مذاکرات مجلس شورای ملی ۴ مهر ۱۳۲۳ نشست ۶۵
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهاردهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بودجه مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهاردهم |
دوره چهاردهم قانونگذاری
مشروح مذاکرات مجلس ملی دوره۱۴
جلسه: ۶۵
صورت مشروح مجلس روز سه‌شنبه ۴ مهر ماه۱۳۲۳
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- مذاکره در دستور
۳- تصویب نمایندگی آقای دکتر خلیل فلسفی
۴- بقیه مذاکره در بودجه سال ۱۳۲۳ مجلس شورای ملی و تصویب آن
۵- مذاکر و شور در بودجه سال ۱۳۲۳ چاپخانه مجلس شورای ملی
۶- معرفی آقای دکتر مهیمن به معاونت وزارت دارایی
۷- بقیه شور در بودجه سال ۱۳۲۳ چاپخانه مجلس شورای ملی
۸- موقع و دستور جلسه آتیه - ختم جلسه
مجلس یک ساعت و ربع قبل از ظهر به ریاست آقای سید محمد صادق طباطبایی تشکیل گردید
صورت مجلس روز یکشنبه ۲ مهر ماه را آقای طوسی (منشی) قرائت نمودند
اسامی غائبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده:
غائبین بی‌اجازه - آقایان: تربتی - مجد ضیایی - خاکباز - ذوالقدر - دکتر کشاورز - نبوی - فتوحی - کفایی - فتوحی - سلطانی - قبادیان - ظفری - سیدضیاءالدین طباطبایی - فداکار - دکتر رادمنش -معدل - گله‌داری - سرتیپ‌زاده.
دیر آمدگان بی اجازه - آقایان: بیات - امینی - گیو - نقابت - اخوان - تولیت - فرود - دکتر زنگنه - اکبر - سیف پور - شریعت‌زاده - خلعت‌بری - نمازی - دهقان - کام-بخش - حاذقی - دکتر کیان.
-۱]تصویب صورت مجلس[
رئیس- آقای رحیمیان در صورت مجلس نظری دارید بفرمایید.
رحیمیان - بنده این طور فهمیدم که آقای طوسی راجع به اعلام جرمی که از طرف آقای سرتیپ‌زاده شده این طور خواندند که بنده اعلام جرم را کرده‌ام خیر بنده نکرده‌ام آقای سرتیپ‌زاده خودشان داده‌اند چون نبودند و مسافر بودند خواهش کرده بودند که بنده تذکر بدهم قرائت بشود در مجلس:
رئیس - آقای حاذقی
حاذقی- اینجا خوانده شد که من و آقای مؤید قوامی جزء غائبین بی‌اجازه بوده‌ایم ولی ما اینجا قبلاً گفته بودیم که برای کشاورزی و قسمت آبیاری فارس در وزارت کشاورزی کمیسیونی بود و ما با اطلاع آنجا رفته بودیم تقاضا می‌کنیم امر بفرمایید تصحیح بشود چون قبلاً اجازه خواسته‌ایم.
رئیس - عرض می‌کنم راجع به غیبت‌ها و عدم حضور آقایان توضیحاتی می‌دهند و بنده هم عرض می‌کنم اصلاح
می‌شود مقصودم از این اصلاح می‌شود این است که رسیدگی می‌شود اگر مشمول ماده غیبت نیست البته اصلاح می‌شود اگر مشمول ماده غیبت باشد به موجب ماده نظامنامه عمل می‌شود. اعتراض دیگری نیست؟ (گفته شد- خیر) صورت مجلس تصویب شد.
]۲- مذاکره در دستور[
رئیس - آقای دکتر معاون پیشنهاد می‌کنند قبل از شروع به بودجه مجلس اعتبارنامه آقای دکتر فلسفی مطرح بشود. آقای دکتر معاون.
دکتر معاون - در جلسه گذشته اعتراضی به اعتبارنامه آقای دکتر فلسفی شده است و قاعدتاً باید امروز مطرح شود و گمان نمی‌کنیم وقت زیادی از مجلس را بگیرد و مدت زیادی هم هست که آقای دکتر اینجا تشریف دارند و وقت‌شان ضایع می‌شود اگر اعتبارنامه‌شان تصویب نشود در هر صورت زودتر تکلیف رامعین کنید بهتر است.
رئیس - آقای دکتر شفق فرمایشی دارید؟
دکتر شفق- بنده با پیشنهاد آقای دکتر مخالفم برای این که تصور می‌کنم موضوع بودجه مجلس را هر چه زودتر انجام بدهیم بهتر است چنان که اعتبارنامه‌های چند نفر از نمایندگان آذربایجان هم تقریباً دوسه ماه است مطرح نشده است اجازه بدهند بودجه مجلس که دو ماده‌اش مانده است تمام بشود بعد وارد اعتبارنامه‌ها بشویم.
رئیس - این در هر صورت بایستی در این جلسه مطرح بشود ولی یک مذاکرات قبل از دستور هم اجازه خواسته شده است (گفته شد- دستور) بسیارخوب رأی گرفته می‌شود…
جمعی از نمایندگان- به چه چیز رأِی گرفته می‌شود؟
مهندس فریور- اجازه بفرمایید اینجا مطلب دو تا است اول موضوع نطق قبل از دستور است که باید رأی بگیریم برای ورود دستور اگر بنا شد وارد دستور بشویم آن وقت باید رأی بگیریم که این مقدم باشد یا آن.
رئیس- رأی می‌گیریم به ورود دستور آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر قیام کردند) تصویب شد.
]۳- تصویب نمایندگی آقای دکتر فلسفی[
رئیس- حالا می‌توانیم اعتبارنامه را مطرح کنیم ولی مخالف حاضر نیست….
جمعی از نمایندگان - نباشد مانعی ندارد.
مظفرزاده- بنده اخطار نظامنامه‌ای دارم.
رئیس - بفرمایید.
مظفرزاده- اعتبارنامه‌ها قاعدتاً جزء دستور هست ولی اگرنظر آقایان باشد در جلسه قبل دستور امروز را معین کردیم که اول بودجه مجلس باشد و بعد هم لایحه تعلیمات اجباری و چون این دستور معلوم شده است آن کسی که می‌خواهد با اعتبارنامه ایشان مخالفت کند خودش را ملزم نمی‌داند در مجلس حضور پیدا کند حالا که می‌خواهید این اعتبارنامه را مطرح کنید این مثل یک کار غافل‌گیری است و این صحیح نیست.
رئیس- آقای دشتی.
دشتی- عرض کنم که برای حل یک مطلب خیلی سهل و ساده‌ای این قدر نباید صحبت کرد (فاطمی- آقای ایرج اسکندری آن اطاق نشسته است) (طباطبایی- نمی‌خواهند بیایند) اجازه بدهید آقا اعتبارنامه‌ای که مطرح می‌شود بر حسب قانون باید جلسه بعد مطرح شود حالا فرق نمی‌کند اول وقت باشد یا آخر وقت به جای بحث در پیشنهاد آقای دکتر معاون اگر مطرحش کرده بودید و رأی گرفته بودید الان تمام شده بود بعد هم بودجه مجلس مطرح می‌شد فعلاً مخالف هم حاضر نیست یک رأی می‌خواهد و تمام می‌شود ما یکدیگر را داریم گول می‌زنیم رأی بگیرند آقا برای اعتبارنامه دکتر فسلفی بعد وارد بودجه می‌شویم.
رئیس - آن قسمت اول فرمایشتان صحیح است و لیدر قسمت آخر چون دستور جلسه معین شده است و دستور باید برای نمایندگان باشد و مجبور بودیم که دوباره بپرسیم حالا باید رأی بگیریم. اعتبارنامه دکتر فلسفی مطرح است آقایانی که با اعتبارنامه آقای دکتر فلسفی موافق‌اند قیام فرمایند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد.
]۴- بقیه مذاکره در بودجه سال ۱۳۲۳ مجلس شورای ملی و تصویب آن[
رئیس - بقیه مباحث در بودجه مجلس است چون بحث در ماده دوم تمام شده بود باید رأی بگیریم آقایانی که با ماده دوم موافق‌اند قیام فرمایند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد. ماده سوم مطرح است:
ماده سوم- به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود مبلغ دو میلیون و پانصد هزار ریال برای تهیه خواربار کارکنان مجلس و چاپخانه به کارپردازی مجلس وام داده در آخر سال ۱۳۲۳ مسترد دارد.
تبصره - تتمه وام سال ۱۳۲۲ مجلس را از این اعتبار دریافت خواهد داشت.
فیروزآبادی- بنده خدا را شاهد می‌گیریم با احدی دشمنی ندارم حتی با اشخاصی که در هر لباس باشند همه را دوست می‌دارم و حتی با کسانی که با بنده دشمنی و دلتنگی دارند از خدا هدایت آنها را می‌خواهم و اصلاً بشر را دوست می‌دارم و همیشه آسایش آنها را می‌خواهم حتی آنهایی که در جنگ هستند از خدا می‌خواهم به زودی اسباب صلح آنها را خدا فراهم کند. عرایضی که می‌کنم نظرم این است که این مخارجی که ما می‌کنیم بنده می‌بینم یک مبالغی از پارسال تا به حال در داخله مقروض شده‌ایم ما مجبور خواهیم شدقرض‌های بزرگی بکنیم از خارج که مملکت را به خطر می‌اندازد این است که بنده با این پیشنهادهای خرج تازه مخالفم ضمناً این دو میلیون و پانصد هزار ریال هم که قرض می‌دهند من نمی-گویم نمی‌پردازند و از بین می‌رود اما عقیده‌ام این است که این کارها را نباید کرد الحمدالله الان در مملکت ما همه چیز زیاد است فراوان است محتاج به این نیست که هیچ کس برای ما ناظر بشود و قرض بکند و بخرد و به ما بفروشد بعد از ما پولش را بگیرد و یک اداره بزرگی تأسیس بکند و پولش هم چه جور برگردد چه جور بر نگردد اینها جهت ندارد باید هر کس هر چه می‌خواهد خودش برود بخرد این که دو میلیون و چقدر قرض کنند و لوازم برای اعضا مجلس بخرند این چیز بی‌معنی است بنده با اینجور خرج‌ها مخالفم حتی با اضافاتی که که به مجلس داده می‌شود بنده مخالفم عقیده‌ام این است که ما اگر بتوانیم پولی تهیه بکنیم برویم خرج سدبندی این نهرها و رودخانه‌ها بکنیم که همه‌اش به دریا می‌رود خرج احداث کارخانه‌جات بکنیم مردم را به کار واداریم که از کارتان بخورند بهتر است نه این که بیایند یک جایی اسمشان را بنویسند آخر ماه فلان مبلغ بگیرند بروند اگر توانستیم مردم را به کار و زحمت آشنا کردیم و آنها را به کار واداشتیم آن وقت خدمت به مملکت کرده‌ایم نه این که یک ملت خوش خرج و خوش بخوری تهیه کنیم این در واقع دشمنی به این مملکت و اهل این مملکت است به این جهت بنده بااین قبیل امور کاملاً مخالفم.
رئیس - آقای تهرانچی.
تهرانچی- نماینده محترم آقای فیروزآبادی فرمودند که بنده با هر خرجی مخالفم اولاً توجه فرمودید که این ماده سه خرجی نیست و این اعتبار یک وامی است که به مجلس داده می‌شود برای تهیه خواربار اعضا مجلس از وزارت مالیه و بعد هم مسترد کند و این چیزی نخواهد بودکه باقی بماند و بالاخره یک خرجی بشود، از همان بودجه‌ای که تصویب فرمودید برداشته می‌شود بعد هم پس می‌دهنداما این که فرمودید تأثیر نمی‌کند در حال کارمندان این را اشتباه فرمودید توجه به این موضوع ندارید من حالا تذکر می‌دهم قبول خواهید فرمود خرده‌فروشی با عمده-فروشی در این شهر متأسفانه خیلی فرق دارد الان از قراری که شنیدم می‌گویند دیروز در بازار برنج خرواری دویست تومان فروش رفته اما در خرده‌فروشی کیلویی دوتومان هیجده قران نوزده قران کمتر نمی‌توانید بخرید برنج متوسط را و امثال این خیلی است مثلاً شکر در بازار می‌گویند یک من بیست و دو تومان است اما در خرده‌فروشی بخواهیم نیم سیر و یک سیر بخریم همان چهل تومان است اعضا جزء مجلس و کارکنان مجلس اگر بخواهند با خرده‌فروشی تهیه خواربار خودشان را بکنند تصدیق می‌فرمایید با این گرانی معیشت همان ده
روز اول مؤنه‌شان تمام می‌شود اما اگر مجلس یعنی کارپردازی این را از محل این وام تهیه بکندو با آنها بدهند لااقل بیست روز اول را دارند این است که این خیال نمی‌کنم هیچ ضرری اینجا وارد بکند و خرجی نیست و برگشت می‌شود (صحیح است).
جمعی از نمایندگان - رأی بگیرید آقا.
رئیس - دیگر مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) آقایانی که موافقند با ماده سوم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. یک ماده چهارم هم پیشنهاد شده است از طرف آقای دکتر طاهری قرائت می‌شود:
ماده ۴- اعتبارات منظوره در فقرات ۴ و ۵ راجع به کمک اعاشه کارمندان پایه ۱ و ۲ و اعتبار اضافه‌کاری و تفاوت بهای نان منظوره در این بودجه از آغاز فروردین تا آخر سال جاری قابل پرداخت خواهد بود.
رئیس - آقای دکتر طاهری.
دکتر طاهری- یک کمک خرج‌هایی در بودجه منظور شده است و یک تفاوت بهای نان هم هست که به مستخدمین داده می‌شود و در بودجه منظور شده در بودجه سال پیش هم بوده و مطابق اجازه پرداخت می‌شده این شش ماه هم چون بودجه با یک دوازدهم تصویب می‌شد مطابق قانون پیش پرداخته شده ولی در بودجه امسال حالا که بودجه تصویب می‌شود هر چه اجازه داده شود پرداخت می‌شودو برای پرداخت این کمک خرج‌ها یک تبصره بود که آن تبصره را صرف‌نظر کردیم اما اجازه پرداخت می‌خواهد اگر مجلس اجازه پرداخت ندهد صرف منظور شدن اعتبار مجوز پرداخت نمی‌شود بنابراین این ماده الحاقیه به عنوان ماده چهارم پیشنهاد شده است برای اجازه این پرداخت و آقایان هم همه موافق‌اند.
مخبر- عرض کنم بنده البته این را قبول می‌کنم ولی می‌خواستم این را عرض کرده باشم که وقتی مخبر کمیسیونی در مجلس نیست و مدافعی ندارد لایحه‌ای که از طرف کمیسیونی تهیه شده است قابل مذاکره نیست و بنده تعجب می‌کنم در صورت نبودن مخبر چطور لایحه بودجه در آن جلسه مطرح شده است و آن تبصره رد شده و اگر با حضور مخبر بود البته توضیح می‌داد و محتاج بااین ماده الحاقیه هم نبود ولی در هر صورت بنده این پیشنهاد را قبول می‌کنم.
طوسی- اجازه می‌فرمایید تذکراتی داشتم؟
رئیس - بفرمایید.
طوسی- قبل از این که وارد در جزییات مسائل بشوم لازم است خاطر نمایندگان محترم را در بعضی جزئیات روشن کنم اولاً از این حقوق معاونت اداری در قسمت قانونگذاری استفاده نمی‌شود و یکی دیگر این که اینجا در دو قلم آخر تندنویسی نوشته شده تندنویس چند نفر باید نوشته شود تندنویس و کتابچه‌نویس زیرا تمام اینها که تندنویس نیستند این هم باید اصلاح شود که نگویند اینها همه تندنویس هستند چند کتابچه‌نویس و تندنویس با هم است (صحیح است)
رئیس - رأی می‌گیریم به ماده چهارم که آقای مخبر قبول کردند آقایان موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد پیشنهاد آقای دهستانی قرائت می‌شود:
پیشنهاد می‌کنم این تبصره به ماده دوم اضافه شود:
استخدام مستخدم جدید ممنوع است.
