مذاکرات مجلس شورای ملی ۵ دی ۱۳۳۰ نشست ۲۱۵
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری شانزدهم | تصمیم‌های مجلس | تصمیم‌های مجلس شورای ملی درباره نفت و گاز |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره شانزدهم
قانون طرز اجرای اصل ملی شدن صنعت نفت در سراسر کشور قانون اجازه پرداخت یک دوازدهم حقوق و هزینه کل کشور بابت آذر ماه ۱۳۳۰ |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی – اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
سال هفتم – شماره ۲۰۰۵
۵شنبه ۱۲ دی ماه ۱۳۳۰
دوره شانزدهم مجلس شورای ملی
شماره مسلسل ۲۱۵
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره ۱۶
جلسه: ۲۱۵
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه پنجم دی ماه ۱۳۳۰
فهرست مطالب:
۱ - تصویب صورت مجلس جلسات ۲۴ و ۲۶ آذر
۲ - بیانات آقای رئیس دایر به خدمات آیت‌الله کاشانی و لزوم رعایت انتظامات و شئون افراد و مجلس
۳ - تقدیم طرح یک دوزادهم بودجه کل کشور از طرف نمایندگان به قید فوریت و تصویب آن.
۴ - تقدیم یک فقره استیضاح و قرائت آن
۵ - معرفی آقایان وزرای فرهنگ و پست و تلگراف و کشاورزی و کفیل وزارت دارایی به وسیله آقای کاظمی وزیر امور خارجه از طرف آقای نخست‌وزیر
۶ - توضیحات آقای رئیس راجع به قانون ۲۵ میلیون دلار قرضه از بانک صادرات و واردات
۷ - موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
مجلس ساعت یازده و بیست دقیقه صبح به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
۱ - تصویب صورت مجلس جلسات ۲۴ و ۲۶ آذر
رئیس - صورت غایبین با اجازه و بی‌اجازه بعداً در آخر جلسه قرائت می‌شود نسبت به صورت جلسه اعتراضی هست؟
آشتیانی‌زاده - بنده اجازه می‌خواهم.
رئیس - نسبت به صورت جلسه است؟
آشتیانی‌زاده - بنده می‌خواستم از حضرت آقای رئیس استدعا کنم که در موقع ورود در دستور اجازه مرحمت فرمایند که از ماده ۹۰ استفاده شود زیرا جناب آقای دکتر شایگان در جلسه گذشته مجلس اظهاراتی فرمودند به طور مطلق راجع به اقلیت و یک عده از آقایان و البته آنچه که مربوط به آقای جمال امامی است
(زنگ رئیس)
رئیس - آقای آشتیانی‌زاده این مربوط به صورت مجلس نیست شما اگر تقاضای ماده ۹۰ کرده‌اید در موقع اجازه داده خواهد شد (جمال امامی ما هم تقاضا کرده‌ایم) و اگر نسبت به صورت جلسه است بفرمایید.
آشتیانی‌زاده - طبق ماده ۹۰ عرایضی دارم.
رئیس - آقای پیراسته نسبت به صورت مجلس نظری دارید؟
پیراسته - بنده در جلسه گذشته دو بار طبق ماده ۹۰ راجع به بیانات آقای دکتر شایگان تقاضا کردم و آقای نایب رئیس که جلسه را اداره می‌کردند فرمودند برای جلسه بعد و این ظهار در صورت جلسه منعکس نیست تقاضا می‌کنم که اگر صلاح باشد اجازه بفرمایید.
رئیس - بسیار خوب آقای تیمورتاش
تیمورتاش - نسبت به اظهارات بنده اشتباهاتی است که تصحیح می‌کنم می‌دهم به تندنویسی و ضمناً اگر هم راجع به ماده ۹۰ صلاح باشد اجازه بفرمایید.
رئیس - آقای شوشتری نسبت به صورت مجلس بیانی دارید؟
شوشتری - بسم الله الرحمن الرحیم، برای اطاعت از نظریات نمایندگان محترم اقلیت و نظر نمایندگانی که در مجلس تشریف آورده‌اند که موافقت فرمایند وضع مجلس به صورت آبرومند در این اواخر عمر پایان یابد و یک دوازدهم (زنگ رئیس)
رئیس - این مطالب مربوط به صورت مجلس نیست.
شوشتری - برای صورت مجلس است از این جهت بنده تصمیمات تامه دارم و توضیحاتی دارم که باید در صورت مجلس بگویم و توضیح داده شود زیرا در همین صورت مجلس مطلبی بر خلاف واقع گفته شده است و نسب بد به من داده شده است و در همین صورت مجلس موضوعی گفته شده است که از نظر وحدت اسلام لازم است توضیح داده شود از مقام ریاست استدعا دارم آن را توضیح فرمایند که جنگ بین سنی و شیعه احداث و ایجاد نشود (صحیح است) لذا اجازه خودم را برای بعد محفوظ می‌دارم که این صورت مجلس را تصحیح کنم و فعلاً برای رفع تشنج عرضی نمی‌کنم (صحیح است)
رئیس - بنده می‌خواستم عرض کنم برای این که امروز پنجم ماه جاری است هنوز یک دوازدهم حقوق ماه پیش داده نشده است آقایان از نطق قبل از دستور صرف‌نظر بفرمایند و چون مجال زیادی هم نداریم این طرحی که خود آقایان تهیه کرده‌اند مطرح شود.
نمایندگان- موافقیم.
رئیس - نسبت به صورت جلسات دیگر اعتراضی نیست؟ (اظهاری نشد) صورت مجلس‌های ۲۴ و ۲۶ آذر تصویب شد.
۲ - بیانات آقای رئیس دایر به خدمات آیت‌الله کاشانی و لزوم رعایت انتظامات و شئون افراد و مجلس
رئیس - در جلسه سه‌شنبه پیش بنده به واسطه کسالت غایب بودم. در ضمن مذاکرات قبل از دستور نامی از آیت‌الله کاشانی برده شده که حمل بر توهین گردیده است در صورتی که چنین قصدی مطلقاً در بین نبوده.
