مذاکرات مجلس شورای ملی ۶ آذر ۱۳۳۵ نشست ۳۶
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۵
سال دوازدهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
جلسه
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۶ آذر ۱۳۳۵ نشست ۳۶
فهرست مطالب:
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۳۶
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ششم آذرماه ۱۳۳۵
فهرست مطالب:
۱ - تصویب صورت‌مجلس
۲ - تقدیم چند فقره سؤال به وسیله آقای عمیدی‌نوری
۳ - بیانات قبل از دستور - آقایان: احمد طباطبایی - صفاری – خلعتبری - مهندس جفرودی
۴ - بیانات آقایان دکتر حسن افشار و ارباب طبق ماده ۸۲ آیین‌نامه
۵ - اخذ رأی و تصویب اجازه پرداخت ده میلیون ریال برای کمک به زلزله‌زدگان جنوب
۶ - طرح و تصویب گزارش کمیسیون دادگستری راجع به تشدید مجازات رانندگان و ارجاع به مجلس سنا
۷ - تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
مجلس دو ساعت پیش از ظهر به ریاست آقای عماد تربتی (نایب‌رئیس) تشکیل گردید.
۱- تصویب صورت مجلس نایب رئیس ـ اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
غائبین با اجازه ـ آقایان: امید سالار. دکتر سید امامی. دکتر بینا. مشار. مهندس اردبیلی. رامبد. عبدالحمید بختیار. صرف زاده. مهندس جفرودی دکتر سعید حکمت. سعیدی. کاظم شیبانی. غضنفری. دکتر وکیل. تجدد. دکتر نفیسی. اورنگ. مهران
غائبین بی اجازه ـ آقایان: اریه. معین زاده. تیمور تاش. قراگزلو. دشتی. دکتر عمید. دکتر هدایتی. اسفندیاری. مهندس فیروز. مهندس بهبودی.
دیر آمدگان و زود رفتگان با اجازه ـ آقایان: مهندس فروغی. برومند. طباطبائی. قمی. دکتر امیر اصلان افشار. مسعودی. قنات آبادی.
دیر آمدگان و زود رفتگان بی اجازه ـ آقایان: دکتر طاهری. بزرگ ابراهیمی. سالار بهزادی.
غائبین در رأی ـ آقایان: ارباب مهندس. شیبانی. بیات ماکو.
نایب رئیس ـ اعتراض نسبت به صورت مجلس نیست؟ آقای مهندس فروهر.
مهندس فروهر ـ بنده یک کلمه از عرایضم هست که تصحیح می‌کنم میدهم به تند نویسی.
نایب رئیس ـ بسیار خوب در صورت مجلس دیگر نظری نیست ؟(اظهاری نشد) صورت مجلس جلسه قبل تصویب شد
۲- تقدیم چند فقره سؤال بوسیله آقای عمیدی نوری
نایب رئیس ـ آقای عمیدی نوری
عمیدی نوری ـ چند فقره سؤال دارم که تقدیم می‌کنم
۳- بیانات قبل از دستور آقایان: احمد طباطبائی ـ صفاری ـ خلعتبری ـ مهندس جفرودی
نایب رئیس ـ نطقهای قبل از دستور شروع می‌شود آقایان طباطبائی قمی
طباطبائی قمی ـ آقایان روز اولی که ما آمدیم در اینجا همه قسم خوردیم باین که بر خلاف مصالح مملکت بر خلاف قانون اساسی بر خلاف مصالح شخص اول مملکت اعلیحضرت همایونی هیچ عملی نکنیم (صحیح است) قانون اساسی یک رویه‌ای دست ما داده است که ما باید آن رویه را محترم بشماریم و بر خلاف آن رویه هیچوقت عملی نکنیم (صحیح است) این چند روزه در گوشه و کنار شنیده می‌شود یک قرار دادی بعنوان قرضه از طرف سازمان برنامه بکمیسیون مشترک برنامه داده شده اولا معلوم نیست کمیسیون برنامه چه جور این قرار داد را تجزیه و تحلیل می‌کند قانون اساسی می‌گوید باینکه اگر قانونی با یک لایحه‌ای باید بمجلس داده شود بتوسط وزیر مسئول باید آن لایحه بمجلس بیاید (صحیح است) بنده چون عضو کمیسیون برنامه نیستم از هر یک اعضای کمیسیون برنامه سؤال کردم می‌گویند از طرف دولت یعنی از طرف یک مقام مسئولی این قرار داد نیامده است (عمیدی نوری ـ آقای نخست وزیر فرستاده‌اند و امضاء کرده‌اند)) دکتر مشیر فاطمی ـ تنها آقای نخست وزیر امضاء کرده‌اند) مطابق قانون اساسی قرضه باید با اجازه مجلس شورای ملی باشد بنده عرض کردم چون عضو کمیسیون برنامه نیستم نمیدانم بچه وضعی این قرار داد فرضه است قرار داد فرضه مادامی که بمجلس شورای ملی نباید و مجلس ورأی ملی او را تصویب نکند این قرار داد هر کجا تصویب شود غیر قابل عمل است (صحیح است) دکتر افشار ـ قبلا مجلس قانون برنامه را تصویب کرده و اجازه داده که از خارج وام بگیرند
طباطبائی ـ اجازه بدهید آقای دکتر بنده می‌خوانم تبصره ۳ ماده ۸ قانون سازمان برنامه می‌گوید تحصیل اعتبار می‌تواند کند اگر شما از این جمله قرضه استنباط می‌کنید حالا بنده عرض می‌کنم عواید نفت بتأمین هزینه حفظ وادارةتأسیسات غیر انتقاعی عملیات برنامه تقلیل بیاید دولت مجاز است کسری احتیاجات سازمان برنامه را در سالهای ۱۳۳۴ و ۱۳۳۵ و۱۳۳۶ را میزان ۲۴۰ میلیون دلار از راه تحصیل اعتبار است قرضه نیست توجه بفرمائید کما اینکه این قانون را وقتی مجلس تصویب کرد بنام
+قرضه رفت به مجلس سنا مجلس سنا قرضه را برگرداند گفتند قرضه نمی‌شد اعتبار کردند این قرار دادی که آوردند آقایان ملاحظه فرمودند این قرار داد اعتبار است یا قرضه است؟ بنده از از اقتصاد اطلاعی ندارم این قرار داد را بنده دو مرتبه خواندم خودم اذعان می‌کنم چیزی از این قرار داد نفهمیدم (ثقه الاسلامی ـ بد ترجمه شده است) اصلا معنی ندارد گفتند یکی از حکمای الهی مردم از دنیا رفت (یکی از نمایندگان ـ خدا بیامرزدش) ظرفای اصفهان مضمونی برایش گفتند شب اول قبر نکرین رفتند از او سؤال کردند من ربک؟ گفته است که اسطقساُ فوق استطقسات نکرین بدرگاه خدا التماس کردند که یکی از آن دنیا آمده هر چه می‌پرسیم یک جوابی می‌دهد که ما نمی‌فهمیم خطاب رسید که این مرد ۷۰ سال هر چه گفت من نفهمیدم ولش کنید برود این قرار داد هم درست اسطقساً فوق اسطقسات است هیچ چیزی از آن مفهوم نمی‌شود این قرار داد را هر یک طرزی آورده‌اند که ما نفهمیم والا من بسه چهار نفر آدم اقتصادی هم نشان دادم گفتن آقایان از این چیزی می‌فهمید گفتند که ما هم چیزی نمی‌فهمیم این قرار داد با این صورت بعقیده بنده بزرگتری عملی است که بر خلاف مصلحت و شؤن این مملکت است (عده‌ای از نمایندگان ـ آقا نفرمائید این طور نیست) اجازه بفرمائید همینطور است دیده‌اید این قرار داد را؟ (باقر بوشهری ـ بله) عرض کنم که با این قرار داد تمام هستی این مملکت گرو این قرار داد است گمرک گرو است تمام عواید این مملکت گرو است (مهندس جفرودی ـ آن طور نیست)(همهمه نمایندگان) چرا عصبانی می‌شوید شما ندیده‌اید قرار داد را باضافه بیائید جواب بدهید مهندس جفرودی ـ اجازه بدهند جواب میدهم (زنگ رئیس)
نایب رئیس ـ قطع بیانات ناطق مخالف آئین نامه است خواهشمندم بگذارید صحبتشان را بکنند بفرمائید
طباطبائی ـ در زمان مظفر الدین شاه یک وقتی آمدند یک قرضه‌ای کردند و در مقابل این قرضه گمرک ایران را گرو گذاشتند (دکتر راجی ـ آنوقت دولت عرضه نداشت) و حالا هم گرو است نفت است چیزهای دیگر هست مطابق این قرار داد شما حق ندارید که هیچ معامله‌ای با هیچکس دیگر بکنید (عده‌ای از نمایندگان ـ کمیسیون رسیدگی می‌کند) قرار دادی که آمده است اینطور است اگر کمیسیون درست کند حرفی نیست ولی بنده عرضم این است که قرار دادی که آمده است این قرار داد علاوه بر اینکه طرز گرو گرفتنش و وثیقه گرفتنش مخالف با شئون یک مملکت مستقل است (بعضی از نمایندگان ـ صحیح است) (بعضی دیگر از نمایندگان ـ صحیح نیست) در قرار داد ذکر کرده است که در خرج کردن این مبلغ باید نمایندگان بانک بین المللی بیاید و نظارت در خرج بکند حقوق این نمایندگان را کی باید بدهد ؟(مهندس شیبانی ـ بانک باید بدهد) بانک بین المللی حقوق می‌دهد که بیایند اینجا نظارت کنند؟ فرع هم که علیحده است خود آقایان ابتهاج هم در مصاحبه‌ای که چند روز قبل کردند فرمودند که من این ۷۵ میلیون دلار را که قرض کردم قرار داد است بعد آیک میسیونی برای نظارت رسیدگی در این امور بیاید و در خرج آن نظارت کند ما باید حقوق بدهیم اگر در ظرف ۶ سال نصف این پول را ما باید بدهیم حقوق بدهیم حقوق در فرع این معادل نصف همین مبلغ است (حشمتی ـ ابتهاج مرد وطن پرستی است) عرض کنم در وطن پرستی ابتهاج صحبت نیست بنده عرض نکردم ابتهاج وطن پرست نیست ابتهاج بعقیده آقا وطن پرست اما ممکن نیست یک آدم وطن پرستی در قضیه‌ای که دارد عمل می‌کند اشتباه کرده باشد و این اشتباه خودش عاید بنده و جنابعالی و مملکت بشود؟ (حشمتی ـ این باید در مجلس مطرح شود)(مهندس فروهر ـ اگر این قرض را نگیرند کار برنامه می‌خوابد) آقایان می‌گذارند بنده حرفم را بزنم آمدیم سر برنامه این برنامه چیزی نیست که امروز بخواهند رویش عمل کنند این برنامه را که امروز عمل نکرده‌اند آقایان شما که می‌گوید برنامه شما بیائید ببینید این برنامه در این چند سال چه کرده است چه عملی کرده شما سؤال کنید از برنامه چقدر پول خرج مطالعه شده است (صحیح است) (عده‌ای از نمایندگان ـ مطالعه لازم است آقا)(بهبهانی چرا نمی‌گذارید ناطق حرفش را بزند)(همهة نمایندگان)
نایب رئیس ـ اداره جلسه از طرف خود آقایان نمایندگان بر بنده تفویض شده است و بنده از طرف آقایان موظف هستم که آئین نامه را اجرا کنم آئین نامه‌ای که از طرف خود مجلس شورای ملی بتصویب رسیده است (صحیح است) بنابراین اگر حفظ مقررات آئین نامه نشود مأموریتی که از طرف آقایان ببنده تفویض شده است اجرا نمی‌شود (صحیح است) استدعا می‌کنم همانطوری که آئین نامه همیشه حاکم است آقایان بیان ناطق را قطع نفرمایند و همهمه هم نفرمایند بگذارند به بیانات خود ادامه بدهند اگر فرمایشاتی آقایان داشته باشند در موقع خودشان خواهند فرمود بفرمائید آقای طباطبائی
طباطبائی ـ جناب آقای دکتر شاهکار تشریف داشتند چند نفر از آقایان اعضاء‌کمیسیون دادگستری هم بودند که شرفیاب شدیم حضور اعلیحضرت همایونی راجع باختیارات وزارت دادگستری با اینکه همه می‌دانستیم که اعلیحضرت همایونی منتهای علاقه را دارند که دادگستری اصلاح شود و اصراری هم داشتند که این اختیارات آنطوری که آقای وزیر دادگستری می‌خواستند بایشان داده شود وقتی که شرفیاب شدیم حضورشان بمجرد اینکه گفته شد این عمل بر خلاف قانون اساسی است و قانون اساسی اجازه نمی‌دهد ایشان بدون هیچ مقدمه‌ای گفتند که کوچکترین عملی بر خلاف قانون اساسی نکنید آقایان این شاه مملکت است آن کسی است که ما اینجا قسم خورده‌ایم که بر خلاف مصالح او عملی نکنیم این مقام بما توصیه می‌کند از یک چیزی که منتهای علاقه را دارند منتهای عشق را بآن کار دارند بما توصیه می‌کنند و می‌گویند که بر خلاف قانون اساسی یک قدر بر ندارید آنچه که قانون اساسی گفته است عمل کنید آقایان شما این قرضه را بیائید نگاه کنید اگر قانون اساسی اجازه می‌دهد شما با این طرزی که‌ای لایحه این قرار داد آمده است به کمیسیون من نمیدانم آقایان اعضاء کمیسیون برنامه چه جور این را تلقی کرده‌اند (قنات آبادی ـ چه چیزی را ؟) این لایحه را (قنات آبادی ـ این لایحه بعنوان دستور در کمیسیون اصلا رویش صحبت نشده و اصلا مطرح نشده است.
