مذاکرات مجلس شورای ملی ۶ دی ۱۳۰۷ نشست ۱۶
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هفتم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری هفتم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۶ دی ۱۳۰۷ نشست ۱۶
مذاکرات مجلسی
دوره هفتم تقنینیه
صورت مشروح مجلس روز پنج شنبه ۶ دی ماه ۱۳۰۷ مطابق ۱۴ رجب المرجب ۱۳۴۷
جلسه ۱۶
فهرست مطالب:
۱- تصویب مرخصی آقایان دشتی - رفیع - دکتر امیر اعلم
۲- بقیه مذاکرات راجع به طرح قانونی در موضوع وحدت لباس اتباع ایران و تصویب قانون مزبور
۳- قانون متحدالشکل نمودن البسه اتباع ایران در داخله مملکت
(مجلس دو ساعت قبل از ظهر بریاست آقای دادگر تشکیل گردید)
(صورت مجلس یوم سه شنبه چهارم دی را آقای اورنگ قرائت نمودند)
غائبین با اجازه جلسه قبل آقایان:
آشتیانی – مصدق جهانشاهی – بیات – تیمورتاش.
غائبین بی اجازه جلسه قبل آقایان:
میرزا حسن خان وثوق – عمادی – آقا زاده
سبزواری – موقر – مرآت اسفندیاری – حاج رحیم آقا میرزا ابوالفضل – محمد تقی خان اسعد – شیخ محمد جواد – حاج آقا حسین مهدوی – شیخ علی مدرس – حاج حسن آقا ملک – حاجغلامحسین ملک – محمد آخوند.
دیرآمدگان با اجازه جلسه قبل آقایان:
افخمی – فرهمند – دشتی – کفائی.
دیر امدگان بی اجازه جلسه قبل.
آقایان: وهاب زاده – فیروزآبادی – قوام.
رئیس – آقای حیدری
حیدری – بنده قبا از دستور هم عرضی دارم. ولی در صورت مجلس راجع باینکه آقای محمد آخوند را غایب بی اجازه نوشته‌اند می‌خواستم عرض کنم که ایشان عریضه عرض کرده بودند و استجاره هم کرده بودند.
رئیس – اصلاح می‌شود آقای دکتر سنگ
دکتر سنگ – عرض بنده راجع به آقای عمادی است که ایشان را غایب بی اجازه نوشته‌اند می‌خواستم عرض کنم ایشان اجازه خواسته‌اند.
رئیس – بکمیسیون می‌رود و اصلاح می‌شود دیگر در صورت مجلس مخالفی نیست (گفتند خیر)
رئیس – تصویب شد. سه فقره راپرت از کمیسیون عرایض و مرخصی رسیده است قرائت می‌شود
(به شرح ذیل قرائت شد)
آقای دشتی نماینده محترم بواسطهٔ ادامهٔ سفر سی و هفت روز از چهاردهم آبان اجازه مرخصی خواسته‌اند کمیسیون با مرخصی ایشان موافق و خبر آنرا تقدیم می‌دارد
رئیس – آقای روحی
روحی – بنده موافقم
رئیس – مخالفی نیست (گفتند خیر)
رئیس – رای می‌گیریم بمدلول راپرت آقایان موافقین قیام فرمایند.(اغلب قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد.
خبر مرخصی آقای حاج آقا رضا رفیع. آقای حاج آقا رضا رفیع نماینده محترم از ۲۹ آبان تا نوزدهم آذر اجازه مرخصی خواسته‌اند کمیسیون تصویب می‌نماید
رئیس – رای می‌گیریم بمرخصی آقای رفیع آقایان موافقین قیام فرمایند.(اغلب برخاستند)
رئیس – تصویب شد.
خبر مرخصی آقای دکتر امیر خان اعلم. آقای دکتر امیر خان نماینده محترم بواسطه مسافرت لرستان و خوزستان تقاضای سی و شش روز مرخصی از تاریخ چهاردهم آبان نموده‌اند کمیسیون با تصویب تقاضای نماینده محترم خبر آنرا تقدیم می‌دارد.
رئیس – آقای عراقی
عراقی – موافقم.
رئیس – رای می‌گیریم بمفاد راپرت آقایان موافقین قیام فرمایند (اغلب قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد. آقایانیکه لایحه وحدت لباس را داده بودند ماده دو و سه او را مسترد نموده و بجای آنها دو ماده دیگر پیشنهاد کرده‌اند قرائت می‌شود.
(این طور خوانده شد)
ماده دوم – طبقات هشت گانه ذیل از مقررات این قانون مستثنی می‌باشند.
اولا”- مجتهدین مجاز از مراجع تقلید مسلم که اشتغال به امور روحانی داشته باشند. ثانیا” مراجع امور شرعیه دهات و قصبات پس از برآمدن از عهده امتحان معینه ثالثا” مفتیان اهل سنت و جماعت که از طرف دو نفر از مفتیان مسلم اهل سنت اجازه فتوی داشته باشند. رابعا”- پیشنمازان دارای محراب خامسا” محدثینی که از طرف دو نفر از مجتهدین مجاز اجازه روایت داشته باشند سادسا” طلاب مشتغلین بفقه و اصول
که در درجه خود از عهده امتحان برآیند- سابعا” – مدرسین فقه و اصول و حکمت الهی روحانیون ایرانیان غیر مسلم.
رئیس – آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب- رفقای محترم فراکسیون معظم ترقی ایران به بنده حمله نکنند که دیشب در آنجا بودی و صحبت کردی بله بنده دیشب در آنجا بودم و صحبت کردم ولی چون از مقام ریاست استدعا کردم که مجلس باین اقلیتی که هست اجازه بدهد که عرایض خودشان را بکنند و روح اکثریت مجلس که در این باب موافق است این است که باز بنده با آن عرایضی که در سابق کردم حالا هم باز بعرض اکثریت میرسانم و حکومت و قضاوت را بعهده اکثریت مجلس واگذار می‌کنم بنده می‌توانم تصدیق کنم که باید مقام روحانیت را خیلی توجه بهش کنیم که دارای یک امتیازات فوق العاده بشود که در روحانیت ما کسی پیدا نشود که کرورها تمول پیدا کند اگر روحانیت ما باین قسم نبود ما محتاج نبودیم باینکه بنشینیم و برای آنها قانون وضع کنیم باید روحانیت ما مثل روحانیت علی مرتضی باشد تصدیق دارم آن مقامی که از برای روحانیت اسلام بود که اسلامشرق تا غرب عالم را گرفته بود آن مقام را مثل بنده ضایع کردم این مقام مقدس عالی را نتوانستیم حفظ کنیم بنده خیلی شکر گذار هستم از مقام منیع سلطنت که متوجه باین مقام شده‌اند اینرا مسلم بدانید که بنده مرجع نیستم و خیلی هم عاشقم که مملکت رو بترقی برود همینطور که تمام قواء مملکت رو بترقی است قوه روحانیت که یک قوهٔ عظیمی است از او هم باید مملکت استفاده کند همینطور که ممالک دیگر از قوه روحانیشان استفاده می‌کنند و بنده شاید در این باب کتاب هم نوشته‌ام و امیدوارم عقاید باطنی بنده کم کم عملی بشود در اینجا مادهٔ نگذشت بنده عرایضی در آن باب کردم دو مرتبه آمدند مادهٔ را طور دیگری کردند بنده تمام حرفم این است که باید از روی منطق و دلیل صحبت کرد یعنی قانون که از مجلس می‌گذرد قانونی باشد عملی و قانونی باشد که سر به گم نباشد می‌نویسد (مجتهد مسلم) عرض می‌کنم مجتهد مسلم در پیش کی؟ بنده بروم هر کس را بیاورم می‌گویند این غیر مسلم است مشخص این مسلمیت کی است؟ مناط در مسلمیت چیست؟
می‌نویسد: مجتهدین مجاز از مراجع تقلید مسلم که اشتغال به امور روحانی داشته باشند – دوم مراجع امور شرعیه دهات و قصبات پس از بر آمدن از عهدهٔ امتحان معینه خوب حالا آمدیم سر موضوع اگر چنانچه آن هیئت ممتحنه و آن مواد امتحانیه را یکی از شما دیده‌اید بگوئید تا من هم ملتفت شوم و بنده میدانم که همه آقایان یقینا” رای می‌دهید دیگر علی و حوضش راجع به امور شرعیه دهات و قصبات پس از برآمدن از عهدهٔ امتحانات معینه این امتحانات معینه چیست؟ هیئت ممتحنه کیست؟ ما باید اول مقدمات راحتی مردم را فراهم کنیم بعد بیائیم اینرا بنویسیم میگوئید در نظامنامه معین می‌شود بنده که نظامنامه را ندیده‌ام چیست یک کسی پیشنهاد کرد کلاه پهلوی فریاد زدند خیر نگوئید کلاه پهلوی متحدالشکل بگوئید بنده عرض می‌کنم این چه شکلی است که ما نمیدانیم شکل ملائکه است؟ شکل بشر است؟ آقا قانون گذار می‌بایستی جزئیات قانن را مطالعه کند و در نظر بگیرد ما هم عندالله و عندالوجدان مطابق قسمی که خورده‌ایم باید از جزئیات قانون مستحضر شویم که باطلاع و علم و شعور رای بدهیم بنده عرض می‌کنم شما آن امتحانمعینه را میدانید چیست؟ متحدالشکل بودن را نظامنامه اش را دیده‌اید؟ ندیده‌اید..
عدل – امتحان مدارس را شما نظامنامه اش را دیده‌اید؟ این تکلیف دولت است نظامنامه اش را می‌نویسد.
آقاسید یعقوب – آقایقایم مقام بگذار حرفم را بزنم بنده شما را خوب می‌شناسم کاملا می‌شناسم مراجع امور شرعیه دهات و قصبات بله قایم مقام بمن می‌گوید تو مرتجعی این هم یک مسئله بود که عرض کردم آن
نماینده هائی که می‌خواهند رای بدهید باید کلمه بکلمه قانون را در نظر بگیرند بعد از آن که دیدند آن وقت رای بدهند این مشکلات و محظورات در نظر بنده است حالا ممکن است یکی از آقایان نمایندگان بیایند و توضیحاتی بدهند متحدالشکل و امتحان و مواد امتحان را بفرمایند تا رفع اشتباه من بشود مفتیان اهل سنت و جماعت که از طرف دو نفر از مفتیان مسلم اهل سنت اجازه فتوی داشته باشند این هم چون آقای مفتی و نماینده‌های محترم کردستان تشریف دارند بنده چون کمتر آنجا مشرف شدم که حسرت بردم از منابرشان از مساجدشان و البته آقایان در این موضوع اگر نظری دارند بیان میفرمایند.
مفتی – صحیح است ما ایرادی نداریم.
