مذاکرات مجلس شورای ملی ۵ دی ۱۳۴۴ نشست ۲۲۷
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه ۵ دی ۱۳۴۴ نشست ۲۲۷
فهرست مطالب:
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۲۱
جلسه: ۲۲۷
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه (۵) دی ماه ۱۳۴۴
فهرست مطالب:
۱-قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.
۲-بیانات قبل از دستور آقایان: مبارکی- شیخ‌الاسلامی- دکتر مهندس بهبودی (ضمناً سؤالی تقدیم نمودند) سرلشکر نکوزاد و دکتر معتمد وزیری.
۳-تصویب صورت‌جلسه.
۴-تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای دکتر مبین.
۵-تقدیم یک فقره آیین‌نامه به وسیله آقای معاون وزارت کشور.
۶-اخطار نظامنامه آقای کبیری طبق ماده ۱۵۴ آئین‌نامه داخلی.
۷-طرح سؤال آقای دکتر الموتی راجع به عمران و راهسازی روستاها و خانه‌های سازمانی و جواب آقای وزیر آبادانی و مسکن.
۸-شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون امور خارجه راجع به مدت خدمت سفرای کبار شاهنشاهی در کشورهای خارجه و ارسال به مجلس سنا.
۹-طرح و تصویب گزارش کمیسیون امور خارجه راجع به موافقت نامه جهانگردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری ترکیه و دولت پاکستان و ابلاغ به دولت.
۱۰-اخذ رأی نهایی و تصویب لایحه قانونی واصله از مجلس سنا در مورد تخصیص لایحه قانونی واصله از مجلس سنا در مورد تخصیص وجوهی که از محل اعتبارات مربوط به وام‌های کشاورزی و شرکت‌های تعاونی از طرف سازمان برنامه در اختیار بانک کشاورزی گذاشته شده با بهره آن به سرمایه بانک مزبور و ابلاغ به دولت.
۱۱-قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه
مجلس در ساعت نه و سی دقیقه صبح به ریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید.
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
رئیس - اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
غائبین با اجازه- آقایان:
مهندس آصفی- دکتر اسفندیاری- امیر احمدی- اولیا- پورادبی- مهندس جلالی نوری- حبیبی- خواجه‌نوری- رجایی- مهندس زنجانچی- دکتر سامی‌راد- سرتیپ‌پور- طالب‌زاده رودسری- فهیمی- قراچورلو- کسرائی- کمالوند- کنگرلو- محدث‌زاده- علی مرادی- نوربخش و با نونفیسی.
غائب بی‌اجازه - آقایان:
آقای کشفی
آقایانی که در مجلس سنا در کمیسیون مشترک استخدام شرکت فرموده‌اند: دکتر اعتمادی- دکتر حسینی- فخر طباطبایی- مصطفوی نائینی- دکتر معتمد وزیری - مجید موسوی.
غائبین مریض - آقایان:
دکتر خطیبی- احتشامی- رضوی- زند- شفیعی‌پور- کرمانی- صائب- دکتر عدل- مهندس معینی‌زند- موقر- نارویی- دکتر وحیدنیا- سرلشکر همایونی و بانو ابتهاج سمیعی.
۲- بیانات قبل از دستور آقایان مبارکی- شیخ‌الاسلامی دکتر مهندس بهبودی- سرلشکر نکوزاد- دکتر معتمد وزیری
رئیس - نطق‌های قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای مبارکی تشریف بیاورند.
مبارکی - بنده نمی‌خواستم که وقت مجلس و همکاران محترم را بگیرم ولی ناچار شدم و این تجاوز دولت عراق به مرز ما بنده را ناچار کرد اینجا مختصراً به عرض نمایندگان محترم برسانم البته مشهور است می‌گویند که مال صفیر را کبیر می‌خورد ولی نگفتند صفیر مال کبیر را بخورد (احسنت) ما نمی‌دانیم که عراق خودش جزء ایران است و این همه ایرانی در عراق است و چرا به خودشان اجازه داده‌اند به مرزهای ما تجاوز بکنند ما بیش از این حوصله نمی‌کنیم صبر هم تاا ندازه‌ای است اگر چنانچه شاهنشاه آریامهر ما بردبار و صلح دوست است و افتخار جهانی دارد ولی تا این اندازه هم صبر نمی‌کنند که این عراقی‌ها به ما تجاوز بکنند و به مرز و بوم ما تجاوز نمایند همه دنیا می‌دانند که کشور ایران یک کشور کهنسالی است و مثل عراق و امثال عراق که همیشه در تحت تصرف ایران بوده‌اند چگونه امروز عراق بیاید و به کشور ما تجاوز کند، ما از ملت شریف عراق تقاضا داریم که به دولت پوشالی خودشان تذکر بدهند که این تجاوزها را دیگر به خاک ما نکنند چون ما دیگر صبر و حوصله بیشتری نداریم و عشایر غیور ایران و مرزبانان این مرز و بوم و سربازان دلیر حاضر به فرمان شاهنشاه (احسنت) خون ناقابل خود را همیشه حاضرند برای خاک و طن خودشان بریزند. دلیران نترسند ز آواز کوس
که یک دسته چوب است و یک پاره پوست (احسنت) نمی‌شود با دم شیر بازی کرد مگر عراقی ایران را نمی‌شناسد مگر ایران یک کشور تازه‌ای است ایرانی عراق را جزو کشوری حساب نمی‌کند که عراقی چنین تجاوزی بکند من از دولت به نام یک نفر نماینده ملت می‌خواهم که زودتر این جریان را حل کند و جلوی تجاوز عراقی را بگیرد مگر نه ما ملت صبر نداریم اگر دولت‌ها با هم سیاست دارند ما ملت‌ها سیاست نداریم ما می‌گوییم که باید به عراقی تو دهنی بزنیم تا دیگران خیال چنین تجاوزی نکنند (احسنت) مگر دولت سوریه که خدا بیامرزدش همین حرف را زد کجا رفت مگر نمی‌دانند خدای بزرگ پشتیبان شاه ما و ملت ایران است (احسنت) بیشتر از این در این باره صحبت نمی‌کنم و از دولت می‌خواهم که هر چه زودتر این جریان را برای ما روشن بکند و جلو این تجاوزات عراق و امثال عراق را بگیرد (دکتر رهنوردی- مسببین باید مجازات بشوند هر که می‌خواهد باشد) استدعا می‌کنم همین طور هم باید باشد و بنده وقتم را به آقای شیخ‌الاسلامی که در همین زمینه صحبت خواهند کرد می‌دهم و نامه‌ای که از طرف بلوچ‌ها رسیده است قرائت می‌کنم.
با اجازه مقام ریاست و نمایندگان محترم
به دنبال طرح خواسته‌های موکلین خود در این جلسه شرح نامه‌ای را که از طرف بلوچ‌های ایرانی خارج از کشور به بنده رسیده مطرح می‌کنم.
البته همان طوری که نمایندگان محترم استحضار دارند چندین دفعه است که از پشت این تریبون در مورد بستن سد باهو کلات که خواسته پنجاه هزار نفر بلوچ مرز نشین می‌باشد، از دولت تقاضا نموده و وعده مساعد گرفته‌ام اما متأسفانه تاکنون که قریب دو سال می‌گذرد، کوچک‌ترین اقدامی به عمل نیامده. این پنجاه هزار نفر برادران و خواهران بلوچ ما که زندگی آنان از این سد تأمین می‌شده و پس از خرابی سد جهت امرار معاش خود به خارج پناه برده‌اند طی نامه اخیر به بنده می‌نویسند:
«پیرو نامه‌های قبلی تقاضا داریم شما که برادر و نماینده ما در مجلس هستید از دولت بخواهید که با بستن سد در تحت توجهات پدر تاجدار ما را به آینده درخشانی امیدوار نمایند، و اگر خدای نکرده دولت درباره این مسئله حیاتی اقدام مقتضی به عمل نمی‌آورد، شما را به جیقه شاهنشاه آریا مهر قسم می‌دهیم که تقاضای ما را به عرض پدر تاجدار برسانید زیرا برای ما که ایرانی هستیم باعث تأسف است که در خارج از کشور خود دست گدایی به سوی بیگانگان دراز کرده و از این راه ننگین تأمین زندگی نماییم. پس از انقلاب سفید شاه و ملت که تمام زارع آن روز مالک امروز شده‌اند چرا ما از این نعمت خدادادی بهره‌مند نباشیم و چرا حتی نتوانیم از املاک خود به مراحم شاهنشاه بهره‌برداری کنیم.
در هر کجا که پرچم سه رنگ ایران عزیز به چشم ما می‌خورد به یاد وطن و شاهنشاه خردمند و عدالت گستر خود می‌افتیم».
بنده از جناب آقای هویدا نخست‌وزیر تقاضا دارم که در بودجه سال ۴۵ هزینه ساختمان سد باهوکلات را منظور و بدین وسیله در این امر مهم که به سرنوشت هزاران ممنوع بستگی دارد اقدام سریع مبذول فرمایند.
انتظار دارم دولت حاضر که پاسداری این انقلاب عظیم را به عهده گرفته است با جواب قطعی خود به اینجانب فرصت مناسبی خواهند داد تا جواب نامه برادران بلوچ خود را داده و از مراحم شاهنشاه آریامهر امیدوارشان سازم.
در پایان عرایضم همان طوری که جناب آقای نخست‌وزیر برای مسافرت بلوچستان به بنده قول داده بودند در این موقع که بهترین فصل آنجا است خواهشمند است با هیأت دولت تشریف بیاورند و وضع مردم را از نزدیک مشاهده نموده مانند استان‌های دیگر به نیازمندی‌های آنان رسیدگی و اقدام فرمایند (احسنت).
رئیس- آقای شیخ‌الاسلامی بفرمایید.
