مذاکرات مجلس شورای ملی ۶ اسفند ۱۳۴۷ نشست ۱۱۲
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ۶ اسفند ۱۳۴۷ نشست ۱۱۲
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره ۲۲
جلسه: ۱۱۲
| مجلس در ساعت نه صبح به ریاست آقای عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
فهرست مطالب:
- قرائت اسامی‌غائبین جلسه قبل
۱- قرائت اسامی‌غائبین جلسه قبل
رئیس- اسامی‌غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
غائبین با اجازه
- آقایان کریم بخش سعیدی- مهندس معتمدی- ریگی – تهرانی- اهری- فخر طباطبائی- صادق سمیعی- مهرزاد- دکتر ستوده- اخلاقی- دکتر خیراندیش- دکتر عظیمی- دکتر قهرمان- مهندس بریمانی- دکتر سعید حکمت- دانشمند- رضوی- موسوی- دکتر موثقی- دکتر معظمی- مرندی – فروتن.
غائبین مریض
- آقایان فیاض- سلیمانی کاشانی- سعید وزیری- دکتر امامی خوئی- پرویزی- پوربابائی- صدقیانی زاده- دکتر ضیائی- طباطبائی- دکتر عدل طباطبائی- بوشهری.
- ادامه مذاکره در کلیات گزارش کمیسیون بودجه راجع به بودجه سال ۱۳۴۸ کل کشور
۲- ادامه مذاکره در کلیات گزارش کمیسیون بودجه راجع به بودجه سال ۱۳۴۸ کل کشور
رئیس- وارد دستور می‌شویم کلیات گزارش کمیسیون بودجه راجع به لایحه بودجه سال ۱۳۴۸ کل کشور مطرح است آقای صدری کیوان بفرمائید.
صدری کیوان- بنام خداوند توانا با اجازه مقام ریاست و نمایندگان محترم در بحث تحلیلی جلسه گذشته توضیحات ما به این جا رسید که بودجه سال ۱۳۴۸ گویاترین معیار سلامت قدرت اقتصادی و اوضاع و احوال پیشرفته شئون مختلفه مملکتی است. و در اینجا توضیحات خود را دنبال می‌کنیم ناطق محترم فرمودند حزب اکثریت نتوانسته است وظایفی را که در سال گذشته در قبال ملت ایران داشته است انجام دهد. البته فرمایش ناطق مستند به هیچ مدرک و دلیل و سند و شاهد و نموداری نبود پس بنده با مدرک و دلیل عرض میکنم که حزب اکثریت توانسته است وظایفی را که سال گذشته در قبال ملت ایران داشته انجام دهد (صحیح است) (مهندس صائبی- آقایانی که این ایراد را می‌گرفتند در جلسه حضور ندارند) زیرا اگر حزب اکثریت وظائفش را انجام نداده بود چطور دو ناطق محترم اقلیت می‌توانستند ۱۶ ساعت تمام کارهای انجام شده دولت حزبی را در سال گذشته مورد بررسی و بحث قرار دهند بنده سئوال میکنم آیا برای یک سال مالی برای یک سال بودجه‌ای با وجود این همه فعالیت که منضم بودجه تقدیم مجلس شده و همه مستند با ارقام و اعداد و شواهد زنده هستند باز می‌شود گفت که حزب اکثریت وظیفه‌اش را انجام نداده است چه کنم که بنای ما بر ایجاز است والا چند نمونه از فعالیتها و کارهای انجام شده و درخشان سال گذشته را به تفصیل بیان می‌داشتم (احسنت) ناطق محترم گفتند در مقابل این همه امکانات بیمانند حزب و دولت اکثریت چه کرده است به ما جواب دهید امری است بدیهی که پرسش نشانه شک است و شک مقدمه تحقیق پس با هم تحقیق مختصری در این باره می‌کنیم: در پاسخ این سئوال باید با سربلندی عرض کنم که دولت اکثریت با الهام از تعالیم شاهنشاه آریامهر و امکانات بیمانند توفیق یافته است رشد و توسعه اقتصادی مملکت را همراه با سرعت کافی و شتاب لازم بدست آورد تکرار میکنم همراه با سرعت و شتاب لازم توفیق یافته است نرخ ۱۲% با ثبات نسبی قیمتها عرضه کند توفیق یافته است توازن و تعادل ارزی و تجاری بدست آورد توفیق یافته است صنایع مادر و پایه‌ای را با پیش بینی راندمانی شادی آفرین بنیان گذارد (صحیح است) توفیق یافته است مالیات مستقیم را در عرض مدت ۳ سال به سه برابر برساند توفیق یافته است تعادل از نظر وجوه مختلف در بودجه کل مملکتی ایجاد کند (صحیح است) توفیق یافته است با هدایت صحیح سرمایه گذاری بخش خصوصی آن را تقریباً با بخش دولتی هم قطب نماید تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل (احسنت).
در اینجا عنوان شد که شما در این برهه از زمان و در این گذرگاه خطیر تاریخ بزرگترین مسئولیت‌ها را دارید بنده از اینکه وظیفه بسیار خطیر ما را یادآور شده‌اند امتنان فراوان دارم و برای اطمینان خاطر ناطق محترم عرض میکنم که ما خو خیلی خوب به وظیفه خطیر خود واقفیم و با الهام از تعالیم ثمر بحش رهبر انقلاب امید فراوان داریم که آنچنان به وظایف خود قیام و اقدام کنیم که رضایت بیشتر خاطر طراح عالیقدر چهره اجتماع نو ایرانی و ملت ایران را فراهم کنیم (صحیح است).
ناطق فرمودند: من این جلسه را از این جهت مغتنم میدانم که جنب خسروانی تشریف دارند و من حضور ایشان را نه به عنوان وزیر کشور بلکه دبیر کل حزب ایران نوین تلقی میکنم. بعد فرمودند جناب خسروانی فردی است صدیق روشندل محرک و فعال و فعالیتهای حزبی ایشان در خور تمجید است (صحیح است) ما از ناطق محترم که با مهر فراوان درباره دبیر کل خدمتگزار حزب اکثریت سخن گفتند کمال امتنان را داریم اما در تلو این امتنان یک گله کوچک هم داریم زیرا بلافاصله فرمودند ولی حزب اکثریت فعالیتی ندارد و وظیفه حزبی خود را انجام نمی‌دهد در اینجا ضمن معذرت عرض میکنم چطور می‌شود دبیر کل حزبی فعال باشد دینامیک باشد متحرک باشد و فعالیتهای حزبیش هم مورد تقدیر باشد اما حزب وظیفه خود را انجام ندهد (صحیح است) البته این فرمایشات را حمل بر تناقض نمی‌کنیم بلکه حمل بر بی مهری می‌نمائیم. (احسنت) در اینجا درباره عدم نظارت وزارت دارائی در برنامه‌های عمرانی بیانات مفصلی ایراد شد که توضیحاً باید عرض کنم، برنامه چهارم عمرانی قانون خاصی دارد که از تصویب مجلسین گذشته و طبق آن وزیر محترم دارائی مملکت نیز عضو هیات عالی برنامه است و بر کلیه ی وجوهی که به مصرف می‌رسد نظارت دارد پس از این جهت هیچ نگرانی نداشته باشند در تعقیب این موضوع باید خدمتشان عرض کنم که سعی دولت حزبی بر این اصل استوار است که هر اندازه می‌تواند و ممکن باشد از هزینه‌های عمومی بکاهد و در آمدهای مملکت را صرف برنامه‌های عمرانی نماید چنانچه در طی برنامه سوم ۵۵% از درآمد نفت صرف کارهای عمرانی می‌شد و اکنون در برنامه چهارم ۸۰% از در آمد نفت صرف کارهای عمرانی می‌گردد حزب اکثریت خواستار است که انشاءالله موجبات و امکاناتی در مملکت فراهم شود که کلیه عوائد نفت صرف کارهای عمرانی شوند بنابراین جنابعالی از اینکه رقم برنامه عمرانی اضافه شده و طبق قانون برنامه چهارم به مصرف می‌رسد نگران نباشید در اینجا عنوان شد که سازمانهای مشابهی وجود دارد که یا وظیفه چشم گیری انجام نمی‌دهند یا وظایفشان مشابه است بعد هم اضافه کردند نمونه‌های زیادی سراغ دارم که بعداً عرض میکنم باز هم بنده هر چه سرا پا گوش شدم که شاید یک نمونه بفرمایند چیزی نفرمودند و متأسفانه خوراکی برای توضیحاتی تدارک ندیدند بنابراین چون بنده نمیدانم منظور ناطق کدام سازمان بوده این را به سکوت برگزار میکنم ناطق محترم فرمودند: بودجه‌ها همه ساله شبیه هم و از نظر شکل و فرم تغییری در آنها داده نمی‌شود باید حضورشان عرض کنم که در دنیای اقتصادی نیمه ی دوم قرن بیستم تعدادی اصول و فنون و تکنیک بودجه نویسی هست که ملل پیشرفته رعایت می‌کنند و چون ما هم در بودجه نویسی در طریق تکامل هستیم و بودجه برنامه‌ای تنظیم می‌کنیم ناچاریم از آن اصول تبعیت کنیم البته پس از آنکه آنها را با اوضاع و احوال خود تطبیق دادیم مثلا وظایف متعدد و متنوع دولت همه ساله در بودجه ذکر می‌شود آیا دولت می‌تواند اسم این وظیفه‌ها را عوض کند و یا خطوط را بجای افقی عمودی بکشد از طرفی اگر دوستان محترم جداول تطبیقی و تلفیقی و مقایسه‌ای را بررسی فرمایند بخوبی در می‌یابند که بودجه سال ۴۸ چقدر با بودجه ۴۷ تفاوت دارد و چه تغییرات مهمی‌کرده است. ناطق محترم از منضمات بودجه از دولت تشکر کردند و آنرا موجبی برای تسهیل رسیدگی نمایندگان محترم دانستند که خیلی متشکریم در اینجا ما هم با ایشان هم صدا هستیم، واقعا" جناب آقای هویدا ما از شما و دولت شما که دولت حزبی خودمان است کمال تشکر را داریم که با تقدیم ملحقات و منضمات بودجه کار رسیدگی به دخل و خرج عمومی را که از وظایف خاص و مهم ما است برای ما تسهیل فرموده‌اید ناطق فرمودند در قسمت دوم مقدمه بیانات نخست وزیر از ته قلب موافق نیستم و آنگاه در مورد انقلاب اداری به تفصیل سخن گفتند و سئوال فرمودند بگوئید حزب اکثریت و دولت درباره انقلاب اداری چه کاری انجام داده است. با امتنان از این پرسش ناطق محترم در نهایت ایجاز حضورشان عرض میکنم که حزب اکثریت سمیناری در این مورد تشکیل داد که با الهام از تعلیمات عالیه شاهنشاه معظم برای اولین بار ارتباط وجوه مختلف تاریخی سیاسی و اقتصادی انقلاب را با مسائل اداری بررسی کرد چنانچه دوستان عزیز اقلیت قطعنامه آنرا مطالعه بفرمایند به روشن‌بینی آینده نگری و بصیرت حزب اکثریت پی خواهند برد (صحیح است) در مورد اقدامات دولت در زمینه انقلاب اداری باید عرض کنم آنچه دولت انجام می‌دهد هم در چهار چوب انقلاب اداری است و برای تحقق اصول این اصل اصیل انقلاب می‌باشد دوست عزیز فرمودند اگر مامورین بخواهند پست و مقامی‌بگیرند باید عضو حزب باشند حاشا اگر چنین چیزی باشد. زیرا ما از عالی‌ترین مقامات اجرائی تا سطح مشاغل جزء عده کثیری صاحب مقام و صاحب پست داریم که یا اصلا عضو هیچ حزبی نیستند و یا اینکه آزادانه در احزاب مردم و پان ایرانیست فعالیت دارند و در ارتقاء آنان و در کار اداری آنان حزب و عضو حزب بودن کمترین اثری ندارد و مسلما" تقسیم مشاغل بر اساس تخصص لیاقت- کاردانی و شایستگی است و بس (مهندس بهبودی- با اجازه|تان این قسمت را تکذیب میکنم) نوبت شما هم می‌رسد تشریف بیاورید مطالبان را بیان بفرمائید باز در همین زمینه فرمودند (چه خوبست مسئولین اداری در آنجا که مربوط به وظایف اداری آنها است بر کرسی بی‌نظری بنشینند) جناب آقای پزشکپور مأمورینی که افتخار هم سنگری با ما را در حزب اکثریت دارند گاهی دیده شده برای حفظ بی طرفی خود آنقدر غلو و زیاده روی می‌کنند که حدی بر آن متصور نیست ناطق محترم اقلیت در گزارش وزارت کشور روی تعلیم چهار باغبان در کلاسهای کوتاه مدت زیاد تکیه کردند و آن را با آب و تاب فراوان یکی از نقاط ضعف بودجه به حساب آوردند (دکتر صدر – آن قسمت که شرم آور بود) چون بنا به گفته خود ایشان مبارزات حزبی باید بر مبنای برخورد عقاید و اندیشه‌ها باشد بنده درست عکس جناب آقای پزشکپور فکر میکنم و این مطلب چهار باغبان را یکی از نقاط درخشان بودجه می‌شمارم (دکتر صدر – ما نمی‌خواستیم گفته شود شما اصرار کردید که گفته شود) زیرا دولت خدمتگزار حزبی سعی کرده است آنچنان زمینه مساعدی برای بررسی نمایندگان فراهم کند که نمایندگان محترم به نحو اتم و اکمل بتوانند وظایف اصلی خود را که رسیدگی و تصویب دخل و خرج عمومی‌است اقدام کنند برای این منظور حتی از نظر تیزبین نمایندگان محترم تعلیم چهار باغبان را هم مخفی نکرده است و این مطلب در خور همه گونه قدردانی است در مورد گزارش وزارت اطلاعات اظهار داشتند دستگاه تبلیغاتی حزب اکثریت باید آنچنان مجهز باشد (دکتر صدر- دستگاه تبلیغات متعلق به ملت ایران است و هیچ ربطی به حزب اکثریت ندارد) خود من می‌خواستم همین را بگویم که بتواند در سطوح متعدد داخلی و خارجی و تبلیغ فرهنگ غنی و سنن و عادات و زبان و ادبیات موسیقی ملی و نیز آگاهی دادن به ایرانیان مقیم خارج از وقایع و اوضاع ایران و نیز صدای تبلیغات ما در برابر توطئه‌های دشمنان ما باید شکننده باشد بنده امیدوارم توضیحاتی که در این زمینه حضور ناطق محترم عرض میکنم نگرانی ایشان رفع خواهد شد دوست عزیز دستگاه تبلیغات دولت حزبی با امکانات و تجهیزات موجودش در کلیه سطوحی که نام بردید فعالیت داشته و نتایج مهمی‌هم بدست آورده است برای اینکه
- اولاً – رادیو ایران همراه با نهضت عظیمی که ملت ایران برای تجدید بنای عظمت و مد نیت کهن و اصیل خود به رهبری شاهنشاه آغاز کرده برنامه خود را بر اساس هماهنگی با انقلاب سفید و مقدس شاه و ملت تنظیم کرده است
- ثانیاً وزارت اطلاعات ضمن تقویت دستگاههای فنی و فرستنده‌ها و توسعه شبکه‌ها در کشور توفیق یافته است در زمینه آموزش عمومی‌به منظور بالا بردن سطح معلومات عمومی‌تمام طبقات مردم کوششهای ارزنده‌ای بکار بده است و این همان سطح داخلی است که عنوان فرمودید
- ثالثاً در قسمت خارجی رادیو ایران روزانه اخبار و گفتارهای مفیدی به زبانهای انگلیسی، فرانسه، عربی، ترکی، روسی، اردو، آلمانی، اسپانیولی و فارسی مخصوص ایرانیان مقیم خارج پخش و ضمن آنها با نغمات روح بخش موسیقی ملی ما جان و روح برادران و خواهران ایرانی مقیم خارج ما را نوازش می‌دهد (دکتر صدر – متاسفانه آن طرف کرج شنیده نمی‌شود) الان عرض میکنم و همچنین وزارت اطلاعات مرتباً با اتحادیه‌های رادیو تلویزیونی اروپا و آسیا برای مبادله آهنگها و اطلاعات رادیوئی و تلویزیونی اقدام می‌نمایند.
این اقدامات بی‌شک برای شناساندن هرچه بیشتر کشور کهنسال ایران که به شهادت تاریخ مدون و دقیق که آینه تمام نمای اوضاع سیاسی اقتصادی و اجتماعی ایران از هشت قرن قبل از میلاد تاکنون است قرنها قافله سالار تمدن بشریت بوده فوق‌العاده مؤثر است. بالاخره امروز صدای رادیو ایران به سراسر گیتی می‌رسد و برای این عرض دلیل دارم چند روز پیش برای دیدن یکی از دوستانم به وزارت اطلاعات رفته بودم ایشان در آرشیو وزارت اطلاعات مجموعه نامه‌هائی نشانم دادند که این نامه‌ها از شنوندگان رادیو ایران – از بحرین- قطر- دوبی – شیخ نشین‌های خلیج فارس و کشورهای سوئد- انگلستان – آلمان غربی – زلاند جدید- فنلاند – ژاپن – دانمارک – امریکای شمالی- سواحل اقیانوس اطلس- نروژ – هلند- اسکاتلند- ایرلند- پاکستان – ایتالیا- بلژیک – فرانسه – هندوستان – اتحاد افریقای جنوبی – برزیل – آلمان شرقی – ترکیه – اندونزی – چین ملی – قاره استرالیا- چکوسلواکی – عراق- سوریه – تونس – الجزایر – مراکش – لیبی – کویت – اسپانیا – لوکزامبورک- سویس- یوگسلاوی – افغانستان – زنگبار – لبنان – مالایا- اسرائیل – کانادا– اطریش – عربستان سعودی- برمه و شوروی بودند که در مورد برنامه‌های رادیو ایران با وزارت اطلاعات مکاتبه دارند و پیرامون مسائل مختلف بحث می‌کنند و این هم برای بخش و سطح برون مرزی بنظر فعالیتی چشم گیر است (دکتر صدر- اولاً بحرین را حزو کشورها نام نبرید ثانیاً خودتان معتقدید که صدای رادیو ایران به خارج نمی‌رسد) بالاخره به موجب طرحهائی که در دست اجرا است شبکه رادیو ایران در سرتاسر مملکت قدرت فرستنده‌ها افزایش می‌یابد- را یدو اهواز هم تمام ناحیه ی خاورمیانه و کشورهای عربی و سرتاسر خلیج فارس را می‌پوشاند در مورد جنگ سرد و پاسخ دندان شکن بژاژخایان و یاوه گویان هم خاطرتان آسوده باشد که ما دست کمی از هیچ کس نداریم و توطئه دشمنان خود را قبل از اینکه از قوه به فعل در آیند در نطفه خفه می‌کنیم (احسنت، احسنت) فرمودند هدف و غایت مهم ما از انقلاب اجتماعی استقرار عدالت اجتماعی بوده که دستگاه قضائی ما توانائی آن را نداشته است – خیلی عجیب است که باز نفرمودند حزب اکثریت توانائی آن را نداشته است. در دنبال این بحث فرمودند تشکیل خانه‌های انصاف از ابتکارات اکثریت نیست و تقاضا کردند که دستگاه قضائی از نظر مالی مستقل شود و وزارت دارائی نظارتی بر آن نداشته باشد حالا می‌پردازیم به توضیح: در مورد اینکه فرمودند حزب اکثریت خانه‌های انصاف را ابتکار نکرده است ما به هیچ وجه چنین ادعائی نداشته و نداریم و خانه‌های انصاف از ابتکارات سلطان قلوب ایرانیان شاهنشاه آریامهر است در اینجا می‌خواهم خدمت همه ی دوستان عرض کنم که مسأله ابتکار اصول انتقال جزء مقدسات ملی و مملکتی ما است و شان آنها اعلی و اجلی است که در این سطوح مورد مذاکره قرار گیرند پس از همه ی دوستان و همکاران عزیز استدعا داریم که در فرمایشات خود چنین مطالبی نفرمایند در مورد استقلال مالی وزارت دادگستری نظر دوست عزیزم را به سخنان مفصل خودشان در مورد لزوم نظارت کامل وزارت دارائی جلب میکنم (پزشکپور- جنابعالی که درباره اصول حقوقی در امریکا تشریف بردید مطالعه فرمودید) نطق آقایان تمام شد (پزشکپور- جنابعالی باید توجه داشته باشد که قوه قضائیه یکی از قوای سه گانه مملکت است) ۱۶ ساعت نطق کافی نبود (پزشکپور – تذکری بود) به تقدیر تشکیلات قضائی کشور ما در سایه آرامش و ثبات به موازات کلیه تحولات اجتماعی و اقتصادی توسعه یافته و در اجرای هدف عالی رهبر عالیقدر انقلاب با خانه‌های انصاف و شوراهای داوری و ایجاد سازمانهای نو نسبت به گسترش عدالت اجتماعی کوشش فراوان می‌نماید. در مورد قانون استخدام پاره‌ای از شرکتها و موسسات دولت از نظر استخدامی‌دارای مقررات خاصی غیر از مقررات عمومی که در قانون استخدام پیش بینی شده می‌باشند – برای عرض توضیح در این زمینه ناگزیرم بدواً مقدمه‌ای عنوان کنم همکاران گرامی‌استحضار دارند در کلیه کشورهای جهان امروز تدوین و اجرای یک برنامه توسعه اقتصادی امری است ضروری و حتمی البته تدوین و اجرای این برنامه هم کفی نیست بلکه باید سرعت کافی هم در آن ایجاد کنند. بدیهی است توسعه اقتصادی و اجتماعی با سرعت کافی مستلزم برنامه‌گذاری علمی‌طبق موازین صحیح و محاسبات دقیق است تا از منابع مالی و قوای انسانی حداکثر استفاده به عمل آید. این برنامه‌گذاری علمی‌ایجاب می‌کند که دولت تبعیضی از فعالیتها را شخصاً انجام دهد و به بخش خصوصی واگذار نکند حال با در نظر گرفتن این وظایف خطیر دولت آیا باید ابزار و وسائل کار لازم را در اختیارش باشد یا اینکه برنامه گزارش علمی ازش توقع داشته باشیم و هیچ امکانی هم در اختیارش نگذاریم؟
مسلماً همکاران عزیز تصدیق می‌فرمایند که باید ابزار و وسائل لازم در اختیارش باشد.
با ذکر این مقدمه اگر وقتی دولت سازمانی را مامور اجرای قانون ملی شدن آبها می‌کند آن سازمان باید اجازه داشته باشد که کارشناسان و متخصصین لازم را استخدام کند و از وجود آنها استفاده نماید زیرا به هیچ وجه میسر نیست که چنین سازمانی بوجود آید مگر اینکه تسهیلات لازم در اختیارش برای استخدام باشد از اینها گذشته اگر به قانون استخدام کشوری توجه شود ملاحظه می‌کنیم که در همین قانون اجازه داده شده که تشکیلات سازمانی این قبیل مؤسسات باید به تصویب سازمان امور اداری و استخدامی‌کشور برسد و آئین نامه‌های استخدامی‌آنها را باید کمیسیونهای استخدامی‌مجلسین تصویب کنند (صحیح است).
دوست عزیزم اقدامات وزارت دارائی را ستودند و اضافه شدن وصول مالیات مستقیم را دلیلی بر بهبود وضع وزارت دارائی دانستند که از ایشان متشکریم و در تعقیب فرمایش ایشان عرض میکنم این مطلب حائز کمال اهمیت است که در مدت سه سال سر جمع وصول مالیاتهای مستقیم به سه برابر رسیده است این افزایش درآمد دلیل زنده است بر اصلاح دستگاه وصول و کارآئی ممیزین و سر ممیزین و بطور کلی حسن انجام وظیفه وزارت دارائی که در خور تمجید و تقدیر است امیدوارم وزارت دارائی سال آینده رقم چشم گیرتری به عنوان افزایش مالیاتهای مستقیم در بودجه بگنجاند و نوید افزایش بیشتری را به نمایندگان ملت بدهد.
ناطق محترم در مورد گزارش وزارت کار و امور اجتماعی ایراداتی داشتند و ضمن آن راجع به آئین نامه کارگران کشتی – سندیکاها – فعالیتهای آموزشی و بطور کلی حفظ منافع کارگران سخنانی بیان کردند که خیلی مختصر توضیحاتی داده می‌شود.
