مذاکرات مجلس شورای ملی ۴ دی ۱۳۳۷ نشست ۲۵۱
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۷
سال چهاردهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۲۵۱
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنج‌شنبه چهارم دی ماه ۱۳۳۷
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت‌مجلس
۲- سؤال آقای دکتر سیدامامی راجع به تعداد و وضع تحصیلی محصلین ایرانی در آلمان و جواب آقای وزیر فرهنگ
۳- قرائت تقاضای کمیسیون تحقیق سؤالات دایر به تمدید مدت رسیدگی به سؤال آقای عمیدی نوری درباره شیلات تا آخر اسفند و تصویب آن
۴- شور دوم گزارش کمیسیون نظام راجع به اصلاح قانون سازمان اطلاعات و امنیت کشور و تصویب آن
۵- شور اول گزارش کمیسیون فرهنگ راجع به استخدام معلمین خارجی جهت مدارس فنی و حرفه‌ای و کشاورزی و تکمیل کادرآموزشی فنی مدارس
۶- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس یک ساعت و چهل دقیقه پیش از ظهر به ریاست آقای عماد تربتی (نایب‌رئیس) تشکیل گردید.
۱- تصویب صورت‌مجلس
نایب‌رئیس- صورت غایبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
غایبین بااجازه- آقایان:
اکبر، مهندس فروغی، مجید ابراهیمی، دادگر، صادق بوشهری، فرود، دکتر حسن افشار، مسعودی، باقر بوشهری، صفاری، اخوان، دکتر جهانشاهی، دکتر سعید حکمت، امیربختیار، دکتر شاهکار، مهندس ظفر، خرازی، اسفندیاری، جلیلوند، اورنگ، سنندجی، رامبد، خلعتبری، دشتی، دکتر ضیایی، ذوالفقاری، بزرگ ابراهیمی.
غایبین بی‌اجازه- آقایان:
دکتر طاهری، کورس، دکتر فریون افشار، عبدالحمید بختیار، عامری، دکتر اصلان افشار، اریه، قرشی.
نایب‌رئیس- اهتراضی نسبت به صورت‌جلسه نیست؟ آقای مهندس اردبیلی.
مهندس اردبیلی- در اظهارات اینجانب اشتباهاتی است که اصلاح می‌کنم می‌دهم به تندنویسی.
نایب‌رئیس- چون اعتراض دیگری به صورت‌جلسه نشد لذا تصویب صورت‌جلسه اعلام می‌شود.
۲- سؤال آقای دکتر سید امامی راجع به تعداد و وضع تحصیلی محصلین ایرانی در آلمان و جواب آقای وزیر فرهنگ
نایب‌رئیس- سؤالات مطرح است آقای دکتر سیدامامی.
دکتر سیدامامی- بنده از دولت سؤال کردم تعداد محصلین ایرانی در آلمان چقدر است و این که در جراید می‌نویسند محصلین ما در آلمان بد تحصیل می‌کنند و در آنجا گرفتن دیپلم از گرفتن گواهینامه دوچرخه‌سواری آسان‌تر است حق دارند یا خیر؟ عرض کنم نوشته این روزنامه‌ها و بیاناتی که از طرف مقامات سرپرستی می‌شود یک لطمه بزرگی به محصلین می‌رساند این اظهارات از طرفی روحیه محصلین را متزلزل می‌کند و از طرفی اولیاء محصلین که انتظار زیادی از آنها دارند نسبت به آنها بدبین می‌شوند در صورتی که بنده اطلاع دارم که محصلین ایرانی در خارجه از لحاظ تحصیل و استعداد در درجه اول هستند و همیشه پروفسورها از آنها تعریف کرده‌اند ما در خارج اشخاص تحصیل کرده‌ای داریم الآن پست‌های مهمی دارند ما الآن در امریکا دکترهایی داریم که امریکایی‌ها از وجود آنها استفاده می‌کنند و مقامات نسبتاً مهمی به آنها داده‌اند آن‌وقت خودمان آنها را تحقیر و مردم را نسبت به آنها بدبین می‌کنیم بنده حقیقت مطلب را می‌خواهم عرض کنم و آن این است که اگر ایرادی و اعتراضی هست در خود ما است و در تشکیلات و در اداره سرپرستی است (صحیح است) بنده نمی‌خواهم تعریف از دولت آلمان بکنم ولی خواستم عرض کنم که طرز تحصیل در آلمان بدتر از سایر کشورها نیست (صحیح است) اصول تدریس آنجا جور دیگری است آنها معتقد هستند که با زور و فشار محصل را نباید وادار به تحصیل کرد آنجا تحصیل آزاد است ولی آن‌طور هم که در جراید می‌نویسند آزاد نیست آنجا یک امتحان‌های ورودی هست حاضر و غایب هست برای محصلین طب و خیلی خیلی امتحان‌ها هست که بایستی محصلین در آن امتحانات حاضر بشوند و این نوشته‌ها اساساً خوب نیست عوض این که ما آنها را تشویق بکنیم که بیایند به مملکت خدمت بکنند برعکس کاری می‌کنیم که به کلی ناامید شوند اداره سرپرستی در آلمان خیلی خیلی ناقص است و خیلی کم است (یک نفر از نمایندگان- در همه جا این‌طور است) سرپرست‌های آنجا هم بسیار خوب کار می‌کنند بنده مجبورم اسمی از آقای دکتر عزیزی ببرم که بسیار جدی است و خوب رسیدگی می‌کند اما عده‌شان کم است آلمان کشوری است که بیش از همه جا در آنجا محصل داریم ولی اداره سرپرستی آنجا ناقص است دیگر باید از آقای وزیر فرهنگ تشکر بکنم چندی قبل به آقای نخست‌وزیر و به آقای وزیر فرهنگ گفتم عیبی که در آلمان هست رفتن محصلین به کازینوها است چون هیچ‌گونه مانع و رادعی نیست در این باره اقدام کرده‌اند و الآن ممانعت می‌کنند از قراری که شنیدم به طور مطلق اجازه نمی‌دهند که محصلین به کازینو بروند از این لحاظ خیلی متشکرم ولی تشکیلاتمان ناقص است و رسیدگی کامل نمی‌شود و چون در جراید مطلب بی‌اساس نوشته می‌شود بنده مخصوصاً سؤال کردم که جناب آقای وزیر فرهنگ بیایند و توضیحات بدهند و مردم از نگرانی بیرون بیایند یک موضوع دیگر که بایستی عرض کنم که آن هم بر خلاف حقیقت نوشته می‌شود این است که نوشته‌اند با عده زیادی که ما دانشجوی پزشکی در خارج داریم دیگر احتیاج به اعزام محصل برای پزشکی نخواهیم داشت. ما در ایران اگر حداقل نفوس را ۲۰ میلیون نفر بگیریم اقلاً ۲۰ هزار نفر طبیب لازم داریم در ممالک خارج که بهداشت آنها از ما بهتر است برای هر هزار نفر یک پزشک می‌خواهند در امریکا برای هر ششصد نفر یک پزشک می‌خواهند پس ما اگر برای هر بیست هزار نفر یک پزشک در نظر بگیریم ما احتیاج به ۲۰ هزار طبیب داریم در صورتی که طبق آماری که من خودم اطلاع دارم از وزارت بهداری گرفتم بین سه تا چهار طبیب در تهران و شهرستان‌ها داریم و عده‌ای دانشجوی پزشکی داریم که رفته‌اند در خارج تحصیل می‌کنند وقتی بیایند اینجا اینها هم در حدود چهار پنج هزار نفر هستند پس هنوز خیلی مانده است که احتیاجات ما از نظر پزشک مرتفع بشود اینها مطالبی است که باید روشن بشود و مقامات مسؤل باید بگویند که این نوشته‌های جراید درست نسیت نه این که خودشان بیایند و این حرف‌ها را بزنند محصلینی که در خارج در شهرها تحصیل می‌کنند با اجازه سرپرست است جایش را آنها معین می‌کنند و کشورش را آنها معین می‌کنند دیگر گفتن این حرف‌ها درست درنمی‌آید این ضد و نقیض است بنده مخصوصاً از جناب آقای وزیر فرهنگ تقاضا دارم که یک توضیحات کافی در اینجا بدهند که اسباب تشویق محصلین ایرانی در خارج بشود تا این که دیگران نگویند که محصلین منحرف شده‌اند و محصلین در شرایط نا مناسب زندگی می‌کنند این محصلین را ما وادار می‌کنیم که منحرف بشوند به خدا خودمان مسئول تمام کارها هستیم محصلین باید بیایند به این مملکت به این آب و خاک خدمت بکنند ما باید آنها را تشویق بکنیم نه این که آنها را متزلزل بکنیم. و در این تحصیلی که می‌کنند نگذاریم پیشرفت بکنند این صحیح نیست (صحیح است، احسنت).
نایب‌رئیس- آقای وزیر فرهنگ.
وزیر فرهنگ (دکتر مهران)- از عده محصلین در آلمان سؤال فرموده‌اند ما در آلمان قریب چهار هزار محصل داریم و در حدود ده هزار و کسری در خارجه داریم یک رقم بزرگ و عمده‌ای در آلمان هستند و این که فرمودند در آنجا تحصیلات آسان است و دیپلم به سهولت می‌شود گرفت مثل گرفتن گواهی دوچرخه‌سواری است بنده همچو چیزی نشنیده‌ام (دکتر سیدامامی- در روزنامه‌ها نوشته‌اند) کدام روزنامه نوشته از قول چه کسی نوشته است؟ یک همچو چیزی نمی‌تواند صحت داشته باشد و یک مملکتی مثل آلمان که مرکز علم و صنعت است (صحیح است) و دانشمندان عالیمقامی دارد و دانشگاه‌های بزرگی دارد این حرف به عقیده بنده معنی صحیحی نمی‌تواند داشته باشد بخصوص که ما در آنجا عده زیادی محصل خوب داریم که مورد توجه دانشگاه‌ها هستند بنده خودم در دو سال قبل که به آنجا سفر کردم و در چند دانشگاه رفتم با محصلین و استادها تماس گرفتم استادان آنها خیلی از استعداد و هوش و لیاقت اطفال و جوان‌های ایرانی تمجید و تحسین می‌کردند و فارغ‌التحصیل‌هایی که مخصوصاً در رشته‌های پزشکی آنجا هستند همیشه ممتاز و قابل توجه هستند ما خودمان الآن در دانشگاه‌های تهران و همین‌طور در دستگاه‌های دیگر استادهایی داریم که اینها همه تحصیل‌کرده‌های آلمان هستند و همه دارای مقام بزرگ علمی می‌باشند بنده خواستم عرض کنم که این حرف اصولاً صحیح نیست ولی یک نکته‌ای را باید عرض کنم و آن این است که شاید توهم از این بابت رفته است که البته هر کشوری یک سیستم تعلیماتی خاصی دارد و در آلمان ترتیب این است که در پنج نرمستر اول یعنی در دوره دو سال و نیم تحصیل در طب امتحانی نیست یعنی دروس را محصل تهیه می‌کند و بعد از پنچ نرمستر امتحان می‌دهد البته احیاناً ممکن است که بعضی از جوان‌ها رفته باشند آنجا و به امید این که بعد تحصیل می‌کنند این پنچ نرمستررا به بطالت گذرانده‌اند و در امتحان موفق نشده‌اند این حمل بر این شده است که این دانشکده‌ها خوب نیست با محصلین تحصیل نمی‌کنند بنده معتقد هستم که در همه جا خوب و بد هست در دانشگاه‌های خودمان هم محصلین خوب هستند محصلین بی‌استعداد و بااستعداد هر دو هستند ما نباید انتظار داشته باشیم که همه محصلینی که در آلمان هستند این سه چهار هزار نفر همه نابغه بشوند. البته هر کدام به فراخور استعداد و لیاقت خودشان تحصیل می‌کنند بعضی‌ها شاید در همان امتحان‌ها شکست می‌خورند مجبور می‌شوند برگردند چیزی که به عقیده بنده قابل توجه و اهمیت است این است که از یک طرف سرپرستی مراقبت و هدایت بکند محصلین را و دائماً در تماس باشد با دانشگاه‌ها و با محصلین که در واقع یک کمک و پشتیبانی برای آنها برای ادامه تحصیل باشد از یک طرف اولیای محصلین که واقعاً علاقه‌مند به تحصیل فرزندانشان هستند تماس بگیرند با فرزندشان و وضع تحصیل آنها را مراقبت کنند و با دانشگاه‌ها تماس داشته باشند و با سرپرستی‌ها در تماس باشند و از اوضاع فرزندانشان واقف بشوند به صرف این که آنها را اعزام بکنند به خارج فکر بکنند که لازمه‌اش این است که درس منظم بخوانند اخلاقشان خوب باشد این‌طور نیست البته محیط‌ها مختلف است یک جوانی وارد یک محیطی می‌شود که با وضع محیط خودش فرق دارد و طرز تفکر فرق می‌کند همین مثالی که برحسب تذکر خود آقای دکتر سیدامامی فرمودند که بعضی از آقایان محصلین وقتی گاهی اوقات به کازینوها می‌روند به کافه دانسینگ‌ها می‌روند البته باید حتی‌المقدور مراقب بشود که نرود بخصوص در کازینوها که هیچ مورد ندارد البته وسایل تفریح‌های سالم برای جوانان فراهم است مسافرت هست وسایل علمی هست باید بپردازد به این نوع وسایل تفریح که بعضی مفاسد جلوگیری بشود در این باب البته اقداماتی شده است موضوع این که ما پزشک به اندازه کافی داریم و اگر محصلینی که در خارج هستند و تحصیل می‌کنند برگردند به حد کافی است و دیگر کسی برای تحصیل در این رشته نروند درست برخلاف آن عملی است که ما می‌کنیم ما الآن دانشجویان را تشویق می‌کنیم که برای تحصیل در این رشته‌ها بروند و علتش هم احتیاج مملکت است همین‌طور که جناب آقای دکتر سیدامامی آمار فرمودند ما الآن بیست هزار نفر طبیب لازم داریم در صورتی که امروز ما ۲۰ هزار نفر طبیب نداریم شاید یک چهارم، یک پنجم آن را هم نداریم ولی آن روزی که بیست هزار طبیب داشته باشیم باز هم تربیت طبیب لازم است چون از یک طرف جمعیت در مملکت زیاد می‌شود و از طرف دیگر اطبا فرسوده می‌شوند و از کار می‌افتند و از طرفی هم علم طب رو به ترقی و تکامل است بایستی این کار همین‌طور ادامه داشته باشد و دنباله پیدا بکند به این جهت است که بنده عرض می‌کنم چنین چیزی نیست و چنین اظهاری هم نشده ما هم دانشجویانی که برای رشته پزشکی بخصوص برای تحصیل دوره تخصصی به خارجه می‌روند بسیار تشویق می‌کنم (احسنت) راجع به سرپرستی فرمودند و البته ما سعی کردیم که سرپرستی‌ها تقویت بشوند و اشخاص صالح و علاقه‌مند در رأس سرپرستی‌ها قرار بگیرند و همان‌طور که فرمودند سرپرستی آلمان نسبت به سابق خیلی بهتر است ولی مطلبی که هست این است که باید سرپرستی‌ها به همان تناسبی که عده محصلین در کشوری زیاد می‌شود توسعه پیدا بکند تا بتوانند وظایف خودشان را خوب انجام بدهند و ما در این باب پیش‌بینی‌هایی کرده‌ایم و قرار شد که برای سال ۳۸ در بودجه اعتباراتی پیش‌بینی بکنیم که بتوانیم نواقصی که در سرپرستی‌ها از حیث عده کارمند و وسایل کار موجود است مرتفع بکنیم و نظر جناب آقای دکتر سیدامامی تأمین بشود.
