مذاکرات مجلس شورای ملی ۳ دی ۱۳۴۷ نشست ۹۶

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و دوم

قوانین انقلاب شاه و مردم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۳ دی ۱۳۴۷ نشست ۹۶

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه شنبه ۳ دی ۱۳۴۷ نشست ۹۶

فهرست مطالب:

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره‏۲۲

جلسه: ۹۶

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه شنبه ۳ دی ماه ۱۳۴۷

فهرست مطالب:

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل‏

۲- ادامه مذاکره و تصویب گزارش کمیسیون بودجه راجع به متمم بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور و ارسال به مجلس سنا

۳- اعلام وصول و قرائت نامه‌های مربوط به سه لایحه قانونی از مجلس سنا

۴- قرائت دستور و تعین موقع جلسه بعد- ختم جلسه

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه شنبه (۳) دی ماه ۱۳۴۷

مجلس در ساعت پنج و سی دقیقه بعد از ظهر به ریاست آقای عبدالله ریاضی تشکیل گردید.

- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

رئیس – اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

غائبین با اجازه

آقایان دکتر صدر – مرندی – دکتر عظیمی – مهرزاد – ایلخانی پور – مهندس بریمانی – مهندس ریاحی – خانلر قراچورلو – اولیا – پردلی – رامبد – شکیبا – شیخ بهایی – دکتر موثقی – بانو زاهدی

غائبین مریش

آقایان مهندس فروهر – مهندس اردلان – دکتر اسدی – مهندس ناصر بهبودی – پرویزی – سعید وزیری – سلیمانی – کاشانی – مهندس عطایی – دکتر کفائی – کلانتری – مریدی – موسوی ماکوئی – دکتر وفا – بانو جهانبانی.

- ادامه مذاکره و تصویب گزارش کمیسیون بودجه راجع به متمم بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور و ارسال به مجلس سنا

۲- ادامه مذاکره و تصویب گزارش کمیسیون بودجه راجع به متمم بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور و ارسال به مجلس سنا

رئیس – وارد دستور می‌شویم کلیات لایحه متمم بودجه سال ۱۳۴۷ مطرح است آقای فرهادپور تشریف بیاورید.

فرهاد پور – بنده به شخصه از همکاران محترم معذرت می‌خواهم که با اطاله کلام موجب تضییع وقت بیشترشان شادم ولی فکر می‌کنم مسائلی هست که جا دارد درباره آن هر چه بیشتر بحث کنیم صحبت بکنیم شاید نتایجی که به دست می‌آوریم بهتر و بیشتر باشد. بودجه به طور کلی از آن مواردی است که به نظر من هر چه بیشتر درباره آن صحبت بشود و هر چه بیشتر در این مورد موشکافی شود به نفع دولت، به نفع ملت و مردم و در طریق انجام وظیفه صحیح نمایندگی است به همین دلیل بنده با کمال معذرت از اینکه بعدازظهر آقایان را گرفتم به مطالب خودم ادامه می‌دهم در آنچه که صبح بعرض نمایندگان محترم رساندم در مورد آموزش و پرورش در خارج جلسه همکار محترم آقای کلانتر هرمزی که از فرهنگیان فعال و خوشنام هستند مطالبی به بنده فرمودند که جا دارد توضیح مختصری عرض بکنم قبول دارم که وظیفه معلمی وظیفه‌ایست بسیار سنگین وظیفه‌ایست اخلاقی وظیفه‌ایست معنوی که با عمق روح معلم سر و کار دارد یک معلم فقط به خاطر فلان مبلغ حقوقی که می‌گیرد تدریس نمی‌کند یک معلم وظیفه اخلاقی و معنوی خودش را انجام می‌دهد اگر حقوق ناچیزی به او پرداخت می‌شود برای گذران زندگی اوست ولی با همه این احوال استدلال من در این جهت بود که در عصر و زمانی که ما می‌خواهیم عقریبت جهل و بی‌سوادی را بکشیم در مملکت خودمان با بی‌سوادی مبارزه می‌کنیم احتیاج به این دارد که فعالیت و طرز کار ما متناسب با هدف ما باشد از همین معلمین استفاده بیشتری بشود و در مقابل برای رفاه حال آنها و زندگی آنها هم مبالغ بیشتری اگر پرداخت شد نسبت به اهمیت هدف بزرگی که ما داریم جای انکار نیست مطلب دومی که باید عرض کنم مسأله ارزش و احترام معلم است من مخصوصا دلم می‌خواست که خانم دکتر پارسای تشریف داشتند و حالا هم استدعا دارم معاون محترمشان این عنایت را بفرمایند در فرهنگ ما آن طور که باید و شاید عملا به معلم آن ارزش واحترامی که می‌بایستی قایل باشند قائل نیستند یک معلم برای گرفتن حکم ترفیع خود پشت اطاق رئیس کارگزینی نباید با گردن کج بایستد (صحیح است) آنها که در فرهنگ خدمات اداری می‌کنند بیش از هر چیز نوکر طبقه‌ای هستند که در کادر آموزشی انجام وظیفه می‌کنند معلمی که در ده خرقان نشسته و روز معین ساعت معین بایستی حکم ترفیعش به دستش برسد رئیس کارگزینی، عضو کارگزینی، عضو حسابداری وظیفه‌اش این است وگرنه اگر قرار باشد یک معلمی برای تبدیل حکمش برای گرفتن اضافه حقوق به این و آن متوسل بوشد به آقایان نامه بنویسد به تهران بیاید پشت در اطاق رئیس کارگزینی گردن کج کند این احترام به معلم نیست و من انتظار دارم در روش انقلابی جدید در وزارت آ«وزش و پرورش این سنت گذشته شکسته بشود و مامورین اداری خودشان را خدمتگزار معلمین و آموزگاران بشناسند (صحیح است) اما آنچه صبح می‌خواستم عرض بکنم و آرزو داشتم آقای دکتر خطیبی تشریف داشتند مربوط است به شیر و خورشید سرخ ایران موسسه‌ای که خوشبختانه در داخل و خارج مملکت موجب آبرو و حیثیت برای وطن ما است و باید باشد چون این مؤسسه خیریه بین‌المللی با ارزش و اهمیت فوق‌العاده‌ای که دارد تحت سرپرستی عالیه شاهدخت شمس پهلوی خواهر والاگهر شاهنشاه ما اداره می‌شود و انتظاری هم جز این نمی‌شود داشت برای من جای نهایت خوشوقتی است که در متمم بودجه کشور شاهنشاهی می‌بینیم که ما در شیخ نشینهای کرانه‌های خلیج فارس بیمارستان می‌سازیم این است آبرو و افتخار و حیثیت برای ملتی ۲۵۰۰ ساله بنده خیلی خوشوقتم که در این بودجه می‌بینم دولت به وعده‌ای که داده بود عمل کرده و ۲۵ میلیون ریال برای کمک به سیلزدگان بهار سال ۴۷ تخصیص داده ولی تصور می‌کنم خود آقای دکتر خطیبی هم اگر بودند از تذکر من ممنون می‌شدند که در هر منطقه‌ای کوچکترین عیب و علتی در کار شیر و خورشید سرخ مشاهده بکنیم وظیفه داریم که به ایشان تذکر بدهیم تا جبران بکنند برای اینکه ارزش و احترام این موسسه صرفا و صرفا روی جلب اعتماد و اطمینان مردم است بنده می‌خواستم به ایشان عرض کنم در منطقه انتخابیه بنده در ۱۱ خرداد ۱۳۴۷ بر اثر جریان سیل ۳۹ پارچه آبادی خسارت دید تعدادی خانه خراب شد گزارش شیر و خورشید قزوین در ۲۹ مرداد بطور ناقص به تهران رسید یعنی تقریبا دو ماه و ده روز طول کشیده تا اینها بطور ناقص صورت داده‌اند که این ۱۳ آبادی را دیدیم ۱۷ جای دیگر را متعاقبا خواهیم فرستاد که تصور می‌کنم در هفته گذشته رسیده باشد شما ملاحظه کنید مملکتی و دولتی با نهایت حسن نیت تحت تعلیمات رهبر بزرگ ملت ما که همیشه حمایت از طبقه مظلوم را سرمشق کارهای دولت قرار داده پولی فراهم می‌کند کمک می‌خواهد بکند کسی که در خرداد ماه خانه‌اش خراب شده این پول را دستگاه شیر و خورشید قزوین در آخر شهریور به طور ناقص در اختیار این آقایان می‌گذارد هنوز هم صورت ۱۷ آبادی را نفرستاده به نظر من این خدمتگزاری نیست این جای ایراد است من بیش از این مطلب را نمی‌شکافم از آقای دکتر خطیبی تقاضا دارم به این مسأله رسیدگی کنند بنده برای تاکستان بارها به وزرات بهداری مراجعه کردم که آقا این شهر ۱۶ هزار جمعیت دارد یک نفر طبیب سرپایی هست که هم باید کار طبییب قانونی را انجام بدهد هم تصادفات بین راه را رسیدگی کند هم وقتی که نظام وظیفه می‌گیرند معاینه و تصدیق بدهد برای معلولین به من می‌گویند که آنجا شیر و خورشید سرخ مشغول تأسیس یک سازمانی است آقای دکتر الموتی شما خوب سابقه دارید ۱۸ ماه است با این که اعتبار کامل داشتند یک ساختمان ۵۰۰ متر زیربنا را هنوز تمام نکرده‌اند بروید بپرسید قیمت تمام شده را ببینید چقدر است اینجا این مسائلی است که ما هم خویش را باید بگوئیم و هم بدش را شیر و خورشید سرخ امروز ارزش و اهمیت جهانی دارد در اکثر نقاط مملکت مورد حد اعلای اعتماد و اطمینان مردم است و من امیدوارم با دقتی که آقای دکتر خطیبی می‌کنند در پاره‌ای نقاط وجود بعضی از افراد موجب بدبینی نسبت به این دستگاه نشود اما آنچه درباره بهداری باید عرض کنم بنده نمی‌دانم از وزارت بهداری انتظار بهداشت داشته باشیم یا درمان چون وقتی از کار بهداشتی صحبت می‌کنیم مشغول درمانند و وقتی از کار درمانی صحبت می‌کنیم مشغول بهداشت هستند آنچه مسلم است بر اساس پیش‌بینی در برنامه چهارم نوشته شده است واحدهای ثابت ۵۰۰۰ نفر واحدهای نیمه سیار ۱۰۰۰۰ نفر و واحدهای سیار بهداشتی ۱۵۰۰۰ نفر را در هر منطقه‌ای می‌توانند حداکثر رسیدگی بکنند بنده فکر می‌کنم هر کدام را آقایان جمعیت منطقه حوزه انتخابیه خودتان را حساب بکنید تقسیم بر این تعداد بفرمائید بعد ببینید کسر کار وزارت بهداری در روستاها تا چه اندازه است (یک نفر از نمایندگان – و شهرها را هم بفرمائید) باز در شهرها اگر کسی پول داشته باشد ممکن است بتواند به طبیب آزاد مراجعه کند در روستاها اگر پول هم داشتند وسیله معالجه ندارند مسأله خیلی مهم مسأله بهداشت است به موجب آمار رسمی که منتشر کرده‌اند در سال ۱۳۴۶ سیزده هزار و یکصد و پنجاه و هفت نفر مسموم بر اثر نوشابه‌ها و مواد غذایی تقلبی در تهران وجود داشته این رقم و عدد رقمی است رسمی که خودشان داده‌اند در گذشته می‌گفتند که ما قانونمان ناقص است بنده فکر می‌کنم در یکی دو ماه قبل شدیدترین قوانین برای اجرای این مقررات به دست وزارت بهداری داده شد نتیجه‌اش را شما می‌بینید که امروز در شهر تهران ما با چه موادی سر و کار داریم از روغن تا سماق تقلبی است اگر غیر از این است اخباری را که در روزنامه‌های عصر تهران منتشر می‌شود مطالعه بفرمائید بنده فکر می‌کنم تولید کنندگان مواد غذایی تولید کنندگان مواد دارویی، تولید کنندگان مواد آرایشی باید موظف باشند روی برچسب محصولاتشان مواد متشکله را بنویسند شماره پروانه وزارت بهداری را بنویسند و این قدر با تبلیغات غلط با مسابقه در فروش مواد غذایی مخلوط مردم را غارت نکنند یک نمونه کوچک عرض می‌کنم کارخانه روغن نباتی ورامین یک کارخانه دولتی است همه هم عادت کرده‌اند بگویند دولت نه تاجر خوبی است نه صنعتگر خوبی بنده نمی‌دانم این کار کارخانه بدون این که یک شاهی خرج تبلیغات بکند روغن آن امروز نرخ رسمی‌اش ۵ تومان است ولی بازار سیاه دارد و به ۵/۸ تومان می‌خرند و سایر روغنها را که نمی‌دانم چیست ۵/۴ تومان می‌فروشند با بوق و کرنا و جایزه و حلب کوچولو و مسابقه و غیره این وظیفه را کی باید انجام بدهد به نظر من در این مورد وزارت بهداری مسئولیت بسیار سنگینی دارد در هیچ جای دنیا برای مواد غذایی و مواد دارویی اجازه این نوع تبلیغ و حتی مسابقه و جایزه و بخت آزمایی نمی‌دهند آقایان به هر صورت آنچه مبتلا به ما است در نقاط روستایی دکتر می‌خواهیم دارو می‌خواهیم بیمارستان می‌خواهیم بنده صریحاً عرض می‌کنم برنامه‌ای که وزارت بهداری از طریق توسعه تختهای بیمارستانی در مراکز استانها و شهر تهران شروع کرده سرنا از سر گشاد زدن است باید درمان را در مناطق روستایی به سطحی برسانیم که میزان بیمار مراجعه کننده بیمارستان به این حد نباشد آمار اعداد و ارقام اگر ندارند به بیمارستانها مراجعه بکنید ببینید چند درصد از بیماران کسانی هستند که در نقاط روستایی امکان معالجه آنها به طور خیلی ساده بوده ولی بر اثر عدم توجه بیماری آنها ادامه پیدا کرده و امروز به حالتی افتاده که یک تخت بیمارستان را اشغال می‌کند از نظر مشکلات شهری بنده در این متمم بودجه رقمی دیدم ۱۴ میلیون تومان بدهی گمرکی شرکت مبارکه تلفن پایاپای می‌شود این ۱۴ میلیون تومان حقوق گمرکی معرف این است که این شرکت بایستی مقداری از نیاز جامعه را بخصوص در شهر تهران از نظر تأمین تلفن جوابگو باشد بنده دلم می‌خواهد در میان نمایندگان محترم یک نفر باشد که با کمال صراحت بگوید که ما از عمل شرکت تلفن راضی هستیم اگر یک نفر از کار شرکت تلفن اظهار رضایت کرد بنده تمام حرفهایم را پس می‌گیرم این شرکت طبق رقمی که بنده دارم ۹۸ درصد درآمد کارش به مصرف مخارج اداری می‌رسد جناب آقای دکتر آموزگار این رقم را بفرمائید تحقیق کنند ۷۰ درصد کل درآمد فقط حقوق است ۱۸ درصد را هم به مخارج اداری می‌رساند تازه برای توسعه تأسیساتش از بودجه‌های تاسیساتی و عمرانی کمک می‌گیرد و از همان محل تا به حال ۳۶۵ نفر را استخدام کردند آن هم تکلیف و وضع تلفن است برای ارتباط در تهران ظاهراً می‌گیرند دو قران می‌گویند جاهای دیگر دنیا گرانتر است ولی وقتی قرار شد برای هر ارتباط پنج دفعه بگیریم و عوضی باشد در واقع ۵ تا ۲ ریال می‌دهیم پس در عمل یک تومان داده‌ایم برای هر ارتباطی ترتیبی بدهید که این وضع دیگر ادامه نداشته باشد مسأله بسیار مهمی که فکر می‌کنم ضرورت دارد مورد توجه همکاران محترم قرار بگیرد مسأله تطبیق برنامه آموزش به طور اعم با عصر انقلاب و پدیده‌های انقلاب و نتایج انقلاب است قصد من از این آموزش تنها وظیفه وزارت آموزش و پرورش نیست رادیو، تلویزیون، کتاب، مجله فیلم همه و همه اینها بایستی با یک هدف مشترک با یک برنامه منظم به جهت تربیت کردن نسل ایرانی متناسب با انقلاب و نتایجی که ما از انقلاب می‌خواهیم بگیریم اداره شود بنده حتی معتقدم موسیقی، ترانه، شعر رد یک مملکتی که نهضت کرده حرکت کرده ترقی کرده به طرف صنعت می‌رود باید از آن مسائل و مطالب گذشته که یاس و حرمان و بدبختی به مردم تلفیق و تزریق می‌کرد جدا بشود. این وظیفه وزارت اطلاعات است شما ببینید پرو گرامی که در تلویزیون اجرا می‌شود چه ملی چه دولتی برای من فرقی ندارد همه در یک مملکتی که انقلاب کرده و شرایط انقلاب را قبول می‌کند باید تحت یک ضابطه‌ای باشد به بینید فیلم‌هایی که در تلویزیون ایران نشان می‌دهند بچه‌های ما را بچه راه می‌برد ذوق صنعتی بچه‌های ما را تشویق می‌کند برای اینها آموزنده است؟ احساسات وطنی آنها را تحریک می‌کند؟ یا گانگستریزم به اینها یاد می‌دهد فیلم ارزان است مرده شور ارزانی را ببرد وقتی اثرات ناگوار روی بچه‌های شما دارد مشخص کنید که چه فیلم‌هایی را در سینماها اجازه بدهند تا وارد کننده هم پولش را به هدر ندهد که بیاید در این کمیسیون رسیدگی به فیلم به زحمت به التماس به خوهش یا با تغییر اعضای آن کمیسیون با ذوق و سلیقه آنها فیلمی که مضر است نمایش داده شود بنده خیلی خوشم آمد دیدم در روزنامه یکی از سناتورها سؤال کرده بودند کمیسیونی که به این فیلم‌ها رسیدگی می‌کند کی است چی است من معتقدم برای این که پول مملکت ما دور ریخته نشود این آقایان را باید صدا کرد و گفت برنامه ما این است هر فیلمی که با این برنامه تطبیق می‌کند می‌توانید بیاورید هر فیلمی که با این برنامه تطبیق نکند نمی‌توانید بیاورید این وظیفه اساسی وزارت اطلاعات است تنها تبلیغ یک عمل که فلان وزیر رفته کلنگ زده که فلان چیز را بسازند برای آینده کافی نیست بایت جامعه و ملت را به سمت یک هدف به حرکت درآورد، ارشاد کرد راهنمایی کرد و نتیجه گرفت بنده می‌خواستم تقاضا کنم آقای وزیر اطلاعات را که هیچ وقت در جلسه نمی‌بینیم معاونشان هم که بعدازظهر تشریف نداشتند از جنابعالی (اشاره به وزیر دارائی) تقاضا می‌کنم این تذکر را بفرمائید. آقای وزیر اطلاعات صورت مذاکرات امروز را بخوانند اگر در عرایض بنده نکته قابل توجهی بود توجه و عنایت بکنند یک اصلی هست که تمایل ذات بشر بخصوص طبقه جوان به بدی و تقلید از بدی خیلی زیاد است و به همین دلیل در طول تاریخ زندگی بشر می‌بینید فلاسفه و بزرگان و دانشمندان و پیامبران برای تربیت و جلوگیری از این احساس همت کردند مبعوث شدند آمدند تعلیمات دادند تا از این تمایل به بدی جلوگیری شود بنده یک مطلب از یک مجله می‌خوانم همکاران محترم عنایت بفرمائید وزارت اطلاعات مملکت یا این مطلب را ببیند که این مجله چرا نوشته یا اگر چنین خبری هست جلویش را بگیرد به طور قطع و یقین سازمان جلب سیاحان شما به شما آمار خواهد داد که در ۸ ماهه اول سال ۱۳۴۷ ۱۹هزار مسافر به ایران وارد شده و شاید این رقم را به حساب خدمتگزاری فوق‌العاده خودشان بگذارند و توقع و انتظار پاداش و نشان داشته باشند توی مجله زن روز در ۲۳ / ۹ /۴۷ نوشته شده است از این ۱۹ هزار نفر ۱۱ هزار نفر هیپی یا به قول رفیق عزیز من ریشوی آسمان جل یعنی سیاح که برای نسل جوان ما مدل بسیار نازیبایی است بوده‌آند که برای مملکت ما بسیار مضر است توی همین مجله نوشته شده است که ۱۵۰ نفر از این ریشوهای آسمان جل هتلهای تهران را بدون پرداخت کرایه ترک کرده‌اند کلاهبرداری نموده‌اند نوشته‌است که اگر یکی از اینها خدای نکرده پشه‌ای به قوزک پایش می‌زد کنسول کشور مربوطه اعتراض می‌کرد ولی وقتی بابت این نوع کثافتکاریها اعتراض بکنند اظهار عدم مسئولیت می‌کنند نوشته است در کشور یونان سیاح ریشوی آسمان چل راه نمی‌دهند نوشته است در ترکیه این نوع افراد اگر وارد می‌شوند تراول چک یا ارز خارجی همراهشان نباشد راهشان نمی‌دهند و یکی از این آقایان ریشو فرموده‌اند که ایران استعداد هیپیسم فوق‌العاده دارد این مجله است جناب عالی می‌توانید بگیرید مطالعه کنید حالا الحمدالله همه چیز کم داشتیم هیپیسم هم خواهیم داشت جنابعالی می‌توانید این مجله را مطالعه کنید مجله زن روز ۱۲ /۹ /۴۷ است مسأله دیگری که مبتلی به موکلین روستانشین من و همه شما است مسأله قند و شکر است جناب آقای دکتر آموزگار زارع ایرانی عادت دارد چای قند پهلو می‌خورد نمی‌دانم رفقا می‌دانند قند پهلو چیست؟ (نمایندگان – بله) به قول هم قطارهای منطقه خود بنده دیشلمه می‌خورند برای اینکه چای قند پهلو بخورند احتیاج به قند سفت دارند به این افراد می‌برند قند اهوازی می‌دهند که هنوز به چای نزده آب می‌شود اینها ناچارند این قند را ببرند پیش قند ریز به قیمت شکر بدهند تا این را آب کنند و قند سفت درست کنند بدهند به روستایی من خیال می‌کردم قصه‌های روستایی مصداق پیدا نمی‌کند گفتند ملا نصرالدین تخم مرغ می‌خرد دانه‌ای صد دینار رنگ می‌کرد می‌فروخت دوتا سه شاهی ما اول شکر را می‌گیریم قندش می‌کنیم بعد می‌بریم می‌دهیم این بدبختها که دو مرتبه آب کنند و سفت کنند تا بتوانند چای بخورند بالاخره این مسائلی است که رد مناطق روستایی صد در صد قابل توجه است از مخارج آنها کم کنید موجب رضایت فوق‌العاده آنها خواهد شد چون روستایی ما غیر از نان و پنیر و غذا آنچه اهمیت در زندگیش دارد چای است و این عادت عمومی این طبقه است من از جنابعالی استدعا دارم مقرر فرمائید نسبت به این امور رسیدگی بکنند لااقل قندهای سست را در شهر مصرف کنند و به مناطق روستایی قند سفت بدهند (دکتر مهدوی – یا دیشلمه نخورند) من سعی می‌کردم به جنابعالی جوابی ندهم چون خیلی زود رنج هستید) مطلب دیگر در اداره قند و شکر کسی که می‌رود درخواست می‌کند شکر را با گونی می‌کشند و گونی را هم به قیمت شکر بهش می‌دهند یک تومان هم پول گونی می‌گیرند در صورتی که توی بازار این رسم نیست همین طور قند و شکر را خریدار با وسیله خودش حمل می‌کند اگر به اسم روستا بگیرند کیلویی دو عباسی و اگر شهر بگیرند کیلویی یک عباسی کرایه می‌گیرند من نمی‌دانم باربری قند و شکر را که منحل کردند این کرایه را برای چه می‌گیرند کسی که خودش قند و شکر را حمل می‌کند به چه مناسبت کرایه بپردازد مطلب دیگر که ضرورت داشت و بیان خیلی از ناراحتی‌ها است مسأله برق منطقه‌ای تهران است بنده نمی‌دانم سایر آقایان در استانها از برق منطقه‌ای راضی هستند؟ (چند نفر از نمایندگان – بله) لابد خوب کار می‌کند من که فقط می‌توانم به آقایان این مژده را بدهم که این مدیر عامل برق منطقه‌ای ما جناب افلاطون (نمایندگان – جالینوس است) جالینوس است مدتی زحمت کشیده تحصیلاتش اضافه شده افلاطون شده به هر حال این جناب تا آنجا که من می‌دانم مدیر عامل یا عضو هیأت مدیره ۸ شرکت است تا آنجایی که بنده اطلاع دارم و بعد هم در روزنامه اطلاعات دیشب خواندم که اعلام فرموده بودند که افتخاراً این شغل‌ها را قبول کرده و حقوقی نمی‌گیرند ان‌شاءالله که درست باشد بنده هم عرضی ندارم ایشان می‌گویند حقوقی نمی‌گیرم ما هم قبول می‌کنیم صحت و سقم با مامورین وصول مالیات بر حقوق است اما آنچه که مهم است بنده می‌خواستم خواهش کنم این آقای افلاطون یا جالینوس به وظیفه اصلی خودشان توجه بکنند برق تهران را درست بکنند سایر مشاغل را بگذارند برای جوانهای تحصیلکرده دیگر این این مشاغل را یدک نکشند ایشان در تمام این شرکتها یا مدیر عامل هستند یا رئیس هیأت مدیره (چند نفر از نمایندگان – مشاور هستند) و مشاور و از این حرفها هم نیستند یا در برق تهران انجام وظیفه نمی‌کند یا در آنجاها این یک دردی است (دکتر اسفندیاری – ایشان اگر رئیس برق تهران نباشد این مشاغل را از ایشان می‌گیرند اینها مربوط به شغل ایشان است) دکتر مهذب – شرکتها را اسم ببرید. شرکت ایران ترانسپورت، هفومن شرکت مونیر، شرکت صنعتی قزوین، شرکت کنتور سازی ایران، شرکت سات کاب مهندسی مدنی، شرکت برق منطقه‌ای تهران و توابع (پزشکپور – کار این شرکتها چیست آقای فرهادپور؟) توضیح با وزیر آب و برق است اکثرا لوازم برق می‌سازند گویا دولت هم در آنها سهمی دارد شاید ایشان نماینده سهام دولت باشند عرضی از این بابت ندارم بنده معتقدم در این عصر و زمانه ایجاب می‌کند که این قدر کار یدک نکشند و افراد دیگری را سرگردان نکنند عدالت حکم می‌کند که تحصیلکرده‌های دیگر سر کار بروند و ایشان این قدر زحمت نکنشد و کار بکنند و فقط به کار برق تهران برسند باور می‌فرمائید امروز بنده نصف صورت نتراشیده به مجلس آمده‌ام (حی – لابد ماشینتان خراب بوده) ماشین را که از شما نخریده بودم که زود خراب بشود (خنده نمایندگان) به هر حال این شرکت برق منطقه‌ای در سال گذشته افتخار داشت جناب آقای دکتر الموتی هم تشریف داشتند و همه ما این افتخار را داشتیم که پست ترانسفورماتور قزوین به دست مبارک شاهانه افتتاح شد و برای برق منطقه قزوین از فشار قوی برق سد سفید رود استفاده شد ولی می‌دانید در تاکستان چه شد؟ ما فقط برای هشت روزه جشنهای فرخنده تاجگذاری چهارم آبان سال گذشته از این برق در مسیر جاده که مردم با صمیم قلب طاق نصرت زده بودند استفاده کردیم و امروز به خانه تاکستانی به خانه رعیت شاه برق نرفته فقط از راه عبور کرده، ۱۶ هزار نفر فقط از فعالیت برق منطقه‌ای یک تعداد چالۀ کنده و یک تعداد تیر سیمانی بغل چاله مانده نصیبشان شده باور نمی‌کنید از آقای دکتر الموتی عضو اکثریت بپرسید ایشان اگر تکذیب بفرمایند بنده عرضم را پس می‌گیرم یک مسأله بسیار مهم که مربوط است به یک جناح عظیم از مردم مملکت ما و آن طبقه شریف کارگر است بنده در اینجا ناگزیرم تذکر بدهم که در اکثر دستگاههای دولتی بخصوص موسسات آب و برق تمام این کارگرها را به صورت موقت استخدام می‌کنند و نمی‌گذارند خدمتشان از سه ماه تجاوز کند شما آقای عباس میرزایی بفرمائید چرا؟ (عباس میرزایی – همه این‌طور نیستند آنها فصلی هستند) بنده نمی‌دانم چرا تمام برنامه‌های فصلی به دو ماه و بیست و نه روز تمام می‌شود. وقتی کارگر باید از مزایای قانون کار بهره‌ور بشود دولت باید سرمشق مردمباشد راه قانونی فرار کردن از زیر پرداخت حق کارگر را اگر دولت بلد است کارفرما که بهتر بلند است دولت نباید چنین رسمی را یاد بدهد به چه مناسبت کارگر را دو ماه به دو ماه اخراج می‌کنند و پشت سر هم استخدام می‌کنند؟ من هیچ سوء ظنی به این اخراج و استخدام ندارم ولی این رعایت حال دولت و صرفه دولت نیست در مملکتی که پادشاه مملکت حامی کارگر است (دکتر مهذب – درست است بحثی هم نیست) بنده می‌خواهم عرض کنم که مجله کارگر شما که می‌نویسد در شرکت واحد هنوز حقوق ۷۰ ریال می‌دهند ما به عنایت شاهانه در همین متمم بودجه برای مستمری بگیر روزی ۱۲ تومان تصویب کردیم توی همین مجله کارگر است که نوشته اکثر مسلولین بیمارستان سرخه حصار کارگران بلیط فروش شرکت واحد هستند که توی این اطاقک‌ها می‌نشینند و برای گرم کردن خود از وسیله نفتی استفاده می‌کنند که غیر بهداشتی است و باید به این مسائل وزارت کار رسیدگی کند. اما مساله‌ای مهمتر در مورد کارهای عمرانی بخصوص مسأله پست و تلگراف و تلفن وقتی ما را به کمیسیون دعوت کردند هر چه که خواستیم نماینده دولت گفت اول راه لازم است تا بنده این کارها را بکنم و همه هم قبول کردند و بنده معتقدم برای اجرای تمام برنامه‌های عمرانی مملکت اول راه لازم است مادام که راههای فرعی با وزارت آبادانی و مسکن بود چون این وزارتخانه، وزارتخانه نوی بود و اصل کارش ساختن راه فرعی بود یک جنب و جوشی داشت حالا کار این راههای فرعی رفته است به وزارت راه که ۴۰ سال است عادت کرده که وظیفه اصلیش شاهراهها باشد. بنده می‌خواهم از آقایان تقاضا کنم که در منطقه خرقان شرقی و غربی که چهل هزار نفر جمعیت دارد ببینند دو وجب راه هست؟ آقای دکتر الموتی ببینید راههایی که بر اثر زلزله سال ۱۳۴۰ شش سال پیش رفت و آمد و الزام آن روز بوجود آورده بود آیا توانسته‌اند دو متر آن را سالم نگهدارند؟ حالا باز زمستان شده برف می‌آید امشب می‌گویند وزیر راه توی این گردونه بود فردا شب می‌گویند وزیر راه توی آن گردنه بود در حالی که فاصله این گردنه با آن گردنه چهار روز راهست. به هر حال بنده عرض می‌کنم راههای فرعی شریانهایی هستند که می‌توانند برنامه‌های عمرانی مملکت ما را به بهترین وجهی به ثمر برسانند و به عمق روستاها ببرند تا بتوانیم بهره‌برداری کنیم اگر این راه مورد توجه نباشد تمام برنامه‌های عمرانی نه تنها عملی نیست آنجایی هم که عمل کنند خرجش ده برابر تمام می‌شود. یک دکتر اگر راه باشد یک منطقه وسیع را می‌تواند رسیدگی کند ولی اگر راه نبود با قاطر چهار ساعت باید راه برود تا یک مریض را ببیند به همین جهت بود که بنده صبح در یک قسمت از عرایضم پیشنهاد کردم مطالعه کنند ببینند اگر مفید به نظرشان رسید بهداری و آموزش و پرورش مملکت را تحت نظام سپاه بهداشت و دانش قرار بدهند تا بتواند سر و صورتی پیدا کند. قسمت آخر برنامه من و آنچه که باید به عرض نمایندگان محترم برسانم تعریف و تکذیبی توام است این مالیات بر درآمد مستقیم که وصول شده و قسمت اعظم افزایش درآمدی را که دولت به اتکا آن چنین متمم بودجه‌ای به مجلس داده باید با نهایت دقت و صرفه‌جویی خرج بشود. ما آقایان در دوره‌ای نیستیم که به دنبال لوکس و تفنن برویم جناب آقای وزیر دارایی اگر نخست وزیر شما ماشین پیکان سوار می‌شود مگر چیزی از او کم می‌شود؟ آیا می‌گویند ایشان نخست وزیر نیستند چون ماشین پیکار سوار می‌شوند و به آقایان وزرائی که اتومبیل بنز S۲۵۰ سوار می‌شوند چیزی اضافه می‌شود؟ این صد دینار صد دینارهایی را که وصول می‌کنید اجازه ندهید این طور خرج بشود ما باید حداکثر صرفه‌جویی ار در مخارج غیر ضروری بکنیم با قیمت هر مرسدس بنز یک وزیر می‌شود یک مدرسه روستایی ساخت این ماشینها را توی خیابان ببینید، به پارکینگ مجلس که تشریف نمی‌آورند که ما توی پارکینگ ببینیم به هر حال آخرین عرض من این است پولی که به این زحمت بدست می‌آید امکاناتی که به طور استثنایی بر اثر تدبیر شاهنشاه ما به دست آمده قدرش را بدانید دیناری از این پول را نگذارید تلف بشود و ثانیه‌ای را به بطالت تلف نکنید عرضی ندارم .(احسنت – احسنت.)

