بروسیه)
(خبر کمیسوین بودجه و خبر کمیسیون خارجه بشرح)
(آتی قرائت شد)
خبر از کمیسیون بودجه بمجلس شورای ملی
کمیسیون بودجه لایحه ۱۶۷۰۵ راجع به تجدید کنترات مسیو موریس بروسیه تبعة دولت فرانسه بسمت سر مهندسی تلگراف و بی‌سیم را مطرح نموده و ماده واحده ذیل را برای تصویب مجلس بعرض میرساند.
ماده واحده ـ الف ـ مجلس شورای ملی بدولت اجازه میدهد کنترات مسیو موریس روسیه تبعه دولت فرانسه را بسمت سر مهندس تلگراف بی‌سیم از تاریخ نهم مرداد ۱۳۰۸ با سالی ۴۲۰۰ تومان حقوق که باقساط ماهیانه پرداخته میشود برای مدت دو سال تجدید نماید و در موقع معاودت از ایران نیز مبلغ سیصد تومان بعنوان خرج سفر بشمار الیه بپردازد.
ب ـ دولت در هر موقع میتواند کنترات مسیو روسیه را با تادیه سه ماه حقوق میتواند کنترات مسیو روسیه را با تادیه سه ماه حقوق بمشار الیه فسخ نماید ولی چنانچه مسیو بروسیه مریض شود و باین جهت بیش از دو ماه از ادامه خدمت باز ماند طرفین حق فسخ کنترات را داشته و در اینصورت فقط حقوق دو ماه مدت کسالت باو پرداخته میشود
ج ـ سایر شرایط کنترات مسیو بروسیه مطابق مقررات قانون ۲۳ عقرب ۱۳۰۱ راجع به کنترات متخصصین خارجه خواهد بود
خبر از کمیسون امور خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه لایحه نمره ۱۶۷۰۵ دولت را راجع باستخدام مسیو موریس بروسیه سر مهندس تلگراف بی‌سیم را تحت شور و مطالعه در آورده و چون در تجدید کنترات شخص مزبور محذوری نیافت عین ماده واحده پیشنهادی دولت را از نقطه نظر ملیت تصویب و خبر آن را تقدیم مینماید.
رئیس ـ ماده واحده مطرح است. آقای فیروز آبادی
(حاضر نبودند)
دکتر حسن خان عظیما ـ عده کافی نیست
رئیس ـ صحیح است (بعد از قدر تامل عده کافی شد) آقای فیروز آبادی در وزقه نوشته‌اید مخالفید.
فیروزآبادی ـ ملتفت نشدم راجع بچیست؟
رئیس ـ در کنترات مسیو موریس بروسیه متخصص بی‌سیم.
فیروزآبادی ـ بلی بنده مخالفتم در این متخصصین از این راه است که اگر اینها بیایند اینجا و در مدت کنتراتشان دو نفر را هم لااقل باین علم تلگراف بی‌سیم آشنا کنند و تعلیم کنند بنده مخالفتی ندارم شاید حالا اینجا گفته شود که باید ده سال بیست سال سی سال درس بخوانند تا یاد بگیرند بنده ممکن است آنوقت عرض کنم که چیزی که شاید اختراع او را در ظرف دو سال و پنجسال فکر کرده‌اند چطور نمشود در مدت سه سال چهار سال یاد گرفت. پس خوب است قرار بگذارند که در مدت دو سال سه سال این فن را به اشخاص ایرانی تعلیم کنند که لااقل قدری احتیاج ما از خارج کم شود اگر انشااللّه تحمل بکنند یقیناً ممکن
است و تعلیم خواهند کرد و اگر این هم مثل سایر چیزها باشد که با ما یاد نگیریم یا آنها میل نداشته باشند آن امر علیحدة است بنده اساساً مخالف نیستم البته حالا که تلگراف بی‌سیم آورده‌ایم لابد اسبابش را هم میخواهیم مخالفتم در این است که اینها نیایند بکسی چیزی یاد ندهند و مثل رئیس گمرک نباشد که بیست و پنجسال در ادارة گمرک باشد و ما گمرکچی گری را هم یاد نگرفته باشیم مخالفت بنده از این راه است حالا لابد تلگراف بی‌سیم آمد لوازمش را هم ما میخواهیم.