بعضی از نمایندگان - پس گرفتید (پیشنهاد ایشان مسکوت ماند)
رئیس - کلیات آخر مطرح است آقای طباطبایی.
محمدطباطبایی- بنده لازم دیدم عرایضی را عرض کنم که کارپردازی مجلس یک فکری بکند برای اداره تندنویسی و حالا هم که آقا ذکری کردید از اداره تندنویسی جلسه گذشته هم که ملاحظه فرمودید پیشنهادی شد روزنامه‌ای باشد که صورت مذاکرات بهتر و مشروح‌تر چاپ بشود اداره تندنویسی کارش تقریباً فلج است جلسات نسبتاً زیاد است و من به نظر به این که اطلاع دارم و با خود آقایان مذاکره کرده‌ام می‌دانم عده‌شان برای انجام وظیفه کافی نیست و از آقایان کارپردازان خواهش می‌کنم که این سازمان را لااقل برای انجام وظیفه تکمیل کنند از خارج هم لازم نیست
کمک بشود در خود مجلس به نظر بنده اعضایی دارند که می‌توانند به آقایان کمک کنند و گویا زحمت زیادی هم برایشان نیست و این حرف را نخواستم طوری تعبیر کنم که اسباب رنجش آقایان بشود این است که این قسمت‌ها را به عرض رساندم که آقایان دقت بیشتری بفرمایند.
رئیس - آقای مرآت اسفندیاری.
مرآت اسفندیاری- هیئت رئیسه مجلس این موضوع را کاملاً تحت‌نظر قرار داده و تکمیل شده و آن طوری که از نظر شما هست تأمین شده یک عده هم از خارج استخدام شده و دو سه نفر هم جزء همین بودجه منظور شده و گمان می‌کنم نقداً تا اندازه‌ای نظر آقایان تأمین شده است.
رئیس - عرض کنم آقا یک پیشنهادی شده است که بنده چون دیدم مربوط به ماده دوم است گفتم بگذارند در کلیات حالا یک قدری در کلیات هم جور در نمی‌آید مگر به شکل یک ماده پیشنهادبشود آقایانی که این نظر رادارند ممکن است به شکل یک ماده یا یک طرح پیشنهاد کنند به علاوه پیشنهاد خرج هم هست یک قدری هم باید از آن نظر مطالعه کرد خلاصه‌اش این است که یک ماه حقوق علاوه به یک قسمت از اعضا مجلس داده شود (بعضی از نمایندگان- پس مطرح نفرمایید) خود در کلیات دیگر مخالف نیست؟ (اظهار نشد) رأی می‌گیریم به مجموع مواد بودجه مجلس با ورقه آقایانی که موافق‌اند ورقه سفید خواهند داد. عده حضار نود و سه نفر
(اخذ و شماره آراء به عمل آمده ۸۳ ورقه سفید و یک ورقه کبود شماره شد) (اسامی موافقین - آقایان: ثقةالاسلامی - هاشمی - دهقان – سیف‌پور فاطمی - طهرانچی - مرآت اسفندیاری - دولت‌آبادی - عامری - صدر قاضی - اقبال - فرمانفرماییان -فرود - حکمت - نقابت - گیو - افشار صادقی - دکتر شفق -فرمند - افخمی - فرهودی - فاطمی - فرخ - ذوالفقاری - دکتر معظمی - مخبر فرهمند - مهندس - فریور - دکتر طاهری - مراداریه - رفیعی - دکتر مجتهدی - صمصام بختیاری - جواد مسعودی - دکتر اعتبار - دکتر مصدق - صدریه - دکتر عبده - بهبهانی - خلیل دشتی - حیدر علی امامی - گرگانی - نراقی - تجدد - رحیمیان - امیر ابراهیمی - محمد طباطبایی - امیر تیمور - فولادوند - شیخ‌الاسلام ملایری - طهرانی - دکتر کیان - اردلان - منصف - حشمتی - اخوان - سنندجی - ملک‌مدنی - عدل - طوسی - ایرج اسکندری - عباس - مسعودی - خلعت‌بری - آصف - بوشهری - نصرت‌اللٌه اسکندری - یمین اسفندیاری - صادقی - امینی - مقدم - نجومی - امام جمعه - نمازی - دکتر معاون - پور رضا - ذکایی - شهاب فردوسی - حاذقی - پناهی - شجاع - اوانسیانس - دکتر فلسفی - پروین گنابادی - اعتماد التولیه - مؤید قوامی.
مخالف - آقای فیروزآبادی.
رئیس - بودجه سال ۱۳۲۳ مجلس با ۸۳ رأی از نود و سه نفر عده حضار تصویب شد.
]۵- مذاکره در بودجه سال ۱۳۲۳ چاپخانه مجلس شواری ملی[
رئیس - بودجه چاپخانه مجلس مطرح است گزارش کمیسیون محاسبات قرائت می‌شود:
کمیسیون محاسبات لایحه شماره ۵۴۲۳ کارپردازی راجع به بودجه سال ۱۳۲۳ چاپخانه مجلس را با حضور آقایان مرآت اسفندیاری و رئیس اداره حسابداری مجلس تحت مطالعه قرار داده با اصلاحاتی که به عمل آمده مواد زیر را تصویب و اینک گزارش آن تقدیم می‌شود.
رئیس - مذاکره در کلیات است آقای فیروز آبادی چون در ورقه بیرون اسم نوشته‌اند مقدم هستند.
فیروزآبادی- بنده خیلی متأسفم که چرا باید در این امور همه را از خودم برنجانم و نتیجه هم نمی‌گیرم اگر نتیجه بگیرم از رنجیدن کسی متأثر نمی‌شوم ولی هیچ نتیجه هم نمی‌گیرم و از این متأثرم مخالفت من راجع به چاپخانه مجلس برای این است که بنده در هر جایی که می‌بینم یک چاپخانه هست سالی آلاف و الوف فایده ازش می‌برند دخل‌های کلی می‌برند اما بنده نمی‌دانم بودجه مجلس با این جامعی و با این که همه اسبابش جور است چرا اینجا فایده نمی‌دهد (تهرانچی- فایده می‌برد) (دولت‌آبادی- آنجاها بیشتر چاپ می‌زنند) هر چاپخانه‌ای که به اسم مجلس یا دولت باشد استفاده نمی‌کند و سال به سال هم کلی کسر کارخانه دارد سالی صد هزار تومان دویست هزار تومان کسر کارخانه دارد و باید از نو درست کنند کارخانه‌ای که نتوانددخل و خرج خودش حتی ضرر این کارخانه را
جبران بکند نتیجه‌اش چیست آن هم مثل بودجه مجلس است یک کتابخانه در مجلس هست که سالی سه هزار تومان خرج آنجااست و همین طور بی‌فایده است این است که بنده با این قسمت‌ها مخالفت می‌کنم که آنجا هم مثل بودجه مجلس یک کتابخانه با این مخارج درست نکند و یک خرج‌های زیادی نکند و ملاحظه ملت و مملکت را بکنند خدا شاهد است که مردم به ماها یاغی می‌شوند.
رئیس - آقای مسعودی.
عباس مسعودی- بنده می‌خواستم از موقع استفاده کنم و تذکراتی راجع به چاپخانه مجلس عرض کنم ولی چون قبلاً آقای فیروزآبادی این موضوع را مطرح فرمودند که از چاپخانه مجلس استفاده نمی‌کنند خواستم به عرض آقایان برسانم مطابق رسیدگی که من کرده‌ام و صورتی که از آقای مرآت اسفند یاری گرفتم این طور نیست که آقای فیروزآبادی فرمودند سالی مقدار زیادی از چاپخانه استفاده می‌کنند و حال این که این یک مؤسسه تجارتی نیست و در حقیقت جزء تشخصات مجلس است و این اساساً نباید یک مؤسسه تجارتی باشد در صورتی که در حال حاضر این مؤسسه که الان هست صورت تجارتی دارد و یک منافع هنگفتی هم در سال می‌دهد چنان که در سال۱۳۰۰ تا سال ۱۳۲۱ درآمد خالص که این مؤسسه داشته ۲۹۹/۵۱۶/۱۵ ریال بوده است آن وقت تمام اشیا و اثاثیه‌ای را که خریده شده در این مدت از این مبلغ کسر کرده‌اند یعنی ۷۲۸۵۳۶۵ ریال از این کسر کرده‌اند اضافه درآمد که تحویل خزانه دولت شده ۹۳۴/۲۳۰/۸ ریال (یک نفر از نمایندگان - آقا نسبت به چقدر سرمایه؟) سرمایه اولیه‌اش خیلی کم بوده است ۴۳۴/۳۱ تومان بوده و در این مدت۰۰۰/۲۷۵/۷ ریال برایش ماشین‌آلات و اثاثیه خریده شده که عیناً از در آمد خالص کسر شده و در حقیقت این هشتصد هزار تومانی که در این مدت داده شده هشت میلیون ریال این تمام در آمدش شده است و خرید اثاثیه هم ازش کسر شده و این مبلغی است که به خزانه مملکت رسیده بنابراین ملاحظه بفرمایید آقای فیروزآبادی که این کاملاً بنگاه تجارتی بوده و بنده اتفاقاً راجع به همین موضوع هم می‌خواستم عرض کنم که چاپخانه مجلس از صورت تجارتی باید در بیاید چرا اساساً در آمدش جزء بودجه مملکت وارد می‌شود خوب است آقایان هیئت رئیسه و کارپردازان مطالعه بفرمایند یک راهی پیدا بکنند که بودجه چاپخانه هم جزء بودجه خود مجلس باشد و عوائدش هم جزء درآمد خود مجلس باشد و صرف خرج‌هایی که پیدا می‌شود بکنند (هاشمی- پیش‌بینی شده است) اگر پیش‌بینی شده است که واقعاً اسباب خوشوقتی است و نظر آقای فیروزآبادی کاملاً تأمین شده است و اما بنده عرایضی که داشتم راجع به چاپخانه مجلس در خصوص کارمندان اداری آنچه که باید صحبت شده است و بنده در خصوص کارمندان اداری عرضی نمی‌کنم فقط راجع به کارگران چاپخانه می‌خواستم عرض کنم البته آقایان کارپردازان همیشه رعایت زندگی آنها را کرده‌اند ولی متأسفانه به واسطه گرانی معیشت و مخارج زندگانی آن طوری که باید توجه بشود به این قضیه توجه نشده است البته در این مدت از نظر کمک هزینه و تفاوت بهای نان و کمک‌های دیگر به کارگران شده است ولی چون آنها در هر سال اضافه حقوق نگرفته‌اند یعنی در این سه سال اضافاتی از لحاظ کمک خرج و تفاوت بهای نان و این چیزها داده شده است ولی اضافه حقوق چیزی داده نشده است چندی پیش آقایان کارگران چاپخانه شکایتی کرده بودند و آنها نیز به بنده مراجعه کرده بودند و به وسیله بنده به آقایان کارپردازان عرض شد و توجه آقایان را جلب کرد خوشبختانه خود آقایان کارپردازان هم متوجه این موضوع شده بودند و مشغول تصمیم گرفتن و ترمیم وضع حقوق اینها بودند و چند جلسه کمیسیون کردندکه بنده هم افتخار عضویت آن کمیسیون را پیدا کرده بودم برای رسیدگی به وضع حقوق کارگران آنجا رسیدگی شد به صورت‌هایی که از سایر مطابع راجع به کارگران داده شده است ملاحظه فرمودند آقایان کار پردازان که این رقم بخصوص در سال جاری خیلی خیلی کمتر از تمام مطابع بود یعنی منتهای صرفه‌جویی را آقایان
کارپردازان کردند این بود که خودشان قبول کردند که یک صدی بیست و پنج اضافه حقوق به آنها داده شود که یک کمکی به آنها بشود و بنده هم از این جهت خیلی متشکرم و خوشوقتم چون آقایان توجه داشته و توجه کرده‌اند فقط چیزی که خواستم تقاضا کنم این است توجه بفرمایند از ماه شهریور این اضافه صدی بیست و پنج را که در نظر گرفته‌اند محلی برای پرداخت آن از مرداد ماه شده بود بنابراین از آقایان استدعا می‌کنم که این کمک خرج را از صرفه‌جویی‌هایی که ممکن است از مرداد ماه بپردازند. یک قسمت دیگر از عرایض من راجع به بهداشت کارگران چاپخانه است که البته وضعیت بهداری اینجا خوب است و اقدامات لازم هم شده است ولی نکته‌ای را که بنده می‌خواستم عرض کنم به آقای دکتر معاون که پیشنهادی فرموده بودند که از بهداری اینجا مردم هم استفاده کنند و مورد استفاده دیگران هم واقع شود به نظر بنده بهداری اینجا آن اندازه نیست که بتواند برای دیگران هم مورد استفاده قرار گیرد چون آقای دکتر معاون شاید توجه فرموده باشند که بهداری مجلس غیر از بهداری بانک ملی است و بهداری بانک تشکیلات وسیعی دارد لکن بهداری اینجا مرکب از دو نفر طبیب: آقای دکتر نیرومند و آقای دکتر بدیع‌زاده و وسایل هم به اندازه کافی نیست که بتوانند به وضعیت مریضای خارج رسیدگی کنند چون الان دویست و پنجاه نفر کارگر در چاپخانه است و اگر با تمام کارکنان چاپخانه مجلس حساب بکنیم چهارصد نفر می‌شوند و چهارصد نفر اگر بنا شود عائله‌شان هم مورد توجه بهداری قرار گیرد و هر نفری که چهار نفر عائله داشته باشد این خودش دو هزارنفر می‌شود و برای سازمان فعلی مجلس این بهداری حتی تکافو برای داخله‌اش هم نمی‌کند چه برسد به خارج، البته نظر آقای دکتر معاون این بوده است که هر وقت وقتی پیدا کردند به خارج رسیدگی بکنند بنابراین بنده خواستم که این موضوع را از آقایان کارپردازان استدعا کنم توجه بفرمایند که بهداری را توسعه بدهند و در درجه اول برای کمک به اعضای مجلس باشد و اگر طوری استعداد پیدا کرد که به خارج هم رسیدگی کردند آن وقت مراجعین دیگر هم استفاده می‌کنند و الّا حالا به نظر بنده هیچ صحیح نیست در حالی که بهداری اینجا احتیاج خود مجلس را هم رفع نمی‌کند به خارج رسیدگی کنند و بیمار قبول نمایند. یکی دیگر از عرایضم راجع به بیمه کارگران است البته آقایان نمایندگان مسبوق هستند که قانون بیمه کارگران از مجلس گذشت ولی آئین‌نامه این قانون هنوز تنظیم نشده و عملی نشده است و بنده فوق‌العاده خوشوقت می‌شوم که این کار را اول از مجلس شروع بکنیم یعنی بیمه را اول از کارگران چاپخانه شروع می‌کردند که یک کمکی نسبت به کارگران اینجا بشود و بعد در جاهای دیگر. قسمت دیگری که می‌خواستم عرض کنم راجع به وضعیت کارگران و پاداش و تشویق آنها است و البته کارمندان شامل یک مقرراتی هستند که باعث تشویق آنها می‌شود زیرا این کارمندان اداری یک وضعیتی دارند که مستخدم رسمی حساب می‌شوند ولی برای کارگر هیچ چیزی نیست جز یک کنترات‌نامه یعنی الان می‌بینم در این مؤسسه در این چاپخانه مجلس استادان فنی هستند که این استادان واقعاً نظیر ندارند و اگر ما فرض کنیم که اگر اینها امروز واقعاً بخواهند از کار کناره کنند هیچ تعهدی ندارند مگر یک کنترات‌نامه و کناره گرفتن اینها به کلی کار را فلج می‌کند به نظر بنده اگر یک فکری می‌شد برای این که اینها شامل یک مقرراتی می‌شدند که پابند می‌شدند و تشویق می‌شدند خیلی خوب بود حالا اگر طوری می‌شد که این استادان را بتوان شامل مستخدمین رسمی کرد و یا در تحث یک مقررات دیگری قرار داد البته اول باید تشویق بشوند تا این که تعهد آنها را در مقابل مؤسسه بیشتر باشد و عرایض بنده به طور کلی این قسمت‌ها بود که توجه آقایان کارپردازان را جلب بکنم تا در آتیه نسبت به کارگران چاپخانه توجه بیشتری داشته باشند (صحیح است) البته آقایان همیشه توجه داشته‌اند و امیدوارم که در آینده وسایل استراحت کارگران را بهتر فراهم بکنند.