ثقةالاسلامی- سرپرست‌ها بدون اطلاع مسافرت نکنند.
نایب‌رئیس- آقای دکتر سیدامامی.
دکتر سیدامامی- بنده عرضی ندارم جواب آقای وزیر فرهنگ بسیار قانع‌کننده بود (احسنت).
۳- قرائت تقاضای کمیسیون تحقیق سؤالات دایر به تمدید مدت رسیدگی به سؤال آقای عمیدی نوری درباره شیلات تا آخراسفند ۳۷ و تصویب آن
نایب‌رئیس- درخواستی از کمیسیون تحقیق سؤالات رسیده است که عیناً قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
سؤال آقای عمیدی نوری نماینده محترم مجلس شورای ملی راجع به شیلات در تاریخ ۲۶/۱۰/۳۶ به کمیسیون تحقیق ارجاع گردید چون کمیسیون در مدت دو ماهه مقرر نتوانست به رسیدگی خود پایان داده گزارش آن را تقدیم کند ضمن تقدیم گزارش جریان امر طرحی به امضای عده‌ای از آقایان نمایندگان به مجلس تقدیم داشت که هر یک از مدت‌های رسیدگی به سؤال ارجاعی از مجلس شورای ملی به کمیسیون تحقیق سؤالات به جای یک ماه دو ماه تعیین گردد و در موارد ضرورت هم با تصویب مجلس قابل تمدید باشد. طرح مزبور که با قید دو فوریت تقدیم گردیده بود. در جلسه ۹ اردیبهشت ماه ۳۷ به تصویب نهایی رسید و از آن تاریخ دو ماه دیگر بر مدت رسیدگی به سؤالات افزوده شد در مورد سؤال مربوط به شیلات مدت رسیدگی از تاریخ ۹ تیر ماه ۳۷ منقضی گردیده است. در تاریخ ۲۲ خرداد ماه ۳۷ کمیسیون تحقیق فعلی رسمیت یافت و پس از انتخاب هیئت رئیسه خود ظرف چند روزی که به خاتمه مدت قانونی رسیدگی باقی بود به رسیدگی نهایی نشد و بعداز آن نیز تعطیلات تابستانی مجلس پیش آمد اینک چون مدت رسیدگی قانونی به این سؤال خاتمه یافته و قطعاً نظر مجلس شورای ملی دایر به ارجاع سؤال به کمیسیون تحقیق به دست آوردن نتیجه قطعی رسیدگی است علیهذا گزارش امر را به این وسیله تقدیم و در صورتی که به ادامه رسیدگی موضوع از طرف کمیسیون تحقیق سؤالات موافقت دارند تمنی دارد بر حسب تصمیم متخذه در جلسه ۹/۲/ ۱۳۳۷ مجلس شورای ملی اجازه داده شود که مدت رسیدگی به سؤال مزبور تا آخر اسفند ماه ۳۷ تمدید گردید.
رئیس کمیسیون تحقیق سؤالات- عرب شیبانی
نایب‌رئیس- از طرف کمیسیون تحقیق طبق ماده واحده درخواست تمدید مدت تحقیقات بیشتر در این سؤال رسیده است برای مزید اطلاع آقایان عین ماده واحده که مستند کمسیون تحقیق است قرائت می‌شود تا آقایان با توجه به آن رأی بدهند.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده واحده- هر یک از مدت‌های مقرر در ماده واحده مصوب ۴ تیر ماه ۱۳۳۶ راجع به سؤال آقایان نمایندگان مجلس شورای ملی از آقایان وزیران به جای یک ماه دو ماه تعیین می‌گردد و در موارد ضروری هم با تصویب مجلس شورای ملی قابل تمدید می‌باشد.
نایب‌رئیس- رأی می‌گیریم به تمدید مدت تحقیق درخواست کمیسیون تحقیق تا آخر اسفند ماه آقایانی که با این تمدید موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد به کمیسیون تحقیق ابلاغ خواهد شد.
۴ - شور دوم گزارش کمیسیون نظام راجع به اصلاح قانون سازمان اطلاعات و امنیت کشور و تصویب آن
نایب‌رئیس- شور دوم لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به اصلاح قانون سازمان اطلاعات و امنیت کشور مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
گزارش از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی
کمیسیون نظام در جلسه ۲۴ مهر ماه ۱۳۳۷ لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به اصلاح قانون سازمان اطلاعات و امنیت کشور را با حضور نماینده دولت برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داده مواد مصوب مجلس سنا را تصویب نمود اینک گزارش آن را در تأیید خبر شور اول به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده اول- در مورد بزه‌های مصرح در قانون و سازمان اطلاعات و امنیت کشور مصوب بیست و نهم اسفند ماه ۱۳۳۵ هر گاه متهم نظامی یا کارمند نیروهای مسلح شاهنشاهی باشد وظیفه ضابطین به عهده اشخاص مندرج در ماده ۱۲۳ قانون دادرسی و کیفر ارتش و مأمورین سازمان ضد اطلاعات خواهد بود.
ماده دوم- مأمورین ضد اطلاعات در زمره ضابطین نظامی محسوب می‌شوند.
مخبر کمیسیون نظام- بزرگ ابراهیمی
گزارش از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشور در جلسه اول آبان ماه ۱۳۳۷ لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به اصلاح قانون سازمان اطلاعات و امنیت کشور را با حضور آقای معاون وزارت جنگ برای شور دوم رسیدگی قرار داده با مواد مصوبه کمیسیون نظام موافقت نمود اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون کشور- رامبد
گزارش از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه ۱۰ آذر ماه ۱۳۳۷ لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به اصلاح قانون سازمان اطلاعات و امنیت کشور را با حضور آقای معاون وزارت جنگ برای شور دوم مطرح و خبر کمیسیون نظام را تأیید و تصویب نمود اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دادگستری- عمیدی نوری
نایب‌رئیس- ماده اول مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) چون اظهار نظری نسبت به ماده یک نشد لذا رأی می‌گیریم به ماده اول آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده دوم قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده دوم- مأمورین ضد اطلاعات در زمره ضابطین نظامی محسوب می‌شوند.
نایب‌رئیس- نسبت به این ماده هم اظهار نظری نشده لذا رأی می‌گیریم به ماده دوم آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد کلیات آخر مطرح است آقای ارباب مخالفید؟ بفرمایید.
ارباب- البته این اصلاحی که شده به نظر بنده حقاً هم باید همین‌طور باشد ولی چون صحبت از امنیت کشور هست بنده باز به خاطرم آمدیک تذکری عرض کنم و آن این است که در مورد سرقت‌هایی که جریان دارد دستگاه‌ها با هم هم‌آهنگی ندارند (صحیح است) آنچه که بنده تحقیق کردم آگاهی خوب عمل می‌کند ولی در دادسرا برای خیلی از جرم‌ها دلایل خیلی قوی می‌خواهند یعنی پیشینه دزد را در نظر نمی‌گیرند دزد پیشینه‌دار که یک مرتبه دو مرتبه سه مرتبه سابقه دزدی دارد آن را باید یک عمل دیگری با او بکنند (حشمتی- چه عملی؟) این را خود آقایان می‌دانند استدعا می‌کنم یک توجهی مبذول بفرمایند که این سارقین پیشینه‌دار تحت نظر یک فرماندار نظامی در راه‌های دور مشغول راه‌سازی بشوند و تحت نظر باشند هم مدتی که کار می‌کنند مزاجشان اصلاح می‌شود هم پول پیدا می‌کنند و هم دزدی و هم ناراحتی ریشه‌اش از بین می‌رود (صحیح است) این است که از این موضوع استفاده کردم چون صحبت از امنیت کشور در بین بود دولت به این قسمت لطفاً توجه بیشتری مبذول بدارد و یک فکری بکنند (احسنت).
نایب‌رئیس- آقای بزرگ ابراهیمی.
مخبر کمیسیون نظام (بزرگ ابراهیمی)- بنده چون مخبرم جناب آقای ارباب مجبورم به آقا جواب عرض کنم این مطلبی که فرمودید با موضوع لایحه مربوط به هم نیستند راجع به هم‌آهنگی فرمودند البته در بین دزدها توی این مملکت خیلی خوب هم‌آهنگی هست اینها خیلی خوب هم‌آهنگند مطمئن باشید دزدبگیرها هم‌آهنگ نیستند (دولت‌آبادی- ایشان هم همان‌طور می‌گویند) بنده هم می‌دانم که ایشان چه فرمودند خواستم فرمایششان را تأیید کرده باشم اما راجع به این که می‌فرمایید برای اینها یک قانون بگذرانید بنده خیال نمی‌کنم که دولت خودش در این زمینه اقدامی و کاری بکند جنابعالی و رفقا یک طرحی تهیه بفرمایید که هر کس دزدی کرد راه بندرعباس را بسازد اصل مقصود راه بندرعباس است یک طرحی تهیه بکنید بنده هم امضا می‌کنم بیخود به این موضوع کاری نداشته باشید چون مربوط نیست.
نایب‌رئیس- چون در کلیات آخر دیگر تقاضای مذاکره و درخواست بحث نشده است لذا رأی می‌گیریم به مجموع مواد آقایانی که با مجموع مواد موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. چون از مجلس سنا رسیده لذا برای اجرا به دولت ارجاع می‌شود.
۵- شور اول گزارش کمیسیون فرهنگ راجع به استخدام معلمین خارجی جهت مدارس فنی و حرفه‌ای و کشاورزی و تکمیل کادر آموزشی مدارس
نایب‌رئیس- لایحه دولت راجع به استخدام معلمین فنی و حرفه‌ای و کشاورزی مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
گزارش از کمیسیون فرهنگ به مجلس شورای ملی
کمیسیون فرهنگ لایحه شماره ۴۶۲۲ دولت راجع به استخدام معلمین مدارس فنی و حرفه‌ای و کشاورزی را با حضور آقای وزیر فرهنگ مورد شور و رسیدگی قرار داده و با اصلاحاتی تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده ۱- به وزارت فرهنگ اجازه داده می‌شود جهت تکمیل کادرآموزشی مدارس فنی و هنری و حرفه‌ای و کشاورزی در مرکز و شهرستان‌ها عده‌ای معلم و استادکار از اتباع کشورهای آلمان غربی، اطریش، امریکا، فرانسه، انگلیس، بلژیک، سویس، ایتالیا و ژاپن استخدام نماید معلمین و استادکاران مزبور حداکثر برای مدت سه سال استخدام می‌شوند و تمام وقت رسمی به تدریس و خدمت در کارگاه‌ها و مزارع مشغول خواهند بود و به‌هیچ‌وجه حق اشتغال به کار دیگری ندارند و حقوق هر یک از معلمین و استادکاران از ماهی چهل هزار ریال تجاوز نخواهد نمود که نصف آن به ریال و نصف دیگر به ارز پرداخت می‌شود و هر یک از آنان در سال حق یک ماه مرخصی با استفاده از حقوق خواهند داست به علاوه هزینه مسافرت خود و زن و فرزندان کمتر از ۱۸ سال هر یک را وزارت فرهنگ پرداخت خواهد نمود سایر وزارتخانه‌ها نیز می‌توانند از مقررات این ماده برای استخدام معلمین مدارس فنی خود با نظر وزارت فرهنگ استفاده نمایند.
