مذاکرات مجلس شورای ملی ۷ اسفند ۱۳۴۸ نشست ۱۷۵
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۷ اسفند ۱۳۴۸ نشست ۱۷۵
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۲۲
جلسه: ۱۷۵
فهرست مطالب:
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۲- ادامه مذاکره در گزارش کمیسیون بودجه راجع به بودجه سال ۱۳۴۹ کل کشور
۳- تعیین موقع جلسه آینده - ختم جلسه
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنج شنبه (۷) اسفند ماه ۱۳۴۸
| مجلس در ساعت نه صبح به ریاست آقای عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
رئیس- اسامی‌غائبین جلسه قبل قرائت میشود.
غائبین با اجازه
- آقایان دکتر اسفندیاری – آموزگار –پرویزی – بانو دولتشاهی – دکتر رضوانی – رضوی – رضا زاده- روحانی – مهندس زنجانچی – شیخ بهائی –دکتر صدر – کیوان – معیری –دکتر ملکی – دکتر موثقی - مهرزاد.
غائبین مریض
- آقایان ارسنجانی – پاینده – پردلی – دکتر پرتو اعظم – مهندس جلالی نوری – روستا – سلیمانی کاشانی – طباطبائی –ظفر –دکتر عدل طباطبائی –فروتن – مهندس معتمدی – تیمسار همایونی – دکتر یگانگی.
- ادامه مذاکره در گزارش کمیسیون بودجه راجع به بودجه سال ۱۳۴۹ کل کشور
۲- ادامه مذاکره در گزارش کمیسیون بودجه راجع به بودجه سال ۱۳۴۹ کل کشور
رئیس- وارد دستور میشویم کلیات لایحه بودجه سال ۱۳۴۹ کل کشور مطرح است، آقای سرتیپ پور بعنوان موافق صحبت میکنند بفرمائید.
سرتیپ پور – ۱۵ روز است که صبح و عصر در جلسات کمیسیونها و جلسات علنی مجلس که گاهی تا ۱/۵ بعد از نصب شب ادامه داشته است موضوع بودجه سال ۱۳۴۹ مورد مباحث و مذاکره و مطالعه بوده است ناطقان اکثریت ناطقان اقلیت هر کدام فرصت یافتند نتایج بررسی‌های خودشان را درباره بودجه به عرض مجلس برسانند خوشوقتی ما از اینست که در تمام طول مباحثه و مذاکره بر اساس اعتقاد که نمایندگان محترم به اصول دمکراسی داشتند نیست برادرانه همکاری صمیمانه در مسائل مملکتی در چهار چوب اعتقادات حزبی خیلی قیمتی تر از ستیزه جوئی و خودخواهی است مباحثه و نطق در محیط بسیار آرام بر اساس منطقه و بر اساس حقیقت جوئی و راهنمائی شروع شد و پایان یافت (صحیح است) روزگاری بود که جلوه ملت پروری در ایجاد هیاهو بود، در قطع سخنها بود و گاهی هم در ابراز خشونت. دمکراسی و مکتب جدید انقلاب تفهیم کرد که روشنفکری عبارت از شنیدن و تحمل سخنان حریف است و این قاعده خدا را شکر در طی بحث درباره بودجه سال ۴۹ از طرف جناحهای مختلف مجلس به سنگ تمام مراعات شد که میتواند سرمشقی برای تمام آزادی خواهان و ملت پروران وطن ما باشد که در مقابل منطق و حقیقت فرار نکنند و بشنوند، زیرا ملتی که میخواهد پیشروی کند باید حقیقت را استقبال کند، منطق را استقبال کند و فرار نکند تا بتواند از حقایق و منطق به نفع کشور و جامعه برخوردار شود درباره متن موضوع چنانکه عرض کردم آقایان سخن بسیار فرمودند که همه آموزنده بود ولی بنده چون اهل عدد و رقم نیستم از زاویه دیگری به بودجه نگاه میکنم قبل از اینکه وارد اصل مطلب بشوم باید به خاطر بیاورم بودجه سالی را که منشور شاهانه اعلام شد و قواعد انقلابی آماده پیاده شدن شد بودجه آن سال در حدود ۸ میلیارد و نیم تومان بوده است بودجه‌ای که امسال در برابر ما قرار گرفته است تقریباً به ۴۰ میلیارد و نیم تومان میرسد یعنی در طی ۷ سال وضع اقتصادی کشور به آن حد از ترقی رسیده است که بتواند بودجه‌ای را که ۵۰۰ درصد بودجه سال اول انقلاب است ارائه کند و دولت به مجلس بیاورد و خود این مسئله قابل تامل است و قابل این است که ما روی آن کمی‌ایست بکنیم بادر نظر گرفتن این نکته که در هفت سالی که گذشت شرایط قهری انقلاب حرکت سریع اقتصاد را طبعا" متاسر میکرد چون انقلاب شاه و ملت و دگرگونیها ناگهانی که منشاء سعادت آینده ایران خواهد شد در روزها و ماهها و سالهای اولیه ملت ایران را با مسائلی روبرو کرده بود که حل آن مسائل را ظاهرا" دشوار می‌نمود وهمان مسائل یک دو دلی و تشویق و اضطراب بوجود آورده بود و این تصور را تلفین کرده بودند یا تبلیغ می‌کردند که ممکن است این انقلاب مقدمه‌ای باشد برای تحدید ثروت بهمین دلیل سرمایه دار و سرمایه دچار وحشت واختفاء شده بود در چنین کیفیتی ما توانسته‌ایم راه اقتصادی خودمان را بگونه‌ای پیدا کنیم که ۸ میلیارد تومان به ۴۰ میلیارد تومان بودجه در طی ۷ سال برسد. این مفهومش چیست؟ مفهومش این است که در طی این هفت سال زیر بنای اقتصاد ساخته شد و بر روی نظام کهن اقتصادی نظام نوینی به وجود آمد سرمایه دار از وحشت بیرون آمد سرمایه‌های مختلفی آشکار شد و به جریان افتاد همه این مسائل حکایت از یک سلسله فعالیتهائی میکند که آن فعالیت قابل تقدیس است البته در این فعالیت نقش عظیم همه ملت ایران روشن است بخاطر اینکه علاقه داشتند برنامه‌های انقلابی شاهنشاه اجرا شود ولی این فعالیتها، فعالیت دولتهایی را که ۵ سالش نصب دولت هویدا میشود نفی نخواهد کرد طبعا" دولت‌ها هم در این مقام خدمت کرده اندو باید بهره کار خود را که قدردانی ماست بگیرند گفتیم بودجه ما با مبلغ ۴۰ میلیارد تومان تنظیم شده است گفتیم که اگر شرایط اقتصادی صورت عادی و مناسب نمی‌گرفت نمی‌توانست جوابگوی چنین بودجه‌ای باشد طبعا" چنین بودجه‌ای تشکیل نمیشد باید توجه داشت درآمد ملی واحد اندازه گیری توسعه اقتصادی است درآمد ملی عبارتست از مجموع نتایج کلیه خدمات دستگاههای تولیدی و واحدهای اقتصادی، وقتی که ما قائل میشویم که دارای رشد اقتصادی به آن میزان شده‌ایم که میتواند جوابگوی هزینه مملکتی به میزان ۴۰ میلیارد توان در سال باشد باید تصدیق کنیم که کلیه واحدهای اقتصادی و تولیدی ایران در طی این ۷ سال منشاء فعالیت ثمر بخش بوده‌اند وقتی که چنین تصدیقی کردیم باید از فعالیتی که این دستگاهها را چرخانده‌اند یاد کنیم ستایش بکنیم این نکته هم قابل توجه است که هنوز قسمت زیادی از کارهای اقتصادی ما که در طی این ۷ سال یا ۵ سال اخیر شروع شده است هنوز به مرحله بهره رسانی و بهره برداری نرسیده است و آنچه که امروز میتواند حامی‌و پشتیبان بودجه باشد آن قسمت از کارهای انجام شده است که بهره برداری آن آغاز شده ولی خوب البته در سالهای ۴۹ و بعد از آن، قسمت زیادی از زیر بناسازی‌ها تمام میشود و بهره برداری میشود بهمان نسبت بر قدرت اقتصادی کشور می‌افزاید وقتی که ما قبول داشته باشیم آزادی سیاسی تا حد زیادی به وضع اقتصادی مرتبط است آنوقت میتوانیم درک کنیم که توسعه اقتصادی در تامین و بسط آزادی ملت ایران و جامعه ایرانی تا چه حد ممکن است موثر و قابل ملاحظه باشد و در این قسمت هم به آن کسانی که توانسته‌اند زمینه ثبات آزادی ملت ایران را فراهم بکنند باید تحسین بفرستیم (صحیح است) باید در نظر داشت که مراحل اولیه جهش‌های اقتصادی ما متکی به اقتصاد یک کالائی بوده است و با احتیاجات مبرمی‌که یک ملت درحال پیشرفت دارد اقتصاد یک کالائی نمیتوانند نظریات ترقی طلبانه آنها را تامین بکند شاید بر اساس همین منظور بوده است که جهت خروج از سیاست اقتصاد یک کالائی و نیل به اقتصاد متوازن زمینه‌های وسیعی فراهم شده است که کالاهای متنوع صنعتی در مملکت ما تولید بشود و زمینه گسترده‌ای برای افزایش صادرات فراهم بشود تا کمکی بیشتر به توسعه اقتصادی مملکت شده باشد باید در نظر داشت که فی المثل نفت که تا چندی مرکز اتکاء اقتصاد یک کالائی ایران بوده است یک ماده لایزال نیست که تا ابد استخراج بشود و به اقتصاد مملکت کمک کند لاجرم بهمان نسبت که از نفت کمک میگیریم باید با زمنیه‌هائی فراهم بیاوریم که ما توانیم در آینده اقتصاد خود را متکی به منابع متنوع بکنیم این سایت هم شروع شده است با فعالیت هیئت‌های اقتصادی و تنظیم قراردادهای مناسب تر نتیجه بخش شده است ما میبینیم وجود کارخانجاتی از محل درآمد است که میباید با مدیریت صحیح فردا جانشین اقتصاد یک کالائی ایران بشود که در این قسمت هم در بودجه پیش بینی‌هائی شده است و باید اظهار رضایت بکنیم زیرا یکی از شواهد قدرت حکومت قدرت پیش بینی حوائج برای استوار داشتن مملکت است و تدارک لوازم و اساس آن البته این نکات که بنده عرض کردم یعنی توضیح جهات پیشرفت و حق شناسی از خدمتگزاران این دلیل بر این نیست که بگوئیم ما به کمال مطلوب خودمان در راه شکوفان کردن انقلاب رسیده‌ایم هنوز انتظار داریم که بسیاری از کارهای انجام نیافته انجام یابد هنوز انتظار داریم بسیاری از کارهای آغاز شده که نیمه تمام مانده تمام شود هنوز انتظار داریم تا هر جائیکه میسر و مقدور است برای تهیه بسیاری از عوامل که موثر درتدارک لوازم ترقی مملکت است ذهن‌ها و فکرها جنبانده شود به این معنی که اگر واقعا" افراط یا تفریط یا بی توجهی‌هائی از لحاظ گسترش اداری و سازمانها از لحاظ تراکم کارمند، اتلاف وقت مراجعین یا کارمندان از این قبیل که در سخنان ناطقین اشاره شده است اگر موجود است برطرف شود زیرا حتی کمترین مبلغی که صرفه جوئی شود به نفع اقتصاد و بنفع سعادت مملکت و رفاه جامع خواهد بود این یک نتیجه مطلوبی است که مورد آرزوی همه ترقی خواهان است و بنده یقین دارم که دستگاههای خدمتگزار این مسئله را فراموش نخواهند کرد در نطق ناطفین غالبا" راجع به بیداری ملت ایران اشاراتی شده است شک نیست که ملت ایران بیدار بود، بیدارتر شده است شک نیست که ملت ایران بیدار بود، بیدارتر شده است در جستجوی شرایط بهتر حیاب بود و در این جستجو بعد از انقلاب کوشاتر و جدی تر شده است در نتیجه بیداری و هوشیاری طبعا" مایل است خودش را در مرحله‌ای بالاتر از مراحل گذشته احساس کندو بگذارد و جای شایسته خودش را در جامعه بشری بیابد براساس همین آرزوها البته همه دانشگاه میخواهند همه واحدهای بزرگ صنعتی میخواهند همه شرکتهای بزرگ سهامی زراعی میخواهند همه واحدهای بزرگ بهداشتی میخواهند و میخواهند انچه را که ندارند و استحقاق آنرا دارند، داشته باشند ولی یک مسئله باید مورد توجه قرار بگیرد که سیاست مملکت داری حکم میکند که با بکنیم آنچه را که مقتضی است نه بکنیم آنچه را که دلمان میخواهد خوشبختانه در بودجه تقدیمی‌ضوابطی برای خرجها مشخص شده است که در درجه اول آن ضابطه اولویت است رعایت اولویت در مسائل اقتصادی موجب میوشد ماآن کار را بکنیم که مقتضی است نه کاری که دلمان میخواهد و خود را مسئله یک قدم ما را بسوی پیشرفت و بسوی کایهای منطقی وبه سوی کارهائیکه دل بخواه نیست پیش خواهد برد که امیدوار هستم که این مسائل کاملا در همه جنبه‌ها مورد توجه قرار بگیرد و اجرا بشود همه ما میدانیم که اراده رهبر معظم ملت ایران بر این است که مادر مدت مناسبی تناسب نفوس روستاها و شهرها را معکوس کنیم یعنی اگر مثلا درحال حاضر در روستا ۱۸ میلیون نفر جمعیت است و در شهرها ۶ میلیون نفر جمعیت است ،۱۲ میلیون از این ۱۸ میلیون را بسوی شهرها بیاوریم برای اینکار طبعا" وجود شرکتهای بزرگ سهامی‌زراعی یا شرکتهای بزرگ برای مکانیزه کردن زراعت یا شرکتهای تعاونی روستائی لازم است ولی خوب اگر ما بخواهیم عجله کنیم و در یک مدت کوتاهی تمام این شرکتها اعم از واحد تعاون روستائی و شرکتهای سهامی‌زراعی و واحدهای بزرگ صنعتی را بوجود بیاوریم در حقیقت عجله کرده‌ایم در راندن ۱۲ میلیون نفر نفوس روستائی به سوی شهرها وقتی که این عجله صورت بگیرد قبل از اینکه در شهرها قدرت جذب روستائیان پیدا بشود تالی فاسد پیدا خواهد شد پس باید همزمان با آن تدابیر وسیع جهت دگرگون کردند وضع روستا موجبات صنعتی شدن شهرها هم فراهم بشود تاکسی یا کسانی که از روستا به شهر میآیند بیکار نمانند و تالیف اسدی بوجود نیاید در اینجا است که مسئله اولویت اقتضا بر امور دلخواه جلب توجه میکند پس ما باید سعی کنیم باز هم در این مرحله آن کار را بکنیم که مقتضی است یعنی هم زمان با دگرگون کردن وضع روستا وضع شهرستانها را هم برای قبول مهاجر از روستاها آماده کنیم با این مقدمه اینکه عرض شد باید تصدیق کرد که ۴۰ میلیارد تومان برای برآوردن همه این حاجات کافی نخواهد بود و همچنین زمان هم آنقدر زیاد نیست که بتوان ۱۲ میلیون نفر دهاتی را بصورت کارگر صنعتی درآورد و به کارخانجات و موسسات فنی و صنعتی سوق دادپس این کار زمان میخواهد و سرمایه میخواهد و باز هم باید عرض کنم که تنها سرمایه برای غلبه بر همه پلیدیها و زشتیها و نارسائی‌ها کافی نیست، ثروت به تنهائی سعادت نمیآورد بزرگترین و سخت ترین کارها این است که ما چگونه به سعادت برسیم برای رسیدن به سعادت عوامل و ابزار زیادی لازم است که یکی از آن عوامل و ابزار صنعت است، دانش است، اخلاق است و دانش خرج به جا کردن بسیاری از این عوامل باید دست بدست هم بدهند با تفکر صنعتی وتفکر علمی‌با توجه به زمان ومکان تابتوان بر مشکلات موجود حیات غلبه کرده و سعادت را بدست اورد (صحیح است) بنده از نظر اینکه بسیاری نکات از طرف نمایندگان اقلیت و اکثریت در اینچا گفته شده است که یداددشاتهای هم نمایندگان دولت برداشتها تکرار آن مطالب را دیگر جایز نمیدانم ولی از گفتن این نکته نمیتوانم خودداری کنم آزادی سیاسی موقعی در مرحله جدی قرار میگرد که از کلیه امکاناتی که چه از واحدهای تولیدی دو چه از واحدهای دیگر بدست می‌اوریم به نفع ملت برای بالا بردن سطح زندگی رفاه جامعه ومهمتری از همه برای بالا بردن سطح اخلاق و معنویات بکار بیندازیم هر مسئله اعم از دولتی یا ملی در هر مقام درعین حالیکه فکرش متوجه تامین معاش است تامین رفاه است تامین خواسته‌های جامعه است باید و باید در فکر اخلاقیات ومعنویات جامع هم باشد برای اینکه اخلاقیات است که میتواند مواریث انقلاب و محصول تلاش‌های ملت ایران را تامین و تضمین بکند بخصوص در زمانی که میباید به سرعت وارد مراحل وسیع صنعتی شویم اخلاق و ایمان است که میتواند قلعه ملیت مارا بخصوص موقعی که بطرف دنیای صنعت میرویم مجهز کند و سنتهای ملی ما را در مقابل لطمات فلسفه‌های جدید محفوظ بدارد و بنده خیال میکنم در این جهت علاوه بر اینکه دولت وظایفی را بعهده میگرد نمایندگان مکتبهای سیاسی ایران نیز میتوانند نقش مهمی‌را ایفاء کنند از خداوند مسئلت میکنم همه متفکرین میهن دوست و نمایندگان مکتبهای سیاسی ایران را در مقام تربیت و تقویت ایمان که منظور نظر بلند شاهنشاه آریامهر است موفق وموید بدارد (احسنت)
رئیس –آقای دکتر بهبهانی بفرمائید.
دکتر بهبهانی – با اجازه مقام محترم ریاست و همکاران محترم، بودجه در تمام زوایا و دیدش چه در کمیسیون و چه در این مجلس محترم مورد بررسی قرار گرفت و میگیرد و مطالبی که از هر زاویه‌ای چه همکاران جناحهای مختلف حزبی و چه هم مسلکان عزیز پارلمانی نسبت به آن توجه فرمودند وتذکراتی داده شد و بررسیهائی شد مورد بازگو و جواب نه از طرف سایرین بلکه از طرف دولت قرار خواهد گرفت و مطالب روشن خواهد شد آنچه که در بودجه صحبت شد وبنده امروز اضطرارا" به خاطر وظیفه‌ای که دارم لازم بود که راجع به آن تذکری بدهم و توجه مجلس محترم را جلب کنم مسئله وام خارجی بود که اوراق قرضه وام در اینجا بصورت شش درصد رقم کل بودجه مورد مذاکره قرار گرفت لازم بود که بعرض مجلس برسانم که ما آنچه در کمیسیون بودجه در بودجه‌ای که از طرف دولت جناب آقای هویدا به مجلس تقدیم شده بررسی کرده بودیم ارقام وامهای داخلی که در بودجه عمومی‌منظور شده و آمده، بطور کلی بیش از مبلغی در حدود هفت میلیارد ریال نیست که این هفت میلیارد ریال از نظر اصول بیش ا پنج و نیم درصد بودجه راتشکیل نمی‌دهد که از این مبلغ یک میلیارد و نیم بازپرداخت بهره واصل وامهاست و نتیجه‌ای که ازش گرفته میشود این است که در حدود بیشتر از چهار درصد از محل اوراق قرضه نیست و بنده خواستم برای ثبت در صورتمجلس این مطلب را مشروحا" تذکر بدهم که رقم شش درصد بطور کلی وجود ندارد مسئله دیگری که مورد تائید عموم طبقات قرار گرفت وهمه نمایندگان محترم چه در صف اقلیت و چه در لباس اکثریت به آن اعتراف داشتند مسئله انجام خدمات صادقانه‌ای است که دولت جناب اقای هویدا ودولتشان درطول دوران انقلاب به بعد در اجرای منویات و تصمیمات شاهنشاه بزر ما اعلیحضرت همایونی مبذول فرمودند و با توجه به بودجه ایکه ترتیب داده شده (دکتر طالع – شما از طرف خودتان صحبت بفرمائید اقلیت از طرف خودش صحبت کرده) بنده هم از طرف خودم دارم صحبت میکنم اینامیدمیرودکه درآینده‌ای بسیار بسیار نزدیک بدید بسیار باز و روشنی برای این جهش بزرگی که ملت ایران تحت توجه رهبر خردمند خودش انجام داده درپرتو حمایت رهبر بزرگ و خدمتگزاران صادفی چون آقای هویدا وهمکارانشان بتوانند خیلی سریع به مرحله بالا از درجه تمدن و قافله انسانیت برسند که خوشبختانه طلیعه اش بخوبی دیده میشود یکبار دیگر از زحمتی که دادم معذرت میخواهم فقط میخواستم مجلس محترم به این نکته توجه بفرمایند (احسنت).
رئیس – اقای مرتضوی فرمایشی دارید بفرمائید.
