مذاکرات مجلس شورای ملی ۳ دی ۱۳۴۲ نشست ۲۲

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و یکم

قوانین انقلاب شاه و مردم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۳ دی ۱۳۴۲ نشست ۲۲

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ۳ دی ۱۳۴۲ نشست ۲۲

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره‏ ۲۱

جلسه: ۲۲

فهرست مطالب:

۱- تصویب صورت مجلس‏

۲- تقدیم یک فقره طرح قانونی به وسیله آقای یغمایی‌کیهان‏

۳- تقدیم سئوال به وسیله آقای دکتر وحیدنیا

۴- بیانات قبل از دستور آقایان: ریگی- یغمایی‌کیهان- صائب.

۵- شور دوم تصویب گزارش کمیسیون پست و تلگراف راجع به قرارداد بین‌المللی مخابرات‏

۶- قرائت و مذاکره در طرح تقدیمی راجع به تقدیم لایحه تقسیمات کشور

۷- تقدیم نه فقره لایحه تصویب‌نامه‌ای به وسیله آقای وزیر دادگستری‏

۸- تقدیم ۳۰ فقره لایحه تصویب‌امه‌ای به وسیله آقای معاون وزارت کشور

۹- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای دکتر خوشبین وزیر مشاور

۱۰- تقدیم بیست و چهار فقره لایحه تصویب‌نامه‌ای به وسیله آقای دکتر خوشبین وزیر مشاور

۱۱- قرائت گزارش ماهیانه کمیسیون فرهنگ‏

۱۲- بیانات بعد از دستور بانو دکتر دولتشاهی‏

۱۳- تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه‏

مجلس دو ساعت و سی وپنج دقیقه پیش از ظهر بریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید.

- تصویب صورت مجلس

۱- تصویب صورت مجلس

رئیس – صورت غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

غائبین با اجازه –

آقایان مجد – دکتر اسدی – صفی پور کرمانی – مهرزاد – طهماسبی – فیصلی – دکتر حاتم – بختیاربختیاریها – ایلخان- جاوید – طباطبائی – دکتر سعید – موقر – دکتر الموتی – بدر صالحیان – مهندس کمانگر – موسوی کبیری – امام مردوخ – غلام نیاکان – بانو دکتر دولتشاهی- قاسم مرادی – مهندس صدقیانی – شیخ الاسلامی – احمدی – قراچورلو- پاینده – حق شناس – محسنی – دکتر مهندس بهبودی – دکتر خطیبی – صفی پور – فهیمی – دیهیم.

رئیس – راجع بصورت جلسه روز ۵ شنبه گذشته نظری نیست؟ (گفته شد – خیر) صورت جلسه قبل تصویب می‌شود.

رئیس – آقای دکتر صاحب قلم فرمایشی دارید بفرمائید.

دکتر صاحب قلم – یک نامه یی از کارمندان شهرداری رضائیه رسیده است راجع به قانون استخدام تقدیم می‌کنم.

رئیس – آقای یغمائی کیهان بفرمائید.

یغمائی کیهان – تعدادی شکایت به بنده رسیده از طرف کارمندان پست وتلگراف و همچنین راجع به نرخ اتوبوسرانی و همچنین کارمندان بازنشسته دولت دفتر یاران دفتر اسناد رسمی و اعضاء دادگستری سمنان تقدیم مقام ریاست می‌کنم.

- تقدیم یک فقره طرح قانونی بوسیله اقای یغمائی کیهان

۲- تقدیم یک فقره طرح قانونی بوسیله اقای یغمائی کیهان

یغمائی کیهان – طرحی تهیه شده است راجع بلایحه تقسیمات کشوری که از طرف فراکسیون مستقل بقید دو فوریت تقدیم مقام ریاست می‌کنم.

رئیس- آقای سیفی.

سیفی – ۱۶ فقره شکایت از طرف کارگران کارخانجات و کارمندان و زندانیان و پزشکان رسیده تقدیم مقام ریاست می‌کنم.

رئیس – آقای اوزار بفرمائید.

اوزار – تعداد زیادی شکایت از طرف اصناف که چند فقره آنها راجع به مالیات است رسیده که تقدیم مقام ریاست می‌کنم.

رئیس – آقای مصطفوی.

مصطفوی نائینی – شکایتی است از اهالی خور و بیابانک بواسطه نداشتن راه شکایت کرده‌اند تقدیم مقام ریاست می‌کنم.

رئیس – آقای روستا بفرمائید.

روستا – هفده برگ شکایت است راجع بموضوعات مختلف که چندی تای آن مربوط بمالک و مستأجر است و استدعای رسیدگی دارم تقدیم مقام ریاست می‌شود.

رئیس- آقای صفی پور.

صفی پور – چندین فقره شکایت از طرف اهالی نهاوند رسیده تقدیم مقام ریاست می‌کنم.

رئیس – آقای موسوی.

موسوی – هفت فقره شکایت از طرف کارمندان دولت ومسائل دیگری است که تقدیم مقام ریاست می‌کنم.

رئیس –آقای معتمدی.

معتمدی – سه فقره پیشنهاد است راجع به کارمندان دیپلمه دولت که تقدیم مقام ریاست می‌کنم و می‌خواهم عرض دیگری بکنم و آن انیستکه طبق آداب و سنن شب میلاد مسعود یگانه مرد مجاهد عالم بشریت همه جا و تمام ادارات و بنگاهها را چراغانی کرده بودند جز سر در مجلس شورای ملی خواستم خواهش کنم از نظر حفظ آداب و سنن و شعائر ملی مقرر فرمایند که درشب اعیاد اعم از ملی و مذهبی سر درب مجلس شورای ملی را هم چراغانی فرمایند.

رئیس – آقای حق شناس.

حق شناس – چند فقره شکایت از کارمندان فرهنگ رسیده است که تقدیم مقام ریاست می‌کنم.

رئیس – آقای فهیمی.

فهیمی – شکایتی است راجع بوام کشاورزی و دیگری راجع بلایحه استخدامی است که تقدیم مقام ریاست می‌کنم.

رئیس – خانم تربیت.

تربیت – یکی، دو فقره شکایت است از طرف اتحادیه کارمندان ادارات دولتی و غیره تقدیم مقام ریاست می‌کنم.

- تقدیم سئوال بوسیله آقای دکتر وحیدنیا

۳- تقدیم سئوال بوسیله آقای دکتر وحیدنیا

رئیس – آقای دکتر وحیدنیا.

دکتر وحیدنیا – سئوالی است راجع بشورای عالی اداری که تقدیم مقام ریاست می‌کنم

رئیس- آقای مرتضوی.

مرتضوی – ۷ فقره شکایت است راجع بقانون استخدام و یک معروضه هم هست از طرف بازنشستگان پست و تلگراف راجع بهمین لایحه‌ای که چندی قبل تقدیم مجلس شورای ملی شده است.

رئیس – آقای کهزاد البرزی بفرمائید.

کهزاد البرزی – دو فقره شکایت است که تقدیم مقام ریاست می‌کنم.

- بیانات قبل از دستور آقایان: ریگی – یغمائی کیهان – صائب.

۴- بیانات قبل از دستور آقایان: ریگی – یغمائی کیهان – صائب.

رئیس – نطق‌های قبل از دستور شروع می‌شود آقای ریگی بفرمائید.

ریگی – عرض کنم بنده هفته گذشته سه چهار روز رقتم بآبادان از همکاران سابق خودم در شرکت نفت دیدن کردم طبعا با مردم شهر آبادان که یک موقعی هم بنده شهردار آنجا بودم تماس حاصل کردم متاسفانه یک وضعی در آنجا مشاهده نمودم از نظر وضع شهر و وضع شرکت ملی نفت مخصوصا کارهای کنسرسیوم که در این چند سال اخیر آنجا انجام داده مخصوصا نسبت بکارگران وضعی در آنجا بوجود آمده که واقعا باعث تأسف بود بنده فکر کردم که اگر این منویات وخواسته‌های مردم را در اینجا بازگو نکنم در مقابل قسمی که در این مکان یاد کردم چنانکه معایبی در کار مملکت می‌بینم تذکر ندهم مسئول هستم و واقعا وظیفه نمایندگی خودم را انجام ندادم مسائلیکه می‌خواهم عرض کنم چون مربوط بمسائل مهم نفت است و یا راجع بوضع بیکاری مردم و غیره می‌باشد (یکنفر ازنمایندگان- از زاهدان بفرمائید) ما وکیل همه مملکت هستیم تصور کردم اگر این مطالب را بنویسم خیلی بهتر است بجهت اینکه خدای نخواسته مبادا مطالب من تحریف بشود البته زاهدان و آبادان و تمام مملکت برای ما یکی است و ما نماینده همه مملکت هستیم و زاهدان و آبادان برای ما فرقی نمکند (صحیح است) بنده با اجازه نمایندگان محترم عین اظهاراتم را نوشته‌ام و قرائت می‌کنم وفقط استدعا می‌کنم که آقایان باین مسائل توجه بفرمایند چون این‌ها حقیقتا بسیار دقیق می‌باشد و جنبه اقتصادی و نفتی دارد و باید با توجه دقیق درک کرد. در تعطیلات هفته کذشته فرصتی برای بنده دست داد که سفر کوتاهی بآبادان بکنم و شهری را که سالها قسمتی از عمر خود را در آن صرف کرده و مدتی هم شهردار انتخابی آن بودم از نزدیک دیدن نمایم. متاسفانه برخلاف انتظار که گذشت زمان در هر جا پیشرفت و ترقی است و بیننده تازه وارد چیزهای بیشتر و بهتری بچشم می‌بیند بنده آبادان را خالی تر از گذشته و از لحاظ کار و فعالیت اقتصادی کمتر از سابق یافتم. نمایندگان محترم میدانند که این شهر که اکنون ۳۰۰۰ نفر جمعیت دارد ۵۰ سال پیش یک دهکده گمنام بود وشاید بیش از ۱۰۰۰ نفر جمعیت نداشت ولی از سال ۱۹۰۹ که نفت در صفحات خوزستان پیدا شد و کارخانجات تصفیه نفت در محل مزبور نصب گردید تدریجا شروع به توسعه وترقی نمود بطوریکه در سال ۱۹۵۱ پالایشگاه آن بزرگترین پالایشگاه جهان شد و ظرفیت تصفیه آن بالغ بر ۲۵ میلیون تن در سال و قریب ۳۵ هزار کارگر در انجا کار می‌کرد.

اما امروز در نتیجه سیاست جدید نفتی کنسرسیو در پالایشگاه آبادان فقط ۱۵ هزار نفر کارگر کار می‌کنند و تصفیه نفت آن نیر به ۱۷ میلیون تن در سال تقلیل داده شده است و از طرفی با سیاستی که هم اکنون کنسرسیوم مشغول اجرای آن می‌باشد قرار است بزودی این ۱۵ هزار نفرهم به ۸ هزار نفر تقلیل داده شوند.

