مذاکرات مجلس شورای ملی ۵ خرداد ۱۳۰۴ نشست ۱۷۲
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پنجم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پنجم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۵ خرداد ۱۳۰۴ نشست ۱۷۲
جلسه ۱۷۲
صورت مشروح مجلس یوم سه شنبه پنجم خرداد۱۳۰۴ مطابق سوم ذیعقده سنه ۱۳۴۳
مجلس سه ساعت قبل از ظهر به ریاست آقای تدین نایب رئیس تشکیل و صورت مجلس یکشنبه را آقای میرزا شهاب الدین قرائت نمودند
نایب رئیس ـ آقای میرزائی راجع بصور تمجلس است؟
میرزائی ـ خیر قبل از دستود عرضی دارم
نایب رئیس ـ آقای عراقی (اجازه)
حاج اسمعیل عراقی – قبل از دستور فرضی دارم
نایب رئیس ـ آقای شوشتری (اجازه)
شوشتری – قبل از دستور
نایب رئیس – آقای دامغانی (اجازه)
دامغانی – بنده از وزارت معارف سوالی داشتم نایب
رئیس ـ بعد بفرمائید راجع بصورتمجلس که نیست آقای دکتر امیر اعلم (اجازه)
دکتر امیراعلم – قبل از دستور مجلس عرض دارم
نایب رئیس – آقای کازرونی. (اجازه)
کازرونی ـ بعد از تصویب صورت مجلس عرضی دارم
نایب رئیس – نسبت بصورتمجلس آقایان اعتراضی ندارند.
(گفته شد خیر)
وزیر پست تلگراف – قرار داد حمل و نقل از طهران به خانقین که مابین وزارت پست و تلگراف و مسیوگیتانه منعقد شد و تقدیم مجلس شورای ملی می‌شود.
کفیل وزارت معارف – دو فقره لایحه است یکی راجع بپایاریان دواساز. . .
(آقا سید محمد علی شوشتری – بلند تر بفرمائید)
کفیل وزارت معارف – گمان می‌کنم خیلی بلند بود یکی دیگر هم راجع بمسیو گمار معلم حقوقی است تقدیم مجلس شورای ملی می‌شود.
نایب رئیس – آقای فرمند (اجازه)
فرمند – بنده راجع بقرارداد کمپانی کیتانه تقاضای فوریت می‌کنم.
نایب رئیس – عده برای رای کافی نیست. ممکن است بعد رای بگیریم.
حاج میرزا عبدالوهاب – در فوریت مخالفی نیست رای نمی‌خواهد
نایب رئیس ـ آقای روحی (اجازه)
روحی – بنده با فوریت این لایحه مخالفم و عقیده دارم
نایب رئیس ـ حالا مطرح نیست عرض کردم عده برای رای گرفتن کافی نیست.
آقای بیات – راجع بهمین مطلب است.
مرتضی قلیخان بیات بلی.
نایب رئیس ـ آقای میرزائی (اجازه)
میرزائی – اگر چه کرارا در پشت همین تریبون از طرف بعضی از آقایان نمایندگان محترم راجع بمظالم و تعدیات بعضی از مامورین مالیه مذاکراتی شده است بهیچ وجه حسن اثری نبخشید نظر بیاس که داشتم نمی‌خواستم چیزی عرض بکنم ولی چنکم بقدری شکایت از مشهد می‌رسد ناگزیرم ادای تکلیف کرده و مظالم بعضی از مامورین مالیه را بعرض مجلس برسانم بیچاره رعایا :زارعین گندمی را که باخون جگر عمل می‌آورند و محصولی عایدشان می‌شود ا زراههای دور به پشت خود می‌کشند و می‌آورند مالیات خود – شانرا بانبار مالیه تحویل بدهند. پس از اینکه چندین روز از کار و زندگی خودش بازماند واین غله خودش را آورده و چندین روز درب انبار مالیه رفت و ویلان و سرگردان ماند و از کار خودش بی کار شد تازه انبار مالیه می‌گوید این گندم و این جو خوب نیست باید بروی گندم دیم تهیه کنی بیاوری. هر چه داد می‌زند که با با این گندمی است که از همان زمینی که من زراعت کرده‌ام عمل آمده