مرتضوی – با اجازه مقام ریاست و همکاران محترم بنده وظیفه خود میدانم که به عنوان مسئول کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی از همکاران محترمی‌که عضویت این کمیسیون را بر عهده دارند تشکر بکنم که در طی مدت یک هفته یعنی از بیست و دوم تا بیست و نهم با کمال دقت لایحه بودجه سال ۴۹ کل کشور را که برای بررسی به کمیسیون بودجه ارجاع شده بود صرف وقت نمودند وهمکاران من چه در صف اقلیت و چه در صف اکثریت با یک روح همکاری و باتوجه به مصالح عالیه مملکت لایحه بودجه را مورد بررسی و مداقه قرار دادند بنده باید اذعان کنم که در کمیسیون بودجه همواره از تذکرات و انتقادات ارشادی همکاران اقلیت استفاده کرده امی‌و توانسته‌ایم در ضمن برسی با استفاده از این انتقادات سعی کنیم که مصوبه کمیسیون بودجه بر یک اساس صحیح و مرتبی تنظیم بشود و گزارش آن به مجلس شورای ملی تقدیم بشود نمایندگان محترم ملاحظه فرمودند ناطقینی که در موافقت یا مخالفت بودجه در خلال این چند روز صحبت کردند بطور کلی دریک سطح عالی و بالا مسائل مملکتی را در سطح بودجه مملکت مورد بررسی قرار دادندو نمایندگان محترم که مستمع این مذاکرات، این انتقادات یا مدافعات، در لایحه بودجه بودند ملاحظه فرمودند که بودجه سال ۴۹ کل کشور از یک جهت دارای شاخصیتی است که نمیشود آن را انکار کرد بنده میخواستم عرض کنم که دفتر بودجه تلاش مستمی‌دارد بر اینکه موجبات تدوین بودجه را بر یک اساس بودجه برنامه‌ای که شامل و جامع باشد فراهم کند وبه مجلس شورای ملی تقدیم دارد بطوریکه ملاحظه فرمودیدی پیوستهائی که با لایحه بودجه تقدیم مجلس شورای ملی شده است برای بررسی هر چه بیشتر در ارقام بودجه یک کمک ارزنده است که نمایندگان محترم بتوانند با استفاده از این ضمائم حقایق بودجه را مورد بررسی هر چه بیشتر قرار بدهند نقاط برجسته‌ای که در بودجه امسال به آن توجه داشتیم تلاشی است که دولت از یک طرف در بالا بردن رشد بودجه عمرانی و از طرف دیگر در نقصان هزینه‌ها در سال ۴۹ در بودجه کل کشور بکار برده است جناب اقای نخستوزیر در گزارشی که به مجلس تقدیم داشتند فرمودند که سعی کرده‌ایم رشد هزینه‌ها را در سال جاری نسبت به سال ماقبل که یازده درصد بود به هفت درصد تقلیل بدهیم و امکانات فعالیتهای عمرانی را به ۳۴ درصد افزایش بدهیم واقعا" برای مملکت ما که در مسیر جهش است ملاحظه چنین تلاشها و کوششهائی از لحاظ تنزیل مخارج و افزای برنامه‌های عمرانی از هر جهت قابل تقدیس میباشد حفظ رشد اقتصادی که در سال ۴۹ باز به آن اشاره شده است همچنان که در سالهای گذشته از آن برخوردار بوده‌ایم یک مبشری است بر اینکه توسعه اقتصاد مملکت ما، اساس و پایه اقتصاد مملکت ما بر یک اصول استواری قرار گرفته که ما میتوانیم آنرا یکی از آثار درخشان دوره انقلاب سفید ملت ایران بدانیم همانطور که نماینده محترم جناب آقای سرتیب پور اشاره کردند همکاران محترم ملاحظه فرمودند که در طی هشت سال که از دوره انقلاب میگذرد سطح بودجه از هشت میلیارد تومان به چهل میلیاردتومان افزایش پیدا کرده است و ما وقتی توجه داشته باشمی‌که مفهوم بودجه در این برحه از زمان مطابق بودجه ایکه درگذشته وجود داشته نیست و بودجه عبارت از فعالیت همه جانبه اقتصادی و اجتماعی مملکت است میتوانیم دریابیم که واقعا" کیفیات اقتصادی و اجتماعی ما بامقایسه هشت و چهل پنج برابر افزایش و سرعت گردش پیدا کرده است بنده امیدوار هستم گزارشی را که کمیسیون بودجه بعرض نمایندگانمحترم رسانیده است موردمطالعه قرارداده باشندو وظیفه‌ای راکه کمیسیون در بررسی بودجه درخلال مدتی که این لایحه روزهای متوالی ودر جلسات ده ساعته مورد بررسی بود انجام داده مورد عنایت نمایندگان محترم قرار گرفته باشد.(احسنت)
رئیس – جناب آقای نخست وزیر فرمایشی دارید بفرمائید.
امیرعباس هویدا (نخست وزیر)- جناب آقای رئیس خانمها و آقایان، مثل هر سال مجددا" دولت برای دادن امتحان نهائی سال حاضر ا ست و مدتی است در مجلس شورای ملی، در کمیسیون بودجه و درجلسه علنی سعی میکند به سوالات و موشکافیهای نمایندگان محترم از حزب اکثریت واحزاب اقلیت پاسخهای لازم راتقدیم کند مثل هر سال سوالاتی شد، نکاتی مطرح شد، نظریاتی داده شد اماکمتر راجع به بودجه صحبت شد بلکه بیشتر راجع به مسائل مملکتی صحبت شد واینهم سنت بسیار خوبی است که باید از آن پیروی بکنیم. بنده با عرض تشکر از حوصله نمایندگان محترم که این بودجه از هر سال قطورتر راملاحظه فرمودند بررسی کردندوبقسمتهای از آن ایراد گرفتند. بایدامسال تشکر کنم که سطح نقطها و ایرادات که گرفته شد در یک سطح عالی بودونمایندگان محترم امسال به این اکتفا نکردند که راجع به بعضی از قسمتهای مربوطه به بعضی از بخشهای بودجه اظهار نظر کنند و راجع به ارقامیکه ممکن است ارقام کوچکی باشد خرده گیری کنند بلکه بیشتر راجع به اولویتهای مملکتی و اولویتهای اقتصادی واصولا در مسیرهای بودجه و پیشرفتهای مملکت صحبت فرمودند ودر اینجا معتقدم که وظیفه من است بیلان دولت را که بیلان پیشرفتهای مملکت است به عرض قوه مقننه برسانم و بعد از اظهار نظرهای لازم بتصویب برسد. در اینجا وظیفه خود میدانم پاسخ لازم را بنکاتی که یا درکمیسوین نیا درجلسه علنی مطرح فرمودندعرض کنم: درحدودبیست نفر از آقایان درباره بودجه صحبت فرمودند ولی امسال از خواهران عزیزی که اینجا هستند هیچکی راجع به بودجه نظری ندادند وحتما" دولت دراین قسمت موفق بوده است. وظیفه من در پاسخ سوالات آسان تر شده است زیرا عده‌ای از نمایندگان از دوستان حزبی خودم در فرمایشاتشان پاسخ عده ا ی از نمایندگان احزاب اقلیت را دادند و برای اینکه بیش از حد لازم وقت خانمها و آقایان گرفته نشود من به آن قسمت که پاسخ داده شده چیزی اضافه نمیکنم و مسلما" خانمهاو آقایانمیدانندکه دولت حزبی در بربر مسئولیتی که در برابر حزب خودش دارد خیلی از این مسائل راکه اینجا مطرح شده قبلا مورد شور ومورد رسیدگی کمیسیونهای حزبی یا فراکسیون پارلمانی حزب خودمان قرارداده است پس آنها بسهم خودشان از نظرات مشترک دولت و حزب مطلعند. بودجه امسال هدف‌های معینی داشت که میتوانم آنرا در عبارت (ادامه رشد اقتصادی و مداوم و سریع با حفظ ثبات نسبی قیمت‌ها) خلاصه کنم وخیال میکنم این جمله را در ۵ سالی که من افتخار تقدیم بودجه را به مجلس شورای ملی دارم شنیده‌اید واطمینان دارم درسالهائی نیز که در پیش داریم یکی از هدف‌های دولت ادامه رشد اقتصادی و حفظ نسبی قیمت‌ها خواهد بود (انشاءالله احسنت) موضوع دوم گسترش برنامه‌های رفاه اجتماعی است که ملاحظه فرموده‌اید درعرض این ۵ سال ما همیشه تاکید بیشتری روی برنامه‌های رفاه اجتماعی را در نظر بگیرید ملاحظه خواهید فرمود چنین کاری انجام گرفته است وباید عرض کنم در سالهائی نیز که در پیش داریم به این سیاست ادامه خواهیم داد. قسمت سوم تقویت بنیه دفاعی کشور است بحمدالله در این قسمت همه با هم همفکر هستیم واین سیاست راادامه خواهیم داد تاقوای دفاعی ما به حدی که لازم است برسد ودر سایه آن بتوانیم از هر گونه گزند خارجی مصون باشیم وبه پیشرفت مملکت مان باهمین دو اصلی که قبلا عرض شد ادامه بدهیم. راجع به مسائل و امور عمومی‌عده‌ای از آقایان فرمایشاتی کردند.
امسال بنده بطور کلی راجع به بخشهای مختلف، عرایضی کوتاه خواهم کرد و بعدا" در پاسخ سئوالات به نکاتی که نماندگان محترم فرمودند و در آن قسمت که پاسخ داده نشده عرایضی میکنم مجموع هزینه‌های این بخش یعنی بخش امور عمومی‌در سال ۴۹ بیست و هشت ممیز دو میلیارد ریال است که یک رشد ۹ ردصد را با مقایسه باسال ۱۳۴۸ بدست آورده‌ایم در اینجااحترام واستقلال قوه قضایئیه وجدا بودن مقررات استخدامی‌قضات در نظر گرفته شده یکی از آقایان و کلا در این باب صحبت کردند. ایجاد پانصد خانه انصاف و چهل شورای داور افزایش بیشتر بودجه واعتبارات وزارت دادگستری نسبت به سایر دستگاهها، اشاعه فرهنگ و تمدن ایرانی توسط شبکه تلوزیزیون و سایر امور اجتماعی قسمتی از فعالیتهای دولت در این زمینه است جمع کل هزینه ما در سال ۴۹ از بودجه عادی وعمرانی ۵ /۵۴ میلیون ریال است که درصد افزایش آن ۱۲ دترصد از لحاظ آموزش و پرورش ۶ /۵۴ درصد جمعیت ایران درسطحی پائین تر از ۲۰ سال میباشد پس باید توجه و اهمیت بیشتری به این قسمت بدهیم که داده شده و ۱۵ درصد نسبت به سال قبل افزایش داده شده و اذعان میکنم که باید یک تحول جدیدی در بخش درآمدهای و بودجه‌های آموزش و پرورش بدهیم و نمتوانیم با یک دید قدیمی‌به این مسئله مهم نگاه کنیم روی این اصل برنامه‌هائی تدوین شده که لوایح آن تصویب شده و وزارت آموزش و پرورش مسئولیت دارد در سطوح مختلف این برنامهم‌ها را تفسیر کند مردم خودشان از همه بیشتر به این امر اهمیت میدهند چون آتیه فرزندان آنها و فرزندان این مملکت به این امر متکی است که بعد از اظهار نظر مردم برنامه‌های صحیحی را ما اجرا کنیم مثلا از لحاظ بخش بودجه‌ای آمورش و پرورش و نحوه جدید و دید جدیدی در این باب وزارت علوم که مسئولیت رسیدگی به سیاستهای آموزشی مملکت را باهمکاری وزارت آموزش و پرورش دارد برنامه‌هائی برای سال آینده تنظیم کرده‌اند که امیدوارم نتیجه اش این شود که ما با سرعت بیشتری در این قسمت پیش برویم انقلاب آموزشی وهم آهنگ ساختن برنامه‌های آموزشی نیز نکاتی است که ما اگاه هستیم و دنبال خواهیم کرد. اجرای تدریجی آموزش و پرورش منطقه‌ای همان موضوعی است که جناب آقای ابوذر تذکر دادند و سپردن کار مردم بدست مردم است دنبال چنین سیاستی خواهیم رفت. امور حرفهای تقویت خواهد شد آموزش اطفال لازم التعلیم وهمبستگی این قضیه با امر مبارزه با بیسوادی که تصمیمش گرفته شده بما اجازه خواهد داد در سال۴۹ جهش بزرگتری انجام بدهیم از لحاظ بهداشت ورفاه اجتماعی یعنی سیاست درمانی توسط دولت در اینجا گفته شدکه دولت با سیاستهای جدیدش دیگر سیاست درمانی را تعیین نمیکند بنده نمیدانم چرا اینطور فکر میکنند؟ سیاست را ما تعیین میکنیم ولی مردم در اجرای درمان کمک میکنند. سیاست تلفیقی است که به مردم هم اجازه داده میشود بتوانند در توسعه و پیشرفت این کار همکاری کنند ملاحظه میکنیم کشورهائی که میتوانند درموقع لازم از لحاظ سیاست درمانی قدمهای انقلاب بردارند و حتی بعضی کشورهای توسعه یافته امروز درگیری عجیبی با وضع درمانی دارند.
پس ما باید از اشکالاتی که آنها در وضع درمانی شان دارند پس ما باید از اشکالاتی که آنها در وضع درمانی دارند پس ما باید از اشکالاتی که آنها در وضع درمانی شان دارند درس عبرت بگیریم نمیدانم در این جلسه یاجای دیگر بود که به اطلاع من رسید که این چه وضع است که شما یک راه حل از خودتان در اپورده‌اید؟ بلی مادر همه جا از خودمان راه حل در آورده‌ایم. ماه همه جا نباید راه حلهای غربی را تقلید کنیم. ما غرب زده نیستیم (صحیح است – احسنت) اگر آنها نکات خوبی دارند ملاحظه میکنیم و بررسی میکنیم و بادر نظر گرفتن وضع اجتماعی و جغرافیائی کشورمان آن را عمل میکنیم ولی به این عنوان که در فلان بیمارستان پاریس یا امریکا طرحی را اجرا میکنند مامجبور نیستیم همان طرح را پیروی کنیم و اگر بتوانیم راه حلهای بهتری با صرفه بیشتر باامید بیشتر به آتیه درنظر میگیریم این هم یکی از آن قسمت‌ها است که منظور خواهیم کرد. توسعه برنامه‌ای کنترل مواد غذائی مورد نظر است و مراکزش دراستانها ساخته خواهد شد توسته درمان معتادین و مبارزه با قاچاق مواد مخدر، تکمیل ساختمان و درمانگاهها، ادامه مبارزه با مالاریا (که گمان میکنم یک کار مهمی‌بود که در اینمملکت شروع شده و خیال میکنم باید ادامه پیدا کند) و ادامه خواهد یافت محل مرکز بهداشتی در شهرها ساخته خواهد شد راجع به عمران شهر و ده انجام ساختمانهای بهسازی توسط وزارت آبادانی و مسکن ادامه خواهد داشت کنترل وزارت بهداری برای بهداشت محیط، برنامه‌هائی است که انجام گرفته و خود جنابعالی و آقایان دیگر اگر سری بزنید میبینید که چکارهائی شده است ولی باید باز هم با یک سرعت بیشتری پیش برویم، مثلا اجرای پروژه‌های شهری در زمینه توسعه شهری تهیه نقشه جامع شهرها بدون اینکه این نقشه‌های جامع برای مدت طولانی دست و پای مردم را ببندد و به آنها اجازه ندهد که بتوانند هر چه زودتر ساختمان یا تفکیک زمین را بکنند در این صورت باید عرض کنم اشکالاتی کهمواجه دستگاههای مملکتی بود دراین قسمت در شهر تهران بحمدالله مرتفع شده و بنظرم چند روز پیش در روزنامه‌ها نوشته شد ودراینجا بایدعرض کنم تمام مقرراتی که در بعضی از قسمتهای شهر ما اجازه تفکیک یاساختمان نمی‌داد رفع شده و امیدواریم باهوای خوبی که در پیش داریم در سال نو مردم بتوانند ساختمانهائی راکه علاقه دارند بسازند ودولت هم باسیاست ارشادی خود و با ساختن آپارتمانها که در اختیار عده‌ای دگیر از مردم قرار خواهد گرفت در این راه اقدام عده‌ای دیگر از مردم قرار خواهد گرفت در این راه اقدام خواهدکرد. در این قسمت دولت اهمیت اولویت بیشتری برای دو نوع ساختمان قائل است: یکی ساختمان برای کارگران و یکی برای فرهنگیان این دو موضوع در سال ۴۹ تقویت خواهد شد و برای ساختمان یک کوی مخصوص آپارتمان جهت برادران کارگر لایحه‌ای در مجلس است که با تقاضای دولت تبصره ا ی اضافه خواهدشد که با قیمت نازل یعنی قیمت اسمی، این زمین دراختیار بانک رفاه گذاشته خواهد شد که بتوانند درهمین چند ماه شروع به ساختمان بکنند (عباس میرزائی – بدین مژده گر جان فشانم رو است که این مژده آسایش جان ماست، آفرین بر تو نخست وزیر ایران) راجع به موضوع توسعه ساختمانهای آپارتمان جهت فرهنگیان موضوعا" منظور شده است و امیدوارم بزودی وزارت آموزش و پرورش در این قسمت هم اقدام کند واولین کلنگ این ساخمانها را قبل از خاتمه سال به زمین بزنند و بتوانیم برای این دو گروه و دو طبقه که قدمی‌برداشته باشیم واقعا" دین بزرگی بر گردن تمام افراد این مملکت دارند طوری شده باشند که کمکی برای رفاه آنها انجام بدهیم از لحاظ امور اقتصادی که عده زیادی از آقایان در آن مورد صحبت کردند از محل بودجه عادی و عمرانی ۸ /۹۲ میلیارد ریال افزایش نسبت به سال ۴۸ بوده که اگر رقم درصد بگیریم ۱۴ درصد نماینده رشدی است که سال دیگر بدست خواهیم آورد بر اساس تمام این کارها ملاحظه خواهید فرمود کهاین وضع ادامه خواهدیافت وما پیش خواهیم رفت اینکلیاتی بود درباره بودجه دراینجا میخواهم از فرصت استفاده کنم جواب عده‌ای از نمایندگان محترم راعرض کنم. جناب آقای بهبودی نماینده وسخنگوی حزب مردم درموقعیکه فرمایشاتشان را میفرمودند راجع به طرح مسائل مربوط به بودجه دفاعی ومقایسه آن باکشورهای دیگر وکم بودن آن بیشتر درلباس یک جنگجو صحبت فرمودند واز موارد مربوطبه بودجه دفاعی صحبت کردند بدیهی است بودجه دفاعی برای کشور مابسیار مهم است ولی اگر جناب اقای بهبودی ما دراین بودجه رقممان شبیه ارقام بعضی از کشورهائی که اسم آن رابرده‌اید رقممان را با آن رقم مقایسه میکنید وکم است برای خاطر اینست که بایستی عرض کنم در پشت این اسلحه، این توپها، این تفنگها و طیاره‌ها آن اشخاص نیستندایرانی هستند سرباز ایرانی است پس اگر ایرانی باشد بایک اسلحه کمتری قوا و نیرویش خیلی بیشتر از آنها است (آفرین) پس ملاحظه میفرمائید بااین بودجه وبرنامه‌ای که داریم وضع دفاعی مان خیلی بهتر از دیگران استو بهتر هم خواهد بود به شما بگویم ما تمام این اسلحه رابدست سرباز ایرانی میدهیم مسلما" دراین قسمت خودش میتواند از اسلحه اش آنطور که میتواند استفاده کند و با اسلحه کمتر جواب اسلحه بیشتر را بدهد فرمودید که ۵ سال است که با بودجه مخلص مخالفت میکنید ۵ سال است که با کار این دولت مخالفت میکنید ولی کسی شمارا به دار نیاویخته است بنده به شما قول میدهم اگر باز هم مخالفت کنید هیچکس با شما کار نخواهدداشت این را من به شما قول میدهم مخالفت بفرمائید وضع دموکراسی ایجاب میکند که عده‌ای مخالف وعده‌ای موافق باشند درامور مملکتی ودر آنجائی که سرنوشت مملکت در پیش میآید همه موافقیم (صحیح است) فرمودید که چرا بنده راجع به سیاست خارجی نکاتی درحزب گفتم ودراینجا نگفتم بنده خیال میکنم اگر به عرایض من هم درحزب وهم اینجا نگاه عمیق تری انداخته بودید متوجه می‌شدید که جملاتی هست که آدم با حرارت به سمت نخست وزیر نمیتواند اداکند اینجا وقتی عرایضی میکنم و به سمت نخست وزیر رد ساحت مقدس مجلس شورای ملی صحبت میکنم جملات وعرایضم جنبه دیگری دارد ولی درحزب به سمت رئیس دفتر سیاسی رئیس هئیت مرکزی حزب میتوانم با جملات دیگر ازدید حزبی صحبت بکنم فرقش این است، بیشتر نیست (صحیح است) فرمودید کا گاهی آدم رادیوهای بیگانه راگوش میدهد، چه مانعی دارد؟ رادیو بیگانه چه اهمیتی دارد؟ رادیو بیگانه فقط میتواند در قلوب کسانی موثر باشد که فضیلت ایرانی را ندارند گوش دادن بد نیست ما بهمه حرفا به سمت رئیس دولت گوش میدهیم ولی از همه حرفها که پیروی نمیکنیم پس ملاحظه میرمائید کار بسیار اساسی است دریک نکته‌ای بنده با شما موافقم درباره حیثیت و شرافت صرفه جوئی نمیشودکرد ماهم صرفه جوئی نمیکنیم شما هم صرفه جوئی نمی‌کنید اطمینان داشته باشید دراین قسمت با هم همفکریم حیثیت و شرافت رانمی‌شود تقسیم کرد اینها با هم توام هستند و هر فردی که افتخار اسم ایرانی بودن را دارد با ما همفکر است (صحیح است) راخجع به حرفها یا اظهارات یک رادیو بیگانه اظهار ناراحتی کرده بودید بنده خیال میکنم بد ینست که اگر گاهی آن رادیو بیگانه را گوش بدهید و بخندید و تفریح کنید اما ناراحت نشوید. ما بتاتر میرویم که حرفهای مسخره‌ای راگوش بدهیم و بخندیم تاتر مفت که بهتر استیک کس دیگر هم پولش را میدهد از اینبهتر چه میخواهید این نکاتی بود که راجع بفرمایش جنابعالی عرض کردم جناب آقای سعید وزیری راجع به مسائل بودجه‌ای جواب عده‌ای دیگر از آقایان را دادند از الطافشان نسبت به دولت وبخصوص رئیس دولت تشکر میکنم و بطور صحیح قسمتی از این بودجه را حلاجی کردند و من خیال میکنم پاسخ عده‌ای از آقایان رادادند، جناب آقای پزشکپور در فرمایشاتشان امسال بیشتر روی ارقام بودجه رفتند بنده در اینجا نمیخواهم راجع به ارقام زیاد صحبت کنم چون دراین صفحه آدم ارقام دست راست رامیخواند یک چیز میبیندارقام دست چپ صفحه را میخواند چیز دیگری میبیند باید هر دو تا را با هم تلفیق کنید اگر این دوصفحه را با هم تلفیق کنید رقم صحیح بدست می‌آورید فرمودید که یک مقدار از موسسات بازرگانی دولت از شمول نظارت دولت خارج است عرض میکنم که آنجائی میگوئید کار مردم را بدست مردم بدهید و یکجا میگوئید هر کجا کار هست دولت نظارت بکند بنده خیال میکنم مهم نیست که کی نظارت بکند مهم این است که نظارت بود نباید اکتفا بکنیم که یک مامور دولت در یک دستگاه باشد ونظارت کند باید بیلان توسط یک دستگاه متخصص رسیدگی بشود آن وقتی است که ما میتوانیم ارقام رابیاوریم خدمتتان ودر اینجا موشکافی میشود و ملاحظه کنید که نظارت هست یانیست اینکار راباید انجام بدهیم فرمودید که با ایرادات سال قبل افزایش هزینه اداری دارم؛ ساختمان، تجهیزات و ماشین آلات و کالاهای مصرفی بنده خیال میکردم امسال جناب آقای پزشکپور تشریف میاورند اینجا و به دولت تبریک میگویند اینها درصدهایش پائین آمده است در این قسمت از لحاظ تجملی بنده نمیدانم، میدانید ما چی میفهمیم از کلمه تجملی؟ اگر خیال کنیم که تجملی یعنی زیبائی بنده بایستی عرض کنم که با از بین بردن زیبائی مخالفم (صحیح است) ماکه ملتی هستیم که میگوئیم (هنر نزد ایرانیان است و بس) اگر در یک ملحی بتوانید با استفاده از ذوق وسلیقه زبائی اجاد کنید چه در یک دفتر اداره چه در یک پارک شهر، چه در یک ساختمان بنده خیال میکنم کارخوبی کرده‌ایم ما که نمیخواهیم درمنزلمان، دستگاههایمان را با خشت بسازیم، خشت یک جنس ایرانی نبود، بلکه آنرا وارد ایران کردندو وظیفه این نسل است که این خشت رااز این مملکت دور بریزد (آفرین) و شما که میفرمائید مخارجی که از لحاظ اداری میکنیم باید به یک درصد معقولی برسد بنده باشما موافقم (پزشکپور – نظر همین بود) خیلی ممنون هستم، گاهی موضوع تجمل پی نیست، موضوع تحمل است ومسلما" بسیار مهم هم هست بخصوص برای دولت پس در این قسمت بایستی عرض کنم همانطوریکه فرمودید ما این کار را انجام خواهیم داد راجع به گسترش کادر دادگستری فرمایشاتی کردید که بسیار مهم است و ما در نظرداریم و درسالهائیکه درپیش است (اگر درصد بودجه ه ارا ملاحظه بفرمائید) این درصد بودجه‌های سال به سال اضافه خواهد شد و یک روزی به تکامل بهتری خواهیم رسید راجع به امور استخدامی‌و اداری و انقلاب اداری وتعداد پرسنل ومسائلی از این قبیل صحبت کردید جناب آقای پزشکپور مملکت ما نمیتواند بخودش اجازه بدهد خون جدید و ارد عروق دستگاههای ادرایش نشوند بیست و چند سال پیش اینکار راکردیم وامروز از آن پشیمانیم برای اینکه در یک سطوح ادرای ماآن اشخاصی راکه بهشان احتیاج هست نداریم اگر ماامروز جلوی این جریان خون جدید را ببندیم مدیران فردا را از کجا بیاوریم؟ جوانهای مملکت، آیته این مملکت هستند خود شما که به این جوانها اعتقاد دارید وظیفه ما اینست که درعمل بتوانیم آنها را طوری تربیت کنیم که مدیرانی بهتر از من باشندو کلای بهتر از شما باشند این کاری است که ما باید با هم انجام بدهیم (احسنت) راجع به جوانهای این مملکت صحبت کردید ما همیشه آنها را از دید سن امروز مان نگاه میکنیم این کار غلطی است باید برگردیم به عقب هنوز خیلی سخت نیست که برگردیم به عقب هنوز خیلی پا به سن نگذاشته‌ایم هنوز میتوانیم چشمان خود راببندیم یک خرده به گذشته نگاه کنیم، ملاحظه میفرمائید که همان حرارتی که جوانهای امروز دارند بیست و چند سال پیش ۳۰ سال پیش خود جنابعالی هم داشتید و خودتان هم با آن حرارت و مثل آنها بودید (پزشکپور – البته ۳۰ سال پیش من پنج سالم بود) (خنده نمایندگان) به هر صورت بنده خیال میکنم باید در این قسمت قبول کنیم که واقعا" اقداماتی شده ولی انقلاب اداری انقلابی نیست که ما فکر کنیم شب بخوابیم و فردا اوضاع تغییر کند در این قسمت زمان میخواهد، وقت میخواهد وموفق خواهیم شد، دراین قسمت باید عرض کنم که شورای انقلاب باهمکاری دستگاههاب دولتی بزودی لایحه‌ای تقدیم میکند راجع به اداره ثبت امانه به این قصد که دگرگونی در ثبت ایجاد بکند و کارها مشکل بوشد بر عکس دگر گونی درثبت ایجاد میکنیم که کارها سهل بشود واین قوانینی که در گذشته تدوین شده بود در ۲۰ سال پیش، سی سال پیش ومتکی براین بود که مردم تقلب میکنند ما باید اینرا تغییر بدهیم و بگوئیم که مردم درست هستند و عده‌ای هستند که متقلب هستند. اینجاست که نباید موانعی در برابر کارهای مردم ایجاد بشود و این کاریست که انجام خواهد گرفت و امیدوارم باامعان نظر قوه مقننه به نحو بهتری انجام بپذیرد. آقای دادفر در قسمتی از فرمایشاتشان پاسخی به جناب آقای عامل دادند که قسمت اعظم جواب ایشان داده شد و جوابهائیکه به ایشان داده شده است دولت آنها را تائیدمیکند و کارمن سهلتر میشود مسلما" درمورد واگذاری کار مردم به مردم درموقعی که به پاسخ فرمایشات آقای ابوذر برسیم عرایضی خواهم کرد زیرا این موضوع مهمی‌است و اطمینان داشته باشید مورد نظر دولت هست و سعی میکنیم که دراین کار کمک بگیریم. افزایش مالیات همانطور که فرموردید ناشی از افزایش قدرت است یعنی ما مالیات جدید ی نیاوردیم ولی چون مردم بیشتر مصرف میکنندمالیات بالا میرود یعنی درآمد دولت بیشتر میشود و آنروزی که مردم مقدار کمتری قند و شکر مصرف می‌کردند درآمد ما کمتر بود سال به سال که این مصرف بالا برود درامد ماهم بیشتر خواهد بود امسال دولت سعی کرده که تحمیل جدیدی بر مردم نکند چون واقعا" می‌توانستیم بودجه جدیدی خدمتتان بیاوریم بدون تحمیل اضافی. جناب آقای طباطبائی مثل همیشه باحوصله وعلاقه فرمایشاتی کردند و گاهی فرمایشات ایشان ضرب المثل میشود جمله‌ای گفتند که یادداشت کردم وبسیار زیباست فرمودند (آئین دادرسی مدنی و آئین دادرسی جزائی مثل دو سنگ بزرگ روی سینه دادگستری قرار گرفته)(صحیح است) خوب خیال میکنم ایشان که سابقه ممتدی در دادگستری دارند چرا خودشان که آنجا تشریف داشتند نتوانستنداین دو سنگ را بردارند من به ایشان پیشنهاد میکنم که به ما شخصا کمک کنید تاما سعی کنیم این سنگ‌ها را برداریم و واقعا" این کار را با همکاری تمام قضات انجام بدهیم تمام این کارها را تنها نبایستی از دولت بخواهید همکاری نمایندگان ملجسین و احزاب ممکن است به ما کمک کندتا ما چنین کاری را انجام بدهیم خواهش میکنم دراین مورد پیشنهاد بفرمائید خیلی ممنون خواهم شد مسلما" در فرمایشات ایشان صداقت خاصی وجوددارد و سخنان ایشان از صداقت خاصی در کلیات برخوردار است که بحق شنیدن چنین کلیاتی برای منهم آموزنده است هر انسانی در برابر وقایع همیشه یک نظری دارد اگر چه ممکن است که نظر مخالف داشته باشد ولی آن نظر وقتی که با صداقت توام باشد همیشه به آن احترام میگذارند (احسنت) جناب آقای فروهر که تخصص زیادی در قسمت اقتصادی دارندو راجع به وبدجه حتما" اطلاعات زیادی دارند راجع به تاریخچه اش اینجا مطالبی گفتند ونقش ارشادی دولت را در بعضی از رشته‌ها رشون کردند که صحیح است و دنبال خواهیم کرد و درباره کارآئی دستگاههای وصولی، راجع به کانون اصلاح بزهکاران تمام اینها تمام این فرمایشات و نظریاتی که آقایان دادید چه از حزب ایران نوین، چه از حزب مردم و یاحزب پان ایرانیست دریک کمیسوین سه نفری بررسی و تدوین و تلخیص خواهد شد و دولت روی آن اقدام خواهدکرد (احسنت) جنا ب آقای ابوذر خیلی مفصل صحبت کردند خوب بود، منظم هم تدارک شده بود بنده در اواسط فرمایشاتشان خیال کردم این رساله دکتری ایشان است که تهی ه کرده‌اند بعد از سابقه ممتدی که درشهرداری دارند و موقعیکه خودشان در راس امور شهرداری بودند فکر کرده بودند حالا که این دولت بعد از ۵ سال توانسته است کارهائی انجام بدهد تزشان را به این دولت دادند فهرستهائی دارند ودولت هم مسلما" از این تز استفادهخواهدکرد البته نکات بسیار جالبی درآن هست و ما خواهیم توانست با کمک شما کارهائی به موقتع خود انجام بدهیم سوالهائی فرموده بودندکه برای گوشت ما چه برنامه‌ای داریم؟ بنده خیال میکنم بهترین برنامه اینست که مردم گوشت بیشتری بخورند روی این اصل است که باید تمام اینکارها را از دید مردم ببینیم یعنیتامین رفاه و بالابردن سطح زندگی مردم و برخوردار بودن از یک گون هزندگی مرفه ترین، فرمودندکار مردم را به مردم بسپارید بنده باایشان موافقم واین واقعا"سیاستی است که باید دنبال کرد اماهر وقت کارها به مردم سپرده میشود یک اشکالات کوچکی هم در کار پیدا میشود چند رروز پیش یکی از همین اشکالات گریبانگیر مابود ولی همانطوریکه یکی از وکلای محترم فرمودند باید دولت نظارت خود را از دست ندهد بنظرم آقای فرهادپور که دراین قسمت تکیه کردند وواقعا" نباید فکر کنیم روی انست که اگر یک کاری بطور صحیح پیش نرفت بگوئیم سپردن کار مردم بدست مردم صحیح نیست الان ما باید یاد بگیریم اگر کار بدی شد سعی کنیم کار بد انجام نگیرد راجع به موضوع بهداری نکاتی فرمودند که بنده خیال میکنم پاسخش راقبلا داده‌ام ما فعالیتهای بهداشتی وبهداریمان راتوسعه خواهیم داد ولی طبق یک اسلوبهای جدیدی که به ما امکان میدهد که سرعت بیشتری داشته باشیم نبایستی گله کرد که چرا ما بیمارستانهایمان راتحویل شیر وخورشید میدهیم، شیر وخورشیدثابت کرده کهبطور صحیح دراین قسمت عمل میکنددولت یکی از فعالیتهایش را که بشیر و خورشید میدهدروی اصل اطیمنانی است که به شیر وخورشید دارد و مسلما" این فعالیت را برای این بهشیر و خورشیدمیدهد چون میداند شیر وخورشید هم یک بازوی بسیار قوی این مملکت است ما این فعالیت را به انها میدهیم که بتوانیم درفعالیتهای دیگر بیشتر رخنه کنیم این یک همکاری بسیار خوبی است دانشگاهها بیمارستان خواهند داشت، بخشهای خصوصی هم بیمارستان خواهند داشت مسلما"وزارت بهداری هم در بعضی سطوح بایستی بیمارستان داشتهباشد واین کار باعث خواهدشد که تعداد تختهای ابیمارستانی درمملکت با یک سرعت بیشتری افزایش پیدا کند چرا با آن مخالف باشیم؟ راجع به گرانی بیمارستانها ودارو و کنترل موادغذائی صحبتهائی فرمودد، راجع به گرانی دارو بایستی از ایشان استدعاکم این قسمت را رسیدگی کنند ممکن است دارو گران باشد ولی در مملکت ایران دارو از اغلب کشورهاهیدنیا ارزانتر است حتی از کشورهای مبدا و من استدعا میکنم شخصا به این امور رسیدگی بکنند ماارقام واطلاعاتی داریم کهمسلما" برای ایشان مفیدخواهد بود صحبتهائی اینجا کردند که اغلبش هم مربوط به تهران است من پیشنهاد میکنم کهدر دوره دیگر ایشان به سمت نماینده انجمن شهر تهران انتخاب بشوند که موضوع راحل کنند میفرمایندکه عوارض بیشتری گرفته بشود جناب اقای ابوذر به این آسانی نفرمائید کهعوارض بیشتری گرفته بشود بنده خیال میکنم موکلین شما اگر شندیه باشندکه وکیلشان چنین چیزی گفته است ناراضی میشوندوری این اصل خواهش می‌کم دوستان مطبوعاتی یادداشت نکنند ومنهم حرفی نمی‌زنم آقای روحانی مسائلی فرمودند بیشتر مربوط به منطقه خودشان و به کارهائیکه شده و کارهائیکه هنوز دارند ایشان هم همیشه منصفانه صحبت میکنند و همچنین به نکات فرمایشات آقای ابوذهر هم اشاره کردند باید عرض کنم که مسأله این شهرهای جدید ساختمان شده در منطقه زلزله شده وضع اشکال بازارهایش است که خیال میکنم دستگاههای دولتی با همکاری ایشان یک راهحلی برایش پیدا کنند جناب آقای پرفسور فرهمند تمام فرمایشاتشان درباره وزارت بهداری بود و آقای میرعلا پاسخ لازمی به ایشان دادند و بایستی عرض کنم که ایشان یک پزشک حاذق چشم هستند و مسلماً خوب میدانند که چطور به کارها نگاه کنند و این یک وظیفه صحیحی است بنده هم از ایشان متشکرم چون پزشک چشم هستند این نکته را بایستی عرض کنم کسی که بیماری خطای حس باصره دارد و رنگ‌ها را عوضی میبیند هیچوقت مرض خودش را حس نمیکند چون وقتی رنگی را نشان میدهیم و سبز میگوییم، سبز میگوید، آبی میگوییم، آبی میگوید ولی هیچ وقت رنگ‌هایی را که ما میبینیم او نمیبیند تنها عرضی که دارم این است که ایشان نکاتی را دیده‌اند اسمش را میبرند ولی آن رنگ‌هایی را که ما میبینیم و با اکثریت میبیند و حتی در حزب خودشان میبیند فرق میکند جناب آقای فرهمند آن کارها انجام شده اگر به خودم اجازه دادم که این حرفها را به ایشان بگویم به خاطر این است که دوستی ما و ایشان میرسد به همین زمانی که آقای پزشکپور پنج سال داشتند لذا میتوانم با ایشان صحبت‌هایی از این قبیل بکنم و استدعا کنم که ضمناً در این قسمت‌ها یک خرده راجع به دولتی که‌دوست خودش هست منصفتر باشد و آن نکاتی را که ایشان گفتند ما خواهیم توانست انجام بدهیم یا انجام دده‌ایم که مطلع نیستند راجع به ناتوانی وضع مبارزه با سل راجع به ملی شدن آب‌ها و کارخانه‌جات که مواد مضره‌ای دارد مقرراتی هست و بایستی عرض کنم که اینها همه انجام میگیرد. از جناب آقای دکتر عاملی باید تشکر کنم ایشان نطق بسیار آموزنده‌ای فرمودند در سطح فلسفه سیاست صحبت فرمودند و این فلسفه سیاست هر چند که من با آن موافق نیستم ولی مذاکرات را به یک حد عالی سیاسی در آوردند که من از ایشان تشکر میکنم و امیدوارم هر سال نظریات و تصادم این نظریات و صحبت‌هایی که میکنیم در حدود عالی باشد که بینهایت برای این مملکت مفید است (دکتر عاملی- سپاسگزارم ولی دو سه نکته است که باید عرض کنم در مورد فلسفه بودجه برنامه‌ای صحبت‌های کلی شد که ارقام ثبت شده برنامه‌ای برای چیست؟ و این که مذاکرات و صحبت‌ها برای تهیه و تنظیم بودجه در اطاق دربسته انجام میشود و این که متخصصین آرمان‌ها را به وجود نیاوردند بنده این را قبول دارم و باید خدمت‌شان عرض کنم که بودجه را که بنده نمیتوانم در خیابان بنویسم بودجه را در یک اطاق مینویسند در هم گذاشته‌اند که بسته باشد میفرمایید این به آن معنی است که ما با مردم تماس نداریم صحیح نیست در مورد آرمان‌ها، ارمان‌ها را به هیچ‌وجه متخصصین تعیین نمیکنند جناب آقای عاملی اگر شما معتقد هستید که ما باید راجع به امور نظرات خصوصی تمام افراد را در نظر بگیریم این صحیح نیست مسئولیت با دولت است دولت تصمیم میگیرد و فراموش نکنید که ما رهبری داریم که از او الهام میگیریم نظریاتی هست خیال نکنید که دولتی یاغی داریم که بنشیند توی اطاق و یک چیزی بگوید و آن یکی هم چیز دیگری بگوید و این نظریات با هم تلفیق نمیشود مسلماً گفت و شنود در کارهای مملکتی لازم است و در کارهای مملکتی میباید همه اجازه داشته باشند حرف بزنند و اظهارنظر کنند ما همه را گوش میدهیم ولی آن کسی که مسئول است تصمیم میگیرد فرقش این است پس در این قسمت اطیمنان داشته باشید. میفرمایید چرا ارقام را نیاوریم؟ پس بودجه چیست؟ بنده نمیفهمم وقتی در سالهای سابق بودجه‌ها صفحه‌ای را مینوشتند ایراد میگرفتید و حالا که هزار صفحه‌ای مینویسند باز ایراد میگیرید و سال دیگر که ۱۵۰۰ صفحه خواهد شد باز هم ایراد خواهید گرفت شما ایراد میگیرید مانعی ندارد تا اکثریت قابل ملاحظه‌ای در مجلس هست و امیدوارم تا سالهای دراز این اکثریت باشد ما از انتقادات صحیح شما پند میگیریم و سال بعد بودجه بهتری میآوریم شما نتقاد کنید ما باز هم بودجه را بهتر میکنیم و امیدواریم ما و شما بتوانیم این مسیر را طی کنیم تا این که سن جناب آقای پزشکپور هم به سن بنده برسد راجع به صنایع نظامی و سیاست ملی نکاتی فرمودید باز هم تکرار میکنم به فلسفه و اظهار فلسفه احترام میگذارم ولی جناب عاملی در دو جا من و شما در دو سطح مختلف هستیم راجع به تاریخ و جبر تاریخ صحبت کردید راجع به مسیر تاریخ صحبت کردید راجع به مسیل صحبت کردید و گفتید که ممکن است مسیل‌ها را بخورند مسیل‌خور هست تاریخ‌خور هم هست اطمینان داشته باشید ولی جناب عاملی آنجا که میگویید جبر تاریخ است که ما را به جلو میکشد و به حرکت میاندازد بنده موافق نیستم تاریخ را انسان‌ها درست میکنند و تاریخ به آن جهتی میرود که انسان‌ها میخواهند (صحیح است) و این فرق اساسی است بین من و شما (دکتر عاملی - بنده هیچ در مورد جبر تاریخ صحبت نکردم چون به این موضوع معتقد نیستم) خوب الحمدالله چون به هم نزدیک‌تر شدیم بنده میگویم تاریخ مسیری ندارد که آن مسیر را اختیار کند و ما در آن مسیر باشیم این انسان‌ها هستند که میتوانند جهت تاریخ را عوض کنند و باید عرض کنم که علم تاریخ به آن معنی که سازنده وقایع آینده باشد وجود ندارد تاریخ مثل یک درسی است که در برابر یک واقعه چه اقداماتی در یک موقع شده و چه نتیجه‌ای گرفته‌اند مثبت یا منفی و ما از آن اطلاعاتی به دست میآوریم ولی هیچ وقت در تاریخ هیچ واقعه‌ای شبیه واقعه دیگر نخواهد بود این مکتبی به نام دترمی نیست که جنابعالی معتقد به مکتب هستید (دکتر عاملی تهرانی - بنده به چنین مکتبی اصلاً معتقد نیستم و متأسفم که چنین اندیشه‌ای از بیانات من در ذهن جنابعالی پیدا شده) یک روز با هم در خارج مینشینیم و صحبت میکنیم این چیزی است که بنده متوجه شدم در هر صورت هر فلسفه‌ای برای خودش صحیح است و ما هم در حزبمان اعتقاد به یک فلسفه‌ای داریم و آن این است که انسان‌ها تاریخ را درست میکنند و در مملکت ما ثابت شده و مردم مملکت ما توانسته‌اند ثابت کنند که این انسان‌ها هستند که سمت تاریخ را تغییر میدهند و اطمینان دارم که مردم این مملکت سمت تاریخشان را تغییر میدهند. فرمودید که ما در امور معاش نباید عاشق باشیم نه در امور دیگر مسلماً آدم یا عاشق است یا عاقل است هر دو با هم نمیتواند باشد من خیال میکنم که در بعضی از امور عشق جاودانی لازم است و در بعضی از امور هم عقل و سیاست، صحیح آن است که هر دو را تلفیق کنیم گاهی عشق یک حادثه است یا معمولاً سرچشمهاش مجهول است و نتیجهاش هم گاهی مجهول است ولی عقل چیزی است که از یک چیز صحیح سرچشمه میگیرد و به یک نتیجه صحیح میرسد اگر من به شما میگویم که عاشق افکارم نیستم به این معنی نیست که من هم عاشق نشده‌ام (خنده نمایندگان) چه بسا، چون سنم بیشتر است در این قسمت اطلاعات بیشتری داشته باشم ولی میگوییم عاشق افکارمان نیستیم برای این که اگر کسی امروز یا فراد بیاید و بگوید من ۵۰ سال دارم با ۳۵ سال دارم و افکارم از ۲۰ سال پیش تا حالا عوض نشده من بسیار برای او متأسفم افکار انسان عوض میشود فکر جدید میآید تئوری‌های علمی غلط میرود تا به یک تئوری صحیحی برسد اگر نگاهی به تاریخ علوم بکنید میبینید که خیلی چیزها فرق کرده پس نمیتوانیم بگوییم که افکارمان عوض نمیشود آدم احساساتش به مملکتش عوض نمیشود این درست است ولی اگر ما اعلام میکنیم که عاشق افکارمان نیستیم و دولت عاشق افکارش نیست اگر خود جنابعالی یا یک نفر از افراد اقلیت یا اکثریت پیشنهاد بهتری بکنید منطق حکم میکند آن را قبول کنیم و بگوییم چون بنده فلان فکر را دارم پس این فکر را قبول نمیکنم اگر جنابعالی با این فکر مخالف هستید مانعی ندارد هر دو ما مسلماً عاشق ایران هستیم در این شک و تردیدی نیست و میدانم که با این وظایفی که شما در سطح اقداماتتان انجام میدهید ما هم انجام میدهیم و به یک نتایجی مثبتی میرسیم در مورد برنامه تنظیم خانواده هر سال درباره آن صحبت فرموده‌اید جنابعالی صحیح است یا فکر ما این را بگذارید به قضاوت تاریخ ولی ما از تنظیم خانواده چه میفهمیم؟ باید عرض کنم اگر شما میترسید یک روزی یک عده‌ای در یک جایی چون تعدادشان بیشتر است به فکر این بیفتند که بیایند کویرلوت را بگیرند، آن عده دیگر ایرانی که آنجا نشستهان مگر بیکار نشسته‌اند که بگذارند آنها بیایند شما اگر به یاد مغول میافتید آن وقت نه من در دنیا بودم نه شما نه آقای پزشکپور مال زمان گذشته است آن زمان ما به طرف قهقرا میرفتیم ما امروز به طرف توسعه و پیشرفت و تقویت داریم میرویم امروز دنیایی نیست که هرکس هر چه دلش بخواهد انجام بدهد این کلمه ژئوپلیتیک که خدا رحمتش کند آقای اسوالد اشپینگل در کتاب سقوط غرب در ذهن همه ما گذاشت بنده هم این کلمات را وقتی که تحصیل میکردم خیلی به کار میبردم همان طور که گفتم افکار عوض میشود ما امروز در دنیایی صحبت میکنیم که عده کمتری ممکن است امکان ارتش بیشتری داشته باشند که جلوی هر چیزی را بگیرند ما هم در آن ردیف هستیم (خواجه نوری- عملاً ثابت شده) نمیگوییم جمعیت ایران که بشود جناب آقای عاملی برای یک دفعه حضورتان روشن کنم ما میگوییم جمعیت ایران باید تنظیم شود (صحیح است) باید تنظیم شود تا خانواده ایرانی از یک رفاه بیشتری استفاده کنند (صحیح است) ما زحمت کشیدیم با کمک شما و همه افراد در این مملکت تا وضع رفاه مردم به این حد رسید نمیتوانیم اجازه بدهیم که این رفاه کم بشود باید کاری کنیم که روزبه‌روز این رفاه بیشتر بشود بنده هم مانعی نمیبینم در مملکت ما میتواند ۵۰ میلیون ۶۰ میلیون ۷۰ میلیون ۱۰۰ میلیوم آدم زندگی کند ولی در چه زمانی زمانش را فکر کنید ما مخالف نیستیم خیر من از فرمایشات شما این طور فهمیدم، چون امروز هرچه میگویم شما میگویید خیر این طور نگفتم این است که یک خرده با احتیاط میگویم از فرمایشات جنابعالی این طور فهمیدم خانم تربیت در بین فرمایشات شما البته کار بدی کردند که فرمایش شما را قطع کردند ولی نکته‌ای را گفتند خیلی معذرت میخواهم زن ایرانی فقط وظیفهاش این نیست که به چه داشته باشد، خودمان در انقلابمان قبول کردیم که زن ایرانی هم‌دوش مرد ایرانی باشد و در تمام فعالیتهای اجتماعی این مملکت خدمت کند و امروز در فعالیت نظامی هم خدمت میکند پس اگر بایستی مادر فرزندان این مملکت هم باشد باید فعال هم باشد باید سلام هم باشد و بایستی بچه‌های سالمی تربیت کند به چه ایرانی، جوان ایرانی باید قوی، نیرومند، سالم باشد یکی از این جوانها ارزش بیشتری دارد تا تعداد زیادی به چه که نتوانیم آنها را تربیت کنیم ما میگوییم گروه‌های سنیمان را باید تنظیم بکنیم میگوییم گروه‌های سنی باید درست باشد این موضوعی است که مطرح کردیم اگر نه می‌گفتیم که جمعیت ایران از ۲۷ میلیون به ۱۰ میلیون برسد، ما میگوییم جمعیت ایران باید به طرف بالا برود چون برای پیشرفت این مملکت بازوی جوانان این مملکت را لازم داریم باید تعداد بیشتری داشته باشیم شما جناب آقای عاملی یک نگاهی به امسال و سال دیگر کنید بروید ۲۵ سال دیگر را ببینید بروید به سال ۱۳۷۰ و هفتاد و پنج یک نگاهی به ایران آن سال بکنید مسلماً بنده آن روز متقاعد خواهم بود جنابعالی همچون ممکن است سنتان به من نزدیک باشد متقاعد خواهید بود ولی جناب آقای پزشکپور حتی جوان خواهند ماند ما به بازوی جوان بیشتر و قوه فعال بیشتر احتیاج داریم چون سطح اشتغال‌مان بالا خواهد رفت روزی خواهد بود که ایران یک مملکت صنعتی باشد ایران یک مملکتی است که مردمش کشاورزی عظیمی دارند ولی بازارهای کشاورزی خیلی کم خواهد بود این مسائلی است که مربوط به آینده است و راجع به آنها ما فکر کرده‌ایم شما فکر میکنید دولت شما این دولت تنها با یک برنامه سال به سال پیش نمیرود این یک خلاصه یک برنامه ۲۵ساله است که دولت بررسی کرده ارقامش را دارد این را میدانیم چیست اگر این برنامه را به شما نشان بدهم باز هم به ما خواهید گفت که بلندپروازی میکنید ما و شما ۲۵ سال دیگر میبینیم یک عده معتقدند که ما بلندپروازی کرده‌ایم یا یک عده معتقد هستند که نکرده‌ایم در هر صورت باید به طور صریح عرض کنم که ما هیچ گونه نظری راجع به رشد جمعیت‌مان نداریم ولی چه رشدی؟ چه موقعی؟ این برای ما مهم است جناب آقای عاملی بچه‌ها و پسرها و دختران این کشور که الان ۲۰ سال‌شان است اینها همسن این انقلاب تکنولوژی و علمی دنیا هستند وظیفه ما در برابر اینها خیلی سنگین است ما میخواهیم کشورمان طوری توسعه پیدا کند که ما در ردیف کشورهای توسعه یافته ۲۰ سال دیگر باشیم نه این که باز هم کشوری باشیم که سر و کارمان با گاوآهن باشد که نه من و نه شما قبول داریم ما باید کشوری باشیم که بتوانیم از جدیدترین تکنولوژی دنیا استفاده بکنیم این جوانان ما در یک دنیایی زندگی میکنند که یک تغییر ماهوی دارد انجام میگیرد یک تغییر عمقی باید آماده بکنیم باید سرمایهگذاری لازم را بکنیم اگر در برنامه چهارم، جناب دکتر عاملی ما رشد دانشگاهها و مؤسسات عالی علمی را منظور کرده بودیم که در ۵ سال برنامه چهارم عملی شود اینک به رقمی میرسیم که در دانشگاه‌های داخلی و مؤسسات عالی علمی به جای این که ۵۸۰۰۰ دانشجو داشته باشیم در سال دوم یعنی در وسط سال دوم در مهر ماهش این عده به رقم ۶۰ هزار رسیده یعنی هدفی که برای ۵ سال داشتیم به این هدف در یک سال رسیدیم الان فکر نکنید ما امروز دست روی دست خواهیم گذاشت که ۴ سال و نیم کاری برای مؤسسات عالی و دانشگاهها نشود مسلماً نه، این هدفی است که یک روز بلندپروازی در آن بود و امروز ثابت شده که ملت ایران دولت شما توانسته بیشتر از هدفش قدم بردارد از انقلاب شاهنشاه الهام گرفته و توانسته با سرعت بیشتری پیش برود این کار خوبی است کار صحیحی است در قسمتهای دیگر هم همین طور خواهد بود پس ما در برابر این نوع کار در برابر این طبقه جوان مسئولیت سنگینی داریم در عرض این بیست سال انقلاب علمی انقلاب تکنولوژی سرعت پیشرفت افکار از سه قرن گذشته بیشتر بود فراموش نکنید نمیتوانیم دیگر با ابزرا گذشته این مسائل را حل کنیم (کاملاً صحیح است) نمیتوانیم امروز با چرتکه حساب کنیم باید با ماشین‌های الکترونیکی حساب بکنیم مسلماً ممکن است بگویید که این تجملی است دستگاهها تجمل خواهدی دارند ولی اگر یک دستگاه الکترونیکی نباشد وزیر دارایی چطور لیست‌های حقوق را بنویسد یادتان رفته است که در گذشته حقوق افراد را چند ماه بعد میدادند حالا دولتی دارید که از روز دهم اسفند حقوق و مزایا و پاداش‌های امسال را میپردازد (فرهادپور - خزانه پول دارد) این نشانه آن است که هم خزانه پول دارد و هم دستگاهی هست که میتواند آن را با سرعت در اختیار مردم بگذارد پس باید این ابزار وجود داشته باشد و ما با این ابزار جدید کار بکنیم تا بتوانیم با این سرعت پیش برویم راجع به معلم و راجع به آموزش فرمایشی کردند بنده چون در این کریدورها راجع به مرحله دوم قانون استخدام و طرح طبقهبندی مشاغل و آموزش و پرورش و معلمین و آموزگاران صحبت‌هایی شد راجع به این گروه‌ها که دولت آمده روی دیپلم متکی شده باید عرض کنم این طور نیست بنده از پشت این تریبون اعلام میکنم در مرحله دوم قانون استخدام طرح طبقهبندی مشاغال چنان تنظیم خواهد شد که معلمین و دبیران بدون آن که مجبور باشند شغل خود را تغییر دهند در صورت‌حسن انجام‌وظیفه از گروهی به گروه بالاتر ارتقای پیدا میکنند و ضوابط این ارتقا براساس تجربه در کار تدریس و اخذ مدارک تحصیلی بالاتر در رشته‌های تخصصی با دیدن دوره‌های آموزشی خاص یا انجام دادن کارهای تحقیقاتی در زمینه تخصص استوار خواهد بود همچنین حدود ترفیعات و تغییر گروه آنچنان میشود که حداکثر حقوق بازنشستگی معلمین و دبیران به طور تحقیق از میزای که فعلاً با آن بازنشسته میشوند بیشتر خواهد شد این شیوه نه تنها درباره مشاغل آموزشی و آموزگاران و دبیران اعمال میشود بلکه درباره کلیه مشاغل که ماهیت مشابه با کارهای آموزشی دارند و تغییر شکل بدان معنی که در کارهای اداری متداول است مطرح نیست اعلام خواهد شد مخصوصاً این که عده‌ای در این باب درباره آموزگار و معلم و گروه‌های دیگر که باید کارشان به طور عمودی نباشد و پیش برود منظور شه است اینجا از پشت تریبون سیاست دولت را اعلام کردم تا برای همه روشن باشد (خواجه نوری- به وضع پزشکان توجه بفرمایید) هست، پزشک هست، پرستار هست، محقق هست این را که اسمشان را میبرم، پزشک، پرستار محقق ولی قانون استخدام هست این هم در چهارچوبش هست و آقای کاظم‌زاده رویش کار کرده و در مرحله دوم منظور شده و این مطلبی که امسال و سال گذشته در اینجا در بارهاش صحبت شد خواستم برای یک دفعه حل بکنم که دیگر رویش برنگردیم و رویش عمل میکنیم (احسنت) راجع به این موضوعی که دانشجویان ضمن درس خواندن میتوانند درس بدهند این موضوع تنها برای این هست که ما به دانشجویان کمک بکنیم ما امروز در حدود ۹ هزار شغل دانشجویی داریم در تمام ایران یعنی در شهرهایی که دانشگاه داریم و مؤسسه عالی داریم در این شهرها ۹ هزار شغل با تهران هست که از دانشجویان استفاده میشود برای انجام این کارها یا در آموزش یا درکارهای دیگر این تنها برای آن نیست که ما بخواهیم به دانشجویان کمک کرده باشیم برای این است که از آنها استفاده کرده باشیم و نیرو بگیریم برای کشور در موقعی که درس میخواند از او باید استمداد کنیم که بیاید و در اینجا‌ها کار بکند و روی این اصل است که ما این برنامه را اجرا کردیم برنامه‌ای است بسیار خوب و بسیار صحیح و دارد خیلی خوب پیش میرود و روی همین اصل هم این برنامه را توسعه خواهیم داد در سال‌هایی که در پیش داریم، راجع به انقلاب پرورشی صحبت فرمودید همین احزابند که باید این انقلاب را ایجاد بکنند کافی نیست که بگویند در مدرسه آموزش و پرورش بدهند این پرورش باید در همه جا مطرح باشد یکی از وظایف احزاب این است که این پرورش را بدهند و بتوانند این پرورش را واقعاً به نحو احسن بدهند راجع به سینما و در انحصار خارجیان فرمودند بنده زیاد صحببت نمیکنم ولی در یک مطلبی خیال میکنم مخالفم نمیتوانم بگویم مخالفم برای این که جور دیگری استنباط کرده باشم ارشاد یعنی چه اگر من فکر کنم که ارشاد آن است که مغزهای تمام مردم این مملکت را در یک حدود و در یک ثغور و در یک جهت هدایت کنیم من مخالفم این درست نیست ذوق و سلیقه متفاوت، نظر متفاوت، صحبت گفت و شنود، اینها است که پیشرفت میدهد دیدیم کشورهایی که با پروپاگاند مجبور کردند مردم‌شان را در یک جهت فکر کنند چه بلاهایی سرشان آمد و میبینیم کشورهایی که چنین کارهایی دارند میکنند چه به سرشان خواهد آمد ما میرویم به این سمت که باید در فکر آزادی باشد، در فکر عشق باشد، باید در فکر یک روح شاد باشد باید در فکرمان زیبایی باشد اینها را نمیشود زیاد این طرف و آن طرف بکنیم گفتند که ما بیاییم فیلم‌ها را تغییر بدهیم من هم قبول دارم شاید سطح فیلم‌های ما خوب نباشد ولی این باید با ذوق و سلیقه باشد که انجام بدهد نه این که دولت دستگاهی درست کند به حسن بگوید فلان فیلم را درست‌کن به حسین بگوید درست نکن، ارشاد به معنی پرورش معنی موافقم ولی ارشاد به معنی آن که آنچه من فکر میکنم و شما فکر میکنید مخالفم، اصلاً موجودیت این مجلس هم بر این است که من و شما همفکر نباشیم ولی از نتیجه فکر شما و من یک نتیجه بهتری برای مملکت میگیریم، این است که بنده اینجا عرض میکنم نمیدانم خوب فهمیدم یا نه در هر صورت این را میگویم که فیلم‌های ما بهتر شود و فیلم‌های تلویزیونی باید بهتر شود و باید یک چیزهایی نشان بدهیم که مردم علاقمند شوند بنده نمیدانم فیلم‌های خارجی انحصاری دارند یا نه لابد فیلم‌های خارجی بهتر است که مردم بیشتر میپسندندند، گفتم درهای مملکت را به روی خارج نمیبندیم درهای مملکتمان را به روی علم درهای مملکت را به روی کتاب نمیبندیم، درهایی باز میکنیم بگذارید مردم بروند به خارج و چیزهایی ببینند ما تنها در یک چهارچوب کشور خود زندگی نمیکنیم، فرهنگ و تمدن ما در سالهای گذشته پرورش پیدا کرده بود و باید ادامه پیدا کند، جناب آقای دکتر مهذب در یک نطق بسیار شیوایی راجع به اصول مملکت فرمایشاتی کردند و من خیال میکنم. که موضوعاتی که فرمودند پاسخی بود به بودجه کشور آقای ابراهیمی فرمودند که بودجه دیرتر داده شده بله دیرتر داده شد متأسفم، سال دیگر امیدوارم زودتر بدهیم و خودتان میدانید چرا دیر داده شد. موضوعاتی که فرمودند خیال میکنم در این از عرایضم پاسخ داده‌ام ولی یک نکته‌ای اینجا حضورشان عرض کنم، بنده نفهمیدم از لحاظ اظهارنظر درباره این بودجه وقتی دوستان عزیزم در حزب مردم اظهارنظر کردند من نمیدانم حرف کدام را قبول کنم. ایا نظریات ایشان را در اینجا فرمودند یا نظر متخصص اقتصادی‌شان را در مجله تهران اکونومیست که راجع به این بودجه تجلیل کرده بود و یکی از بهترین بودجه‌هایی است که در این مملکت تنظیم شده فکر میکنم متخصص اقتصادی‌شان حتماً از نظر وظیفه حزبی این حرفها را در مجله‌اش ننوشته از لحا وظیفه انصافیش نوشته، مسلماً خیلی متشکرم ولی مقداری از پاسخهای آقای ابراهیمی در مقاله جناب آقای دکتر شریعت هست که همه پاسخ‌ها داده شده لذا بنده اکتفا میکنم که اگر لازم باشد یک نسخه از مجله اکونومیست برای آقای ابراهیمی بفرستند که ایشان مطالعه کنند ببینند متخصص حاذق اقتصادی مملکت ما که الان در حزب مردم است چه نظری راجع به این بودجه داده (دکتر شریعت - تهران اکونومیست مستقل است) به هر صورت یکی این طور فکر میکند یکی آن طور ما نظرها را باید تلفیق کنیم نه آن طور به وضع آبرومند در مقاله‌ایشان به آن انتقادات زیاد اینجا ما وظیفه‌شان را میگیریم ضربالمثلی هم هست (مهندس صایبی- خیرالامورا وسط‌ها) جناب آقای اسدی سمیع راجع به مسائل زراعی و فرهنگ روستایی و بیمه‌های اجتماعی و مرکز تحقیقات روستایی مطالبی فرمودند که چون خودشان در این موارد تخصص دارند در این قسمت مسلماً برای ما آموزنده بود ولی دفاع از بودجه بود و کارهایی که در مملکت شده جناب سعید حکمت در به دو اوامر در فرمایشاتشان در مورد نکته‌ای یادآوری کردند که خوششان نیامده بنده خیال کردم لطیفه‌ای گفتم باشم ولی مثل این که این لطیفه یک کمی ثقیله بود راجع به این بود که راجع به کلمه نور چشمی در سال گذشته صحبت کردم بنده عرض کردم هر فردی نور چشمی این مملکت هستند، الان هم نظرم این است تمام افراد مملکت ما نور چشمی این ملت هستند شما احساسات شاهنشاهمان را درباره افراد این مملکت ببینید و ملاحظه بفرمایید پس همه در این مملکت نور چشمی هستند و باید به مقام بالاتر بروند ولی کلمه بسیار خوبی برای ایشان به نظر نیامده بود، نمیدانم بنده سفید روی با آن جمله با نمک بودم یا جناب آقای سعید حکمت با رنگ سبزه‌ای که دارند و سر این قسمت غرق نمک بودند بنده نمیدانم حتی موهای ایشان که سابقاً زمانی که با هم آشنا شدیم فلفل نمکی بود الان بیشتر نمکی شده خیال میکنم بنده در این قسمت نظری نداشتم نظر من این بود که در مملکت ما نور چشم خیلی زیاد است هرکس را