نمایندگان محترم میدانند در شهری که روزی بزرگترین مرکز کاریابی بود و ازتمام نقاط کشور مردم برای تحصیل شغل بآن هجوم می‌آوردند نه تنها امروز کسی استخدام جدید نمی‌شود بلکه فقط در ۲ سال اخیر کنسرسیوم ۲ هزار نفر از کارگران ورزیده و صنعتگران نفتی آن را از کار بر کنار نموده است. سال گذشته که بنده شهردار آبادان بودم و از نزدیک ناظر احتضار حیات اقتصادی این شهر صنعتی بودم موقعیکه جناب آقای علم بخوزستان تشریف آوردند بنده گزارشی بایشان دادم و خطر اخراج دسته جمعی کارگران را برای ایشان و مخصوصا جناب آقای خسروانی وزیر کار تشریح کردم که حقا مورد توجه قرار دادند و مدتی این امر متوقف گردید ولی متاسفانه از امسال اخراج کارگران به صورت دیگری که باصطلاح شرکت ‹‹ بازنشستگی قبل از موعد ›› نامیده می‌شود آغاز گردیده و هم اکنون ادامه دارد البته اینگونه اخراج از نظر خود اخراج شوندگان از سابق بهتر شده است زیرا سابق افراد جوان و کاردان را باز خرید و بیکار می‌کردند ولی هرگز از لحاظ اقتصادی مسئله تقلیل توسعه پالایشگاه و رکود صنعت تصفیه نفت ایران را که برای ملت ایران وحیات شهر آبادان یک امر مهم بشمار می‌رود حل نمی‌کند.

برای اینکه نمایندگان محترم بدانند چرا کنسرسیوم نمی‌خواهد صنعت تصفیه نفت را که در ایران توسعه داده و بجای صدور نفت خام نفت در ایران ملی شد – بنده متعاقب همین امر یعنی ملی شدن نفت ایران در گزارش سالیانه رئیس هیئت مدیره شرکت نفت بری تیش پترولیوم که در مجله اکونومیست چاپ شده بود خواندم که مشارالیه گفت بود چون نظیر عملی که در ایران شده ممکن است در کشورهای دیگرصاحب ذخایر نفتی تکرار شود بنابراین بهتر است شرکتهای گروه تر است بین المللی نفت پالایشگاههای خود را در کشورهای بدون نفت مانند آلمان یا کشورهای مشترک المنافع مانند استرلیا و کانادا و یا کشورهای مستعمره و نیمه مستعمره مانند عدن و غیره بنا نمایند تا سرمایه‌ای که در این راه مصرف می‌کنند مورد مخاطره قرار نگیرد.

بر مبنای همین سیاست بود که دولت ایران قرارداد نفت را با کنسرسیوم منعقد می‌نمود آنها اصرار می‌وزیدند که هر چه بیشتر نفت ایران را بصورت خام ببرند تا انجائیکه بالاخره دولت ایران هم نتوانست در این قسمت شرایط دشواری بآنها بقبولاند.

البته نفع دیگری که صدور نفت خام برای شرکت‌های عضو کنسرسیوم دارد این است که نفت خام ارزان تر است و سهم کمتری به کشورهای صاحب نفت تعلق می‌گیرد و این شرکتها با تصفیه نفت در کشور خود و یا کشورهای تحت نفوذ از مشتقات متعدد نفت و گاز استفاده‌های بیشتری می‌برند. متاسفانه دولت ایران در قراردادهای بعدی که با شرکت‌های نفت پان آمریکن و شرکت سیریپ منعقد نمود و در این موقع آزادی عمل بیشتری داشت باز هم در نتیجه ندانم کاری شرکت‌های مزبور را مجبور نکرد که مقداری از نفت تولید شده را بصورت تصفیه شده از ایران ببرند تا هم ملت ایران از سهم بیشتری منتفع شود و هم بواسطه ایجاد تأسیسات پالایشگاه برای بیکاران در مملکت کار ایجاد شود.

برای اینکه نمایندگان محترم بدانند تولید و صدور نفت خام بوسیله این شرکتها چگونه در کشورما از لحاظ ایجاد کار مؤثر نیست باید عرض کنم که سال گذشته بنده دعوت شدم که از چاه شرکت نفت سیریپ در خلیج فارس دیدن کنم. بطوریکه در آنجا مشاهده کردم و برایم توضیح دادند و در سکوی چاه مزبور که سالیانه یک میلیون تن نفت از آن به ایتالیا صادر می‌گردید فقط ۵ نفر کارگر ایرانی کار می‌کردند و این میرساند که اگر ما آنها را مجبور نکنیم که مقداری از نفت تولید شده را بصورت تغییر شکل داده شده از ایران ببرند برای ملت ایران عملیات آنها چندان فایده‌ای ندارد. بنده در اینجا مخصوصا به دولت و جناب آقای دکتر اقبال رئیس جدید شرکت ملی نفت ایران که به بینظری و کاردانی ایشان ایمان دارم می‌خواهم توصیه بکنم که در این موقع که مناقصه بین المللی واگذاری منطقه یک نفتی منتشر شده است و قریبا قرارداد آن بامضاء خواهد رسید توجه فرمایند که حتما یکی از شرایط قرارداد این باشد که طرف قرارداد باید لااقل ۲۵ درصد ازنفت تولیدی را بصورت تصفیه شده از ایران خارج نماید. برمیگردیم بموضوع آبادان – امروز کنسرسیوم با سیستم اتوماسیون و مدرنیزه کردن کارخانجات تصفیه پیوسته از نیروی انسانی کاسته و کارگران زائد را اخراج می‌کند. بنده بهیچوجه مخالف اتوماسیون یعنی خودکار کردن دستگاهها نیستم ولی عقیده دارم که برای اینکه شهر آبادان توسعه اقتصادی خود را از سر بگیرد و بیکاری در مملکت تولید نشود باید کنسرسیوم موازی با اتوماسیون محصول نفت تصفیه را بالاببرد تا کارگران و مهندسین ایرانی کماکان در مشاغل خود باقی بمانند و شهر آبادان با ۳۰۰ هزار نفر جمعیت که برای وجود پالایشگاه و سرویس دادن بکارکنان آن بوجود آمده وفعالیت اقتصادی دیگری ندارد از بین نرفته و مردم از کاروکسب باز نمانند آقای رضوی این چیزها را خیلی خوب درک می‌کنند چون خودشان در انجا تشریف داشته‌اند.

طبق آماری که خود کنسرسیوم در سال گذشته انتشار داده هر یک نفر که از شرکت نفت اخراج می‌گردد ۱۱ نفر در شهربیکار می‌شوند بنابراین اگر کنسرسیوم همان طور که در نظر دارد بخواهد هفت هزار نفر دیگر از کارگران شرکت را در سالهای آینده اخراج نماید بدون تردید کلیه کسبه آبادان ازکار و زندگی ساقط خواهند گردید. بنده چندی پیش عواقب این عمل کنسرسیوم را بیکی از رؤسای آن گوشزد کردم ولی مشارالیه بدون اینکه دراین امر حیاتی ملت ایران توجه کند اظهار داشت ایجاد کار وجلوگیری از تعطیل شدن شهر آبادان از وظایف دولت ایران است و چون برای ما بردن نفت تصفیه شده فایده ندارد تردیدی نیست که شهر آبادان بصورت ‹‹ گوست سیتی ›› یعنی شهر متروک و شهر اجنه و ارواح درخواهد آمد چنانکه در امریکا هم شهرهائی هستند که بعلت وجود یک معدن بوجود می‌آیند و پس از تمام شدن معدن متروکه می‌شوند.

بنده البته باین اقا گفتم که آبادان با شهرهای مترو که معادن تمام شده امریکا فرق دارد زیر آبادان شهری است که بردهنه خیلج فارس و در جوار بزرگترین منابع نفتی جهان بنا گردیده و بعلاوه احتیاج دنیا بفرآورده‌های نفت تصفیه شده طبق آمارهای خودتان روبفرونی است و اگر شما نمی‌خواهید نفت تصفیه شده بدلائل فوق از ایران ببرید نباید عقیده داشته باشید که شهر آبادان بصورت گوست سیتی در آید. علی ای حال چون بنده عقیده دارم که ادامه این سیاست بوسیله کنسرسیوم ضررهای جبران ناپذیری به ملت ایران مخصوصا اهالی خوزستان خواهد زد بنده به جناب اقای دکتر اقبالی توصیه می‌کنم که در این امر بررسی نموده و نگذارند یکی از شهرهای مملکت ما از بین برود و به کنسرسیوم دستور بدهند بجای اخراج کارگران که در نتیجه اتوماسیون انجام می‌گیرد محصول نفت تصفیه شده را بالا ببرند تا مهندسین و کارگران آرتیزان ایرانی از صنعت نفت طرد نشوند. البته کنسرسیوم ظاهرا مدعی است که تصفیه نفت در ایران گران تمام می‌شود ولی این ادعا مطلقا صحیح نیست زیر چگونه ممکن است در کشور ایران که مزد یک روز کارگر آن مساوی بامزد یک ساعت کارگر امریکائی است تصیه نفت گران تمام شود و در امریکا ارزانتر.

ضمنا در آماری که در سال گذشته از طرف کنسرسیوم منتشر شده بود بنده خواندم که ۴۷ درصد از نفت خام ایران بوسیله گروه شرکت‌های امریکائی عضو کنسرسیوم به آمریکا صادر شده است. بنده تعجب می‌کنم که چگونه دولت و وزارت خارجه امریکا که به انحاء مختلف تا کنون به ایران کمک کرده و ملت ایران از این بابت واقعا سپاسگزار است باین امر توجه نکرده است که شرکته‌های نفتی آن کشور می‌شوند درصورتی که اگر همین ۴۷ درصد نفت خام در ایران تصفیه می‌گردید از لحاظ ازدیاد سهم ایران و ایجاد کار برای ملت ایران منفعت سرشاری در برداشت.

البته کنسرسیوم دلیل دیگری هم برای صدور نفت ایران بصورت خام ذکر می‌کند و آن این است که کشور‌های خریدار نفت ایران نفت تصفیه شده قبول نمی‌کنند و از لحاظ تولید کار در کشور خود و استفاده ازمشتقات نفت خواهان نفت خام می‌باشند- این دلیل هم صحیح نیست زیرا طبق آمارهای نفتی ۹۹ درصد از تصفیه خانه هائی که در ده سال اخیر در کشور‌های جهان تاسیس گردیده اتفاقا متعلق به همین اعضاء کنسرسیوم نفت ایران است و این قابل قبول نیست که کشورهای دیگر نفت تصفیه شده نخواهند مخصوصا که این شرکتها بصورت یک تراست بطور دربست تولید، حمل وتصفیه و توزیع نفت را در سراسر جهان تحت کنترل دارند و رقابت با آنها تقریبا غیرممکن است.

رئیس- آقای ریگی وقت جنابعالی تمام شد.

ریگی – بنده خواهش می‌کنم از جناب اقای پاینده که کمی از وقت خودشان را به بنده لطف بفرمایند. (پایند – بنده وقت خودم را می‌دهم).

رئیس – بسیار خوب بفرمائید.

ریگی – متشکرم. موضوع دیگری که می‌خواهم در اینجا عرض کنم مربوط به استفاده ایران از۱/۲ ۱۲ در صد از نفت تولید شده است که طبق قرارداد با کنسرسیوم در اختیار شرکت ملی نفت ایران قرار می‌گیرد. متاسفانه در ده سالی که از امضاء قرارداد با کنسرسیوم می‌گذرد شرکت ملی نفت ایران با این سهم خود هیچگونه فعالیت تجارتی در خارج از کشور انجام نداده و سهم خود را همچنان به کنسرسیوم واگذار نموده است.