آقا سید یعقوب – بله پیشنمازان دارای محراب مناط در مذهب جعفری این است که پیشنماز دارای ملکه عدالت باشد ملکهٔ عدالت هم یک قوهٔ راسخه است که بنده نمی‌خواهم در اینجا فقه بگویم حالا کلاهی هم می‌تواند پیشنماز باشد نه اینکه نتواند لکن حالا مفهوم و مصداقش در عمامه پیدا شده است این هم اشکالی ندارد (محدثینی که از طرف دو نفر مجتهد مجاز) در اینجا بنده خاطر نماینده‌های محترم را متوجه می‌کنم به اینکه برای کلیه طبقات مملکتی یک سهولتی را قائل شوند زیرا نظر آقایان که تضییقات نیست بنده هم نظر عمومی را دارم و امیدوارم یک نظر ارفاقی نسبت به مردم باشد دیشب هم آقای طهرانی اظهار کردند که ده دوازده هزار نفر در این مملکت هستند که نشر اخبار آل محمد می‌کنند و این که شما آمده‌اید در اینجا و محدود کرده‌اید بنده عقیده ندارم زیرا آن منافعی که در تبلیغ مذهب جعفری است از بین می‌رود و محدود می‌شود (محدثین از دو نفر مجاز) آن کسانی که یکی از کتب مجلسی را که فارسی است بالای منبر می‌خوانند لابد باید مجاز باشند این اندازه معین کنید حال بقول ایشان لهوف سید مرتضی را بخواند بنده این را عرض نمی‌کنم عرض می‌کنم کسانیکه اخبار صحیح بخوانند آقایان تاریخ ایران را خوانده‌اید ایران بحمدالله مستقل است و در تحت مذهب حقه جعفری بگذارید یک تبلیغی که سابقین ما کردند و یک چیزی هائی که شصت کرور ملت و تبعه امروز متوجه هستند در این موقع سلطنت اعلیحضرت یهلوی این مقام را از دست ندهید این تبلیغات را محدود نکنید (دو نفر مجاز) این خیلی محدود است یک قدری وسیعتر کنید کم کم هر چه معارف شما بیشتر شود از این نتیجه می‌گیرید حالا آقای عراقی که مدافع این لایحه است بداند در بیشتر از قسمتهای ایران هم سیاحت کرده است در اینجا غیر از اینکه جماعتی را باز کل بر مردم بکنیم فایده دیگری ندارد مردم یک علاقه مندی بروضه شان دارند ما یگذاریم این عقیدشان محفوظ بماند تا انشاءالله بعقیده شما آن عقیده که در عالم مدنیت در قلبشان امد این عقیده از بین برود این هم یکی (طلاب مشتغلین نفقه و اصول که در درجه خود از عهده امتحان بر آیند) اینجا هم آقای عراقی چون خودت از سلسله جلیله بوده‌ای عرض می‌کنم تا یقین نکنی که هیئت ممتحنه کی است و مواد امتحان چیشت... ی
کنفر از نمایندگان – در نظامنامه
آقاسید یعقوب – مدیر الدوله امتحان می‌کنید؟ چیز غریبی است؟ مدرسه الیانس باید برو د امتحان بدهد؟ بالاخره چون شما از این سلسله هستید زبان سخن بشما است درست معین کنید که هیئت ممتحنه کیست مواد امتحان عبارت از چیست آخر ما باید بدانیم که حقیقتا” می‌خواهند بکلی اینها را از بین ببرند یا اینکه آنطور که عقیده من است که می‌خواهیم فقه و اصول و مقام روحانیت مامنزه شود و ترقی کند که ما از این مقام روحانیت استفاده کنیم والا اگر مقصود بستن درب مدارس لست که فردا لایحه اوقاف هم چشم شم ا روشن میاید این هم یکی. مدرسین فقه و اصول و حکمت الهی که خدا حفظ کند آقای اورنگ را که این مسئله را در اینجا گنجاندند که بنده که یکی از خوشه چینان خرمن عرفان و حکمت بودم خیلی خوشوقتم که در مجلس رسمی صحبت
از حکمت الهی است و طرفدار آن هم هستند و امیدوارم خیلی قدرت و قوه پیدا کند که مقام توجه به برهان و توجه بمعقول بیشتر شود که مردم متوجه بموهومات نباشند این خیلی خوب است و امیدوارم یک ترتیبی واقع شود که چند نفر دیگری که باقی مانده‌اند از این چراغ درخشان علم و حکمت آنها هم جمع آوری شوند که حقیقة حکمت و عرفان ما از بین نرود این علم عالی معظم که نمیدانم از چه زمان تا بحال در ایران آمده است و حکمای اسلام آمده‌اند این علم بحکمت متعالیه که صدرالمتالهین باشد قرار داده‌اند اینها عرایض بنده بود و گمان نمی‌کنم که عرایض خارجی کرده باشم و از آقای قایم مقام هم معذرت می‌خواهم.
عدل – قبول می‌کنم.
رئیس – آقای روحی
روحی – استاد محترم بنده آقای آقا سید یعقوب با یک لهجه صحبت کردند مثل اینکه علاقه بمقام با عظمت اسلام و روحانیت منحصر بخودشان است یا اینکه ما می‌خواهیم در ارکان این مقام مقدس که اساس ما را محکم کرده و باعث افتخار ما است یک تزلزلی وارد کنیم این اشتباه است ما تمام مسلملنیم و بموجب قانون اساسی قسم خورده‌ایم که بر خلاف عظمت مملکت و برخلاف مصالح اسلامیت یک قدم بر نداریم این اصلحاتی که می‌شود تمام نقطه نظر مقام روحانیت مملکت است خود جنابعالی تصدیق دارید که یک مشت اشخاصی که حقیقة نه دارای علم بودند و نه معرفت و نه سواد اینها بر طبق وراثت یا حهات دیگر این مقام مهم روحانیت را اشغال کرده بودند و واقعا” علمای حقیقی که بمنزله مصباح ولایت هستند اینها در یک زوایائی مخفی بودند و یک مشت اشخاصی که صلاحیت نداشتند بجای آنها اظهار عقیده می‌کردند پس ملتی که از هر جهت می‌خواهد پیش برود باید یک آلایشهائی را از خودش دور کند در وهله اول باید مقام روحانیت را از هرلوثی پاک کرد و شما هم البته در این عقیده با ما هستید اینکه فرمودید اجازه بدهید که اقلیت صحبت خودش را بکند بنده تصور می‌کنم این قضیه یکی دو نفر بیشتر مخالف نداشت مختصری آقای فیروزآبادی فرمودند و سرکار عالی هم بیش از آنچه که در حیز فکر داشتید در این پشت تریبون فرمودید و هیچکس هم مخالفت نکرد و همه آقایان اصغا کردند خود آقا تصدیق فرمودید که باید روحانیت را منزه کرد و ما هم داریم عملا در این کار با شما شرکت می‌کنم فرمودید که در مادهٔ یک تغییراتی داده شده بچه جهت است؟
و اعتراضاتدیگری که حالا بنده یکان یکان جواب عرض می‌کنم اولا مجتهد مسلم که در ماده قید شده است که مسلمیت او در جامعه محرز شده باشد این یک چیزیست که همه ماها میدانیم حضرت آقای حاج شیخ عبدالکریم یکی از علماء مبرز این مملکت هستند که مسلمیتشان در تمام ایران پیش احدی مورد تردید نیست و این مسلمیتی که ما قائل شده‌ایم مراد از این قبیل علمای مسلم است که در همه طبقات از جاهل و عالم وعامی منکر ندارد و گمان می‌کنم این برای رفع اشکال جنابعالی کافی باشد که ما بحمدالله بز دارای یک علماء بزرگی هستیم که اینها مسلمیتشان در پیش تمام علماء بزرگ محرز است فرمودید که مواد امتحانیه چیست مواد امتحانیه برای طلاب که در دیانت و روحانیت تحصیل می‌کنند معلوم است فقه است اصول است از این قبیل است که خود جنابعالی میدانید اما اینها چطور باید اجرا شود؟ عرض کنم هر قانونی محتاج بیک نظامنامه ایست که مفسر قانون است اگر ما بخواهیم تمام جزئیات را در قانون ذکر کنیم که چه جور باید امتحان کنند و هیئت ممتحنه کیست و از کدام کتاب امتحان می‌کنند و کی دعوت می‌کند و بچه ترتیب دعوت می‌شوند بالاخره اگر تمام این جزئیات را بخواهیم رعایت کینم باید یک قانونی وضع کنیم که دو سه هزار بند هم برای این مقصود کوچک که ما خواسته‌ایم اتحاد لباس را در مملکت مجری بداریم کافی نیست و البته این مسائل را یک دولتی که در واقع طرف اعتماد و اطمینان مجلس شورای ملی است مسلما” با کمال دقت نظامنامه وضع خواهد کرد.
که تمام این مواد را روشن کنند فرمودید هیچ معلوم نیست که چه شکل است وضعیت لباس بنده عرض می‌کنم لباس از دو جهت پوشیده می‌شود یکی از نقطه نظر رفع سرما و گرما و یکی از نقطه نظر صرفه البته لباس همین لباس کوتاهی است که بموجب کلمه قرآن طهر ثیابک ای قصر مقصود لباس کوتاه است که از نقطه نظر صرفه و حفظ الصحه و جهات دیگر بحال اشخاص مفید است و ممکن است آقا هم اگر نظریاتی داشته باشند با هیئت دولت مذاکره کنند و یک شرحی هم از مفتیان اهل جماعت و سنت و اقامت در کردستان فرمودید و تشکر کردید از آنها البته انها هم از علماء مذهب مقدس اسلام هستند و ماهم از آنها تقدیر می‌کنیم آنها هم مثل ما مسلمان هستند همه قابل احترامند و این قبیل اشخاص در هر صنفی که باشند مورد احترام و مورد تقدیس جامعه خواهند بود در مسئله پیشنماز فرمودید که این پیشنمازها را از کجا بتوانند تشخیص بدهن خود آقا بقوانین فقه و اصول آشنا هستید که در پیشنماز شدن فقط مناط جنبهٔ عدالت است ممکن است اگر در بنده هم صفات عدالت موجود باشد پیشنماز باشم و هیچ شرط نیست که دارای عمامه هم باشد
بنده در جلسهٔ قبل هم عرض کردم که یکی از علمای موقر اصفهان مرحوم جهانگیر خان قشقائی بود که سالها به تدریس اشتغال داشت و امام جماعت هم بود و کلاه هم سرش بود و هیچ وقت هم تظاهری نکرد و در عصر خودش خیلی محترم بود و وافعا” یکی از علماء با تقوی بود پس پیشنمازی مربوط به عمامه نیست و فقط مناط عدالت است و تصور می‌کنم دولت هم همین قسمت را رعایت کند بعد راجع به محدثین فرمودید که محدثین را چطور تشخیص می‌دهند و چطور می‌توانند بگویند کی محدث است کی نیست آقا میدانند مسئله تبلیغات یا بقول بنده مواغظ حسنه باید کسی که صاحب این مقام می‌شود معلومات داشته باشد احادیث صحیح یا سقیم را تشخیص بدهد این قدر صرف و نحو بلد باشد که عبارت را صحیح بخواند مکرر در مجالس بوده‌ایم دیده‌ایم یک واعظی حدیث را غلط می‌خواند عبارت را غلط می‌خواند و البته میدانید تعلیمات غلط اثر سوء می‌بخشد و انعکاس آن هم در جامعه غلط خواهد بود زیرا آنها حقیقة چراغهائی هستند که می‌توانند بوسیله پند و موعظه افکار عمومی را روشن کنند در اینصورت باید صاحب معلومات باشند و اخبار را بدقت دیده باشند و صحیح و سقیم را تشخیص بدهند و البته این قسمتها در نظامنامه مراعات خواهد شد و مخصوصا” این کار منحصرا” واگذار می‌شود به اشخاص بصیر عالم فاضل و کسانی که حقیقة آشنا به اخبار ائمه اطهار و اصول تشیع باشند و خودتان میدانید که وقتی یک نفر دارای این صفات پیدا شد و صاحب این مقام شد البته قابل تقدیس است و ما از نقطه نظر این که تنقیح و پاک کنیم اشخاص عالم و مطلع را از یک مشت بی سواد این نکات را رعایت کردیم و سملما” یک همچو اشخاصی باید صحیح و سقیم را تشخیص بدهند قسمت هشتم اعتراضتان راجع به طلاب بود محققا” طلبهٔ که معمم می‌شود و می‌خواهد بالاخره مجتهد و مجاز شود و صاحب مقامات عظیمه روحانیت شود و پیشوا باشد باید معلوم باشد که تحصیلت او از چه قبیل است و بطور کلی محصل باشد زیرا ممکن است طلبه باشد ولی جای دیگر هم تحصیل کند سایر قسمتها را هم تحصیل کند طلبه نوع محصل است ولی البته طلابی که مجازند با دستار و عمامه باشند طلابی هستند که منحصرا فقه و اصول و امور راجعه بدیانت را تحصیل می‌کنند آنهم باید معلوم باشد چه اشخاصی هستند و تشخیص بدهیم که این یک مجتهد آتیه این مملکت است و قائدی خواهد بود که در آتیه جانشین رفتگان خواهد بود در هر صورت اینرا هم باید تصدیق کنید که البته باید یک مواد امتحانیه باشد که اشخاص بی سواد خودشان را جزو طلاب علوم دینیه که حقیقة یک دسته مردمان محترم با حیثیتی هستند داخل نکنند بعد هم راجع به علم حکمت از آقای اورنگ تشکر کردید که این علم علم زرگی است و دارد از بین می‌رود بنده هم بنوبه خودم از جنابعالی تشکر می‌کنم ولی
میدانید که حکمت منحصر به حکمت الهی نیست و باید در مملکتمان انشاءالله بزودی انواع حکمت تحصیل شود که ما بتوانیم از این حکمای خودمان در آتیه استفاده کنیم و مدرسین بیشتری در این علم بزرگ داشته باشیم. رویهم رفته بنده اشکالی در فرمایش جنابعالی ندیدم جز اینکه در حال عصبانیت فرمایشاتی فرمودید آن هم حالا البته تخفیف پیدا کرده و در این قسمتها با همه ماها شرکت می‌کنید و اگر نظری دارید یا واقعا راه اصلاحی دارید بهتر این است که با دولت در اتخاذ نظری راجع به نظامنامه کمک کنید و انها هم مساعدت می‌کنند که نظامنامه اجرای این قانون حقیقة یک نظامنامهٔ سودمند نافعی بحال جامعه باشد
جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافی است.
