مذاکرات مجلس شورای ملی ۳ اسفند ۱۳۲۷ نشست ۱۴۶
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پانزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پانزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: متن قوانین - تصویب‌نامه‌ها - صورت مفصل مذاکرات مجلس شورای ملی - سوالات - اخبار رسمی - فرامین - انتصابات - آیین‌نامه‌ها - بخش‌نامه‌ها - آگهی‌های رسمی
شماره تلفن: ۵۴۴۸ - ۸۸۹۴ - ۸۸۹۵ - ۸۸۹۶
مدیر سید محمد هاشمی
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۱۵
جلسه: ۱۴۶
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه سوم اسفند ماه ۱۳۲۷
فهرست مطالب:
۱-تصویب صورت مجلس
۲- طرح گزارش کمیسیون دادگستری و فرهنگ راجع به مطبوعات
۳- تقدیم بودجه سال ۱۳۲۸ کشور به وسیله آقای وزیر دارایی
۴- بقیه مذاکره راجع به مطبوعات
۵- قرائت استیضاح آقایان حائری‌زاده و مکی
۶- تعطیل جلسه به عنوان تنفس
مجلس دو ساعت و بیست دقیقه پیش از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید
[۱- تصویب صورت مجلس]
صورت جلسه قبل را آقای صدرزاده منشی به شرح زیر قرائت نمودند
یک ساعت و بیست دقیقه به ظهر روز پنجشنبه ۲۸ بهمن مجلس به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل و صورت جلسه پیش قرائت شد
اسامی غائبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده است
غائبین با اجازه آقایان: عزت‌الله بیات- دکتر مظفر بقائی- اردشیر شادلو- حسن اکبر- محمدعلی دادور- علی‌محمد غضنفری- معین‌زاده باقری- عبدالحسین اورنگ- محمدعلی منصف- ابراهیم افخمی- علی اقبال- محمدعلی مسعودی- حسین وکیل- محمدتقی بهار- احمد شریعت‌زاده- نصرت‌الله اسکندری- مسعود ثابتی- عبدالحسین نیک‌پور- ابوالفتح قهرمان- عباس اسکندری- سالار بهزادی- اعزاز نیک‌پی- غائبین بی‌اجازه آقایان: ابوالفضل تولیت- ابوالقاسم بهبهانی- ابوالحسن رضوی- فرج‌الله آصف- ناصرالدین ناصری- یمین اسفندیاری
دیر آمدگان با اجازه آقای مهندس رضوی
دیر آمدگان با اجازه آقای مهندس رضوی
دیرآمدگان بی‌اجازه آقایان: دکتر اعتبار- عزیز زنگنه- آقاخان بختیار- احمد اخوان- عباس نراقی- دکتر طبا-مسعودی- صادقی- احمد دهقان- شهاب خسروانی- دکتر مصباح‌زاده- محمدتقی خوئیلر- سلمان اسدی- دکتر ملکی- محمد هراتی- صاحب‌دیوانی- کهبد
آقای آزاد راجع به گزارش آقای نراقی نسبت به بانک ملی و انتشار اسکناس اعتراضی داشتند که محول به نطق قبل از دستور گردید
آقای حاذقی گفتند بیانات قبل از دستور یکی از همکاران در جلسه گذشته نظر شخصی خودشان بوده و مجلس نظر موافقتی نداشته است
صورت مجلس و ورود در دستور تصویب شد آقای ابوالقاسم امینی تفریغ بودجه سال‌های ۲۱ و ۲۲ و ۲۳ و ۲۴ و مجلس را تقدیم نمودند
در این موقع گزارش کمیسیون عرایض قرائت و مرخصی آقایان بهار ملک‌پور- دکتر راجی- حسن مکرم- بیات- حاذقی- مهندس رضوی- دکتر بقائی- نراقی- ابوالقاسم بهبهانی- ملک‌مدنی- حائری‌زاده- کامل ماکوئی و حسن اکبر تصویب شد