چنانکه نمایندگان محترم اطلاع دارند مقصود و هدف قرارداد از واگذار نمودن۲ /۱ ۱۲ درصد نفت تولید شده بایران این بود که شرکت ملی نفت ایران تدریجا از صورت یک شرکت محلی بصورت یک شرکت بین المللی در امده و حمل تصفیه و توزیع سهم خود را در جهان بعهده بگیرد متاسفانه نمیدانم بچه علت در گذشته شرکت ملی در این راه قدمی برنداشته چنانکه امروز شرکت ملی نفت ایران ازلحاظ تجارت خارجی فاقد اعتبار و فعالیت است درصورتیکه همانطور که اعلیحضرت شاهنشاه درعید مبعث اشاره فرمودند دلیل ندارد که شرکت ملی نفت ایران با این فرصتها و با داشتن این همه منابع نفتی نتواند یکی از بزرگترین شرکتهای نفتی جهان بشود.

بنابراین این یکی از کارهای مهمی که ملت ایران انتظار دارد جناب آقای دکتر اقبال در موقع تصدی شرکت ملی نفت ایران انجام دهند این است که شرکت ملی نفت ایران را بصورت بین المللی دراورده و با ایجاد پالایشگاه در کشورهای دیگر وبسط و توسعه عملیات شرکت در خارج همانطور که خواست شاهنشاه است شرکت ملی نفت ایران را بپایه بزرگترین شرکت‌های نفتی جهان برسانند.

موضوع یگری که می‌خواهم عرض کنم راجع به اوپک است که اتفاقا امروز کنفرانس مهمی از اعضاء آن در ریاض تشکیل گردیده است – بنظر بنده ملت ایران وملل دیگری که عضو اتحاد اوپک می‌باشند تقریبا ازمذاکرات دنباله دار و رفت و آمدهای متعددی که دراین باره در دو سال اخیر بعمل آمده است خسته شده‌اند و انتظار دارند که هر چه زودتر شرکت‌ها نفتی با تقاضاهای حقه اوپک که همانا بالا بردن قیمت نفت است موافقت نمایند.

برای اینکه نمایندگان محترم بطور ساده از موضوع کنفرانس اوپک اطلاع حاصل نمایند توضیحا عرض می‌کنم که شرکت‌های نفتی یعنی تراست بین المللی نفت هر چند گاه یک مرتبه یک قیمت مصنوعی و بسیار ناچیز بنام قیمت پوستد پرایس Posted Price در خلیج فارس اعلام می‌کنند و چون سهم کشورهای صاحب ذخایر نفتی را بر مبنای همین قیمت باید بپردازند این قیمت را هر چه می‌تواند پائین آورده و غیر حقیقی اعلام می‌کنند.

گروه اتحاد اوپک که ایران یکی از اعضاء مؤثر آن است و دبیر کل آن هم آقای فؤاد روحانی است عقیده دارند که این قیمت عادلانه نیست و باید بیشتر باشد.

تعیین قیمت نفت در خلیج فارس از طرف تراست بین المللی نفت خیلی مضحک و مثل اینست که مشتری قیمت اجناس مغازه را اعلم و طبق آن جنس خریداری نماید.

بنظر بنده که مطمئن هستم تمام نمایندگان محترم آنرا تایید می‌فرمایند باید هر چه رودتر باین خیمه شب بازی خاتمه داده شود و کشورهای عضو اوپک با ایجاد تضییقات برای شرکتهای نفتی آنها را مجبور نمایند قیمت نفت را در خلیج فارس بالا برده و سهم بیشتری بما بپردازند.

موضوع دیگری که می‌خواستم عرض کنم اینست که در چند سال اخیر با تقلیل فعالیت پالایشگاه نفت تدریجا مهندسین ایرانی که با صرف پول این ملت به کشورهای خارج رفته و تحصیل نفت کرده‌اند و سالها در پالایشگاه و استخراج نفت تجربه آموخته‌اند از چندی پیش تدریجا به کارهی غیر فنی گماشته می‌شوند. بنده از جناب آقای دکتر اقبال تقاضا دارم که به این امر توجه کنند ونگذارند این افراد از حرفه اصلی خود منحرف و بکارهای غیر فنی رفته و کار خود را فراموش کنند. بهترین راه برای جلوگیری از این امر توسعه فعالیت پالایش و استخراج نفت در ایران و خارج از کشور است که بدان وسیله از مهندسین ایرانی که حداکثر استفاده بعمل خواهد آمد.

آخرین موضوعی که می‌خواهم عرض کنم این است که جناب اقای دکتر اقبال که اخیرا در رأس شرکت ملی نفت ایران قرار گرفته‌اند بدسته بندی‌های داخلی شرکت توجه نفرموده و خدمتگذاران حقیقی نفت را شناخته و از وجود آنها استفاده نمایند. بنده اطمینان دارم که با درایت ذاتی و بی نظری و لیاقتی که در جناب ایشان هست به حرف‌های این و آن توجه نکرده وپس از غور و بررسی در مسائل شخصا تصمیم عادله اتخاذ خواهند کرد. و همانطور که در سخنان خود اشاره کرده‌اند بیش از پیش کارکنان نفت را بکار خود دلگرم و امیدوار خواهند ساخت. آقای آموزگار نوشته‌اند بفرمائید شرکت نفت کمافی السابق نفت و بنزین را در نقاطی که راه شوسه نیست با جلب توزیع نمایند انشاءالله این کار ار می‌کنند بنده عرض دیگری ندارم و امیدوارم که دولت باین مسائل توجه بفرمایند چون در این مجلس تنها راجع براه و جاده و بهداری که عملا مورد توجه دولت هست نباید مهم بسزائی در کشور دارد باید مورد توجه قرار بگیرد و دولت هم این مسائل را بیشتر از مسائل کوچک و پیش پاافتاده مورد توجه قرار بدهد (احسنت).

رئیس – آقای پاینده.

پاینده – بنده عرضی ندارم.

رئیس – آقای یغمائی کیهان.

یغمائی کیهان – معذرت می‌خواهم لازم بود بنده با اجازه مقام ریاست و نمایندگان محترم راجع به طرحی که فراکسیون مستقل مبنی بر اصلاح لایحه تقسیمات کشوری امروز تقدیم شد یک مطلب مختصری بعرض برسانم همانطوریکه خاطر آقایان نمایندگان محترم مستحضر است لایحه تشکیل انجمن‌های ایالتی و ولایتی تقدیم مجلس شورای ملی شده و در کمیسیون درشرف رسیدگی است و شاید قریبا به جلسه بیاید اگر قرار باشد قبل از تقسیمات کشوری قانون انجمن‌های ایالتی و ولایتی تصویب بشود و بعد لایحه تقسیمات کشوری به مجلس بیاید یک کار عینی خواهد بود وباز ممکن است یک مقداری از انجمن‌ها باطل بشود و یا از یک استان به استان دیگری تغییر و تبدیل پیدا کند (صحیح است) بنابراین مصلحت براین دیده شد که اگر آقایان موافقت فرمایند و دولت لایحه تقسیمات کشوری را قبلا بمجلس تقدیم کند تا تکلیف استان‌ها و فرمانداریهای کل وشهرستنها که تابع کدام استان هستند و استقلال داخلی ندارند یا یک نیمه استقلالی دارند روشن بشود و بعد انجمنهای ایالتی وولایتی تشکیل بشود که کار در نهایت نظم و ترتیب و توجه دقیق انجام بشود الان ما داریم بعضی شهرستانها را که با کمال تاسف عدلیه اش جزو یک استان است ژاندارمری اش جز یک استان دیگر است ثبت اسنادش جزو یک قسمت است یا شهربانیش مستقل است و باز داریم شهرستانهایی که یک نامه را پست می‌آورد سه مرتبه چهار مرتبه بمرکز استان باز می‌گردد به شهرستانها و این عمل یک مقداری از وقت را می‌گیرد بنده خاطرم هست که جناب آقای وزیر کشور هم در جلسه فرمودند این لایحه در دست اقدام است و دولت بزودی تقدیم مجلس خواهد کرد پس چه بهتر قبل از اینکه لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی گزارشش به مجلس تقدیم بشود لایحه تقسیمات کشوری بر اساس صحیح با وضع جغرافیائی و با در نظر گرفتن تحولات اخیر انقلاب سفید، ائتلاف ۶ بهمن که بسیار هم مقدس است و با وضع روز و با تحولی که ایجاد شد است تقسیمات کشور روشن بشود و بعد انجمنهای ایالتی و ولایتی تشکیل بشود لذا بنده از مقام ریاست بنام فراکسیون مسقتل تشکیل بشود لذا بنده از مقام ریاست بنام فراکسیون مستقل استدعا دارم امر بفرمایند که دو فوریت این طرح امروز مطرح بشود و جناب آقای معاون وزارت کشور هم تشریف آورده‌اند ترتیبی داده شود که زودتر این لایحه به مجلس بیاید. مطلب دیگری اینستکه بنده نامه‌ای داشتم از تعدادی از مستأجرین و مالکین خراسان بعد از اینکه لایحه اصلاحات ارضی کشور عمل شد و کار بسیار بجائی هم بود و مورد تأیید نمایندگان محترم و احترام ملت ایران است یکعده‌ای این وسط هستند بنام مستأجر یعنی یک عده ملکی از مالکین بر طبق قانون گرفته شد و تقسیم شد بین یکعده مالک جدید یعنی زارع قدیم و کشاورز جدید وبا ملک جدید آن مستأجرینی که سند ثبتی داشتند قانون تکلیف مستأجرین را معلوم کرد یعنی گفت: آن املاکی که از بد مالکین خارج می‌شود و تحول کشاورزان یعنی مالکین جدید می‌گردد مستأجر ذمه اش بری است و مخصوصا ذمه اش در دفاتر رسمی و دادگاهها قابل اجراء نیست اما بودند یک عده مالکینی که املاک خودشان را با چک بانکی اجاره داده بودند برای فرار از پرداخت حق الثبت یا هزینه دفاتر اسناد رسمی و این چک‌ها نزد مالکین ماند در متن چکها ذکر شده است که بابت اجاره فلان ملک دولت در این مورد توجهی ننموده یا نخورده است باین مطلب یا کسی تذکر نداده است و یا مرسوم نبوده است باینکه ملک با ینصورت اجاره داده بشود و الان هستند یکعده‌ای مستأجر درخراسان که چکهای متعدد بانکی نزد مالکین سابق دارند و مالکین سابق هم این چکها را داده‌اند باجراء و تقاضای توقیفشان را کرده‌اند و ۶ ماه هم زندانیشان خواهند کرد و قانونی هم نیست اینها را بعد از اینکه اصل ملک بدست مالیکن جدید داده شده ذمه شان را بری بکند جناب آقای دکتر خوشبین که اینجا تشریف دارند خیلی خوب این مطلب را میدانند و درد همه را خوب میدانند استدعا دارم ترتیبی اتخاذ بفرمایند که این چکهایی که در متن چکها قید شده است بابت مال الاجاره فلان ملک و آن ملک بر طبق قانون اصلاحات ارضی در ید مالکین جدید داده شده و از یک سال قبل از ید مستأجر خارج شده برای این قبیل چک‌ها یک فکری بصورت قانونی بکنند که یک مشت مردمی که نامشان مستأجر است از این قانون استفاده بکنند این عرض بنده بود و انشاءالله مورد توجه دولت قرار بگیرد (احسنت).