آیت‌الله کاشانی در این کشور مصدر خدمات و مرجع مردم بوده‌اند و رنج‌هایی در راه مملکت برده‌اند و طرف اعتماد عامه می‌باشند (صحیح است) اقلیت مجلس باید بر وفق آیین‌نامه و مقررات از حق قانونی خود استفاده نماید همین طور که شئون مجلس و قوانین اجازه نمی‌دهد که به دولت یا به اشخاص اهانت شود باید حقوق نمایندگان نیز مصون بماند (صحیح است)
من تمنا دارم با آزادی کامل آقایان نمایندگان آنچه به مصلحت کشور می‌دانند مورد بحث و مذاکره
قرار دهند و اظهار عقیده کنند و در این مدت کم که به آخر دوره مجلس مانده از تشنج احتراز جویند که انشاءالله کارها و قوانینی که در دستور است مورد تصویب واقع شود (صحیح است)
۳ - تقدیم طرح یک دوازدهم آذرماه بودجه کل کشور از طرف نمایندگان به قید فوریت و تصویب آن
رئیس - حالا با اجازه آقایان طرح یک دوازدهم که از طرف آقایان تهیه شده مطرح می‌شود.
جمال امامی - این طرح یک دوازدهم است که تقدیم می‌کنم و توضیحی دارم.
رئیس - بفرمایید توضیح خودتان را بدهید.
جمال امامی - این طرح یک دوازدهم را نمایندگان اقلیت به معیت یک عده از نمایندگانی که در صف اقلیت نیستند امضا کرده‌اند برای این که فرض می‌کردیم اولاً دولت نمی‌خواهد طرح بدهد به مجلس زیرا وسیله‌ی پرداخت حقوق کارمندان را ندارد. ثانیاً برای اجتناب از تشتت چون در مجلس وضعیت دولت طوری است که اگر دولت لایحه می‌داد ممکن بود به اشکالاتی بربخورد و رأی نداشته باشد این است که خود مجلس نمایندگان اقلیت به معیت یک عده از نمایندگان اکثریت این طرح را دادند که به اشکالاتی برنخورد (صحیح است) و تشتت ایجاد نشود ضمناً ورقه استیضاحی است به امضای آقایان نمایندگان این است که می‌خوانم بعد تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
رئیس - قرائت آن دیگر با جنابعالی نیست بعد قرائت می‌شود.
جمال امامی - با بنده نیست بسیار خوب تقدیم می‌کنم.
رئیس - طرح یک دوازدهم قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
چون بودجه سال ۱۳۳۰ در کمیسیون بودجه تحت رسیدگی است لذا اینجا نبان امضا کنندگان زیر ماده واحده‌ی ذیل را برای پرداخت هزینه کل کشور در آذر ماه سال جاری به قید فوریت پیشنهاد می‌نماییم:
ماده واحده به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود حقوق و کمک و مزایای کارمندان و خدمتگزران و مصارف مستمر و غیر مستمر وزارتخانه‌ها و ادارات و بنگاه‌های دولتی و سایر مصارف کشور را در آذر ماه ۱۳۳۰ در حدود قانون یک دوازدهم فروردین ماه ۱۳۳۰ مصوب پنجم اردیبهشت سال جاری و با رعایت مقررات مالی از محل درآمد عمومی سال جاری پرداخت نمایند.
جمال امامی. شوشتری. قاسم. فولادوند. پالیزی. پیراسته. پناهی. سنندجی. دولتشاهی. تیمورتاش. اعظم زنگنه. نصرتیان. ابریشم‌کار. آبکار. تولیت نبوی. آزاد. غلامرضا فولادوند. آصف. بهبهانی. معین‌زاده. دکتر راجی. دولت‌آبادی. غضنفری. سالار بهزادی. سعید مهدوی.
رئیس - آقای غلامرضا فولادوند.
آشتیانی‌زاده - قربان ماده ۹۰ را بعد اجازه خواهید فرمود؟
رئیس - محفوظ خواهد بود.
آشتیانی‌زاده - توضیحات خیلی لازمی است که بنده می‌ترسم بعد دیگر جلسه نشود راجع به بانک بین‌المللی است.
رئیس - نترسید. آقای فولادوند بفرمایید.
غلامرضا فولادوند - آقایان مستحضر هستند که در موقع طرح بودجه وکیل قانوناً می‌تواند در کلیه موضوعات مملکتی صحبت کند (صحیح است) بنده که تاکنون جزو افراد اقلیت مجلس نبوده‌ام توضیحی برای روشن شدن ذهن نمایندگان دارم که مختصری از آن را در جلسه خصوصی حضور آقایان عرض کرده‌ام مقام ریاست که همیشه مورد احترام و تعظیم بنده هستند و کرنش می‌کنم به ایشان استنباط فرمودند که شاید می‌خواهم در این موضوع صحبتی کنم برای ایشان این طور به خاطر رسید که ممکن است بعضی از آقایان نمایندگان با اظهارات بنده مخالف باشند و خدای نکرده جلسه را ترک کنند و برای تصویب یک دوازدهم عده کافی نباشد به این جهت قبلاً از همکاران عزیز و محترم استجازه می‌کنم که اگر اجازه بفرمایند جریانی که برای شاهرود پیش آمده با کمال ادب و احترام بدون این که بهیچ مقامی بر بخورد خلاصه‌ای به عرض نمایندگان محترم برسانم (نمایندگان بفرمایید) و اگر اجازه نمی‌فرمایند حاضرم ساکت شوم و یک کلام اظهاری نکنم.
رئیس - آقای فولادوند امروز راجع به همین یک دوازدهم صحبت بفرمایید بقیه مطالب را در جلسه دیگر بیان کنید.