اعتبارنامه آقای خسرو قشقایی نیز مطرح و تصویب گردید
پنجاه دقیقه قبل از ظهر تنفس داده شد و سپس به روز یکشنبه ساعت ۹ صبح موکول شد
رئیس- آقای نورالدین امامی راجع به صورت مجلس فرمایشی دارید بفرمایید
نودالدین امامی- عرض کنم مطابق آئین‌نامه اعتبارنامه‌ای که مطرح می‌شود و روی آن مخالفت می‌شود باید در جلسه بعد دوباره در مجلس مطرح بشود اعتبارنامه آقای خسرو قشقایی چندین
جلسه بود که طرح شده بود و روزی که من مریض بودم و در مجلس حاضر نبودم طرح شد و تصویب شد در صورتی که می‌بایستی در همان جلسات اول طرح شده بود و این موضوع رعایت نشده و بدبختانه بنده فقط منحصراً در این ده ماه دو جلسه در مجلس حضور پیدا نکردم و آن هم مریض بودم
رئیس- در آئین‌نامه این طور نیست که نوشته شده باشد در جلسه بعد نوشته است بعد یعنی وقتی که مخالفت شد به بعد موکول می‌شود حتماً در جلسه معینی نیست که باید تصویب بشود این عین عبارت آئین‌نامه است دیگر نسبت به صورت مجلس اعتراضی نیست آقای آزاد نظری دارید
آزاد- بنده توضیحاتی دارم بعد از صورت مجلس
حائری‌زاده- بنده عرضی دارم
رئیس- بفرمایید
حائری‌زاده- بنده یک ورقه استیضاحی است نسبت به آقای سپهبد احمدی می‌خواستم تقدیم کنم که قرائت بشود
رئیس- این مربوط به صورت مجلس نیست آقای نراقی در صورت مجلس فرمایشی دارید بفرمایید
نراقی- عرض کنم در جلسه گذشته آقای آزاد نسبت به گزارش بانک ملی که بنده عرض کردم یک فرمایشاتی فرمودند در صورت مجلس هم منعکس شده چون این خوب نیست که این طور منعکس شود من خواهش می‌کنم که اجازه بفرمایید ایشان توضیحاتشان را بدهند تا جواب داده شود
رئیس- این که مربوط به صورت مجلس نیست آقای آزاد نسبت به صورت مجلس اعتراضی دارید
آزاد -خیر
رئیس- دیگر نسبت به صورت مجلس اعتراضی نیست اظهاری نشد صورت مجلس جلسه قبل تصویب شد چند نفر از آقایان تقاضای نطق قبل از دستور کرده‌اند من جمله آقای آزاد که در این قسمت می‌خواهند صحبت کنند
نمایندگان- دستور دستور
[۲- طرح گزارش کمیسیون دادگستری و فرهنگ راجع به مطبوعات]
رئیس- چون دستور قبلاً معین نشده پیشنهاداتی نسبت به دستور امروز رسیده است که قرائت می‌شود
نخست وزیر- آقای رئیس لایحه مطبوعات را مطرح بفرمایید
رئیس- پیشنهادی از طرف آقای دکتر شفق راجع به دستور امروز رسیده است قرائت می‌شود به شرح زیر قرائت شد
پیشنهاد می‌کنم که دستور مجلس برای جلسه آتیه به ترتیب زیرین تعیین گردد
۱- لایحه مطبوعات ۲ - لایحه بخشودگی مالیات ۳- لایحه بازنشستگی
صدرزاده- بسیار خوب است
وزیر مشاور آقای مصطفی عدل- مقصودشان این جلسه است
رئیس- بلی همین جلسه است
گلبادی- جناب آقای رئیس ما یک طرحی تقدیم کردیم به قید دو فوریت باید امروز مطرح شود
رئیس- آقای دکتر شفق توضیحی دارید بفرمایید
دکتر شفق- توضیحی لازم ندارد بنده پیشنهاد کرده‌ام برای تعیین جلسه
حائری‌زاده- بنده مخالفم
رئیس- بفرمایید