رئیس- آقای صائب.

صائب – من قصد مزاحمت نداشتم ولی باز وصول نامه‌ها وتلگراف و شکایات وارده از کارگران کارخانه‌ها متاسفانه مرا مجبور بتصدیق مجدد کرد اگر این مطالبی که در شهرستانها می‌گذرد روزنامه‌ها می‌نوشتند و آقایان مطلع می‌شدند مسلما احتیاج بگفتن دراینجا نداشت ولی چون متاسفانه مخبرین جرائد از نوشتن و خبر دادن امساک می‌کنند بنابراین مجبور هستم بعضی از مطالب را در اینجا عرض بکنم و البته همانطوریکه عرض کردم بعقیده من این کار با خبرنگاران و مخبرین جرائد است والا روزنامه‌ها همیشه آمادگی داشته‌اند برای نوشتن خبر دلیل هم دارم برای اینکه … (سعید وزیری – روزنامه یعنی مخبر و خبرنگار و نویسنده) بنده خبرنگاران شهرستانها را عرض می‌کنم. من وقتی می‌بینم خبرنگاران در روزنامه‌ها ماجرای عشقی قوهای سیاه سیدنی را مفصلا می‌نویسند یا ماجرای عشق آلن دالن را می‌نویسند. (دکتر الموتی – یک کلاس روزنامه نگاری باز کنید و خلاص کنید). (منصور – خواهش می‌کنم دیگر بحثی نفرمائید) بنابراین اطمینان دارم اگر واقعا خبرنگاران شهرستانها واقعیاتی را که در شهرها پیش می‌آید بنویسند مسلما روزنامه‌ها خواهند نوشت مثلا اگر خبرنگاران روزنامه‌ها از رشت بنویسند که کارخانه گونی بافی رشت سه سال است تعطیل است یا از شیراز بنویسند کارخانه نساجی شیراز چهار سال است تعطیل است یا خبرنگاران روزنامه‌ها از اصفهان بنویسند کارخانه زاینده رود چهار ماه است تعطیل است و کارخانه نور چهار سال است تعطیل است اتحاد شهرضا سه ماه است تعطیل شده مسلما روزنامه‌ها خواهند نوشت (فیلکس آقایان – آنوقت روزنامه‌ها هم تعطیل می‌شود) و مسلما مدیران محترم جرائد منافع و مصالح هموطنان خودشان و کارگران را برقوهای سیدنی و آلن دالن ترجیح خواهند داد. من البته کاری باین ندارم که صحبت‌های نمایندگان را در مجلس در روزنامه‌ها بنویسند یا ننویسند نمایندگان وظیفه دارند بیایند حرفهای خودشان را بزنند و آنها هم هر طور مصلحت می‌بینند عمل بکنند این مربوط بما نیست ولی در قانون اساسی ما جرائد و روزنامه‌ها از ارکان مهم مشروطیت بوده و هستند و قابل احترام همه مردم ایران خواهند بود و بایستی واقعا روزنامه زبان مردم باشد همانطوریکه در دنیا متداول است روزنامه‌ها همیشه هادی و راهنمای قوه مقننه بوده و حتی همکار و همگام نمایندگان مجلسین شورا و سنا بوده و شاهد و ناظر اعمال قوه مجریه و قوه قضائیه مملکت بوده و خواهند بود در حال حاضر هم امید است جرائد محترم با توجه بحساسیت موقع که امکان انجام خیلی اصلاحات در پیش است بیش از پیش با مجلسین همکاری فرموده و بخبرنگاران خود نیز دستور دهند واقعیات و حقایق و خواسته‌های مردم را گزارش دهند زیرا دولت مایل است که رضایت مردم را جلب کند بنابراین دلیلی ندارد که جرائد اتفاقات را ننویسند اما درباره کارخانه زانیده رود من بطورکلی و مفصل عرایضم را در دو جلسه قبل عرض کردم فقط یک قسمت مختصری از نامه ایکه یک نفر کارگر نوشته بنده عرض می‌کنم. بعد از مقدمه می‌نویسد بنده هفده ساله بودم که در این کارخانه وارد شدم و حالیه ۴۵ سال دارم و داری ۸ فرزند و عیال و خودم که جمعا ده نفر می‌باشیم دو سال است که حقوق بنده هر برجی هزار ریال کسر شده و بنده از هستی خود ساقط شده و حال سه ماه است کارخانه خوابیده است دیگر نمیدانم چه عرض کنم ولی خدا شاهد است دیگر از خجالت زن وفرزندم روی رفتن خانه را ندارم چون جوانی خود را در این کارخانه تمام کردم و بیرون هم نمی‌توانم کار کنم کسی بمن کار نخواهد داد شکایت‌های قانونی بتمام دوائر دولتی کرده‌ایم ولی هنوز جواب مثبت داده نشده و حال یک پیشنهاد از طرف کارخانه بمن داده‌اند پس از ۲۸ سال سابقه که بنده بیایم جای یک ماشین دو ماشین ببافم و حال اینکه دو انگشت خودم را از دست داده‌ام و در مقابل دو ماشین کار کردن فقط روزی چهل ریال بگیرم البته خیلی مفصل است و قسم می‌خورد اینجا می‌گوید ما از برای مرگ یعنی همه کارگران دقیقه شماری می‌کنیم و مرگ را با آغوش باز می‌پذیریم (چند نفر از نمایندگان – جای تاسف است) واقعا جای تاسف است. (حبیبی – اسمش را نبرید) اسمش را نبردم ۱۵۰۰ نفر هستند نمی‌توانم اسم یکی یکی را اینجا ببرم تمام این شکایات مربوط به کارخانه‌ها است آقایان خیال نکنند که من می‌خواهم همه آنها را بخوانم اینها تمام شکایات آنهاست و اما درباره کارخانه شهرضا یکی ازمحترمین شهر ببنده نوشته‌اند بعد از مقدمه مطلبی که بیش از پیش مورد توجه است داستان فشار هیأت مدیره کارخانه است نسبت بکارگران این دسته کارگر بیچاره بین آنها افرادی هستند که ۲۵ سال، ۲۲ سال سابقه کار دارند یعنی تمام مدت جوانی خود را در این کارخانه صرف کرده‌اند و اکنون شکسته و مریض شده‌اند صاحب زن وچند بچه می‌باشند اما هیأت مدیره بی انصاف برای این دسته از کارگران و وضع زندگی آنها حداقل مزد را روزی ۳۵ ریال تقلیل داده و عمدا مواد اولیه بآنها نمیرساند که این بدبختها بستوه آمده راه فرار را برقرار ترجیح می‌دهند با وجود اینکه نگارنده هیچگونه ارتباطی با کارگر ندارم روی اصل وجدان آن اطلاعی که از ضع آن پیدا نموده جهت شما نوشتم البته آقایان میدانند در عوض اینکه این آقایان منویات و نظریات شخص اول کشور را که منظور بالا بردن سطح زندگی طبقه محروم کشور است عمل بکنند عمل عکس آنرا با کمال پرروئی و وقاحت انجام می‌دهند. درباره کارخانه ریسباف هم باید عرض کنم که بقول معروف در حال نزع وجان کندی است، هشت ماه حقوق کارگران را نداده‌اند دو سوم ماشینهای بافندگی تعطیل است، آقایان این عرایضی که من اینجا عرض می‌کنم باز استدعا می‌کنم توجه بفرمائید در این مدتی که ما آمده‌ایم دو مرتبه مقرری گرفته‌اند کارمندان دولت روزهای بیست وهفتم و بیست وهشتم حقوقشان را بتمام و کمال دریافت می‌کنند و همان روز اول برج چیزی ندارند ولی کارگران کارخانه با روزی سه تومان و پنج تومان حقوقی که برایشان معین شده اینها سه ماه و چهار ماه است که حقوقشان را نگرفته‌اند (صحیح است) بنده می‌خواستم در مورد کارخانه نور هم مفصلا صحبت کنم ولی اکتفا می‌کنم به قرائت شکایت نامه کارگران، نوشته‌اند: آقایان نمایندگان مجلس شورای ملی شما که از طبقات مختلف ملت ایران در پالمان جمع شده‌اید تقاضامندیم بعرایض کارگران ریسندگی نور توجه بفرمائید چون تا کنون بیست نفر از مادر حال بیچارگی مرده‌اند و آنهائی هم که هنوز زنده هستند دست کمی از مردگان ندارند نگذارید بیش از این ما در فقر و بیچارگی بسر ببریم بنده در اینجا اعلام خطر می‌کنم نه فقط کارخانجاتی تعطیل شده بلکه اگر توجهی بوضع کارخانجات خصوصی مخصوصا در اصفهان نشود بطور کلی سایر کارخانجات نیز تعطیل خواهد شد فعلا تهدید بتعطیل از طرف همه کارخانه‌ها شروع شده بنده می‌خواستم اینجا از جناب آقای وزیر مشاور تقاضا بکنم که به جناب آقای علم اطلاع بدهند در زمان دولت ایشان علاوه بر اینکه کارخانجات نساجی فارس گونی بافی رشت و پشم باف بکار نیفتاده متاسفانه در دولت معظم له کارخانه‌های زاینده رود اتحاد شهرضا ریسندگی و بافندگی تبریز هم تعطیل شده است و این تعطیل کارخانه‌ها در مقابل کارهای اصلاحی و آبادانی دولت تصور می‌کنم نقطه بسیار سیاه و ضعیفی را نشان می‌دهد و اما موضوع دیگر اینکه اخیرا در روزنامه‌ها خواندم که دولت تصمیم گرفته پالایشگاهی در تهران تأسیس بکند و دیشب هم در روزنامه خواندم می‌خواهند کارخانه لوله سازی دویست هزار تنی تأسیس کنند البته این اقدامات قابل تقدیس و تمجید است و باعث امیدواری عموم ملت ایران است ولی من نمیدانم با مشکلاتی که دولت با کثرت جمعیت در تهران همیشه با آن مواجه بوده و یکی از آنها وضع راهنمائی و رانندگی در تهرانست چگونه می‌تواند باز برای خودش و مردم درد سر و اسباب زحمت درست کند شهری که روی اصول شهرسازی ساخته نشده یعنی شهر تهران چرا هر روز می‌آیند جمعیتش را اضافه می‌کنند و شهرستانها و استانها را خالی می‌کنند و همه را بسوی مرکز جلب می‌کنند اگر فقط همین دو کارخانه بود اشکالی نداشت این دو کارخانه دو صنعت مهمی است که همراه این دو کارخانه چیزهای مهمی هم اضافه خواهد شد یعنی موضوع تحویل و تحول و نقل و انتقالات و حمل کالاهای مربوط باین دو کارخانه خیلی مهم و قابل توجه خواهد بود از طرفی هم من می‌بینم دولت و هیأت هائی مشغول مبارزه با دود درشهر هستند ولی دولت با ین عملیات دارد بیابانها را هم دودی می‌کند بنابراین علاوه براینکه این موضوع بعقیده بنده برای سلامتی و بهداشت مردم تهران ضرر خواهد داشت اصولا دولت باید برنامه‌ای درست بکند و قبل از اینکه جمعیت تهران افزوده شود فکری برای این کار بکند با اجازه اقایان من عرایضم را خاتمه می‌دهم ولی باید گریزی هم بکارخانه‌های اصفهان بزنم و درباره کارخانه اتحاد شهرضا عرض کنم این کارخانه در اسفند ماه سال ۴۱ طبق سندی که در دست دارم اعلام می‌کند که من اولین داوطلب اجرای سهیم کرن کارگران در سود ویژه کارخانجات هستم ولی حالا کارخانه را تعطیل کرده‌اند و می‌گویند که ضرر می‌دهیم من صورتی از تمام کارگران این کارخانه را دارم. آقایان مطلعین و متخصصین اینجا تشریف دارند و خوب میدانند کارخانه متخصص برق لازم دارد، آقایان خواهش می‌کنم توجه داشته باشند باین موضوع و ببینند چه جنایاتی می‌کنند. اینها در اینجا نوشته‌اند متخصص برق حقوق روزانه اش ۹ تومان یکنفر کارگر موتور حقوقش ۳۵ ریال است، یک آهنگر ۳۵ ریال، آهن تراش ۲۵ ریال، حداکثر حقوقی که در این کارخانه بکارگرها داده می‌شود ۹ تومان و مابقی تمام ۳۵ ریال، و ۲۵ ریال وحتی دو تومان است وحتی اینقدر کارشان دقیق است که ببعضی از کارگران ۳۵ قران و ۶۵ دینار حقوق می‌دهند در اینصورت هست. کارخانها ی که باین ترتیب حقوق پرداخت می‌کند ادعا می‌کند که من ضرر می‌کنم و کارخانه را هم تعطیل کرده و یکعده از کارگران در شهرضا که البته آنها هم برادران ما هستند متاسفانه بلاتکلیف و معطل هستند. من اینجا این مدارک را جز اینکه تقدیم مقام ریاست بکنم چاره دیگری ندارم چون این اندازه خودم درک کرده‌ام بی رودربایستی که جای دیگری ندارند و امیدوارم که مقام ریاست ترتیبی بدهند برای رسیدگی بشکایات مردم فعلا درحال حاضر ما بجای دارالشور دارالشکایات داریم مرتبا شکایات از اطراف و اکناف مملکت بمامیرسد مال کارگران، مال فرهنگیان و موضوعی که می‌خواهم عرض کنم ….