رئیس – آقای دکتر داد بفرمائید.

دکتر دادفر – لایحه رسیدگی به بودجه کل کشور و متمم بودجه به موجب آئین‌نامه مجلس شورای ملی از لوایحی است که صحبت در اطراف آن وقت محدودی ندارد قالب گیری مخالف و موافق در اطراف لایحه بودجه از نقطه نظم ناطق و سخنران اگر درست باشد از نظر عنوان کردن مطالب درست نیست برای اینکه نامحدودی صحبت در مجلس شورای ملی از این نظر است که نمایندگان مجلس شورای ملی ملاحظات خودشان را در اطراف کیفیت بودجه و تنظیم برنامه و کیفیت سایر برنامه‌ها و وصول درآمدها و سایر مطالب عمومی به استحضار نمایندگان دولت برسانند. با استفاده از فرمایشات همکاران محترم بخصوص آقای فرهادپور که مطالب کلی در اطراف فرهنگ و بهداری و تلفن و سایر مسائل متفرقه دیگر عنوان کردند این نتیجه حاصل می‌شود که نظر ایشان بالاخص به عنوان مخالف صریح با ابواب لایحه متمم بودجه مطروحه در اینجا نبود بلکه بطور کلی ملاحظات و انتقاداتی نسبت به کیفیت رعایت اصول بودجه در وزارتخانه‌های مختلف بیان شد که البته تا حدودی مورد استفاده بنده و دیگران قرار گرفت و من از شهامت ایشان به سهم خودم تشکر می‌کنم که در ابتدای فرمایشاتشان مجاهدات وزارت دارایی و گمرکات را در وصول درآمدهای بیشتر که موجب تقدیم این لایحه متمم بودجه شده است ستودند به قول دیسرائیلی تعریف وقتی قابل توجه است که از آن زبان انتقاد هم شنیده باشید در زندگی اگر کسی از شما انتقاد نکرد به تعریفش ترتیب اثر ندهید آن تعریفی دارای ارزش است که در موقع خودش انتقادی را هم توام باشد و لذا اظهار لطف جنابعالی درباره دستگاه وزارت دارایی و گمرکات با توجه به این اصل کلی حقیقتا در خور توجه است. لایحه متمم بودجه مگر چه می‌گوید؟ دولت مکلف بوده است طبق لایحه بودجه سال جاری مبالغی درآمد داشته باشد و در مقابل این درآمد به کیفیتی که آقایان تصویب فرمودید هزینه‌هایی را تقبل بکند و اجرا بکند بر اثر حسن اجرای سیاست مالیاتی و بر اثر رشد اقتصادی و گسترش صنایع و اقتصاد مملکت دولت توفیق حاصل کرده است مبالغی اضافه درآمد در سال جاری داشته باشد و این لایحه متمم بودجه را تقدیم کرده است و می‌گوید اجازه بدهید این بودجه اضافی را در این فصول معین به مصرف برسانم خود این عمل فی حد ذاته وجود این اضافه درآمد و یا توفیق دولت لااقل در تحصیل درآمد بیشتر محققان قابل تقدیس است زیرا اگر این کوشش نبود علی‌الاصول این تقسیم اعتبارات به شکل زیر نبود تا بگوئیم بد تقسیم شده یا خوب النهایه شاید من هم از نقطه نظر سلیقه با جنابعالی در بعضی موارد موافق باشم که اولویت تقسیم اعتبارات در این لایحه متمم بودجه ممکن است مطابق ذوق یا سلیقه من نبوده اما دولتی که مجموع احتیاجات مملکت را می‌بیند دولتی که مسئول برآورد حوایج مملکتی از نقطه نظر تمام مملکت است و با توجه به تمام جوانب اعم از اقتصادی، سیاسی و داخلی و خارجی در تقسیم اعتبارات مسلما فلسفه‌ای داشته در تقسیم اعتبارات فصولی که در اینجا آورده شده حتما در صلاح و مصلحت مملکت بوده است و الا مثلاً در آنجا که می‌گوید به وزارت آموزش و پرورش ۲۷ میلیون تومان داده می‌شود می‌گفت ۳۷ میلیون تومان یا ۱۷ میلیون تومان خرج می‌شود و این دارای فلسفه‌ای است دارای هدفی است علی‌الاصول سلیقه خود بنده شاید اگر مورد توجه قرار می‌گرفت چیز دیگری بود اینجا من دیده‌ام که به وزارت دادگستری که همکار محترم جناب دکتر عاملی نیز از نظر اینکه چرا در اینجا و به این کیفیت تخصیص داده شده و چرا رعایت ضابطه کلی هماهنگ کردن گروهها و مشاغل و یکسان کردن استفاده از امکانات مشاغل به عمل نیامده عنوان کردند و ایراد کردند به وزارت دادگستری در این لایحه متمم بودجه به وزارت دادگستری سه میلیون و صد هزار تومان داده شده تازه همه برای این کار نیست در این ریز بودجه در کمیسیون بودجه قرائت شد و من هم حضور داشتم مبالغی از این اعتبار به مصرف توسعه خانه‌های انصاف و سپاهیان عدالت که از دیپلمه‌های به اصطلاح عدالت دیده استخدام خواهند شد و قسمتی هم برای حقوقهای اضافی است این مسأله مورد اعتراض بنده هست من شخصا این را درست نمی‌دانم برای اینکه قوه قضائیه ما که مجموعا ۱۳۰۰ نفر در این مملکت قاضی داریم و عالی‌ترین مقام قضایی ما در این کشور که در تمام دنیا و در خود ایران هم همیشه اشل قضایی از تمام اشلها دو برابر زیادتر بوده از ابتدای تأسیس دادگستری تا کنون ولی الان کمترین حقوقها را می‌گیرند یک قاضی رتبه یازده دستگاه قضایی ۲۵۰۰ تومان حقوق می‌گیرد در صورتی که آقایان می‌دانند ۲۵۰۰ تومان کمترین اشل حقوقی این مملکت هست و حقوق یک ماشین‌نویس ساده یک دستگاهی است که اسمش شرکت است من این را نمی‌پسندم من معتقدم که اگر تمام برنامه‌های کلی مملکت باید هماهنگ پیشرفت بکنند اهمیت دادگستری را من توقع داشتم دولت بیشتر از این احساس بکند و توجه داشته باشد که آبادی و اهمیت یک مملکت فقط با اسفالت و سد و ساختمان و آب و کشاورزی نیست اینها مسائلی است که ملتها زود به آن می‌رسند کما اینکه ما زود رسیدیم این را من یک مرتبه دیگر پشت این تریبون عرض کردم که هیچ وقت اهمیت یک ملت بسته به میزان اقتصاد و پول و جاده او نیست بسته به دو عامل است اول روحیه و ملت سوابق و مدنیت آن ملت است دو نظم اجتماعی و عدالت اجتماعی مستقر بر آن ملت است که عدالت قضایی یکی از ارکان مهم آن است ما نمی‌توانیم بیائیم در یک اجتماعی که زندگی می‌کنیم به رکن قضایی مملکت که از ارکان ثلاثه کشور است بی‌اعتنا باشیم که اگر یک اعتباری را هم بیاوریم برای ساختمان فلان جا در داخل یا خارج موارد زیادتری تخصیص بدهیم شاید ضرورت بیشتری داشته اما این ضرورت به این اهمیت را نباید نادیده بگیریم ۱۳۰۰ نفر قاضی را در این مملکت ندیده بگیریم و نتوانیم اداره‌شان بکنیم نتیجه این شده است که دانشکده حقوق در این مملکت هر سال ۷۰۰ نفر فارغ‌التحصیل می‌دهد و هر سال وزارت دادگستری بدون استثنا برای استخدام مجوز داشته ۱۳۰۰ نفر کلاپست قضائی هست و همیشه از این ۱۳۰۰ نفر ۴۰۰ تا ۵۰۰ نفر جای خالی است با این بیکاری با این اهمیت و قدرتی که شغل قضا دارد و قدرتی که قاضی دارد چرا مشاغل خالی است؟ دیگر کسی نیست برود قاضی بشود؟ همین الان در وزارت دادگستری ۴۰۰ پست قضائی خالی است در عوض دو هزار لیسانسیه در خیابانها راه می‌روند و استخدام نمی‌شوند چرا چون مسئولیتی که قاضی دارد اهمیتی که قاضی دارد و در جامعه ما مستلزم مسؤولیتهاست هر کس به آسانی تن در نمی‌دهد و اگر تن در داد لااقل آن توقعاتی که ما داریم باید لازمه داشته باشد با برآورد کردن احتیاجات مادی طبقه خوب نشده شاید به نظر من هم از این جهت قابل ایراد است اما وقتی در کادر کلی مملکت بررسی می‌کنیم محققا برمی‌خوریم به قضات شریفمان ممکن است با آنها بگوئیم شما مدتی هم صبر کنید شاید ساختن فلان ساختمان در مملکت به لحاظ حفظ شئونات از نظر دولت اولویتی داشته و لذا وقتی ما این ارقام و جهات را بررسی می‌کنیم به یک مصلحت‌هایی برخورد می‌کنیم که آن مصلحت‌ها ایجاب می‌کند که ما این الیحه متمم بودجه را به این ارقام تصویب کنیم در اینجا همکار عزیز ما آقای فرهادپور از وزارت آموزش و پرورش بحثی کردند و مخصوصا به مصاحبه پریشب که نمی‌دانم چه کسی انجام داده بود و من هم تصادفا خواندم استناد کردند و اظهار داشتند که گفته شده است که دانش‌آموزان ما در سطح کشور به ۴ میلیون نفر رسیده است و معلمین ما به ۱۱۰ هزار نفر اگر اینها را تقسیم بکنیم برای هر کلاس ۳۶ تا ۳۷ نفر می‌رسد در حالی که ما کلاسهایی سراغ داریم که در آن شاید ۶۰، ۷۰ نفر دانش‌آموز هست اگر حساب را به این ترتیب جمع و تقسیم کنیم ظاهراً درست است اما توجه نفرمودند به این که رسیدن مرز دانش‌آموزان کشور به ۴ میلیون در ظرف ۵ سال اخیر که از ۵۰۰ هزار نفر تجاوز نمی‌کرد چه فداکاریهایی چه زحماتی چه مشقاتی را به وزارت آموزش و پرروش تحمیل کرده است و وزارت آموزش و پرورش این زحمات را تقبل کرده و فعالیت کرده تا توانسته مرز دانش‌آموزان کشور را از ۵۰۰ هزار نفر به ۴ میلیون نفر برساند این ۱۱۰ هزار نفری که اشاره شد باید از اینها معلمین اختصاصی معلمین ورزش و معملین حسن خط و معلمین تعلیمات دینی را منها کرد باید کلاسهایی را که در بعضی از دهات و روستاها به علت کمی دانش آموز با ۱۰، ۲۰ دانش آموز تشکیل می‌شود به حساب آورد باید در کادر اداری و سایر راهنمایان تعلیماتی را منها کرد و دقیقاً اگر اینها را حساب بکنیم می‌رسیم به این وضعی که الان موجود است و به آماری که تقدیم شد من شخصا خودم از وزارت آموزش و پرورش به لحاظ اینکه نمی‌تواند و نتوانستنش هم معلول این است که اعتبار کافی در اختیار ندارد شاید رضایت چندانی نداشته باشم در حوزه انتخابیه من ۶ ماه است می‌روم و می‌آیم یک نفر دبیر شیمی نتوانستم بفرستم و نیست و کلاس شیمی تعطیل است این مطلب را هم باید گفت که این وزارت آموزش و پرورش تنها وزارتخانه‌ها است که در دو ماه اخیر من اطلاع داریم ۷۰ هزار حکم تطبیق موقت با قانون جدید استخدام صادر کرده است این رقمی را که بنده عرض می‌کنم از منابع موثق وزارتی گرفتم (دکتر اسفندیاری – اجرای قانون شده) هر کدام از آقایان که بخواهند برای ارائه آن حاضرم اجرای قانون شده اما اجرای قانون کیفیت دارد ما داریم دستگاههایی را که هنوز نتوانسته‌اند قانون را پیاده کنند اما ۷۰ هزار نفر رقم کمی نیست بنده هم با شما موافقم که انجام وظیفه شده است اما انجام وظیفه به سرعت و دقت و به صورت پیگیر شده در لایحه‌ای که تقدیم شده عرض کردم وقتی در ارقامش دقت می‌کردم خود بنده هم سلیقه‌هایی دارم مثلاً من یکی از ایراداتی را که لازم می‌دانم تذکر می‌دهم و دادن این تذکرات را من در واقع راهنمایی و ارشاد می‌دانم و لااقل شنیدن ازن مطالب ایجاد یک نوسیون می‌کند به قول فرنگیها ایجاد یک روح می‌کند که توجه بیشتر عاملین امر را جلب کند یکی از ایراداتی که علی‌الاصول به دولت وارد است این است که همیشه دولت می‌خواهد یک وجه امتیازی از مردم داشته باشد من هنوز رمز اینکار را نتوانستم بفهمم تصور می‌شود به اینکه علی‌الاصول داشتن یک اختیار قانونی واقعا یک قدرت هست. دولت از پرداخت حق تمبر معاف است اگر وسائل می‌آورند دولت گمرک نمی‌دهد، اگر ماموریت می‌دهند دولت یک مزایای خاصی دارد، اگر تجارتخانه باز می‌کنند دولت از مالیات معاف است اگر شرکت باز می‌کنند دولت دارای حساب و کتاب و بیلان نیست چرا باید این طور باشد که دستگاههای دولتی این توهم را به وجود بیاورند معمولا نه این دولت در هر دولتی این توهم را به وجود می‌آورند که برای خودشان یک امتیازات خاصی می‌خواهند قائل بشوند همین الان بنده در اینجا در لایحه متمم بودجه یک تبصره‌ای را می‌بینم تبصره ۱۶ گفته است که هر یک از وزارتخانه‌ها و موسسات وابسته به دولت می‌توانند در دعائی خود از کارمندان قضایی در کلیه مراحل و محاکم استفاده کنند هنوز مرکب قانونی که یک ماه قبل در مجلس گذشت و گفته شد وکالت در پاره‌ای از موارد استیناف و تمیز الزامی است خشک نشده این قانون را که قوه مقننه تصویب کرده است یا مبتنی بر منطق و مصلحتی بوده یا مصلحتی نداشته در تصویب آن قانون همه وزرا بودند وقتی این قانون تصویب شده برای چیست می‌خواهند آن را نقض بکنند برای این که دولت می‌گوید من دولت هستم اینکه گفتند وکیل باید داشته باشد این مشهدی علی بقال است این شرکت‌های خصوصی است دولت نماینده قضایی می‌گیرد و نماینده قضایی هم می‌رود در آنجا چون صلاحیت ندارد چون دلسوزی ندارد چون مسؤولیت ندارد چون سواد ندارد من یک لایحه می‌برم یک ماده قانون می‌برم و می‌گویم از فردا مثلاً پیشخدمتهای اقتصاد یا دارایی اگر در هر جایی قانون نبود می‌شود طبابت کنند الان فرمان سواد داده است می‌گوید کارمند قضایی وکیل دادگستری بشود یعنی چه (دکتر اسفندیاری – جنابعالی در کمیسیون دادگستری چرا تصویب کردید؟) نتیجه‌اش این می‌شود که شما دو سه روز قبل ملاحظه فرمودید وقتی در شهرداری تهران آن حکمیت ۳۲ میلیون تومانی مطرح شد فقط یک نفر در آنجا ایستاد فقط یک وکیل عدلیه نه شهردار نه وزیر فقط یک وکیل عدلیه که مستخدم شهرداری بوده گفته این جرم است و من امضا نمی‌کنم چرا برای اینکه احساس مسؤولیت می‌کند چرا برای این که به شخصیت خود معتقد است حالا ما آمده‌ایم در یک تبصره‌ای گفته‌ایم که کارمند در کلیه مراحل می‌تواند وکالت بکند تصور می‌شود این وکالت کردن اصولا برای تفریح است و وکالت یک شغلی است که این را ایجاد کرده‌اند که نان بخورند توجه نکرده‌اند که وکالت جز قضاوت نیست دلیلش را عرض می‌کنم استدعا می‌کنم خدمت آقایان به این مطلب توجه بفرمایند فرق وکالت و قضاوت این است اگر ما بخواهیم یک قضاوت و داوری به معنای آنچه که آیین دادرسی مدنی و متصور است که از خارج گرفته‌ایم داشته باشیم باید ببینیم دنیای خارج چه می‌کنند اگر می‌خواهیم خودمان ابداع بکنیم دیگر این تارهای عنکبوت به معنای آئین دادرسی مدنی که به دست و پای ما پیچیده چیست اینها را بریزیم دور مثل قدیم که سر محله می‌نشستند و قضاوت می‌کردند (دکتر مهذب – جنابعالی موافق صحبت می‌کنید یا مخالف ؟) اینها تذکراتی است که باید داد این تبصره‌هایی است که نمایندگان پیشنهاد داده‌اند و به دولت مربوط نیست حق دارم که نظر مخالف بدهم و این از تبصره‌هایی است که در لایحه دولت پیش‌بینی نشده چون یک فوریت تصویب شده و یک فوری است و چون امکان صحبت در کمیسیون نیست من باید به آن تبصره‌هایی که شخصا مخالف هستم اظهارنظر بکنم.