رئیس - آقای طهرانچی مخبر کمیسیون.
طهرانچی- بنده خواستم در مقابل توضیحاتی که آقای مسعودی نماینده محترم راجع به چاپخانه فرمودند و همچنین نسبت به بیانات آقای فیروزآبادی خاطرشان را بیشتر مستحضر بدارم البته آقایان همه می‌دانند چاپخانه همان طور که در صورت ریزش به عرض مجلس شورای ملی رسانیده‌اند از اول سی و یک هزار تومان بیشتر سرمایه نداشته است و بعد در قسمت ماشین‌آلاتی که فرمودند ممکن است از بین برود و استهلاک نشود تمام اینها از محل استقراض خریده شده و بعد هم پرداخته شده و مستهلک شده است یعنی تمام این ماشین آلاتی که که الان سرمایه اینجا است مجانی تمام شده است بدون این که دیناری از این بابت از خزانه مملکت استفاده کرده باشد بلکه همه ساله خزانه عمومی از بودجه چاپخانه استفاده کرده است پس می‌توان گفت این خود بهترین دلیلی است که این مؤسسه از بهترین و مفیدترین مؤسساتی بوده است که تاکنون تأسیس شده و نظر حضرتعالی هم لابد همین است بنده این را توضیحاً عرض می‌کنم که این چاپخانه از مفیدترین مؤسساتی است که باید جزء تشکیلات و سازمان مجلس شورای ملی باشد و علاوه بر این که جزو مشخصات مجلس شورای ملی است و مجلس آن را لازم دارد و هیچ مجلسی هم در دنیا بدون آن نمی‌تواند کار کند. تمام سرمایه‌ای که فعلاً چاپخانه دارد از محل استقراض خریده شده و تمام آن استقراض را پرداخته‌اند بدون این که دیناری باقی گذاشته باشند به علاوه هر ساله مقداری از منافع خودش رابه بودجه دولت پرداخته‌اند حالا اگر مجلس شورای ملی نمی-خواهد این مبلغ به دولت پرداخت شود در آتیه تصویب بکنند به هر جا که می-خواهند بپردازند ولی این مؤسسه علاوه بر تمام مخارج خودش و مزد کارگر و غیره مبالغی هم در سال اضافه درآمد داشته است و داده است، ای کاش که تمام مؤسسات اقتصادی و کارخانه‌جات ما هم که در دوایر دیگر بود این طور بود. و از این جهت به عقیده بنده بایستی از تمام آقایان کارپردازان گذشته و حال تشکر بکنیم و همچنین از کارگران مطبعه که آنها توانسته‌اند یک همچو نصیب خوبی به دولت و مجلس شورای ملی بدهند برای این که در حقیقت دسترنج آنها بوده است که توانسته است منافع خوبی به مملکت بدهد (صحیح است) و راجع به کارگرها البته آقای کارپرداز ممکن است بعد از یک مخالف توضیحات بیشتری بدهند ولی آن طور که به بنده فرمودند البته یک اضافاتی مطابق سنوات قبل به آنها داده شده است، این طور نیست که اضافه اجرت به آنها داده نشده باشد همان طور که ترقی حقوق داده شده است، اضافه هم داده شده است و البته برای امسال هم همان طور که فرمودند از شهریور ماه یک اعتباراتی تصویب شده است که پرداخته می‌شود و اگر ما بخواهیم این را به قبل از شهریور ماه ببریم البته اعتبار کسر می-آمد و چون اعتبار کسر می‌آمد البته از محل دیگری نمی‌شود پرداخت. ولی ممکن است مجلس تصویب بکند و یک اعتباری بگذراند برای آنها البته این اختیار با اکثریت مجلس است و این که آقای فیروزآبادی فرمودند کسر داشته است، این طور نبوده است در سال گذشته هفتصد هزار ریال اضافه داشته است.
تهرانی- سال گذشته ۷۰ هزار تومان بوده است و تمام اینها را پرداخته.
طهرانچی-… عرض کردم تمام قیمت ماشین‌آلات و قیمت ساختمانش را پرداخته تمام اینها ماشین آلات و ساختمان و حتی اجناسی که الان ذخیره دارد تمام پولش را پرداخته و از بودجه مملکتی چیزی نگرفته است. منتها مثل یک تاجری یک مبلغی از اعتبار خودش قرض گرفته و بعداً هم آن را پرداخته است و الان هم چندین میلیون ممکن است مانده باشد که اینها دارایی مطبعه است و علاوه بر این همه ساله یک مقداری هم اضافه پرداخته و منافع به خزانه دولت داده است (صحیح است).
رئیس - آقای دکتر شفق.
دکتر شفق- بنده موافقم.
جمعی از نمایندگان - مذاکرات کافی است.
رئیس-آقای دکتر شفق.
دکتر شفق- بنده موافقم (فرهودی- مذاکرات کافی است آقا).
رئیس - چون دیگر نظری نیست رأی می‌گیریم به ورود در شور مواد آقایان موافقین برخیزند؟ (اغلب برخاستند) ماده اول قرائت می‌شود:
ماده اول -برای حقوق و هزینه ۱۲ ماهه سال ۱۳۲۳ چاپخانه مجلس هفت میلیون و پنجاه هزار ریال مطابق فقرات ۱ و ۲ پیوست اعتبار به کارپردازی مجلس داده می-شود.
تبصره ۱- به کارپردازی مجلس اجازه داده می‌شود کمک هزینه کارگران فنی چاپخانه مجلس را (موضوع قانون کمک کارمندان دولت) تا آخر سال ۱۳۲۳ از محل در آمد چاپخانه مجلس بپردازد.
تبصره ۲- مبلغی که به عنوان فوق‌العاده اضافه‌کاری وکمک اعاشه و حقوق ایام مرخصی در ضمن این بودجه منظور شده است بر طبق تصویب کمیسیون منتخبه از طرف هیئت رئیسه پرداخت خواهد گردید،(یک نفر از نمایندگان- پیشنهاد آقای امینی راجع به حذف این ماده است).
رئیس - مخالفی نیست؟ پیشنهاد آقای امینی قرائت می‌شود:
پیشنهاد می‌کنم تبصره یک از ماده اول گزارش کمیسیون محاسبات حذف شود.
امینی- عرض کنم نظر بنده این بود که چون عین این تبصره در بودجه مجلس شورای ملی تصویب شده است یا این تبصره در آنجا زاید بوده یا در اینجا به هر حال چون یک دفعه در آنجا تصویب شده است بنده عرض می‌کنم ذکرش در اینجا دیگر لازم نیست در تبصره می‌گوید (به کارپردازی مجلس اجازه داده می‌شود….) کمک هزینه کارگران فنی چاپخانه مجلس (موضوع قانون کمک کارمندان دولت را) یعنی اعم از کارگران فنی یا غیر فنی و این تبصره در بودجه مجلس تصویب شده بنابراین به کارپردازی مجلس این اجازه داده شده است و مجدداً کارپردازی این تبصره را تکرار کند در اینجا موردی ندارد مخالفت بنده برای همین بود و از همین جهت پیشنهاد حذفش را کردم چون لزومی ندارد.
رئیس - آقای هاشمی.
هاشمی- بنده با این توضیحی که دادند گمان می‌کنم لفظ چاپخانه در قانون مصوبه بودجه مجلس در تبصره یک ماده اول آنجا زاید باشد یعنی آنجا که تصریحی دارد دیگر فایده ندارد که در اینجا هم ذکر بشود.
رئیس - آقای دکتر اعتبار.
دکتر اعتبار- این پیشنهادی که آقا فرمودند البته صحیح است ولی اگر توجه بفرمایند بودجه مجلس تقسیم شده است به دو جزء بودجه مجلس و بودجه چاپخانه و آن تبصره‌ای که در بودجه مجلس پیش‌بینی شده بود مال کارمندان است در حالی که این ماده مربوط به کارگران است این است که بنده خواهش می‌کنم موافقت بفرمایند تصویب شد.
رئیس - آقای مخبر نظری در این خصوص ندارند؟
مرآت اسفندیاری- اجازه می‌فرمایید؟
رئیس- بفرمایید.
مرآت اسفندیاری- این تبصره لازم است باشد. برای این که آن از محل درآمد عمومی است برای اعضا و مستخدمین صاحب‌رتبه که در بودجه مجلس ذکر شد و تصویب شد در صورتی که این برای کارگران است از عایدات خود چاپخانه که باید داده شود و اگر این نباشد ما نمی‌توانیم چیزی به آنها بدهیم.
امینی- پس می‌فرمایید آنجا زاید است؟
مخبر - … بلی آنجا زاید است
رئیس - آقای امینی مسترد داشتید؟
امینی- بلی آقا مسترد داشتم
رئیس - در ماده اول پیشنهاد دیگری نیست؟
دکتر طاهری- چرا آقا بنده پیشنهادی کرده‌ام
دکتر اعتبار - بلی آقا پیشنهاد شده است.
رئیس - خوب است آقایان این پیشنهادات را روشن بنویسند که راجع به کدام ماده است.
دکتر طاهری- پیشنهادی که بنده کرده‌ام راجع به تبصره دوم است.
رئیس - پیشنهاد آقای دکتر طاهری قرائت می‌شود:
مقام ریاست محترم - پیشنهاد می‌شود تبصره ۲ به ترتیب زیر اصلاح شود.
تبصره ۲- مبلغی که به عنوان فوق‌العاده و اضافه‌کاری و کمک اعاشه و حقوق ایام مرخصی و تفاوت بهای نان در ضمن بودجه منظور شده از اولین فروردین تا آخر سال ۱۳۲۳ قابل پرداخت می‌باشد.
مخبر- در ضمن بودجه مجلس آقای دکتر تبصره دوم حذف شود. آن قسمت که می-فرمایید بین کارپردازان و کمیسیون محاسبات و هیئت رئیسه قبلاً مذاکره شد، استدعا می‌کنم توجه بفرمایید البته هر اعتباری تصویب پرداخت می‌خواهد این تبصره تصویب پرداختش را معین کرده است حالا علاوه بر این اضافه پرداخت که پرداخته می‌شود لازم بود که یک کمیسیونی با موافقت ریاست مجلس تشکیل شود برای رسیدگی به اوضاع و احوال مستخدمین جزء و کارمندان و مخصوصاً کسانی که مستحقق این کمک اعاشه هستند و دارای عائله زیاد می‌باشند به آنها رسیدگی بشود و این اعتبار به تناسب بیچارگی وبی‌بضاعتی پرداخت شود قطعاً این نظریات یک کمیسیونی لازم دارد که چه بنویسند و چه ننویسند اینها رسیدگی خواهد شد و برای ریاست مجلس هم وقت کافی نیست که به این قسمت‌ها رسیدگی کنند (صحیح است) و همین طور سایر اعضای هیئت رئیسه بنابراین قطعاً یک کمیسیونی باید تشکیل شود برای رسیدگی به این قبیل چیزها و به عقیده بنده اصلاً تصویب پرداخت هم لازم ندارد و حالا ببینیم آقا چه پیشنهاد کرده‌اند پس این تبصره چیز زایدی نبود در آنجا و هنوز هم در اینجا رد نشده است و این قسمت اشکالی ندارد برای آن که در آنجا حذف شده است و عوضش تبصره دیگری هست ولی اینجا احتیاج ندارد (صحیح است) و محتاج به اجازه تصویب پرداخت هم گمان نمی‌کنم باشد. می‌پردازند.
یکی از نمایندگان - مجدداً قرائت شود.
رئیس - پیشنهاد آقای دکتر طاهری را مجدداً قرائت بفرمایید.
پیشنهاد می‌شود تبصره دو به ترتیب زیر اصلاح شود.
تبصره ۲- مبلغی که به عنوان فوق‌العاده و اضافه‌کاری و کمک اعاشه و حقوق ایام مرخصی وتفاوت بهای نان در ضمن بودجه منظور شده از اول فروردین تا آخر سال ۱۳۲۳ قابل پرداخت می‌باشد.
رئیس - آقا توضیخ می‌فرمایید؟
دکتر طاهری- تبصره همان طور که آقای مخبر هم توضیح دادند برای اجازه پرداخت کمک خرج‌ها است و باید یک چیز را اضافه کنند و آن تفاوت بهای نان است آن قسمت تفاوت بهای نان اینجا اضافه شده و آن کمیسیون هم حذف شده حالا بعداً اگر می‌خواهند خودشان کمیسیون درست کنند ضرری ندارد. این است که این عین همان تبصره است به اضافه پرداخت اضافه بهای نان (صحیح است).
رئیس - بنده تصور می‌کنم که اگر آقای مخبر هم قبول بکنند…
مخبر- بنده قبول می‌کنم آقا
دکتر اعتبار- بنده هم مسترد می‌کنم پیشنهادم را
رئیس- آقای ملک‌مدنی.
ملک مدنی- بنده هم موافقم.
صادقی- عرض کنم که بنده یک تذکری دارم.
رئیس -بفرمایید.
صادقی…. اغلب اتفاق می‌افتد که عده حضار مجلس تطبیق نمی‌کنند. با عده‌ایی که اینجا هست مثلاً همین الان یکی از آن موارد است عده حاضر کمتر از ۷۶ نفر است و شاید شصت نفر است (مهندس فریور - الان بشمارید آقا) (عده حاضر را آقای هاشمی شمرده و هفتاد و پنج نفر بودند). و بنده تصور می‌کنم که این قسمت خیلی مؤثر است در موقع اخذ رأی، چون اغلب از آقایان خارج می‌شوند و معلوم نمی‌شود که عده آراء چقدر است.
رئیس - چون از اینجا کسی بیرون نرفته لابد اشتباه شده است به هر حال عده برای رأی کافی است پیشنهادات قرائت می‌شود. پیشنهاد آقای دکتر اعتبار:
پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل - به عنوان تبصره شماره سه به ماده اول اضافه شود.
تبصره۳- چاپخانه مجلس شورای ملی روی اصول بازرگانی و بهره‌برداری اداره خواهد شد و هیئت رئیسه مجلس آئین‌نامه مربوطه را تا مدت یک ماه از تاریخ تصویب این قانون تنظیم و به موقع اجرا می‌گذارد.
رئیس - مخالفی نیست؟ (مهندس فریور - توضیح بدهند).
دکتر اعتبار- عرض کنم، بنده وقتی که بودجه چاپخانه مجلس را مطالعه می‌کردم به این اصل برخوردم که اصولاً نه فقط چاپخانه بلکه هر مؤسسه‌ای که شبیه به چاپخانه باشد روی اصول اداری نمی‌تواند اداره بشود معنی ندارد یک چاپخانه که واقعً بایستی کار کند و کارش هم ممکن است کم و زیاد شود برای آن یک کادر اداری معین کرد و یک بودجه ثابتی برایش پیش‌بینی کرد البته مؤسسات صنعتی احتیاج به یک کادر اداری ثابتی دارند ولی کادر فنی آنها تغییر می‌کند شما یک وقت کار دارید کارگر زیاد لازم دارید وقتی که کار کمتر دارید بالطبع کارگر هم کمتر لازم است (صحیح است) این موضوع در هیئت رئیسه هم مذاکره شد و تقریباً مورد موافقت هم واقع شد بنابراین بنده این قسمت را پیشنهاد کردم برای این که واقعاً این موضوع مسجل شود و در یک آتیه نزدیکی این موضوع عملی شود و از این نظر بنده در سایر مواد بودجه چاپخانه مخالفت نکردم برای این که تا این نظر عملی نشود بنده تصور نمی‌کنم که اصلاً چاپخانه مجلس یک سر و سامان صحیحی به خودش بگیرد این است که تمنا می‌کنم، آقایان موافقت بفرمایند.