تبصره- سایر شرایط و مقررات استخدام معلمین و استادکاران مذکور طبق قانون استخدام اتباع خارجی مصوب عقرب ۱۳۰۱ خواهد بود.
ماده ۲- وزارت فرهنگ می‌تواند برای تکمیل کادر تعلیماتی مدارس عالیه فنی که دوره تحصیلات آنها کمتر از لیسانس نباشد ایرانیانی را که در یکی از رشته‌های فنی دارای تحصیلات درجه دکتری یا معادل آن باشند با پایه یک دانشیاری استخدام نماید ترتیب استخدام این قبیل دانشیاران و همچنین ترفیعات آنان به مقام استادی طبق قوانین مربوط به انتخاب دانشیاران و استادان دانشگاه خواهد بود. و نیز برای تأمین کادر دبیری مدارس عالیه فنی و هنرستان‌ها و دبیرستان‌ها و دانشسراهای کشاورزی وزارت فرهنگ می‌تواند کسانی را که دارای درجه مهندسی معادل لیسانس یا فوق لیسانس در رشته‌های فنی یا کشاورزی باشند با پایه یک دبیری مطابق مقررات مربوط به دبیران استخدام نماید ترفیع این دبیران نیز تابع مقررات قانون استخدام دبیران خواهد بود.
ماده ۳- وزارت فرهنگ در صورت احتیاج می‌تواند پایه دبیری یا اداری دارندگان تحصیلات دکتری یا معادل آن را در رشته‌های فنی یا کشاورزی به شرط آن که لااقل مدت هشت سال در مدارس عالی فنی یا کشاورزی سابقه تدریس داشته باشند به مأخذ آخرین حقوق دریافتی به پایه دانشیاری تبدیل نماید و همچنین می‌تواند با پایه اداری دارندگان تحصیلات لیسانس یا فوق لیسانس در رشته‌های فنی یا کشاورزی را به شرط آن که در موقع تصویب این قانون لااقل سه سال در مدارس فنی یا کشاورزی سابقه تدریس داشته باشند به مأخذ آخرین حقوق دریافتی به پایه دبیری تبدیل نماید این قبیل اشخاص باید منحصراً در مدارس فنی و کشاورزی خدمت نمایند در غیر این صورت رتبه آنها به صورت اول برمی‌گردد.
تبصره- در صورتی که مجموع حقوق و کمک مشمولین ماده فوق از مجموع حقوق و کمک یک پایه دانشیاری و یا دبیری زیادتر و از پایه بالاتر کمتر باشد پایه بالاتر اعطا می‌گردد.
ماده ۴- حقوق معلمین مدارس فنی و کشاورزی که از محل اعتبارات سازمان برنامه استخدام شده و در هنرستان‌ها و مدارس کشاورزی خدمت نموده یا می‌نمایند از تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۳۵ از محل اعتبار بودجه وزارت فرهنگ بر مأخذ پیمان‌نامه آنها قابل پرداخت می‌باشد.
ماده ۵- به معلمینی که لازم باشد تمام روز در هنرسرای عالی فنی و یا در دانشکده‌های فنی و مدارس فنی و حرفه‌ای به کارهای تعلیماتی یا عملی یا نظری اشتغال ورزند فوق‌العاده اضافه کار مقطوع طبق آیین‌نامه‌ای که با موافقت وزارتین دارایی و فرهنگ تنطیم می‌شود پرداخت خواهد شد مقررات خدمت تمام روز معلمین و همچنین دروسی که ایجاب می‌کند معلمین آن تمام روز را خدمت کنند باید به تصویب شورای عالی فرهنگ برسد این‌گونه معلمین و استادکاران حق اشتغال به خدمت دیگری را ندارند.
ماده ۶- وزارت فرهنگ مجاز است
استادکاران ماهر ایرانی در رشته‌های مختلف را که برای تعلیم در مدارس فنی و حرفه‌ای و هنری و کشاورزی احتیاج دارد در صورتی که صلاحیت و مهارت آنها مورد گواهی استاد یا معلم درس و شورای مدرسه مربوط باشد به عنوان استادکار به طور روزمزد به کار بگمارد میزان دستمزد این قبیل استادکاران در هر سال با موافقت وزارت دارایی از طرف وزارت فرهنگ تعیین می‌گردد.
تبصره- وزارتخانه‌هایی که دارای مدارس حرفه‌ای و فنی می‌باشند می‌توانند از این ماده استفاده نمایند.
ماده ۷- وزارت فرهنگ برای اجرای این قانون می‌تواند از مجموع اعتبارات پرسنلی بودجه خود استفاده نماید.
ماده ۸- وزارت فرهنگ مأمور اجرای این قانون می‌باشد.
مخبر کمیسیون فرهنگ- مهندس جفرودی
گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون بودجه در جلسه ۱۲/۹/۱۳۳۷ لایحه دولت راجع به استخدام معلمین مدارس فنی و حرفه‌ای و کشاورزی را با حضور آقای وزیر فرهنگ مطرح و با گزارش کمیسیون فرهنگ موافقت نمود اینک خبر آن را جهت تصویب مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون بودجه- جلیلی
گزارش از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه لایحه دولت راجع به استخدام معلمین مدارس فنی و حرفه‌ای و کشاورزی را با حضور آقای وزیر امور خارجه مورد شور و رسیدگی قرار داده خبر کمیسیون فرهنگ را تأیید و تصویب نمود و اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور خارجه- مرآت اسفندیاری
گزارش از کمیسیون امور استخدام به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام در جلسه نهم آذر ماه ۱۳۳۷ با حضور آقای وزیر فرهنگ لایحه دولت راجع به استخدام معلمین مدارس فنی حرفه‌ای و کشاورزی را مورد رسیدگی قرار داده و پس از مذاکرات لازم خبر کمیسیون فرهنگ را عیناً تأیید و تصویب نمود اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور استخدام- احمد مهران
نایب‌رئیس- کلیات مطرح است آقای مهندس جفرودی.
مهندس جفرودی- وظیفه‌ای که در دفاع از این لایحه به عنوان مخبر کمیسیون به عهده بنده واگذار شده است انجامش برای بنده بسیار مشکل است برای این که بنده به عنوان مخالف با این لایحه اسم‌نویسی کرده‌ام و حالا هم نظریاتم را به عنوان مخالف به عرض مجلس شورای ملی می‌رسانم. در حال حاضر این لایحه یکی از مضرترین لوایحی است که از نظر فرهنگ تقدیم مجلس شده است برای این که از خود این لایحه ضرر و زیانش پیدا است یک ماده اول گذاشته‌اند به عنوان مدارس حرفه‌ای و بعد می‌خواهند اشخاص را طبق مواد ۲ و ۳ و تبصره‌ها و غیره از هر جایی بیاورند به عنوان استاد و معلم و فوق‌العاده‌هایی بدهند که هیچ یک از اینها به عقیده بنده برای تدریس در مدارس حرفه‌ای به دلایلی که به عرض خواهم رسانید صلاحیت ندارند (صفاری- پس با مدارس حرفه‌ای موافقت دارید) عرض می‌کنم ایرادات بنده دو قسمت می‌شود یکی به تعلیمات نظری فعلی جمیع دبیرستان‌های ایران قسمت دوم مربوط است به این لایحه دو قسمت را یکی بعد از دیگری به عرض می‌رسانم. کسانی که امروز یا دیپلمه متوسطه می‌شوند یا لیسانسیه به معلومات اینها نگاه کنید و ملاحظه بفرمایید تا چه اندازه سطحی و نظری است شاگردی که فارغ‌التحصیل متوسطه ایران می‌شود نام ده تا گل را نمی‌داند وقتی که به مغازه شیرینی‌فروشی می‌رود اسم شیرینی‌ها را نمی‌داند می‌گوید از این می‌خواهم یا از آن می‌خواهم ملاحظه بفرمایید این فارغ‌التحصیل متوسط ایران وقتی که به مغازه لوازم الکتریکی می‌رود وقتی می‌خواهد لوازم اولیه زندگیش را بخرد اسمش را نمی‌داند با ایما و اشاره و با نشان دادن و دیدن نمونه ممکن است چیزی بخرد اما به همین آدم مطالب مهمی از نظر تاریخ، جغرافیا و ادبیات یاد داده‌اند (وزیر فرهنگ- آن کسی را که می‌فرمایید این را هم نمی‌داند) جناب آقای وزیر فرهنگ هم می‌فرمایند که این مطالبی را که در متوسطه درس می‌گویند آن را هم نمی‌دانند (وزیر فرهنگ- گفتم چنین شخصی این را هم نمی‌داند) کسی که دوازده سال در مدارس متوسطه ایران درس خوانده است نقشه مملکتش را نمی‌تواند به طور تقریب رسم بکند (یک نفر از نمایندگان- این صحیح است) شاید از هر کلاس یک یا دو نفر قادر باشند به این که از تعلیمات نظری که به آنها می‌دهند مطالبی را طوطی‌وار منعکس کنند ولی اکثریت قاطع اینها از این عملی که به اینها در مدارس متوسطه می‌آموزند به‌هیچ‌وجه نمی‌توانند نه به جامعه افاده کنند نه خودشان بهره‌ای ببرند یک آزمایش کافی است که از این دانش‌آموزان مدارس متوسطه به عمل بیاید تا صدق عرایض بنده روشن بشود و حال این که ما بیش از ۲۲ درصد از بودجه مملکت را صرف تربیت و تعلیم جوانانمان می‌کنیم نتیجه‌ای که می‌گیریم به صورتی است که به عرض رساندم دلیل دوتا است یکی آن است که به اعتقاد بنده وزارت فرهنگ سبک تعلیمات قدیم را در ایران ادامه می‌دهد که به حال این مملکت بسیار مضر است وظیفه اساسی وزارت فرهنگ چنانچه خود آقای وزیر فرهنگ هم چند باز در کمیسیون فرهنگ فرموده‌اند این است که فکری بکنند و متناسب با حوایج این مملکت فرهنگ تازه‌ای به وجود بیاورند و حال این که همان سبک کهنه قدیم با یک مشت محفوظات در مدارس ایران معمول است یک دلیل بارز عرایض بنده این است که کسانی که از مدارس متوسطه بیرون می‌آیند با ماهی دویست تومان حاضرند در هر جایی برای هر کاری استخدام بشوند و کاربرای آنها نیست رای این که آنها هیچ چیز نمی‌دانند همه ساله در حدود اواخر مرداد ماه و شهریور ماه هجوم فارغ التحصیل‌ها به دانشگاه‌های ایران زیاد می‌شود ۱۳ هزار نفر در سال گذشته داوطلب ورود در دانشگاه‌های ایران بودند و دانشکده‌ها بیش از سه هزار نفر محل نداشتند اساساً چرا باید در یک مملکتی که دارای برنامه‌های عمرانی وسیع است ۱۳ هزار نفر به سوی دانشگاه بروند بنده آمار یکی از استان‌های کشور آلمان را به عنوان نمونه در این جا به عرض می‌رسانم تعداد دانش‌آموزان مدارس ابتدایی یکی از استان‌های آلمان بالغ بر ۵۵۲ هزار نفر است از این ۵۲۲ هزار نفر ۱۴۰ هزار نفر از شش ابتدایی وارد مدارس حرفه‌ای می‌شوند ۶۸ هزار نفر وارد مدارس متوسطه می‌شوند فقط ۱۱ هزار نفر وارد دانشگاه می‌شوند الآن که موتور برق و سایر صنایع این کشور را در غالب کشورهای دنیا و بازارهای دنیا ملاحظه می‌فرمایید یک سرش همین است که وزارت فرهنگ این وظایفش را روی احتیاجات و حوایج حقیقی مملکت انجام می‌دهد از ۵۲۲ هزار نفر دانش‌آموز ابتدایی یکی از استان‌های آلمان ۱۴۰ هزار نفر وارد مدارس حرفه‌ای می‌شوند ۶۸ هزار نفر یعنی کمتر از نصف وارد مدارس متوسطه می‌شوند ما ثروت مملکتمان را می‌دهیم که مدارسمان را اداره کنیم اشخاص را تربیت کنیم در صورتی که وجود یک نفر از آنها برای این کشور مفید نیست (صفاری- این لایحه برای همین است) حالا عرض می‌کنم که این لایحه چقدر ضرر دارد ماده اولش می‌گوید که عده‌ای را از خارج استخدام بکنند برای مدارس حرفه‌ای و در ماده سوم می‌گوید وزارت فرهنگ درصورت احتیاج می‌تواند پایه دبیری یا اداری دارندگان تحصیلات دکترا یا معدل آن در قسمت‌های فنی یا کشاورزی به شرط آن که یعنی این اشخاص