رئیس – آقای صائب وقت شما تمام شده.

صائب – بنده دیگر عرضی ندارم.

- شور دوم تصویب گزارش کمیسیون پست و تلگراف راجع بقرارداد بین المللی مخابرات

۵- شور دوم تصویب گزارش کمیسیون پست و تلگراف راجع بقرارداد بین المللی مخابرات

رئیس – وارد دستور می‌شویم لایحه قرارداد بین المللی مخابرات مطرح است. گزارش کمیسیون پست و تلگراف بمجلس شورایملی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

گزارش از کمیسیون پست و تلگراف بمجلس شورای ملی

لایحه شماره ۶۱/۱۵۸۰/۵۴۲ ک دولت مربوط بقرارداد بین المللی مخابرات که در تاریخ ۲۴ آذر ماه ۱۳۴۲ شور اول آن در مجلس شورای ملی پایان پذیرفته بود در جلسه عصر شنبه ۳۰ آذر ۱۳۴۲ با حضور آقای معاون وزارت پست و تلگراف برای شور دوم در کمیسیون مورد بررسی واقع شد و اقای معاون وزارت پست وتلگراف کزارشی جامعی دائر به مزایای این قراردادها و مقاوله نامه‌ها و اینکه کشور ایران از دیر زمان عضو اتحادیه‌های پستی و مخابراتی جهان بوده باطلاع آقایان اعضاء کمیسیون رسانیده که در نتیجه چون پیشنهاد هم نرسیده بود گزارش شور اول مورد تائید واقع اینک گزارش نهائی آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.

مخبر کمیسیون پست و تلگراف – تقی زند.

ماده واحده – قرارداد بین المللی مخابرات که در ۲۹ آذر ماه ۱۳۳۸ در ژنو منعقد و از طرف نماینده دولت شاهنشاهی نیر امضاء شده و مشتمل بر پنجاه و دوماه و شش ضمیمه و یک پرتکل نهائی و چهار پروتکل اضافی وسی نه تصمیم و چهار توصیه است تصویب می‌شود.

• تبصره – دولت مجاز است آئین نامه‌های منضم بقرارداد را تصویب و اجرا نماید.

گزارش از کمیسیون امور خارجه بمجلس شورای ملی

کمیسیون امور خارجه در جلسه یکشنبه اول دیماه ۱۳۴۲ با حضور آقای معاون وزیر پست و تلگراف شور دوم قراداد بین المللی مخابرات را مورد رسیدگی قرار داده با توجه به گزارش کمیسیون پست وتلگراف ماده واحده پیشنهادی را تصویب اینک گزارش آنرا تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون امور خارجه – مافی.

حاذقی – با حضور آقای وزیر بود نه معاون.

دکتر الموتی – اینجا نوشته است با حضور آقای معاون.

رئیس – چون شور دوم لایحه است کلیات اول ندارد نسبت بماده واحده نظری نیست؟ (اظهاری نشد) خانمها و آقایانی که با این ماده واحده موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد. به مجلس سنا فرستاده می‌شود. آقای مهندس سمیعی.

وزیر پست وتلگراف و تلفن (مهندس سمیعی) – بنده وظیفه خود میدانم که از نمایندگان محترم نسبت به عنایت و توجهی که در تصویب این لایحه فرموده‌اند و سرعتی که بخرج دادند که واقعا بی سابقه بوده است تشکر کنم (احسنت).

مهندس والا – بنده یک عرض کوچکی دارم.

رئیس – بعد از دستور صحبت بفرمائید.

مهندس والا – نه راجع به بعد از دستور نیست چون آقای وزیر پست وتلگراف الان اینجا تشریف دارند می‌خواستم عرض کنم که چون بیشتر آقایان نمایندگان که در مجلس هستند با شهرستانها ناچار هستند که ارتباط تلفنی داشته باشند ترتیبی بدهند که در خود مجلس بشود از این کار استفاده بکنند (چند نفر ازنمایندگان – بسیار خوب است).

- قرائت و مذاکره در طرح تقدیمی راجع به تقدیم لایحه تقسیمات کشور

۶- قرائت و مذاکره در طرح تقدیمی راجع به تقدیم لایحه تقسیمات کشور

رئیس – طرح تقدیمی نمایندگان راجع به تقسیمات کشور قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

ریاست معظم مجلس شورای ملی

نظر باینکه اجرای لایحه قانونی تشکیل انجمنهای ایالتی و ولایتی که در اجرای اصول ۲۹،۹۱، ۹۲،۹۳ متمم قانون اساسی و در جهت انقلاب مقدس شاه و ملت به مجلس تقدیم گردیده است بدون وجود تقسیمات کشوری صحیح که مقتضیات اقتصادی و جغرافیائی و اجتماعی در ان رعایت شده باشد عملی نیست و اجرای قانون مزبور بدون وجود و تأیید اساسی و اسلوب صحیح در بسیاری ازنقاط مواجه با محظورات بعدی خواهد شد و با توجه باینکه تقدیم لایحه قانونی اصلاح تقسیمات کشوری ضروری تشخیص داده شده لذا فراکسیون مستقل طرح زیر را با قید دو فوریت پیشنهاد وتقاضای طرح آنرا فی المجلس مینمائیم.

ماده واحده – دولت مکلف است از تاریخ تصویب این قانون ظرف ۲ ماه لایحه اصلاح قانون تقسیمات کشوری را که منطبق با مقتضیات و احتیاجات فعلی و آینده کشور باشد تدوین و به مجلس تقدیم نماید.

دکتر بقائی یزدی – کیهان یغمائی – دکتر پور هاشمی – حسین متعمدی – نیری – جهانگیری – فولادوند – رمضانی – ملکشاه ظفر – سرتیپ پور – پاینده – حاذقی – هیراد – دکتر قراگوزلو – دکتر سامی راد – دکتر اسفندیاری – دکتر جعفری – فخر طباطبائی – مصطفوی نائینی – حسینی – رامبد- میرهادی.

رئیس – فوریت اول مطرح است. آقای دکتر صاحب قلم با فوریت اول مخالفید؟

دکتر صاحب قلم – بله.

رئیس – بفرمائید.

دکتر صاحب قلم – بنده اصولا با دو فوریت این طرح که فراکسیون مستقل مجلس تقدیم کرده‌اند مخالفم. با هر دو فوریت مخالفم هم فوریت اول و هم با فوریت دوم. برای اینکه اولا اینکه جناب آقای کیهان یغمائی فرمودند این با قانون انجمن‌های ایالتی و ولایتی که تقدیم مجلس شده با آن لایحه مناقات پیدا می‌کند می‌خواهم عرض کنم هر وقتی قانون تقسیمات کشور یک شهرستانی را منتزع می‌کند از یک استان و می‌دهد بیک استان دیگر بالاخره این انجمن ولایتی که در آن شهرستان تشکیل شده بهم نمی‌خورد برای مثال عرض می‌کنم فرض کنید که در قانون تقسیمات کشوری که می‌دهند یزد فرمانداری بود می‌شود استانداری، انجمن ولایتیش سر جایش هست، انجمن ایالیتی می‌خواهد تشکیل می‌دهند، خوب از شهرستانها از هر ولایتی دو نفر می‌آیند و انجمن ایالتی تشکیل می‌شود و یا فرض بفرمائید نائین تابع اصفهان مثلا می‌شود تابع یزد (یکی از نمایندگان- اینها مربوط به کلیات است) اجازه بفرمائید عرض کنم بعلاوه بنده لزومی اصلا بدو فوریتش نمی‌بینم مخصوصا اینکه خود جناب اقای فرهودی تشریف دارند و ما بایستی بدانیم که وزارت کشور را که بنظر بنده بسیار بسیار دقیق است به مجلس بیاورد و یا نمی‌تواند وبعلاوه نباید ما قانون انجمن‌های ایالتی و ولایتی را تا دو ماه تحت الشعاع این طرح تقدیمی آقایان قرار بدهیم مخصوصا که در فراکسیون ائتلافی نهضت ششم بهمن بایستی روی این مطالعه بشود. این است که بنده با دوفوریتش مخالفم (صحیح است).

رئیس- آقای فرهودی.