- ۱- در مورد آئین‌نامه کارگران کشتی به نظرم با توضیحات ممتع و قانع کننده‌ای که جناب آقای معتمدی معاون وزارت کار و امور اجتماعی در یکی از جلسات چند روز پیش مجلس بیان فرمودند دیگر احتیاجی به توضیح مجدد باشد و من نظر دوست عزیزم را به آن توضیحات جلب میکنم.
- ۲- فعالیتهای آموزشی وزارت کار وجوه مختلف دارد و تنها تعلیم خواندن و نوشتن نیست منجمله کلاسهائی برای تعلیم و تربیت و مربیان تعلیمات سرپرستی – تعداد زیادی کلاسهای سرپرستی – کلاسهای آموزش ضمن کار – مراکز حرفه‌ای – کلاسهای مبارزه با بیسوادی در کارگاهها و واحدهای تولیدی – و علاوه بر این فعالیتهای آموزشی فراوان عده‌ای کارگر در سرتاسر مملکت در کلاسهای پیکار با بیسوادی مشغول تحصیل هستند که چون دریافت گواهینامه چهار ساله و شش ساله در افزایش حقوق آنان مؤثر است با علاقمندی فراوان تحصیلات خود را تعقیب می‌نمایند.
- ۳- فرمودند از ده سال پیش تاکنون وزارت کار و امور اجتماعی این وظیفه را انجام نداده است باید خدمتشان عرض کنم که مخصوصاً از سال ۱۳۳۲ فصل نوی در زندگی کارگران ایرانی که قلوبشان آکنده از مهر به شاهنشاه و سرهایشان پرشور از عشق به وطن است گشوده شده و شخصیت فردی و موقعیت ممتاز اجتماعی آنها در جامعه مشخص گردیده است و به پیروی از تعالیم حکیمانه رهبر عالیقدر انقلاب وزارت کار در طریق منافع کارگران گامهای موثری برداشته است منجمله با تامین و توسعه بیمه‌های اجتماعی و شرکتهای تعاونی کارگری و اجرای طرحهای تامین مسکن سعادت و خوشبختی کارگران و خانواده‌های آنان تضمین گردیده است. با ایجاد حسن تفاهم کامل بین طبقه کارگر و کارفرما و تعیین مرجع بیطرف حل اختلاف و مطالعه مسائل مربوط به مزد و اقتصاد کارگر گامهای موثری در تضمین و تثبیت حقوق طبقه کارگر برداشته است. بالاخره آشنا نمودن کارگران و کارفرمایان به اصول و موازین سازمانهای کارگری و کارفرمائی و کوشش در ارتقاء سطح معلومات کارگران و تدوین قوانین مفید کار مطابق اصول جدید و سیستمهای نوین قوانین کارگری از جمله اقدامات ارزنده وزارت کار و امور اجتماعی است بالاخره اجرای اصل اصیل اصل انقلابی سهیم کردن کارگران در منافع کارگاهها نیز یکی دیگر از موفقیتهای درخشان وزارت کار بوده است (صحیح است).
در مورد سندیکاهای کارگران به نظرم سوء تفاهمی برای ناطق محترم ایجاد شده باشد زیرا سندیکاهای کارگری در ایران به موجب ماده ۲۵ اصلاحی قانون کار یک مسأله صنفی و حرفه‌ای کارگران است و وزارت کار در امر تشکیل آنها هیچگونه دخالتی ننموده و نمی‌نماید (صحیح است).
پس ملاحظه می‌شود که سندیکا صرفاً یک امر صنفی و تصمیم به تشکیل یا عدم تشکیل آن بسته به نظر و تصمیم کارگران است و اما راجع به فعالیتهای حزبی خوشبختانه به موازات تحولات و دگرگونیهای همه جانبه‌ای که سرتاسر کشور به پرچم داری شاهنشاه انجام شده کارگران عزیز ما هم که قشر وسیعی از اجتماع ما را تشکیل می‌دهند و چرخ اقتصاد بر بازوان نیرومند و سینه‌های سطیر آنان استوار است رشد کافی و کامل و معلومات اجتماعی لازم پیدا کردهاند بنابراین با هوشیاری خود راه سیاسی خود را یافته‌اند و وابستگی خود به مکتب وطن پرستی ایران نوین اعلام داشته‌اند (صحیح است).
ناطق محترم فرمودند: دستگاههای دولتی باید از نظر مردم استفاده کنند بنده شواهد زیادی در مورد عنایت دولت به این مطلب دارم برای مثال لوایح استخدام و تجارت حمایت خانواده وقتی در جریان تنظیم بود دولت چه به وسیله رادیو چه جرائد چه تلویزیون رسماً از مردم دعوت کرد تا نظرات خود را بفرستند و مردم بیدار دل ما هم دعوت دولت را اجابت کردند و نظر دادند و بر اساس نظریات آنها این لوایح را تنظیم و به پارلمان تقدیم کرد چون به کرات امیر عباس هویدا رئیس دولت حزبی ما اعلام کرده ست ما عاشق افکار خود نیستیم ناطق محترم به دولت برای سمینارها و کمیسیونها اعتراض کردند و گفتند اول وسیله فراهم بکنید برای استفاده از نظریات سمینارها آن وقت سمینار تشکیل بدهید بنده نمیدانم دولت نظر کدام یک از دوستان عزیزم را باید اعمال کند ناطق اول می‌فرماید دولت نباید برای استخدام متخصصین از مقررات عمومی‌قانون استخدام عدول کند ناطق دوم می‌فرمایند باید وسیله و ابزار لازم کار در اختیار دولت باشد حال بنده نمیدانم با این دو نظر دولت حزبی ما چه تصمیمی اتخاذ خواهد کرد ولی با هوشیاری که در جناب هویدا سراغ دارم حتماً ایشان راهی برای هم‌آهنگی این دو نظر پیدا خواهند کرد (انشاءالله) ناطق محترم در مورد پیش بینی درآمدها انتقاد فرمودند باید عرض کنم پیش بینی درآمدهای دولت آنقدر با واقعیات تطبیق دارد و آنقدر صحیح و معقول است که همه ساله ناچار می‌شود متمم بودجه‌ای برای اضافه درآمدها تقدیم پارلمان کند ناطق محترم بودجه را سند تخصیص خواندند و فرمودند با این سند اساس مسئولیت قوای مجریه در مقابل قوه مقننه برای همیشه منتفی است واقعاً بنده از ناطق محترم که مرد محققی است توقع چنین اظهار نظری نداشتم زیرا دولت هویدا آنقدر مومن و معتقد به نظارت عالیه مجلس است که حدی بر آن متصور نیست و اما در مورد تخصیص که اگر دوست عزیزم عنایت کرده باشند در خود ماده واحده نوشته شده که هزینه‌ها بر اساس درآمدهای وصول شده پرداخت خواهد شد چون اقلام بودجه بر اساس پیش بینی است اگر درآمدها به طوریکه پیش بینی شده وصول نشود به ناچار باید از برخی هزینه‌های کاست بعلاوه منظور از تخصیص این است که اگر فلان وزارتخانه مثلاً ساختمانی را که باید در تابستان انجام دهد به دلائلی (مثل تهیه نشدن نقشه – فراهم نشدن زمین و غیره) انجام ندهد اعتبار مربوطه بلوکه می‌شود چون در زمستان نمی‌شود مدرسه ساخت نه اینکه این اعتبار در اختیار دستگاه بماند و با اصلاح بودجه صرف پاداش و نظایر آن شود یا اگر دستگاهی بن بوده صد نفر استخدام کند و نتواند این کار را انجام دهد و فقط ۹۰ نفر واجد شرایط پیدا کند اعتبار ده نفر از طریق تخصیص بلوکه می‌شود و این بهیچوجه نظارت قوه مقننه را در کار مالی قوه مجریه نقض نمی‌کند بلکه تخصیص یک راه صرفه‌جوئی است و قابل پیش بینی هم نیست در مورد برنامه سوم که ناطق محترم اشاره فرمودند اگر چه برنامه سوم را دولت حزبی تنظیم نگرد ولی دولت حزبی توانست آن را از ۱۴۰ میلیارد به ۲۳۰ میلیارد ریال افزایش دهد و آن را اجرا کند نه تنها دولت حزبی برنامه سوم را انجام داد بلکه موفق شد تمام برنامه‌های انقلابی مملکت را هم انجام دهد فرمودند پیکار با بیسوادی باید به عنوان یک محور هدایت شونده تلقی شود یعنی هم باید جلو افزایش اطفال لازم التعلیم محروم از تحصیل را بگیرد و هم کشش کار در دهات ایجاد کند در مورد اول یک دفعه دیگر هم گفتم که آرزوی همه ی ما اینست که امکانات مملکت روزی به آن حد برسد که دولت حزبی بتواند به این آرزوی همه ما جامه عمل بپوشاند البته با تصمیمی‌که دولت با واقع‌بینی در برنامه چهارم اتخاذ کرده و تا آن موقع ۹۳% اطفال شهر و ۵۵% دهات باید با سواد شوند و او قدامات همه جانبه کمیته ملی پیکار جهانی با بیسوادی و آمارهای امیدوار کننده آن تحقق این آرزو خیلی دیر نیست اما باید دوست عزیزم عنایت فرمایند که پر کردن خلائی که محصول قرون متمادی است با زمانی اندکی قابل تدارک نیست و قدری نیاز بزمان دارد – البته لایحه پیکار با بیسوادی که آنرا به عنوان جهاد ملی تقدیم پارلمان کردهاند نیز در تحقق این آرزو کمک بسیار خواهد کرد در مورد کشش کار باید عرض کنم کمیته ملی پیکار جهانی با بیسوادی به این مطلب خیلی خوب واقف است زیرا برای نوسوادان یعنی آنها که تازه تعلیم سواد خوانده و نوشتن یاد گرفته‌اند کتابهای متعددی بنام مواد خواندنی متناسب با شغل آنها تهیه می‌کند که آنها را برای کارهائی که دارند آماده تر می‌نماید در مورد انحلال دبیرستانها که ناطق محترم بر مبنای شایعات عنوان فرمودند بهیچوجه صحت ندارد و این شایعه از این ناشی شده که دولت کوشش دارد مردم خیلی بیشتر از پیش در اداره کردن بخش تعلیمات متوسطه شرکت دهد و این مورد نظر خود شما است که کار مردم را به دست مردم بدهد (پزشکپوز – مورد نظر ما چنین چیزی نیست این سپردن کار مردم بدست مردم نیست) در مورد تعلیمات حرفه‌ای نظر ناطق کاملا رعایت شده است زیرا در سال تحصیلی جاری مدارس حرفه‌ای بر اساس واحد کار و آموزش کار می‌کنند و بر اساس این نظم نوین با کارخانه‌های دولتی و ژاندارمری قراردادهائی بسته شده است که ناطق محترم اشاره فرمودند در مورد مسئله بیسوادی دیپلمه‌های نمیدانم جناب دکتر عاملی این مطلب راز از کی شنیده‌اند که با کثریت نسبت می‌دهند ما هیچ وقت چنین اظهار نظری در مورد نوجوانان برومند خود نکرده‌ایم انقلاب آموزشی هم به امید خدا معضل پشت در دانشگاه را برای دیپلمه‌هائی که قصد تحصیل دارند و صنایع پایه‌ای و ما در مشکل بیکاری جوانان را خیلی زود حل خواهند کرد و جای نگرانی نیست (موید امینی – برای شما البته جای و نگرانی نیست) اکنون که در نهایت اختصار توضیحات مقدماتی خود را به عرض رساندم به وظیفه ثانوی خود که بر شماردن و تجزیه و تحلیل نقاط مثبت و رسانده بودجه ۴۸ است اقدام میکنم. بنده نیز مانند سایر همکاران گرامی‌متجاوز از یکهفته تمام بودجه کل مملکتی را با دقت زیاد و امعان نظر فراوان مطالعه نمودم پس از بررسی کامل تبصره‌های پیشنهادی و صورت مقایسه جدولهای تلقیق شده و پیش بینی و طبقه بندی دخل و خرج عمومی‌و نیز توجه به وظیفه‌ها و برنامه‌های متعدد و متنوع دولت به این نتیجه رسیدم که بودجه ۴۸ در حقیقت: یک نوع برنامه گزاری مالی است که به منظور هماهنگ کردن کلیه فعالیتهای اقتصادی مملکت تنظیم گردیده و دولت با مهارت کامل خطوط اصلی وظایف خود را اعم از مالی و اقتصادی و اجتماعی و سیاسی به نحو بارز و روشنی ترسیم نموده است. بطوریکه هراهل فن بی‌نظری با یک نگاه به این بودجه اذعان خواهد کرد که بودجه سال ۱۳۴۸: آینه‌ای تمام نما از اوضاع پیشرفته اقتصادی، اجتماعی و سیاسی مملکت می‌باشد. با این ترتیب نقاط روشن و مثبت بودجه آنقدر متعدد و متنوع است که چنانچه اکثریت ساعتها بلکه روزها بخواهد نسبت به شمارش و تجزیه و تحلیل آنها قیام کند باز هم توفیق کامل نخواهد یافت. با آگاهی کامل به این موضوع بنده امروز بودجه را فقط از دو نظر مورد بحث قرار می‌دهم و نقاط آفتابی و روشنی را که در مطالعه این دو نظر ملاحظه کرده‌ام به عرض همکاران گرامی‌میرسانم. این دو نظر عبارتند از: اشاره‌ای مختصر به تکنیک و فنون و اصولی که دولت در تنظیم بودجه ۴۸ به کار برده است بررسی مختصری از رشد و توسعه اقتصادی مملکتی که از بودجه ۴۸ استنباط می‌گردد در قسمت اول باید عرض کنم که اقتصاد قرن بیستم با سرعتی بی نظیر در تحول و تطور و دگرگونی است و به موازات این تحولات و تطورات و دگرگونی‌ها علم مالیه نیز تحول اساسی یافته و نظریات علمی‌جدید جایگزین نظریات قدیم گردیده است. با یان مراتب باید اذعان کنیم که امروز درگیر در یک مملکت مترقی و پیشرفته در مملکتی که از مدار بسته خارج شده و دیگر عنوان مملکت در حال توسعه به آن اطلاق نمی‌شود در مملکتی که سر جمع بودجه کل مملکتی‌اش متجاوز از ۳۳۰ میلیارد ریال است در مملکتی که همه چیزش در طریق منافع مردم متحول شده دیگر نمی‌شود تنها به صرف نظریات قدیم و سیستم بودجه بندی متداول و کلاسیک بودجه اش را تنظیم کرد بلکه هنگام تنظیم بودجه باید تحولات اقتصادی نیمه ی دوم قرن بیستم را ملحوظ ذهن داشت خوشبختانه بنده پس از بررسی دقیق بودجه به این نتیجه رسیدم که دولت به ا ین مطلب اساسی عنایت توجه کافی داشته و برای تهیه بودجه ابتکار تازه‌ای به خرج داده است (صحیح است) به این ترتیب که نظریات قدیم و جدید را به هم تلفیق نموده و پس از همآهنگ کردن آنها با اوضاع و احوال اجتماعی و سیاسی و اقتصادی و اقلیمی‌و جغرافیائی ما مبادرت به تنظیم بودجه نموده و بودجه‌ای کاملتر و بهتر از بودجه‌های پیش تقدیم پارلمان کرده است به نظرم همکاران گرامی‌اجازه می‌فرمایند که یکی از نقاط روشن و آفتابی بودجه را نحوه تنظیم آن بخوانم (صحیح است) با کمی دقت و توجه در بودجه ۱۳۴۸ بخوبی در می‌یابیم که برنامه رسیدن به هدفهای دولت با سازمانهای مربوطه به خوبی توضیح و تشریح شده است. در این بودجه خیلی خوب معین شده که دولت برای نیل به هدفهای خود چه کارهائی باید انجام دهد حتی حجم کارها معین شده و بهای کارها تخمین زده شده است – حتی از این بودجه استنباط میکنم که کارهای مزبور کی تمام می‌شود و بوسیله چه مقاماتی و با چه شرایطی باید انجام بگیرد (صحیح است) با توجه به این عرایض به نظرم همکاران گرامی‌این اجازه را به بنده مرحمت می‌فرمایند که بودجه سال ۴۸ را یک بودجه نسبتاً کامل برنامه‌ای بخوانیم زیرا مجموع فعالیتهای دولت مانند: وظیفه دفاع، وظیفه نظم و امنیت، وظیفه تعمیم فرهنگ وظیفه توسعه بهداشت، وظیفه بسط و حفظ و نگهداری راهها و دهها وظیفه دیگر را با جزاء مختلفه تجزیه نموده و تحت عناوین و وظایف اقتصادی عمومی‌اجتماعی و غیره طبقه بندی نموده است. فایده این طرز تقسیم‌بندی علاوه بر اینکه کار رسیدگی بودجه را در پارلمان تسهیل می‌نماید حدود وظایف دولت را در اجرای هر یک از وظایف بطور کلی مشخص و معین کرده است. مثلا در مورد تعمیم بهداشت که یکی از وظایف دولت است وجوهی در بودجه ضمن ردیفهای مختلف از قبیل اعتبارات مربوط به دانشکده پزشکی و بیمارستانهای وابسته به آن اعتبارات وزارت بهداری – اعتبارات کمک به بنگاههای بهداشتی و غیره را منظور نموده و برای هر یک از وظایف چند برنامه و هر برنامه چند طرح گنجانده است و بدین جهت است که بنده عرض کردم دولت در بودجه ۴۸ خطوط اصلی وظایف خود را اعم از مالی و سیاسی و اقتصادی و اجتماعی به نحو بارز و روشنی ترسیم نموده است. به زعم اینجانب دومین نقطه روشن و مثبتی که از خلال محتویات بودجه ۴۸ به چشم می‌خورد نحوه طبقه‌بندی اقلام دخل و خرج عمومی‌است. در بودجه ۴۸ دولت در تقسیم بندی ارقام دخل و خرج هدفهائی را تعقیب کرده و اساس طبقه‌بندی در آمده‌ها و هزینه‌های را برای نیل به این هدفها بنیان نهاده است. وقتی ضمن بررسی بودجه ۴۸ به این مطلب اساسی برخوردم و هدفهای دولت را مورد مطالعه قراردادم بی‌اختیار گفته کیکی از دانشمندان اقتصادی معاصر برایم تداعی شد. این دانشمند می‌گوید: اگر بخواهیم در دنیای فعلی بودجه را ابزار و وسیله کار دولتها بدانیم باید تقسیم‌بندی مخارج هدف و غایت خرج را رعایت کنیم با یک نظر اجمالی به بودجه ۴۸ مفهوم و مصداق بارز گفته این دانشمند را در متن بودجه خواهیم یافت زیرا در این بودجه که فعلاً مورد بررسی و رسیدگی ما است تقسیم‌بندی اقلام در آمدها و هزینه‌ها صرفاً بری نیل به هدفهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و مالی استوار و تنظیم گردیده است.
حالا که ضمن بحث ما سخن از هدف خرج و تعقیب آن به میان آمد بی‌مناسب نمیدانم عرض کنم که در تقسیم بندی درآمدها و هزینه‌ها یا توجه به برنامه‌ریزی که در بودجه عملی شده بودجه سال ۴۸ خیلی روشن انواع فعالیتهای مختلف را دربر گرفته و ضمن برنامه‌های متعدد وظایف عمومی‌هدف گیری شده است. که خود در خور تمجید و تحسین فراوان است. پس از این بحث کوتاه به این نتیجه می‌رسیم که در اقتصاد امروز نحوه تنظیم بودجه اهمیت بسزائی کسب کرده و فنون مربوط به طبقه‌بندی و دخل و خرج عمومی‌تا حد زیادی در اقتصاد جامع موثر است. بدین مناسبت دولت سعی کافی کرده که در تهیه و تنظیم بودجه از حدود مطالعات حقوقی و اداری تجاوز کرده و یک بودجه‌بندی علمی‌بر پایه و اساس اصول مالی و اقتصادی بنیان نهاده است و بزعم اینجانب توفیق هم یافته است زیرا محصول این تلاشها و رعایت تکنیک و فنون جدید همین بودجه نسبتاً کاملی است که امروز همکاران گرامی‌بنده با علاقمندی فراوان به بررسی و اصلاح و تنقیح آن پرداخته‌اند.