بگیرید نورچشمی کس دیگری است من نور چشمی مادرم هستم شما هم حتماً نور چشمی کسی هستید (خنده نمایندگان) اشکالی راجع به این نورچشمی نگیرید اگر این طور برویم همه نورچشمی هستیم بد هم نیست که همه نورچشمی باشند راجع به تغییراتی که فرمودید راجع به مسائل همگانی کردن دوره ابتدایی نظریاتی است که یک عده نشسته‌اند و این نظریات را گفته‌اند و مسلماً عمل میشود و نتیجه خواهیم گرفت و خودتان خواهید دید هماهنگی تعلیم و تربیت بنده خیلی خوشوقتم که شما مثل یک طبیب به آموزش و پرورش دارید رسیدگی میکنید الان آموزش و پرورش ما مریض نیست و اگر باشد یک طبیب اطفال باید داشته باشد چون روز به روز توسعه پیدا میکند و من خیلی خوشوقتم که طبیبی مسائل طبی را ول کرده و رفته به طرف علمی که بسیار خوب است (دکتر سعید حکمت- چون وزیرش هم طبیب است) آقای قهرمان هم راجع به ارقام و بخش خصوصی و افزایش سرمایهگذاری و صادرات صنعتی و تمام این قسمت‌ها فرمایشاتی کردند که بنده متشکرم و پاسخی بود به آقایان دیگر، آقای مروتی راجع به جوانان و ورزش صحبت کردند بایستی عرض کنم مسائلی هست مملکتی در سطح بودجه و مسائلی هست خصوصی و مسائلی هست که دو جنبه دارد چون معتقدم هر فردی به خصوص پشت این تریبون آزادی کامل دارد نظریاتی بدهد لازم نیست که من همیشه در برابر آن نظر مقاومتی بکنم اگر با مروت باشم هیچ اشکالی ندارد مسلماً در این قسمت ایشان با مروت هستند و معمولاً نباید ما کارهایی را که شخصی است و شخصی با شخصی است در ساحت مقاس مجلس شورای ملی مطرح کنیم (صادقی - ایشان رئیس باشگاه عقاب هستند و سهم بیشتری میخواهند) بنده راجع به ایشان صحبت نمیکنم و به خودم هم اجازه نمیدهم وقتی یک وکیل محترم نظری بدهد نمیگویم نظر خاصی است ولی عرض میکنم بهتر است این مسائل اینجا مطرح نشود. نظریاتی که ایشان دادند بررسی خواهد شد. جناب آقای خواجه نوری دوست عزیز من راجع به پهلوانان صحبت فرمودند بسیار زیبا صحبت کردند و به یادم میآورد من و آقای خواجه نوری وقتی شما جناب آقای پزشکپور ده سالتان بود دوره نظام‌وظیفه را با هم میگذراندیم و در یک صنف بودیم واقعاً آن زمان زمان پهلوانان بود زمانی بود که ایران در اشغال بیگانگاه بود جناب آقای پزشکپور شما شانس دارید که ندیدید یا به چه بودید (پزشکپور - سال اول دبیرستان بودم) داریم یواش یواش نزدیک میشویم سالی بود که کشور ما اشغال بود من و ایشان خیلی ناراحت بودیم و در یک زمانی زندگی میکردیم که مملکت ما آشفته و ناراحت و شلوغ بود و امیدی هم نبود اما زنده بودیم و دیدیم که چطور این اشکالات با رهبری رهبر عالیقدری مرتفع شد و این نشیب‌ها از بین رفت و امروز به طرف پیشرفت هستیم بنابراین هر وقت ایشان را میبینم خاطره آن زمان‌ها یادم میآید گرچه ایشان هم مثل من پا به سن گذاشته‌اند ولی در هر صورت زمانی بسیار خوبی بود راجع به صادرات کالاهای ساخته شده و راجع به کلاس‌هایی برای حسابداران و روابط عمومی و تربیت جوانان مسائلی بود که میدانم همه شما به آنها علاقه دارید و اطمینان داشته باشیم ما هم کارها را باید درمان کنیم در کمیته اجرایی و جاهای دیگر صحبت میکنیم با کمک شما این کارها را انجام خواهیم داد جناب آقای فرهادپور امسال در فرمایشاتشان مسائلی را مطرح کردند که شباهتی با سال گذشته نداشته باشد سال گذشته چون آقای فرهادپور از اشخاصی هستند که به عقیده بنده صداقت‌شان در حد اعلی است و قضاوت‌شان در حد کامل است و سال گذشته راجع به بودجه و دولت هم قضاوت کردند و هم نظر دادند اجباراً صداقت به تمام کارهای دیگر غلبه میکند و نمیتوانند بعضی از نکات برجسته کارهای دولت و بودجه را به خصوص که تخصص دارند در این قسمت پنهان نگهدارند و بدیهی است واقعاً هم نباید انتظار داشته باشیم که حزب اقلیت در اینجا بیاید و از بودجه دولت دفاع کند لذا برای این که این محظور را نداشته باشند فرم فرمایشاتشان را عوض کردند و طوری صحبت کردند که این قضاوت را نکنند و من این را به فال نیک میگیریم که چون فرم را قبول کرده‌اند نظرشان تغییر پیدا نکرده نظر سال گذشته است با اندرزهایی که میفرمایند با در نظر گرفتن همین دولت در سالی که گذشت و میگذرد یعنی سالی که از اسفند گذشته که در خدمتتان بودیم تا این اسفند کارهایی انجام داده و به سلیقه عده‌ای کارهای ما سریع بود و به سلیقه عده‌ای کارها سریع نبوده ولی در هر صورت ما به طرف تکامل هستیم مسلماً توصیه‌هایی که کردید مورد قبول است در مورد راهسازی فرمایشاتی کردید که فوری با وزیر راه صحبت کردیم که قرار شد اولویت‌ها را با نظر خودشان روز شنبه صبح در سازمان برنامه که کمیسیونی تشکیل میدهیم و من اطمینان دارم که نظرات وزیر راه که تمام وقت‌شان را به این امور مصروف میکنند بنده نمیدانم به آن جزیره که آقای دکتر امین میخواهند برسیم یا خیر ولی حتماً راه‌های این مملکت طبق اولویت‌هایی است که معین خواهد شد و با کمک ایشان انجام خواهد شد از لحاظ راهسازی کار کمی نشده در این مملکت هم شما خودتان میدانید که کارهای خیلی زیادی شده (معیری - وزیر راه مرد بسیار شریفی است) که اگر ما کیلومتر بگذاریم در راه‌های مختلف از لحاظ درصد آن خیلی بالا است. تشکیل شرکتهای سهامی یا یک نفر صاحب سهم گفتند از ابتکارات دولت حزبی بود قبول داریم این یک راهحلی است ما این را دورتر ببریم ممکنست یک صاحب سهم داشته باشد ولی باید کنترل هم داشته باشد وقتی صاحب سهم یکی باشد تصمیم میگیرد فقط او مسئول است وقتی مسئولیت را لوث کنیم اشکالات زیادی پیدا میکنیم ببینید یک هیئت دولت دارید که مسئول است ولی رئیس دولت مسئولیتش بیشتر است چون او در مقابل شما مسئول است اینجا پس خیال میکنم که اگر ما بتوانیم سیستم نظارتمان را روی دستگاههای وابسته به دولت و شرکتهای دولتی با سرمایه‌های دولت انجام بدهیم کارمان آسانتر خواهد شد و کار هم با سرعت پیش میرود ممکن است یک مسابقه‌ای را شروع کردیم اگر نتیجه خوبی داد دنبال میکنیم و اگر نتیجه خوبی نداد میآییم خدمت شما میگوییم متأسفیم نظر ما صحیح نبود بر میگردیم ما که تعصب در این قسمت‌ها نداریم اگر خوب بیاد داشته باشیم جنابعالی وقتی در وزارت دارایی بودید و بنده هم افتخار همکاری با جنابعالی را داشتم جنابعالی در قسمت خودتان و حتی وزیرتان هم خیلی صاحب سهم نبود خود جنابعالی با قدرت و معلوماتتان کارتان را پیش میبردید ولی چقدر خودب کارتان را انجام میدادید در آن زمان با شهامت و یک فرد بودید فرمودید از مخارج زائد اداری امسال هم صرفهجویی بکنید بله خواهیم کرد پریروز در هیئت دولت موضوع اطفال بیسرپرست مطرح شد و برایشان بودجه نبود تصمیم گرفتم بودجه بعضی از دستگاههایمان را از یک تا سه در هزار از برنامه‌های عمرانی سال باز هم کم کنیم و بگذاریم برای این کار (احسنت) همه وزرای هم همصدا بودند بله ببینید مسأله دیگری نیست شما هنوز نفرموده بودید ما این کار را انجام دادیم این را میگویند علم‌الغیب (خنده نمایندگان) فرمودید فروشگاه فردوسی نفع نمیکند جناب فرهادپور من علاقه ندارم که فروشگاه فردوسی نفع داشته باشد فروشگاه فردوسی باید یک سیاستی داشته باشد و این سیاست را تکمیل کند که بتواند قیمت‌ها را در یک حد معقولی نگه دارد یعنی ما نمیآییم با زور و سرنیزه قیمت‌ها را معقول نگهداریم ما میتوانیم با عرضه صحیح نه با رقابت ناصحیح با اصناف با عرضه صحیح میتوانیم چنین کاری ر ا انجام بدهیم و این کار را انجام خواهیم داد فرمودید قطع کردن جریان برق در منزل اشخاص خلاف قانون است بنده نمیدانم قانونش چیست و به وزیر آب و برق تذکر خواهم داد و چون ایشان هم همیشه از قانون اطاقت میکنند اطاعت خواهند کرد اگر قانون اینطور باشد. در شرکتهای دولتی حقوق‌های گزاف پرداخت میشود گزاف جملهاش خیلی سخت است که آدم بفهمد گزاف چیست ولی من خیال نمیکنم گزارف باشد اگر شما یک نفر را مأمور میکنید بلوچستان کار کند اگر یک نفر را میفرستید خوزستان کار کند و اگر یک نفر را محروم میکنید از مزایایی که در شهر بزرگ تهران باید یک مزایایی به او داده بشود در هر صورت در آن کمیسیون این هم باید بررسی بشود این را هم بررسی میکنیم بیمه شخص ثالث منحصراً به وسیله شرکت بیمه ایران انجام میگیرد بله اگر بیمه‌های خصوصی نتوانند خودشان را هماهنگ کنند بله اگر نتوانند خودشان را هماهنگ کنند سیاست ما این است که باید بخش خصوصی هم به کار بیفتد اگر بخواهند خودشان را هماهنگ کنند و اگر نتوانستند راجع به این هم اقدام میکنیم و باید مردم را راضی نگهدارند از این لحاظ بله (فرهادپور- دلایلی ارائه کرده حضورتان تقدیم کردیم) بله متشکرم این نکاتی بود که به طور خلاصه معمولاً بنده سالهای پیش درباره فرمایشات جنابعالی جواب میدادم ولی جناب آقای رامبدب اگر صحبت از پهلوانان بود بایستی امسال هم این پهلوان هم در میدان میآمد ولی مثل این که امسال این پهلوان مرخصی گرفته و ما اصلاً جواب ایشان را نمیدهیم ولی ما در کریدور یک صحبت‌هایی با هم کردیم در کریدورها ایشان موافق هستند ونظریات ما خوب و صحیح هم هست ولی این که میآیند مخالفند روی رگه‌های حزبی جناب آقای سرتیپپور هم فرمایشاتشان در اخلاق و پرورش بود که نظری بود صایب و موافق نظرات حزبیمان بود از این بیشتر بنده مصدع اوقات نمیخواهم به شوم از این فرصت باید استفاده کنم از حوصله خانمها و آقایان، حوصله همکاران در کمیسیونها و به خصوص حوصله جناب آقای رئیس مجلس تشکر میکنم در اینجا با خلوص نیت باید عرض کنم این دولت خدمتگزار هیچ گونه تعصبی در کارهایش ندارد و واقعاً باز هم برمیگردیم و با همکاری فرد فرد شماها چه از حزب اکثریت چه احزاب اقلیت باشد کارها پیش میرود خیال میکنم بنده ثابت کردم هم برای حزب مردم و هم حزب پانایرانیست که میدانم مقام آنها هم در پیشرفت مملکت ما مقام شاخصی است و میدانم که باید این مملکت روی احزاب مختلف استوار باشد و موجودی آن احزاب همان قدر برای من عزیز هستند که حزب اکثریت حزب خودم ولی مسلماً اجازه میفرمایید روی اصل این که دولت حزبی است همیشه خواهان این باشم که اکثریت با ما باشد و اقلیت با شما (احسنت، احسنت).
رئیس- نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور ماده واحده رأی میگیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ آقای رامبد بفرمایید.
رامبد- جناب آقای رئیس، رئیس محترم دولت نمایندگان محترم ملت و دولت به طوری که ملاحظه فرمودید برخلاف روال هر سال امسال افتخار صحبتی پیرامون بودجه نصیب من نگردید یا به رویه همیشه حقیقت را بگویم نخواستم صحبتی بکنم ولی چون جناب آقای نخستوزیر اشاره فرمودند وظیفه خود دانستم آنچه به نظرم میرسد به عرض مجلس برسانم در دو سال اخیر رویه بسیار مناسبی در مجلس پیش آمده که در جهت پیشرفتهای همه جانبه مملکت، امید من این است که این رویه تکمیل بشود و آنچه که ما امروز به صورت الفبا شروع کردیم یک روز به صورت مراحل دانشگاهی در مملکت ما برسد و آن این است که بازای صحبت‌های متفرقه و نظریات شخصی و غیردقیق هر یک از احزاب نظریات کمیسیونهای مطلاعاتی خود را در هر رشته از امور مملکتی به وسیله نماینده‌ای که در آن رشته تخصص دارند به عرض مجلس برسانند امسال هم از حزب مردم ۹ نفر در ۹ قسمت مختلف مثل امور کشاورزی دادگستری و چه که به عرضتان رسید صحبت کردند آنچه من معتقدم این است وقتی یک نماینده از طرف حزب صحبت میکند این صحبت نظر عموم افراد حزبی است اعم از آنهایی که در مجلس نشسته‌اند یا آنهایی که در خارج هستند من تعارف نمیکنم همه ما جناب آقای هویدا را شخصاً دوست داریم ولی من شخصاً هم با دولت ایشان مخالفم هم با رویه سیاسی خود ایشان مخالفم (صحیح است) کما این که در این مورد هم (عباس میرزایی- ولی حزب ایران نوین هم با ایشان موافق است و هم با دولت ایشان) و در این مورد هم فکر نمیکنم بودجه مملکت منحصراً از نظر عده‌ای که به نام وکیل و وزیر در مجلس نشسته‌اند موضوع شایان اهمیتی باشد بلکه این بودجه به چز ما مربوط به تمام افرادی است که در اینجا راه نیافته‌اند و ما به صورت وکیل مردم و وزرایی که فرمان شاهنشاه را دارند صحبت میکنیم و خدمتی انجام میدهیم که هم این صحبت و هم آن خدمت برای همه افراد ملت است ولی خود ملت هم باید جریان را بداند و قضاوت بکند جناب آقای هویدا راجع به آنچه که شما امروز فرمودید باید عرض کنم مثل همیشه همان طوری که برخورد با شما شیرین است شنیدن صحبت‌های شما هم دلنشین است ولی آنچه من انتظار داشتم این بود که هر یک از مسئولین امور بیایند و بحثی بکنند آنچنان که نمایندگان ما بحث کردند آن وقت افراد حزب ایران نوین و افراد حزب مردم و افرادی از ملت ایران که عضو هیچ کدام از این دو حزب نیستند بخوانند و قضاوت کنند و بدانند که نظریات هر یک از احزاب چیست و اگر خواستند به راه حزبی بروند کدام یک از این احزاب را انتخاب کنند اما من چرا صحبتی نکردم برای این که هر سال میآمدم و در اینجا ۷ ساعت و گاهی از اوقات بیشتر صحبت میکردم ولی با کمال تأسف در جواب این مطالب که حداقل به نظر من اصولیترین مطالب بود که میدانستم جز یک اظهار مرحمت دوستانه که باعث دین شخصی من نسبت به شما میشد هیچ جمله دیگری نمیشنیدم من فکر نمیکنم اگر روال کار به این ترتیب بگذرد این صحبت‌ها اصولاً مفهومی داشته باشد جز تضییع وقت مجلس و مملکت (آفرین) جناب آقای نخستوزیر همیشه در کریدور از صحبت با حضرتعالی کمال خوشوقتی و امتنان را دارم برای این که در کریدور شما خود آقای هویدا هستید یک مرد با حقیقت علاقمند به مملکت و وقتی مطالب و عرایض مرا میشنوید میبینم با همدرد و هم‌احساس روبه‌رو هستم و همهاش جواب مثبت مرحمت میکند وقتی که میگوییم راه‌های ایران نمیتواند تحت تأثیر نظریات شخصی و منافع خصوصی مهندسین مشاور یا مقاطعه‌کاران قرار گیرد بلکه باید اشخاصی مثل خود شما و وزرایتان نظارت و دخالت داشته باشید قبول میفرمایید ولی این مطلب وقتی در پشت تریبون مجلس عنوان میشود شاید در جواب برای مزاح شما ارزو کنید بنده هم یک مهندس مشاور داشته باشم این دو مطلب با هم جور در نمیآید و اما بنده همانطور که میدانید قصد بیان مطلبی نداشتم جناب آقای خواجه نوری مرقوم فرموده‌اند «عبارتی را که فرمودید اکثریت ملت ایران جزء هیچ کدام از احزاب نیستند ممکن است سوء‌تفاهم تولید نماید اگر ممکن است اصلاح فرمایید» من بسیار تشکر میکنم جناب آقای خواجه نوری شما موقعی هم که لیدر اکثریت بودید همیشه نکاتی را میفرمودید که ما سعی میکردیم کمال استفاده را بکنیم اگرچه عرایض صادقانه ما مورد توجه شما قرار نگرفت ولی از فرمایشات شما و جناب آقای نخستوزیر همیشه کمال استفاده را ما میبریم و مورد نهایت احترام ما است ممکن است رو به من مورد پسند شما نباشد من معتقدم که در صداقت همیشه اثری هست که در سیاست نیست شما با همین رویه‌ای که دارید مانع از آن خواهید بود که اکثریت ملت ایران به احزاب رو نیاورند آنچه که من میگویم به همین منظور است که من وقتی میآیم اینجا عرایضم را میکنم متقابلاً جناب آقای نخستوزیر تشریف بیاورند پاسخی بفرمایند این دو بحث قابل توزیع باشد و آن افراد ملت که میخواهند احزاب‌شان را انتخاب کنند با قضاوت دوباره این عقاید و یا این راه‌ها و یا این برنامه‌ها راه و برنامه هر یک را بشناسند این آن راهی است که برای توسعه احزاب من معتقدم و اگر شما میفرمایید که اکثریت ملت ایران جزء حزب شما هستند همین را هم بگذارید خود ملت قضاوت کند (احسنت).
رئیس- نظری دیگری در ماده واحده نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت میشود.
محترماً به طوری که نامایندگان محترم استحضار دارند کارهای بهسازی محیط در روستاها وسیله مهندس بهداشت وزارت بهداری به نحو مطلوبی انجام میگرفت زیرا کارمندان این اداره کل پس از سالیان دراز تجربه و ممارست طرز جلب کمک و اعتماد روستاییان را درک کرده و در کارهای مربوط به این رشته آزمودگی پیدا کرده بودند در نتیجه خدمات شایسته‌ای انجام میدادند ولی به عللی این طرح از وزارت بهداری ممنوع و به وزارت آبادانی و مسکن منتقل گردید. حال که وزارت بهداری امور بیمارستانها را به دانشگاهها و جمعیت شیر و خورشید سرخ منتقل میشود و امور اجرایی آن کمتر میشود موقعیت مناسبی است که این طرح مجدداً به وزارت بهداری برگشت داده شود تا با اقداماتی که وسیله اداره کل مهندسی بهداشت این وزارتخانه در سطح روستاها انجام میگیرد وضع محیط روستاهای کشور بهداشتی گردیده و رضایت قاطبه اهالی بیشتر و بهتر فراهم گردد لذا پیشنهاد مینماید در آخر تبصره ۱۶ لایحه بودجه سال ۱۳۴۹ این عبارت اضافه شود:
- «همچنین دولت مکلف است لایحه قانونی اجازه انتقال طرح بهسازی محیط را از وزارت آبادانی و مسکن به وزارت بهداری قبل از پایان سال ۱۳۴۸ تقدیم مجلس نماید و دفتر بودجه باید کلیه اعتبارات وزارت آبادانی و مسکن کسر و به بودجه و اعتبارات وزارت بهداری اضافه کند».
با تقدیم احترام - دکتر ستوده.
رئیس- آقای دکتر ستوده بفرمایید (گفته شد- نیستند) چون این تبصره بودجه‌ای نیست با اجازه مجلس طرح نمیشود پیشنهاد بعدی قرائت میشود.
محترماً پیشنهاد مینماید که تبصره ذیل به لایحه بودجه سال ۱۳۴۹ اضافه شود:
- تبصره- برنامه‌های راهسازی بدون توجه به شرح جداول پیوست بودجه کل بنا به اصل اولویت به تصویب کمیسیون راه مجلس شورای ملی رسیده و اجرا میگردد.
با تقدیم احترامات - داود مؤیدامینی.