وزیر پست و تلگراف ـ برای اطمینان خاطر آقا عرض میکنیم بعلاوة اینکه در تلگراف بی‌سیم خوب از وجود متخصص فعلی نفع میبرید و در ظرف این دو سال هم خوب امتحان داده‌اند در مدرسة که عجالتاً وزارت پست و تلگراف دارد و یکصد نفر در آنجا محصل داریم مخصوصاً مسیوموریس بروسیه در آنجا تعلیم میکند فنون الکتریک را یعنی پایة تلگراف بی سیم را . از او خیلی استفاده میکنیم و راجع بگمرک هم که فرمودید چون آقای وزیر مالیه گمرک خیلی استفاده کرده اندو حالا هم مأمورین لایقی ما داریم که در ولایات مشغول خدمتگذاری هستند.
رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ در موضوعی که آقای فیروزآبادی اظهار کردد بنده اولا خواستم عرض کنم چون در اصل این موضوع با آقای فیروزآبادی مخالف هستم ناچارم در اینجا بیان کنم لکن مخالفتم با آقای وزیر در یک موضوع دیگری است. اصلا اعتراف کنید که تلگراف بی‌سیم جدید است و این یک اهتمامی است که بزرگ مملکت ماکرده است در این باب و از حیث روانه کردن متعلمین بخارجه خیلی اهتمام کرده است. و جریان وزارت پست و تلگراف حقیقه رضایت بخش است آن چیزهائی که بنده در خواب میدیدم حالا میبینم که این وزیر پست و تلگراف در مقام عمل آورده در نقاط فارس شروع کرده‌اند بگشیدن سیم تلگراف و در جاهای دیگر هم همینطور مشغول سیم کشی هستند اصل موضوعی که بنده در اینجا خواستم به آقای وزیر پست و تلگراف عرض کنم این بود که این مسیو یعنی آقائی که بعنوان سر مهندسی ما کنتراتش میکنیم این از اول سال از فروردین تا حال بچه عنوان در اینجا بوده است در اینجا بعنوان حقوقی که میگرفته است بعنوان کنترات که نبوده است این مدت بچه عنوان حقوق میگرفته است این اولا و ثانیاً برای اینکه لایحه از مجلس بگذرد مستخیدیمن خارجی را در کارهای مملکت داخل نکنند بجهت اینکه مستخدمین خارجی معلوم است تا محل اطمینان نباند که نمی‌آورندشان ولی اساس حکومت شوروی این است که مستخدمین خارجی بعد از آنکه از مقامات مربوطه گذشت باید وارد شوند در شئونات ملی. آنها غیر از داخلی‌ها هستند. این شرایط تحت قانون اساسی تحت قانون مملکتی گذشته است این را محض تذکر خواشتم به آقای وزیر پست و تلگراف عرض کنم که بعد از این این رعایت را کاملا داشته باشند که تا زمانیکه کنترات نگذرد مستخدمین خارجی را در شئونات ملی ما مداخله ندهیم.
وزیر پست و تلگراف ـ موقعی که کنترات ایشان بخاتمه رسید چون لازم داشتیم و قبل از اینکه از مجلس بگذرد چون متوجه بودیم که رعایت قانون را بکنیم باو اجرت یومیه داده شده تا کنترات او از مجلس بگذرد حالا که کنترات از مجلس میگذرد موافق کنترات با او رفتار خواهد شد.
رئیس ـ آقای کازرونی
کازرونی ـ موافقم
رئیس ـ آقای فیروز آبادی
فیروزآبادی ـ بنده با توضیحاتی که آقای وزیر پست و تلگراف دادند که یک عده تعلیم گرفته‌اند و مشغول
تعلیم گرفتن هستند و عنقریب احتیاج ما را مرتفع میکنند اظهار تشکر میکنم از کسی که باعث این است خصوصاً اگر خود آقای وزیر پست تلگراف باعث شده باشند که خیلی تشکر میکنم از ایشان که موفق شده‌اند لااقل یک قسمت از احتیاجات ما را رفع کنند جمعی از نما یندگان ـ مذاکرات کافی است.
رئیس ـ آقایان تشریف نبرید. رأی گرفته میشود بماده با ورقه آقایان موافقین ورقه سفید خواهند داد.
(اخذ آراء بعمل آمده ۸۵ ورقه سفید شماره شد)
رئیس ـ عدة حاضرین ۹۴ با کثریت ۸۵ رأی مادة واحده تصویب شد.
خبر کمیسیون راجع به کنترات مسیو برژه و مسیو گلریس قرائت میشود.