رئیس – آقای دکتر دادفر اگر در تبصره‌ها مطالبی دارید در موقع طرح مادۀ واحده بفرمائید.

دکتر دادفر – به هر صورت دادگستری ما باید درست شود و درست کردن دادگستری معطوف به این نکته است که ما ارکان دادگستری را بشناسیم من افتخار می‌کنم که سابقه خدمت من قضایی بوده و الان هم رتبه‌ای که دارم و شغلی که دارم قضایی است وکالت برای من یک شغل ثانوی است ولی آنچه که من در تمام عمر قضایی یاد گرفته و اندوختم این مسأله است که ما این قوانین را از کشور فرانسه گرفته‌ایم در کشور فرانسه که یک سوم ایران مساحت دارد و تمام مردمش اکثرا با سواد هستند ۱۲۰ سال است این قانون آئین دادرسی مدنی اجرا می‌شود همه به حقوق آشنا هستند معذالک هیچ کس در هیچ مورد چه جزائی و چه کیفری بدون وکیل از در دادگستری وارد نمی‌شود ما آمده‌ایم این را گرفته‌ایم منطقه‌ای کرده‌ایم و گفته‌ایم در بندر عباس باید مرد عامی که سواد قضایی ندارد بیابد برود در کرمان عرض حال بدهد اگر ما می‌خواهیم این آئین دادرسی مدنی را اجرا بکنیم با تمام خصوصیات و یا اینکه می‌خواهیم آئین دادرسی خاص خودمان بسازیم اگر می‌خواهیم آئین دادرسی خاص خودمان بسازیم بنده هم موافقم تمام محاکم و درجه استیناف و تمیز و وکیل تمام اینها را بزنید بهم و بگوئیم چه وکالتی در امر به این مهمی یک تبصره بیاورید و یک مزایای خاصی برای خودتان تعیین بکنید من نمی‌دانم معنی این کار چیست چرا باید دولت خودش را جدا بداند از مردم و بین دولت و مردم دو شیوه و دو آئین و دو موضوع باشد من نمی‌دانم من در اینجا توجه جناب آقای وزیر دارایی را جلب می‌کنم به همین مسأله اشتباه محاسبه حقوق که اخیرا در دادگستری تعدادی از آن به حکم رسید ولی به نتیجه نرسیدند این را در بودجه کل آینده که می‌آورند در قسمت دادگستری مورد توجه قرار بدهند این درست نیست که احکام دادگستری اجرا نشود و اما درباره این لایحه متمم بودجه و تبصره‌هایی که در لایحه نبوده و بعدا در کمیسیون اضافه شده باید به عرض برسانم که چون متمم بودجه است برای هر کس این حق هست که نظرش را بگوید این لایحه‌ای که سیصد و چهل میلیون تومان اضافه درآمد شده و در واقع می‌شود گفت دویست و شصت میلیون تومان ارقام واقعی است و بقیه اقلامی است که جمعاً و خرجاً منظور شده است در مورد این که گمرک از یک دست می‌گیرد و از طرف دیگر پس می‌دهد و به طوری که در چهار تبصره آن نقل شده به مصرف می‌رسد علی‌التحقیق هیچ کدام از ما مخالف کمک به فرهنگ نیستیم در این لایحه هم بزرگترین ارقامش کمک به وزارت آموزش و پرورش است یک رقم ۲۷ میلیون تومان برداشت از یک بودجه ۲۳۰ میلیون تومانی قریب ده درصد به امر آموزش و پرورش اختصاص داده شده و مقداری هم به وزارت خارجه اختصاص داده شده برای مصرف خاصی که من قرائت نمی‌کنم و تمام آقایان در ستون بودجه ملاحظه می‌کنند اما در عین حال موافقت با این تقسیم بندی و این ترتیب که اولویت این قسمت‌ها روی مصالحی بوده که یک سؤالی برای بنده باقی است که امیدوارم خود جناب آقای وزیر دارایی در توضیحی که می‌دهند این را روشن بفرمایند و آن این است که شاید من توجه نکردم یا نفهمیدم شاید منطقی دارد در بعضی از این ستونها که وزارتخانه‌ها اضافه اعتبار گرفته‌اند در اکثر آن اضافه اعتبار در مقابل آنکه نگاه می‌کنیم نوشته است بابت حقوق و دستمزد و کمک کارکنان مال چه کسانی است؟ اگر قبلا استخدام شده بودند محل حقوقی هم داشته‌اند اگر بعدا استخدام شده‌اند که کمک و مزایا و فوق‌العاده با توجه به قانون استخدام چگونه پرداخت می‌شود و چه صورتی دارد و چطور تطبیق شده و اگر این اضافه درآمد تحصیل نشده بود تکلیف این حقوق و دستمزد و مزایا و کمک و غیره چی می‌شد این یک موضوعی است که می‌خواستم توضیح بفرمائید شاید دیگر همکاران من هم توجه بفرمایند و روشن بشوند اما از جهات کلی یکی از همکاران ما صبح در اینجا درباره نظام مالی و برنامه‌ای فرمایشات جالبی فرمودند بنده همین قدر به استحضار می‌رسانم که به نظر من هر نظام مالی برای هر جامعه‌ای که به صورت یک ملت و مملکت باشد یا به صورت یک خانواده تحول زندگی و کیفیت این زندگی عوامل دخالت کننده در اجرای این نظام مالی آن اندازه متغیر و فوریت دارد که از آن نظام خود به خود قابل اجرا نیست مگر اینکه شما از مصالح زیادی صرفنظر کنید شما نمی‌توانید وقتی اضافه درآمدی دارید متعادل ۲۳۰ میلیون تومان در صندوق می‌گذارید بگوئید آخر سال علاوه می‌کنیم به اعتبارات سال ۱۳۴۸ و بر مبنای بودجه سال ۴۸ تقسیم می‌کنیم چون ناچارید به هر صورت تعیین تکلیف خرج این مبلغ را بکنید و اگر نکردید این نظام مالی به طور کلی به هم می‌خورد در نظام مالی دو اصل باید رعایت شود اصل تقسیم عواید به طور صحیح و نظارت در مخارج به طور صحیح اگر این دو اصل را ما رعایت کردیم در واقع نظام مالی رعایت شده است و برای اجرای این اصل هم یک عامل لازم است و آن ایمان و اعتقاد مجریان قوانین و برنامه‌های مملکت است هیچ قانونی و هیچ تبصره‌ای فرق نمی‌کند نسبت به یک خدمتگزاری به آن ترتیب باید روح خدمت کردن در مغز افراد باشد و این روح خدمت امروز به ع عقیده من در مغز افراد دولت حاضر هست بلکه در مغز تمام ملت ایران هست همه ما می‌خواهیم مشتاقانه برای مملکت مفید واقع بشویم و دولت مجری این قوانین هست و این بیست و پنج، بیست و شش وزیری که مجری این برنامه‌ها هستند به طور قطع اینها می‌خواهند در اجرای این برنامه‌ها توفیق حاصل بکنند چرا نباید وزیر دارایی و وزیر دادگستری از صبح تا شام کار بکنند و عاشق کار نباشند که بهترین نتیجه را به ملت ایران و شاهنشاه ایران ارائه بدهند قطعا آرزوی قلبی و باطنی آنهاست هیچ منطقی قبول نمی‌کند که آنها عالماً یا عامداً نخواهند آنچه که در مصلحت مملکت است عملی کنند ممکن است در اجرای این برنامه‌ها اختلاف سلیقه باشد یک کسی بیاید بگوید برای رسیدن به کرج اگر ما از جاده مخصوص برویم زودتر می‌رسیم یکی بگوید اگر از جاده پایین برویم زودتر می‌رسیم این جاده آرامتر است و آن جاده شلوغ‌تر است و بالاخره تمام این مسائل بررسی می‌شود لذا با توجه به آرا مختلف برای اجرای برنامه‌ها با توجه به این که توفیق دولت در تقدیم این لایحه متمم بودجه در مورد امکان تحصیل عواید بیشتر حتی در نیمه سال جاری چشمگیر بوده است و دولت مکلف بوده است برای این اضافه درآمد تحصیلی از مجلس شورای ملی مجوز خرج بگیرد و به موقع به این وظیفه قانونی خودش قیام و اقدام کرده و به موقع این صورت و هزینه‌هایی که تقدیم شده به صورت عادلانه‌ای تنظیم شده است و در عین حالی که به سلیقه بنده توضیح دادم که دو تبصره بد تنظیم شده امیدوارم در بودجه کل کشور این مسئله جبران بشود بخصوص درباره دادگستری که عرض کردم این مسئله جبران بشود و با اینکه مادۀ واحده و تبصره‌های آن در کمیسیون بودجه با توجه به ارقامی که آورده شده مورد نظر دقیق و رسیدگی قرار گرفته است بنده موافقت می‌کنم با مادۀ واحده و تبصره‌های آن و مخالفت با یکی دو تبصره که در کمیسیون اضافه شده که در لایحه نبوده و آن را اساسا به صلاح مملکت و دادگستری و دولت نمی‌دانم که نباید با عنوان کردن یک قانون در واقع جریان را بدهند به دست اشخاصی که آن صلاحیت را ندارند من به عرایض خودم خاتمه می‌دهم و امیدوارم دولت در اجرای این برنامه همانطور که در برنامه‌های دیگر خودشان نشان دادند کمال صرفه‌جوئی و صداقت و مراقبت را بکنند و بیش از پیش رضایت خاطر رهبر عظیم‌الشأن مملکت و نمایندگان محترم مجلس را رعایت کرده باشند (احسنت).

رئیس – آقای دکتر اسفندیاری بفرمائید.

دکتر اسفندیاری – قبلاً حضور همکاران محترم عرض کنم من قصد صحبت نداشتم ولی چند موضوع که امروز با آن برخورد کرد می‌خواستم حضور همکاران محترم عرض کنم. البته در موضوعات کلی همانطور که آقای دکتر دادفر فرمودند اکثر آقایان وارد در بحث مواد و تبصره‌ها نشدند و موضوعات کلی را گفتند و برای اینکه توجه جناب دکتر دادفر را جلب کنم بنده یکی دو مورد وارد در بحث ماده واحده و تبصره‌های آن خواهم شد و امیدوارم آنچه را که من می‌گویم مورد پسند ایشان و نمایندگان محترم قرار بگیرد و کوشش می‌کنم مستدل و منطقی و مطابق با مواد و قوانین موجود در مملکت باشد موضوع اولی که خواستم عرض کنم و امروز با آن برخورد کردم و البته قبلاً هم برخورد کرده بودم این است که من به هر کدام از وزارتخانه‌ها یا مؤسسات دولتی که برخورد می‌کنم یا بهتر بگویم به هر وزارتخانه یا دستگاه وابسته دولتی که سر می‌زنم یا کاری دارم متاسفانه باید حضور آقایان عرض کنم که می‌گویند وزارتخانه اینجا است ولی فلان اداره‌اش جای دیگر است و من به این نتیجه می‌رسم که در هر یک از این وزارتخانه‌ها اداراتی هست که دولت آمده یک مقدار جا برای اینها اجاره کرده و یک مبلغ پول اجاره بها می‌پردازد و من که مطالعه کردم دیدم که دولت چشم به راه است که ببیند کدام یک از این ساختمانها با آپارتمانها و یا ساختمان بزرگ ده پانزده طبقه‌ای می‌سازند که از آن ساختمان فوری دولت به نحوی برود استفاده بکند روی این اصل من خواستم از حضور جناب آقای وزیر دارائی استدعا بکنم که آمار این اجاره‌هایی که دولت می‌پردازد و آمار این ساختمانها که دولت در سال از آن استفاده می‌کند اگر ممکن است بفرمایند و در ازاء این اجاره‌ها از بانک ملی یا بانک مرکزی یک وام طولانی بگیرند و از همین پولهایی که بابت کرایه می‌پردازند بابت قسط بپردازند و نتیجه این کار این خواهد بود که دولت صاحب یک ساختمان اساسی خواهد شد و این موضوع را باید خدمت جناب آقای وزیر دارائی توضیح عرض بکنم متاسفانه ساختمان وزارتخانه‌هایی که در حال حاضر دارد ساخته می‌شود هیچ کدام مطابق طرح روز نیست یعنی مثلا اگر وزارت کشور در حال حاضر ساخته شده است باز هم که ما می‌پرسیم آنچه در اختیار داشته باز هم در جاهای دیگر هم کرایه کرده‌اند این را اول باید حساب بکنند و یک ساختمان را با یک طرح کامل و جالب بسازند و تحویل این مملکت بدهند که این قدر پول مملکت به هدر نرود موضوع دیگری که می‌خواستم حضور آقایان عرض کنم آقای عباس میرزایی که تشریف ندارند ولی آقای صائب تشریف دارند یک کارخانه قندی درست شده در لرستان که چون در آنجا تازه شروع به کار کرده متاسفانه مالکین آنجا یا اداره کنندگان آنجا من کسی را نمی‌خواهم متهم کنم این روش را پیش گرفته‌اند که آمده‌اند از کارگرانی که آنجا کار می‌کنند سفته گرفته‌اند عین کارگران قالیباف که البته در مورد کارگران قالیباف و نحوه کار آنها عرایض مفصلی در موقعی که بودجه کل مطرح شد خواهم داشت برای این که من کرمانی هستم و در کار قالیبافی وارد هستم ولی اکنون از این کار صرفنظر می‌کنم چون جلسه فوق‌العاده است و وقت کم است و هم متمم بودجه مطرح است و در واقع من خواستم نظر دولت را معطوف بدارم که علاوه بر این که این عده را بیمه نکردند از هر کدام یک سفته بیست هزار تومانی هم گرفته‌اند و به طوری که آقای فخر طباطبایی می‌گفتن اولا اینها را بیمه نکردند ثانیا اینها را در سود کارخانه شریک نکردند و هر وقت هم که خواستند اینها را بیرون می‌کنند و اگر یک سال دو سال پنج سال کار کرده باشند اینها را بیرون می‌کنند و می‌گویند بیست هزار تومان داده‌ایم و تو را با این پول بیمه می‌کنیم و ده هزار تومان دیگر هم باید بپردازی و الا شما را بیرون می‌کنیم و در ازاء این سفته بیست هزار تومانی که دارید ده هزار تومان پول هم باید بدهید در هر صورت خواستم نظر وزارت کار را جلب کنم یک موضوع دیگر که خواستم در مورد برنامه‌های نوسازی و هر برنامه دیگر که در مملکت اجرا می‌شود این کار را ناچارا یا اجبارا یا بر حسب صلاحیت عده‌ای مقاطعه کار تقدیم می‌کند البته در مورد مقاطعه کاران در این موقع بحثی ندارم صحبتی هم نمی‌کنم ولی کی عده از مقاطعه‌کاران هستند که کار را دست دوم و سوم به آنها واگذار می‌کنند مجازاتی دولت برای اینها قائل نشده و قانونی برای این کار نیاورده در واقع هم برنامه‌های نوسازی مملکت اجرایش به عقب می‌افتد و هم مقداری پول که دولت از مردم به هر عنوانی وصول می‌کند یا از نفت به ما می‌رسد نفله می‌شود این است که من خواستم از جناب آقای وزیر دارایی و سایر آقایان استدعا کنم یک لایحه‌ای که برای این قبیل مقاطعه‌کارها که هیچ نوع مجازاتی برایشان نیست بیاورند اختصاصا چون ما برنامه‌های اول و دوم و سوم را اجرا کردیم و الان برنامه چهارم را در دست اجرا داریم مسلما مقاطعه کاران زیادی با کار عمومی مملکت و برنامه عمرانی مملکت سر و کار خواهند داشت این است که من استدعا می‌کنم توجه کنید برای افرادی که پول مملکت را می‌گیرند و کار تحویل نمی‌دهند و پول را نفله می‌کنند یک قانونی به مجلس بیاورند موضوع دیگری که خواستم عرض کنم در مورد آموزش و پرورش است که هر کسی یک نوعی تذکری در باره آن داد و با اعتراضی کرد موضوعی که باید عرض کنم از نظر خودم این است که ما در شهرستانها زندگی می‌کنیم همیشه من می‌گویم که دهاتی هستم و حقیقتش را حضور آقایان عرض می‌کنم متاسفانه وزارت آموزش و پرورش در گذشته یک روش بسیار بسیار بدی داشته و آن این است که معلمین را که استخدام می‌کرد و هر عنوان آنها را تعلیم می‌داد و در دستگاههای تعلیماتی خودش و می‌فرستاد به شهرستانها و برای مدت ۳ و ۴ و یا ۵ سال با اینها قرارداد می‌بستند بعد از آنکه قراردادشان تمام می‌شد یکی از کارها و روش‌هایی که داشتند این بود که اعلان می‌کردند معلمینی که ۱۰ سال، ۵ سال ۶ سال سالهای مختلف فرق می‌کند سابقه دارند اگر تقاضا دارند بیایند تهران از طریق اداره مربوطه خودشان تقاضا کنند که آنها را به تهران بیاوریم و در عمل هم اینها را به تهران آوردند تهران شده یک مرکز بزرگ اجتماع معلمین مملکت آن هم معلمینی که تجربه پیدا کرده‌اند نه معلمینی که تازه از مدرسه درآمده‌اند یعنی در واقع اهل دهات و شهرستانها را از نظر تجربه معلم به حساب نیاورده‌اند. این یک اشکال دیگری که به هم زده اکثر معلمان از همان روز اول که می‌روند و کلاس تربیت معلم را می‌بینند دیپلمه‌اش به اعتبار اینکه بعد از ۶، ۷ سال می‌رویم به تهران در صدد این است که ۶ ای ۷ سال را کوتاهتر کند یا زودتر بیاید به تهران و این کار تحصیل شاگردان را فلج می‌کند ولی برای خودش یک استفاده دارد که اگر دیپلمه است لیسانسیه بشود اگر لیسانسیه است فوق لیسانس بگیرد و اگر فوق لیسانس است دکترایش را بگیرد من می‌خواستم از حضور معاون وزیر آموزش و پرورش استدعا کنم اولا این عده را به تهران نیاورند و اعلان نکنند اشخاصی که ۵ سال ۱۰ سال سابقه دارند به تهران می‌آوریم با آنها قرارداد عکس ببندید یعنی بگوئید هر کس ده سال در تهران ماند آن وقت به شهرستانها می‌فرستیم شما اول به اینها آوانس بدهید که هر چه لیسانس و دکتر می‌خواهند بگیرند و بعد بروند به شهرستانه و دهات و به نظر من علت این که معلمان به شهرها و مراکز استان نمی‌روند و هر جائی حاضر نیستند بمانند همین آوانسی است که می‌دهد استدعا می‌کنم روی وجدان پاک خودتان انصافاً بروید این کار را بکنید پرونده تمام معلمینی را که در تهران هستند رسیدگی کنید ببینید کدام یک از اینها ۲۲ ساعت کارشان را انجام می‌دهند تمام معلمین یک حقوق و یک پاداش و یک اضافه کار از شما می‌گیرند ولی در مدارس خصوصی می‌روند تدریس می‌کنند یعنی کار مدارس خصوصی که باید غیر از حرفه معلمی یعنی غیر از آنهایی که در استخدام شما هستند و حقوق بگیر شما هستند...