یکی دیگر از نقاط مثبت و روشن بودجه که از مدلول و متن آن بخوبی مستفاد می‌شود مسأله ثمر بخش تعادلها د ر بودجه است تاکنون وقتی سخن از تعادل به میان می‌آمد مخصوصاً در بودجه‌های متداول آنچه به ذهن متبا در می‌شد عبارت بود از (توازن مالی دخل و خرج عمومی) اما در بودجه ۴۸ که بر اساس و مبنای افکار جدید اقتصادی و مالی تدوین و تنظیم گردیده وقتی سخن از تعادل به میان می‌آوریم باید آنرا با زاویه دید وسیعتری بررسی نمائیم. زیرا با کمی‌امعان نظر در ارقام و اقلام بودجه وجوه مختلف تعادل را به خوبی از آن استنباط می‌کنیم بدین ترتیب که در بودجه ۴۸: تعادل از نظر مالی تعادل از نظر اقتصادی تعادل از نظر اجتماعی و چند تعادل دیگر بخوبی متجلی است و بنده درباره چند تا از این تعادلها قائل به تفصیل می‌شوم :۱- تعادل مال بودجه ۴۸ در مورد تعادل مالی بودجه ۴۸ پس از بررسی لازم معتقد شدم که دولت در بودجه ۴۸ از نظر تعادل مالی دو هدف را تعقیب کرده است. (یکی تعادل بودجه) و دیگری (تعادل طراز پرداختها) تعادل بودجه که همان توازن مالی دخل و خرج عمومی‌است بقدری در بودجه ۴۸ روشن و مبرهن است که احتیاجی به توضیح ندارد. اما در مورد طراز پرداختها باید عرض کنم: در هر کشور از نظر داد و ستد بین المللی پرداختهایی صورت می‌گرد که حجم مهمی‌از این پرداختها مربوطه داد و ستد با خارج از کشور است. داد و ستد تجارتی با خارج از کشور از طریق واردات و صادرات انجام می‌پذیرد و ارزش واردات مجموع مواد و کالاهای وارداتی است که پرداختهایی از داخل کشور به خارج کشور ایجاد می‌کند ارزش صادرات قیمت مواد کالاهای صادراتی است که از طریق آن پرداختهایی از خارج کشور به دخل کشور به وجود می‌آورد تعادل این نوع پرداخت همان موازنه تجارتی است... حال اگر به این دو دسته از پرداختها ارزش سایر خدمات مورد داد و ستد کشور را با خارج اضافه کنیم یعنی اگر در طول سال مالی آنچه را که کشور به کشورهای خارج می‌پردازد و آنچه را که کشور از کشورهای خارج دریافت می‌کند به حساب آوریم طراز پرداختها با خارج از کشور بدست می‌آید خوشبختانه دولت توفیق یافته است تعادل طراز پرداختها را به صورت موازنه ارزی فراهم آورد و آنرا حفظ و حراست نماید و این یکی دیگر از نقاط مهم و روشن بودجه است که بنده را برانگیخت تا به عنوان موافق با آن سخن گویم. برای اینکه: تعادل طراز پرداختها در کشورها، در اقتصاد امروز نهایت اهمیت را دارد. زیرا بدون توجه به حفظ این تعادل نمی‌توان اقتصاد جامعه را توصیه داد ۲- تعادل اقتصادی بودجه ۴۸ چند شب پیش وقتی بودجه را مطالعه می‌کردم ضمن بررسی تعادل اقتصادی آن متوجه شدم که هر چه بیشتر مداقه و امعان نظر می‌نمایم بیشتر به این نتیجه می‌رسم که در بودجه ۴۸ تعادل اقتصادی فوق‌العاده با تعادل مالی مرتبط می‌باشد. به این معنی که نمی‌توان تعادل اقتصادی بودجه را بدون توجه به تعادل مالی آن تجزیه و تحلیل کرد. به این ترتیب که وقتی امر مهم تعادل اقتصادی بودجه ۴۸ را بررسی می‌کنیم ملاحظه می‌نمائیم که این تعادل از یک طرف با تعادل بودجه و از یک طرف با تعادل طراز پرداختها مواجه می‌شود. وقتی این مواجهه به عمل آید. آنچه استنباط می‌شود این است که در حال حاضر مملکت ما در سایه تدابیر رهبر عالیقدرش از یک اقتصاد سالم، یک اقتصاد نو، یک اقتصاد مترقی، یک اقتصاد پیشرفته، یک اقتصاد شادی آفرین برخوردار است که اشعه‌هائی از آن به صورت تعادل اقتصادی در بودجه ۴۸ انعکاس یافته است. چون قسمت دوم عرایضم مربوط به رشد اقتصادی است. در این مقوله به همین حد اکتفا میکنم و از تجزیه و تحلیل سایر تعادلها خودداری میکنم و به استحضار همکاران گرامی میرسانم: که امروزه دخل و خرج عمومی‌در چهار چوب فعالیتهای دولت هم از نظر گرمی‌و هم از نظر کیفی دچار تحول و تطور و دگرگونی شده است. زیرا امروز دولتها وظایفی را به عهده دارند که در دنیای قرن نوزدهم حتی اوائل قرن بیستم از آن فارغ بودند لذا هیچ گونه جای شک و تردید باقی نمی‌ماند که نحوه بودجه‌نویسی و تنظیم درآمدها و هزینه‌ها باید با تحول و دگرگونیهای اقتصادی و سیاسی و اجتماعی قرن بیستم هم آهنگ گردد. خوشبختانه با مطالعه بودجه به این نتیجه می‌رسیم که دولت در اثر رهبریهای حکیمانه شاهنشاه آریامهر سعی وافی مبذول داشته است تا در تنظیم بودجه ۴۸ در حدود امکان مسائل بودجه را با دنیای قرن بیستم که وظایف جدیدی را در حریم فعالیت دولتها وارد کرده است تطبیق دهد و همین موفقیت درست یکی دیگر از محاسن بودجه است که معروض افتاده (صحیح است، احسنت) نرخ رشد- در قسمت دوم عرایضم قبل از هر چیز لازم میدانم به نرخ رشد ۱۲% که همچون ستاره درخشانی بر تارک بودجه ۴۸ می‌درخشد اشاره کنم. این نرخ رشد فوق‌العاده که با ثبات نسبی قیمتها بدست آمده: گویاترین معیار سلامت، اعتدال، نیرومندی و استقلال اقتصادی در کشور عزیز ما است که در سایه رهبریهای حکیمانه شاهنشاه آریا مهر فراهم آمده است. با توجه به این مطلب که نرخ رشد در هر کشوری نمودار و تجلائی از زندگی اقتصادی اجتماعی و سیاسی آن کشور است بسیار به جا است که درباره آن قائل به تفصیل شویم: همکاران گرامی‌استحضار دارند، امروز توسعه اقتصادی و اجتماعی صورت یک ضرورت همگانی را پیدا کرده است زیرا بهتر زیستن هدف حیاتی مردم همه کشورهای جهان شده و روح تحرک و پیش‌جوئی اقتصادی همه ی ملل را فرا گرفته است به این جهت سیاست‌های مربوط به رشد اقتصادی مهمترین مرتبه را در برنامه‌های سیاسی و اقتصادی کشورها کسب کرده است با این مراتب منصفانه باید قضاوت کنیم که نرخ رشد ۱۲% همراه با ثبات نسبی قیمتها نشانه این است که رشد و توسعه اقتصادی در کشور با سیاستی معقول و صحیح تعقیب می‌گردد. جناب آقای نخست وزیر هنگام تقدیم لایحه بودجه عواملی را که در فراهم آمدن این رشد موثر بوده‌اند به این نحو بر شمردند: توسعه فعالیتها و سرمایه گذاری بخش خصوصی و دولتی، فعالیتهای همه جانبه مردم، وضع مناسب و مساعد کشاورزی برای نتیجه گیری از عرایض قسمت دوم خود این عوامل را به صورت رزومه و خلاصه به استحضار میرسانم ۱- وضع مساعد کشاورزی – به زعم اینجانب فراهم شدن وضع مساعد کشاورزی در مملکت ما در اثر چند عامل است که در نهایت ایجاز به تشریح آنها می‌پردازد: درصد همه این عوامل باید از قوانین مترقی اصلاحات ارضی در مملکت سخن گوئیم و آن را عامل اساسی و مهم فراهم شدن وضع مساعد کشاورزی به حساب بیاوریم: همکاران گرامی‌استحضار دارند که در اجتماع ما که طبقه متوسط را کشاورزان تشکیل می‌دهند اصولی‌ترین تحولی که توانست نیروهای فعاله طبقه متوسط را از قبضه اهریمنی فئودالیسم ستمگر نجات بخشد حل مساله زمین و انسان و سوق دادن در جهت چرخش سیستمهای نوین بود. که طبیب حاذق اجتماعی ما ضمن انقلاب سفید و مقدس ایران این معضل و مسأله را برای همیشه حل فرمودند و طومار سیاه نامعقول ترین بدعت زمان یعنی (ارباب و رعیتی) را برای همیشه در نور دید (صحیح است) از آن پس در زمینه کشاورزی به پیشرفت‌ها و ترقیات شایان توجهی نائل آمدیم و به استناد ارقام و آمار موجود اثرات آنی و سریع حل این مساله در کلیه شئون جامعه ما آشکار گردیده است (صحیح است) هم مالکیت‌های بزرگ از بین رفت و هم تابعین سیاسی کشاورز از ارباب از قاموس فلاحت ما زدوده شد و در نتیجه بخش کشاورزی ما به آن درجه از اهمیت و مقام خود رسید که امروز نخست وزیر وضع مساعد آن را موثر در ایجاد تولید ملی و رشد اقتصادی اعلام می‌کند از این عامل اساسی و مهم که بگذریم اقداماتی اعلام می‌کند از این عامل اساسی و مهم که بگذریم اقداماتی را که در زمینه ترویج کشاورزی اصلاح و تهیه بذر مرغوب. مبارزه با آفات نباتی. تهیه کود شیمیائی و آبیاری به عمل آمده در وضع مساعد کشاورزی موثر بوده‌اند (دکتر صدر – بارانهای مصنوعی را هم بفرمائید).
فعالیتهای مثبت و ثمر بخشی را که طی چند سال گذشته در زمینه ایجاد سدهای بزرگ و تأسیسات مدرن آبیاری در نقاط مختلف کشور انجام شده می‌توان در عداد عوامل مؤثر در بهبود کشاورزی دانست زیرا بر اثر ساختن سدهای بزرگ، حفر چاههای عمیق، ایجاد قنوات، لوله‌کشی شهرها و استفاده از منابع زیر زمینی سطح زیر کشت کشاورزی ایتران را افزایش داده و موجب ازدیاد در آمد کشاورزان شده است شرکتهای تعاونی و شرکتهای سهامی‌زراعی نیز در بهبود وضع کشت و کار و زندگی کشاورزان فوق‌العاده مؤثر بوده‌اند شرکتهای تعاونی که بر اساس همکاری نزدیک میان روستائیان تشکیل شده‌اند برای ایجاد تسهیلات لازم که در بالا بردن میزان تولیدات کشاورزی سهم موثری داشته‌اند روز به روز به فعالیتهای خود ادامه می‌دهند این شرکتها با دادن وام به دهقانان جهت خرید ماشین‌های فلاحتی و حفر قنوات و ایجاد چاههای عمیق و مکانیزه کردن کارهای کشاورزی با تعلیمات مأمورین ورزیده ترویج کشاورزی نقش مهم و اساسی خود را ایفاء می‌نمایند و فعالیتهای آن سبب شده که تسهیلات فراوانی به وجود آید و به تدریج کشاورزان در راه صحیح کشت و برداشت راهنمائی شوند اینها چند عامل از عوامل متعدد بهبود وضع کشاورزی بودند که برشمردم. سرمایه‌گذاری از جمله عوامل دیگری که جناب آقای نخست وزیر در عداد عوامل موثر در رشد و توسعه اقتصادی بر شمردند یکی هم مسأله سرمایه‌گذاری اعم از بخش دولتی و بخش خصوصی بود. با توجه به این مطلب که از بین عوامل مؤثر در توسعه اقتصادی یعنی عوامل اقتصادی و اجتماعی و سیاسی عامل اقتصادی دارای اهمیت بیشتری می‌باشد و چنانچه عامل اقتصادی را به اجزاء تجزیه کنیم جزء سرمایه‌گذاری آن فوق‌العاده حائز اهمیت است به این نتیجه می‌رسیم که عامل سرمایه گذاری در ایجاد رشد و توسعه اقتصادی بسی موثر است از نظر اینکه به علت ثبات سیاسی و امنیت اقتصادی بسی موثر است از نظر اینکه به علت ثبات سیاسی و امنیت اقتصادی و اجتماعی حجم معتنابهی از سرمایه گذاری دولتی و خصوصی مصروف امور صنعتی شده است و از نظر اینکه به واسطه تقارن این ایام با کودتای شادی آفرین سوم اسفند یادی از بنیان گزار روانشاد صنایع جدید ایران کرده باشیم بدواً نقشی از صنایع کشور بر سخن خود رقم می‌زنم همکاران گرامی‌استحضار دارند در زمانی که ممالک اروپائی نهضت ماشینی کردن صنایع خود را شروع کرده بودند اجتماع ما به سبب توجه زیاد به امر کشاورزی در راه ماشینی کردن صنایع خود علاقه‌ای نشان ندادند و این وضع تا آغاز سلطنت بنیان گزار ایران نوین سردار رشید تاریخ ایران رضا شاه کبیر ادامه داشت بنابراین باید گفت فعالیتهای صنعتی جدید در کشور ما دارای سوابقی محدود و عمری کوتاه است که مخصوصاً از آغاز سلطنت پر افتخار دودمان پهلوی به خاطر همگام شدن با نهضت عظیم صنعتی ممالک پیشرفته، نیروهای فعاله کشور در بکار بستن شیوه‌های جدید صنعت در امر تولید تجهیز شده‌اند ضمن تذکر اقدامات ثمر بخشی که در دوران سلطنت اعلیحضرت فقید در زمینه صنعتی نمودن کشور به عمل آمده با ید عرض کنم که در عصر خجسته شاهنشاه آریامهر در نتیجه فراهم آمدن زمینه‌های مساعدی از قبیل ثبات و آرامش و امنیت بی نظیر و اعتماد عمومی– و تضمین منافع سرمایه‌گذاران و جلب سرمایه‌های خارجی و اقدامات دیگری از قبیل تشویق ارباب حرف و صنایع دادن وام به صاحبان صنایع تشویق صادرات تحدید واردات و دهها اقدام دیگر صنایع جوان کشور ما در مدت بسیار قلیلی قادر گردیده است در تولید ملی نقش قابل ملاحظه‌ای ایفاء کند و نتایج اقتصادی فعالیتهای صنعتی در ارتقاء میزان تولیدات و تنزل میزان واردات و جلوگیری از خروج ارز به خارج و بهبود سطح زندگی افراد کشور ما بطور موثری مشهود گردیده و رشد ما را تسریع نموده است بخش دولتی – در امر سرمایه‌گذاری دولتی با توجه به برنامه‌های عمرانی و تولیدی باید اذعان کنیم که دولت در سایه رهبریهای خردمندانه شاهنشاه در طرز مصرف ذخیره ملی یعنی سرمایه گذاری در بخش دولتی نیک اندیشیده و با تحقیقات وسیع و دامنه داری راه و روشها و طرحهائی را برای سرمایه گذاری انتخاب و اختیار نموده است که برای ما حداکثر استفاده را نتیجه داده است. زیرا هم از مدلول برنامه‌های تنظیمی‌و هم از خلال محتویات بودجه به خوبی استنباط می‌شود که: اولویت و ارجحیت طرحهای عمرانی و سرمایه گذاری مشخص گردیده و ذخیره ملی به ترتیبی مصرف شده و می‌شود که می‌توان گفت حتی یک ریال از منابع مالی تفریط نشده و در ثمر بخش ترین طرحها بکار رفته نمونه به ارزش ایجاد صنایع مادر و پایه‌ای هستند که اهمیت هر کدام در خور ساعتها بحث و گفتار است بخش خصوصی – در امر سرمایه گذاری خصوصی هم بسیار بجا میدانم که درباره اقدامات دولت در زمینه هدایت سرمایه‌گذاری خصوصی اشاره‌ای بکنم و به این بحث پایان دهم. برای جلب و سوق سرمایه‌های خصوصی داخلی و خارجی به سوی فعالیتهای مطلوب و مورد نظر دولت اقدامات وسیعی را انجام داده که همه در حقیقت از عملی‌ترین و علمی‌ترین طرق جلب سرمایه‌های خصوصی است. ا ز جمله این اقدامات می‌توانیم: اعطای وامهای کم بهره تضمین وامهای خصوصی اتخاذ تدابیری برای تقلیل هزینه تولید معاف کردن احتیاجات وارداتی سرمایه گذاران از پرداخت حقوق گمرکی و بازرگانی و معاف کردن آنها را از مالیات مستقیم و غیر مستقیم برای مدت معینی نام ببریم مسلماً این اقدامات و اقدامات متعدد دیگری که دولت در این راه معمول داشته فوق‌العاده مثمر ثمر بوده است تا جائی که نخست وزیر با شادمانی اعلام نمودند که تقریباً سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و دولتی هم قطب شده‌اند و این خود دلیل زنده‌ای بر توفیق دولت در این باره است. ج– فعالیتهای همه جانبه مردم بزعم اینجانب با وضع درخشان و ممتازی که اجتماع ایرانی در سایه تدابیر حکیمانه رهبر اندیشمند خود بدست آورده و فعالیتهای مداوم شاهنشاه آریامهر به صورت: استقرار ثبات اقتصادی و سیاسی و اجتماعی، اتخاذ سیاست مستقل ملی، ازدیاد اعتماد عمومی، حفظ ارزش پول، واگذاری امور تولیدی به مردم، حمایت صاحبان صنایع و حرف و اعطای وامهای طویل المدت به آنها بروز و ظهور کرده است و با پی ریزی یک اقتصاد نو و تحکیم ارکان آن بر شالوده‌های صحیح و جهانی محیط مناسبی برای همه گونه فعالیت فراهم گردیده فعالیتهای همه جانبه مردم که امروز به صورت موثر در رشد متجلی شده در آتیه خیلی بیشتر از این نمودار خواهد شد زیرا به حمدالله هدف مقدس تحرک و پیش‌جوئی اقتصادی در مردم مملکت ما به خوبی هویدا است و با پیشرفت سریعی که پشت سر هم بدست می‌آوریم موجبات اعجاب و تحسین بیشتر جهانیان را فراهم خواهیم ساخت. سرعت کافی – با بررسی اجمالی در بودجه ۴۸ به این مطلب اساسی و مهم بر می‌خوریم که خوشبختانه توسعه اقتصادی و اجتماعی ما همراه با سرعت کافی که لازم برای آنست گردیده و دولت شتاب و سرعت لازم را در این زمینه بدست آورده همکاران گرامی‌استحضار دارند در اقتصادی قرن بیستم مخصوصاً نیمه دوم آن توسعه اقتصادی و مخصوصاً بدست آوردن سرعت کافی در توسعه اقتصادی از مهمترین وظایف دولتها در کلیه کشورهای جهان می‌باشد. زیرا پیش بردن جامعه با سرعت کافی در مسیر ترقی هدف اساسی و ملی کلیه جوامع گردیده و کلیه فعالیتها اعم از دولتی و خصوصی و ملی و بین‌المللی و مالی و بانکی و سیاسی کلاً تابع این هدف است. تا جائیکه امروز موفقیت یا عدم موفقیت دولتها با معیار سرعت توسعه اقتصادی جامعه اندازه‌گیری می‌شود. سخن کوتاه در واقع مقام و منزلت کشورها و رفاه و آسایش جوامع نتیجه سرعتی است که در توسعه اقتصادی و اجتماعی به وسیله دولتها بدست می‌آید. خوشبختانه دولت ما به خوبی به این مطلب اساسی پی برده که به دست آوردن توسعه اقتصادی و اجتماعی با سرعت کافی مستلزم برنامه گذاری علمی‌طبق موازین صحیح و محاسبات دقیق است تا از منابع مالی و قوای انسانی حداکثر استفاده به عمل آید. این آگاهی و هوشیاری دولت موجب شده است که دولت این برنامه گذاری علمی‌را انجام دهد و در توسعه اقتصادی ایران شتاب و سرعت کافی را بدست آورد. جا دارد این توفیق را هم نقطه درخشان دیگری در بودجه ۴۸ بدانیم و از آن تمجید و تقدیر کنیم (احسنت، احسنت).
- تصویب صورت جلسه شنبه سوم اسفند
۳- تصویب صورت جلسه شنبه سوم اسفند
رئیس- نسبت به صورت جلسه صبح روز شنبه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه صبح شنبه سوم اسفند تصویب می‌شود.
- ادامه مذاکره در کلیات گزارش کمیسیون بودجه راجع به بودجه سال ۱۳۴۸ کل کشور
۴- ادامه مذاکره در کلیات گزارش کمیسیون بودجه راجع به بودجه سال ۱۳۴۸ کل کشور
رئیس – آقای مهندس بهبودی به عنوان مخالف صحبت می‌فرمایند تشریف بیاورید.
دکتر مهندس ناصر بهبودی– (مهندس عطائی– احسنت) جناب آقای مهندس عطائی اگر همینطور استقبال کنید خیلی متشکر می‌شوم آقای صدری کیوان نماینده محترم اکثریت در ابتدای بیاناتشان مطلبی فرمودند که لازم دیدم قبل از هر چیز به آن پاسخی دهم اگر ایشان تصور می‌فرمایند به علت گسترش حزب ایران نوین البته به عقیده ایشان (عده‌ای از نمایندگان – به عقیده همه ملت ایران) (جوانشیر – اظهر من الشمس است) بودجه دولت آن حزب مورد انتقاد اقلیت قرار گرفته است و به اصطلاح اقلیت رشک و حسد به این توسعه منبعث از دولت می‌برد سخت در اشتباهند اقلیت حزب مردم بهیچوجه نمی‌خواهد حزبی که حکومت را تشکیل می‌دهد در اجرای برنامه‌های خود با شکست مواجه شود چون این وقت مملکت است و این سرمایه مردم است که حزب مردم اعتقاد دارد لحظه‌ای از آن وقت و دیناری از آن سرمایه نباید به هدر رود حزب مردم اعتقاد دارد که باید عظمت مملکت و رفاه ملت در زمانی هر چه ممکن است کمتر بدانجا رسد که شاهنشاه آریامهر رهبر عالیقدر مردم ایران همیشه بدان اشاره فرموده‌اند و دولتها مکلف به اجرای آن اوامر و احزاب مجبور به طرح برنامه و آماده کردن افراد برای اجرای آن برنامه می‌باشند. حزب مردم مطالعاتی در این راه دارد و مطالعات حزب اکثریت را که به صورت بودجه تقدیم مجلس شورای ملی می‌شود بررسی می‌کند و آنچه را که به عقیده خود دلیلی میداند که مملکت و ملت را بدانجائی که شاهنشاه اراده فرموده‌اند نمی‌رساند متذکر شود این دیگر بر شما است که از سخنان ما پند گیرید یا ملال ما آنچه که شرط بلاغ میدانیم متذکر خواهیم شد تا وظیفه ملی و اجتماعی و دین خود را ادا کرده باشیم جناب آقای دکتر یگانه نه جناب آقای وزیر دارائی تشریف دارند نه معاونشان جناب آقای نخست وزیر هنگام تقدیم لایحه بودجه به مجلس شورای ملی وظیفه خود دانستند که از کلیه مقامات نظامی‌و انتظامی‌و نیروهای مسلح و تمام مأمورین کشوری به علت همکاری صمیمانه که هنگام سیل خوزستان از خود نشان داده بودند تشکر فرمایند ما هم صمیمانه از کلیه برادران سرباز خود و ماموران لشکری و کشوری که برای نجات خواهران و برادران ساکن شهرها و روستاها به استقبال مرگ می‌رفتند صمیمانه سپاسگزاری کنیم (صحیح است) ما هم مانند جناب آقای نخست وزیر عقیده داریم که جلوی قهر طبیعت و این قبیل مصائب را نمی‌شود گرفت جناب ایشان فرمودند تا زمانی که در خوزستان چهارده سد ساخته نشود همیشه خطر سیل وجود دارد ما هم چنین عقیده را داریم و حتی شدید تر ولی ما می‌گوئیم جناب آقای نخست وزیر اتفاقی که برای شهرهای خوزستان افتاد هر آن ممکن است برای سایر شهرها بیافتد شما و دولت شما برای مسائل ایمنی شهرها چه فکر فرموده‌اید خوار بار چند روز اهواز در شهر موجود بود– سردخانه‌ها اهواز که وجود ندارند چند روز می‌توانستند گوشت مصرفی مردم شهر را نگاهدارند شما قبول بفرمائید که کلیه شهرهای شما در برابر مصائبی از این قبیل بی دفاع هستند و هیچ فکری هم برای مسائل ایمنی شهرها نشده است. نکته دیگری را که می‌خواستم در مورد سیل خوزستان اشاره کنم و به آن بحث خاتمه و هم متاسفانه دستگاه تبلیغاتی یا نخواست یا نتوانست آن گروههائی را که بیشتر خدمت کرده بودند بهتر به مردم بشناساند فقط به درج عکس و خبر مقامات بالا به قول روزنامه نویسها قناعت شده بود در صورتی که تصور میکنم رویه چنین نباشد از عرض این جمله معترضه معذرت می‌خواهم هر فردی به علت ضوابطی که پیش خود حساب می‌کند برای خود افتخاراتی قائل می‌شود مثلاً ممکن است افتخار فردی این باشد که در همه عمر خود در خدمت دولت نبوده است و از بودجه دولت حقوق نمی‌گرفته است در حالیکه فرد دیگری درست عکس این عقیده را داشته باشد یکی از افتخارات من هم این است که عضو حزب مردم می‌باشم (صحیح است) و از تاریخ تاسیس آن به اتمام نیرویم سعی کرده‌ام خدمتگزار حزبم باشم و از این خدمتگزاری بسیار سربلند می‌باشم زیرا خدمت کردن در جمع مردمانی ثابت عقیده که خدمتشان مورد رضامندی خاطر شخص اول مملکت و رهبر عالیقدر مردم ایران قرار می‌گیرد باعث سربلندی و افتخار است (صحیح است – احسنت) یکی از افتخارات اعضاء حزب مردم آنست که شخصی را برای دبیر کلی انتخاب کردهاند که علاوه بر آنکه خدمتگزار صدیق شاهنشاه خود می‌باشد انسانی است واقعی دانشمندی است مورد قبول و احترام جهان پزشکی سیاستمداری است واقع بین و راستگو (صحیح است) (دکتر خزائلی- این صفات انسانی است) بنده عرض نکردم که منحصر به شخص ایشان است ولی این صفاتی است که ایشان دارند این صفات است که او را در حزب مردم شاخص کرده است ما چرا او را سیاستمداری واقع بین می‌شناسیم در روزگاری که کابینه به اصطلاح خود اصلاح طلب در مملکت نیروی مقننه را تعطیل می‌کرد و نیروی قضائی را آلت بی اراده دست خود کرده بود و هیچ کسی از بیم پرونده سازی و تعصب در مراجعی که فقط باید حق و عدالت را مورد نظر قرار دهند و متاسفانه بر عکس بود یارای صحبتی و بحثی نداشت و جمعیتها یکی بعد از دیگری منحل می‌شدند و یا اگر هم منحل نشده بودند بعلت تشکیل نشد نشان در ردیف جمعیتهای منحله بود فقط به هدایت پرفسور یحیی عدل دبیر کل حزب و صمیمیت آن گروه قلیل مردمان ثابت عقیده بود که حزب مردم به عنوان تنها حزب سیاسی مملکت با رونق و شکوه کنگره حزبی تشکیل می‌داد و از هیچ قسم انتقاد شدید مضایقه نمی‌کرد در روزگاری که مقدمات تشکیل دهندگان پیرو سیاست یک حزبی هستند و اگر در آن روزگار در پشت همین تریبون من فریاد می‌زدم که با اصل تحزب موافقیم و اعتقاد قطعی داریم که انقلاب سفید ایران در چهار چوب احزاب به ثمر می‌رسد ولی با سیاست یک حزبی یا دیکتاتوری حزبی که از دیکتاتوری فردی خطرناک تر است مخالفیم اجرا کننده دستور حزبی خود بودم و تصور نمی‌کنم که امروز در مملکت کسی باشد که طرفدار سیاست یک حزبی باشد این مواردی است که ما را وادار می‌سازد که دبیر کل خود را در میدان سیاست مملکت سیاستمداری واقع بین بشناسیم و اگر امروز عده از اعضاء فراکسیون پارلمانی حزب مردم اعمالی که می‌بایستی دولت انجام داده باشد یا انجام نداده است یا ناصحیح انجام داده و مواردی را که دولت می‌توانسته است مصدر خدماتی باشد و متاسفانه نبوده است در پشت این تریبون مقدس بر خواهند شمرد و به علت وظیفه ایست که برای توجه دولت و اطلاع مردم به عنوان یک حزب اقلیت بعهده دارند قبل از بحث در این بودجه می‌خواهم چند سالی به عقب برگردم (یک نفر ز نمایندگان – شما مگر مترجع هستید ؟) اشکالی ندارد همیشه شما مرتجع بودید یک بار هم دیگران باشند. کابینه اصلاح طلب مملکت را ورشکسته می‌خواست معرفی کند و تزهای اقتصادی غلطی که داشت می‌رفت که مملکت را بورطه هولناکی برساند در چنین موقعیتی یک از خدمتگزاران صدیق شاهنشاه که به عقیده من در صف خدمتگزاران واقعی در ردیف اول قرار دارد و بیش از هر کسی منویات شاهنشاه عالیقدر خود را درک کرده است مامور خدمت شد (فروتن – و ایشان اعلام کردند که دولت من حزبی نیست) بنده عرض نکردم که ایشان دولت حزبی داشتند ایشان را من خدمتگزار واقعی شاهنشاه میدانم ولی عرض میکنم که همیشه عضو حزب مردم بودند و هستند و خواهند بود جناب اسدالله علم در زمن نخست وزیرش در اجرای اوامر شاهنشاه که او مرزی در اجرای آن اوامر نمی‌شناسد آثار گذشتگان را از سیمای اقتصاد ایران پاک کرد ملت در روز ششم بهمن بندای رهبر خود که حزب مردم در آن روز نیز به عنوان تنها حزب متشکل سیاسی در مراجعه به آراء عمومی‌دخالت داشت زنجیرهائی که باعث عدم ترقی بودند از هم گسیخت ارتجاع سیاه که موجودیتش در خطر بود و خود سد عظیمی‌در راه ترقی بود و می‌خواست عرض اندامی‌نماید در نطفه خفه شد برادران سپاهی ما زیر فرمان بزرگ ارتشتاران محبوب خود امنیتی از کرانه‌های ارس تا آبهای خلیج فارس ایجاد کردند که می‌توان به جرات گفت در تاریخ ایران بی سابقه بود شاهنشاه ارائه فرموده بودند که ملتی را در ردیف ملل متمدن درجه اول دنیا قرار دهند موانع ترقی یکی پس از دیگری از بین رفته بود امنیت در سرتاسر مملکت برقرار بود و ملت می‌خواست که ارائه رهبر خود را عملی سازد بنابر این این کار عملی می‌شد.