رئیس- آقای مؤیدی امینی متأسفانه این تبصره پیشنهادی جنابعالی هم بودجه‌ای نیست اگر نظری دارید به صورت طرح میتوانید بدهید (مؤیدامینی - اولویت‌ها را زده‌اند باید صحبت بشود) مانعی ندارد به صورت طرح مرحمت بفرمایید به کمیسیون ارسال میشود. پیشنهاد بعدی قرائت میشود.
محترماً پیشنهاد میشود تبصره زیر به لایحه بودجه سال ۱۳۴۹ کشور اضافه شود:
- وزارت کشور مکلف است کلیه عوارض دریافتی از قند و شکر مصرفی کشور منظور (کیلویی سه ریال) اعم از محصول کارخانه‌جات ملی و دولتی داخله کشور و آنچه وسیله سازمان‌های دولتی تهیه و توزیع میشود متمرکز و بر مبنای جمعیت شهرستان‌های کشور بین شهرداری‌های آن شهرستان تقسیم و ماه به ماه حواله و پراخت کنند.
مبلغ قابل تقسیم برای هر سال عایدات سال قبل و مازاد دریافتی سال مورد اقدام برای کمک به برنامه‌ها و امور مهم و فوقالعاده شهری و شهرداری‌های نیازمند کمک خاص در اختیار وزارت کشور خواهد بود.
با تقدیم احترام- مصطفوی نایینی - روحانی.
رئیس- آقای روحانی بفرمایید (گفته شد - نیستند) این پیشنهاد هم بودجه‌ای نیست بنابراین قابل طرح نیست پیشنهاد بعدی قرائت میود.
محترماً پیشنهاد مینماید تبصره زیر به تبصره‌های یک‌ساله قانون بودجه سال ۱۳۴۹ اضافه شود.
- تبصره- سازمان دامپروری و وظایف آن از وزارت کشاورزی منتزع و ضمیمه وزارت منابع طبیعی میگردد وزارت دارایی مجاز است با توافق وزارتین کشاورزی و منابع طبیعی اعتبارات مصوب آن و بودجه و دارایی‌های سازمان را به وزارت منابع طبیعی منتقل نماید.
فرهادپور.
رئیس- آقای فرهادپور این تبصره هم بودجه‌ای نیست اگر نظری دارید ممکن است به صورت طرح مرحمت بفرمایید (فرهادپور- بنده میخواستم توضیح بدهم) بودجه‌ای نیست ممکن است مطالب مهم باشد به صورت طرح بدهید در کمیسیون بررسی میشود.
فرهادپور- بنده پیشنهاد کردم که این سازمان به وزارت منابع طبیعی منتقل بشود.
رئیس - اگر تبصره بودجه‌ای نباشد باید کمیسیونهای دیگر هم درباره آن اظهارنظر بکنند به هر حال فعلاً این پیشنهاد در مجلس قابل طرح نیست اگر نظری دارید و لازم میدانید به صورت طرح مطرح کنید به کمیسیون میفرستیم. پیشنهاد بعدی قرائت میشود.
محترماً پیشنهاد مینماید در بودجه سال ۱۳۴۹ مبالغ منظوره برای کمک به سازمان گوشت حذف و به اعتبارات دامپروری کشور اضافه شود.
فرهادپور.
رئیس- آقای فرهادپور بفرمایید.
فرهادپور- این پیشنهاد به طوری که همکاران محترم ملاحظه فرمودند در تکمیل و اجرای نظری بود که در پیشنهاد قبلی تقدیم کردم و مقام محترم ریاست آن را بودجه‌ای تشخیص نفرمودند و انشاالله در موقع خودش طرحی تقدیم خواهیم کرد و اصل بر این است که ما در مملکت سال‌ها مشکلات عدیده‌ای داشتیم و چند سال است که مشکل دیگری بر این مشکلات به نام تأمین گوشت آن هم گوشت تهران اضافه شده برای بنده نهایت تأسف است یک مملکتی به این پهناوری با جمعیت نسبی کم نسبت به سطح مملکت و به خصوص با این برنامه تنظیم خانواده از طرف حزب ایران نوین چرا و به چه علت ما باید با کمبود گوشت مواجه شویم به نظر من عدم توجه به وضع دامپروری کشور در رشته‌های مختلف و هات مختلف موجب این شده است که ما از کانال‌های هوایی، زمینی، گوشت زنده، گوشت کشته، گوشت منجمد و غیر منجمد وارد کنیم و میلیون‌ها ارز این مملکت را به خارج بدهیم و کالایی خلاف ذوق و سلیقه و طبع و ذائقه این مردم وارد بکنیم بنده معتقد هستم به جای تحمل این خسارت مستمر و تأسیس سازمان جدیدی و اضافه کردن سازمان دیگری بر سایر سازمانها که در نطق بودجه‌ای عرض کردم اکثرشان زائد و مداخله دولت در کار مردم است و باید مبالغی از بودجه این مملکت را به این سازمان کمک کنیم بنده پیشنهاد کردم این اعتبارات که خوشبختانه موجود است و به صورت کمک به سازمان گوشت میخواهید بدهید این اعتبارات را در اختیار دامپروری مملکت قرار بدهید دامپروری مملکت را با برنامه احیای مراتع مملکت هماهنگ و توأم بکنید و مسئولیتش را به یک دستگاه بسپارید که هیچ کس برای انجام مسئولیت خودش به دستگاه دیگری صدمه نزند اگر مملکت کبود گوشت به خصوص برای مصرف تهران دارد ما کمبودهایی از این قبیل بسیار داریم که تحملش اسان است ولی عدم اعتماد به این که روزی برسد که گوشت مملکت باید از داخل تأمین بشود حتی ما که باید صادرات گوشت داشته باشیم واقعاً برای بنده ناراحت‌کننده است در بودجه‌های دولت بنده توجه کامل به وضع دامپروری را ندیده‌ام به این مناسبت چنین پیشنهادی را کردم و اصولاً مداخله دولت را در یک یک امر عمومی که از نظر شهرها مربوط به شهرداری‌ها است و سرمایهگذار خصوصی میتواند این کار را متقبل شود زائد می دانم شاید این هم در جهت کارهایی باشد که اگر، جناب آقای نخستوزیر بفرمایند مطالعه بیشتری در این زمینه بشود دولت را از مداخله در امر گوشت به صورت واردکننده و ایجاد یک سازمان و تحمل خسارت نجات بدهند ولی نظارت دولت برای کوتاه کردن دست واسطه‌ها و منفعت‌جویان که خوشبختانه همه آنها را میشناسیم و به صورت چوبدار و کشتارکننده در کشتارگاه تهران سال‌ها است که ملاحظه میفرمایید و سال‌ها است که چه منافعی از قبل اینها برده‌اند وضعی فراهم بیاوریم که در آینده لااقل بتوانیم مطمئن باشیم که دامپروری مملکت جوابگوی نیازمندی‌های مملکت از نظر مصرف گوشت خواهد بود بنده این پیشنهاد را تقدیم کرده‌ام اگر برای دولت راهحل دیگر و بهتری مورد توجه است بفرمایید اگر این را قبول فرمودند لااقل با تجدیدنظر در تصمیمی که منجر به تشکیل سازمان اضافه بر سایر سازمانها شده است خواهد شد.
رئیس- آقای نخستوزیر بفرمایید.
نخستوزیر (امیرعباس هویدا)- در مورد پیشنهاد قبلی جناب آقای فرهادپور که بودجه‌ای نبود قبلاً بایستی عرض کنم تعصبی نداریم پیشنهادی دادند بررسی میشود از وزیر منابع طبیعی و وزارت تولیدات کشاورزی خواهش خواهم کرد بررسی کنند و خود آقای فرهادپور هم در آن جلسه میتوانند شرکت کنند نظرات‌شان را بدهند خواهید دید که ما تعصبی نداریم راجع به قسمت دوم که اینجا مطرح کردند ما مواجه با دو مسأله هستیم آقای فرهادپور، یکی راجع به دامداری و تهیه گوشت است، این موضوعی نیست که یک روزه، یک‌ساله بشود انجام داد این زمان میخواهد ما برنامه‌هایی داریم باید به اطلاعاتان برسانم برنامه‌ای را اینجا الان وزیر آب و برق دادند برنامه‌ای است درباره توسعه یک قطب صنعتی کشاورزی ما باید گوشتی را که آماده میکنیم گوشتی باشد روی سطح تجارتی که به قدر کافی برای این مملکت باشد مسلماً دنبالش هستیم اگر علاقه دارید من خواهش میکنم از همکارانم موقعی که مطرح شد جنابعالی را دعوت کنند تشریف بیاورید و ببینید که ما چه برنامه‌هایی داریم و این برنامه‌های ما چطور پیشرفت خواهد کرد مسأله دیگر که ما با آن مواجه هستیم و مسأله روز است ما به مردم نمیتوانیم بگوییم که پوشت نخورید به علت این که کم است یا نیست یا صحیح نیست رفاه مردم بیشتر شده درآمد مردم بیشتر شده تقاضای مردم برای مصرف گوشت بیشتر شده چطور میشود دولت در برابر این تقاضا جواب منفی بدهد روی این اصل است که برای سازمان دادن به این امر ما هیچ اصراری نداریم که سازمان گوشت یک مؤسسه دولتی باشد من به شما قول میدهم همین که روی پای خودش ایستاد و سیاست صحیح را اجرا کرد این سیاست را واگذار میکنیم به صاحبان گوشت و شیر و ما میخواهیم آنجا برود نمیخواهیم که پیش ما بماند ولی الان باید یک اصولی را پیاده کنیم که این اصول آقای فرهادپور بینهایت با زحمت مورد قبول است چون سنتهای قبلی را تغییر میدهند و همان طور که فرمودند شیرینی این کار دارد از بین میرود پس وقتی که این را پیاده کردیم این را به صورت یک کار تعاونی به خود آنها میدهیم که اداره کنند البته وقتی اصولش پیاده شد، ولی حالا اجباراً گوشت باید وارد کنیم باید هم وارد کنیم تا آنجایی که من اطلاع دارم اگر رقم‌ها یادم باشد و درست بگویم در همین تهران مصرف سالی ۱۸% بالا میرود و در تمام ایران ۱۲% بالا میرود در تمام نقاط بالا میرود این وجهی که گذاشته‌اند به طور غیرمستقیم کمکی است به تولیدکننده گوشت نه چوبدار و دستگاههای دیگر که اینها از نظر اقتصادی محل خودشان را دارند ولی چون نظام‌شان صحیح نیست برای این است که خواهش میکنم یا شما خودتان موافقت بفرمایید یا همکاران نظر بدهند، که ما را به این نکته که قیمت گوشت بالا نرود موجه نکنید چون بنده با بالا رفتن قیمت‌ها حساسیت مخصوصی دارم و خودتان هم میدانید با هم صحبت کردیم اگر ما بتوانیم این رقم را داشته باشیم نه همیشه گاهی تنظیم‌کننده بازار باشد چون گاهی اوقات گوشت به طور عجیبی قیمتش بالا میرود و از رفاهیت مردم کم خواهد شد لذا استدعای من این است که خودتان صرفنظر کنید و یا نمایندگان محترم که رأی خواهند داد متوجه این مطلب باشند.
رئیس- آقای فرهادپور متقاعد شدید؟
فرهادپور- بنده به احترام وعده صریح که آقای نخستوزیر فرمودند در مورد دامداری پیشنهادم را پس گرفتم.
رئیس- پیشنهاد بعدی قرائت میشود.
محترماً پیشنهاد مینماید:
تبصره ۲۰ لایحه بودجه حذف شود.
فرهادپور.
رئیس- آقای فرهادپور بفرمایید.
فرهادپور- تبصره ۲۰ به طوری که همکاران محترم ملاحظه میفرمایید مربوط است به شهرداری‌ها، بنده این پیشنهاد را بیشتر به هدف قطعی حذف این تبصره تقدیم نکردم شاید از این راه فرصتی میخواستم که در مورد کار شهرداری‌ها نظر جناب آقای نخستوزیر را به مسائل و مشکلاتی جلب بکنم چون متأسفانه با این که میبینم ایشان نطق نمایندگان را وقتی هم که نیستند به دقت مطالعه میفرمایند من شانس این را نداشتم موقعی که عرایضی میکردم جناب آقای نخستوزیر تشریف داشته باشند و آنچه از شنیدن عرایض من با آن احساس و علاقه و روحی که من در طرح مطالب در نهایت بینظری و بی‌غرضی دارم اثری است که در خواندن مطالب شاید به آن حد نباشد جناب آقای نخستوزیر شما بهتر از همه میدانید به مشکلات تهران بیشتر واقف هستید و این را باید اذعان داشته باشید که شهرهای مملکت ما فقط تهران نیست نوع وصول عوارض به ترتیبی است که عوارض توأم با مالیات آنچه که سهم شهرستانها است به صندوق شهرداری تهران سرازیر میشود تصور نفرمایید که بنده به عنوان یک تهراننشین و کسی که از خدمات شهرداری تهران استفاده میکند این قدر تنگ‌نظری داشته باشم ولی معتقدم خرابی شهرهای دیگر موجب مزید مشکلات شهر تهران خواهد شد و آبادی شهرهای دیگر به رفع مشکلات شهر تهران کمک خواهد کرد و جلوگیری خواهد کرد از سال گذشته تا امروز وزارت کشور مشغول بررسی و کمیسیون است که ۶% عوارض گمرک جانشین عوارض دروازه‌ای را تقسیم کند و به شهرداری‌ها بدهد قبول بفرمایید تأخیر در این مسأله نموه یک کار انقلابی سریع درشان فعالیت و سرعتی که ملت از دولت انتظار دارد و دولت شما بایستی جوابگوی این انتظار باشد نیست هنوز عوارض دروازه‌ای را دست تقسیم نکردند اولویت‌هایش را در نظر نگرفته‌اند شهرهای کوچک با اعتبارات خیلی کوچک و کم قدرت این که حتی کوچک‌ترین برنامه‌ای را انجام بدهند ندارند و مسائلی را توأم با مالیات گرفته میشود به دلیل این که مرکز اکثر شرکتهای پرداخت‌کننده مالیات در تهران است ولی کارش در شهرستانها مالیات و عوارضی را اینجا میگیرند و به شهرداری تهران میگردازند در صورتی این کارخانه و یا کارگاه و یا شرکت کارش در شهرستانی است که عوارضش بایستی در آن شهرستان پرداخت شود قصد من از تقدیم این پیشنهاد توضیح چنین مطلبی بود و جلب توجه، توجه جنابعالی به نیازمندی‌ها و احتیاجات شهرهای کوچک که با قیمت خیلی ارزانی در شرایط کنونی ما میتوانیم نوسازی را از واحدهای کوچک شروع کنیم و مانع مهاجرت به تهران به شویم و موجب تشویق خدمات و اجرای برنامه‌های دولت در آن شهرها به شویمی و انشاالله وقتی که چنین برنامه‌ای اجرا شد شهر تهران مشکلاتش یک مشکلات طبیعی و عادی خواهد شد که خودش قدرت دفع و رفعش را خواهد داشت ولی امروز بیتوجهی به شهرهای کوچک آنها را عقب‌افتاده نگه داشته و برای تهران آنچنان مشکلاتی غیرعادی فراهم کرده که شاید فعالترین عضو حزب شما هم که امروز شهردار تهران است تصور میکنم زیر بار این زحمت نتواند توفیق چشمگیری حاصل کند در صورتی که من آرزوی این توفیق را دارم.
رئیس- آقای فرهادپور پیشنهاد خودتان را پس گرفتید؟ (فرهادپور- بله پیشنهادم را پس گرفت) پیشنهاد بعدی قرائت میشود.
محترماً پیشنهاد مینماید تبصره ۱۴ پیشنهادی دولت که در کمیسیون حذف شده است در لایحه منظور و باقی بماند. فرهادپور
رئیس- آقای فرهادپور بفرمایید.
فرهادپور- در تبصره‌های پیشنهادی دولت دو تبصره ۱۴ و ۱۵ پشت هم بود بنده چون در تبصره ۱۵ هم پیشنهاد دادم برای این که زیاد وقت سروران عزیزم را نگیرم آن را هم اینجا مطرح میکنم و بعد از مقام ریاست خواهش میکنم که آن را دیگر مطرح نفرمایند در تبصره ۱۴ خود دولت پیشنهاد کرده است که مصرف اعتباراتی که از محل درآمد عمومی برای مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت مندرج در بودجه سال ۴۹ به استثنای سازمان غله منظور شده است از نظر مالی تابع مقررات عمومی خواهد بود. مطلب بسیار منطقی و بسیار اساسی است پولی که از محل درآمد عمومی که البته باز این را در یک جای دیگر که پیشنهاد کردم بحث کلی دادم به عقیده بنده درآمد عمومی، خصوصی برنامه‌ای نمیفهمم همه اینها را پول مملکت میدانم هر صنارش بایستی با نهایت دقت و با نهایت مراقبت رسیدگی شود و در جای خودش به مصرف واقعی برسد و اگر در کار خدای نخواسته بد مصرف شود همان طور که ما گفتیم مشکل در کار ایجاد میکند این چه در مصرف عمومی چه در مصرف برنامه و چه در مصرف اختصاصی باشد همه در یک ردیف است پول مملکت است سرمایه مملکت است چهل میلیارد تومان است این چهل میلیارد را باید براساس یک ضابطه‌ای خرج کنیم اینجا که اعتباراتی از محل درآمد عمومی بوده است آمدیم تبصره را حذف کرده‌ایم که تابع مقررات عمومی نباشد علت حذف هم در کمیسیون این بود کمیسیون موافق با این حذف نبود چون در این تبصره یک استثنایی برای سازمان غله گذاشته شده بود و در کمیسیون نماینده دولت متقاضی یک استثنای دیگر هم بود کمیسیون به هر حال تصمیم گرفت که این تبصره را حذف کند ولی به نظر بنده این تبصره وجودش لازم است حتی اگر آن استثنای سازمان غله را قبول کنیم چون بایستی مصارفی که از محل اعتبارات مملکتی میشود تابع مقررات مملکتی باشد نه آنچنان که به عکس در تبصره ۱۵ اعتبار طرحهیا مستمر عمرانی وقتی به وزارتخانه‌ها داده شود میخواهم این را استدعا کنم از دو جهت که باید بگوییم این میرود توی شکم بودجه وزارتخانه خودش یکی از لحاظ دوگانگی که از لحاظ وضع کارمندان ایجاد میکند ما دائماً گرفتار این اعتراضات و شکایات هستیم که کارمندانی که کار میکنند یکی از بودجه مستمر میگیرد و یکی از بودجه عمومی میگیرد و اغلب حقوق‌ها و مالیات‌هایشان با هم تفاوت دارد و اکثراً با هم شکایت و کشمکش دارند طرح مستمر اگر ممکن است به یک وزارتخانه‌ای بودجه مستمر داده شود اعتباراتی داده شود خیلی ساده است که میشود این را توی اعتبارات گذاشت و تازه اینجا که طرح مستمر است اضافه کرده است که وزارتخانه موظف است این را تحت ضوابطی که سازمان برنامه معین میکند به مصرف برساند آقا این حرف یعنی چه ما یک جا قانون مسئولیت وزرا داریم به وزیر اعتباراتی میدهیم همین جا جناب آقای نخستوزیر در جواب یک عرض بنده که شاید وقتی قرائت فرموده‌اند آن منظور و غرض بنده از قرائت مطلب دستگیرشان نشده بود استدلال فرمودند که یک صاحب سهم با یک عقیده و قدرت یک شرکت را اداره میکند و باید مسلط به کارش باشد و اختیار داشته باشد و صاحب تصمیم باشد و این یک مزایایی است در حزب ما اگر این فلسفه را قبول دارید پولی را که به او میدهید چرا تحت ضابطه‌ای که سازمان برنامه برایش تعیین میکند باشد سازمان برنامه‌ای که الان عمل و روش به عقیده بنده یک بیبرنامگی ایجاد کرده است تمام سازمان‌های دولت هفته‌ای ۶ روز کار میکنند این سازمان هفته‌ای ۵ روز کار میکند اگر این درست است که هفته‌ای ۵ روز کار کنند همه جا این طور باشد اگر نادرست است اینها چرا ۵ روز کار میکنند هیچ آدمی نیست که به این فکر بیفتد که روز ۵ شنبه به روم به یک اداره دولتی و بعد میرود و میبیند این اداره تابع سازمان برنامه است و روز پنجشنبه تعطیل است به چه علت بنده پیشنهاد کردم که همکاران محترم اکثریت هم موافقت بفرمایند تبصره‌ای که در لایحه پیشنهادی دولت بود و شاید یک قدری اطمینان خاطر برای ما ایجاد میکرد به همان صورتر که در لایحه بوده است مجدداً طرح بشود و اگر عنایت داشته باشید مورد تصویب قرار بگیرد.
رئیس- آقای دکتر یزدان‌پناه بفرمایید.