رئیس – رای می‌گیریم بماده دوم آقایان موافقین قیام فرمایند (اغلب قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد ماده سه مطرح است.(به مضمون ذیل خوانده شد)
ماده سوم – متخلفین از این قانون در صورتیکه شهر نشین نباشند بحبس از یک تا هفت روز بحکم محکمه محکوم خواهند گردید.
رئیس – آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی- بنده چون عقیده‌ام اینست که اختیار لباس هر کس باید با خودش باشد از این جهت هیچ وقت باین چیزها عقیده پیدا نمی‌کنم بخصوص که هر کس اختیار کلاه و تنبان خودش باید با خودش باشد و اشخاص در امورات خودشان مختار باشند در این مملکت گه در همه چیز آزادی بمردم می‌دهند در لباس مردم آزادی ندهند این یک چیز مضحکی است علاوه بر این شان مجلس را اجل از این میدانم که در مملکتی که ما نقدا” هیچ نداریم مگر با هو خودمان را ریشخند می‌کنیم ..
بعضی از نمایندگان – اینطور نیست (صدای زنگ رئیس)
رئیس – آقای فیروزآبادی صحبت در تغییر لباس نیست صحبت در تکالیف مختلف است.
فیروزآبادی – بله مقدمه همان است چوندر تغییر لباس مخالف بودم در این مجازات هم مخالفم ما بزور کلاه سر مردم بگذاریم آن وقت اگر هم نگذاشتند فلانقدر جریمه بشوند و چند روز حبسشان کنیم؟ مردم را حالا که آزاد نگذاشتند لااقل خیلی هم مجازات قرار نگذارید یا مجازات خیلی مختصری معین کنید و البته وقتی خود مردم دیدند با غیر کلاه پهلوی امورشان پیشرفت نمی‌کند قهرا” کلاه پهلوی سرشان خواهند گذاشت و دیگر بدون آن کلاه کسی راه نخواهد رفت که انها را مجازات کنید در هر صورت مطلقا” بنده عقیده بمجازات ندارم.
رئیس – آقای یاسائی
یاسائی – آقای فیروزآبادی فرمودند ما خودمان را مسخره می‌کنیم یا هیچ چیز نداریم و در عین حال نباید آزادی را از مردم سلب کرد آقا یک قدری بی انصافی میفرمائید مملکت ایران دارای همه گونه استعداد طبیعی است و اهالیش هم همه گونه ذوق و استعداد ترقی دارند و بحمدالله چند سال است افتاده‌ایم به صراط ترقی و بیش از این هم بعقیده بنده معقول نیست حالا اگر موافق مذاق شما درست نیست حکومت با اکثریت مجلس است و در خارج هم با اکثریت مردم و با آن اشخاصیکه از وضعیات عمومی دنیا مستحضر و مطلعند و معتقدند که باید یک اصلاحاتی بشود اینکه فرمودید مقتضی نیست مجازاتی برای متخلفین قائل شویم شما با اساس این قانون مخالف بودید در مواد هم مخالفت کردید ولی اکثریت تصویب کرد و ما که معتقد هستیم که باید این قانون تصویب شود و مجری گردد عقیده داریم که باید یکطوری قانون را نوشت که مجری شود و اگر سانکسیونی نداشته باشد یعنی برای متخلفین مجازاتی در نظر نگیریم این قانون از نقطه نظر عقیدهٔ که اکثریت دارد غیر عملی است ولی شما عقیدتان این است که قانون مجری نشود ولی ما که معتقدیم باید اجرا شود اگر کسی هم تخلف کرد باید مجازاتش کرد و البته دولت هم نظر ندارد باینکه تضییقاتی بمردم شود و در عمل ارفاق هائی
می‌شود زیرا مقصود این است که مردم متوجه شوند باین که متحدالشکل شوند زیرا منافع اقتصادی و سیاسی زیادی دارد که حالا اینجا مورد بحثش نیست.
فیروزآبادی – حرف بنده سوء تعبیر شد اجازه بدهید توضیح بدهم
جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافی است.
رئیس – فعلا عدهٔ برای گرفتن کافی نیست. آقای آقا سیدیعقوب
آقاسید یعقوب – عرض کنم راجع به فرمایشاتی که آقای یاسائی فرمودند اولا عقیده آقا ی فیروزآبادی هم همین بود و ایشان هم مستحضرند که بحمدالله ترقیاتی در مملکت شده است. فیروزآبادی – صحیح است سوء تعبیر کردند.
آقاسید یعقوب – بحمدالله قلوب ماها تما مملو از محبتی است که این ترقیات در این مملکت شده از این حیث ما خیلی مشعوفیم و همان جوری که قوای دیگر در مملکت ترقی کرده است این قوه هم انشاءالله در ترقی باشد آقای فیروزآبادی هم که گاهی صحبت می‌کنند نظرشان همین است و همان نظر بنده است که میگیم فرض ما این است که خود مردم بالطوع والرغبه متوجه هستند و ما که نماینده‌های ملت هستیم اینجا نیائیم یک تحمیلاتی بکنیم ایشان هم نظرشان همین بود و سوء تفاهم شد در این ماده که مجازات قرار داده‌اند فوق مابین شهریها و دهاتی‌ها گذارده‌اند از اینکه جریمهٔ نقدی را از دهاتی‌ها رد کرده‌اند خیلی تشکر می‌کنم ولی بنده نمیدانم شهری چه تقصیری کرده است (حالا اینهم یک ایرادی بر من نباشد) وارد شهر که می‌شود همه می‌گویند این شهری است و باید تمام بارها را نظمیه، بلدیه، چه، چه، چه بارش کنند شهری که تقصیری ندارد دهاتی که می‌آید هیزم را بشهری گرانتر می‌فروشد بنده عرض می‌کنم اکثریت هم موافقت کنند و در شهر هم بهمان حبس کفایت کنند و تصدیق کنند همانطوری که یکی از مطبوعات خیلی خوب نوشته بود.
در طهران مضیقه است در دنیا چهار جا را نوشته بود خیلی مضیقه است من جمله طهران را هم نوشته بود یکی از آنجاها است خودتان داخل در زندگانی هستید مستحضرید یک قدری رافت و محبت کنید آقای یاسائی شما هم موافقت کنید همان جور که مجازات نقدی را از دهات برداشتید از شهر هم بردارید اینجا دیگر نظر نداشته باشید که یک عوایدی برای دولت درست کنید دیگر مجازات نقدی قائل نشوید و همان قدر به حبس اکتفا کنید غلط کرده است آمده است در شهر؟ اینرا بنده ندارم و مجازات از یک روز تا هفت روز را هم مخالفم اینها یک چیزهائی استکه شما نباید هی فشار بر مردم بیاورید و تحت مضیقه بیاورید اولا قوانین محتاج به بسط است حالا بفرمایش آقای لعتبار خواستیم یک انتظاماتی بدهیم انتظامات خودش قهرا” پیش می‌رود و با توجهاتی که میفرمائید عامه به پیشرفتش دارند پس دیگر این مجازات از یک روز تا هفت روز و همچنین مجازات نقدی را از بین بردارید این یک موضوع. موضوع دیگر اینکه آقای یاسائی و آقای شریعت زاده که در عدالیه هستند کاملا مستحضرند این مجازات تا هفت روز اگر یک کسی صبح خواستبرود حمام شب کلاه سرش گذاشت این یک مرتبه مجازات شود بعد که آمد خانه یک مرتبه مجازات شود تا رفت لباسش را بپوشد و از خانه بیرون بیاید یک دفعه مجازات شود؟ غرض بنده این است که مناط در تکرار چیست؟ شاید در یکماه مثلا پنج مرتبه واقع شدآیا این تکرار از جمله تکرارهائی است که یک حبس محسوب بشود؟ خود جنابعالی میدانید این قوانینی که می‌رود در محکمه چون واضح نیست روشن نیست آنها یک مضیقه هائی برای مردم تهیه می‌کنند پس یکقدری سهل و آسان بکنید بلکه عقیده بنده این است که تا شش ماه مجازات نداشته باشند بعد از شش ماه اگر تخلف کرد مجازاتش حبس باشد و بعد مجازات نقدی اینرا هم پیشنهاد کرده‌ام و نظرم این است که بقدر امکان تسهیلات قائل شویم.
رئیس – آقای عراقی
عراقی – بنده در آن کره اولی که آقای آقاسید یعقوب فرمایشات فرمودند متاسفانه نوبه بنده نبود و جوابهائی که می‌بایست اشکالات آقا را رفع کند آنها را نماینده محترم آقای روحی بطور اجمال بیان کردند و حالا هم نمی‌خواهم از موقع استفاده کنم و وارد آن جوابها بشوم فقط وارد اشکال فعلی آقا می‌شوم اینکه میفرمایند تقصیر شهریها چیست که باید از دهاتی‌ها جریمه نقدی گرفته شود من خیال می‌کنم کاملابنده و حضرتعالی و همه شهریها قبول داریم که ولینعمت حقیقی همان رعایای دهات هستند آن اشخاصیکه ما را در این جا راحت نگاه داشته‌اند و تشکیل جامعه را هم می‌دهند آنها هستند ملت ایران کسانی هشتند که از تمام ماها زحمتکش ترو مطیع تر بقوانین هستند حالا چون ممکن است این کار از دهاتی‌ها یک ترک اولائی باشد ما گفتیم مجازاتشان حبس باشد این بدبخت بیچارهٔ که آنها هم مثل شهریها جریمه نقدی داشته باشند انصاف کشی شده نسبت به آنها اما اینکه میفرمایند چرا شهریها داشته باشند و یا دهاتی‌ها موافقند که نداشته باشند این قانون پانزده ماه فرصت دارد به جهت اینکه از حالا تا اول فروردین ۱۳۰۸ و بعد هم تا اول فروردین ۱۳۰۹ وقت دارد ولی دیگر از فروردین ۱۳۰۹ نباید تجاوز کند چند روز قبل که بنده این طرح را تقدیم مقام ریاست کردم عرض کردم شهریها خودشان استقبال کرده‌اند این کار را و به غالب شهرها که بروید می‌بینید که کمتر کسی پیدا می‌شود که غیر از این لباس تنش باشد و آن اشخاصیکه بغیر از این لباس ملبسند همه اش از روی این است که نمی‌خواهند این لباس را بپوشند و می‌گویند برای چه؟
و چرا من باید متحدالشکل شوم؟ تمام ادله شان روی این قسمت است که نمی‌خواهند بپوشند و تن بدهند باین بار. آقا آدمی که نمی‌خواهد بپوشد و تن بدهد باین بار باید برای آن آدم هم مجازات نقدی معین کرد و هم حبس و تصور می‌کنم اگر آقا درست دقت بفرمایند و همراهی بفرمایند همان طور که میدانیم همراهند و همانطور که موافق اقتصادیات هستند و این لباس هم قطعا” اقتصادیات تویش خوابیده است و برای اقتصادیات همان دهاتی‌های زحمتکش تصدیق خواهند فرمود که این یک جریمهٔ سختی نسبت به شهریها نیست و دهاتی‌ها هم حقشان این است که جریمه نقدی ندهند وبهمان حبس کفایت شود چون آنها مسلما” مردمان بیچاره هستند که خودشان زودتر استقبال می‌کنند و هیچ وقت لجاج ندارند و لجاج هم اگر پیدا شود توی بعضی اشخاص است که در شهرها نشسته‌اند و هر کس با قانون لجاج می‌کند البته هم باید مجازات بشود و هم جریمهٔ نقدی بدهد تا وقتی که کاملا به قانون سر فرود بیاورند پس نسبت باین قسمت هم البته آقا موافقت و همراهی میفرمایند و اشکالی درش نیست و جزای نقدیش هم چیزی نیست.