نایب رئیس ـ آقای طباطبائی به فرمایشاتتان ادامه بدهید و صحبت بین الاثنین نفرمائید.
طباطبائی ـ علی ای حال بنده عرایضم را بطور خلاصه عرض می‌کنم و آن اینست که نظر شخص اعلیحضرت همایونی در تمام امور این مملکت در درجه اول رعایت قانون اساسی است (صحیح است) ما هم که آمدیم اینجا قسم خورده‌ایم که قانون اساسی را رعایت کنیم این قرار دادی که آقای ابتهاج آورده‌اند در کمیسیون برنامه جناب آقای قنات آبادی فرمودند جنبه رسمیت ندارد بسیار خوب ندارد نداشته باشد ملت ایران نمایندگان مجلس هیچوقت زیر این بار نمی‌روند که یک کسی باید بدون رعایت قانون اساسی و بدون تصویب مجلس شورای ملی یک قران قرض کند یک قران قرض بدون اجازه مجلس شورای ملی جرم است هیچکس حق ندارد این از وظایف خاصه مجلس شورای ملی است که نمایندة مردم ایران است و اینکه فرمودند آقای دکتر افشار که‌ای قضیه در قانون برنامه اجازه داده شده است همانطوری که بنده بعرضشان رساندم آن تحصیل اعتبار است و اجازة قرض نیست و حال اینکه در تمام این قرار داد کلمةوام است و قرض هست اعتبار نیست بنابراین بنده از آقایان اعضای کمیسیون برنامه استدعا می‌کنم رعایت قانون اساسی را بفرمایند این عمل قرض کردن بدون اینکه بمجلس شورای ملی بیاید و مجلس تصویب کند هر کس بکند جرم است (صحیح است)
دکتر افشار ـ اجازه میفرمائید بنده طبق ماده ۸۲ عرضی دارم
نایب رئیس ـ وقتی وارد دستور شدیم بفرمائید. آقای صفاری صفاری ـ بعد از فرمایشات آقای طباطبائی گمان می‌کنم مجلس محتاج آرامش است بنده سعی دارم که حتی الامکان اوقات گرانبهای آقایان نمایندگان محترم را با عرایض خود ضایع نکرده ولی گاهی مواردی پیش می‌آید که ناچار باید برای روشن شدند پاره‌ای مطالب توضیحات معروض گردد و با تذکراتی بمسئولین امر داده شود و اگر از طرف اولیا دولت باین تذکرات توجهی نمی‌شود لااقل گفتن آن بار سنگین انجام وظیفه را اندکی سبک می‌سازد عرایض خود را ابتدا از مطلبی شروع می‌کنم که چند بار در جلسات مجلس در اطراف آن بحث شده و تصور می‌کنم ضرورت دارد که بمنظور روشن شدن آن توضیحاتی بعرض برسد و موضوع مربوط بقضیه محصور چای شمال است که متأسفانه هر سال در مواقع مختلف دچار بحران می‌شود و چون حقیقت جریان نزد اکثر مردم این کشور روشن نیست در اطراف این محصول دانسته و ندانسته جنجال هائی برپا می‌شود کراراً بنده در این باب توضیحاتی داده‌ام ولی هر بار از طرف افرادی از روی عدم اطلاع حملاتی بچایکاران و چای سازان شما می‌شود و احیاناً از طرف عناصر استفاده جو هم تحریکاتی بعمل می‌آید که این محصول مفید تدریجاً از بین برود و راه مانند سابق برای جلب نفع بیشمار آنها باز شود آقایان: کشاورزان گیلان و مازندران در سایه همت خود با صرف هزینه‌های هنگفت و سرمایه زندگانی خود موفق شده‌اند که تقریباً کمی بیش از نصف چای مورد نیاز کشور را در داخله تهیه و از نقطه نظر اقتصادی بزرگ ترین خدمت را باین کشور بنمایند بنده نمی‌خواهم اوقات شریف آقایان را با شرح تاریخ پر ملال و کشمکش هائی که در راه توسعه محصول چای در شما توسط مردم آن ناحیه شده تضییع نمایم و بحث مفصل در این موضوع را بوقت دیگری موکول می‌کنم همینقدر عرض می‌کنم در اثر فقدان یک سازمان تقویت کننده ثابت از طرف دولت‌ها وقت وضع محصول بجائی رسیده که امسال انبار بازرگانان از چای داخله پر شده و مشتری وجود ندارد (صحیح است) و بهمین سبب عده‌ای دچار ورشکستگی شده‌اند اگر حمایت صحیح و واقعی هر چه زودتر از طرف دولت بعمل نیاید این محصول پر بهاء و مفید بتدریج از بین خواهد رفت (صحیح است) و میلیونها سرمایه که در این راه مصرف شده بهدر می‌رود و هزار‌ها نر زارع و کارگر از زندگانی ساقط شده و
+قرضه رفت به مجلس سنا مجلس سنا قرضه را برگرداند گفتند قرضه نمی‌شد اعتبار کردند این قرار دادی که آوردند آقایان ملاحظه فرمودند این قرار داد اعتبار است یا قرضه است؟ بنده از از اقتصاد اطلاعی ندارم این قرار داد را بنده دو مرتبه خواندم خودم اذعان می‌کنم چیزی از این قرار داد نفهمیدم (ثقه الاسلامی ـ بد ترجمه شده است) اصلا معنی ندارد گفتند یکی از حکمای الهی مردم از دنیا رفت (یکی از نمایندگان ـ خدا بیامرزدش) ظرفای اصفهان مضمونی برایش گفتند شب اول قبر نکرین رفتند از او سؤال کردند من ربک؟ گفته است که اسطقساُ فوق استطقسات نکرین بدرگاه خدا التماس کردند که یکی از آن دنیا آمده هر چه می‌پرسیم یک جوابی می‌دهد که ما نمی‌فهمیم خطاب رسید که این مرد ۷۰ سال هر چه گفت من نفهمیدم ولش کنید برود این قرار داد هم درست اسطقساً فوق اسطقسات است هیچ چیزی از آن مفهوم نمی‌شود این قرار داد را هر یک طرزی آورده‌اند که ما نفهمیم والا من بسه چهار نفر آدم اقتصادی هم نشان دادم گفتن آقایان از این چیزی می‌فهمید گفتند که ما هم چیزی نمی‌فهمیم این قرار داد با این صورت بعقیده بنده بزرگتری عملی است که بر خلاف مصلحت و شؤن این مملکت است (عده‌ای از نمایندگان ـ آقا نفرمائید این طور نیست) اجازه بفرمائید همینطور است دیده‌اید این قرار داد را؟ (باقر بوشهری ـ بله) عرض کنم که با این قرار داد تمام هستی این مملکت گرو این قرار داد است گمرک گرو است تمام عواید این مملکت گرو است (مهندس جفرودی ـ آن طور نیست)(همهمه نمایندگان) چرا عصبانی می‌شوید شما ندیده‌اید قرار داد را باضافه بیائید جواب بدهید مهندس جفرودی ـ اجازه بدهند جواب میدهم (زنگ رئیس)
نایب رئیس ـ قطع بیانات ناطق مخالف آئین نامه است خواهشمندم بگذارید صحبتشان را بکنند بفرمائید
طباطبائی ـ در زمان مظفر الدین شاه یک وقتی آمدند یک قرضه‌ای کردند و در مقابل این قرضه گمرک ایران را گرو گذاشتند (دکتر راجی ـ آنوقت دولت عرضه نداشت) و حالا هم گرو است نفت است چیزهای دیگر هست مطابق این قرار داد شما حق ندارید که هیچ معامله‌ای با هیچکس دیگر بکنید (عده‌ای از نمایندگان ـ کمیسیون رسیدگی می‌کند) قرار دادی که آمده است اینطور است اگر کمیسیون درست کند حرفی نیست ولی بنده عرضم این است که قرار دادی که آمده است این قرار داد علاوه بر اینکه طرز گرو گرفتنش و وثیقه گرفتنش مخالف با شئون یک مملکت مستقل است (بعضی از نمایندگان ـ صحیح است) (بعضی دیگر از نمایندگان ـ صحیح نیست) در قرار داد ذکر کرده است که در خرج کردن این مبلغ باید نمایندگان بانک بین المللی بیاید و نظارت در خرج بکند حقوق این نمایندگان را کی باید بدهد ؟(مهندس شیبانی ـ بانک باید بدهد) بانک بین المللی حقوق می‌دهد که بیایند اینجا نظارت کنند؟ فرع هم که علیحده است خود آقایان ابتهاج هم در مصاحبه‌ای که چند روز قبل کردند فرمودند که من این ۷۵ میلیون دلار را که قرض کردم قرار داد است بعد آیک میسیونی برای نظارت رسیدگی در این امور بیاید و در خرج آن نظارت کند ما باید حقوق بدهیم اگر در ظرف ۶ سال نصف این پول را ما باید بدهیم حقوق بدهیم حقوق در فرع این معادل نصف همین مبلغ است (حشمتی ـ ابتهاج مرد وطن پرستی است) عرض کنم در وطن پرستی ابتهاج صحبت نیست بنده عرض نکردم ابتهاج وطن پرست نیست ابتهاج بعقیده آقا وطن پرست اما ممکن نیست یک آدم وطن پرستی در قضیه‌ای که دارد عمل می‌کند اشتباه کرده باشد و این اشتباه خودش عاید بنده و جنابعالی و مملکت بشود؟ (حشمتی ـ این باید در مجلس مطرح شود)(مهندس فروهر ـ اگر این قرض را نگیرند کار برنامه می‌خوابد) آقایان می‌گذارند بنده حرفم را بزنم آمدیم سر برنامه این برنامه چیزی نیست که امروز بخواهند رویش عمل کنند این برنامه را که امروز عمل نکرده‌اند آقایان شما که می‌گوید برنامه شما بیائید ببینید این برنامه در این چند سال چه کرده است چه عملی کرده شما سؤال کنید از برنامه چقدر پول خرج مطالعه شده است (صحیح است) (عده‌ای از نمایندگان ـ مطالعه لازم است آقا)(بهبهانی چرا نمی‌گذارید ناطق حرفش را بزند)(همهة نمایندگان)
نایب رئیس ـ اداره جلسه از طرف خود آقایان نمایندگان بر بنده تفویض شده است و بنده از طرف آقایان موظف هستم که آئین نامه را اجرا کنم آئین نامه‌ای که از طرف خود مجلس شورای ملی بتصویب رسیده است (صحیح است) بنابراین اگر حفظ مقررات آئین نامه نشود مأموریتی که از طرف آقایان ببنده تفویض شده است اجرا نمی‌شود (صحیح است) استدعا می‌کنم همانطوری که آئین نامه همیشه حاکم است آقایان بیان ناطق را قطع نفرمایند و همهمه هم نفرمایند بگذارند به بیانات خود ادامه بدهند اگر فرمایشاتی آقایان داشته باشند در موقع خودشان خواهند فرمود بفرمائید آقای طباطبائی
طباطبائی ـ جناب آقای دکتر شاهکار تشریف داشتند چند نفر از آقایان اعضاء‌کمیسیون دادگستری هم بودند که شرفیاب شدیم حضور اعلیحضرت همایونی راجع باختیارات وزارت دادگستری با اینکه همه می‌دانستیم که اعلیحضرت همایونی منتهای علاقه را دارند که دادگستری اصلاح شود و اصراری هم داشتند که این اختیارات آنطوری که آقای وزیر دادگستری می‌خواستند بایشان داده شود وقتی که شرفیاب شدیم حضورشان بمجرد اینکه گفته شد این عمل بر خلاف قانون اساسی است و قانون اساسی اجازه نمی‌دهد ایشان بدون هیچ مقدمه‌ای گفتند که کوچکترین عملی بر خلاف قانون اساسی نکنید آقایان این شاه مملکت است آن کسی است که ما اینجا قسم خورده‌ایم که بر خلاف مصالح او عملی نکنیم این مقام بما توصیه می‌کند از یک چیزی که منتهای علاقه را دارند منتهای عشق را بآن کار دارند بما توصیه می‌کنند و می‌گویند که بر خلاف قانون اساسی یک قدر بر ندارید آنچه که قانون اساسی گفته است عمل کنید آقایان شما این قرضه را بیائید نگاه کنید اگر قانون اساسی اجازه می‌دهد شما با این طرزی که‌ای لایحه این قرار داد آمده است به کمیسیون من نمیدانم آقایان اعضاء کمیسیون برنامه چه جور این را تلقی کرده‌اند (قنات آبادی ـ چه چیزی را ؟) این لایحه را (قنات آبادی ـ این لایحه بعنوان دستور در کمیسیون اصلا رویش صحبت نشده و اصلا مطرح نشده است.