فرهودی (معاون وزارت کشور) – قانون تقسیمات کشوری که الان مأخذ عمل است در ۱۳۱۶ (نمایندگان – بلندتر بفرمائید) بله، قانون قانون تقسیمات کشوری که فعلا مأخذ عمل است در ۱۳۱۶ تصویب شده، در انجا هم در همان موقع تصویب هم توجه داشته‌اند که آن تقسیماتی که کرده‌اند ممکن است کاملا مطابق مقصود و مقتضیات جغرافیائی و علمی آن طوری که اقایان نمایندگان محترم در مقدمه طرحشان تذکر داده‌اند نباشد. بنابراین قید کرده‌اند هر موقع تغییری لازم شد وزارت کشور در این تقسیمات می‌تواند مطالعه بکند و بعد پیشنهاد کند و هیأت دولت هم تصویب کند. از آن تاریخ تابحال تصویب نامه‌های بسیاری راجع به تغییراتی که درقانون ۱۳۱۶ داده شده از تصویب دولتهای وقت گذشته فعلا ما یک تقسیماتی داریم مرکب از قانون ۱۳۱۶ و تغییراتی که بعدا مطابق اجازه همان قانون بر آن عارض شده است و وزارت کشور مدتی است توجه کرده وکلیه اینها را با اصلاحات جدیدی که خوشبختانه در مملکت انجام شده و این اصلاحات هم باز مقتضی تغییراتی در تقسیمات کشور هست، بارعایت تغییراتی که این اصلاحات جدید مقتضی آنست قانون جامعی تهیه کنند و بعد هم کمیسیونی از متخصصین معلوم شده‌اند و مطالعاتی مفصلی هم کرده و مشغول هم هست و کار این کمیسیون تقریبا قریب بخاتمه است. مطلبی که هست این است که صرف نوشتن تقسیمات کشوری روی کاغذ ایجاد تقسیمات کشوری نمی‌کند. می‌بایستی اولا همه وزارتخانه‌ها تقسیمات اداریشان را با آن تقسیمات تطبیق کنند مثلا اگر یک جائی را استان کنیم دادگستری تکلیف پیدا کند برای تشکیل دادگاه استان و اگر یک جائی را شهرستان کنیم وزارت دارائی اجبار پیدا کند که آنجا را حوزه دارائی شهرستان تشخیص بدهد. اگریک جائی را بخش بکنیم وزارت فرهنگ مجبور است در انجا تشکیلات بخشی بدهد همینطور سایر وزارتخانه‌ها. بنابراین مرحله دوم این طرحی که تهیه شده این است که این طرح با مشورت نمایندگان تام الاختیار وزارتخانه‌ها مجددا مورد بررسی قرار بگیرد که هر تقسیمی که می‌شود آن تقسیم فقط ناظر باستاندار و فرماندار و بخشدا نباشد بلکه تقسیمات سایر وزارتخانه‌ها هم با آن تطبیق پیدا کند مرحله سوم این است که وقتی یک تقسیمات جدیدی بوجود آمد بالطبیعه در بودجه کشوری تأثیر دارد. الان دولت مشغول تهیه بودجه سال آینده است. وزارت کشور مجبور است که طرح خودش را با نمایندگان وزارتخانه‌ها بمیان بگذارد و موافقت آن وزارتخانه‌ها را بگیرد و بعد در بودجه کل که برای سال آینده تنظیم می‌شود آنرا هم ملحوظ بدارند تا اینکه در نتیجه طرحی که تهیه می‌شود واقعا جنبه اجرائی پیدا کند والا اگرطرحی تهیه شد و بودجه اش حاضر نبود و یا سایر وزارتخانه‌ها نتوانسته باشند تشکیلات خودشان را با آن طرح تطبیق بدهند آن طرح فقط اثرش روی کاغذ خواهد بود. بنابراین چون من یقین دارم که نمایندگان محترم قطعا قصدشان این است که هر قانونی که تصویب می‌شود مقدمات اجرائیش فراهم شده باشد و قانون کاملا اجرا بشود باین جهت کلیه آنچه را که اقایان در طرحشان مرقوم فرموده‌اند ما در جریان تهیه اش هستیم و در حقیقت تکلیفی را که آقایان می‌خواهند در ضمن وضع قانونی برما وارد کنند، اولا تکلیف وارد هست مطابق قانون ۱۳۱۶، در قانون ۱۳۱۶ همین مطلب هست که تغییراتی که دولت مقتضی میداند در تقسیمات کشور بدهد و لایحه نهائی را به مجلس تقدیم کند. پس این تکلیف تکلیف تازه‌ای نیست والان چنین تکلیفی برگردن دولت هست و مطابق همین تکلیف و مصلحت آن کمیسیون تشکیل شده است و استخوان بندی طرح هم حاضر شده، این استخوان بندی بایستی (کیهان یغمائی – دهسال دیگر هم ممکن است این وظیفه بر عهده دولت باشد و عمل نکند، بیست سال است نکرده) این طرح می‌بایستی که با وزارتخانه‌های دیگر هم بمیان گذاشته شود و آنها تشکیلاتشان را با این تقسیمات تطبیق کنند وبعد بودجه هم مطابق آن تنظیم شود تا قانونی که تهیه می‌شود فورا قابل اجرا باشد بنابراین خواستم عرض کنم کلیه آنچه را (کیهان یغمائی – بنظر بنده سی سال می‌کشد) بنابراین خواستم عرض کنم آنچه را آقایان محترم در این طرحشان تذکر فرموده‌اند و آنچه بعنوان تکلیف است این تکلیف وارد هست مطابق قانون ۱۳۱۶ و آنچه در مرحله عمل است مشغول هستیم و رسیده‌ایم بآن مرحله‌ای که اولا باید با وزارتخانه‌های مختلف صحبت کنیم و آنها هم تشکیلاتشان را با آن تطبیق بدهند. بعد هم در بودجه مملکتی که بایستی کم وزیاد بشود کم وزیاد بشود که وقتی می‌آید اینجا نقص اجرائی نداشته باشد فقط مجوز قانونی را لازم داشته باشد که آقایان تصویب بفرمایند بنابراین اجازه بفرمائید کاری را که وزارت کشور دردست گرفته تمام کند وبنده اطمینان می‌دهم که هر چه زودتر ممکن باشد انجام خواهد یافت.

رئیس –اگر آقایان اجازه بفرمائید فوریت این طرح را می‌گذاریم برای جلسه آینده که در جلسه آینده مذاکره شود و اگر لازم شد دوباره اینجا صحبت کنیم .(یکی ازنمایندگان – اجازه بفرمائید یک موافق هم صحبت کند) نه، فوریتش را جلسه بعد مطرح می‌کنیم.

- تقدیم نه فقره لایحه تصویب نامه‌ای بوسیله آقای وزیر دادگستری

۷- تقدیم نه فقره لایحه تصویب نامه‌ای بوسیله آقای وزیر دادگستری

رئیس – آقای دکتر باهری.

دکتر باهری (وزیر دادگستری) – با اجازه مقام ریاست و نمایندگان محترم – چون بموجب (نمایندگان – بلندتر بفرمائید) چون بموجب ماده واحده مصوبه بیستم آذر ۱۳۴۲ دولت مکلف است کلیه تصویبنامه‌های قانونی که در دفترت تصویب کرده بمجلس تقدیم کند این است که ۹ فقره تصویبنامه باین شرح.

تصویبنامه شماره ۹۱۷۶ / ت مورخه ۲۶ر۴ر۱۳۴۰ راجع ببرقراری مستمری درباره روثه قانونی مرحوم سید جعفر طاهری کارمند دون پایه دادسرای تهران.

تصویبنامه شماره ۴۱۶۳۸ مورخه ۲۱ر۷ر۴۲ راجع به انتقال کارمندان ثبت بمرکز برای طی کلاس عالی ثبت.

تصویب نامه شماره ۶۶۴۴ مورخه ۲۴ر۴ر۴۲ راجع بنحوه پرداخت پاداش کارمندان اداری و خدمتگذاران و مأمورین وزارت دادگستری.

تصویب نامه شماره ۲۷۳۶ مورخه ۲۴ر۲ر۴۲ راجع به افزایش هزینه دادرسی مدنی و امور حسبی و سایر هزینه‌های وزارت دادگستری.

تصویب نامه شماره ۲۷۵۰ مورخه ۲۴ر۲ر۴۲ راجع به افزایش هزینه‌های ثبتی.

تصویب نامه شماره ۵۴۳۴ مورخه ۶ر۴ر۱۳۴۲ راجع بطرز استفاده از درآمد صندوقهای الف و ب اداره کل تصفیه امور ورشکستگی.

تصویب نامه شماره ۳۱۰۰۸ / ت مورخه ۲۴ر۱۰ر۱۳۴۰ راجع به برقراری مستمری درباره وارث قانونی مرحوم حسن خلعت بری.

تصویب نامه شماره ۷۱۳۲ مورخه ۳ر۵ر۴۲ راجع به محاکمه وزراء.

تصویبنامه شماره ۴۲۲۷۲ مورخه ۵ر۷ر۱۳۴۲ راجع بمعافیت اداره کل ثبت از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی (نمایندگان – اداره ثبت ؟) بله. معافیت ازپرداخت حقوق گمرکی که مربوط بدستگاههائی است که برای کارهای ثبتی قرار بوده بخریم از دولت استدعا شده و موافقت فرمودند که حقوق گمرکی آنها را بردارند یک صرفه جوئی شده است.

رئیس – به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود. آقای فرهودی بفرمائید.