شیخ‌الاسلامی - نمایندگان محترم از حادثه مرزی بین ایران و عراق در هفته قبل استحضار دارند اولین حادثه‌ای که اتفاق افتاد ظن اشتباه یا مسامحه درش قوی بود و به همین دلیل این تصور می‌شد که تعمدی در بین نبوده و حادثه‌ای ناشی از اشتباه واقع شده است ولی با کمال تأسف تکرار این حوادث در نقاط مرزی کردستان این ظن را از بین برد و به عکس این توهم پیش آمد که این نوع حوادث عمدی و با نقشه قبلی و مبتنی بر سابقه بوده و در این فرض دوم است که ملت ایران در مقابل این گونه حوادث عکس‌العملی شدید نشان خواهد داد (احسنت) درست است که سیاست شاهنشاه ایران و ملت ایران و دولت ایران براساس صلح‌جویی و براساس رعایت حقوق عموم دول و براساس حسن همجواری نسبت به همسایگان و سیاست مسالمت‌آمیز است ولی در دنباله این سیاست همیشه قید است که به شرط رعایت احترام متقابل (احسنت) ملت ایران همیشه رعایت حقوق و حدود همسایگان و دوستان خودش را می‌کند ولی این انتظار را دارد که این رعایت متقابل باشد و از طرف همسایگان ما از طرف سایر ممالکی که دوست هستیم و می‌خواهیم با همه در صلح و صفا به سر ببریم حقوق و منافع ملت ایران محفوظ باشد در این مورد پس از واقعه اول همکار محترم جناب آقای کبیری سؤالی از دولت کردند و به همین جهت بنده امروز در مقام تجدید سؤال نیستم چون سؤال شده ولی از دولت تقاضا دارم که در این مورد که حیثیت ملی ایران در بین است با سرعت و قاطعیت عمل کند (صحیح است) و جریان را هر چه زودتر به اطلاع مجلس و ملت ایران برساند که رفع نگرانی از مردم بشود (صحیح است) بنده به انتظار توضیحاتی که دولت خواهد داد و جوابی که به این سؤال داده خواهد شد فعلاً بیش از این چیزی در این باره عرض نمی‌کنم و باز هم از دولت عاجلا تقاضا دارم که با در نظر گرفتن حقوق و منافع و حیثیت ملت ایران اقدام فوری و جدی در این باره بکند و نتیجه را به اطلاع ملت ایران برساند متشکرم (احسنت).
رئیس - آقای مهندس بهبودی تشریف بیاورید.
دکتر مهندس بهبودی - در مورد واقعه تأسف‌آوری
که در مرزهای غربی مملکت اتفاق افتاده فراکسیون پارلمانی حزب مردم در تعقیب سؤالی که همکار ارجمندمان از دولت کرده است به انتظار آن نشسته است که دولت توضیحات بیشتری به عرض مجلس برساند و ضمناً به همکاران ما که در کمیسیون خارجه مجلس هستند مأموریت داده شده که با دولت تماس بگیرند و توضیحات بیشتری کسب بکنند بعد از این که این توضیحات به عرض مجلس رسید مجلس روشن بینانه‌تر بتواند ابراز احساسات بکند مطلبی که امروز می‌خواستم به عرض برسانم بعد از این راجع به دارو در چند جلسه گذشته مطالبی به عرض‌تان رساندم نامه‌هایی به ارادتمند رسید که بعضی‌ها اظهار محبت فرموده بودند و بعضی‌ها اظهار بی‌مهری فرموده بودند که به هر حال بنده تشکر می‌کنم ولی جناب آقای سناتور دکتر آشتیانی و مدیرعامل سازمان شاهنشاهی دعوتی از آقایان سناتورها در مؤسسه دارو پخش فرمودند که شرح آن دعوت در روزنامه اطلاعات منتشر شد و مطلبی نوشتند در روزنامه اطلاعات که بنده برای این که جلب نظر همکاران محترم را نموده باشم عیناً آن را می‌خوانم «در پایان بازدید سناتورها از انبار کارخانه دیدن کردند. تا اینجا بازدید با تعریف و تمجید و احساس غرور و شادمانی توأم بود اما در انبار کارخانه سناتورها متوجه شدند که قسمت بزرگی از انبار ۶۲۰۰ متر مربعی را کالاهای ساخته شده و فروش نرفته اشغال کرده است. رقابت نامشروع مسئول فروش آقای دکتر معنوی توضیح داد تولیدات ما متأسفانه با همه مزایا مواجه با رقابت نامشروع واردات و کالاهای غیر ممتاز و غیر مرغوب خارجی است ما از رقابت نمی‌ترسیم برای آن که به معروف‌ترین دستگاه‌ها و آخرین اطلاعات علمی مجهز هستیم.
اما وقتی در کشوری «آزمایشگاه کنترل» وجود ندارد واردکنندگان می‌توانند ارزان‌ترین جنس را وارد کنند و با ما رقابت نامشروع نمایند.
داروی خارجی نظیر داروی ما حتماً قیمتی گران‌تر از قیمت ما دارد اما مرجع و منبعی که بتواند تشخیص دهد و کنترل کند وجود ندارد.
ما در سال ۶۰۰ میلیون قرص و ۶۰ میلیون آمپول و مقادیر زیادی «پماد» و شربت تولید می‌کنیم که متأسفانه قسمت مهمی از آن به فروش نمی‌رود.
داروسازی صنعت ظریف و دقیق و مهمی است که برخلاف صنایع دیگر فقط در زمانی به وجود می‌آید که آن کشور به مرحله‌ای از رشد اقتصادی و اجتماعی خاص برسد خوشبختانه این مرحله در ایران به وجود آمده و دلیلش وجود این کارخانه مدرن و مجهز است. واردات مشابه ممنوع شود صنعت داروسازی بیش از صنایع دیگر احتیاج به حمایت و کمک دارد ما از دولت نمی‌خواهیم به ما پول بدهد و کمک مالی بنماید حرف ما این است که وقتی ما دارویی را در ایران می‌سازیم و به اندازه احتیاج کشور تولید می‌کنیم واردات نوع مشابه آن را ممنوع سازند و یا وقتی دارویی را در ایران می‌سازیم با سود بازرگانی از ما حمایت به عمل آورند.
البته مطالبی است که این آقایان عنوان کرده‌اند واردکنندگان دارو هم مطالبی عنوان می‌کنند و ادعا می‌کنند که جنس وارداتی به مراتب برتر از جنس محصول داخلی است و این مسئله این است چون صد درصد چنین اظهار نظری بایستی از طرف مسئولین امر بشود ما نمی‌توانیم قبل از شنیدن اظهارنظر آقایان عنوانی بکنیم ولی مهم وضع مردم است که با خواندن این مطالب ضد و نقیض نمی‌توانند تصمیم بگیرند و وضع مغشوشی دارند از این لحاظ فراکشیون حزب مردم سؤالی تهیه کرده است که تقدیم مقام ریاست می‌کنم که به موقع خودش دولت جواب بدهد مطلب دیگری که می‌خواستم راجع به آن از پشت تریبون وقت آقایان را بگیرم و معذرت می‌خواهم از این تصدیع، روز چهارشنبه گذشته در یکی از نقاط دور افتاده ساوه شاهد منظره‌ای بودم که لازم می‌دانم به عرض مجلس براسنم یکی از بخش‌های ساوه خرقان معروف است این خرقان از شصت و چهار پارچه آبادی و بیست و چهار هزار نفر
جمعیت تشکیل شده ولی متأسفانه این بیست و چهار هزار نفر جمعیت هیچ وسیله ارتباطی با سایر بخش‌ها و یا منطقه مرکزی ساوه ندارند اولین آبادی این بخش به فاصله ۷۲ کیلومتر از شاهراه ساوه به تهران است ولی متأسفم که به عرض برسانم که این ۷۲ کیلومتر فاقد جاده است و مردم از یک مسیر بیابانی باید عبور کنند که غیر از جیپ و وسایلی مثل آن قابل عبور نیست آن هم موقعی که نه باران بیاید و نه برف چون اگر برف بیاید هیچ وسیله‌ای نمی‌تواند عبور کند اگر باران بیاید رودخانه‌ها پرآب خواهد شد و عبور امکان نخواهد داشت و اگر از اراضی مزروعی عبور کنند به علت گل و لای زیاد عبور بسیار مشکل است بنابراین بیست و چهار هزار نفر از هم میهنان ما با اولین برف یا اولین بارانی که شروع شود هیچ نوع وسیله ارتباطی ندارند پست و تلگراف هم هیچ گونه اقدامی برای ارتباط این جمعیت کثیر با سایر مناطق مملکت به وجود نیاورده یعنی نه پست دارد و نه تلگراف و نه تلفن و ادعا هم می‌کنند که اگر یک چنین چیزهایی در آنجا تشکیل شود خرج ودخل نخواهد کرد در ۱۳۴۱ که خرقان ساوه هم مثل خرقان قزوین دچار زلزله‌زدگی شد متأسفانه به واسطه این که از محور اصلی زلزله دور بود هیچ نوع کمکی به عمران ساختمان‌ها و ترمیم بناها و حتی بناهای آموزشگاه‌ها که کراراً به من کتباً قول داده‌اند که به زودی بودجه ترمیم این ساختمان‌ها را تأمین می‌کنند به عمل نیامده و این بخش بزرگ فاقد بهداری و طبیب است البته اسماً طبیبی دارد ولی طبیب آنجا از محل بودجه آنجا استفاده می‌کند و در محل دیگری در حوالی تهران خدمت می‌کند این هم نوع جدیدی است که وزارت بهداری پیش گرفته از آن تاریخ که سپاه بهداشت تشکیل شده یک نفر سپاهی بهداشت به این بخش داده شده ولی توجه نشده است که ۶۴ پارچه آبادی را یک نفر که در یک نقطه زندگی می‌کند چطور می‌تواند سرپرستی کند به هر حال این بیست و چهار هزار نفر که بدون هیچ وسیله‌ای در این بخش بزرگ ساکن هستند روز چهارشنبه شنیده بودند که آقای وزیر آموزش و پرورش برای افتتاح یک دبستان نوبنیاد چهار کلاسه به آنجا تشریف خواهند برد اهالی از نقاط دور و نزدیک به دهکده‌ای که دبستان نوبنیاد ساخته شده بود جمع شده بودند که از نزدیک نماینده دولت را ببینند و بتوانند گلایه و شکایت خود را به نماینده دولت بکنند ولی آنان غافل بودند که راه‌های سخت و هفتاد و دو کیلومتر راه جیپ‌رو مسیری نیست که مقام وزارت بر خودشان رنج و سختی این سفر را هموار کنند این بود که تشریف نبرده بودند و آقایان موفق شدند که فقط معاون محترم آموزش و پرورش و نمایندگان آموزش و پرورش استان را ببینند (رامبد - فرمودید نیامده بودند؟) عرض کردم که نیامده بودند چون هفتاد و دو کیلومتر راه جیپ‌رو تصدیق می‌فرمایید که راه خوبی نیست (رامبد - عکاس نبوده که بیایند اگر عکاس بود می‌آمدند که در روزنامه‌ها بنویسند) بله بنده از این که معاون وزارت آموزش و پرورش استان اظهار مرحمت فرموده بودند تشکر می‌کنم و در آنجا مردمی که اجتماع کرده بودند آن چنان احساساتی نسبت به شاهنشاه آریا مهر ابراز می‌داشتند که بنده منعکس کننده آن احساسات عالیه مردم ۶۴ آبادی که فاقد همه چیز هستند نسبت به شاهنشاه آریا مهر باشم آنها علناً می‌گفتند فقط یک نفر به حال ما بیست و چهار هزار نفر روستاییان دلسوزی می‌کند و آن فقط شاهنشاه است (صحیح است) هیچ کس به فکر ما نیست جز شاهنشاه و این دولت‌ها هستند که نیات و امر اعلیحضرت را اجرا نمی‌کنند (دکتر رهنوردی- هیچ کس نمی‌تواند امر اعلیحضرت را اجرا نکند این حرف را نزنید حتماً اشکالاتی در کار بوده است این زشت است که در صورت مجلس نوشته شود که می‌فرمایید فاقد همه چیز بودند طرز صحبت خودتان را عوض کنید) عرض می‌کنم بیست و چهار هزار نفر هیچ وسیله ارتباط ندارند، بیست و چهار هزار نفر طبیب ندارند این را من می‌گویم و خوشحالم که باید به عرض این مجلس برسانم که نسبت به این بیست و چهار هزار نفر چه می‌کنند در صورتی که وقتی یک مدرسه نوبنیاد چهار کلاسه برای آنها می‌سازند ببینید چقدر ابراز احساسات می‌کنند جناب آقای دکتر رهنوردی من می‌خواهم از مجلس که از دولت بخواهد که بیشتر به مردم روستاها توجه کنند به حال مردمی برسند که قدرشناس‌تر هستند (احسنت).