نایب رئیس ـ آقای طباطبائی به فرمایشاتتان ادامه بدهید و صحبت بین الاثنین نفرمائید.
طباطبائی ـ علی ای حال بنده عرایضم را بطور خلاصه عرض می‌کنم و آن اینست که نظر شخص اعلیحضرت همایونی در تمام امور این مملکت در درجه اول رعایت قانون اساسی است (صحیح است) ما هم که آمدیم اینجا قسم خورده‌ایم که قانون اساسی را رعایت کنیم این قرار دادی که آقای ابتهاج آورده‌اند در کمیسیون برنامه جناب آقای قنات آبادی فرمودند جنبه رسمیت ندارد بسیار خوب ندارد نداشته باشد ملت ایران نمایندگان مجلس هیچوقت زیر این بار نمی‌روند که یک کسی باید بدون رعایت قانون اساسی و بدون تصویب مجلس شورای ملی یک قران قرض کند یک قران قرض بدون اجازه مجلس شورای ملی جرم است هیچکس حق ندارد این از وظایف خاصه مجلس شورای ملی است که نمایندة مردم ایران است و اینکه فرمودند آقای دکتر افشار که‌ای قضیه در قانون برنامه اجازه داده شده است همانطوری که بنده بعرضشان رساندم آن تحصیل اعتبار است و اجازة قرض نیست و حال اینکه در تمام این قرار داد کلمةوام است و قرض هست اعتبار نیست بنابراین بنده از آقایان اعضای کمیسیون برنامه استدعا می‌کنم رعایت قانون اساسی را بفرمایند این عمل قرض کردن بدون اینکه بمجلس شورای ملی بیاید و مجلس تصویب کند هر کس بکند جرم است (صحیح است)
دکتر افشار ـ اجازه میفرمائید بنده طبق ماده ۸۲ عرضی دارم
نایب رئیس ـ وقتی وارد دستور شدیم بفرمائید. آقای صفاری صفاری ـ بعد از فرمایشات آقای طباطبائی گمان می‌کنم مجلس محتاج آرامش است بنده سعی دارم که حتی الامکان اوقات گرانبهای آقایان نمایندگان محترم را با عرایض خود ضایع نکرده ولی گاهی مواردی پیش می‌آید که ناچار باید برای روشن شدند پاره‌ای مطالب توضیحات معروض گردد و با تذکراتی بمسئولین امر داده شود و اگر از طرف اولیا دولت باین تذکرات توجهی نمی‌شود لااقل گفتن آن بار سنگین انجام وظیفه را اندکی سبک می‌سازد عرایض خود را ابتدا از مطلبی شروع می‌کنم که چند بار در جلسات مجلس در اطراف آن بحث شده و تصور می‌کنم ضرورت دارد که بمنظور روشن شدن آن توضیحاتی بعرض برسد و موضوع مربوط بقضیه محصور چای شمال است که متأسفانه هر سال در مواقع مختلف دچار بحران می‌شود و چون حقیقت جریان نزد اکثر مردم این کشور روشن نیست در اطراف این محصول دانسته و ندانسته جنجال هائی برپا می‌شود کراراً بنده در این باب توضیحاتی داده‌ام ولی هر بار از طرف افرادی از روی عدم اطلاع حملاتی بچایکاران و چای سازان شما می‌شود و احیاناً از طرف عناصر استفاده جو هم تحریکاتی بعمل می‌آید که این محصول مفید تدریجاً از بین برود و راه مانند سابق برای جلب نفع بیشمار آنها باز شود آقایان: کشاورزان گیلان و مازندران در سایه همت خود با صرف هزینه‌های هنگفت و سرمایه زندگانی خود موفق شده‌اند که تقریباً کمی بیش از نصف چای مورد نیاز کشور را در داخله تهیه و از نقطه نظر اقتصادی بزرگ ترین خدمت را باین کشور بنمایند بنده نمی‌خواهم اوقات شریف آقایان را با شرح تاریخ پر ملال و کشمکش هائی که در راه توسعه محصول چای در شما توسط مردم آن ناحیه شده تضییع نمایم و بحث مفصل در این موضوع را بوقت دیگری موکول می‌کنم همینقدر عرض می‌کنم در اثر فقدان یک سازمان تقویت کننده ثابت از طرف دولت‌ها وقت وضع محصول بجائی رسیده که امسال انبار بازرگانان از چای داخله پر شده و مشتری وجود ندارد (صحیح است) و بهمین سبب عده‌ای دچار ورشکستگی شده‌اند اگر حمایت صحیح و واقعی هر چه زودتر از طرف دولت بعمل نیاید این محصول پر بهاء و مفید بتدریج از بین خواهد رفت (صحیح است) و میلیونها سرمایه که در این راه مصرف شده بهدر می‌رود و هزار‌ها نر زارع و کارگر از زندگانی ساقط شده و
+روی آن قاعده کلی این قوانین را تصویب می‌کند (صحیح است) سوم مزاحمت هائی است که برای مردم از طریق تصویب نامه‌ها ایجاد می‌شود و بدون مطالعه تنظیم و تصویب می‌شود آنوقت در اجرا دولت و مردم دچار زحمت می‌شود (صحیح است) یک نمونه را می‌خواهم عرض کنم در دولت قبل از این دولت تصویب نامه‌ای وضع شد برای گرفتن عوارض از زمین نیت هم این بود که بلکه در نتیجه این تصویبت نامه قیمت زمین تنزل کند تصویب نامه که وضع شد قیمت زمین هم ده برابر بالا رفت نتیجه چه شد نتیجه این شد الان بیش از صد هزار نفر مردم این شهر برای گرفتن پروانه در زحمت هستند (صحیح است) یک مرجعی هم نیست که باینکار رسیدگی کند و اظهار نظر کند حتی خود شهردار در مصاحبةمطبوعاتی گفت که خود من از این مسئله بعذاب آمده‌ام (عمیدی نوری ـ خودش هم زمین داشت) (خنده نمایندگان) برای صدور پروانه با اینکه دو نفر مأمور خیلی جدی و سختگیر و صحیحی العمل ولی منفی باف در شهرداری برا این کار گذاشته‌اند معذالک خود دستگاه میداند که از مردم سوءاستفاده زیاد می‌کنند ولی علاجی نیست چه بکنند شهردار پیش مطبوعات گریه می‌کند که من چه بکنم عرض سومم آئین نامه‌های غلط است قوانینی می‌گذرد بقصد اصلاح و خدمت بمملکت آئین نامه هائی تصویب می‌شد که در اجرای آن آئین نامه‌ها هر کاری می‌خواهند مطابق میل خودشان می‌کنند و مردم حق ندارند که بگویند این آئین نامه این ماده اش بر خلاف قانون و برخلاف مصلحت انجام می‌شود.
عرض دیگری بنده مربوط بیک مسئله اساسی است و مربوط بتشکیلات مختلف دولتی است دولت مسئولیت دارد و بحساب مسئولیت باید به مجلس جواب بدهد ولی دولت خودش را مسلوب المسئولیت کرده است چطور؟ هر وزارتخانه‌ای خودش یکی دو تا سه پنج تا ده تا بنگاه درست کرده است و این بنگاهها هر خرجی که دلشان می‌خواهد برای خودشان می‌کنند و مسئولیتشان بحساب دولت است کسی هم که باینها مراجعه می‌کند می‌گوید که ما بنگاه هستیم در موقع مسئولیت مسئول نیستند اما کار بدشان را باید دولت جواب بدهد و مسئول باشد استقلال مالی هم دارند هم کاری که دلشان بخواهد می‌کنند و این سبب شده است که مردم نمی دانند که بکجا مراجعه کنند دولت هم نمیداند چه جور مراجعات مردم را جواب بدهد بطور مثال بنگاه برق را برای نمونه عرض می‌کنم (قنات آبادی ـ برق افتضاح است) شما که وکیل مجلس هستند اگر شکایتی داشتید در ظرف سه ماه اگر توانستید پیدا کنید مرجع شکایت کیست (قنات آبادی ـ هیچکس، آفریقای جنوبی است) می‌گویند امروز آئین نامه دارم که برق را قطع کنیم امروز آئین نامه داریم که ۲ هزار تومان بدهید و امروز هزار تومان بدهید امروز خواستیم برق میدهیم فردا نخواستیم نمی‌دهیم معلوم نیست بکجا باید شکایت کرد خود دولت هم نمیداند (عمیدی نوری ـ کمیسیون عرایض) کمیسیون عرایض چه بکند؟ می‌گویند مقررات را داریم اجراء‌می‌کنیم (قنات آبادی ـ مردم دارند دربدر عقب برق حاج امین الضرب می‌گردند) در روزنامه کیهان خواندم که ده میلیون تومان ۱ول گرفته‌اند از مردم برای کنتری هزار تومان (دکتر مشیر فاطمی ـ این بر خلاف قانون است) با این ده میلیون تومان می‌شود یک کارخانه برق سفارش داد که قسط اولش را کمپانی می‌گرید و هر کمپانی حاضر است بقیه قیمت را تا چهار سال با اقساط بگیرد منظور بنده این مورد تنها نیست مقصودم سیستم اقدامات غیر قانونی دستگاههای دولتی است که اگر یک چیزی را تصمیم گرفتند بدون رعایت قانون اجراء می‌کنند (صحیح است)
من باب نمونه عرض می‌کنم که وزارت دارائی تا مردم شهرستانهای شمال قرار داد دارد برای صید ماهی در قرار داد ذکر است که راجع بمواد قرار داد اگر تخلف شد دادستان باید بیاید محل را معاینه کند و بعد وزارت دارائی حق دارد که قرار داد را فسخ کند در شهسوار بدون اینکه رعایت قانون و این مقررات فضائی را بکنند یک عده نظامی رفته‌اند آنجا دستگاههائی که مردم ساخته‌اند تمام را بریدند و قطع کردند و از بین بردند این عمل خلاف قانون بوده است مطابق آن قرار داد بایستی دادستان را ببرند دادگاه ببرند و به بینند و بعد قرار داد را فسخ کنند اما نظامی را بردن برای اجرای قرار داد و با مردم رو برو کردن این بر خلاف مصلحت است و من تعجب می‌کنم که وزارت جنگ اجازه می‌دهد که سرباز و افسر را ادارات دولتی برای کارهای اداری خودشان با مردم روبرو بکنند من از لحاظ حفظ مصالح ارتش با این عمل مخالفم حالا یک مقدار تعدیاتی هم بمردم می‌شود برای این که عده‌ای صاحب نفوذ مشاغل مهم مملکتی را دارند و از آنها بنفع دوستانشان و بستگانشان و بنفع طرفدارانشان اعمال نفوذ و اعمال قدرت و اعمال غرض شخصی می‌کنند و این در ولایات اثر بد کرده و می‌کند مردمی که در روزهای سخت فداکاری کرده‌اند و استقلال مملکت را حفظ کرده‌اند حاضر نیستند که از طرف اشخاص بدست اشخاص دیگری که قدرت دولت را بدست دارند مورد تعدی قرار بگیرند حالا این یک خلاصه‌ای بود که بنده از موارد عدم رضایت مردم گفتم و اگر دولت توجه بکند بنظر بنده پیشرفت عمده‌ای ما در اصلاح امور مملکتی می‌کنیم مسلماُ همانطوری که عرض کردم هر دولتی مایل است اصلاحاتی بکند (قنات آبادی ـ ما که ندیدیم) چرا حالا پیشنهاداتی که بنده می‌کنم این است که ما همانطوری که بعضی از امور را از مملکت دیر تقلید کرده‌ایم و می‌کنیم ببینیم برای این کارها در ممالک دیگر چه کرده‌اند و چه می‌کنند ما الان پنجاه شصت قسم شور داریم شورای شهرداری شورای ملی و غیره و همه قسم شورا و کنگره داریم ولی بیک قسم شورا و کنگره داریم ولی بیک قسم شورا هیچ توجه نکرده‌ایم و آن این است که بنده چند پیشنهاد می‌کنم و قطع دارم که اگر به این پیشنهادات توجه بشود قسمت عمده گرفتاریهای مردم مرتفع می‌شود و خوشوقتم که معاون وزارت دادگستری که مرد قانون دان و مرد مجربی است اینجا هستند عرض کنم آقا ما یک شورای دولتی لازم داریم (کنسی دتا) که در بعضی از کشورهای مترقی پیش بینی شده جناب آقای قنات آبادی توجه بفرمائید که بعد قطع دارم خودتان هم موافقت خواهید فرمود شورای دولتی برای چه؟ اولا تشکیل این شورای دولتی باید از اشخاصی باشد که تمام مراحل خدمت قضائی واداری را طی کرده باشند (صحیح است) مثال عرض می‌کنم مثلا جمال اخوی ـ مثال عبده مثلا فریدون این قبیل اشخاص که در این مملکت سوابق زیادی در خدمت دولتی دارند و حالا مردان مجربی هستند که فکرشان برای دولت مغتنم است قوانینی که باید وضع شود و تصویب نامه هائی که باید وضع بشود و آئین نامه هائی که باید وضع بشود قبلا شورای دولتی باید نظر مشورتی بدولت بدهد این یک مؤسسه‌ای است که در ممالک دیگر هست (قنات آبادی ـ شورای هدایت دولت بفرمائید) برای این که اگر یک عده‌ای از اشخاص معروف و معتبر
