مذاکرات مجلس شورای ملی ۶ بهمن ۱۳۲۱ نشست ۱۲۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری سیزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری سیزدهم |
دوره سیزدهم قانونگذاری
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۱۳
جلسه: ۱۲۸
صورت مشروح مجلس روز سه‌شنبه ۶ بهمن ماه ۱۳۲۱
فهرست مطالب:
۱ - تصویب صورت مجلس
۲ - تقدیم لایحه تکمیل بودجه وزارت جنگ از طرف آقای معاون وزارت جنگ
۳ - بیانات آقایان امیر تیمور و نراقی مربوط به پشتوانه اسکناس
۴ - تصویب مرخصی آقای اردبیلی
۵ - شور اول لایحه اصلاح قانون نظام وظیفه
۶ - معرفی آقای وزیر دارایی از طرف آقای نخست وزیر
۷ - موقع و دستور جلسه آتیه - ختم جلسه
(مجلس یک ساعت و سه ربع پیش از ظهر به ریاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید)
صورت مجلس روز پنجشنبه اول بهمن ماه را آقای (طوسی) منشی قرائت نمودند. (اسامی غایبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده:
غایبین با اجازه آقای: فاطمی
غایبین بی اجازه - آقایان: مرآت اسفندیاری، تولیت، رهبری، مؤید احمدی، ارگانی، مشار، مشیردوانی، ناصری، امیر ابراهیمی، حمزه تاش، معتصم سنگ، فریدونی، دبستانی، آصف، سلطانی، صادق وزیری، مقدم، مستشار، کامل ماکو
دیر آمدگان بی اجازه - آقایان: اکبر، بوداغیان
- تصویب صورت مجلس
۱ - تصویب صورت مجلس
رئیس ـ آقای اعتبار در صورت مجلس فرمایشی دارید؟
اعتبار ـ بعد از تصویب صورت مجلس بنده عرض دارم.
امیر تیمور ـ بنده هم اجازه خواسته‌ام.
رئیس ـ در صورت مجلس نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت مجلس تصویب شد. آقای معاون وزارت جنگ
اعتبار ـ بنده اجازه خواسته بودم.
امیر تیمور ـ بنده هم اجازه خواسته بودم.
ـ تقدیم لایحه تکمیل بودجه وزارت جنگ از طرف آقای معاون وزارت جنگ
[ ۲ـ تقدیم لایحه تکمیل بودجه وزارت جنگ از طرف آقای معاون وزارت جنگ ]
معاون وزارت جنگ ـ چنانچه خاطر آقایان نمایندگان محترم مستحضر است از ۵ ماه باینطرف برای امنیت نواحی شمالی در نظر بود قوائی به آن نواحی اعزام شود و مقرر شد تیپ هائی در شمال آذربائیجان و خراسان و یک تیپ در بهبهان برقوای موجوده ارتش اضافه شود. چون این عمل برای امنیت کشور فوق العاده نافع بود و موجبات امر فراهم شده بود از دو ماه پیش باینطرف شروع شد باخذ نفرات و عجالتاً در حدود چهار هزار نفر و کسری از این نفرات جدید استخدام شده‌اند. چون افزایش این چند تیپ و یک هنگ هم برای مهاباد مستلزم یک بودجه اضافی بود که با بودجه ارتش وفق نمی‌داد ما سعی کردیم با وضعیت فعلی بودجه‌ای ترتیب بدهیم که هم هزینه این عده تأمین شود و هم تحمیل زیادی بر بودجه کشور وارد نشود. بنابراین بودجه این شش تیپ و هنگ مهاباد را به میزان حد اقل بدون اینکه افزایش زیادی در نظر باشد یعنی کادر افسری و خرید ملزومات در نظر گرفته شده باشد که از ذخائر ارتش پیش بینی کردیم و فقط بودجه نفرات و استواران این واحدها را تهیه نموده و عجالتاً تقدیم مجلس شورای ملی می‌کنیم نظر به اینکه از نقطه نظر مالی بودجه ما فوق العاده در عسرت است و بواسطه افزایش بهای زیاد جنس روز به روز کسر بودجه ما رو به تزاید است استدعا می‌کنم هر چه زودتر این بودجه را بتصویب برسانید که از عسرت خارج شویم (صحیح است)
رئیس ـ به کمیسیون رجوع می‌شود. آقای امیر تیمور
ـ بیانات آقایان امیر تیمور و نراقی مربوط به پشتوانه اسکناس
[ ۳ـ بیانات آقایان امیر تیمور و نراقی مربوط به پشتوانه اسکناس ]
امیر تیمور ـ تذکر بنده در دو موضوع است خیلی هم مختصر است. مطلب اول بنده این است که پس از اینکه ما دکتر میلیسپو را استخدام کردیم فقط مقصود و منظور ما این بود که قضایای مالی ما با نظر و صلاح دید و تصویب ایشان بگذرد و به موقع اجرا گذاشته شود. و غیر از این موضوع هم کلیة قراردادهائی که جیبه مالی داشته باشد طبق قانون اساسی باید بدوا از تصویب مجلس شورای ملی بگذرد و تا مجلس یک قراردادی را تصویب نکند به هیچ وجه من الوجوه طبق قانون اساسی آن قرارداد ارزش قانونی ندارد و استدعا می‌کنم مقام ریاست این موضوع را به وزارت امور خارجه مخصوصاً تذکر بدهند که کلیة قراردادها و بالخصوص قراردادهای مالی مادام که از تصویب مجلس شورای ملی نگذشته است هیچ گونه ارزش قانونی ندارد برای کشور هم الزام آور نیست (صحیح است) عرض دیگر بنده این است: از قراری که بنده شنیدم دولت یا موافقت کرده است یا مشغول موافقت است که مقداری از طلاهای مسکوک که پشتوانه اسکناس است در بانک ملی ایران و رزرو است و موجود است بدهد و در مقابل در آفریقای جنوبی یک مقدار طلا بگیرد. البته این موضوع در ظاهر اهمیتی ندارد اما چیزی که هست طلا اگر داده شود و معادلش طلا گرفته شود این در محاسبه فرق نمی‌کند اما طلای مسکوک و سمس از نقطه قیمت با هم تفاوت دارند بعلاوه هر نقل و انتقالی که در پشتوانه اسکناس پس از این داده می‌شود باید با تصویب مجلس شورای ملی باشد و بدون تصویب مجلس شورای ملی بهیچوجه من الوجوه نمی‌توانند اجازه بدهند و نقل و انتقالی بدهند (صحیح است) اگر بدون اجازه مجلس نقل و انتقالی بدهید بعقیدة بنده عاملین باید مورد مؤاخذه قرار گیرند.
رئیس ـ آقایان پیش از دستور مطلبی دارید آقای دهستانی انوار و نراقی؟
نراقی ـ برای یک مطلب کوچک بنده عرضی دارم.
اعتبار ـ بنده هم قبل از دستور اجازه خواسته بودم
روحی ـ دستور دستور
دهستانی ـ بنده تمنی می‌کنم قانون نظام وظیفه جزء دستور شود (خنده نمایندگان)
رئیس ـ آقای نراقی
نراقیـ آقای امیر تیمور راجع بزر و سیم و جواهرات اندوخته پشتوانه اسکناس که فرمودند چون بنده از طرف مجلس شورای ملی هیئت نظارت هستم لازم میدانم تکذیب بکنم هیچ دستبردی ابدأ به پشتوانة اسکناس تا بحال نشده است و هیچ سوء نظری هم نیست بآنها نیست و این هیئت نظارت مطابق قانون ابدأ حق دخالت درآن را ندارند (صحیح است)
امیر تیمور ـ بندة خیلی ممنونم و تشکر می‌کنم.
جمعی از نمایندگان ـ دستور.
ـ تصویب مرخصی آقای اردبیلی
[ ۴ـ تصویب مرخصی آقای اردبیلی ]
رئیس ـ یک فقره از گزلرش عرایض و مرخصی مانده
اول بنظر آقایان می‌رسد:
طوسی ـ گزارش از کمیسیون عرایض و مرخصی راجع به مرخصی آقای اردبیلی آقای اردبیلی.
در خواست بیست و شش روز از تاریخ پنجم آذر ۲۱ نمودند و مورد موافقت کمیسیون عرایض و مرخصی واقع شده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود.
رئیس ـ موافقین با مرخصی آقای اردبیلی برخیزند (اکثراً برخاستند) تصویب شد
آقایان مستحضر هستند که عده‌ای را برای دیوان محاسبات دولت پیشنهاد کردند اطلاع داده‌اند موقع قانونی آن می‌گذرد اگر تصویب میفرمائید عده‌ای که لازم است آقایان معین بفرمایند که دیگر اسباب تأخیر کار آنها نشود (صحیح است)
اعتبار ـ بماند برای جلسه دیگر آقا. (صحیح است)
رئیس ـ آقای ملک مدنی
ملک مدنی ـ چون صورت نزد آقایان نیست بماند برای جلسه بعد.
رئیس ـ پس در اول جلسه آتیه این کار اقدلم می‌شود البته آقایان مستحضرند که در جلسه سابق برای دستور امروز دو فقره لایحه بود یکی راجع به آبیاری و یکی هم راجع به جنگلبانی الآن عدة از آقایان پیشنهاد داده‌اند که لایحه نظام وظیفه مطرح شود (صحیح است) این است که پیشنهادات را حالا ملاحظه میفرمائید. آقای اعتبار
اعتبار ـ مخالفی ندارد آقا. خواندن پیشنهادات لازم نیست.
رئیس ـ آقای افشار.
افشار ـ بنده مخالفم لایحه آبیاری مقدم است.
طوسی ـ سه فقره پیشنهاد است هر سه مربوط به لایحه نظام وظیفه است که جزو دستور شود.
رئیس ـ عده‌ای از آقایان اجازه خواسته‌اند برای اینکه قبل از دستور صحبت بکنند.