رئیس - تیمسار نکوزاد تشریف بیاورید.
سرلشکر نکوزاد - به نام خداوند عزوجل عرایض بنده هم در زمینه فرمایشاتی است که همکاران محترم راجع به این تجاوز مرزی قبل از بنده فرمودند نهایت تأسف و تأثر برای اما این است که دو برادر در دو خانه مجاور همدیگر مشغول زندگی و زیست هستند و این دو برادر از طرف برادر کوچک‌تر مورد تجاوز قرار بگیرد این نهایت تأثر و تأسف برای همه ما است همکاران گرامی: ما روابط همسایگی و همکیشی و تاریخی علایق مذهبی و حتی همبستگی و فامیلی با ملت دوست و اهالی شریف برادران عراقی داریم بالاخص کشور عراق از نقطه‌نظر این که محل مدفن عده از ائمه اطهار و نور دیدگان حضرت رسول اکرم (ص) و پیشوایان دینی ما می‌باشد در نظر ملت ایران مقدس و قابل احترام است.
متأسفانه بنا بر اخبار یکه انتشار یافته تجاوزاتی در مرز و داخل خاک ما مجاور با عراق به وقوع پیوسته که اولاً اتفاقی نبود چه این تجاوزات در روزهای سی‌ام آذر ماه و یکم و سوم دی ماه بود و در ثانی تجاوز با پشتیبانی نیروهای مسلح عراقی حمله با هواپیما و آتش حتی با اسلحه‌های سنگین انجام شده که مع‌التأسف منجر به کشته شدن و زخمی شدن تعدادی از مراقبین و دیدبان‌های مرزی و هم‌میهنان مرزنشین ما در غرب شده است.
این اخباری بود که وسیله جرائد هم‌میهنان ما از آن استحضار حاصل نمودند و با نهایت بی‌صبری به انتظار اعلامیه دولت و اطلاع از ماوقع هستند تا اقداماتی را که دولت درباره این وحشیگری و جلوگیری از نظائر آن و جبران خسارات وارده و عکس‌العملی که نشان داده نموده است استحضار حاصل نمایند.
من اینک نمی‌خواهم از سابقه چگونگی موجودیت کشور عراق- سوابق تاریخی و کمک‌های حیات بخشی را که شاهنشاهان و ملت ایران در گذشته و حال به آنان نموده‌اند و اوضاع و احوال فعلی آن تا روشن شدن قضایا ذکری نمایم من تصور نمی‌کنم دولت عراق از این امر غافل باشد که چنانچه در غائله عشایر و ساکنین شمال عراق که به وجود آمده و سال‌های متمادی است دولت عراق با برادرکشی دست به گریبان آن است دولت ایران مانند سایر دول همجواری که افراد شمال و جنوب کشوری را به جان یکدیگر انداخته‌اند در صدد تقویت دسته‌ای برمی‌آمد و یا اجازه مداخله و عزیمت چریک‌های داوطلب را به آنها می‌داد دولت کنونی عراق اینک دارای چه سرنوشتی بود آیا این است نتیجه قدرشناسی؟ در هر حال چنانچه شاهنشاه آریامهر فقط به مرزنشینان غرب و برادران آذربایجانی و عشایر غیور کرد و لر و خوزستانی اجازت دهند حساب متجاوزین را می‌رسند فعلاً من بیش از این نمی‌خواهم در این مورد به منظور حفظ نزاکت و حسن روابط همجواری تا روشن شدن قضایا برای ملت عرض نمایم (احسنت) و به انتظار پاسخ دولت به سؤالی که همکار محترم جناب سرهنگ کبیری در چند جلسه قبل در این مورد نمودند می‌باشم ضمناً دعوتی که از تیم فوتبال ایران برای چهاردهم دی از طرف تیم فوتبال عراق به عمل آمده شایسته است قبول این دعوت تا روشن شدن چگونگی متوقف بماند (کاملاً صحیح است) بنده خیلی معذرت می‌خواهم یک موضوع خصوصی را عرض می‌کنم امیدوارم که به همکاران محترم و به جایی بر نخورد ولیکن بنده فکر می‌کنم لازم است که این نکته را به عرض برسانم ما همه به یک منظور گرد هم در این مجلس جمع شده‌ایم در اجرای منویات مترقیانه شاهنشاه برای اعتلا و بزرگداشت نام ایران و پیشرفت سریع ملت ایران گام برمی‌داریم (صحیح است) وزرای محترم جناب آقای نخست‌وزیر اخیراً در برنامه‌هایشان بازدیدهای مناطقی را منظور و شروع فرموده‌اند البته این بازدیدها بسیار خوب و لازم است باید استان‌ها را از نزدیک ببینند کما این که رفته‌اند و دیده‌اند و به یک حقایقی واقف شده‌اند وقتی بعضی مشکلات را دیدند و یک عده از وزرا و رؤسا بانک و سایر سازمان‌ها در خدمت ایشان بودند البته سایر وزرا ممکن است بالانفراد بروند و سایر شخصیت‌ها بالانفراد بروند و آنها مایلند و قطعی است که برحسب اراده شاهنشاه است که نمایندگان ملت هم با آنها باشند در حوزه‌های
انتخابیه که چون کاملاً مستحضر هستند از مشکلات این حوزه‌ها تا مشکلات را بیشتر و بهتر برای وزرا روشن نمایند برای این که بعضی از رؤسای ادارات سرپوش استتار رویش نگذارند و مشکلی برطرف بشود من عرضی ندارم برای این که خدمت خودم را کرده‌ام ولی حالا خدمتگزار مردم هستم ولی این که فرض کنند من جزو منفردین هستم یا فلان نماینده جزو اقلیت است همان طوری که یکی از همکاران فرمودند یک وزیری هست اگر یک جایی عکاس نبوده لابد نرفته‌اند و یا یک نماینده‌ای جزو حزب نباشد صحبت او منعکس نشود (دکتر یزدان‌پناه- چنین چیزی نیست) بنده مدرک دارم بنده در لرستان سه جا صحبت کردم یکی در جایی که قضات دادگستری و سر دفتران و محترمین شهر در بدو ورود ما جمع شده بودند پس از این که جناب آقای آل آقا رئیس دادگستری محل صحبت کردند تقاضا کردند کلام‌الله مجید و تمثال ملوکانه که تهیه شده به وسیله آقای نیری رئیس دادگستری استان تقدیم بشود به آقای وزیر، آقای نیری رفتند پشت تریبون و گفتند شایستگی این کار با تیمسار است و خواهش کردند و به بنده مأموریت دادند و بنده ناچار شدم در این مجمع که عده‌ای از قضات محترم و سردفتران و محترمین شهر بودند یک مطالبی از نقایص دادگستری را به استحضار ایشان برسانم و وضع کار قضات را به عرض برسانم و نواقص و مشکلاتش را به استحضار برسانم که در این منطقه پانزده درصد فوق‌العاده خارج از مرکز می‌دهند در صورتی که در سایر نقاط پنجاه درصد و یا چهل و پنج درصد می‌دهند در جاهایی که خیلی بهتر از لرستان است در هر حال نواقص دیگر را هم توجه دادند که خانه‌سازی بود متأسفانه دولت حاضر یک قلم قرمز رویش کشیدند و خانه‌سازی متوقف ماند که چند تا خانه درست نشود که کارمندان دولت هم دلخوشی داشته باشند و بتوانند بروند آنجا در هر حال مضار اینها را بنده بیان کردم. در کوهدشت موقع تأسیس دادگاه بخش چون تیمسار سرلشکر همایونی نماینده محل تشریف نداشتند بنده به نیابت از طرف ایشان صحبت‌هایی کردم و مساعی ایشان را شمردم و گفتم این دادگاه با کمک آقای وزیر دادگستری به وجود آمده و تأسیس شده و صحبت‌هایی که لازم بود برای توجهاتی که شاهنشاه برای جزئی‌ترین امور عشایر دارند عرایضی کردم و موقع خداحافظی هم عرایضی کردم می‌فرمایند جناب آقای دکتر یزدان‌پناه که این طور نیست ولی بعضی از مقامات دستور دادند بنده مدرک دارم می‌خواهید نشانتان بدهم که بعضی از مقامات دستور دادند که سخنرانی فدوی نوشته نشود فقط یک سخنرانی که آقای کمالوند همکار محترم بنده در پل دختر کردند چون منطقه و حوزه انتخابیه ایشان بود و دیگر بنده حق نبود صحبت کنم و آنجا هم بنده نمی‌خواستم بروم ولی یک موقعی در آنجا خدمتگزار همه بودم و برای من فرقی نداشت پل دختر و خرم‌آباد این را بنده بالسویه فکر می‌کنم تفاوتی ندارد و تمایز صحیح نیست منتهی برای آتیه است که عرض می‌کنم (رامبد- راجع به لوایح دادگستری و نظایر آن که در مجلس عنوان می‌شود این رویه ادامه دارد و باعث عدم رضایت عمومی است) متأسفم اگر چنین چیزی باشد آن محل‌هایی که بیشتر از نمایندگان آن منفرد هستند و یا سایر دسته‌جات را در برنامه مسافرت‌هایشان قرار بدهند و از اینجاها هم بازدید بفرمایند چون اهالی لرستان مردمان شاهدوستی هستند مردمان میهن‌پرستی هستند و به انتظار ورود ایشان هستند (بانو دکتر دولتشاهی- برای نخست‌وزیر تمام مملکت یکسان است) بنده هم همین را عرض می‌کنم ولی در این دوران خدمت خودم آقای وزیر دادگستری اولین وزیری بودند که به منطقه لرستان آمدند من این را عرض می‌کنم البته آقای نخست‌وزیر به تمام مناطق رفتند ولی لرستان محروم بوده بنده همین را عرض می‌کنم (صادق احمدی- تیمسار خیلی معذرت می‌خواهم این را روشن بفرمایید که آقای نخست‌وزیر به جاهایی که رفته‌اند چه کارهایی انجام داده‌اند که شما خواهش دارید به لرستان بیایند) اهالی فکر می‌کنند کارهایی کرده‌اند و می‌گویند ای کاش بیایند (صادق احمدی- متأسفانه هیچ کاری نشده است) (دکتر معتمد وزیری- خلاف عرض کردند خدمت‌تان) باز اگر بیایند موجب تسلی خاطر مردم است (احسنت-احسنت).
