مذاکرات مجلس شورای ملی ۷ فروردین ۱۲۸۶ نشست ۶۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نخست | تصمیم‌های مجلس | قانون اساسی مشروطه |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نخست |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۷ فروردین ۱۲۸۶ نشست ۶۰
مذاکرات روز پنجشنبه ۱۳ صفرالمظفر ۱۳۲۵ دارالشورای ملی
خلاصه مذاکرات روز سه شنبه ۱۱ را آقا میرزا طاهر قرائت کردند
قرار شد نطامنامه انجمنهای ایالتی خوانده شود.
آقا سید حسن تقی زاده – در خصوص مطالبی که باید مطرح مذاکره شود ترتیبی داده بودند که بطور جدول باشد آنچیزیکه مطرح می‌شود در آخر نوشته شود.
رئیس- بعضی مطالب باقیمانده است ولی چون این نظامنامه ایالتی اهمیت دارد در اول مجلس خوانده شود که مطلبهای کوچک مزاحمت ننمایند.
(آقا حسنعلی خان اظهار داشت که نظامنانمه بلدی مدتی است بعد از قرائت اول چاپ شده و بوکلاء محترم تقسیم شده و همچنین نظامنامه مجلس سنا مدتی است در مجلس دفعه اول خوانده شده اینها را باید مقدم داشت رئیس جواب داد که صحیح است ولی این نظامنامه ایالتی اهمیت دارد و مقدم است).
سعدالدوله – قبل از آنکه شروع بمذاکره شود حرفی دارم بگویم بعضی از وکلا با بعضی از وزراء و ادارات دولتی مراوده داشته گفتگو می‌نمایند آیا رسمیت دارد یا نه این مسئله باید توضیح شود.
حسنعلیخان- در حقیقت این مسئله اهمیت پیدا کرد ودر هیچ جا وکلا نمی‌توانند رسمابا وزراء گفتگو نمایند همینطوریکه جناب سعدالدوله فرمودند این ایام بعضی از وکلا خیلی جاها دیده می‌شوند دیگر معلوم نیست کار شخصی دارند یا عنوان دیگری است.
سعدالدوله – مقصود بنده اینست که کسیکه وکالت ملت را در این مجلس قبول کرده حدود او را باید دانست که مراوداتی که از اول عمر خود با مردم پیدا کرده باید دست کشیده ترک نماید یا با بعضی از وزرا و ادارات دولتی و اعلیحضرت از مطالب دولتی گفتگو نمایند آیا حق دارد یا باید آنها موقوف شود؟ من بی پرده حرف می‌زنم بعضی گفتگوها در این خصوص یا کنایة یا صراحة می‌شود (سخن را روی با صاحبدلان است) من نمی‌توانم متحمل شوم من با همه کس مراوده دارم با وزرا با سفرا با سایرین نمی‌توانم ترک مراوده کنم.
رئیس- پریشب در اینخصوص صحبت شد در اول آن مذاکره خودتان تشریف داشتید که جناب آقای میرزا سید محمد فرمودند بعضی از وکلا می‌روند باسم مجلس با بعضی ادارات گفتگو می‌نمایند و در آخر هم حاجی محمد اسمعیل آقا مذاکره این مطلب را نمودند و قرار شد چیزی از طرف مجلس بوزارتخانها و ادارات دولتی نوشته شود که هر یک از وکلا باسم مجلس بیایند گفتگویی نمایند مادامیکه رقعه از طرف مجلس باکاغذ مخصوص و مهر مخصوص مجلس نوشته نشود گفتگوی آنها باسم مجلس رسمیت واعتبار ندارد واین ابدا ربطی به شما ندارد و در این جا سوء ظنی پیدا شده معلوم است هیچ کس نمی‌تواند مراوده خود را ترک کند.
سعدالدوله – دیگر خوب است مذاکره شود که رفع اشتباه گردد از بعضی جاها تلگرافات بعهده من می‌آید و برای شماها هم می‌آید اما رسم من این است که اول بمجلس اطلاع می‌دهم و همچنین مرا خواستند تلگرافخانه طفره رفتم و من سابق هم گفتم و حالا هم می‌گویم آنچه که من در باب ملت گفتگو نمایم همان است که در روزنامها می‌نویسند و رسمیت دارد باقی دیگر هر چه بمن نسبت بدهند صحیح نیست.
آقا سید حسین – فرمودید سابقا بهر یک از ادارات دولتی نوشته‌ایم که هر یک از وکلا بیایند باسم مجلس گفتگویی نمایند ابدا رسمیت ندارند امروز هم می‌نویسید و هر روز یک گفتگویی در این خصوص می‌نمایند خوب است بعد از این هر که آمد این صحبت را کرد معین نماید نسبت مبهم تا کی و حرف را در پرده گذاشتن برای چه معلوم کنند که آن شخص وکیل کی بوده و چه گفتگو کرده حرف را نسبت بعموم دادن چرا.
(در این موقع نسخه نظامنامه انجمنهای ایالتی قرائت شده پس از تمام شدن باز شروع به مذاکرات شد.)
آقا میرزا سید محمد مجتهد – اینهایی که در پایین هستند و عارضند بعضی از دست حاجی آقا محسن و بعضی از سایر جاها اذیت می‌کنند آخر برای اینها چه فکر کردید.
رئیس- اینها رجوع شده بوزارت داخله.