نخست وزیر وقت بیش از هر نخست وزیری برای اجرای طرحهایی آبادانی و طرحهای بسیار بزرگ عمرانی در سراسر مملکت فعالیت کرد و اعتباراتی پا دار ایجاد کرد و مقدمات اجرای آنها را فراهم ساخت. به طوری که جانشینان احتمالیش ناراحتی فکری برای ایجاد کار و انجام طرحهای بسیار مفید نداشتند افتخار بر مردم شیراز که توانستند از خدمات یک فرد خدمتگزار تشکر و سپاسگزاری کند در یک چنین شرایط زمانی گروه دیگری مامور خدمت مملکت شدند. به عقیده من این گروه از این لحاظ مامور خدمت شدند که به خوبی احساس می‌شد همگام با انقلابی که در همه شئون مملکت ایجاد شده بود می‌بایستی تحولی هم در سیستم اداری مملکت داده می‌شد. عقاید این گروه در سیستم داری مملکت روزی در مجلس شورای ملی بدین نحو منعکس شده بود (بنده در اینجا صراحتاً اعلام میکنم که مملکت بدون مدیریت صحیح بدون اداره صحیح و بدون داشتن دستگاههائی که با هم آهنگی در کلیه شئون مملکتی اعم از سیاسی اقتصادی اجتماعی نتوانند با هم کار بکنند بهترین برنامه‌ها، بالاترین تشکیلات، بزرگترین انقلابها و تحولات به نتیجه مطلوب نمی‌رسد. این مهمترین اقدامی‌است که از طرف هر دولتی که بخواهد خادم ملت باشد باید اعمال شود شما در این مملکت میدانید که قانون کم ندارید ولی مجری خوب قانون شاید کم باشد و بنده عقیده دارم که در دستگاههای دولتی باید رفرم اساسی بشود، در اینجا اشاره شده است به قانون استخدام بنده قانون استخدام را لازمه تقویت دستگاههای اداری میدانم ولی کافی برای رفرم اداری نمیدانم برای اینکه این هم یک قانونی است شبیه قوانین دیگر ولی دستگاههای اداری ما از لحاظ تشکیلات ناقص است، ما تشکیلات زیادی داریم که زائد است باید حذف شود تشکیلاتی داریم که برای شخص به وجود آمده اینها باید از بین برود در این مملکت دیگر شخص بازی خصوصیت بازی نباید وجود داشته باشد (دکتر کفائی – شخص بازی یعنی چه ؟) قربان این متن بیانات دبیر کل وقت حزب ایران نوین ا ست که دارم قرائت میکنم و عقیده ندارم به اینکه یک دستگاهی را جرات بکنیم منحل بکنیم برای اینکه رئیسش فلانکس است این به نتیجه نمی‌رسد پول مملکت اداره مملکت افراد مملکت نیروی فعاله مملکت قوه روشنفکر مملکت بازوی زحمتکش مملکت اینها بیهوده هدر می‌رود و بالاخره در جای دیگر می‌گوید نترسیم اگر کارمند زائد داریم باز خرید کنیم اگر اداره زائدی داریم منحل کنیم اگر تشکیلات متضادی داریم ادغام کنیم هنگامی که ماموریت ایجاد دولت به این گروه با این طرز فکر داده شد نحوه انتخاب همکاران رئیس دولت ثابت می‌کرد که اهم وظیفه این دولت تحولی در سیستم اداری مملکت است چه همه وزیران جوانانی بودند فاقد ارتباطاتی که وزیران سابق داشتند آن گروه نه به کمک منسوبان سببی و نسبی خود مصدر خدمت شده بودند نه آنکه تحولات اداری و کوتاه کردن دست آنانی که سالها بود ادارات را تیول خود کرده بودند در وضع خدمتشان می‌توانست موثر باشد با وجود آنکه مدیریت قاطع – با ز خرید کارمندان زائد – منحل کردن ادارات زیادی- ادغام دستگاههای مشابه تز اصلی آن حکومت بود و قیافه ظاهری کابینه نیز نشان می‌داد که می‌توانند در این امر موفق شوند ولی متأسفانه نه تنها کار را بهتر نکردند بلکه آنچنان در توسعه تشکیلات و استخدامهای نابجا و بالا بردن حقوقها و دستمزدای عده‌ای مخصوص اقدام کردند تا شاهنشاه آریامهر رهبر عالیقدر ملت ایران فرمان انقلاب اداری را صدر فرمودند صدور فرمان انقلاب اداری را ما نمودار آن میدانیم که حزب اکثریت نتوانسته است آن تحول در سیستم اداری را که مورد توجه ذات مبارکشان می‌باشد ایجاد کند (صحیح است) و اطمینان داریم که قادر نیز نخواهد بود و بحث ما در بودجه کشور نشان دهنده این حقیقت خواهد بود قبلا یک نمونه‌ای خدمتتان عرض کنم که ما اقلیت ماخذ و مدارکی در دست نداریم ماخذ ما همین کتابهائی است که به عنوان ضمائم لوایح بودجه به دست ما دادند و این از سال ۱۳۴۴ تا امروز مورد مقایسه ما قرار گرفته است و بنده به عرضتان میرسانم که احتمال زیاد دارد که این نسخه که بدست ما داده‌اند صحیح نباشد ملاحظه میفرمائید که حتی متن بیانات آقای نخست وزیر را که بدست ما داده‌اند قسمتی از آن چاپ نشده سفید است و چیزی تویش نیست این طرفش چاپ شده ولی طرف دیگری چاپ نشده (ناطق قسمتی از نسخه چاپ شده از طرف دولت را در مورد بودجه به حضار نشان دادند) یعنی آنقدر باید ما در فشار باشیم که بیانات نخست وزیر مملکت را هم به طور ناقص به ما بدهند (دکتر دادفر – ممکن است نسخه اصلی که دولت داده است نیست) جناب آقای دادفر امکان چاپ مجدد با این حروف برای ما غیر ممکن بود (یک نفر از نمایندگان – ممکن است یک نسخه زیر چاپ اینطور شده) عرض کردم در اینجا هم آنچه که چاپ نشده نصیب ما شده است ولی آنچه که چاپ شده نصیب آقایان شده که هیچ احتیاج به خواندن هم ندارند به موجب پیوست شماره ۱ لایحه بودجه سال ۱۳۴۵ کل کشور که توسط دفتر بودجه مرکزی در بهمن ماه ۱۳۴۴ تهیه شده جمع کل کارکنان سازمانهای دولتی به استثنای نیروی دفاعی و نیروی انتظامی‌جمعا"۱۷۸۱۰۶ نفر می‌باشند از این عده تا این تاریخ گروهی باز نشسته شده‌اند و تعداد زیادی از سازمانهای دولتی به صورت موسسات انتفاعی و بازرگانی در آمده است که بودجه و عملکرد آنان در شرح اجرای برنامه و فعالیتهای دولتی پیوست شماره ۱ لایحه بودجه سال ۱۳۴۸ کل کشور نیامده است و بنابراین تعداد کارکنان آن موسسات بازرگانی هم در این حسابی که می‌خواهم خدمت خانمها و آقایان همکاران محترم عرض کنم درج نشده است.
به موجب آنچه که در پیوست شماره ۱ لایحه بودجه سال ۱۳۴۸ کل کشور می‌توان محاسبه کرد جمع کل کارکنان سازمانهای دولتی هم اکنون ۲۲۹۸۵۰ نفر می‌باشند یعنی به استثنای کارمندانی که قبلاً در ردیف سازمانهای دولتی منظور می‌شدند و به استثناء آن عده‌ای که بازنشسته شده‌اند و به جای آن اشخاص جدید ی استخدام شده‌اند از اول ۱۳۴۵ تا این تاریخ در عرض سه سال پنجاه و یک هزار و هفتصد و چهل و چهار نفر به جمع کارکنان و حقوق بگیران دستگاه دولت اضافه شده است این یک طریق باز خرید کردن سوابق کارمندان زائد بوده است (دکتر یزدان پناه – چه نتیجه‌ای) عرض میکنم خدمتتان در ضمیمه شماره یک لایحه بودجه ۱۳۴۷ کل کشور در شرح اجراء فعالیت اداره سیاست عمومی کشور چنین نوشته است با توجه به قطعنامه‌ها و مصوبات کنگره انقلاب اداری پیش بینی می‌شود در سال ۱۳۴۷ عملیات و کوششهای مربوطه به نیل به هدفهای این فعالیت به طرز موثری پیش خواهد رفت و مشکلاتی که دستگاههای اداری از نظر پیش برد آنها داشتند به میزان قابل ملاحظه‌ای از میان خواهد رفت.
چون یکی از هم مسلکان دیگر ما در اطراف انقلاب اداری بحث خواهد کرد من در اینجا حرفی نمی‌زنم فقط ناچارا" به یک نامه اشاره میکنم. در خرداد ماه ۴۷در جلسه علنی به عنوان قبل از دستور عرایضی راجع به سیل تهران و سل بند آن ایراد کردم از طرف جناب دکتر یگانه موضوع به وزارت کشور منعکس می‌شود در تاریخ ۲۱ /۱۰ /۱۳۴۷ وزارت کشور طی نامه شماره ۲۳۹۸۱/پ جواب نامه شماره ۸۰۶۸ مورخ ۲۹ /۴ /۴۷ آقای دکتر یگانه را می‌دهد. این هم فتوکپی نامه (ناطق فتوکپی نامه را ارائه کردند) (دکتر دادفر امر ضروری نبوده) اصلاً ضروری نیست چه سرعتی بالاتر از این موقعی که با معاون پارلمانی نخست وزیر چنین کنند و جواب نماینده مجلس را با چنان سرعتی بدهند باید ایمان آورد که تحول اساسی در دستگاه دولت انجام شده است منتها در جهت عکس.
در یکی دیگر از شرح اجراء فعالیت دستگاه نخست وزیری برنامه مطالعات بلند مدت برنامه ریزی بود که با استفاده از اعتبارات عمرانی به منظور مطالعه و بررسی مسائل اقتصادی و اجتماعی در یک دوره ۲۰ ساله ۲۴ گروه از کارشناسان و محققان فعالیت نمایند ولی از نتیجه کار این گروه گزارش به مجلس داده نشده و همچنین قرار بود تحقیقاتی راجع به وضع ساختمان و ترافیک در نخست وزیری انجام گردد که لابد ترافیک خیابان پهلوی نتیجه آن بود. بررسی وضع کودکان و نوجوانان مطالب دیگری بود که وعده انجامش در سال ۱۳۴۷ در دستگاه نخست وزیری داده شده بود ولی اطلاعی از انجام این مطالعات و بررسیها نیست.
من به همان ترتیب که دولت در شرح اجرای برنامه و فعالیتهای دولتی از دستگاههای مختلف خود اسم برده است و شرح فعالیت آنها را داده است اسم خواهم برد و مواردی را که لازم میدانم متذکر شوم به عرض مجلس شورای ملی خواهم رساند.
بعد از اداره سیاست عمومی کشور نوبت به تمشیت امور استخدامی کشور که دستگاه اجرائی آن سازمان امور اداری و استخدامی کشور است می‌رسیم.
باید صراحتاً به عرض مجلس شورای ملی برسانم که متأسفانه این دستگاه عریض و طویل با تمام وعده‌هایی که داد که وضع استخدامی کارمندان کشور را سر ور صورتی خواهد داد کوچکترین توفیقی در عملیات خود بدست نیاورده است و کارمندان را ناراضی‌تر و وضع آنان را نابسامان‌تر کرده است در سال جاری به موجب مصوبه خانمها و آقایان محترم (ص ۹-۴۷) سازمان امور اداری موظف بوده است اجرای مرحله اول قانون استخدام کشوری شامل مرحله تطبیق و تبدیل وضع کارمندان را به اتمام برساند تا آنجاکه ما اطلاع داریم این اساسی‌ترین کارشان را به علت مشکلاتی که داشته است انجام نداده‌اند در صورتیکه سازمان امور اداری تشکیل شد و لایحه استخدامی‌و تبدیل وضع کارمندان را پیشنهاد کردند و همان موقع سر و صدائی به راه انداختند علاج وضع نابسامان کارمندان دولت را نبودن قانون واحد می‌دانستند و آن لایحه را با سلام و صلوات تقدیم کردند و در کمیسیون خاص به تصویب رساندند دیگر مفهوم این عبارت که در شرح عملیات سال ۱۳۴۸ خود نوشته‌اید چیست صفحه نهم ضمیمه شماره ۱ لایحه بودجه ۱۳۴۸ کل کشور بند سوم – بررسی و اظهار نظر نسبت به لوایح استخدامی‌پیشنهادی و اولاً معلوم می‌شود چند لایحه استخدامی‌در جریان تکوین است که در این عبارت به لوایح اشاره شده ثانیاً پیشنهاد کننده معلوم نیست چه مقامی‌است چون سازمان امور اداری در این لوایح اظهار نظر خواهد کرد در یکی از روزنامه‌های خوانده بودم که سرپرست جدید سازمان امور اداری فرموده بودند که اگر زودتر فکری به حال کارمندان و قانون استخدام آنان نشود دچار یک هرج و مرج اداری خواهیم شد بنده نمیدانم آنچه عرض کردم واقعاً ایشان فرموده‌اند یا خیر ولی این را من با صراحت عرض میکنم که هم اکنون در سازمان امور اداری و استخدامی کشور دچار یک هرج و مرج هستیم چون در سال ۱۳۴۶ وعده کرده بودند.
بند ۱۱- اقدام در مورد تامین شرایط بهداشتی و ایمنی و ایجاد محیط مناسب کار و تامین بهداشت و درمان خانواده کارکنان دولت.
بند ۶- پیوست بودجه ۴۶- بررسی و تهیه پیشنهاد در باره حذف تشریفات زائد به منظور تسهیل و بهبود جریان کارها در بند ۲ پیوست بودجه سال ۴۷ بنویسند – بررسی و تهیه پیشنهاد درباره حذف تشریفات زائد به منظور تسهیل و بهبود جریان کارها خوشبختانه در سال آینده از انجام این کار انصراف حاصل کردند و دیگر در شرح عملیات و وظایف خود اسمی‌از این فعالیت نبرده‌اند لابد این فعالیت را در هماهنگی طرحهای انقلاب اداری انجام خواهند داد.
کارهائیکه برای انجام آن از صندوق ملت حقوق دریافت می‌دارند انجام نمی‌دهند ولی به جای آن در بند الف دوازدهم از شرح عملیات انجام شده در سال ۱۳۴۷ ضمیمه پیوست شماره ۱ لایحه بودجه ۴۸ اطلاع می‌دهند که در جلسات حزب ایران نوین شرکت کردند ما قبول داریم که فعلاً وضع چنین است که هر کارمند دولتی که بخواهد امتیازی بدست آورد باید عضو حزب دولتی شود ولی دیگر نمیدانم که شرکت در جلسات حزبی نیز یک وظیفه دولتی است و لابد آخر هر ماه هم هر کارمند دولتی گواهی کارکرد از حزب دولتی بیاورد حقوقش پرداخت خواهد شد.
سازمان امور اداری و استخدامی کشور همه ساله در شرح عملیات خود تنظیم تعداد زیادی آئین‌نامه را وعده داده است ولی به اساس کار که همان قانون استخدام می‌باشد توجهی ندارد لابد مطلع شده‌اید که جوانان تحصیل کرده ما که در خدمت وزارت آموزش و پرورش بودند خدمت پر افتخار معلمی‌را ترک کردند و سمت بخشداری را قبول کردند تا آنجا که وزارت آموزش و پرورش ناچار شد تصمیمات شدیدی اتخاذ کند که به موقع خود رد اطراف آن بحث خواهم کرد ولی آیا اولیاء مملکت توجه فرمودند که بعلت نقص قانون استخدام و تبعیضاتی که برای طبقه معلم در آن قانون پیش‌بینی شده است باعث فرار معلمین گردیده است. معلمین می‌نویسند قبل ز هر چیز در جامعه کنونی برای جوانان تحصیل کرده‌ها مسأله تأمین زندگی و آینده مطرح است من که خود یکی از جوانان محرومیت کشیده هستم و هفت سال که در فرهنگ بدون دریافت دیناری اضافه حقوق و رتبه و مزایا با یک خانواده پر عائله و حقوق حداقل خدمت میکنم حق ندارم علیرغم میل باطنی ام که خدمت به نسل امروز است از این دستگاه فرار کنم؟ وضع نابسامان آموزشی دارم روحیه آموزشی در دبیران بعلت تبعیض آنها با دیگر کارمندان دولت از نظر مزایا و غیره است سازمان امور اداری و استخدامی‌موفق به تنظیم در آئین‌نامه شده است که به عقیده ما هر دو آئین نامه تنظیمی‌غلط است یکی لغو فوق‌العاده حق اولاد است.
حق اولاد قدیم شرم آورد بود ولی لغو این حق اولاد شرم‌آورتر است (دکتر یزدان پناه – شرم آور چیست؟) لغت دیگری بفرمائید تا من عرض کنم حق اولادی که می‌دادند بد است لغوش بدتر است.
مصطفوی نائینی– آقای مهندس بهبودی در مقابل این خدمات عمرانی که شده آیا حق است که به دولت این چنین تاخت؟ در مقابل این ساختمانها و این چیزها را نمی‌بینید؟
مهندس بهبودی- تمام آوازه‌ها ازشه بود.
مصطفوی نائینی – ولی اجرایش با دولت است.
مهندس بهبودی- این قبیل اموری است که اجرایش با دولت شماست و متاسفانه نمی‌تواند اجراء بکند (یک نفر از نمایندگان – بودجه‌اش را هم بفرمائید چقدر است) که درست فشاری بر طبقه پائین و کثیر الاولادتر از طبقه مرفه می‌باشد و دیگری آئین نامه فوق العاده خارج از مرکز است که این آئین‌نامه نیز بسیار انعکاس بدی در جامعه کارمندان دولت داشته است.
چون درست به نفع آنانی است که حقوق و مزایا زیاد می‌گیرند و موقعی که مسافرت می‌روند خرجی ندارند به موجب آئین‌نامه جدید فوق‌العاده خارج از مرکز هر روز معادل ۳۰ /۱ حقوق و مزایا است و برای هر کیلومتر فاصله هم فقط یک ریال می‌دهند یعنی مثلاً اگر یکی از معاونین محترم وزارتخانه مسافرت کنند و اگر حقوق و مزایای ایشان ماهی نه هزار تومان باشد روزی سیصد تومان فوق‌العاده خواهد گرفت (یک نفر از نمایندگان – سیصد ریال قربان) ۳۰ /۱ نه هزار تومان چقدر می‌شود (مهندس ریاحی – آئین‌نامه را بخوانید) بنده خوانده‌ام عقیده‌ام این است جنابعالی هم بخوانید بعد جواب بدهید (یک نفر از نمایندگان – کدام معاون ۹ هزار تومان می‌گیرد؟) وزیر که نه هزار تومان می‌گیرد (یک نفر از نمایندگان – شما قبول دارید که کسی با مزایا در این مملکت ۹ هزار تومان می‌گیرد؟) فوق‌العاده خارج از مرکز – به اضافه کلیه مزایا است بنابراین از این آئین‌نامه جدید آنهائی که حقوق و مزایای بیشتری می‌گیرد بیشتر استفاده می‌کنند، و چون یک معاون وزارتخانه ممکن نیست در مقصد مهمان نباشد و محتاج گردد که در مهمانخانه زندگی کند بنابراین از این آئین‌نامه جدید بیشتر مستفیض می‌شود تا یک کارمندی که حقوق و مزایایش ماهی دوهزار تومان است چون کیلومتری یک ریال پول بلیط اتوبوسش هم نمی‌شود و روز شصت و چند تومان فوق‌العاده نیز کافی برای زندگیش نیست شنیده‌ام این آئین‌نامه اشکالاتی در کار وزارتخانه‌ها ایجاد کرده است مثلاً وزارت پست و تلگراف دیگر نمی‌تواند یک مکانیسین معمولی را برای تعمیر یک موتور چند روزی مثلاً به شیراز یا کرمانشاه ماموریت دهد در حالیکه فریاد طبقه فرهنگیان از تبعیض دستگاه سازمان امور اداری و پرداخت نکردن مزایا به آنها بلند است حوزه مدیریت سازمان امور اداری از ده نفر عضو و سه میلیون و هفتصد و پانزده هزار ریال اعتبار در سال ۱۳۴۴ به نوزده نفر عضو و هفت میلیون و هفتصد و هزار ریال اعتبار و فعالیت امور مالی سازمان امور اداری از ۲۷ نفر عضو و پانزده میلیون و هشتصد و پنجاه و هشت هزار ریال بودجه در سال ۱۳۴۴ به یکصد و سی و هفت نفر عضو و پنجاه و دو ملیون و پانصد و شصت هزار ریال بودجه توسعه پیدا کرده است. حال چرا این توسعه پیدا شده است بر ما که معلوم نیست امیدوارم مسئولیت دستگاه امور اداری به این عرایض توجه فرمایند تعداد شکایات زیاده از حدی که در سال جاری به سازمان امور اداری واصل شده یعنی ۳۱۹۷ شکایت خود بهترین نموداری از نارضایتی کارکنان دولت می‌تواند باشد موضوع دیگری که باید سازمان امور اداری به آن توجه خاصی مبذول دارد مسئله بازنشستگان است تبعیضی که بین حقوق بازنشستگان وجود دارد به مراتب شدیدتر و حادتر از تبعیضی است که در میان کارمندان شاغل قراردارد.
دستگاهی در مملکت وجود دارد که افراد آن هم تحصیلاتشان را در این مملکت انجام داده‌اند و برای امور خود هیچ وقت مستشار و غیره هم نیاورده‌اند ولی کارها در آن سازمان نظم و ترتیب خاصی دارد و آن دستگاه ارتش است همین مسئله بسیار کوچک بازنشستگی را بررسی فرمائید دولت همه ساله ناچار است به صندوق بازنشستگی ارتش که به صورت بانک سپه اداره می‌شود چه کمکهائی که به صاحبان سهام خود نمی‌کند.