جمعی از نمایندگان ـ دستور دستور
ـ شوراول لایحه اصلاح قانون نظام وظیفه
[ ۵ ـ شوراول لایحه اصلاح قانون نظام وظیفه ]
رئیس ـ گزارش کمیسیون نظام خوانده می‌شود:
گزارش از کمیسیون نظام بمجلس شورای ملی
لایحه شماره ۲۴۲۹۹ دولت راجع به اصلاح قانون نظام وظیفه را کمیسیون نظام با حضور نمایندگان محترم دولت در جلسات عدیده تحت شور و مداقه قرار داده و با اصلاحاتی مواد زیر تنظیم اینک گزارش آن برای شور اول تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.
رئیس ـ مذاکره در کلیات است آقای انوار
انوار ـ بنده موافقم
رئیس ـ آقای ملک مدنی (ملک مدنی ـ بنده موافقم) آقای روحی
روحیـ موافقم.
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود بورود در شور مواد موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۲۳
ماده ۲۳ـ در هر یک از مراکز لشکری کشور بنا بر پیشنهاد اداره نظام وظیفه و تصویب وزارت جنگ یک منطقه سرباز گیری تشکیل می‌شود.
رئیس ـ آقای هاشمی
هاشمی ـ بنده می‌خواستم باستحضار آقایان محترم برسانم شاید چندین سال بود که در هیچ قانونی به اندازه‌ای که در این قانون که امروز مطرح است شور و بحث و کنجکاوی بعمل آمده در کمیسیون بعمل نیامده است مخصوصاً حلسات عدیده با حضور نمایندگان دولت ماده بماده جزء بجزء و به منتهی درجه استقراء بعمل آمده و این مطلبی بود که بنده می‌خواستم باستحضار آقایان برسانم و عرض کنم چون مدتی است که عنوان قانون نظام وظیفه شده است و بسیاری از مشمولین ایران بلاتکلیف هستند استدعا می‌کنم از مقام محترم مجلس شورای ملی که هر چه ممکن است زودتر این مواد را تصویب بفرمایند چون این قانون مورد ابتلاء عموم کشور است و باید تکلیف مشمولین در هر طبقه معلوم شود (صحیح است)
رئیس ـ آقای روحی
روحیـ بنده موافقم
رئیس ـ آقای اعتبار
اعتبار ـ بنده موافقم و البته آقای هاشمی به عنوان مخالف صحبت کردند ولی روح فرمایشاتشان موافقت کامل و کافی نبود (هاشمی ـ بنده موافقت داشتم نه مخالفت) همانطور که آقای هاشمی فرمودند در این لایحه به طور اکمل شود شده و توجه شده و تمام نواقص آن تکمیل شده توجهی بشود که زودتر این قانون بگذرد
رئیس ـ آقای ملک مدنی
ملک مدنی ـ بنده موافقم. مخالفتی ندارم
رئیس ـ ماده ۲۴
ماده ۲۴ ـ هر یک از مناطق سربازگیری بنا به مقتضیات مرکب از چند حوزه اصلی و فرعی سربازگیری خواهد بود
رئیس ـ ماده ۳۳
فصل سوم ـ احضار مشمولین ـ ماده۳۳ ـ اشخاصی که به سن سربازی می‌رسند بایستی به محض انتشار آگهی برای روشن شدن وضعیت و اعزام به خدمت به حوزه‌های سربازگیری مربوطه و در صورت اقامت در خارج از حوزة مربوطه به نزدیگترین حوزه سربازگیری محل اقامت مراجعه و خودشان را معرفی نمایند
رئیس ـ ماده ۳۴
ماده ۳۴ ـ مشمولین آماده به خدمت در روز تعیین شده بایستی حضور یابند و در صورت تأخیر ویا غیبت مشمول مقررات ماده (۱۵۶) خواهند بود
رئیس ـ آقای نقابت
نقابت ـ بنده خواستم تذکری به آقای مخبر عرض کنم که در شور دوم در نظر بگیرند اینکه نوشته شده حتماً روز و ساعت معین حاضر شوند با وضعیت وسائط نقلیه امروز ممکن است دچار اشکال بشوند مردم و دو روز یا سه روز یا چهار روز تأخیر بکنند یا عذری داشته باشند که نتوانند بیایند پس در این ماده ۳۴ قید شود که لااقل برای تا سه روز تأخیر یک مهلتی قائل شوند چون مشمول ماده ۱۵۶ می‌شد راجع به ادامه خدمت و جرم و چه وچه و این باعث نشود که اسباب زحمت مردم بشود. این را یادداشت بکنید
مخبر ـ عرض کنم در ماده ۱۵۶ ملاحظه بفرمائید آقای نقابت مخصوصاً هست که اگر عذر موجه نداشته باشد. البته اگر عذر موجه داشته باشد مشمول آن مواد دیگر نخواهد بود.
رئیس ـ ماده ۳۵
ماده ۳۵ ـ حوزه‌های فرعی بر حسب اقتضا ممکن است به طور سیار انجام وظیفه نمایند
تبصره ۱ـ کتخدایان بایستی در تجسس و جمع آوری مشمولین غایب ساکن دهات ابواب جمعی خود مطابق صورتیکه از حوزه داده می‌شود کمال مساعدت را با مأمورین بنمایند در شهرها و نقاطی که شهربانی وجود دارند مأمورین شهربانی و در صورت نبودن شهربانی مأمورین ژاندارمری موظف به انجام این عمل هستند
رئیس ـ ماده۳۶
ماده ۳۶ ـ حوزه‌های اصلی مکلفند محل گرد آوری مشمولین را در حوزه‌های فرعی طوری تعیین نمایند که مشمولین برای حضور در مراکز معینه بیش از ۳۶ کیلومتر مجبور به طی مسافت نباشند
رئیس ـ ماده ۴۶
ماده ۴۶ ـ مشمولینی که خارج از منطقه مربوطه ممکن گزیده‌اند در صورت تمایل می‌توانند در پادگان مسکن خود نامنویسی را انجام دهند و حوزه مربوطه موظف است نسبت به این مشمولین مطابق مقررات تبصرة ماده ۱۴۸ عمل نمایند
رئیس ـ ماده ۵۱
فصل پنجم ـ رسیدگی به وضعیت مشمولین.
ماده ۵۱ ـ مشمولینی که برای اجرای مراسم سربازگیری حاضر می‌شوند بایستی وضعیت خود را شخصاً یا بوسیلة نماینده با نشان دادن برگ شناسنامه به شرح زیر به مجلس سربازگیری اطلاع دهند
الف ـ میزان سواد ومعلومات
ب ـ اطلاعات فنی وتخصصی که در هر یک از پیشه‌ها دارد.
ج ـ وضعیت مزاجی
د ـ وضعیت خا نوادگی
ه ـ شغل ومحل سکنی
رئیس ـ ماده ۵۲
ماده ۵۲ ـ اطلاعات ماده ۵۱ در صفحه مخصوص برگهای شناسنامه ذکر وهمچنین مراتب در دفاتر اسامی قید وتاریخی که مشمولین برای انجام خدمت باید حاضر شوند از طرف مجلس سر باز گیری در برگ شناسنامه یا برگ وضعیت آنان ذکر می‌شود
تبصره ۱ـ باشخاصی که شناسنامه آنان دارای برگ وضعیت نیست از طرف مجلس سربازگیری برگ وضعیت داده خواهد شد
تبصره ۲ـ هر گاه فهرست اسامی که از ادارات آمار تسلیم شده با مندرجات برگ شناسنامه اختلاف داشته باشد علل آن در مجلس سرباز گیری رسیدگی واز طرف اداره آمار طبق قانون وآئین نامه مربوطه در رفع اختلاف اقدام خواهد شد
رئیس ـ ماده ۵۳
ماده ۵۳ ـ مشمولینی که اطلاعات فنی وتخصصی خود را در موقع رسیدگی مکتوم نمایند پس از اثبات کتمان پیشه مدت سه ماه خدمت آنان تمدید یافته ودر پیشه خودشان مورد استفاده ارتش خواهند بود
تبصره ـ از سربازان پیشه ور منحصراً در قسمتهای ارتش می‌توان استفاده کرد وافسران بهیچ عنوان نمی‌توانند برای خدمات خصوصی خود ازپیشه آنان استفاده نمایند اگر نسبت باین قبیل مشمولین مخالف ماده بالا رفتار شود مرتکبین مطابق قانون دادرسی وکیفر ارتش تعقیب ومجازات خواهند شد.
رئیس ـ آقای اوحدی
اوحدی ـ در اطراف این قسمتی را که می‌خواهم عرض کنم سابق در مجلس مذاکرات مفصل شده آقای معاون وزارت جنگ نیز از جریان امر کاملاً مسبوق هستند وبدین جهت بطور اختصار عرض می‌کنم که مقتضی است بعد ازجمله از سربازان پیشه ور که در تبصره ماده ۵۳ معین شده یک غیرپیشه ورهم اضافه شود زیرا این ماده می‌خواهد حصر بکند اشخاصی را که افسران بخدمات خصوصی خودشان برمیگمارند منحصراً از نقطه نظر پیشه وری باشد وبنده معتقد هستم که پیشه ور وغیرپیشه ور که بنام نظام وظیفه دعوت می‌شوند بایستی درادارات نظام وظیفه فقط در خدمت نظام وقت خود را صرف کنند نه اینکه درخانه افسران بعنوان پیش خدمت یا گماشته شخصی امور شخصی آنها را اداره کنند باینجهت بنده بااین قسمت مخالفم البته ایشان هم که از تمام جریانات سابق مجلس اطلاع دارند استدعا می‌کنم ازشان که این جمله را موافقت کنند که به این ماده اضافه شود.