رئیس- آقای دکتر معتمد وزیری بفرمایید.
دکتر معتمد وزیری- بنده قبلاً اسم را برای بیان مطالبی قبل از دستور ثبت کرده بودم تا درباره وقایع مرزی عراق عرایضی به عرض مجلس شورای ملی برسانم و شاید هم می‌خواستم احساساتی را که در نتیجه این حادثه برایم ایجاد شده بود فرو بنشانم دوستان و رفقای دیگر در حدودی که نزاکت سیاسی و بین‌المللی و شأن یک ملت کهنسال چندین هزار ساله ایجاب و اقتضا می‌کرد مطالب و فرمایشاتی فرمودند که برای من تسکین‌دهنده بود و اگر قبلاً ثبت‌نام نکرده بودم شاید دیگر عرضی نمی‌کردم به هر حال برای بنده هم مثل همه افراد ملت ایران تجاوز عمال دولت عراق به خاک ایران جای نهایت تأثر و تأسف بوده و نه به عنوان این که من نماینده مریوان هستم و یا حوزه انتخابیه‌ام مریوان است و این حادثه تجاوز در آنجا به وقوع پیوسته بلکه به عنوان یک ایرانی که به کشور و مملکت خود نهایت درجه ایمان و علاقه دارد واین قضیه در هر نقطه از کشور اتفاق می‌افتاد تفاوتی نداشت در شمال و جنوب هر جای مملکت که اتفاق بیفتد برای بنده جای تأسف بود (صحیح است) و فعلاً چند کلمه‌ای در این زمینه به عرض مجلس شورای می‌رسانم به هر حال این واقعه برای بنده بیشتر جای تأسف است که موقعی به وقوع می‌پیوندد که کشور عراق در صدد بهبود روابط خودش با دولت ایران برآمده و سفیر کبیرش هم زمان با وقوع این حوادث به خاک ما آمده و قصد دارد استوار نامه خود را تقدیم شاهنشاه آریا مهر بدارد همان طور که سایر دوستان اشاره فرمودند برای دو کشوری که هم مرز و هم کیش هستند جای نهایت درجه تأسف است مادام که می‌توانند در صلح و صفا زندگی بکنند در موقعیکه بدون جهت این همه ناراحتی برای ابنا بشر در نقاط مختلف دنیا پیش می‌آید ما بدون هیچ گونه جهت و علتی برای یکدیگر ایجاد مزاحمت و دردسر بکنیم و افراد بی‌گناهی را به خاک و خون بکشیم به هر حال بنده برای بی‌گناهانی که در نتیجه این عمل غیرانسانی خونشان ریخته شد از خداوند متعال طلب مغفرت و آمرزش می‌کنم و برای بازماندگان آنها و برای همه افراد ملت ایران و نمایندگان مجلس طلب صبر و شکیبایی می‌نمایم (دکتر رهنوردی- این حرف‌ها تسکین‌دهنده برای ایرانی نیست، مسببین باید مجازات شوند) (دکتر الموتی- زور را باید با زور جواب داد) دوستان می‌فرمایند زور را باید با زور جواب داد ولی راجع به این موضوع حقیقتش با توجه به سابقه تاریخی یک ملت کهنسال که ما یک ملت تازه به دوران رسیده‌ای نیستیم و نباید خیلی زود از جا در برویم عمل متقابله را شخصاً توصیه نمی‌کنم بنده فکر می‌کنم باید به دولت فرصت و مجال داد از طریق سیاسی و دیپلماسی موضوع را فیصله بدهد و من اطمینان دارم که از دولت ایران به نحو شایسته‌ای عذرخواهی خواهد شد و قضیه هر چه باشد روشن خواهد گردید و موضوع به صورتی که موجب رضایت افراد ملت ایران باشد حل و فصل خواهد شد (دکتر رهنوردی- کافی نیست) در غیر این صورت همه ما آماده هستیم که تا آخرین قطره خون خودمان را در راه این مملکت و این ملت فدا بکنیم کشور عراق که یک کشور نسبتاً ضعیف و کوچکی در مقابل کشورایران است سهل است که در مقابل بزرگ‌ترین قدرت‌های دنیا هم مقاومت و ایستادگی خواهیم کرد (احسنت)...
دکتر رهنوردی- مسببین باید مجازات بشوند تا مسببین مجازات نشوند برای هیچ ایرانی تسکین‌دهنده نیست.
دکتر معتمدوزیری - در پایان عرایضم بنده می‌خواهم یک خواهشی از دولت و نمایندگان دولت و جناب آقای وزیر آبادانی و مسکن که خوشبختانه در جلسه حضور دارند بکنم شاید نیازی به تذکر بنده نیست دولت همیشه به وظایف خودش عمل کرده و به موقع در هر جایی که نیازی به کمک و مساعدت بوده در صدد برآمده که وظیفه خودش را عمل بکند بنده معتقد هستم که مسافرت‌های جناب آقای نخست‌وزیر و هیئت دولت به نقاط مختلف کشور بسیار مفید و مؤثر است و بنده بسیار متأسف هستم از این که موقعی که هیأت دولت به کردستان مسافرت کردند خارج از کشور بودم و نتوانستم به رأی العین در کردستان ببینم آن شور و شعفی را که مردم از دیدار نمایندگان شخص اول مملکت داشتند و کمک‌هایی را که دولت به فعالیت‌های مختلف اجتماعی، عمرانی و اقتصادی این قسمت از مملکت به عمل آورد ولی در این مورد به خصوص من خواستم در درجه اول از ارتش خواهش بکنم که اطمینان دارم به محض این که این واقعه به وقوع پیوسته است کمک‌های اولیه و سریع خود را به نقاطی که
مورد تجاوز قرار گرفته فرستاده است این کمک‌ها را تا زمانی که سایر سازمان‌ها که از آنها نام خواهم برد تا به منطقه عملیات برسند ادامه بدهند و به این مردم کمک بکنند تاموقعی که وضع‌شان سر و صورت و سر و سامانی پیدا کند. وزارت بهداری را خواهش می‌کنم فوراً در صدد برآید که اگر چنانچه احتیاج هست به تکمیل وسایل درمانی و بهداشتی برای افرادی که زخمی شدند به خصوص در مورد تکمیل بیمارستان مریوان در این مورد اقدام کافی و قاطع و سریع به عمل آورند، از وزارت آبادانی و مسکن و شخص دکتر نهاوندی دوست عزیزم تقاضا می‌کنم فوراً دستور فرمایند نسبت به تجدید بنا و ساختمان دهاتی که مورد حمله قرار گرفته و احیاناً خرابی به هم زده است و همچنین پاسگاه‌های مرزی که مورد حمله قرار گرفته اقدام سریع و جدی به عمل بیاورند تا ظرف مدت کوتاهی مجدداً تجدید بنا شده واین پاسگاه‌ها و دهات آباد شوند تا کشورهای تازه به دوران رسیده بدانند که یک ملت کهنسال باستانی حتی از بدترین و ناگوارترین وقایع در جهت مثبت استفاده می‌کند و برای تجدید بنا و برای کمک به بیمارستان‌ها و تجهیز وسایل بهداشتی و درمان مردم حتی اگر از لحاظ این حادثه ضرورتی هم نباشد در جهت مثبت و به نحو مفید استفاده لازم خواهد کرد، سازمان دیگری که بنده فکر کردم که در این زمینه نامی از آن ببرم و خواهش بکنم که فعالیت خود را فقط به شهرها محدود نکند و به دهات و روستاها هم بروند یا فعالیت بیشتر در دهات و روستاها به عمل بیاورند سازمان دفاع غیرنظامی است بنده امیدوار هستم که این سازمان همان طور که در گذشته خدمات بسیاری کرده است در آینده هم کمک‌ها و خدمات خودش را در دهات و روستاهای مملکت توسعه و گسترش بدهد و در دهات و روستاها به خصوص نقاط مرزی که احیاناً ممکن است گاهی مورد تجاوز کودکانه‌ای واقع شود توسعه بدهد عرض دیگری ندارم (احسنت).
رئیس- راجع به صورت جلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ آقای دکتر جعفری.
دکتر جعفری- در عرایض بنده اشتباهات چاپی بود که به تندنویسی می‌دهم.
رئیس- اصلاح می‌شود. آقای دکتر عدل بفرمایید.
دکتر عدل- چاکر اجازه خواسته بودم و غائب بی‌اجازه نبودم.