من نمیدانم چه دلیل دارد که دولت نمی‌خواهد به وضع صندوق بازنشستگی کارمندان خود سر و صورتی دهد اگر این صندوق به صورت بانکی در آمده بود میدانید چه مزایائی برای کارمندان داشت شما یک حساب کوچک بفرمائید منافعی را که بانکهای خصوصی از قبل وام دادن به کارمندان شما و بنا به تعهد شما برده‌اند چه میزان است و اگر این منافع نصیب صندوق بازنشستگی می‌شد بهتر بود با آنکه هر سال مقدار قابل توجهی به صندوق بازنشستگی کمک شود.
از تمشیت امور کارمندان که بگذریم به فصل اجرای سیاست داخلی می‌رسیم اجرای این فعالیت با دستگاه وزارت کشور است.
وزارت کشور فعالیتهایی دارد که در ضمیمه لوایح بودجه از آن نام می‌برند و به تفصیل از آن بحث می‌کنند و فعالیتهایی دارد که در جائی منعکس نیست و مثل صنعتگران قدیم که تروک کار خود را سینه به سینه و از نسلی به نسلی دیگر منتقل می‌ساختند این قبیل فعالیتها هم سینه به سینه از وزیر به معاون از معاون به استاندار و از استاندار به فرماندار و از فرماندار به بخشداران منتقل می‌شود بنده ابتدا آن فعالیت عیان وزارت کشور را بررسی میکنم.
موضوعی که در وزارت کشور مثل بقیه دستگاههای دولت به چشم می‌خورد گسترش ناموزون و نامناسب آن است از ۱۳۴۵ تعداد کارمندان آن دستگاه ۱۴۲۹ نفر و بودجه‌اش ۲۷۳۷۳۰۰۰۰ ریال بود ولی فعلاً ۳۴۳۰ نفر کارمند با بودجه‌ای معادل ۵۵۹۲۰۸۰۰۰ ریال و در سالهای مختلف و عده انجام کارهائی را داده‌اند ولی انجام دادن یا انجام ندادن آن وعده‌ها اصلاً مهم نبوده است. یعنی اگر شما ضمیمه‌های لوایح بودجه را مطالعه فرمائید ملاحظه خواهید فرمود که هر سال مشغول بررسی سازمان جدید وزارت کشور و پیاده کردن آن سازمان هستند یا مشغول برپا کردن سمینار و آموزش تعدادی کارمند می‌باشند در سال ۱۳۴۷ می‌خواستند یک کار لازم و اساسی انجام دهند و آن جمع‌آوری، تدوین، چاپ و انتشار مجموع مقررات و قوانین مربوط به وظایف وزارت کشور بود یعنی مطالبی که حتماً باید آن دو هزار نفر که در این دو سال استخدام کردهاند می‌دانستند و مطالعه می‌کردند ولی با کمال تأسف سمینارها تشکیل شد کارمندان برای کارآموزی مسافرت کردند ولی آن کتاب نه تدوین شد نه چاپ در این بودجه هم وعده کردهاند که این کار را در سال ۴۸ خواهند کرد انشاءالله اگر عمری بود در پایان سال باز خدمت این آقایان رسیدیم نتیجه این فعالیت را بازگو خواهم کرد.
مصطفوی نائینی – تدوین شده برای جنابعالی می‌اَورم.
مهندس بهبودی – جنابعالی زحمت نکشید بنده برایتان می‌خوانم.
روحانی – چاپ شده خیلی منظم و کامل در سه نسخه.
مهندس بهبودی – اگر چاپ شده اینجا اشتباه نوشته شده بنده به عرضتان میرسانم عملیات ۱۳۴۸ و نحوه اجرای آن بند دوم جمع‌آوری و تدوین و چاپ و انتشار مجموعه قوانین مربوط به وزارت کشور عبارتی است که نوشته شده و ضمیمه بودجه سال ۴۷ بود حالا اگر چاپ کردند جناب آقای روحانی بنده بی تقصیرم (مهندس ریاحی – جمع‌آوری این قوانین مرتباً ادامه دارد) (رامبد – آقای مهندس بهبودی فرمایشاتتان را بفرمائید آقایان که نخوانده‌اند چه می‌گویند چه تاثیری دارد) شما منکر این مساله نمی‌شوید که وزارت کشور طرحی داشته بنام طرح عمران جنوب تهران برای نظارت در اجرای این طرح رفته‌اند محلی در جنوب میدان شوش اجاره کردهاند که نزدیک محل طرح باشد یعنی وزارت کشور از خیابان جنوبی پارک شهر نمی‌توانست نظارت کند بر طرح عمران جنوب شهر من نمیدانم وزارت کشوری که نمی‌تواند از پارک شهر بر عمران جنوب تهران نظارت کند چطور می‌تواند بر عمران جنوب مملکت نظارت بکند اینکه دیگر عیان است گسترشی که فوقاً عرض کردم دامنگیر تمام قسمتهای وزارت کشور شده است مثلاً حوزه مدیریت و کارگزینی وزارت کشور در سال ۴۴ فقط ۸۱ نفر عضو و اعتباری به میزان ۱۳۵۱۳۰۰۰ ریال ولی فعلاً ۵۴۵ نفر عضو و ۷۹۳۷۵۰۰۰ ریال اعتبارات یعنی ۶۴۸۶۲۰۰۰ ریال اعتبارش اضافه شده است همچنین دستگاه مالی وزارت کشور در سال ۴۴ فقط ۵۱ عضو و ۱۴۸۱۷۰۰۰ ریال اما در حال حاضر ۱۹۶ عضو و ۷۱۹۸۰۰۰ ریال اعتبار می‌باشد یکی از سازمانهای مهمی که در اختیار وزارت کشور است اداره کل ثبت احوال است که اهم وظیفه آن ثبت وقایع چهار گانه می‌باشد یعنی تولد – ازدواج – طلاق و مرگ این وظیفه اصلی آن اداره است که زیاد اصرار به انجام آن ندارند مخصوصا" اگر در مناطقی مامور سیار باید حرکت کند که ممکن است به مناطقی حتی نزدیک به دو سال هم نرود وظیفه دیگری هم برای ماموران اداره آمار و ثبت احوال در نظر گرفته‌اند و آن صدور کارت الکترال می‌باشد که بنا به وظیفه نامرئی که پیدا می‌کند چه تبعیضاتی که انجام نمی‌دهند اگر به ضمیمه لوایح بودجه دقت فرمائید اداره کل آمار در سالهای ۴۳و ۴۴و ۴۵ و۴۶ تعداد اطفالی که به هفت سالگی می‌رسند اعلام کرده است مثلاً در سال ۴۶ تعداد ۷۳۹۰۰۰ طفل هفت ساله واجب التعلیم داشتیم با وجودی که در ضمیمه بودجه سال ۴۷ وعده داده‌اند که اطفال هفت ساله سال ۴۷ را هم اعلام خواند کرد ولی ابتکار نشده است من تصور میکنم مسئولیت مشترک وزیران باعث عدم انتشار این صورت شده است تا تکلیفی برای وزیر آموزش و پرورش از لحاظ تهیه جا و معلم پیدا نشود در ضمیمه شماره یک بودجه ۱۳۴۵ در شرح اجرای فعالیت اجری سیاست داخلی که دستگاه اجرائی آن وزارت کشور است چنین نوشته شده است نظارت عالیه بر کلیه دستگاههای دولتی و اداره امور اجتماعی و صدور دستورات لازم به مأمورین انتظامی‌درباره برقراری و حفظ امنیت عمومی فراهم نمودن وسایل لازم جهت انجام انتخابات انجمن های شهر و همچنین اتخاذ تدابیر لازم درباره تأمین حوائج عمومی‌حوزه‌های مختلف کشور جلب همکاری سایر سازمانها دولتی درباره تأمین حوائج عمومی‌مردم و جلوگیری از پیش آمدهای نامطلوب در موقع بروز حوادث و سوانح طبیعی و تعداد وظیفه دیگر اگر چه در سالهای بعد در ضمائم لوایح بودجه وظایف وزارت کشور را کم کردند ولی چون مثلاً وظیفه اتخاذ تدابیر لازم درباره تأمین حوائج عمومی‌مردم را به وزارتخانه دیگری محصول نکرده‌اند هنوز این مسئولیت با وزارت کشور است و باید هم باشد و قید کردن یا قید نکردن آن نمی‌تواند سلب مسئولیت از دستگاه رهبری مملکت بکند وزارت کشور به موجب قانون اگر در شهرها انجمن شهر باشد به عنوان تائید کننده مصوبات انجمن شهر یا رد کننده مصوبات انجمن شهر مسئول است و اگر در شهرها انجمن شهر نباشد به حکم قانون در مقام قائم مقام انجمن شهر مسئول است تأمین حوائج عمومی‌و تنظیم برنامه برای رفاه مردم مسئولیتش مستقیماً با وزارت کشور می‌باشد. انجمنهای شهری که تشکیل شده است به علت نقص قانون و به علت آنچه که تصویب می‌کنند باید مورد تائید فرماندار به قائم مقامی‌وزارت کشور باشد آن قدرت عملی که لازم به یک انجمن شهر است فاقد می‌باشند من از وزارت کشور سئوال میکنم پس از پایان این انتخابات انجمنهای شهر که وارد ماهیت اصلی آن نمی‌شم چند نفر شهردار جدید در ردیف شهرداران انتخابی برگزیده شدند تا آنجا که ما اطلاع داریم اگر شهرها به حکم همان دستورات نامرئی که عرض کردم شهرداران انتصابی قبلی عنوان شهردار انتخابی جدید را پیدا کردند اگر در چند جائی هم شهرداران انتصابی جای خود را به شهرداران انتخابی جدیدی دادند به نحوی است که در مورد شهردار رفسنجان در روزنامه کیهان نوشته شده بود که به عرض مجلس میرسانم.
اعضای انجمن شهر رفسنجان پس از آنکه مدتها نشستند و حرف زدند و قسم خوردند نتوانستند برای رفسنجان شهردار انتخاب بکنند.
در یکی از جلسات انجمن که اعضاء خسته و کوفته به نظر می‌رسیدند آقای فرماندار وارد جلسه شد و به اعضاء گفت: چی شده چرا قیافه‌هاتان گرفته است؟
اعضاء گفتند: مانده‌ایم معطل که چه کسی را شهردار بکنیم! فرماندار گفت اینکه غصه ندارد بلند شوید برویم کرمان قرار است یک هیات از مرکز بیاید با آنها مشورت می‌کنیم مشکل حل می‌شود.
اعضاء برای فرماندار کف زدند و هورا کشیدند و روانه کرمان شدند.
در فرودگاه، هیاتی که از تهران آمده بود به اعضای انجمن شهر گفت: چون شما حزبی هستید، برنامه‌هاتان هم حزبی است، پس شهردارتان هم باید حزبی باشد چون مساله انتخاب شهردار واقعاً انتخابی بود هیات اعزامی‌دو نفر را معرفی کرد که اعضاء یک نفر را (انتخاب) بکنند.
اعضای انجمن آمدند رفسنجان و رفتند توی شور ولی باز هم نتوانستند یکی از این دو را (انتخاب) بکنند. چون نه تا حالا دیده بودنشان و نه عکسی از آنها در اختیار داشتند و سرانجام شیر یا خط کردند و یکی را به عنوان شهردار رفسنجان انتخاب کردند و مشکل با شیر و خط حل شد!
(یکنفر از نمایندگان – انتخاب مردم است)
(پدرامی-در حزب شما شیر یا خط می‌اندازند نه در حزب ایران نوین).
فرهاد پور – خوشا به حال مردم رفسنجان در تهران احتیاج به شیر یا خط هم نبود.
فروتن – نوشته روزنامه سند نیست.
مهندس بهبودی – انجمن شهر تهران که بهیچوجه مورد تائید ما نیست شیر بی بال و دم واشکمی است به هیچ یک از حوائج عمومی‌و اصلی مردم شهر تهران نمی‌تواند دخالت و نظارت نماید و نمی‌تواند راجع به آب بحث کند چون آب با سازمان تهران است نمی‌تواند راجع به برق حرفی بزند چون برق با شرکت برق منطقه‌ای تهران است نمی‌تواند راجع به گوشت صحبت کند چون تهیه گوشت با شرکت تعاونی تولید گوشت و توزیع آن با شرکت تعاونی توزیع گوشت و اگر آنان تصمیم بگیرند در اثر سیل خوزستان یا در اثر حمله چریکهای عرب به هواپیمای اسرائیل در زوریخ: نرخ گوشت در تهران را بالا ببرند یا چند روزی گوشت نایاب شود انجمن شهر چه می‌تواند بکند. انجمن شهر تهران آیا می‌تواند به شرکت واحد اتوبوسرانی بگوید چرا نباید زنجیر چرخ به حد کفایت داشته باشی که در موقع سرما و برفهای شدید مقدار زیادی از اتوبوسهای شما در توقفگاهها باقی نمانند.
(فرهادپور – پیش بینی نشده بود)
آیا رئیس انجمن شهر تهران اگر این شرح را که اینک به عرض مجلس شورای ملی میرسانم و در روزنامه کیهان قرائت کردم می‌تواند تصمیم بگیرد؟
مهندس ارفع- خوشحالیم که ایراد شما به دولت درباره ۴ تا زنجیر اتوبوس شرکت واحد است.
مهندس بهبودی- بقیه را دوستان دیگر خواهند گفت. وظیفه من تا این حد بود که عرض کردم اجازه بدهید نوبت بقیه خواهد رسید.
دکتر رهنوردی- زنجیرها فقظ وظیفه شما بود که گفتید.
مهندس بهبودی- با بودن انجمن شهر به اصطلاح قانونی سازمان آ ب آب بهای خود را ترقی می‌دهد بدون اطلاع انجمن شهر آنوقت انتظار دارید یک چنین انجمن شهری بتواند برای مردم مفید باشد یا تصور می‌کند مردم تهران از یک چنین انجمنی با یک چنین اختیاراتی توقعی دارند جز اینکه بنشینند پس از ساعتها صحبت تعداد نواحی شهرداری تعداد معاونین نواحی را زیاد و کم کنند یا تصمیم بگیرند اسامی‌مقاطعه کاران اسفالت شهر تهران را منتشر سازنند و پس از بررسی مشاهده کنند اگر مقاطعه کار کار خلافی کرده است بدون همکاری کارفرما که نمی‌توانسته است پس این پرونده هم فعلا مسکوت باشد.
فروتن- شما از اینکه این مقاطعه کاران را پیدا کنند ناراحت هستید.
مهندس بهبودی- بنده ناراحت نیستم خیلی خوشحال می‌شوم ولی این را بدانید که هیچ مقاطع کاری بدون همکاری کارفرما و ناظر نمی‌تواند بر خلاف مشخصات فنی رفتار کند از خدا می‌خواهیم که پای تمام مقاطعه کاران به میان کشیده شود تا سیه روی شود هر که در او غش باشد (صحیح است)(احسنت) انجمن شهر تهران ملاحظه می‌کند دستگاههای قویتری اختیارات انجمن را غصب کردهاند پس چرا در مواردی که می‌تواند و زورش می‌رسد به حقوق دیگران تعدی نکند.
مشاوران و متخصصینی حزب دولتی بررسی کردهاند که چه کنند که اتحادیه‌های اصناف را وابسته به حزب خود کنند ماده دوم اساسنامه صنفی صریحا" اتحادیه‌های صنفی را از شرکت در احزاب سیاسی منع کرده است فکر می‌کند اگر هیئت مدیره اتحادیه عضو حزب شوند تمام اعضای اتحادیه به ناچار و به تدریج عضو (رامبد-از احزاب سیاسی منع کرده از احزاب کاریابی که منع نکرده)(صحیح است) بنده معذرت می‌خواهم.
حزب می‌تواند۰۰۰ /۱۸۰ واحد کسبی موقعیتی برای خود دست و پا کند هیئت مدیره اتحادیه‌های صنفی و اعضاء شورای عالی اصناف عضو حزب نمی‌شوند بنده در اینجا ناچارم اعلام کنم که هیچ معلوم نیست که حزب مردم با ان ترکیب اعضا شورای عالی اصناف موافق باشد ولی عمل انجام یافته را نا صحیح میداند چون اعضای شورای عالی عضو حزب نمی‌شوند بنابراین با یک نشست و برخاست اعضای انجمن شهر و به یک دلیل واحی ویا عطف به ماسبق کردن مصوبه انجمن شهر شورای عالی منحل می‌شود این آنجایی بود که انجمن شهر که مورد تعدی واقع شد خود متعدی گردید.
بنا به مصوبه انجمن شهر شورای عالی جدید باید از طرف شهردار که خود از طرف انجمن شهر برگزیده شده انتخاب گردد در اینجا است که پستها در بین دوستان و خود اعضای انجمن شهر تقسیم می‌گردد و این برنامه ایست که برای کلیه اتحادیه‌های صنفی از طرف حزب اکثریت تنظیم شده است یعنی هر اتحادیه که اعضای هیئت مدیره آن قبول عضویت در حزب اکثریت را ننمایند مقدمات انتخاباتشان در موعد مقرر فراهم نمی‌شود بنابر این دوره فترت پیش خواهد آمد و برای آن صنف از طرف شهردار حزبی هیئت مدیره مورد اعتماد و حزبی انتخاب خواهد شد (صدقیانی زاده-این طور نیست) این درست رفتاری است که در حکومتهای یک حزبی انجام می‌دهند و این درست بر خلاف منویات مقدس ملوکانه می‌باشند.
این برنامه تنظیمی‌به وسیله مشاوران حزب دولتی که در حدی است که هر شاگرد مدرسه ابتدایی به آن واقف می‌شود باعث می‌گردد که مردم از اصل تخرب که دارد در مملکت نضج می‌گیرد دور شوند که این نیز بر خلاف منویات شاهنشاه رهبر ملت ایران می‌باشد. اقلیت حزب مردم در مجلس شورای ملی اعلام می‌کند که نخواهد گذاشت با این قبیل برنامه‌ها حقوق پانصد هزار نفر را که در یکصد و هشتاد هزار واحد کسبی مجتمع هستند پایمال نمایند. انجمن شهر حزبی اگر می‌خواهد به دستگاه حزبش کمک کند برود یکی از مشکلات تهران را حل نماید آن وقت است که مردم تهران خود یا عضو حزب خواهند شد یا از آن حزب طرفداری خواهند کرد (یک نفر از نمایندگان – شما چرا غصه‌اش را می‌خورید؟) ما جزء گروهی هستیم که عقیده داریم که حزب باید در مملکت تقویت بشود نمی‌خواهم کاری کنیم که مردم از حزب کنار بروند (دکتر خزائلی – در اراک شما حزب مردم وضع برق ما را خراب کرده) انجمن شهر را ایمان دارم که کوچکترین کار مثبتی نمی‌تواند انجام دهد ترجیح می‌دهد با این قبیل مصوبات برای حزب دولتی عضو جمع نماید و این خود خیالی است باطل چه این قبیل نقشه‌ها خود باعث فرار مردم از حزب می‌شود. بحث که به اینجا رسید سئوالی دارم در اطراف انجمن شهر حزبی. مگر نه آن است که انجمن شهر حزبی می‌شود تا مطالعات مدونی که حزب اکثریت برای از بین بردن مشکلات تهران کرده است کجا است و چرا به دست شهردار محترم حزبی و انجمن شهر حزبی نمی‌دهد تا آنرا اجرا کند و مردم تهران را از وضع نابسامان مشکلات شهری که به وسیله عوامل حزبی درست شده است از قبیل – تلفن – آسفالت – نان – گوشت و آب و غیره نجات دهد. تصور نفرمائید که این اشکالات شهری فقط در تهران هست خیر مشکلات شهری در تمام شهرها وجود دارد تنها این مشکلات به علت عظمت شهر تهران عظیمتر و بزرگتر است و این بر دولت خصوصاً بر وزارت کشور است که تصمیم قطعی برای نجات شهره از این مشکلات اتخاذ نماید. این مشکلات را با توسعه شهرها از طریق دادن وام به عقیده ما نمی‌توان حل کرد چون در آ»د شهرها در حدی نیست که هم بتوانند هزینه جری آبادانی شهر را بپردازند و هم وامهای دریافتی را بلکه وزارت کشور است که با بررسی باید در آمدهای بغیر از عوارض برای شهرها فکر کند تا بتوان امیدوار شد که روزی این مشکلات برطرف خواهد شد (یکی از نمایندگان – نمایندگان تهران معتقدند که تهران هیچ عیبی ندارد) (یکی از نمایندگان – صبر داشته باشد) از این بحث که بگذریم باید فعالیت وزارت اطلاعات را بررسی مختصری کنیم ما اعتقاد داریم که وزارت اطلاعات در آشنا کردن مردم به پیشرفتهای کشور که فقط و فقط با ارائه شاهنشاه آریامهر انجام می‌گیرد. آن صورتیکه شاید و باید اقدام نکرده است به عنوان مثال گفته جناب آقای وزیر اصلاحات ارضی را شاهد میاوریم که گفته بود پنجاه درصد از روشنفکران مملکت از نتایج حاصله از اصلاحات ارضی بی خبرند که این خود دو علت می‌تواند داشته بشد یا آنکه دستگاه تبلیغاتی کشور نتوانسته است موضوع را صحیحاً تجزیه و تحلیل کند یا آنکه دستگاه تبلیغاتی نتوانسته است عملی انجام دهد و نحوه‌ای اقدام کند تا مورد توجه روشنفکران قرار گیرد و هر روشنفکری سعی نکند در خاموشی رادیو بر دیگران سبقت جوید بنابراین در هر دو حالت مسئولیت اصلی با تبلیغات است. در عصر کنونی که جوانان در معرض حمله افکار گوناگون شرق و غرب هستند و تبلیغات سمعی و بصری تاثیر مستقیم در روی آن دارد مسئولیت دستگاههای تبلیغاتی مملکت سنگین تر می‌شود وزارت اطلاعات نه تنها باید سعی کند که دستگاههای تبلیغاتی خودش یعنی دستگاه رادیو وظیفه اصلی خود را به نحو صحیح انجام دهد بلکه ارشاد سایر دستگاههای تبلیغاتی و نظارت بر دستگاههای آنان وظیفه مهم دیگری است که اهمیتش هیچ گاه از وظیفه اولی وزارت اطلاعات کمتر نیست.
بنده صمیمانه از دولت می‌خواهم که جلوی برنامه‌های مبتذل تلویزیون تجارتی را هر چه زودتر که گمراه کننده جوانان مملکت است بگیرد (دکتر مهدوی – در تمام دنیا تلویزیون یعنی همین، همه جا همینطور است) دستگاههای تبلیغاتی تلویزیون باید شدیداً تحت مراقبت و نظارت مسئولیت امر باشد خوشبختانه دستگاه تلویزیون غیر تجارتی و به اصطلاح تلویزیون ملی که گروهی از جوانان آنرا اداره می‌کنند تا حدی وظیفه خود را سعی کردهاند که بهتر انجام دهند و موفق هم شده‌اند ولی هنوز به حد کمال نرسیده‌اند ولی دستگاه تلویزیون تجارتی باید بیشتر مورد دقت قرار گیرد.
متاسفانه هر وقت صحبت از تبلیغات می‌شود بلافاصله رادیو و تلویزیون مورد بحث قرار می‌گرد و از سینما و تاثیر مستقیم آن در افکار مردم کمتر صحبت می‌شود.
دقت در نمایش فیلمهای سینمائی خصوصاً فیلمهائیکه در داخل مملکت تهیه می‌شود باید به نحو بهتری انجام گیرد و در کنترل برنامه‌های سینمائی یا تلویزیون خصوصیات زمان را حتماً باید در نظر گرفت امروز نمی‌توان با همان افکار یکه ده سال قبل به این قبیل مسائل می‌اندیشیدیم فکر کرد افکار یک جوان اعم از دختر یا پسر امروزی بهیچوجه قابل مطابق با افکار یک جوان ده سال قبل نیست همانطور که افکار جوانان امروزی قابل مقایسه با افکار جوانان ده سال دیگر نخواهد بود و ما نمی‌توانیم و نباید جوانان را در یک جمود فکری نگاهداریم و بعضی از مسائلی که ما در زمان جوانی خود نمی‌دانستیم عقیده داشته باشیم که جوانان فعلی هم نباید بدانند مسئولین دستگاههای تبلیغاتی مملکت باید هم بیشتر کارشان را متوجه جوانان نمایند چون در عین حال که آنان اداره کنندگان فردای مملکت و مردان و زنان فردای این سرزمین هستند درست در سنینی هستند که مایلند حقایق را بشوند و حقایق را بدانند و آنگاه تصمیم بگیرند این حقایق بالاخره به گوش آنان می‌رسد چرا از طریق بدخواهان بشنوند.