معاون وزارت جنگ ـ راجع به تبصره این ماده که آقای اوحدی بیاناتی فرمودند سابق در شور اول اینقانون مذاکرات مفصلی شد وهمه آقایان محترم هم تصدیق فرمودند بعداز آن مذاکرات که تأثیرات سوئی بخشید مخصوصاً که بروحیه افراد وهم بروحیه نفرات یک لطمه تمام وارد آورد ما هم با کمال اشتیاقی که داشتیم که در اینقسمت کمک ومساعدتی بکنیم یک راه حل مناسبی پیدا کنیم بالاخره در کمیسیون تنها راهی که پیدا کردیم این بود که موضوع پیشه ور را استثنا کنیم برای اینکه سوء استفاده از پیشه وران نشود. ولی موضوع را که آقای اوحدی فرمودند که غیر پیشه وران هم نوشته شود آنوقت موضوع گماشته از بین می‌رود مطابق تحقیقاتی که ما از همه جا کردیم حتی ازدولت همسایه مادولت ترکیه که وضعیت زندگی آنها کاملاً شبیه بما است اظهار کردند که افسر گماشته دارد و گماشته کارهای شخصی اورا می‌کند یعنی افسر وقتی راکه صرف تعلیمات می‌کند باید یکنفر بکارهای فامیلی و خانوادگی او برسد وبنابراین آن خدمات بهیچوجه پوشیده نیست ومخصوصاً از افراذ بی سواد وبیکاره باین کارها گمارده می‌شوند البته اگر اشخاص فاضل وفهمیده ودانشمندی باشند که باید بکارهای دیگری گمارده شوند اگر باین کارها بکمارد البته این کار بیجهت وبدی است ودر یک ارتش صحیحی معنی نداردکه یکنفر فهمیده وباسواد را بگذارد برای خدمتیک افسری. البته بین یک عده افرادی که گرفته می‌شود آنهائی که استعداد خدمت کمتری را دارند آنها بخدمت گماشتگی گمارده می‌شود. استدعا می‌کنم همین رویه را که درنظر گرفته شده چون حق مشروع او است ودر تمام دنیا هم اینطور است استدعا می‌شود در این قسمت هم مساعدت بشود که بهمین وضع باقی بماند ولی راجع به پیشوران نظر باینکه سوء استفاده در سابق شوه بود ما این تبصره را گنجاندیم ومخصوصاًدر آئین دادرسی کیفری هم مواردی دارد که مربوط بقانون کیفرعمومی کشوراست وتنبیه بسیار شدیدی برای سوء استفاده از افراد منظور شده است که در کمیسیون مطالعه شده است وآن ماده قانون دو ماه الی یکسال حبس ویک جریمة نقدی برای اینکار قائل شده است بنابراین بااین جزائی که پیش بینی شده است استدعا می‌کنم این ماده را همینطور تصویب بفرمایند.
رئیس ـ آقای انوار
انوارـ بنده می‌خواهم به آقایان تذکر بدهم که مطابق جریان نظامنامه هر کس حق دارد در شور اول پیشنهاد کند واین پیشنهاد لازم نیست توضیح یا جواب داده شود پیشنهاد می‌رود بکمیسیون اگر درکمیسیون قبول شد جزء قانون می‌شود اگر قبول نشد رد می‌شود ولی در شور ثانی آن کسی که پیشنهاد کرده است می‌تواند توضیح بخواهد از مخبر کمیسیون که چرا این پیشنهاد راقبول نکردید مخبر کمیسیون هم جواب می‌دهد ولی بنده خواستم عرض کنم که ما علاقه مندیم که اینقانون زودتر بگذرد اگر بخواهیم باین سکل وقت را ضایع کنیم این قانون معطلمیشود باین جهت بنده تمنی دارم که روش مجلس رااز دست ندهیم و البته در شور ثانی اصلاح خواهد شد.
رئیس ـ آقای نقابت
نقابت ـ عرض کنم که این تبصره ماده ۵۳ صرف نظر از اهمیت اجتماعی که دارد یک اهمیت سیاسی هم از لحاظ مجلس پیدا کرده است وآن اینستکه نظر مجلس شورای ملی این بود که از سربازان فقط در کارهایاداری وکارهای ارتش استفاده بشود وحتی ذکر شد که اگریک افسری بخواهد چکمه خودش را بیاورد وبه گماشته اش بگوید که چکمه اش رابکشد وبا او کمک بکند یا اسبش رازین بکند باسایر حوایج اداریش را استفاده بکند هیچ اشکالی ندارد یعنی گماشته‌ای که بافسر سپرده می‌شود برای حایج کار وخدمت نظامی افسر است نه حوایج غیر نظامی وذکر شد اگر کسی تخلف کند ازاین عمل بکند بایستی مجازات بشود ومجازات راهم همین ماده قبول کرده است وگفته است طبق دادرسی کیفری ارتش تعقیب بشود اما مقدار مجازات معین نشده وبرای این کار لازم بود در همین جا ذکر بشود یکماه تا یکسال بطوری که بیان فرمودند ما این را مجازات می‌کنم مجلس شورای ملی باتفاق این حرف راقبول داشت وپیشنهاداتی هم روی این زمینه کردند ومذاکره هم کردنددر همین خلال این قانون بخاطر اینکار گماشته پس گرفته شد علت پس گرفته شدنش هم فشاری بود که افسران ارتش بدولت وارد آورند ویک عدم رضایت عجیبی تولید شد، بنده در سهم خودم (حالا البته آقایان نظر دارند) بهیچ عنوانی از این فکر صرفنظر نمی‌کنم ومعتقدم که مجلس هم باید پرستیژ وحیثیت خودش را حفظ کند ویک مطلبی راکه مورد شور واقع شده وگفته شده است که از سرباز نباید استفاده خارج از حوایج ارتش کرد این حتماً باید محرز بشود، دراین تبصره قضیه یک صورت دیگری پیدا کرده، آمده‌اند صرفاً استفاده از پیشه ورگرفته‌اند فقط وفقط، ولی سایر سربازها ممکن است پیشهور محسوب نشوند وهزار گونه مشاغل دیکری داشته باشند یعنی بآن کاری که پیشه آنهااست گماشته نشود ودر یک کارهای دیگری گماشته بشوند باین جهت بنده این تبصره را پیشنهاد کردم که سربازان فقط در امور اداری وارتش وخدمات ارتش استفاده بشود ومتخلفین از این ماده مطابق قانون دادرسی کیفری از یکماه تایکسال بهحبس تأدیبی محکوم خواهند شد وچون شور اول است امیدوارم در کمیسیون مورد بحث واقع شود.
جمعی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است.
رئیس ـ آقای طوسی.
طوسی ـ فرمایشات آقای نقابت در این موضوع البته همانطور که خودشان هم توضیح دادندهمانها بوده است که قبلاًتوضیح داده شدولی بنده بیان آقای انوارراتأیید می‌کنم که اگر بخواهیم در شور اول در پیشنهاد صحبت کنیم مدنی طول می‌کشد واین قانون هم تأخیر می‌شود وبهتر است در پیشنهادها همانطورکه گفته شد مذاکره کمتر یعنی هیچ نشود برود بکمیسیون در کمیسیون هم صاحبان پیشنهاد حاضر خواهند وتوضیحاتشان را خواهند داد که دنبال صحبت زیاد کشیده نشود.
رئیس ـ آقای روحی.
روحیـ بنده خواستم خاطر محترم مقام ریاست را متذکر کنم که وقتی مجلس اظهار کرد مذاکرات کافی است وکسی مخالفت نکرد باید ماده بعد خوانده شود وبکسی اجازه داده نشود مگر اینکه راجع به کفایت مذاکرات مخالفت بشود واین عمل برخلاف نظامنامه است.
رئیس ـ این مذاکراتی که شدراجع به ماده بود نه راجع به پیشنهاد. ماده پنجاه وچهار.
ماده ۵۴ ـ درصورتیکه تاریخ تولد اشخاص در اظهار نامه‌ها ودفاتر یادداشتی مخدوش وحاکی از مشمولیت باشد رسیدگی بآن دردادگاه شهرستان ودر صورت نبودن در دادگاه بخش محل صدور شناسنامه بعمل می‌آید حکمی که دراین مورد صادر می‌شود قطعی خواهد بود
تبصره ۱ ـ هرگاه یکی از اسناد سجلی (یکی یادوبرگ اظهار نامه یا دفاتر یاداشتی) مخدوش باشد اداره ثبت احوال محل بااجازه اداره کل آمار ثبت احوال طبق اسنادی که سالم است اقدام باصلاح برگ یا برگها یادفاتر یاداشتی خواهد نمود.
تبصره ۲ ـ اداره کل آمار وثبت احوال مکلف است بوسیله ادارات خوداز تاریخ تصویب این قانون تایکسال مشخصات اشخاصی که تاریخ تولد آنان در اظهار نامه‌ها ودفاتر یادداشتی مخدوش وحاکی از مشمولیت است استخراج نموده منتهی در ظرف یکماه در محل صدور اسناد سه نوبت آگهی هر یک بفاصله ده روز منتشر نماید واز تاریخ نشر آخرین آگهی اشخاص که مشخصات آنان در آگهی‌ها درج گردید، می‌توانند تا چهار ماه بدادگاه مربوطه مراجعه ودرخواست تصحیح اسناد خود را بنمایند.
تبصره ۳ ـ چناچه اشخاص مزبور در مدت چهار ماه بدادگاه مراجعه ننمودند مشخصات آنان از طرف اداره آمار وثبت احوال به مراکز نظام وظیفه هر محل تسلیم خواهد شد
رئیس ـ آقای ملک مدنی.