غلامرضا فولادوند - با اجازه جناب رئیس یک مختصری برای دفاع از صد هزار نفر موکلین شاهرودی به طور ادب عرض می‌کنم و از بیان مفصل خودداری می‌کنم. تقریباً در سه ماه قبل حوزه شهرستان شاهرود که بسیار مردمان نجیب و باشرف و وطن پرستی دارد
رئیس - آقای غلامرضا فولادوند فعلاً فوریت مطرح است باید به فوریت اول رأی گرفته شود این است که خود یک دوازدهم مطرح نیست در فوریت بفرمایید.
غلامرضا فولادوند - بنده با فوریت این لایحه مخالف نیستم، توضیحاتی راجع به شاهرود داشتم و همچنین توضیحاتی راجع به اصل بودجه یک دوازدهم چون فوریت مطرح است فعلاً اظهاری نمی‌کنم تا نوبت به بنده برسد.
ملک‌مدنی - بنده با فوریت مخالفم.
پیراسته - بنده موافقم.
رئیس - آقای ملک‌مدنی
ملک‌مدنی - عرض کنم علت مخالفت بنده با فوریت برای این است که خواستم یک مطلبی که وابستگی به این لایحه داشت به اطلاع مجلس برسانم و از جناب آقای فروزان که کمتر آدم توفیق زیارتشان را حاصل می‌کند و حالا خوشبختانه اینجا تشریف دارند تقاضا کنم در این کار اساسی یک توجهی کنند و آن موضوع صد ریال اضافه خدمتگزاران جزء است که مردمان فقیر و بیچاره‌ای هستند (صحیح است) همه آقایان هم طرفدار اینها هستند (صحیح است) این صد ریال اضافه را خود جنابعالی به این یک دوازدهم اضافه کنید و همه مجلس هم موافقت دارند (شوشتری همه موافقیم) بنده خواستم این را عرض کنم که همه آقایان موافقت دارند این برای کمک به زمستان است به این جهت خواستم در این موضوع یک عرضی کرده باشم چون خدمتگزران جزء مردمان بیچاره‌ای هستند این استدعا را کرده باشم (نمایندگان همه موافقیم) و عرض دیگری ندارم.
رئیس - در فوریت یک مخالف بیشتر صحبت نمی‌کند باید رأی گرفت آقای ملک‌مدنی به عنوان مخالف صحبت کردند.
نبوی - ایشان که موافق بودند.
رئیس - گفتند که مخالفم بنده که غیب نمی‌دانم تا کسی که می‌گوید مخالف یا موافق بدانم چه می‌خواهد بگوید ایشان به عنوان مخالف صحبت کردند رأی گرفته می‌شود آقایانی که با فوریت اول موافق‌اند. قیام کند (اکثر برخاستند) تصویب شد. فوریت دوم مطرح است که فی‌المجلس مطرح شود آقای پیراسته مخالفید بفرمایید.
پیراسته - با لایحه یک دوازدهم که مربوط به حقوق کارمندان دولت است به نظر بنده هیچ مخالفی در مجلس نیست و ما کمال جدیت را کردیم که مجلس هر چه زودتر تشکیل شود و حقوق کارمندان داده شود (صحیح است) این کارمندان که غالب‌شان مردمی هستند که به حقوق‌شان احتیاج دارند و الآن عده‌ای که در چابهار و جاهای دور هستند سرگردان هستند مثل این است که دولت نمی‌خواهد توجه بکند و توجهی ندارد.
زیرا این آقایان اشراف هستند و وضع زندگی مردم بیچاره را نمی‌خواهند بفهمند در هر صورت با تقدیم طرح یک دوازدهم از طرف اقلیت که برخلاف تمام سنن پارلمانی است و لایحه‌اش را باید دولت بیاورد.
رئیس - آقای پیراسته این مربوط به فوریت نبود فوریت یا عدم فوریتش را بیان کنید بگذارید این کار تمام بشود.
پیراسته - بنده راجع به این موضوع می‌خواستم عرض کنم که چرا باید وضع مالی ما به صورتی در باید که دولت نتواند حقوق کارمندان‌اش را بدهد بنده روی این موضوع می‌خواستم توضیح بدهم که مخالفم از هشت ماه پیش که دولت فعلی داد زدند که آقا برنامه اقتصادی درست بکنید و کاری نکنید که آنچه را که شرکت نفت می‌خواهد شما عملاً به او کمک بکنید که چون شرکت سابق نفت می‌خواهد شما را در تنگنای اقتصادی بگذارد.
رئیس - این به کلی خارج از موضوع است چون فوریت مطرح است.
قبادیان - آقای پیراسته صرف‌نظر کنید که این کار بگذرد.
پیراسته - بسیار خوب بنده البته با امتثال امر جناب آقای رئیس که می‌فرمایند این مطالب راجع به فوریت نیست صرف‌نظر می‌کنم و راجع به فوریت چیزی که به نظر بنده رسیده است عرض کنم به عرایض‌ام خاتمه می‌دهم و تذکر می‌دهم که نمی‌بایست این کار بشود زیرا دولت می‌دانست که بدون برنامه اقتصادی وضع ما به اینجا می‌کشد که فعلاً حقوق کارمندان را نداشته باشد و به این بهانه هم مجلس را از اکثریت بیندازند چون آقای رئیس می‌فرمایند بنده صحبتی نمی‌کنم (جمال امامی - این حرف‌ها برای چیست؟)
فرهودی - جناب آقای رئیس اجازه بفرمایید بنده از طرف کمیسیون بودجه توضیحی بدهم.