(۴ استخدام مسیو برژه و مسیو کلریس)
(بشرح آتی قرائت شد)
خبر از کمیسیون بودجه بمجلس
کمیسیون بودجه لایحه ۱۶۷۰۳ راجع باستخدام دو نفر مهندس الکتریسیته تبعه دولت فرانسه را برای اداره تلگراف بی سیم مطرح نموده و مواد ذیل را برای تصویب مجلس بعرض میرساند.
ماده ۱ـ دولت مجاز است مسیو برژه تبعه دولت فرانسه را برای مهندسی الکتریسیته از ۲۵ فروردین ۱۳۰۸ برای مدت دو سال و مسیو گلربس تبعه دولت سوئیس را برای مهندسی میکانیک تلگراف بی سیم بمدت دو سال از تاریخ اول فروردین ۱۳۰۸ کنترات نماید.
ماده۲ـ حقوق مسیو برژه سالیانه دو هزار و هفتصد تومان و حقوق مسیو گلربس سالیانه دو هزار و یکصد تومان خواهاد بود که باقساط ماهیانه پرداخته میشود بعلاوه در موقع معاودت مسیو برژه سیصد تومان بعنوان خرج مسافرت بشمار الیه داده میشود.
ماده ۳ـ دولت در هر موقع میتواند کنترات مسیو برژه و مسیو کلریس را فسخ نماید مشروط بر اینکه سه ماه حقوق آنها را بادیه کند ولی چنانچه مشار الیهما مریض شده و باینجهه بیش از دو ماه از ادامة خدمت باز مانند طرفین حق فسخ کنترات را خواهند داشت و در اینصورت فقط حقوق دو ماه مدت کسالت بامها پرداخته میشود.
ماده۴ـ سایر شرایط کنترات متخصصین مزبور مطابق مقررات قانون ۲۳ عقرب ۱۳۰۱ راجع به متخصصین خارجه خواهد بود
خبر از کمیسیون امور خارجه بمجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه در جلسة سوم مهر ماه ۱۳۰۸ لایحه نمره ۱۶۷۰۳ دولت را برای استخدام مسیو برژه فرانسوی به عنوان مهندسی الکتریسیته تلگراف بی سیم و مسیو تلربس و سوئیسی به عنوان مهندسی میکانیک همان مؤسسه بمدت دو سال تحت شور در آورده و چون هیچگونه اعتراضی نداشت آنرا تصویب و عین مادة واحده
پیشنهادی دولت را از نقطه نظر ملیت تصویب نمود
رئیس ـ آقای فیروز آبادی
فیروز آبادی ـ بنده نظریاتم در این موضوع همان موضوع سابق بود. مکرر عرض میکنم که بگوششان برسد که تغییر رویه بدهند و وجودشان بایران میرسد طرف استفاده قرار بدهند باین جهت لازم میدانم بر خودم که روبه این مستخدمین باشد باین جهت تکرار میکنم این عرض را و در اصلش هم مخالف بودم ولی چون آقای وزیر پست وتلگراف یک توضیحی دادند بنده را قانع کردند از اینکه عنقریب یک اشخاصی که از خودمان تربیت خواهند شد و ما از وجودشان استفاده خواهیم کرد و ما را از وجود متخصصیین خارجی مستغنی خواهند کرد علاوه بر این عقیده‌ام این است که ما این متخصص را از جاهای دیگری استخدام کنیم که کمتر از اینها باشد مثلا ما در هر حال باید مراعات اقتصاد را بکنیم و در صورتیکه ممکن است که از مملکت دیگری خیلی کمتر استخدام کنیم چرا منفعت خود را از دست بدهیم این بود نظر بنده.