دستگاههای تبلیغاتی تا به حال در اینکار کوتاهی کرده است و ما انتظار داریم این وظیفه را دور از هر تعصبی به نحو شایسته‌ای دنبال کند.
در مورد دادگستری فقط تذکری در مورد اصل نهم انقلاب و تشکیل خانه‌های انصاف و شوراهای داوری خواهم داد و آنهم این است به موجب پیش‌بینی عملیات سال ۱۳۴۷ در پیوست شماره یک لایحه بودجه سال ۱۳۴۷ ذکر شده است قرار بود در سال ۴۷ جمعاً ۲۰۰۰ خانه انصاف و ۸۰ تا ۱۰۰ شورای داوری در سراسر مملکت تشکیل گردد و به موجب گزارشی که در پیوست شماره یک لایحه بودجه سال ۱۳۴۸ ذکر شده است فقط ۴۰۰ خانه انصاف در سال ۴۷ تشکیل گردیده که با احتساب ۳۱۷ خانه انصاف که سابقاً تشکیل شده بود جمعا" ۷۱۷ خانه انصاف تشکیل گردیده یعنی ۱۲۸۳ خانه انصاف از برنامه تنظیمی کمتر و انتظار داریم که این عدم توجه بزرگ در اجرای اصل نهم انقلاب به نحو شایسته‌ای جبران گردد متأسفانه وزارت آموزش و پرورش به همان نسبتی که جوانان لازم التعلیم اضافه می‌شوند نمی‌تواند قدرت خود را توسعه دهد من باب مثال در لایحه بودجه سال ۴۷ پیش‌بینی کرده بودند که در سال تحصیلی ۴۸-۴۷ در حدود ۱۴۸۳۰۰۰ نفر وارد مدارس ابتدائی شهرها شوند ص ۱۹۶-۴۷ و به موجب گزارشی که در ضمیمه شماره یک لایحه بودجه ۴۸ داده شده است عده نوآموزانی که در سال ۴۸-۴۷ به مدارس ابتدائی شهرها مراجعه کردهاند ۱۷۸۲۰۰۰ نفر بوده است و معلوم نیست وزارت آموزش و پرورش برای ۲۹۹۰۰۰ نفر اضافی چه کرده در مورد نوآموزان روستائی نیز یک چنین اشکالی موجود بوده است پیش‌بینی کردهاند که در سال ۴۸-۴۷ یک میلیون و چهل هزار نفر شاگرد خواهند داشت در حالی که یک میلیون و پنجاه و چهار هزار نفر شاگرد مراجعه کرده بود یعنی چهارده هزار نفر اضافه بر پیش بینی.
به موجب آمار موجود در کشورهای پیشرفته در حدود ۹۹% کودکان به سن ۶ تا ۱۴ سال به آموزش ابتدائی و ۷۰ درصد افراد به سن ۱۵ تا ۱۸ سال به آموزش متوسطه (حرفه‌ای و غیر حرفه‌ای) مشغولند و فقط ۸ درصد افراد به سن ۱۹ تا ۲۴ به تحصیلات دانشگاهی می‌پردازند.
متاسفانه وضع برنامه تحصیلات در مدارس ما به نحوی است که همه شاگردانی که دوره دبیرستان را دیده‌اند مایلند به دانشگاه هم بروند متاسفانه با تمام اصراری که هست مدارس فنی و حرفه‌ای توسعه‌ای که باید پیدا نمی‌کند.
| سال تحصیلی | |
|---|---|
| ۴۲ -۴۱ | ۹۳۹۸ |
| ۴۳ -۴۲ | ۱۰۴۶۷ |
| ۴۴ -۴۳ | ۱۲۶۸۱ |
| ۴۵ -۴۴ | ۱۴۴۳۲ |
| ۴۶ -۴۵ | ۱۵۹۵۶ |
با توجه به اینکه در سال تحصیلی ۴۶-۴۵ تعداد شاگردان دبیرستانی غیر حرفه‌ای ۵۷۹۷۱۶ نفر بوده است یعنی ۳۸ /۱ دانش‌آموزان دبیرستانهای معمولی در مدارس حرفه‌ای مشغول هستند با این وضع بسیار ضعیف مدارس حرفه‌ای پیش‌بینی شده بود که در سال تحصیلی ۴۸-۴۷ بتوانند ۱۸۱۹۰ نفر شاگرد در مدارس حرفه‌ای مشغول نمایند ولی متأسفانه فقط توانسته ۱۶۲۰۰ نفر شاگرد بپذیرند یعنی ۹۹۰ نفر از تعهدی که به موجب لایحه بودجه کرده بودند کمتر.
توسعه مدارس حرتفه‌ای در سیستم معمولی امکان‌پذیر نیست و یک تحول انقلابی می‌خواهد.
جناب آقای نخست وزیر معذرت می‌خواهم یک سوالی از جنابعالی دارم فرض بفرمائید که تصمیم گرفتید که سازمانی به نام سازمان شناخت ایرانیان خدمتگزار تشکیل بشود.
بفرمائید که این سازمان را در اختیار کدام دستگاه قرار می‌دهید به عقیده بنده در اختیار نخست وزیری باید باشد ولی جناب آقای دکتر الموتی یکی از وظایف قسمت حرفه‌ای وزارت آموزش و پرورش تشکیل سازمانی است به نام سازمان ایرانیان برجسته و خدمتگزار در حالیکه وظیفه اصلی خودش را نمی‌تواند انجام بدهد این وظیفه را می‌خواهد انجام بدهد وضع مدارس تربیت معلم نیز زیاد حسنی ندارد یعنی در ۸۹ مرکز تربیت معلم که فعلاً دارند قادر خواهند بود سالی چهارصد تا پانصد نفر از این مدارس معلم تربیت کنند البته اگر این معلمان به علت هزار و یک ناراحتی نخواهند بخشدار شوند این تعداد معلم بهیچوجه با رشد تعداد دانش‌آموزشان مملکت متناسب نیست و باید وزارت آموزش و پرورش برای تربیت معلم و برای نگاهداری معلم فکری صحیح کند.
وزارت آموزش و پرورش باید متوجه باشد که با بخشنامه و زور نمی‌شود معلم را وادار کرد در کلاس درس درسی بدهد او در کلاس باقی می‌ماند ولی درس نخواهد داد و خطر چنین معلم به مراتب از کلاس بدون معلم بدتر است.
خانم وزیر آموزش و پرورش شما که خود تمام مدارج را طی کرده‌اید چرا با معلول مبارزه نمی‌فرمائید که با علت مبارزه می‌کنید.
چرا نمی‌خواهید درد معلم را بشناسید و درمان کنید معلمی‌که با امضاء صریح در روزنامه می‌نویسید که هفت سال دیناری اضافه حقوق نگرفته‌ام و رتبه و مزایای مرا نداده‌اند حق تاهل و حق اولاد و مزایای دیگر ما را قطع کردهاند چطور شما می‌توانید با یک بخشنامه او را در سر کلاس نگاهدارید و او را وادار سازید که درس هم بدهد و خوب هم درس بدهد توفیق فردای مملکت بدست جوانان امروزی است همان جوانانی که امروز زیر نظر چنین معلمهائی باید درس بخوانند.
ما انتظار یک دگر گونی کامل و تحول وسیع در سیستم آموزش و پرورش مملکت را داریم که وزارت آموزش و پرورش قادر باشد آن نیروی انسانی که مملکت بدان احتیاج دارد آماده کند ولی معذرت می‌خواهم که صمیمانه عرض بکنم این انتظار را از این دستگاه نمی‌توان داشت.
موضوع دیگری که باید عرض کنم مسئله کودکان و کودکستانها است من تصور می‌کردم وزارت آموزش و پرورش ارتباطی با کودکستانها ندارد ولی در بودجه ملاحظه کردم که سالی یک میلیون و پانصد هزار ریال اعتبار برای تربیت معلم کودکستانها پیش بینی کرده است.
حال که معلم تربیت می‌کند لابد میداند که کودکستانها اکثرا" در محلهای غیر بهداشتی کودکان را مشغول می‌کنند و کسی که به عنوان مربی و معلم در کلاس آنان کار می‌کنند کمترین حقوق را دریافت می‌دارند و معمولا کسانی هستند که هیچ کار دیگری نمی‌توانسته‌اند انجام دهند.
مجهزترین کودکستانها آن کودکستانهائی است که زودتر بتواند چند کلمه دست و پا شکسته خارجی به کودکان یاد بدهد و در برابر حقوق سرسام آوری بگیرد.
من نمیدانم شما چه برنامه‌ای برای فردای مملکت ما دارید کودکان این شهر را وادار می‌کنید که در کودکستانهایی به اسم دیسنی لند و میس مری بروند.
یکنفر از نمایندگان – دیسنی لند یعنی چه؟
دکتر مهندس بهبودی – بنده هم نمیدانم این اسم یعنی چه؟ ولی بهر حال اسم‌هایشان دیسنی لند و میس مری است.
بانو جهانبانی – اسمش بهار نو است و میس مری هم اسم آن خانم است و کودکستانی بنام میس مری نداریم.
دکتر مهندس بهبودی – بین مردم بنام میس مری معروف است تشریف ببرید ببینید.
رئیس – خواهش میکنم خانمها و آقایان اجازه بفرمائید صحبتشان را بکنند.
دکتر مهندس بهبودی – بله هنوز کلمات فارسی یاد نگرفته‌اند چند کلمه خارجی یاد بگیرند آن وقت تصور می‌کنید که این کودکان فردا آن جوانانی خواهند بود که به دستور شما برای حفظ کارگاههای دست بافت یزد لباس ارمک تن کنند.
سرکار خانم جهانبانی بنده استدعائی از حضرت علیه دارم که تشریف ببرید به مغازه‌های اسباب بازی در تهران را ملاحظه بفرمائید هیچیک از این اسباب بازیهای کودکان رویش یک کلمه فارسی نوشته نشده حتی روی جعبه‌ها و تمام چیزها اسم لاتین است ما در مملکت ایران زندگی می‌کنیم باید که کودکانمان در کلاس ایرانی پرورش پیدا بکنند و اول آداب و رسوم ایرانی را یاد بگیرند بعد....
بانو جهانبانی – همینطور هم هست اول آداب و رسوم ایرانی را یاد می‌گیرند شما اشتباه می‌کنید.
دکتر کفائی – اسباب بازی ساخت فرنگ است و اسمش هم فرنگی است.
دکتر مهندس بهبودی – خیر ساخت ایران است.
خواجه نوری – زیاد مهم نیست.
دکتر مهندس بهبودی – خیلی مهم است جناب آقای خواجه نوری چون بچه‌های بنده و شما باید با آن بازی کنند (خنده نمایندگان) خودمان را عرض نکردم که می‌خندید.
خانم وزیر آموزش و پرورش شما چرا حقوق مدار غیر دولتی را کنترل نمی‌فرمائید و آنها را تحت یک نظم و قاعده در نمی‌آورید آیا مردم از همه چیز باید تحت فشار باشند.
محاسبه اینکه در یک مدرسه غیر دولتی چقدر سرمایه‌گذاری می‌شود که خیلی ساده است و ماشاءالله همکاران وزراء مشاور زیادی دارید که تماماً در امر اقتصاد متخصص هستند اگر در وزارت آموزش و پرورش نمی‌توانید حساب کنید بدهید به سایر دستگاهها حساب کنند و اعلم فرمائید که یک محصل دبیرستان چقدر باید حقوق بدهد.
در مورد تحصیلات عالیه و دانشگاهی اجازه می‌خواهم دو گزارش را به عرض خانمها و آقایان برسانم.
آموزش پزشکی دانشگاه گندی شاپور:
- گزارشی از پیوست شماره ۱ بودجه ۱۳۴۷.
- در سال تحصیلی ۴۷-۱۳۴۶ تربیت و آموزش ۳۵۸ نفر انجام گرفته است. ضمنا" در سال تحصیلی ۴۷-۱۳۴۶ دانشجویان دانشکده پزشکی چهار سال آخر خود را در دانشکده پزشکی تهران دنبال کردهاند و با استفاده از بیمارستانهای موجود دانشکده مزبور دروس عملی و کارورزی را تکمیل بنمایند.
- در سال تحصیلی ۴۸-۴۷ در برنامه دانشگاه نسبت به گذشته تجدید نظر کلی به عمل خواهد آمد و با تجهیز و شروع به استفاده از سه بیمارستان آموزشی که جمعا" دارای ۴۰۰ تختخواب هستند دانشکده پزشکی قادر خواهد بود آموزش بالینی دانشجویان را مستقلا" انجام دهد.
- گزارشی از پیوست شماره ۱ بودجه ۱۳۴۸.
- در سال تحصیلی ۴۸-۱۳۴۷ به علت آماده نبودن ساختمان دانشکده پزشکی ۳۰۲ نفر دانشجویان پزشکی طبق قرارداد به تهارن اعزام و با همکاری دانشکده پزشکی تهران آموزش یافته‌اند.
اگر قرار است بگوئید دانشکده در شهرستانها داریم در هر سال پیش بینی کنند که در سال آینده توسعه و تکمیل می‌کنیم بعد دانشجویان را بفرستند تهران درس بخوانند این که خیلی ساده است و شما به این ترتیب همه جا می‌توانید دانشکده تاسیس کنید.
بدین نحو دانشگاه داشتن که برای تمام شهرهای ایران امکان دارد دیگر چرا مردم را معطل می‌کنید موضوعی که در آموزش عالی لازم میدانم متذکر شوم که هیچ کدام از دانشکده‌ها آن پیش‌بینی را که برای قبول شاگرد کرده بودند انجام ندادند و با فشاری که روی دانشکده‌ها هست این مسئله قابل تأمل است مثلاً دانشکده پزشکی قرار بوده است در سال تحصیلی ۴۸-۴۷ جمعا" ۲۰۰۸ نفر دانشجو داشته باشد در حالیکه فعلاً فقط ۱۵۷۵ نفر مشغول تحصیل هستند یعنی ۴۳۳ نفر که رقم قابل ملاحظه است کمتر از مقدار پیش بینی شده و تعهد شده و یا دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران قرار بود در سال تحصیلی ۴۷-۴۸ تعداد ۴۸۳ دانشجو برای دوره دکتر و ۸۰ دانشجو برای دوره دو ساله تربیت تکنیسین داشته باشد در حالیکه فعلاً ۲۴۸ نفر فقط دانشجو دارد دلایل آنکه چرا نتوانسته‌اند به حد نصاب دانشجو بپذیرند قابل مطالعه است.
هزینه‌ای که برای تربیت یک دانشجو در مدارس متشابه پرداخت می‌شود به هیچ وجه تشابهی بهم نداشته و اعدادی هستند که بهم نزدیک نمی‌باشند این اعداد از اصراف دستگاهها حکایت می‌کند.
آقای وزیر دارائی بنده می‌خواهم استدعا کنم که شما میدانید هزینه یک دانشجو یک دانش‌آموز در مدرسه بهیاری بیمارستان فیروزگر که من نمیدانم به اینها دانشجو می‌گویند یا دانش آموز چقدر است و در مدرسه رضا شاه کبیر شیر و خورشید سرخ چقدر؟ اینها هر دو وظیفه شان یکی است این دو رقم را مقایسه کنید نو به بینید چه اختلافی دارند و چرا این اختلاف هست؟
این وظیفه شما است (دکتر الموتی – شما میدانید در کدام دانشگاهها هزینه بیشتر است) به عرضتان میرسانم که کدام بیشتر است در دانشگاه پهلوی شیراز هزینه‌ای که برای یک محصل صرف می‌کنند از همه جا بیشتر است اجازه بدهید رقم را عرض میکنم.
چند نفر از نمایندگان – اگر پیدا نمی‌شود اشکالی ندارد ما قبول داریم.
یکی از نمایندگان – در جلد سوم است.
رامبد – آقای مهندس بهبودی عقب چه می‌گردید خود آقایان دفترچه‌هایشان را تا دیروز از کازیه بر نداشته بودند.
دکتر میرعلاء – سالانه ۱۲ هزار تومان برای هر دانشجو.
دکتر مهندس بهبودی – تصور میکنم همینطور باشد، بنده فرمایشتان را قبول دارم.
دکتر میرعلاء – علتش را بفرمائید عیبش را بفرمائید.
دکتر مهندس بهبودی – بنده با مقایسه‌ای که با سایر دانشکده‌ها کردم می‌خواهم به عرض برسانم که همه آموزشگاههای بهیاری ما و آموزشگاههای پرستاری ما مگر بهیار و پرستار تربیت نمی‌کنند؟
دکتر الموتی – دانشگاهها را هم بفرمائید.
بانو تربیت – پرستاری عالی با بهیار عادی فرق دارد.
دکتر مهندس بهبودی- بله ولی بنده عرض میکنم اگر در تهران سه مدرسه پرستاری داریم هزینه تحصیلی یک پرستار در این مدارس باید معادل هم باشد (صحیح است).
رئیس – بنده از خانمها و آقایان خواهش میکنم که به نوبت خودشان تشریف بیاورند و صحبت کنند و بهمین تعداد از اکثریت بنابراین لزومی‌ندارد که در اینجا مباحثه کنید اجازه بفرمائید صحبتشان را کنند آقایان هم بعد تشریف بیاورند جواب بدهند آقای مهندس بهبودی ادامه بدهید.
دکتر مهندس بهبودی – سازمان تربیت بدنی در سال ۱۳۴۶ قرار بود کارهای زیر را نسبت به توسعه امر ورزشی انجام دهند.
- ۱- ایجاد تکمیل تاسیسات ورزشی تهران شامل استادیوم‌ها سالنهای سرپوشیده ورزشی- استخرهای شنا- زمینهای فوتبال و بسکتبال و تنیس به تعداد ۱۲ دستگاه در ۱۲ نقطه مختلف تهران.
- ۲- ایجاد و تکمیل تاسیسات ورزشی شهرستانها شامل استادیوم‌ها – سالنهای سرپوشیده ورزشی استخرهای شنا – پیستهای دو و میدانی زمینهای فوتبال و بسکتبال به تعداد ۵۳ دستگاه در ۵۳ نقطه مختلف کشور.
- ۳- توسعه و تکمیل باشگاههای ورزشی تاج.
- ۴- ساختمان استادیوم ورزشی کارگر پارک مختار السلطنه (صادقی – آقای مهندس شما یک نطقی را نمی‌توانید تنظیم کنید آنوقت مملکت را می‌خواهید اداره کنید) هیچ وقت در این مظان نیستم که مملکت را اداره کنم این را بدانید حضرتعالی، لابد این فعالیتها را جناب آقای دکتر یگانه باید به عرض مجلس برسانند چون تربیت بدنی از ضائم نخست وزیری شده است بنده خیلی متشکر می‌شوم که به عرض برسانند که در ۱۲ نقطه تهران ۱۲ موسسه ورزشی تاسیس شده تا بچه‌های مردم مجبور نشوند که در خیابانهای تهران بازی کنند و آن ۵۳ شهرستانی را که باز در گسترش سازمانهای ورزشی اقدام فرموده‌اند به عرض مجلس برسند چون اگر قبول داشته باشند که ساوه یکی از شهرستانهای این مملکت است دیناری از نقطه نظر توسعه ورزشی در آنجا خرج نشده است امسال باز نوشته‌اند.
بنده که خودم وکیل شهرستان هستم انتظارم این است که این ۱۳۰ شهرستان را که می‌خواهند برنامه توسعه سالنهای ورزشی و استادیوم‌های ورزشی را در آنها اجرا کنند به عرض مجلس شورای ملی برسانند تا ببینیم در آنجا هم باز تبعیض می‌شود یا نمی‌شود (فرهادپور – حتماً تبعیض می‌شود) یا آنجا هم روی کاغذ است ۲۹ میلیون ریال از محل در آمد عمومی و ۹۳ میلیون ریال از محل در آمد اختصاصی به منظور ترویج ورزش در اختیار سازمان تربیت بدنی بود تا جهت اکثر شهرستانها لوازم ورزشی تهیه کنند و به ورزش خانه‌های باستانی و باشگاههای ورزشی کمک نمایند من سوال میکنم به کدام باشگاههای ورزشی شهرستانها کمک شده؟ چه وسایل ورزشی برای شهرستانها خریداری شده؟ و اگر وسایل ورزشی برای باشگاههای شهرستانهای مملکت چیست؟ جز اینکه وکیلش از اقلیت است خاصیت دیگری هم دارد؟ به باشگاه تاج ۲۵ میلیون ریال اعتبار می‌دهیم که وسایل ورزشی باشگاههای خارجی را تکمیل کند یعنی چه؟ بنده نفهمیدم باشگاههای خارجی یعنی چه؟
این باشگاههای خارجی کدام باشگاهها هستند باشگاههای خارجی مقیم ایران هستند یا باشگاههای ایرانیان مقیم خارج؟ به عناوین مختلف به سازمانهای تربیت بدنی کمک می‌شود که اگر این ارقام را با هم جمع بزنیم ۱۹۹۲۵۰۰۰ ریال می‌شود بنده استدعا دارم این را روشن بفرمائید ۱۹۹ میلیون یا ۲۰ میلیون تومان مبلغ کمی نیست این فعالیتها کجا متمرکز است که ما نمی‌بینیم ما وکلای شهرستانها بیشتر احتیاج داریم شهرستانهای ما بیشتر به ورزش احتیاج دارند جوانان مقیم تهران می‌توانند به نحوی وقت گذرانی بکنند ولی متأسفانه جوانان شهرستانی فاقد همه چیز هستند هیچی ندارند نه کتابخانه دارند نه سینما دارند هیچی ندارند تنها همین سالنهای ورزشی است که با ۱۹۹ میلیون ریال نمیدانیم چه کردهاند؟ (رامبد – تظاهرات حزبی!) دکتر اسفندیاری – قدم زدن هم ورزش است!)
(هدف از اجرای این فعالیت رهبری و هدایت و کنترل موسسات درمانی وزارت بهداری و سایر موسسات درمانی کشور است).
برای اجرای این هدف تعداد کارمندان از ۷۹ نفر در سال ۱۳۴۴ به ۵۹۶ نفر در سال جاری و بودجه از ۱۶۱۲۹۰۰۰ در سال ۴۴ به ۱۱۷۲۰۹۰۰۰ ریال افزایش پیدا کرده است یعنی فقط به منظور رهبری کردن موسسات درمانی که تعدادشان چنانچه ملاحظه خواهید فرمود فرقی نکرده است ۵۱۷ نفر عضو جدید اضافه شده است به اضافه ۱۰۱۰۸۰۰۰۰ ریال بودجه فعالیت دیگری هست تحت عنوان نگهداری بیمارستانها و درمانگاهها برای اجرای این فعالیت رد سال ۴۴ تعداد ۵۶۹۲ کارمند و ۱۵۸۳۹۱۱۰۰۰ ریال اعتبار موجود بود ولی در سال جاری تعداد کارکنان به ۹۰۲۶ رسیده و اعتبار نیز ۲۲۲۵۶۹۰۰۰۰ ریال یعنی ۳۳۳۴ نفر کارمند اضافه شده به اضافه اعتباری به میزان ۶۴۱۷۷۹۰۰۰ این دو فعالیت فوق‌الذکر که شرح داده شد و گسترش آن نیز توضیح داده شد.
در سال ۴۵ عهده دارد نگهداری ۱۵۴ بیمارستان و زایشگاه با ۱۲۳۸۸ تخت و ۹۷۰ درمانگاه در شهر و روستا در سال ۴۶ عهده دار نگهداری ۱۵۴ بیمارستان و زایشگاه با ۱۰۱۲۴ تخت و ۹۷۰ درمانگاه در شهرستان در سال ۴۷ عهده دار نگهداری ۱۵۴ بیمارستان و زایشگاه با ۱۲۶۶۴ تخت و ۱۱۵۰ درمانگاه در شهرستان یعنی آن گسترش عجیب که فوقاً تشریح شد برای اضافه شدن ۲۷۶ تخت و کل تختهای وزارت بهداری (به استثناء بیمارستان فیروزگر) و ۱۸۰ درمانگاه در سطح شهر و روستا بوده است.