اما راجع به محکمه که فرمودند کدام است البته امروز محکمه را عرف ما معلوم می‌کند که مرجع تظلمات حقوقی و جنائی و جنحه‌های عمومی عدلیه است در هر جا محکمه عدلیه و صلیحه است برای اینکه تقصیر مسلم شده باشد و آن جزائی که گرفته می‌شود و آن حبس که حکم می‌شود خلاف قانون نباشد باید قطعا” بحکم محکمه باشد و بنده تصور می‌کنم اگر آقا پیشنهادی در تقلیل جزای شهریها دارند ممکن است التفات کنند ولی بیرون از طهران تشریف نبرده‌اید همه شهریها با ذوق پوشیده‌اند. اشخاصی هم که نپوشیده‌اند باید جریمه شوند و لازم است که آنها هم بپوشند و آنها هم باین زودی نمی‌پوشند مگر اینکه یک چهار تومان پنج تومان یک تومان جریمه بدهند تا آن وقت قطعا” بپوشند.
جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافی است.
رئیس – پیشنهادات قرائت می‌شود
(به شرح ذیل خوانده شد)
پیشنهاد آقای دشتی.
بنده عبارت تبصرهٔ ذیل را به ماده سوم پیشنهاد می‌کنم:
تبصره – در صورت مجازات یک هفته به متخلف مهلت داده می‌شود و اگر تکرار شود عین مجازات تکرار می‌شود.
رئیس – بفرمائید.
دشتی – عرض کنم در ماده سوم که پریروز پیشنهاد شده بود مخصوصا تکرار را هم اسم برده بودند که در صورت تکرار مجازات هم تکرار شود ولی مهلت هم قائل شده بودند از برای متخلف. امروز بکلی تکرار حذف شده است و حالا معلوم نیست که در صورت تکرار مجازات هم تکرار خواهد شد یا نه؟ و اگر تکرار مجازات نشود نقض غرض است برای اینکه وقتی مجازات نباشد عمل نمی‌شود و بنده معتقدم باید قانونی که از مجلس می‌گذرد بقدری محترم باشد که کاملا به آن عمل شود و اگر کسی تخلف کرد مجازات شود یا قانون نباید از مجلس بگذرد یا وقتی که گذشت باید حتما” مجازات داشته باشد زیرا اگر مجازات نداشته باشد ممکن است هیچ اجرا نشود پس بنا براین غرض واضع قانون این است که مجازات باشد و اگر فرض بگیریم که فقط یک مرتبه مجازات شود آن وقت یک کسی می‌گوید من یک مرتیه مجازات می‌شوم و یک تومان جریمه می‌دهم و دیگر نمی‌پوشم در این صورت قانن نقض می‌شود بنابراین غرض واضع قانون نیست و گمان می‌کنم نظر آقایان که این ماده را پیشنهاد کرده‌اند این نباشد که فقط یک مرتبه باشد یعنی اگر بعد از دفعه اول هم باز تخلف کرد دیگر مجازات نداشته باشد البته باید مجازات شود ولی باید مهلت هم داد باین معنی که اگر یکنفری در نظمیه مجازات شد فردا هم باز دو مرتبه او را مجازات نکند و برای او یک هفته ده روز پانزده روز مهلت قائل شوند که این شخص اگر لباس ندارد برود لباس برای خودش تهیه کند وآن وقت اگر تخلف کرد باز مجازات شود مقصود بنده در پیشنهاد این تبصره فقط این است که مدتی برای متخلف مهلت قائل شوند.
رئیس – آقای روحی
روحی – عرض کنم بطوریکه نمایندهٔ محترم اشاره فرمودند اینجا در عمل هیچ اشکالی تولید نمی‌کند و اگر آنطوری که می‌گویند یک هفته بهش مهلت بدهند این بمنزله اخطار است باو اخطار می‌کنند که اگر در ظرف یک هفته تغییر دادی هیچ والا مجازات خواهی شد و تصور می‌کنم در عمل هیچ اشکالی تولید نکند و بهتر این است که آقا هم با اصل ماده موافقت بفرمایند زیرا این قسمتها کاملا رعایت شده و اگر یک چیزهای دیگری هم لازم باشد همانطور که در جواب آقای آقاسید یعقوب عرض کردم در نظامنامه مراعات خواهدشد.
دشتی – من مقصودم تذکری بود اگر در نظامنامه گنجانده می‌شود عرضی ندارم.
رئیس – پیشنهاد آقای وثوق
(به ترتیب ذیل قرائت شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم بماده الحاق شود دفعه اول برای اینکه غالبا از مفاد ماده مطلع نمی‌باشند معاف شوند از دفعه دوم مشمول این ماده بشوند.
رئیس – آقای وثوق
آقاسید مرتضی وثوق – بنده عقیده‌ام این است در دفعه اول چون اهالی مخصوصا دهات اطلاع پیدا نمی‌کنند ازقانونی که از مجلس می‌گذرد و شاید الان غالب آنها از قوانین مجلس هیچ اطلاع نداشته باشند و مواد خلافی را وقتی که می‌آیند در شهر مستحضر می‌شوند مثلا فرض بفرمائید چون الاغشان را ردیف نکرده‌اند باید فلان قدر جرم بدهند این قضیه هم همینطور است و بنده عقیده‌ام این است همانطور که آقای عراقی فرمودند دهاتی‌ها اکثریت این مملکت را تشکیل می‌دهند نسبت به شهریها بنده عرضی ندارم نسبت به دهاتی‌ها اگر تخلف کردند در دفعه اول معاف باشند و در دفعه دوم مجازات شوند این عقیدهٔ بنده است حالا اگر رفقا موافقت می‌کنند که هیچ والا مسترد می‌کنم.
رئیس – آقای اعتبار
اعتبار – عرض کنم دولت وقتی می‌خواهد یک قانونی را اجرا کند برای اجرای آن یک نظامنامه تهیه می‌کند.
و البته برای اطلاع مردم هم یک ترتیبی معین می‌کند که همه مطلع شوند در اینصورت نگرانی آقا دیگر موردی ندارد بعلاوه این احکامی هم که صادر می‌شود چون بمحکمه می‌رود به آنها هم مطابق قانون اصول محاکمات حق داد است که مهلت بدهند تا بمحکمهٔ دیگری مراجعه کنند.
رئیس – رای گرفته می‌شود باصلاح پیشنهادی آقای وثوق آقایان موافقین مقیام فرمایند (عده قلیلی قیام نمودند)
رئیس – تصویب نشد آقا ی همراز پیشنهادی کرده‌اند قرائت می‌شود.
(به این ترتیب خوانده شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم که ماده مطروحه بشرح ذیل اصلاح شود متخلفین از اجرای این قانون بحکم محکمه صالحه از یک تا ده روزبه حبس قابل خریداری محکوم خواهند شد.
رئیس- آقای همراز
همراز- پیشنهاد بنده تا یک اندازه نظریات مختلف آقایان را تامین می‌کند چون نظر ارفاقی است نسبت به عموم. از نقطه نظر این که تشخیص یکنفر متخلف شهری است یا دهاتی برای محکمه ایجاد اشکال می‌کند و ما می‌خواهیم بین نژاد هم قائل به اختلاف نباشیم و در مقابل قانون همه مساوی الحقوق هستند النهایه یک اختیاری به محکمه می‌دهیم که تشخیص بدهد مجازا ت متخلف را که یک روز است یا ده روز و البته آن محکمه صالحه که از هر حیث صلاحیت دارد تشخیص این معنی را می‌دهد نظر آن آقائی که پیشنهاد کرد باینکه در دفعه اول معاف باشد این اختیار را به محکمه باید واگذاشت ممکن است که یک روز باشد یا اینکه شدیدتر بشود تا ده روز و بیش از ده روز هم نمی‌توان قایل شد برای اینکه قانونی نیست که بتوان او را به بیشتر از ده روز محکوم کرد زیرا نظر ارفاقی استو مقصود ما این است که بطور مسالمت آمیزی این قانون پیش برود نه اینکه بخواهیم اسباب زحمت مردم را فراهم بیاوریم پیشنهاد بنده این است که یکنفر که محکوم می‌شود ممکن است حبسش را بخرد ممکن است برود حبس شود و البته این بنظر محکمه است که ببیند این کس را که محکوم می‌کنند چقدر قدرت دارد ممکن است یک پیر مرد محترمی باشد که اگر ده روز حبس برایش بنویسند نتواند حبس شود و از آنطف هم نمی‌تواند از قرار روزی پنج قران یا پنج تومان حبس خودش را بخرد این است که یکروز برایش حبس می‌نویسند از آنطرف هم نمی‌توانیم بگوئیم هیچ مجازات نداشته باشد برای اینکه قانون که شد باید مستقیما” در مقابل تخلفش مجازات باشد نقطه نظر بنده این بود.
رئیس – آقای عباس میرزا
عباس میرزا – عرضی ندارم.
رئیس – آقای یاسائی
یاسائی – آقای همراز گویا توجهی به قوانینی که از مجلس گذشته نفرموده‌اند اگر نظرشان باشد بموجب قانونی که در دوره ششم از کمیسیون عدلیه گذشته کلیهٔ مجازاتهای خلافی قابل ابتیاع است و منظور جنابعالی تامین است و این مجازاتهائی که در این قانون پیش بینی شده مجازاتهای تکدیری و خلافی است و امور خلافی را که بموجب قانون جزء دولت برای آن نظامنامه مخصوصی در خارج تدوین و تنظیم کرده است حد اکثرش بیش از هفت روز حبس نیست و این پیشنهاد شما آن قانون را متزلزل می‌کند و مقصود را هم تامین نمی‌کند چون کلیه مجازاتهای خلافی قابل ابتیاع هست و قضات خودشان میدانند چطور عمل کنند.
همراز – با توضیحاتیکه در مجلس داده شد و البته رسمیت دارد بنده مسترد می‌کنم.
رییس- پیشنهاد آقای شریعت زاده
(به مضمون ذیل قرائت شد)
ماده ۳- متخلفین از این قانون از پنج قران تا پنج تومان جرای نقدی و یا از یک روز تا پنج روز حبس بحکم محکمه محکوم خواهند شد.
رئیس – آقای شریعت زاده
شریعت زاده – بنده در تقدیم این پیشنهاد یک نقطه نظر اساسی داشتم و آن این بود که ساساآ مطابق اصول مجازات حبس شدیدتر است از جزای نقدی و باین مناسبت اگر چنانچه در این ماده تخلف از یک اصلی بکنیم یعنی نسبت به شهریها جزای نقدی و نسبت بغیر شهر نشین‌ها تکلیف بحبس بکنیم بنظربنده از نقطه نظر قانون گذاری صحیح نیست بعلاوه بنظر بنده مجبور کردن و بالاخره محدود کردن محکمه در مجازاتها صلاح نیست در تمام دنیا محاکم مخیر هستند که با دقت نظر در وضعیت متهم و اوضاع و احوال در محل جرم هر یک از موارد اختیار را که مقتضی میدانند انتخاب کنند باین جهت است که بنده بطور کلی از پنج تومان تا پنج قران جزای نقدی یا از یک روز تا پنج روز حبس پیشنهاد کردم که محکمه بر حسب تشخیص وضعیت و دقت نظر در حال متهم اگر مقتضی دید حبس اعم از این که در شهر باشد یا دهات و اگر مقتضی دید جزای نقدی اعم از اینکه در شهر باشد یا دهات حکم بدهد و خواهش می‌کنم آقایان توجه کنند و از نظر اهمیت وظیفه مجلس در حفظ اصول موافقت کنند با این پیشنهاد.
رئیس – آقای عباس میرزا
عباس میرزا- نظریات آقای شریعت زاده در موارد قانونی همیشه درست و صحیح است ولی در این موضوع بخصوص آقایان نمایندگان نظریات زیادی داشتند و مذاکره شد و این مسئله در فراکسیون دیشب قطع شد و پس از اینکه تمام آقایان نظریات خودشان را اظهار کردند و مطالعاتی شد ماده سوم باین شکل تدوین شد نقطه نظر این است که بهیچ وجه نسبت به دهات جزای نقدی نباشد بواسطه اینکه تصور رفت که شاید باعث یک سوء استفاده و سوء جریانی بشود البته این جور قضایا و این قوانین هر قدر نزدیکتر باوضاع اجتماعی ما باشد بهتر اجرا می‌شود والا نظر باینکه در تمام قوانین محکمه بیک ترتیبی مخیر است این را تصور نمی‌کنم خیلی آقای شریعت زاده درش مقید باشند فرمودید حبس از جزای نقدی سخت تر است اولا اهالی دهات چیزی ندارند وهمینقدر که اخطار به انها شد و دولت مراقبت کرد و قانون مجلس بسمع همه رسید بنده قطع دارم نه حبس خواهند شد و نه پولی خواهند داد همه این لباس را خواهند پوشید این کلاه را سر خواهند گذاشت ولی در هر قانونی بالاخره جزا لازم است و اگر آقایان اجازه بدهند بهمان ترتیبی که در فراکسیون طرح شده است رای داده شود و بسایر کارها بپردازیم.