نایب رئیس ـ جناب آقای خلعتبری برای وقت اصلی شما تمام شده پنج دقیقه از وقت آقای اکبر استفاده میفرمائید
خلعتبری ـ عرض کنم این شورا وظیفه ـ اش این است که اولا نسبت به تصمیماتی که دولت باید برای تهیه قوانین بگیرد اتخاذ تصمیم بکند و نظر بدهد بنا بر این تصویب نامه و آئین نامه یا قانون غلط کمتر بمجلس پیشنهاد خواهد شد دوم برای این که مأمورین دولت نتوانند قدرت غیر قانونی خودشان را بلباس قدرت دولت در مورد حقوق عامه استعمال و مصرف کنند باید شورای دولتی اختیار داشته باشد یعنی مرجعی باشد برای دفع اختلاف بین مردم و دولت در مورد تفسیر قوانین و در مورد اجرای تصویب نامه‌ها و در مورد اجرای آئین نامه‌ها که اگر بمردم تعدی شد بشرکتها و موسسات تولیدی تعدی شد یک مأمور خواست اساس یک شرکت تولید را بهم زند یا یک نفر مأمور چند هزار نفر مردم را ناراضی بکند شاکی بتواند باین هیئت شکایت بدهد و آن بگوید این عمل بنگاه برق غلط است و وقتی گفت غلط یک میلیون مردم راحت می‌شوند وقتی گفت و تصویب نامه اجرا نشد تمام مردم راحت می‌شوند بنابراین دولت با قبول این پیشنهاد من یک راه اساسی برا رفع تعدیات مأمورین و دستگاههای مختلف خودش باز خواهد کرد و بنده صریحاً عرض می‌کنم قدرت قدرت قانونی است دولتهائی می‌توانند در مملکت ریشه داشته باشند که قدرت قانونی اعمال کنند اگر قدرت غیر قانونی در لوای قدرت اعمال شد آن صحیح نیست و عکس و العمل خواهد داشت و موجب عدم رضایت مردم می‌شود، در صورتی که در شرائط فعلی دنیا باید دولت‌ها سعی کنند که دستگاههای دولتی بهیچ عنوان بمردم تعدی و اجهاف نکنند اما پیشنهاد دوم این است که در خود و دولت یک هیئت سه نفری تعیین بشوند فرض کنیم که سه نفر وزرای مشاور با سه نفر از همین شورای دولتی و سه نفر از کسانی که با دولت ارتباط ندارند از تجار از علمائ از اشخاص مورد اعتماد یک هیئت سه نفری بضمیمه سه نفر از وزراء نسبت بشکایاتی که مردم نسبت باشخاص موثر در دستگاه دارند رسیدگی بکند یعنی اگر استفاده کند و تعدی کند و دستور غیر قانونی بدهد رسیدگی بشود که یک عمل خطائی در داخل دستگاه داخلی خودش دارد می‌شود اگر دولت شورای دولتی را تشکیل بدهد در داخله دولت هم یک مرجعی برای تذکر این قبیل شکایات بدولت تشکیل بدهد بنده گمان می‌کنم نود در صد از شکایات مردم رفع خواهد شد و این کار را بنده معتقدم و خواهش می‌کنم که دولت اقدام کند (فولادوند ـ آن وقت یک شورائی باید تشکیل بشود برای رسیدگی بکار این شورا
رئیس ـ آقای مهندس جفرودی ده دقیقه از وقت آقای اکبر می‌توانید استفاده کنید بفرمائید
مهندس جفرودی ـ بنده از دوست عزیز جناب آقای محسن اکبر تشکر می‌کنم که ببنده اجازه دادند که ده دقیقه از وقتشان استفاده کنم در گذشته بنده اینجا عرض کردم وظیفه وجدانی و اخلافی نماینده واقعی مردم (قنات آبادی (نماینده واقعی و غیر واقعی یعنی چه) این است که مطالب را از پشت تریبون مقدس مجلس بنحوی ادا بکند که مردم استنباط غلطی از جریان ممکلت بدست نیاورند (صحیح است) مثل این است که عده‌ای از موقعیت یکزمان بهره برداری می‌کنند و بیانات را طوری ادا می‌کنند که از اوضاع و احوال زمان دیگری که مغایرت زمانی فعلی باشد بتوانند بهره برداری کنند (یک نفر از نمایندگان ـ هیچ همچو چیزی نیست
+این حرفها چیست ؟) مرد ساسی باید تمام سهم مسئولیت حیات سیاسی خودش را بعهده بگیرد با شرائط خوب و مساعد زندگی کند و با شرائط بد هم تحمل حرمان محرومیت‌ها را داشته باشد این وظیفه اساسی یک مرد ساسی است (صحیح است) بنده تصدیق دارم که مجلس شورای ملی ایران و مردم وطن پرست حق دارند بحکم سابقه از کلمه قرضه با وام از کشورهای خارج وحشت داشته باشند ولی مقایسه شرائط و اوضاع و احوال چهل یا پنجاه سال پیش با شرائط و اوضاع و احوال امروز قیاس مع الفارق است امروز ایطالیا و دولت ترکیه با قرض و وام گرفتن بصورتی درآمده‌اند که اگر می‌خواستید اوضاع و احوال پنجاه سال پیش را در نظر بگیرند پنجاه سال دیگر این توفیقها باین اندازه نصیب این دو کشور و این دو ملت نمی‌شد (صحیح است) تا کی باید گفت نه تاکی باید دنبال منفی بافی رفت (حشمتی ـ صحیح است) تخطئه کردم اعمال رجال ایران باعث آن خواهد شد که دیگر کسی جرأت نکند کاری بنفع ملت ایران انجام بدهد (صحیح است) ده سال است که دولت و رجال ایران سعی می‌کنند از مملکت امریکا یانکها و مؤسسات بین المللی قرض بگیرند و موفق نمی‌شوند (دکتر جهانشاهی ـ موفق شده‌اند) شخصی رفته است تحت شرائط معینی موافقت یک مؤسسه بین المللی را برای دریافت ۷۵ میلیون دلار وام جلب کرده است و آورده است بتصوب آقایان برساند (فولادوند ـ بشرائطش زیاد تند است) بنده بهیچ وجه من الوجوه در این مطلب بحث نمی‌کنم که آیا رسیدگی باین کار وظیفه کمیسیون مشترک برنامه است که این وام را تصویب کند بنده انتظار داشتم جناب آقای طباطبائی اعمال همکارانشان را که در کمیسیون برنامه بمجلس هستند تحقیق می‌کردند و امروز در مجلس شورای ملی تأیید می‌فرمودند برای اینکه همکاران مجلس شورای ملی ایشان را عضو کمیسیون برنامه مجلس هستند موضوع وام ۷۵ میلیون دلار را که از طرف مدیر عامل سازمان برنامه مطرح شد بعنوان گزارش قبول کردند بهیچوجه این مطلب بعنوان دستور در کمیسیون مشترک مطرح نشد است (صحیح است) بنده وظیفه ندارم که در این جا راجع باین قرار داد مطالبی بیان کنم (دکتر رضائی ـ مگر محرمانه است ؟) محرمانه نیست قرار داد اینجا هست همه آقایان می‌توانند مطالعه کنند اما مطالبی که در این جا بطور یکطرفه راجع به این امر مهم حیاتی که عمران کشور ما سرنوشت آینده مملکت ما باین قبیل پول‌ها بسته است (مهندس سلطانی ـ سرنوشت چیست آقا این حرفها درست نیست آقا) (همهمه نمایندگان) بنده باید با توضیح مختصری رفع بعضی سوء تفاهم‌ها را بکنم برای این که ملت ایران باز مثل همیشه گمراه نباشد (مهندس سلطانی ـ آقا ملت ایران گمراه نیست) این که گفته شده است این قرار داد برخلاف حیثیت ملت ایران است بنده می‌خواهم سؤال بکنم همکار محترم از یکطرف فرمودند که این قرار داد را ده بار مطالعه فرموده‌اند و چون بنظر ایشان مبهم است و ابهام دارد و نتوانستند استنباط صحیحی از مندرجات مواد قرار داد بکنند چطور مطلب مبهمی را بر خلاف حیثیت ایران می دانند
دوم آنکه اگر این مطلب در کمیسیون مشترک مطرح است اگر ایشان تشریف آوردند این جا و فرمودند که بقران مجید سوگند خورده‌ام که اصول قانون اساسی را از جمیع جهات محترم میشمارند آیا برای آن ۳۶ نفر دیگر ۱۸ نفر سناتور و ۱۸ نفر وکیل مجلس همین حیثیت و شرایط و لااقل قائل هستند که آنها هم نسبت به سوگند خودشان وفادار هستند اگر قائل هستند بآنها احترام بکنند (محمود ذوالفقاری ـ روی همین اصل نمایندگان مجلس دیروز ابستر کسیون کردند) و اما اینکه فرمودند نمایندگان بین المللی به ایران خواهند آمد و کارهای اجرائی را نظارت خواهند کرد این در حدود اساسنامه بانک بین المللی است که در ۱۳۲۴ در همین مجلس شورای ملی بتصویب نمایندگان محترم رسیده است (صحیح است) بنابراین بانک بین المللی اگر موادی در این قرار داد گنجانیده که یکی از همکاران محترم به آن اشاره فرمودند در حدود همان اساسنامه است که خودشان تصویب فرمودند و اما در مورد این قرار داد کمیسیون مشترک مختلط از آقای ابتهاج توضیح خواسته است مطلب همانطوری که عرض کردم و یک بار دیگر تصریح می‌کنم و تأیید می‌کنم این است که هنوز در دستور کمیسیون مشترک قرار نگرفته است (دکتر رضائی ـ امیدواریم که قرار ندهید) (یکی از نمایندگان ـ باید به مجلس بیاید) اما آقایان محترم ضامن حق حاکمیت کار و فداکاری مردم است اجازه بفرمائید که در این مملکت کار و فعالیت اقتصادی بشود و اطمینان داشته باشید ملت ایران هم بدون نگرانی به زندگی سیاسی خودش ادامه خواهد داد.