رئیس- نظر دیگری نسبت به صورت جلسه نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه گذشته تصویب می‌شود. آقای کبیری.
کبیری- نامه‌ای است از اهالی هزار و دویست کوی نوبنیاد کن تقدیم می‌شود.
رئیس- اقای معتمدی.
معتمدی- چند نامه از اصفهان رسیده است تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
رئیس- آقای پروین.
فضل‌الله پروین- عریضه‌ای است تقدیم می‌کنم.
رئیس- آقای دکتر رهنوردی.
دکتر رهنوردی- دو نامه رسیده است برای رسیدگی تقدیم می‌کنم.
۴- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای دکتر مبین
رئیس- آقای دکتر مبین
دکتر مبین- سؤالی است که تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
۵- تقدیم یک فقره آئین‌نامه به وسیله آقای معاون وزارت کشور
رئیس- وارد دستور می‌شویم. آقای سراج حجازی بفرمایید.
سراج حجازی (معاون وزارت کشور)- به طوری که خاطر مبارک آقایان مستحضر است طبق ماده اول شمول قانون نیروهای مسلح شاهنشاهی به افراد شهربانی کل کشور مصوب تیرماه ۴۴ مقرر بود آئین‌نامه‌ای به این منظور تهیه شود و تقدیم مجلس شود که در کمیسیون‌های کشور مجلسین و کمیسیون‌های دارایی و استخدام مطرح بشود با اجازه آقایان این آئین‌نامه تهیه و تقدیم مقام ریاست می‌شود.
رئیس- به کمیسیون‌های مربوط فرستاده می‌شود.
۶- اخطار نظامنامه‌ای آقای کبیری طبق ماده ۱۵۴ آئین‌نامه داخلی
رئیس- آقای کبیری بفرمایید.
کبیری- ماده ۱۵۴ آئین‌نامه داخلی حکایت دارد در مورد تقدیم سؤال یکی از نمایندگان، دولت باید در ظرف مدت یک هفته آماده جواب باشد به طوری که نمایندگان محترم مستحضر هستند بنده در یکشنبه گذشته سؤالی تقدیم کردم و فکر می‌کنم مهمترین موضوع روز باشد (صحیح است) و بایستی این جریان سرلوحه تمام مطالب قرار می‌گرفت و دولت زودتر از آن موقع مقرر آماده می‌شد و به سؤالات بنده پاسخ می‌داد تقاضا دارم از مقام ریاست این موضوع در دستور جلسه آینده قرار گیرد حتی اگر اشکال داشته باشد یک جلسه فوق‌العاده همین فردا تشکیل بشود چون موضوع خیلی اهمیت دارد ما هر روز نمی‌توانیم ناظر بر این باشیم که به حدود و ثغور مملکت از یک کشور متجاوز به ما تعدی و تجاوز بشود عده‌ای از افراد ایرانی را می‌کشند و به خاک و خون می‌کشند و این باعث ننگ و موجب نهایت تأسف و تأثر است بنده تقاضا می‌کنم از مقام ریاست مقرر بفرمایند موضوع در دستور جلسه آینده قرار بگیرد عرض دیگری ندارم (احسنت).
۷- طرح سؤال آقای دکتر الموتی راجع به عمران و راهسازی روستاها و خانه‌های سازمانی و جواب آقای وزیر آبادانی و مسکن
رئیس- سؤال آقای دکتر الموتی از وزارت آبادانی و مسکن مطرح است آقای دکتر الموتی بفرمایید.
دکتر الموتی- بنده از بدو تشکیل مجلس بیست و یکم خیال می‌کنم این سومین سؤالی است که از دولت در باره مشکلات مردم ده‌نشین ایران و عمران روستاهای کشور کرده‌ام که همین امروز شاهد بودید همکار عزیزمان جناب آقای مهندس بهبودی مطالبی در این مورد به عرض رسانیدند در تاریخ ۸ تیرماه ۴۴ بنده سؤالی تقدیم کردم از آقای نخست‌وزیر و آقایان وزرای مسئول که این سؤال در چهار مورد است مورد اولش این است:
۱-در اجرای برنامه‌های انقلابی اشهنشاه معظم برای عمران و آبادی دهات و روستاهای کشور بعد از انقلاب ۶ بهمن تا به حال چه برنامه‌هایی اجرا شده است و تا خاتمه برنامه سوم چه برنامه‌هایی وجود دارد؟ بنده خیال می‌کنم موقعی که همه همکاران عزیز به حوزه‌های انتخابیه خودشان می‌روند از وضع ناگوار مردم روستایی کشورمان متأثر خواهند شد برای این که با کمال تأسف قبل از انقلاب ششم بهمن هیچ برنامه عمرانی در این مملکت برای روستاییان و دهقانان مملکت وجود نداشت بنابراین حق این بود و حق این است که دولت‌های بعد از انقلاب وقتی قبول مسئولیت می‌کنند بیش از پیش هدف خودشان را متوجه عمران روستاها بکنند. ما اگر برنامه‌های عمرانی مملکت را بررسی بکنیم در برنامه اول و دوم می‌بینیم مطلقاً عمران دهات و روستاها هیچ مفهومی نداشت برنامه سوم هم چون قبل از ۶ بهمن تنظیم شده بود در همان مسیر و همان مدار بود ولی البته بعد از ۶ بهمن تلاش شد تا حدودی به عمران روستاها توجه بشود ولی این توجه به نظر من کافی نیست دولت باید خیلی بیش از این متوجه این قسمت از مملکت باشد برای این که اکثریت مردم ایران یعنی ۱۵ میلیون نفر مردم ایران در این دهات و روستاهای کشور زندگی می‌کنند موقعی که جناب آقای دکتر نهاوندی دوست عزیز خودم به عنوان وزیر آبادانی و مسکن در اینجا معرفی می‌شدند و لایحه تأسیس وزارت آبادانی و مسکن مطرح بود بنده همین موضوع را مطرح کردم و عرض کردم اگر اسم این وزارتخانه می‌شد عمران روستاها به نظر بنده یک وظیفه‌ای به عهده دولت محول می‌شد که دولت سعی بکند که قسمت اعظم برنامه‌هایش را متوجه دهات و روستاها بکند. مرحوم منصور همان روز اینجا گفتند که من هم تصدیق می‌کنم دهات ایران و خانه‌های دهات ما به صورت زاغه‌هایی است و به زودی این وضع تغییر می‌کند حالا این قضاوتش با نمایندگان محترم است که بفرمایند در این مدت تا چه اندازه شکل و قیافه روستاهای مملکت ما عوض شده یکی از سؤالات یعنی سؤال دوم بنده این بود که در برنامه دولت برای اتصال ۵۰ هزار قریه کشور به شاهراه‌ها چگونه است و ظرف چه مدت کلیه بخش‌های کشور دارای راه خواهند شد و از مقدار راه‌های فرعی برنامه سوم چه مقدار ساخته شده و تا خاتمه برنامه سوم چه مقداردیگر راه ساخته خواهد شد البته
آقای مهندس والا تشریف دارند خلخال راه اصلی می‌خواهد و هنوز ساخته نشده در مورد مشکل راه‌های فرعی البته همه ما در حوزه‌های انتخابیه با آن مواجه هستیم بنده می‌دانم خود وزارت آبادانی و مسکن هم تلاش فراوانی دارد که این مشکل را حل کند (مهندس والا- واقعاً علاقمند است) بنده به سهم خودم از اقدامی که وزارت آبادانی و مسکن در رود یارالموت و طارم سفلی در مورد راه‌های فرعی به عمل آورده متشکرم (مهندس والا- از طرف بنده هم تشکر بفرمایید) از طرف آقای مهندس والا هم تشکر می‌کنم (موسوی ماکوئی- در آذربایجان هم ساخته شده) ولی جناب آقای والا به نظر بنده این مقدار راه فرعی برای مملکت کافی نیست (مهندس والا- کاملاً واضح است) (حبیبی- از طرف بنده هم انتقاد کنید) (مهندس صائبی- راه‌های فرعی ۹ هزار کیلومتر است پول و وسایل می‌خواهد) آقای مهندس صائبی می‌فرمایند وسایل می‌خواهد و پول تردیدی نیست ولی آقای مهندس صائبی می‌خواهم عرض بکنم اگر توجه بیشتری به راه‌های فرعی مملکت بشود و وسایل و امکانات فراهم بشود چون آن‌قدرها هم بی‌وسیله نیستند الان در برنامه سوم بنده تصور می‌کنم ۹ هزار کیلومتر راه فرعی هست (دکتر نهاوندی- ده هزار و هفتصد کیلومتر راه است) بنده در حوزه انتخابیه خود معتقد هستم به این که این کار را انجام داده‌اید و متشکر هم هستم ولی به نظر من باید به راه‌های فرعی مملکت بیشتر توجه شود در جلسات کمیسیون برنامه بعضی از همکاران که تشریف می‌آورند و صحبت می‌کردیم می‌دیدیم باز هم تقاضا برای ساختن راه فرعی خیلی زیاد است و در برنامه سوم که هنوز دو سال دیگر مانده مثل این که برنامه‌ها تمام شده و تا دو سال دیگر هیچ گونه تعهدی نمی‌توانید قبول بکنید تا خاتمه برنامه سوم در حالی که خیلی از نقاط مملکت احتیاج به این راه‌ها دارد این راه‌ها ضروری است این راه‌ها