معزی – معلمین فوق‌العاده و پاداش نمی‌گیرند فقط همان حقوقی است که می‌گیرند...

دکتر اسفندیاری – بسیار خوب خیلی متشکرم که بنده را روشن فرمودید خیلی هم ممنونم از لطفتان نه اضافه‌ای می‌دهند و نه پاداشی – ولی این خودش یک عیبی است چون مدارس خصوصی ساعتی ۳۰ تومان و ۴۰ تومان اضافه می‌دهند و اینها دیگر برای شما کار نمی‌کنند شما پرونده‌ها را نگاه کنید من خیلی به فرهنگ علاقمندم، خیلی به معلمین علاقمندم و خیلی هم به زادگاهم و به محلی که از آنجا وکیل شده‌ام علاقمندم و دلم می‌خواهد بچه‌های آنجا هم مثل بچه‌های تهرانی تربیت بشوند ولی شما تمام کار را می‌دهید به تهران تمام کارها را در تهران متمرکز می‌کنید و بعد معلمین را هم می‌آورید به تهران آن وقت دیگر کسی نمی‌رود به شهرستانها الان آقای دکتر دادفر فرمودند معلم شیمی نداریم شما در مملکت ببینید چقدر کسری کار معلم داریم آماری از تمام مملکت بگیرید ببینید چند هزار ساعت کسری دارید و بعد تهران را ببینید و حساب کنید که چقدر سوء استفاده یا استفاده از این معلمین می‌شود آن وقت شما به این نتیجه‌ای که من رسیدم می‌رسید که باید حقوق معلم را اضافه کنید و آنها را بفرستید به شهرستانها تا محصلین همه مملکت از این کار استفاده کنند نه اینکه هر کس به سن شش سالگی رسید از سپاه دانش استفاده کند. البته برنامه انقلابی اعلیحضرت این قسمت را آسان کرده ولی در عین حال در سطح متوسطه و عالی ما کمبود معلم داریم مخصوصا در سطح متوسطه در شهرستانها در سطح خیلی خیلی محدود است و محصلین با بیچارگی می‌آیند بالا و وقتی در کنکور شرکت می‌کنند می‌بینید شاید از هر هزار نفر پنج نفر قبول می‌شوند و این نیست مگر این که معلم ندارند.

برنامه خوبست، پول خرج می‌شود ولی معلم ندارند چون همة معلمین به تهران سرازیر می‌شوند این در قسمت وزارت آموزش و پرورش. یک موضوع دیگری که استدعا می‌کنم آقای وزیر دارایی اگر بودجه‌ای برای این کار لازم دارند در اختیارشان بگذارند موضوع راهنمایی و رانندگی است آقای وزیر دارایی چراغهای راهنمایی که الان در تهران هست شاید از اولین چراغهایی باشد که در دنیا اختراع شده است یعنی گردش به چپ ندارد و اگر سه راهی هست هر دو را نشان می‌دهد و شما می‌بینید که همه‌اش توی هم رفته است و با سرعتی که باید داشته باشد هماهنگی ندارد البته راهنمایی توجه دارد و افسران هم خوب عمل می‌کنند ولی مجازات را محدود کرده‌اند به پارک غیر مجاز اگر کسی از خط وسط خیابان آمد به این طرف و یا از روی خط وسط راه برود متأسفانه افسران توجه نمی‌کنند خواستم استدعا کنم که اگر لازم است کمکی بکنید که این چراغها را عوض کنند وضع ترافیک شهر را به صورتی در بیاوریم که بتوانیم استفاده بیشتری از شهر بکنیم امروز به موضوعی برخورد کردم ساعت هفت از چهار راه مخبرالدوله خواستم بیایم مجلس چراغها زرد می‌زد عوض این که سبز و قرمز بزند زرد و قرمز می‌زد و از ساعت هفت تا هشت و ده دقیقه معطل شدم تا از سه راه اکباتان به مجلس رسیدم این معطلی را برای کارمند بگیرید برای بخش خصوصی و یک کارگر که کار می‌کند ببینید چقدر وقت تلف می‌شود جناب آقا دکتر دادفر فرمودند که اعتراضی به لایحه نشده و من از ایشان ممنونم که اعتراضات خودشان را فرمودند که لازم بود.

دکتر دادفر – اعتراض نبود، تذکر بود.

مرتضوی – با مخالفت ایشان مخالفید؟

دکتر اسفندیاری – خیر بنده موافقم با مخالفت ایشان و یک مقداری از مطالب را که ما می‌خواستیم تذکر بدهیم ایشان تذکر دادند و بنده می‌خواستم همین طور که ایشان از قضات دادگستری دفاع کردند از حق وکلای دادگستری در تبصرۀ ۱۶ دفاع کنم متاسفانه خودشان هر چه می‌خواستند گفتند و فرمودند چون وکیل دادگستری هستند نمی‌توانند از خودشان دفاع کنند متاسفانه مطلبی را در اینجا باید تذکر بدهم و آن این است که گاهی که اینجا پیشنهاداتی که از طرف حزب مردم داده می‌شود روی احساسات مطلق و نه روی اصل صحیح پذیرفته نمی‌شود و پیشنهاداتی که ما می‌کنیم یا آقایان رد می‌کندن و یا روی یک قیام و قعود لیدر اکثریت رد می‌شود (دکتر یزدان پناه – خیلی‌ها هم تصویب می‌شود) چندین مورد پیش آمد که بنده تذکر دادم و جناب آقای رئیس هم یکی دو بار یادم هست که تذکری فرمودند و می‌خواستند عمل کنند ولی آقای خواجه نوری موافقت نفرمودند خواهش می‌کنم تشریف ببرید به مجلس سنا و ملاحظه بفرمائید تذکراتی که به وسیله ما داده شده بود یعنی به وسیله بنده و آقای فخر طباطبایی و توجه نکردید عین همان مطالب به وسیله آقای سناتور بلوری که سناتور اکثریت یا لیدر اکثریت هستند بیان شد که به کمیسیون برگردد یعنی همان‌هایی که ما گفته بودیم حالا برای این که این اتفاقات نیفتد من نظر اکثریت را به این قسمت جلب می‌کنم که با توجه به فرمایشات جناب آقای دکتر دادفر با آنچه که من می‌گویم توجه بیشتری بکنند شاید بتوانیم لایحه‌ای که به مجلس سنا می‌فرستیم در مورد اعتراض قرار نگیرد و خودمان آنچه لازم است انجام دهیم من سوالی دارم از جناب آقای وزیر دارایی شما زحمت می‌کشید پول جمع می‌کنید به عناوین مختلف، مالیات غیر مستقیم و یا هر چه دیگر و باید بگویم در این مورد شاهکار می‌کنید و کارتان را هم به نحو احسن انجام می‌دهید (عباس میرزایی – خدمت می‌کنند) هر اسمی که می‌خواهید بگذارید من موافق هستم آقای عباس میرزایی خدمت می‌کنند، صحبت می‌کنند وظیفه‌شان را انجام می‌دهند کار می‌کنند قانون را اجرا می‌کنند فرق نمی‌کند نتیجه‌اش این است که اضافه وصولی داشته‌اند در این مورد خاص چه اصراری دارید که اضافه وصولی را در راهی که هنوز چیزی در نظر نگرفته‌اید خرج کنید در این لایحه متمم بودجه‌ای که جنابعالی اینجا دادید اگر صفحه ۱۹ و ۲۰ را درست دقت بفرمائید جناب آقای دکتر دادفر این در راهی است که جنابعالی می‌خواستید صحبت شود ببینید در مورد وزارت اطلاعات نوشته حقوق و دستمزد و مزایا و فوق‌العاده‌ها و کمک به کارکنان و خدمات قراردادی باز عینا در سازمان تلویزیون ملی که آن هم جزو وزارت اطلاعات است می‌بینیم نوشته حقوق و دستمزد و مزایا و فوق‌العاده و کمک به کارکنان و خدمات قراردادی جمع اینها در حدود هفت میلیون تومان است حالا من از جناب آقای وزیر دارائی می‌پرسم اگر اضافه وصولی نداشتید این اضافه کار و دستمزد و حقوق و مزایا و فوق‌العاده را به چه ترتیب می‌دادید وزارت اطلاعات را منحل می‌کردید؟ درش را می‌بستید؟ یک چیزی که باید عرض کنم این است که برای اعتلای ممکلت اگر راهی را اعلیحضرت جلوی ما می‌گذارند اگر برویم آن راه درست است بزرگترین وسیله شناساندن هر مملکتی دستگاههای تبلیغاتی آن مملکت است دستگاه تبلیغاتی باید بسیار بسیار خوب کار کند جناب آقای دکتر آموزگار من اعتراف دارم که باید به نحو احسن رادیو را ادارهکرد برای این که ما یک مقداری همسایه داریم و یک مقدار هم خودمانیم و باید طوری دستگاه اداره شود که همه از آن استفاده کنند و اعتلای ایران را برساند دستگاه تلویزیون که مسلما توسعه پیدا خواهد کرد مخصوصا در نوار مرزی بکار خواهد افتاد باید طوری اداره شود که این پیشرفتهای مملکت و واقعا بزرگداشتی را که از این مملکت می‌شود به مردم دنیا نشان بدهد من منکر این مسأله نیستم ولی آیا در حال حاضر که شما رفته‌اید و به زحمت پولی فراهم کرده‌اید این هفت میلیون تومان را دادن به حقوق و دستمزد و مزایا آیا صحیح است؟ و اگر این پول وصول نمی‌شد به چه ترتیب عمل می‌کردید؟ (مرتضوی – هفت میلیون تومان نمی‌شود) دو تا را جمع کنید می‌شود وزارت اطلاعات ۱۱۷۲۰۰۰ تومان و تلویزیون ملی ۵۷۰۰۰۰۰۰ تومان و اگر جمعش کنید در حدود هفت میلیون تومان می‌شود و اگر اضافه درآمد نبود وضع اضافه کار و دستمزد و اینها چطور می‌شد چه اصراری دارید که زحمت بکشید پولی تهیه بکنید و بعد نمی‌دانم اسمش را چه می‌گذارید دوست یابی بگذاریم کارمندها را راضی کردن بگذاریم به هر حال شما بدهید به کارمندان چرا پولی که به این زحمت تهیه می‌کنید برای کارهای عمرانی صرف نمی‌کنید؟ آقای وزیر دارایی زحمت کشیده پول را فراهم کرده و ما هم تقدیمش می‌کنیم برای زحمتی که در تهیه این پولها کشیده از لایحه‌ای که من خواندم به این نتیجه رسیدم که دولت برای مصارفی که برای پولهای اضافه درآمدش تهیه کرده بود یک ماده واحده و چند تبصره به مجلس آورده در مجلس دو نوع پیشنهاد به دولت داده شده یک پیشنهادهایی است مربوط به لایحه بودجه و متمم بودجه و یک پیشنهادهایی که فقط خرج را به دولت تحمیل کرده من این طور استنباط کردم که هر کس در این مجلس صاحب نفوذ و قدرتی است و رفاقتی با بعضی افراد داشته پیشنهادی کرده و کوشش کرده در کمیسیونهای مختلف بگذراند در صورتی که هیچ به بودجه و متمم آن مربوط نیست در گزارشی که جناب آقای مرتضوی تهیه کردند می‌فرمایند در صفحه ۴ ضمن رسیدگی به لایحه تبصره‌های ۳، ۱۴، ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۱۸ از طرف نمایندگان محترم داده شده آیا نماینده محترم حق پیشنهاد خرج دارد یا نه؟ من نمی‌دانم یک ماده‌ای هست که من می‌خوانم ببینید پیشنهاد خرج هست یا نه و در عین حال تبصره‌هایی که مربوط به تممم بودجه نیست حق داشتید بدهید یا نه در همان صفحه نوشته و نیز افزایش حداقل حقوق بازنشستگان و وظیفه و مستمری بگیران از سه هزار ریال در ماه به سه هزار و هشتصد ریال که به موجب پیشنهاد کمیسیون موافقت آقای وزیر دارایی به تصویب رسید الی آخر در این مورد من البته اضافه دادن به بازنشستگان را کار خیری می‌دانم و دولت حق بود به جای ۳۶۰ تومان ۵۶۰ تومان پیشنهاد کند یا هزار و شصت تومان کسی مخالف نبود ولی این که نمایندگان پیشنهاد کنند این به نظر بنده پیشنهاد خرج است دو ماده در آئین‌نامه داخلی مجلس ما داریم و چیزی که خیلی اهمیت دارد این است که ما باید به فرم اهمیت بدهیم.

رئیس – آقای دکتر اسفندیاری پیشنهاد خرج از طرف نماینده اگر مورد قبول دولت باشد اشکالی ندارد.

دکتر اسفندیاری – خیلی متشکرم، ولی اجازه بفرمائید که من آئین‌نامه را بخوانم البته کسب اجازه قانونی در هر موردی که دولت می‌خواهد کار لازمی است ولی نحوه عملش مقرراتی دارد و به نظر من مقررات را باید رعایت کنند (دکتر یزدان پناه – رعایت شده بعد در این مورد توضیح می‌دهند) خیلی متشکرم ولی اجازه بدهید بنده چون قبلاً قاضی بودم و استعفاء دادم و بیرون آمده‌ام یک کمی قشری هستم یعنی اصل ماده که جلویم هست اگر خارج از آن باشد نمی‌پذیریم تبصرۀ ۲ مادۀ ۲۶ آئین‌نامه داخلی را آقایان توجه کنند لوایح بودجه‌ای باید فقط شامل اقلام درآمد و هزینه و مقررات مربوط به اجرای بودجه بوده و دولت می‌تواند سایر مطالب بودجه‌ای را (دقت بفرمائید بگوئید فقط مطالب بودجه‌ای نه غیر بودجه‌ای) در صورت لزوم ضمن لوایح متمم بودجه به مجلس تقدیم کند. بسیار خوب این یک مورد بعد می‌رویم در خود لایحه چند مورد را نشان می‌دهم که آنچه که آورده شده نه بودجه‌ای است و نه مربوط به متمم بودجه یک ماده دیگر در آئین نامه داخلی مجلس هست که البته ماده ۱۲۱ هست که می‌گوید هیچ یک از نمایندگان نمی‌تواند به هیچ عنوان چه مستقلا و چه در ضمن لوایح و طرحها پیشنهاد خرج یا پیشنهادی بالواسطه توجه بفرمائید حتی بالواسطه که مستلزم خرج باشد بنماید. البته تشخیص پیشنهاد خرج بودن یا نبودن به نظر رئیس مجلس است و من نظر ایشان را صائب می‌دانم ولی از جناب آقای رئیس می‌پرسم که ۳۰۰ تومان را تبدیل به سیصد و شصت تومان برای هر یک از کارمندان بازنشسته کردن که مجموعش سر به میلیونها تومان می‌زند آیا این پیشنهاد خرج هست یا نه؟ اگر پیشنهاد خرج است در کجای آئین نامه داخلی مجلس نوشته در صورتی که دولت موافق بود به هر صورت این قسمت را من تذکر دادم و امیدوارم با توضیحی که آقایان به من می‌دهند روشن بشوم و پیشنهادم را رد این قسمت پس بگیرم موضوع دیگر در ماده واحده پیشنهادی دارم از نظر خودم باید عرض کنم که در دو جا سه جا نوشته شده مثل ماده واحده با تبصره ۱۱ بدون آنکه مرجعی گفته شود اجازه داده می‌شود که فلان و فلان مبلغ به فلان دستگاه داده شود و هیچ مرجعی هم تعیین نشده مثلا در تبصره‌های ۱ و ۲ و ۶ و ۷ و ۸ و ۹ و ۱۰ و ۱۵ یک مرجعی تعیین کردند برای اجازه من از آقای مرتضوی استدعا می‌کنم هر وقت چنین لوایحی به کمیسیون بودجه آمد به فرم توجه کنند که اقلا یک فرم یکنواخت باشد اگر می‌نویسند به دولت بنویسند به دولت و یا اگر به وزارتخانه آموزش و پرورش و یا وزارت امور خارجه امیدوارم در این قسمت آقای دکتر دادفر راضی شده باشد آنچه که می‌گویم مربوط به لایحه است موضوع دیگری که می‌خواستم حضور آقایان تذکر بدهم این بود که در شروع جلسه امروز پیشنهادی از طرف چند نفر از نمایندگان محترم اکثریت داده شد که در پاره‌ای مورد و بعضی تبصره‌ها را تقاضا کرده بودند فوریت داشته باشد یعنی یک شوری تلقی بشود و در مجلس در جلسه علنی یعنی در همین جلسه رسیدگی بشود و اگر پیشنهادی هست اینجا داده بشود در صورتی که این مواد نه تنها بودجه نیست نه تنها طبق ماده ۲۶ آئین‌نامه داخلی مربوط به بودجه نیست بلکه بعضی از این مواد هست که اصلاً به مجلس مربوط نیست من نمی‌دانم چطور تصویب شده کی پیشنهاد کرده؟ من یکی یکی این تبصره‌ها وقتی مطرح شد حضور آقایان عرض می‌کنم که این تبصره صرفنظر از این که بودجه‌ای نیست در پاره‌ای موارد رسیدگی به آن ارتباطی به مجلس ندارد این چیزی نیست که ما رسیدگی کنیم از جمله اگر خواسته باشید من یک مورد از آن را عرض می‌کنم شما بفرمائید این کجایش به بودجه و کار مملکت و پول مملکت و تشکیلات مملکت و تشکیلات مملکت برخورد می‌کند ما قبلا قوانینی داشتیم که خوشبختانه وزارت دادگستری به هر نحوی که می‌تواند اجرا می‌کند و کانون و وکلا هم مقررات خاصی دارد که آن مقررات خاص خودش را انجام می‌دهد البته من در خیلی از تبصره‌ها صحبت دارم وقتی که جناب آقای رئیس تبصره‌ها را یکی یکی مطرح فرمودند من خواهم آمد و به ترتیب نظرم را عرض خواهم کرد و امیدوارم که آقای دادفر و اکثریت توجه کنند که اگر چیزی مغایر با آئین‌نامه داخلی مجلس شورای ملی یا مواد دیگر هست تصویب نشود چون وقتی که برود مجلس سنا و سنا که اکثراً نظرش مشورتی هست من می‌بینم ماهوی اظهار نظر می‌کنند و آقایان می‌پذیرند به سنا می‌رود که ماهوی اظهار نظر بکند بصورت مشورتی بیاید کجای آن به مجلس شورای ملی مربوط است و برای من روشن بفرمائید وجوهی که موجب آئین‌نامه تعرفه وکالت بابت حق تعاون از وکلای دادگستری وصول شده و خواهد شد یعنی قانونی که قبلاً تصویب شد از وکیل گرفته می‌شود بابت حق تعاون به صندوق خاصی برده می‌شود اصلاً به دولت و مجلس شورای ملی مربوط نیست مگر اینکه دولت به موجب اساسنامه‌ای که به تصویب هیأت مدیره کانون و وکلای دادگستری و امضای وزیر دادگستری طبق همان قانون بهشان حق داده شده که رسیدگی کنند و به مصرف تعاون وکلای دادگستری خواهد رسید تا آنجا که من اطلاع دارم جناب آقای دکتر دادفر یک صندوق تعاون کانون وکلا دارد یک مبلغی طبق هر عنوانی که قانون اجازه داده از وکلای دادگستری و از دعاوی مخصوصی که دارند می‌گیرند (دکتر دادفر – محل خرجش را تعیین نکرده) ولی تا آنجا که بنده اطلاع دارم محل خرجش تعیین شده در واقع به افرادی که وکالت می‌کردند و معلول می‌شدند یا به نقص عضوی مبتلی شده‌اند کمکهای مالی می‌کند یا خدای نکرده اگر یک وکیلی فوت شد و خواستند او را از آن وسط بردارند پول نداشت وضع خوبی نداشت به این مصرف‌ها می‌رسیده تا آنچا که من اطلاع دارم البته جناب آقای پرتو بهتر اطلاع دارند جنابعالی اطلاع دارید که ما برای وکلای دادگستری به معنای بازنشستگی تا حالا چیزی سراغ نداشته‌ایم حالا آقایان اگر سراغ دارند برای من روشن کنند که طبق چه ماده‌ای تصویب شده یا فلان اساسنامه که کانون وکلا تصویب کرده ما هم بازنشستگی داریم ما هم بازنشستگی می‌پردازیم ما هم از حق بازنشستگی استفاده می‌کنیم اگر توضیح بدهند من روشن بشوم بسیار خوب است در اینجا یک ماده‌ای آمده که اصلا از نظر من به مجلس شورای ملی مربوط نیست و حق بازنشستگی برای وکلای دادگستری تأمین شده در صورتی که چنین حقی داده نشده و یک مرجعی تعیین نشده که از کی بگیرند به کی بدهند به چه نحو بدهند البته راجع به تعاون صحبت‌هایی بود و قبلا هم پولهایی گرفته شده به هر صورت دادن یک همچو تبصره‌هایی و آوردنش در بودجه جز این که فشاری که ممکن است آقای دکتر دادفر (دکتر دادفر – درآمدی هست محل خرجش روشن نیست باید روشن بشود فشاری در بین نبود) خیلی متشکرم از راهنمائیتان اشتباه نکنید درآمد هست محل خرج هم همانطور که عرض کردم (دکتر دادفر – نیست) خیلی خوب جنابعالی هم مطالعه بفرمائید در عین حال مرجع این کار و محل رسیدگی و تصویب آن در لایحه متمم بودجه که کانون وکلا در صندوق تعاونش به چه صورت اداره بشود و به که داده بشود در اینجا نیست من پیشنهادم این است حالا که آقای دکتر دادفر خیلی اصرار دارند که تبصره‌هایی که به طور کلی مربوط به لایحه بودجه نیست ما این‌ها را جدا کنیم و همین طور که مجلس محترم رای داده یک شوری تلقی کنیم آن وقت هر تبصره قانون خاص می‌شود و به دولت ابلاغ می‌شود و تمام صرف وقتش هم حداکثر یک جلسه علنی مجلس شورای ملی خواهد بود با صرف ۴ ساعت وقت و رسیدگی به این مواد و تبصره‌ها جداگانه و طی یک ماده واحده آوردن بهتر از این است که ما خلاف مقررات و آئین نامه داخلی مجلس شورای ملی عمل کنیم (پزشکپور – پیشنهاد بدهید) موقع طرح تبصره‌ها این پیشنهاد را خواهم کرد جناب آقای پزشکپور در آنجا رسیدگی خواهد شد ولی از نظر کلی در مورد نحوه کار مجلس شورای ملی و آئین نامه داخلی مجلس عرض کردم دیگر عرضی ندارم (احسنت).