رئیس - اصل موضوع که مطرح شد بفرمایید. آقای نبوی
نبوی - برای لزوم فوریتی این لایحه محتاج به هیچ استدلال مفصلی نیست پنج روز از ماه گذشته و هنوز مجوز پرداخت حقوق کارمندان تصویب نشده است ما همه می‌دانیم که کارمندان دولت مردمان کم بضاعتی هستند وضعیت مالی آنها طوری نیست که بتوانند در آخر ماه حقوق نگریند. سابق وضع قدری مرتب بود و مضیقه مالی نبود و دست دولت بیشتر باز بود پنج روز به آخر فعلاً این طور نیست بنابراین ما نباید ایجاد مشکلی بکنیم و باعث بشویم که حقوق کارمندان به تعویق بیفتد و این لایحه نه مربوط است به اقلیت و نه مربوط است به اکثرت مجلس همه آقایان موافقند. این وظیفه مجلس است از این جهت که هم حقوق کارمندان باید پرداخت بشود هم دولت موافق است و هم مجلس، راست است که دولت می‌توانست
لایحه را بدهد و تقاضای تصویب یک دوازدهم بکند ولی حالا که دولت این اقدام را نکرده مطابق سوابقی که هست برای مجلس هیچ گونه اشکالی نیست که طرح بدهد چنان که در ماه گذشته هم ما طرح دادیم و در سال‌های گذشته و در ادوار گذشته هم این عمل بوده است بنابراین من استدعا می‌کنم که آقایان موافقت بفرمایند فوریت تصویب بشو و امروز به این کار خاتمه بدهیم.
رئیس - به فوریت دوم رأی گرفته می‌شود آقایانی که با فوریت دوم موافق‌اند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد خود طرح مطرح است. آقای فولادوند
غلامرضا فولادوند - نهایت خوش وقتی برای بنده حاصل است که همکاران عزیز حاضر شده‌اند و می‌توانم جریانی که پیش آمده است به عرض نمایندگان به طور اختصار برسانم بنده هیچ از حدود ادب خارج نمی‌شوم و مطالب بنده انشاءالله باعث تشنج مجلس نخواهد شد و بنده چون خودم سابقه استخدام دارم می‌دانم که مستخدمین دولت امروز که پنجم ماه دی است و حقوق آذر ماه را نگرفته‌اند در چه مصیبت و سختی به سر می‌برند (صحیح است) اما راجع به جریان شاهرود در شاهرود بنده از دو جهت در آنجا کاندید بودم و وکیل شدم یکی این که بنده و کسان من در آنجا در آب و ملک و در ثروت آنجا سهیم و شریک هستیم، دوست داریم. این جهت از هفتاد، هشتاد سال قبل یا بیشتر کسان بنده در شاهرود بزرگترین سهم را داشته‌اند و اهل آنجا بودند و مالک بودند (پیراسته - صحیح است) دوم این که بنده در ۳۲۳ از طرف وزارت دادگستری در زمان وزارت جناب آقای اللهیار صالح که مورد احترام بنده هستند با فشاری که به بنده وارد فرمودند ناچار شدم مأموریت خطیری که مربوط به شاهرود بود بپذیرم و در این مأموریت هم خطر جانی برای بنده بود و هم اگر می‌خواستم منحرف بشوم در هر طرف منافع مادی بسیار زیاد داشت و من به شاهرود رفتم صد و هفت روز در شاهرود توقف کردم و پرونده‌ای که سه هزار نفر متهم داشت با کمال بی‌نظری این پرونده را تمام کرم به این جهت مورد احترام مردم شاهرود واقع شدم و با این که دستگاه‌هایی در دوره پانزدهم با بنده قریب سه ماه مخالف بودند روی اقبال مردم وکیل آن شهرستان شدم بنابراین بنده خواستم عرض کنم بنده بی‌سابقه و لاحقه نماینده شاهرود نبوده و نیستم و در این مدت چهار سال پنج سال هم آنچه تواستم به مردم خدمت کردم. از شهود زنده من جناب آقای عامری هستند که همیشه مورد احترام مجلس بوده است و نماینده سمنان و دامغان هستند و نمایندگان سبزوار و نیشابور و گرگان که اطراف شاهرود هستند و الساعه در اینجا حاضرند بنده به عنوان شهادت استدعا می‌کنم که اگر عرایض بنده صحیح است تصدیق بفرمایند و اگر صحیح نیست تکذیب بفرمایند (پیراسته - صحیح است) متأسفانه در این سال یک نفر مردی که به هیچ وجه از نزدیک شاهرود عبور نکرده و اهالی آن سامان آن مرد را نمی‌شناس‌اند (زنگ رئیس)
رئیس - این چه ربطی به یک دوازدهم دارد.
فولادوند - من در یک دوازدهم مطابق قانون حق دارم هر مطلبی را بگویم.
فرهودی - بنده قبل از همه اجازه خواستم.
رئیس - خواهش می‌کنم من به شما هم اجازه می‌دهم.
فولادوند - این شخص تقریباً از دو ماه قبل چندین بار با قوای مجهز از تهران به شاهرود رفته است و منظم مردم آنجا را تهدید به قتل و ضررهای شرفی و ضررهای ناموس حبس و زجر نموده و چون خودش را جزو طرفداران دولت و مقاماتی می‌داند به قدری این موضوع در دل مردم آن شهر و به قدری این موضوع در دل مأمورین آنجا مسلم و ثابت شده است که ایشان را باید حتماً کورکورانه بپذیرند و وکیل شاهرود کنند.
کاش این مرد با یک طرز شرافتمندانه‌ای در آنجا مبارزه می‌کرد (یک نفر از نمایندگان - این شخص کیست؟) این آقای شمس قنات‌آبادی که تمام مردمان تهران و شخص آقای نخست‌وزیر و مردمان با شرف این مملکت ایشان را می‌شناس‌اند ایشان خود را کاندید نمایندگی شاهرود کرده و با اغفال مردم به این که من از طرف دولتم کاندید شده است (حائری‌زاده - دولت هیچ کاندید ندارد) بنده به دولت احترام می‌گذارم و عرضم را خواهم کرد برای این که دو نفر آخوند
رئیس - من می‌گویم که راجع به یک دوازدهم صحبت کنید و این صحبت‌ها بنا نبود که بشود.