در ضمیمه شماره یک بودجه ۴۸ نظیر فعالیت فوق برای جمعیت شیر و خورشید سرخ نوشته شده است آن جمعیت ۶۵ بیمارستان امدادی با ۲۷۰۰ تختخواب و ۱۴۲ درمانگاه و ۳۴ زایشگاه را اداره می‌کند یعنی از لحاظ تخت فعالیت ۵ /۱ فعالیت وزارت بهداری است ولی شیر و خورشید این دستگاه را با ۱۹۶ نفر عضو اداره می‌کند و اگر پنج برابر کنیم می‌تواند با نهصد و هشتاد نفر به جای ۹۰۲۶ نفر همان عمل را انجام دهد.
| برای هر | تختخواب | |
|---|---|---|
| تهران | ۲۵۳ نفر | یک تخت |
| استان مرکز (به استثنای تهران) | ۸۴۱ نفر | یک تخت |
| استان گیلان | ۲۰۱۲ نفر | یک تخت |
| استان مازندران | ۱۸۴۵ نفر | یک تخت |
| آذربایجان شرقی | ۱۲۹۲ نفر | یک تخت |
| آذربایجان غربی | ۱۵۶۲ نفر | یک تخت |
| کرمانشاهان | ۲۲۷۱ نفر | یک تخت |
| خوزستان | ۹۱۲ نفر | یک تخت |
| فارس | ۱۱۰۹ نفر | یک تخت |
| کرمان | ۱۶۵۴ نفر | یک تخت |
| خراسان | ۱۳۱۴ نفر | یک تخت |
| اصفهان | ۹۴۴ نفر | یک تخت |
| سیستان و بلوچستان | ۴۷۹۸ نفر | یک تخت |
| کردستان | ۳۲۵۱ نفر | یک تخت |
| فرمانداری کل بنادر و جزائر بحر عمان | ۸۲۱۸ نفر | یک تخت |
| فرمانداری کل بنادر و جزائر خلیج فارس | ۳۴۵۲ نفر | یک تخت |
| فرمانداری کل چهار محال بختیاری | ۴۹۸۴ نفر | یک تخت |
| فرمانداری کل بویراحمد و کهگیلویه | ۲۰۶۳۹ نفر | یک تخت |
| فرمانداری کل سمنان | ۱۱۱۱ نفر | یک تخت |
| همدان | ۱۴۸۲ نفر | یک تخت |
| لرستان | ۳۹۵۴ نفر | یک تخت |
| ایلام | ۱۲۴۹۰ نفر | یک تخت |
مصطفوی – این آمار را از کجا آورده‌اید؟
دکتر مهندس بهبودی- این آماری است که در این ترازنامه بانک مرکزی ایران منتشر شده است. این هم نحوه توزیع تختخوابتان در مملکت و اما درمان معتادین.
در بودجه سال ۴۶ از محل در آمد عمومی کمکی نشده است و از محل در آمد اختصاصی ۵۸۰۱۲۰۰۰ ریال اعتبار اختصاصی داشته است.
در بودجه سال ۴۷ از محل در آمد عمومی‌باز کمکی نداشته است و از محل در آمد اختصاصی ۵۵۰۰۰۰۰۰ ریال پیش بینی شده است ولی فقط ۳۴۰۰۰۰۰۰ ریال پادار گردیده است. یعنی بودجه معتادین قوس نزولی داشته است (یک نفر از نمایندگان – معتادین کم شده) الان به عرضتان میرسانم به موجب آمار منتشره در سال ۴۶ جمعاً ۹۵۸۳ نفر با توجه به اینکه سه هزار و پانصد نفرشان در بیمارستان زندان قصر معالجه شده‌اند و در سال ۴۷ نیز ۱۵۰۳۴ نفر که ۳۵۴۸ نفرشان در زندان قصر معالجه شده‌اند ترک اعتیاد کردهاند.
در مصاحبه اینکه آقای وزیر بهداری فرموده‌اند چنین بیان داشتند که در سراسر کشور ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار نفر معتاد وجود دارد و آرزو کردند که در مدت کوتاهی بتوانند اعتیاد آنان را ترک کنند.
با این ارقام که به عرض رسید تصور نمی‌رود زودتر از ۲۰ سال اینکار عملی شود.
آمار سه سال منتشره در ضمیمه شماره یک لوایح بودجه ۴۵-۴۶-۴۷ حاکی است که در مبارزه با بیماری های واگیر نیز مانند سایر مسایل هیچ رشدی ملاحظه نشد.
تعداد مراکز بهداشت و قرنطینه در هر سال ذیلا به عرض می‌رسد.
| تعداد در سال ۱۳۴۵ | تعداد در سال ۱۳۴۶ | تعداد در سال ۱۳۴۷ | |
|---|---|---|---|
| مرکز بهداشت | ۷۰ | ۷۷ | ۷۷ |
| قرنطینه دژبان | ۲۹ | ۲۴ | ۲۴ |
| قرنطینه هوائی | ۶ | ۶ | ۶ |
| قرنطینه زمینی | ۹ | ۱۱ | ۱۱ |
| اکیپ تایب تلقیح | ۲۱۲ | ۲۲۰ | ۲۲۰ |
| اکیپ تلقیح آبله | ۵۴ | ۶۰ | ۶۰ |
| اکیپ تلقیح ثلاث | ۵ | ۱۵ | ۱۵ |
تعداد فلج شده.
| واکسن | تعداد در سال ۱۳۴۵ | تعداد در سال ۱۳۴۶ | تعداد در سال ۱۳۴۷ |
|---|---|---|---|
| واکسن آبله | ۸ میلیون | ۵۶۶۰۰۰۰ | ۳۲۰۰۰۰۰ |
| واکسن ثلاث | ۷۰۰۰۰۰ | ۱۸۵۰۰۰۰ | ۱۲۰۰۰۰۰ |
چنانچه ملاحظه فرمودند حجم فعالیت درمانی به نحو چشمگیری کم شده (دکتر بیت منصور – سطح زندگی مردم بالا رفته به بخش‌های خصوصی مراجعه کردهاند) ولی وزارت بهداری کادرش را توسعه داده و اعتبارات مربوط به نحو چشمگیری اضافه شده است کارکنان دستگاههای حوزه وزارت – کارگزینی – امور مالی از سال ۱۳۴۵ تا این ایام ۳۷۷ نفر اضافه شده ملاحظه میفرمائید که فقط در حوزه وزارتی و کارگزینی این اضافه صورت گرفته (۲۵۹ نفر به ۶۳۶ نفر) و اعتبار مربوطه هم از ۱۸۰۸۳۵۰۰۰ ریال به ۲۰۷۷۰۰۰۰۰ ریال رسیده یعنی ۲۶۸۶۵۰۰۰ ریال اضافه شده است.
یکی از اطبای مأمور وزارت بهداری را که از شهر خود آمده بود دیدم و از حال و کارش جویا شدم. او گفت حالم خوب است و از کارم هم استعفا داده‌ای؟ چرا این کار را کردی و چه کار می‌خواهی بکنی؟ مگر این روزها کسی از خدمت دولت استعفا می‌دهد؟
گفت من استعفا دادم و آنهم پس از چند ماه تلاش برای این که پس از ده سال خدمت به این نتیجه رسیدم که با ماهی هزار و چند صد تومان حقوق و با نداشتن هیچگونه وسیله و ابزار کار در بیمارستان بهداری، ادامه این وضع ثمری جز ظلم به خودم و خانواده‌ام و شغلم و آینده‌ام نخواهد داشت. و اضافه کرد که انسان کار را یا به خاطر نفع مادیش ادامه می‌دهد یا به خاطر نفع معنویش. اگر کار آدم متضمن هیچ یک از این دو نفع نباشد، عقل و مصلحت حکم می‌کند که اگر مجبور به ادامه آن نباشد، آنرا رها کند و من نیز چون مجبور نبودم، با کمال تاسف استعفا دادم. و جزئیات قضیه اینست که من اکنون چند رتبه از وزارت بهداری طلب دارم که نه پولش را می‌دهند و نه خودش را. و دیگر آنکه در کنار من همکارانی هستند که با اینکه دو سه سال از خدمت آنها می‌گذرد، در ماه سه چهار هزار تومان می‌گیرند- به این نحو که من چون رتبه دارم و از بودجه مستمر حقوق می‌گیرم، بعد از ده سال خدمت ماهی هزار و چند صد تومان به من می‌دهند و آن همکاران چون از محل (طرح) حقوق می‌گیرند، بنابراین دو سه برابر پول می‌گیرند و از این گذشته کسان دیگری هم هستند که بعد از بیست و چند سال خدمت باز حقوقشان از حقوق همکارانی که از محل طرح می‌گیرند کمتر است. این یک طرف قضیه است و طرف دیگر اینست که مادر بیمارستان دولتی باید به سیاق و سبک طب بوعلی سینا بیماران را مداوا کنیم با گرفتن نبض آنها و گذاشتن گوشی، مرض آنها را تشخیص بدهیم و بفهمیم که آیا بیمار احتیاج به عمل دارد یا نه. و تازه اگر به مرحله عمل بیمار برسیم، بیمارستان ما بکلی و مطلقاً از پرستار و دستیار تحصیل کرده و مدرسه دیده عاری است و ما هنوز از دستگاه بیهوشی و طبیب بیهوشی و یا حتی پرستاری که بتواند در امر بیهوشی نظارت کند محروم هستیم و عمل را با شیوه‌های قدیمی‌بیهوشی انجام می‌دهیم و چه بسا در بسیاری از بیمارستانهای دولتی تهران نیز همین کار را بکنند ولی بهر حال در شغل ما وسایلی برای بالا بردن سطح آموزش علمی‌و اندوختن تجربه‌های تازه با شیره‌ها و وسایل امروزی نیز وجود ندارد. بنابراین اگر کسی به رشته طبابت علاقه‌ای داشت باشد، در این بیمارستانها نه اینکه چیزی بر معلوماتش اضافه نمی‌شود، بلکه آنچه را هم که آموخته است به تدریج از یاد می‌برد و از سوی دیگر امکان انتقال به مراکز بزرگتر پزشکی و بیمارستانهای مجهز نیز مطلقاً وجود ندارد. بنابراین برای کسی که در خدمت پزشکی از نظر سابقه خدمت به مرحله من رسیده باشد، دو راه بیشتر باقی نمی‌ماند: یا ساختن با وضع موجود و یا کناره گیری از خدمت.
این داستان مرا به یاد معلمینی انداخت که با زیر پا گذاشتن همه سوابق خدمتی خود در مسابقات استخدامی‌شهرداریها شرکت می‌کردند. به این دلیل که حقوق و مزایای آغاز استخدام آنها به عنوان شهردار و عاقبت و نتیجه خدمت آنها در آن سمت، به مراتب بهتر و بیشتر از حقوق فعلی و آینده آنها بود.
شاید وزارت بهداری جوابی به این داستان بدهد و در صدد تکذیب حقیقت برآید ولی بدون تردید هرگز قادر نخواهد بود با توضیحات و ارائه دلایل اداری از آن قبیل که طرحش بسیار آسان است، وجود یک نقص آشکار را در وضع کار پزشکان جوان خود و همچنین در زمینه خدمات پزشکی موجود کشور انکار کند.
در این مورد با توجه به گفته‌های پزشک مذکور به چند نتیجه می‌رسیم:
نتیجه اول آنکه میزان حقوق و ترتیب ترفیع این پزشکان هماهنگ با مقدار و کیفیت کار آنها نیست. نتیجه دوم آنکه محیط بیمارستانها و خدمات پزشکی در شهرستانها و مراکز مختلف کشور مساعد برای بالا بردن سطح معلومات و تجربه اطبا نمی‌باشد و نتیجه سوم آنکه مراکز درمانی و پزشکی بهداری فاقد امکانات فنی و اداری و کادر تحصیل کرده در سطح تکنیسین مربوط به خدمات وابسته به پزشکی و درمان هستند. و نتیجه چهارم آنکه روش و شیوه صحیحی برای انتقال از محل خدمت وجود ندارد و در این مورد اگر بگویند که در تهران و یا مراکز دیگر جائی برای انتقال وجود ندارد، در این صورت جواب ما اینست که اگر وضع حقوق و وسایل خدمت پزشکان مساعد باشد و اگر این پزشکان به جود عدالت در کار استخدام و انتقال و حقوق و خدمت خویش معتقد باشند، طبعاً اصراری برای انتقال از شهرها و یا سرانجام استعفا و ترک خدمت نخواهند داشت.
این هم نحوه کار آقایان اطبائی است که در دستگاه خدمت می‌کنند بودجه کارگزینی و امور مالی توسعه پیدا می‌کند ولی بودجه کادر که همه آنها فعالیت می‌کنند آقایان اطباء سطح معلوماتشان برود بالا و مریضانی که به بیمارستانها مراجعه می‌کنند راحت تر باشند گسترش پیدا نمی‌کند.
بیمه‌های اجتماعی ما بهیچوجه از وضع بیمه‌های اجتماعی کارگران راضی نیستیم و اعتقاد داریم آن وظیفه اصلی که در قبال کارگران شریف ایران دارند انجام نمی‌دهند و پولی که باید در راه بهبود وضع کارگر خرج شود در راه دیگری خرج می‌کنند که نباید بشود برای اثبات عرایضم خواهشمندم در شماره ۱ بودجه تقدیمی‌در صفحه ۳۸۵ فعالیت خدمات عمومی‌سازمان بیمه‌های اجتماعی را ملاحظه فرمائید.
تعداد کارمندان این فعالیت ۱۴۵۰ نفر می‌باشند در پیوست شماره ۱ بودجه ۴۷ نیز تعداد کارمندان این فعالیت ۱۴۵۰ نفر بود صفحه ۳۷۶ یعنی به کادر چیزی اضافه نشده از سال ۱۳۴۵ تاکنون ۱۴۵۰ نفر در این فعالیت مشغول انجام وظیفه می‌باشند.
ولی بودجه سال ۱۳۴۵ این فعالیت مبلغ ۰۰۰ /۸۲۲ /۲۵۱ ریال بود.
بودجه سال ۱۳۴۶ این فعالیت مبلغ ۰۰۰ /۱۰۷ /۲۸۸ ریال بود.
بودجه سال ۱۳۴۷ این فعالیت مبلغ ۰۰۰ /۷۶۲ /۷۱۵ ریال بود.
و بالاخره بودجه پیشنهادی سال ۱۳۴۸ این فعالیت مبلغ ۰۰۰ /۶۱۳ /۸۳۸ می‌باشد.
بنده می‌خواهم بدانم که چطور بودجه پیشنهادی برای یک گروه ۱۴۵۰ نفری در عرض سه سال ۷ /۳ مرتبه بیشتر می‌شود (دکتر موثقی – با کادر کم خدمات بیشتری انجام داده) (فرهادپور – حقوقها را زیاد کردند) سازمان بیمه‌های اجتماعی نقائص بزرگ دارد و باید خیلی صمیمانه تر به وضع بهداشت و درمان کارگران رسیدگی کند بنده خیلی ناراحتم که به عرض مجلس میرسانم که به موجب آماری که در همین بودجه نوشته‌اند تعداد کارگرانی که فوت شده‌اند در سال ۴۶ نوشته شده‌اند ۲۳۹۸۷ نفر بوده است در حالیکه با کمال تأسف این رقم در سال ۴۷ به ۷۰۰ /۶۱ نفر ترقی پیدا کرده است بله آقای عباس میرزائی نبودن بهداشت است و رسیدگی نکردن به درمانگاهها است که تعداد مرگ و میر بالا رفته است در سال ۴۶ بین مرگ ناشی از کار و غیر کار فرق قائل شده بودند دو رقم داده بودند که ناشی از کار چند نفر و ناشی از بیمه کار چند نفر ولی در سال ۴۷ صورتش را نداده بودند و این توهم پیش می‌آید که خدای نکرده همه اش ناشی از کار باشد بنده از آقای معاون وزارت کار خواهش میکنم که این توهم را برطرف کنند بانک مرکزی در گزارش سالیانه خود که در مرداد ماه ۱۳۴۷ منتشر کرده است چنین می‌نویسد طی سالهای اخیر برای تعمیم بیمه‌های اجتماعی اقدامات زیادی شده است ولی هنوز در حدود ۸۵% از کارکنان رشته‌های صنایع و خدمات مشمول مقررات بیمه نگردیده‌اند.
موضوع دیگری که تصور میکنم قابل توجه باشد آن است که معمولاً با کمال تأسف مابین کارمند و کارگر فرق می‌گذاریم و دستگاهها بیشتر مواظب کارمندان هستند تا کارگران ولی با توجه به ارقام موجود در بودجه برای هر کارگر بیمه شده در برابر یک کارمند بیمه شده هزینه در نظر گرفته شده است بنده نمی‌توانم این موضوع را قبول داشته باشم.
بیمه‌های اجتماعی با ۲۲۷ پزشک، ۱۵۷ نرس، ۶۵ بهیار، ۲۵ ماما که کادر فنی ۷ بیمارستان اختصاصی ۱۴ درمانگاه تهران و هفت بیمارستان اختصاصی و ۶۴ درمانگاه شهرستانها و ۶۸ بیمارستان قراردادی تهران و شهرستانها را اداره می‌کند نمی‌تواند جوابگوی گروهی بیمه شده که با خانواده شان نزدیک به سه میلیون نفر می‌شوند بشود.
اگر بیمه شدگان به راحتی بتوانند از مزایای بیمه استفاده کنند مطمئن باشید هیچ کارگری اجازه نمی‌داد که کارفرمایش از بیمه کردن او فرار کند ولی چه سود که هم اکنون نیز پرداخت ۵% از مزد خود را کار عبث و بیهودی بداند یک کارگر چاپخانه در مورد بیمه بدین نحو اظهار عقیده می‌کند بهداشت و بهداری و در دو درمان مسئله ایست حیاتی که کمبود و کم کاری در آنرا نمی‌توان تحمل کرد حق بیمه و حق عضویتی که موسسات کارگری و تولیدی به سازمان بیمه‌های اجتماعی می‌پردازند قابل توجه است از طرف دیگر به موازات گسترش صنعت روز به روز بر تعداد کارگران شاغل و شامل قانون بیمه افزوده می‌شود در حالیکه سازمان ییمه‌های اجتماعی نتوانسته است به تناسب ازدیاد بیمه شدگان مراکز درمانی جدید دایر کند و یا مراکز قبلی را گسترش دهد. آیا سازمان بیمه‌های اجتماعی ضابطه و معیار معینی برای راحتی، دکترها درمانگاهها و تختهای بیمارستانی خود دارد؟ به چند نفر بیمه شده یک دکتر برسد؟ یک درمانگاه کوچک تا چند نفر بیمه شده می‌تواند بپذیرد؟ مسلما" ازدحام و شلوغی درمانگاههای بیمه سبب نارضائی مراجعین می‌شود و در چنین شرایطی پزشکان نیز از کثرت بیماران در عذاب هستند پزشکی که ناچار است در هر دقیقه چند بیمار را ویزیت کند قطعاً دقت کافی برای معاینه دقیق و بررسی وضع بیمار ندارد و ناچار ندیده سر نسخه می‌دهد و بیماران را تند تند راه می‌اندازد اگر این پزشکان از فرط خستگی و بی‌حوصلگی اشتباه نکنند و داروی اشتباهی ندهند. نتیجه آنکه توسعه و تعمیم بیمه‌های بهداشتی و درمانی کشور ضرورتی اجتماعی است که با گذشت زمان بیشتر احساس می‌شود، در حالی که با شرایط و امکانات نسبتاً محدود انسانی و مالی موجود، تحقق آن در آتیه نزدیک، بعید به نظر می‌رسد.
بنده نمیدانم چه سیاستی ایجاب کرد در حالیکه صحیحترین زیر بنای اقتصادی را برای امر کشاورزی فراهم کرده بودیم و انقلاب سفید به ابتکار شاهنشاه رهبر عالیقدر ملت ایران سالمترین محیط‌ها را برای توسعه امر کشاورزی ایجاد کرده بود متأسفانه توجهی به توسعه امر کشاورزی نشده بانک مرکزی در گزارش سالانه خود می‌نویسد رشد گروه کشاورزی اندکی بیش از سه درصد شد (در حالیکه رشد گروه نفت ۲۳% و رشد گروه صنایع و معادن ۱۵% و علیرغم سیر نزولی آن در چند سال اخیر هنوز بالاترین سهم تولیدات کشور متعلق به گروه کشاورزی می‌باشد رشد گروه کشاورزی ما سه درصد بوده در حالی که رشد تولیدات کشاورزی کشورهای در حال توسعه دو برابر رشد تولیدات صنعتی آنها شده بود.
گزارش بانک مرکزی در جای دیگر چنین متذکر می‌شود تولیدات کشاورزی به میزان کافی افزایش نیافت و به خصوص قسمتی از ذخائر ارزی کشور برای تامین واردات محصولات کشاورزی مواد غذائی موجب تحمیل بر مقدورات ارزی کشور شد برای جلوگیری از اطاله کلام من فقط واردات محصولات غذائی کشاورزی در سال ۱۳۴۶ را به عرض میرسانم.
دام زنده ۲۶۷۲ تن به ارزش ۱۲۵ میلیون ریال.
گوشت ۶۸۳ تن به ارزش ۴۵ میلیون ریال.
شیر – لبنیات – تخم مرغ و عسل ۷۹۴۵ تن به ارزش ۵۲۴ میلیون ریال.
(دکتر عاملی – خیلی جای تاسف است)
غلات و آرد آن ۸۶۹۰۴ تن به ارزش ۵۸۲ میلیون ریال.
به موجب آمار بازرگانی خارجی ایران سه هزار و سی میلیون ریال ارزش واردات کشاورزی در سال ۴۶ بوده است که از این رقم مبلغ یکهزار و هشتصد و هفتاد و سه میلیون ریال سهم مواد دامی‌و یک هزار و یکصد و چهل و هفت ریال سهم واردات مواد زراعتی بوده است.
در دوره برنامه سوم کمبود و تولیدات دامی‌همچنان یکی از مشکلات اقتصاد کشاورزی ایران بوده و رشد متوسط آن به ۳ /۱ % سالیانه محدود شد و در نتیجه سهم محصولات دامی در تولیدات کشاورزی به تدریج پائین آمد.
گزارش بانک مرکزی ایران یعنی کشوری که کشاورزان آنجا غل و زنجیر ارباب و رعیتی را به ابکار رهبر خود پاره کرده بودند و لازم بود که بیشتر مورد حمایت قرار گیرند به صراحت می‌نویسد قیمت محصولات زراعتی روی هم رفته کاهش داشت چرا قیمت محصولات زراعتی کاهش داشت ما که اضافه نداشتیم ما که ۸۶۹۰۴ تن غلات و آرد آنرا وارد کرده بودیم این موضوعی است که متخصصین اقتصاد باید جواب گویند.
همه سیاست کشاورزی و دامداری دولت ما با این جملات مستند از گزارش سالیانه بانک مرکزی روشن می‌شود (متوسط رشد سالیانه آن از رشد تولید ناخالص ملی به مراتب کمتر بود و در نتیجه سهم کشاورزی از ۳۰ درصد تولید ناخالص ملی به ۲۴ درصد کاهش یافت آماری که بود نشان دهنده این موضوع بود که هر سال مقداری غلات و آرد وارد می‌کنیم بنده می‌خواهم استدعا کنم که به اندازه احتیاجات تهران آرد وارد کنید تا به دعوای بین آسیابان و خباز خاتمه بدهید و لااقل یک کار انجام داده باشید ممکن است عده‌ای از همکاران محترم ندانند دعوای بین خباز و آسیابان چیست عرض میکنم تا چند سال قبل خبازها مستقیما" برای دریافت غله به دستگاه دولت مراجعه می‌کردند و غله می‌گرفتند و به قول متصدیان امر با ناخالصیهائی مخلوط می‌کردند و به صورت آرد در می‌آمد و با آن ناخالصی‌ها پخته می‌شد و به مصرف می‌رسید و چون هر خبازی به میل خودش ناخالصی‌هایش را بالا و پائین می‌برد در نتیجه نانهای جوراجوری در شهر تهران وجود داشت به این فکر افتادند که به این کار سر و صورتی بدهند البته سر و صورت دادن هم با ترقی قیمت نان توام بود گفتند به جای اینکه ما به خباز گندم و غله بدهیم به آسیابان گندم و غله می‌دهیم تا با آن ناخالصی‌ها مخلوط نکنند فکر هم فکر خوبی بود ولی متاسفانه این مرتبه آسیابانها بودند که ناخالصی مخلوط گندم کردند و چون به یک نسبت مخلوط می‌شد در تمام شهر تمام نانها شبیه هم بود یعنی در دفعه قبل اگر علیرغم مصرف کننده و خسارتی که روی مصرف کننده می‌آمد جماعت نانواها که تعدادشان هیچ قابل مقایسه با آسیابانها نیست سود می‌بردند به ابتکار جدید آسیابانها که تعدادشان بسیار معدود بود مستفیض شدند و نفعهای سرشاری از این راه بردند.