رئیس- آقای مخبر فرهمند شما مخالف‌اید؟
مخبر فرهمند- بلی بنده مخالفم، عرض کنم بنده با این پیشنهادی که آقای دکتر اعتبار کردند مخالف نیستم ولی منظور ایشان نظر خاص است بدون این که یک مخارجی هم اضافه بکنند اگر بنا شود که روی اصول بازرگانی اداره بکنند (امینی ـ آقا بلندتر)… مستلزم یک هیئت مدیره و بازرس و همان تشریفاتی که در شرکت‌ها هست و حقوق و مزایا و غیره خواهد بود، آقا الان کارپردازی مجلس همان عمل را می‌کند بدون این که خرج زیادی هم داشته باشد و اگر آن ترتیب بشود آن وقت یک حقوقی هم باید به بازرس و هیئت مدیره بدهید، الان چاپخانه دارای یک عایداتی است و یک مخارجی می‌کند و یک مبالغی هم به دولت می‌دهد و به علاوه اگر یک وقتی مطبعه برای شما کار نکرد یک مخارجی را دولت باید بدهد بدون این که عایداتی داشته باشد اگر این طور شد این نظر آقا به ضرر این دستگاه است و به علاوه اگر ما بخواهیم به این ترتیب اداره کنیم اعتبارات دیگری هم هست که فعلاً مقتضی نیست در این بودجه گذاشته شود و باید بگذاریم برای سال آتیه تا مطالعات بیشتری بشود اگر مقتضی بود اضافه خواهد شد فعلاً مصلحت نیست و در عمل هم کارش بازرگانی است.
دکتر شفق- بنده هم پیشنهادی کرده‌ام که از یک لحاظ شبیه است به پیشنهاد آقای دکتر اعتبار اجازه بفرمایید آن هم قرائت شود و صحبت بشود.
رئیس - یک نفر فقط درباره پیشنهاد می‌تواند صحبت کند پیشنهاد آقای دکتر شفق قرائت می‌شود:
پیشنهاد می‌کنم تبصره سه به ماده اول افزوده شود، تبصره سه - کارپردازی مجلس مکلف است برای سال ۱۳۲۴ سازمان جدید صحیح و علمی که در آن ضمن موضوع بازرگانی کردن چاپخانه هم مطرح می‌شود بدهد و این سازمان تحت‌نظر کمیسیون خاصی که از مجلس برای این مقصود انتخاب می‌گردد. و با کارپردازی مجلس همکاری می‌کند وقوع یابد.
دکتر شفق - آقایان معمولاً در باب امور بودجه دو سه روز به آخر ماه مانده بودجه ۱۲/۲ یا بودجه مجلس یا بودجه چاپخانه مجلس یا بودجه دولتی که کارمندان برای آن کار می‌کنند می‌آورند اینجا و ما مجبور می‌شویم و مجبورهم هستیم به واسطه این که حقوق کارمندان تأخیر نشود عجله می‌کنیم و تصویب می‌کنیم. بنده از این لحاظ با بودجه چاپخانه مجلس موافق هستم و پیشنهاد می‌کنم که فوراً رأی بدهیم و تصویب شود ولی پیشنهادی می‌دهم برای سال ۱۳۲۴ و اگر بنده به این پیشنهادی که می‌دهم ایمان نداشته باشم به هیچ وجه وقت مجلس را نمی‌گیرم ما دو رقم کار داریم: یکی کار ظاهری و فرمالیته یک ارقامی، صحیفه‌ای را می‌آوریم و فوراً آقای تهرانچی هم
می‌فرمایند آقا درست است و عمل می‌کنند وتا حالا هم صرف وقت کرده‌ایم و ظاهر امر هم صحیح است و یکی هم آقا یک نظر توجهی است و یک وظیفه‌ای است اینجا که این وظیفه توجه بخصوص آقایان نمایندگان است که ما رفته رفته باید در کار ترقی بکنیم و اصلاح بکنیم و یک نقایصی را مرتفع سازیم و این هم متأسفانه نیست. اگر مجلس یک مطبعه کوچکی داشت برای طبع روزنامه یا اوراق یا لوایحش بنده عرض نداشتم ولی این چاپخانه و این مطبعه الان یک بنگاه عظیمی شده است دویست سیصد نفر کارگر دارد و یک ماشین‌های درجه اول دارد که برای مجلس خریده شده و این یک بنگاهی است بیشتر از احتیاجات مجلس و برای تمام مملکت کار می‌کند و چنین بنگاهی را نمی‌شود آقایان با یک ورق بودجه در دو روز طبع کنیم و آقایان کارپردازها هم بیایند و یک توضیحاتی بدهند و ما هم رأی بدهیم ولی ملاحظه بفرمایید باید سازمان این چاپخانه مثل سازمان خود مجلس نمونه و سرمشق باشد برای سازمان سایر ادارات دولتی مثلاً در این مطبعه ماشین‌های درجه اول داریم یکی از سازمان‌های اصول علمی و دفترداری جدید این است که استهلاک معین بشود و همچنین قیمت ماشین‌ها، فرض کنیم، این پول و سرمایه‌ای که اینجا گذاشته می‌شود معین بشود و چه اجازه زمین و محلی که صرف این چاپخانه می‌شود معین بشود یعنی خلاصه روی اصول بازرگانی به تمام معنی و مطابق اصول دفترداری اداره بشود مثلاًما باید در آخر هر سال با کمال روشنی بدانیم موجودی سال گذشته از مرکب و قلم ودوات و روغن و لوازم و مصارف دیگر چقدر بوده است آیا این موجودی تحویل شده است یا خراب شده؟ با این مقدمات برای این که وقت مجلس را بنده نگیرم تصور می‌کنم یا باید آقااین چاپخانه موقوف بشود یا به نظر بازرگانی اداره شود. اما بازرگانی با این نحو که همکار محترم آقای طهرانچی فرمودند یا آقای مخبر فرهمند که در عمل بازرگانی است، بنده جسارت می‌کنم ببخشید در عمل این طور نیست و بنده اطلاع دارم برای تهیه مرکب الان چهل روز است که تهیه نشده.
مرآت اسفندیاری- این طور نیست آقا شما خبر ندارید….
دکتر شفق- و برای تهیه آن مرکب بلکه سه چهار ماه وقت می‌گذرد……(یکی از نمایندگان - این طور نیست) بنابراین باید یک سازمان اساسی علمی داده شود برای سال ۱۳۲۴ چون این یک مؤسسه‌ای است که الان ۷ میلیون بودجه دارد و نمی‌شود این را مثل آبدارخانه مجلس منظور داشت و اما راجع به این بودجه حاضر بنده مخالفتی ندارم برای این که زودتر بگذرد و حقوق کارمندان داده شود.
رئیس - آقای هاشمی.
هاشمی- بنده یک استدعایی از آقایان نمایندگان دوره چهاردهم دارم.
مهندس فریور- دوره ۱۵ بفرمایید که ۱۴ تمام شد.
هاشمی…. بسیار خوب… در اموری که می‌خواهند فرمایشی بفرمایند وقت مجلس را بی‌جهت نگیرند و مقدمه یک تحقیقات کافی و وافی بفرمایند. مثل حضرت آقای فیروزآبادی شخص عالم (آیه قرآن است که می‌فرماید پیروی مکن آنچه را که در آن علم نداری) چرا باید فرمایشاتی نسبت به چاپخانه مجلس بفرمایند که از کامل‌ترین بنگاه‌های مملکت است و از مرتب‌ترین سازمان‌های مملکت به شمار می‌رود (صحیح است).
فیروزآبادی- بودجه پارسالش چه بود؟
هاشمی…. هفتصد هزار تومان عایداتش بوده بعد از وضع کلیه مخارجش….
فیروزآبادی- پارسال این طور نبود!
هاشمی- چطور مرا تکذیب می‌کنید که این طور نبوده آقا؟ من از روی علم صحبت می‌کنم از روی هوی و هوس و از روی تمایل عامٌه حرف نمی‌زنم آقا (صحیح است) شما حق ندارید به من بگویید این طور نبوده است (صحیح است) من منظورم عمل است آقا نه این که عوام مردم خوششان بیاید، و یک هوس دیگر ما داریم در امور که فوری اساس هر تشکیلاتی را به هم بزنیم و به یک صورت جدیدی در بیاوریم این بنگاه بزرگ در تحت نظر ارباب کیخسرو و مرحوم و شور متخصصین
خارجه مراحلی را از اصول تکامل پیموده تا به صورت امروز که ملاحظه می‌فرمایید رسیده هر وقت که بنده یک ضرری هم ببینم تغییراتی که می‌دهند بهتر از وضع موجود است با آن مخالفت می‌کنم و دفاع می‌نمایم و حالا از آقای دکتر شفق و آقای دکتر اعتبار خواهش می‌کنم به جای این که پیشنهاد بدهند که کارپردازی برای چهار ماه دیگر نتواند کاری بکنند بهتر است که تشریف بیاورند آنجا…….. بیایند کارپردازی و به طور استدلال صحبت بفرمایند. اگر آن چیزی که در نظر گرفته‌اند بهتر از وضع موجود امروز باشد آقایان هم عنادی ندارند قبول می‌کنند برای سال ۱۳۲۴ نه برای زودتر از سال ۱۳۲۴ و ما چرا باید در بودجه مختصر چاپخانه یک مواد عریض و طویلی را بی‌جهت بگذاریم این راه عملی است که به نظر بنده می‌رسد (صحیح است).
مخبر - نماینده محترم آقای دکتر شفق گمان می‌کنم یک قدری بی‌لطفی فرمودند که محاسبات این مؤسسه مرتب نیست حضرتعالی فرمودید باید با یک اصولی اداره بشود و دارای یک بیلانی باشد و دارای محاسبات منظم و معینی باشد که ضرر ونفع آن معلوم باشد. مثل این که حالا این طور نیست چنانچه قبول زحمت می-فرمودید و به قول آقای هاشمی قبلاً تشریف می‌بردید به اداره محاسبات و به آن رسیدگی می‌کردید ملاحظه می‌فرمودید که این طور نیست بودجه چاپخانه مجلس هم الان یک ماه است از طرف کارپردازی بین آقایان طبع و توزیع شده است و در کمیسیون هم مورد رسیدگی بود. حالا اگر در این یک ماه توجه ننمودید و مجال نفرمودید دیگر تقصیر کسی نیست یک بودجه‌ای که شش ماه از سال گذشته است دیگر نمی‌توان آن را معطل کرد. اما در قسمت چاپخانه‌ای بیلان آنها ضرر و نفع آنها همه موجود و حاضر است که اول چطور تأسیس شده است. چقدر ماشین آلات خریده چه قسم استهلاک کرده چقدر منافع داشته حالا هم هر وقت آقا میل داشته باشند بنده حاضرم توضیحاتی درمقابل بیانات آقا عرض بکنم که با چه مبلغی تأسیس شده است و از کجا سرمایه‌اش را آورده‌اند و از کجا منافع آن سرمایه راپرداخته‌اند چقدر عواید داده‌اند و با چه طرزی این چاپخانه اداره می‌شود محاسبات خیلی مرتب و منظمی هم دارد آقا هر وقت به محاسبات خود چاپخانه و محاسبات مجلس در شورای ملی مراجعه کنید شما را هدایت می‌کنند و تمام ارقام را در دسترس شما می‌گذارند و ملاحظه خواهید فرمود که هیچ یک از مؤسسات و شرکت‌های تجارتی که بنده می‌دانم این طور حساب صحیح و منظم ندارند (صحیح است) آقا آن شرکت‌های تجارتی اکثراً حساب درستی ندارند و مورد استفاده خیلی از اشخاص واقع می‌شوند و در آنجا به عنوان هیئت مدیره وغیره سوء‌استفاده‌های بزرگی کردند (صحیح است) آیا مقصوداین است که این مؤسسه هم برود تبدیل به یک همچو چیزی بشود؟ این مؤسسه خودش مولود مجلس شورای ملی است و خودکارپردازان مجلس این را تولید کرده‌اند با سی و یک هزار تومان که این مبلغ وجه اولیه بوده است آن را تأسیس کرده‌اند و ما باید نتیجه زحمات آنها را تقدیر کنیم و به علاوه تحت‌نظر یک عده از اشخاصی اداره می‌شود که مجلس شورای ملی این اشخاص را از بین نمایندگان ملت انتخاب می‌کند و آن عبارت از هیئت کارپردازی مجلس است و شما بهتر از این و مطمئن‌تر از این اشخاص را از کجا به دست می‌آورید؟ در شرکت‌های تجارتی به دست می‌آورید که این طور کار می‌کنند و استفاده‌هایی می‌برند و هر گونه منافعی می‌برند یاهر جور بخواهند اقوامشان را آنجاها واردمی‌کنند و شغل می‌دهند؟ می‌فرمایید نبوده؟ بدانیدکه یک همچو شرکت‌هایی در مملکت هست و این همه شکایات مردم از این قبیل شرکت‌ها است (صحیح است) آن وقت شما می‌خواهید یک همچو مؤسسه‌ای را که با یک طرز خوبی اداره می‌شود و شده است وتمام سرمایه‌اش راخودش مستهلک کرده است و وضعیت خوبی هم دارد و هر ساله مبالغی هم به دولت استفاده می‌دهد و کار و دستورات مجلس شورای ملی را هم اجرا می‌کند و درست در تحت نظر هیئت رئیسه و کار پردازان مجلس شورای ملی که از بین نمایندگان مجلس شورایملی انتخاب می‌شوند و برگزیده ملت هستند به دست کی بسپارید و کی را انتخاب
می‌کنید؟ (صحیح است) ما این را به هم بزنیم وبرویم یک اصلی راکه نمی‌دانیم از کجا می‌آید و روی چه منظوری است و چه سوءنیت‌هایی داشته باشند عملی بکنیم؟ البته این به صلاح نیست. و قبلاً اگر آقای دکتر شفق مراجعه می‌فرمودندکه نه از تمام مؤسسات بلکه از اکثر آنها بهتر است. و اما راجع به مرکب که فرمودید یک ماه معطل می‌شوند این طور نیست آقا. ممکن است خودتان تشریف بیاورید در چاپخانه مجلس، مگر در یک مورد که آن هم مورد به خصوصی است والا به طور کلیبرای یک مرکب چطور یک ماه معطل می‌شود. اگر این طور بود که در یک سال نمی‌توانست این قدر منافع بدهد یک مؤسسه که برای مرکب یک ماه معطل شود طبیعتاً نمی‌توانست این اندازه نفع بدهد و حسن اداره ندارد و بالطبع ضرر دارد و خسارت وارد می‌کند اما ملاحظه می‌فرمایید یک مؤسسه که نفع دارد و ضرری نکرده است البته این مؤسسه به طرزی اداره شده است که برای مرکب یک ماه معطل نبوده و اگر موضوع به خصوصی سراغ دارید ممکن است با دلایل بفرمایید و اما این طور صحبت کردن به نظر بنده موضوع نداشت.
رئیس - آقایان دکتر شفق و دکتر اعتبار اجازه خواستند و طبق نظامنامه به آنها اجازه داده شده بود برای توضیح پیشنهاد.
مهندس فریور- بنده چون آن پیشنهاد آقای دکتر اعتبار را امضا کرده بودم اجازه می‌خواهم برای توضیح آن.
رئیس- اینجا که امضای شما نیست.
مهندس فریور- پس پیشنهاد را عوض کرده‌اند و پیشنهاد دیگر داده‌اند.
دکتر شفق- اجازه می‌فرمایید طبق نظامنامه یک توضیحی عرض کنم؟
دکتر اعتبار- اجازه می‌فرمایید بنده یک توضیح عرض کنم (نمایندگان - نمی‌شود آقا).