حائری‌زاده- در این آخر عمر مجلس اگر بشود با یک وحدت نظری یک کارهای مفید و مؤثری برای مملکت بشود به عقیده‌ی من بهتر است از این که وقت مجلس صرف مبارزه و کشمکش‌ها بشود فعلاً که دولت روزنامه‌ها را توقیف کرده است شصت تا صد تا روزنامه توقیف کرده است یک عده از مدیران آنها را تحت محاکمه قرار داده عطف به ماسبق هم کرده دیگر یک همچو عجله و اصراری که خواسته باشید لایحه مطبوعات را فعلاً بگذرانید لوایح دیگری هست یکی راجع به نظام وظیفه که یک عده بدبخت مشمول را راحت می‌کند راجع به معافیت مالیاتی است که یک عده مردم بدبخت گرفتار مأمورین مالیاتی هستند در مورد اینها در مجلس اختلاف نظری نیست و ممکن است با پنج دقیقه مذاکره تصویب بشود و یک کار مفیدی انجام داده باشیم ازاین جهت من مخالفم با این طرزی که آقای دکتر شفق پیشنهاد کرده‌اند که لایحه مطبوعات جلو نیفتد ولی اگر لایحه مطبوعات را بعد از آنها قرار بدهید و مطرح کنید من مخالفتی ندارم
رئیس- رأی گرفته می‌شود پیشنهاد آقای دکتر شفق آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد بنابراین لایحه مطبوعات مطرح است
گزارشی از کمیسیون دادگستری به شرح زیر قرائت شد
کمیسیون دادگستری لایحه شماره ۹۷۹۷۱ دولت راجع به اصلاح قانون مطبوعات را با حضور آقایان نخست وزیر و وزیر فرهنگ و وزیر مشاور و معاون وزارت دادگستری مورد رسیدگی قرار داده در نتیجه ماده واحده پیشنهادی را با اصلاحاتی به شرح زیر تصویب و اینک گزارش آن را برای تصویب مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد
ماده واحده- الف هر گاه در روزنامه یا هر نشریه دیگر به پادشاه یا اعضای خانواده سلطنتی پدر مادر ملکه اولاد برادر خواهر پادشاه و یا به اساس مذهب مقدس اسلام اهانت و هتک حرمت شود و یا مردم را به قیام و اقدام بر ضد حکومت ملی تحریک و به ایجاد مفسده و آشوب برای این منظور تشویق کنند شهربانی مکلف است فوراً به ضبط اوراق منتشره و توقیف مرتکب اقدام و ظرف ۲۴ ساعت پرونده امر را نزد دادستان ارسال و دادستان فوراً به دادگاه صلاحیتدار بفرستد اهانت و هتک حرمت به خانواده سلطنتی پدر مادر ملکه اولاد برادر خواهر پادشاه نیز از جرایم مطبوعاتی نیست
دادگاه مرجع رسیدی باید در خارج از نوبت تعیین جلسه نموده و به موضوع اتهام رسیدگی و حکم صادر نماید جلسه رسیدگی جز برای تنفس تعطیل بردار نیست و تا وقتی که از دادگاه حکم صادر نشده روزنامه یا نشریه در توقیف باقی خواهد ماند لیکن بقای بازداشت متهم منوط به نظر دادگاه است
ب- مقررات فوق در مورد توهین و هتک احترام نسبت به روسای کشورهای خارجی با شرط معامله متقابله نیز جاری خواهد بود
ج- در مورد توهین و هتک حرمت نسبت به نخست وزیر و وزرا و معاونین آنها و رئیس و نمایندگان مجلس شورای ملی و قضات و اعضاء هیئت منصفه بدون احتیاج به شکایت آنها و در مورد سایر اشخاص و افراد در صورت شکایت آنها طبق مقررات بند الف این قانون رفتار خواهد شد لکن از نظر تأمین بازداشت متهم الزامی نیست و تابع مقررات عمومی است
