مذاکرات مجلس شورای ملی ۴ آذر ۱۳۰۷ نشست ۹
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هفتم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری هفتم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۴ آذر ۱۳۰۷ نشست ۹
مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۷
جلسه: ۹
صورت‌مجلس روز یکشنبه ۴ آذرماه ۱۳۰۷ مطابق ۱۲جمادی‌الثانی ۱۳۴۷
فهرست مطالب:
۱- قرائت تلگراف واصله بندگان اعلیحضرت در جواب تلگراف معروضه به پیشگاه همایونی
۲- تصویب مرخصی آقای ضیا
۳- انتخاب کمیسیون قوانین عدلیه
۴- رائت لایحه دولت راجع به اختیارات کمیسیون پارلمانی عدلیه در تصویب لوایح قانونی وزارت عدلیه و تصویب دو فوریت آن و بالاخره تصویب قانون مزبور
۵- انتخاب کمیسیون‌های داخله - خارجه - قوانین مالیه - فوائد عامه - معارف - نظام - پست و تلگراف
۶- قانون اجازه لوایح قانونی وزارت عدلیه پس از تصویب کمیسیون پارلمانی عدلیه
(مجلس دو ساعت قبل از ظهر به ریاست آقای دادگر تشکیل گردید)
(صورت‌مجلس پنجشنبه را آقای مؤید احمدی قرائت نمودند)
غائبین با اجازه جلسه قبل آقایان: آشتیانی - کازرونی
غائبین بی‌اجازه جلسه قبل آقایان: عبدالحسین خان دیبا - میرزا حسن خان وثوق
دشتی - غلامحسین میرزا مسعود - دکتر امیر خان اعلم - اکبر میرزا مسعود - دیوان‌بیگی - حاج امین اصفهانی آقازاده سبزواری - موقر - قوام - مرآت اسفندیار میرزا یانس - حاج رحیم آقا قزوینی - میرزا ابوالفضل ضیا - بروجردی - محمدتقی خان اسعد - آقا رضا مهدوی - شیخ محمد جواد - حاج حسین آقا مهدوی - شیخ علی مدرس - حاج حسن آقا ملک - حاج آقا رضا رفیع - حاج غلامحسین ملک
دیرآمده با اجازه جلسه قبل آقای: عراقی
رئیس- در صورت‌مجلس نظری نیست؟
(گفته شد خیر)
رئیس- صورت‌مجلس تصویب شد. به طوری که خاطر آقایان مطلع است در جلسه اسبق ما تلگرافی به پیشگاه همایونی کردیم و آماده بودن مجلس را برای کار به عرض رساندیم جوابی است در مقابل مخابره فرمودند که برای استحضار خاطر آقایان قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
از محمره به طهران- اول آذر
جناب اشرف رئیس مجلس شورای ملی تلگراف شما ملاحظه از دایر شدن مجلس شورای ملی اطلاع حاصل شد از خداوند موفقیت مجلس شورای ملی را در اصلاحات مملکتی خواهان بوده و اجرا وظایف محوله را از نمایندگان انتظار داریم اول آذر ۱۳۰۷ نمره ۹۲۲۵ شاه
رئیس- دو فقره خبر از کمیسیون عرایض و مرخصی بر رد تقاضاکننده رسیده است قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
نماینده محترم آقای ضیا به وسیله نماینده محترم آقای حکمت از ۱۴ آبان الی یک ماه اجازه مرخصی تقاضا کردند کمیسیون عذر معظم الیه را موجه ندانسته با تقاضای ایشان مخالف و تصویب نکرده اینک خبر آن را تقدیم می‌نماید.
رئیس- آقای یاسایی
یاسایی- بنده با این راپرت مخالفم زیرا آقای ضیا را همه آقایان می‌دانند که در فارس گرفتاری دارند و گرفتاری ایشان هم یک گرفتاری نوعی است مخصوصاً شرحی که اخیراً به بنده نوشته بودند و شکایت کرده بودند از وزارت معارف که حقوق مدرسه صنعتی را نرسانده است و بالاخره وقتشان در آنجا مصروف تکمیل امور مدرسه است و بالاخره کسی که همش و حواسش مصروف به معارف است نباید با مرخصی او مخالفت کرد و به عقیده بنده نمی‌شود به این راپرت رأی داد.
مخبر کمیسیون عرایض (زوار) خاطر نمایندگان محترم را تذکر می‌دهم به اینکه این شش نفر اعضا کمیسیون عرایض از طرف مجلس انتخاب شده‌اند و اگر مراعات مواد نظام‌نامه در واقع باید بشود آنها باید بکنند مجلس شورای ملی هم باید بکند و اگر نباید بشود بالاخره در محظور نماند آنها هم میل دارند که تمام آقایان با آنها دوست باشند ولی مقید هستند که همیشه نظامات داخلی مجلس شورای ملی در کمیسیون مطرح شود و از روی آن تصویب‌نامه‌ها صادر شود و بالاخره اگر آن شش نفر از همین مجلس هستند و به قول مناجات انصاری اگر تلخند از همان بوستانند کمیسیون عرایض در نظر گرفت که نماینده محترم آقای ضیا در دوره سابق تقریباً یک سال بلکه یک سال و نیم غائب بودند و به علاوه مرخصی ایشان شامل مواد ۱۱۷ و ۱۲۰ نظام‌نامه نبود. ماده صد و هفده نظام‌نامه می‌گوید که بایستی به اجازه رئیس باشد و رئیس به او اجازه بدهد هنوز از مقام منیع ریاست عظمی هیچ اجازه حاصل نکرده‌اند و از طرف مقام ریاست به ایشان اجازه داده نشده است اصلاً ایشان در اول مجلس حاضر نشده‌اند در صورتی که هنوز پاسی از شب نگذشته یک ماه بیشتر از عمر مجلس نگذشته است اگر ما بخواهیم این مرخصی‌ها را تصویب کنیم دیگر می‌خواهم عرض کنم که مجلس هم از اکثریت خواهد افتاد ماده صد و بیست هم می‌نویسد. (عذر موجه)
عذر موجه ایشان را ما نتوانستیم تشخیص بدهیم. عذر موجه این است که
یا باید انسان مریض باشد و تصدیق طبیب را ارائه بدهد یا عذر موجه دیگری داشته باشد فقط ایشان نوشته‌اند نظر به گرفتاری که دارند بنابراین برای حفظ اموال عمومی با در نظر گرفتن مواد ۱۱۷ و ۱۲۰ و احترام به آن مواد کمیسیون نتوانست با تقاضای مرخصی ایشان موافقت کند این بود که خبر آن را تقدیم کرد.
رئیس- آقای روحی پیشنهاد کرده‌اند که خبر کمیسیون عرایض از دستور خارج شود.
حکمت- بنده مخالف هستم.
(پیشنهاد آقای روحی به شرح ذیل قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم که آقای ضیا از دستور خارج شود.
رئیس- آقای روحی
روحی- پیشنهاد بنده از نظر موافقت با آقای ضیا بوده است نه مخالفت زیرا بنده می‌دانم که توقف ایشان در شیراز از نقطه‌نظر یک کارهای اساسی و برای نفع جامعه است ولی چون خودشان حضور ندارند و از لحاظ اینکه خدای نخواسته مرخصی ایشان یک مرتبه رد شود و خبر کمیسیون تصویب شود بنده این پیشنهاد ندارند بنده مسترد می‌دارم.
رئیس- آقای بیات
بیات- بنده هم به همین نظری که اظهار شد چون ایشان مشغول به یک خدمتی به مدرسه صنعتی هستند عقیده بنده این است که همه آقایان موافقت کنند با مرخصی ایشان به این جهت نظر بنده هم این بود که آقای روحی پیشنهاد خودشان را مسترد بکنند آن وقت رأی گرفته شود البته آقایان که موافق ایشان هستند به مفاد خبر رأی نخواهند داد.
روحی- اگر آقایان با مرخصی ایشان موافقت می‌کنند بنده هم مسترد می‌کنم.
رئیس- رأی گرفته می‌شود به راپرت کمیسیون آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(چند نفری برخاستند)
رئیس- تصویب نشد. رأی می‌گیریم به مرخصی ایشان آقایان موافقین قیام فرمایند.
(اکثر نمایندگان قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد.
(خبر دیگر راجع به مرخصی آقای دیوان بیگی به شرح ذیل قرائت شد)
نماینده محترم آقای دیوان بیگی برای مسافرت گیلان تقاضای پانزده روز مرخصی کردند چون کمیسیون عذر ایشان را موجه ندانسته لهذا مرخصی ایشان را تصویب نکرده خبر آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
مخبر- این خبر را مستر می‌دارم.
رئیس- باید شروع کنیم به انتخاب کمیسیون‌ها. آقای وزیر مالیه
وزیر مالیه- چند فقره لایحه جزئی است که تقدیم می‌شود. بعضی از این لوایح در دوره سابق هم تقدیم شده بود و در کمیسیون‌ها جریان خودش را کرده بود به واسطه این که آخر دوره بود به مجلس نیامد. یک قسمتش راجع به سلاح ماده ایست که در قانون بودجه تصویب شده است مربوط به معافیت حقوق گمرکی راجع به اسلحه جنگی و تدارکات نظامی است یک نواقصی داشته است که در این لایحه آن نوافص تکمیل شده است. دو فقره لایحه است راجع به به فروش اراضی یکی به مزایده در فارس دیگری در دزداب از برای تأسیس بانک شاهنشاهی. یک فقره هم لایحه ایست که در کمیسیون بودجه دوره سابقه تصویب شده بود ولی در روز آخر مجلس وقت نشد بگذرد راجع به استخدام یک نفر متخصص حقوق برای اداره مستشاری وزارت مالیه.
رئیس- به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود. آقای یاسایی
یاسایی- بنده چون در کمیسیون بودجه عضویت دارم خواهش می‌کنم در کمیسیون‌های دیگر بنده را انتخاب نکنند.
جلایی- بنده را جای ایشان بنویسید.
رئیس- آقای عراقی در باب کمیسیون‌ها فرمایشی دارید؟
عراقی- خیر.