دارای تحصیلاتی هستند آمده‌اند مدیرکل شده‌اند سوابقی دارند یک دو ساعتی هم در هفته اینها درس گفته‌اند این آقا می‌خواهد بیاید مدرسه حرفه‌ای را ادراه بکند بنده خیلی خوشحال می‌شدم که جناب آقای وزیر فرهنگ تشریف می‌آوردند پشت تریبون و می‌فرمودند که کشور ایران امروز به چند نفر تکنیسین احتیاج دارد چون اگر وزارتخانه‌ای ک مأمور تربیت افراد این مملکت است این آمار را نداشته باشد نمی‌تواند وظیفه‌اش را چه از نظر ادرای و چه از نظر مملکتی و چه از نظر وجدانی انجام بدهد امروز برنامه‌های عمرانی وسیعی خوشبختانه در سرتاسر کشور در دست اقدام است ما برای اجرای این برنامه در ایران آدم نداریم برای آن که آقایان بدانند که اهمیت یک تکنیسین و مدارس حرفه‌ای در سرنوشت یک جامعه یک جامعه‌ای که برنامه‌های عمرانی در دست دارد تا چه اندازه است یک مثال برای آقایان می‌زنم و آن نصب یک کارخانه قند است یک کارخانه قندی که از پایه‌های ساختمانش جمیع قسمت‌هایش را از خارج مملکت وارد می‌کنیم و می‌خواهیم نصب بکنیم به ازای ۱۰ نفر مهندس ما ۱۲۰ نفر تکنیسین و ۱۰۰ نفر کارگر ساده لازم دارد تا یک کارخانه قند را در ایران بتوانیم در مدت ۱۰ یا ۸ ماه نصب بکنیم این کار احتیاج به وجود ۱۰ نفر مهندس دارد ولی ۱۲۰ نفر تکنیسین که مأمور کابل‌کشی برق در قسمت‌های مختلف این کارخانه باشند و صد نفر کارگر می‌خواهد یعنی ما برای هر مهندسی که در ایران وجود دارد باید ۱۲ نفر تکنیسین و ۱۰ نفر کارگر ساده داشته باشیم تا او بتواند کارش را انجام بدهد آقایان به بنده بفرمایند غیر از مهندسینی که از دانشکده فنی ایران یا دانشکده کشاورزی فارغ‌التحصیل می‌شوند در کدام یک ازمدارس ما که زیر نظر وزارت فرهنگ است این ۱۲ نفر تکنیسین یا آن ده نفر کارگر تربیت می‌شوند می‌فرمایید به موجب این لایحه‌ای که آورده‌اید ما می‌توانیم این افراد را تربیت بکنیم اما این لایحه یک دانشکده مهندسی است یعنی می‌خواهند آن یک نفر را تازه درست بکند این لایحه برای تکنیسین و کارگر ساده نیست مطلقاً کسی که استاد می‌شود (این در صلاحیت من است که عرض بکنم) این استاد نمی‌تواند آدمی را در مدرسه حرفه‌ای تربیت بکند نمی‌تواند کسانی را که شما می‌خواهید آن استاد یا آن دانشیار افرادی را از نظر حرفه تربیت بکنند اینها مهندسین عالی‌مقام و اشخاص عالی‌مقام تربیت می‌کنند ولی قادر نیستند تکنیسین و استادکار تربیت کنند وزارت فرهنگ می‌گوید من قبل از این که مدارس حرفه‌ای را دایر بکنم باید برای مدارس معلم تربیت بکنم این حرف اصولاً صحیح است ولی این مدرسه آن مدرسه نیست و کسانی که بعد از ده سال از اینجا فارغ‌التحصیل می‌شوند نمی‌توانند مدارس حرفه‌ای را اداره
کنند چرا بنده امروز این لایحه را مفید نمی‌دانم برای این که بودجه مملکت متأسفانه محدود است و ما یک درآمد محدودی داریم و باید این درآمد محدود را برای کارهای بسیار مفید در درجه اول خرج کنیم البته کشور هر اندازه دانشکده پزشکی و کشاورزی و فنی داشته باشد بسیار خوب است ولی الآن مثال زدم به ازای هر مهندسی برای هر کار فنی باید ۱۲ نفر تکنیسین و ده نفر کارگر تربیت کرد یک راهی می‌خواهند بسازند هر روز داد انتقاد همه ما از پشت این تریبون بر علیه دستگاه‌های راه‌سازی برای خرابی راه‌ها بلند است و حق هم داریم این راه چه می‌خواهد یک راهی که ۵۰ کیلومتر باشد یک مهندس رئیس کارگاه می‌خواهد دو تا مهندس زیردست آن رئیس و دو تا مکانیسین که مطلقاً در ایران نیست و لااقل ۱۳ نفر راننده غلطک می‌خواهد که مطلقاً در ایران پیدا نمی‌شود و پنجاه کیلومتر راه را درظرف دو سال و نیم انجام شود لااقل ۱۰ نفر راننده تراکتور می‌خواهد که در ایران وجود ندارد و لااقل ۵ نفر موتوریست می‌خواهد که آنجا پای ماشین سنگ‌شکنی بایستد وسنگ تهیه کند و لااقل چهار نفر راننده بیل مکانیکی فنی می‌خواهد که بتواند این دستگاه را راه ببرد که در ایران وجود ندارد که هیچ‌کدام اینها در ایران وجود ندارد (احمد مهران- و به همین دلیل در ساختن راه‌ها تأخیر شده است) این وظیفه وزارت فرهنگ است که این اشخاص را تربیت بکند حالا حقوق اینها را ببینید یک نفر دیپلمه متوسطه که ۱۲ سال درس خوانده است بیکار است چون علم او فایده‌ای به حال جامعه ایرانی ندارد و یک نفر لیسانسه حاضر می‌شود با چهارصد تومان در ماه کار کند ولی کار نیست اما این افراد فنی که عرض کردم چقدر می‌گیرند راننده غلطک حداقل حقوقش در ایران ۷۰۰ تومان است راننده بیل مکانیکی ۱۷۰۰ تومان دو برابر حقوق تجدید نظر شدة رتبه ۹ امروز راننده تراکتور ۱۲۰۰ تومان می‌گیرد. ما جوان‌های خودمان را می‌سپاریم به وزارت فرهنگ که فردا اینها هم به کشورشان خدمت بکنند و هم به خودشان اینها وقتی از مدرسه در می‌آیند چیزی نمی‌دانند چاره‌ای نیست باید فقط به عنوان کارمند دولت استخدام بشوند و حال آن که از طرف دیگر همان‌طورکه مثال زدم مملکت احتیاج مبرم به وجود اینها دارد ما در سرتاسر ایران اکنون به مفهوم تکنیسین نداریم اگر ما بخواهیم یک دست مبل قشنگ بسازیم در تمام ایران دوتا مبل‌ساز هست که هر دو خارجی هستند و ساکن تهرانند ما امروز برای انجام کارهای برقمان الکتریسین نداریم ما برای کارهای آهنگری‌مان تعداد معدودی متخصص داریم که در زمان مرحوم ارجمند در ایران شروع به کار کردند و حالا یک چند کارخانه داریم ما برای کارهای خودمان جوشکار نداریم حتی کارپرداز نداریم سازمان برنامه می‌رود کارپرداز با ماهی ۱۲۰۰ دلار از خارج از کشور استخدام می‌کند برای اداره مهمانخانه‌ها ما می‌رویم از سویس آدم می‌آوریم به بنده بفرمایید کدام‌یک از وزارتخانه‌های دولت مسئول مجلس هستند مأمور تربیت افرادی هستند که به وجود آنها برای شروع به کار تمدن صنعتی در ایران در درجه اول ضرورت است کدام‌یک از این وزارتخانه‌هایی که مسئول مجلس هستند مأمور تربیت اینها هستند؟ برحسب مصوبات مجلس باید ۸۴ میلیارد ریال که سهم مهمی از آنها خرج شده است به دست سازمان برنامه در این کشور خرج شود اگر این افراد وجود ندارند چه جوری این پول خرج می‌شود؟ یا همان‌طوری که سازمان برنامه در این دو ماه اخیر تصمیم گرفته است باید منحصراً افراد و اشخاص خارجی بیاورد در حالی که موقعی که ما در این مجلس به لایحه فقط رأی می‌دادیم و فکر می‌کردیم که اگر سهمی از اینها به عنوان شرکت به جیب خارجی‌ها می‌رود لااقل آن قسمت که مربوط به انجام کارهای عمرانی در ایران است نصیب ملت می‌شود در صورتی که ترتیبی شده که از این به بعد به جیب افراد مهندس و تکنیسین‌های خارجی خواهد رفت (صحیح است) آقایان اگر به حقایق این امر واقف هستند بنده این را به عرض مجلس شورای ملی می‌رسانم تا مستحضر باشند اگر بعضی کارها باشد که یک سال دو سال تأخیر شده شاید مهم نباشد ولی کار معلم و تربیت هر روز تأخیرش به ضرر این مملکت است امسال ۱۶ هزار نفر از این مدرسه‌ها بیرون می‌آیند سال بعد ۲۰ هزار نفر هر سال عده‌ای از این وجودهای عاطل و بی‌سواد تقدیم جامعه می‌شود و مبالغ هنگفتی از بودجه مملکت صرف تربیت اینها می‌گردد زیان سیاسی که مدارس فعلی ما برای کشور دارد آن را هم بنده عرض می‌کنم چون تبلیغاتی در گذشته داشتیم شما از یک طرف از پول مالیات زحمتکشان این مملکت و کسانی که کار می‌کنند بودجه فرهنگ را می‌پردازید عده‌ای چیزی طوطی‌وار یاد می‌گیرند اینها قدم در جامعه می‌گذارند می‌بینند که محل برای اشتغال آنها وجود ندارد چون سواد و اطلاعات آنها یک پول از نظر ارزش ندارد اینها آنچه که مملکت احتیاج دارد که عبارت است از سلمانی و کفاشی بلد نیستند امروز می‌دانند اغلب آقایان کفش‌هایشان را می‌روند از ایتالیا و سویس می‌آورند کی مسئول است که در ایران کفاش تربیت کند و سلمانی تربیت بکند وزارت فرهنگ یا وزارت راه کدام‌یک از دستگاه‌ها جز وزارت فرهنگ مسئول است (دکتر عدل- دروازه‌ها باز است) اول اینها را تربیت بکنید که چرم خوب بسازند اگر ایرانی‌ها کارها را یاد بگیرند ما مطلقاً نمی‌رویم از خارج بیاوریم این مسئولیت سنگین گردن وزارت فرهنگ است باید این را حس بکنند و انجام بدهند نتایج عواقب بد سیاسی این طرز تعلیم این است که از یک طرف افرادی فراوان از این مدارس بیرون می‌آیند و چون علم اینها فایده ندارد مفید نیست به اینها علم مفید یاد نمی‌دهند بیکار می‌مانند یک عده معلم از قدیم هستند بند به همه آنها کمال احترام را دارم از قدیم یاد گرفته‌اند به شاگرد بگویند. ۰=+BX+C۲AX اینها به چه درد می‌خورد یا ازن گازی است که اگر حرارت زیاد بهش بدهید حالت عادی خودش را از دست می‌دهد و با اکسیژن تبدیل می‌شود آن وقت معلوم نیست به چه درد می‌خورد؟ این جوان چون در جامعه برای خود و در مملکت خودش نمی‌تواند از عملش بهره‌برداری بکند بیکار می‌ماند و عائله خودش را نمی‌تواند اداره بکند و به ناچار بعضی‌ها که اراده قوی ندارند تحت تبلیغات زهرآگین بعضی مقامات و بعضی بیگانگان واقع شدند این را ما در گذشته دیدیم ما در اینجا تجربه کردیم و دیدیم که یک قدری از این تعلیمات به دور از حقایق زندگانی است که در مدارس به جوان‌های ما می‌دهند مدرسه‌ای که لایحه‌اش اینجا مطرح است یک مدرسه مهندسی است بنده منکر این نیستم که ما به مدرسه مهندسی باز هم احتیاج داریم ما هر سال هزارها مهندس احتیاج داریم در یک کشور همسایه ما در سال ۶۵ هزار نفر مهندس و تکنیسین می‌دهد بیرون که از این ۶۵ هزار نفر ۸ هزار نفر مهندس است ۵۷ هزار نفر تکنیسین جز با این ترتیب ممکن نیست کشور را از نظر صنایع ما اداره کنیم و ما از بودجه مملکت هر روز برمی‌داریم و مدارس عالی درست می‌کنیم اگر وزارت فرهنگ به موازات این لایحه یک لایحه‌ای بیاورد که ده برابر این بودجه‌ای که برای این لایحه مصرف می‌کند اعتبار بخواهد و مدارس حرفه‌ای را در ایران ترویج بکند و بخواهد این اشخاصی را که ما می‌خواهیم تربیت بکند ما به آن لایحه رأی می‌دادیم چون من گناهکارم اگر در حدود صلاحیت خودم در قوانینی که از مجلس شورای ملی ایران می‌گذرد اظهار نظر نکنم (دکتر عدل- مدارس حرفه‌ای هم شروع شده است) (صفاری- تکلیف دفاع از لایحه چه می‌شود؟) از برنامه این مدرسه بنده کاملاً مطلع هستم و در هر محضر صلاحیت‌داری حاضرم این برنامه را مطرح بکنم و چون بیانات و دلایل و مدافعات جناب آقای وزیر فرهنگ را در کمیسیون فرهنگ شنیده‌ام آنها را قبول ندارم چون من معتقدم که فارغ‌التحصیلان این مدرسه که می‌خواهند معلمینی برای مدارس حرفه‌ای تربیت بکند تأمین نمی‌کند مطلبی که می‌خواستم به ایشان عرض بکنم این است که ایشان که از افسران قدیمی فرهنگ هستند و زمانی که من شاگرد بودم ایشان معلم بودند بنده به این دلیل و به هزار دلیل دیگر برای شخص ایشان احترام قایلم آن زمان که ما درس می‌خواندیم بیش از ۳۰ سال نیست که ما در ششم متوسطه درس می‌خواندیم معلمینی که ما داشتیم بعضی‌ها شاید تحصیلاتشان تا حدود دیپلم هم بود بعضی دیپلم هم نداشتند بر خلاف نظر کسانی که در وزارت فرهنگ خودشان را وارد می‌دانند و به ایشان گزارش‌هایی داده‌اند معتقد هستم که امروز ما می‌توانیم عده زیادی مدارس حرفه‌ای به دست متخصصینی که در ایران هستند دایر کنیم و هر چه زودتر آدم بدهیم بیرون و معتقد هستم و صمیمانه هم به این کار معتقدم یک نفر دکتر عالی‌مقام نمی‌تواند کار با چوب راز نظر حرفه درس بگوید چون راجع به چوب مطالبی خواهد گفت که خیلی بالاتر است از فهم شاگردها بارها در جلسات مجلس یا در کمیسیون‌ها به عرض آقایان رسانیده‌ام هزارها نجار که امروز میخ می‌زنند به چوب کار غلطی می‌کنند و نباید چوب را با میخ وصل کرد برای این که میخ یک جسمی است که دارای یک ضریب انبساط معینی است و چوب دارای یک ضریب انبساط معین دیگری است در تابستان میخ به واسطه حرارت منبسط می‌شود و فشار می‌آید و از جای خودش بیرون می‌آید و دو سال بعد می‌بینید که لق شده است خیلی اتفاق افتاده است و همه آقایان پنجره‌های خانه‌هایشان را می‌بینند که در زمستان باد می‌کند و در تابستان درز باز می‌کند کی باید افرادی را تربیت بکند که این چیزها را یاد بگیرند کی باید بگوید که در جنگل‌های ایران چوب را جز در ماه دوم پائیز درخت را نبرند برای این که در آن موقع است که در عروق نباتی شیره وجود ندارد و نبات در خواب است و می‌شود درخت را قطع کرد کی باید این را تربیت بکند و این مطالب را به آنها یاد بدهند کجا بفرمایید با این لایحه؟ بنده وجدان آقایان را متوجه به این لایحه می‌کنم چون موضوع فرهنگ مملکت ما است ممکن است روی رفاقت با آقای وزیر فرهنگ یا روی اصول دیگر این را تصویب بفرمایید ولی بنده معتقدم ضرر هنگفت دیگر به این مملکت می‌خورد ما ده سال دیگر هم با این لایحه و نظیرش قادر نخواهیم بود افرادی را تقدیم این جامعه کنیم که به درد کارهای عمرانی مملکت بخورند (صحیح است) ما امروز بیشتر از هر کشور مترقی دنیا احتیاج داریم به این که افراد فنی در جمیع شئون داشته باشیم ملاحظه بفرمایید در کشور سوئد از منابع طبیعی ۵/۹۳ درصد بهره‌برداری می‌کنند آقای وزیر فرهنگ نخندید به این اظهارات بنده بی‌نهایت متأسفم برای این که آنچه که محرک بنده است وطن‌پرستی است این که می‌گویند که وزارت فرهنگ ما بد است بد است انصافأ بد است و من صلاحیت این را دارم که بگویم بد است دیپلمه‌های ما اسامی
رودخانه‌های ایران را نمی‌دانند کسی که نمی‌داند در این مملکت چند تا رودخانه به چه مقدار با چه مقدار آب هست نمی‌تواند از عنفوان جوانی فکر بکند که از منابع ایران بهره‌برداری بکند (عمیدی نوری- استاد اینها در دانشگاه خود شما هستید) بنده متشکرم جناب آقای عمیدی نوری شاگردانی که ما تربیت کردیم در دانشکده فنی اینها کسانی هستند که امروز قسمت عمده‌ای از راه‌آهن ایران را ساخته‌اند تونل‌های بزرگی ساخته‌اند اینها مهندسند ولی اغلب به دست تکنیسین‌های خارجی چون ما نداریم این کارها را انجام داده‌اند ما وظیفه‌مان را در محیط دانشگاه به خوبی انجام داده‌ایم من مطالبم را در حدود وجدان خودم به عرض مجلس شورای ملی رسانیدم مجلس شورای ملی خود داند.
وزیر فرهنگ (دکتر مهران)- آنهائی که شما تربیت کرده‌اید از همین مدارس بیرون آمده‌اند که شما می‌فرمایید.
نایب‌رئیس- آقای اردلان.
اردلان- بنده در کلیات موافق اسم نوشته بودم البته نظریات جناب آقای مهندس جفرودی که همه‌اش البته مورد موافق بنده نبود ولی قسمت‌های فنی آن مورد موافقت من و قسمت عمده‌ای از نمایندگان محترم مجلس شورای ملی خواهد بود ولی تمام آن قسمت‌های فنی هم که فرمودند مربوط به این لایحه نبود برای این که در آخر که صحبت شد فرمودید که خودمان می‌توانیم این کارها را بکنیم بنابراین اگر ما می‌توانیم این کارها را بکنیم نمی‌شود نقصی بری لیسانسیه‌ها قائل شد این لایحه لایحه‌ای مفیدی است برای این که تکمیل می‌کند همان نظریاتی را که آقای مهندس جفرودی دارند بنابراین امیدوارم که نمایندگان محترم موافقت بکنند که این لایحه بگذرد وزارت فرهنگ بتواند با استخدام کسانی که در این لایحه ذکر شده کادر فنی مدارس را تکمیل بکنند (صحیح است) منتهی همان‌طور که در کلیات بنده موافقم که لایحه مورد موافقت آقایان نمایندگان محترم واقع بشود و نمی‌خواهم صحبت بکنم یکی دو تا نظر دارم که خواهش می‌کنم جناب آقای وزیر فرهنگ توضیح بدهند یکی این است که در ماده اول وزارت فرهنگ و سایر وزارتخانه‌ها را مجاز دانسته‌اند که این کارها را بکنند این اختیار نامحدودی است حالا خوب بود که تصریح می‌فرمودند و به تصریح قید شود که موافقت وزارت فرهنگ در این کار باشد که اگر در خود مملکت اشخاص واجد این شرایط نباشد از اینها استفاده بکنیم و اگر بنا شود که هر وزارتخانه‌ای خودش مجاز باشد که از این ماده استفاده کند و یک اشخاصی را بیاورد بعد ما دچار محظور می‌شویم یا اشخاصی که شاید صلاحیت نداشته باشند وارد که بشوند یکی هم ایراد بنده در ماده چهارم است به نظر بنده این ماده چهارم برخلاف اصول محاسباتی است و برخلاف اصول پارلمانی است برای این که اینها می‌خواهند اجازه بگیرند کسانی را که از دو سال قبل در سازمان برنامه استخدام شده‌اند در صورتی که برای استخدام سازمان برنامه مختار بوده است به هر مبلغ یا هر ترتیبی که می‌خواسته است اشخاصی را استخدام بکند و تحت یک قاعده امور استخدامی نبوده است همان را مأخذ قرار بدهند و از دو سال پیش وزارت فرهنگ می‌خواهد این پول‌ها را به این اشخاص بپردازد این خیلی قابل قبول نیست یک اشکال کوچک دیگر هم آن اجازه‌ای است که در آخر ماده به وزارت فرهنگ می‌دهید که از بودجه کار گزینی هر کاری که می‌خواهد بکند این به نظر بنده با کنترلی که مجلس شورای ملی باید نسبت به بودجه‌ها داشته باشد صحیح نیست این را جناب آقای وزیر فرهنگ توضیح بدهند واصلاح بکنند و در اصل لایحه بنده موافقم.
نایب‌رئیس- پیشنهاد کفایت مذاکرات در کلیات رسیده که قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پیشنهاد کفایت مذاکرات می‌نمایم. - دکتر سیدامامی
نایب‌رئیس- آقای دکتر سیدامامی.
دکتر سیدامامی- راجع به این لایحه در کیمسیون فرهنگ بسیار صحبت شده است فرمایشات جناب آقای مهندس جفرودی هم صحیح است ولی منظور این لایحه یک قدمی است که برداشته شده برای تعلیم و تربیت افراد هنرمند و صنعتکار (مهندس جفرودی- این‌طور نیست) چرا. تا اندازه‌ای نظر شما تأمین است حالا جناب آقای وزیر فرهنگ توضیحات خواهند داد چون زیاد صحبت شده است در اطراف آن و شور دومی هم خواهند داشت این است که پیشنهاد کفایت مذاکرات دادم و امیدوارم که همکاران محترم موافقت بفرمایند.
نایب‌رئیس- آقای بزرگ ابراهیمی مخالف هستند با پیشنهاد کفایت مذاکرات؟
بزرگ ابراهیمی- مخالفم.
نایب‌رئیس- بفرمایید.
بزرگ ابراهیمی- به عقیده بنده یکی از وظایف مهم همین مذاکرات در کلیات لوایح است (صحیح است) اگر قرار باشد با دو کلمه صحبت کردن فوراً بگذریم به عقیده بنده خوب نیست جناب آقای مهندس جفرودی یک مقدار توضیحات دادند البته افکار را متوجه کردند که بنده اگر چه با همه موافق نیستم حتی شوخی کردم که زیاد سخت نگیرید ولی یک قسمت از فرمایشاتشان منطقی و صحیح بود و باید بحث کرد ما تعصب نداریم که هر لایحه‌ای که آمد تصویب کنیم و وزرا هم این تعصب را ندارند بنده خودم تصور می‌کنم آقای دکتر مهران بااین سجایای اخلاقی که دارند معتقد باشند که هر کسی خبط و خطا ممکن است داشته باشد بحث می‌کنیم، مذاکره می‌کنیم مسئله روشن می‌شود بعد هم در مواردی رأی می‌گیریم در شأن مجلس نیست که بدون مقدمه با یک نفر حرف زدن و یکی دو کلمه مخالف و موافق صحبت کردن مذاکرات را کافی بداند.
نایب‌رئیس- آقای صدرزاده موافق با کفایت مذاکرات هستید؟
صدر زاده- بلی.
نایب‌رئیس- بفرمایید.
صدرزاده- بنده در نظرم دارم که در یکی از جلسات خیلی سابق جناب آقای مهندس جفرودی مطالبی فرمودند که فوق‌العاده مؤثر و مورد توجه واقع شد و تشریح فرمودند که یک دسته‌ای هستند به عنوان عملجات، یک دسته‌ای هستند به عنوان مهندس عالی‌مقام و در این وسط یک خلائی است و آن اشخاصی هستند که باید تربیت بشوند و احتیاج به آن دسته هست امروز هم این مطلب را تشریح فرمودند، این لایحه‌ای که وزارت فرهنگ تقدیم کرده است و در کمیسیون فرهنگ هم بحث شده برای تربیت همین افراد حرفه‌ای است و در مقدمه ماده یک هم همین مطلب قید شده که «جهت تکمیل کادر آموزشی مدارس فنی و حرفه‌ای و کشاورزی در مرکز و شهرستان‌ها» بنابراین منظوری را که جناب آقای مهندس جفرودی دارند این لایحه تأمین خواهد کرد نهایت این است که اگر نظریاتی برای اصلاح داشته باشند ممکن است توضیح بفرمایند و مورد قبول هم واقع شود به هرحال برای تأمین کادر حرفه‌ای احتیاج به مدرسه داریم و مدرسه هم احتیاج به یک معلمینی دارد و در حال حاضر احتیاج داریم یک عده‌ای را از خارج برای این که تعلیمات حرفه‌ای را به افراد بدهند دعوت کنیم و این لایحه تقدیم شده بنابراین به نظر بنده بهتر است مذاکرات در کلیات کافی باشد و راجع به مواد بحث شود و اگر چنانچه آقایان و نظریاتی داشته باشند در موقع خودش خواهند داد.