دکتر یزدان‌پناه - راجع به تبصره ۱۴بنده میخواستم توجه جناب آقای فرهادپور را به مذاکراتی که در کمیسسیون شده بود جلب کنم یکی از جهاتی که موجب حذف این تبصره شده بود فرمودند ولی مطالب اصلی را اشاره نکردند علت این که این تبصره حذف شده است برای این بوده است که در اینجا میگوید مصرف اعتباراتی که از محل درآمد عمومی مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت الی آخر... صحبت این بوده است که با تصویب قانون محاسبات عمومی ما اصلاً مؤسسات انتفاعی نداریم و در قانون محاسبات عمومی تکلیف همه معلوم شده است یک عده وزارتخانه و مؤسسات دولتی هستند که تابع قانون محاسبات خواهند بود و یک عده شرکتها بدین ترتیب در صورت تصویب تبصره ۱۴ ماه یک حکمی میدهیم که عملاً امکان اجرایی پیدا نخواهد کرد این بود یک دلیلش، و یک دلیل دیگر این است که اگر قرار شود تصویب بشود جایش اینجا نیست باید برود در قسمت تبصره‌های دائم و اگر فرض این باشد که قانون محاسبات عمومی تصویب نشود و مقررات فعلی موجود باشد تصویب این تبصره این اشکال را به وجود خواهد آودر که یک سازمان که یک طرح را میخواهد اجرا کند نصفش را اگر از درآمد عمومی بخواهد کمک بگیرد براساس قانون محاسبات عمومی و نصف دیگر را باید با مقررات خاص خود انجام دهد اختلالی در کار آن دستگاه ایجاد میشود به هر تقدیر چون احکام لازم در اغلب زمینه در قانون محاسبات عمومی پیشبینی شده است که با تصویبش اشکالات موجود رفع خواهد شد به این جهت کمیسیون نبودجه موافقت کرد تبصره ۱۴ حذف شود و واقعاً هم لزومی ندارد راجع به تصره ۱۵ و لزوم تصویب آن هم جناب آقای دکتر آموزگار مطالبی خواهند فرمود.
رئیس - آقای دکتر آموزگار بفرمایید.
دکترآموزگار (وزیر دارایی)- در مورد تبصره ۱۴ همانطور که خاطر نمایندگان محترم مسبوق است این تبصره در موقع بررسی بودجه سال ۴۸ از طرف آقایان نمایندگان در کمیسیون پیشنهاد شد و به تصویب رسید امسال هم دولت در تقدیم بودجه سال ۴۹ چون پیشنهاد از طرف مجلس به عمل آمده بود به احترام مجلس این پیشنهاد را گذاشت ولی در مورد دو سازمان که غله و گوشت است سازمان غله انتفاعی نیست بلکه تنظیم‌کننده غله کشور است و سازمان گوشت امسال بنا به توضیحی که جناب آقای نخستوزیر چند دقیقه قبل به عرض رساندند لازم بود کمک بگیرد قرار شد که این سازمان مجزا شود به دلایلی که جناب آقای نخستوزیر چند دقیقه قبل به عرض رساندند لازم بود کمک بگیرد قرار شد که این سازمان مجزا شود به دلایلی که جناب دکتر یزدان‌پناه فرمودند این تبصره پیشنهادی دولت که همان تبصره پیشنهادی دولت در سال گذشته بوده است در کمیسیون حذف شد دولت نسبت به برقراری این تبصره نظری ندارد اگر مجلس میخواهد که این تبصره برقرار باشد استدعای دولت این است که سازمان غله و سازمان گوشت استثنا باشد در مورد تبصره ۱۵ اگر مطرح است باید به عرض برسانم در وضع حاضر مقرراتی که ناظر به اجرای طرحهیا مستمر عمرانی هستند همان طور که جناب آقای فرهادپور مسبوق هستند مربوط به مصرف درآمدهای عمومی است و مادام که قوانین خاصی برای این مقصود به تصویب مجلس نرسیده و به قوت خود باقی است و مجلسین حذف نکرده‌اند یا عوض نکرده‌اند دولت مکلف به اجرای آن است بنابراین حذف تبصره به این معنی خواهد بود که این اعتبارات قابل اجرا نخواهد بود و مقررات این است که مقررات قانونی که ناظر بر این مقررات هستند ناظر بر مصرف آن است بنابراین دولت با حذف تبصره ۱۵ موافق است بنده میخواستم که استدعا کنم از جناب آقای فرهادپور مطالب اصولی است ولی اینها احتیاج به بررسی دارد و اگر موافقت بفرمایید پیشنهاد را پس بگیرید.
رئیس - آقای فرهادپور متقاعد شدید؟
فرهادپور- در مورد تبصره ۱۵ پیشنهادم را پس میگیرم چون دو تا تبصره پشت سرهم دو استدلال مغایر دارد در مورد تبصره ۱۴ با منطق قوی که آقای دکتر یزدان‌پناه داشتند به استناد قانونی که تصویب نشده و یک سال است در کمیسیون بودجه مجلس است نمیتوانیم بگوییم این قانون محاسبات عموی به این مهمی فردا یا پس فردا تصویب خواهد شد بنابراین نمیشود به استناد یک قانون تصویب نشده قسمتی از درآمد عمومی را مستثنی بکنیم.
رئیس - بنابراین نظرتان این است که تبصره ۱۴ را مطرح کنیم (مرتضوی - اجازه بفرمایید) آقای مرتضوی مخالف صحبت کرده است شما موافقید؟
مرتضوی - بنده به عنوان رئیس کمیسیون بودجه توضیحی دارم.
رئیس- بفرمایید.
مرتضوی - چون راجع به این تبصره در کمیسیون خیلی صحبت شده بنده ضرور دانستم توجه نمایندگان محترم را به کیفیت بحثی که در این باره در کمیسیون انجام شده است معطوف دارم به خصوص که جناب آقای وزیردارایی اشاره فرمودند که تبصره مذکور در سال ۱۳۴۸ به پیشنهاد مجلس تصویب شد و در لایحه بودجه سال ۱۳۴۹ عیناً مصوبه مجلس گنجانده شده است. همان طوری که همکار محترم جناب آقای فرهادپور فرمودند در این تبصره مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت که از محل بودجه عمومی کمکی استفاده مینمایند، طبق این تبصره مصرف این وجوه باید تابع قانون محاسبات عمومی باشد به استثنا سازمان غله. در کمیسیون اظهار شد به استناد همان ضرورتی که ایجاب میکند سازمان غله از این قاعده مستثنی باشد سازمان گوشت هم که در بودجه سال ۱۳۴۹ از بودجه عمومی کمک دریافت خواهد کرد باید از این قاعده مستثنی باشد و چون در کمیسیون در این مورد توافق کلی وجود نداشت براساس توضیحاتی که همکار محترم جناب آقای دکتر یزدان‌پناه ایراد فرمودند با توجه به این که قانون محاسبات جدید در دستور کار مجلس است و امید میرود از اول سال ۱۳۴۹ حکومت اجرایی پیدا کند و طبق مفاد این قانون در آینده مؤسسات وابسته انتفاعی به دولت تابع مقررات آن قانون خواهد بود و عملاً تبصره موصوف پس از تصویب قانون محاسبات عمومی جدید و حکومت آن از اول سال ۱۳۴۹ موضوعاً منتفی است رأی به حذف آن داده شد و با توضیحی که جناب آقای ارفع هم در کمیسیون بودجه دادند مبنی بر این که کوشش خواهد شد که در سال ۴۹ قانون محاسبات جدید حکومت قانونی پیدا کند و بالطبع بر کیفیت مصرف اعتبارات و بر بودجه سال ۱۳۴۹ هم حکومت خواهد کرد به این هدفی که مورد تأیید و انتظار عموم نمایندگان محترم است خواهیم رسید و دیگر مؤسسه وابسته انتفاعی نخواهیم داشت و همان طور که عرض کردم برای این که یک نظر متفق‌القول در کمیسیون ایجاد شود که خوشبختانه غالباً همکاران محترم اقلیت در کمیسیون از این همکاری دریغ نمیفرمایند تصمیم به حذف آن گرفته شد و تصور میشد نظر جناب فرهادپور خود به خود تأمین شده است ولی اگر احتمال تصویب قانون محاسبات را در سال جاری کافی ندانند بر میگردیدم به بحثی که در کمیسیون بودجه به عمل آمده بایستی ضرورت شمول استثنا درباره سازمان گوشت مورد بحث و رأی مجلس محترم قرار گیرد و با توجه به این مطلب پیشنهادی تقدیم نموده‌ام که استدعای طرح آن را دارم.
رئیس- پس اجازه بفرمایید که پیشنهاد دیگری را مطرح کنیم تا اقایان مرتضوی و فرهادپور پیشنهاد جدیدی تهیه بفرمایند پیشنهاد بعدی قرائت میشود.
با کمال احترام پیشنهاد مینماید تبصره ۸ بودجه کل کشور حذف شود.
فرهادپور.
رئیس- آقای فرهادپور بفرمایید.
فرهادپور- خیلی معذرت میخواهم که در پاره‌ای مواقع راهحل بحث در یک مطلب پیشنهاد حذف است باز هم باید تکرار کنم بنده میل داشتم بحث در ین مورد با حضور جناب آقای نخستوزیر باشد چون مسأله ایست بسیار مهم از نظر مملکت ما با تمام تلاش و کوششی که وزارت آموزش و پرورش دارد سازمان پیکار مبارزه با بیسوادی دارد ناگزیر بایستی قبول کنیم که هنوز تعداد کثیری از مردم مملکت ما تنها راه آموزش آنها آموزش سمعی است ینی آموزش است از طریق گوش با وسیله‌ای مثل رادیو بنده با نهایت احترامی که به شخصیت جناب منصور وزیر محترم اطلاعات و همکاران محترمشان دارم هر قدر به شخصیت علمی و اجتماعی آنها بیشتر احترام بگذارم به من اجازه بدهید ه توقع و انتظار بیشتری از نتیجه کارشان داشته باشم و این بر این اساس است که بنده سطح برنامه‌های رادیویی ایران را متناسب با شخصیت خود این آقایان نمیدانم از بودجه و اعتبارات صحبت نمیکنم جناب آقای نخستوزیر شاید قریب ده سال پیش ما با بودجه‌ای خیلی کمتر از این با فرستنده‌هایی خیلی ضعیفتر از این در یک نبرد تبلیغاتی جنگ سرد شرکت داشتیم و خوشبختانه بر اثر صداقت و مراقبت و حسن مدیریت و برنامه صحیح تبلیغاتی در مقابل تمام عظمت دستگاههای تبلیغاتی مخالف از این میدان پیروز و سربلند بیرون آمدیم چون ملت ایران همیشه حق میگوید و حرف حق قدرت و قوت وجودی با خودش دارد که بر هر ناحقی غلبه میکند بنده برنامه‌های رادیو ایران همچنین برنامه‌های فیلم و تلویزیون را از پاره‌ای جهات از نظر پرورش فکری ملت و از نظر مبارزه در جنگ تبلیغاتی با مخالفین ملت ایران کافی و وافی نمیدانم دلیل اصلی را هم در این میدانم که به موجب این تبصره ما مقداری از احتیاجات و مبلغی از بودجه‌های مورد انتظار این وزارتخانه را حواله کردیم به اضافه درآمد مازاد از ۱۳ میلیون تومان از راه آگهی وقتی این نیاز را ما حواله میکنیم به اضافه درآمد مازاد از ۱۳ میلیون تومان از راه آگهی آن وقت است که سطح برنامه‌های رادیویی ما بیاید به سطح پخش آگهی‌های مبتذل برای افزایش درآمد از این طریق ما که با این سعه صدر که جنابعالی دارید و اهمیتی را که برای برنامه‌های تبلیغاتی قائل هستید آمادگی این را داریم که حد اعلای کمک و امکانات را با این وزارتخانه بدهیم و از این راه وزارتخانه‌ای را وادار نکنیم به این که وقت زیادی از اوقات پخش رادیو که بایستی در طریق آموزش باشد به مصرف پخش آگهی‌های تجارتی برساند که در نوع خودش چون از رادیو منتشر میشود اثرات مضرش درست مثل این است که یک رادیوی مضر ما در مملکت دایر کنیم (یکی از نمایندگان - آگهی در همه جای دنیا هست) رادیوهای دنیا آگهی مبتذل منتشر نمیکنند دیروز آقای دکتر عاملی یک نامه‌ای برای من فرستاده بودند میخواهم چند سطری از آن را بخوانم شاید نتیجه مفیدی بگیریم نامه‌ای است از یک مدیر مدرسه که به اعضای انجمن خانه و مدرسه نوشته شده من واقعاً این نوع فعالیت را به دستگاههای آموزشی خودمان و افرادی که کار میکنند و در رشته خودشان دلسوزی دارند تبریک میگویم نوشته این است:
انگیزه ما در نوشتن این چند خط بحث‌هایی است که دانشآموزان درباره فیلم‌های تلویزیون و یا سینما در دبستان با یکدیگر میکنند فیلم‌هایی که نمیباید دیده باشند و دیده‌اند و ما یادآوری زبان‌های ناشی از دیدن این فیلم‌ها را وظیفه خود میدانیم. شما اولیا محترمی که همواره مواظب رشد جسمی کودکان خود هستید و با غذاهای سالم و نیروبخش رشد او را تأمین میکنید باید در نظر داشته باشید که تماشای فیلم‌های تلویزیونی و سینمایی نوعی تغذیه روحی و فکری کودک شما هستند و فیلم‌های بازاری و مبتذل علاوه بر آن که غذای مناسبی برای روح او نیستند علاوه بر آن که اغتشاش ذهنی او را موجب میشوند بدآموزی‌هایی بسیار دارند و فرصت سرگرمی و النذاذ روحی را از کودک شما میربایند. کشتارها و دزدی‌ها و بی‌حرمتی‌هایی که روی پرده سینما و یا تلویزیون میبینیم هرگز صراحت وضوحی برای کودک غیر از هیجان و بیقراری چیز دیگری نیست فرهنگ در مفهوم متعالی‌اش همواره با ابتذال در ستیزه بوده است و آیا فیلم‌های تبلیغاتی که در سینماها و تلویزیون میبینیم نمونه کاملی از ابتذال نیست؟
آموزگار در مقابل سؤال‌هایی که کودکان درباره خوشبختی میکنند سعی میکنند جواب‌هایی بر مبنای خرد و منش انسانی بدهد اما آن خوشبختی که تبلیغات‌چی‌ها ارائه میدهند مبنایش فرسخی اسکناس است و مجانی گرفتن چند هزار تومان در ماه پس شما را برای جهاد در مقابل ابتذال دعوت میکنم جهاد به خاطر کودکانمان سازندگان دنیای فردا.
این نامه‌ای است که یک مدیر دبستان به اولیای اطفال در شورای خانه و مدرسه نوشته است به نظر من مطلبی که نوشته شده بسیار قابل اهمیت است توجه به این نکات از نظر نسل آینده بسیار مفید است بنده در عرایض طولانی که در این زمینه هم صحبت کردم دیگر بحث نمیکنم و پیشنهاد خود را پس میگیرم.
رئیس- پیشنهاد بعدی قرائت میشود.
محترماً پیشنهاد مینماید در سطر اول ماده واحده پس از کلمه بودجه (مصوب) اضافه شود.
فرهادپور.
رئیس- آقای فرهادپور بفرمایید.
فرهادپور- دوستان خسته شده‌اند شاید از این تکرار مکرر و آمدن بنده پشت تریبون زیاد خودم هم راضی نیستم ولی چاره چیست که از ۱۸۰ همکار محترم بنده پیشنهادی نرسیده و من به خودم این زحمت را داده‌ام که در حد شعور فهم و استنباط خود پیشنهاداتی تقدیم کنم (دکتر کیان- در کمیسیون میفرمودند) در کمیسیون عرایضی کردم اینجا هم ملاحظه میفرمایید همان چیزی که در کمیسیون هست و قدرت عدد بر منطق غلبه میکند انسان چاره‌ای ندارد جز این که حرفش را تکرار کند شاید روزی برسد که منطق جای عدد را بگیرد (حکم شوشتری- آقای فرهادپور این چه فرمایشی است میکنید یعنی دیگران تابع منطق نیستند؟) خیلی معذرت میخواهم اگر به نظر جنابعالی این نوع پیشنهادات وقت گرفتن است در جلسات فراکسیون خودتان هم شرکت نفرمایید چون تضییع وقت است.
بنده این پیشنهاد را به این جهت تقدیم کردم که به استنثاد قانون اساسی ایران بودجه را رقم کل دخل و خرج مملکت میشناسم و بودجه مملکت را همان طور که جناب نخستوزیر فرمودند که خوشبختانه بر اثر رشد اقتصادی رشد کلی کرده است رقم ۴۰۶ میلیارد میشناسم نه درآمد عمومی یا عادی که او را تصویب بکنیم مجلس شورای ملی ایران متجاوز از ۴۰۶ میلیارد درآمد و ۴۰۶ میلیارد هزینه را تصویب و به دست دولت جناب آقای هویدا میسپارد که انشاالله با توجه دقیق ایشان و تحت سرپرستی ایشان و وزرا و دستگاه دولت به بهترین صورت از خرج این بودجه عظیم در سطح مملکت استفاده کند بنده بودجه را ۴۰۶ میلیارد و اندی میدانم و این بودجه‌ای است که مجلس تصویب میکند.
رئیس - آقای دکتر یزدان‌پناه بفرمایید.
دکتر یزدان‌پناه- مطلبی که جناب فرهادپور مطرح کردن دچند مرتبه دیگر نیز مورد بحث واقع شده است چه سالهای گذشته در موقع تصویب بودجه و یا در کمیسیون بودجه و هر دفعه نیز چون در عمل ایجاد مشکلاتی میکرد به تصویب نرسید منتهی جناب فرهادپور عاشق فکر خودشان هستند حالا ملاحظه بفرمایید اگر طبق پیشنهاد ایشان کلمه مصوب اضافه شود چه اشکالی پیش میآورد اگر قرار باشد بودجه ۴۰۶ میلیارد ریالی مصوب مجلس باشد معنای آن این است که کلیه مؤسسات وابسته و شرکتها و مؤسسات عامالمنفعه تابع مقررات تبصره‌های این بودجه باشند آیا واقعاً میشود جمعیت شیر و خورشید از مقررات عمومی بودجه تبعیت کند این کار مقدور نیست و همچنین دانشگاهها و مؤسسات وابسته به دولت و تازه این دستگاهها هرکدام قانونی دارند که باید مطابق آن قوانین و مقررات رفتار کنند چطور میشود که دانشگاهها هم از مقررات هیئت امنا که به موجب قانون وضع شده است تابعیت کنند و هم طبق پیشنهاد آقای فرهادپور از این بودجه ما همیشه از پیشنهادات جناب فرهادپور چه در جلسه علنی و چه در کمیسیون بودجه استفاده کردیم و آن مقدار از پیشنهادات که عملی بود مورد تصویب واقع شد و پیشنهاد غیر عملی را هم هر نماینده‌ای میتواند مطرح کند چه فایده دارد پیشنهاداتی مطرح شود که دستگاههای اجرایی را عملاً مواجعه با اشکال کند (صحیح است).
رئیس- آقای فرهادپور متقاعد شدید؟
فرهادپور- متأسفانه خیر.
رئیس- به پیشنهاد آقای فرهادپور رأی میگیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام فرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد. پیشنهاد دیگر قرائت میشود.
محترماً پیشنهاد مینماید تبصره زیر به تبصره یا بند ف اضافه شود.
مصوب اعتبراتی که در محل درآمد عمومی برای مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت در بودجه سال ۱۳۴۹ به استثنای سازمان غله و سازمان پوشت منظور شده است از نظر مالی تابع مقررات عمومی خواهد بود.
مرتضوی.
رئیس- این پیشنهاد همان نظر آقای فرهادپور است و نظر ایشان را تأمین میکند (فرهادپور- مقداری) نسبت به این پیشنهاد رأی میگیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام فرمایند (اکثربرخاستند) تصویب شد. پیشنهاد بعدی قرائت میشود.
محترماً پیشنهاد مینمایم:
در صفحه ۳۱ قسمت چهارم از لایحه بودجه سال ۱۳۴۹ کل کشور در مورد هزینه‌های مربوط به اعزام قهرمانان به مسابقات آسیایی ۱۹۷۰ بانکوک» کلمه اعانه اضافه شود. چون در بودجه سال گذشته نیز برای بازی‌های المپیک ۱۹۶۸ مکزیک و به صورت اعانه عمل شده است.
با تقدیم احترام - دکتر رهنوردی.
رئیس- نسبت به این پیشنهاد نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به پیشنهاد آقای دکتر رهنوردی رأی میگیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام فرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد پیشنهاد بعدی خوانده میشود.
محترماً پیشنهاد مینماید که تبصره ذیل به لایحه بودجه سال ۱۳۴۹ اضافه شود.
- تبصره - به دولت اجازه داده میشود که مطالبات کارمندان بابت اشتباه محاسبه حقوق موضوع تبصره ۲۵ قانون بودجه سال ۴۶ کل کشور را پس از تعیین سهم هر یک از آنان و صدور ابلاغ به تدریج از بابت هر نوع بدهی مالیاتی و بدهی‌های مربوط به کسور بازنشستگی احتساب و مستهلک نماید ورثه قانونی کارمندان متوفی در اجرای این تبصره جانشین مورث شود خواهند بود آییننامه اجرایی این تبصره وسیله دولت تهیه و به تصویب کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی خواهد رسید.
با تقدیم احترامات - داود مؤیدامینی.