رئیس- آقای آقاسیدیعقوب
آقاسیدیعقوب- مطابق معمول سابق از طرف مقام ریاست اعلام شود که کمیسیون چند نفر باشد که از مجلس رأی گرفته شود چون از شش نفر است تا دوازده نفر باید معین کنند که کدام شش نفر است کدام دوازده نفر.
رئیس- برای ترتیب کمیسیون‌ها یک ترتیبی معلوم بوده است آن را عرض می‌کنم اگر مخالفی بود اظهار کند. آقای احتشام‌زاده فرمایشی دارید؟
احتشام‌زاده- پیشنهادی عرض کرده بودم.
رئیس- آن پیشنهاد شما با نظام‌نامه موافق نیست شروع می‌کنیم به انتخاب کمیسیون عدلیه دوازده نفر. آقای دیبا
طباطبایی دیبا- ماده که مربوط به انتخاب کمیسیون‌ها بود سابقاً صحیح شده پنج نفر نظار باید انتخاب شوند.
رئیس- صحیح می‌فرمائید باید انتخاب شوند بدواً پنج نفر برای نظارت استخراج آرا موافق ماده ۹۳ انتخاب می‌شود.
(اقتراع به عمل آمده آقایان ذیل تعیین شدند)
آقایان: ظفری - الفت - مصدق جهانشاهی - ملک‌مدنی - ذوالقدر
رئیس- شروع می‌کنیم به انتخاب کمیسیون عدلیه به طوری که عرض شد دوازده نفر عده حاضر صد و یک نفر
(اوراق رأی توزیع و اخذ آرا به عمل آمد)
رئیس- آقای وزیر عدلیه فرمایشی دارید؟
وزیر عدلیه- لایحه‌ای است که برای تقاضای اختیارات جهت کمیسیون عدلیه تهیه شده تقدیم می‌کنم. این مسئله را آقایان البته خاطر دارند که همیشه در دوره‌های گذشته معمول بوده است که به کمیسیون عدلیه اختیار داده می‌شده است که قوانینی که از طرف وزارت عدلیه پیشنهاد می‌داده است رأی بدهد و به وزارت عدلیه هم اجازه داده می‌شده است که پس از رأی کمیسیون برای آزمایش آنها را به موقع اجرا بگذارد که نقائص آنها را در عمل مشاهده کرده ثانیاً به مجلس تقدیم کند بنده هم از روی همان سابقه این تقاضا را کردم و امیدوارم که آقایان هم موافقت بفرمایند و تقاضای دو فوریت هم کرده‌ام چون یک کار مشکلی نیست که مذاکره زیاد لازم داشته باشد. حالا بسته است به نظر آقایان.
(به شرح ذیل قرائت شد)
ساحت مقدس مجلس شورای ملی سیدالله ارکانه- چون تصویب لوایح قانونی که وزارت عدلیه تاکنون تهیه و تنظیم نموده و بعد خواهد نمود برای جریان حوزه قضاییه نهایت ضرورت و احتیاج را دارد و طرح قوانین مزبوره در مجلس شورای ملی و تصویب آن موجب تأخیر طولانی است و تکرار تصویب قانون اختیارات کمیسیون‌های پارلمانی عدلیه هم در موقع قوانین تجدید انتخاب کمیسیون‌ها راجع به قابل اجرا بودن قوانین قضایی موجبات تعویق اجرا آنها را فراهم و تولید زحمت می‌کند لذا ماده واحده ذیل را پیشنهاد و با قید دو فوریت تقاضای تصویب آن را دارد.
ماده واحده- وزیر عدلیه مجاز است کلیه لوایح قانونی را که در دوره هفتم تقنینیه به مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نماید پس از تصویب کمیسیون‌های پارلمانی قوانین عدلیه به موقع اجرا گذارده و پس از آزمایش آنها در عمل نواقصی را که در ضمن جریان ممکن است معلوم شود رفع قوانینی مزبوره را تکمیل نموده ثانیاً برای تصویب به مجلس شورای ملی پیشنهاد نماید.
رئیس- فوریت اول مطرح است. آقای یاسایی
یاسایی- موافقم.
رئیس- آقای زوار
زوار- عرض کنم که اولاً این اختیاراتی که در آخر دوره گذشته داده شد برای این بود که مجلس داشت
مقتضی می‌شد و اعضا کمیسیون را هم می‌شناختیم. حالا که هیچ کمیسیونی انتخاب نشده است که این قضیه مهم را به آنها واگذار کنیم به علاوه بنده تصور می‌کنم با بودن قوانین فعلی که در آن قوانین هم قید شده است که پس از آزمایش باید بیاید به مجلس اگر آنها را بیاورند و از تصویب مجلس بگذرد کافی باشد. از این نظر بنده با فوریتش و یا رفتن به کمیسیون مخالفم.
وزیر عدلیه- عرض کنم که نماینده محترم را متذکر می‌کنم که اختیار کمیسیون عدلیه منحصر به مجلس گذشته آن هم آخر دوره نبود می‌فرمایند چون آخر دوره بود و وقت مجلس داشت منقضی می‌شد این اختیار به اعضا کمیسیون داده شد! اساساً این کار الان چند دوره است که در مجلس گذاشته شده است و به آن عمل شده است و مصلحت هم در این بوده است برای اینکه قوانین عدلیه یک قوانینی خیلی مفصلی است که نمی‌شد و در مجلس بحث کرد یعنی وقت مجلس بحث کرد یعنی وقت مجلس نمی‌رسد و با یک فرصتی در کمیسیون بهتر می‌شود رسیدگی کرد. چندین دوره هم این عمل شده است بالاخره از برای قوانین تازه هم که ما لازم داریم باید یک وسیله به دست دولت داد که بتواند کارهای خودش را برود انجام بدهد. و اما اینکه فرمودند ما کمیسیون را نمی‌شناسیم اینجا گفت‌وگوی شناختن و نشناختن اشخاص نیست گفت‌وگوی یک حقی است برای یک کمیسیونی البته آقایان با توجه به اینکه این کمیسیون دارای یک همچو اختیاری است بایستی یک اشخاصی را در نظر بگیرند که از عهده برآیند و بنده خواهش می‌کنم آقایان هم موافقت بفرمایند که یک مسئله که سابقه داشته است و بالاخره هم قطع دارم که به همین ترتیب اکثریت مجلس موافقت خواهد کرد بگذرد.
بعضی از نمایندگان- مذاکرات کافی است.
رئیس- رأی می‌گیریم به فوریت اول آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(اکثر قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد فوریت ثانی مطرح است. آقای شریعت زاده
شریعت زاده- موافقم.
رئیس- آقای عدل
عدل- بنده اساساً با این لایحه موافقم و عقیده‌ام این است که عدلیه بخصوص قوانینش از بس مفصل است البته ابتدا باید از کمیسیون بگذرد بعد برود آزمایش بشود و بعد از آن به مجلس بیاید ولی اینجا دو عرش دارم اولاً آنهائی که آزمایش شده است و سابق در اختیار کمیسیون بود راجع به فوریتش باید بماند برای بعد از انتخاب نشده استب به قدر ده دقیقه اگر صبر کنند کمیسیون انتخاب می‌شود بعد به فوریتش رأی می‌دهیم بنده عقیده‌ام این است که به چیز موهوم نمی‌شود رأی داد و این که می‌فرمایند سابقه دارد بلی سابقه دارد که به کمیسیون اختیار داده شود ولی به کمیسیونی که هنوز تشکیل نشده گمان نمی‌کنم سابقه داشته باشد.
وزیر عدلیه- پس نماینده محترم اساساً موافقند که باید اجازه داده شود ولی یک سؤالی از بنده کردند و یک تردیدی داشتند که به کمیسیون انتخاب نشده می‌شود رأی داد یا خیر. اول راجع به سؤالتان جواب می‌دهم در قانون مدتی معین نشده است که پس از چه مدت آزمایش باید وزارت عدلیه قوانین را بیاورد به مجلس سال‌ها است یک قوانینی همین‌طور در آزمایش است و گاهی هم اصلاحاتی که لازم می‌شود به مجلس می‌آوریم ولی تصدیق می‌فرمائید که اگر ما بخواهیم الان این قوانینی که بیش از دو سه هزار ماده می‌شود جمع کنیم و بیاوریم به مجلس عملی نیست و البته آقایان نمی‌خواهند یک کار غیرعملی را گردن بنده بگذارند و قانون چون مدتی معین نکرده است که پس از چه مدت آزمایش باید بیاورند به مجلس بنابراین هیچ اشکال قانونی هم نیست که ما نیاورده‌ایم. راجع به قسمت دوم که فرمودند چطور می‌شود که اختیار داد به یک کمیسیونی که موهوم است. خیر آقا کمیسیون موهوم نیست اولاً‌یک اختیاری
که می‌دهند برای یک مؤسسه و جمعی می‌دهند. قانون اساسی که یک اختیاراتی برای مجلس می‌دهد هیچ می‌داند کی انتخاب خواهد شد؟ خیر هر کس انتخاب شد از آن حقوق استفاده خواهد کرد بالاخره بنده تصور می‌کنم که چون اکثریت مجلس شورای ملی کمیسیون را انتخاب می‌کند بنابراین خودشان در آن موقع قیدها که لازم است و شرایطی هم که لازم است در نظر خواهد گرفت اما از نقطه نظر سابقه سرکار را تذکر می‌دهم به دوره پنجم که اختیاراتی داده شد از برای تمام دوره بود. حالا در نظر ندارم که وقتی که رأی دادند کمیسیون اول انتخاب شده بود یا نه. ولی به طور ختم کمیسیون‌های بعد از شش ماه یعنی کمیسیون‌های دوم و سوم و چهارم وقتی رأی می‌دادند هنوز انتخاب نشده بود. پس بنابراین تمنی می‌کنم آقا هم موافقت بکنند که زودتر بگذرد و بیخود وقت مجلس تلف نشود.
رئیس- آقای مؤید احمدی موافقید؟
مؤید احمدی- بلی.
رئیس- آقای احتشام‌زاده
احتشام زاده- موافقم.
رئیس- آقای افشار موافقید؟
افشار- بلی.