ملک مدنی ـ درچند ماه پیش که این لایحه در مجلس شورای ملی مطرح بود اگر بخاطر داشته باشند هم آقای سرتیب ریاضی وهم آقای تهرانچی که مخبر کمیسیون هستند بنده دراین ماده پنجاه وچهار عرض کردم که این ماده اسباب زحمت مردم را فراهم می‌کند وبنظر بنده هیچ لزومی ندارد وبعلاوه یک موقعی بود که هرکس را اعم از اینکه ورقه اش مخدوش باشد یا نباشد ومعلوم شود که سرباز خانه وضع آن وقت اینطور ایجاب می‌کرد اما حالا که وزارت جنگ آمده است موافقت کرده است تا۱۲۹۴ اشخاص را معاف کنند ودعوت نکنند دیگر بنظر بنده لزوم نداردما یک همچو ماده‌ای در این قانون بگذاریم که باز اسباب زحمت برای مردم بشود برای اینکه اعتقاد شخصیم این است که یک قسمت از سوء جریانات مربوط باین مواد وقوانینی است که یکقدری باصلاح مبهم است ومورد بحث وتفسیر واقع می‌شود آنوقت است که یک مأموری اگر خدای نکرده سوء نیت داشته باشد می‌تواند از آن ماده که ابمام دارد سوئ استفاده بکند، بنده اعتقاد شخصیم این است که ما همیشه بایستی سعی کنیم که قوانین خیلی صریح وروشن باشد مخصوصاً قانون نظام وظیفه ومشابه این که با زندگیانی مردم تماس دارد. مافعلاً الان تقریباً آقانزدیک به هفده هیجده سال است که منشمولین را دعوت کرده‌ایم یعنی قانون نظام وظیفه در ۱۳۰۴ یا ۱۳۰۵ از مجلس گذشته است الام هفده هیجده سال است دفاتر سجلی ما هم الان مدتها است هفده هیجده بلکه بیست سال است مشغول کار است ومنظم شده است هر کس که مشمول بوده به سربازخانه خواسته‌اند وضعیتش روشن شده هر کس هم که نبوده است احضار نکرده‌اند واساساً موردی تدارد که احضارش بکنند این ماده ۵۴ بااین تبصره که دنبالش گذاشته شده است این وسیله می‌شود برای مأمورین اداره آمار که برای نقاط دور دست که مردم اساساً هیچ اطلاع از این قوانین ومسائلندارند زحمت تولید کنند. بنده خواهش کیکنم هم از آقای سرتیب ریاضی معاون وزارت جنگ وهم از آقای تهرانچی وآقایان اعضاء کمیسیون نظاموظیفه که این مطلب رادر نظر بگیرند ودر شور دوم این را اصلاحکنند: بنده خودم هم چون از اشخاص هیتم که طرفدار این هستم که هرچه زودتر این قانون از مجلس بگذرد وتکایف مردم زودتر روشن بشود بااینجهت زیاد توضیحات نمی‌دهم واگر توجه بفرمائید این ماده ۵۴ اصلاً لزومی ندارد وبایستی حذف شود هرکس مشمول استبیاید خدمت بکند وهرکس که نیست برود پی کارش.
رئیس ـ آقای روحی.
روحیـ عرض کنم بنده خواستم بعرض آقای نماینده محترم برسانم وعرض کنم نسبت باین ماده چندین جلسه در دو نوبت در کمیسیون مذاکره شد بالاخره این اوراق مخدوش وجود دارد اگر آقاتصدیق فرمودید که درست تنظیم نشده است یک روزی هم باید باین کار خاتمه داده شود وبالاخره با نظر وزارت جنگ واعضای کمیسیون باین مرحله رسیده‌اند که این سه تبصره واین ماده واین قانون روشن است حالا حضرتعالی نظری دارید پیشنهاد بدهید در شور دوم در کمیسیون مطلعه می‌شود.
رئیس ـ آقای نقابت.
نقابت ـ بنده پیشنهادی کردهام که تقدیم می‌کنم البته بکمیسون رجوع می‌شود ولی قابل توضیح است برای تشحیذ ذهن آقای مخبر وآقای معاون محترم وآن این است که این دو تبصره یعنی تبصره دوم وتبصره سوم اصولاً زاید است وهیچ استفاده‌ای ندارد برای اینکه اگر کسی برگ شناسنامه یا اسناد سجلیش مخدوش باشد مطابق قانون حق مراجعه بدادگاه دارد، تاکی حق دارد تا وقتی که مرور زمان حقوقی جاری است همیشه حق داردتاوقتی که مرور زمان حقوقی جاریاست، بنابراین وقتی که ضرب الاجل میفرمائید که در ظرف چهار ماه از اعلان حق دارد مراجعه بکند نتیجه اش سقوط حق این شخص می‌شود وحال آنکه ممکن است نفهمد ممکن است مراجعه بکند، این قانون از نظر نظام وظیفه است وحال آنکه حق اصلاح شناسنامه ازلحاظ میراث ونسب وسایر جهات دیگر مورد حاجت است وهیچ دلیلی ندارد که شما یک مرور زمان چهار ماهه قائل بشوید، این مطلب از نظر حقوقی بحث نشده وباین جهت بنده پیشنهاد کردم که این تبصره دو وسه را اصولاًحذف بفرمایند زیرا در تبصره یک حق اصلاح دادید باداره، اداره هم که حق اصلاح دارد چهحاجتی است بچهار ماه این را خواهش می‌کنم اصلاح کنید.
رئیس ـ آقای سزاوار.
سزاوارـ این ماده در آن دفعه که مطرح بود در اطراف این مذاکرات مفصلی شد وبنظر بنده ایرادی که شد وارد است وخوب است توجهی بکنند روی این قسمت آقای مخبر برای اینکه یک اجازه غیر محدودی داده می‌شود بمأمورین آمار ونظاموظیفه مه تمام دفاتر را بگذارند ویکایک نگاه بکنند و اظهار نامه‌ها را تاریخی که در ایران شروع شده بأخذ شناسنامه وهر کجا دیدند سرسوزنی خدشهیا نیش قلم خورده ایراد بکنند صرف نظر ازاینکه اینجا تصریح نشده است که کی مراجعه بکند بدادگاه، در هر حال باور کنید یگانه ماده‌ای که حساس است در این لایحه واسباب زحمت مردم می‌شود این ماده است که مأمورین در شهرهای کوچک وشهرستانها زحمت تولید کنند بنابراین این بنده هم با حذف این ماده همانطور که آقای ملک هم توضیح دادند وپیشنهاد فرمودند موافقم. خدمت آقایان که در شور اول آنطوری که قانون ونظامنامه برای ما معین کرده است هر پیشنهادی که می‌شود لازم نیست یک ساعت دوساعت صحبت کنند مسئله را سیاسی کنند درکمیسیون باکمال دقت همانطور که آقای نقابت هم بیان کردند پیشنهادها توجه می‌شود هرکدام که زاید است حذف می‌کنیم اگر نشد باز در شور ثانی دومرتبه پیشنهاد می‌شود این است که استدعا می‌کنم موافقت بفرمایند در اطراف پیشنهادات صحبت نشود تااین قانون بزودی بگذرد.
رئیس ـ آقای انوار
انوار ـ بنده عقیده ندارم دراین باب چنانکه عرض کردم صحبت کنیم ولی برای اینکه آقای نقبت چون خیلی مبرزند وارد می‌شوند دراین مسئله که میدانید این موضوع از اجتماعی گذشته وسیاسی شده واین مسئله را از اجتماعی گذشتند وسیاسیش کردند وبنده نفهمیدم این چه مسئله سیاسی برای مجلس بود این متداول شده است که هر مسئله را می‌گویند این مسئله حیاتی ومماتی است واین مسئله سیاسی باعث شده که لازم شده است در صورتی که اینطور نیست این موضوع، بنده عرض کردم.
رئیس ـ آقای نقابت.
نقابت ـ بنده خواستم عرض کنم که همیشه آقای انوار نظر به شیخوخیت وکبر سن طرف احترام ما هستند ولی استدعا می‌کنم برای نمایندگان تعین تکلیف نکنند که هر کس هر نظری دارد اظهار بکند بنده هم پیشنهاددادم هم برای روشن شدن ذهن آقای مخبر وآقای معاون توضیح مختصری دادم خواهش می‌کنم تعین تکلیف برای کسی نکنند.
انوار ـ بنده ارادت دارم خدمت آقا.
رئیس ـ شما پیشنهاد خودتان را توضیح دادید لازم باین حرفها نبود. ماده پنجاه وشش:
فصل ششم ـ تشکیل مجالس سربازگیری
ماده ۵۶ مجلس سرباز گیری در حوزه‌های اصلی در مرکز شهرستانها بریاست فرماندار ودر مرکز بخشها به ریاست بخشدار ومعاونت ونظارت رئیس حوزه سربازگیری وعضویت نمایندگان ادارات آمار وثبت احوال ـ دادگستری ژاندارمری ـ شهربانی ـ شهرداری ودو نفر پزشک نظامی تشکیل می‌گردد.
تبصره ۱ ـ حضور تمام نمایندگان بالا در مجلس سربازگیری حوزة اصلی منوط باین است که ادارات مربوطه بآنها در محل موجود باشد.
تبصره ۲ ـ مجالس سربازگیری در حوزه‌های فرعی بطور سیار مرکب از نمایندگان فرمانداری وحوزه سربازگیری ویکنفر معتمد محل وافسر مأمورقسمت ولااقل یک نفر پزشک نظامی در موقع گرفتن سرباز تشکیل می‌شود.
رئیس ـ آقای شهدوست.
شهدوست ـ عرض کنم که مجلس سربازگیری که تا بحال تشکیل می‌شود.
هاشمی ـ آقای شهدوست بفرمائید پشت تدیبون که این آقایان هم بشنوند.
(آقای شهدوست پشت تریبون آمدند)
شهدوست ـ عرض کنم مجلس سربازگیری سابق تشکیل می‌شد از فرماندار واستاندار ورئیس نظاموظیفه وپنج نفر ازمعتمدین محل که بوضعیت مشمولین رسیدگی می‌شد بنده خودم در خراسان همیشه دراین مجلس بوده‌ام ویک اختلافاتی که حاصل می‌شد آن معتمدین حل می‌کردند از قبیل تکفل وسایر چیزهای دیگر دراین جا اسم برده نشده است که معلوم شود آیا این معتمدین هستند که اشکالات را حل کنند ونظر اینها دخالت دارد یاندارد لذا بنده پیشنهاد می‌کنم که دراین ماده اضافه شود که در مجالس سربازگیری پنج نفر از معتمدین محل هم حضور داشته باشند.
رئیس ـ آقای طباطبائی.
طباطبائی ـ موافقم.
رئیس ـ ماده ۵۷ قرائت می‌شود:
ماده ۵۷ ـ اعتراض بنظریه وآراء مجالس سربازگیری ودادگاه اداری وحوزه‌ها توسط ادارة نظام وظیفه بدادکاه منطقه ایکه درمراکز مناطق مرکب از استندار ودر صورت نبودن فرماندار ورئیس منطقه نظاموظیفه ورئیس اداره آمار وثبت احوال ودادستان شهرستان دادگستری محل (با معاونین آنها) ویک پزشک نظامی تشکیل می‌شود مراجعه ورأی صادرهاز این دادگاه قطعی وغیر قابل اعتراض خواهد بود.