است و این نتیجه اوست که عایدش شده است و آورده‌ام من ده فرسخ پانزده فرسخ بیست فرسخ راه آمده‌ام نمی‌توانم بر گردم. می‌گویند خیر غیر ممکن است تا اینکه باز این بی چاره می‌رود بمحل و گندم دیگر تهیه می‌کند و می‌آورد باز همینطور گرفتار می‌شود تاد بالاخره ناچار می‌شود هر میزانی که آنها می‌گویند بدهد. خرواری ده من و کسر باسم خاک و این قبیل چیزها را قبول کند. همچنین اداره تحدید هم در ولایات خیلی بمردم صدمه و فشار وارد می‌آورد چنانچه در موقعیکه خود من مشهد بودم مامورین تحدید د رمنازل مردم مریختند و اسباب زحمت و اذیت مردم را فراهم می‌آورند من جمله در یک منزلی رفته بودند که آنها هم به بنده شکایت کردند و بنده هم عین شکایت ایشان را بایالت وقت نوشتم و ایشان هم فرستادند باداره مالیه جوابی که داده بودند این بود که بلی ایشان در منزل تریاک نداشتند. ولی چون موقعی که مامور آنجا رفته اسباب تریاک داشته و شکسته محکوم است. محکوم بشکستن اسباب تریاک است که چرا شکسته و نخواسته است من بعد تریاک بکشند. خواستم خاطر محترم آقایان نمایندگان را مستحضر بدارم که از طرف مجلس مقدس یک تذکری بدولت داده شود. بنده اگر بخواهم بشرح مظالم بعضی از مامورین مالیه را عرض کنم شاید باعث تصدیع باشد همینقدر استدعا می‌کنم تذکر بدهند که در ولایات آنقدر اسباب زحمت و اذیت زارعین و رعایا و ملت بیچاره را فراهم نکنند. یک قراری هم د رضمن بگذارند که زارعین که راهشان دور است از ده فرسخ بیست فرسخ جنسشان را بشهر نیاورند و در همانجا تحویل بدهند.
نایب رئیس ـ آقای عراقی (اجازه)
حاج آقااسمعیل عراقی – چندی قبل راجع بتعدیاتی که از طرف اداره ارزاق نسبت بکسانی که باداره ارزاق جنس تحویل می‌دهند می‌شود خاطر آقایان نمایندگان را مطلع نمودند وفعلا این نانهائی را که آقایان در طهران ملاحظه می‌فرمایند این همان گندم‌های پاکی است که با آن شدت از مردم تحویل می‌گیرند. معلوم می‌شود (صورتی در زیر دارد آنچه در بالاستی) و حالا هم موقع تحویل گرفتن جنس است چه جنس دیوانی چه جنس خریداری. می‌خواستم خاطر محترم آقایان نمایندگان را تذکر بدهم و استدعا بکنم تذکری بدولت داده شود باین نانی که بمردم می‌دهند . .
آقا سید یعقوب – اگر دولت فعلی نبود این نان هم امروز نبود.
عراقی – همان جنس را که مردم عراق تحویل می‌دهند همانقدر جنس که از آنها می‌گیرند به آنها قبض بدهند و این چیزی که از آنها می‌گیرند بآنها قبض بدهند و این چیزی را که بنده عرض می‌کنم و آقای آقا سید یعقوب عصبانی می‌شوند مربوط بدولت نیست هر اداره یک ترتیبی دارد دولت عبارت از هیئت وزراء‌است و هیئت وزراء نمی‌توانند د رسر تمام کار خودشان حاضر باشند و پولوی قپان بایستند جنس تحویل بگیرند. نظر مابدولت نیست. نظر باشخاص است که جنس را تحویل می‌گیرند هر انبار که یکسال ازش می‌گذرد تقریبا دویست و پنجاه خروار سیصد خروار تفاوت انبار پیدا می‌کند. ما می گوئیم این تفاوت ار از عیت بدبخت نگیرند و اگر صدمن جنس می‌گیرند صد من قبض بدهند نه اینکه صدمن جنس بگیرند و چهل و پنچ من قبض بدهند. یک قدری ملاحظه رعیت بدبخت را بکنند.