فولادوند - بنده به جناب آقای رئیس احترام می‌گذارم این طرح بودجه است و می‌شود مطاب لازم را گفت.
رئیس - اولا بودجه‌ای نیست این طرح یک دوازدهم است
قاسم فولادوند - در طرح یک دوازدهم مگر نباید صحبت کرد.
غلامرضا فولادوند - اکثریت و اقلیت حضور مبارک قرار گذاشته‌اند (رئیس - قراری هم نبوده) که نطق قبل از دستور نکنند بنده که جزو اکثریت هستم همچو قراری نگذاشته‌ام قانون هم به من اجازه می‌دهد که صحبت کنم این طور که جلوی بنده را می‌گیرید چون رادیو به ولایات وصل است مردم تصور می‌کنند که مجلس هم حاضر نیست حرف مرا بشنود.
رئیس - من به شما می‌گویم که روز دیگر قبل از دستور بیایید اینجا صحبت کنید تمام آن آقایانی که اینجا ثبت نام کرده‌اند هر یک می‌توانند نوبت‌شان را به شما بدهند و خود آقای قاسم فولادوند هم می‌توانند نام‌نویسی کنند و نوبت‌شان را به شما بدهند حالا هم بگویید ولی می‌خواهم که این کار تمام بشود و از اکثریت نیفتد.
فولادوند - من آقای رئیس را از همه نمایندگان بیشتر احترام می‌کنم (نمایندگان - مورد احترام همه است) و بنده می‌دانم که ایشان هیچ وقت از طریق قانون خارج نشده‌اند و البته در مورد بنده هم هیچ وقت نخواهند شد برای این مقصود از طرف اداره اوقاف تهران رئیس اداره اوقاف تهران دستور داده که پول اوقاف شاهرود را در تحت اختیار دو نفر آخوند به نام مولایی بگذارند
که آنها برای آقای عرض شده تبلیغ کنند دفعه اول مبلغی به او دادند و آن هم روی دستور به من و کسان من در ملاء عام فحاشی کرد و در مرتبه دوم از دستور خارج شد زیرا به جز بنده و دوستان من به رؤسای ادارات هم فحش داد به این جهت بر اثر گزارشی که آقای اشرفی فرماندار وقت به تهران داد دستور داده شد که این شیخ که موجب بلوای یک شهرستانی شده از آنجا خارج بشود ولی چون رئیس اداره کل اوقاف خودش این مأموریت را به او داده بود و رئیس اوقاف محل این پول را تحت اختیار این شیخ نگذاشت رئیس اوقاف را معزول کرد و الساعه در تهران بلاتکلیف می‌گردد که چرا پول اداره اوقاف یک شهرستان مظلومی را برای تبلیغ انتخاباتی برای آقای شمس قنات‌آبادی در اختیار یک آخوند مسافر از تهران نگذاشت.
رئیس - آقای فولادوند دیگر یک کلمه هم خواهش می‌کنم صحبت نفرمایید برای این که با آیین‌نامه مخالف است فقط در اطراف یک دوازدهم صحبت بفرمایید.
فولادوند - پس اجازه بفرمایید یک جمله مختصر عرض کنم چون مقام ریاست می‌فرمایند بیش از این صحبت نکنم فقط یک جمله عرض می‌کنم و بقیه را هم به بعد موکول می‌کنم روزی که فرماندار شاهرود صد و هشت نفر برای تشکیل انتخابات دعوت کرد چاقوکشان ایشان که ازتهران رفته بودند در حضور عامه چهل نفر از مرد شاهرود را که دعوت برای انجمن شده بودند از درب روبروی فرمانداری در عمارت روبرو توقیف کردند (نبوی - انجمن آنجا منحل شد) منحل نشده است و تمام اوضاع و احوال به صورت سابق باقی است ظاهراً منحل شده است و از آقای امیرتیمور وزیر کشور هم فعلاً سپاسگزارم ولی شهر شاهرود امروز یک شهر وحشت و رعب یک شهر ترور یک شهر خطرناکی است که هیچ مرد باشرفی نمی‌تواند (شوشتری - مثل گرگان از امیرتیمور هم بی‌خود تشکر کردی) اما راجع به یک دوزادهم بنده مکرر عرض کردم که از وظایف خاصه دولت یکی این است که بودجه سالیانه خودش را در موقع مقرر به مجلس تقدیم کند و سعی در تصویب این بودجه سالیانه خودش را در موقع مقرر به مجلس تقدیم کند و سعی در تصویب این بودجه در کمیسیون مجلس بنماید. متأسفانه چندی است این عمل نشده و البته دلایل آن را هم نمایندگان محترم مستحضر هستند ایرادی که بنده دارم این است که لااقل این بودجه یک دوزادهم را دولت ده روز دوازده روز - بیست روز قبل از انقضا برج گذشته به مجلس تقدیم کند که این مستخدمین فقیر که در اطراف و اکناف کشور با زحمت و رنج زندگی می‌کنند اول برج حقوق خودشان را در مقابل کاری که انجام داده‌اند دریافت بدارند و خدای نکرده به علت فقر و فاقه این مستخدمین ضعیف منحرف نشوند.