رئیس ـ ماده ۵۹
فصل هفتم ـ معافیت بعلل مزاجی یا نقص اعضاء
ماده ۵۹ ـ مشمولین معلول یا مشکوک که در حوزه‌های فرعی بواسطه نبودن پزشک معاینه ایشان مقدور نباشد بایستی بهزینه ارتش بزرگتر ین نقطه‌ای که پزشکان وجد دارند اعزام ودر صورت تصدیق بمعلول بودن باید بهزینه ارتش بمحل خود عودت داده شوند ماده ۶۰
رئیس ـ ماده ۶۰
ماده۶۰ ـ مشمولین زیر در اثر علل مزاجی یا نقص اعصاء بنا برمعاینه وتشخیصیکه پزشک نظامی برای همیشه ازانجام خدمت وظیفه معاف می‌باشند
۱ ـ نابینایان ازیک یادوچشم.
۲ ـ قوزی
۳ ـ کر
۴ ـ لال
۵ ـ شل وچلاق
۶ ـ یکدست
۷ ـ فاقدین شصت یا سبابه دست راست
۸ ـ اشخاص کوتاه قد که قد آنها از ۱۵۰ سانتیمتر کمتر باشد.
۹ ـ اشخاص معلول یا مبتلایان به بیماری‌های علاج نا پذیر
۱۰ ـ معیوبین از دو چشم که از عهدة خدمات نظامی برنیایند.
تبصره ۱ ـ برای معاینة مشمولین در صورتیکه پزسکان نظامی در محل نباشند از وجود پزشکان غیر نظامی که صلاحیت ایشان مورد گواهی ادارات بهداری محل واقع شده باشد استفاده خواهد شد
تبصره ۲ ـ معاینة مشمولینی که جز وطبقات بالا نیستند در صورتیکه در محل که پزشک نباشد ممکن است توسط یک پزشک صلاحیتدار انجام پذیرد.
تبصره ۳ـ اشخاصیکه مشمول مادة ۶۰ قانون خدمت نظام وظیفه مصوب ۲۹ خرداد ماه ۱۳۱۷ تشخیص و رأی سربازی درباره ایشان صادر گردیده بطور کلی (چه آنهائیکه بخدمت رفته و چه آنهائیکه در خدمت هستند) از انجام خدمت وظیفه برای همیشه معاف می‌باشند.
رئیس ـ آقای طباطبائی
طباطبائی ـ عرض کنم قسمت ده معیوبین از دو چشم که از عهده خدمات سربازی برنیاینددر آن قانون تصور می‌کنم که این قسمت بود ولی مقید نبود باینکه از عهده خدمت نظام برمی آید یا برنمی آید زیرا کسی که از دو چشم معیوب است مسلماً بدرد خدمت نظام نمی‌خورد این قید ایجتد اختلاف می‌کند هر کجا که بخواهند مشمول را رها کنند معاف می‌کنند ولی در قراء و قصبات و هر کجا که نخواهند با او موافقت نمی‌کنند و می‌گویند از عهده خدمات نظامی برمی آید (شجاع ـ یک سماور را هم نمی‌تواند آتش کند) و اصولاً عرض کردم که در آن قانون یک شخصی با یک چشم بقول آقا که یک سماور را هم نمی‌تواند آتش کند این شخص مسلماً بدرد ارتش نمی‌خورد تا چه رسد بیک کسی که دو چشمش معیوب است بنابراین بعقیده بنده این قید باید از آخر این قسمت برداشته شود کسی که دو چشمش معیوب است (مخبر ـ معاینه می‌شود) بله معاینه مسئله دیگری است علی ای حال کسی که معیوب است می‌آورد و معاینه میکنندولی اینجا نوشته شده است که از عهده خدمات نظامی برنیاید ممکن است که بگویند این هر دو چشمش معیوب است ولی بدرد فلان قسمت می‌خورد.
رئیس ـ مادة ۶۱ قرائت می‌شود
مادة ۶۱ ـ مشمولین بیمار وضعیت البنیه بوسیلة بنگاههای بهداری کشور قبلاً تحت معالجه واقع و پس از بهبودی بخدمت احضار می‌گردند مدت تعویق خدمت آنان از یکسال تجاوز نخواهد کرد. مگر آنکه ادامة معالجه آنان مورد تأیید و گواهی دو پزشک واقع شود
تبصره ـ بنگاههای بهداری کشور موظف به معالجه و مداوای مجانی مشمولین این ماده خواهند بود.
رئیس ـ ماده ۶۲
فصل هشتم ـ معافیت محدود
مادة ۶۲ ـ اشخاص زیر بواسطه موقعیت خود از انجام خدمت وظیفه معاف می‌باشد
۱ـ حکام شرع مجاز با جتهاد و یا فتوی از مراجع تقلید و یا فتوی.
۲ـ علماء درجه اول مذاهب زرتشتی و کلیمی و مسیحی تبصره ـ اعتبار مدارک مربوط باین قبیل اشخاص منوط بگواهی شورای عالی فرهنگ است
تبصره ۲ـ دانشجویان (طلاب) علوم دینیه که مطابق برنامه وزارت فرهنگ مشغول تحصیل هستند مشمول ماده ۷۲ و ۷۳ این قانون خواهند بود.
رئیس ـ آقای اوحدی.
اوحدی ـ بنده فقط در اطراف تبصرة یک عرایض دارم و آن این است که آقای معاون دقت بفرمایند اول عرضم این است که در این تبصره دانشجویان بنام طلاب که اسم علوم دینیه روی آنها گذاشته شدهنوشته شده است مطابق ماده ۷۲ و ۷۳ این قانون در حق آنها عمل خواهیم کرد در این قانون ماده ۷۲ اصلاً وجود ندارد فقط ماده ۷۳ است این عرض اولم بود عرض دوم این است محصلین مدارس عالیه فراغت از تحصیلشان موقعی است که از طرف دانشگاه دانشکده تصدیق لیسانس ودکترا بآنها داده می‌شود آنوقت بایستی حاضر شوند برای انجام خدمت وظیفه آمدیم سر طلاب طلاب علوم دینیه چه وقت فراغت از تحصیل پیدا می‌کنند ؟وقتی که مجتهدین جامع الشرایط به آنها جواز اجتهاد بدهند تا جواز اجتهاد نداده‌اند که این مشغول تحصیل است وقتیکه جواز اجتهاد گرفت قسمت اول این ماده است آنوقت هم این ماده واین تبصره چطور می‌تواند او را مشمول نظام وظیفه قرار بدهد زیرا تحصیل منوط بگرفتن نتیجه است گرفتن نتیجه این است که آن مدرس او معلم او باو اجازه اجتهاد می‌دهد وقتی مه اجازه اجتهاد داد مشمول قسمت اول می‌شود بنابراین ماده ۷۲ که وجود ندارد ومشمول ماده ۷۳ هم که نخواهد بود
مخبر ـ بیاناتی که آقای اوحدی فرمودند اگر توجه بفرما یند ماده ۷۲ و۷۳ در خود قانون است اینها مواد اصلاحی است وچون آنها تصلاح نشده عیناً در خود قانون باقی است در اینجا نوشته است که ماده ۷۲ و۷۳ راجع بدانش جویان دبیرستان ودانشکده هائی است که تا وقتی که تحصیل می‌کنند چه حالی خواهند داشت ئالبته وقتی که تحصیلاتشلن تمام نشده معاف موقتی خواهندبود تا وقتی که امتحان فراغت بدهند بنابراین ماده ۷۲ و۷۳ که اشاره شده است در اصل قانون هست که ازبین نرفته است واصلاح هم نشده است.
رئیس ـ آقای انوار.
انوار ـ بنده خواستم اولاًاز آقای نقابت عذر بخواهم که بنده همیشه کلمات شما را بااهمیت تلقی کردهام وهمیشه به فهم شما عقیدهدارم اما این موضوع که آقای اوحدی فرمودند آن عبارت ماده ۷۲ می‌گوید تمام دانش آموزان ودانشجویان مشمول به محض ترک تحصیل این ماده می‌گوید به مجرد اینکه ترک تحصیل شد به خدمت نظام وارد می‌شود پس این موضوع برایش باقی هست نه اینکه معنایش این باشد که موضوع نداشته باشد وراجع بماده ۷۲ همانطور است که آقای تهرانچی بیان فرمودند که در اینجا ندارد پس آن توجهی که شما کردید همان جزء اول است
رئیس ـ آقای اورنگ
اورنگ ـ آقای اوحدی بنده فقط می‌خواهم یک تذکری عرض کنم که خاطر شریف روشن باشد ماده ۷۲ دراصل این قانون هست دراین قانون مواد اصلاحی گذارده شده است چرا؟ چون درماده همانطورکه بود بجای خود باقیست وهیچ تغییری درش داده نشده است پس این ماده ۷۲ که دراصل قانوناسنت معتبراست ودر حق این قبیل دانش جویان است اما راجع به طلاب علوم دینیه آن اشکال‌ها وارد نیست چرا وارد نیست برای اینکه فرض اینطور فرمودند که دانشجویانی که می‌روند مدارس وتحصیل می‌کنند شش سال وشش سالکه می‌شود دوازذه سال که تحصیل کرد دیپلم می‌گیرد سه سال اگر بعد از این دوازده سال اگر رفت درمدارس عالی می‌شود لیسانس برای دکترا هم یک سنینی معین است پس هرکس که دیپلم گرفت دکتر نیست هرکس که لیسانس گرفت دکتر نیست این دانش جویانی همکه تحصیل علوم دینیه می‌کنند برای این دانشجویان هم وزارت فرهنگ مقرراتی معین کرده است اوهم درپایان کلاس دوازده مجتهد نمی‌شود. بیرون می‌آید ودیپلم هم دارد ولی مجتهد نیست مجتهد یک اثر خاص است مرجع تصدیق راهم معین کرده است فرض کنیم آقا یک کسی در مدرسه عالی سپهسالار درس می‌دهد لبه این قبیل دانشجویان خود او مرجع تقلید نیست لآن درس دهنده ومدرس، ممکن است از مدرسه بیرون بیاید ومدرس هم نباشد وبرود خدمت نظام وظیفه اش را انجام دهد مجتهد شدن یک تشریفات خاصی دارد ودراین قانون هم پیشبینی شده پس آن اشکال هم وارد نیست
رئیس ـ ماده شصت وسه.