رئیس – رای گرفته می‌شود به پیشنهاد اصلاحی آقای شریعت زاده آقایان موافقین قیام فرمایند (عده قلیلی قیام نمودند)
رئیس – تصویب نشد.
پیشنهاد آقای آقاسید یعقوب
(به شرح ذیل قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم ماده سوم این نوع اصلاح شود متخلفین از این قانون پس از شش ماه از اجرای قانون در ماه اول در تمام صورت تکرار سه روز حبس است در ماه دوم در صورت تکرار دو مرتبه حبس در بقیه مدت و تخلف هر مرتبه سه روز حبس است.
رئیس – آقای آقاسید یعقوب
آقاسید یعقوب – آقایان میفرمایند قانون باید محترم باشد بلفظ که نمی‌شود گفت اگر ما قانون را از روی احتیاجات ملت و حقیقة از روی میل و تمایل جامعه بنویسیم بقدری محترم خواهد بود که ملت روی قلبش می‌نویسد توی خواب هم تخلف از او را ملاحظه نمی‌کند اما بعقیده بنده که عقیده قلبیم است عرض می‌کنم قانونی که یک بار و تحمیلی بر ملت است ملت بمیل خودش حاضر نیست جور دیگر باید حاضرش کرد و بقدری که امکان دارد از زیرش در می‌رود حالا که اینطور شد ما نباید اسباب تضییق برای آنها فراهم کنیم ما نماینده آنها هستیم از این نقطه نظر که آقای دشتی فرمودند قانون باید محترم باشد و دیگران هم اظهار کردند
که قانون باید محترم باشد عرض کردم ما از روی احتیاجات جامعه قانون وضع کنیم کاملا از روی میل و رقبت متوجهند و تخلف نمی‌کنند اگر تخلف پیدا شود خیلی کم است اینرا تصدیق می‌کنید که ملتی حلیم تر و بردبارتر از ملت ایرن هیچ نیست و خیلی هم شکرگذار هستیم که همچو ملت مطیع و منقاد و صلح خواهی ما داریم الحمدلله این هم یکی از افتخارات ملی ما است که یک ملت صلح خواه حمول سلیم بردباری هستیم اما بقدری بار این بردبار باید کرد که نابود شود زیر بار بماند پس حالا که ما آمدیم و ناچار شدیم قانون بگذرانیم بنده عرض می‌کنم این قانون بقدری که تصور می‌کنید و توجه دارید باید تسهیلات برای او قائل شوید از این قانون که ما نمی‌خواهیم یک عوئدی برای دولت تحصیل کنیم قانون عواید نیست قانون عواید دولت را باید وزیر مالیه بیاورد و ملاحظه کند و عواید دولت را تحت نظر بگیرد نه یک طرحی که بنده یا آقا پیشنهاد میکنیموکیل که نباید طرح مالیات پیشنهاد کند باید دولت بیاورد.
بعضی از نمایندگان – مالیات نیست
آقاسید یعقوب – فرق نمی‌کند لفظ را برگردانده‌اند ما نباید قانونی را بگذرانیم که یک عوایدی برای دولت تهیه کنیم وکیل نباید این کار را بکند..
روحی – مقصود این نیست.
آقاسید یعقوب – صبر کن. من نمی‌فهمم؟ پس چون مقصود این نیست و نظر اجرای این قانون است بنده می‌گویم تا شش ماه بعد از اجرای قانون مردم را آزاد بگذارید و تبلیغ کنید و تشویق کنید از مطبوعات تشویق کنید مردم بالطوع و الرغبه متوجه هستند و مبدل می‌شوند متحدالشکل می‌شوند امیدواریم بعد از اینها انشاءالله یک اتحاد عقیدهٔ هم پیدا شود برای اینکه نتیجهٔ تمام زحمات اتحاد عقیده است یک عقیده وحدتی باصلاح مملکت پیدا کنیم تا شش ماه مجازات قائل نشویم بعد که تخلف شد ما که نمی‌توانیم پی درپی اینها را بحبس ببریم در قراء و قصبات در شهرهای دیگر در دهات که ما هنوز آقای یاسائی محکمه نداریم آنجا مامورین امنیه هستند و دیگران شما ملاحظه کنید این قانون و نظامنامه برود در دست آنها چه می‌شود؟ چه به سر مردم آورده می‌شود؟ در یک ماه در تمام صورت تکرار سه روز حبس برایش قائل شوید آخر حفظش کنید در ماده دوم اگر تخلف کرددو مرتبه حبس شود در ماده سوم سه روز حبس شود چه در شهر چه در دهات هم مجازات قائل شده‌ایم هم تسهیلات و هم مردم تا اندازه که توانسته‌ایم راضی کرده‌ایم این بود نظر بنده و از تمام شماها تقاضا می‌کنم با یک روح صمیمیت و رؤفتی و با یک عواطفی نسبت به تضییقات که بمردم می‌شود ملاحظه کنید.
رئیس – آقای عراقی
عراقی – خیلی خوشوقتم از اینکه بنماینده محترم عرض کنم در هیچ مخالفتی نسبت به هیچ قانونی بقدری که در این قانون بمفالفین فرصت داده شده است داده نشده.
آقاسید یعقوب – شمشیر بیاورید بکشید..
عراقی – خیر ابدا” نمی‌کشیم ولی مخالف هم در موقعی که بخواهد حرفهای خودش را بزند و ادلهٔ که برای عدم لزوم یا عدم لزوم این قانون اقامه کند باید ادله را طوری بیاورد که همانطور که خودتان میفرمائید قابل قبول باشد سرکارمیفرمائید ما بملت تحمیل نباید بکنیم اصل قانون تحمیل است قانون وضع کردن مقید بیک قیودی است البته آن قیود اگر نباشد برای آن کسی که می‌خواهد زیر بار آن قیود نرود بهتر است اما باید حساب کرد ببینیم ایت تحمیلی که می‌شود آیا مثل تحمیلی است که آقای دکتر امیر اعلم بالای سر مریض که می‌رود می‌کند و انژکسیون بهش می‌زند و سلامت ایجاد می‌کند یا یک تحمیلاتی است که مریض را روی حیات دائم می‌برد ما می‌خواهیم قانونی بگذرانیم که ملت ایران از آن اختلاف شکلی که همان شکل موجب اختلاف عقیده و اختلاف لسان بود بیرون بیاید علت العلل اختلافات را ما تشخیص دادیم که اختلاف شکل است و چیزی که او را رفع
می‌کند اتحاد شکل است البته هیچ فراموش نکرده‌اید آقا صفحات ولایت خودتان را دیده‌اید صفحات ولایت بنده را هم دیده‌اید سایر ولایات ایران راهم دیده‌اید در هر جائی که تشریف می‌برید لباسهای اینها یک شکل بوده معلوم نبود اینها با آنها اهل یک مملکتند پس باید یک قانونی گذاشت که هیچکس از آن قانون مستثنی نباشد و آن قانون هم باید برایش پیش بینی کرد طوری باجرا گذاشته شود نه اینکه یک قانونی باشد که بین دفتین ما بگذاریم با توی اطاقمان بگذاریم و مبل کتابخانه باشد چون اگر مجازاتی در بین نباشد هر وقت رفتند گفتند آقا تغییر بده تغییر نخواهند داد برای اینکه متعقب بیک مجازاتی نیست و قانون هیچوقت اجرا نخواهد شد اینکه میفرمائیدمردم را در مضیقه نیندازند بعقیده بنده این هیچ تحمیلی بر ملت نیست. میفرمائید وکیل نباید مالیات وضع کند اینکه مالیات نیست یک قانونی است و قانون اجراش متوقف باین است که برای متخلفین عقابی قائل شد و از این اندازه جریمه و حبس هم تصدیق میفرمائید سهلتر نمی‌شود علاوه براین آقایانیکه در اینجا هستند نمایندگانی هستند که از ولایت مشرف می‌شوند و اهالی ولایتشان را می‌شناسند فقط ممکن است تصور کنید آقایان نمایندگان رشت و مازندران و آنجاها خیالاتشان راحت باشد چون آنها لباسشان همینطور هست و کت و شلوار دارند ولی سایر ولایات همه آقایان میدانند لباس اهالی ولایتشان چطور است و این هم چیزی نیست که آنقدر صعوبت داشته باشد دیشب هم در اطرافش خیلی از این دلسوزیها شد که حالا میفرمایند واسهل طرق این بود که نوشته شد میفرمایند باید طوری بکنیم که مرد که ان قانون را در قلب خودش نگاهدارد و همیشه خودش مجری آن قانون باشد و توی خواب هم حب بان قانون داشته باشد تصور می‌کنم اگر آقا بخواهند از بابت جنبه مخالفتی که دارند عرض بنده را نفی و رد کنند تصدیق کنند که هیچ قانونی تا حالا نشده است که مردم از او خوشوقت باشند حتی قوانین آسمانی. حالا خیر. چون حالا قوانین آسمانی بجریان افتاده است و مردم عادت کرده‌اند ولی در صدر هر مذهبی آن قانونی که رئیس مذهب آورده با او مخالف بوده‌اند و ازروی حب آن قانون را قبول نکرده‌اند
من هم امیدوارم بعد ار بیست سال دیگر بچه‌ها که این قانون را ببینند بقدری خدا بیامرزی بگویند برای کسانیکه این قانون را درست کرده‌اند خود بنده عقیده دارم که الان خیلیها هستند که تمام انتظارشان این است که این قانون از تصویب بگذرد و بمجرد اینکه از مجلس گذشت خواهید دید با یک عشق مفرطی سرشان خواهند گذاشت اما حالا از برادرش از عمویش از دائیش رودرباسی دارد حتی آنوقت از عجایز هم رودربایستی ندارند پس بنابراین قانون بعقیده بنده بعدها اسباب خوشوقتی مردم را فراهم می‌آورد و امیدوارم قرنهای بعد هم که مجلس می‌آید این قانون محترم باشد حالا ممکن است بر دیگران قدری سخت باشد و این قانون را البته دوست نخواهند داشت ولی بعدها دوست خواهند داشت ما نمی‌خواهیم عواید برای دولت درست کنیم نظرمان این است که برای اجرای قانون یک کاری بکنیم بنابراین میفرمائید شش ماه قراربدهند و بعد از شش ماه اگر نکرد دو روز حبسش کنند الان پانزده ماه برای خارج از شهرها وقت قرار داده‌اند شش ماه هم که اضافه شود می‌شود بیست و یک ماه اگر نخواست مجازات شود؟ اینرا بنده قانونی نمیدانم هر قانونی را باید بعد از تصویب بموقع اجرا گذاشت تا جنبهٔ اینکه مردم عادت به آن قانون کنند پیدا شود میفرمائید مأمورین مردم را چه می‌کنند خیر اینطور نیست هیچ کاری نمی‌کنند در خود قانون قید شده (بحکم محکمه) قید نشده مامور امنیه بلی مامورین امنیه اگر حرفی بزنند در جائی که محکمه نباشد البته جا دارد ولی نوشته‌ایم بحکم محکمه بنابراین گمان می‌کنم پیشنهاد آقا چندان مورد ندارد خوب است پیشنهادشان را پس بگیرند.
رئیس – رای گرفته می‌شود باصلاح پیشنهادی آقای
آقا سید یعقوب موافقین قیام فرمایند (عده قلیلی از نمایندگان قیام نمودند)
رئیس – تصویب نشد. پیشنهاد آقای دهستانی
(به مضمون ذیل خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم در قسمت اخیر ماده سوم بترتیب ذیل مقرر شود.
و مقیمین قراء و قصبات در اولین دفعه معاف و در دفعهٔ ثانی تکرار از یک روز تا هفت روز حبس خواهند شد.
دهستانی – نظر بنده تامین شده است مسترد می‌کنم.