نایب رئیس – آقای شوشتری (اجازه)
آقا سید محمد علی شوشتری – آقایان از اقصی بلاد مملکت صحبت می‌کنند در صورتی که بنده راجع بیک قضایای مرکزی می‌خواهم عرایضی بکنم. جنوب شهر. جنوب طهران که حقیقتا عوارض بلدی از آن قسمت داد می‌شود و هر گونه مالیات بسکنه جنوب شهر تحمیل می‌شود. در جنوب شهر مردم رنجیر زحمت کش و مطیع منقاد از استفاده نظافت، حفظ الصحه و خط واگون و تراموای بکلی محروم هستند. آقای دست غیب یک سئوالی از وزارت فوائد عامه کردند و سه چهار مرتبه هم تذکر دادند در مجلس. آقای وزیر موائد عامه حاضر نشدند که به بینیم با اینکه بر طبق ماده اول امتیاز کمپانی تراموای ملزم است در جنوب شهر خط واگون بکشد که اگر خط واگون در جنوب شهر کشیده نشود قسمت جنوبی بکلی محو می‌شود چون مردم جنوب شهر خانه‌ها شان دویست تومان سیصد تومان و چهار صد تومان است قدرت ندارند بیایند در شهال شهر در این عمارات چند مرتبه و این آپارتمان‌ها و این خیابان‌های وسیع که اشراف هم گونه از آن استفاده می‌کنند مسکن کنند. بنده می‌خواستم از مجلس شورای ملی تقاضا کنم تذکر داده شود آقای وزیر فوائد عامه حاضر شود وعلت و فلسفه ایترا که یک شرط از کنترات کمپانی تراموای در طهران عمل می‌شود و یک قسمت از سکه شهر از آن بی بهره‌اند بیان کنند چه چیز است.
کفیل وزارت معارف – بنده در این قسمت اطلاعاتی دارم عرض می‌کنم. وزارت فوائد عامه در ان مدت همیشه در نظر داشته است این راهرا دائر کند و البته آقایان در نظر دارند که یکمرتبه هم این راه کشید شده و لی بعد جمع کرده‌اند برای اینکه خود ساکنین آنجا در زحمت بودند و کوچه‌ها تنگ بوده است و وزارت فوائد عامه با بلدیه مذاکره کرده و بناء شد بلدیه یک اقداماتی بکند و از طرف وزارت فوائد عامه هم اقدام شده و انشاء‌الله نتیجه مطلوبه مستحسنه حاصل خواهد شد
نایب رئیس – آقای دامغانی سوالی داشتید بفرمائید.
دامغانی – چندی قبل اعلانی از وزارت معاف دیده شد که شاگردها ی مدارس ا زاز شش کلای ببالا برای امتحان که می‌خواهند حاضر شوند قبل از دادن امتحان باید هر نفری برای مخارج امتحان یکتومان بدهند. در دارلفنون از قراری که شنیدم قرار شده است (اینقسمت را شنیدم صدق و کذبش رانمیدانم) قرار داده‌اند هر کس که امتحانش سر آمد اگر قابل تصدیق بود و خواستند تصدیق باو بدهند آن یک تومان جزو مخارج امتحانش حساب می‌شود و هر کس خوب نداد پنجقران باو پس می‌دهند. این چون بر خلاف سابقه بود حاستم از آقای کفیل معارف سوال کنم که گویا سابق اینطور بوده که بعد از امتحان هر کس که تقاضای تصدیق میکرده یکتومان از او میگرفته‌اند برای مخارج امتحان. سابقه گویا اینطور بوده و از نقصه نظر تسهیلات برای معارف و از نظر اهمیت معارف هم گمان می‌کنم آنشکل بهتر بود برای اینکه بچه‌ها امتحان را می‌دادند و آنوقت هر کس بضاعتی داشت و مقتضی بود می‌رفت یکتومان را برای مخارج امتحان فراهم می‌کرد و می‌داد وتصدیق نامه اش می‌گرفت و یک مدتی هم و قت داشت که این پول را فراهم کند و هر وقت فراهم مکرد می‌رفت تصدیقنامه را می‌گرفت. ولی ایطور قبل از امتحان پول گرفتن تقریبا یک تکلفی است برای شاگردها و اتفاقا اغلب شاگردهای از شش کلاس ببالای طهران هم اطفال فقرا هستند زیرا اطفال اغنیا کمتر در طهران تحصیل می‌کنند و حتی الامکان با رویا می‌روند این که خواستم از آقای کفیل وزارت معارف سوال کنم که اگر مطابق سابقه عمل می‌گردند هم یک تسهیلاتی بود و هم یک اهمیتی برای معارف بود عرض دیگر که داشتم این است که مجلس ترجمه کتب را قابل توجه دانست و بکمیسیون بودجه ارجاع کرد. اهمیت ترجمه کتب هم بطوری بدیهی است که محتاج ببیان بنده نیست البته ترقیات هر مملکتی بسته بمعارف است و معارف هم هم در در جه اول و متوسط کافی نیست درجات عالیه و متخصص لازم دارد و فراهم شدن آن هم ممکن نیست مگر کتب علمی که کتب علمی از زبانهای خارجی نقل بشود بزبان فارسی که همه د ردست رس داشته باشند و تقریبا هفت سال هشت سال بر عمر شاگردان مدارس افزوده می‌شود زیرا بایستی مدتی مشغول تحصیل زیان خارجی باشند آنوقت از تعلیمات عالیه استفاده کنند. خواستم عرض کم که ایا وزارت معارف برای ترجمه کتب در بودجه چیزی پیش بینی کرده یا خیر؟ و اگر پیش بینی کرده است چه کرده است چه اندازه است؟ و آیا دراین بودجه هذه السنه عملی خواهد شد یانه ؟عرح دیگری هم داشتم و آن اینست که موسسه انستیتو پاستور که د رطهران مدتی است تشکیل شد ه یکی از بهترین موسسات است. از قرار معلوم دکتر منا ر رئیس انستیتو پاستور مدتی است بار و پارفته نمی دانم بعنوان مرخصی رفته یا کنتراتش سرآمده؟ اگر بعنوان مرخصی رفته فلسفه اینکه دوباره نمیاید و مسافرتش طول کشیده و این موسسه تقریبا بلا اثر و باطل ماند. در صورتیکه بهترین موسسات است و دولت باید نهایت اهتمام را در باره آن مبذول کند چیست؟ و چطور شد که ایطور بلاتکلیف است و رئیس آن در اروپا مانده و هیچ توجهی از طرف دولت نسبت بآن نمی‌شود؟
کفیل وزارت معارف – اولا راجع بسوال اول آقای دامغانی سوال البته خیلی مهم بوده ولی چیزی که هست فرمودند سابقا معمول نبوده خیر سابقا هم معمول بوده و اینکه فرمودند از اولاد فقرا کاملا مجانی است و هیج پولی د راینباب از آنها گرفته نمی‌شود و اینهم که قبلا می گرفته‌اند برای این بوده است که اطفالی می آمده‌اند امتحان بدهند. پس از آنکه از امتحان می گذاشته‌اند دیگر پی دیپلمشان نمی آمده‌اند و می‌آمدند تصدیق یا شهادت نامه از رئیس مدرسه می‌خواستند اینهم اسباب زحمت برا ی رئیس مدرسه معارف بود این بود که شورای عالی معارف این تصمیم را گرفت و مربوط بوزارت معارف هم نیست. این بود که شورای عالی معارف در نهم اردیبهشت تصمیم گرفت و مربوط بوزارت معارف هم نیست. شورای عالی معارف در نهم اردیبهشت تصمیم گرفت که این وجه را که یک تومان است و اطفال ۹ ماه تحصیل می‌کنند و در مملکت مامجانی است بدهند در صورتیکه هیچ جای دنیا اینطور نیست که مدارس متوسط مجانی باشد ملاحظه بفرمائید مدرسه حقوق را ما برایش خرج می‌کنیم در صورتیکه هیج عایدی ندارد اینها یک تجملاتی است که بنده د رنظر گرفتیم و امیداورم یک اقداماتی بکنم که اینها را پولی بکنم. بلی مدارس ابتدائی باید مجانی باشد. البته چون دولت پولی که می‌گیرد برا ی مخارج عمومی و مصارف عامه است باید تعلیمات ابتدائی مجانی باشد ولی تعلیمات متوسطه وعالیه مجانی بودنش در هیچ چای دنیا سابق ندارد. اینست که دولت باید در اینباب یک نظری داشته باشد والبته شورای عالی معارف وهیئت وزرا ء تصمیمی در این باب خواهند گرفت و بمجلس مقدس هم تقدیم می‌کنیم و در باب سوال آقای دامغانی هم عرض می – کنم که این پول را قبلا بگیرند و از اطفال فقراء هم این پول را نمی‌گیرند اما در موضوع غیبت دکتر منار. انستیو پاستور در غیبت او خیلی خوب اداره شده اتس و بنده کاملا اطلاع دارم با آن جدیتی که آقای امیر اعلم فرموده‌اند و همینطور شخصی که از طرف دکتر منار گذاشته شده خیلی خوب اداره شده و دکتر منار گذاشته شده خیلی خوب اداره شده و دکتر منار هم اخیرا تلگرافی کرده بودند و همین چند روزه شاید حرکت کنند وبیایند و مشغول کار بشوند. یک قسمت سوال دیگر فرمودند راجع بترجمه کتب آنهم در بودجه امسال بنده مبلغی پیش بینی کرده‌ام یک مبلغی معتنا بهی هم هست انشاء‌الله وقتی تصویب شد البته دارالترجمه ایجاد شروع بترجمه کتب مفیده می‌کنم و همانطور هم که فرمودند خیلی برای مملکت مفید است.