مهدی ارباب ـ بنده طبق ماده ۸۲ عرایضی دارم
نایب رئیس ـ آقای دکتر افشار باستناد ۸۲ می‌خواهند صحبت کنند بفرمائید
قنات آبادی ـ بنده هم طبق ماده ۸۱ اخطار درام
۴ بیانات آقایان دکتر حسن افشار و ارباب طبق ماده ۸۲ آئین نامه
دکتر حسن افشار ـ بنده خواستم یک توضیح مختصری عرض کنم چون جناب آقای طباطبائی قمی همکار محترم ما در ضمن بیاناتشان طوری وانمود فرمودند مثل این که بنده گفته باشم که قرضه بدون اجازه مجلس شورای ملی ممکن است و حال آن که چنین نبود (احسنت) فقط تعجب بنده از این بود که جناب آقای طباطبائی توجه بسابقه امر نداشتند که قبلا مطلبی در مجلس بتصویب رسیده بود وقتی قانون برنامه و برنامه‌های عمرانی از تصویب مجلس گذشت همه متذکر بودند که اگر با عایدی جاری خودمان بخواهیم این برنامه را اجراء کنیم ممکن است باین نسل و نسل بعد هم انجام این برنامه‌ها وصال ندهد به این امر از ابتدا پیش بینی شد و در این مجلس تصویب شد که اگر برای انجام این برنامه‌ها احتیاجی بود که از خارج تحصیل وجه بشود (طباطبائی قمی ـ بصورت اعتبار نه قرض) حالا این مرحله پیش آمده است یعنی باین نتیجه رسیده‌ایم که با عواید عادیمان نمی‌توانیم به سرعت برنامه‌ها را اجرا کنیم مطلب این است که اگر این برنامه‌ها باید اجراء‌بشود و بطور کلی موافقت هست باید وسیله اش را فراهم کرد حالا صحبت این نیست که کمیسیون برنامه صلاحیت دارد یا ندارد البته بنده توقع داشتم از جناب آقای طباطبائی که بسیار مرد واردی هستند و سوابقشان همین جور حکم می‌کند که تشریف می‌برند و کمیسیون برنامه و نظریاتشان را در آنجا می‌فرمودند و اگر کمیسیون برنامه متقاعد نمی‌شد و با ایشان متقاعد نمی‌شدند مطلب را در مجلس شورای ملی مطرح می‌فرمودند والا مطلبی که هنوز در کمیسیون حلاجی نشده است حتی هنوز عنوان نشده است در مجلس شورای ملی باین صورت عنوان نکردنش بعقیده بنده مصلحت نبود.
مهندس سلطانی ـ صحیح است مخصوصاً چون دولت هم موافق نیست
نایب رئیس ـ آقای ارباب شما هم صحبتی دارید؟
مهدی ارباب ـ طبق ماده ۸۲ چون در خود ماده صراحت دارد تلویحاً
نایب رئیس ـ بفرمائید.
مهدی ارباب ـ مقدمتاً بار دیگر بعرض مجلس شورای ملی میرسانم بطور که سابقاً هم در یک دوره در اینجا عرض کرده‌ام و اعم از اینکه این اظهار بنده را خود تأیید بکنند یا نکنند جناب آقای صفاری یکی از شخصیت‌های کم نظیر و شریف کشور هستند (صحیح است) منتهی گاهی تکلیف ایجاد می‌کند که ایشان شاید یحتمل بر خلاف عقیده خودشان (صفاری ـ همچو چیزی نیست) برا اقناع دیگران یک مطلبی را بگویند ولی باز تأثیری در شخصیت ایشان ندارد ایکاش یکی از امور حساس این کشور را همانطور که سابقاً هم امتحان داده‌اند بعهده می‌گرفتند و مملکت از وجود ایشان بیشتر استفاده می‌کردند و وظیفه‌ای که این جا دارند دیگر انجام می‌داد زیرا این کار خیلی مشکل نیست (عمیدی نوری ـ نمایندگان خیل حساس است) حساس هست ولی بهیئت اجتماع مشترکاً کار اجتماع را انجام می‌دهند ولی منفرداُ کمتر کسی است که مثل ایشان بعضی کارها ی حساس را انجام دهد مقصود من این بود ایکاش سیاست اقتصادی کشور را شخص ایشان بعهده می‌گرفتند مسلم پروانه چای بکیلوئی ۸۰ الی ۱۰۰ ریال نمی‌رسید اما بیانات که فرمودند که امروز عناصر استفاده جو می‌خواهند کشت چای را از بین ببرند این امر باعث شد که بنده بیایم اینجا توضیح عرض کنم و آن این است که چنانچه توجه بشود اظهاراتی که مردم می‌کنند و بیاناتی که بنده کردم موجب تقویت بنیه عمل چایکاری خواهد بود زیرا در وضع کنونی چای مرغوب هم تهیه می‌کنند خوب این جواز فروشی باعث شده است که کارخانه دار جنس مرغوب تهیه نمی‌کند توسعه قاچاق هم داده شده ضرر بخزانه کشور هم می‌رسد در جلسه پیش جناب آقای وزیر بازرگانی که حداقل مقدار را فرمودند، فرمودند ۴۹۰۰ تن پروانه چای صادر شده آقایان حداقل قیمتی که معامله کرده‌اند از این ۴۹۰۰ تن چهل میلیون تومان پول گرفته‌اند اگر چهل میلیون تومان پول بچایکاران گیلانی داده‌اند
بنده عرضم را پس می‌گیرم اگر چهل میلیون تومان صرف کمک بتوسعه چای شده بنده عرضی ندارم و معذرت می‌خواهم بدانید که مطلب صحیح است و تا وقتی که کیلوئی ۱۳ تومان پول پروانه و عوارض گمرک تفاوت جنس باشد هیچ قدرتی نمی‌تواند جلوی قاچاق چای را بگیرد والان با حسابی که عرض شده سالی چهل میلیون تومان ضرر بخزانه کشور وارد می‌شود. نایب رئیس ـ پنج دقیقه وقت شما تمام شد مهدی ارباب ـ یک دقیقه ماده است دیگر من کار ندارم که آیا پنبه زعفران با صادرات دیگر موقعیت اقتصادی دارد یا ندارد من در همان حوزه گیلان را عرض می‌کنم آقایان تنباکو و توتون که یک قسمت بودجه مملکت را تأمین می‌کند و بقیمت نازل و بثمن بخس از زارع می‌خرند این تشویق نمی‌خواهد تولید چای سوگلی شده سوگلی تولیدات کشور شده (صفاری ـ حقا طور است آقای ارباب) آنوقت یک برگ چای نامرغوب نبود که یک برابر و نیم تولید کارخانه جات پروانه دادند؟ تمام این عرایض که شد نظر خاصی نبود برا مصلحت مملکت بوده و هر توضیحی هم که جناب آقای صفاری داده‌اند روی منافع خوشان بوده است (صفاری ـ اینطور نبوده) و حتی جناب آقای صفاری هم تأیید می‌کنند
صفاری ـ تأیید می‌کنم عرایض خودم را آقا اشتباه می‌کنید
+ ۵ - اخذ رأی و تصویب اجازه پرداخت ده میلیون ریال برای کمکم بزلزله زدگان جنوب
نایب رئیس ـ لایحه اجازه پرداخت ده میلیون ریال کمک بزلزله زدگان که به مجلس سنا برای نظر مشورتی رفته بودم تأیید شده و برگشته است قرائت می‌شود و پس از آن رأی گرفته می‌شود رأی هم با ورقه خواهد بود
(بشرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم ملس شورای ملی ـ لایحه شماره ۳۸۳۷ ـ ۱۳۳۵/۸/۲۱ دولت راجع باجازه پرداخت ده میلیون ریال بآسیب دیدگان زلزله جنوب که طی مرقومه شماره ۳۶۴ ـ ۱۳۳۵/۸/۲۶ از مجلس شورای ملی بمجلس سنا ارسال شده بود در جلسه روز شنبه سوم آذر ماه ۱۳۳۵ عیناً به تصویب رسید اینک مراتب برای استحضار عالی اعلام می‌شود ـ رئیس مجلس سنا ـ سید حسن تقی زاده (در این موقع اسامی آقایان نمایندگان بشرح ذیل اعلام و هر یک در محل نطق حاضر و رأی خود را دادند آقایان: پرفسور جمشید اعلم قوم. یا رافشار. مهندس شیبانی. دکتر عدل دیبا. صفاری. دکتر نفیسی. خرازی. بزرگ ابراهیمی. دکتر مشیر فاطمی. صادق بوشهری. مهندس سعید هدایت. دکتر راجی مهندس قباد ظفر. قیاسی. مهندس فروغی. محمود محمودی. دکتر افشار. ساگینیان. مهندس جفرودی. دکتر شفیع امین. دکتر فریدون افشار. صدرزاده. بزرگ نیا. بیات ماکو. ابتهاج. فضائلی. رستم بختیار. مهندس فروهر. سراج حجازی. اردلان دولتشهای. دکتر رضائی. ارباب. کورس. فخر طباطبائی. کیکاوسی. مهندس دهستانی. دکتر سعید حکمت. رام بد. دکتر امیر حکمت. دکتر جهانشاهی. توماج. مهندس سلطانی. دکتر امیر نیرومند. برومند. دکتر اسدی. فولادوند. مهدوی. کدیور. شادلو افخمی. دادگر. قرشی. دکتر ضیائی. . اقبال. دکتر طاهری. پردلی. دکتر دادفر. دکتر شاهکار. ارسلان. خلعتبری. دیهیم. امیر نصرت اسکندری. صراف زاده. بهادری. صارمی. عمیدی نوری. مجید ابراهیمی. محمود ذوالفقاری. اکبر. دکتر پیر نیا. مرتضی حکمت. دهقان. سالار بهزادی. استخر. کشکولی. دکتر سالار بهزادی. دکتر اصلان افشار. طباطبائی قمی. گیو. فرود. اخوان اعظم زنگنه. جلیلوند. جلیلی. حبیب. پناهی. بهبهانی. ثقه الاسلامی.
(آراء مأخوذه شماره شده ۹۰ روقه سفید موافق و یک ورقه سفید بی اسم شمرده شد)
نایب رئیس ـ لایحه مربوط باجازه پرداخت میلیون ریال برای آسیب دیدگان زلزله جنوب تصویب شد
اسامی موافقین ـ آقایان: اعظم زنگنه. افخمی. ذوالفقاری. مهندس سلطانی. دکتر جهانشاهی. محمودی. صارمی. صراف زاده دکتر پیر نیا. خلعتبری. دکتر بینا. یار افشار. مشایخی. دکتر حسن افشار. مهندس هدایت. دکتر راجی. دکتر مشیر فاطمی. قوام خرازی. بزرگ ابراهیمی. دهقان چلیلوند. مهندس شیبانی. دکتر امیر اصلان افشار. سید احمد طباطبائی. سالار بهزادی. پرفسور اعلم دکتر نفیسی. باقر بوشهری. اخوان. دکتر امین. کشکولی. رستم امیر بختیار. دکتر فریدون. افشار. مهندس جفرودی. ساگینیان علامه وحیدی. حشمتی. مهندس ظفر. دکتر عدل. صفاری. اردلان. دکتر رضائی. ارباب. رامبد. دکتر امیر حکمت. توماج. دکتر اسدی. دکتر امیر نیرومند. برومند. فولادوند. کدیور. دکتر دادفر. مهدوی. قرشی. اقبال. دادگر. دکتر طاهری. پردلی. اسکندری مجید ابراهیمی. عمیدی نوری. فخر طباطبائی. مهندس فروهر. ابتهاج. دولتشهاهی. فضائلی. سراج حجازی. فرود. بزرگ نیا. اکبر. استخر. ثقه الاسلامی. دکتر سعیدی حکمت. کورس. بیات ماکو. مهندس دهستانی. کیکاوسی. دکتر ضیائی. دکتر شاهکار. شادلو. مرتضی حکمت. عباسی. صدرزاده. مهندس فروغی. صادق بوشهری. جلیلی. گیو. دیهیم. خلعتبری.