استفاده شان از این راه نبود نبض بازار را هم در دست داشتند و به مجرد اینکه گندمی‌را که بازار عرضه می‌کرد ارزانتر از گندم دولت بود گندم را با وعده از بازار تهیه می‌کردند و آرد مخلوط را نقد به نانوا می‌فروختند و برعکس موقعی که عرضه گندم در بازار کم بود و نرخ گندم در بازار گرانتر بود می‌آمدند به سراغ دولت و از دولت گندم می‌خواستند و این بازی خبازها مقدار معتنابهی به دولت و دستگاه دارائی دولت ضرر زد برای اینکه نانواها سرو صدا نکنند چون نفعشان را پایمال کرده بودند آمدند برایشان شرکت تعاونی درست کردند و چون همه خبازها را نمی‌توانستند در یک شرکت تعاونی جمع کنند ۸ یا ۹ شرکت تعاونی مصرف تهیه کردند و هر گونه خباز را در یکی از این شرکتهای تعاونی جمع کردند در این اواخر چون دیدند صحیح نیست که شرکتهای تعاونی مصرف برای یک صنف تعدادش متعدد باشد تصمیم گرفتند که یک شرکت تعاونی مصرف برای صنف خباز درست کنند آئین نامه‌ای هم تنظیم کردند که هر کس پروانه دارد مبلغی ببرد در یکی از شعب بانک ملی بریزد مقداری سفته بدهد از ا ین کارهائی که مرسوم شرکتهای تعاونی است تا اینجا هم اشکالی نبود خبازان تهران رفتند سهم دادند برگ ورود به جلسه انتخاب هئیت مدیره شرکت تعاونی مصرف خبازان را گرفتند ولی موقعی که رفتند رأی بدهند با یک اوراق چاپی اینطور (ناطق ورقه اسامی‌چاپ شده را به نمایندگان ارائه کردند) برخورد کردند که بدست هر رأی دهنده یک ورقه چاپی می‌دادند که رأی دهنده موظف بود این ورقه چاپی را در صندوق رأی بیندازد و هر کس به این رأی نمی‌داد از جلسه بیرونش می‌کردند (یک نفر از نمایندگان – عضو حزب بودند) مردمی که خودشان سرمایه‌گذاری می‌کنند شرکت تعاونی می‌خواهند درست کنند شرکت تعاونی ک موسسه و یک شرکت مالی است بچه علت رأی چاپی دستشان می‌دهند بچه علت؟ اگر این خودش باید تعهد سفته‌ها را بکند اینقدر حق نداشته باشد که رأی بدهد من نمیدانم اسم این را چه باید گذاشت (یک نفر از نمایندگان – اینها پروانه کسب ندارند) اینها پروانه کسب دارند فقط به علت اینکه از این اوراق نمی‌خواستند و می‌گفتند ما قیم نمی‌خواهیم و میدانیم به که باید رای بدهیم اجازه ندادند رای بدهند اگر چه در اقلیت بودند رای آنها را می‌گرفتند و می‌گفتند شما در اقلیت هستید و رای این است که چاپ شده این ورقه چاپی درست کردن برخلاف اصول است (دکتر صدر – آن قسمت جزو ایدئولوژی حزب ایران نویس است که آقای جوانشیر هم بیان فرمودند) در اینجا من لازم میدانم که چند جمله‌ای هم راجع به وزارت منابع طبیعی صحبت کنم در چند جلسه قبل هنگام بحث در اطراف لایحه وزارت منابع طبیعی تذکری هم در اطراف نحوه ملی کردن اراضی بین دریاچه حوض سلطان و کوههای خرقان به عرض نمایندگان محترم رساندم جناب آقای وزیر در پاسخ ارادتمند خودشان فرموده بودند اصولا ما اعلام کردیم تا مالکین و ساکنین دهات وضع مستثنیات خود را روشن نمایند زیرا مراتع ملی هست بنده فرمایش ایشان را قبول دارم که مراتع برای ملت ملی شده است ولی من تقاضا می‌خواهم میکنم که مجوزی که می‌فرمایند آن اراضی مرتع هست چه می‌باشد مگر مرتع آنچنان جائی نیست که احشام بتوانند چرا نمایند شما در این محدوده مقداری مرتع دارید که این مراتع را به چند نفری که حشم دار نیستند پروانه داده‌اید و حشم داران واقعی باید علف چر به این دارندگان پروانه بدهند این است اجرای ملی شدن مراتع آقایان حتماً به قم زیاد تشریف می‌برند (نمایندگان – البته) بنده می‌خواهم بدانم اراضی مجاور جاده قم که حتماً همه آقایان دیده‌اند با اراضی اطراف تهران فرقش چیست که آقای وزیر منابع طبیعی می‌فرمایند که چون مرتع بود اعلام کردیم که مردم بیایند مستثنیاتشان را اعلام بکنیم این صحیح نیست شما اول به بینید در این محل مرتعی هست بعداً اعلام بکنید و برای مردم اسباب زحمت ایجاد نکنید عرض کنم جناب آقای دکتر کاظم زاده یکی از دوستان بنده یادداشتی نوشته‌اند از اینکه جنابعالی که مسئول انقلاب اداری هستید پس از ۵ روز بحث در بودجه امروز به مجلس تشریف آورده‌اید تشکر کردهاند (دکتر کفائی – دیروز و پریروز بودند) این یادداشتی است که به بنده داده‌اند (دکتر کفائی – آقای بهبودی شاید دوست شما دیروز و پریروز تشریف نداشته‌اند) متأسفانه باید عرض بکنم که نویسنده یادداشت از رفقای اقلیت نیستند (دکتر حکیم شوشتری – اسمش چیست؟) بعداً خدمتتان عرض میکنم، جناب آقای وزیر منابع طبیعی شما آمده‌اید مراتع را ملی کرده‌اید تا حشمژداران واقعی استفاده بکنند یا عده‌ای که خودشان را حشم دار معرفی کردهاند و از شما پروانه گرفته‌اند و پروانه را اجاره می‌دهند و نوعی ملی شدن وطنی برای خودشان درست کردهاند بنده استدعایم اینست که پروانه‌های مراتع رودخانه شور را بفرمائید بیاورند خدمتتان بررسی بفرمائید که بچه کسانی پروانه داده‌اید بنده در شان مجلس نمیدانم که راجع به ماهی صحبت کنم و آنچه را که در منابع تبلیغاتی دولتی از قبیل تلویزیون و رادیو و اینهمه مطالبی که در روزنامه‌های کثیرالانتشار جدی می‌نویسند همه را حمل بر شوخی میکنم و می‌گویم حق با وزارت منابع طبیعی است (پزشکپور – راجع به چیزی که نیست صحبت نفرمائید) (یک نفر از نمایندگان – در خلیج فارس هست) ولی سوالی می‌خواهم از جناب آقای گلسرخی وزیر منابع طبیعی بکنم شما به موجب قانون مجازات صید غیر مجاز از دریای خزر مصوب ۲۶ /۱۲ /۴۶ وظیفه‌ای داشتید چرا این وظیفه قانونی را انجام ندادید بنده آن وظیفه را می‌خوانم.
- تبصره ۳- وزارت منابع طبیعی مکلف است از تاریخ تصویب این قانون حداکثر تا سه ماه لایحه‌ای برای حفظ و حراست و تکثیر و بهره برداری آبزیان دریای خزر و خلیج‌ها و مردابها و روگاهها و مصب‌ها ی مربوطه به آن تهیه و به مجلس تقدیم کند (مهندس گلسرخی –درست میفرمائید).
آیا این وظیفه قانونی انجام گرفته است یا هنوز سه ماه نشده است شما نمیدانید که انجام ندادن قانون جرم است؟ این را خوب میدانید.
جناب آقای وزیر آیا شما میدانید که ژاندارمری کل کشور گزارش می‌کند که در نیمه اول سال ۴۷-۳۳۶۸۵ قطعه ماهی قاچاق گرفته است این ماهی‌ها را از کی گرفته است بلوک که نبوده محققاً نمی‌شود گفت از دریای خزر یا رودخانه گرفته بچه نحو گرفته است و چه شده است؟ (مهندس صائبی – آنها بدون پروانه هستند) این را نفرمائید این قابل تأمل است یک بررسی بفرمائید لااقل نصب این عده آیا پانزده هزار نفر ناراضی درست کردن صحیح است یا ناصحیح؟ ماهی چه شده همان ماهی که می‌گفتند عادت بکندی بخوردنش؟
(یک نفر از نمایندگان – همان است که در خیابان اسلامبول است)
(یکنفر از نمایندگان – آمار را از کجا آورده‌اید ؟)
جنابعالی اگر این را مطالعه فرموده بودید در فعالیت مبارزه با قاچاقچیان ژاندارمری کل کشور سیار آمار دقیقی از نقطه نظر فعالیتی که در این راه داشته داده این آمار از لحاظ موارد مخدر شرم آور است و بنده عمداً قرائت نکردم روزنامه آیندگان در تاریخ ۲ /۸ /۴۷ خبر داده بود که ۷۰ میلیون تومان سم فاسد در ککشاورزی گرگان بوده ۷۰ میلیون تومان لابد وزیر کشاورزی که تشریف ندارند معاون ایشان می‌آیند توضیح می‌دهند سمی‌خریده‌اند برای مبارزه با کرم خاردار گرگان می‌گویند یا این سم را فاسد خریده‌اند و یا در انبارهای اداره کشاورزی گرگان فاسد شده در هر حال هفتاد میلیون تومان به ضرر صندوق دولت عمل شده و ظاهرا" پرونده‌ای هم در این مورد در بازرسی شاهنشاهی تشکیل شده من اطمینان ندارم ولی خیلی متشکر می‌شدم که وزیر مربوطه به عرض مجلس برسانند که از این هفتاد میلیون تومان لااقل چقدرش صحیح است ۲۱۶۷۰۰۰۰۰۰۰ ریال پرداختهای سازمان برنامه در طول برنامه سوم برای طرحهای آبیاری بوده است که قسمت اعظم آن صرف ساختمان و تکمیل سدهای شهبانو فرح، شاه عباش کبیر، فرحناز وارس شده است، من می‌خواهم سوال کنم که این سرمایه عظیم که در اجرای این طرحها گذاشته شده است بچه نحوی برمیگردد.
در بیلان شرکتهای تابعه وزارت آب و برق من نتوانستم بفهمم که آیا سرمایه این شرکتها با قیمت تاسیسات سنگین آنان منعکس شده است یا خیر من می‌خواهم بدانم که سدی که بیش از ده سال از عمرش گذشته است و بطوری که در روز افتتاح سد مزبور گزارش کردند این ده سال ۱۰ /۱ عمر مفیدش می‌باشد چقدر از مخارج سرمایه‌گذاری در آنرا برگردانده است.
در مورد تاسیسات برق هم می‌خواهیم همین اطلاعات را داشته باشیم. مأخذی که ما در دست داریم حکایت از آن می‌کند که در سال ۱۳۴۶ به مقدار تولید برق ۳ /۴ میلیارد کیلو وات ساعت بوده است و با محاسبه اتلاف انرژی در شبکه میزان فروش در حدود ۸ /۱ میلیارد کیلو وات ساعت بوده است یعنی از نصف تولید به مراتب کمتر.
این مقدار فروش ۲۱% برای مصارف صنعتی بوده و ۲% برای مصارف کشاورزی و آبیاری شما برای تشویق مصرف چه کرده‌اید.
بنده عرض کردم آمار مطمئنی در دست ندارم ولی تا آنجا که مأخذ ما حاکی است شما در طول برنامه سوم آنچه را که در مورد توسعه فشار قوی پیش‌بینی شده بوده انجام دادید و حتی از پیش‌بینی هم مقدار قابل توجهی جلوتر هستید ولی تمام فشار قوی است یعنی ما سرمایه‌گذاری کرده‌ایم سد ساخته‌ایم سرمایه‌گذاری کرده‌ایم تأسیسات برق ایجاد کرده‌ایم سرمایه‌گذاری کرده‌ایم شبکه فشار قوی ساخته‌ایم مثلاً برق را تا گرگان می‌رسانیم ولی برای مصرف برق نه شبکه موجود است نه تشویق مصرف متأسفانه در طول برنامه عمرانی چهارم شما ۳۸۵۰ کیلومتر خط پیش‌بینی کرده‌اید که ۳۱۵۰ کیلومتر آن ۲۳۰ کیلو ولتی و ۱۳۲ کیلو ولتی خواهد بود یعنی فقط ۷۰۰ کیلومتر برای فشارهای کمتر در نظر گرفته شده است که به عقیده من صحیح نیست.
ممکن است بفرمائید که توزیع با شرکتهای برق منطقه‌ای خواهد بود اولاً برنامه شرکتهای شما چه می‌باشد ثانیاً با بیلان منتشره تصور بفرمائید که قدرت انجام چنین کاری را داشته باشند.
از این بحث که بگذریم لزوم تاسیس نیروگاه شهریار است پیش‌بینی است که فرموده‌اید و انتظار دارید تا پایان برنامه چهارم مصرف سرانه برق به ۴۰۰ کیلووات ساعت افزایش یابد که من اگر برنامه تشویقی در کار نباشد تصور میکنم تا برنامه سومی‌نباشد به این حد نخواهد رسید و اگر به این حد نرسد این تأسیس زائد است مسئله دیگری که می‌خواستم عرض کنم موضوع ازدیاد آب بهاء است سابقاً برای هزینه لوله‌کشی اینکه عرض میکنم سابقا" خیلی دور نیست تا چند روز قبل برای تامین هزینه لوله‌کشی هر متر مربع ۷۵ ریال وام می‌گرفتند از اشخاصی که تقاضای اشتراک داشتند و حداکثری هم که بود برای هزار متر بود ولی متاسفانه با یک تصویب نامه این حداقل ۷۵ ریال به ۱۲۵ ریال رسیده است من از دستگاهی که آقای منصور روحانی وزیر آن دستگاه است و خودش از طبقه متوسط مردم است انتظار تبعیض را نداشتم (دکتر طالع – از طبقه متوسط بود) ما نباید کاری بکنیم که طبقه ضعیف طبقه فقیر هر روز فقیر تر شود و طبقه غنی هر روز غنی تر و این فاصله هر روز زیادتر بشود اگر چه اعمال جناب آقای دکتر آموزگار هم تا امروز در این جهت بوده که خدمتشان عرض خواهم کرد (یک نفر از نمایندگان – در چه جهتی؟) در جهت ایجاد فاصله طبقاتی بوده ایجاد فاصله طبقاتی بین مردم غنی و مردم فقیر یعنی با این وضعی که نسبت به مالیات هست و بعد خدمتشان عرض میکنم غنی هر روز غنی‌تر شده و فقیر هر روز فقیر تر (روحانی – پس این مالیاتها از کجا تامین می‌شود ؟) اگر دستگاه وزارت آب و برق آمده بود و می‌گفت من حد ۱۰۰۰ متر را لغو میکنم و حداکثر را می‌بریم تا دو و سه هزار متر و این را به نسبت تصاعدی پیش‌بینی کرده بود من از پشت این تریبون از منصور تروحانی متشکر بودم ولی امروز متاسفم عملی که انجام داده برخلاف منافع طبقه اکثریت ساکنین تهران است هنوز مناطق پر جمعیت تهران مثل قلعه مرغی که متشکر می‌شوم از جناب آقای عباس میرزائی که لااقل رجال را هدایت بفرمایند چون ایشان آنجا را بهتر می‌شناسند، محوطه‌هائی مثل قلعه مرغی هنوز لوله‌کشی نشده و این فشار درست روی آن طبق است وزارت آب و برق بهتر بود می‌آمدند محدود می‌کردند که تا ۵۰۰ متر را متری ۵ تومان می‌خواهیم وام بگیریم و از هزار متری به بالا متری ۲۰ تومان آن وقت فراکسیون حزب مردم تائید کننده این نظر بود ولی حالا که فشار روی طبقه فقیر و ضعیف آمده این درست نیست و ما نمی‌توانیم تائید کننده باشیم (یکی از نمایندگان – مناطق خارج شهر است) به عقیده جنابعالی مناطق پر جمعیت خارج شهر ست به موجب نقشه توسعه شهر مجیدیه خارج شهر است پس قلعه و کوههای توچال داخل شهر (یکی از نمایندگان – این زمینهایش قیمتی ندارد) صنعت در مملکت رشد کافی داشت کمکهای اعتباری سازمان برنامه در برنامه سوم یکی از علل موثر این رشد بود و علت دیگر سیاست اقتصادی وزارت اقتصاد بود که بدون توجه به حد استفاده‌ای که سرمایه گذار تبخش خصوصی از سرمایه خود باید ببرد و بدون توجه به حد فشاری که باید روی مصرف کننده بیاید فقط توسعه صنعت را مورد توجه قرارداده است. سرعت افزایش تولید ماشینی و اتومبیل سواری و محصولات فلزی بیش از سایر صنایع بود ولی صنایع پوشاک و نساجی کمترین رشد را داشتند.
به موجب آمار موجود اگر شاخص تولید وسائط نقلیه را در سال ۱۳۴۳ عدد ۱۰۰ انتخاب کنیم شاخص تولید وسائط نقلیه در سال ۴۴ -۱۳۹ و در سال ۴۵-۱۷۹ در سال ۴۶-۲۵۲ می‌شود تعداد اتومبیل سواری ساخته شده در سال ۱۳۴۵ سه هزار هفتصد و سی و هشت دستگاه بوده و این تعداد در سال ۱۳۴۶ به ده هزار و چهار صد و بیست و سه عدد افزایش پیدا کرده است یعنی ۱۷۸% اضافه شده است بنده اجازه می‌خواهم این جهت را یک بار دیگر تکرار کنم تعداد اتومبیل سواری ساخته شده در سال ۱۳۴۵ سه هزار هفتصد و چهل و هشت دستگاه بود و این تعداد در سال ۱۳۴۶ به ده هزار و چهار صد و هشتاد و سه عدد افزایش پیدا کرده است یعنی ۱۷۸ درصد اضافه شده است این پیدا شدن بازار و این اضافه شدن تولید مطابق کلیه قوانین اقتصادی باید در قیمت آن اثر بگذارد ولی خود شما نیز میدانید نه تنها کوچکترین اثری در قیمتها نگذاشته است بلکه به موجب آگهی تبلیغاتی که منتشر می‌کند بر ملت منت هم می‌گذارند که قیمت را بالا نبرده است (دکتر کفائی – رو به تکامل رفته است) مطلقاً اینطور نیست خدمتتان عرض میکنم رو به تکامل نرفته اجازه بفرمائید این رشته‌ای که در تخصص بنده است صحبت کنم آمده‌اند برای اینکه از استثمار سرمایه‌های بسیار کوچک که به نام دارندگان تاکسی معروف شده‌اند جلوگیری کنند و نگذارند این دارندگان رانندگان تاکسی را استثمار نمایند به رانندگان تاکسی داده‌اند این فکر بسیار خوبی است و ما تا اینجا با این فکر موافقیم ولی سئوال میکنم که در ازاء این بازار بزرگ خرید ماشین و لوازم یدکی آن چه میزان از فروشنده تخفیف گرفته‌اید این صحیح نیست که راننده را از استثمار دارنده تاکسی خارج کرد و در استثمار صاحب کارخانه فروشنده ماشین قرارداد هم اکنون از هر راننده تاکسی سئوال کنید به شمار خواهد گفت هر ماشین با تاکسیمتر برایم ۲۷۰۰۰ تومان تمام شده است (دکتر کفائی – صحیح نیست) خدا کند صحیح نباشد جنابعالی که هیچ وقت سوار تاکسی نمی‌شوید از درد دل راننده‌های تاکسی با خبر بشوید و تا سه سال باید جان بکنیم اقساط ماشین را بدهیم و بعد از سه سال هم یک ماشین دیگر باید خریداری کنیم از طرف دیگر برای اینکه بازار بیشتری برای فروش ماشین یعنی برای بیشتر متمول کردن چند نفر سرمایه دار پیداکنند دستور داده‌اند که حق ندارند روی تاکسی راننده کمکی قرار دهند یعنی آهن باید هم طراز انسان کار کند اگر گفته‌اند کارگران و به طور کلی انسانها روزی هشت ساعت نباید بیشتر کار کنند تاکسیهای مادر تهران هم باید روزی هشت ساعت کار کند.
عمل دیگری که در این ماجرا انجام گرفته است از بین بردن عده‌ای از اتومبیل کرایه تاکسیهای است که عمرشان از دهسال بیشتر است.
در هیچ مملکت پیشرفته و صنعتی صرفاً به علت تاریخ ساخت یک وسیله نقلیه آن را به قبرستان نمی‌فرستند.
رئیس – آقای مهندس بهبودی چقدر دیگر می‌خواهید صحبت بفرمائید.
مهندس بهبودی – حدود یک ساعت.
رئیس – اجازه بفرمائید بگذاریم برای جلسه بعد.
- اعلام وصول و قرائت نامه‌های مربوط به دو فقره لایحه قانونی از مجلس سنا
۵- اعلام وصول و قرائت نامه‌های مربوط به دو فقره لایحه قانونی از مجلس سنا
رئیس- لوایحی از مجلس سنا رسیده است برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.
گزارش کمیسیون شماره ۴ (دارائی) در خصوص لایحه شماره ۸۴۳/ق ۱۳ مورخ ۲ /۱۰ /۱۳۴۲ دولت مربوط به تصویب نامه شماره ۱۲۶۴ مورخ ۲۶ /۱ /۴۲ راجع به لغو عوارض دروازه‌ای که ضمن مرقومه شماره ۱۱۱۳- ۲۱ /۱۰ /۱۳۴۷ از آن مجلس محترم به مجلس سنا ارسال شده بود در جلسه روز دوشنبه پنجم اسفند ماه ۱۳۴۷ مطرح و مورد شور واقع و به به تصویب مجلس سنا رسید.
اینک لایحه قانون مزبور که اصلاح شده به پیوست اعاده می‌شود.
رئیس مجلس سنا- جعفر شریف امامی.
رئیس- اصلاحات مجلس سنا به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
گزارش کمیسیون شماره ۱۰ (کشور) در خصوص لایحه شماره ۲۷۰۵۸ مورخ ۱۳ /۹ /۱۳۴۷ دولت راجع به تعیین مصرف در آمد حاصل از بیمارستانها و باشگاههای ژاندارمری کل کشور و شهربانی کل کشور که ضمن مرقومه شماره ۱۴۲۵۵ /۲۸۴ ل ق – ۹ /۱۱ /۱۳۴۷ از آن مجلس محترم به مجلس سنا ارسال شده بود در جلسه روز دوشنبه پنجم اسفند ماه ۱۳۴۷ مطرح و مورد شور واقع و به تصویب مجلس سنا رسید.
اینک لایحه قانون مزبور که اصلاح شده به پیوست اعاده می‌شود.
رئیس مجلس سنا- جعفر شریف امامی.
رئیس- اصلاحات مجلس سنا به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- قرائت دستور جلسه مربوط به بعد از لایحه بودجه کل کشور
۶- قرائت دستور جلسه مربوط به بعد از لایحه بودجه کل کشور
رئیس- گزارش چند لایحه که خدمت خانمها و آقایان توزیع شده است در دستور مجلس قرار می‌گیرد و برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.
- ۱-گزارش یک شوری تفریغ بودجه سال ۱۳۴۵ مجلس شورای ملی.
- شماره چاپ ۷۱۸
- ۲-گزارش یک فوریتی اجازه کشت محدود خشخاش و صدور تریاک.
- شماره چاپ ۷۱۷
- ۳-گزارش شور دوم انبارهای اختصاصی ذخیره واردات مورد احتیاج صنعت نفت.
- شماره چاپ ۷۲۳
- ۴-گزارش شور اول اصلاح یعنی از مواد قانون تشکیل خانه‌های انصاف.
- شماره چاپ ۷۱۴
- ۵-گزارش شور اول نحوه پرداخت عواید املاک واگذاری.
- شماره چاپ ۷۱۶
- ۶-گزارش شور اول اجازه عضویت ایران در کمیته مشورتی بین‌المللی پنبه.
- شماره چاپ ۷۲۲
- تعیین موقع جلسه آینده - ختم جلسه
۷- تعیین موقع جلسه آینده - ختم جلسه
رئیس- این لوایح در دستور مجلس قرار می‌گیرد که بعد از تصویب لایحه بودجه مطرح گردد با اجازه خانمها و آقایان جلسه صبح را ختم می‌کنیم جلسه امروز ساعت ۴ بعدازظهر خواهد بود.
رئیس مجلس شورای ملی- عبدالله ریاضی.