بعضی از نمایندگان – دستور
نایب رئیس – چند فقره سوالاتی است آقایان کرده‌اند مدتی گذشته تقاضا کرده‌اند امروز مطرح شود. آقای کازرونی سوال داشتید بفرمائید
کازرونی – البته کفیل محترم وزارت معارف تصدیق خواهند فرمود در مدارس ابتدائی دولتی منحصرا بایستی اطفال مردمان بی بضاعت فقیر مجانا پذیرفته شوند چند نفر از معلمین مدارس چندین فقره خطوطی بمجلس نوشته‌اند بنده هم در کمیسیون عرایض عضویت داشتم می‌دیدم اظهار کرده بودند اطفالی که بعنوان اطفال فقراء‌مجانا پذیرفته می‌شوند اینها غالبا فقیر نیستند بلکه غنی هستند ا زوزارت معارف سوال شد جوابی که دادند تصدیق کمیساریا بود که هستند خودشان قرار داده بودند ثانیات این بیچاره‌ها مجبور شدند برداشتند اسامی اطفال و پدرانشان را نوشتند که اطفالی که مجانی پذیرفته شده‌اند اینها هستند و معلوم بود پسر فلان السلطنه و فلان الدوله و بالاخره اشخاص که قطع نظر ا زالقاب محل تردید نبود که مردمان پول دار ومتمول و صاحب ثروتی هستند و بنده در آنجا که بودم دستور داده شد از طرف کمیسیون عرایض که عین عریضه آنها در مجلس قرائت شود و شد. حالا خواستم از آقای کفیل سوال کنم که آیا تصدیق کمیسار یاغنی را فقیر و فقیر را غنی می‌کند؟ یعنی یک حالت محوله درش هست که فقیر را غنی و غنی را فقیر می‌کند؟ پس یا باید گفت که این اسامی را که نوشته بودن وبوزارت خانه فرستادهشد دروغ است یا تصدیق کمیسار یا استدعا می‌کنم یک جوابی بفرمایند که من آن را یک اصلی برای خودم قرار دهم
وزارت معارف این سوال آقای کازرونی در کلیات بود و بطور خصوصی سوالی که فرمودند راجع باین است که دولت بتصدیق کمیساریاهای خودش اهمیت می‌دهد، یانه؟ البته دولت نهایت اطمینان را بکمیساریاهای خودش دارد و بتصدیق آنها اهمیت می‌دهد
کازرونی – بنده نمی دانم اینکه فرمودند کلیات بود یعنی چه؟ و مقصود چه چیز است بنده عرض کردم اطفال کسانی که متمول و ثروت دارند بجای اطفال فقراء پذیرفته شده‌اند این کلی است باشد جزئی هم هست باشد. بنده عرض کردم جوابی که آنها داده‌اند این بود که کمیسار یا تصدیق کرده‌اند استکه اینها فقیرهستند. بنده عرض کردم جوابی که آنها داده‌اند این بود که کمیسار یا تصدیق کرده استکه اینها فقیر هستند بنده عرض می‌کنم بکمیسیون عرایض صورت فرستاد که پسر فلان الدوله صاحب ثروت در فلان مدسه مجانا تحصیل می‌کند. بنده عرض می‌کنم آیا تصدیق کمیساریا برای اینکه تمنای اورا تبدیل بفقیر بکندممکن است کافی باشد عرض بنده این است و بعقیده خودم سوال روشن بود
نایب رئیس – آقای تهرانی جنابعالی دو فقره سوال کرده‌اید یکی در بیست ونهم سنبله سنه گذشته و یکی هم در هیجدهم فروردین هذه السنه وهر دو راجع بمعارف آذربایجان است مقصودتان ان سئوال است.