وزیر پست و تلگراف ـ چون در قسمت اول در آن لایحه فرمایشانی فرمودید و بنده توضیحات دادم مخصوصاً آقا را متوجه میکنم به اینکه طرز رفتار دولت با مستخدمین خارجه امروز با سابق خیلی فرق کرده است این دو نفری را که ملاحظه میفرمایید استخدام شده‌اند بجای دو نفری است که متخصص بوده‌اند در بی‌سیم چون آنها بوظایف خودشان عمل نمیکردند ما آنها را مخصوصاً خارج کردیم و کنتراتشان را فسخ کردیم و چون اینها را از یکنفر کمپانی استخدام کرده بودیم کمپانی را مجبور کردیم که حقوقشان را هم خودش بپردازد و ما ضرری نکردیم لهذا اینها را از فرانسه بجای آنها آورده‌ایم و با کمال دقت انتخاب شده‌اند و از وجودشان هم خوب استفاده میشود و اینکه حقوقش صدو هفتاد و پنج تومان است در طهران بوده است و با یک حقوق خیلی نازلی مخصوصاً خیلی مواظب است و روزی هشت ساعت ده ساعت کار میکند بعلاوه اشخاصی هم داریم که در اینجا کار میکنند که قبل از تصدی بنده در تحت توجهات اعلیحضرت همایونی مدرسه بی‌سیم که دائر شده بود فارغ‌التحصیلهای همانجا هستند و یکعده از اینها را تقریباً شانزده هفده نفرشان را امسال بنده بفرنگستان فرستادم و مابقی که سی و چندنفر هستند همانهائی هستند که عرض کردم و مشغول کارکردن هستند والا اگر منحصر بهمین دو نفر سه نفر باشد چطور میشود از عهده اداره کردن اینهمه ماشین مخصوصاً قسمتی هم حالا زیاد شده است و بعلاوه قسمتهائی که در ولایات هستند بتوانید بر بیایند و میخواستم عرض کنم ما از وجود اینها خیلی استفاده میبریم ولی از یک طرف اگر بخواهیم استخدام کنیم تصدیق بفرمائید که در وقتی که ما میخواهیم یکنفر متخصص از فرانسه بیاوریم کمتر از دویست و بیست و پنجتومان و صدو هفتادو پنجتومان نخواهد بود و بنده مقتضی نمیدانم کمتر از این استخدام کنیم و اگر بنا باشد که ارزانتر از این باشد آنوقت عملیاتشان یک عملیاتی خواهد بود که از عهده خود ایرانیها برمیاید.
رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب در کلیات فرمایشی دارید؟
آقا سید یعقوب ـ بلی
رئیس ـ بفرمائید
آقا سید یعقوب ـ بنده توجه میدهم آقای وزیر پست و تلگراف و آقای مخبر را چون مسئله خرج در تحت نظر وزارت مالیه است غالباً آقای وزیر پست و تلگراف می‌آید در کمیسیون بودجه و رفعش میکند از این جهت ناچار شدم در مورد کلیات بعنوان مخالفت این را عرض
کنم که یا خود وزیر و یا آقای مخبر جواب بدهند که این در صورت مجلس دلیل و صحبت باشد از این جهت در شور کلیات میگویم و بعد در شور مواد هم صحبت نمیکنم گرچه اشکالاتم همه در مواد است. ما شعب تلگراف بی‌سیم آن چیزی که در روز نامجات و اطلاعات است در چند جا داریم مرکزش در طهران است آنوقت در فارس شیراز کرمان خوزستان اینجاها هم هست آیا برای آنجا ها هم متخصصینی جلب کرده‌اند یا نکرده‌اند اگر جلب نکرده‌اند پس اینها در تحت نظر کی اداره میشود اگر در این باب توضیحی بدهند عیبی ندارد موضوعی که برای رفع اشتباه است این است که اگر این متخصصین ناخوش شدند دولت مخارج دو ماه ایام ناخوشیشان را بدهد حالا اینها دو ماه کار نکرده‌اند خواستند بروند آیا خرج سفر باینها داده میشود یا نه؟ در این جا برای این موضوع عنوانی ندارد فقط نوشته شده که اگر دو ماه ناخوش شد دولت حق فسخ دارد و این باید در صورت مجلس قید شود این یک موضوع. موضوع دیگر اینکه اگر دولت هر وقت بخواهد کنترات این را فسخ کند حق دارد ولی سه ماه باید حقوق باینها بدهند این را هم شاید مالیه اشکال کند که در صورتیکه قبل از انقضای کنترات سه ماه قبلا دولت آمد و فسخ کرد و سه ماه حقوق بهشان داده شده است دیگر خرج سفر را نخواهند داد این را یا شما و یا آقای مخبر بفرمائید چون قانون در اینجا ساکت است بنده برای اینکه این مطالب معلوم باشد عرض کردم.