نایب‌رئیس- رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای دکتر سیدامامی آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد رأی می‌گیریم به ورود در مواد آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده اول قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۱- به وزارت فرهنگ اجازه داده می‌شود جهت تکمیل کادر آموزشی مدارس فنی و حرفه‌ای و کشاورزی در مرکز و شهرستان‌ها عده‌ای معلم و استادکار از اتباع کشورهای آلمان غربی، اطریش، امریکا، فرانسه، انگلیس، بلژیک، سویس، ایتالیا و ژاپن استخدام نماید معلمین و استادکاران مزبور حداکثر برای مدت سه سال استخدام می‌شوند و تمام وقت رسمی به تدریس و خدمت در کارگاه‌ها و مزارع مشغول خواهند بود و به‌هیچ‌وجه حق اشتغال به کار دیگری ندارند و حقوق هر یک از معلمین و استادکاران از ماهی چهل هزار ریال تجاوز نخواهد نمود که نصف آن به ریال و نصف دیگر به ارز پرداخت می‌شود و هر یک از آنان در سال حق یک ماه مرخصی با استفاده از حقوق خواهند داشت به علاوه هزینه مسافرت خود و زن و فرزندان کمتر از ۱۸ سال هر یک را وزارت فرهنگ پرداخت خواهند نمود سایر وزارتخانه‌ها نیز می‌توانند از مقررات این ماده برای استخدام معلمین مدارس فنی خود با نظر وزارت فرهنگ استفاده نمایند.
تبصره- سایر شرایط و مقررات استخدام معلمین و استادکاران مذکور طبق قانون استخدام اتباع خارجی مصوب عقرب ۱۳۰۱ خواهد بود.
نایب‌رئیس- آقای عمیدی نوری در ماده اول مخالفید؟
عمیدی نوری- بلی.
نایب‌رئیس- بفرمایید.
عمیدی نوری- صحبت در ماده اول لایحه است بنابراین در کلیات می‌شود صحبت کرد عرض بنده با توجه به توضیحات مفصل جناب آقای مهندس جفرودی است به عنوان مخالف با این که خودشان مخبر کمیسیون هستند و بایستی مبین فکر کمیسیون و مدافع گزارش باشند. این یک نکته‌ای است که بنده جلب نظر مقام ریاست را می‌کنم که تکلیفش از نظر دفاع از گزارش کمیسیون باید معلوم باشد. آیا در چنین موقعی رئیس کمیسیون دفاع خواهد کرد؟ البته وزیرتشریف دارند ولی وزیر مدافع نظر دولتی است که این لایحه را داده و البته گزارشی که از کمیسیون داده می‌شود باید مدافع کمیسیون هم داشته باشد با این ابهامی که هست و با مخالفت بسیار روشنی که جناب آقای مهندس جفرودی در لایحه کردند حق این بود که بحث بیشتری در این لایحه بشود (صحیح است) ولی چون نشد بنده در ماده یک که می‌شود در آن از کلیات صحبت کرد اجازه می‌خواهم بحث کنم دلیلش هم این است که بنده تمام این موارد را خواندم جناب آقای وزیر فرهنگ بیانات جناب آقای مهندس جفرودی را هم شنیدم ولی هنوز نفهمیدم منظوراز این لایحه چیست آیا می‌خواهیم یک مؤسسه‌ای در ردیف دانشکده فنی برای امور فنی و حرفه‌ای و کشاورزی به وجود بیاوریم و برای این کار استاد و معلم می‌خواهیم؟ یا می‌خواهیم این مدارس حرفه‌ای و فنی و کشاورزی که به صورت متمرکز دردستگاه‌های وزارت فرهنگ یا منشتت در وزارتخانه‌های دیگر هستند اینها را سیراب کنند یعنی کادر
آموزشی این گونه مؤسسات حرفه‌ای فنی و کشاورزی را تکمیل کنند این دوتا است اول باید روشن شویم منظور از این لایحه چیست؟ توضیحات آقای مهندس جفرودی نشان می‌داد که قسمت اول است به این جهت هم بود که بحث اصولی کردند راجع به طرز تربیت دانشجویان فنی و کشاورزی و حرفه‌ای که ما به وجود اینها احتیاج داریم که البته وارد بحث دقیق هم شدند. بنده که مطالعه می‌کنم می‌بینم عبارت مبهمی است. جناب آقای وزیر فرهنگ هم توضیح ندادند. مخبر هم به حال تردید گفتند عبارت این است که «به وزارت فرهنگ اجازه داده می‌شود جهت تکمیل کادر آموزشی مدارس فنی و هنری و حرفه‌ای و کشاورزی در مرکز و شهرستان‌ها» این عبارت ظاهرش این است یعنی بنده این‌طور استنباط می‌کنم که این نظری که جناب آقای مهندس جفرودی فرمودند از نظر یک معلم و استادان عالیمقامی است که بخواهند دانشکده‌های فنی و حرفه‌ای و کشاورزی را اداره کنند و از آنها مردمان فنی و حرفه‌ای و کشاورزی خارج کنند از این ماده برنمی‌آید مخصوصاً که جمله دیگری از این ماده می‌گوید «و نیز می‌توانند از مقررات این ماده برای استخدام معلمین مدارس فنی خود بانظروزارت فرهنگ استفاده نمایند» سایر وزارتخانه‌ها نیز می‌توانند بنده استنباطم در این ماده اول این است که یک مدارس فنی و کشاورزی و حرفه‌ای در بعضی از وزارتخانه‌ها داریم و اینها معلم که دارند برای این که کادر آموزشی آنجاها را تکمیل کنیم می‌خواهیم اینها را استخدام کنیم اگر این است نظر صریحاً جناب آقای وزیر فرهنگ یا رئیس کمیسیون بیایند تا مجلس شورای ملی بداند برای چه قسمت‌هایی معلم می‌خواهیم آن‌وقت فرق می‌کند که آن معلم کی باشد چون در جلسة قبل اگر خاطر آقایان باشد ما یک لایحه دیگری برای دانشکده‌های شهرستان‌ها داشتیم در آنجا اجازه استخدام استادهایی را که تا ۶۰ هزار ریال حقوق می‌گیرند از خارجی‌ها و ایرانی‌هایی هم که در همان عرض باشند دادیم ولی اینها استادکارهایی هستند که حقوقشان تا چهار هزار ریال است و این یک حرف دیگری است که نشان می‌دهد که آن چیزی که جناب آقای مهندس جفرودی فرمودند شاید روی این فکر باشد ما برای کادرآموزشی فعلی موجود خودمان می‌خواهیم یک معلمینی استخدام کنیم. این مطلب به نظر بنده لازم است تشریح بشود تا ما روشن شویم و از این ابهام خارج شویم و بنده اصولاً مخالفم با لوایحی که غیرصریح است و روشن نیست و از این لوایح در واقع استنباطات مختلف می‌شود واقعاً آن نکته‌ای که جناب آقای اردلان فرمودند من یادداشت کرده بودم که در عرایضم عرض کنم. من نمی‌دانم کمیسیون بودجه به چی رسیدگی کرده اینجا ما یک گزارشی هم از کمیسیون بودجه می‌بینیم که نوشته ما این لایحه را تصویب کردیم کمیسیون بودجه وظیفه‌اش روی رقم و عدد است پس لایحه‌ای را که مطرح می‌کند باید رقم بودجه‌اش معلوم باشد چیست بعد این را بگیرند و با تطبیق با بودجه کل با تطبیق با عواید کل حساب کنند و بگویند این رقم را من اعتبار برای این لایحه می‌گذارم این کارکمیسیون بودجه است ماده ۷ را توجه بفرمایید «وزارت فرهنگ برای اجرای این قانون می‌تواند از مجموع اعتبارات پرسنلی بودجة خود استفاده نماید» این یعنی چه؟ مگر می‌شود یک لایحه‌ای، یک لایحه استخدامی هم کلی باشد، عدد نباشد؟ ۵ تا معلم ده تا معلم، صد تا معلم عددش معین نباشد این که می‌گویند ۸ یا ۱۰ میلیون این لایحه رقمش از لحاظ تعداد و اجازه‌ای که مجلس شورای ملی برای استخدام می‌دهد مبهم و کلی است و معلوم نیست بر این که چقدر باید باشد تا اعتبارش معلوم باشد. بعد هم محل اعتبارش البته وقتی میزان اعتبارش مبهم بود و غیرمشخص و غیرمعلوم، معلوم است که محل اعتبارش هم غیرمشخص و غیرمعلوم خواهد بود و تازه از جای دیگر تأمین می‌شود بنده متأسفم که این بودجه‌های پرسنلی وزارتخانه‌ها که این قدر گل و گشاد است و این قدر مازاد دراطرافش دارد که می‌شود از مازاد آن یک چنین لایحه لاتعد و لاتحصی را تأمین کرد این معنیش چیست؟ بودجه‌اش را می‌گویند از مجموع بودجه پرسنلی است این به نظر بنده شعر است بایستی معتقد باشیم بودجه پرسنلی که در اختیار وزارت فرهنگ گذاشتیم دقیق نبوده، صحیح نبوده خارج از میزان احتیاج پرسنل بوده و اگر قائل هستیم صحیح بوده دیگر مازادی ندارد که ما بتوانیم استخدام کنیم و به نظر بنده یکی از نواقصی که از نظر پرداخت‌های مالی در طرز کار می‌بینیم همین عدم تطبیق ارقام با هم است برای این که وقتی ما عدد را کلی گفتیم دست وزارت فرهنگ و دولت باز است تا خاصه خرجی پیش بیاید یک جایی می‌خواهد می‌گوید بودجه داریم و یک جای دیگر را آقای صدرزاده برای شیراز می‌خواهند، میل ندارند می‌گویند مازاد پرسنلی نداریم، مگر می‌شود قوانین طوری مبهم و متناقض تنظیم بشود که دست در اجرا باز باشد برای اعمال نظر تبعیض و خاصه خرجی و این ماده یک را با ماده ۷ که تطبیق بکنیم یک لایحه استخدام مجهول و مبهم می‌بینیم که میزان اعتبار برای پرداخت مورد این استخدام‌ها هم مجهول است به این جهت است که بنده حق می‌دهم شاید نظر از تنظیم این لایحه این باشد که باز هم یک عده‌ای از اشخاص اداری رتبه‌هاشان تبدیل به دبیری بشود و یک عده‌ای از اشخاص به نام معادل دکترا نه خود دکتر، من موافقم دانشیار دکتر باشد بنده موافقم که سدی که در دانشگاه ایجاد شده و کسی نمی‌تواند دانشیار و استاد بشود مگر با اجازه خودشان این سد شکسته بشود و همیشه هم با این فکر مبارزه کرده‌ام و اقدام هم شده در همان دوره گذشته ما اقدام کردیم که باید دکترای حقوق به وجود بیاید و خوشبختانه شد و همین مجلس هم متشنج شد اما در عین حال وقتی بنده برمی‌خورم به این عبارت در ماده ۲ که «... در یکی از رشته‌های فنی دارای تحصیلات درجة دکتری یا معادل آن» این معادل آن با این کشی که در اینجا هست منطبق با که می‌شود؟ کسانی را که منظور نظر آنها است می‌آورند لباس دانشیاری تنشان می‌کنند پشت سرش هم لباس استادی است که بنده معتقدم در لوایح و قوانینی که مخصوصاً مربوط به کادرآموزشی و علمی ما است مخصوصاً مربوط به امر فنی و حرفه‌ای است چون آنجا همان‌طور که گفته شد فاصله بین دو چوب که پیدا شده آن چوب وسطش باز است در و پنجرة بنده خراب است اینها را نمی‌شود کاری کرد و این جرف‌ها را تویش ندارد جناب آقای دکتر مهران من از شما تشکر می‌کنم که خودتان علمدار مدارس حرفه‌ای وقتی بوده‌اید و دنبال این فکر می‌روید و کراراً که این موضوع بحث شد فرمودید که ما بایستی افراد فنی تربیت کنیم، کادر فنی تربیت کنیم تا بتوانیم معلم فنی و حرفه‌ای و کشاورزی داشته باشیم این را باید خیلی دقت کرد که یک افرادی بیایند که واقعاً علم وعملشان توأم باشد و ما بتوانیم فرزندانمان را از این توجهی که پیدا کرده‌اند همین‌طور تحصیلاتشان را به رتبه عالی برسانیم چون حالا دانشکده‌های ما کافی برای پذیرفتن شاگردان نیست و می‌روند به اروپا بعد هم می‌روند در کور ادبیات و حقوق و قسمت‌های نظری که شاید احتیاج ما از نظر علوم عملی بیشتر باشد ما می‌خواهیم اینها را واقعاً سوق بدهیم به طرف کارهای حرفه‌ای و فنی و کشاورزی و این رشته‌ها را واقعاً تقویت کنیم. بنده خیال می‌کنم که واقعاً مقدار دانش‌آموزان ما به این آمار برسد که برای دانشکده طب که ۶۰۰۰ نفر نام‌نویسی می‌کنند برای ۳۰۰ کرسی دانشجویی، وقتی برای اینها کار فنی و حرفه‌ای و کشاورزی در دوره متوسطه دبیرستان به وجود آمد یاد می‌گیرند می‌روند دنبال کار کشاورزی و حرفه‌ای، این برای ما عجیب است بنده شنیدم در کمیسیون مشترک برنامه متخصصی استخدام شده است برای این که بیاید یاد بدهد چه جور کود شیمیایی را کشاورزان بریزند توی خاک و استفاده کنند (مهدوی- بسیار لازم است) بله این بسیار لازم است که چه جور کود شیمیایی را بریزند ولی این تقصیر کار ما است برای این که باید بیایند و یک نفر را استخدام کند برای این کار ما محصلین را طوری تربیت می‌کنیم که دیپلم متوسطه را که گرفت یا باید برود پشت میزادارات مزاحم بنده و جنابعالی بشود و کار برای ما به وجود بیاورد با این که برود به پدر و مادرش فشار بیاورد که او را به خارجه بفرستند اما اگر ما کار حرفه‌ای و کشاورزی و فنی در دوره متوسطه به آنها یاد دادیم آنها می‌روند دنبال کار خودشان و دیگر ما برای پخش کردن کود شیمیایی در مزارع از خارج از کارشناس نمی‌آوریم دیگرجوان‌های ما در سن بیست سالگی همه نمی‌آیند به دانشگاه‌ها و کارهایمان درست می‌شود. بنده خواستم تشریح کنم جناب آقای مشایخی که وضع ما طوری است که با امکانات امروز مملکت هر چه بیشتر به امر حرفه‌ای و کشاورزی به معنای واقعیش توجه کنید لازم است. واقعیت موضوع را خواستم عرض کنم و خواستم عرض کنم جناب آقای دکتر مهران به ما بگویند منظورشان از ماده اول چیست؟ آیا می‌خواهند این مدارس فعلی را، دانشسرا و دانشکده‌ها را در این سطح به کار بیندازند؟ چون استنباط من این است چون در ماده ۶ گفته‌اند از استادکارهایی ماهر که مهارتشان را قبول کردند به صورت روزمزد هم می‌توان استفاده کرد اگر این است بنده موافقم که این ماده اجرا شود. جناب آقای مهندس اگر نظرتان این باشد (مهندس جفرودی- ماده ۲ و ۳ را هم بفرمایید) اگر این است این را جناب آقای وزیر فرهنگ بفرمایند که مطلب روشن بشود و ما بدانیم بعد هم میزان استادهایی که می‌خواهید استخدام کنید معلوم باشد خوب بعد این فردا اوضاع پرسنلی شما را بهم می‌زند اگر قرا ر شود شما از بودجه پرسنلی بپردازید چقدر مازاد اعتبارت پرسنلی درید که تأمین بکنید و اینها را استخدام بکنید اینها باید در قانون معلوم شود والا قوانین به طور دربست هر قدر داریم و هر چه داشتیم از اعتبارات استفاده کنیم این که قانون نیست بندة عادی هم در زندگی بگویم هر چه پول گیرم آمد خرج می‌کنم این اسمش بودجه نیست این است که بنده این ماده یک را از جناب آقای وزیر فرهنگ تشریحش را می‌خواهم و میزان اعتبار آن را هم که در ماده هفت است توضیحش را می‌خواهم. مخبر کمیسیون بودجه هم اگر تشریف دارند یا رئیس کمیسیون بودجه برای ما روشن کنند این گزارش را که تأیید فرمودند، جناب آقای جلیلی تشریف آوردند مخبر کمیسیون بودجه هستند امضایشان را اینجا می‌بینم، ایشان برای ما تشریح بفرمایند که چطور اعتبار برای این کار در نظر گرفته شده و برای اجرای ماده یک چه مبلغی در نظر گرفته شده است.