لازم است لااقل اگر بتوان یک مقداری از بودجه خود را صرف این راه‌ها بکنیم به عقیده من خدمت شایسته‌ای به اکثریت مردم محروم ایران یعنی دهقان‌ها و کشاورزان این مملکت کرده‌ایم آنهایی که قرن‌ها از هر گونه عمران و آبادی و رفاه محروم بودند ولی خوشبختانه امروز در اثر هدایت و راهنمایی شاهنشاه معظم و توجه خاص رئیس مملکت ما به عمران روستاها اظهار علاقه می‌شود حق این است که دولت و وزارت آبادانی و مسکن به این امر توجه خاصی داشته باشد (صحیح است) (دکتر سعید- توجه دارند) عرض کردم توجه بیشتر آقای دکتر سعید من نگفتم توجه ندارند البته تصور می‌کنم راه‌های ساری ساخته شده (دکتر سعید- در حدود مقدورات) بنده هم امیدوار هستم که همه راه‌های فرعی مملکت ساخته شودو همه ما مثل آقای دکتر سعید این کارها را تأیید بکنیم ولی نظر ما علاقه ما این است که شما بتوانید در این راه موفق بشوید کادر را توسعه بدهید اقدامی بفرمایید که امکانات بیشتر در اختیار شما بگذارند و مسئله راه‌های فرعی در این مملکت ضروری است نمی‌شود در چنین عصری در چنین زمانی ۱۵ میلیون روستایی مملکت را در این روستاها و دهات محروم و در حبس نگاه داشت و اینها راه می‌خواهند سؤال سوم من این است که برنامه وزارت آبدانی و مسکن برای خانه‌های سازمانی در مراکز بخش‌ها چگونه است و تا چه مدت کلیه بخش‌های کشور می‌توانند از خانه‌های مزبور استفاده کنند؟ این برای خودمان قابل تردید نیست که در بخش‌های مملکت اساساً حتی برای مأمورین هم وسیله زندگی نیست شما این مأمورین این قضات و بخشدارها و اطبا را که می‌فرستید در این بخش‌ها می‌روند در همان خانه‌های روستایی زندگی می‌کنند و حق این بود که لااقل آقای دکتر نهاوندی یک برنامه کلی می‌داشتند که این چهارصد و چهل بخش مملکت ظرف چه مدت می‌تواند خانه‌های سازمانی داشته باشند بنده نمی‌خواهم آن مطالب را که اینجا گفته می‌شد در ظرف مدت کوتاهی قیافه تمام روستاهای مملکت عوض می‌شود عرض کنم زیرا عملی نیست، حتماً زمان می‌خواهد فرصت می‌خواهد پول می‌خواهد امکانات می‌خواهد و در این مدت دو سال و اندی حق این است که شما بفرمایید که در این ۴۴۰ بخش مملکت چند بخش از این خانه‌های سازمانی را تکمیل کرده‌اید و در ظرف چه مدت این برنامه‌ها را تکمیل می‌شود کرد که ما واقعاً بدانیم که شما یک برنامه اساسی و عمیق و قاطع برای روستاهای مملکت دارید مطلب دیگری که در برنامه‌ریزی
قبلی اساساً مورد توجه نبود تأمین وسائل اولیه در بخش‌ها به خصوص آب مشروب بود. گاهی بنده از رادیو می‌شنوم که در فلان بخش لوله‌کشی می‌کنند امیدوارم که در این کار موفق بشوند ولی اگر در چند بخش این کار بشود به نظر من کافی نیست این بایست در همه جا بشود و باید باز هم دولت یک برنامه قطعی و یک پروژه کامل در مورد تمام بخش‌های مملکت داشته باشد اساساً اگر در یک بخش باشد تبعیض است من نمی‌گویم که نباید شروع بشود اگر برنامه دولت این است که تمام بخش‌های مملکت را لوله‌کشی بکنند و امکان دولت برای دویست یا سیصد بخش است این برای مردم قانع‌کننده است یعنی شما همان طوری که برای خانه‌های سازمانی یک برنامه معینی دارید و در بخش‌ها پیاده می‌کنید مسئله آب مشروب در بخش‌ها و روستاها فوق‌العاده ضروری است و باید فکری کرد که مردم بدانند ظرف چه مدت می‌توانند از این برنامه‌ها استفاده کنند و صاحب آب مشروب و سالم بشوند.
رئیس- آقای دکتر الموتی وقت شما تمام شد.
دکتر الموتی- دیگر عرضی نمی‌کنم اجازه بفرمایید بعد از بیانات وزیر آبادانی و مسکن اگر لازم بود توضیحی عرض کنم.
رئیس- آقای دکتر نهاوندی بفرمایید.
دکتر نهاوندی (وزیر آبادانی و مسکن)- با کسب اجازه از مقام محترم ریاست برای بنده باعث کمال خوشوقتی و افتخار است که بار دیگر در پاسخ دوست عزیزم جناب آقای دکتر الموتی نماینده محترم می‌توانم به اختصار قسمتی دیگر از فعالیت‌های وزارت آبادانی و مسکن را در سطح بخش‌ها و روستاها به استحضار برسانم. به طور کلی سیاست دولت در طی برنامه سوم این است که در اجرای اهداف مقدس انقلاب ششم بهمن زیربنای عمران روستایی را در کشور فراهم سازد تا با تقلیل تدریجی جمعیت روستاهای کشور که اینک کمتر از هفتاد درصد کل نفوس شده و تمرکز دهات موجبات اجرای طرح‌های خاص نوسازی در طی برنامه چهارم عمرانی کشور فراهم آید. گذشته از برنامه‌های وزارتخانه‌های دیگر که نمایندگان محترم به خوبی اطلاع دارند و فعالیت بسیار ثمربخش سپاهیان دانش و بهداشت باید به عرض برسانم که مهمترین برنامه عمران مناطق روستایی وزارت آبادانی و مسکن ساختمان راه‌های فرعی است. اما این که دولت توجه بیشتری به ساختمان راه‌های فرعی بکند به عرض نمایندگان محترم می‌رسانم که اعتبار ساختمان در دولت سابق ۱۵۰ میلیون تومان بود و در این دولت به بیش از یک میلیارد تومان افزایش یافته است که ما بتوانیم ۱۱ هزار کیلومتر راه را تا آخر برنامه سوم تمام بکنیم. با وجودی که درخواست‌های مردم که به وسیله نمایندگان محترم منعکس می‌گردد حقاً به مراتب بیشتر است باید به عرض برسانم که از ۱۱ ماه پیش که مسئولیت این کار به وزارت آبادانی و مسکن محول شده پیشرفت‌های محسوسی حاصل شده است. به طوری که در حال حاضر در سرتاسر کشور ۱۵۱ رشته راه فرعی به طول ۵۷۱۴ کیلومتر در دست ساختمان است از این رقم ۴۷ رشته به طول ۱۸۳۵ کیلومتر آن از اول مهرماه سال جاری یعنی طی سه ماه اخیر شروع به ساختمان شده. از ابتدای برنامه سوم تاکنون غیر از بعضی راه‌های کوچک امانی ۳۶ رشته راه فرعی جمعاً به طول ۶۴۰ کیلومتر به پایان رسیده و جهت بهره‌برداری و نگاهداری تحویل وزارت راه گردیده است از این رقم ۱۱ رشته آن به طول ۳۶۴ کیلومتر از اول مهرماه ۱۳۴۴ در جشن‌های آغاز بیست و پنجمین سال سلطنت اعلیحضرت شاهنشاه افتتاح شد. فعالیت دیگر وزارت آبادانی و مسکن در سطح بخش‌ها و روستاها اجرای طرح‌های تأمین آب مشروب و برق شهرهای کوچک و روستاها است. در طی دو سال اخیر عملیات اجرایی تأمین آب مشروب در ۲۷ شهر کوچک یا روستاهای بزرگ خاتمه یافته و اجرای ۹۸ طرح دیگر در دست اقدام است و به علاوه ۱۱۶ طرح تأمین آب هم تا پایان برنامه سوم به این ارقام اضافه خواهد شد. هم اکنون اجرای ۶۰ طرح تأمین برق در سطح بخش و روستاها در دست اقدام است. ۸۰ طرح در دست انجام مناقصه می‌باشد و در حدود یکصد و بیست طرح دیگر یکجا به مناقصه گذاشته خواهد شد تا صرفه‌جویی قابل توجهی برای خزانه دولت حاصل شود.
ساختمان بخشداری‌ها که در آن علاوه بر مسکن بخشدار، محل ادارات بخش و یک تالار اجتماعات برای اهالی در نظر گرفته شده برنامه دیگری است که مکمل اصلاحات اجتماعی و اداری در روستاها خواهد بود و جناب آقای دکترالموتی اعزام بخشداران جوان و لیسانسیه و مؤمن به اصول انقلاب را که مورد علاقه تمام نمایندگان محترم است میسر خواهد ساخت، اجرای این برنامه از ابتدای سال ۱۳۴۴ آغاز گردیده هم اکنون ساختمان هفده بخشداری به پایان رسیده که چهار دستگاه آن در حوزه فرمانداری قزوین می‌باشد و هفته آینده تحویل خواهد شد ساختمان ۸۲ بخشداری دیگر در دست انجام است و تشریفات مناقصه ۱۶۰ دستگاه دیگر طی هفته‌های آینده به پایان خواهد رسید. به طوری که امیدواریم تا پایان سال ۱۳۴۵ جمعاً ۲۶۰ ساختمان بخشداری مجهز و منطبق با شرایط اقلیمی و متناسب با شأن کشور تحویل دهیم.