رئیس – پیشنهاد آقای یاسائی
(به مضمون ذیل خوانده شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم بماده سوم اضافه شود (وجوه جرائم مأخوذه از اجرای این ماده در هر محل مخصوص تهیه لباس متحدالشکل برای ساکنین آن محل خواهد بود)
یاسائی – آن پیشنهاد را درست نخواند بنده نظرم این بود که بمساکین یعنی فقرای بی بضاعت که حتی یک تومان هم ندارد که لباس تهیه کنند تخصیص داده شود پول جریمه که گرفته می‌شود توسط بلدیه‌های هر محلی صرف تهیه لباس برای مساکین بشود و این یک کمکی است بفقراء
رئیس می‌فرستیم که اصلاح کنید.
عباس میرزا – بنده تصور می‌کنم آقای یاسائی باشکال می‌اندازند میفرمایند این پول جمع شود و بلباس فقرا تخصیص داده شود اولا تشخیص این را کی می‌دهد لااقل خوب بود پیشنهاد می‌کردند عایدی این وجه را بدارالایتام یا خیریه بلدیه بدهند ولی لباس بدوزند و بفقرا بدهند کی مشخص این خواهد بود؟ مگر اینکه اصلاح کنند که این وجه جرائم جمع خیریه بلدیه خواهد شد والابطور مطلق نوشتن اسباب زحمت خواهد بود.
یاسائی – بنده تقاضا می‌کنم توسط بلدیه محل نوشته شود.
(به مضمون ذیل خوانده شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم بماده سوم اضافه شود
(وجوه جرائم مأخوذه از اجرای این ماده در هر محل توسط بلدیه آنجا مخصوص تهیه لباس متحدالشکل برای مساکین آن محل خواهد بود)
رئیس – آقایان موافقین قیام فرمایند.(اکثر نمایندگان قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد. پیشنهاد آقای فیروزآبادی
(بدین نحو قرائت شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم که مجازات بحبس تخفیف داده شود از شش ساعت تا یک روز و در نقدی از دو هزار تا یک تومان.
رئیس – آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی- بنده خدا را شاهد می‌گیرم که در این مجلس هر پیشنهادی بکنم هر عرضی بکنم غرضی ندارم جز اصلاح حال این مملکت و ملت در اینجا هم این قانون از مجلس می‌گذرد چون ابتلایش قدری بر مردم سخت است گمان می‌کنم خوب است این سختی یک قدری تخفیف داده شود به تخفیف مجازات آنها خوب فلان شخص فقیر فلان طواف فلان کاسب دفعهٔ اول اگر بنا شد مجازات او را هفت روز حبس بنویسند یا پنج تومان وجه نقد بنویسند این اسباب زحمتش خواهد شد و اسبابدلتنگی مردم خواهد پس یک تخفیفات قائل شوید که اسباب دلتنگی نشود تا کم کم عادت باین قانون پیدا کنند و از این ترتیبات راحت شوند.
رئیس – آقای ملک مدنی
ملک مدنی – نگرانی آقای فیروزآبادی بعقیدهٔ بنده مورد ندارد زیرا دولت تمام این نکات را در اجرای قانون در نظر می‌گیرد و طوری در اجرا مراعات اشخاص را می‌کند که اسباب زحمت پیش نیاید و اهالی دهات هم مجال زیادی برایشان هست اهالی شهرها هم که خودشان قبل از گذشتن این قانون از مجلس مقدم شدند پس نگرانی برای آقا نیست و از آقایان خواهش می‌کنم احتراز کنند از دادن پیشنهاد و بگذارند این
قانون تصویب شد.
رئیس – رای گرفته می‌شود بمادهٔ سوم با اصلاح پیشنهادی آقای یاسائی آقایان موافقین قیام فرمایند (اکثر نمایندگان قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد ماده چهارم.
(به مضمون ذیل خوانده شد)
ماده چهارم – این قانون در شهرها و قصبات از اول فروردین ۱۳۰۸ و در خارج از شهرها در حدود امکان عملی شدن آن بشرطی که از فروردین ۱۳۰۹ تجاوز نکند بموقع اجرا گذارده خواهد شد و دولت مأمور تنظیم نظامنامه و اجرای این قانون می‌باشد.
رئیس – آقای آقاسید یعقوب
آقاسید یعقوب – بنده توجه می‌دهم متوجهین باین قانون را که یک قدری فکر کنند بعبارتی که در این ماده است این امکانی که در اینجا بیان کرده‌اند با آن قسمتی که دولت را مکلف کرده بنده تصور می‌کنم فوق العاده متناقض است (یکنفر از نمایندگان- تناقض ندارد ماده را بخوانید) حالا بنده عرض می‌کنم و از آقایان استدعا می‌کنم قدری توجه کنند و نظر این نباشد که یک مخالفی حرف زد یک موافقی حرف زد باید به یکدیگر ربط داشته باشد مثل آسمان و ریسمان نباشد اولا بشما عرض کنم طهران را در نظر نگیرید در طهران هم که می‌خواهید در نظر بگیرید خیابان لاله زار را در نظر نگیرید آنجا را هم که در نظر می‌گیرید منحصر و محدود نکنید نماینده ملت که اینجا نشسته باید از پهلوی تا قصر شیرین از پنجه دین تا آخر خاک آذربایجان را در نظر بگیرد شرق و غرب و تمام ایلات و شهرها را در نظر بگیرد آن وقت قانون را نسبت به آنها بخواهد اجرا کند شما ملاحظه کنید مردم دهات با آن کلاه هائی که دیده‌اید کسانی هستند که می‌توانند در عرض یکسال تغییر بدهند؟ فکر اینرا بکنید با همهٔ ترتیبات و تبلیغاتی که شده است هنوز در محلهٔ دولتی که محلهٔ شمال طهران است عمومیت پیدا نکرده است آن وقت می‌خواهید در عرض یکسال در تمام مملکت بگوئید متحدالشکل بشوند از فروردین ۱۳۰۸ تا فروردین ۱۳۰۹ (اعتبار- بلی اجرا می‌شود)
قسم حضرت عباس هم می‌خورید آقای اعتبار؟ بگردن خودتان بنده عرض می‌کنم وقت کم است مدت را برای اجرای قانون بیشتر کنید لااقل سه سال چهارسال قائل شوید این یک لقمهٔ شیرین و چربی نیست که از دهن این ملت بیفتد قدری بیشتر فرصت بدهید تا اینکه این قانون اجرا شود ثانیا” آقا فرمودند عبارت را بخوان بنده که اینجا نشسته‌ام برایم مثل مجلس درس است و متوجه به آقای رئیس هستم ماده که می‌خوانند پیشنهاد که می‌خوانند متوجه هستم حالا آقای اعتبار برای شما که امضاء کرده‌اید می‌خوانم مادهٔ ۴(این قانون در شهرها و قصبات از اول فروردین ۱۳۰۸ و خارج از شهرها که عبارت از دهات باشد در حدود امکان عملی شدن آن بموقع اجرا گذاشته خواهد شد) خوب این قسمت دستتان باشد (و دولت مأمور تنظیم نظامنامه و اجرای این قانون می‌باشد بشرطی که از فروردین ۱۳۰۹ تجاوز نکند) می‌نویسد در صورتیکه امکان نداشته باشد عملی شود آقا امکان یعنی چه؟ امکان حد استواء است بین وجود و عدم آقای اعتبار خراسان باید معنای امکان را بدانند امکان ممکن است بشود ممکن است نشود یعنی من نمیدانم آیا در ظرف یکسال این کار می‌شود یا نمی‌شود آن وقت از یکطرف دیگر شرط می‌کنید که از فروردین تجاوز نکند امکان معلق بشرط یعنی چه؟ این قانون را هشتاد نفر امضاء کرده‌اند و باین قسمت توجه نشده حالا مختارید شما وقتی که خودتان حاضر می‌شوید این کار را بکنید بنده حرفی ندارم شما که مقصودتان این است در ظرف امسال این قانون را در شهرها اجرا کنید و در دهات تا اول ۳۰۹ دیگر امکان لازم ندارد در هر حال این یک لقمه نیست که از دهان مردم بیفتد این عرایضی بود که بنده عرض کردم و آقای اعتبار که خودشان پیشنهاد کرده بودند هیچ گوش ندادند خواستم عرض کنم که در این ماده تناقض است.
رئیس – آقای افشار
افشار – خود نماینده محترم تصدیق میفرمائید که اگر بنا بود یک آقایانی را برای تغییر کسوت معین کنیم همان اشخاصیکه این قانون را میگذاردند ممکن بود از این کسوت مستثنی شوند و بنده حقیقة نمیدانم بچه ملاحظه آقای آقا سید یعقوب این قدر ازین قسمت پافشاری می‌کند شاید از نقطه نظر شخصی خودشان و صرف از نظر آن عادتی باشد که هر کس بپوشیدن لباس قدیمی خودش دارد و از این نظر است که نمی‌خواهند یا سایر رفقای خودشان موافقت کنند اما در موضوع کلمه امکان بنده نمیدانم این کلمه از کجا آمده یک حدی برای متحدالشکل کردن لباس برای کلیه ملت ایران معین کرده‌اند در شهرها که موجبات تسهیل اجرای قانون فراهم است مدت را نسبتا” کمتر و در دهات زیادتر معین کرده‌اند و همانطور که پریروز آقای عراقی در ضمن فرمایشاتشان فرمودند مقصود ما این نیست که کت و شلوار دهاتی را یکی از بهترین خیاط‌های طهران بدوزد همان دهاتی که آقا دلسوزی برایش میفرمائید ممکن است همان کت و شلوار را در خانه خودش درست کند کلاهش هم همان کلاه معمولی خودش است فقط یک آفتاب گردانی بان کلاه اضافه خواهد کرد پس این اشکالی ندارد پانزده ماه هم برای اجرای این تصمیم و نظر دقت معین شده دیگر چه اشکالی باقی می‌ماند؟ بنده خدمت آقای آقاسید یعقوب عرض می‌کنم که ما این قانون را در اینجا فقط از نقطه نظر متحدالشکل شدن ملت ایران وضع می‌کنم هیچ نظری راجع به دیانت در اینجا نیست و اینکه در ضمن فرمودید یک عده اسلام را خراب کردند بنظر من در اسلام و در ارکان متین اسلام کسی نتوانسته است خللی وارد بیاورد اگر عیبی در مسلمانی ما هست باید خودمان را اصلاح کنیم و این قسمت هم وقتی اصلاح می‌شود که ما به اشخاصی اجازه بدهیم که حقیقتا” دارای جنبهٔ روحانیت باشند و واجد تمام شرایط روحانیت باشند و همه چیز در آنها محرز باشد آن وقت از یک چنین علماء و اشخاص روحانی جامعه می‌تواند استفاده کند نه اینکه هر کس خودش را باین لباس ملبس کند و جامعه را به تشتت و تفرقه سوق دهد و راجع بمدت هم که فرمودید ممکن است نظر خودتان را پیشنهاد بقرمائید شاید یک عده با شما موافق باشند در هر حال بسته به نظر اکثریت مجلس است.
رئیس – آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی – بنده زیادتراز آنچه که آقای آقا سید یعقوب فرمودند چیزی ندارم عرض کنم زیرا می‌ترسم آقایان باز به نفع خودشان سوء تعبیر کنند.
جمعی از نمایندگان مذاکرات کافی است.
رئیس – پیشنهادات قرائت می‌شود.
(به مضمون ذیل خوانده شد)
پیشنهاد آقای اعتبار
ماده چهار را بطریق ذیل اصلاح و پیشنهاد می‌کنم. ماده چهار- این قانون در شهرها و قصبات از اول فروردین ۱۳۰۸ و خارج از شهرها در دهات و ایلات از اول فروردین ۱۳۰۸ در ظرف مدت دوازده ماه عملی و بموقع اجرا گذاشته خواهد شد.
رئیس – آقای اعتبار
اعتبار – بنده ماده را تغییری ندادم فقط عبارتی که در ماده چهار نوشته شده بنظر بنده غیر معین می‌آید نوشته (خارج از شهرها در حدود امکان عملی خواهد شد)
اینطور عبارت هیچ سابقه ندارد و در هیچ قانونی ما اینطور عبارت ننوشته‌ایم از این جهت عقیده‌ام این است که نوشته شود در ظرف مدت دوازده ماه بتدریج دولت مکلف است در هر جا که وسائلش فراهم شد قانون را اجرا کند و این عبارت غیر مصطلح را برداریم.