بنده از جناب آقای کفیل وزارت دارایی خواهش می‌کنم استدعا می‌کنم که حداقل لایحه حقوق دی ماه مستخدمین را در خود دی ماه به مجلس بیاورند و این حقوق و یک دوازدهم را ده روز پانزده روز بعد از انقضا آن برج نیاورند زیرا به طوری که آقایان مستحضر هستند این لایحه تصویب بشود و برای نظر مشورتی به مجلس سنا برود و برگردد و وزارت مالیه هم دستور پرداخت آن را بدهد قطعاً بیستم دی ماه خواهد شد. بنده یقین دارم آقای کفیل وزارت دارایی چون از مستخدمین سابقه‌دار و واقف به احوال مستخدمین فقیر هستند انشاءالله در این برج و برج‌های دیگر رعایت این موضوع را خواهند کرد و چون جناب آقای رئیس مجلس فرمودند عرایضم را راجع به شاهرود بعداً به عرض نمایندگان و ملت برسانم این است که بنده نوبت خودم را محفوظ نگاه می‌دارم و امیدوارم که سایر همکاران اکثریت بنده خیال نکنند که از اظهار این مراتب قصد اهانت به دولت دارم هیچ همچو قصدی ندارم بلکه می‌خواهم به این وسیله دولت را تشویق کنم آگاه کنم که بیش از این به مردم آنجا توجه بفرمایند.
رئیس - آقای مهدی ارباب.
فرهودی - بنده از اول جلسه اجازه خواستم راجع به کمیسون بودجه صحبت کنم و توضیح بدهم.
رئیس - اولاً این طرح است و کمیسیون بودجه مورد ندارد ثانیاً در صورتی که اینجا هست این طور نوشته شده که موافق آقای ارباب هستند و مخالف دیگر شما هستید آقای ارباب بفرمایید.
مهدی ارباب - بنده از پنج دقیقه وقتی که در آیین‌نامه پیش‌بینی شده است استفاده کرده و چند موضوع که بستگی به حیات کشور دارد حضور آقایان نمایندگان
محترم عرض خواهم کرد اول موضوع اقتصادیات کشور است که تمام توجهات معطوف به امری است که ممکن است سال‌ها طول بکشد تا نتیجه مطلوب آن به ملت ایران برسد و آن موضوع، موضوع نفت است. ولی نباید برای این یک امر سایر موضوعات اقتصادی را توجه نکرد برای این که ما وارد چنین موضوع حیاتی شده‌ایم و چون وقت زیاد نیست جزء جزء آن را عرض کنم از عرض آن خودداری می‌کنم و از حضور جناب آقای کفیل محترم وزارت دارایی استفاده می‌کنم و تقاضا می‌کنم در هیئت دولت مذاکره کنند که در دستگاه‌های دولتی موضوعات اقتصادی که جنبه حیاتی کشور را دارد بیشتر توجه کنند و چنان که مشکلاتی وجود دارد رفع کنند و اخلال‌گرانی را که به نام کارمندان دولت کارهای مردم را به تعویق و تعلل برگزار می‌کنند تعقیب بنمایند یا برکنار نمایند موضوع دیگر موضوع مالیات است.
مؤدیانی که ظاهراً امروز مؤدی شناخته می‌شوند پرونده‌های آنان ناشی از عملی است که زمان مستشاران سابق آمریکایی تشکیل شده است و بدبخت‌ها و بیچاره‌ها هیچ کدام واقعاً مؤدی نیستند و از روی نادانی در موقع اعتراض لازم می‌بایستی بکنند اطلاع نداشته‌اند نکرده‌اند و امروز گرفتار فقر و بیچارگی شده‌اند نسبت به اظهارات قانونی آنها توجه کنند و یک راه صحیح بیندیش‌اند. موضوع دیگر که کاملاً بستگی به حیات کشور دارد موضوع امنیت قضایی است تزلزل امنیت قضایی از امروز پیش نیامده در این دولت هم پیش نیامده از مدتی است که کم‌کم امنیت قضایی در این مملکت متزلزل شده و مکرر بنده در اینجا به عرض آقایان محترم و دولت رسانیدام که دادگاه‌های اختصاصی دیوان کیفر کارکنان دولت و دارایی هیچ مفهوم و معنایی ندارد و بایستی دادگاه‌های عمومی به امور مردم رسیدگی نماید.
یک موضع را از حضور جناب آقای کفیل وزارت دارایی استفاده می‌کنم و به عرض می‌رسانم و آن این است که یک پرونده‌ای در دیوان دادرسی دارایی مربوط به خانواده فقیر بدبختی مطرح بوده روی تهدید و تشدد وکیل دولت یک مرتبه یک حکم حسب‌الامری به ضرر آن خانواده فقیر صادر می‌شود و آن پرونده می‌رود زیر نظر آقای مفخم و آقای اسلامی که از قضات پاکدامن و شریف کشور هستند (چند نفر از نمایندگان - صحیح است) و شاید اغلب آقایان و قضات آنها را می‌شناسند آنها را نیز تهدید کرده‌اند و این پرونده یک سال تمام تحت رأی ماند و این آقایان در معرض تهدید بودند و نمی‌توانستند آزادانه رأی خودشان را بدهند پس از این که تضرع زاری التماس التجا جستند این مردمان بدبخت این قضات بیشتر نتوانستند معطل کنند (رئیس - آقای ارباب از موضوع خارج نشوید) از موضوع خارج نیست (رئیس - از موضوع خارج است من به شما می‌گویم خارج است خارج نیست یعنی چه؟ فقط به شما اجازه داده می‌شود که در موضوع صحبت بفرمایید) مربوط به امور حیاتی است و در موضوع است (رئیس - من ماده ۱۳۸ آیین‌نامه را می‌گویم برای شما بخوانند) اجازه بفرمایید یک دقیقه عرض کنم و مرخص می‌شوم.
(ماده ۱۳۸ آیین‌نامه به شرح ذیل قرائت شد)
هیچ گونه پیشنهاد یا تبصره یا ماده الحاقیه چه در حین تقدیم از طرف دولت و چه در موقع مذاکرات از طرف نمایندگان راجع به دوازدهم بودجه مجاز نخواهد بود و موقع طرح آن هم بعد از توضیحات مختصر پیشنهاد کننده و جواب مختصر یک نفر مخالف اخذ رأی به عمل خواهد آمد.