آقا شیخ محمد علی تهرانی – بنده یک سوال از وزارت معارف و یک سوال هم از وزارت داخله کرده‌ام و الان سوالم از آقای وزیر معارف است البته آقایان می دانند که اهالی آذربایجان و ایالت آذربایجان ازهمه ایالت دیگر بیشتر محتاج بامنیت داخلی بودند. حالا که بحمدالله بواسطه عظمت و قدرت وزارت جنگ سر تاسر آذبایجان امنیت پیدا کرده است. فعلا چیزی که بیشتر ازهمه امور احتیاج دارند معارف است و بالخصوص آذربایجان اهمیت معارفش از سایر ایالات وولایات در این قسمت که فارسی رابخانند و بنویسند و بیشتر است. بهمین نظر در سنه گذشته در همین مجلس از آقای کفیل وزارت معارف سوال شد بااهمیتی که آقای رئیس الوزراء‌بمعارف آذربایجان می‌دهند. خاصه بتعلیمات ابتدائی آذربایجان و تصمیم هم گرفته‌اند که نسبت بمعارف آذربایجان در بودجه حالیه یک مبلغی اختصاص بدهند آیا بر بودجه معارف آنجا جیزی اضافه شده است یا نه؟ آنوقت آقای کفیل معارف فرمودند امسال چند ماهی بیشتر بآخر سال نمانده است ولی از اول فروردین سنه آتیه ما برای معارف ابتدائی آذربایجان تقریبا سی هزار تومان بیشتر از بودجه سنوات سابقه معین نیم معارف آنجا راهم خیلی اهمیت می‌دهیم و متاسفانه تا کنون بهمین حال مانده است و بااینکه از حیث اهمیت و طنی مملکتی سیاسی واز هر جهتی معارف آذربایجان اهمیت دارد حتی بنده احساس کردم که وکلای غیر آذربایجان هم بمعارف آذربایجان اهمیت می‌دهند ومیل دارند معارف ابتدائی آنجا خیلی توسعه پیدا کند ولی تاکنون نشده است
کفیل وزارت معارف – این سوال را چند نفر از آقایان کردند یکی آقای رهنما یکی هم آقا ی حاج سید عبدالعلی دیبا اینست که جواب هر سه نفر نماینده محترم را عرض می‌کنم وهمانطور که آقای طهرانی اشاره فرمودند بنده سابقا عرض کردم که د ربودجه مان پیش بینی می‌کنم که د ر بودجه امسال یک مبلغ محتنا بهر برای تاسیس مدارس ابتدائی آذربایجان پیش بینی شده و آنبودجه هنوز نگذشته است و با مالیه مشغول مذاکره هستیم و هنوز نتوانستیم موافقط نظر اساسی پیدا کنیم و همیقدر که موافقت پیدا شد بودجه هم بجزیان خواهد افتاد و مخصوصا پارسال هم بنده عرضکردم که دولت ا زچندین جهت باین قسمت اهمیت می‌دهد و یقین دارم که امسال بودجه معارف آذربایجان زیاد تر از پارسال خواهد شد
کفیل وزارت داخله – آقایان نمایندگان محترم میدانند که بواسط ننسخ القاب قانون سجل احوال مخصوصا لازم است زودتر بگذرد و اگر چه تعین دستور جلسه باخود مجلس است ولی بنده می‌خواستم خاطر محترم آقایان نمایندگان را بلزوم گذشتن این قانون متوجه کنم و چیزی هم از آن باقی نمانده است
بعضی از نمایندگان – وارد دستور شویم
نایب رئیس – آقای آقا میزراشهاب در هفدهم حوت سال گذشته راجع بحفریات شوشت ا زوزارت معارف سئوالی کرده‌اند (خطاب بکفیل معارف) حالا برای جواب حاظر هستند؟
کفیل وزارت معارف – بلی سئوال بفرمایند
نایب رئیس – ایشان هم سئوال می‌کنند بعد و ارد دستور می‌شویم
آقا میرزا شهاب – یک موقعی بود که در ایران آب شور و زمین غیر مزروع قیمت نداشت درهمان زمانها یک ذخائر ملی و افتخارات تاریخی ما از طرف دولتهای استبدادی آنوقت بفرانسوی‌ها امتیاز داده شده است و آن حفریات شوش بوده است واز آنسال هی آنجه در کتب و جرائد دیده و شنیده‌ام اینکه چیزی نفهمیدم و چیزی که بنده را رادار باین سوال کرده است اینست که در آن امتیاز نامه بدولت ایران حقی داد شده است در حفریاتی که می‌کنند یک تفتیشاتی بعمل بیاید بنده خواستم سوال کنم مفتشی که برای اینکار از طرف دولت ایران معین شده کیست و بچه وسیله طرقی در چیز هائی که از حفاری پیدا می‌شود