رئیس – آقای روحی
روحی- بنده تصور می‌کنم در اینجا یک تضیقی شده و آقای اعتبار مدت کمتری قائل شده‌اند بعلاوه این عبارت (در صورت امکان) برای این است که اگر نشد دولت یک قدری ارفاق کند و رویهم رفته اگر درست ملاحظه بفرمائید مقصود این است که در فاصله دو عید باستانی
این قانون اجرا شود پس از این مدت دیگر یکنفر ایرانی نخواهد بود که ملبس باین لباس نشده باشد و در این مدت وقت خواهند داشت که برای خودشان بمرور لباس تهیه کنند و وقتی که لباس تهیه شد قانون هم بدون نگرانی اجرا شده است و هم متحدالشکل خواهند شد اشکالی هم ندارد.
رئیس – رای گرفته می‌شود بقابل توجه بودن این پیشنهاد آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند (عده قلیلی قیام نمودند)
رئیس – تصویب نشد پیشنهاد آقای دشتی
(به مضمون ذیل خوانده شد)
بنده ماده چهار را بطرق ذیل پیشنهاد می‌کنم.
ماده چهار – دولت مکلف است از تاریخ تصویب در شهرها و قصباتی که اداره نظمیه و عدلیه موجود است در ظرف شش ماه و در دهات تا تکمیل و در ایلات تا بیست ماه مفاد این قانون را اجرا نماید و همچنین مأمور تنظیم نظامنامه و اعلام مفاد قانون بوسایل مختلفه در کلیه نقاط مملکت است.
رئیس – آقای دشتی
دشتی – نقطه نظر بنده در این پیشنهاد خیلی واصح است و آن این است که مدت را یک قدریوسیعتر معین کنیم تا هم دست دولت باز باشد و هم قانون زودتر عملی شود – در شهرها و قصباتی که ادارات دولتی هست وسائل اجرای قانون سهل تر است و در دهات هم بعقیده بنده یکسال مدت کافی است اما بایلات که هم باید جا بسازند و هم لباس تهیه کند باید قدری مداوا و ارفاق نمود و مدت را نسبت به اینها قدری وسیعتر قرار داد و بعقیده بنده هیچ ضرری ندارد این مدتی را که بنده الان تعیین کرده‌ام بیست ماه است در صورتیکه مفاد لایحه پانزده ماه را تعیین کرده و این تقریبا یکی است و چندان فرقی ندارد منتهی با این ترتیب قانون عملی تر خواهد بود علاوه براین بنده اضافه کرده‌ام که دولت خوب است بوسایل مختلفه در این مدت بمردم و اهالی شهرها و قراء و قصبات و دهات اعلان کند جار بزند و در هر حال به آنها حالی کند که باید متحدالشکل شوند.
رئیس – آقای عباس میرزا،
عباس میرزا – این قبیل پیشنهاد‌ها پیشنهاد نظری است البته یک قدری باید قانون را سهل تر ولی روی هم رفته ماده بطوری که تنظیم شده خوب است و وافی به مقصود است راجع بایلات میفرمائید مگر ایلات با دیگران چه تفاوت دارند؟ بادیه نشین و ایلات راحت ترند زیرا متحرک هستند و برای آنها اجرای قانون سهل تر است اساسا” ایلات یعنی چه؟ ایلات باید تخث قانون شوند؟ و باید پی کارشان بروند؟ ایلات چه ترجیحی بر شهر نشین‌ها دارند که ما اینجا یک رسمیتی برایشان قائل شویم؟ آقایان اشاره می‌کنند به آقای امیرحسینخان. خوب ایل بختیاری زیاد است و اکثر هم در شهرها سکونت دارند وسائل کار راهم خود خوانین تهیه می‌کنند عقیده بنده این است بهمان ترتیبی که در خود قانون تدوین شد. آقایان رای بدهند که بهتر است.
رئیس – رای گرفته می‌شود بقابل توجه بودن پیشنهاد آقای دشتی. آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند.(معدودی قیام نمودند)
رئیس – قابل توجه نشد. پیشنهاد آقای شریعت زاده.
(به مضمون ذیل قرائت شد)
اصلاح ماده ۴
ماده چهار – این قانون از تاریخ انتشار در ظرف پنج ماه در شهرها و از تاریخ انتشار در ظرف چهارده ماه در غیر شهرها بموقع اجرا گذارده خواهد شد وزارت داخله با موافقت وزارت عدلیه نظامنامهٔ که مشتمل بر تعیین لباس متحدالشکل و کیفیت اجرای این قانون باشد تهیه و پس از تصویب هیئت وزراء مجری دارند.
رئیس – آقای شریعت زاده
شریعت زاده – در اینجا دو مطلب است یکی تصحیح ماده که پیشنهاد شده است برای اینکه این ماده بنظر بنده متحدالشکل شدن لباس متناقض است زیرا آنجا ظرفی
مقرر داشته و عنوان امکان را در آنجا گنجانده است و این عنوان همیشه ممکن است منشأء یک قضاوت هائی بشود که در نتیجه این قانون هیچ وقت اجرا نشود در صورتیکه نظر ما این است که این قانون هر چه زودتر اجرا شود نقطه نظر دیگر بنده این است که این کیفیتی که در ماده ذکر شده صحیح نیست و باید تصریح شود که دولت در ظرف چه مدتی در شهرها و چه مدتی در خارج از شهرها این قانون را اجرا خواهد کرد.
نسبت به شهرها هیچ اشکالی نیست زیرا تمام مردم از حالا خودشان حس استقبال کرده‌اند و خیلی زود اجرا خواهد شد ولی نسبت به تمام مملکت از تاریخ انتشار تا مدت چهارده ماه باید اجرا شود واین مدت هم بعقیده بنده کافی است و بعلاوه اینکه مدت قید شده برای این است که تا مدت منقضی نشود نمی‌شود اشخاصی را بعنوان مقصر تعقیب کرد.
رئیس – آقای عراقی
عراقی – عرض می‌کنم در پیشنهاد نماینده محترم خیال می‌کنم یکی از قسمتهای خیلی مهمش بیش از آنچه که خودشان عقیده دارند و پیشنهاد کرده‌اند تامین شده زیرا خودایشان می‌گویند معتقدند نظامنامه این قانون را وزارت عدلیه و داخله تهیه کرده بنظر هیئت وزراء برسانند در صورتیکه در خود قانون کلمهٔ دولت نوشته شده و وزارت داخله و عدلیه خودشان جزو هیئت دولتند و عبارت قانون کامل تر است
اما اینکه میفرمایند من ظرف مدت قرار داده‌ام برای اینکه اشخاص از حالا تعقیب نشوند این مسئله فرقی چندان ندارد و تفاوت دو ماه است و شما هم خوب است صرف نظر بفرمائید مادر قانون نوشته‌ایم از اول فروردین ۱۳۰۸ در شهرها و تا اول فروردین ۱۳۰۹ هم یعنی در ظرف دوازده ماه در غیر شهرها و این ظرفی است که ما قرار داده‌ایم برای اجرای این قانون حالا اگر ما دلمان بخواهد زودتر اجرا شود از آن طرف باید ملاحظه کنیک که دولت هم باید وسایل اجرایش را فراهم نماید این اشکالی اساسا ندارد دولت خودش نظامنامه را خواهد نوشت و سعی می‌کند زودتر هم اجرا نماید حالا دیگر ما خوب نیست خیلی در این قانون پیشنهاد بدهیم دیشب هم در فراکسیون با دولت خیلی صحبت شد آقایان هم تشریف داشتند و قرار این طور شد که این قانون همین طور امروز بسلامتی بگذرد در اینصورت مقتضی نیست که از طرف آقایان هی پیشنهاد داده شود از این جهت بنده از همکار محترم خودم استدعا دارم پیشنهادشان را مسترد بفرمایند نظرشان هم تامین شد.
رئیس – رای گرفته می‌شود بقابل توجه بودن پیشنهاد آقای شریعت زاده آقایان موافقین قیام فرمایند. (جند نفری قیام نمودند)
رئیس – تصویب نشد پیشنهاد آقای فیروز آبادی
(به مضمون ذیل خوانده شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم که مادهٔ چهار این نوع اصلاح شود.
در قراء خارج از شهرها و قصبات از ۱۳۰۹ عملی شود.
رئیس – آقای فیروزآبادی توضیخ بدهید.
فیروزآبادی – بنده نظرم این است که از حالا بکسی فشار وارد نیاید بخصوص نسبت به دهاتی‌ها که از حالا دارند فشار می‌آورند مقصود این است حالا که این قانون می‌گذرد بطریق خوشی اجرا شود و بمردم از حالا کم کم حالی کنند که باید لباسشان را تغییر بدهند آنوقت سال بعد در مقام اجرا برآیند نه اینکه فشار به آنها بیاورند و اسباب زحمت شوند غرض این است که قانون بطریق خوشی اجرا شود.
رئیس – رای گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای فیروزآبادی آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند.(معدودی قیام نمودند)
رئیس – تصویب نشد. رای می‌گیریم بمادهٔ چهارم آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند (اکثر برخاستند)
رئیس – تصویب شد. ماده الحاقیه از طرف آقای احتشام زاده رسید
(به شرح آتی خوانده شد)
ماده الحاقیه ذیا را پیشنهاد می‌کنم.
ماده – چون اشخاصیکه بلباس متحدالشکل ملبس می‌شوند باید حیثیت لباس متحدالشکل را رعایت نمایند دولت مکلف است از اشخاصیکه بنقالی و معرکه گیری و رمالی و امثال آنها اشتغال دارند جلوگیری نماید (همهمه نمایندگان)
احتشام زاده – عرض کنم خود بنده متوجه بودم که شاید متناسب نباشد که در این موقع که قانونی برای اتخاذ شکل لباس می‌نویسم یک چنین مطلبی ذکر شده ولی از طرفی هم یک چیزی بنده را وادار کرد که این پیشنهاد را تقدیم کنم که استفاده می‌کنم از این موقع که این قانون مطرح است و عرض می‌کنم حالا که ما یک قدم‌های بزرگی بر می‌داریم باید یک قدم بزرگتر دیگری هم از نقطه نظر اصلاح اوضاع اجتماعی مملکتمانبرداریم البته آقایان تصدیق میفرمایند که یک عادات و آدابی در مملکت ما هنوز هست که کاملا بر خلاف مصالح مملکتی و جامعه بوده و روح سعی و عمل را که اسباب ترقی و تعالی هر ملتی است از بین برده و بجای اینکه مردم بروند سعی و عمل را پیشهٔ خود نمایند بر عکس متوسل می‌شوند بیک کارهائی مثل رمالی و بجای اینکه مردم اوقات خودشان را صرف کار کنند حرف نقالی و رمالی و این قبیل کارها می‌کنند و عمر گرانبهای خودشان را به یک سلسله موهومات و خرافات میگذرانند که نتایج سوء برای زندگانی جامعه دارد و توی کله‌های بعضی‌ها جا گرفته و از طرفی هم تصدیق میفرمائید که وقتی ملت ایران متحدالشکل شد هیچ سزاوار و شایسته نیست که یکنفر درویش با لباس و کلاه پهلوی رمالی کند (همهمه نمایندگان)
در همین شهر طهران در سر چشمه بروید یا جای دیگر و ملاحظه کنید که یک نقال چطور مردم بیچاره را که از قضایا بی اطلاعند دور خودش جمع می‌کند و سر آنها را باین چیزها گرم می‌کند
به عقیده بنده دولت مکلف است که از این قبیل مردم و مشاغل جلوگیری کند زیرا اسباب زحمت مردمند در این موقع که ما این قدم مهم را بر می‌داریم بنده خواستم از موقع استفاده کنم و عرض کنم که ما بالاخره باید یک قدم اساسی برای اصلاح امور اجتماعی خودمان برداریم حالا هم اصراری ندارم که این ماده پیشنهادی تصویب شود (بعضی از نمایندگان – تصویب هم نخواهد شد) غرض این است که این اصلاح اجتماعی یکروزی باید بشود حالا دیگر بستهٔ بنظر آقایان است و اگر آقایان موافقت نمی‌فرمایند مسترد می‌نمایم.
رئیس – ماده الحاقیه پیشنهادی آقای عدل.
(به مضمون ذیل خوانده شد)
ماده الحاقیه ذیل را پیشنهاد می‌نمایم.
وزارت داخله مامور است مفاد این قانون را بوسائل مقتضیه در تمام ایالات و ولایات و قصبات و دهات و ایالات باسرع اوقات منتشر و بسمع عامه برساند.