ماده ۶۳ ـ جز در مواردیکه در قانون پیش بینی شده باشد مشمولین زیر که متکلفل شناخته شده‌اند هر سال بوضعیت آنان رسیدگی وچنانچه موضوع تکفل برطرف شده باشد بخدمت زیر پرچم احضار والا برای مدت یک سال دیگر بآنان ورقة معافیت داده خواهد شد. اگر تا سن بیست ونه سالگی مشمول در وضعیت تکفل او تغییری حاصل نشده باشد از خدمت زیر پرچم معاف وجزو ذخیره محسوب خواهد شد.
۱ ـ یگانه پسرهر مرد وزنی که سن او از شصت سال متجاوز ویا در اثر علت مزاج از ادارة امر معاش خود عاجز وکفالت برعهدة آن پسرباشد.
۲ ـ هرجوانی که عهده دار معاش عیال واولاد خود باشد
۳ ـ هرجوانی که کفیل منحصر بفرد معاش پدر ویا مادر یا جد ویا جدة علیل ویا پیر ازکار افتاده وبی استطاعت باشد
۴ ـ هر جوانی که به تنهائی عهدهدارد معیشت برادر وخواهر صغیر ویا علیل از کار افتاده باشد وبواسطه عدم بضاعت در غیبت خود وسائل نگاهداری آنان رانداشته باشد
تبصره ـ از تاریخ تصویب این قانون هرکس قبل از مشمولیت تأهل اختیار کند حق معافیت از خدمت سربازی را بعنوان تکفل از عیال واولادخود را نخواهد داشت.
رئیس ـ آقای طباطبائی.
طباطبائی ـ عرض می‌کنم که قانون راباید طوری ترتیب وتنظیم کرد که موجه ومنطقی بنظر بیاید ملاحظه بفرمائید اینجا می‌خواهید یگانه پسر مرد ویا زنی راکه این پسر متکفل خرج آن مرد یا زن یعنی پدر ومادرش است ازخدمت معاف می‌کنیم البته اینکه شرط شده است که این پسر باید متکفل مخارج پدر یا مادر خودشان صحیح است اما یک چیز دیگری است که می‌نویسد سن آن پدر یا مادر از شصت سال متجاوز ویا در اثر علت مزاج الی آخر پس یک پسر یگانة را معاف می‌کنم از خدمت نظام وظیفه برای اینکه متکفل مادر یا پدر خودش است که این پدر یا مادر شصت سال دارند حالا مادرش اگر پنجاه و نه سال داشت چطور می‌شود پنجاه و نه سال دارد فقیر هم هست بضاعت نداردیا پنجاه و نه سال و شش ماه دارد مثلاً این را معاف نمی‌کنید که باید حتماً شصت سال داشته باشد یکی از مطبوعات روزنامه کیهان اعتراضی کرده بود که این مدت پانزده سال که معین شده است برای کسیکه سابق انتشار داشته باشد حالا یک کسی چهارده سال و شش ماه سابقه انتشار داشته این تقصیری کرده است برای شش ماه باید محروم باشد آقا؟ حالا غرضم این بود که در شور دوم توجه بفرمائید که یگتنه پسری که کس و کاری ندارد و متکفل مخارج پدر یا مادر یا جدش است اعم از اینکه آن پدر و مادر چهل سال یا شصت سال داشته باشند این را باید معاف کرد بنده نمی‌خواهم زیاد وقت را بگیرم این ایراد در زن آن مشمول هم وارد است و در هر شقی یک قیودی هم هست که ایجاد اختلاف خواهد کرد و واقعاً یک حقوقی را سلب خواهد کرد این است که یک جوانی که سرپرست است و یک کسی و کاری هم ندارد که او را اداره کند این را معاف کردید مثلاً فرض کنید که آدمی که زن دارد و اولاد هم دارد این معاف می‌شود بسیار خوب حالا اگر زن داشت ولی اولاد نداشت این را می‌برند بخدمت آنوقت زنش را چکار بکند اگر یک دانه اولاد داشت معاف می‌شود بنابراین بنده عقیده‌ام این است در شور دوم یکقدری دقت بیشتری بعمل آید و اینها روشن شود.
رئیس ـ اقای اوحدی.
اوحدی ـ اگر آقای تهرانچی در توضیحاتی که دادند و لفظ این قانون را بردند روی قانون ۱۳۱۷ و همچنین آقای بزرگوار خودم (اورنگ ـ مخلص شما هستم) اینطور توضیح نمی‌دادند بنده محتاج بصحبت نمی‌شدم در این تبصره نوشته شده از تاریخ تصویب این قانون اگر لفظ این قانون را ببرید روی ۱۳۱۷ بایستی در ۱۳۱۷ هم اگر کسی اختیار عیال کرده و اولاد داشته باشد باید آنها را معاف کنیم اگر این را بخواهید آنجا ببرید پس لفظ این قانون فقط شامل همین است که لایحه اش را آورده‌اند و یک مواردی را هم استثنا کرده‌اند و در آخر این قانون هم گفته که پس از تصویب بموقع اجرا گذاشته خواهد شد بنابراین لفظ این قانون را نمی‌توانیم ببریم روی روی قانون ۱۳۱۷ اگر اینطور است که نقض غرضی لازم می‌آید ما می‌خواهیم از موقع تصویب این قانون مشمولین که هنوز بحد مشمولیت نرسیده‌اند می‌خواهند عیال اختیار کنند و شاید یک سوء نظری دارند که در موقع مشمول شدن بخواهند خودشان را دارای عیال و اولاد معرفی بکنند برای فرار از نظام وظیفه. اگر اینطور باشد حتماً باید این را ببرند بخدمت نظام برای اینکه این خدمت را من مقدس تر از همه چیز میدانم روی این نظر اگر شما هم هست با بنده موافقت بفرمائید که اصلاح شود.
مخبر ـ پیشنهاد بفرمائید.
اوحدی ـ بنابراین بنده دیگر عرضی در اطراف این قسمت ندارم جز یک نکتة واضح و مورد لزوم و آن نکته این است که این معافیت‌های سال بسالی که داده می‌شود یک طریق سهلی برایش پیشنهاد بکنند که این بدبخت متکفل که بایستی هر ساله مزاحم بشود و از کار و زندگانیش بازبماند یک تسهیلی فراهم بشود که بمحض مراجعه کردن بآن مرجع فوراً این معافیت را بهش بدهند و شش ماه نرود و نیاید و امروز و فردا و پس فردا نکنند و بگویند برو یکماه دیگر بیا ده روز دیگر بیا پانزده روز دیگر بیا تا یک ورقه معافی بتو بدهیم و از آن طرف آن بیچاره هم از کار و زندگانیش باز بماند زودتر باو بدهند که او هم بمقصود خودش برسد و برود پی کارش.
رئیس ـ آقای نقابت
نقابت ـ بنده باز یک پیشنهادی دارم که البته در کمیسیون مطرح خواهد شد و بطور اختصار هم باید یک توضیحی بدهم این جا و آن این است که این جا در شق دوم ماده ۶۳ نوشته است که هر جوانی که عهده دار معاش عیال و اولاد خود باشد این قسمت با تبصرة که در ذیل این ماده ذکر شده بکلی از بین رفته است زیرا قید شده است در تبصره که از تاریخ تصویب این لایحه عرض کنم اشخاصی که تأهل اختیار می‌کنند مشمول این ماده نخواهند شد بنده خیال می‌کنم جمع بین این دو نظر را بگیریم که هم راه باز نشود که اشخاص شروع کنند بتأهل برای معافیت که مقصود حاصل نشود وهم اینکه یک تشویقی برای تأهل وتشکیل خانواده کرده باشیم برای این کار بنده عقیده دارم که تأهل وداشتن چهار فرزند لااقل باعث معافیت بشود یعنی اگر ما بخواهیم وبتوانیم یک نکاتی را توجه بکنیم که آن نکات تشویق بکند افراد را به تشکیل خانواده وعائله وااین عمل خود باعث می‌شود که ما از فسق ورذائل اخلاقی جلوگیری بتوانیم بکنیم (صحیح است) واین البته فوائد ومحاسنش خیلی بیشتر از این خدمت شخصی است که برود بآنجا البته این خدمت هم مهم است وتماماین موضوع مارا باید توجه کرد واصلاح کرد وبنده خیال می‌کنم اگر شق دوم این ماده را اصلاح کنیم وبگوئیم که هر جوانی که عهده دار معاش عیال وچهار اولاد باشد با این ترتیب هر دو نظر آقایان را تأمین کرده‌ایم زیرا فردی که عیال وچهار طفل خود را باید اعاشه بدهد این هم خود یک نوع تکفلی است که حتماً باید یک استثنائی برایش قائل شد از طرفی هم این خود موجب می‌شود که تشویق می‌شوند لفراد به تشکیل عائله وخانواده وتکثیر اولاد واگر بتوانیم هر دو راتأمین کنیم خیلی بهتر است وپیشنهادم راتقدیم کنم.
مخبر ـ التفات بفرمائید.
رئیس ـ آقای روحی.
روحیـ عرض کنم خواستم خاطرتان را مستحضر بدارم که موضوع تأهل همیشه باید روی قوائد صحیحی باشد یک جوان ۲۱ ساله می‌رود بخدمت سربازی اگر این از ۱۶ سالگی یا ۱۸ سالگی تأهل اختیار کند وبرود وزن بگیرد وچند تا اولاد پیدا کند وشانه از زیر بار خدمت نظام خالی بکند این فایده ندارد این ائلاد اوهم اولاد سالم نمی‌شود سن تأهل از بیست وپنج وبیست وشش ببالا است اگر ااجازه بدهیم که یک جوانی بتواند این عمل را بکند وتأهل اختیار کند وچهار اولاد داشته باشد قبل از سنین مشمولیت ازاین راه ممکن است بظاهر این یک وسیله فراراز خدمت نظام وظیفه وهمچنین ملاحظه بفرمائید تا ۲۱ سالگی ممکن است که چهار فرزند پیدا کند اولاً سئوال می‌کنم از آقااینها رامیشود اولاد با بنیه وقوی وزورمند ومنتج نتیجة حساب کرد یا نه؟ البته خیر. اگر حضرت عالی درکمیسیون تشریف بیاورید آن جا باز در این قسمت توضیحاتی کافی خدمت تان عرض می‌کنم وبالاخره حضرت عالی قانع خواهید شد. البته مذاکره خواهیم کرد.