تفتیش می‌کنند واگر چه آن امتیاز نامه را بنده ندیده‌ام و لی شنسده‌ام که در آن امتیاز نامه هست که آنچه طلاو نقره خارج می‌شود باید سال دولت ایران باشد شاید هم چنین چیزی نباشد وبقرار راپرتی که نماینده معارف خوزستان در سال گذشته داده است یک مقدار طلا. (یک چیزی است او می‌نویسد نقره ولی نقره چهار هزار سال نمی‌ماند و شاید پلاتین باشد) استخراج کرده و از سرحدخارج کرده‌اند و ا زطرف دولت تفتیش در آنها نشد. آیا هچو ماده وامتیازنامه هست یا نه اگر هست چرا جلوگیری از خروج آنها نکرده‌اند دو مرتبه سوم سوال بنده این است: از قراری که شنیده‌ام خود فرانسویه که همیششه طرفدار عدالت و انصاف هستند حاضر شده‌اند در مواد آن امتیاز نامه که شاید برضرر دولت ایران تمام شده (و ان وقت‌ها متوجه نبوده‌اند مثل این که حالا ما می‌خواهیم متوجه شویم) یک نظری بکنند و یک دوسیه مفصل و مشروحی راجع باین موضوع در وزارت خارجه است. آیا این موضوع از طرف وزارت معارف هم تعقیب شده که در آن تجدید نظر کنند که بیشتر منافع دولت ایران را حفظ کند و این ذخائر ملی و افتخارات تاریخی ایران را برای خود ایران یعنی برا ی موزه که امیداواریم که وقتی در ایران تاسیس شود حفظ کرده‌اند یا خیر
کفیل وزارت معارف – این سئوال نماینده محترم خیلی سئوال مهمی بود راجع بشوش البته اقداماتی که ت بحال شده است د راثر دو امتیازی است که داده شده است ولی درعین حال عرض می‌کنم که از این در امتیار دولتهای سابق نتوانسته‌اند استفاده کنند یعنی معلوم هم بوده است که این امتیاز یکصورت حقانیت و عدالتی درش منظور شده است اینست که در قسمت شوش آقایان می دانند که در خوزستان واقع بود ودر این مدت هم دولت هم در آنجاها یک نفوذ کاملی نداشته است بنابراین یک تفتیش خوبی بعمل نیامده است و لی اخیرا با دولت فرانسه یک مذاکراتی شده است و نماینده صنایع مستظرفه فرانسه هم در طهران بوده و یک جلساتی هم باحضور آقای وزیر مالیه و بنده شده است که اغلب آقایان نمایندگان هم مطلع هستند و امیداور هستیم یکتصمیمی که باعدالت و حقانیت توام باشد بزودی گرفته شود وهمانطوری که فرمودند بلکه انشاء‌الله برای موزه که در نظر هست بتوانیم یک اسباب‌ها و عتیقه جاتی تهیه کنیم
نایب رئیس – دستور امروز اول بقیه شور دوم لایحه سجل احوال. روم بقیه شور لا یحه اوزان و مقادیر سوم خبر کمیسیون بودجه و خارجه راجع بمستخدمین بلژیکی پیشنهاد آقای فرمند را چون تشریف ندارند بوضیح بدهند که مقصود فوریت اول است یا فوریت ثانی. بعد باید رای گرفت
رضوی – مقصود فوریت یک شوری است
نایب رئیس – لوایح کنترابی بیش از یکشور ندارد بالفعل خبر کمیسیون داخله راجع به بقیه سجل احوال مطرح است
(بشرح ذیل قرائت شد)
- کمیسیون داخله در خبر کمیسیون سابق راجع بمواد ۹-۱۱-۱۸-۲۴-۲۷قانون سجل احوال مراجعه و مداقه نموده مواد مزبوره را بامختصر اصلاحی بطریق ذیل تنظیم و برای تصویب تقدیم می‌دارد ماده ۹ از تاریخ تاسیس شعب سجل احوال د رهر محل پدر و در غیاب او مادر درمورد ولد وشوهر در مورد ازدواج و طلاق باید منتهی در ظرف ده روز ا زتاریخ وقوع تولد یا ازدواج و یا طلا ق را با شهادت دونفرکه هویت آنهااز طرف نظمیه یا حکومت یا کدخدای محل تصدیق شده باشد به مامور سجل احوال اطلاع دهند
نایب رئیس – برای استحضار آقایان عرض می‌کنم ماده ۸ سابق که ارجاع بکمیسیون شده بود تجزیه بدوماده شده است یک ماده نه (همین که مطرحست) و یکی ماده ده که بعد نوشته شد. حالا ماده نه مطرح است آقای دکتر آقایان (اجازه)