(معتمدی- برای استان اصفهان هم چیزی در نظر گرفته‌اید؟) بله ممکن است حضورتان عرض کنم به طور کلی ۳۶۰ بخشداری مجهز ساخته خواهد شد البته باز هم تعداد احتیاجات بیشتر ولی توجه بفرمایید که مقدورات مملکتی و مقدورات مالی و فنی محدود است از لحاظ خانه‌های سازمانی توجه اولیه دولت اسبق به طرح‌ریزی برنامه خانه‌های سازمانی در مرکز شهرها بود به روستاها هم توجه می‌شود ولی هدف بیشتر مبارزه با بیکاری در شهر بود در حال حاضر از لحاظ خانه‌های سازمانی ۲۵۴ خانه در مراکز بخش‌ها در دست ساختمان است و ۲۰۸ واحد دیگر پیش‌بینی شده که طی سال ۴۵ به اتمام خواهد رسید ملاحظه می‌فرمایید گرچه این ارقام مسلماً در مقام احتیاجات ناچیز می‌باشد ولی به هر حال کوشش بی‌سابقه‌ای است که در راه عمران روستاها انجام می‌گیرد (مهندس کمانگر- قابل تقدیر است) در کشور در طی برنامه سوم قریب یک میلیارد برای راه‌های فرعی خرج خواهیم کرد، قریب دویست میلیون تومان برای ساختمان خانه‌های سازمانی خرج شده است یا خرج خواهد شد قریب سی میلیون تومان برای ساختمان بخشداری در مراکز بخش ملاحظه خواهید فرمود در مقام مقایسه با امکانات مملکت ارقام قابل توجه است علاوه بر این باید به عرض برسانم بعضی طرح‌های اختصاصی عمران روستایی و عشایری در حال اجرا است از قبیل طرح کمک به عشایر لر و نفر طرح اسکان عشایر لر و نفر در فارس، طرح عمران روستایی منطقه لر و نفر در خوزستان طیح ساختمان دبستان‌های روستایی در منطقه دشت میشان که نمونه طرح وسیع‌تری است که برای برنامه چهارم اجرا بشود در خاتمه از نمایندگان محترم اجازه می‌خواهم به عرض برسانم که فعالیت مهندسین سپاه آبادانی و مسکن که اینک فعالیت ۷۹ نفر آنها تحت نظر دفاتر فنی در روستاها و بخش‌ها مشغول کار هستند واقعاً از هر حیث درخشان است و کلیه گزارش‌های واصله نشان می‌دهد که این سربازان انقلاب شاه و ملت به خوبی وظیفه خودشان را درک کرده‌اند و با صمیمیت و از جان‌گذشتگی همه‌جا مشغول خدمت هستند و همکاری این گروه که تا پایان دی ماه ۳۵ نفر دیگر هم به آنها اضافه خواهد شد مسلماً به طور قابل ملاحظه‌ای باعث پیشرفت دفاتر فنی شده و به ما کمک کرده است بنده برای این که باعث تصدیع خاطر نمایندگان محترم نشوم از ذکر جزئیات که در اختیارتان هست و اگر بخواهید به فرد فرد آقایان تقدیم می‌شود همان طور که جناب آقای معتمدی سؤال فرمودند در مورد اصفهان خودداری کردم بدیهی است هر توضیح بیشتری که لازم باشد به عرض‌تان خواهد رسید. البته هماهنگی بیشتر دستگاه‌هایی که در سطح روستاها کار می‌کنند خیلی در حال حاضر کمک خواهد کرد که تأثیر و فایده اینها بیشتر بشود و دولت در مقام تحقق این هماهنگی بیشتر هست و شک نیست که در برنامه چهارم باید با تناسب انقلاب ششم بهمن و به خصوص مسئله انقلاب روستایی بیشتر از برنامه سوم هم واقعاً توجه زیادی شده در برنامه چهارم امیدواریم بیشتر مورد توجه قرار بگیرد (احسنت).
رئیس - آقای دکتر الموتی بفرمایید.
دکتر الموتی - عرض زیادی ندارم بله آقای دکتر شفیع امین بنده می‌دانم که چه عرض می‌کنم بنده واقعاً از آقای دکتر نهاوندی متشکرم و مطالبی که فرمودند به نظر من مطالب قانع‌کننده‌ای بود امیدواری ما این است که دستگاه‌های دیگر هم وقتی مورد سؤال قرار می‌گیرند
ارقام و اعداد بیاورند این جا و مشکلات کار خودشان را بگویند ما دلمان می‌خواهد که روز به روز کار بشود و اگر سؤالی طرح می‌شود برای پیشرفت کار مملکت است اما یک مطلبی که آقای دکتر نهاوندی اشاره کردند موضوع هماهنگی در کار و روستاها است این مطلب کاملاً صحیح است بنده نامه‌ای را که به من رسیده است می‌خوانم مختصر است یکی از این دستگاه‌ها که با کارهای روستایی سر و کار دارد یک نامه‌ای نوشته است به دستگاه‌های یک منطقه‌ای از قزوین عطف به نامه شماره ۱۰۲۳۴-۲۱/۱۱/۴۳ در خصوص احداث سد در قریه دشتک اشعار می‌دارد به موجب آئین‌نامه کمک‌های عمرانی بلاعوض به انجمن‌های دهات می‌توان معادل ۴۰ درصد از هزینه ساختمان سد را از محل اعتبارات سازمان برنامه تأمین نمود قدغن فرمایید به انجمن قریه دشتک ابلاغ گردد که چنانچه حاضر به تأمین ۶۰ درصد مخارج به صورت مصالح و نقد می‌باشند مراتب را اعلام تا پس از تهیه برنامه سد ساخته شود. این نامه به دهقانان ابلاغ می‌شود اینها می‌روند زحمت می‌کشند این ۶۰ درصد نقد را جمع می‌کنند و نامه بعدی می‌نویسند که بعد از مدتی کوشش رفتیم این ۶۰ درصد را جمع کردیم که ۴۰ درصد را به ما کمک بکنید این نامه بعدی است، عطف به نامه شماره فلان در خصوص احداث سد در قریه دشتک اشعار می‌دارد: در آیین‌نامه کمکی بلاعوض به انجمن‌های دهات که در سال جاری به تصویب رسیده متأسفانه ساختان سد پیش‌بینی نشده و اقدام در این مورد مقدور نیست خواهشمند است برای تأمین آب قریه دشتک از طریق سایر مقامات دولتی اقدام فرمایید ملاحظه بفرمایید در یک مملکتی که خوشبختانه بعد از این انقلاب در همه کارها به خصوص در امر روستاها پیشرفت محسوسی هست و همه می‌بینیم این دیگر صحیح نیست که ما بیاییم با نامه دهقانان مملکت را امیدوار بکنیم به یک کاری که بگوییم ۶۰ درصد پول را جمع بکنید و بعد هم که پول را جمع می‌کنند یک جواب منفی بهشان بدهیم بنده باز هم از جناب آقای دکتر نهاوندی متشکرم ولی این نامه را می‌دهم خدمت جناب آقای رئیس که بدهند به کمیسیون عرایض که چطور شد اول یک عده‌ای دهقان را امیدوار می‌کنند و بعد از یک سال همان دهقانان را با یک برنامه و منظور مأیوس می‌کنند.
۸- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون امور خراجه راجع به مدت خدمت سفرای کبار شاهنشاهی در کشورهای خارجه و ارسال به مجلس سنا
رئیس - گزارش شور دوم لایحه راجع به مدت خدمت سفرای کبار شاهنشاهی در کشورهای خارجه مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش شور دوم از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه در جلسه ۲۳ آذر ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای قریب معاون وزارت امور خارجه لایحه شماره ۱۸/۲۰۵۰/۲۳۴۷۹-۲/۱۰/۱۳۴۲ دولت راجع به مدت خدمت سفرای کبار
شاهنشاهی در کشورهای خارجه را که گزارش شور اول آن به شماره ۱۵۸۱ چاپ شده است برای شور دوم با توجه به پیشنهادهای واصله مورد رسیدگی قرار داد و به شرح زیر تصویب نمود:
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده- از تاریخ تصویب این قانون مدت خدمت سفرای کبار شاهنشاهی در خارجه در سن ۶۵ سالگی تمام خاتمه خواهد یافت.
تبصره - سفیر کبیر ایران در دربار واتیکان و امیرالحاج از این قاعده مستثنی خواهند بود.
مخبر کمیسیون امور خارجه - مافی
گزارش شور دوم از کمیسیون امور استخدام به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری در جلسه ۳۰ آذر ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای قریب معاون وزارت امور خارجه لایحه دولت راجع به مدت خدمت سفرای کبار شاهنشاهی در کشورهای خارجه را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون امور خارجه را در این مورد عیناً تأیید و تصویب نمود.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
نایب رئیس کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری- ثامنی
رئیس - ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده واحده و کلیات آخر آن رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد لایحه برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
۹- طرح و تصویب گزارش کمیسیون امور خارجه راجع به موافقتنامه جهانگردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری ترکیه و دولت پاکستان و ابلاغ به دولت
رئیس - گزارش راجع به موافقتنامه جهانگردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری ترکیه و دولت پاکستان مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه در جلسه ۲۹ آذر ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای قریب معاون وزارت امور خارجه لایحه شماره ۱۸/۳۰۴۵/۲۱۹۹۴-۲۲/۹/۱۳۴۳ دولت راجع به موافقت جهانگردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری ترکیه و دولت پاکستان را که قبلاً در مجلس شورای ملی تصویب شده و در مجلس سنا اصلاحاتی در آن به عمل آمده بود مورد رسیدگی قرار داد و لایحه مصوب مجلس سنا را تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
لایحه قانونی موافقتنامه جهانگری بین دولت
شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری ترکیه و دولت پاکستان
ماده واحده - موافقتنامه جهانگردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری ترکیه و دولت پاکستان که مشتمل بر یک مقدمه و دوازده ماده می‌باشد و در تاریخ ۲۶ مهرماه ۱۳۴۳ در تهران به امضا رسیده است تصویب و به دولت اجازه داده می‌شود اسناد تصویب آن را مبادله نماید.
مخبر کمیسیون امور خارجه- فتح‌الله مافی
گزارش از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشور در جلسه اول دی ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای سراج حجازی معاون وزارت کشور لایحه دولت راجع به موافقتنامه جهانگردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری ترکیه و دولت پاکستان را که در مجلس سنا اصلاح گردیده بود مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون امور خارجه را در این مورد تأیید و تصویب نمود.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
رئیس کمیسیون کشور- روحانی
رئیس - نسبت به گزارش کمیسیون نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به گزارش کمیسیون رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.
۱۰- اخذ رأی نهایی و تصویب لایحه قانونی واصله از مجلس سنا در مورد تخصیص وجوهی که از محل اعتبارات مربوط به وام‌های کشاورزی و شرکت‌های تعاونی از طرف سازمان برنامه در اختیار بانک کشاورزی گذاشته شده با بهره آن به سرمایه بانک مزبور و ابلاغ به دولت
رئیس- لایحه تخصیص وجوهی از اعتبارات وام‌های کشاورزی که از طرف سازمان برنامه در اختیار بانک کشاورزی گذاشته شده با بهره آن به سرمایه بانک مزبور مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
گزارش کمیسیون شماره ۶ در خصوص لایحه شماره ۳۲۵۱۴-۱۵/۱۰/۴۲ دولت در مورد تصویبنامه شماره ۳۳۱۲۴-۱۹/۱۱/۴۰ راجع به تخصیص وجوهی که از محل
اعتبارات مربوط به وام‌های کشاورزی و شرکت تعاونی از طرف سازمان برنامه در اختیار بانک کشاورزی گذاشته شده با بهره آن به سرمایه بانک مزبور و لایحه شماره ۴۶۴۴۶-۱۷/۱۰/۴۲ در مورد تصویبنامه شماره ۳۳۱۲۴/ت۱۹/۱۱/۴۰ راجع به تخصیص وجوه برگشتی از وام‌های قنایی به سرمایه بانک کشاورزی و لایحه شماره ۳۴۱۵۳-۱۹/۱۰/۴۲ در مورد تصویبنامه شماره ۳۵۱۲۴-۳۰/۱۱/۴۰ راجع به افزودن دو تبصره به تصویبنامه شماره ۳۳۱۲۴-۱۹/۱۱/۴۰ که با یکدیگر تلفیق و ضمن شماره ۴۷۹۹/۱۲ل‌ق۹/۴/۱۳۴۴ از آن مجلس محترم به مجلس سنا ارسال شده است در جلسه روز دوشنبه ۲۹ آذر ماه ۱۳۴۴ مطرح و به تصویب مجلس سنا رسیده.