وزیر پست و تلگراف ـ اول راجع به قسمت شعب ولایات که فرمودید سوای مرکز طهران که فعلا سه مرکز خواهیم داشت یکی مرکز دهنده، یکی مرکز گیرنده یکی هم دفتر مرکزی که تلگرافات از آنجا مخابره خواهد شد در سایر ایالات هم فعلا شش دستگاه دائر است و در تحت نظر خود خود ایرانیها اداره میشود همانطور که عرض کردم فرمایشاتی که سابقاً فرمودید بنده نخواستم تشکر عرض کنم ولی چیزهائی را که فرمودند به بنده منسوب نبود قبل از تصدی بنده همانطور که عرض کردم مدرسه دایر بوده است و حالا هم از شاگردان همان مدرسه چند نفری هستند که مخصوصاً خیلی خوب هم از عهده کار بر می‌آیند و مخصوصاً در فارس ثابت کرده‌اند که خیلی خوب از عهده برآمده‌اند و خیلی هم حسن خدمت و لیاقت بخرج داده‌اند و اینها همین محصلینی هستند که در همین مدرسه تحصیل کرده‌اند و راجع بخرج سفر متخصصین در هر صورت خرج سفر باید داده شود خواه اینکه دولت کنترات اینها را خاتمه بدهد خواه مریض شوند حالا اگر مریض اگر مجبور شد معاودت کند باید خرج سفر از اینجا تا مملکت خودش را دولت بدهد و اگر دولت خواست که اینها را معاودت بدهد یا از نقطه نظر عدم لیاقت یا برحسب مصلحت یا هر چه باید خرج سفر اینها را بدهد و امیدوارم در اینصورت دیگر اشکالی نباشد.
جمعی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است
رئیس ـ رأی میگیریم برای ورود در شور مواد آقایان موافقین قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. ماده اول قرائت میشود
(بشرح ذیل قرائت شد)
مادة اول ـ دولت مجاز است مسیو برژه تبعه دولت فرانسه را برای مهندسی الکتریسیته از ۲۵ فروردین ۱۳۰۸ برای مدت دو سال و مسیو گلریس تبعه دولت سوئیس
را برای مهندسی میکانیک تلگراف بی‌سیم بمدت دو سال از تاریخ اول فروردین ۱۳۰۸ کنترات نماید
رئیس ـ آقای فیروز آبادی
فیروز آبادی ـ بنده میخواستم عرض کنم که موقع این کنترات باید از حالا باشد این گذشته فروردین ۱۳۰۷ خیلی از موقعش گذشته.
رئیس ـ از فروردین ۱۳۰۸ است نه ۱۳۰۷
فیروز آبادی ـ باز هم موعدش گذشته
مخبر ـ در مقدمة لایحه اگر ملاحظه فرموده باشید دو نفر مهندس بودند اینها را دولت مرخص کرد و بعوض آنها دو نفر دیگر را خواستند و اعتبار آنها هم در بودجه پیش‌بینی و تصویب شده است اشخاص آنها عوض شده است و در حقیقت لایحه که ما امروز تصویب میکنیم تغییر اشخاص است والا اساساً بودن دو نفر مهندس در بودجه تصویب شده است پس یک خلاف قاعده واقع نشده است.
رئیس ـ آقای کازرونی
کازرونی ـ میفرمائید اشخاصی بودند و رفتند و اینها بجای آنها آمده‌اند و شخص را تغییر دادن مورد اشکال واقع شده در صورتیکه راجع به کنترات خارجی و همچنین داخلی هم اشخاصش که رفتند شخص دیگری که آمد بایستی قانوناً حق این را داشته باشد که وارد عمل شده باشد بعلاوه ملاحظه عبارت را بفرمائید مینویسد دولت مجاز است در آینده که کنترات کرده باشد در گذشته این درست در نمی‌آید بنده عقیده‌ام این است که اگر محظور و مانعی نباشد از امروز کنترات کنید نهایت برای ایام گذشته که مشغول خدمت بوده یک لایحه تقدیم کنند ما هم تصویب میکنیم بنده گمان میکنم نظیر این قبیل قضایا در آینده چندان زیبا نباشد
وزیر پست و تلگراف ـ این کنترات از اول فروردین تصویب شده همانطور که توضیح دادم تا امروز بعنوان روز بروزی بهشان حقوق داده‌ایم والا اساساً بودن دو نفر مهندس در بودجه تصویب شده نهایت چون اشخاصش تغییر کرده‌اند ما از مجلس تقاضای تصویب میکنیم
جمعی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است
رئیس ـ رأی میگیریم بماده اول آقایان موافقین قیام فرمایند
(اغلب برخاستند)
رئیس ـ تصویب شد. ماده دوم
ماده دوم ـ حقوق مسیو برژه سالیانه دو هزار و هفتصد تومان و حقوق مسیو گلریس سالیانه دو هزار و یکصد تومان خواد بود که باقساط ماهیانه پرداخته میشود بعلاوه در موقع معاودت مسیو برژه سیصد تومان بعنوان خرج مسافرت بمشار الیه داده میشود.