رئیس- آقایانی که با پیشنهاد آقای دکتر شفق و آقای دکتر اعتبار موافق‌اند قیام کنند؟…
دکتر شفق - پیشنهادها که یکی نیست این چطور رأی گرفتن است؟ (رئیس - بسیار خوب رأی گرفته نمی‌شود)
دکتر شفق - پیشنهادات را درست نفرمودند و درست نخواندند باید این پیشنهادات خوانده شود آقایان توجه بفرمایند یک سوء تعبیر مختصری هم آقای تهرانچی همکار محترم بنده راجع به اظهارات بنده فرمودند بنده حق داشتم به موجب نظامنامه جواب عرض کنم و اجازه خواستم برای این که پیشنهادهای بنده و ایشان یکی نیست و جدا جدا باید رأی بگیرند و اگر هم اجازه نمی‌دهید عرضی نمی‌کنم.
رئیس - بسیار خوب جداگانه رأی می‌گیریم.
دکترشفق- بنده پیشنهادی راجع به مطبعه مجلس شورای ملی کردم که باید جداگانه رأی گرفته شود. پیشنهاد بنده و آقای دکتر اعتبار جدا است پیشنهاد بنده راجع به سال ۱۳۲۴ است و در هر صورت پیشنهادات را باید جدا جدا بخوانند دیگر این که بنده راجع به آقایان نمایندگانی که انجام وظیفه می‌کنند نظر و عقیده سویی نداشتم منتهی نخواستم مفصل‌تر حرف بزنم نقایصی را که بنده دیده‌ام عرض می‌کنم.
رئیس - بسیار خوب اول به پیشنهاد آقای دکتر اعتبار که مقدم است رأی می‌گیریم چون ایشان گفتند که هر دو پیشنهاد یکی است و بعد می‌گویند یکی نیست بنابراین پیشنهاد ایشان قرائت می‌شود:
(پیشنهاد آقای دکتر اعتبار به شرح سابق خوانده شد)
رئیس - آقایانی که با پیشنهاد آقای دکتر اعتبار موافقند قیام کنند؟ (عده کمی برخاستند) تصویب نشد. پیشنهاد آقای دکتر شفق قرائت می‌شود:
(به ترتیب سابق خوانده شد)
رئیس - آقایانی که با پیشنهاد آقای دکتر شفق موافقند قیام کنند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد.
مسعودی- بنده هم یک پیشنهادی داده بودم.
هاشمی- آقای صفوی هم پیشنهادی داده بودند که
چون قبلاً تبصره تصویب شده است گمان می‌کنم موردی ندارد.
رئیس - پیشنهاد آقای صفوی قرائت می‌شود:
در ماده اول تبصره ۲ بودجه چاپخانه پیشنهاد می‌کنم بعد از جمله هیئت رئیسه مدیر چاپخانه هم علاوه شود.
هاشمی- آن از بین رفت آقا (صفوی- تبصره حذف شد؟)
رئیس- اصلاح شد. حالا می‌خواهید توضیح بدهید بفرمایید.
صفوی- عرض کنم که آقایان همه در مورد چاپخانه مجلس تذکری دادند و از در آمدش صحبت کردند و گویا آقای تهرانچی هم فرمودندکه چند برابر قیمت ماشین-آلات چاپخانه را در آورده است و قروض آن را هم مستهلک کرده و حتی مبالغی هم اضافه دارد بنده می‌خواستم تذکری بدهم در اینجا و از مساعی مرحوم ارباب کیخسرو و زحماتی که آن مرحوم در این راه تحمل کرد و مسافرت‌هایی که به اروپا و خارج کرده و در تمام قسمت‌ها زحمت کشیده و اقدام کرده و با کمال فداکاری و با کمال صحت و درستی عمل کرده تا این چاپخانه درست شد، عرایضی بکنم (صحیح است) و امروز این موقع را مغتنم می‌شماریم که چون بودجه چاپخانه مطرح است یک توضیحاتی از صحت عمل و از خدمات آن مرحوم بدهم ولی مایه تأسف است که آن مرحوم هم نفله شده است (صحیح است) و ضمناً این را هم عرض کنم که مرحوم ارباب کیخسرو در موقع فترت بدون گرفتن دیناری بدون حقوق و بدون نظر اینجا کار می‌کرد و زحمت می‌کشید و کار می‌کرد و این چاپخانه مجلس هم مرهون زحمات ایشان است و همیشه مراقب کارهای مجلس و انتظامات کتابخانه و چاپخانه و قسمت‌های داخلی مجلس بود (صحیح است) و بنده عرض می‌کنم که تشکیل این چاپخانه و سازمان آن مرهون و مدیون فداکاری‌های مرحوم ارباب کیخسرو است و امیداوارم که خداوند بیامرزد او را و البته روح آن مرحوم هم از این تذکرات و قدردانی‌های آقایان شاد خواهد شد (صحیح است) و اما پیشنهادی که بنده کردم مربوط به این بود که نوشته شده است اینجا یک کمیسیونی تشکیل بشود (در تبصره ۲) در تحت نظر هیئت رئیسه برای پرداخت اضافه‌کاری و فوق‌العاده‌ها که در تحت نظر آن کمیسیون باشد بنده اضافه کردم که مدیر چاپخانه هم در آن کمیسیون شرکت داده شود و عضویت داشته باشد و شرکت دادن مدیر چاپخانه از این جهت است که کمیسیونی که تشکیل می‌شود نمی‌دانم از فلان مستخدم فنی بایستی تشویق کرد و انعام داد و چقدر باید داد. اینجا یک متخصص فنی لازم است و یک شخصی صلاحیتدار که از تمام قسمت-های فنی اطلاع داشته باشد و صالح‌تر از همه مدیر چاپخانه است. این است که بنده پیشنهاد کردم که مدیر چاپخانه در این کمیسیون حضور داشته باشد برای این که اگر یک وقتی بخواهند یک تشویقی از فلان کارگر بکنند با نظر هیئت رئیسه و مدیر کارخانه باشد.
مخبر- اگر نماینده محترم در جلسه مجلس شورای ملی تشریف می‌داشتند وقتی که آن تبصره مطرح بود توجه می‌فرمودید اصل موضوع این تبصره اصلاح شد و موضوع کمیسیون از بین رفت. بنابراین اگر مدیر فنی هم در این قسمت تأثیر داشته باشد فایده ندارد ولی البته در قسمت این که اضافه‌ای باید پرداخت به طوری که اینجا عرض شد کمیسیونی تشکیل خواهد که بسته است به کار اداری و مدیر فنی چاپخانه را هم اگر احتیاج داشته باشند دعوت خواهند شد و در این قسمت خاطر مبارک آقا آسوده باشد که اگر کاری باشد ایشان نیز دعوت خواهند شد و در کارها مشاوره هم با او خواهد شد. بنابراین دیگر رأی لازم نیست و موضوع ندارد.
رئیس - پیشنهاد آقای ایرج اسکندری قرائت می‌شود:
پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر به ماده اول اضافه شود. تبصره ۳ کار پردازی مجلس مکلف است کلیه کارگران چاپخانه را طبق قانون بیمه کارگران برای هر سال بیمه نماید.
ایرج اسکندری- منظور بنده از این پیشنهاد این است
که نکته‌ای را تصور می‌کنم همکاران محترم فراموش کردند و قطعاً اگر توجه می-فرمودند خودشان موافقت می‌فرمودند و آن این است که همان طور که برای ماشین‌آلاتی که در یک بنگاه صنعتی مصرف می‌شود و از بین می‌رود برای او شما قابل می‌شوید یک بودجه برای این است که ماشینی که از بین می‌رود و مصرف می‌شود به جای خودش بیاید متأسفانه برای کارگران که عامل زنده و حقیقی هستند هیچ فکری نشده در این بنگاه‌ها معمولاً همان طور که کارشناسان اقتصادی می‌گویند و آقایان مستحضرند دو نوع سرمایه در آن بنگاه می‌تواند کار کند یکی سرمایه متحرک است و یکی سرمایه ثابت و سرمایه ثابت همین آلات است و همان موادی است که می‌رود توی ماشین و به صورت محصول در می‌آید و برمی‌گردد و سرمایه متحرک را اسمش می‌گذارند کار. یعنی کارگرها و در حقیقتاً کارگرها سرمایه متحرک این چاپخانه هستند و از تلفیق این دو تا ما نتیجه می-گیریم و الّا سرمایه به خودی خود دارای منفعتی نیست و این دو تا یعنی سرمایه و کار باید تلفیقش بشود تا نتیجه بدهد و الّا سرمایه به طور کلی زیاد نمی‌شود و این ۸ میلیون ریالی که عایدی کلیه مجلس است و از درآمد چاپخانه است این را در حقیقت می‌توان گفت این کارگرها تهیه کرده‌اند و شایسته بود که آقایان آنجا راجع به بیمه کارگران توجه می‌کردند اینها را لااقل حالا که قانون بیمه کارگران تصویب شده و در بوته اجمال مانده است در اینجا اجرا می‌کردند و تعجب می‌کنم که آقای دکتر میلسپو که خودشان تابع یک مملکتی هستند که این قوانین در آنجا مجری است چرا با آن مخالفت می‌کنند و آن قانونی که در دوره سیزدهم برای این کار گذراندند چرا ایشان مخالفت می‌کنند و آئین‌نامه آن را نمی‌گذرانند (امینی - تعجبی ندارد نمی‌فهمد) حالا مجلس شورای ملی که خودش این قانون را تصویب کرده است نسبت به کارگرهای خودش لااقل اجرا بکند این است که بنده اینجا می‌بینم که در این قانون پیش‌بینی شده است که برای کارگرانی که گرفتار امراض سخت می‌شوند و نیز کمک به وراث کارگران بی‌بضاعت در سال پنج هزار تومان تخصیص داده شده این آقا هیچ کافی نیست باید این اصول را روی همای قانون که خودتان تصویب کردید ببرید و همه‌شان را بیمه بکنید و این اعتبارش را هم که اینجاگذاشته‌اید دیگرهیچ لزومی ندارد و ما می‌توانیم آن را حذف کنیم. شما ۲۱۸ کارگر در مطبعه دارید که می‌شود گفت از ورزیده‌ترین کارگرهای مملکت هستند و برای این که چون می‌توان گفت کارگران مطبعه کار به خصوصی دارند از همه کارگران دیگر معمولاً داناتر و تواناترند و در تمام دنیا برای این کارگرها یک وضع خاصی قائل هستند بخصوص در ایران که کارگر چاپخانه شما یک کارگر دارید و می-آورید اینجا در حدود دویست و هشتاد تومان بهش می‌دهید این وجه چیست؟ این برای چیست که شما در اینجا ۲۸۰ تومان بهش می‌دهید از این کارگر متخصص می‌خواهید که اشتروتیپی شما را اداره کند، شما کارگر افست دارید که ماهی سیصد و هشتاد تومان به او می‌دهید (امینی- افست چیست) افست آقا ماشین مخصوصی است که چاپ رنگی می‌کند. مثلاً برای اشتروتیپی عرض کردم شما کارگر دارید که این کارگر را حقوق نسبتاً زیادی می‌دهید و من مقصودم این نیست که زیاد به آنها حقوق می‌دهید و چرا این مقدار خرج می‌کنید؟ برای کارش است پس یک نفر کارگر متخصص را که اینجا تهیه کرده‌اید و دارد کار می‌کند حیف است که اگر دستش زیر ماشین رفت و نتوانست کار بکند او را همین طور بگذارید ویلان و سرگردان بماند باید توجهی نسبت به خود او و خانواده‌اش بکنید. کسی را که خدمت کرده است باید تشویق کرد این کار به عقیده بنده لازم است و این بودجه که برای ۲۱۸ کارگر چاپخانه معین کرده‌اید اگر بخواهید مطابق حسابی که شده منظور دارید به هر نفری هشتاد و دو تومان داده می‌شود. آقا این کارگرهای را که شما دارید و این هشتاد و دو تومانی که برای او در نظر گرفته‌اید آیا می‌تواند زندگی خودش را تأمین بکند؟ در صورتی که شما برای سایر کارمندان اداری‌تان حقوق بازنشستگی در نظر گرفته‌اید اگر یکی از این کارگرها دستش رفت زیر ماشین و قطع شد هیچ برای
او در نظر نگرفته‌اید و حتی برای خانواده‌اش هم چیزی منظور نکرده‌اید لااقل این آدم که در اثر انجام وظیفه و کار برای شما این عمل را کرده است و ناقص شده است یا از کار افتاده است اقلاً زندگی خودش و عائله‌اش رابایستی تأمین کنید (مهندس فریور- مطابق قانون بیمه کارگران) و آن صدی دو که سابقاً می‌دادند آن ملغی شد و جایش بیمه را گذاشتند و آن قانون بیمه هم مواجه شده با رستریکسیون دکتر میلسپو و همان طور مانده است. استدعا می‌کنم و لازمه‌اش هم این است که مجلس شورای ملی که خودش آن را قبول دارد این عمل را خودش بکند و گمان می‌کنم آقایان هم مخالفت نمی‌کنند که این قانون عملی بشود. زیرا کارگر رنج می‌برد و زحمت می‌کشد.
رئیس - چون آقای دکتر آقایان هم پیشنهادی مطابق این پیشنهاد داده‌اند دیگر خوانده نمی‌شود.
مهندس فریور- هر دو اش یکی نیست اقا یکی یکی رأی بگیرید.
رئیس - هر دواش یکی است آقا رأی باشد بعد ولی خواندنش ممکن است (فریور- آخر آقا استدلالات ایشان تا آن وقت فراموش می‌شود) بسیار خوب.
تهرانچی- اجازه می‌فرمایید؟
رئیس - بفرمایید.
تهرانچی- اولاً فرمایشاتی را که آقای نماینده محترم آقای ایرج اسکندری راجع به بیمه کارگران فرمودند قبل از ایشان هم آقای مسعودی در این موضوع شرح مبسوطی بیان فرمودند. و در همان موقع که صحبت می‌فرمودند در همین موضوع پیشنهاد هم دادند. البته اولاً لازم است که خاطر آقایان را مستحضر بدارم به این که قبلاً صندوقی به نام صندوق ذخیره برای کارگران چاپخانه ترتیب داده شده بود که رفاه حال آنها بشود، و سرمایه اولیه‌اش هم از خود مجلس شورای ملی بوده است، و به علاوه دو درصد از حقوق آنها را برای احتیاط می‌گیرند و به آن سرمایه اضافه می‌کنند که اگر خدای نکرده پیش آمد ناگواری بنماید از آن محل پرداخت شود. ضمناً همان طور که ملاحظه فرمودید در قسمت صفحه ۴ اعتباری برای این منظور می‌باشد (ایرج اسکندری- کم است آقا) این را آقای ایرج اسکندری اشخاصی که متصدی هستند باید تشخیص بدهند (یکی از نمایندگان - قانون دارید شما) می‌فرمایید اگر کسی دستش رفت پایش رفت زیر ماشین باید برای آن پیش‌بینی شده باشد؟ آنهایی که متصدی و مدیر این کار هستند پیش‌بینی می-کنند چنانچه این اشخاص اگر در یک شرکت باشند کسانی که به جای هئیت مدیره هستند البته در بودجه خودشان منظور می‌دارند و اگر مملکت باشد البته مورد که پیدا کرد اعتبار بایستی درخواست بکنند و به همین مناسبت آن آقایانی که کارخانه در تحت نظر آنها اداره می‌شود قطعاً سوابق امر را دیده‌اند و اگر این ارقامی راکه اینجا نوشته‌اند کافی نبود البته بیشتر پیشنهاد می‌کردند. پس نمی‌شود گفت که اگر در آتیه خدای نکرده پیش‌آمدی شد این ۵ هزار تومان اعتبار که می‌دهیم و آن مبلغی ذخیره تکافو نخواهدکرد. مجلس شورای ملی که جایی نرفته است یک لایحه‌ای می‌آورند به مجلس و تصویب می‌شود (ایرج اسکندری- قانون به شما امر کرده است. قانون بیمه کارگران) اجازه می‌فرمایید این مطالب اولیه بود که خواستم عرض کنم که راجع به کارگران دلسوزی فرمودید. این دلسوزی‌ها قبلاً شده است درباره آنها و از طرف متصدیان مجلس شورای ملی قبل از این که قانون کارگران بگذرد ذخیره‌ای برای آنها در نظر گرفته شده است و کمک می‌شده و گذشته از این همین الان هم چون قانون بیمه کارگران اجرا نشده اعتباری گذاشته‌اند در این بودجه و این دلسوزی‌ها شده است از طرف تمام آقایان نمایندگان محترم و آقای مسعودی و چون قانون بیمه کارگران در تمام مملکت اجرا نشده است لهذا ما نمی‌توانیم تبعیض قائل بشویم و به علاوه معطل آن ما هستیم، حالا آقای دکتر میلسپو چرا اجرا نکرده است و جلوی آن را گرفته است این که با کار پردازی مجلس نیست و بسته است به نظر آقایان نمایندگان بایستی فشار بیاورید به دولتی که به آنها رأی داده‌اید چرا قانونی که گذشته است اجرا نمی‌شود. به عقیده
بنده دکتر حق ندارد یک قانونی که مجلس شورای ملی گذرانیده جلوی آن را بگیرد این را بنده توضیحاً عرض کردم و چون قانون بیمه کارگران هنوز در تمام کشور اجرا نشده و کارگران از آن استفاده نکرده‌اند ما نمی‌توانیم اجرا کنیم و عرض کردم یک پیش‌بینی برای آن شده است که اگر آن قانون اجرا نشود و نیاید به مجلس از این محل هست و اگر خسارتی وارد نشد دیگر مورد نخواهد داشت. برای این که همه کارگران مملکت که اینها نیستند و احتیاجی هم به این پیشنهاد نیست.