رئیس - بفرمایید آقای ارباب
ارباب - با اجازه جناب آقا رئیس یک دقیقه عرض می‌کنم و به مطلب خودم خاتمه می‌دهم این پرونده منتهی به رأی شهود این قضات با شرف رأی خودشان را داده‌اند وکیل دولت چند روز پیش رفته است و این قضات را سخت در فشار گذشته و مورد فحش و ناسزا قرار داده که چرا آنچه من گفته‌ام نکرده‌اید (بعضی از نمایندگان - این شخص کیست؟)
استدعا می‌کنم این وکیل دولت که مستخدم دولت است (شوشتری - معرفی کن) شهنواز نامی است یا او را تعقیب کنید یا برکنارش نمایید عرایض دیگری دارم که به امتثال امر جناب آقای رئیس می‌گذارم برای بعد.
رئیس - پیشنهاداتی رسیده است در کفایت مذاکرات و مخالف هم است نوشته است آقای مسعودی هم اول پیشنهاد داده‌اند.
فرهودی - بنده مخالفم.
رئیس - آقای مسعودی بفرمایید.
محمدعلی مسعودی - بنده پیشنهاد کفایت مذاکرات کرده‌ام دلیل‌اش هم روشن است یقین دارم که عموم آقایان نمایندگان از تأخیر پرداخت حقوق کارمندان دولت متأثر و متأسف هستند و تشکیل جلسه امروز برای این بود که زودتر این لایحه بگذرد برای این که مستخدمینی که حقیقتاً محتاج‌ترین طبقه جامعه در حال حاضر هستند لااقل بتوانند حق خودشان را در ظرف ده پانزده روز دیرتر از موقع بگیرند.
تذکری که بنده داشتم راجع به مستخدمین دون پایه و جزء است که در تبصره ۵ بودجه سال ۱۳۳۰ یک اضافاتی برای آنها دولت قائل شده است و خودش بودجه را تقدیم مجلس کرده است که از تصویب مجلس بگذرد از جناب آقای فروزان کفیل محترم وزارت دارایی که خودشان این تبصره را در بودجه عمومی کشور گذاشته‌اند و اعتباراش را هم تأمین کرده‌اند می‌خواستم تقاضا بکنم که آن تبصره را ضمیمه این یک دوازدهم بکنند که چون زمستان نزدیک است و اینها هم یک مردمان بیچاره و بدبختی هستند که هر کدام از صد تومان تا ۱۵۰ تومان حقوق بیشتر ندارند لااقل این ده تومان اضافه را به اینها بدهیم که این زمستانی یک کمک مؤثری به آنها شده باشد.
رئیس - آقای فرهودی
پیراسته - بنده مخالفم.
فرهودی - بنده با کفایت مذاکرات برای این که متأسفانه آنچه مذاکره شد در اطراف یک دوازدهم مربوط به یک دوازهم نبود در حقیقت راجع به یک دوازدهم صحبتی نشد همه‌اش مطالب متفرقه و حاشه بوده در ضمن مذاکرات مطالبی گفته شد که حقاً بایستی جواب گفته شود یکی این که گفتند که چرا دولت تا به حال لایحه یک دوازدهم را نداده است در ماه گذشته که در کمیسیون بودجه بوده‌ایم و ما به آخر رسید و وزیر دارایی وقت حضور داشت
همین مذاکره شد دولت فعلی آن طوری که در کمیسیون بودجه اظهار عقیده کرد نظرش این بود که بعد از آن که بودجه کلی مملکتی را تقدیم کرد (جمال امامی - هنوز بودجه تصویب نشده) بنده در کمیسیون بودم بگذارید حرفم را بزنم چون این حقایق گفته نشده است بنده اینجا عرض می‌کنم (نمایندگان - بفرمایید) دولت عقیده‌اش این است که چون بودجه کل مملکتی را داده است بنابراین هر وقت احتیاجی به یک دوازدهم پیدا شد خود مجلس یا کمیسیون بودجه باید عمل را بکند (شوشتری - شما چه عقیده دارید؟) یک مطب دیگری که خواستم عرض کنم این است که این اولین دفعه‌ای نیست که این طرح یک دوازدهم از طرف آقایان نمایندگان در مجلس داده شده این کار از مجلس ششم تا به حال سابق داشت که هر موقع وقت تنگ شده است نمایندگان برای سرعت در کار آمده‌اند و این کار را کرده‌اند و رأی به یک دوازدهم داده‌اند در ماه گذشته خود ما این کار را کرده‌ایم و این چیز تازه‌ای نیست اینجا مطالبی گفته شد و بنده ناچارم این توضیح را عرض کنم که در افکار مردم خدای نکرده سوء اثر نکند (زنگ رئیس)
رئیس - شما خودتان دارید از موضوع خارج می‌شوید در مخالفت با کفایت مذاکرات صحبت بفرمایید.
فرهودی - بنده با کفایت مذاکرات مخالفم به این دلیل که اینجا گفت شد که دولت پول ندارد و برای همان لایحه یک دوازدهم را نداده است ندادن لایحه مربوط به داشتن پول یا نداشتن پول نیست دولت بودجه را به موقع خودش داده است و ما باید وظیفه خودمان را انجام بدهیم در درجه اول در کمیسیون و بعد هم درمجلس بودجه را تصویب کنیم.
رئیس - رأی گرفته می‌شود به کفایت مذاکرات آقایانی که با کفایت مذاکرات موافقند قیام بفرمایند (اکثر نمایندگان برخاستند) تصویب شد یک پیشنهادی هم رسیده که قرائت می‌شود و ممکن است که خود آقای وکیل وزارت دارایی قبول کنند ولی جزء ماده نمی‌توانیم آن را رأی بگیریم.
(به شرح زیرقرائت شد)
پیشنهاد می‌کنیم که جمله زیر اضافه شود صد ریال اضافه خدمتگزاران جزء که در بودجه تقدیمی پیش‌بینی شده است تصویب و قابل پرداخت است - ملک‌مدنی، بهبهانی.