رئیس – آقای عدل
عدل – عرض می‌شود قوانینی که از مجلس می‌گذرد دو جور است بعضی‌ها هستند که با زندگانی مردم اصطکاک ندارند مثل عهد نامه هائی که از مجلس می‌گذرد اینجور قوانین چندان محتاج نیست که تمام مردم بدانند یا از آن اطلاع پیدا کنند یا مثل یک دوازده‌ها اینرا اگر عامه نفهمید چندان اهمیتی ندارد ولی یک قسم دیگر از قوانین هستند که کاملا با زندگانی مردم وجامعه اصطکاک دارند. مثلا قانون نظام وظیفه قانون ثبت اسناد، قانون انتخابات این قبیل قوانین قوانینی هستند که عموم مردم باید از آن مسبوق شوند تا در موقع باجرای آن قیام کنند قانونی که ما اینجا میگذرانیم اعلامش فقط منحصر به اینست که در جرائد درج کنند و نشر دهند یک صورت هم در خود مجلس طبع می‌شود و دیگر غیر از این نیست در صورتیکه مردم و دهاتی‌ها و ایلات هیچ وسیله برای اطلاع پیدا کردن از قوانینی که از مجلس می‌گذرد که با زندگانی آنها
اصطکاک دارند ندارند نه روزنامه می‌خوانند و نه صورت جلسه مجلس را سواد هم ندارند که بخوانند و از این جهت در موقع اجرا اسباب زحمت آنها خواهد بود این است که بنده پیشنهاد کردم که دولت مکلف باشد بوسائل مقتصیه از قبیل اعلان وجا رو طبع و سایر عوامل مردم را اطلاع دهند تا عامه از قضیه مسبوق شوند که در موقع اجرا اشکالی پیدا نشود این عقیده بنده است دیگر بسته به نظر آقایان است.
رئیس – آقای عراقی
عراقی – گمان می‌کنم آقای عدل هم تصدیق دارند که در این قانون دولت با ما شرکت کرده و با نظریه دولت بمجلس آمده و اگر عواملی برای اطلاع دادن و تبلیغ به مردم لازم است باز خود دولت بکند و ما مدت را طوری قرار دادیم که در این مدت دولت بتواند وسائل اطلاع و خبر دادن بعامه را فراهم آورد بعلاوه جای این کار در قانون نیست پس از تصویب قانون شما می‌توانید به دولت بگوئید که اعلان بکند یا جار بزند اینها یک چیز هائی است که بعد باید بشود و بنده در خدمت شما نزد دولت می‌رویم و میگوئیم که این کار را بکند بنده از آقا خواهش می‌کنم که پیشنهاد خودشان را پس بگیرند بعد در مرحله اجرا هر طور بخواهند با دولت مذاکره خواهیم کرد.
رئیس – رای گرفته می‌شود بقابا توجه بودن ماده الحاقیه آقای عدل آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند.(چند نفری قیام نمودند)
رئیس – تصویب نشد. ماده الحاقیه پیشنهادی آقای فرمند.
(به این کیفیت خوانده شد)
ماده الحاقیه ذیل را پیشنهاد می‌کنم.
کلاه متحدالشکل کلاه پهلوی نمدی ساخت ایران خواهد بود
رئیس – آقای فرمند
فرمند- بنده که این پیشنهاد را تقدیم کردم از نقطه نظر حفظ منافع اقتصادی مملکت بود به عقیده بنده در تمام قوانین که وضع می‌شود باید نظر اقتصادی را هم مراعات نمود لباس باید متحدالشکل باشد بسیارخوب ولی باید ملاحظه صرفه و اقتصاد را هم نمود از وقتی که این کلاه معمول شده مقدار زیادی کلاه از خارج آورده شده و به قیمت زیاد تا یکی چهار تومان هم فروخته اندولی وقتی که در قانون شما ذکر کردید که کلاه پهلوی نمد باید سر بگذاردند دیگر کسی از خارج نخواهد آورد وملاحظه اقتصاد و صرفه هم شده و هیچ ضرری هم بهیچ جائی ندارد و تفاوتی هم نخواهد داشت دیگر بسته بنظر خودتان است می‌خواهید قبول کنید نمی‌خواهید نکنید.
رئیس – رای می‌گیریم به پیشنهاد آقای فرمند آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند.(معدودی قیام نمودند)
رئیس - تصویب نشد. مذاکره در کلیات است آقای آقاسید یعقوب
آقاسید یعقوب- خوبست آقایان توجه داشته باشند این قانون که بفوریت گذشت ولی برای خاطر اینکه بعد از این قوانین سیر طبیعی خودشان را بکنند یعنی چهار شور در آنها بشود بنده لازم میدانم عرایضی عرض کنم هر قانونی مطابق نظامنامه باید چهار شور بشود شور اول کلیات اول شور در مواد کلیات آخر خوب است اینقدر عجله نکنید و مطابق نظامنامه عمل کنید یک عاداتی در اواخر دوره ششم برای ما پیدا شد که لوایح را بطور فوری می‌آوردند و از مجلس میگذارندند و مراعات نظامنامه را نمی‌کردند که شور آخر از بین رفته و این عادت تا حالا باقی مانده و آقایان باید موافقت کنید که این ترتیب از بین برود و قوانین سیر طبیعی خودش را بکند اما در اصل موضوع بنده باز عرایض خودم را تکرار می‌کنم. مطابق قانون اساسی که تکلیف ما را معین کرده وظیفه ما نمایندگان این است که نظر بمصالح جامعه داشته و از روی مصالح ملت قانون وضع کنیم این قانون که الان ما داریم وضع می‌کنیم هیچ مصلحت ملت نیست.
یعنی با وضع این قانون ما باری از دوش ملت بر نمی‌داریم بلکه یک تحمیلاتی بر او می‌کنیم این قانون قانونی نیست که صلاح ملت باشد نه نفعی برای او دارد نه کمکی به تجارت و اقتصادیات می‌کند نه زراعت مملکت را رونق می‌دهد و نه فلاحت را رواج می‌دهد هیچ کاری برای او نمی‌کند و بنده نمیدانم چه جهت داشت که باین عجله ما آمدیم و این قانون را باین طور گذراندیم و با یک احساسات تندی این قانون را وضع نمودیم که هیچ بدرد مملکت نمی‌خورد و همه چیز را محدود کردیم التماس کردیم که ظرف مدت را زیادتر قرار بدهید قبول نکردید آقای فرمند پیشنهاد کرد کلاه پهلوی نمدی باشد آقایان رای ندادید آخر این را چه می‌شود کرد ان وقت ما کسانی هستیم که عقیده داریم ملت باید متحدالشکل بشود و در تحت کلاه پهلوی ترقی کند مطلب غیر از این است. رئیس – آقای روحی
روحی – نماینده محترم فرمودند قانون اساسی بما اجازه نداده که برخلاف مصالح مملکت قانون وضع کنیم یا اقدامی نمائیم عقیده بنده این است این قانون که امروز گذشت کاملا بر صلاح مملکت است بلکه ملت باید جشن بگیرد بجهت اینکه تا دو سال دیگر ملت ایران یک نواخت تحت یک لباس و اخلاق و دیانت خواهد بود آقای آقاسیدیعقوب عیبی بدتر از این نمی‌شود که قشقائی یک لباس داشته باشد بختیاری یک طرز لباس بپوشد خوزستانی یک نوع لباس و کلاه داشته باشد و هر جای مملکت یک طور باشد و این ترتیب یک تباین اخلاقی و مذهبی بین اهالی مملکت ایجاد کرده بود و ما نمایندگان دوره هفتم این افتخار را داریم که این اختلاف و تباین را از جامعه دور کردیم و بنده برخلاف عقیده شما اینکار را یک کار خوبی میدانم اما راجع به کلاه نمد لازم است عرض کنم ما قانونی وضع کردیم بنام قانون البسه وطنی این قانون چرا اجرا نشد بواسطه اینکه یک اشکالاتی تولید کرده بود بنده عرض می‌کنم تکلیف اقتصادیات را برای مردمنباید معین کرد خود مردم هر چه را که ارزان تر و بحال مردم خودشان نافع و مفید تر بدانند خواهند خرید و هر کس آنچه مطابق صرفه خودش بداند رفتار می‌کند ما در مقابل باید صادرات خودمان را زیاد تر کنیم زراعت ابریشم و چیزهای دیگر را ترقی بدهیم و از مملکت خودمان بیشتر خارج کنیم تا موازنه حفظ شود تمام دنیا بازار معامله است اگر بنا باشد هر ملتی در دنیا مال خودش را خودش بمصرف برساند دیگر اصول تجارت و معاملات در کار نمی‌آمد باب تجارت دردنیا باید باز باشد این است که بنده معتقدم سعادت ملت ایران در وضع همین قانون متحدالشکل شدن است که امروز ما نمایندگان دوره هفتم در مجلس تصویب کردیم.
رئیس – رای گرفته می‌شود به قانون متحدالشکل شدن لباسهای ایرانیان در تحت چهار ماده آقایان موافقین قیام فرمایند.(عده زیادی برخاستند)
رئیس – تصویب شد.
جمعی از نمایندگان – ختم جلسه.
رئیس – اگر آقایان موافق باشند جلسه روز یکشنبه ۹ دی دستور هم شور ثانوی خبر کمیسیون محاسبات راجع به بودجه ۱۳۰۷ مجلس و سایر عهدنامه‌ها آقای روحی
روحی – بنده عرض می‌کنم چون کار مهمی در دستور نداریم و دولت هم لوایحی نیاورده پیشنهاد می‌کنم و معتقدم که جلسه روز سه شنبه باشد.
رئیس – رای می‌گیریم به نظر آقای روحی که جلسه سه شنبه باشد آقایانیکه موافقند قیام فرمایند (عده زیادی قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد جلسه آتیه روز سه شنبه.
(مجلس سه ربع بعداز ظهر ختم شد)
قانون
متحدالشکل نمودن البسهٔ اتباع ایران در داخله مملکت
مصوب ۶ دیماه ۱۳۰۷ شمسی
ماده اول – کلیه اتباع ذکور ایران که برحسب مشاغل دولتی دارای لباس مخصوص نیستند در داخله مملکت مکلف هستند که ملبس بلباس متحدالشکل بشوند و کلیهٔ مستخدمین دولت اعم از قضائی و اداری مکلف هستند در موقع اشتغال بکار دولتی به لباس مخصوص قضائی یا اداری ملبس شوند و در غیر آن موقع باید بلباس متحدالشکل ملبس گردند.
ماده دوم – طبقات هشتگانه ذیل از مقررات این قانون مستثنی می‌باشند:
۱- مجتهدین مجاز از مراجع تقلید مسلم که اشتغال بامور روحانی داشته باشند
۲- مراجع امور شرعیه دهات و قصبات پس از برآمدن از عهدهٔ امتحان معینه.
۳- مفتیان اهل سنت و جماعت که از طرف دو نفر از مفتیان مسلم اهل سنت اجازهٔ فتوی داشته باشند
۴- پیشنمازان دارای محراب
۵- محدثین که از طرف دو نفر مجتهدین مجاز اجازهٔ روایت داشته باشند
۶- طلاب مشتغلین بفقه و اصول که در درجه خود از عهده امتحان بر آیند
۷- مدرسین فقه و اصول و حکمت الهی
۸- روحانیون ایرانیان غیر مسلم.
ماده سوم – متخلفین از این قانون در صورتیکه شهرنشین باشند بجزای نقدی از یک تا پنج تومان و یا بحبس از یک تا هفت روز و در صورتیکه شهرنشین نباشند بحبس از یک تا هفت روز بحکم محکمه محکوم خواهند گردید وجوه جرائم مأخوذه از اجرای این ماده در هر محل توسط بلدیهٔ آنجا مخصوص تهیه لباس متحدالشکل برای مساکین آن محل خواهد بود.
ماده چهارم – این قانون که در شهرها و قصبات از اول فروردین ۱۳۰۸ و خارج از شهرها در حدود امکان عملی شدن آن بشرطیکه از فروردین ۱۳۰۹ تجاوز نکند بموقع اجرا گذارده خواهد شد و دولت مأمور تنظیم نظامنامه واجرای این قانون می‌باشد
این قانون که مشتمل بر چهار ماده است در جلسهٔ ششم دیماه یکهزار وسیصد و هفت شمسی بتصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی - دادگر