نایب‌رئیس- آقای وزیر فرهنگ.
وزیر فرهنگ (دکتر مهران)- در اینجا نکاتی تذکر داده شد راجع به این که محصل سواد دارد یا ندارد سوادشان کم یا زیاد است به عقیده بنده به این لایحه مربوط نبود ولی بایستی عرض کنم تمام باسوادهای این مملکت از این مدارس بیرون آمدند تمام جوان‌هایی که امروز چرخ‌های این مملکت را می‌گردانند از این مدارس بیرون می‌آیند به عقیده بنده چیزی معمول شده که وقتی یک فرد بی‌سوادی پیدا شد و فرض بفرمایید یک محصلی اسم یک شیرینی را بلد نیست بعد می‌گویند که تمام محصلین بی‌سوادند به عقیده بنده این حرف‌ها صحیح نیست. اینها اسباب این می‌شود که جوانان ما را دلسرد می‌کند باید وسایلی فراهم کرد که آنها تشویق بشوند، گفتن این که مدرسه فلان و بهمان، خود آقای مهندس جفرودی هم توی همین مدارس تربیت و بزرگ شده‌اند که امروز قادر هستند، بیایند پشت تریبون مجلس شورای ملی و راجع به مسائل مهمه مملکتی صحبت بکنند و ایشان هم یک نبوغ فوق‌العاده‌ای نداشتند ایشان هم در کلاس‌های مختلف و در قسمت‌های مختلف تحصیل کردند و تحصیلاتشان را ادامه دادند و به یک مقاماتی رسیده‌اند البته بنده هم تصدیق می‌کنم نواقصی هست و نواقص هم باید رفع شود که از جمله همین موضوع بود، مطالبی که گفته شد، اصولاً در تأیید همین امر بود که ما باید سعی کنیم به موازات مدارس نظری و علمی که برای تحصیلات عالیه و تربیت متخصص مورد احتیاج مملکت لازم داریم یک مدارس فنی و کشاورزی هم داشته باشیم برای این که قادر باشیم دستگاه‌های صنعتی مملکت مشاغل فنی مملکت، امور کشاورزی مملکت را توسعه و ترقی بدهیم. بنابراین چون در موضوع ایجاد مدارس فنی و حرفه‌ای و کشاورزی همه آقایان نظرشان یکی است و همه موافق هستند بنده در این باب عرضی نمی‌کنم ولی توضیحی که لازم است راجع به این لایحه عرض می‌کنم همان‌طور که در تمام رشته‌ها درجات مختلف هست در تحصیلات فنی و کشاورزی هم درجات مختلف هست و ما تمام مدارس را در این درجات باید دایر کنیم و شروع هم کردیم درجه اولش که ما می‌گوییم‌آموزشگاه حرفه‌ای‌آموزشگاه فنی یا آموزشگاه کشاورزی اینها مدارسی هستند که بچه‌های ۱۲ و ۱۳ ساله وارد می‌شوند و بعد از ۲ یا ۳ سال از این مدارس کارگر بیرون می‌آیند برا ی پیمانکارهایی که فرمودند کار نجاری، سیم‌کشی، لوله‌کشی، یک کارهایی که کارگر ساده باید بکند یا در کارخانجات کار کنند از این مدارس بیرون می‌آیند البته با اطلاع کافی چون کارگر تحصیل‌کرده‌ای می‌شود، و تمام دستگاه‌های صنعتی امروز ما این جور است که یک نفر آدمی که کار ندارد به آنجا مراجعه می‌کند و کم‌کم کارگر می‌شود کار یاد می‌گیرد و شاید اغلب سواد ندارند و از طرف دیگر یک آموزشگاه‌ها هم چون کارگر ساده تربیت می‌کند به تدریج دستگاه‌های صنعتی دارای کارگر می‌شوند پس از یک طرف مشاغل آزاد فنی صاحب یک اشخاصی می‌شوند که این ما آدم‌های باسواد هستند و آن مشاغل را دیده‌اند و از طرف دیگر درآموزشگاه تربیت می‌شوند این یک درجه، درجه دوم کسانی هستند که ما می‌گوییم در هنرستان‌ها تربیت می‌شوند. در این هنرستان‌ها استادکارهایی تهیه می‌شوند که از آن کارگر ساده بالاتر هستند تحصیلات اولیه اینها دوره اول متوسطه است بنابراین از سن ۱۵، ۱۶ سالگی وارد این هنرستان می‌شوند و در این هنرستان سه سال یا چهار سال برحسب برنامه‌ای که دارند تحصیلات نظری و عملی در کارگاه‌ها می‌کنند و این قبیل اشخاص می‌شوند استادکار، یک درجه بالاتر هم هست و آن تکنیسین است. یعنی یک اشخاصی که مهندس علمی باشند نه مهندسی که فقط توی کتاب درس خوانده باشد (یک نفر از نمایندگان- دانشکده فنی دیده باشد) دانشکده فنی اتفاقاً تحصیلاتش علمی و نظری است و آکادمیک است و البته آن هم به موقع خودش لازم است که مدرسه‌های عالی هم لازم است که از آنها اشخاصی که کار بتوانند بکنند تکنیسین بیرون بیایند که بتوانند دستورات و تعالیمی را که مهندسین عالی‌مقام به آنها می‌دهند انجام بدهند بنابراین تحصیلات فنی ما سه مرحله دارد، مرحله مقدماتی که کارگر تربیت می‌کند و درجة بالاتر استادکار و درجة بالاتر آن تکنیسین‌ها است اما همة این مدارس وسایل لازم دارد اول وسیله‌اش معلم است ما باید ببینیم آن آموزشگاه فنی که درست می‌کنیم تا کارگر تربیت کند آن کارگر را، البته یک استادکارهایی لازم دارد، یک متخصصینی لازم دارد تا این بچه‌ها تحت تعلیم و تربیت آنها کار یاد بگیرند بشنود کارگر، در آن هنرستانی که استادکار تربیت می‌کند در و دیوار که استادکار تربیت نمی‌کند معلم می‌خواهد، یک افراد فنی می‌خواهد که اینها را تحت تعلیم قرار بدهد درجه ۳ درجه بالاتراست البته ما هر بنایی را که می‌خواهیم تأسیس کنیم اول بایستی که نقشه‌اش را طرح کنیم مصالحش را آماده کنیم بیاوریم به پای کار استادکار را هم حاضر کنیم و با آن مصالح آن نقشه آن بنا را بسازیم. این لایحه همین‌طور است ما می‌خواهیم این مدارس را درست کنیم و این مدارس معلم می‌خواهد، در مملکت ما البته کم‌وبیش یک عده‌ای هستند که صلاحیت این کار را دارند ولی این عده کافی نیست ما در تمام این سه مرحله‌ای که عرض کردم احتیاج پیدا می‌کنیم به استادکار خارجی و معلم خارجی و به درجات مختلف استخدام می‌کنیم، که حداکثر حقوق اینها تا چهار هزار تومان است پس ما می‌توانیم یک استادکاری استخدام کنیم تا ماهی ۱۵۰۰ تومان و یک معلم عالی‌مقام‌تری برای کادر فنی استفاده کنیم با ماهی چهار هزار تومان و این مقدار حقوق بسته به آن است که ما برای کدام‌یک از درجات تحصیل احتیاج پیدا می‌کنیم به استخدام معلم و به آقایان عرض می‌کنم که ما برای تمام این درجات الآن احساس می‌کنیم که احتیاج داریم، مدارس الآن تأسیس شده که من خیلی میل داشتم آقایان تشریف ببرند و از نزدیک ببینند که این مدارس وضع کارش چه جور است و با کمال خشنودی به عرض آقایان می‌رسانم که استقبال فوق‌العاده‌ای ازطرف جوان‌ها شده است (صدرزاده- مخصوصاً در شهرستان‌ها) و ما امیدواریم که در آتیه نزدیکی این مدارس یک مرکز فعالیت بزرگی برای مملکت ما باشد و جوان‌ها را برای کارهایی مفید آماده کند. راجع به این موضوع مهندسی و استادی و دانشیاری بنده باید یک توضیحی عرض کنم البته ما یک وقتی اشخاصی از ایرانی‌هایی که فنی هستند خواستیم و به درد این کادر می‌خورند و برای اجرای این برنامه‌ها مفید هستند بایستی به اینها حقوق بدهیم، حقوق اینها و مزایای استخدامی اینها برحسب این که در کدام‌یک از این درجات تحصیلی کار می‌کنند و صاحب صلاحیت برای کدام قسمت باشند البته تفاوت می‌کند. این مرکزی که برای تربیت معلم درست کرده‌ایم به نام دانشسرای عالی فنی و امیدواریم عنقریب وسایل احتیاج آن فراهم بشود و از پیشگاه اعلیحضرت همایونی هم استدعا بشود برای تشویق این قبیل تعلیمات که همیشه مورد توجه و نظرشان بوده تشریف‌فرما بشوند در این جا البته معلمین آن هنرستان‌ها تربیت می‌شوند یعنی آنهایی که استادکار تربیت می‌کنند ما نقشه اینجا و برنامه آن را با نظر عده‌ای از متخصصین خارجی تنظیم کردیم از مؤسسة یونسکو و از اصل چهار مخصوصاً آمدند مدت‌ها مطالعه کردند هم برای نقشه‌اش و هم برای تجهیزاتش و هم برای برنامه‌هایش، و البته این مدرسه یک مدرسه‌ای است که کاملاً جنبه عملی دارد و تئوری و مسائل نظری در آن به حداقل است و هیچ قابل مقایسه با دانشکده فنی نیست، یک مرکزی است برای یک هدف و منظور دیگری و از آقایان هم استدعا خواهم کرد و البته تشریف‌فرما خواهند شد وسایل و تجهیزاتش را ملاحظه خواهند فرمود مدارس دیگری در همین زمینه هنرستان‌ها و همین‌طور آموزشگاه فنی چه در تهران و چه در شهرستان‌ها دایر شده و الآن هم یک مرکز فعالیت بسیار خوبی است ولی البته ما برای پرسنل کادرمان ضعیف است و هم برای توسعه و ادامه اینها ناچار هستیم عده‌ای را استخدام کنیم، راجع به قسمت اعتبارات بنده یک نکته کوچکی است که لازم است عرض کنم ما عده‌ای در قانون تعیین نکردیم قانون فعلی هم همین‌طور بوده است، بنده هیچ مانعی نمی‌بینم آقایان پیشنهاد بفرمایید و بنده هم قبول می‌کنم که عده‌ای را که مجاز هسیتم استخدام کنیم در حدود اعتباراتی باشد که پیش‌بینی کنیم. دوم این که در ماده چهار جناب آقای اردلان فرمودند ما پیش‌بینی کردیم فلان اشخاصی که سازمان برنامه استخدام کرده هر کدام که کار می‌کنند حقوق اینها را بدهیم علتش این است همین‌طور که توضیحش را عرض می‌کنم آقایان تصدیق خواهید فرمود ما باید تربیت این کار را روی یک قراری بدهیم. سازمان برنامه یعنی سازمان برنامة ۷ سالة اول که در آن موقع البته بنده افتخار خدمتگزاری را در فرهنگ به سمت معاونت داشتم در سال ۲۷ و ۲۸ ما شروع کردیم به تهیه زمینه برای ایجاد مدارس حرفه‌ای، در همان موقع یک مدارسی ایجاد شد وسازمان برنامه را وادار کردیم که یک عده مهندس استخدام کرد برای آن عده محصلینی که در آن تاریخ در هنرستان وجود داشت بعد هم قانون سازمان برنامه ۷ سال دوم که به تصویب رسید در آن قانون ماده‌ای هست که تأسیساتی که سازمان برنامه ایجاد می‌کند بعد از آن که کامل شد تحویل به دولت بدهد و مخارج نگهداری این تأسیسات با دولت است و این اشخاص را که سازمان برنامه استخدام کرده بود برای یک تأسیسات موجودی بود. بنابراین کیفیت مطابق قانون گفت من حقوق اینها را نمی‌توانم بپردازم و باید دولت بپردازد، حقوقشان هم حقوق گزافی نیست در آن سازمان برنامه هفت ساله اول گویا حقوق‌های گزافی نمی‌دادند، حقوقشان شاید در حد هزار و یکهزار و پانصد تومان بیشتر نبود و ما ناچار بودیم تقبل بکنیم حقوق این اشخاص را بر اساس میزان حقوق اولیه بدهیم تا هر موقع که از آنها بی‌نیاز می‌شدیم مرخصشان کنیم و اینها هم یکی دو نفر بیشتر نیستند و فعلاً هم یک مبلغی مساعده به آنها داده شده و بایستی حسابشان را تصفیه کرد برای این که تحصیل مجوز قانونی بکنیم برای پرداخت حقوق معوقة اینها تحت شرایطی که عرض کردم این قسمت در این لایحه ذکر شده است و راه دیگری ندارد مگر این که همان وقت به کار اینها خاتمه می‌دادیم که مصلحت نبوده نگه داشتیم تا مجوزی بگیریم برای پرداخت حقوق آنها راجع به ماده آخر هم که فرمودید مربوط به اعتبارات پرسنلی است. علت این که در این لایحه یک همچو ماده‌ای را پیش‌بینی کردیم این بود گاهی از اوقات یک پیش‌بینی‌هایی در اینجا می‌کنیم که البته استفاده از اعتباراتی