اینک لایحه قانونی مزبور برای اخذ رأی نهایی به پیوست ارسال می‌شود.
رئیس مجلس سنا - مهندس شریف‌امامی
رئیس - این لایحه به همان ترتیبی که در مجلس شورای ملی تصویب شده بود در مجلس سنا تصویب شده و حالا نسبت به آن با ورقه اخذ رأی می‌شود.
(اسامی نمایندگان به ترتیب آتی وسیله منشی اعلام و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد)
آقایان: مهندس کمانگر، مهندس اسدی سمیع، مهندس ریاحی، دکتر کلالی، دکتر زعفرانلو، دکتر مصباح‌زاده، بوشهری، دکتر سعید حکمت، پروین، معتمدی، دکتر خطیبی، میرافضل، موسوی مماکویی، مهندس مالک، طهماسبی، سلیمانی، ثامنی، بختیار، بختیاری‌ها، دکتر مبین، رضوی، محدث‌زاده، مهندی والا، امیر احمدی، زهتاب‌فرد، شاخویی، صدری کیوان، سیفی، دکتر پورهاشمی، نیری، دکتر مهندس بهبودی، ظفر، رامبد، مهندس پرویز بهبودی، مهندس کیا، دکتر قراگزلو، طالب‌زاده رودسری، دکتر رمضانی، ریگی، دکتر جعفری، مافی، مهندس، صدقیانی، مهندس معینی‌زند، امینی خراجی، لفوطی، پاکذات، هیراد، نیاکان، دکتر عدل طباطبایی، دکتر امامی خویی، صادق احمدی، اوزار، بانو دکتر دولتشاهی، جاوید، ایلخان، حبیبی، دکتر ضیائی، صفی‌پور، فخر طباطبایی، جهانگیری، شیخ‌الاسلامی، ارسنجانی، مبارکی، پزشکی، دکتر یگانگی، زرگر زاده، دکتر الموتی، بالاخانلو، دکتر صاحبقلم، پژند، ذبیحی، دکتر مدنی، دکتر وحیدنیا، دکتر موثقی، کبیری، مهندس جلالی، مهندس برومند، دکتر رهنوردی، دکتر نجیمی، دکتر یزدان‌پناه، رهبر، بانو تربیت، مکی فیصلی، دکتر فربود، میرهادی، اقبالی، سرتیپ‌پور، البرزی، توسلی، ساکینیان، حاذقی، ملک‌زاده آملی، میرزا ختایی، دکتر اسدی، حکمت یزدی، جهانشاهی، اولیا، مهندس انصاری، بدر صالحیان، متولی باشی، فلیکس آقایان، مهندس پروشانی، دکتر بقایی یزدی، احتشامی، مهندس فیروز عدلی، پاینده، مهندس مجتهدی، ادیب سمیعی، محسنی، سرتیپ حکیمیان، دیهیم، سرلشکر نکوزاد، دکتر شفیع امین، پورادبی، تهرانی، حقشناس، آموزگار، کورس، دکتر غنی، فولادوند، علی مرادی، قاسم مرادی، تبریزی، باغمیشه، دکتر حکیم شوشتری، دکتر صالحی، شکیبا، نصیری، مهندس ریاضی، مهندس معینی، امام مردوخ، دکتر کیان، بهادری، مهندس اخوان، مهندس زرآور، سعید وزیری، دکتر سعید، مهندس صائبی، کلانتر هرمزی، عبدالحسین طباطبایی، بانو جهانبانی، مجد، حیدر صائبی.
(آرای مأخوذه شماره شد نتیجه به قرار زیر اعلام گردید).
آرای موافق ۱۲۳ رأی.
آرای سفید (به علامت امتناع) ۱۷ رأی.
رئیس - لایحه با ۱۲۳ رأی موافق تصویب شد به دولت ابلاغ می‌شود.
موافقین - آقایان: نیری، شاخویی، دکتر صاحبقلم، دکتر قراگزلو، دکتر رهنوردی، صدری، کیوان، امیراحمدی، سیفی، دکتر کلالی، بوشهری، ارسنجانی، مافی، پاکذات، ذبیحی سلطان احمدی، امینی خراجی، دکتر امامی خویی، متولی‌باشی، حاذقی، احتشامی، کورس، بانو جهانبانی، رهبر، فیصلی، دکتر نجیمی،
نصیری، حکمت یزدی، پرویزی، مهندس جلالی، مهندس انصاری، جهانگیری، جهانشاهی، زرگرزاده حاجی باغلو، دکتر یگانگی، پژند، توسلی، سرتیپ‌پور، قلعه‌جوقی، مبارکی، دکتر یزدان‌پناه، دکتر فربود، بالاخانلو، برومند، میرهادی، ساکینیان، اقبالی، البرزی، بانو تربیت، مهندس صدقیانی، مهندس پروشانی، دکتر امین، اولیا، پاینده، اوزار، یعقوب تهرانی، قاسم مرادی، دکتر کیان، دیهیم، حبیبی، ریگی، دکتر صالحی، بهادری، مهندس زرآور، مهندس ریاحی، آقایان، تبریزی، ایلخان، ثامنی، رضوی، زهتاب‌فرد، دکتر سعید، دکتر زعفرانلو، پروین، غلام نیاکان، محدث‌زاده، موسوی ماکویی، مهندس کمانگر، مهندس کیا، محسنی مهر، مهندس عدلی، سرتیپ حکیمیان، مهندس مجتهدی، سرلشکر نکوزاد، باغمیشه، دکتر حکیم شوشتری، ادیب سمیعی، دکتر بقایی یزدی، دکتر غنی، مهندس معینی، شکیبا، مهندس ریاضی، سائبی، مهندس اخوان، پور ادبی، طالب‌زاده رودسری، سلیمانی کاشانی، فولادوند، مهندس اسدی سمیع، لفوطی، کلانتر هرمزی، حقشناس، موسوی کبیری، ملک‌زاده آملی، دکتر خطیبی، بدرصالحیان، دکتر مدنی، دکتر وحیدنیا، دکتر موثقی، دکتر الموتی، پزشکی، میرافضل، صفی‌پور، مهندس پرویز بهبودی، سعید وزیری، مهندس مالک، دکتر عدل طباطبایی، دکتر عدل، مهندس صائبی، آموزگار، مهندس معینی‌زند، خانم دکتر دولتشاهی، دکتر مصباح‌زاده، دکتر ضیایی، معتمدی، هیراد، مجد، کنگرلو.
ممتنعین - آقایان: صادق احمدی، دکتر اسدی، امام مردوخ، بختیار بختیاری‌ها، دکتر ناصر بهبودی، دکتر پورهاشمی، جاوید، دکتر جعفری، دکتر سعید حکمت، مهندس والا، رامبد، دکتر رمضانی، شیخ‌الاسلامی، طهماسبی، ملکشاه ظفر، فخر طباطبایی، دکتر مبین، عبدالحسین طباطبایی.
۱۱- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه
رئیس- دستور جلسه آینده قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
دستور جلسه ۲۲۸
روز سه‌شنبه ۷/۱۰/۱۳۴۴
۱-سؤال آقای کبیری از دولت
۲-گزارش کمیسیون مبنی بر رد لایحه اجازه مبادله قراردادهای منعقده بین دولت ایران و آلمان. شماره چاپ ۱۶۳۳.
۳-گزارش کمیسیون راجع به مجازات افسران و افراد نیروهای مسلح شاهنشاهی و ژاندارمری و شهربانی که به اموال دولتی خسارت وارد می‌آورند. شماره چاپ ۱۶۳۴
۴-گزارش کمیسیون راجع به انتقال کارمندان ثبت اسناد مرکز برای طی کلاس عالی ثبت. شماره چاپ ۱۶۳۸
۵-گزارش شور اول لایحه صید و شکار. شماره چاپ ۱۶۳۶.
رئیس- با اجازه خانم‌ها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم جلسه آینده ساعت ۹ و نیم صبح روز سه‌شنبه خواهد بود.
(ساعت یازده و ده دقیقه صبح جلسه ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی - مهندس عبدالله ریاضی
سؤالات:
ریاست معظم مجلس شورای ملی
از آنجایی که دارو یکی از مواد مورد نیاز عمومی است که وضع و قیمت آن در زندگی روزمره قاطبه مردم تأثیر زیادی دارد به همین علت هم حزب مردم عقیده دارد که در تأمین احتیاجات دارویی کشور دولت دارای وظایف و مسئولیت خاص و خطیر می‌باشد و چون صاحبان کارخانه‌جات تولیدکننده دارو به علت حمایت نکردن دولت از صنایع آنان و واردکنندگان مواد دارویی راجع به برتر بودن داروهای وارداتی مطالبی می‌گویند لذا فراکسیون پارلمانی حزب مردم تقاضا دارد به نماینده دولت اطلاع فرمایید تا به عرض مجلس شورای ملی برساند واردات دارو به مملکت تابع چه شرایطی است؟
دولت در تعیین و مرغوبیت داروهای وارداتی چه نظارتی دارد؟
سیاست دولت در حمایت کارخانجات تولیدکننده دارویی داخلی چه می‌باشد؟
فراکسیون حزب مردم
ریاست محترم مجلس شورای ملی
خواهشمند است مقرر فرمایید به جناب آقای وزیر آبادانی و مسکن اطلاع دهند در جلسه علنی به سؤال زیر پاسخ لازم لطف فرمایند:
۱-اخیراً چند خیابان تهران اسفالت شده است روشن فرمایند که یک متر مربع اسفالت مزبور با احتساب زیرسازی و روسازی و مخارج متفرقه مربوطه به طور متوسط چه مبلغ تمام شده است؟
۲-آیا بهتر و به صرفه نزدیک‌تر نبود که فقط قشری متناسب از اسفالت بر روی اسفالت قدیمی ریخته می‌شد؟
دکتر مبین