د- اشخاصی که طبق این قانون نشریه آنها توقیف گشته مادام که تکلیف نهایی آنها تعیین نشده به هیچ عنوان نباید روزنامه یا نشریه دیگر انتشار دهند در صورت تخلف به تأدیه پنجهزار تا بیست هزار ریال غرامت محکوم خواهند شد
گزارش از کمیسیون فرهنگ به مجلس شورای ملی
لایحه شماره ۹۷۹۷۱ دولت راجع به قانون مطبوعات پس از این که در کمیسیون دادگستری رسیدگی و مورد تصویب قرار گرفت در تاریخ ۲۱ بهمن ماه ۲۷ در کمیسیون فرهنگ از نظر مطبوعاتی مطرح و با مختصر اصلاح عبارتی که در گزارش کمیسیون دادگستری به عمل آورد با نظر کمیسیون مزبور موافقت و اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید
رئیس- آقای اردلان مخالفید بفرمایید
اردلان- مخالفت بنده با گزارش کمیسیون محترم قوانین دادگستری و کمیسیون فرهنگ راجع به لایحه مطبوعات که اکنون جزء دستور مجلس است از لحاظ نقصی است که در این گزارش بنده مشاهده کردم و بنابراین من می‌خواهم نقایص این گزارش را به عرض آقایان محترم برسانم البته اگر دولت این نقیصه را قبول کرد که رفع بکند برای بنده مخالفتی باقی نخواهد بود لازم است که به عرض آقایان محترم برسانم که از ابتدای دوره پانزدهم توجه آقایان نمایندگان را به اهمیت مطبوعات جلب کرده‌ام و چندین جلسه در اینجا وقت آقایان را گرفتم و موضوع مطبوعات را مشروحاً به عرض رسانیدم البته بنده نمی‌خواهم آنچه را که در اینجا عرض کردم تکرار کنم ولی خلاصه آن این بود که مطابق اصل هشتم متمم قانون اساسی ما باید شرافت اشخاص را تضمین کنیم چنانچه در این لایحه تضمین شده همان طور مطابق اصل بیستم قانون اساسی آزادی مطبوعات را نیز باید تأمین کنیم و در این گزارش یک طرف آن رعایت شده ولی طرف دیگر رعایت نشده است یعنی در گزارشی که ما اکنون به آن رأی می‌دهیم اگر مجلاتی جرایدی روزنامه‌هایی به شرافت و حیثیت اشخاص تعرض کردند مورد تعقیب واقع خواهند شد ولی اگر جرایدی در مملکت خواستند افکار و عقاید خودشان را آزادانه به عرض عامه ملت ایران برسانند نمی‌توانند چرا برای این که قانون سودمندی ماه ۱۳۲۱ یک سد
بزرگی است برای آزادی مطبوعات برای این که بنده بتوانم درست مطلب خودم را به عرض آقایان برسانم اصل بیستم متمم قانون اساسی را می‌خوانم و بعد قانون سوم دی ماه ۱۳۲۱ را آن وقت توجه خواهید فرمود که اگر این گزارش امروز که به تصویب برسد یک قسمتی که مورد توجه آقایان است که فقط شرافت و حیثیت اشخاص مصون و محفوظ بماند رعایت شده است ولی قسمت دیگر که آزادی مطبوعات است به هیچ وجه رعایت نشده است اگر ما بخواهیم مطبوعات خودمان را اصلاح کنیم و جامعه ایران سیر تکامل خودش را بپیماید لازمه‌اش این است که ما در عین این که حیثیت و شرافت اشخاص را تضمین می‌کنیم بایستی به موجب همین گزارش امروز آزادی در حقوق قانون برای افراد این مملکت که می‌خواهند عقاید و افکار خودشان را در امور سیاسی اقتصادی مالی هر چه هست به معرض قضاوت افکار عمومی بگذارند قائل بشویم و این محدودیت‌هایی که در قانون سوم دی ماه ۳۲۱ است آن را مرتفع می‌کنیم بنده حالا اصل بیستم متمم قانون اساسی را