رئیس ـ ماده شصت وچهارم:
ماده ۶۴ ـ از مشمولین طبقات ۱۲۸۴ ـ ۱۲۸۵ ـ ۱۲۸۶ ـ۱۲۸۷ ـ ۱۲۸۸ ـ ۱۲۸۹ ـ ۱۲۹۰ ـ ۱۲۹۱ ـ ۱۲۹۲ ـ ۱۲۹۳ ـ ۱۲۹۴ آنهایکه در تاریخ تصویب این قانون درخدمت زیر پرچم هستند پس از پایان خدمت زیر پرچم مرخص خواهند شد وآنهائیکه بخدمت وارد نشده‌اند دیگر برای خدمت زیر پرچم احضار نخواهند شد.
تبصره ۱ ـ متولدین ۱۲۹۵ ببعد که متکفل شناخته شده ومیشود مشمولمقررات ماده ۶۳ خواهند بود.
تبصره ۲ ـ مشمولینی که تااین تاریخ مورد مقررات مواد ۶۴ ـ ۶۸ قانون خدمت نظام وظیفه مصوب ۲۹ ـ خرداد ۱۳۱۷ بوده وفعلاً درخدمت ارتش یا ژاندارمری هستند در صورتیکه هشت ماه خدمت مقدماتی را طی کرده باشند از خدمت مرخص وجزو طبقات مربوطه می‌گردند.
تبصره ۳ ـکسانیکه تا تاریخ اجرای این قانون مطابق یکی از قوانین ۱۳۰۴ ـ ۱۳۱۰ ـ ۱۳۱۷ ـ برگ معافیت دائم گرفته‌اند معافیت آنان معتبر شناخته می‌شود.
تبصره ۴ ـ مشمولینی که متولد از ۱۲۸۴ تا پایان ۱۲۹۴ هستند وخدمت زیر پرچم خود را انجام داده‌اند ودر حین اجرای این قانون مشغول خدمت دولت می‌باشد مدت خدمت زیر پرچم آنها خواه قبل از قبول خدمت دولت بوده ویا بعد از آن باشد درصورت پرداخت کسور تقاعد جزء مدت خدمت رسمی آنان محسوب خواهد شد ودو برابر مدتی که زیر پرچم خدمت کرده‌اند از ادوار خدمت آنان طبق ماده ۶ قانون نظام وظیفه مصوب ۱۳۱۷ کسر می‌گردد.
رئیس ـ آقای امیر تیمور.
امیر تیمور ـ بنده آنچه تأمل کردم که برای تدوین این ماده ۶۴ یک دلیل منطقی و عقلی پیدا کنم حقیقتاً نتوانستم بفهمم آنچه از این ماده استنباط می‌شود برطبق این ماده برای اشخاصی که بقانون احترام گذاشته‌اند و در موقع وظیفه خودشان را انجام داده‌اند یک جریمه معین شده است و برای کسانیکه تخلف از قانون کرده‌اند و از خدمت شانه خالی کرده‌اند یک پاداشتی معین شده است اگر بنا است یک طبقاتی معاف بشوند بایستی کلاً معاف بشوند و اگر باید بخدمت احضار بشوند باید کلاً احضار بشوند نه اینکه یک عده از نقطه نظر اینکه در موقع خود از قانون اطاعت کرده‌اند آنها بیایند و باز هم خدمت کنند ولی کسانیکه فرار کرده‌اند به وسائلی متشبت شده‌اند آنها نباید خدمت کنند؟ بعقیده بنده آقا خدمت مقدسی است که تمام افراد کشور متساویاً در موقع خودش باید انجام بدهند من اگر وزیر جنگ باشم لایحة بمجلس شورای ملی می‌آورم که یک نفر هم معاف نشود.
نراقیوچند نفر از نمایندگان ـ احتیاجی نیست آقا احتیاجی نیست.
امیر تیمور ـ احتیاجی هم اگر نیست باید متساویاً همه را معاف کنند چرا یک کسی که اطاعت از قانون کرده است و خدمت کرده با آن کسی که اطاعت نکرده و فرار کرده در یک ردیف قرار بگیرند بلکه آن کسی که فرار کرده تشویق هم بشود و معاف بشود این ظلم است این بر خلاف عقل و منطق است این دلیل ندارد (صحیح است) و باید هر عملی دلیل منطقی و قانونی داشته باشد در غیر این صورت فائده ندارد قانون (صحیح است)
مخبر ـ آنچه را که آقای نماینده محترم فرمودند که برای آنهائی که خدمت کرده‌اند مجازاتی قائل شدیم و برای آنهائیکه خدمت نکرده‌اند تشویق کرده‌ایم اینطور نیست مخصوصاً اینجا ذکر شده است اگر تبصرة چهارم را ملاحظه بفرمائید ما در آنجا یک ارفاقهائی برای آنهائی که خدمت کرده‌اند قائل شده‌ایم از آن گذشته میفرمائید چرا معاف شده‌اند این موضوع این دلائلی دارد یکی اش این است که طبق دفاتر آمار که موجود است و رئیس آمار هم در کمیسیون آمدند و توضیح دادند عدة متوفیات اینها خیلی زیاد است که اینها وارد دفتر نشده است و وقتی که رجوع بدفتر می‌شود و صورت می‌دهند آن اندازة که به ادارة نظام وظیفه صورت داده می‌شود خیلی‌هایش اصلاً وجود خارجی ندارد (صحیح است) یا متوفی بوده‌اند که وارد دفتر نشده است یا اصلاً متواری هستند و معلوم نیست کجا رفته‌اند و چه شده‌اند و این صورتها خیلی زیاد است و درست هم نیست و باندازة هم که لازم بوده است از آنها گرفته شده است حتی در کمیسیون مذاکره شد که از سال نود تا نود و پنج باندازة مشمولین رد شده‌اند که حتی صدی دو یا صدی سه هم باقی نمانده‌اند یعنی عدة خیلی کم بوده است (صحیح است) البته برای این بوده است که برمیخورده است به آن صورتهائی که وارد نشده است و صورتهای صحیحی نبوده است یک اشخاصی را بی خود و بدون جهت مأمورین عقب شان میگشته‌اند و دنبال میکرده‌اند در صورتیکه آنها یا فوت کرده‌اند یامفقود الاثر شده‌اند پس اینجا یک ارفاق زیادی برای آنها قائل نشده‌اند اما راجع بفراری که فرمودند این اصلاً موارد فرار را شامل نمی‌شود یعنی اگر اشخاص در زیر پرچم بوده‌اند و فرار کرده باشند آنها را شامل نمی‌شود و آنها باید بیایند خدمت کنند و خدمت را تمام کنند و آقا قانون سال ۱۳۱۷ را هم در نظر بگیرند و این ماده در آن قانون نبوده است این ماده اصلاحی است و راجع می‌شود باین اشخاصی که توضیح دادم یعنی یک قسمت آنهائی که فوت شده‌اند یک عده هم اشخاصی بوده‌اند که دارای اولاد و تکفل و وضعیتهائی بوده‌اند و هر سال هم چون نمی‌توانستند مطابق قانون بیایند و معافیت بگیرند و وضعیت برای شان سخت بوده است و یا بیک علل دیگری حاضر نمی شده‌اند بعلاوه حالا کبر سن پیدا کرده‌اند الان یک آدم سی ساله سی و دو ساله شد ه‌اند از اینها نمی‌توانستند مثل یک فرد ۲۱ ساله استفاده نظامی بکنند و تعلیمات نظامی بدهند از این جهت هم بوده است که روی همرفته عدة زیادی هم نخواهند بود اینطور پیش بینی شد از آنطرف هم برای آن اشخاصی که در این مدت رفته‌اند و خدمت کرده‌اند در آن تبصره ۲و۳ خیلی ارفاق برایشان قائل شده‌ایم که در صورت پرداخت کسور تقاعد جزء مدت خدمت رسمی شان محسوب و دو برابر مدتی که زیر پرچم خدمت کرده‌اند از ادوار خدمت آنان طبق ماده ۶ قانون نظام وظیفه سال ۱۳۱۷ کسر می‌گردد یعنی ار سنین خدمتشان که ۴۵ سالگی است کسر می‌شود و زودتر از خدمت نظام وظیفه معاف می‌شوند.
رئیس ـ آقای طباطبائی.