ورقه بی اسم ـ یک ورقه
۶- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دادگستری راجع بتشدید مجازات رانندگان و ارجاع بمجلس سنا
نایب رئیس ـ شور نهائی طرح قانونی راجع به تشدید مجازات رانندگان متخلف که به مجلس سنا فرستاده شده بود مطرح است و قرائت می‌شود (بشرح ذیل قرائت شد) گزارش از کمیسیون دادگستری بمجلس شورای ملی کمیسیون دادگستری در مجلس ۲۳ آبانماه ۳۵ طرح قانونی ارسالی از مجلس سنا راجع به تشدید مجازات رانندگان متخلف را که در مجلس سنا مختصر اصلاحی شده بود با حضور آقای وزیر دادگستری مورد رسیدگی قرار داده و با اصلاحاتی که در آن بعمل آورد تصویب و اینک گزارش آنرا تقدیم می‌دارد
ماده واحده ـ هر راننده‌ای اعم از آنکه شغل و رانندگی باشد یا نباشد شخصاً و یا با شرکت دیگری به قصد قتل یا سرقت اموال و یا هتک ناموس مرتکب ربودن شخص یا اشخاصی که در آن وسیله نقلیه است بشود در صورت وقوع قتل محکوم باعدام است و دادرسان حق ندارند مجازات را حتی یک درجه نیز تخفیف دهند و در صورت وقوع سرقت و یا هتک ناموس بعنف بحبس ابد و در صورت شروع به قتل با شروع به سرقت و یا شروع به هتک ناموس بعنف بحبس با اعمال شاقه از پنج تا پانزده سال مجازات خواهد شد تبصره ـ وزارتیم کشور و دادگستری موظف هستند برای حسن انتظام امور رانندگی در ظرف دو ماه از تاریخ تصویب این قانون آئین نامه‌ای که متضمن مجازات‌های شدید برا تصادفات ناشی از غفلت راننده و با عابرین خواه سوار خواه پیاده و سایر تخلفات دیگر دانندگی باشد با رعایت قانون تشدید مجازات رانندگان مصوب ۱۴ تیر ماه ۱۳۲۸ تدوین پس از تصویب کمیسیون‌های دادگستری مجلسین بموقع اجرا بگذارد مخبر کمیسیون دادگستری عمیدی نوری
نایب رئیس ـ آقای بزرگ ابراهیمی مخالفید بفرمائید
بزرگ ابراهیمی ـخوشوقتی که جناب آقای وزیر دادگستری تشریف دارد ما دست قاضی را در این مجازاتی که گفته‌ایم طوری می‌بندیم که وقتی یک قدری مشکوک تشخیص داد مجبور است تبرئه کند یعنی با اعدام با تبرئه و این یک مسئله ایست از نقطه نظر روحی که برای مملکت ارزش عمیقی دارد ما بیائیم بگویم که چون ما نماینده مجلس هستیم یک امر در بستی را تهیه می‌کنیم میدهیم بدست قضات این بعقیده بنده درست نیست قاضی مثل بنده و جنابعالی دارای اراده و وجدان است در عین حال مردی است وارد بقانون از بنده بیشتر (صحیح است) فرض بفرمائید از منزل بنده یک کلفتی معذرت می‌خواهم که این مثل را می‌زنم با یک شوفری دارای یک سوابقی است بنده هم از منزل آمده‌ام بیرون گفته‌ام امشب شام نمی‌آیم گلفت با آن شوفر رفته راه نیاوران بنده هم از آن راه میروم مواجه با این شوفر و کلفت می‌شوم او دید که اربابش آمده است گفت ای داد و بیداد بنده سوء قصد کرده‌اند بنده هم غیرت کاذبه‌ام بحرکت می‌آید میروم شکایت می‌کنم بلی دیگر غیرت کاذبه است غیرت صادقه که نیست معذرت می‌خواهم آنوقت وارد محکمه شد عرض کردم وقتی که محکمه در بن بست اعدام یک فرد واقع شد و هیچ تخفیفی برای او قائل نشدیم او چه خواهد کرد فقط دلیل (خلعتبری ـ تبرئه اش می‌کند) و تبرئه بنده مثل آقا قاضی نیستم مثل رفقائی که در کمیسیون بودند از قضاوت بیخبرم من صنفم سرباز است و کشاورز این که عرض می‌کنم فقط عقیده ایست ممکن است غلط باشد و نفهمم چه می‌گویم جنابعالی تصحیح بفرمائید (صحیح است) همه اش صحیح شما هم مثل من هستید منتهی جنابعالی مثل من اقرار نمی‌کنید جناب آقای گلشائیان تقاضا می‌کنم باین عرض من توجه بفرمائید اگر واقعاُ می‌خواهید بگوئید قاضی در این چهار دیوار قرار بگیرد و این قدر بقضات خود مطمئن نیستیم فهوـ المطلوب بنده هم یک رأی مخالف میدهم اما اگر بتوانیم نسبت باین جور عوامل یک درجه پائین تری را هم مجاز بدانیم قاضی هم مثل بنده و آقایان وجدان دارد و هم دلش می‌خواهد که مملکت در عدالت زندگی کند و هم از بنده و آقایان بهتر قضاوت بلد است
نایب رئیس ـ آقای وزیر دادگستری
وزیر دادگستری ـ آقای ابراهیمی چون مرد منصفی هستند خودشان مقدمة ای در آن فرمودند خیال می‌کنم صحیح است فرمودند چون اطلاعاتی در قسمت قضائی نداشتیم و این بیانات را فرمودند بنده هم این را عرض می‌کنم که اگر آقای ابراهیمی قانون مجازات عمومی و سایر قوانین جزائی را مطالعه می‌فرمودند ملاحظه می‌گردند که چیز تازه‌ای ما نیاورده‌ایم یک دفعه این عبارت را می‌خوانم آقا توجه بفرمائید می‌گوید: هر راننده‌ای اعم از آنکه شغل او رانندگی باشد یا نباشد یعنی اگر بنده هم پشت رل اتومبیلم نشستم شخصاً و با شرکت دیگری بقصد قتل یا سرقت اموال یا هتک ناموس مرتکب ربودن شخصی یا اشخاصی بشوم در صورت وقوع قبل محکوم باعدام است راننده هم اگر نباشد مطابق ماده ۱۷ قانون مجازات عمومی فرد عادی اگر با قصد قتل یعنی با تهیه مقدمات برود یکنفر آدم را بکشد و قتل واقع شود مجازاتش اعدام است پس چیزی تازه‌ای نگذاشتیم که شما خیال بفرمائید ما آمده‌ایم یک قانون تازه‌ای تهیه کرده‌ایم و با این وضع دست قاضی بسته می‌شود و همه را تبرئه می‌کند فرقی نمی‌کند چه راننده باشد و چه غیر راننده وقتی که با قصد قتل شروع باقدامی کرد که منجر بقتل شد مجازاتش اعدام است ما این جا فقط یک چیزی اضافه کردیم و آن این است که گویا ماده ۴۴ قانون مجازات عمومی است که یک کیفیت‌های مخففه و یک کیفیت‌های مشدده قائل می‌شود مجازات قاتل اعدام است کیفیت مخففه که قاضی برایش در نظر می‌گیرد این است که گاهی ممکن است این مجازات را تا یک یا دو درجه تخفیف قائل شود. در این مورد از لحاظ اهمیت موضوع گفتیم کیفیت مخففه قائل نشویم چرا برای اینکه دیده شده است این عمل زیاد واقع شده برای تنبیه اشخاصی که مرتکب این اعمال می‌شوند ما گفتیم کیفیت مخففه اش را بردارید و الا از اصل مجازات که مجازات قبل اعدام است
+چیزی کم نشده (دکتر جهانشاهی متأسفانه جهات مخففه را هم در عدلیه همیشه رعایت کرده‌اند) از یکطرف دیگر گفتنی که هتک ناموس یعنی هتک ناموس بعنف را قانون مجازات عمومی برایش همین مجازات را قائل شده منتهی در تمام این موارد ما خواستیم کیفیت مخففه را برداشته باشیم و الا چیز تازه‌ای نیست و تصور نفرمائید که یک قانون تازه‌ای آورده‌ایم یا نظرمان تشدید مجازات باشد اگر باب مجازات به عنف را ملاحظه بفرمائید می‌بینید که اینها تمام ذکر شده است و مجازات تازه‌ای در اینجا ندارد
نایب رئیس ـ آقای فخر طباطبائی
فخر طباطبائی ـ عرض کنم این قانون همانطور که جناب آقای وزیر دادگستری اشاره فرمودند ما محتاج باین قانون هم زیاد نبودیم و در قانون مجازات ماده ۱۷ هست مجازات قابل عمده اعدام است حالا روی جهاتی که من فکر می‌کنم یک تصادفی شده است که قتلی در وسائط نقلیه واقع شده و این قانون را روی عصبانیت کمیسیون قوانین نسبت بآن حادثه فجیع در نظر گرفته است در این قانون یک جهت اصولی رعایت نشده و مخصوصاً توجه جناب آقای وزیر دادگستری را جلب می‌کنیم در این قانون نوشته شده در صورت وقوع قتل اگر قتل در وسائط نقلیه باشد ما یک معاشر جرم داریم یک شریک جرم دارم یک معاون جرم اینجا وقتی در صورت وقوع قتل نوشته شده است این ابهام را این قانون دارد که محکمه هم مباشر را باید مطابق ماده ۱۷ محکوم باعدام بکند و هم راننده‌ای را که آن قتل را در ماشین او واقع شده مطابق این ماده می‌بایستی مجازات کند آنهم مجازاتی که محکمه دشتش بسته است که نمی‌تواند اشد و اخف را رعایت کند نتیجه این می‌شود که برا قتل یک نفر چند نفر محکوم باعدام می‌شوند و این بر خلاف اصول قضائی است بر خلاف موازین است (دکتر شاهکار ـ قانون مجازات عمومی می‌گوید) قانون مجازات عمومی می‌گوید که معاون جرم و شریک جرم حداقل مجازات فاعل را دارد اگر مباشر جرم راننده بود بنده معتقدم در مورد راننده کیفیت اشد را رعایت کنید و هیچ هم جهات تخففه رعایت نشود اگر راننده بوده مرتکب جرم نبود و فقط راننده بوده هم راننده و هم مباشر بواسطه یک قتل دو نفر محکوم باعدام بشوند بنابراین بنظر من اگر این کلمه وقوع را بردارید و کلمه ارتکاب بگذارید این نظر تأمین می‌شود در صورت ارتکاب بقتل ناظر می‌شود بآنکسی که قتل را مرتکب شده که نتیجتاً تخفیف ندارد ولی اگر در صورت وقوع قتل بگذارید چون بنده خودم سالها در محکمه جنائی بوده‌ام مجازات وقتی شدید شد قاضی هم نتوانست این طرف و آن طرف بچرخد چون از سنگ هم ساخته نشده نتیجه اش این می‌شود که او هم روی تبرئه می‌رود بنابراین مجازات هم از بین می‌رود پس کلمه وقوع را بردارید و کلمه ارتکاب را بگذارید نتیجه این می‌شود که دو نفر بجای یک نفر کشته نشوند
صدر زاده ـ پیشنهاد بدهید
نایب رئیس ـ آقای وزیر دادگستری
وزیر دادگستری ـ آقای طباطبائی اگر حضرت عالی هم یک مرتبه این قانون را ملاحظه بفرمائید (فخر طباطبائی ـ صد مرتبه دیدم) فکر می‌کنم متوجه بشوید که در متن این قانون توجه شده است بنده می‌خوانم مینویسد: هر راننده‌ای اعم از اینکه شغل او رانندگی باشد یا نباشد شخصاُ و یا بشرکت دیگری بقصد قتل یا سرقت یعنی راننده هم بقصد قتل و سرقت رفته و این کار را کرده اینکه یک تاکسی عادی بنده سوار شده‌ام و رفته‌ام مرتکب جرم شده‌ام نیست می‌گوید راننده‌ای که بقصد قتل این کار را کرده است و معلوم بشود که در این کار مشارکت کرده و یا بطوریکه جناب آقای دکتر شاهکار فرمودند هیچ مانعی ندارد دو نفر که مرتکب جرمی باشند هر دو مجازات اصلی را ببینند یعنی وقتی که ما میگوئیم بقصد قتل رفته با آن فردی ک آقا فرمودند که یک شخصی عادی است فرق دارد و این فرض پیش نمی‌آید این جا می‌گوید خودش مشارکت داشته باشد یعنی با یک شوفری می‌سازند برای اینکه یک نفری را ببرند بیرون و بکشند غرض از این قانون این است
دکتر عدل ـ تشخیص مشکل است
نایب رئیس ـ آقای فضائلی
فضائلی ـ بنده عرض ندارم
مشایخی ـ بنده پیشنهاد داده‌ام.
نایب رئیس ـ پیشنهادات قرائت می‌شود
(بشرح ذیل قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر به ماده واحده اضافه شود: برای بهبود عبور و مرور و تکمیل لوازم فنی خطوط تهران دولت مکلف است مطالعات کافی نموده و لایحه برا تأمین اعتبار آن در ظرف مدت سه ماه تقدیم مجلس شورای ملی نماید و در آمدهای حاصله از دادگاه‌های رانندگی هم به این منظور تخصیص داده شود مشایخی
نایب رئیس ـ آقای مشایخی.