(جمعی گفتند قرار بود انجمنی برای تحقیق عرایض تشکیل شود چه شد رئیس جواب داد قرار بود هر یک از آقایان وکلا اسامی دوازده نفر را نوشته بدهند که برای این کار معین شوند بعضیها نوشته داده‌اند بعضی هم حالا بنویسند بدهند و آنگهی این انجمن هم نمی‌تواند که تحقیقات و رسیدگی قطعی نماید منتهی تشکیلاتی که می‌شود تحقیق شود راجع بهر یک از وزارتخانها باشد رجوع بآنجا می‌نماید).
احسن الدوله – با این تفصیلات واین مسئولات که بعهده انجمنهای ایالتی می‌گذارید حق هم همین است پس جهت چیست خود مجلس که رأس رئیس و مرکز تمام انجمنها است بمحاسبات گمرک و غیره رسیدگی و اقدام نکرده واگر وزارت مالیه مشغول است آیا نباید با اطلاع مجلس باشد.
رئیس- چرا اقدامات شده وزیر مالیه چند دفعه که آمده‌اند گفتگو شد مشغول هستند و لازم هم نیست باطلاع مجلس باشد زیرا که خارج از نظامنامه است باز جناب وزیر مالیه را یکروز زحمت می‌دهیم بیایند اینجا توضیحات بخواهیم ببینیم چه کرده‌اند اگر کاری نکرده‌اند البته جداً می‌خواهیم که اقدامات لازمه در اینخصوص نمایند.
حاج میرزا آقا – جناب رئیس سؤال مختصری دارم بنا بود وزراء مسئول در حضور حجج اسلام قسم یاد نمایند چه شد؟
رئیس- این را باید آقایان قدری اقدام بفرمایند که انشاءالله قدری زودتر انجام یابد.
(در این موقع تلگرافی از شیراز رسیده بود قرائت شد که مضمون آن این بود:
- از شیراز توسط جناب آقای صدرالعلماء حضور وکلاء معظم شورای ملی زیاده از ۳ ماه است مجلس ملی شیراز نگران است که تکلیف اقدامات آن در کلیه امورات معین گردد تا حال دستورالعملی نرسیده لهذا عرض می‌نماییم اولا وکلاء شیراز در جناح حرکت هستند ثانیا استعلام می‌نماییم که آیا در هذه السنه هم مثل سالهای سابق مالیات فارس اجازه است که حکومت هر قدر می‌خواهد بگیرد یا دستورالعمل مخصوص داده شده و آیا مجلس محلی حق دارد صورت مالیات را بخواهد یا نه استدعای دیگر حکومت حالیه مشروطه است یا مستبده معلوم شود واگر جواب مستدعیات موکول بوضع قانون بشود باید تا وصول قانون دستور العمل حالیه داده شود که تکلیف معلوم باشد.)
آقا میرزا ابوالحسن خان – این مجلس در شیراز دائر است و هر وقت هم در تلگرافات خود را بیک اسم موسوم نموده گاهی انجمن اسلامی گاهی انجمن ملی گاهی انجمن محلی چنانچه در این تلگراف انجمن ملی محلی اسم برده بهر حال در اینکه انجمن هست محل حرف نیست و اینکه مقابل مستبدین است در آنهم حرفی نیست ولی این مجلس بسمت انجمنی در مجلس محترم شورای ملی معرفی نشده بعقیده بنده باید جواب اینطور نوشته شود که این انجمن اگر موافق نظامنامه باشد تا دستورالعمل برسد حال اگر اینطوریکه عرض کردم صحیح است جواب بدهید
(مکتوبی در این موقع که از نجف اشرف حجةالاسلام آقای حاج میرزا حسین دامت برکاته بعنوان آقای حاج میرزا حسین دامت برکاته بعنوان آقای سیدجمال مرقوم فرموده بودند در مجلس قرائت شد که مشعر بود بر این که از تأسیس این مجلس مقدس جهت اصلاح حال مملکت نهایت مسرت را داشتم که بعضی مکتوبات رسید دلالت داشت بر این که بعضی از مفسدین بر ضد مجلس هستند خیلی اسباب افسردگی شد البته باید اعلیحضرت شاهنشاه و حجج اسلامیه در دفع مفسدین و تشیید این اساس بذل توجه فرمایند و نیز از قرار بعضی مکتوبات واصله گویا شهرت داده‌اند که من مایل باین اساس نیستم واین خلاف محض است و کمال همراهی را در پیشرفت این اساس دارم).
آقا سید حسن تقی زاده – پریروز چند مطلبی صحبت شد و یادداشت گردید یکی در خصوص تلگرافخانه یکی در خصوص وزراء که حکومت دارند یعنی دو کار دارند نمیدانیم چیزی نوشته شد.
صدیق حضرت – در خصوص تلگرافخانه نوشته شد اما در باب حکومتها چیزی نوشته نشده زیرا که گفتند برای چند روز دیگر خود آنشخص استعفا خواهد داد.
آقا سیدحسین – آقای تقی زاده گفتند مطلبی که پنج دقیقه وقت را ضایع کند باید اقدام کرد واز آن نتیجه گرفت حال سه ماهست در خصوص اسرای قوچان وآصف الدوله گفتگوها شده چرا تا بحال از وزیر داخله خواسته نشده که چه اقدام کرده‌اند والان سه روز است آصف الدوله آمده است چه کرده‌اند باید اسرا برگردد علاج این کار چیست؟
رئیس- علاج اینست که باید بوزارت داخله نوشت و خواست (در خصوص عمل ملک التجار مذاکره بمیان آمد بعضی گفتند در دفعه اول در همین مجلس عمومی طرح گفتگو شود جمعی گفتند در انجمن علیحده طرح گفتگوی اینکار بشود پس از فی الجمه مذاکره رأی اکثر اعضا مجلس بر این شد که در کمیسیون علیحده این عمل مطرح مذاکره شده و قطع و فصل شود.)