طباطبائی ـ در سطر دوم و سوم این ماده ملاحظه میفرمائید نوشته است آنهائی که در تاریخ تصویب اینقانون در خدمت زیر پرچم هستند پس از پایان خدمت زیر پرچم مرخص خواهند شد. عرض کنم چرا اینرا نوشته‌اند مگر کسی که خدمت زیر پرچم را تمام کرد مرخص نمی‌شود؟ (مخبر ـ چرا) پس این چه چیز است که نوشته‌اند و این چه قیدی است که شده است؟ (صحیح است) و اصلاً این سطر دوم را اصلاً بفرمائید بر دارند (مخبر ـ بسیار خوب) چون زیادی است. اما راجبع بآن قسمتی که آقای امیر تیمور هم فرمودند همانوقت هم که لایحه قانونی نظام وظیفه در سابق مطرح بود و در کمیسیون بود از طرف آنهائی که رفته‌اند بخدمت و خدمت نظام وظیفه خودشان را کرده‌اند هما نطور که فرمودند مطابق قانون رفتار کرده‌اند این اعتراض می‌شد بکمیسیون هم مراجعه می‌کردند که آقا این چه چیزی است ما رفته‌ایم خدمت خودمان را انجام داده‌ایم یا خدمت مان نیمه کاره است یا الآن مشغول خدمت هستیم و شش ماه است خدمت می‌کنیم یا شش ماه از خدمت ما باقی مانده است ما باید مشمول مقررات قانون باشیم (رضوی ـ صحیح هم می‌گویند) بلی صحیح هم می‌گویند ولی یک آقا زادة که نیامده است اصلاً تو سل جسته جسته تشبیث کرده عللی ایجاد کرده است برا ی نیامدن خودش چون نیامده است باید معاف بشود؟ ۰صحیح است) این مسئله را ما توجه کرده‌ایم و آنوقت که بنده عضو کمیسیون نظام بودم در این موضوع خیلی بحث شد و یکی از مسائلی که مورد توجه شد همین موضوعی بود که حالا آقای تهرانچی هم فرمودند و آن مسئله سن بود و باین نتیجه رسیدیم که آن یک نفری که نرفته است به خدمت حالا یک مرد سی ساله ایست (حالا به آنهائی که مرده‌اند کاری نداریم). زن دارد بچه دارد مردی شده است برای خودش عرض کنم حالا هم اوضاع معیشت و زندگانی خیلی مشکل است و گران شده است یک مرد سی ساله را بروند یقه اش را بچسبند که تو باید بیائی و خدمت کنی دوش بدوش یک جوان ۲۱ ساله این د رواقع غیر مقدور و مشکل است علت این که بیست و یک سالگی را قرار داده‌اند برای این بوده است که این سن موسوم این کار است آخر هر چیزی آقا یک فصلی و یک موسمی دارد اینرا تصدیق بفرمائید آقا (صحیح است) و هر چیزیکه از موسمش گذشت مثل بعضی میوهائی است که در فصل زمستان بخواهند مصرف کنند مثل خربزه این فصل است (صحیح است) و این خوب نیست که یک مرد سی و چند ساله را با یک جوان ۲۱ ساله یا ۱۸ ساله یا ۱۹ ساله ببرد به خدمت نظام وظیفه و از این جهت بود که از طرف عده زیادی از آقایان د رآنموقع یک پیشنهادی شد که تا سال ۱۳۰۰ را معاف کنند و آنوقت یک حد وسطی را در نظر گرفتیم حالا چون شور اول لایحه است تا سال ۱۲۹۴ را هم تشریف آورده‌اند که معاف کنند خواستم خواهش کنم که یکقدری زیادتر قائل شوند وتا ۹۷ را مستثنی کنند اگر تا ۱۲۹۴ را یک دلیل منطقی دارند بیشتر قائل شوید و تا ۱۲۹۷ را ول کنید حالا نود و هشت و نه و سیصد هم هستند که اینها نزدیک به سنین بیست و یکسالگی هستند و می‌شود یک آدم بیست و پنج ساله یا بیست و یکساله خدمت کند بد نیست و ممکن است خدمت کند ولی از بیست پنجسال به آنطرف یعنی بیست و شش ساله و بیست و هفت ساله و سی ساله واقعاً آن نظری را که آقا فرمودند صحیح است و آن عیب هم هست و آن عدم صلاحیت سنی اشخاص است.
معاون وزارت جنگ ـ راجع باین ماده ۶۴ بنده مجبورم یک توضیحاتی عرض کنم که این ماده برای نظام وظیفه یک ماده حیاتی است اگر مواد دیگر مختصر دستکاری درش بشود تأثیری در ارتش ندارد ولی اگر این ماده را یک قلم درش کم و زیاد بشود که روی حساب درست نیاید مثل این است که حکم قتل نظام وظیفه داده شده باشد ما تا سال ۱۲۹۰ را معافی قائل شدیم برای این که مطابق آمار اسامی آن اشخاصی که در دفاتر رفته بود در حقیقت وجود خارجی نداشته‌اند چون وجود خارجی نداشتند می‌گفتند مأمورین آمار و مأ مورین نظام وظیفه به مردم تعدی می‌کنند گفتیم یک قلم نه کشیده شود تا ۱۲۹۰ را کاری نداشته باشند که به آنها تعدی نشده باشد به نمایندگان محترم پیشنهادهائی کردند که تا ۹۵ باشد و این پیشنهادها در شور مجددی که در کمیسیون شد و مورد مطالعه واقع شد وزارت جنگ تا ۹۳ را هم موافقت کرد برای اینکه برطبق تشخیص متخصصین خارجی هم که بنا است در خدمت ارتش ایران وارد شوند مستشاران آمریکائی هم سن ۲۷ را سن خوبی قائل شدند و از ۲۷ ببعد را گفتند بدرد شما نخواهند خورد بنابراین از ۲۷ به آن طرف را یک قلم نه رویش کشیدیم و تا سال ۹۳ رفتیم در کمیسیون هم نمایندگان محترم باز یکقدمی جلوتر گذاشتند و ۹۴ را هم ضمیمه کردند ولی از ۹۴ اگر بگذریم غیر ممکن است که ما دارای سرباز باشیم و مجبورم بنده تذکر بدهم به آقایان محترم که الان چندین گردان از افراد وظیفه داریم که خدمت شان تمام شده است و بواسطه اینکه سرباز نداشته‌ایم که جانشین آن سربازها را بتوانیم بفرستیم چون در امنیت کشور ممکن بود خللی وارد آید این بود که آن گردانهائی را که ۲۴ ماه خدمتشان را انجام داده بودند مجبور شدیم که آنها را در خدمت نگاه داریم و انصاف نیست که ما بخواهیم بیک عده بخواهیم ارفاق بکنیم و یک عدة مجبور شوند سه سال خدمت کنند الان وضعیت کردستان طوری نیست که ما بتوانیم گردان ۲۴ ماهه گردان خدمت منقضی را مرخص کنیم بدون اینکه خللی به امنیت آن نقطه وارد نیاید و ما تا سرباز نداشته باشیم نمی‌توانیم جای آنها بفرستیم بنابراین هر قدر ارفاق هم نسبت به اشخاص مسن بخواهید بفرمائید لازم است به اشخاصی هم که اجالتاً در خدمت هستند یک ارفاقی بشود یعنی تعدی زیادی به آنها نشود ولی راجع به موضوعی که در ماده نوشته شده است پس از پایان خدمت زیر پرچم مرخص خواهند شد اینها اشخاصی هستند که مطابق قانون ۱۸ ماه ۲۰ ماه ۲۱ ماه خدمت به تفاوت دارند و الان تشکیل یک گردانی را می‌دهند الان که این قانون گذشت و گفتیم طبقه ۹۴ مرخص اگر این اشخاص هم که الآن در خدمت هستند مرخص شوند گردانهای ما و گروههای ما ناقص می‌شوند و مثل این است که حکم انحلال این گروهان‌ها را داده باشیم بنابراین مانعی ندارد که این اشخاصی که آمده‌اند و خدمت کرده‌اند این چند ماه دیگر را هم خدمت کنند و چیز زیادی هم از مدتشان باقی نمانده و تصور می‌کنم تا وقتی که این قانون شروع به اجرا بکند آن عده هم مرخص شده باشند بنابراین تا پایان خدمت باید بمانند که نه به روحیة افراد لطمه وارد آید و نه این ماده عوض شود
عده‌ای ازنمایندگان ـ مذاکرات کافی است
رئیس ـ مادة ۶۵:
ماده ۶۵ ـ بطور کلی از دو یا سه برادر سالم که در یکسال بخدمت احضار شده باشند به انتخاب پدر و در صورت نبودن پدر به انتخاب مادر یکی از آنان و همچنین از چهار و پنج برادر دو نفر انان موقتاً از خدمت سربازی معاف و پس از خاتمه خدمت برادران دیگر به نوبه احضار خواهند شد در صورت نبودن پدر و مادر این معافیت موقت به حکم قرئه در بین برادران تعیین خواهد شد
رئیس ـ مادة ۶۶:
ماده۶۶ ـ متکلفین بایستی رونوشت برگ شناسنامه افراد مورد کفالت را با استشهاد تهیه و تا یک ماه قبل از سال احضار به حوزه‌های سربازگیری تسلیم نمایند
تبصره ـ برگهای استشهاد مطابق نمونه‌ای خواهد بود که در ادارات شهربانی و ژاندارمری و نزد کدخدایان از طرف حوزه‌های سربازگیری در دسترس مشمولین گزارده خواهد شد.
رئیس ـ ماده ۶۷:
ماده ۶۷ ـ تصدیق رونوشت برگهای شناسنامه افراد مورد کفالت و همچنین صحت مندرجات استشهاد و شناسائی امضاء کنندگان در شهرها به عهدة ادارات شهربانی و در دهات بعهدة کدخدایان محول می‌گردد و این مأمورین مکلفند بازجوئی‌های لازمه را نسبت به مندرجات برگ استشهاد معمول داشته و صحت آنرا تصدیق نمایند
تبصره ۱ـ هر مأمور یا کدخدائی که برخلاف حقیقت تصدیق نماید طبق قانون تعقیب خواهد شد
تبصرة ۲ـ در نقاطی که اداره شهربانی و کدخدا نباشد در صورت بودن ژاندارم اجرای مقررات این ماده بعهده انان محول می‌گردد.
تبصره ۳ـ مأموریتی که در بالا گفته شد مکلفند به مراجعه کنندگان رسید کتبی داده و در ظرف مدتی که از ۱۵ روز تجاوز ننماید بازجوئی‌های لازمه را معمول و استشهاد و رونوشت شناسنامه را گواهی نموده و به تقاضا کننده تسلیم دارند.
رئیس ـ ماده ۶۹.
ماده ۶۹ ـ پسر یا دختری که تحت کفالت است از لحاظ اجرای این قانون تا آخر سن ۱۸ سالگی تحت کفالت شناخته می‌شود.
ـ معرفی آقای وزیر دارائی از طرف آقای نخست وزیر
[ ۶ ـ معرفی آقای وزیر دارائی از طرف آقای نخست وزیر ]
نخست وزیر (آقای احمد قوام) ـ آقای الهیار صالح بموجب فرمان اعلیحضرت همایونی بسمت وزارت دارائی برای عضویت هیئت دولت منتخب شده‌اند و به مجلس شورای ملی معرفی می‌شوند.
نمایندگان ـ صحیح است. مبارک است.
ـ موقع و دستور جلسه آتیه ـ ختم جلسه
[ ۷ـ موقع و دستور جلسه آتیه ـ ختم جلسه ]
رئیس ـ اگر اجازه میفرمائید جلسه را ختم کنیم؟ (صحیح است)
جلسه آتیه روز پنجشنبه هشتم بهمن ماه سه ساعت قبل از ظهر دستور هم بقیه لایحه نظام وظیفه
(مجلس مقارن ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی ـ حسن اسفندیاری