رئیس- آقای زوار
زوار- فرمایشات آقای وزیر عدلیه بنده را قانع نکرد برای اینکه بنده عرض کردم مجلس چه باید بکند پس از آنکه این اختیارات به این مهمی را داد به کمیسیون و لوایح هم رفت به کمیسیون عدلیه بالاخره دیگر مجلس کاری نخواهد داشت مجلس آمده است که لوایح را به کمیسیون‌های مربوطه بفرستد و از آنجاها پس از تصویب به مجلس بیاید شور بشود و بعد بگذرد این کاری که مثلاً پیش آمده برای یک موقع مهمی بود که حقیقه مجلس وقت نداشت و سابقه هم گمان نمی‌کنم جای قانون را بگیرد. مطابق قانون الان مجلس آماده ست برای پذیرائی آقایان وزرا و مطالعه لوایحی که به مجلس خواهند آورد به علاوه عرض کردم هنوز کمیسیون عدلیه دایر نشده است و هیئت رئیسه خودشان را هنوز معین نکرده‌اند از این نقطه نظر بنده تصور می‌کنم که یک قدری صبر بکنند که کمیسیون عدلیه تشکیل شود و همان مجرای قانونی را عمل کنیم و چون وقت زیاد داریم می‌توانیم با یک حسن نیتی که به عدلیه فعلی و هیئت فضایی فعلی و بالاخص نسبت به شخص وزیر معظم عدلیه داریم قول می‌دهیم که لوایح عدلیه در نهایت خوبی بگذرد که هم کارهای ایشان بگذرد و هم ما وظایف نمایندگی خودمان عمل کرده باشیم بالاخره شاید بنده انتخاب نشدم به کمیسیون عدلیه بنده هم محق هستم در آن قوانینی که در آنجا تصویب می‌شود یک نظری بکنم
وزیر عدلیه- خیلی متأسف هستم که عرایض بنده نتوانست آقا را قانع بکند و می‌بینم که نگرانی دارند از اینکه مجلس بیکار می‌ماند بنده به آقا قول می‌دهم که به قدری کار به مجلس بیاوریم که شما هیچ‌وقت بیکار را بگذرانید اگر کار کم شد بنده حاضر هستم دو مرتبه این لایحه را عوض کنیم برای اینکه مجلس داشته باشد.
بعضی از نمایندگان- مذاکرات کافی است.
روحی- بنده مخالفم.
رئیس- آقای روحی
روحی- بنده با فوریت اول این لایحه کاملاً موافق بودم با فوریت دومش مخالفم استدلالاتی هم دارم استدعا می‌کنم آقایان اجازاه بدهند عرض کنم اگر اقناع شدند رأی می‌دهم و بالاخره مجلس محل شوراست و باید لوایح دولت بیاید و هر کس نظریاتی دارد در اطرافش عرض کند.
رئیس- رأی گرفته می‌شود به کفایت مذاکرات آقایانی که مذاکرات را کافی می‌دانند قیام فرمایند.
(اغلب قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد ماده واحده مطرح است.
آقای بیات
مرتضی قلی خان بیات- به فوریت ثانی رأی گرفته نشد.
رئیس- رأی گرفته می‌شود به فوریت ثانی آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند.
(اکثر برخاستند)
رئیس- تصویب شد. ماده مطرح است. آقای شریعت‌زاده
شریعت‌زاده- موافقم.
رئیس- آقای عراقی
عراقی- موافقم.
رئیس- آقای آقاسیدیعقوب
آقاسیدیعقوب- بنده این عرضی که حالا می‌خواهم عرض کنم سابق هم عرض کرده‌ام و بیانات آقای وزیر عدلیه هم بنده را قانع نکرد این است که عرایضم را تکرار می‌کنم پیشنهاد هم خواهم کرد بعد هم مسلم است اختیار با اکثریت مجلس است. حقیقت مسئله این است که ما وکیل در توکیل نیستیم و وظیفه ما این است که قوانین در تحت دقت و نظر ما بگذرد و صلاح و فساد را نسبت به قوانین ملاحظه کنیم بعد به دست دولت بدهیم که این قوانین را در مملکت اجرا کند. اختیاراتی که برای نمایندگان در وضع قوانین هست همین است نه اینکه وکلاً را وکیل در توکیل باشند که مجلس شورای ملی دوازده نفر را وکیل کند که بروند در کمیسیون عدلیه بنشینند قانون وضع کنند و بدهند به دست آقای وزیر عدلیه که اجرا کنند. این اساسی هست ولی ما گرفتاریم به یک مسائلی که ناچار شده‌ایم از دوره اول و دوم و سوم و چهارم و پنجم و ششم برای ناچاری مملکت این رویه را اتخاذ کرده که چون مملکت ما سابقه عدلیه نداشته است و تشکیلات قضایی ما ناقص بوده است برای خاطر اینکه تشکیلات قضایی ما مرتب شود و قوانین عدلیه هم در مجلس فوق‌العاده محل بحث واقع می‌شد و کارهای مردم متراکم می‌ماند نظر به این مسائل ناچار از دوره دوم این اختیار را به کمیسیون عدلیه دادند به این طریق که وزیر عدلیه لوایح را به مجلس بیاورد و برود به کمیسیون عدلیه در کمیسیون عدلیه بحث و شور شود بعد بدهند به دست وزیر عدلیه ببرد در عدلیه برای آزمایش و در تحت عمل بیاورند و نقایصی که پیدا کرد جمع‌آوری کنند و در یک موقعی که انشاءالله ما کارهای مقدماتی‌مان نسبت به مملکت به راه افتاده باشد آن قوانین را بیاورند مفصل از تحت‌نظر نمایندگان بگذرانند اصل موضوع که از اول این طریق پیش آمد و در ادوار بعد هم تبعیت کرده‌آند این بوده است. یک مرتبه هم به عرض آقای وزیر عدلیه که حالا تشریف دارند رساندم و عرض کردم ما ممکن است به اصطلاح مالایدرک کله لایترک کله آن اندازه که لازم داریم تحت‌نظر نماینده‌ها بیاوریم آن را ترک نکنیم یعنی آن قوانینی که لازم است به مجلس بیاورند بعد برود در کمیسیون یک شور بشود شور اول که تمام شد بدهند به دست نماینده‌ها ده روز یا پانزده روز بین شور اول و دوم فاصله باشد که اگر آقایان نمایندگان هم نظریاتی دارند نظریات خودشان را اظهار دارند. یقین دارم همان‌طور که آقای زوار هم فرمودند ما حاضر هستیم برای کار همه آقایان خودشان را حاضر کرده‌اند برای کار کردن لوایح عدلیه که به دست‌شان آمد شبی پنج دقیقه ده دقیقه تحت‌نظر و دقت می‌گذارند ایراد و اشکال و اعتراضی که وارد است در حاشیه‌اش می‌نویسند بعد برمی‌گردد به کمیسیون و شور ثانی می‌شود با این ترتیب از چند جهت ما یک قدم اساسی برداشته‌ایم. یک جهت اینکه این قواننین کاملاً زیر و زبر شده است و هر چه قوانینی بیشتر زیر وزبر شود اذهان برای عمل کردن به آن بهتر حاضر است. یکی دیگر این است که خود آقای وزیر عدلیه هم تصدیق می‌فرمایند. در این بین که ما یک مدتی برایش قائل شده‌ایم این قانون انتشار پیدا می‌کند قضاه و اولیا و صاحب منصب‌های وزارت عدلیه مستحضر می‌شوند و اگر نقایصی در آن ببینند تذکر می‌دهند و در شور ثانی اصلاح می‌شود. چنان‌چه آقای شریعت‌زاده که یک دفعه مخبر بودند و آقای یاسایی هم که یک‌دفعه مخبر بودند در نظر دارند که این قانون را
این جور کردیم. حالا مسلم بدانید آقای وزیر عدلیه بلند خواهند شد و جواب خواهند داد که این ترتیب یک مرتبه و برای قانون مجازات بود. بنده می‌گویم بسیار خوب و او برای یک مرتبه هم بود خوب بود. حالا خودتان تصدیق کنید که اگر قانون را با این ترتیب جریان بدهیم و یک مرتبه که در کمیسیون شور شد طبع و توزیع شود. آقای ارباب کیخسرو هم جدیت کنند انشاءالله زودتر طبع شود و موقعی که طبع و بین نمایندگان توزیع شد آقایان ایرادات خودشان را در حاشیه‌اش بنویسند و برگردد به کمیسیون و کمیسیون شور ثانی را بکند و بدهد به دست آقای وزیر عدلیه و با این ترتیب گمان می‌کنم تا اندازه حقظ حقوق نمایندگان را کرده‌ایم زیرا قوانین از تحت نظر همه‌شان گذشته است این بود عرض بنده. حالا اگر آقای وزیر عدلیه موافقت بکنند بنده گمان می‌کنم به سرعت گذشتن قوانین هم هیچ ثامه زند به واسطه خاطر اینکه بنده می‌دانم یک روح سعی و عملی در تمام نمایندگان هست که انشاءالله این دفعه قوانین زودتر خواهد گذشت و حقوق مجلس هم بهتر حفظ شده است. این بود عرض بنده.