- تقدیم ۳۰ فقره لایحه تصویبنامه‌ای بوسیله آقای معاون وزارت کشور

۸- تقدیم ۳۰ فقره لایحه تصویبنامه‌ای بوسیله آقای معاون وزارت کشور

فرهودی (معاون وزارت کشور) – دراجرای تکلیفی که نمایندگان محترم بدولت فرموده‌اند که تصویبنامه هائی که در تعطیل مجلس صادر شده تقدیم مجلسین بشود برای رسیدگی و طرز معینی برای رسیدگی مقرر کردند اکنون سی فقره تصویبنامه مربوط بامور وزارت کشور تقدیم می‌شود (نمایندگان – یکی یکی قرائت بفرمائید) تصویب نامه شماره ۸۲۰۶ مورخه ۱۵ مهر ۴۲ راجع بحقوق و مزایای تحصیل داران شهرداری. تصویبنامه شماره ۸۳۰۴ و ۱۳۹۵ مورخه ۷ شهریور و ۱۷ مهر ۱۳۴۲ راجع به تشکیل انجمنهای ده واصلاح امور اجتماعی و عمرانی دهات. تصویبنامه شماره ۲۱۱۸ مورخه ۲ اردیبهشت ۱۳۴۲ راجع باصلاح بودجه ژاندارمری کل کشور. تصویبنامه شماره ۱۲۶۴ مورخه ۲۶ فروردین ۱۳۴۲ راجع بلغو عوارض دروازه‌ای. تصویبنامه شماره ۷۲۲۸ و ۳۲۱۱۶ مورخه ۱۴ تیر ۱۳۴۱ و۲۸ دی ۱۳۴۰ راجع بتقسیم شهر تهران بهفت ناحیه شهرداری و سازان ووظایف آنها. تصویبنامه شماره ۵۱۱۸۴ مورخه ۱۶ اسفند ۱۳۴۱ راجع بشرکت بانوان در انتخابات. تصویبنامه شماره ۲۶۴۰۸ مورخه ۱۰ دی ۱۳۴۰ راجع باجازه خرید وسائل موتوری ژاندارمری کل. تصویبنامه شماره ۲۹۰۱۴ مورخه ۲۰ دی ۱۳۴۰ راجع بساختمانهای نیمه تمام ژاندارمری کل کشور. تصویبنامه شماره ۹۰۶ مورخه ۱۹ فروردین ۱۳۴۲ راجع باختیار بازنشسته کردن کارمندان وزارت کشور. تصویبنامه شماره ۴۰۴۸۴ مورخه ۳۱ شهریور ۱۳۴۲ راجع به بازنشستگی کارمندان وزارت کشور و استخدام لیسانیسه بجای آنها. تصویبنامه شماره ۶۶۷۸ مورخه ۲۷ تیر ۱۳۴۲ راجع به ترمیم حقوق آقای سرهنگ مکرمی نژاد. تصویبنامه شماره ۴۰۳۸۶ مورخه ۳۰ شهریور ۱۳۴۲ راجع بترفیعات افسران شهربانی. تصویبنامه شماره ۵۴۳۸ مورخه ۶ تیر ۱۳۴۲ راجع بتهیه اوراق انتخابات بدون مناقصه. تصویب نامه شماره ۴۴۷۶ مورخه ۲۳ خرداد ۱۳۴۲ راجع به انتقال سرهنگ مکرم نژاد بهشربانی کل کشور. تصویبنامه شماره ۲۰۰۰ مورخه ۲۷ خرداد ۱۳۴۲ راجع بواگذاری سه هزار متر زمین از طرف شهرداری سمنان بسازمان امنیت کشور. تصویبنامه شماره ۲۲۹۰ مورخه ۱۵ اردیبهشت ۱۳۴۲ راجع باصلاح بودجه ژاندارمری کال کشور. تصویبنامه شماره ۸۴۳۶ مورخه ۳۰ شهریور ۱۳۴۲ راجع بدرجه بندی و حقوق مأمورین آتش نشانی. تصویبنامه شماره ۴۰۴۷۶ مورخه ۳۱ شهریور ۱۳۴۲ راجع بپرداخت هزینه پذیرائی بمعاونین استانداریها. تصویب نامه شماره ۲۴۶۳۴ مورخه ۱۲ مهر ماه ۱۳۲۴ راجع باستخدام ۱۶۷ نفر پاسبان بجای پاسبانهای بازنشسته و اخراجی. تصویبنامه شماره ۶۱۵۴ مورخه دوم تیر ۱۳۴۱ راجع بواگذاری سهام بنگاه مستقل آبیاری آذربایجان بشهرداری تبریز. تصویبنامه شماره ۴۴۶۷۲ مورخه ۳ دی ۱۳۴۱ راجع بتمدید مدت اجرای قانون اصلاح امور اجتماعی و عمرانی دهات. تصویب نامه شماره ۳۴۶۱۸ مورخه ۷ اسفند ۱۳۴۰ راجع ممعاونت اراضی ساختمان دبیرستان سن لوئی از عوارض. تصویب نامه شماره ۹۹۶۰ مورخه ۲۹ مرداد ۱۳۴۱ راجع باجازه فروش پنجاه هکتار از اراضی خالصه کرج بسازمان اردوهای کار. تصویب نامه شماره ۳۲۹۸ مورخه ۲ خرداد ۱۳۴۲ راجع به نشریات اختصاصی سازمانهای عمومی. تصویبنامه شماره ۷۲۰ مورخه ۱۸ فروردین ۱۳۴۱ راجع باصلاح قانون حقوق همردیفان شهربانی. تصویبنامه شماره ۲۴۶۳۲ مورخ ۸ مهرماه ۱۳۴۱ راجع باستفاده افسران ژاندارمری از مزایای آئین نامه ارتش شاهنشاهی. تصویبنامه شماره ۲۷۰۶ مورخه ۹ اردیبهشت ۱۳۴۱ راجع به تصفیه عوارض برو بالکن از طرف شهرداری تهران. تصویب نامه شماره ۵۲۲۳۰ مورخه ۳۰ اردیبهشت ۱۳۴۲ راجع به اصلاح بودجه اداره کل ثبت احوال. تصویب نامه شماره ۴۱۲۴ مورخه ۷ خرداد ۱۳۴۰ راجع به تمدید اجرای قانون اصلاح امور اجتماعی و عمران دهات.

رئیس – به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود. آقای دکتر خوشبین.

- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای دکتر خوشبین وزیر مشاور

۹- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای دکتر خوشبین وزیر مشاور

دکتر خوشبین (وزیر مشاور) – یک لایحه اجازه پرداخت ۸۱۸ میلیون ریال بابت فروش وزارت جنگ و راه آهن و شرکت کود شیمیائی به چندین شرکت فرانسوی وانگلیسی است که جنس فروخته‌اند و یا اینکه کارخانه هائی فروخته‌اند که تقدیم مجلس محترم شورای ملی می‌شود که تقدیم مقام ریاست می‌کنم.

- تقدیم بیست وچهار فقره لایحه تصویبنامه‌ای بوسیله آقای دکتر وشبین وزیر مشاور

۱۰- تقدیم بیست وچهار فقره لایحه تصویبنامه‌ای بوسیله آقای دکتر وشبین وزیر مشاور

و دیگر تصویبنامه شماره ۷۵۴ راجع به تأسیس سازمان جلب سیاحان مشتمل بر شش قسمت که درجلسه مورخ ۱۷ر۱ر۴۲ هیئت وزیران بتصویب رسیده است و همچنین تصویبنامه شماره ۶۴۲۰ راجع به تکمیل تصویبنامه مزبود که در جلسات مورخه ۱۹/۴/۴۲ بتصویب هیئت وزیران رسیده و تصویبنامه شماره ۸۵۱۶ راجع به اصلاحی که در تصویبنامه سازمان جلب سیاحان بعمل آمده و در جلسه مورخه ۲۳ر۵ر۱۳۴۲ بتصویب هیئت وزیران رسیده است تقدیم می‌گردد.

تصویبنامه‌های دیگری است مربوط بوزارت جنگ.

چند نفر ازنمایندگان – لایحه تصویبنامه‌ها را قرائت بفرمائید.

وزیر مشاور – در اجرای تکلیفی که بموجب ماده واحده قانون مربوط به تصویب نامه‌های صادر شده از تاریخ ۱۹ اردیبهشت ماه ۱۳۴۰ تا ۱۴ مهر ۱۳۴۲ (افتتاح مجلسین) مصوب ۲۰ آذر ماه ۱۳۴۲ بعهده دولت گذاشته شده است. اینک تصویب نامه شماره ۴۹۳۱۲ – ۲۴ر۱۱ر۴۱ راجع به تجویز خرید ۵۳ دستگاه خودرو واگذاری جهت ارتش شاهنشاهی تقدیم می‌گردد که طبق قانون فوق الذکر مورد رسیدگی و تصویب قرار گیرد.

چند نفر از نمایندگان – همان شاره و موضوع تصویب نامه و لایحه را بفرمائید کافی است.

دکتر خوشبین (وزیر مشاور) – آقایان فرمودند متن لایحه قرائت شود بنده هم خواندم میفرمائید اینطور خوانده شود خوانده می‌شود.

تصویبنامه شماره ۴۳۹۶۲ – ۱۶ر۱۰ر۴۱ و ۴۹۰۷۶ – ۲۰ر۱۲ر۴۱ و ۲۱۲۸ – ۱۰ر۲ر۴۲ و ۵۲۳۰ – ۱۲ر۴ر۴۲ راجع به تعمیر و خرید قطعات یدکی هواپیماهای نیروی هوائی شاهنشاهی بدون انجام مقررات مناقصه. تصویبنامه شماره ۴۱۴۸۸ – ۲۰ر۷ر۴۲ و ۴۲۴۰۲ مورخ ۱۴ر۹ر۴۱ راجع بفروش اراضی جلالیه.

تصویبنامه شاره ۴۱۰۸۸ مورخ ۱۳ر۷ر۴۲ راجع به معافیت قند و شکر تدارکات ارتش.

تصویبنامه شماره ۴۲۵۳۲ مورخ ۲۷ر۱۰ر۴۱ راجع به تمدید مدت استفاده از اعتبار ساختمانی سال ۴۱.

تصویبنامه شماره ۲۶۳۱۶ – ۲۸ر۹ر۴۱ راجع به تعیم استفاده از آئین نامه مربوط بمناقصه امور ساختمانی وزارت راه آهن.

تصویب نامه شماره ۴/ ۳۲۲۰ ۲۰ر۶ر۴۱ راجع بمعافیت گمرکی وسائل شخصی افسران و درجه داران نیروی هوائی.

تصویبنامه شماره ۲۳۴۶۶ – ۱۱ر۸ر۴۰ راجع به برقراری مستمری درباره وراث افزارمندانی که در حین خدمت فوت نموده‌اند.

تصویب نامه شماره ۳۴۴۶۲ – ۲۴ر۱۱ر۴۰ راجع بسهام دولت در شرکت هواپیمائی ملت ایران.

تصویب نامه شماره ۴۱۱۳۴ – ۱۷ر۱۰ر۴۱ راجع به تمدید قرار داد استخدامی دو نفر آلمانی در اداره تسلیحات ارتش.

تصویب نامه شماره ۴۴۷۴ – مورخه ۴۲/۳/۲۳ راجع به تجویز اداره امور دواب ارتش از مراتع سازمان جنگلبانی بدون پرداخت علف چر.

تصویب نامه شماره ۲۵۶۸ -۴۲/۳/۲۳ راجع به تجویز معافیت سربازان دانش آموز آموزشگاههای رانندگی ارتش.

تصویبنامه شماره ۳۴۷۰ – ۲۰ر۳ر۴۲ راجع بانتقال چهار نفر دانشجویان دانشکده افسری بوزارت کشور.

تصویب نامه شماره ۴۸۸۷۶ – ۴۲/۲/۱ راجع به تجویز خرید مستقیم دارو وسائل فنی بیمارستانی با استفاده از معافیت‌های گمرکی از طرف وزارت جنگ.

تصویب نامه شماره ۷۵۳۰ مورخ ۶ر۶ر۴۲ راجع به تجویز پرداخت فوق العاده کارمندان اداره کنترولر.

تصویبنامه شماره ۷۳۰۴ مورخ ۵ر۶ر۴۲ راجه به تجویز انجام معاملات وسائلی که حداکثر تا ۱۵۰ هزار ریال ارزش دارد.

تصویب نامه شماره ۹۷۹۶ مورخ ۳۰ر۶ر۴۲ راجع باراضی اردوگاه نیروی هوائی در بیشه کلا.

تصویب نامه شماره ۴۰۳۰۴ – ۱۵ر۷ر۴۲ راجع بدرآمد خانه‌های سازمانی.

تصویبنامه شماره ۴۱۹۲ مورخ ۶ر۴ر۴۲ تجویز انعقاد قرارداد با مؤسسه ملی رواشناسی برای تشکیل کلاس افسران روان سنج.

تصویب نامه شماره ۴۰۳۶ – ۱۶ر۳ر۴۲ و ۴ر۱۶۵۳ – ۳ر۵ر۴۲ و ۴۰۱۰۴ – ۲۵ر۶ر۴۲ و ۴۰۵۰۶ –۱ر۷ر۴۲ راجع به برقراری وتمدید مقررات حکومت نظامی در تهران و حومه.

تصویب نامه شماره ۴ر۴۵۳۶ – ۲۳ر۸ر۴۱ و ۴۱۸۷۴ – ۸ر۹ر۴۱ و ۵۸۹۳ – ۴ر۱۲ر۴۱ و ۵۸۱۰ – ۱۲ر۴ر۴۲ و۱۵۰۸ – ۲۴ر۴ر۴۲ و ۱۵۸۰ – ۳ر۵ر۴۲ راجع باعلام حکومت نظامی در شیراز و حومه که تمام این لوایح تقدیم مقام ریاست می‌گردد.

رئیس – به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- قرائت گزارش ماهیانه کمیسیون فرهنگ

۱۱- قرائت گزارش ماهیانه کمیسیون فرهنگ

رئیس – گزارش ماهیانه کمیسیون فرهنگ رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش یکماهه آبان سال ۱۳۴۲ کمیسیون فرهنگ

تاریخ تشکیل روز سه شنبه ۲۱ آبان و روز چهارشنبه ۲۲ آبان ۱۳۴۲.