نمایندگان -رأی بگیرید.
رئیس -رأی می‌گیریم.
دکتر آقایان- استدعا می‌کنم اجاز بفرمایید سوء تفاهمی پیش آمده. احتیاجی به آن قانون نیست برای بیمه کارگران من خودم تا کنون ۵ هزار کارگر را بیمه کرده‌ام و هیچ احتیاجی هم به این قانون نیست. اجازه بفرمایید که پیشنهاد بنده خوانده شود. و توضیحاتی که دارم عرض کنم و هیچ اشکالی هم ندارد و همه آقایان رأی خواهند داد و وضعیت پیشنهاد هم روشن شده.
رئیس - آقای ملک‌مدنی.
ملک‌مدنی- بنده نخواست مراجع به پیشنهاد عرضی کنم می‌خواستم خواهش کنم آقایان زودتر این بودجه راتمام کنند الان لایحه‌ای به تعلیمات وزارت فرهنگ که مهم است در واقع جزو دستور است و باید بگذرد و حالا نزدیک به آخر وقت است و ممکن است مطرح نشود و وقت هم تمام بشود من خواهش می‌کنم موقعی که آقایان پیشنهادمی‌کنند زود رأی بگیرید که تکلیفش معلوم بشود و آن لایحه هم مطرح شود موقعش می‌گذرد.
رئیس- پس اول به پیشنهاد آقا رأی می‌گیریم.
فرهودی- بنده اخطار نظامنامه‌ای دارم (رئیس - بفرمایید) قانون بیمه کارگران را مجلس شورای ملی تصویب کرده است و نباید دیگر آن را تکرار کنیم و تصویب کنیم.
رئیس - آقا شما که فرمودید اخطار نظامنامه‌ای دارم؟
فرهودی- اجازه بفرمایید قانونی که گذشت برای تمام کارگران ایران نباید آن را تکرار کنند باید آن را نسبت به همه اجرا کند و دیگر لزومی ندارد به این که قانون را دو مرتبه نسبت به کارگران مجلس شورای تصویب کنید. این برخلاف قانون اساسی است.
رئیس - این که اخطار نظامنامه‌ای نیست (فرهودی- این جواب آن حرف‌ها بود) اخطار نظامنامه‌ای در یک موقعی است که یک حرکتی یک عملی بر خلاف نظامنامه شده باشد یا این که یک چیزی فراموش شده باشد باید آن وقت اخطار نظامنامه‌ای بفرمایید (صحیح است) و این مربوط به اخطار نظامنامه‌ای نبود. رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای ایرج اسکندری. آقایانی که با پیشنهاد ایشان موافق‌اند قیام بفرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد.
هاشمی- از آقایان خواهش می‌کنم در پیشنهاداتی که می‌فرمایند بنویسند راجع به کدام ماده یا تبصره است چون بنده که می‌خواهم بخوانم بلاتکلیف هستم و نمی‌دانم مال کجا است خوب است این را تصریح بفرمایند که این مربوط به کدام تبصره است یا کدام ماده است
تبصره- کارپردازی مجلس مکلف است کلیه کارگران چاپخانه مجلس را از حوادث کار بیمه کند. دکتر آقایان.
دکتر آقایان - اجازه می‌فرمایید موضوع دو تا است. اگر آقایان یک قدری گوش فرا دارند موضوع روشن می‌شود بعد اگر قابل طرح نبود معذرت می‌خواهم………… (همهمه نمایندگان)
دکتر معظمی- بنده اخطار نظامنامه دارم. اجازه می‌فرمایید.
رئیس -بفرمایید.
دکتر معظمی- آقا این که وضع نمی‌شود، ما نمی‌فهمیم که گوینده چه می‌گوید و آقایان چه می‌گویند. قرار این است که هر کسی حرف می‌زند آقایان گوش بدهند و آقای رئیس هم لطفاً زنگ را بزنید برای این که ما پیشنهاد را بفهمیم و مطابق آن جواب بدهید.
دکتر آقایان - عرض کنم بیمه کارگران در زندگی
تجارتی احتیاجی به این ندارد که آن قانون اجرا بشود یا نشود، قانونی وضع کرده‌اند رفته است آنجا هر وقت اجرا شد به جای خودش، صحبت در این است که چاپخانه دویست و یا سیصد نفر کارگر دارد آیا می‌شود آنهارا از راه تجارتی بیمه کرد (طباطبایی- آقا بیمه را رد کردند).
رئیس - ما بیمه را رد نکردیم پیشنهاد ایشان را کردیم.
دکتر آقایان- بنده ده سال زحمت کشیدم تا یک شرکت بیمه در این مملکت درست شد و حالا دارید آن را خراب می‌کنید ما یک قراردادهایی با دنیا بسته‌ایم و این شرکت هم حق دارد هر کارگری را بیمه کند و هم الان بیمه همه کارگران روی یک اصولی است آقا بنده هر سال در کارهای خودم اگر لازم بدانم کارگران را بیمه می‌کنم. خرج بیمه این ۲۱۸ نفر از مزدشان حد متوسط ۸۲ تومان می‌باشد که فرمودند و بیمه آن هم از این پنج هزار تومانی که اینجا نوشته‌اید بیشتر نیست بلکه کمتر است. بنابراین شما که اینجا پنج هزار تومان پیش‌بینی کرده‌اید، برای چه این بماند و واگذارشود به نظر یک عده اداره کارپردازی یا کسی دیگر که معلوم نباشد در مقابل هر حادثه چند باید حق بیمه پرداخت شود. عرض کنم که نظامنامه بیمه کارگران در شرکت بیمه این طور می‌گوید: اگر کسی دستش عیب کرد فلان مبلغ می‌پردازیم اگر پایش عیب کرد فلان مبلغ می‌پردازیم برای حروف‌چین که با سرب سر و کار دارد اگر ناقص شد یا اگر چشمش خراب شد فلان قدر می‌دهم و حروف-چینی را مخصوصاً از نقطه‌نظر این که ایجاد امراض ریوی می‌کند تمام اینها را معین کرده است تمام اینها را شرکت بیمه برایشان بیمه می‌کند و این کارگر بدبخت هم خواهد فهمید که اگر فردا دستش عیب کرد آن وقت می‌داند که هم خرج دوایش را می‌دهند هم خرج طبیبش را می‌دهند هم خرج داخله‌اش را می‌دهند و هم یک خسارت‌های دیگر را می‌دهند این را چه عیبی دارد که آقایان تصویب کنند (صحیح است) و ملاحظه می‌فرمایید که این عیبی ندارد (صحیح است) (جمعی از نمایندگان - پیشنهاد را دوباره قرائت بفرمایید).
(پیشنهاد آقای دکتر آقایان به شرح سابق قرائت شد)
اردلان- بسیار خوب است قبول کنید آقا.
هاشمی- آقا اجازه می‌فرمایید؟
رئیس- بفرمایید.
هاشمی- بنده راجع به موضوع چاپخانه دفاع کردم اما وقتی هم که یک نماینده محترم یک پیشنهاد صحیحی داد باید قبول کرد (صحیح است) بالاخره الان چه شد؟ توجه بفرمایید مجلس قانونی گذرانده است قانون بیمه کارگران و مجلس چهاردهم الان رأی بر خلاف آن داد (دکتر آقایان - نه آقا این بیمه تجارتی است فرق دارد با بیمه کارگران) الان پیشنهادی دادند سه نفر از نمایندگان محترم برای عملی شدن قانون بیمه کارگران برای عملی شدن قانون بیمه کارگران درباره کارگران چاپخانه مجلس شورای ملی چه عیبی دارد کارپردازی هم آن را قبول کند و عملی کند (صحیح است).
تهرانچی- آقای رئیس اجازه می‌فرمایید؟
رئیس - بفرمایید شما مخبر هستید می‌توانید صحبت کنید.
تهرانچی- عرض کنم که اولاً بنده می‌خواستم بگویم این توضیحی را که آقای هاشمی فرمودند که مجلس بر خلاف قانون بیمه کارگران رأی داد این طور نیست وقتی که قانون بیمه اجرا شود باید برای همه جا اجرا شود و ما نمی‌توانیم تبعیضی قائل بشویم و بنده تصورمی‌کنم آقای هاشمی متوجه نبودند اگر منظور این است که این کارگرها بیمه شوند البته بنده هم موافقم و هیچ نظری ندارم و قبول می-کنم این تبصره را حالا اعتبارش ممکن است که از محل ذخیره داده بشود (دکتر آقایان - نه آقا خرجش فقط ۳۷۰۰ تومان در سال است) بالاخره اگر این اعتبار که در بودجه چاپخانه مجلس نوشته شده می‌رسد که از همان می‌دهیم و اگر بیشتر هم شد پیشنهاد می‌کنیم.
رئیس- آقای مرآت اسفندیاری.
مرآت اسفندیاری- اصلاً این مذاکرات آقایان مورد نداشت زیرا کارپردازی هم در این خیال بوده و مذاکراتی هم کرده است و البته حالا که آقایان فرمودند در ظرف چهل پنجاه روز این کار انجام می‌شود و امیدوارم که پیشرفت کند بنده هم قبول می‌کنم چون اقدام کرده بودیم.
یکی از نمایندگان- پیشنهاد را باز قرائت بفرمایید (به شرح سابق قرائت شد)
هاشمی- پیشنهاد آقای مسعودی هم تقریباً همین است و خوانده می‌شود ایشان قبلاً پیشنهاد کرده بودند.
مسعودی- لازم نیست بخوانید نظر من تأمین شد.
رئیس - این موضوع در هیئت رئیسه هم مفصلاً صحبت شده بود و تصمیم هم گرفته شده بود و حالا به مجلس آمده است عده هم برای رأی کافی است رأی می‌گیریم آقایانی که با این پیشنهاد آقای دکتر آقایان موافقند قیام کنند.
مخبر- چون ما این تبصره را قبول کردیم جزء ماده شده است و حالا به ماده رأی بگیرید.
رئیس- بسیار خوب به ماده رأی می‌گیریم آقایانی که با ماده اول موافقند.
مهندس فریور- بنده هم یک پیشنهادی داده بودم اجازه بفرمایید قرائت شود.
رئیس -قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
چاپخانه مجلس از مقررات اداری و مالی معمول در سایر وزارتخانهها معاف باشد و امور آن طبق آئین‌نامه مخصوصی که درکمیسیون پیشه و هنر و بازرگانی تهیه و به تصویب مجلس شورا خواهد رسانید اداره می‌شود.
هاشمی- متأسفانه مخالفم.
رئیس- آقای مهندس فریور.
مهندس فریور- این پیشنهادی که بنده کردم مقدمتاً عرض می‌کنم کاملاً غیر از پیشنهادهای آقایان دکتر شفق و دکتر اعتبار نیست و من یقین دارم اگر توضیح کافی داده شده بود در مورد آن پیشنهادها هم مجلس موافقت کرده بود با بعضی از آقایان که صحبت کردم علت موافقت نکردن با پیشنهاد آقای دکتر شفق و دکتر اعتبار را این طور استنباط کرده بودند که می‌خواهند چاپخانه را از کارپردازی مجزا کنند و با یک وضع دیگری اداره کنند مقصود این طور نبود و بنده پیشنهاد را به این صورت که خلاصه نظر آقایان است تنظیم کردم و توضیح می‌دهم به این ترتیب: یک قانون محاسبات عمومی در ممکلت ما هست که در موقع خودش بسیار به جا و به موقع وضع شده و خیلی مفید است ولی این قانون برای ادارات عادی است و این قانون محاسبات عمومی تا ۲۰۰ تومان خرید را بدون اجرای مراسم مناقصه و مزایده اجازه داده است دویست تومان در ۱۲۹۹ و۱۳۰۰ که خیال می‌کنم بیست هزار تومان ۵۰ هزار تومان حالا باشد آن وقت ما همین قانون را آمده‌ایم عمل می‌کنیم آن هم نه در ادارات بلکه در مؤسسات صنعتی این است که آقای دکتر شفق فرمودند که اگر ما بخواهیم یک جنسی را بخریم مدت‌ها در اینجا معطل می‌شویم برای این که دچار این اشکالات مزایده و مناقصه می‌شویم آقای هاشمی در مخالفتشان رفتند روی احساسات و فرمودند که این چاپخانه است که مرحوم ارباب کیخسرو که واقعاً مجلس و تشکیلاتش مرهون خدمات اوست چاپخانه‌ای است که ایشان دایر کرده-اند و فرمودند که دست به ترکیبش نباید زد بنده هم عرضی ندارم و بنده هم همان احساسات را به نحو بیشتری نسبت به مرحوم ارباب دارم ولی اگر ممکن بشود به یک نحوی در پیشرفت کار تسریع بشود این عیبی ندارد و روح آن مرحوم هم شاد خواهد بود یقین داشته باشید مقصود از بازرگانی که آقایان گفتند عین این پیشنهاد است یعنی ما بیاییم عین این پیشنهاد را حالا که سه نفر نماینده مجلس نماینده مورد اعتماد مجلس در رأس این کار قرار گرفته بیاییم این چاپخانه را از آن مقررات معاف بکنیم الان اگر یک چیزی بخواهند بخرندکه قیمتش ۵۰۰ تومان می‌شود این را می‌آیند یک ثلث مقداری را که درخواست شده می‌خرند مثلاً فرض کنید پنج شش کیلو مرکب می‌خواهند بخرند مطابق قانون محاسبات عمومی نمی‌توانند باید چکار بکنند؟(طباطبایی- این برای این است که نتوانند) اجازه بفرمایید باید یک ثلثش راکه از ۲۰۰ تومان کمتر می‌شود فوراً بفرستند بازار بخرند و بقیه‌اش را مناقصه می-گذارند یا می‌آیند این درخواست را سه قسمت
می‌کنند که هر قسمتش از ۲۰۰ تومان کمتر باشد و از بازار آزاد جزء به جزء می-خرند و مسلماً این جزء به جزء خریدن اگر رئیس مؤسسه یا کارپرداز اجازه داشتند می‌رفتند از عمده‌فروش می‌خریدند مسلماً ارزان‌تر می‌شد (صحیح است) آن ۲۰۰ تومان که در آن موقع می‌گفتند والورانترنسکش مطابق ۸۰ هزار تومان حالا بود آن هم برای اداراتی بود که کار با قلم و دوات داشتندنه مؤسسات صنعتی و همین توضیحات باعث شده است که شما سال پیش اجازه داده‌اید که کارخانه‌های وزارت پیشه و هنر و بازرگانی این طرز اداره شود یعنی از این مقررات پوچ و بی‌معنی معاف باشد در صورتی که در این ادارات یک کسانی هستند که از خارج می‌آیند و در اینجا سه تا نماینده از خودتان می‌گذارید من نمی‌دانم چرا همچو اجازه می‌دهید.