وزیر عدلیه- آقای نماینده محترم در اساس قضیه اظهار مخالفتی نکرده و حتی دلائل و بالاخره حکمت اینکه در مجالس ایران از دوره دوم به این طرف عادت بر این جاری شده است که این اختیارات را به کمیسیون عدلیه بدهند ذکر کردند که ضرورت ما را وادار کرده است و امروز هم آن ضرورت باقی است که باید اختیاراتی به یک کمیسیونی داد که آن کمیسیون قوانینی که به ریا مملکت لازم است در قسمت امور قضایی تهیه کند و به جریان بیندازد و به مجلس نیاورند برای اینکه در مجلس طول می‌کشد و کارها می‌ماند صحبت در آن قسمتش است که ایشان می‌فرمایند دو شور بشود و در وسط دو شور طبع و توزیع شود که آقایان نمایندگان اظهار عقیده نمایند و آن لوایح باز بیاید به کمیسیون که شور ثانویش بشود. خوب دو شور که البته در کمیسیون می‌شود پس صحبت در آن اظهار عقیده است که می‌فرمایند از طرف آقایان بشود. بنده باز ناچارم اینجا برای تذکر عرض کنم که برای چه این مسئله دو شور پیش آمد و بنا شد آقایان نمایندگان بین دو شور اظهار عقیده کنند وقتی که قانون مجازات عمومی را در دوره پنجم وزارت عدلیه پیشنهاد کرد بعضی‌ها مخالفت داشتند و همچو خیال کردند که ممکن است یک مسائلی برخلاف شرع بگذرد و بهتر این است که مجلس یک نظارتی داشته باشد و برای تأمین آن نظارت آمدند این قرار را گذاشتند و الا از نقطه نظر نتیجه می‌بینیم نتیجه ندارد. آقای آقاسیدیعقوب می‌خواهم بپرسم همان وقت چه عده بودند که واقعاً آن قوانین را نظر کرده و اظهار نظر کردند؟ بنده تصور می‌کنم آن عده بیش از پنج نفر شش نفر نشود. از آقای آقاسیدیعقوب می‌پرسم شما که عضو کمیسیون نبودید ولی در اغلب جلسات کمیسیون عدلیه سابق نمی‌آمدید وحاضر نمی‌شدید؟ چرا می‌آمدید و حتی اظهار نظر می‌کردید و ما موافقت می‌کردیم صحبت می‌کردیم بحث می‌کردیم برای اینکه یک کسی بودید که علاقه داشتید به قوانین می‌آمدید آنجا اظهار نظر می‌کردید و ما هم استفاده می‌کردیم کمیسیون عدلیه هم یک کمیسیون در بسته ایست ولی عملاً کسی اشکال نخواهد کرد و اگر حقیقتاً‌یک اشخاصی خودشان را حاضر کنند برای اینکه صرف وقت کنند و یک اطلاع خاصی راجع به مسائل مربوط به عدلیه داشته باشند هیچ مانعی ندارد الان هم که کمیسیون چنان‌چه خود جنابعالی می‌کردید پس وقتی که از نقطه نظر عمل نگاه کنیم می‌بینیم اشخاصی که دارای علاقه هستند و می‌خواهند کار کنند بدون اینکه پیشنهاد مخصوصی هم بشود می‌توانند بیایند و شرکت کنند در کارهای کمیسیون مثل این که خودتان می‌کردید و هیچ ضرورتی ندارد چنین پیشنهادی بشود که باعث بطوء جریان بشود زیرا وقتی هم که بنا باشد ۱۵ روز بین دو
شور مدت باشد برای اظهار نظر کردن آقایان تازه پس از پانزده روز می‌بینیم که دو نفر یا سه نفر اظهار نظر کرده‌اند بنده از ان دو سه نفر که یکی خود جنابعالی هستید و باقی را نمی‌دانم خواهم می‌کنم تشریف بیاورید در کمیسیون عدلیه و بیخود این پیشنهاد را هم ندهید و در آخر این را هم خواستم عرض کنم در موقع که قانون مجازات می‌گذشت برای این که یک مسائل مخالف شرعی نباشد که قانون مجازات عمومی را خراب کند یک احتیاط‌هائی می‌شد حالا هم آیا نظر مجلس این است که دولت در این موقع یک همچو نظری داشته باشد و یک همچو احتیاط‌هایی کرده باشد. به این مناسبت می‌خواهد یک چنین نظارتی بکند.
بنده که لازم نمی‌دانم اولاً از نقطه‌نظر شخص بنده می‌دانید هیچ تفاوتی نمی‌کند قانون است و البته هر چه در قانون بیشت ربحث بشود بهتر است ولی بحث زیاد نباید به اصل قضیه لطمه بزند و باعث بطوء جریان بشود که خیلی مضر است این است که بنده خیلی بهتر می‌دانم آقایان موافقت کنند به همان ترتیبی که در دوره ششم و غیر از دوره پنجم در سایر دوره‌ها معمول بود این اختیار به کمیسیون داده شود و اشخاصی هم که البته ذی‌نظر و ذی‌علاقه هستند تشریف بیاورند در کمیسیون و عملاً در آنجا شرکت کنند و کمک نمایند.
رئیس- آقای احتشام‌زاده
احتشام‌زاده- موافقم.
رئیس- آقای یاسایی
یاسایی- موافقم.
رئیس- آقای عمادی
عمادی- موافقم.
رئیس- آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی- بنده عقیده دارم امورات به همان ترتیبی که قانون گذاشته شده است بایستی بیاید به مجلس و به ترتیب خودش مذاکره شود و برود به کمیسیون‌ها که وکلا هم به ببینند و از روی عقیده رأی بدهند والا این ترتیب بدی شده است که هر کس بک سرعتی در امر خودش طالب است بیاید یک چیزی از مجلس بگذراند که در کمیسیون که تصویب شد به موقع اجرا گذاشته شود آن هم تا چه زمان معلوم نیست. یک سال دو سال سه سال پنج سال این هم مثل همان قانون مدنی می‌شود که آمد و نهصد و چند ماده بود و بنده هر چه عرض کردم یک نظری در آن بشود و بعد رأی داده شود گوش ندادند و بعد برخوردند به یک معانی حالا هم بنده عقیده‌ام این است که بیاید به مجلس و پس از آنکه از مجلس گذشت به موقع عمل گذاشته شود. اگر نظر ده دوازده نفر کافی است در امورات پس دیگر مجلس لازم نیست. همین جور کمیسیون معین کنند و مردم بروند پی کارشان اگر مجلس مدخلیت در امورات دارد باید بیایند بنشینند و صحت و سقم آنها را تصدیق کند و رأی بدهند و امور و مجرای خودش بگذرد. امروز از طرف وزیر عدلیه لوایح می‌آید که به این طریق بگذرد فردا هم از طرف وزارت‌خانه‌های دیگر می‌آید و می‌گذرد بنده عقیده‌ام این است که باید امور از مجرای قانونی خودش بگذرد.
رئیس- آقای شریعت‌زاده
شریعت‌زاده- به نظر بنده آزمایشی که دوره‌های مختلفه مجلس راجع به این موضوع کرده است مستند به یک دلایلی است که انکارش هیچ مقدور نیست. آقایان می‌دانند که قوانینی عدلیه مفصل‌ترین قوانین است در هر مملکتی بالاخره مجلس سیاست عاقلانه که اتخاذ کرد برای رفع احتیاجات مملکت در این موضوع همین بود که برای این قوانین مفصل از طرف دولت لوایحی تهیه شود و عده از مطلعین آن را تحت‌نظر بیاورند و بعد برای آزمایش به موقع اجرا گذارده شود و بعد از آزمایش برای تصویب بیاید به مجلس و اساساً این نظر منافی آن نظری که آقای فیروزآبادی دارند نیست. این تصویب دلیل این نیست که از مجلس شورای ملی سلب قانونگذاری شده است این ترتیب
فقط برای این است که قوانینی که مفصل است مثلاً قانون مدنی که هزار ماده است و در دوره مجلس هم تصوبش مقدور نیست و از آن طرف هم مملکت برای آن عللی که خودتان هم طرفدار آن هستید محتتاج به وضع این قانون بوده است گفته است یک عده از مطلعین و متخصصین بنشینند و در آنها نظر کنند و بعد اجرا شود حالا هم ان احتیاجات مرتفع نشده است و بعد اجرا تا وقتی آن احتیاجات باقی است و مرتفع نشده است اقایان باید موافقت کنند این سیاست اجرا شود. و به علاوه یک فایده مهمی که از این راه به دست می‌آید این است که همیشه تکامل قانون نتیجه تجربه در آزمایش است. این است که بنده تصور می‌کنم هیچ اشکالی ندارد و صحبت توکیل هم در بین نیست برای اینکه فقط مجلس اجازه می‌دهد که تصویب کمیسیون برای اینکه فقط مجلس اجازه می‌دهد که تصویب کمیسیون برای آزمایش اجرا شود هر چند آن هم قائم مقام قانون است و همان اثر را دارد ولی صحبت توکیل در این موضوع علماً‌صحیح نیست بنده استدعا می‌کنم از آقا که توجه کنند و تصدیق کنند که نه این اجازه دلیل بر این نیست که مجلس نمی‌خواهد در قوانین دخالت کند بلکه احتیاجات و ضرورت‌های شدیده مستلزم این است که این کار بشود. این است عقیده بنده دیگر هم عرضی ندارم حالا نمی‌دانم که آقایان دیگر هم عرضی ندارم حالا نمی‌دانم که آقایان دیگر هم با عرض بنده موافق هستند یا نه؟
عده از نمایندگان- مذاکرات کافی است.
روحی- بنده مخالفم با کفایت مذاکرات.
رئیس- بفرمایید.
روحی- عرض کنم که ما بالاخره رأی می‌دهیم و عمل هم خواهد شد ولی بگذارید آنهایی که نظر دارند نظرشان را اظهار کنند و آقای وزیر هم جواب بدهند که موضوع روشن بشود. عجله لازم ندارد که اینقدر آقایان اصرار می‌کنند. ما که الان همچو کار فوری در پیش نداریم. چکار داریم غیر از انتخاب کمیسیون‌ها؟ آن هم که کاری نیست و زود انتخاب می‌شود پس بهتر این است که در مطالب بگذارند حقیقه بحث شود و گمان می‌کنم مفید باشد.
رئیس- رأی می‌گیریم موافقین با کفایت مذاکرات قیام فرمایند.