رئیس – آقای مرتضوی بفرمائید.

مرتضوی (رئیس کمیسیون بودجه) – خود بنده هم متحیرم که عرایض من در پیشگاه محترم نمایندگان به عنوان مسؤل کمیسیون بودجه تلقی خواهد شد یا به عنوان یک ناطق موافق با لایحه دولت ولی به سائقه این که بنده عضو حزب اکثریت هستم و از یک طرف و ضرورت دفاع از گزارش کمیسیون بودجه از طرف دیگر به این نتیجه خواهم رسید که به هر تعبیر عرایض تقدیمی در دفاع از لایحه تقدیمی دولت و گزارش کمیسیون خواهد بود (احسنت) (دکتر اسفندیاری – شما مخبرید؟) مخبر کمیسیون استعفا کرده‌اند و هنوز جانشین برای ایشان انتخاب نشده بنابراین اگر بنده به عنوان ربئس البدل مخبر مصدع خاطر مبارک شده‌ام جنابعالی خواهید بخشید بطور کلی آنچه که بنده از فحوی فرمایشات ناطقینی که به عنوان مخالف صحبت کردند استنباط کردم هیچگونه نشانه‌ای که دال بر مخالفت با روح لایحه تقدیمی دولت باشد مشاهده نگردید بلکه از آنجا که طبق آئین‌نامه داخلی مجلس هنگام طرح لایحه بودجه یا متمم بودجه نمایندگان محترم فرصتی به دست خواهند آورد تا نظرات خود را در امور کلی مملکتی ابراز فرمایند نمایندگان اقلیت در جهت انتقاد ارشاد آمیز و یا احیانا به علت عدم هم سلیقگی با دولتی که مبعوث حزب اکثریت است فرمایشاتی کلی ایراد نمودند و همانطور که عرض کردم در تلو فرمایشات ناطقین مخالف نکته‌ای خاص که دال بر مخالفت با لایحه متمم بودجه باشد مشاهده نگردیده و بنده باید ابراز خوشوقتی کنم که تنظیم لایحه متمم بودجه درجهتی بوده است که موجب رضایت خاطر نمایندگان محترم اقلیت هم گردیده است همانطور که آقای فرهادپور نماینده محترم اقلیت فرمودند بطور کلی لایحه متمم بودجه حاوی نویدهایی است که علی ای حال همه بایستی از برخورد و توجه با آنها اظهار خوشوقتی کنیم زیرا جان کلام این است که دولت توانسته است با تحصیل اضافه درآمد و تقسیم آن بر اساس یک تشخیص منطقی بین سازمانهای مختلف موجبات پیشرفت کار مملکت را فراهم آورد و کار مثبتی را انجام دهد ولی خارج از بحث لایحه متمم بودجه مطالبی مورد بحث قرار گرفت و مطرح شد که بنده اجازه می‌خواهم نظرات خود را به عرض نمایندگان محترم برسانم.

درباره وظایف وزارت آموزش و پرورش و نحوه انجام وظیفه این وزارتخانه مطالبی عنوان گردید و بنده اجازه می‌خواهد در ساحت مقدس مجلس شورای ملی این عرض و استدعا را بکنم که ما باید در برخورد با مسائل اجتماعی و مملکتی حتما از رویه واقع بینی پیروی کنیم یعنی واقعیات را استنباط کنیم و احساس کنیم، درک کنیم بعد قضاوت را در پایه آن استوار کنیم ببینید وزارت آموزش و پرروش چه وظیفه بزرگی را بر عهده دارد و با این جهشی که در استقبال مردم از کسب علم و دانش در سنوات اخیر شده است وزارت آموزش و پرورش آیا در حدود امکانات خودش موفق شده است یا نه بنده خواستم عرض کنم که به عنوان یک فرد حقشناس باید بگوئیم وزارت آموزش و پرورش بیش از امکاناتی که داشته در انجام وظایفش کوشیده و موفق شده وقتی شما محاسبه کنید که سالیانه افزایش تعداد دانش‌آموزان لازم‌التعلیم که امروزه برای ورود به دبستانها هجوم می‌آورند با امکانات وزارت آموزش و پرورش در حد امکانات و مقدوراتش در خور ستایش است (صحیح است) وقتی بنده اطلاع حاصل می‌کنم که وزارت آموزش و پرورش توانسته است برای جلب رضایت معلمین در ظرف ۴۵ روز صد هزار حکم ترفیع صادر کند خوشوقت می‌شوم این کار کار کوچکی نبوده و باز وقتی می‌بینم که همین وزارت آموزش و پرورش توانسته است در ظرف یک روز چهار هزار حکم صد تومانی آموزگاران حکمی را صادر کند این هم یک قدم بزرگی بوده بایستی قبول کنیم که وزارت آموزش و پرورش کوشش و مجاهدت دارد که حتی‌المقدور وظایف خودش را به نحو مطلوب انجام بدهد و هیچ وقت یک آموزگاری برای حکم ترفیعش پشت در نمانده اما در عین حال باید قبول کنیم که انتظار ملت ایران از وزارت آموزش و پرورش خیلی خیلی بیش از اینهاست و این یک حقی است که ما باید برای مردم بپذیریم و قبول کنیم و کوشش بکنیم که این انتظارات مردم به نحو احسن انجام بشود اینجا گفته شد که چهار میلیون محصل هست و صد و ده هزار معلم بنابراین هر معلمی ۳۶ نفر شاگرد را می‌تواند تعلیم بدهد این محاسبه صحیح نیست برای اینکه هر کلاسی را چهار معلم باید اداره بکند یکی برای ریاضیات یکی برای شرعیات یکی برای خط اگر قرار بود هر کلاس را یک معلم اداره می‌کرد این تقسیم بندی صحیح بود اگر می‌بینید در کلاسهای ما هشتاد نود نفر محصل هست برای این است که برای هر کلاس ۴، ۵، ۶ معلم لازم داریم (فرهادپور – این محاسبه صحیح نیست) بنده عرض کردم عرایضم دو جنبه دارد یکی به عنوان موافق لایحه صحبت می‌کنم و در مواردی به عنوان مسؤول کمیسیون بودجه جواب جنابعالی را هم باید عرض کنم نوبت به سر کار هم خواهد رسید بنده اینجا می‌بینیم باز در بحث وزارت آموزش و پرورش اعتراضی بود که معلمین در مدارس خصوصی می‌روند و حق‌التدریس می‌گیرند و درس می‌دهند خوب باید قبول کرد که در همین مدارس خصوصی هم باز یک عده‌ای از افراد همین مملکت درس می‌خوانند چیزی که هست یک کمکی است به وزارت آموزش و پرورش و یک مقداری از حجم کار وزارت آموزش و پرورش کاسته شده اگر ما آن قدر معلم نداریم که بتوانیم که هم مدارس خصوصی را تغذیه کنیم و هم مدارس عمومی را این یک نقصی است که باید به مرور زمان با فرصت و تانی و بردباری رفع بشود فرمودید ما می‌توانیم با گرفتن اعتبارات این کار را انجام بدهیم بنده هم موافق هستم جناب آقای دکتر عاملی هیچ اشکالی ندارد برای اینکه ما بتوانیم یک مرتبه احتیاجات ساختمانی مدارس را در مملکت تأمین کنیم و این نقیصه فعلی را که در کار آموزشی ما هست از نظر جا و غیره برطرف کنیم بنده موافق هستم وام بگیریم ولی شما نمی‌توانید یک کارخانه‌ای بیاورید که در ظرف یک سال بتواند پنجاه هزار معلم به شما تحویل بدهد این زمان و وقت می‌خواهد وسیله می‌خواهد و ان‌شاءالله با آن زمان هم خواهیم رسید چون بنده می‌بینم در دوره انقلاب نمی‌توانیم در فکر این مسائل نباشیم (پزشکپور – سپاهیان انقلاب مگر در چه مدتی آماده شدند) سپاهیان انقلاب یکی از مظاهر انقلاب است که اسباب افتخار ملت ایران شده و از همین نوع تدابیر بایداندیشید تا به هدفی که مورد نظر هست رسید یکی از مشکلاتی که وزارت آموزش و پرورش دارد و اتفاقاً جناب آقای دکتر اسفندیاری به آن متذکر شدند نقل و انتقال معلمین است از ولایات به تهران و بالعکس بنده می‌خواهم عرض کنم که یکی از مسائلی که جزو آزادی هر فردی هست و در منشور حقوق بشر هم ذکر شده آزادی مسکن و جاست شما طبق هیچ قانونی نمی‌توانید بنده را ملزم کنید که تمام عمرم را در یک جا سکونت کنم توجه داشته باشید که عده زیادی شاید بیش از ۵۰% از معلمین فعلی مملکت را خوشبختانه خانم‌ها تشکیل می‌دهند و این خانم‌ها از نظر سکونت تابع محل سکونت خانواده‌شان یا همسرشان هستند اگر یک کارمند از جایی منتقل شد به جای دیگر ما نمی‌توانیم یک قانونی وضع کنیم که خانم دبیر در آن شهر بماند و همسرش جای دیگر زندگی بکند این صحیح نیست بنابراین بطور دربست منع کردن صحیح نیست ولی به طور کلی نظر جنابعالی درست است و باید ایالات و شهرستانها احتیاجاتشان از لحاظ آموزگار برآورده بشود ولی به طور کلی نگوئید نقل و انتقالات ممنوع است چون به نظر بنده حکم قطعی دادن شاید درست نباشد اما تذکراتی را که همکار محترم جناب آقای دکتر اسفندیاری از طرز تهیه لایحه متمم بودجه و آنچه در کمیسیون بودجه به تصویب رسیده فرمودند بایستی عرض کنم راجع به این که چرا ما در بعضی از مواد مرجعی را که موظف به انجام آن وظایف است ذکر کرده‌ایم و در بعضی موارد ذکر نکرده‌ایم جنابعالی مطمئن باشید در کمیسیون با بودن عده‌ای از همکاران جنابعالی که شاید به استثنا بنده قبول داشته باشید همگی اشخاص متخصصی در امر بودجه نویسی و مسائل مربوطه و حتی آئین نامه مجلس شورای ملی هستید این امر رعایت شده است (دکتر اسفندیاری – بنده تعجم در همین است) حالا توضیحاتی که بنده خواهم داد ان‌شاءالله بعد از توضیح تعجب جنابعالی برطرف خواهد شد (دکتر اسفندیاری – امیدوارم و ان‌شاءالله رفع محظور خواهد شد در ماده واحده وقتی به گذشته رجوع کردیم دیدیم نوشته شده است به دلوت اجازه داده می‌شود در صورتی که توجه حاصل شد که این جمله به دولت اجازه داده می‌شود درست نیست و در متن بودجه می‌بینید که مجلس اعتبارات را تصویب می‌کند و این دولت نیست که اعتبارات را اضافه می‌کند بلکه مجلس است که اجازه می‌دهد این اعتبارات بر ردیف‌های مربوطه اضافه بشود یعنی در اینجا مرجعی طرف ما نیست که ما به او اجازه بدهیم که این کار را بکند بلکه در این محدوده وظایف مجلس شورای ملی است و از اختیارات مجلس است که اعتبارات را تصویب کند و چون تصویب کلی در خود بودجه به عمل آمده است اجازه داده می‌شود که این اعتبارات اضافه بشود یعنی بالمثل رقم اعتبار صد میلیونی به ۱۲۰ میلیون ریال افزایش یابد این اضافه‌ای است که مجلس قبول می‌کند و به هیچ مرجعی احتیاج نیست اما در بعضی موارد وظایفی هست که خاص یک دستگاهی است مثلا در تبصره ۱ گفتیم به وزارت خارجه اجازه داده می‌شود چون این کار اختصاص دارد به وزارت امور خارجه و بایستی از بودجه مواد مصرف نشدنی وزارت خارجه خریداری بشود و چون این اعتبار خاص وزارت امور خارجه است گفتیم به وزارت خارجه اجازه داده می‌شود به سایر تبصره‌ها هم اگر توجه بفرمائید ملاحظه می‌فرمائید که بی‌دلیل نیست هر کدامشان یک دلیل نظیر اینکه عرض کردم دارد (دکتر اسفندیاری تبصرۀ ۱۱ و تبصرۀ ۱۴ را ملاحظه بفرمائید بی‌مرجع است) تبصره ۱۱ که به زعم شما بی‌مرجع است آقای فرهادپور که عضو کمیسیون هم هستند و ما در کمیسیون از محضرشان بسیار استفاده می‌کنیم و از ارشاد و راهنمائیشان برخوردار هستیم درباره این تبصره توضیحاتی دادند اعتباراتی که برای این کار مصرف شده از سه محل تأمین شده است که هر یک از این اعتبارات یک مقررات خاصی داشته بنابراین مخارجی که شده معلوم نیست به کدام دستگاه بخصوص ارتباط دارد این است که ما گفتیم این اعتباری که از محل‌های مختلف ولی در یک نهج و یک طریق و برای یک کار به مصرف رسیده اختصاصا اسنادشان با امضای سفیر شاهنشاه آریامهر و امضای نماینده فرهنگی یا رایزن فرهنگی ایران با سرپرست دانشجویان ایرانی گواهی بشود و پس از گواهی شدن به هزینه قطعی منظور بشود اما در مورد اینکه فرمودید ما حق پیشنهاد خرج نداریم فرمایش جنابعالی صحیح است و این کلمه پیشنهاد که بنده ضمن گرازش کمیسیون عرض کرده‌ام مقصود این نیست که یک پیشنهاد مستقلی از طرف یکی از نمایندگان محترم به کمیسیون ارجاع شده باشد مطلقا چنین نیست در پرونده کمیسیون هم که ملاحظه بفرمائید چنین پیشنهادی نیست اگر بنده اینجا نوشته‌ایم پیشنهاد حالا آن را اصلاح می‌کنم و توضیح عرض می‌کنم که در کمیسیون بحث شد حال که حقوق بازنشستگی‌ها را ده درصد اضافه می‌کنیم آنهایی که قبول کردم تا سیصد تومان برسد اگر احیانا بر ماخذ حقوق بازنشستگیشان بیست درصد اضافه کنیم باز ممکن است با سیصد تومان نرسد و بنابراین اینها حقوقشان در سیصد تومان متوقف خواهد شد و چون ما قبول کردیم که هیچ کس نباید کمتر از سیصد تومان بگیرد گفتیم این مبلغ را ماخذ حقوق بازنشستگی قبول بکنیم این بحثی بود که در کمیسیون به عمل آمد و آقای وزیر دارایی که حق داشتند بپذیرند یا نپذیرند و پذیرفتند و ذیل ماده واحده خود دولت اضافه شد بنده از کلمه پیشنهاد که در گزارش کمیسیون نوشته معذرت می‌خواهم (دکتر اسفندیاری – متشکرم خیلی ممنونم) اما راجع به اینکه یک تبصره بودجه‌ای هست یا نیست همانطور که جنابعالی مواد مربوطه آئین نامه داخلی مجلس شورای ملی را قرائت فرمودید در گذشته ملاحظه فرمودید در خیلی از لوایح بودجه تبصره‌هایی بسیار زیادی به مجلس تقدیم می‌شد و از بد مشروطیت هم رویه و سنت همین بود و ما متوجه می‌شدیم که شاید این رویه خیلی درست نبوده احتمالا در یک مورد که بایستی از نظر اضطرار و احتیاج بود بودجه مملکتی زودتر به تصویب برسد یک تبصره‌هایی واقعا بایستی هر کدامشان پایه یک واحد مستقل قانونی باشد در ضمن بودجه تصویب می‌شد بعدا اصلاحی که در آئین نامه داخلی مجلس شورای ملی به عمل آمد و خود بنده و جناب فخر طباطبایی هم عضویت آن کمیسیون را داشتیم متوجه این امر شدیم ولی دیدیم که باز به طور مطلق نمی‌شود گفت که هیچ تبصره‌ای را ضمن بودجه نمی‌شود تصویب کرد. (پزشکپور – بعد از تصویب آئین‌نامه دیدید نمی‌شود) در موقعی که خواستیم آیین نامه مجلس شورای ملی را اصلاح کنیم جنابعالی توجه نفرمودید بنده عرض کردم وقتی که قرار شد آئین نامه مجلس شورای ملی اصلاح بشود یک کمیسیون و یک ژوری تعیین شد که بنده و جناب آقای فخر طباطبایی عضو آن بودیم در موقع رسیدگی و اصلاح آئین‌نامه متوجه شدیم که آن تبصره‌ها به آن صورت صحیح نیست ولی علی الاطلاق نمی‌شود منع کرد که هیچ تبصره‌ای ضمن لایحه بودجه به مجلس تقدیم نشود بلکه اینها را دو دسته کردیم به این ترتیب که در موقع طرح بودجه مملکتی صرفا بایستی تبصره‌هایی ضمیمه لایحه بودجه باشد که مربوط به اجرای مقررات بودجه باشد ولی باز آئین نامه اجازه داده است که اگر مسائلی هست که علی ایحال بودجه‌ای است و ممکن است به مسائل دیگر هم ارتباط داشته باشد اینها را در ضمن لایحه متمم بودجه تقدیم کنند (دکتر اسفندیاری – اگر بودجه‌ای است) ولی تشخیص اینکه یک تبصره بودجه‌ای است یا نیست در وهله اول با مقام ریاست مجلس شورای ملی است که به کمیسیون مربوطه ارجاع می‌فرمایند و ایشان تمام این تبصره‌هایی که ملاحظه می‌فرمائید به کمیسیون بودجه ارجاع فرموده‌اند و بنابراین ما این طور تشخیص دادیم که ایشان تبصره‌ها را بودجه‌ای تشخیص داده‌اند (فرهادپور – یادداشتی تقدیم کردم حضورتان قرائت بفرمائید) بله این را می‌دهم خدمت جناب آقای بطحائی جواب می‌دهند حضورتان بنابراین ملاحظه می‌فرمائید تبصره‌هایی که در موقع بحث و رسیدگی لایحه متمم بودجه چه آنچه ضمن لایحه دولت تقدیم شده و چه تبصره‌هایی که نمایندگان محترم دادند و باید عرض کنم که یکی دو تا از این تبصره‌ها را از هم‌مسکلان جنابعالی که واقعا در جهت مصالح مملکت است امضا کردند و تقدیم کمیسیون داشتند رسیدگی شد و تصویب شدند و همه را کمیسیون بودجه‌ای تلقی کرد (دکتر اسفندیاری – چطور استدلال فرمودید و تشخیص دادی که بودجه‌ای است) عرض کردم این تبصره‌ها از طریق مقام ریاست مجلس شورای ملی به کمیسیون ارجاع می‌شود و طبق آئین‌نامه مجلس شورای ملی تشخیص این که چه مسائلی بایستی به چه کمیسیونی ارجاع بشود به عهده مقام ریاست است و چون از طرف مقام ریاست تشخیص داده شده بود که بودجه‌ای است ما هم بودجه‌ای تشخیص دادیم برای بنده استدلال دیگری ضرورت ندارد و در وهله اول آقای رئیس رجوع فرمودند و سایر همکاران هم بودجه‌ای تشخیص دادند عرض دیگری ندارم (احسنت – احسنت)

رئیس – آقای وزیر دارایی بفرمائید.