آشتیانی‌زاده - جناب آقای ملک پیشنهاد تعدیل ثروت بفرمایید بهتر است.
ملک‌مدنی - اول مال آقای آشتیانی‌زاده را باید تعدیل کرد اگر راست می‌گویید بنده شخصاً با پدر شما الآن اعلام می‌کنم تا جراید بنویس‌اند من ملک‌مدنی با آشتیانی ثروتم را معاوضه می‌کنم این حرف‌ها را بگذار کنار و بنشین سرجایت من نمی‌خواهم جواب شما را بدهم.
جمال امامی - مرا حکم قرار بدهید تا تقسیم کنم.
آشتیانی‌زاده - اگر تعدیل کردید مال آشتیانی را هم تعدیل بکنید.
ملک‌مدنی - در زندگی من از هر سوسیالیست سوسیالیست‌ترام حرفی را که من می‌زنم با قید شرف می‌زنم من کسی هستم که در پشت این تریبون به تمام ملت ایران اعلام می‌کنم اگر چنانچه هر روز لازم بود تعدیل ثروت بشود من دو تکه ملک دارم همه را به اختیار ملت ایران می‌گذارم.
من مرد باشرفی هستم و مثل دیگران نیستم که ماسک به روی خودم بزنم من ثروتمند نیستم زندگیم با نهایت شرافت بوده اولاد پیغمبر هستم من مرد شریفی هستم و کسی نیستم به زور وکیل مجلس شده باشم و اگر چنانچه وضع من متزلزل بشود ناراحت بشوم من به چیزی که احترام قائلم حیثت و شرافت من است این توضح را باید بگویم و اما راجع به کارمندان دولت که پیشنهاد شده و جناب آقای رئیس هم توضیح دادند جناب آقای فروزان کفیل وزارت مالیه اینجا نشسته‌اند بنده خواهش می‌کنم این مبلغ را که در بودجه تا پیش بینی فرموده‌اید و تصویب هم شده است موافقت فرمایید ضمیمه یک دوازدهم شود
فروزان (کفیل وزارت دارایی) - ضمن یک دوازدهم نمی‌شود قبول کرد.
آشتیانی‌زاده - بنده مشمول ماده ۹۰ هستم یا نیستم؟
رئیس - ماده ۹۰ شما محفوظ است همان طوری که گفتم نمی‌توانیم این پیشنهاد را مورد بحث قرار بدهیم طرح یک دوازدهم برای اظهار نظر مشورتی به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
۵ - معرفی آقایان وزرای فرهنگ و پست و تلگراف و کشاورزی و کفیل وزارت دارایی به وسیله آقای کاظمی وزیر امور خارجه از طرف آقای نخست‌وزیر
وزیر امور خارجه - جناب آقای نخست‌وزیر کسالت داشتند بنده را مأمور فرمودند که آقایان وزرا جدید را به مجلس شورای ملی معرفی کنم جناب آقای دکتر محمود حسابی را به وزارت فرهنگ و جناب آقای دکتر صدیقی به وزارت پست و تلگراف و تلفن و آقای فروزان کفیل وزارت دارایی و جناب آقای مهندس طالقانی را به وزارت کشاورزی معرفی می‌کنم.
جمال امامی - چرا دولت خودش نمی‌آید معرفی کند این بدبخت‌ها را هم آورده است که ملوث بکند؟
(بعضی از نمایندگان - استیضاح خوانده شود)
رئیس - قرائت می‌شود (استیضاح به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
امضاکنندگان دولت آقای مصدق را نسبت به مواد زیر استیضاح می‌کنیم:
۱ - تخلف از قوانین کشور.
۲ - سلب آزادی و امنیت از افراد ملت.
۳ - سوء سیاست اقتصادی.
۴ - عدم مراعات احترام مجلس شورای ملی.
جمال امامی – دولتشاهی - سنندجی - تیمورتاش - پالیزی - قاسم فولادوند - غضنفری - پناهی و چند امضای دیگر.
رئیس - به دولت ابلاغ خواهد شد که روز استیضاح را تعیین کنند.
معدل - بنده پیشنهاد تنفس می‌کنم.
۶ - توضیحات آقای رئیس راجع به قانون ۲۵ میلیون دلار قرضه از بانک صادرات و واردات.
رئیس - چیزی که خود بنده می‌خواستم بگویم راجع به لایحه راجع به ۲۵ میلیون دلار قرضه بود که در آن اجازه داده شده است که کمیسون‌های بودجه و خارجه مجلس شورای ملی وقتی جزئیات‌اش را تصویب کرد قابل اجرا است من آن را به سنا فرستادم سنا این طور اصلاح کرد که کمیسیون بودجه مجلس و به اینجا اعاده نداد و به دولت ابلاغ کرد در صورتی که آقایان می‌دانند امور مالی و بودجه کشور از وظایف مختصه مجلس شورای ملی است (صحیح است)
و مجلس سنا کمیسیون بودجه ندارد (صحیح است) مگر برای امور اداری خودش (صحیح است)
بنابراین به دولت گفتم که فقط می‌تواند در این قسمت مراجعه به کمیسیون خارجه و کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی بکند (صحیح است) به دولت این طور نوشته شد (صحیح است)
۷ - تعیین موقع جلسه آینده ختم جلسه.
رئیس - با اجازه آقایان جلسه را ختم می‌کنیم حقوق آقایانی که طبق ماده ۹۰ اجازه خواسته‌اند چهار نفرند که محفوظ می‌ماند برای جلسه دیگر اسامی آقایان بی‌اجازه هم در جلسه آینده قرائت می‌شود بعد از این هم آقایانی که غیبت کنند غیر از آنهایی که بیمار هستند جریمه خواهند شد.
جلسه آینده روز یکشنبه ۸ دی ماه خواهد بود.
(مجلس ۲۰ دقیقه بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی - رضا حکمت