(عده قلیلی برخاستند)
رئیس- تصویب نشد. آقای آقاسیدیعقوب
آقاسیدیعقوب- بنده از فرمایشاتی که آقای وزیر جدی عدیله اظهار کردند حقیقتاً یک قدری تعجب کردم که یک شخصی که دارای یک صفتی است باید بخواهد که دیگران را هم دارای آن صفت بکند. مثلاً ایشان یک وزیر جدی هستند بنده عقیده‌ام این بود که دعوت کنند مجلس را که آن هم مثل ایشان جدی بشوند. می‌فرمایند که کی نگاه می‌کند. نه خیر همه نگاه می‌کنند. آقا باید ما این کار را درش بحث کنیم و وارد کنیم نمایندگان را در این عمل که آقایان الان شور اول است شما هم مطالعه کنید اگر نظریاتی دارید اظهار بفرمایید اگر ملاحظات قانونگذاری دارید بگوئید. برای خاطر این که حقیقتاً‌همان جوری که اساس مملکت و ملیت ما رو به ترقی است همان‌طور هم اساس پارلمان ما رو به ترقی باشد به این معنی که در دوره دوم خیلی عده قانون‌دان بینی بین‌الله در مجلس کم بودند بحمدالله در دوره سوم بیشت رشد و در دوره چهارم بیشتر و هکذا سال به سال رو به ترقی رفتیم و قانون‌دان‌ها الحمدالله بیشتر شدند چنان‌چه حضرت عالی ملاحظه فرمودید در دوره چهارم و پنجم دو سه نفر بیشتر نظر نداشتند در دوره پنجم و ششم فقط مدرس و شیروانی و دو سه نفر بودند که نظر داشتند ولی چه دلیل ما می‌توانیم بگوئیم در دوره هفتم که این جوان‌های متحدد در اینجا هستند نگاه نمی‌کنند قوانین را؟ این قیاس را نمی‌شود کرد خیر این جوان‌های جدی که اینقدر جدیت دارند برای منتخب شدن در کمیسیون‌ها اینها ممکن نیست مطالعه نکنند. خیر قطعاً مطالعه می‌کنند. پس بنابراین نظر به این جدیتی که ما در این نمایندگان دوره هفتم می‌بینیم
عقیده بنده این است که ما باید به روح قانونگذاری که اجتهاد و اشتراک تمام نمایندگان در قانون باشد مساعدت کنیم. نظر بنده این بود که خود آقای وزیر عدلیه بدون این که بنده پیشنهاد کنم یا دیگری پیشنهاد کند این را اجازه بدهند که لوایح دو شوری بشود یعنی اولاً طبع و توزیع بشود و نمایندگان هر نظری دارند یا در شور اول یا در بین شور اول و شور دوم اظهار بدارند این البته بهتر است و همه هم در این قانون اشتراک دارند. این عقیده بنده بود ولی فرمایش آقای وزیر عدلیه که به هیچ‌وجه بنده را قانع نکرد و در عرض خودم باقی هستم و نمی‌توانم یک حقی را که رد سابق نمایندگان شاید متوجه نبودند آن حق را از دست بدهم شاید یک اشخاصی که بینی و بین‌الله مثل آقایان: یاسایی و شریعت‌زاده و امثال اینها که مطلع هستند از قوانین در کمیسیون انتخاب نشوند. بنده جلب‌نظر اینها را هم می‌خواهم بکنند...
یک نفر از نمایندگان- حالا هم می‌توانند بکنند...
آقاسیدیعقوب- بنده عرض می‌کنم که حالا مکلف نیستند بیایند ولی وقتی که قانون مجبورشان کرد می‌آیند دیگر وجدانش او را وا می‌دارد که نگاه بکند و البته مطالعه می‌کند بنده می‌گویم کاری بکنید که در قوانین را در دوره ششم با عجله گذراندید و الان گرفتار هستید در غالب جاها. چرا؟ برای اینکه درست شور و مداقه در آنها نشده است یعنی کمتر شده است اگر ما این قوانین را در تحت شور و مداقه قرار ندهیم نقایص پیدا می‌کند و پس فردا اسباب زحمت می‌شود اگر این عرض بنده را قبول بفرمایید این یک قدم عملی است و همه هم در آن نظر می‌کنند ما هم البته حق وضع قانون داریم شاید بنده در کمیسیون عدلیه انتخاب نشوم آن وقت این حقم از بین می‌رود پس باید طوری بشود که جلب‌نظر همه در قانون بشود که چیز خوبی از آب در بیاید.
رئیس- آقای یاسایی
یاسایی- فرمایشات آقای آقاسیدیعقوب تا اندازه صحیح است و سابقه هم دارد که در دوره پنجم گویا لوایح را پس از شور اول طبع و توزیع می‌کردند و نظر نمایندگان را می‌خواستند آن هم گویا راجع به قانون جزا بود که اگر نظری در آن دارند بدهند به کمیسیون ولی متأسفانه همان‌طوری که خودشان هم تذکر دادند غیر از آقای مدرس و آقای دکتر مصدق کسی نظر نداد و آنها هم نظریاتشان را می‌نوشتند و می‌دادند به کمیسیون حالا هم اشکالی ندارد چنان‌چه سایر آقایان هم نظری دارند بدهند اشکال و مانعی در بین نیست یا حاضر شوند در کمیسیون منتهی چیزی که هست اگر این‌طور که شما می‌فرمائید بخواهیم عملی کنیم و رسماً بنویسیم این اسباب بطوء جریان کار و نقض غرض می‌شود ما بیاییم ده روز بیست روز و اگر نظری هست بدهند بعد از یک ماه هم هیچ‌کس نظری نمی‌دهد و بیخود وقت تلف می‌شود و این اسباب اشکال می‌شود ولی اگر خوب کسی نظر همان‌طور که آقای وزیر عدلیه فرمودند بنویسند بدهند یا بیایند در کمیسیون هیچ مانع و رادعی نیست و به عنوان مستمع آزاد نظریات خودشان را اظهار می‌فرمایند البته اگر یک حرف حسایب باشد اعضا کمیسیون می‌پذیرند و ترتیب اثر می‌دهند و خود آقای وزیر عدلیه هم خیلی میل دارند که قوانین در اطرافش خیلی بحث بشود.
رئیس- آقای زوار
زوار- اولاً‌هیچ قسم سوء‌تفاهمی نشود که بنده به دولت و به شخص آقای وزیر عدلیه کمال اطمینان و اعتماد را دارم و رأی هم داده‌ام مخصوصاً به شخص وزیر عدلیه نهایت درجه مطمئن هستم و عقیده دارم چون حقیقه به مملکت ایران خدمت کرده‌اند و این مملکت مرهون است به خدمات ایشان برای اینکه تشکیلات قوه قضاییه را قوت داده و بسط داده‌اند ولی مخالفت بنده روی این ماده واحده نه از نظر بعضی تصورات است. خیر فقط بنده می‌خواهم عرض کنم که این یک سابقه نباشد در
مجلس که حقیقه سلب حق از عموم نمایندگان بشود آقای یاسایی می‌فرمایند که نمایندگان محترم بیایند در کمیسیون حرف‌شان را بزنند ولی بنده رفتم در کمیسیون عدلیه سابق که نظریات خودم را بدهم و نگذاشتند وارد بشوم و اجازه ندادند...
بعضی از نمایندگان- خیر، این‌طور نیست.
زوار- اجازه بدهید. دارم عرض می‌کنم این‌طور است که عرض کردم حضرت عالی می‌فرمائید لوایح را بنویسید بدهید به کمیسیون بنده چه می‌دانم که کی این ماده به خصوص فرضاً مطرح خواهد شد که لوایح تقدیم بکنم باید اولاً بفهمم که چه موادی مطرح می‌شود که نظرم را در همان ماده به خصوص عرض کنم مثل اینکه الان نه کمیسیون عدلیه انتخاب شده و نه چیزی آنجا مراجعه شده که یک نظریاتی را بدهم بنده فوق‌العاده عقیده به سرعت عمل دارم که جلسات مجلس هفته پنج روز بشود چرا؟ برای اینکه همان‌طوری که آقای وزیر عدلیه این جا ذکر کردند که لوایح زیادی می‌آورند ما هم باید کار کنیم ما چه کار داریم غیر از قانونگذاری؟ ملت برای چه ما را انتخاب کرده است و برای چه به ما حقوق می‌دهد؟ برای اینکه کار بکنیم و زحمت بکشیم در مقابل این حقوقی که می‌گیریم و کار دیگری غیر از این نداریم که قانونگذاری بکنیم ما اینجا که آمده‌ایم نوکو صریح ملت هستیم در مقابل یک اعتبارنامه و در مقابل حقوقی که اخذ می‌کنیم این یک موضوع خیلی مهمی است آقا اما راجع به ماده واحده بنده که نمی‌توانم راجع به این عمل مهم قوه قضاییه سلب حق را از خودم بکنم و در مواردی که راجع به قوانین قوه قضاییه است بنده نمی‌توانم از این حق صرف‌نظر کرده و از خود سلب بکنم از این جهت از آقای وزیر معظم عدلیه تقاضا می‌کنم که برای اولین مرتبه با نظر بنده موافقت بفرمایند و این را به جریان عادی بیندازند کمیسیون عدلیه همین الان انتخاب شده است و رأیش گرفته شده است و تا عصری معلوم می‌شود پس از آنکه معلوم شد و لوایحش را آوردید آن وقت در همین خود مجلس ما کار می‌کنیم ما برای کار آمده‌ایم صبح یک مرتبه عصر یک مرتبه فردا یک مرتبه مجلس می‌کنیم و تصویب می‌کنیم از این نقطه‌نظر بنده تقاضا می‌کنم این سابقه را ترک کنیم و این حق را از نمایندگان نگیرید این سابقه خوبی نیست.
وزیر عدلیه- عرض کنم این سابقه نیست که بنده تازه بخواهم ایجاد کنم این سابقه خیلی طولانی است و دلایلی هم که مجلس‌ها و دولت‌های گذشته در اتخاذ این رویه‌ها داشته‌اند گفته شده است و بنده دیگر تکرار نمی‌کنم و آن دلایل را اظهار نمی‌کنم فقط یک قضیه را نماینده محترم اظهار فرمودند که خیلی اسباب تعجب بنده شد و آن این است که ایشان فرمودند خواستم بروم به کمیسیون عدلیه و نگذاشتند...
زوار- والله بخدا قسم نگذاشتند.