دکتر جمشید آموزگار (وزیر دارایی) بنده قبلا خواستم به عرض نمایندگان محترم برسانم که جناب آقای نخست وزیر امروز شخصا مایل بودند که در جلسه علنی شرکت بکنند و یا اینکه تازه از سفر مراجعت کرده‌اند ولی چون فردا در التزام رکاب ملوکانه به مسافرت به کراچی خواهند رفت از حضور در جلسه معذرت خواستند و یقین دارم که تمام مطالبی که نمایندگان محترم تذکر فرمودند مورد توجه ایشان قرار خواهد گرفت شخصا از مطالبی که آقایان اظهار فرمودند تشکر می‌کنم از جناب آقای صدری کیوان که با فصاحت بیان و شیرینی زبان که خاص خودشان است از کلیات دفاع کردند از جناب آقای مرتضوی رئیس محترم کمیسیون بودجه که استدلالات منطقی ایشان بنده را بی‌نیاز از اطاله کلام می‌کند و از آقای دکتر دادفر که البته به عنوان موافق مطالبی فرمودند ولی سوء تفاهماتی برایشان پیدا شده که تذکر خواهم داد جناب آقای فرهاد پور و آقای دکتر عاملی که نکات اساسی را تذکر دادند که یقین دارم در آن قسمتهایی که سوء تفاهماتی نباشد توجه به آن مطالب خواهد شد و مطالبی بود که سوء تفاهماتی ایجاد کرده که آنها را هم با اجازه ریاست محترم مجلس چون دیروقت است مختصرا توضیح و تذکر خواهم داد جناب آقای دکتر دادفر در ضمن بیاناتشان فرمودند که چرا دولت خودش را از ملت جدا می‌داند و یک رویه و روش خاصی برای خودش انتخاب می‌کند فرمودند مالیات نمی‌دهد گمرک نمی‌دهد باید عرض کنم که این طور نیست دولت هم مالیات می‌دهد شرکت‌های دولتی مالیات می‌دهند اگر صورتش را بخواهید تقدیم می‌کنم شرکت ملی نفت در سال جاری ۷۵ میلیون تومان مالیات داده بانک مرکزی ۸۰ میلیون تومان بانک ملی ۲۵ میلیون تومان مالیات می‌دهد شرکت شیلات شرکت فرض و کلیه شرکتهای دولتی به دولت مالیات می‌دهند و طبق همان شرکتهای خصوصی و طبق همان اشل و رقم مالیات و عوارض و گمرک می‌دهند و دولت هیچ وقت خودش را از ملت جدا نمی‌داند که یک رویه خاصی برای خودش در نظر گرفته باشد و این صحیح نیست ایشان فرمودند در مورد اشتباه محاسبه احکامدادگستری اجرا نشده و این صحیح نیست این را هم باید عرض کنم که برای ایشان سوء تفاهم شده دولت به خود اجازه نمی‌دهد احکام دادگستری را اجرا نکند آنچه احکام دادگستری صادر شده بود اجرا شد و به خاطر این مسأله بود و به خاطر محدودیت‌های مالی بود که پارسال مجوز قانونی کسب کردیم که این کار را عقب بیندازیم تا امکانات مالی فراهم بشود و گرنه هرگز حکمی که از دادگستری صادر شده باشد دولت از اجرای آن سر باز نزده است فرمودند راجع به تبصره ۱۶ کارمندان قضایی که به عنوان مشاورین حقوقی در دستگاه دولت هستند اینها بی‌سواد هستند و نمی‌توانند به عنوان وکیل و نماینده دولت در محاکم دادگستری شرکت کنند بنده توجه ایشان را به تبصره ۱۶ جلب می‌کنم که نوشته است کارمندانی که از بودجه وزارتخانه یا موسسه مربوط حقوق دریافت می‌دارند به شرط داشتن لیسانس حقوق و یا سابقه قضاوت یا وکالت دادگستری بنده نمی‌دانم تفاوت این کارمند لیسانسیه یا یک وکیل دادگستری چیست چطور می‌شود گفت یک کارمندی شرکت نکند در صورتی که شرط این که این کارمند در محکمه شرکت بکند داشتن لیسانس حقوق است و چطور می‌توانیم این را بی‌سواد بدانیم و وکیل دادگستری را با سواد (قراچورلو – تفاوت در حق‌الوکاله است) جناب آقای دکتر اسفندیاری و دکتر دادفر سوالی فرمودند راجع به اینکه اقلامی در متمم بودجه هست در فصول مختلف و سازمانهای مختلف که مربوط به اضافه دستمزد و خدمات قراردادی است و اگر اینها قبلا در بودجه منظور نشده بود چطور استخدام کردند و توضیح خواستنند باید به عرضشان برسانم که طبق قانون جدید استخدام انتقالاتی از دستگاههایی که مشمول قانون استخدام نیستند به دستگاههایی که مشمول هستند شده و باید تکلیف این اشخاص تعیین و روشن بشود در بعضی از این دستگاهها مثل اینکه از راه آهن افرادی منتقل شدند به وزارت راه و می‌بایستی پس از پایان ۶ ماه بودجه مربوط به پرداخت حقوق آنها در اعتبارات وزارت راه تأمین بشود و چون اینها نبوده است در این متمم بودجه منظور شده است همین طور دستگاههای دیگری هست که این نقل و انتقالات باید منظور بشود برای پرداخت حقوق اینها ضمنا در مورد وزارت اطلاعات و سازمان تلویزیون ملی که سؤال فرمودید اولا وزارت اطلاعات برنامه‌های جدیدی دارد روز عید فطر فرستنده جدیدی را افتتاح کردند فرستنده‌های جدید دیگر خواهد داشت که تا پایان سال جاری احتیاج به پرداخت حقوق برای کارمندان گرداننده این دستگاهها خواهد داشت مثلا تبصره‌ای که تصویب شده است برای پرداخت مزایای قضاوت برای سه ماه آخر سال پس از تصویب این متمم بودجه است پس احتیاج دارد که در فصل معینی پرداخت مزایا منظور بشود در مورد تلویزیون ملی اگر خاطرتان باشد در موقع تقدیم بودجه سال ۱۳۴۷ تبصره‌ای پیشنهاد شده بود که عوارضی از هر دستگاه تلویزیونی گرفته بشود که این دستگاه بتواند هزینه اداری خودش را تأمین بکند این تبصره مورد موافقت آقایان قرار نگرفت دولت هم قبول کرد ولی دستگاه کار خودش را ادامه داد تعهداتی ایجاد شده که البته پرداخت شده تا اجازه بفرمایند ولی چون دستگاه کار کرده و فعالیتش هم مورد توجه بوده این ارقام در اینجا منظور شده که به این افراد پرداخت بود جناب آقای دکتر عاملی در ضمن بیانات بسیار شیرین و مفصل خودشان فرمودند که اگر اقلام درآمد بودجه در هنگام تقدیم بودجه واقعی بود این کسری نشان داده نمی‌شد به نظر من این استدلال درست معکوس این است که هیچ دولتی نمی‌خواهد که بودجه‌ای را با کسری تقدیم کند اگر اقلام درآمد در هنگام تقدیم لایحه بودجه واقعی نبود اقلام جعلی درست می‌کردیم و بودجه را متعادل نشان می‌دادیم ولی ما آمدیم گفتیم که اقلام ما واقعی است تا آنجایی که بتوانیم پیش‌بینی بکنیم و آنجایی که نتوانستیم گفتیم این قدر کسری داریم که ایشان فرمودند پنج میلیارد و این رقم صحیح نبود کسری بودجه وقتی تقدیم شد کمتر از ۲ میلیارد ریال بود و در آن موقع پیش‌بینی نمی‌توانستیم بکنیم که درآمدهایمان به این ترتیب اضافه بشود و اما چرا درآمدها اضافه شد دو علت اصلی داشت یکی این که همانطور که عرض کردم قانون مالیات بر درآمد جدید یک سال است که از اجرایش می‌گذرد و بنابراین در اول سال برای خود بنده هم روشن نبود که به چه سرعتی می‌توانیم این قانون را پیاده بکنیم خوشبختانه بر اثر فداکاری کارمندان وزارت دارایی حوزه‌ها از شش به ۹۵ توسعه پیدا کرد و امیدواریم تا سه چهار ماه دیگر به ۲۰۰ حوزه در شهر تهران گسترش پیدا کند و این حوزه‌ها توانستند به پرونده‌های بزرگ در حوزه‌های کوچکتر رسیدگی بکنند و بالنتیجه رقمی در حدود ۱۳۰ میلیون تومان بیشتر از آنچه در بودجه سال جاری برای مالیات‌های مستقیم منظور شده امسال وزارت دارائی وصول خواهد کرد فرمودید از وزارت دارایی در کمیسیون بودجه توضیحاتی خواستند که اضافه درآمد دولت از کجاست و جواب قانع کننده‌ای داده نشده متاسفم که خودم در کمیسیون بودجه شرکت داشتم و توضیح هم دادم و خیال کردم که ایشان توجه فرمودند و قانع شدند جمع مالیات مستقیم کشور ایران رد سه سال پیش ۵۰۰ میلیون تومان بود امسال از مرز ۱۴۰۰ میلیون تومان تجاوز خواهد کرد یعنی در ظرف مدت ۳ سال ما این مالیات را به سه برابر افزایش دادیم گمرک به واسطه افزایش وارداتی که بیشتر هم جنبه کالاهای سرمایه‌ای یا کالاهای واسطه‌ای که برای کارخانجات ما ضروری است دارد درآمد فوق‌العاده‌ای پیدا کرده بنابراین این ارقامی که در کمیسیون توضیح دادم با اضافه درآمدهایی که از سایر قسمت‌ها پیش‌آمده موجب شد که گشایشی در کار دولت پیدا بشود که قسمتی از برنامه‌های ضروری را که موقع تقدیم بودجه سال مجبور به حذفش بودیم خوشبختانه در نیمه سال جاری بتوانیم انجام بدهیم فرمودند که ساختمان مدارس عقب افتاده و این بخاطر این است که دولت مخصوصا بودجه را با کسری داده تا آنجا که دلش بخواهد بودجه را خرج بکند و در جایی که دلش نخواهد خرج نکند اینجا هم سوء تفاهم ایجاد شده اینجا به جرات عرض می‌کنم که در صورت مذاکرات نوشته بشود هرگز درخواست وجهی به خزانه در مدتی که بنده تصدی وزارت دارایی را داشتم بخصوص در سال جاری نیامده که از بودجه مصوب بوده و پرداخت نشده باشد بنابراین اگر قلمی اعتباری برای ساختن مدرسه‌ای در هر نقطه‌ای از کشور بوده اگر درخواستی بوده پرداخت شده شاید اشاره ایشان مربوط به ایجاد مدارس از اعتبارات عمران سازمان برنامه است که در آن در فصل جداگانه است و ارتباط به این متمم بودجه ندارد فرمودند صرفه‌جویی چرا در آخر سال و تا حالا حساب نکردید که ۵۰۰میلیون تومان البته ایشان فرمودند و اصل آن ۲۰۰ میلیون تومان است و این صرفه‌جویی در مقابل این قسمت از بودجه مملکت که ۹ میلیارد تومان است یک چیزی در حدود ۲% است تصور می‌کنم اگر جناب ایشان هم بودجه منزل خودشان را بخواهند برای یک سال تنظیم کنند دیگر از ۲ درصد نتوانند کمتر پیش‌بینی کنند صرفه‌جویی در حدود دو درصد در بودجه جز تا پایان سال امکان پذیر نیست به دلیل اینکه عده‌ای بازنشسته می‌شوند مبلغی که برای مسافرت در نظر گرفته شده عده‌ای نمی‌روند و این مسافرتها انجام نمی‌شود خریدهایی باید بکنند منصرف می‌شوند این در حدود دو صد کل بودجه است و این قابل پیش‌بینی نیست مطالبی فرمودند راجع به سازمانهایی که از دستگاههای دولتی کمک می‌گیرند و گفتند که این دستگاهها به صورت بازرگانی درآمده این سازمانها که طبق لوایح خاصی که تقدیم شده و به صورت قانون در آمده و به صورت بازرگانی اداره می‌شود کمک به اینها معنی و مفهوم خاصی ندارد از یک طرف می‌گوئید که ما به صورت بازرگانی عمل می‌کنیم که باید استفاده داشته باشیم پس بنابراین دولت به آنها کمک می‌کند باز هم خیال می‌کنم در این مورد سوء تفاهم ایجاد شده باشد شاید بطور مثال یکی دو سازمان بوده که عرض کردم یکی سازمان تلویزیون ملی ایران و یکی هم سازمان غله آنها به صورت بازرگانی اداره می‌شوند سازمان تلویزیونی ملی را عرض کردم که پیشنهاد دادند ما هم تقدیم کردیم که می‌توانند عایداتی داشته باشند تصویب نفرمودید ناچار کمک دادیم ولی در مورد سازمان غله توجه داشته باشید که سازمان غله سازمان انتفاعی نیست اینکه می‌گوئیم بازرگانی یعنی مثل بازرگان آزادی عمل در خرید و فروش ندارد سازمان غله سازمان تنظیم کننده سیاست غله مملکت است در سال جاری همانطور که استحضار دارید برای اینکه به کشاورزان ایرانی کمک کرده باشیم گندم را به نرخ تنی ۵۵۰ تومان خریدیم و به نرخ تنی ۳۰۰ تا ۳۵۰ تومان صادر کردیم یعنی همان کاری که هر کشور مترقی می‌کند برای کمک به کشاورزان (احسنت) این سازمان به صورت بازرگانی اداره می‌شود سیاست غله مملکت را اداره می‌کنند ولی انتفاعی نیست باید به او کمک داد (صحیح است) اینجا مطالبی است که اگر توجه بفرمائید شاید مطالب روشن بشود راجع به قانون محاسبات عمومی فرمودید چندین بار راجع به این مطلب هم در کمیسیون و هم در جلسه علنی تذکراتی فرمودید قانون محاسبات قرار بود در ابتدای سال جاری تقدیم بشود کمی طول کشید و بعد هم تابستان شد و تعطیلات تابستانی مجلس و بلافاصله پس از گشایش مجدد دوره اجلاسیه تقدیم شد اگر یکی دو هفته هم تاخیر شده بود معذرت می‌خواهم ولی در این مدتی که تقدیم شده نه جناب ایشان به بنده یا دولت تذکراتی دادند و نه دیگران اگر برای دو سه هفته که قانون محاسبات را دیرتر دادیم این قدر موثر بود ولی حالا هم که تقدیم کردیم چرا اقدامی درباره آن نشده است ما تقدیم کردیم آماده هم هستیم هیچ تعصبی هم نداریم اگر فکر فرمودید که این لایحه هم نواقصی دارد تشریف بیاورید بفرمائید اصلاحاتی که باید بشود و انجام خواهد شد بنده بیش از این وقت مجلس محترم را نمی‌گیرم و باز هم تشکر می‌کنم (احسنت).

رئیس – نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شود ماده واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است آقای دکتر آموزگار بفرمائید.

دکتر آموزگار (وزیر دارایی) – بنده خواستم به عرض نمایندگان محترم مجلس شورای ملی برسانم که به پیروی از دستورات موکد شاهنشاه و در اجرای منشور انقلاب آموزش دولت موفق شده است که مبلغ ۱۵۰ میلیون ریال دیگر برای رفع نیازمندیهای دانشگاه‌ها تهیه کند بنابراین خواستم استدعا کنم نمی‌دانم جایش همین موقع است یا نه به هر حال خواستم عرض کنم که مبلغ ۱۵۰ میلیون ریال برای کمک به دانشگاه‌ها به جمع مبلغی که در گزارش مربوط به متمم بودجه تصویب شده است اضافه بفرمائید. (احسنت)

رئیس – نظری در ماده واحده نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

چون لایحه چاپی شماره ۶۱۶ فاقد عنوان است و هر قانونی باید عنوانی داشته باشد پیشنهاد می‌کنم عنوان ماده واحده پیشنهادی دولت مصوب کمیسیونهای بودجه استخدام – دادگستری – دارائی «قانون متمم بودجه سال ۱۳۴۷» شود.

دکتر اسفندیاری.

رئیس – آقای دکتر اسفندیاری بفرمائید. توضیح بدهید.

دکتر اسفندیاری – توضیح ندارد هر قانونی باید عنوان داشته باشد.

رئیس – البته عنوانش را می‌گذاریم پیشنهاد بعدی قرائت شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌کنم تبصره یک ماده واحده حذف شود.

دکتر اسفندیاری.

رئیس – آقای دکتر اسفندیاری بفرمائید.

دکتر اسفندیاری – پیشنهاد حذفی که در مورد تبصره یک دادم مبتنی بر یک اصل کلی بود که ذکر شده در حدود اعتبار مصوب سال ۱۳۴۷ به وزارت امور خارجه و وزارت کشور اجازه داده می‌شود که چیزهایی داده شود اگر بودجه مصوب باشد مسلما داده شده و ذکرش در اینجا موردی ندارد به همین جهت که ذکر مجدد یا تکرارش در اینجا موردی نداشت پیشنهاد حذف شد اگر یک موردی غیر از آنچه قبلا تصویب شده پیش آمده که ایجاب می‌کند این قسمت را در متمم بودجه ذکر کنیم من استدعا می‌کنم معاون محترم وزارت دارایی یا وزیر دارایی تذکر بدهند که من قانع بشوم چون من به این نتیجه رسیدم که بودجه‌ای که قبلا تصویب شده و عنوانی که روی هر رقمی که تصویب شده خواهد بود این دیگر موردی ندارد که ما دوباره بگوییم عینا تصویب می‌شود این است که خواهش می‌کنم توضیحی به من بدهید و الا خواهش می‌کنم با حذف تبصره موافقت کنید.

رئیس – آقای قوام صدری بفرمائید.

قوام صدری (معاون وزارت دارایی) – با اجازه مقام محترم ریاست باید توضیح عرض کنم کهخ توجه اولیه به اینکه اعتبارات وقتی هست خرجش هم هست بجاست ولی جناب آقای دکتر استحضار دارید که به موجب یک قانونی خرید اجناس لوکس و فرش ممنوع شده است در سال گذشته به علت احتیاجی که وزارت امور خارجه و وزارت کشور داشتند مجلس محترم شورای ملی قبول فرمودند که در سال گذشته احتیاجاتشان را از محل اعتباری که دارند بخرند در سال گذشته نه وزارت کشور و نه وزارت امور خارجه و تا آخر سال کارشان تمام نشد و نتوانستند فرش‌های مورد احتیاجشان را خریداری بکنند برای سالن‌های پذیرایی این است که خرید فرش و وسائل سالنهای پذیرایی را امسال در تبصره دولت آوردیم و پیشنهاد این بود که تبصره سال گذشته تا آخر سال جاری قابل اجرا باشد در کمیسیون محترم بودجه این مطلب عنوان شد که چرا تبصره سال گذشته را دوباره پیش می‌کشید و می‌گوئید به قوت خودش باقی شد که لازم باشد به بودجه مراجعه بشود مطلب را بنویسید که چه می‌خواهید ما مطب را به عرض کمیسیون محترم بودجه رساندیم موافقت فرمودند و این طور اینجا گذاشته شده است در اینجا منظور اجازه اعتبار خرید است اعتبار البته وجود دارد (دکتر اسفندیاری – مصوب ۴۷ نیست مصوب ۴۶ است) اجازه بفرمائید اگر اعتبار سال ۴۶ در سال جاری وجود داشت که این آقایان از اجازه‌ای که داده بودید استفاده می‌کردند و خریدشان را انجام می‌دادند استحضار دارید به موجب قانون محاسبات عمومی به محض اینکه سال تمام شد اعتبارات ملغی می‌شود و اعتباراتی که استفاده نشود همه می‌رود به خزانه پس صرفه‌جوئی شده رفته به خزانه در بودجه امسال اگر چیزی دارند در اعتبار مربوط به خریدهایشان این لوازمی که برای سایر دستگاهها ممنوع است اجازه داشته باشند استفاده کنند.

رئیس – آقای دکتر اسفندیاری نظر شما تأمین شد.

دکتر اسفندیاری – بنده قانع شدم و پیشنهادم را پس می‌گیرم.

رئیس – پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید در قسمت اخیر تبصره یک بجای (شهرستانها و بخشها) نوشته شود (برای مراکز استانداریها و فرمانداریهای کل).

یزدان پناه.

قوام صدری – دولت با این پیشنهاد موافق است.

محمد اسدی – بنده مخالفم

رئیس – آقای دکتر یزدان پناه توضیحی بفرمائید.

دکتر یزدان پناه – پیشنهادی که بنده تقدیم کردم این بوده است که به ازاء شهرستانها و بخشها نوشته شود مرکز استانداریها و فرمانداریهای کل (اسدی – این درست نیست آقا) اجازه بفرمائید توضیح عرض کنم شاید ان‌شاءالله دوستان قانع شدند برای اینکه توضیحم را عرض کنم اجازه بفرمائید تبصرۀ ۴ متمم بودجه سال ۴۶ را به عرض برسانم که آنجا به چه نحو اجازه داده شده. تبصره ۴ متمم بودجه سال ۴۶ به این شرح است به وزارتین امور خارجه و کشور اجازه داده می‌شود فرش ایرانی و سایر اشیاء تزئینی مورد نیاز را در حدود اعتبار مصوب سال جاری برای محل‌های پذیرایی خریداری کنند موقعی که در کمیسیون بودجه اصلاح این تبصره مسرح شده بود اصلاحی که دولت پیشنهاد کرد این بود که همان تبصره ۴ قانون متمم بودجه سال ۴۶ برای سال ۴۷ تمدید بشود بنده آنجا هم با این پیشنهاد موافق بودم علت موافقت بنده این بود که در سال ۴۶ وقتی این تبصره آمده بود با این که بر اساس قانون دوره ۲۱ دولت و سازمانها منع شده بودند از خرید فرش و اشیا تجملی این تبصره را معذالک دولت آورد برای این که وزارت خارجه و وزارت کشور از نظر موقعیتی که دارند به اعتبار پذیرایی که از شخصیت‌های خارجی یا داخلی می‌کنند احتیاج به خرید فرش برای سالن‌های خودشان دارند مجلس هم استثنائا موافقت کرد به این دو دستگاه اجازه داده بشود فرش و اشیا تزئینی ایرانی خریداری کنند بنده در کمیسیون پیشنهاد کردم که با توجه به دلائل مذکور با احترام تصویب خودمان بهتر این است که به همین کیفیت این تبصره تمدید بشود برای سال ۴۷ عده‌ای از آقایان نظرشان این بود که وزارت کشور اگر قرار است فرش و اشیاء تزئینی بخرد برای بخشداریها و فرمانداریها بخرد قبول بفرمائید که نه اعتبار این مبلغ آن مقدار است که برای همه بخشداریها و فرمانداریها خریداری بشود و نه بخشداریها و فرمانداریها احتیاج به فرش و اشیا لوکس دارند چون ۴۵۰ بخشداری است (دکتر کیان – مکلف نیستند بعضی‌ها درخواست می‌کنند و بعضی‌ها درخواست نمی‌کنند) اجازه بفرمائید اگر وزارت کشور بخواهد برای همه فرش بخرد نمی‌تواند به همین جهت بنده عین آن نظر را که در کمیسیون داشتم در اینجا هم به صورت پیشنهاد تقدیم کردم که چنانچه مجلس موافقت بکند برای این که واقعا مراکز استانداریها طبق وظایفی که دارند بتوانند از این اعتبار استفاده کنند این اجازه داده بشود ولی اگر قرار بشود به فرمانداریها و بخشداریها هم چنین اعتباری داده بشود چون اعتباری وجود ندارد به آنها نخواهد رسید مراکز استانداری و فرمانداری کل نخواهند توانست استفاده بکنند.