لوایح و کارهای خاتمه یافته:

شور اول لایحه اجازه فروش اراضی شمال ضرابخانه ببانک مرکزی. گزارش یک ماهه آذر سال ۱۳۴۲ کمیسیون فرهنگ

تاریخ تشکیل روز چهارشنبه ۶ آذر.

لوایح و کارهای خاتمه یافته:

شور دوم لایحه اجازه فروش اراضی شمال ضرابخانه ببانک مرکزی.

– بیانات بعد از دستور بانو دکتر دولتشاهی

۱۲ – بیانات بعد از دستور بانو دکتر دولتشاهی

رئیس – خانم دکتر دولتشاهی بعد از دستور صحبت می‌فرمایند. بفرمائید.

دکتر دولتشاهی – جناب آقای رئیس آقایان و خانمها همانطوریکه همکاران محترم اطلاع دارند از ۲۸ تا ۳۰ آذر ماه اعلیحضرت همایونی به استان کرمانشاه مسافرت فرمودند یعنی بهتر بگویم در شهر کرمانشاه اقامت داشتند همانطوریکه نمایندگان کرمانشاه و کردستان در موقع نزول اجلال شاهنشاه در کرمانشاه حضور داشتند و شاهد بودند بنده زبانم از این قاصر است خدمت همکاران محترم عرض بکنم چه شور و هیجانی درکرمانشاه بوجود آمده بود و از چند روزقبل شور و هیجان در کرمانشاه دیده می‌شد تمام طبقات مخصوصا چون ما بین تشریف فرمائی اعلیحضرت هماونی از دفعه قبلی باینطرف چندین سال فاصله حاصل شده بود کرمانشاهیان تقریبا تشریف فرمائی باورشان نمی‌شد و واقعا آن عده‌ای از ما که در آنجا بودیم شاهد یکی از بهترین صحنه‌های پیوند شاه و ملت بودیم و می‌دیدمی که مردم درباره شاه چه می‌کنند و شاه چه جوری با محبت و مهربانی مانند پدر بزگوار و مهربانی درداخل این مردم حرکت می‌فرمودند و با همه صحبت می‌فرمودند تمام طبقات را شامل مراحمشان قرار می‌دادند (صحیح است) مخصوصا روز آخر که معلوم شد علیا حضرت شهبانوی ایران هم تشریف فرما خواهند شد شور و هیجان مردم دو برابر شد. اعلیحضرت همایونی دردو روز اقامت خود از تمام وقت روز و شب استفاده فرمودند که هر چه بیشتر با مردم در تماس باشند تمام موسسات لازمه را بازدید فرمودند در اول ورود که برای افتتاح کارخانه قند بیستون حرکت می‌فرمودند اول در مقابل کتیبه‌های تاریخی بیستون توقف فرمودند و باتفاق علیا حضرت شهبانو تا پای خود کتیبه تشریف فرما شدند که در همانجا که اهالی قریه بیستون اجتماع کره بودند بمحض اینکه شاهنشاه را در پای کتیبه بیستون ملاحظه کردند یک شور و هیجان فوق العاده‌ای ایجاد شد که واقعا یک لحظه تاریخی بود از ابراز احساساتی که اهالی می‌کردند. بعد به کارخانه قند کرمانشاه تشریف فرما شدند که واقعا باید با کمال خوشوقتی بگویم شروع بهره برداری این کارخانه اسباب خوشخالی بسیار است برای ملت ایران و وضع اقتصادی استانهای غربی ایران را بکلی دگرگون خواهد نمود و همین هم بود که ملاحظه می‌شد اعلیحضرت همایونی با چه خوشحالی یکی دیگر از اقدامات مهمی را که در دوران سلطنت ایشان انجام شده افتتاح فرمودند بعد از افتتاح کارخانه قند برای افتتاح چاه عمیق لوله کشی تشریف فرما شدند این چاه عمیق لوله کشی از نظر کرمانشاه خیلی اهمیت دارد چون تاکنون مصرف آب کرمانشاه از دریاچه‌ای تامین می‌شد که کافی نبود با حفر این چاه عمیق که باید گفت که در این قسمت خیلی خوب فعالیت شده و از این حیث که در واقع کرمانشاه نقیصه‌ای داشت برطرف شده (یکی از نمایندگان – از استاندار هم اسم ببرید) البته. در این چند روز اقامت اعلیحضرت همایونی از تمام نقاطیکه لازم بنظر می‌رسید بازدید فرمودند از بیمارستانها بازدید فرمودند از اردوی کار بازدید فرمودند که خوشبختانه بسیار اردوی خوبی بود و این اقدام را لازم است توضیح بیشتری بدهم چون بیشتر بیکاران و ولگردان و متکدیان که از شهرستانها بتهران می‌آیند تشکیل اردوی کار در شهرستانها اهمیتش خیلی بیشتز از تأسیس اردوی کار در تهران است چون سرچشمه را از شهرستانها باید گرفت (صحیح است) از پالایشگاه شرکت ملی نفت بازدید فرمودند از تاسیسات ارتش بازدید فرمودند و درهمه جا تعلیمت لازم بمسئولین امور برای پیشرفت بهتر کار و پشتیبانی بیشتر از کارها می‌فرمودند خوشبختانه بطوری که بنده اطلاع حاصل کرده‌ام قضیه مسیل آب شوران هم دارد یک سر وصورتی پیدا می‌کند که واقعا اینوضع مسیل درکرمانشاه ننگ شهر کرمانشاه بود که سالها ما شاهد تلفات و خرابیها و خسارات این سیل‌ها بودیم و هیچگونه اقدامی نمی‌شد خوشبختانه معلوم شد که دفتر فنی سازمان برنامه مخصوصا با مجاهدت استاندار کرمانشاه آقای فضائلی قرار است که با همکاری شهرداری بالاخره یک صورت نهائی وعملی باین قسمت بدهد همینطور که عرض کردم اعلیحضرت همایونی ازتمام تاسیسات بازدید فرمودند از جمله در جشنی که از طرف فرهنگیان و بانوان در سالن دبیرستان شاهدخت بر پاشده بود در شب دوم اقامتشان در کرمانشاه شرکت فرمودند ولی شرکت اعلیحضرتین در این بخش فرهنگی از صورت یک جشن عادی پادشاهی در جشن یکی از مؤسسات بکلی متفاوت بود در اینجا یک خانواده‌ای جمع شده بودند یک پدر بزرگواری نشسته بود و فرزندانش را دور خود جمع کرده بود دیدند همه خانم‌ها وآقایان عکسهائی را درروزنامه‌ها دیدند ولی هیچ دوربین عکاسی و فیلمبرداری نمی‌توانست آن منظره‌ای را که درآن روز در کرمانشاه پیش آمد مجسم بکند همه مردم آنروز دور شاه حلقه زده بودند شهبانو وشاهنشاه با انها صحبت می‌کردند و اظهار محبت می‌کردند و این سالن دبیرستان شاهدخت یک منظره خاص و فراموش نشدنی پیدا کرده بود علیا حضرت فرح پهلوی شهبانو درصبح جمعه گذشته از پرورشگاه جمعیت خیریه فرح پهلوی بازدید فرمودند از بیمارستان راه و بیمارستان سازمان بیمه‌های اجتماعی بازدید فرمودند و بچه‌های پرورشگاه را مورد تفقد قرار دادند و یک بچه‌ای هم که مریض سخت بنظر می‌رسید که شاید مراقبت بیشتر لازم داشت امر فرمودند که به تهران انتقال داده شو تا در اینجا مورد معالجه دقیق قرار بگیرد و این کار هم عملی شد اما در اینجا لازم است بنده به یک نکته بسیارمهم از جریان تشریف فرمائی اعلیحضرت اشاره کنم اعلیحضرت همایونی چه درموقع ورود بکرمانشاه و چه در موقع حرکت از کرمانشاه در فرودگاه و در تمام مواقعی که فرصتی دست می‌داد مرحمت فوق العاده نسبت ببانوان آنجا و تشکیلات زنان فرمودند و همه جا تعلیمات بسیار عالی می‌دادند و اظهار امیدواری فرمودند. این عبارت اعلیحضرت همایونی است که تکرار می‌کنم فرمودند: ‹‹ از این نیروی دست نخورده وپاک زنهای ایران باید بنفع مملکت و جامعه استفاده شود ›› درباشگاه افسران و جاهای دیگر همه جا به خانم‌ها خطاب می‌کردند و می‌فرمودند وظایف شما در آینده سنگین تراست یعنی گذشته از اینکه درخانه باید زنان مهربان ومادران خوبی برای شوهران و بچه هایتان باشید امروز جامعه هم از شما انتظارات زیادی دارد و از نیروی شما و از سلیقه شما در اجتماع آینده مملکت باید استفاده بشود در اول ورود بکرمانشاه در جواب خیر مقدمی که از طرف نمایندگن غرب عرض شد اعلیحضرت همایونی فرمودند این استان یک نمونه خوبی از اصلاحات ما است هم از لحاظ اصلاحات ارضی و هم از لحاظ آزادی زنان. این فرمایش اعلیحضرت اصلا یک شور وهیجان و علاقه بیشتری در زنان کرمانشاه بوجود آورده بطوری که الان یک آمادگی فوق العاده زیادی برای خدمتگزاری در آنها فراهم شده البته من یقین دارم که این شور وهیجان درتمام مملکت وجود دارد چون از تاریخ هشتم اسفند تمام زنان این مملکت خودشان را مثل سربازان فداکاری آماده خدمتگزاری به مملکت میدانند بعد از عرض مختصر گزارش تشریف فرمائی اعلیحضرت همایونی بنده لازم میدانم بدونکته کوچک هم اشاره بکنم یکی از آنها اسباب تعجب بنده شد ضمن تماس باسازمان بیمه‌های اجتماعی که بمناسبت وظیفه‌ای که ازطرف مجلس شورای ملی به بنده محول شده لازم دیدم در آنجا البته در روزهای قبل ازتشریف فرمائی بازدیدی از مؤسسات آنجا بکنم و از اشنائی بیشتری حاصل کنم درضمن مذاکراتی که شد البته جزئیات را لازم نیست اینجا صحبت بکنم بنده با سازمان مرکزی تماس خواهم گرفت ولی یک نکته‌ای که باعث تعجب بنده شده این بود که کارگرانی گرمابه‌های مردانه همه جا بیمه هستند ولی کارگران گرمابه‌های زنانه هیچ جا بیمه نیستند.

رئیس – خانم دولتشاهی وقت شما تمام شد.

بانو دکتر دولتشاهی – وقت بنده تمام شد؟ بسیار خوب فقط یک نکته کوچک را هم که راجع به جمعیت شیروخورشید سرخ بود که الان با مکاتبه با جناب آقای دکتر خطیبی تا اندازه‌ای حل کردیم والا نزدیک بود که بنده گله بکنم (دکتر مهذب – بقیه اش هم حل می‌شود) انشاءالله حل می‌شود.

- تعیین موقع جلسه بعد – ختم جلسه

۱۳- تعیین موقع جلسه بعد – ختم جلسه

رئیس – جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز پنج شنبه ساعت ۹ صبح خواهد بود.

(مجلس ساعت ۱۱ صبح ختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی – مهندس عبدالله ریاضی.