وزیر عدلیه- بنده گمان می‌کنم و از آقایانی که آن وقت تشریف داشته حالا هم هستند تحقیق کردم گفتند این‌طور نبوده است شاید عوضی به اطاق دیگر تشریف برده بودید والا الان از اعضا کمیسیون سابق عدلیه که هشت نه نفرشان اینجا هستند بنده تحقیق کردم می‌فرمایند این‌طور نیست به شهادت آقای آقاسیدیعقوب که خودشان اغلب تشریف می‌آوردند آنجا و عضو کمیسیون نبودند و آقای نماینده محترم زنجان آقای آقا حسین و آقای خطیبی و عده زیادی از نمایندگان محترم که الان تشریف دارند می‌فرمایند این‌طور نبوده است و مانعی نداشته است حالا هم مانعی ندارد. اما اینکه فرمودند مواد قبلاً طبع نمی‌شود و ایشان از کجا بفهمند عرض می‌کنم که این‌طور نیست آقا لایحه را که دولت می‌دهد آن لایحه طبع می‌شود و توی آن کشوی مخصوص لوایح نمایندگان گذاشته می‌شود و باید از آنجا در بیاورید و مطالعه فرمائید و اگر نظری در موادش دارید و فکری دارید بدهید به اعضا کمیسیون عدلیه و به وزیر عدلیه و بنده یقین دارم که هم کمیسیون و هم بنده خودم حاضر هستیم نظریات آقایان را که بخواهند
یک کمل فکری کرده باشند تأمین بکنیم و حالا هم تصور می‌کنم که آقایان هر قدر می‌خواهند در این خصوص بحث نمایند مانعی نداشته باید ولی این را هم تصدیق بفرمایید که این یکی از آن موضوع‌های حلاجی شده است اگر حالا باز می‌خواهید در اطراف آن صحبت کنید مختارید ولی چند دوره در اطراف آن بحث مفصل شده و رأی داده شده و بالاخره عمل شده است
جمعی از نمایندگان- مذاکرات کافی است.
رئیس- پیشنهادات قرائت می‌شود.
(پیشنهاد آقای آقاسیدیعقوب این قسم قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم در ماده واحده اضافه شود کمیسیون فعلی. (یعقوب الموسوی)
آقاسیدیعقوب- چون این ماده را آقای رئیس اگر امری فرمودند خوانده بشود معلوم می‌شد این اختیاری را که فعلاً می‌خواهند بگیرند برای کمیسیون‌های تا آخر مجلس است و بنده هم گمان می‌کنم که خود آقای وزیر عدلیه با نظر بنده موافقت بفرمایند که بهتر باشد این اختیار عجالتاً‌برای همین کمیسیون فعلی باشد و بعد اگر خواستند تجدید کنند.
وزیر عدلیه- ماده واحده یک مرتبه قرائت شود.
(به شرح سابق قرائت شد)
وزیر عدلیه- حالا پیشنهاد آقای سید یعقوب را بفرمایید بخوانند.
(به مضنون سابق قرائت شد)
وزیر عدلیه- چون آقایان شاید فراموش فرموده باشند عرض می‌کنم که بنده بار آمده مجلس هستم و همیشه مایل بوده‌ام یک کاری کرده باشم که بین نظر آقایان نمایندگان باشد یعنی در مواردی که در یک موضوعی اختلافاتی بین آقایان بوده است بنده یک رویه را همیشه اتخاذ کرده‌ام که بین تمام رویه‌ها بوده و حد وسط بوده که هم با نظر مخالف هم با نظر موافق موافقت داشته است حالا هم با این ترتیبی که عرض کردم چون یک عده از آقایان موافق با این ترتیب نیستند و یک عده هم موافق هستند این است که بنده با این پیشنهاد نماینده محترم که حد وسط است موافقت می‌کنم که نوشته شود کمیسیون عدلیه چون در ماده واحده کمیسیون‌های عدلیه بود و حالا نوشته بشود همان کمیسیون عدلیه چون در ماده واحده کمیسیون‌های عدلیه بود و حالا نوشته بشود همان کمیسیون عدلیه.
آقاسیدیعقوب- کمیسیون فعلی عدلیه
وزیر عدلیه- خبر کمیسیون عدلیه نوشته بشود بهتر است و البته تصدیق بفرمایید وقتی بنده این جا تصریح کردم و گفتم کمیسیون عدلیه مقصود کمیسیون عدلیه فعلی است.
آقاسیدیعقوب- بسیار خوب همان‌طوری که آقای وزیر عدلیه توضیح دادند نوشته شود نظر بنده هم تأمین می‌شود در صورت‌مجلس هم این قید می‌شود. بنده موافقم.
رئیس- پیشنهادی از آقای فهیمی رسیده است.
(این قسم قرائت شد)
این بنده ماده الهاقیه ذیل را پیشنهاد می‌کنم.
کلیه لوایح که با تصویب کمیسیون عدلیه به موقع اجرا و آزمایش گذاشته می‌شود از شش ماه تا یک سال پس از تاریخ تصویب کمیسیون باید برای تصویب مجلس تقدیم شود.
فهیمی- اولاً بنده خیلی متأسف هستم که بعد از هرگز آقای زوار یک فرمایش صحیحی فرمودند و آقایان موافقت نفرمودند (خنده نمایندگان) ثانیاً اینکه از اول دوره مجلس تا به حال آنچه که بنده خاطرم است همیشه اختیار به کمیسیون عدلیه داده شده است که قوانین را بگذراند و بدهد به عدلیه که آزمایش کند و بیاورد برای تصویب مجلس ولی تا به حال یک سطر قانون وارد مجلس نشده است اگر آزمایش شده است خوب بیاورد به مجلس این نظر البته خوب نظری است که قوانین را بدواً‌به موقع عمل بگذارند و آزمایش کنند مخصوصاً‌قوانین راجع به عدلیه ولی بالاخره باید یک موقعی هم برای تصویب به مجلس بیاید. یک سال دو سال سه سال ده سال تعبین کنند که آن قوانین بیاید و به تصویب مجلس برسد تا جنبه قانونی پیدا کند. البته قوانینی که می‌گذرد
مختلف است بعضی‌ها خیلی مفصل و بعضی‌ها خیلی مختصر و بعضی‌ها متوسط است بعضی‌ها دیرتر آزمایش می‌شود بعضی‌ها زودتر از این جهت بنده پیشنهاد کردم که عموماً از یک سال تا شش ماه پس از تصویب و آزمایش در عمل آن لوایح را بیاورند به مجلس و به تصویب برساند. چون غالباً در آزمایش قوانین وزرا و وزارتخانهها دچار محظور می‌شوند و به عنوان این که آزمایش می‌کنند و آن طوری که باید آزمایش نشده ممکن است اعمال نفوذهایی شود که اعمال نظریات خصوصی بشود یا چیزهایی باشد که هم برای عامه و هم برای خود دولت چندان خوب نباشد این است که بنده پیشنهاد کردم در اول یک مدتی را معین نمایند و پس از آن بیاورند به مجلس که تصویب شود.
وزیر عدلیه- عرض کنم که این پیشنهاد از نقطه‌نظر عمل نتیجه نخواهد داد و با وجود این بنده اصراری ندارم اگر آقایان موافقت بکنند بنده هم موافقت می‌کنم ولی تشریح می‌کنم که در موقع عمل چه خواهد شد. یا باید نماینده محترم بفرمایند که پس از شش ماه تا یک سال قوانینی که آزمایش شده است بیاورد در وزارت عدلیه و تقدیم کند به مجلس یا اینکه می‌فرمایند بیاورند و از تصویب بگذرانند پس از یک سال که این البته غیر عملی است الان شما می‌دانید قوانینی که تاکنون آزمایش شده است و دو سه هزار ماده است اگر مجلس هفتم در تمام دوره وقت خودش را صرف بکند و تمام کارهایش را بگذارد زمین باز مذاکره در این مواد تمام بخواهد شد آن هم با این مذاکراتی که در یک مسئله بدیهی مثل همین ماده واحده می‌وشد این اولاً ثانیاً چطور می‌شود مجلس را ملزم کرد که در یک مدت معینی یکی قانونی را تصویب کند؟ اگر بفرمایید خیر وزارت عدلیه پیشنهاد کند لایحه‌اش را و یک لایحه بیاورد ما این قوانین را بردیم و آزمایش کردیم و حالا برای تصویب پیشنهاد به مجلس می‌کنیم خیلی خوب بفرمایید بنده فردا بدون اینکه حرفی بزنم تمام این قوانین را می‌آورم ولی نتیجه عملی آن چه خواهد شد؟ گمان نمی‌کنم نتیجه عملی داشته باشد. مثلاً آقا تصور می‌فرمائید که قانون اصول محاکمات حقوقی اگر به مجلس بیاید در این دوره تصویب خواهد شد؟ یا قانون مجازات عمومی در این مجلس تصویب خواهد شد یا تصور می‌فرمائید سایر قوانینی را که در دست داریم می‌توانیم بیاوریم و در مجلسی مطرح کنیم؟ ولی اگر حالا تصور می‌فرمائید که ممکن است بعد از یک سال آزمایش (شش ماه که البته خیلی کم است) بیاوریم به مجلس و نتیجه عملی خواهد داشت بسیار خوب بنده حاضر هستم و موافقت می‌کنم با این پیشنهاد ولی گمان نمی‌کنم نتیجه عملی داشته باشد. در یک مشت از بیانات نماینده محترم یک کلمه بود که بنده از نظر حفظ حیثیت قوانین، از نقطه نظر عدلیه و قوه قضاییه و اگر اجازه می‌دهید از نقطه نظر زحمتی که دو سال است بنده می‌کشم چندان خوب نبود و ناچارم این کلمه را عرض کنم. اگر قوانین موقت باشد ممکن است در قوانین اعمال نفوذ شود، بنده به شما قول می‌دهم که از وقتی که بنده در عدلیه ستم چنین اتفاقی نیفتاده است و در این قوانین اعمال نفوذی نکرده‌ام (نمایندگان- صحیح است) و بنده مدعی این مسئله هستم و اگر آقا خاطر داشته باشند ممکن است تشریف بیاورید همین جا پشت این تریبون بفرمایید.
رئیس- رأی گرفته می‌شود به قابل توجه بودن پیشنهاد آقای فهیمی. آقایان موافقین قیام فرمایند.
(معدودی قیام نمودند)
رئیس- قابل توجه نشد. پیشنهاد دیگر آقای آقاسیدیعقوب
آقاسیدیعقوب- مسترد می‌دارم. حالا که با آن نظریه‌ام آقای وزیر عدلیه موافقت کردند این پیشنهاد مرا مسترد می‌دارم.
رئیس- پیشنهاد دیگر.