رئیس – آقای اسدی بفرمائید.

محمد اسدی – مطلبی که بنده اینجا در ساحت مقدس مجلس شورای ملی عرض می‌کنم آقایان محترم از زبان یک وکیل اقلیت حزب مردمی نیست از زبان شما مردم نقاط دور افتاده و کوچک است آقای دکتر یزدان پناه نماینده محترم مجلس شورای ملی و دوست عزیز بنده دارد حقوق همه شما را از بین می‌برد توجه بفرمائید آقای دکتر یزدان پناه ما در شهرستانهای کوچک هیچ چیز نداریم (دکتر یزدان پناه – سوء تفاهم شده چنین چیزی نیست) نه طبیب داریم نه معلم داریم نه جا و مکان داریم الان آقای دکتر یزدان پناه تشریف آوردند می‌خواهند استاندارها را لوکس و مدرن بکنند در حالی که بعد از مدتها دویدن که تازه می‌خواهند دادگاه بخش در حوزه انتخابی بنده تشکیل بدهند الان جناب آقای وزیر دادگستری به بنده اطلاع دادند که جا و مکان در بخش گرمی مرکز شهرستان مغان نداریم که آنجا عدل و عدالت را پیاده کنیم آقای دکتر یزدان پناه شما با چه انصافی می‌خواهید حقوق مردم دور افتاده مملکت را از بین ببرید؟ من یقین دارم پیشنهاد شما روی وطن‌پرستی و وکلای محترم تصویب نخواهد شد استانداریها چکار می‌کنند توی این مملکت؟ وقتی که لایحه خرید فرش برای کاخ مجلل وزارت کشور مطرح شد آقایان اعضای کمیسیون بودجه توضیحات مفصل دادند که آقا جا برای نشستن بخشدار ندارند آنها در یک مکانهای بسیار خراب در یک مکانی که شبیه قهوه‌خانه است دارند زندگی می‌کنند (دکتر یزدان پناه – مسأله خرید جا نیست) بله به هر نحو باشد شما حقوق نقاط دور افتاده را از بین می‌برید ما ۱۰-۱۲ استان داریم شما می‌خواهید با این پیشنهاد ۱۰-۱۲ استان را آباد کنید ولی (دکتر اسفندیاری – مراکز استان همه چیز دارند) همه چیز دارند ولی حقوق بخشها را دارند از بین می‌برند.

دکتر مهدوی – آقا سوء تفاهم شده.

دکتر یزدان پناه – شما متوجه نیستید آقای اسدی صحبت وطن پرستی نیست.

اسدی – خیر بنده خیلی هم متوجه هستم و استدعا دارم که جنابعالی روی وطن پرستی خودتان این پینشهاد را پیش بگیرید برای این که اگر بخواهید رای بگیرند یقین دارم رد خواهد شد.

رئیس – متقاعد شدید آقای دکتر یزدان پناه؟

دکتر یزدان پناه – خیر بنده توضیحی دارم.

رئیس – آقای دکتر دادفر موافقید بفرمائید.

دکتر دادفر – جناب آقای اسدی همکار محترم ما در این جا اشاره به وطن پرستی فرمودند در مورد این پیشنهاد من استدعا می‌کنم توجه بفرمائید این پیشنهاد را یک بار دیگر قرائت می‌کنم ببینیم که چی هست به وزارت امور خارجه اجازه داده می‌شود فرش و سایر اشیا تزئینی ایرانی مورد نیاز را برای محلهای پذیرایی خریداری نماید همچنین وزارت کشور می‌تواند برای شهرستانها و بخشها از مفاد این تصویب نامه استفاده کند. پیشنهاد آقای دکتر یزدان پناه این است که از بودجه وزارت کشور به جای شهرستانها و بخش‌ها نوشته شود برای مراکز استانداریها و فرمانداریهای کل فرش خریداری بشود نظر این است که این حق از بین می‌رود حق آب است؟ برق است؟ اسفالت است؟ فرش و وسایل تزئینی واقعاً برای بخشداری و فرمانداری ضرورت دارد که ما خریداری بکنیم؟ (محمد اسدی – ضرورت دارد) شما تصویب می‌فرمائید؟ (محمد اسدی – بله) از نقطه نظر حزب اقلیت شاید ولی از نقطه نظر ما که می‌خواهیم اگر لازم باشد به مراکز استان که آبروی کشور است اختصاص داده بشود و این مخارج اضافی برای بخشها و شهرها لزومی ندارد.

رئیس – آقای دکتر یزدان پناه پس گرفتید؟

دکتر یزدان پناه – خیر استدعا می‌کنم به رأی بگذارید.

رئیس – آقای وزیر دارایی فرمایشی دارید بفرمائید.

دکتر جمشید آموزگار (وزیر دارایی) – بنده تصور می‌کنم برای جناب آقای اسدی که مدتها افتخار همکاری ایشان را داشتم یک سوء تفاهمی پیدا شده (دکتر یزدان پناه – بسیار هم سوء تفاهم پیدا شده) و شاید هم برای اعضای محترم فراکسیون حزب مردم این پیشنهاد جناب آقای دکتریزدان پناه درست در جهت فرمایش جناب آقای فرهادپور است که در ضمن بیاناتشان فرمودند که چرا وزراء به جای پیکان می‌روند ماشین مرسدس بنز می‌خرند شان نزول این تبصره پارسال این بود اگر خاطرتان باشد دو سال یا سه سال قبل دولت پیشنهاد کرد بخاطر صرفه‌جویی و جلوگیری از خرید اشیا تجملی فرش و اجناس لوکس به کلی جلوگیری بشود و این طور هم شد و توجهی در این قسمت شد در سال گذشته وزارت امور خارجه و وزارت کشور توجه دولت را به این نکته جلب کردند که در سفارتخانه‌های خارجی به خاطر حفظ حیثیت ایران خرید قالی ضروری است بنابراین در جهت خرید قالی برای آنها استثنا قائل بشوند وزارت کشور هم گفت به خاطر اینکه مهمانان عالی قدری برای شاهنشاه و دولت می‌آیند و در مراکز استانداریها می‌روند بازدید می‌کنند آنچا هم اگر وضعش از نظر فرش و اشیا تجملی آماده نباشد باز به حیثیت ایران لطمه می‌زند بنابراین اجازه گرفتی که به آن دلیل برای سفارتخانه‌ها و به این دلیل برای مراکز استان و فرمانداری که مورد بازدید خارجی قرار می‌گیرد استثنائا بروند فرش و اشیاء تزئینی بخرند حالا پیشنهاد شده که برای بخش هم بروند اشیاء تزئینی بخرند برای کدام بخش وقتی افتتاح شد می‌روند فرش می‌خرند جناب آقای اسدی که مثلاً یک مهمان خارجی از آن بازدید کند جناب آقای اسدی می‌فرمایند که آنجا اصلا ساختمانی ندارد و به دولت تذکر بدهید که در آنجا ساختمان بسازد با کمال میل بنده به عرض آقای نخست وزیر هم می‌رسانم و مورد توجه قرار خواهد گرفت بنده خواستم استدعا کنم از جناب آقای اسدی و اعضای محترم فراکسیون حزب مردم که از مخالفت خودشان منصرف بشوند این پیشنهاد درست در جهت هدف خود آقایان است استدعا می‌کنم برای صرفه‌جویی اجازه بفرمائید پیشنهاد جناب آقای دکتر یزدان پناه تصویب بشود.

رئیس – یک بار دیگر پیشنهاد آقای دکتر یزدان پناه قرائت می‌شود

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید در قسمت اخیر تبصره یک به جای (شهرستانها و بخشها) نوشته شود (برای مراکز استانداریها و فرمانداریهای کل).

یزدان پناه.

رئیس – به این پیشنهاد رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستن) تصویب شد. پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

احتراما پیشنهاد می‌نماید در تبصرۀ ۷ خط آخر بعد از بهره آنرا جمله که با توافق وزرات دارایی و بانک مرکزی تعیین خواهد شد» اضافه شود.

مهذب.

رئیس – آقای دکتر مهذب بفرمائید.

دکتر مهذب – عرض کنم در این تبصره ۷ که اجازه داده شده مبلغی از بانک مرکزی وام گرفته بشود برای مصارف معینی تکلیف معلوم شده که ظرف مدت ۱۰ سال اصل و بهره آن را بازپرداخت بکند ولی معلوم نکرده که بچه وسیله و به چه میزان و به چه ترتیب تعیین بشود. بنده فکر کردم که در عمل ممکن است برای دولت این اشکال فراهم بشود این بود که پیشنهاد کردم بعد از کلمه بهره آن را اضافه بشود که با توافق وزارت دارایی و بانک مرکزی تعیین خواهد شد که هیچ ابهامی باقی نماند بنابراین اگر این پیشنهاد مورد تائید قرار بگیرد تبصره به این صورت اصلاح می‌شو. د قسمت اخیرش را می‌خوانم و دولت مکلف است اعتبار باز پرداخت اصل و بهره آن را که به وسیله وزارت دارایی و بانک مرکزی تعیین خواهد شد در بودجه‌های سالانه در ده قسط از تاریخ استفاده منظور نماید.

رئیس – نسبت به این پیشنهاد مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) با این پیشنهاد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌کنم تبصرۀ ۷ به صورت زیر اصلاح گردد:

• تبصرۀ ۷ -.... و دولت مکلف است اعتبار بازپرداخت اصل و بهره آن را در بودجه ده سال آن وزارتخانه در ده قسط مساوی از تاریخ استفاده منظور کند.

دکتر اسفندیاری.

رئیس – اقای دکتر اسفندیاری بفرمائید.

دکتر اسفندیاری – پیشنهادی که من کردم فقط پیشنهاد اصلاح عبارتی است جناب آقای وزیر دارایی برای اینکه در آخر تبصره قید شده در بودجه‌های سالانه در ده قسط در چند بودجه سالانه قید می‌شود؟ یعنی ده بودجه؟ ۵ بودجه؟ در یک سال؟ ۲ سال؟ ۵ سال چند سال و این ده قسط مساویند یا غیر مساوی این بود که من در قسمت آخر پیشنهاد کردم که اگر موافق باشید به این صورت بشود که رد بودجه ده سال آن وزارتخانه در ده قسط مساوی از تاریخ استفاده منظور کند یعنی هم تعیین کردیم در چند سال این قسمت منظور بشود و هم به صورت مساوی پرداخت بشود.

دکتر آموزگار (وزیر دارایی) – پیشنهاد را اگر اصلاح بفرمائید در ده قسط و مساوی را بردارید بهتر است چون ممکن است یک سال درآمد بیشتری داشته باشیم.

دکتر اسفندیاری – مانعی ندارد ولی این ده سال را هم اضافه می‌کنیم که می‌شود در بودجه ده سال آن وزارتخانه در ده قسط از تاریخ استفاده منظور کند.

رئیس – نسبت به این پیشنهاد مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) با این پیشنهاد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

محترما پیشنهاد می‌نماید بند د تبصره ۱۲ به شرح زیر اصلاح شود.

از اول اسفند ماه ۱۳۴۷ ارقام مندرج در تبصرۀ ۲۲ قانون بودجه سال ۱۳۴۶ و تبصرۀ ۱۷ قانون متمم بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور از سه هزار ریال به سه هزار و ششصد ریال افزایش داده می‌شود. مشمولین این بند از لحاظ پرداخت کسور بازنشستگی مابه‌التفاوت مشمول تبصرۀ ۷۰ بودجه سال ۱۳۴۲ کل کشور نخواهند بود.

یزدان پناه.

رئیس – این پیشنهاد اضافه خرج نیست؟

دکتر یزدان پناه – خیر اصلاح بند د است یعنی اصلاح عبارتی است اجازه بفرمائید توضیح عرض کنم.

رئیس – بفرمائید.

دکتر یزدان پناه- در بند (د) فعلی لایحه متمم بودجه اشاره شده به تبصرۀ ۲۲ و تبصرۀ ۱۷ قانون بودجه و قانون متمم بودجه سال ۴۶ در این دو تبصره گفته است حداقل حقوق بازنشستگی برای طبقاتی که در این دو تبصره پیش‌بینی شده به ۳۰۰۰ ریال افزایش یابد بعد در کمیسیون بودجه که جناب آقای وزیر دارایی هم توضیح فرمودند بحث شد و قرار شد که آن ۲۰ درصدی که به کارمندان اداری غیر لیسانس اضافه شده است به حق بازنشستگی این طبقه هم که سیصد تومان است اضافه بشود در حال حاضر به شکلی که بند د نوشته شده است فقط حقوق آنهایی که ۳۰۰ تومان می‌گیرند می‌شود ۳۶۰ تومان اگر کسی ۳۱۰ تومان می‌گیرد او دیگر ۳۶۰ تومان نمی‌شود اگر ۳۲۰ تومان می‌گیرد او دیگر ۳۶۰ تومان نمی‌شود چون هدف این بود که همه این طبقات حداقل دریافتی آنها ۳۶۰ تومان بوشد بنده پیشنهاد کردم که بند د اصلاح بشود و با این اصلاحی که پیشنهاد شده آن مشکل هم حل خواهد شد و در حقیقت حداقل دریافتی این طبقات به ۳۶۰ تومان افزایش می‌یابد.

رئیس – مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) به این پیشنهاد رای می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌کنم آخر تبصرۀ ۸ به صورت زیر اصلاح گردد.

• تبصرۀ ۸ -... مجامع فوق‌الذکر که تا کنون به وسیله سازمانهای مذکور انجام شده نیز مشمول مقررات این تبصره می‌باشد.

دکتر اسفندیاری.

رئیس – آقای دکتر اسفندیاری بفرمائید.

دکتر اسفندیاری – خوشبختانه این هم یک اصلاح عبارتی است از نظر اکثریت و هم در اصل تبصره تغییری داده نمی‌شود چون در سطر دوم و آنچه که در این فصل آورده شده همه‌اش به صورت جمع آورده شده و هر چه گفته شده هزینه‌های تشکیل مجامع فوق‌الذکر همه‌اش به صورت جمع گفته شده در سطر آخر پیشنهاد شده «بوسیله سازمان هم جمع بشود و نوشته شود به وسیله سازمانهای مذکور انجام شده مشمول این تبصره می‌باشد (مرتضوی سازمان واحدی است و یک سازمان است) نه یک سازمان تمام مجامع را تشکیل نداده سازمانهای مختلف مجامع مختلف تشکیل داده پس اگر توضیح دارید بفرمائید من حرفی ندارم اگر یک سازمان است که همه اینها را انجام داده است حرفی ندارم.

دکتر یزدان پناه – بله یک سازمان است که کلیه کنفرانس‌ها و سمینارهای بین‌المللی را که تشکیل می‌شود اداره می‌کند.

دکتر اسفندیاری – بنابراین من چون اطلاع نداشتم پیشنهادم را پس می‌گیرم. (احسنت)

رئیس – پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

احتراما پیشنهاد می‌نماید قیمت کسور بازنشستگی متعلق به این اضافه برای مدت ده سال محاسبه و ظرف الی آخر از بند الف تبصرۀ ۱۲ حذف گردد.

با تقدیم احترام – کریم اهری.

رئیس – آقای اهری بفرمائید.

اهری – پیشنهاد بنده که در کمیسیون بودجه و دارایی بحث شد و معتقد بودم به اینکه حال دولت با توجه به امکانات مالی که به کارمندان کشوری بازنشسته کمک کرده است حق این است که از مطالبه کسور بازنشستگی این اضافه دریافتی صرفنظر بکند و در این راه قدم بردارد ولی توضیحات آقایان در کمیسیونها ما را قانع کرد به اینکه وضع موجودی صندوق بازنشستگی امکان این را نمی‌دهد بنابراین پیشنهاد من این است حال که می‌خواهند کسور بازنشستگی این اضافه دریافتی را وصول بکنند از کلیه کارمندان دولت یکنواخت وصول بکنند نه اینکه از یک دسته‌ای کسور بازنشستگی ۱۰ ساله را در ۵ سال و از دسته‌ای دیگر ۱۰ ساله را در ده سال یا از دسته‌ای دیگر ۲۰ ساله را در ۱۰ سال وصول بکنند این موجب عدم رضایت کارمندان دولت می‌شود و اگر تصمیم بر این است که وصول بشود از همه یکنواخت و طبق حکم کلی که در تبصره ۷۰ بودجه سال ۱۳۴۲ شده است به آن صورت عمل بشود.

رئیس – مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) به پیشنهاد آقای اهری رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

در مورد تبصرۀ ۹ مادۀ واحده متمم بودجه پیشنهاد می‌نماید کلیه (بتدریج) بعد از اول سال ۱۳۴۸ اضافه شود.

دکتر رفیعی.

رئیس – مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) به این پیشنهاد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌گردد در سطر سوم تبصرۀ ۱۵ بجای (کمیسیون استخدام مجلسین) قید گردد: (کمیسیون دادگستری مجلسین).

با احترام – محسن پزشکپور.

رئیس – آقای پزشکپور بفرمائید.

پزشکپور – این پیشنهادی که تقدیم شده است این است که به جای کمیسیون استخدام مجلسین قید شود کمیسیون دادگستری دو مجلس و فکر می‌کنم توضیحش با خود پیشنهاد است به جهات اینکه قضات هم از نظر رتبه‌های قضایی و هم از نظر ترفیع اصولا مستثنی از قانون استخدام کشوری است و آئین‌نامه‌ای که می‌خواهد تنظیم بشود ناظر است به وضع قضایی آنها بدیهی است همکاران گرامی عنایت دارند خاصه آنکه به یک نکته‌ای من خواستم نظر آقایان را جلب کنم که اصولاً قوه قضائیه به موجب مقررات قانون اساسی یک قوه مستقلی است و این بدعت را هم در مجلس نگذاریم که آئین‌نامه را در کمیسیون استخدام رسیدگی کنند فکر می‌کنم کمیسیون دادگستری دو مجلس علی ایحال به این آئین‌نامه‌ای که می‌خواهند تنظیم کنند برای پاداش اضافه کار قضات رسیدگی بکند بهتر باشد و پیشنهاد من این بود توضیح با خود پیشنهاد هست.

رئیس – پیشنهاد دیگری است که کلی‌تر از پیشنهاد آقای پزشکپور است آن هم خوانده می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست معظم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید در تبصرۀ ۱۵ کمیسیون‌های استخدام و دادگستری مجلسین تبدیل شود به (کمیسیونهای مربوطه مجلسین)

مهذب.

رئیس – کمیسیونهای مربوط کمیسیونهای دارایی و دادگستری است آقای دکتر الموتی بفرمائید.

دکتر الموتی – بنده فکر می‌کنم اصلاح اگر به این صورت شود که به کمیسیون استخدام و دادگستری مجلسین برود هر دو اشکال رفع خواهد شد چون جنبه استخدامی دارد اجبارا باید به کمیسیون استخدام برود و از طرفی مربوط به قضات است در کمیسیون دادگستری هم مطرح شود اگر آقای پزشکپور این پیشنهاد را قبول کنند که کمیسیون استخدام باشد و کمیسیون دادگستری هم اضافه شود مشکل را رفع خواهد کرد.

رئیس – آقای دکتر یزدان پناه جنابعالی با این پیشنهاد موافقید؟

دکتر یزدان پناه – من با پیشنهاد کمیسیون بودجه موافقم.

رئیس – فعلا پیشنهاد مطرح است اجازه بفرمائید آقای دکتر مهذب صحبت کنند.

دکتر مهذب – عرض کنم تبصرۀ ۱۵ موضوع فوق‌العاده قضات است و بنابراین چون فوق‌العاده شغل است مربوط می‌شود به موضوع‌های استخدامی و در صلاحیت کمیسیون استخدام مجلس هست اما چون موضوع قضایی و راجع به قضات است به نظر بنده همانطور که آقای پزشکپور هم توضیح دادند به کمیسیون دادگستری هم مربوط می‌شود و مهمتر از هر دو اینها موضوع پول است و دارایی که به کمیسیون دارایی هم مربوط می‌شود این بود که بنده پیشنهاد کردم کمیسیونهای مربوط مجلسین علت این امر دو موضوع است اولاً به این صورت که این تنظیم شده کمیسیون استخدام مجلسین یعنی کمیسیون مشترک باید مطرح شود برای اینکه اگر بنویسند کمیسیون استخدام مجلسین مشترک باید باشد و همان مشکلاتی که ما در گذشته دیده‌ایم اگر واقعا مشکل این است که در دو کمیسیون مجلس شورا و در دو کمیسیون مجلس سنا مطرح بشود یک مقداری مشکل را حل می‌کند در هر حال پیشنهادی که بنده تقدیم کرده بودم صرفنظر از این توضیحی که عرض کردم کمیسیونهای مربوط اگر نوشته شود مقام ریاست معظم مجلس هستند که تشخیص می‌دهند به کدام کمیسیون مربوط باید برود و مسلما در این قضیه کمیسیون استخدام و کمیسیون دادگستری خواهد بود ضمنا آن مشکل حل خواهد شد.

رئیس – بنابراین آقای دکتر مهذب از کمیسیون دارایی صرفنظر کردید؟

دکتر مهذب – اگر آقایان موافقت داشته باشند بنده حرفی ندارم.