رئیس- آقای مؤیدامینی ممکن است توضیح بفرمایید تا معلوم شود پیشنهاد بودجه‌ای هست یا نه؟
مؤیدامینی - عرض کنم این تبصره‌ای که بنده پیشنهاد کردم در لایحه بودجه ۴۶ تصویب شده است مسأله این است که جناب وزیر دارایی توجه بفرمایند یک عده از کارمندان دولت از دولت بابت اشتباه محاسبه طلبکارند دولت هم یک مقدار از اینها طلبکار است از لحا کسور بازنشستگی یا بدهی‌های مالیاتی بنده پیشنهاد کردم که این مسأله روشن بشود چون دولت در هر حال این را قبول کرده ک پول مردم را بدهد و فعلاً تکلیفش معین نشده و این از نظر دولتی که ۴۰۶ میلیارد ریال بودجه آورده و واقعاً بودجه این قدر زیاد است که چشمگیر و حیثیت‌اش هم از نظر مالی بالا رفته است و لی در شأن دولت نیست که هر کسی بیاید و بگوید که من چقدر از دولت طلبکار هستم از این نظر موافقت بفرمایید که دولت حالا تکلیف اینها را روشن کند که گویا در کمیسیون بودجه هم صحبت شده که در فروردین یا اردیبهشت روشن بشود که وزارت دارایی چقدر بدهکار است این را قبول بفرمایید که کسور بازنشستگی و تکلیف اگر بد شدند حساب شود که یک روزی که مراجعه میکنند نگویند که نمیدانیم چقدر و چه جور بدهیم استدعا میکنم با این نظر موافقت بفرمایید که این کار بشود آن وقت اطمینان پیدا خواهند کرد که این کار حل خواهد شد در صورتی که این پا و آن پا میشود و این اگر روشن بشود یک مشکلی برای دولت بر طرف میشود بنده استدعا میکنم این را روشن بفرمایید که دولت مقدار زیادش را نخواهد داد؟ خواهد داد؟ بابت کسور بازنشستگی و بدهی‌های مالیاتشان را حساب میکند در هر صورت استدعا میکنم با این تبصره موافقت بفرمایید.
رئیس- آقای مهندس ارفع بفرمایید.
مهندس ارفع - به طوری که همکاران محترم استحضار دارند یکی از برنامه‌هایی که دولت و حزب ما توجه عمیق نسبت به آن مبذول میدارد تأمین رفاه طبقه کارمندان دولت است زیرا ما معتقدیم که چرخ امور اداری ما به دست افرادی باید بگردد که اینها آسایش خیال داشته باشند، رفاه زندگی داشته باشند اعتماد به آینده و امید به تأمین آینده و زندگانی خود و فرزندان‌شان داشته باشند بنابراین موضوع توجه به حقوق حقه کارمندان یکی از اصولی بوده که دولت کاملاً متوجه این مسأله بوده است در کمیسیون بودجه و در خارج از کمیسیون بودجه و حتی در فراکسیون حزب ایران نوین مکرر در مورد تأمین حقی که در اثر اشتباه محاسبه از آقایان کارمند دولت فوت شده و بحث شده ما دنبال پیدا کردن یک راه منطقی هستیم که نه حقی از کارمندان ضایع بشود و نه تحمیل شدیدی به بودجه سال اینده مملکت باشد از این جهت بنده با اطمینان خاطر عرض میکنم که دولت مشغول بررسی و پیدا کردن یک راهحل معقول و عاقلانه برای حل این مشکل است از این جهت از همکار عزیزم بنده خواهش میکنم چون مسأله تا بررسی کامل نشود و معلوم نشود که چه تعهداتی و با چه مبلغ و به چه صورت ایجاد میشود و قابل پرداخت است پیشنهاد خودشان را فعلاً مسترد بفرمایند ما مشغول بررسی کامل در اطراف این مسأله هستیم و امیدوارم در آتیه بسیار نزدیک دولت بتواند ترتیبی برای تأمین حقوق عقب‌افتاده و مطالبات کارمندان دولت بدهد.
رئیس- آقای دکتر مدرسی موافقید بفرمایید.
دکتر مدرسی - اشتباه محاسبه چند سال است مطرح است بین کارمندان بین طبقه‌ای که هرکدام ۲۰ تا ۳۰ سال صادقانه به این مملکت خدمت کرده‌اند بعضی بازنشسته هستند و بعضی در آستانه بازنشستگی هستند حتی بعضی رفته‌اند از عالیترین مرجع دادگستری مملکت یعنی دیوان کشور حکم گرفته‌اند و حق‌شان محرز شده است و حتی این بیچاره‌ها میگویند ما پول نمیخواهیم به ما بدهند ما نمیخواهیم به بودجه دولت تحمیل کنیم چون تمامشان صمیمانه خدمت کرده‌اند به دولت میگویند دولت هرچه دم دستش هست از زمین جنگل اوراق قرضه به ما بدهند برای این که زندگی ما در وضع خیلی بدی است در وضعی است که قابل ارفاق هستیم. با وجو ود این ما منتظر ایفای وعده‌ای هستیم که جناب مهندس ارفع فرمودند از طرف دولت انشاالله این وعده‌ها عمل بشود و طبقه‌ای از ناراحتی بیرون بیایند طبقه‌ای که واقعاً استحقاق هر نوع کمک و ارفاق را دارند.
رئیس- آقای مؤیدامینی به پیشنهادتان باقی هستید (مؤیدامینی - پس گرفتم) پیشنهاد بعدی قرائت میشود.
پیشنهاد میگردد بند پ تبصره ۱ به شرح زیر تغییر یابد:
پ - وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی موظفند حساب کلیه درآمدهای اختصاصی خود را از هر منبعی که باشد و هزینه‌هایی را که از محل آن صورت میگیرد هرسه ماه یک بار به وزارت دارایی و دفتر بودجه ارسال دارند.
سازمان‌های انتفاعی و شرکتهای وابسته به دولت نیز موظفند هر سه ماه یک بار حساب کلیه درآمدهای خود را از هر منبعی که باشد و نیز صورت هزینه‌های خود را به وزارت دارایی و دفتر بودجه ارسال دارند.
باتقدیم احترام- دکترعاملی.
رئیس- آقای دکتر عاملی بفرمایید.
دکتر عاملی- جناب آقای رئیس همکاران ارجمند این پیشنهادی که در اینجا عنوان شده است چون سال گذشته عیناً عنوان شده بود و موردر عنایت همکاران اکثریت واقع نشد این است که چون لایحه بودجه هم لایحه یک‌ساله است مجدداً امسال مطرح میکنم و امیدوارم توجه و عنایت بیشتری داشته باشید در بند پ تبصره ۱ به طوری که ملاحظه میفرمایید وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی را موظف کرده‌اند که حساب کلیه درآمدهای اختصاصی را هر سه ماه درآمد و هزینه به وزارت دارایی و دفتر بودجه بفرستید این از این جهت است که اعمال نظارت بشود پیشنهادی که ما کردیم همین پیشنهاد است و اضافه کردیم که شرکتهای دولتی و مؤسسات انتفاعی دولت هم حساب درآمد و هزینه‌های خود را هر سه ماه یک بار به وزارت دارایی و دفتر بودجه بفرستند همان طور که ملاحظه میفرمایید و اشاره شده است بودجه مملکت اگر ۴۰ میلیارد تومان باشد ۱۲ میلیاردش بودجه سازمان‌های و مؤسسات دولتی و وزارتخانه‌ها است و بقیهاش که متجاوز از ۶۰ درصد بودجه کل کشور است در اختیار این مؤسسات جناب دکتر یزدان‌پناه اشاره فرمودند که اینها را ما به موجب قوانین مخصوص تصویب بودجهشان را به خودشان مشمول میکنیم بنابراین خود مؤسسات بودجهشان را تصویب میکنند و اجرا میکنند چون قانون محاسبات عمومی مطرح خواهد بود و آن بحث را در آنجا خواهیم کرد و کیفیتی از لحاظ ترتیب تصویب بودجهشان میدهیم و بحث میکنیم که به چه نحو باشد ولی هیچ قانونی حق نظارت مجلس را بردخل و خرج کشور سلب نکرده است تنها ممکن است که یک مقداری از درآمد کشور را به یک مؤسسه تجارتی بدهند به موجب قانونی که خودشان این بودجهشان را تصویب کنند و طرز مصرف را تعیین کنند در این بحثی نیست ولی هیچ قانونی حق نظارت را از مجلسین و عامل نظارت که به موجب قانون است یعنی وزارت دارایی سلب نکرده است و این را برای اجرای این نظر که داریم عرض کردم (خواجهنوری-دیوان محاسبات) عرض میکنم سلب نکرده نمیگویم قوانینی برای اجرای این نظر ندارید قانون دارید ولی باز هم اینجا مجلس است و اگر لازم باشد قوانین دیگری برای اجرای این نظر و اعمال این نظر اجرا میکنیم پیشنهاد ما یکی از این موارد است ما میدانیم که دیوان محاسبات داریم قانون محاسبات هم داریم ولی برای این که اعمال نظارت دقیق‌تری بشود همان طور که در مورد بودجه دستگاههای دولتی یک مرحله اعمال نظارت دقیقتر میشود از نظر تخصیص اعتبار یعنی در دستگاههای دولتی آن میزان اعتبار از اعتبار مصوب‌شان را در اختیارشان میگذارند که میتوانند هزینه کنند یعنی یک نظارتی است این نظارت در مورد دستگاههای دولتی هم اعمال بشود یک نکته آن این است که از این نظارت دستگاههای نظارت‌کننده لااقل هر سه ماه بدانند چه مقدار درآمد دارند و چه مقدار هزینه میکنند این یک مرحله‌ای است از نظارت و برای هرکس که معتقد باشد که یک دستگاه کلی مالی و یک نظم مالی در مملکت باید استقرار داشته باشد و یک نظارت دقیق و منظمتری باشد این پیشنهاد هیچ گونه اشکالی پیش نمیآورد و تمام این دستگاههای انتفاعی و شرکتهای دولتی به حسابداری‌های قوی مجهز هستند انشاالله که برای آنها دادن صورت‌حساب درآمد سه ماهه هیچ نوع اشکال اجرایی پدید نمیآورد و یک قدم پیشرفت کردن در امر نظارت در امور مالی کشور و من امیدوارم هستم که مورد عنایت همه دوستان قرار بگیرد.
رئیس- آقای نخستوزیر بفرمایید.
نخستوزیر (امیرعباس هویدا)- بنده تشکر میکنم از فرمایشات آقای عاملی مجدداً بایستی با ایشان مخالفت بکنم چون دو موضوع مطرح است یکی این که به دولت دستور داده شده که به هیچ‌وجه تبصره یا غیربودجه‌ای نیاورد امسال ما سعی کردیم تبصرههایمان غیر از بودجه‌ای چیز دیگر نباشد و دیدیم که تمام پیشنهادها که پیشنهاد میشود تمامشان غیر بودجه‌ای است مسلماً اگر نظر صحیح باشد و علاقه داشته باشند میشود طرحی پیشنهاد کرد و با دولت صحبت کرد که عملی بشود ولی این موضوع را که جناب پزشکپور درباره انقلاب اداری فرمودند ما الان بیاییم باز هم دستگاهها را کنترل بکنیم دستگاههای شرکتها یا سازمان‌های وابسته به دولت مجامعی دارند که تصویب کردیم و در خود این محل در این ساحت مقدس برایش یک قانونی تصویب کردیدی بنابراین این قانون یک نظارت درش میشود خیلی خوب برویم این آئیننامه‌ها را بیاوریم و تغییر بدهیم ولی اگر بگوییم شرکتها هر سه ماه بیایند و یک بیلانی یا هر کاری که ایشان پیشنهاد میکنند بفرستند به وزارت بهداری خوب ما چند تا کارمند بایگانی آنجا داریم اینها را میگذارند آنجا امروز سازمان‌های ما دستگاههای ما طبق یک حسابرسی علمی حسابرسی میشود بگوییم درست نیست جوان است تازه است قبول دارم بایستی بهتر بشود ولی وزارت دارایی چکار کند وزارت دارایی یک حسابرسی دیگری بگیرد یا این که همان حسابرس را بگوییم که این کار را هم بکند به عقیده من این کار صحیحی نیست موضوع دوم اینجا راجع به درآمد اختصاصی صحبت میکنم من نمیدانم متوجه شده‌اید که درآمد اختصاصی و درآمد عمومی فرقش چی است و برای درآمد اختصاصی یک ضابطه‌ای تعیین میکنیم و خیال میکنیم که ضابطه صحیحی است و مربوط به بودجه است و برای این است که کارهایمان را آسانتر بکند بنده عقیده دارم و استدعای بنده از ایشان این است که اگر نظری نسبت به شرکتها دارند بایستی در محل خودش بگویند برایش یک مجمع گذاشتیم در برابر آن مجمع الان میفرمایید که وزیر دارایی باید در آن مجمع باشد یک لایحه دیگری هست در آن موقع صحبت بفرمایید وقتی حساب میشود وزیر دارایی در حدود ۶۷ محل را باید برود بنشیند در ۶۷ محل، مجمع سازمان میرود خوب پس کی وقت میکند در وزارت داراییاش باشد حالا نخستوزیر خودش را از تمام این مجامع کشیده بیرون قوانینی داشتیم که می‌گفت باید نخستوزیر شرکت داشته باشد اگر نخستوزیر بخواهد ۶۰ درصد وقت خودش را صرف این کارها بکند نمیرسد شیر و خورشید را میگویم که فکر میکنم همه آقایان به آن احترام میگذارید اگر قبولش دارید. که خوب اگر قبولش ندارید تا اشخاص را عوض کنیم اگر به فلان شرکت اعتقاد ندارید به مجمع عمومیاش مراجعه کنید میگویند فلان سازمان خوب اداره نمیشود بیایید یک سازمان خوبی درست کنیم نه این که یک کنترلی بگذاریم روی آن و کارفرما میشود کنترل روی کنترل و این درست نیست.
رئیس- آقای دکتر عاملی متقاعد شدید؟
دکتر عاملی - خیر.
رئیس- آقای دکتر دادفر بفرمایید.
دکتردادفر- علاوه بر فرمایشاتی که جناب آقای نخستوزیر فرمودند جناب آقای دکتر پیشنهاد شما این است که شرکتها هر سه ماه صورت درآمد و هزینه خودشان را بدهند اساساً طبع یک شرکت مانند شرکت سهامی زراعی طوری است که فقط ماه آخر سال محصول را میفروشد و درآمد دارد و اصولاً شرکت ولتی درآمد و مستمرات ماهانه ندارد و این بیلان است که در آخر سال معلوم میکند که دخل و خرج چیست و مسلماً این موجب خواهد شد که همانطور که فرمودید در وزارت دارایی یک اداره‌ای به نام دریافت صورت‌ها به وجود بیاید که همین اداره هم قابل کنترل نیست و نتیجه‌ای عاید سازمان نمیشود اگر شرکت بگوید من ۱۰ هزار تومان خرج دارم و ۱۰۰۰ تومان درآمد وزارت دارایی نمی‌گوید چرا به این ترتیب اگر این منطق قابل قبول است پیشنهادتان را پس بگیرید.
رئیس- آقای پزشکپور بفرمایید.
پزشکپور - البته به هر حال این بحث مفصل امروز برای بنده یک سود داشت و آن این بودکه ضابطه سنی من مشخص شد اما چند نکته در اینجا عرض کنم که شایدی در ضمن مباحث و گفتارهای دیگر توضیح داده شده که مسائل آن طور که باید و شاید مورد بحث و گفتگو و شناخت قرار نگرفته است من فکر میکنم اگر در این زمینه توضیحاتی داده شود جناب آقای نخستوزیر و دولت هم با این پیشنهاد موافقت بفرمایند نکته‌ای را که فکر میکنم آن گونه که در مورد انقلاب اداری که مربوط به این پیشنهاد و تبصره هم شد موردنظر و اعتقاد حزب پانایرانیست و در نتیجه پیشنهاددهنده این تبصره با نحوه تغییر این تبصره است برداشت از آن نشده است این است که ما به هیچ‌وجه نمیگوییم که کار مردم به مردم سپرده نشود یا این که دولت یک نظارت بیش از حدی در بخش خصوصی بکند آن که مورد بحث است در مورد شرکتهای انتفاعی و بازرگانی وابسته به دولت است که اینها جدا از دولت نیست به همین جهت است که درآمد و هزینه این شرکتها جزء بودجه کل کشور تقدیم مجلس شورای ملی شده و جدا از بودجه کل کشور نیست همچنین جدا از مؤسسات و سازمان‌های دولتی نیستند النهایه آن چنین سازمان‌هایی هستند که اسمشان سازمان‌های انتفاعی است بعضی از آنها شرکتهای وابسته به دولت است بنابراین یکی از انواع سازمان‌های دولتی هستند و این مسأله تذکر و تأییدی است که مدام میبود و من میبینیم که این لایحه تاحدی قدم کوچکی را به همین سمت برداشته است یعنی بند پ تبصره‌ای که پیشنهاد شده است دلالت بر این دارد که یک حداقل نظارتی را وزارت دارایی نسبت به درآمدهای اختصاصی بعضی از سازمان‌های خودش یعنی سازمان‌های دولتی ضروری شناخته است بنابراین این مسأله ضرورتی به نظارت سازمان‌های انتفاعی دولت و شرکتهای وابسته به دولت را که البته ما قویاً به او معتقد هستیم این را یک نوع دخالتی از طرف دولت در امور مربوط به بخش خصوصی و اصل سپردن کار مردم به مردم نمیشود تلقی کرد نکته‌ای که اینجا پیشنهاد شده است از طرف گروه پارلمانی پانایرانیست مسأله‌ای بودجهایست یک تبصره غیر بودجه‌ای نیست به دلیل این که بند پ این تبصره درست تکنیک و نحوه اعمال نوعی از نظارت را روی قسمتی از اقلام بودجهشان میدهد یعنی پیشنهاد از طرف خود دولت شده است و کمیسیون بودجه تصویب کرده است یعنی نحوه تکنیک این نظارت وزارت دارایی را نسبت به بعضی از قسمتهای بودجه را در این منابع درآمدشان داده.
رئیس- اگر پیشنهاد بودجه‌ای نبود که طرح نمیشد.
پزشکپور- من هم همین نکته را عرض میکنم بنابراین پیشنهادی که ما تقدیم کردیم همین است در واقع ما میگوییم این نحوه تکنیک و نظارت نسبت به بعضی منابع درآمد که در این بودجه پیشبینی شده است اعمال بشود پس درست پیشنهاد یکی است فرق نمیکند (خواجه نوری- آقای دکتر دادفر توضیح دادند که فرقش چیست رسیدگی به بیلان سالیانه کافی است) آقای دادفر مثل این که در این زمینه توضیح ندادند و نکته‌ای بود که آقای نخستوزیر فرمودند به هر حال این توضیح را از این نظر عرض کنم که اگر استنباط میکردیم که پیشنهاد غیر بودجه‌ای است هرگز چنین پیشنهادی را مطرح نمیکردیم حالا ممکن است که با یک چنین پیشنهادی اکثریت با مجلس موافقت نکنند و لی ما واقعاً پیشنهاد بودجه‌ای تقدیم کردیم و نکته‌ای را که مربوط است به این که این پیشنهاد پیشنهاد بودجه‌ای است عرض کردم (مرتضوی - درآمد اختصاصی) میدانم کاملاً این موضوع را متوجه شدم آقای مرتضوی درآمد اختصاصی یک قسمتی از این درآمدهایی است که در این بودجه کل پیشبینی شده این پیشنهاد دلالت دارد که به این نحو از طرف وزارت دارایی نسبت به این قسمت از منابع درآمد این بودجه نوعی اعمال نظارت بشود پیشنهاد ما این است که همین نظارتی را که دولت پیشنهاد کرده است نسبت به دیگر منابع و درآمد این بودجه اعمال بشود بنابراین از نظر بودجه‌ای بودنش من فکر میکنم بحثی نباشد و اما در مورد دیگر که متذکر به شیر و خورشید سرخ یا سازمان‌های دیگر شدید اگر عنایت بفرمایید ما به هیچ‌وجه پیشنهاد نکردیم که در مورد شیر و خورشید سرخ و یا سازمان‌های خیریه و عامالمنفعه همچنین نظارتی بشود این پیشنهاد صرفاً برای مؤسساتی است که در واقع با سرمایه دولت تشکیل شده است و اداره میشود علیایحال آن قسمت‌ها را مستثنی کردیم و دیگر این که تنها چیزی که در این پیشنهاد در نظر گرفته شده است این است که هر سه ماه یک بار یک گزارشی به وزارت دارایی بدهند و به هیچ‌وجه هم بر میزان سازمان دارای آنها افزوده نخواهد شد چون هر سازمان یا شرکت انتفاعی دولتی به موجب گزارشی که در بودجه منعکس است دارای پرونده مالیاتی است در وزارت دارایی سه ماه یک بار گزارشی میفرستند و این گزارش ملصق میشود به پرونده مالیاتی. آقای دکتر دادفر فرمودند که یک شرکت ممکن است که هفت ماه فقط هزینه داشته باشد و درآمد نداشته باشد ایرادی ندارد گزارشی که به وزارت دارایی میدهد گزارش هزینه‌هایش میباشد بنابراین با این توضیحات من فکر میکنم شاید جناب آقای نخستوزیر اظهار لطف بفرمایند این واقعاً یک قدمی است که در راه نظارت برداشته میشود و این نظارت مانع اقدامات دیگر نیست و اشکالی هم در کار آنها نمیباشد در هر حال با توضیحاتی که عرض کردم (عباس میرزایی- اثرش چیست) اثرش در این پیشنهاد بنده مستتر است اثرش در بند پ مستتر است همان اثری درش مترتب است که بر منابع درآمد سازمان‌های دولتی مترتب است مگر دولت به سازمان‌های دولتی عدم اعتماد دارد که پیشنهاد کرده نسبت به درآمد اختصاصیشان هر سه ماه یک بار گزارش بفرستند مگر عدم اعتماد است؟ عدم اعتمادی نیست ضرورتی بوده بنابراین ضرورت و منطقی که دولت دارد پیشنهاد کرده که نسبت به آن قسمت از منابع درآمد گزارش داده شود.
رئیس- نسبت به این پیشنهاد رأی میگیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم فرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب شد.
- تعیین موقع جلسه آینده - ختم جلسه
۳- تعیین موقع جلسه آینده - ختم جلسه
رئیس- چون وقت دیر است با اجازه خانمها و آقایان این جلسه را ختم میکنیم جلسه آینده ساعت ۳ بعدازظهر امروز خواهد بود.
رئیس مجلس شورای ملی - عبدالله ریاضی.