(به شرح ذیل خوانده شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم لوایح مطروحه در کمیسیون عدلیه دو شوری بوده و بعد از شور اول راپورت کمیسیون
طبع و بین آقایان نمایندگان تقسیم و توزیع شده که در ظرف پانزده روز آقایان نمایندگان نظریات خود را به کمیسیون تقدیم و بعد از پانزده یوم کمیسیون مجدداً شور ثانی را نمود رأی ثانوی را بدهد که به موقع اجرا گذارده شود. روحی، امیرتیمور، طاهری
رئیس- آقای دکتر طاهری
روحی- بنده مقدم بودم در امضا
رئیس- در ورقه ایشان مقدم بودند.
دکتر طاهری- این پیشنهاد را آقایان نوشته بودند و چون بنده هم عقیده داشتم امضا کردم والا اصراری ندارم. عرض کنم چون بنده معتقدم که حفظ حقوق نمایندگان باید بشود و اینکه اجازه بدهند اصولاً به یک عده که قانونی را وضع کنند و اجرا کنند این را خیال می‌کنم حق نداشته باشند که یک عده وکالت بدهند به عده دیگر در قانونگذاری. از این جهت بنده معتقدم که در کمیسیون عدلیه لوایح دو شوری باشد و بین شور اول و دوم لوایح را طبع نموده و به نظر آقایان نمایندگان برسد که رأی آنها هم دخالتی داشته باشد در تصویب یا عدم تصویب قوانین و تنها چیزی که آقای یاسایی دفاع کردند این بود که پانزده روز دیرتر به موقع اجرا گذاشته می‌شود و این هم یک دلیل قوی نیست برای اینکه نظریه نمایندگان سلب شود در یک قانونی برای پانزده روز زودتر آن قانون به موقع اجرا گذاشته شود.
وزیر عدلیه- عرض کنم. حالا یک قدری اصل قضیه را می‌خواهیم نگاه کنیم آقایان می‌گویند چه بشود؟ یکی اینکه لایحه که در کمیسیون مطرح است همه آقایان به بینند. این یک مرحله یکی دیگر اینکه نمایندگان بتوانند اظهار نظر کنند این دو قسمت یکی دیگر اینکه در این اظهارنظر رأیشان چه باشد؟ رأی منفی باشد؟ حالا دیگر ما بیائیم همین سه نظر را به یک شکل دیگری انجام بدهیم نظریه آقایان تأمین می‌شود؟ مطلب اول که آقایان از لوایحی که در کمیسیون عدلیه است مطلع بشوند راهش این است که لوایح طبع و بین آقایان توزیع می‌شود. مطلب دوم اینکه اگر آقایان نظری دارند اظهار کنند کمیسیون عدلیه درش باز است و عملاً دیدند، خود آقای دکتر طاهری مکرر تشریف آوردند در کمیسیون و نظریات خودشان را دادند باز هم ممکن است بیائید آنجا و نظریات خودتان را اظهار نمایید و از این راه مطلب دوم تأمین می‌شود. مطلب سوم را که عرض کردم بی‌دلیل نبود برای اینکه نظری را که آقایان به کمیسیون می‌دهند از برای کمیسیون الزام‌آور نیست و کمیسیون مجلور نیست که بپذیرد پس بنابراین اگر آقایان تشریف آوردند آنجا و یک نظری داشتند که کمیسیون را قانع کردند بالطبیعه مقصودشان حاصل است و اگر نتوانستند کمیسیون را قانع کنند کمیسیون رأی خودش را خواهد داد. چون این سه مطلب در این عمل بود بنده خیال می‌کنم با این ترتیبی که دولت پیشنهاد کرده است و به ترتیبی که بنده عرض کردم نظریه آقایان تأمین می‌شود و آن وقت تصور می‌کنم که دیگر آقایان اصراری نداشته باشند و هر کس نظری دارد نظریه خودش را به کمیسیون می‌دهد و کمیسیون هم با کمال میل نظریه آقایان را گوش می‌دهد و اگر طرف قبول واقع شد که قبول می‌شود.
بنابراین تصور می‌کنم با این ترتیب دیگر آن بطوء جریانی که قطعاً در کار هست پیش نیاید و از آقایان هم خواهش می‌کنم که ما را دچار یک مشکلاتی که رد عمل تولید خواهد شد نکنید.
دکتر طاهری- بنده استرداد می‌کنم پیشنهادم را.
رئیس- سایر آقایان هم استرداد می‌کنند؟
کلالی- بنده مسترد نکردم. اجازه می‌فرمایید توضیح بدهم.
رئیس- یک نفر توضیح داد کافی بود. رأی می‌گیریم به پیشنهادی که از طرف آقای کلالی پیشنهاد شد. آقایان موافقین قیام فرمایند.
(عده قلیلی نمودند)
رئیس- تصویب نشد. پیشنهاد آقای روحی
(به مضمون ذیل خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم که کمیسیون اختیار داشته باشد به قوانین جدیده که تقدیم می‌شود مطالعه و تصویب نماید لاغیر.
رئیس- آقای روحی
روحی- عرض کنم که بنده بدواً از آقای وزیر عدلیه تشکر می‌کنم که یک نفری بودند که خواستند امور قضایی این مملکت را یک سروسامانی بدهند و البته برای این اصلاحات ما همه‌مان باید کمک کنیم و اگر حقیقه وزارتخانهها یا آقایان وزرا اشکالاتی یا حوائجی دارند باید مرتفع کنیم و حقیقه باور کنید که نظر ما جز خیر خواهی چیز دیگری نبوده است خاصه بنده که خودتان می‌دانید که همه جا هم قدم بوده‌ام و هم‌دوش و همه وقت به لوایح شما رأی داده‌ام و موافق بوده‌ام و اینکه بنده عرض کردم که این لوایح طبع و توزیع شود تنها در نتیجه حسن نیت بود که ممکن است در بین نظریه‌ها یک نظریه خوبی باشد و اگر آقایان اظهار نظر کنند تا در نتیجه یک قانونی خوبی برای جامعه درست شود، اینکه فرمودند عملاً کمیسیون عدلیه آزاد است و هر کس میل دارد می‌تواند به کمیسیون عدلیه برود صحیح است ولی نظم‌نامه این حق را نداده است و ناگر من بروم آنجا مطابق نظام‌نامه حق حرف زدن را ندارم آنها هم اگر بپذیرند خلاف قانون کرده‌اند و به علاوه بنا باشد که یک مرتبه شصت نفر از آقایان نمایندگان به کمیسیون بروند کمیسیون چه صورتی پیدا خواهد کرد؟ در مجلس گذشته فرمودید غیر از سه نیفر کسی دیگر امعان نظر نکرد این دلیل نشد، آن مجلس دوره ششم بود گذشت و رفت، حالا دوره هفتم است شاید همه آقایان بخواهند امعان نظر کنند و به علاوه دو سال وقت داریم چه اهمیت دارد که پانزده روز وقت بدهند؟! و گذشته از آن بنده می‌خواهم عرض کنم و آقا را متذکر کنم که بنده یکی موافقین جدی ایشان بودم خوب بود این لایحه را قبلاً می‌آوردید در فراکسیون و در آنجا مذاکره می‌شد بعد به مجلس می‌آوردید والا اگر این طور باشد فردا هر لایحه را که بیاورند ما مجبوریم مخالفت کنیم. و علت اینکه بنده هم تا این اندازه قناعت کردم و با کنایه حرف زدم صرف اراتمندی است که به ایشان دارم و خودشان مطلب را متذکر شدند. عرض دیگر این است که کمیسیون سابق یک سوء استفاده کرده است که اگر این کمیسیون هم بخواهد بهمان رویه کار کند یک کار خوبی نیست و آن این است که در کمیسیون باید قوانین حلاجی شود و تصویب شود برای رفاه جامعه و مقررات نظام‌نامه عدلیه بوده است (نظام‌نامه بوده است یا قانون نمی‌دانم و در این عرض که می‌کنم خدا را گواه می‌گیرم و به آن آقایان که در کمیسیون سابق بودند نمی‌خواهم ایرادی بگیرم) که آقایانی که تازه به رتبه قضایی رسیده‌اند تا سه سال حق نداشته باشند استعفا بدهند و به کار دیگری دست بزنند و این را کمیسیون از بین برد. کمیسیون چه حق داشت یک چیزی که در مجلس...
یک نفر از نمایندگان- قانون نبود.
روحی- هر چه بود. قانون بود یا نبود کمیسیون چه حق داشت! این را به برسبیل توصیه و اندرز به کمیسیون آتیه عرض می‌کنم. یکی دیگر از چیزهائی که در کمیسیون سابق تغییر دادند این بود که آقایان و کلا عدلیه حق ندارند کار دیگری بکنند و حقوق در شغل را با هم ببرند و کمیسیون این را الغاء کرد، این را کار ندارم که حالا خوب است یا بد است صحیح است یا خطا است کاری ندارم ولی عرضم این است که کمیسیون چه حق دارد یک چیزهائی را الغاء کند و یک چیزهائی را به جای آنها بگذارد و یک عده دوازده نفری که دور هم نشسته‌اند و بدون اینکه ما اطلاع داشته باشیم حق ندارند قوانین را زیرو رو کنند. این تذکری بود که خواستم به آقای وزیر عدلیه بدهم و استدعا کنم که رسیدگی و دقت کنند که کمیسیون بیش از این که قوانین طبع شود رسیدگی نکند و به علاوه قوانین هم که در کمیسیون عدلیه مطرح است طبع و توزیع شود که آقایان نمایندگان اطلاع داشته باشند
و نظریات خود را بدهند عرض دیگر ندارم.