تهرانچی- این پیشنهاد را دوباره بخوانید آقا (به شرح سابق قرائت شد)
رئیس -آقای هاشمی.
طباطبایی- آقا شما نزدیک هستید اجازه می‌گیرید.
هاشمی- اجازات را رئیس مجلس شورای ملی طبق نوبه می‌دهد.
مخبر- بنده تصورمی‌کنم در هر مورد مخبر می‌تواند توضیح بدهد و در صورتی که مخبر توضیح داد دیگر جای توضیح برای غیر باقی نمی‌ماند در پیشنهادات اگر توضیحی دادند مخبر می‌تواند موافقت کند یا مخالفت و این برای این است که مناقشه بین آقایان نباشد (طباطبایی- مخبر فقط می‌تواند موافقت کند مخالفت نمی‌تواند بکند) آقا همه از مقام ریاستشان سوءاستفاده نمی‌کنند اولاً این پیشنهاد با آن پیشنهادها یکی نیست و خودشان هم تصدیق فرمودند که آن پیشنهاد غیر از این پیشنهاد است و منظور این است که برای خرید اشیاء آن قانون و مقررات عمومی در اینجا نباشد خیلی خوب پیشنهادی است به عقیده بنده گر چه عملاً کاری نکرده‌اند که قیمت‌ها را گران‌تر خریده باشند و عرض کنم که هیچ مشکلی از این حیث برای چاپخانه در این مدت پیش نیامده است ولی با وصف این اگر آن مقررات قانون محاسبات عمومی راجع به مزایده و خریدجنس را اگر از آن موضوع می‌خواهید مجزایش بکنید و چاپخانه با آئین‌نامه که در کمیسیون بازرگانی و پیشه و هنر نوشته می‌شود اداره بشود این بنده موافقم (طباطبایی- این خلاف قانون است) خلاف قانون نیست برای این که مجلس حق رأی دارد و به هر چیزی که رأی بدهد و تصویب بکند قانون است خلاف قانونی اینجا نشده است زیرا که مجلس اگر رأی داد به این که این تبصره یعنی خرید اشیاء و افزار برای چاپخانه از مقررات قانون دیوان محاسبات عمومی مجزا است البته مجلس شورای ملی می-تواند این قانون را برای این قسمت بگذارند و تصویب کند می‌تواند هر وزارتخانه را هم از این مستثنی بکند مجلس ما فوق هر چیزی است یک مقرراتی سابقاً وضع شده و امروز که مجلس می‌خواهد اینجا را استثناء بکند مانعی ندارد.
طباطبایی- آقای رئیس اجازه می‌فرمایید بنده مخالفم.
مهندس فریور- مخالفت بعد از قبولی معنی ندارد.
رئیس - بفرمایید.
طباطبایی- عرض کنم اولاً صحبت در این است که آقای مهندس فریور خیال می-کنم رشته ارقام از دست‌شان بیرون رفته است (مهندس فریور - این که دیگر مربوط به قسمت مهندسی است آقا) فرمودند که ۲۰۰ تومان مقابل ۸۰ هزار تومان است این که برخلاف ترتیب است و این ارقام به هم هیچ وقت نمی‌توانند نزدیک شوند و اما این پیشنهاد به عقیده بنده برخلاف قانون است مخصوصاً بر خلاف قانون محاسبات عمومی است بنده تقاضامی‌کنم از آقایان که در اینجامنصفانه به عرض من توجه بفرمایید مجلس شورای ملی یک قانونی گذرانده و تمام مملکت، مؤسسات دولتی، ادارات و وزارتخانهها مشمول آن قانون هستند و باید آن قانون را اجراکنند ما بیاییم اینجابه چاپخانه مجلس اجازه بدهیم که برخلاف قانون رفتار کند (مهندس فریور - پارسال آقا در تمام کارخانه‌ها این کار را کردند) بله در مورد کارخانه‌ها هم این کار را کردند و کاملاً مورد نگرانی و سوءظن است این است که بنده اینجا عرض
می‌کنم نکنند دلیل بنده هم همان است که خود آقا ذکر کردند منتهی نتیجه را به نظر من صحیح نگرفتند و آن این است که اگر قانون نباشد می‌روند بدون شرط اجناس را می‌خرند و خودتان فرمودید برای فرار از قانون می‌آیند تکه تکه می‌کنند خرید اجناس را و این در واقع یک نحوه تقلب است چرا برای این که نمی‌خواهند روی اصول مناقصه و مزایده عمل بکنند در صورتی که معنی مزایده و مناقصه این است که دولت که می‌خواهد یک جنسی را بخرد اعلان مناقصه می‌دهد چندین نفر می‌آیند پیشنهاد می‌دهند و هر کدام که جنسشان ارزان‌تر و بهتر بود وزارتخانه همان را انتخاب می‌کند (امینی- عملاً که این طور نیست) ممکن است در عمل تقلب بکنند ولی قانون فلسفه‌اش و منطقش این است برای این وضع شده که اشخاص نروند تبانی بکنند، سوءاستفاده بکنند، با فروشنده بسازند و یک جنسی را به ضرر دولت بروند بخرند فلسفه این قانون این است البته، اگر آقای مرآت اسفندیاری شخصاً خودش ناظر بود می‌رفت این اجناس را می‌خرید البته خودشان مورد اطمینان‌اند ولی این قانون در مورد آقای مرآت اسفندیاری که نیست این قانون که وضع شد به طور عمومی است چطور ممکن است که ما اجازه بدهیم به چاپخانه مجلس که هر وقت هر جنسی بخواهد یک نفر دو نفر بفرستد بازار هر چه می‌خواهند بخرند این منطقی است؟ این صحیح است؟ (اردلان - عیبی ندارد آقا) چطور عیبی ندارد، این عیب است که الان می‌گویم آقا، حالا بنده نظرم این بود که آقایان موافقت بفرمایند قانون محاسبات عمومی سرجای خودش هست اگر وزارتخانهها و ادارات دولتی هم همان طور که فرمودید از اجرای قانون تخطی می-کنند این مجوز این نیست که ما بیاییم بر خلاف قانون اجازه بدهیم به چاپخانه که هر چه می‌خواهد خودش بخرد و خودش بفروشد (صحیح است).
مهندس فریور- سوء تعبیر شده است در پیشنهاد بنده و طبق ماده ۱۰۹ نظامنامه اجازه می‌خواهم اجازه می‌فرمایید؟
رئیس - آقای تهرانچی.
تهرانچی- اولاً آقای طباطبایی توجه بفرمایند این پیشنهاد خلاف قانون نبود و این به نظر بنده نه تنها خلاف قانون نیست بلکه اگر مجلس اجازه بدهد (طباطبایی- خلاف قانون محاسبات است) اگر مجلس رأی بدهد خودش قانون است (حاذقی- آقا مجلس خلاف قانون رأی نمی‌دهد) خواهش می‌کنم توجه بفرمایید اینجا خلاف قانونی نشده مجلس می‌تواند به هر چیزی رأی بدهد و وقتی که اکثریت رأی داد خودش قانون می‌شود اما این که فرمودند قانون محاسبات در تمام دوایر و ادارات دولتی مجری است و وقتی که ما این چاپخانه را از آن مجزا بکنیم هرکسی می‌رود و هر جنسی را به هر قیمتی که بخواهد می‌خرد و مسئول هم نیست این طور نیست این قسمت‌ها را طبق قوانین دیگری هم می‌شود جلوگیری کرد الان اگر یک جنسی را بنده به گماشته خودم بگویم برو از بازار فلان جنس را بخر این اگر گران‌تر بخرد مسئول نیست؟ البته مسئول است بنده می‌خواهم توجه بدهم خاطر آقایان نمایندگان محترم را که این طور هم نیست که آقا فرمودند وقتی که این را شامل قانون محاسبات عمومی نکردند از لحاظی که بنده حالا عرض کردم این دلیل بر این نمی‌شود که هر کسی برود هر چیزی را به هر قیمت که بخواهد بخرد مثلاً مرکب چاپ بوده است کیلویی ۵ تومان این برود بخرد کیلویی ۱۰۰تومان این سرقت است آقا، دزدی است مطابق قانون مجازات عمومی و قوانین دیگر تعقیب می-شود، مجازات دارد، چه دارد، چه دارد، خسارات باید بدهد و اگر خیانتی بکند در یک خریدی این مسئولیت دارد و این طور نخواهد بود اما این که بنده موافقت کردم برای این است که بعضی قسمت‌ها که برای خرید مطبعه لازم می‌شود البته خود آقای طباطبایی هم باید تصدیق بفرمایند که در بعضی قسمت‌ها کنی ایجاد می‌کند وقتی که بخواهند مثلاً یک قدری مرکب یا چیز دیگر بخرند باید صبر بکنند تا این که مناقصه اعلان بشود بببیند کی کمتر می‌دهد کی بیشتر می‌دهد و به این ترتیب وقت سفارش دهنده می‌گذرد یعنی وقتی که یک نفر سفارش داد و مرکب نبود تا بیایند مناقصه بگذارند وقت می‌گذرد و آن استفاده که از سفارش‌دهنده می‌گیرند از بین می‌رود و یک خسارتی وارد می‌آید و به این جهت بودکه ما گفتیم قانون
محاسبات دیگر در اینجا در قسمت خرید مجزی نباشد بهتر خواهد بود و به نفع مطبعه تمام می‌شود و البته این هم که فرمودید از نظر آقایان کارپردازان خارج خواهدشد این طور نیست زیرا هر چه خریده شود با نظر آقایان کارپردازان خواهد بود هر گونه مخارجی که بشود تا آقایان کارپردازان اجازه ندهند نمی‌شود و ایشان ناظر خرید هستند و همه این قسمت‌ها تحت‌نظر کارپردازی و هیئت رئیسه مجلس است ولی اگر بخواهیم این موضوع را موکول بکنیم به این آئین‌نامه و این پیشنهاد آقا که مطعبه را با این آئین‌نامه اداره بکنیم قبل از صدور این آئین‌نامه چکار کنیم (مهندس فریور- البته به طور عادی اداره بکنید) بسیار خوب پس اجازه بفرمایید تا وقتی که آن آئین‌نامه تصویب نشده است به حال عادی باشد و بنده قبول نمی‌کنم مگر با این توضیحی که بنده عرض می‌کنم تا وقتی که این آئین‌نامه از کمیسیون پیشه و هنر نگذشته است مطابق مقررات معمولی که هست اداره می‌شود و پس از تکمیل آن آئین‌نامه مطابق آن عمل شود.
رئیس - بنده آقا نظرم این بود که به چاپخانه نظری نداریم ولی دیگر تصویب مجلس شورای ملی لزومی ندارد کمیسیون پیشه و هنر تصویب بکند مانعی ندارد.
مهندس فریور- بسیار خوب این طور اصلاحش بفرمایید.
هاشمی- بنده یک پرسشی دارم اجازه می‌فرمایید؟ امروزقانونی از مجلس گذشته و چاپخانه طبق او اداره می‌شود (مهندس فریور - طبق قانون محاسبات عمومی) پس مقرراتی که طبق روز کارپردازی و هیئت رئیسه برای چاپخانه مجلس وضع کرده است امروز اشکالی درش می‌بینید بیایید آن مقررات را از اینجا بردارید برای مجلس چه ضرر دارد شما تسریع در عمل می‌خواهید آقای من آن وقت می‌بریدش به کمیسیون پیشه و هنر بعد می‌آوریدش به مجلس شورای ملی به تصویب برسانید این را تسریع در عمل می‌گویند؟
مهندس فریور- آقای هاشمی به مجلس نیامدنش را بنده موافقم اما اداره چاپخانه امروز تابع مقررات قانونی محاسبات عمومی است و این را هیئت رئیسه مجلس نمی‌تواند بدون قانون تغییر بدهد این است که این پیشنهاد شد و اما در پیشنهادی که آقای رئیس کردند که بعد از تصویب کمیسیون بازرگانی و پیشه و هنر آن مقررات به موقع اجرا گذاشته شود بنده هم که پیشنهاد دهنده هستم موافقم.
رئیس - بنده آقا ناچارم عرض کنم آقایان بر خلاف نظامنامه و بدون اجازه حرف می-زنند هم آقای مهندس فریور و هم آقای هاشمی (هاشمی- بنده معذرت می-خواهم) آقای دکتر شفق مدتی است که از بنده اجازه می‌خواهند و بنده مطابق نظامنامه اجازه نمی‌دهم آن وقت آقایان بدون اجازه حرف می‌زنند آقای دکتر شفق فرمایشی دارید بفرمایید.
تهرانچی- اجازه می‌فرمایید؟
رئیس- بگذارید آقای دکتر صحبتشان را بکنند بعد.
تهرانچی- بنده عرض کردم که این پیشنهاد جزو ماده شده است چون بنده قبول کردم اگر پیشنهاد دیگری هست بفرمایید.
دکتر شفق- چون این پیشنهاد جزو لایحه شده است مخالف و موافق باید صحبت بکنند.
مخبر- عرض کردم چون صحبت در پیشنهادها است بنده که مخبر بودم قبول کردم این مثل خود ماده است چون قبول شده است اگر پیشنهاد دیگری دارید بفرمایید زیرا مذاکرات در ماده تمام شده است و پیشنهادها شروع می‌شود.
رئیس - اگر این جزء ماده شده است که ایشان اگر بخواهند حرف بزنند می‌توانند (مرآتاسفندیاری- نمی‌توانند حرف بزنند)
دکترشفق- بنده اخطار نظامنامه دارم برایاین که همکار محترم بنده آقای تهرانچی به چه عنوان پا می‌شوند بدون اجازه رئیس صحبت می‌کنند (یکی از نمایندگان - ایشان مخبرند) مخبر باشند مخبر که نمی‌تواند در هر موقع صحبت کند باید یک توضیح لازمی باشد که ایشان بدهند پیشنهاد جزء لایحه شده و الان در اطراف پیشنهاد آقای مهندس فریور ما می‌توانیم به عنوان موافق و مخالف صحبت کنیم بنده هم الان موافقم و چون دیدم یک نفر به عنوان مخالف صحبت
کرد بنده اجازه خواستم دو کلمه بیشتر عرض نمی‌کنم و اصراری هم ندارم توضیحی که آقا فرمودند راجع به کار خرید مطبعه و در باب مناقصه مخالفتی قائل شدند راجع به بازرگانی شدن اداره مطبعه خود آقایان بهتر از بنده به حکم ورزیدگی می‌دانند که اگر بنا باشد تقلبی در کار خرید بشود در مناقصه این نقص بیشتر مشهود است و ما می‌دانیم چه جور می‌شود بازی در آورد روی این مناقصه کلمه مناقصه اوضاع را درست نمی‌کند ما می‌بینیم در تمام کارهای دولتی یک مناقصه فرمالیته عملی شده است و در همه جا هم تقلب شده است چرا به فرمالیته آقایان عقیده دارند اگر مجلس سرچشمه اصلاحات باید باشد در مطبعه مجلس هم که یک مؤسسه خیلی بزرگی است و ۷ میلیون بودجه‌اش است و ۲۰۰۰ نفر کارگر دارد باید بهره‌برداری از آن مطابق اصول بازرگانی باشد و در آنجا اولاً هیئت محترم کارپردازی هم هستند ثانیاً یک هیئت اضافی ممکن است از اعضای محترم مجلس به عنوان کمیسیون وجود داشته باشد و این تسریع بشود در عملیات کمیسیون و بدبختانه پیشنهاد بنده اعم بود وسیع‌تر بود که مورد توجه واقع نشد اقلاً از لحاظ خرید و فروش این پیشنهاد اخیر را بنده استدعا می‌کنم آقایان رأی بدهند چون آقای مخبر هم موافق‌اند.