مشایخی ـ موضوع رانندگی تهران یکی از مسائلی است که مورد توجه تمام ساکنین تهران است و بطور قطع باید مورد توجه نمایندگان مجلس شورای ملی هم باشد وقایعی در تهران اتفاق می‌افتد که ناشی از غفلت رانندگان است می‌بینم و در روزنامه‌ها می‌خوانیم بواسطه سبقت در سرعت و بواسطه رویه ایکه شوفرها اتخاذ کرده‌اند جنایاتی اتفاق افتاده است که همه از وقوع آن نجایات متأثر هستیم و منطق این که یک چنین طرح از طرف نمایندگان مجلس تنظیم شده و بتصویب مجلس سنا هم رسیده است و تا این مرحله جلو رفته‌ایم همین بوده است که تدابیری اتخاذ شود که از شدت عمل و رفتاری که فعلا پیش آمده است و جنایات که در امر رانندگی اتفاق می‌افتد جلوگیری بکنیم (صحیح است) بنا بر این باید متوجه باشیم که چه عواملی سبب شده است که موضوع رانندگی تهران دچار یک چنین وضعیتی شده است که ما مجبور شده‌ایم که‌ای طرح قانونی را تقدیم کنیم (دکتر جهاشاهی ـ کثرت وسائط نقلیه) کثرت وسائط نقلیه در تهران بواسطه این است که تهران دارای یک میلیون و ششصد هزار نفر جمعیت است و این یک میلیون و ششصد هزار جمعیت برای کارهای عادی خودش احتیاج بوسائط نقلیه و عبور و مرور رانندگی وسائل لازم در اختیار دستگاه تأمین عبور ومرور دارد اتوبوسهای تهران کافی نیست باید تکمیل شود باید برای تأمین عبور و مرور رانندگی وسائل لازم در اختیار دستگاه تأمین عبور و مرور گذاشته بشود اگر ما مثل ملل مترقی وسایل عبور و مرور را تنظیم بکنیم و دستگاه رانندگی خودمان را تقویت بکنیم تصدیق خواهید فرمود که تقویت این دستگاه سبب می‌شود که به تخلفات رانندگی رسیدگی بشود و اساساُ موضوع تخلف کمتر بشود (مهندس فروهر ـ اهالی را هم باید تربیت کرد همه اش که نباید راننده را مجازات کرد) بنده بهمان نتیجه می‌رسم که آقا اشاره فرمودید البته قانون مجازات برای اشخاص مختلف لازم است ولی باید سعی کرد که او وقوع جرم هم جلوگیری بکیم امروز در ممالک راقیه موضوع نظارت در عبور و مرور و رانندگی یکی از مسائلی است که فوق العاده مورد توجه است (فولادوند، آنجا عابرین هم مسئول هستند) و هر روز سعی می‌کنند وسائلی ایجاد کنند که عبور و مرور را سهل کند و جرمی اتفاق نیفتد خط کشی خیابانها الان ملاحظه بفرماید در تهران اغلب خیابانها خط کشی شده و اغلب هم خط کشی نشده و آنائیکه خط کشی شده است بعقیده من کامل نیست مثلا توجه بفرمائید خیابان شاهرضا خیابانهای تهران بشمیران خط کشی شده و بدو قسمت تقسیم شده و حال آنکه این خیابانها چهل قسمت تقسیم بکنند اگر بچهار قسمت تقسیم شود در آن واحد دو سرویس که بطرف شمال می‌رود دو سرویس از آنطرف به جنوب می‌آید و خود اینها اعمال همدیگر وار نمشوند (فولادوند ـ در ایران برای عابرین مسئولیتی قائل نیستند) بنده که پیشنهاد دهنده هستم می‌خواهم توجه آقایان را جلب کنم که باید تدابیری اتخاذ کنیم که جرمی واقع نشود تنها راهی که برای جلوگیری از وقوع جرم داریم این است که دستگاه رانندگی ما مدرن بشود و بوسائل روز مجهز بشود اگر چنانچه بجای پنجاه دستگاه اتومبیل کنترل که فرض کنیم شهربانی دارد دارای دویست و پنجاه دستگاه اتومبیل کنترل باشد که بتوانند در تمام خطوط شهر عبور و مرور کنند تذکر بدهند که عابرین از وسط خیابان نروند تصدیق بفرمائید که تخلفات کم خواهد شد و برای اینکار باید وسائل لازم در اختیار راهنمائی باشد
نایب رئیس ـ پنج دقیقه بیشتر نمی‌توان در اطراف پیشنهاد صحبت کرد چون شور دوم است.
مشایخی ـ تصدیق بفرمائید که اداره راهنمائی حداکثر سعی را می‌کند که از وقوع جرم و جنایت جلوگیری بکند اما وسائلشان کافی نیست شهرداری تهران یک اعتباری برای خط کشی خیابانها باینها می‌دهد. آقای ابتهاج استدعا می‌کنم توجه بفرمائید جنابعالی باینکار وارد هستید این اعتباراتی که در بودجه شهرداری تهران برا کمک بسرویس رانندگی طهران تخصص داده شده است کافی و وافی بمقصود نیست با این اعتبارات نمی‌تواند وسائل رانندگی را تکمیل کنند و از وقوع جرم و از تصادفات جلوگیری کنند و رفع خطر بجز از راه تأمین اعتبار نمی‌شود و اعتبار اینکار را باید در نظر گرفت باینجهت است که من پیشنهاد کردم دادگاههائی که در تهران هست برای رسیدگی بوقوع جرائم رانندگی و از محل جریمه تخلفات در آمدی دارد بنده معتقد هستم که این رد آمدها تخصیص داده شود باداره امور رانندگی تهران و هر چه از این ممر مخصوص در آمد بود منحصراً برا تکمیل وسائل و خطوط رانندگی اختصاص داده بشود که آن وسائل عبارتند از اتومبیل، چراغ، خط، وسائل خط کشی خیابانها (مهندس فروهر ـ کلاس تربیت پلیس راهنمائی) کلاس هم لازم است و امثال اینها ولی در هر حال در حدود وسائل موجود نمی‌توان کار اساسی کرد و تا آن موقعی که اعتبار کافی در اختیار راهنمائی نباشد ما هم نباید متوقع باشیم که با این اعتبار ناچیز بتوانند بهتر انجام وظیفه بکنند بنابراین با اینکه آقایان محترم توجه باین موضوع دارند تصویب این پیشنهاد سبب خواهد شد که وسائط رانندگی بیشتر و بهتر زیر
+مراقبت و نظارت واقع بشود تقاضا می‌کنم که این هزینه و این واقع در آمدها ر اختیار راهنمائی قرار گیرد
نایب رئیس ـ آقای عمیدی نوری
عمیدی نوری ـ(مخبر کمیسیون دادگستری)ـ نظریات جناب آقای مشایخی از نظر توجه بامور رانندگی و لزوم توسعه ارتباطات بجای خود محفوظ بنظر صحیح می‌آید و از جناب آقای وزیر کشور تمنی داریم در بودجه سال ۳۶ که تنظیم خواهد شد اجازه بفرمایند که اعتبارات کافی برای این موضوع در فصل مربوط بشهرداری بگذرند و بسیار بموقع و مورد لزوم است اما این پیشنهاد بنظر بنده اولا جایش اینجا نیست برای این که ارتباطی با این ماده واحده ندارد ثانیاً جنبه خرج دارد برای اینکه یک اعتبارات و وجوهی که از این محل در بودجه پیش بینی شده پیشنهاد می‌شود که بمصرف دیگر برسد ثالثاً وزارت دارائی بایستی موافقت بکند برای اینکه جرائم حاصله از اجرای احکام جزء بودجه عمومی می‌شود الان در محاکم دادگستری و در دیوان کیفر وقتی که کسی محکوم می‌شود بپرداخت غرامت این وجه جزء‌بودجه عمومی است اگر ما بخواهیم قائل بشویم که محکومیتهای جزائی و غرامت بمصرف دستگاه خودش برسد این صحیحی نیست مخصوصاً که ممکن است سوء اثر داشته باشد مثال در امر رانندگی کسی که رسیدگی بتخلف می‌کند که خودش مأمور رانندگی باشد وقتی که قرار شد جرائم حاصله از محکومیت راننده‌ها بحساب دستگاه رانندگی برود و صرفت امور بهبود آنجا بشد لازم اش اینستکه آقایان بیشتر گزارش تخلف برای رانندگان تهیه بکنند برای اینکه هر چه بیشتر بشود برای اصلاح خودشان مصرف می‌شود از این جهت این طرز تنظیم قانون بر صلاح اجتماع نیست بنده از جناب آقای مشایخی تمنی می‌کنم که با توجه بعرایض بنده پیشنهادشان را پس بگیرند
مشایخی ـ آقای عمیدی پیشنهاد خرج نیست برای اینکه من پیشنهاد کرده‌ام که دولت لایحه‌ای برای این امر تهیه نموده و بمجلس تقدیم بکند باین جهت پیشنهاد خرج تلقی نخواهد شد و قطعاً تهیه این لایحه و انجام این امر مفید و مؤثر واقع می‌شود بنده از آقایان تقاضا می‌کنم که باصل پیشنهاد توجه بفرمایند و رأی بدهند
نایب رئیس ـ پیشنهاد آقای مشایخی یکمرتبه دیگر قرائت می‌شود و رأی می‌گریم
(بشرح سابق خوانده شد)
محمد علی مسعودی ـ آقای مشایخی در آمدهای حاصله از دادگاه را بزنید آنوقت رأی گرفته شود چون با زدن این قسمت دیگر اشکالی ندارد و همه مرافقند
مشایخی ـ قبول دارم آنقسمت را حذف کنید
نایب رئیس ـ پیشنهاد اصلاح شده آقای مشایخی یکمرتبه دیگر قرائت می‌شود
(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر بماده واحده اضافه شد برای بهبود عبور و مرور و تکمیل لوازم فنی خطوط تهران دولت مکلف است مطالعات کافی نموده لایحه برای تأمین اعتبار آن در ظرف مدت ۳ ماه تقدیم مجلس شورای ملی نماید ‹‹ مشایخی››
عمیدی نوری ـ با این پیشنهاد بنده هم موافقم
عده‌ای از نمایندگان ـ شهرستان‌ها را هم اضافه کنید
نایب رئیس ـ رأی می‌گیرم باین پیشنهاد آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل اضافه شود:
تبصره ـ در موارد ارتکاب بهتک ناموسی و اعمال منافی عفت گذشته مدعی خصوصی مانع از تعقیب نخواهد بود ‹‹ دکتر دادفر ››
نایب رئیس ـ آقای دادفر بفرمائید
دکتر دادفر ـ پیشنهاد بنده اینستکه در صورت وقوع هتک ناموس بحنف و یا شروع بهتک ناموس بعنف گذشته مدعی خصوصی مانع از تعقیب نخواهد بود علت این پیشنهاد در امر است اولا این مسئله گذشت در دادسرای بصورت یک معامله در آمده است و برای یک عده‌ای یک نوع بازار شده است عده‌ای کارشان این شده که می‌روند شکایتی می‌کنند و بعد هم مبلغی می‌گیرند و گذشت می‌کنند الان این یک نوع معاملة شده باین ترتیب اگر اشخاص متوجه بشوند گذشتشان اثری نخواهد داشت دیگر نمی‌روند توطئه‌ای بکنند و با اشخاصی شریک بشوند و چیزی بگیرند دوم آنکه فلسفه اش اینست که اگر چنانچه این مسئله باین اهمیت واقع شد بعضی از این متهمین یا بر اثر دادن پول زیاد یابر اثر خواهش و التماس می‌روند رضایت شاکی را بک نحوی از انحاء جلب می‌کنند بعد آثارش از بین می‌رود و قضیه تمام می‌شود در حالیکه اگر بعد از گذشت مدعی خصوصی باز هم قابل تعقیب باشد آثارش عمومی آن همیشه باقی می‌ماند بهمین علت بنده خواستم که آن مواد ۲۰۷ و ۲۰۸ که شاکی خصوصی اگر گذشت کند تعقیب نمی‌شود اینجا ملحوظ نشود
نایب رئیس ـ آقا صارمی با این پیشنهاد مخالفید (صارمی ـ بلی) بفرمائید.