وزیر عدلیه- فرمایشات آقا یک قسمت مربوط می‌شد به قسمت‌های فراکسیونی و قسمت‌های مربوطه به اکثریت در صورتی که اگر از آقای رئیس تحقیق کنید بنده این نظر را داشتم ولی گمان کردم که این مسئله چون سابقه زیاد دارد و یک مسئله حلاجی شده بود و به علاوه لایحه هم امروز در مجلس نبود این را دادم و اگر توضیحات بیشتری لازم داشته باشند در خارج خدمت خودشان عرض می‌کنم اما قستمت آنکه کمیسیون سابق برخلاف تکلیف عمل کرد بنده حقیقه نسبت به یک کمیسیونی که زحمت کشید و وقت زیادی صرف کرد خودم را مکلف می‌دانم و موظف می‌دانم که یک مختصر دفاعی کرده باشم که کمیسیون کاری برخلاف قانون و تکلیف خودش نکرده است یک مسئله را ممکن است آقا یک جور نظر داشته باشند و عده دیگر طور دیگر ولی نمی‌شود گفت که کمیسیون یک کاری برخلاف قانون کرده است اولاً‌اینکه می‌فرمائید کمیسیون چه حق داشته وقتی که یک مقرراتی بود که اشخاصی که تازه دارای رتبه قضایی شده‌اند تا سه سال حق نداشته باشند از آن کار خارج شوند این را لغو کند. این قانون نبود و یک مقرراتی بود که به موجب یک اختیاراتی در یک کمیسیونی گذشته بود و بعد بنده پیشنهاد کردم و لایحه را آوردم و کمیسیون موافقت نکرد (البته هر لایحه که بیاید به کمیسیون، کمیسیون می‌تواند موافقت کند یا نکند) و بنده هم با نظر کمیسیون موافقت کردم و همین‌طور در قسمت‌های دیگری که تذکر دادید یک کمیسیونی که دارای یک اختیاراتی است تصدیق می‌فرمائید وقتی که یک لوایحی به آن کمیسیون می‌رود یا هر کمیسیون که باشد ممکن است چنا تاش را قبول کند و چندتایش را رد کند یا در لوایح تغییر بدهد اضافه می‌کند این کار کمیسیون است و با سابقه که خود جنابعالی در کارهای پارلمانی دراید تصور می‌کنم که اینجا نمی‌توانید یک ایرادی نسبت به اعضا کمیسیون سابق بگیرید بالاخره در قسمت اساس مذاکراتتان که عبارت است از این که آقایان مطلع شوند باز هم عرض می‌کنم که آقایان کاملاً وسیله استطلاع دارند و اگر موافقت بفرمایید و بیش از این صرف وقت نکنید و نظریات خودتان را به کمیسیون بدهید عملی‌تر است و تمنا می‌کنم پیشنهاد خودتان را مسترد بدارید.
روحی- مسترد می‌دارم.
آقاسیدیعقوب- آقا بنده قبول می‌کنم این یک مطلب اساسی است. اجازه می‌فرمائید عرض کنم؟
رئیس- توضیح این پیشنهاد داده شده است. شما می‌توانید جای ایشان قبول کنید.
آقاسیدیعقوب- بلی بلی قبول می‌کنم. می‌خواهم توضیح بدهم.
رئیس- آقای روحی این پیشنهاد را کردند و توضیح دادند شما می‌توانید قبول کنید که رأی بگیریم و نمی‌توانید توضیح بدهید، اگر مجلس موافقت می‌کند توضیح بدهید.
جمعی از نمایندگان- توضیح بدهند مانعی ندارد.
رئیس- بفرمایید.
آقاسیدیعقوب- مسئله خیلی تغییر کرد و بنده گمان می‌کردم که کمیسیون فقط می‌تواند لوایحی که در مجلس داده می‌شود رسیدگی کند ولی نه از اینجا معلوم شد که شما یک مقرراتی در عدلیه داشته و یک کارهایی در عدلیه پیش خودتان قرار داده‌اید بعد خواستید آن مقررات را قانونی بکنید بدون این که به مجلس بیاورید بروید در کمیسیون و کمیسیون آن را نظر کرده است و رد یا قبول نموده است. از این چیزی که اینجا بیان شد بنده این‌طور فهمیدم آقای وزیر عدلیه شما باید قوانین را در مجلس بدهید و تقنینیه طبع و توزیع بکند بین آقایان نمایندگان بعد که نمایندگان هم دیدند برود در کمیسیون نه اینکه یک مقرراتی که در وزارتخانهها هست و وزراء آن مقررات را نسبت به مستخدمینشان یا نسبت به یک وکلائی قرار می‌دهند
آن را ببرند در کمیسیون. خبر باید نمایندگان کاملاً از قضایایی که به کمیسیون می‌رود اطلاع داشته باشند اگر این ترتیب است بنده ابداً رأی نمی‌دهم.
وزیر عدلیه- بنده کم‌کم خیلی تعجب می‌کنم. بنده چند دوره است که در مجلس بودم یا به عنوان وکالت یا به عنوان وزارت و تصدیق می‌فرمائید که میل دارم همیشه اصول و قوانین به منتها درجه احترام خودش باقی باشد و کسی هم به بنده اعتراضی نداشته باشد. خود آقای آقاسیدیعقوب تصدیق می‌فرمایند که من یک کسی نیستم که بدون اینکه یک لایحه را به مجلس آورده باشم به اداره تقنینیه رفته باشد ببرم در کمیسیون؟! چطور تصور می‌فرمائید که بنده با بودن دوازده نفر، نه نفر، هشت نفر از نمایندگان مجلس یک لایحه را که در مجلس نداده‌ام به کمیسیون به طور قاچاق ببرم؟! تصو می‌کنید که من یک قاچاقچی قانونی هستم؟!
آقاسیدیعقوب- بنده مسترد می‌دارم.
رئیس- رأی گرفته می‌شود به ماده واحده با اصلاحی که آقای وزی عدلیه قبول فرمودند. آقایان موافقین قیام فرمایند.
(اغلب قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد. آقای فیروزآبادی فرمایشی دارید؟
فیروزآبادی- بنده پیشنهاد داده‌ام که قرائت نشد.
رئیس- پیشنهاد شما در ضمن پیشنهاد آقای فهیمی رد شد. شروع می‌کنیم به انتخاب کمیسیون داخله. عده حاضر در مجلس ۱۰۴ نفر عده برای کمیسیون دوازده نفر
(اوراق رأی توزیع و اخذ آرا به عمل آمد)
رئیس- آقای نجومی پیشنهاد کرده‌اند جلسه ختم شود بفرمایید.
افشار- بنده مخالفم.
نجومی- بنده دیدم کاری نیست پیشنهاد کردم اگر آقایان موافق نیستند مسترد می‌دارم.
روحی- اجازه می‌فرمائید؟
رئیس- بفرمایید.
روحی- عرض بنده این بود که از نقطه نظر سرعت کار همان‌طوری که رأی می‌گیرند سینی ورقه را هم از عقب برگردانند اشکالی هم ندارد. عرض دیگر بنده این است که کمیسیون فوائد عامه را مقدم بدارند.
رئیس- شروع می‌کنیم به انتخاب کمیسیون خارجه عده حاضر در مجلس ۹۳ نفر.
میرزا یانس- شش نفر است یا دوازده نفر؟
رئیس- دوازده نفر.
(اخذ آرا برای کمیسیون خارجه به عمل آمد)
رئیس- شروع می‌کنیم به انتخاب کمیسیون قوانین مالیه عده حاضرین ۹۹ نفر عده در نظر آقایان باشد که دوازده نفر است.
(کمیسیون قوانین مالیه نیز انتخاب شد)
رئیس- شروع می‌کنیم به انتخاب کمیسیون فوائد عامه عده حاضرین ۱۰۱ نفر، عده برای کمیسیون فوائد عامه دوازده نفر.
(اوراق رأی توزیع و آرا اخذ شد)
رئیس- شروع می‌شود به انتخاب کمیسیون معارف دوازده نفر، عده حاضر در مجلس ۹۹ نفر.
(کمیسیون معارف نیز به ترتیب فوق انتخاب گردید)
رئیس- شروع می‌شود به انتخاب کمیسیون نظام عده ۶ نفر عده حاضرین در مجلس ۹۳.
(اوراق رأی توزیع و آرا اخذ شد)
رئیس- شروع می‌شود به انتخاب آخرین کمیسیونش، کمیسیون پست و تلگراف، عده ۶ نفر، عده حاضرین ۹۸ نفر.
(اوراق رأی توزیع و کمیسیون پست و تلگراف نیز منتخب گردید)
رئیس- آقایان نظار، الفت، ظفری، مصدق جهانشاهی، ذوالقدر، ملک‌مدنی. خواهش می‌کنم بلافاصله تشریف ببرند در خارج این اوراق را تحویل بگیرند و با یک فاصله مساعد زودی این
اوراق را استخراج کنند. و برای خاطر اینکه آرا کمیسیون‌ها استخراج شود و لوایحی هم که به کمیسیون بودجه ارسال می‌شود طرفه مداقه واقع شود و چون کاری نداریم اگر موافقت بفرمایید پنجشنبه هشتم آذر سه ساعت قبل از ظهر جلسه آتیه باشد. آقای روحی
روحی- عرض کنم ممکن است که نتیجه آرا کمیسیون‌ها مثبت نباشد پس ممکن است روز سه‌شنبه را جلسه قرار بدهیم اگر نتیجه آرا کمیسیون‌ها مثبت بود که بسیار خوب و اگر نبود روز سه‌شنبه تجدید انتخاب به عمل آید.
رئیس- آقای ملک‌مدنی
ملک‌مدنی- کمیسیون‌ها ممکن نیست زودتر از پنجشنبه استخراج شود چه طور می‌فرمائید سه‌شنبه جلسه باشد؟ و همان‌طوری که مقام ریاست فرمودند بهتر این استکه جلسه همان روز پنجشنبه باشد.
بعضی از نمایندگان- صحیح است.
رئیس- بنابراین جلسه برای پنجشنبه هشتم آذر سه ساعت قبل از ظهر و دستور لوایحی که به کمیسیون‌ها ارجاع شده است.
(مجلس یک ساعت بعد از ظهر ختم شد)
قانون
اجازه اجرای لوایح قانونی وزارت عدلیه پس از تصویب کمیسیون پارلمانی عدلیه
مصوب ۴ آذرماه ۱۳۰۷
ماده واحده- وزیر عدلیه مجاز است کلیه لوایح قانونی را که به مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نماید پس از تصویب کمیسیون پارلمانی قوانین عدلیه به موقع اجرا گذارده و پس از آزمایش آنها در عمل نواقصی را که در ضمن جریان ممکن است معلوم شود رفع و قوانین مزبوره را تکمیل نموده ثانیاً برای تصویب به مجلس شورای ملی پیشنهاد نماید.
این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه چهارم آذرماه یک هزار و سیصد و هفت شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی - دادگر