رئیس- بنابراین باید رأی بگیریم به این ماده وعده هم کافی نیست یک پیشنهاد تجزیه هم رسیده است خوانده می‌شود:
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم به ماده اول و تبصره پیشنهادی جداگانه رأی گرفته شود. محمدطباطبایی
مرآت اسفندیاری- عمل امروز ما باید مجری باشدتا وقتی که آئین‌نامه از کمیسیون بیرون بیاید (صحیح است)
رئیس -رأی می‌گیریم به ماده اول بدون تبصره آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
مخبر- تبصره اصلاح شده است و علاوه می‌شود مقصود آقا این تبصره اخیر بود و الّا تبصره اول جزء ماده رأی گرفته شده است (جمعی از نمایندگان -رأی-رأی)
مخبر فرهمند- اجازه می‌فرمایید؟
رئیس - اعلام رأی شده است اجازه نمی‌شود.
مخبر فرهمند- اصلاح عبارتی است.
رئیس - بفرمایید.
مخبر فرهمند- اجازه بفرمایید کلمه از لحاظ مقررات مالی اصلاح شود چون این شامل حال درآمد و خرج و این چیزها می‌شود پس بنویسید از لحاظ مناقصه و مزایده برای این که این مقررات مالی خیلی کلی است.
مخبر- آقا بنویسید در خرید و فروش اجناس از مقررات محاسبات عمومی و مناقصه و مزایده آزاد باشد (طباطبایی- یعنی مقررات نباشد) مقررات باشد ولی در مورد مزایده و مناقصه نباشد.
رئیس - چون اصلاح عبارتی است باید آقای مهندس فریور هم موافق باشند.
مهندس فریور- بنده هم موافقم بنویسیند از مقررات محاسبات عمومی در مورد مزایده و مناقصه معاف باشد.
رئیس - آقایانی که با این تبصره پیشنهادی موافقند قیام کنند (عده کمی برخاستند) رد شد. آقایان وزیر فرهنگ و وزیر دارایی اظهارتی دارند و چون وقت گذشته اگر اجازه می‌فرمایند باقی بماند برای جلسه آتیه (جمعی از نمایندگان - بماند برای جلسه بعد)
اردلان- آقا به بودجه چاپخانه باید رأی بگیرید.
رئیس - آقای وزیر دارایی.
۶]-معرفی آقای دکتر مهیمن به معاون وزارت دارایی[
وزیر دارایی- (آقای زرین‌کفش) -آقای دکتر مهیمن معروف اغلب از آقایان نمایندگان محترم است و سابقه مفصلی در وزارت خارجه داشته بعد هم در وزارت دادگستری و از لحاظ حسن اخلاق و معلومات هم قابل استفاده هستند (صحیح است) و از این جهت بنده ایشان را به معاونت خودم منتخب کردم (یکی از نمایندگان - به معاونت وزارت دارایی؟)
البته معاونت وزارت دارایی و به مجلس شورای ملی هم به این سمت ایشان را معرفی می‌کنم (مبارک است - انشاءالله)
رئیس - آقای وزیر فرهنگ می‌خواستند الان لایحه
تعلیمات اجباری مطرح شود ولی اگر اجازه بفرمایید این چند ماده هم قرائت و تصویب شود بعد (صحیح است)
]۷- بقیه شور در بودجه سال ۱۳۲۳ چاپخانه مجلس شورای ملی[
رئیس - ماده دوم بودجه چاپخانه مجلس خوانده می‌شود:
ماده دوم - به کار پردازی مجلس اجازه داده می‌شود معادل مبلغ هفت میلیون ریال درآمد چاپخانه مجلس و باغ بهارستان که در بودجه سال ۱۳۲۳ کل کشور پیش‌بینی شده است به خزانه‌داری کل بپردازد و مازاد آن را پس از پرداخت کمک هزینه کارگران فنی چاپخانه مجلس موضوع تبصره ماده اول تتمه برای ساختمان بنای جدید کتابخانه مجلس اختصاص دهد.
جمعی از نمایندگان -رأی آقا- رأی بگیرید.
رئیس- پیشنهادی از آقای طوسی رسیده است قرائت می‌شود:
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم کلیه مازاد عواید چاپخانه مجلس برای ساختمان‌های لازمه اختصاص داده شود.
رئیس - آقای طوسی.
طوسی- خدا کند که در امور دولتی من یک پیشنهادی ندهم عرض کنم که خاطر محترم آقایان خوب متوجه است این سازمان فعلی و این بناهای فعلی که ما داریم تمام همان بناهایی است که روی زمین می‌نشستند و دو تا نصفی اعضا کار می-کردند و دو سه نفر هم منشی داشتیم و پارلمان هم همان پارلمان قدیمی است به اضافه یکی دو اتاق و این به هیچ وجه نمی‌شود مصداق پارلمان پیدا کند یک شرایطی در پارلمان هست که آقایانی که بیرون و به ممالک خارجه تشریف برده‌اند بهتر از بنده اطلاع دارند به علاوه از یک طرف هم چاپخانه مجلس مخلوق خود مجلس است بنده اجازه می‌خواهم از آقایان که این ماده دوم را بخوانم در قسمت آخر می‌گوید تتمه مازاد عواید چاپخانه را برای ساختمان بنای جدید کتابخانه مجلس اختصاص بدهد بنده در این قسمت حرف دارم چون عرض کردم که چاپخانه مجلس مخلوق خود مجلس است و هر قدر هم این عواید، این مبالغ کوچک به خزانه دولت ضمیمه شود کمک مهمی برای کار دولت نخواهد بود و راجع به احتیاجات مجلس هم ماهر وقت به دولت مراجعه کردیم آن قدر پیچ و تا بدادند که از آن صرف‌نظر شده بنده خیال می‌کنم که اگر این طور پیشنهاد شود که اجازه بدهند آن مازادی که از چاپخانه گرفته می‌شود، این مازاد برای مخارج ساختمان‌ها و احتیاجات ضروری خود مجلس اختصاص داده شود بهتر است چون پارلمان که عرض کردم نداریم و اتاق هم برای فراکسیون‌ها، برای کمیسیون‌ها، برای سایر جاها نداریم و حتی اتاق اداری هم نداریم اگر اطاق اداری داشتیم اینجا که تشریف می‌برید و اتاق تندنویسی است این از اتاق‌های پارلمانی بود و ما از راه کمال احتیاج دادیم به اداره تندنویسی و یک قسمت چیزهای دیگری لازم است و البته بنده به کتابخانه هم معتقدم که چیزهایی لازم دارد و بنده معتقدم به طور کلی عوایدی که از چاپخانه حاصل می‌شود این کمک بزرگی به عواید دولت نمی‌کند و اگر تدریجاً جمع‌آوری بشود و در خود مجلس باشد ممکن است که یک مبلغ بزرگی جمع بشود و به مصرف ساختمان‌های ضروری خود مجلس برسد و این نه ضرری برای عواید کشور خواهد داشت و نه این که محتاج به استفاده از عواید دولت خواهد بود این است که بنده این پیشنهاد را کردم اگر توجه بفرمایند ما هیچ ضرری هم به دولت نزده‌ایم.
مخبر- عرض کنم نماینده محترم باید توجه داشته باشند که در ماده اول اجازه داده شده است مبلغ هفت میلیون و پنجاه هزار ریال بودجه چاپخانه مجلس از طرف وزارت دارایی پرداخته شود از وزارت دارایی این مبلغ گرفته می‌شود و آن وقت در اینجا گفته شده است هشت میلیون ریال پس بدهند در حقیقت ۹۵ هزار تومان است که مسترد می‌شود مقصودتان این است که این مبلغ داده نشود یا این که اساساً تمام عواید مطبعه داده نشود در صورتی که ما در ماده اول گفتیم که مخارج مطبعه از وزارت دارایی گرفته می‌شود این به چه ترتیب است ماده اول می‌گوید: که برای حقوق و هزینه دوازده ماهه سال ۱۳۲۳ چاپخانه مجلس مبلغ هفت میلیون و پنجاه هزار ریال بگیرند این ماده آن را مسترد می‌دارد با یک مبلغ اضافه‌تری
اما در بودجه‌ای که کارپردازی مجلس داده بود هفت میلیون ریال بود در لایحه‌ای که کمسیون تصویب کرده هشت میلیون ریال شد و این زیادی که باقی می‌ماند اگر مقصود این است که به مصرف ساختمان‌های مجلس و کتابخانه و سایر جاها برسد البته فرقی نمی‌کند مانعی ندارد اما اگر بخواهیم این مبلغ را پس ندهیم و تمام عواید را صرف این کار بکنیم ما بودجه را گرفته‌ایم و هیچ پس نداده‌ایم این البته درست در نمی‌آید.
رئیس - آقای فاطمی.
فاطمی- بیانات آقای طوسی راجع به ساختمان مجلس و توسعه آن البته به جای خودش صحیح است ولی بنده معتقدم اگر یک ساختمان‌هایی لازم باشد نباید به این صورت باشد باید یک لایحه جداگانه بیاید به مجلس که این قدر پول برای ساختمان مجلس لازم است تصویب بشود ولی به این صورتی که آقا پیشنهاد کرده‌اند اگر تصویب بشود در بودجه مملکتی هم مؤثر است برای این که این هفت میلیون در جزء بودجه مملکتی هم آمده است حالا اینجا پیشنهاد می‌کنند که این هفت میلیون به مصرف ساختمان مجلس برسد باید هفت میلیون دیگر جزء بودجه به جای این گذاشته شود و وزارت دارایی هم باید موافقت بکند و این به کار خود مجلس هم لطمه می‌زند و آن وقت محلی ندارند که حقوق کارگران را بپردازند این حقوق از همین محل هشت میلیون از دولت گرفته می‌شود پس بنابراین این ترتیب نمی‌شود و الّا با اصل بیان آقای طوسی بنده هم موافق هستم و البته مجلس مطابق شئون کشور ساختمان می‌خواهد و باید آن را به طور خاصی عملی کرد.
رئیس - عرض کنم این موضوع در هئیت رئیسه مطرح شد که برای تالار جلسه باید یک تالار مناسبی به شکل آمفی تئاتر ساخته شود و لژهای کافی داشته باشد و ساختمان کتابخانه‌ها هم خیلی مؤثر است نباید کتاب‌ها از بین برود این اعتبار را از چاپخانه می‌گیرند مقصود آقای طوسی هم اضافاتی بود که باقی می-ماند و الا اصل آن که از دولت گرفته می‌شود البته باید مسترد شود اضافاتی که باقی می‌ماند برای این مصرف باشد اما از آن طرف هم این که می‌فرمایند این باید به یک صورت دیگری باشد این هم صحیح است با وجود این که اینجا تصویب بشود باز باید به یک صورت خاصی باشد این است که خواهش می‌کنم توجه بفرمایند مقصود این است که مازاد را به این مصرف برسانند. آقای تهرانچی.
تهرانچی- منظور آقای طوسی این است که آن هفت میلیون ریال پس داده شود و این یک میلیون ریال برای مصرف ساختمان مجلس داده شود؟
طوسی- همان نهصد و پنجاه هزار ریال.
مرآت اسفندیاری- عرض کنم مقصود اصلی کمیسیون این بود که آنچه از مخارج چاپخانه روی آن تعهدی که چاپخانه کرده اضافه آمد به مصرف ساختمان کتابخانه برسد و اگر بنا باشد ما هفت میلیون ریال را از وزارت دارایی بگیریم و در عوض آن را هم خرج بکنیم همان طور که آقای فاطمی فرمودند یک لایحه می‌خواهد ولی بنده تعهد می‌کنم که هر چه زاید بر این اعتبار باشد به مصرف کتابخانه برسانیم.
]۸- موقع ودستور جلسه آتیه - ختم جلسه[
رئیس- وقت گذشته است و عده کافی برای رأی به پیشنهاد آقایان نیست ختم جلسه هم پیشنهاد شده است جلسه آتیه روز پنجشنبه دستور هم اول بودجه چاپخانه مجلس بعد لایحه تعلیمات اجباری (صحیح است)
(مجلس یک ساعت و نیم بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- سید محمد صادق طباطبایی
قانون
بودجه سال یک هزار و سیصد و بیست و سه مجلس شورای ملی
ماده اول- برای مقرری و هزینه دوازده ماهه سال یک هزار و سیصد و بیست و سه مجلس شورای ملی مبلغ هیجده میلیون و ششصد و نود چهار هزار ریال (۱۸۶۹۴۰۰۰) موافق فقره ۱ تا۵ پیوست اعتبار به کارپردازی مجلس داده می‌شود.
تبصره ۱- به کارپردازی مجلس اجازه داده می‌شود کمک هزینه مربوط به مجلس شورای ملی و چاپخانه را (موضوع قانون کمک به کارمندان دولت) تا آخر سال ۱۳۲۳ از محل در آمد عمومی کشور از وزارت دارایی دریافت دارد.
تبصره ۲- به کارپردازی مجلس اجازه داده می‌شود مبلغ بیست و هفت هزار و هفتصد ریال (۲۷۷۰۰) حقوق و کمک هزینه آقای فریدونی از آغاز آذر تا آخر اسفند ۱۳۲۲ از محل اعتبارات بودجه سال ۲۳ مجلس محسوب دارد.
تبصره ۳- هیئت رئیسه مجلس شورای ملی مکلف است از تاریخ تصویب این قانون تا سه ماه به جای مجله رسمی وزارت دادگستری و صورت مشروح مذاکرات مجلس موجبات تأسیس و ایجاد روزنامه رسمی حاوی کلیه قوانین مصوبه و مقررات و انتصابات و صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی و گزارش کمیسیون‌ها و اخبار مجلس و آگهی‌های رسمی و قانونی را به طور یومیه فراهم و در دسترس عمومی بگذارد. اعتباری که در بودجه وزارت دادگستری برای مجله رسمی و در بودجه مجلس برای طبع و انتشار صورت مذاکرات پیش‌بینی و تأمین شده است جهت انجام این منظور تخصیص داده می‌شود.
تبصره ۴- پزشکانی که حقوق آنها از بودجه مجلس داده می‌شود باید به بیماران فقیر نیز رسیدگی نمایند.
ماده دوم- مواد پنجم و هفتم قانون بودجه سال ۱۳۲۱ مجلس راجع به تفاوت حقوق بازنشستگان و وظیفه وراث مرحوم میرطوسی مادام که نقض نشده به قوت خود باقی است.
تبصره - به کارپردازی مجلس اجازه داده می‌شود مبلغ سه هزار ریال به عنوان کمک به ورثه مرحوم حسن فخاری ناظر سابق دفعتاً بپردازد.
ماده سوم- به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود مبلغ دو میلیون و پانصد هزار ریال برای تهیه خواربار کارکنان مجلس و چاپخانه به کارپردازی مجلس وام داده در آخر سال ۱۳۲۳ مسترد دارد.
تبصره- تتمه وام سال ۱۳۲۲ مجلس را از این اعتبار دریافت خواهد داشت.
ماده چهارم- اعتبارات منظوره در فقرات ۴ و ۵ راجع به کمک اعاشه کارمندان پایه ۱ و ۲ و اعتبار اضافه‌کاری و تفاوت بهای نان منظوره در این بودجه از آغاز فروردین تا آخر سال جاری قابل پرداخت خواهد بود.
این قانون که مشتمل بر چهار ماده و صورت پیوست است در جلسه چهار مهر ماه یک هزار وسیصد و بیست و سه به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی- محمد صادق طباطبایی
Page 28-34 missing