صارمی ـ در جرائم معمولا بایستی حفظ حیثیت اجتماعی را در نظر گرفت و حفظ حیثیت افراد را مورد نظر قرار داد ـ صحیح است) افرادی ممکن است که حقیقتاً مورد هتک احترام با ناموس واقع شده باشند ولی در جریانی واقع بشود که حیثیت خانواده گیش اجازه بدهد از حق خودش صرفنظر کند برای اینکه احترامات خانواده کگش محفوظ باشد (صحیح است) بعضی از مواقع الزام می‌کند باینکه مدعی خصوصی از جرائمی که با انصراف قابل تعقیبت نیست چون هتک حیثیت خانوادگی می‌شود تعقیب نکند و این پیشنهاد بر خلاف اصول است موارد زیادی پیش آمده است که بر اثر انصراف شاکی خصوصی حیثیت خانواده‌ای محفوظ مانده است مثلا هتک بکاری شده با زناشوئی این موضوع منتفی شده و آثار آن از بین رفته ودر نتیجه مدی خصوصی هم صرفنظر کرده حالا ما بگوئیم وسائلی پیش آمده است … (دکتر دادفر برای رانندگان است) آقا راننده چه فرقی دارد راننده عمل خلافی کرد بعد رفت این زن را گرفت بزوجیت خودش و او هم قبول کرد و بالاخره ازدواج واقع شد روابط خانوادگی بر قرار گردیده اگر آنهم صرفنظر بکند از شکایتی آنوقت ما بگویم که آقای دادستان شما بیائید تعقیب بکنید و ارتباط خانوادگی را از بین ببرید هو و جنجال درست کنید و برخلاف حیثیت افراد هم عمل بشود (صحیح است) از این جهت این پیشنهاد تناسب ندارد و من استدعا می‌کنم با اطلاعات بسیطی که جناب آقای دکتر دادفر دارند پیشنهاد خودشان را پس بگیرند
ارباب ـ اجازه میفرمائید؟
ایب رئیس ـ چون بیش از یک مخالف در اطراف پیشنهادات نمی‌تواند صحبت کنند بنابراین نمی‌شود در اطراف این پیشنهاد مذاکره کرد (عده‌ای از نمایندگان ـ پس گرفتند) آقای دکتر دادفر پیشنهاد را پس گرفتید؟
دکتر دادفر ـ خیر پس نگرفتم
نایب رئیس ـ یکبار دیگر قرائت می‌شود برای استحضار آقایان و آنوقت رأی می‌گیریم
(بشرح سابق دو مرتبه قرائت شد)
نایب رئیس ـ رأی می‌گیرم باین پیشنهاد آقایانی که موافقند قیام فرمایند (عدةکمی برخاستند) تصویب نشد پیشنهاد دیگری قرائتی می‌شود
(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پیشنهادی مکنم بجای کلمه وقوع در سطر دوم ارتکاب نوشته شود فخر طباطبائی
دکتر شاهکار ـ بنده اخطار نظامنامة دارم مطابق ماده ۱۲۷
نایب رئیس ـ آقای طباطبائی بفرمائید
فخر طباطبائی ـ عرض کنم بنده توضیحاتی که در این خصوص لازم بود اجمالا بعرض رساندم منظور بنده از اینکه کلمه وقوع به ارتکاب تبدیل شود اینست که ارتکاب ناظر بر اینست که خود راننده هم در عمل مباشرت کرده باشد والا اگر عمل راننده تا این حد باشد که تسهیل وسائل کرده باشد یا شرکت کرده باشد علی الاصول مطابق موازین حقوقی دنیا ما نمی‌توانیم برای قبل یک نفر چند نفر را محکوم باعدام بکنیم ولی اگر کلمه وقوع را تبدیل به ارتکاب بکنیم رفع ابهام از این ماده می‌شود و اینست پیشنهاد بنده
نایب رئیس ـ آقای وزیر دادگستری بفرمائید
وزیر دادگستری ـ استدعا می‌کنم آقایان توجه بفرمایند همانطوری که عرض کردم این قانون چیز تازه‌ای نیست اگر کسی مرتکب قتل شد اعدام می‌شود اگر کسی شرکت در قتل داشته باشد تکلیفش معلوم است تکلیف معاون جرم را قانون معین کرده است اینجا ما آمده‌ایم گفته‌ایم که اگر راننده که خودش شوفر باشد یا سمت رانندگی داشته باشد شخصاُ یا با مشارکت دیگران برود و مرتکب قتلی بشود محکوم باعدام می‌شود و کیفیت مخففه هم ندارد اینجا هم صحبت مشارکت که شریک جرم مجازات بشود یا نشود نیست. آقای طباطبائی شما این عبارت را دو مرتبه بخوانید صحبت راننده است آنکسی که مرتکب قتل شده یا قصد قتل کسی را نموده یا خودش رانندگی کرده یا شوفری بوده است که بوسیله او این قتل واقع شده است این کیفیت مشدد. مال این آدم است والا اگر فرض بفرمائید توی اتومبیلی سه نفر بودند که یکی آدم کشته دو نفر دیگر شریک باشند این دو نفر مشمول مجازات شریک جرم طبق قانون مجازات عمومی خواهند بود و تکلیفش را هم قانون معنی کرده است کیفیت مخففه هم مسکن است محکمه بر ایشان قائل بشود ولی این کیفیت مشدد منحصراً برای راننده است یعنی گفته‌اند کسی که راننده باشد اعم از اینکه خودش مباشر اینکار باشد یا باتفاق دیگری بکند کیفیت مشدد داشته باشد باین معناست باید کلمه وقوع باشد نه ارتکاب
نایب رئیس ـ آقای فخر طباطبائی به پیشنهاد خودتان باقی هستید فخر طباطبائی ـ بله، بله
نایب رئیس ـ پیشنهاد دو مرتبه قرائت می‌شود ـ بشرح سابق قرائت شد
+نایب رئیس ـ رأی می‌گیرم پیشنهاد آقای طباطبائی آقایانی که موافقند قیام فرمایند (عدة کمی برخاستند) تصویب نشد آقای دکتر شاهکار اخطار نظامنامه‌ای داشتید بفرمائید
دکتر شاهکار ـ اخطار بنده مثل اینکه عملا نتیجه‌ای نخواهد داد این را حضور آقایان می‌خواستم عرض کنم این قانون در دوره ۱۸ در مجلس شورای ملی تصویب شد رفت بمجلس سنا و سنا هم یک اصلاحاتی کرد بر گشت بمجلس شورای ملی و مجلس شورای ملی برگرداند بمجلس سنا و مجلس سنا مجدداُ بکمیسیون برگرداند یعنی این قانون دفعه سوم و چهارم یا پنجم مقام محترم ریاست متوجه هستند که با این کیفیت نمی‌شود پیشنهاد جدیدی داد در هر صورت حالا که مقرر فرمودند که پیشنهاد جدیدی داده شود لااقل طوری بشود که در اینجا امروز تمام بشود و دیگر نرود بمجلس سنا
نایب رئیس ـ چون این لایحه در اینجا تصویب شده و بمجلس سنا فرستاده شده است در سنا اصلاحاتی شده است مجدداُ برگشته است و از مجلس بکمیسیون رفته و در کمیسیون اصلاحات مجددی شده است آن اصلاحات مجددی که در کمیسیون شده است اینجا مطرح است البته پیشنهادات بایستی که مربوط بهمان اصلاحاتی که مجدداً شده است باشد و با توجه باین اصل باید آقایان پیشنهاد بفرمایند. پیشنهاد دیگری قرائت می‌شد
(بشرح زیر قرائت گردید)
وزارت کشور مکلف است آئین نامه را که بتصویب کمیسیون می‌رسد از محل عوائد جرائم و تخلفات فوراً چاپ و مجاناً در اختیار رانندگان و مردم قراردهد دکتر مشیر فاطمی
عمیدی نوری ـ آنهم وارد نیست مطابق توضیحی که الان آقای دکتر شاهکار دادند
نایب رئیس ـ آقای دکتر مشیر فاطمی
دکتر مشیر فاطمی ـ اولا تذکر قانونی جناب آقای دکتر شاهکار بعد از آن بود که پیشنهاد اصلاحی جناب آقای مشایخی بتصویب رسیده بنابراین هیچ مانعی ندارد وقتی یک تبصره بتصویب رسید تبصره دیگری بتصویب برسد الان خود آقایان همه راننده هستند توی خیابان یک پاسبان می‌گوید که اینکار را خلاف کردی میگوئید چرا؟ می‌گوید بموجب آئین نامه در صورتیکه آئین نامه را نخوانده‌اید و اگر کسی هم بخواهد در دسترسشان نمی‌گذارند بنده تقاضایم اینستکه اینهمه مجازات که برای رانندگان قائل می‌شود لااقل آئین نامه خلافی را هم در اختیارشان بگذارید که بدانند چه عملی جرم است ماهی جریمه شان می‌کنیم و مجازاتشان می‌کنیم ولی نمی‌خواهیم بمردم بفهمانیم که چه عملی جرم است
چند نفر از نمایندگان ـ پیشنهاد را دو مرتبه بخوانند.
(بشرح سابق مجدداُ قرائت شد)
نایب رئیس ـ آقای عمیدی نوری
عمیدی نوری (مخبر کمیسیون) ـ پیشنهاد آقای دکتر مشیر فاطمی اینستکه این آئین نامه‌های مربوط برانندگی چاپ بشود و مجاناُ بین رانندگان توزیع بشوند اولا در کشور ما قوانین و آئین نامه‌ها از تاریخ که طبقه اصول و قواعد در مجله رسمی انتشار پیدا کرد و اعلام شد در ظرف ده روز قابل اجرا است یک اصلی داریم که چهل به قانون مانع اجرای محکومیت و مجازات نیست اگر ما بخواهیم اصولا این راه را باز بکنیم که قوانین و آئین نامه هائی که در مجلس شورای ملی وضع می‌شود مخصوصاً قسمتهای جزائی یک تکلیفی قائل بشویم که آن قوانین و آئین نامه‌ها را دولت چاپ بکند و مجاناُ تقسیم نماید فردا در اجرای مجازات گرفتار می‌شویم یعنی فلان مرتکب خواهد گفت که این تکلیف قانونی بوده که چاپ بشود و بدست من برسد و چون بدست من نرسیده نباید من مجازات بشوم و ما نبایستی را ه فرار مجرمین را ایجاد کنیم بوسیله قوانین ولی این امکان دارد که وزارت کشور یا وزارت دادگستری دستور بدهند این آئین نامه‌ها را چاپ بکنند و با یک قیمت ارزانی بمردم بدهند بنابراین ن معتقد هستم که یک همچو تبصره‌ای در این قانون اضافه نشود این قانون را خود نمایندگان محترم و در دوره ۱۸ دادید که آناُ تصویب بشود الان بک سال می‌گذرد و راننده‌ها هم که بعضی هایشان متخلف هستند به تخلف خودشان ادامه می‌دهند.
دکتر مشیر فاطمی ـ چنانچه آقای وزیر دادگستری تعهد بکنند که اینرا چاپ کنند و دردسترس مردم بگذارند بنده پس می‌گیرم.
نایب رئیس ـ آقای سعیدی مهدوی با پیشنهاد مخالف هستید (مهدوی ـ بلی) بفرمائید
سعید مهدوی ـ بنده قبل از همه چیز عقیده‌ام اینستکه باید توجه داشته که پیشنهادات مربوط به اصل خود قانون باشد آقایان باید از نظر دور ندارند که این قانون از نظر تشدید مجازات راننده است که وزارت دادگستری تقدیم کرده است اگر شوفری کسی را زیر گرفت قانون جداگانه‌ای دارد که طبق آن رسیدگی می‌شود پیشنهاد اینکه آئین نامه برای رانندگی چاپ کنیم اصولا هیچ نوعی ارتباط با این قانون ندارد (صحیح است) باین جهت اگر بایستی یک چنین نظری هم باشد این یک توصیه‌ای است برای وزارت کشور و شهربانی که باین قسمت توجه کنند و آئین نامه‌ها را منتشر کنند ولی در اصل قانون بنده هر چه فکر کردم دیدم که شوخی است یک چنین چیزهائی جای داد
نایب رئیس ـ آقای دکتر مشیر فاطمی اجازه دهید کلمه مجانی حذف شود چون وقتی نوشته شود مجانی داده شود پیشنهاد خرج است (دکتر مشیر فاطمی ـ موافقم) با حذف کلمه مجانی به پیشنهاد آقای دکتر مشیر فاطمی رأی می‌گیرم آقای وزیر دادگستری توضیحی دارید بفرمائید
وزیر دادگستری ـ بطوریکه آقای مهدوی فرمودند این پیشنهاد هیچ آقای مهدوی فرمودند این پیشنهاد هیچ ارتباطی با این لایحه ندارد من می‌خواستم از آقا دکتر مشیر فاطمی بپرسم چون خودشان در خدمت دولت بودند که آیا این معقول است که ما بگوئیم که همه قوانین و آئین نامه است که ما بگوئیم که همه قوانین و آئین نامه‌ها را ما چاپ کنیم و مجانی بدهیم این پیشنهاد خرج است و باید به بینیم که از چه محلی باید داده شد (دکتر مشیر فاطمی ـ بنده مجانی را حذف کردم) مجانی را حذف کردید ممکن است سفارش شود یک کتابفروشی این آئین نامه را چاپ کند و بفروشد
دکتر مشیر فاطمی ـ بنده با احترام جناب آقای وزیر دادگستری پس گرفتم
نایب رئیس ـ فعلا بماده واحده با تبصره‌ای ک ضمیمه ماده واحده بود بعنوان تبصره یک و پیشنهادی که آقای مشایخی گردند و تصویب شد بعنوان تبصره دو رأی می‌گیرم آقایانی که با ماده واحده و دو تبصره این که عرض شد موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد به مجلس سنا فرستاده بشد
۷- تعیین موقع و دستور جلسه بعد ـ ختم جلسه
نایب رئیس ـ جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز پنجشنبه ساعت ۹ صبح و دستور هم شور اول لایحه الحاق دولت ایران بمقاوله نامه منع کار اجباری
(مجلس مقارن ظهر ختم شد)
نایب رئیس مجلس شورای ملی عماد تربتی