دکتر آقایان – بنده ا زمخبر محترم سوال کردم که در ماده ۹ ذکر شده است که شهود بایستی ورقه هویت خودشان را تسلیم مامور سجل احوال کنند این و رقه هویت ضبط می‌شود یا نمی –شود جواب دارند که ضبط آن پیش بینی نشده. آقایان در نظر دارند در جلسه آخری که راجع باین ماده مذاکرات شد صحبت د رتامین صحبت عملیات مامور سجل احوال بود که باید یک ترتیباتی پیش بیاید که مامور سجل احوال د رآتیه نتواند اسباب زحمت و خسارت کسی را فراهم آدرد. این ماده باین ترتیبی که نوشته شده است این مقصود را تامین نمی‌کند. وقتی قرار شد ما در یک مادره قید کنیم که ثبت نمی‌شود کرد مگر باقامه دونفر شهودی که هویت آن دو نفر تصدیق شده باشد بنا براین، اصل این می‌شود که اگر ثبت شد معلوم می‌شود شهودی اقامه شده است و شهود دارای تصدیق بوده‌اند وقتی که نسبت بهمچو ثبتی در آتیه گفتگوئی پیدا شود چون برطبق آن اصل ثابت هویت آنها تصدیق شده است. بنابراین مدعی باید ثابت کند که این شهود تصدیق هویت نداشته‌اند یعنی اثبات نفی بکند. باین معنی که باید اثبات یک چیزی را بکند که غیر ممکنست پس اگر ما بخواهیم مقصودمان از این ماده حاضل شود بعقیده بنده بین دو چیز باید و اقع شود: یا بایستی در این ماده ذکر شود که مامور سجل احوال مکلف است تصدیقنامه را که حکومت محل یا نظمیه ناکدخداداده است در آرشیو خودش ضبط کند. یا اینکه مامور سجل احوال مجبور است قید کند که چنین ورقه هویتی با وارائه شده است و بعد از تحقیحات خودش معروفیت آن شهود را تصدیق می‌کند در این صورت باید در نظر داشت که اصلا سئول خود مامور است. د رسایر ممالک دنیا هم مسئول خود مامور است. باید خودش در زیر هر ورقه ثبتی مخصوصا یا خط خود ذکر کند که شهود پیش من معروفند و من صحت عمل آنها را تثدیق می‌کنم اگر غیر ازین باشد اسباب زحمت می‌شود مامور هر طور دلش می‌خواهد می‌کند و در آتیه متوسل باین خواهد شد که مطابق قانون آن روز یکه ایشان آمدند ورقه هویت درد دستشان بود.
زعیم مخبر کمیسیون – همانطور که آقای دکتر آقایان توضیح دادند مقصود از این عبارت تصدیق هویت شهود ا زطرف نظمیه یا مامورین حکومت بشود اینست که استحکام عمل بیشتر بشود و البته آن مامور سجل احوال این تصدیقها را د رحکم سند خرج باید با خودش داشته باشد و هیچ محتاج نیست این مساله د راینجا ذکر شود در اینجا نوشته شده است مامور سجل احوال باشهادت دونفر که هویت آنها از طرف نظمیه یا کدخدای محل تصدیق شده باشد بمامور سجل احوال اطلاع بدهد این اشخاص باید هویت خودشان را در دست داشته باشند. اولا این را عرض کنم پس از اینکه این قانون گذشت تمام اشخاص دارای ورقه سجل احوال هستند البته آنکس که د ربغلش باشد و بیاید شهادت بدهد آن خودش ورقه هویتیست ولی این تاکید را بریا این گذاشتند که مبادا آن ورقه سجل احوال را یک وقتی عوضی بیاورند یا یک تقلبی در کارباشد و ممکنست هم تصدیق بیاورند وهم پای دفتری را که شهادت در آن ثبت می‌شود امضاء‌کنند و البته آن تصدیقی که درد دستشانست مثل سند خرجست و مامور سجل احوال که د رمجلست ضبط می‌کند وهیج اشکالی باقی نمی‌ماند.
نایب رئیس – آقای آقا میرزا شهاب (اجازه)
آقا میرزا شهاب – موافقم (بعضی گفتند :مذاکرات کافیست)
نایب رئیس – عده برای رای کافی نیست.
کازرونی – بنده پیشنهاد تنفس می‌کنم
(همهمه بین نمایندگان)
نایب رئیس (بعد از چند دقیقه تامل)- با بودن مسائل مهمه در دستور حقیقه وقت گرانبهای مجلس شورای ملی معطل ماندن مایه تاسفست بنابراین آقایان تصویب می‌کنند جلسه را ختم می‌کنند
(در این موقع دو ساعت قبل از ظهر مجلس ختم شد)
نایب رئیس مجلس شورای ملی - سید محمد تدین
منشی م – شهاب
منشی دکتر احتشام طباطبائی