که پیش‌بینی کردیم موکول به یک عوامل دیگری می‌شود فعلاً پیش‌بینی می‌کنیم ۵ نفر معلم از خارج استخدام کنیم باید معلم را پیدا کنیم که استخدام کنیم گاهی پیدا نمی‌کنیم و گاهی اوقات اینها را پیدا می‌کنیم پول نداریم که استخدام کنیم اگر بنا باشد که منتظر بشویم که بودجه سال بعد به تصویب برسد یک سال طول می‌کشد و آن کسی را که پیدا کردیم از دست می‌دهیم به علاوه این که فرمودید یک بودجه را چه جور پیش‌بینی می‌کنید که این قدر اضافه پرسنلی دارد که ممکن است از اعتبارات آن این کار را کرد. این را عرض می‌کنم وزارت فرهنگ بودجه‌اش با سایر وزارتخانه‌ها از این جهت تفاوت دارد چون ما تأسیسات جدیدمان را از اول مهر دایر می‌کنیم بنابراین اعتباراتی که در بودجه پیش‌بینی می‌کنیم اعتبارات ۱۲ ماهه بنابراین ۶ ماه از اول سال این اعتبارات بلااستفاده می‌ماند ما خواستیم دست وزارت فرهنگ در سال تحصیلی باز باشد که از اعتبارات ذخیزه موجود خودش اگر معلمینی پیدا کرد کارش معوق نماند و بتواند استخدام کند از محل همان موجودی اعتبارات پرسنلی که در بودجه خود دارد و از اول سال در بودجه‌مان می‌گذاریم. این یک تسهیلاتی است برای اجرای این قانون البته اگر آقایان موافقت دارند ما خیلی خشنود می‌شویم برای این که کارها را تسهیل می‌کند اگر هم موافقت نفرمایند کارها را مشکل‌تر می‌کند. راجع به موضوع معادل دکترا که سؤال فرمودند لازم است جواب عرض کنم در این مدارس فنی و حرفه‌ای اغلب اشخاصی باید تدریس کنند که در درجات بالا باشند آقایان اطلاع دارند در کشورهای مختلف غیر از یکی دو کشور که به تحصیلات فنی عنوان دکتری می‌دهند مثل آلمان سایر کشورها مهندسین و دکتری و غیر دکتری ندارند در قانون دانشگاه شرط احراز مقام دانشیاری را درجه علمی دکتری قرار داده ولی باز قید کرده یا معادل دکتری، یا معادل دکتری مخصوص تحصیلاتی است که در آن تحصیلات درجه دکتری نمی‌دهند ولی میزان تحصیلات و شرایط علمی تحصیلات طوری است که هم‌عرض دکتری است یعنی کسی که تحصیلات متوسطه کرده و ۶ سال درس خوانده مثلاً پلی‌تکنیک پاریس را خوانده یا پلی‌تکنیک زوریخ را خوانده یا مدرسه معدن پاریس را خوانده این شخص می‌شود یک مهندس و یک تکنیسین بزرگ در صورتی که این شخص تیتر دکتری ندارد مهندس است ولی تحصیلاتش هم‌عرض یک دکتر طب یا دکتر حقوق یا دکتر دیگری است. قانون دانشگاه نخواسته است برای طبقات مختلف معلمینش یک رتبه‌های مختلف قرار بدهد گفته است این که دکتر است و واجد شرایط علمی کافی نیست برای تعلیم در مدرسه پزشکی به او رتبه دانشیاری بدهید آن هم که مهندس است و واجد شرایط علمی و تحصیلاتش معادل دکتر است و وارد دانشکده فنی و کشاورزی می‌شود برای تعلیم در آنجاها به او هم دانشیاری می‌دهیم. اما این که فرمودید به دلخواه اشخاص است یک کسی می‌خواهد با یک کسی خصوصیت یا خصومت به خرج بدهد و بگوید که تحصیلات او معادل دکتری است یا نیست این‌طور نیست باری این که به موجب قانون شورای عالی فرهنگ تعیین ارزش مدارک علمی و تحصیلات از وظایف مختصه شورای فرهنگ است یعنی تعیین ارزش دیپلم‌های علمی اشخاص که در خارجه تحصیل کرده‌اند و ما اطلاعات لازم از کلیه مؤسسات عالی تمام کشورهای دنیا داریم و بر آن اساس است که یک کمیسیون‌هایی منتخب از شورای عالی فرهنگ و خود شورای عالی فرهنگ رسیدگی می‌کنند و ارزش تحصیلات را معین می‌کنند بنابراین این معادل دکتری در قانون دانشگاه پیش‌بینی شده و مسبوق به این سابقه است.
نایب‌رئیس- پیشنهادی مبنی بر کفایت مذاکرات در ماده اول شده است که قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
اینجانب پیشنهاد کفایت مذاکرات را می‌نمایم. - دیهیم
نایب‌رئیس- آقای دیهیم بفرمایید.
دیهیم- بیانات آقایان نمایندگان محترم مخالف و موافق به اندازه کافی بود و توضیحات جناب آقای وزیر فرهنگ هم در این مورد تصور می‌کنم اشکالات آقایان را به کلی مرتفع کرد بنده پیشنهاد می‌کنم که رأی به این ماده داده بشود برای این که صحبت زیاد شده و آقایان نمایندگان هم روشن شده‌اند و دیگر احتیاجی نیست وقت هم گذشته بیاناتی که جناب آقای مهندس جفرودی فرمودند بسیار بیانات شیرین وخوب بود تنها موضوعی که اشاره فرمودند این بود که برای تهیه کادر فنی و احتیاجات مملکت از این حیث با تشکیل این کلاس‌ها و استخدام این معلمین مرتفع خواهد شد که به عقیده بنده اگر این اشکال مرتفع بشود نظر ایشان هم در این موضوع تأمین خواهد شد.
نایب‌رئیس- آقای بهبهانی با پیشنهاد کفایت مذاکرات مخالف هستید بفرمایید.
بهبهانی- بنده برای موافقت با این لایحه اسم نوشته بودم که عرایضی عرض کنم و به نظر بنده با این که این لایحه یک نواقصی دارد ولی از لحاظ اصول یک لایحه بسیار مفیدی است و به همان دلایلی که جناب آقای مهندس جفرودی و سایر آقایان به عنوان مخالف صحبت کردند احتیاج مملکت را به ترتیب یک اشخاص فنی که خودشان اینجا اظهار کردند ضرور دانستند به همان دلیل و به دلایلی که همه آقایان می دانند ما احتیاج مبرم داریم بر این که یک اشخاصی علاوه بر تکنیسین، میکانسین و افراد دیگری در امور فنی که مملکت ما به او احتیاج دارد تربیت بشوند از این جهت اصولاً بنده با این لایحه موافق هستم ولی خیال می‌کنم بایستی مجال داده بشود که راجع به یک لایحه‌ای مهم از نظر آقایان نمایندگان تشخیص داده شده است در اینجا بحث بشود و اگر نواقصی به نظر آقایان می‌رسد آن نواقص را اینجا اظهار بکنند که جناب آقای وزیر فرهنگ و وزارت فرهنگ که مأمور اجرای این قانون هستند نظریات آقایان را که مستدل اینجا بیان می‌شود اجرا کنند بنده خیال می‌کنم که کار وزارت فرهنگ یک کار بسیار مشکلی است و از نظر فرهنگ و تربیت اولاد همه ما که علاقه‌مند به آنها هستیم مورد توجه و نظر همه آقایان است هم از لحاظ تحصیل علمی و از لحاظ تحصیل فنی وزارت فرهنگ هم خالی از نقص نیست نقایص بسیار زیادی دارد که انشاءالله در موقع خودش بنده هم از آن نقایص یاد خواهم کرد که یکی از آن نقایص به نظر بنده نداشتن بودجه کافی برای معلم است معلمینی که ماهی ۳۰۰ تومان، ۴۰۰ تومان، ۵۰۰ تومان حقوق می‌گیرند مجال تربیت اولادهای ما را ندارند مولا امیرالمؤمنین می‌فرماید کادالفقران یکون کفرا کسی که نمی‌تواند عائله خود را اداره کند از او نباید توقع داشت اولاد ما را آن‌طوری که منظور ما هست تربیت کند از این جهت بنده با این پیشنهاد کفایت مذاکرات مخالفت کردم ولی با اصل لایحه مخالف نیستم و مخالفتم با کفایت مذاکرات از لحاظ این بود که اگر آقایان نظریات دیگری داشته باشند که مورد توجه جناب آقای وزیر فرهنگ واقع می‌شود اجازه بدهید اینجا صحبت کنند که در این لایحه به طور تفصیل صحبت بشود (بعضی از نمایندگان- شور اول است پیشنهاد بدهند) و بنده از این جهت با کفایت مذاکرات مخالفم.
نایب‌رئیس- چون دیگر در کفایت مذاکرات بحثی نیست لذا رأی می‌گیریم به کفایت مذاکرات در ماده اول آقایانی که با کفایت مذاکرات در ماده اول موافقند قیام بفرمایند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد. پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
اینجانب پیشنهاد می‌نماید جملة زیر بعد از سطر چهارم ماده یک عبارت معلمین و استادکاران مزبور در حدود بودجه مصوبه اضافه شود. - ابتهاج
نایب‌رئیس- پیشنهاد به کمیسیون ارجاع می‌شود و شور در ماده اول تمام شده است و ماده دوم در دستور است.
۶- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
نایب‌رئیس- جلسه را ختم می‌کنیم و جلسه آینده روز یک‌شنبه ۷ دی ماه خواهد بود دستور هم بقیه لایحه که در دستور است و لوایح جاری.
(مجلس بیست دقیقه بعد از ظهر ختم شد)
نایب‌رئیس مجلس شورای ملی- عماد تربتی