رئیس – آقای صادق احمدی بفرمائید.

صادق احمدی (معاون وزارت دادگستری) با اجازه مقام معظم ریاست و نمایندگان محترم بنده شخصا به عنوان معاون وزارت دادگستری با پیشنهاد آقای پزشکپور موافقم و با جناب آقای دکتر آموزگار هم مذاکره شد ایشان هم موافق هستند این‌طور که پیشنهاد شده است با تصویب کمیسیونهای مربوط قدری مشکل است کمیسیونهای دادگستری مجلسین باشد به جای کمیسیون استخدام بهتر است چون آئین نامه مربوط است به ارزش‌یابی مشاغل مختلف قضایی و این کار از طرف عده‌ای که خودشان در کار قضایی بصیرت دارند و ارزش کارهای مختلف قضایی را می‌دانند محققا بیشتر مقرون به صحت است البته آقایان همه ارباب بصیرت هستند ولی کسی که با دادگستری سر و کار دارد قاضی بوده یا حقوقدان است راجع به ارزش کارهای مختلف قضایی اظهار نظر بکند حتما بهتر خواهد بود بنابراین اگر موافقت بفرمائید همان کمیسیونهای دادگستری مجلسین باشد به نظر من بهتر است.

(نمایندگان – موافقیم).

رئیس – پیشنهاد آقای پزشکپور هم همین است.

دکتر مهذب – ولی بنده مخالف هستم که کمیسیون استخدام را بزنند لااقل موافقت بفرمایند کمیسیون استخدام و دادگستری باشد.

رئیس – اجازه بفرمائید اول پیشنهاد آقای دکتر مهذب که پیشنهاد کرده بودند به سه کمیسیون برود و بعد کمیسیون دارایی را صرفنظر کردند یک بار قرائت می‌شود که نسبت به آن رای بگیریم.

(بشرح زیر خوانده شد)

احتراما پیشنهاد می‌نماید در تبصرۀ ۱۵ کمیسیون استخدام مجلسین تبدیل به کمیسیونهای استخدام و دادگستری مجلسین گردد.

مهذب.

دکتر الموتی – در سنا کمیسیون استخدام همان کمیسیون دادگستری است.

رئیس – به این پیشنهاد رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌کنم اصلاح زیر در تبصرۀ ۱۵ به عمل آید.

• تبصرۀ ۱۵.... در حدود اعتبار مصوب پرداخت بکند.

دکتر اسفندیاری.

رئیس – آقای دکتر اسفندیاری بفرمائید.

دکتر اسفندیاری – در آخر تبصرۀ ۱۵ یک قسمتی ذکر شده است که در مورد اعتبارات مصوب که ضمن بودجه دادگستری برای این منظور پیش‌بینی می‌شود به نظر بنده این قسمت توضیحی زائد است و من پیشنهاد کردم این قسمت حذف شود و وقتی اعتباری تصویب شد خواهی نخواهی قابل اجرا است و دیگر آن قسمت موردی ندارد که ذکر شود.

رئیس – آقای دکتر یزدان پناه جنابعالی مخالفید.

دکتر یزدان پناه – بنده توضیحی دارم که فکر می‌کنم آقای دکتر اسفندیاری روشن می‌شوند و پیشنهادشان را پس می‌گیرند.

رئیس – بفرمائید.

دکتر یزدان پناه – عرض کنم این مطلب که جناب دکتر اسفندیاری فرمودند که احتیاجی به اینکه بنویسیم ضمن اعتبار بودجه وزارت دادگستری پیش‌بینی شده ندارد این موضوع در کمیسیون دادگستری هم بحث شد و علت اینکه این قسمت را گذاشتیم این است که در متن بودجه امسال مبلغی در حدود ۳۰ میلیون ریال گذاشته شده و اگر اشاره نشود در حدود اعتبار مصوب ممکن است ارقام بیشتری مورد احتیاج باشد که نداشته باشند امسال بدهند ولی سالهای بعد را ممکن است در بودجه بگنجانند ولی امسال را چون ممکن است از یک مبلغ معینی بیشتر نتوانند بدهند این بود که رفع محظور از وزارت دادگستری به این ترتیب می‌شود.

رئیس – آقای دکتر اسفندیاری قانع شدید؟

دکتر اسفندیاری – بله پس می‌گیرم.

رئیس – پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌کنم تبصرۀ ۱۶ حذف شود.

با احترام – محسن پزشکپور.

رئیس – آقای پزشکپور بفرمائید.

پزشکپور – علت تقدیم این پیشنهاد همکاران گرامی گذشته از توضیحاتی که جناب آقای فرهادپور در مذاکراتی که در صبح انجام گرفت و توضیحاتی که جناب آقای دکتر دادفر در جلسه فوق‌العاده امروز عصر بیان داشتند در این جهت است و این نکته را تذکر می‌دهم و عرض می‌کنم که به هیچ وجه این پیشنهادی که تقدیم شده است و یا این مطالبی را که عرض می‌کنم از ین جهت نیست که من وکیل دادگستری هستم و به لحاظ یک نوع منافع صنفی این پیشنهاد را تقدیم کرده‌ام بلکه این بحث و بررسی از نظر روش قانونگذاری و رعایت آن نظاماتی است که قوه مقننه تصویب کرده است و باید رعایت بشود نکته‌ای را جناب آقای دکتر آموزگار بیان فرمودند در مذاکراتی که آقای دکتر دادفر توضیح دادند مسأله این نیست که بگوئیم لیسانسیه حقوق دارای سواد نیست لیسانسیه حقوق یک معلومات کلی در زمینه حقوق فرا می‌گیرد ولی صرفاً به استناد این که کسی لیسانس حقوق شده است نمی‌تواند قاضی دادگستری بشود به همان ترتیب که کسی که فارغ‌التحصیل رشته حقوق است نمی‌تواند وکیل دادگستری بشود و طی یک مدارج و مراحلی را لازم دارد گذراندن یک دورانی را لازم دارد انجام یک مراحلی را به عنوان آزمایش مجدد ضرورت دارد چه برای شغل قضاوت و چه برای وکالت دادگستری قبول یک سلسله قیود و تعهدات انتظامی را لازم دارد که این تعهدات و ضوابط انتظامی وکیل دادگستری را نسبت به اموری که قبول می‌کند دعاوی که به عهده می‌گیرد دفاعی که در محکمه و دادگاه به عهده می‌گیرد در تحت یک شرایط خاصی و ضوابط سخت و شدید انتظامی قرار می‌گیرد بر اساس قبول یک چنین موقعیتی در اجتماع به عنوان وکیل دادگستری شناخته می‌شود که به هر حال سیستم‌های قانونگذاری روشهای مختلف که برای استقرار عدالت چه در دیگر کشورهای دنیا و چه کشور ما هست برای کسی با یک خصوصیات خاصی این سمت را قائل شده‌اند و معتقد شده‌اند بر اینکه دعاوی باید دخالت وکیل دادگستری انجام شود و در دادگاهها دنبال شود به همین مناسبت است اگر همکاران گرامی از نظر بررسی احتمالی نسبت به سیر شمول آئین دادرسی در دوران مختلف تقنینیه عنایت بفرمایند که به هر حال این بدون سبب و منطق که نمی‌توانسته است باشد در شرایطی هر کس به صرف اینکه یک دوره‌ای را می‌گذراند دخالت بکند و به عنوان وکیل دادگستری در محاکم دخالت کند بعد قوانین یک مقررات و شرایط خاصی را در نظر گرفت در شرایطی وکلای دادگستری می‌توانند وکالتهای اتفاقی را قبول کنند مقنن بعد از چندی این مورد را هم از بین می‌برد و دیگر معتقد به این هم نشده که حتی کسی می‌تواند وکالت را از بستگان خودش و نزدیکان خودش بپذیرد و بجای وکیل دادگستری در دادگاهها شرکت کند یا اجازه نداد که اشخاص غیر وکیل در دادگاهها دفاع از متهم را به عهده بگیرند ولی باز قوه مقننه در یک مورد تشخیص داد که دیگر نمی‌توان این سنگر را به غیر از وکیل دادگستری سپرد و استقرار عدالت اجتماعی با اجرای ضوابط به نحو صحیح ایجاب می‌کند که در دادرسی کیفری هم در دادگاههای جنایی صرفا وکیل دادگستری دفاع از متهم را به عهده بگیرد این سیر تکاملی ادامه داشت تا چند روز پیش قوه مقننه ایران تصویب کرد که در بعضی از مراحل و در بعضی از مراجع از جمله دیوان کشور و دادگاههای استان دخالت وکیل دادگستری الزامی است این تصویبی که آقایان کردند و این مقررات که به تصویب مجلس شورای ملی و مجلس سنا رسید و توشیح شد توسط شاهنشاه و به صورت قانون ابلاغ شد این به طور قطع از نظر قوه مقننه صرفاً به خاطر ارفاق به وکیل دادگستری نبوده و صرفا بر اساس یک ضوابط اساسی بوده بنابراین این مواد و تبصره‌ای که پیشنهاد شده...

رئیس – آقای پزشکپور پنج دقیقه وقت شما تمام شد.

پزشکپور – این مورد را بر هم می‌زند من استدعا می‌کنم از جناب آقای دکتر آموزگار که همیشه مقید به حفظ این ضوابط کلی هستند موافقت بفرمایند و این تبصره را پس بگیرند به هر حال این تبصره از این لایحه حذف بشود برای اینکه متعارض است با موضوعات این لایحه.

رئیس – آقای دکتر آموزگار بفرمائید.

دکتر آموزگار (وزیر دارایی) – بنده نیت این را ندارم که با فرمایشات جناب آقای پزشکپور مخالفت بکنم آنچه را که فرمودند اصولی و صحیح است ولی عنایت بفرمایند به دو نکته یکی این که کارمندان ما که لیسانس حقوق هستند و در دستگاه دولت هستند و برای دفاع از حقوق دولت در دادگاهها شرکت کرده‌اند و خوب هم کار کرده‌اند (صحیح است) دوم اینکه در همین سال جاری سعی شد که دیگر کارمند جدیدی به عنوان مشاور حقوقی در دستگاهها استخدام نشوند و رعایت هم شده است اگر این پیشنهاد و تبصره را با این ترتیب که دولت مجاز نباشد که از تاریخ تصویب این قانون به بعد کارمندی را به عنوان مشاور حقوقی استخدام بکند بنده به سهم خودم قبول می‌کنم اما پیشنهاد حذف این تبصره در وضع حاضر در واقع پیشنهاد خرج است به دلیل اینکه دولت را منع می‌کند از کارمندانی که امروز حقوق می‌گیرند و فردا بیکار خواهند شد و فردا اگر کاری پیدا کنیم در حالی که منجر به دادگاه می‌شود که اینها باید دفاع کنند در دادگاه‌ها و مجبوریم استفاده کنیم از آنها در غیر این صور باید کارهای آنها را بدهیم به وکلای دادگستری با حق‌المشاوره و این یک پیشنهاد خرج است و برای دولت قبولش امکان پذیر نیست.

رئیس – آقای پزشکپور متقاعد شدید؟

پزشکپور – خیر.

رئیس – بنابراین رای می‌گیریم به پیشنهاد آقای پزشکپور خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (چند نفری برخاستند) تصویب شد. پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

احتراما پیشنهاد می‌نماید این تبصره به متمم بودجه چهل و هفت اضافه شود.

به وزارت آموزش و پرورش اجازه داده می‌شود به کلیه کسانی که در انجام امور امتحانات نهایی اعم از شاغل و غیر شاغل خدماتی انجام می‌دهند بر طبق آئین‌نامه‌ای که با نظر وزارت دارایی به تصویب شورای عالی آموزش و پرروش خواهد رسید از محل اعتبار ماده یک بودجه مصوب وزارت آموزش و پرورش به عنوان حق‌الزحمه مبلغی پرداخت نماید.

محمد تقی معزی.

رئیس – آقای معزی بفرمائید.

معزی – با اجازه مقام ریاست باید عرض کنم اعتبار این مورد در بودجه مصوب موجوداست منتهی مجوزی می‌خواهد که فکر می‌کنم این پیشنهاد بنده هم از لحاظ وضوح و لزوم مورد تأیید همکاران ارجمند قرار بگیرد برای این که چه آنهایی که تحصیل کرده‌اند چه آنهایی که مشغول تحصیل هستند شاهد هستند که عده‌ای زحمتکش در فصل گرما با چه زحمتی و با چه دقت و مراقبتی امتحانات نهایی وزارت آموزش و پرورش را عهده‌دار هستند و انجام می‌دهند اما مجوزی برای پرداخت حق‌الزحمه به آنها نیست در بودجه اعتبارش موجود است و جناب آقای دکتر آموزگار وزیر فرهنگ دوست خودشان هم متوجه این اشکال شده‌اند و موافقت هم دارند که یک مجوزی کسب بشود منتهی با موافقت وزارت دارایی و شورای عالی آموزش و پرورش و بنده استدعا می‌کنم نسبت به این پیشنهاد توجه بفرمائید.

رئیس – آقای دکتر آموزگار توضیحی می‌فرمائید.

دکتر آموزگار (وزیر دارایی) – دولت با این پیشنهاد موافق است علتش این است که پیشنهاد خرج هم نیست اعتبارش هست ولی نتوانستند بپردازند علتش هم ممنوعیت قانون استخدام است که گفته است مزایایی که به کارمندان دولت پرداخت می‌شود به قرار زیر است و بغیر از آن هیچ نوع پرداختی عملی نیست در حالی که این آقایان معلمین همانطور که توضیح دادند جناب آقای معزی دز گرمای تابستان می‌آیند برای نظارت در کار امتحانات و تصحیح اوراق امتحانی هشت ساعت ده ساعت کار می‌کنند و مبلغ بسیار ناچیزی می‌گیرند مثلا دوازده تومان که به علت وجود قانون استخدام امسال نتوانستند بپردازند و امسال هم برای ممنوعیت قانون استخدام نپرداختند بنده هم استدعایم این است که موافقت بفرمائید.

رئیس – نسبت به این پیشنهاد مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) به این پیشنهاد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

احتراما پیشنهاد می‌نماید کلمات داشتن لیسانس حقوق و یا از تبصرۀ ۱۶ حذف شود.

مهذب.

رئیس – آقای دکتر مهذب بفرمائید.

دکتر مهذب – عرض کنم در خصوص حذف تبصره بعضی از همکاران محترم تذکراتی دادند و بالاخره به این نتیجه رسیدیم که بودن این تبصره بهتر از نبودن هست ولی بنده شخصاً خیال می‌کنم که اگر این با شرایطی و تحت ضوابطی باشد واقعاً یک لیسانسیه حقوق صرفا از دانشکده حقوق بیرون آمدن و ده سال کار اداری کردن یا لیسانس حقوق از فرنگستان که تازه وارد این مملکت شده و چیزی از آئین دادرسی مدنی و آئین دادرسی جزائی از موارد ابلاغ نمی‌دان و نتیجه باز این کار چه خواهد بود این است که اینها می‌روند در محاکم و دولت محکوم می‌شود و به جای اینکه ما یک مقداری صرفه‌جویی بکنیم اینها چون وارد نیستند کلاه سرشان می‌رود ممکن است یک تالی فاسد زیادتری ایجاد بکند البته کارمند دولت که سابقه قضایی دارد بسیار بسیار خوب است در ماده هم هست اگر یک کارمند دولت که سابقه وکالت دارد آن هم به نظر من اشکالی ندارد ولی وقتی نوشته لیسانس حقوق فرض کنید حقوق سیاسی حقوق بین‌المللی و حقوق دریایی این صلاحیت دفاع از حقوق دولت را من شخصا خیال می‌کنم با این وضع نداشته باشد این است که پیشنهاد بنده این است که لیسانسیه حقوق که در کار اداری تبحر پیدا بکند و الا در همان کار خودش اصلا موارد حقوقی هم از یادش می‌رود بنده خودم قاضی بودم ولی اذعان می‌کنم اگر بروم دادگستری موکلم را محکوم می‌کنم چون یادم نیست باید واقعا تجربه دائم باشد این است که بنده پیشنهاد می‌کنم لیسانسیه حقوق از این تبصره حذف بشود ولی سابقه وکالت باشد که هم مشکلی برای دولت پیش نیاید و هم در عمل با آن مشکلی که عرض کردم روبرو نشود.

رئیس – آقای دکتر آموزگار بفرمائید.

دکتر آموزگار (وزیر دارائی) – تصویب این پیشنهاد معادل حذف این تبصره است بنده استدعا می‌کنم از جناب آقای دکتر مهذب که همیشه برایشان احترام قائلم پیشنهادشان را پس بگیرند.

دکتر مهذب – اگر این طور است پس گرفتم.

رئیس – البته پیشنهاد آقای وزیر دارایی که ۱۵ میلیون تومان اضافه درآمدی بحمدالله پیدا شده و در اختیار دانشگاه‌ها قرار داده‌اند و مورد تصویب مجلس بود معذالک برای اینکه این رقم را به بودجه علاوه کنیم باید رای بگیریم خانمها و آقایانی که با اختصاص دادن ۱۵ میلیون تومان اضافی به دانشگاه‌ها موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. آقای مرتضوی بفرمائید.

مرتضوی (رئیس کمیسیون بودجه) – با توجه به موافقتی که از طرف نمایندگان محترم و استقبالی که از این عنایت شاهانه نسبت به اضافه کردن مبلغ ۱۵ میلیون تومان به اعتبارات دانشگاه‌ها فرمودید این صحبت شد که این را در ردیف ۲ /۱۲۹ اضافه کنیم و چون این اعتبار در بست در اختیار دانشگاه‌هاست و الان مقدور نیست این که به چه دانشگاهی و چه مبلغی داده شود این را به عنوان با تشخیص نخست وزیر با ذکر توجه به قانون هیأت امنا و قانون بودجه که تمام دانشگاه‌ها از ضابطه مخصوص به کمک استفاده می‌کنند این در جدول به این ترتیب اضافه شده ۲ /۱۲۹ دانشگاه‌های به تشخیص نخست وزیر (کمک) اضافه شد و اجازه بفرمائید بنده از این فرصت استفاده بکنم و عرض کنم که در صفحه ۳۳ ردیف آخر به شماره ۱۲۹ یک اشتباه چاپی است که نوشته وزارت آموزش عالی و علوم صحیح نیست و باید باشد وزارت علوم و آموزش عالی.

رئیس – در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به لایحه با اصلاحاتی که در آن بعمل آمد رای می‌گیریم خواهش می‌کنم خانم‌ها و آقایانی که موافقند قیام بفرمایند اکثر برخاستند تصویب شد. لایحه آن قسمت که بودجه‌ایست برای اظهار ملاحظات و آن قسمتی که تبصره‌های غیر بودجه‌ایست برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.

- اعلام وصول و قرائت نامه‌های مربوط به سه لایحه قانونی از مجلس سنا

۳- اعلام وصول و قرائت نامه‌های مربوط به سه لایحه قانونی از مجلس سنا

رئیس – لوایحی از مجلس سنا رسیده است برای اطلاع نمایندگان محترم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

گزارش کمیسیون شماره ۴ (بودجه) در خصوص لایحه شماره ۳۴۳۰۶- ۹ /۸ /۱۳۴۷ دولت راجع به اضافه اعتبارات مورد نیاز وزارتخانه‌ها و موسسات دولتی که ضمن مرقومه شماره ۱۲۰۴۵ / ۲۵۷ ل ق ۱۸ /۹ /۱۳۴۷ از آن مجلس محترم به مجلس سنا ارسال شده بود در جلسه روز دوشنبه دوم دی ماه ۱۳۴۷ مطرح و مورد شور واقع و به تصویب مجلس سنا رسید. اینک لایحه قانون مزبور به پیوست ارسال می‌شود.

رئیس مجلس سنا – جعفر شریف امامی.

رئیس – نسبت به این لایحه در جلسه آینده رأی نهایی گرفته خواهد شد.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

گزارش کمیسیون شماره ۲ (جنگ) در خصوص لایحه الحاق یک تبصره به قانون تشکیل سازمان تعاون مصرف کادر نیروهای مسلح شاهنشاهی مصوب ۲۱ خرداد ماه ۱۳۳۴ که در جلسه روز ۱۱ آذر ماه ۱۳۴۷ تقدیم شده بود در جلسه روز دوشنبه دوم دی ماه ۱۳۴۷ مطرح و مورد شور واقع و به تصویب مجلس سنا رسید.

اینک لایحه قانون مزبور برای تصویب آن مجلس محترم به پیوست ارسال می‌شود

رییس مجلس سنا - جعفر شریف امامی

رییس - به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

گزارش کمیسیون شماره ۱۰ (کشور) در خصوص لایحه شماره ۳۷۹۶ مورخ ۱۲ / ۴ / ۱۳۴۷ دولت راجع به انتقال افسران و درجه داران ارتش شاهنشاهی به ژاندارمری کل کشور که ضمن موقوفه شماره ۹۸۲۹ - ۱۸ / ۸ / ۱۳۴۷ از آن مجلس محترم به مجلس سنا ارسال شده بود در جلسه روز دوشنبه دوم دی ماه 1347 مطرح و مورد شور واقع و به تصویب مجلس سنا رسید. اینک لایحه مزبور که اصلاح شده به پیوست اعاده می‌شود.

رییس مجلس سنا - جعفر شریف امامی

رییس - اصلاحات مجلس به کمیسیون های مربوط ارجاع می شود، گزارشی از دولت در مورد انتشار اوراق قرضه در جمهوری فدرال آلمان رسیده بود که برای اطلاع همکاران محترم در صورت جلسه قبل چاپ شده است.

- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه

۴ - قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه

رییس - دستور جلسه آینده قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

دستور جلسه روز پنجشنبه ۵ / ۱۰ / ۱۳۴۷

۱ - گزارش شور دوم کمیسیون دارایی راجع به اصلاح قانون تأسیس سازمان بنادر و کشتیرانی و تعرفه حقوق و عوارض بندری - شماره چاپ ۶۲۵

۲ - گزارش شور اول کمیسیون دارایی راجع به بازرگانی شدن سازمان بنادر و کشتیرانی - شماره چاپ ۶۲۴

رییس - با اجازه خانم‌ها و آقایان جلسه فوق العاده امروز را ختم می‌کنیم جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز پنجشنبه خواهدبود.

(ساعت ۹ بعد از ظهر جلسه ختم شد)

رییس مجلس شورای ملی - عبدالله ریاضی