رئیس ـ آقای زوار
زوار ـ بنده موافقم.
رئیس ـ آقای کازرونی
کازرونی ـ بنده میخواستم سئوال کنم که اینها در طهران بوده‌اند استخدامشان کرده‌اند یا اینکه از خارج وارد شده‌اند اگر در طهران نبوده‌اند و استخدام شده‌اند خرج معاودت دادن مورد ندارد
وزیر پست و تلگراف ـ اگر آقا توجه کرده باشند فقط نوشته است که خرج معاودت مسیو برژه داده میشود برای اینکه او از فرانسه استخدام شده است و آمده است و مسیو گلریس در طهران بوده است و خرج معاودت به این شخص داده نخواهد شد
جمعی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است.
رئیس ـ رای میگیریم بماده دوم آقایان موافقین
قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. ماده سوم
(بشرح ذیل قرائت شد)
ماده سوم ـ دولت در هر موقع میتواند کنترات مسیو برژه و مسیو گلریس را فسخ نماید مشروط به اینکه سه ماه حقوق آنها را تادیه کند ولی چنانچه مشارالیهما مریض شده و باین جهت بیش از دو ماه از ادامه خدمت باز مانند طرفین حق فسخ کنترات را خواهند داشت و در اینصورت فقط حقوق دو ماه را خواهند داشت و در اینصورت فقط دو ماه مدت کسالت بانها پرداخته میشود.
رئیس ـ مخالفی ندارد؟
(گفتند ـ خیر)
رئیس ـ رای میگیریم بماده سوم آقایان موافقین قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. ماده چهارم قرائت میشود
(اینطور خوانده شد)
ماده چهارم ـ سایر شرایط کنترات متخصصین مزبور مطابق مقرات قانون ۲۳ عقرب ۱۳۰۱ راجع به متخصصین خارجه خواهد بود
رئیس ـ مخالفی ندارد
(گفته شد ـ خیر)
رئیس ـ رای میگیریم بماده چهارم آقایان موافقین قیام فرمایند
(اکثر برخاستند)
رئیس ـ تصویب شد. ماده پیشنهادی آقای فیروز آبادی قرائت میشود
(بشرح آتی خوانده شد)
بعنوان ماده الحاقیه مادة ذیل را پیشنهاد مینمایم:
بنده پیشنهاد میکنم که این دو نفر متخصص و متخصص قبل مکلف میباشند که هر کدام سه نفر از ایرانیان را در تلگراف بی‌سیم بقسمی که بتوان از وجود آنها استفاده اینکه از متخصصین مزبور میکردیم از اینها استفاده کنیم تعلیم بنماید.
رئیس ـ بفرمائید ولی توضیحتان راجع به قانون گذشته مؤثر نیست.
فیروزابادی ـ چون این قانون هم با قانون گذشته یکی است به این ملاحظه بنده هم با او ضمیمه کردم بهر حال بنده نظرم این است که ما این متخصصینی را که استخدام میکنیم از وجودشان استفاده کنیم از این جهت پیشنهاد کردم که اینها مکلف باشند که سه نفر را در این فن تعلیم بدهند که بعد از اینکه کنتراتشان منقضی شد ما از وجود اینهائی که در زیردست متخصص کار کرده‌اند استفاده کنیم دیگر محتاج باستخدام نباشیم
مخبر ـ بنده تصور میکنم با توضیحاتی که آقای وزیر پست و تلگراف در آن قانون و اول این قانون دادند دیگر گنجاندن این ماده در این قانون لزومی ندارد و نظر آقا تأمین شده است
فیروز آبادی ـ بنده مسترد میدارم
رئیس ـ در کلیات مخالفی نیست؟
(گفتند ـ خیر)
رئیس ـ رأی میگیریم بلایحه با ورقه آقایان موافقین ورقه سفید خواهند داد
(اخذ و شماره آراء‌بعمل آمده ۸۵ ورقه)
(سفید تعداد گردید)
رئیس ـ عده حضار ۹۵ نفر باکثریت ۸۵ رأی تصویب شد
(۵ـ موقع و دستور جلسه بعدـ ختم جلسه)
رئیس ـ اگر آقایان موافقت بفرمایند جلسه ختم شود (صحیح است) جلسه آینده پنجشنبه یازدهم مهر ماه دستور لایحه کمک خرج دارالمعلمین اعتبار قطع دعاوی پشت دریها قرار داد پستی ایران و دولت شوروی. لایحه فروش منال خالصگی
(مجلس مقارن ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی ـ دادگر