می‌خوانم و بعد هم قانون سوم دی ماه را که آقایان بدانند با هم چقدر تناقض دارد اصل بیستم عامه مطبوعات غیر از کتب ضلال و مواد مضره به دین مبین آزاد و ممیزی در آنها ممنوع است این اصل صریح قانون اساسی است اما قانون سوم دی ماه ۱۳۲۱ به هیچ‌وجه این طور نیست یک محدودیتی به طور صریح برای مطبوعات قائل شده است ماده اول قانون سوم دی ماه ۱۳۲۱ماده اول از تاریخ تصویب این قانون کسانی می‌توانند صاحب امتیاز یا مدیر یا سردبیر روزنامه یا مجله باشند که علاوه بر شرایط مقرره در قانون مطبوعات مصوبه شش محرم ۱۳۲۶ صلاحیت آنان را از لحاظ تمکن مالی و سرمایه علمی و اخلاقی شورای عالی فرهنگ با رعایت نوع روزنامه یا مجله که می‌خواهند منتشر کنند و سمتی که در آن خواهند داشت تصدیق نمایند
آخر آقایان ملاحظه بفرمایید که این طور که قانون اساسی به صراحتاً آزادی قلم آزادی نشر کتاب آزادی عقاید و افکار را قائل شده است این قانون سوم دی ماه به کلی یک سدی در مقابل آنها گذاشته است بنده همیشه این مطلب را به عرض آقایان رسانیده‌ام که ما همیشه مطبوعاتمان را از دو نظر نمی‌توانیم خارج کنیم یا آنچه که می‌نویسند به نفع مملکت است یا این که به ضرر مملکت است غیر از این نیست بنابراین اگر به نفع مملکت باشد هر چه بنویسند مفید است و اگر به ضرر مملکت باشد همین لایحه‌ای که امروز گزارش آن جزء دستور مجلس است جلوگیری می‌کند بنابراین عیناً مثل یک ترازویی می‌ماند که دو کفه دارد وقتی که در یک کفه‌ی او ما یک دادگاهی برای کسانی که تخلف می‌کنند به حیثیت و شرافت اشخاص تعرض می‌کنند یک چنین محکمه شدیدی به وجود می‌آوریم در کفه دیگر ترازو هم عدالت حکم می‌کند که آزادی بدهیم همه چیزها سیاسی نیست بنده امروز فرض بفرمایید که چندین سال رفته‌ام در خارج مهندس شناخته شده‌ام فرض کنید یک مجله یک کتاب در امور گیاه‌شناسی می‌خواهم ایجاد کنم نمی‌توانم باید برویم شورای عالی فرهنگ این آزادی که قانون اساسی به من داده است جلوی آن را می‌گیرم بنده این عرض را همیشه کرده‌ام و باز هم عرض می‌کنم این مربوط به دولت حاضر نیست از اول دوره مشروطیت تا حال همیشه دولتها مخالف بوده‌اند که مطبوعات آزاد باشند که اختیار نشر روزنامه یا مجله در دست آنها باشد و اختیار توقیفش هم دست آنها باشد بنده می‌گویم که این قضیه اگر به همین ترتیب باشد مانع رشد و نمو اجتماعی کشور ایران است (صحیح است) اما ما نمایندگان مجلس باید کوشش بکنیم به هر وسیله‌ای که هست رشد و نمود اجتماعی کشورمان سیر طبیعی خودش را بکند اگر ما تخلف جراید را بی‌محکمه‌ی می‌بریم محاکمه می‌کنیم یک اشخاصی هم که می‌خواهند خدمتی به این مملکت بکنند عقاید خودشان را چه از لحاظ مادی چه از لحاظ اقتصادی از هر حیث بخواهند در معرض افکار عامه بگذارند باید این سد را از مقابل آنها برداریم بنده لازم است عرض کنم که در دنیای امروز اگر یک ملتی جاهل بود بی سواد بود نادان بود چه جور ممکن است که مبارزه کرد با بیسوادی فقط راهش نشر روزنامه است نشر کتب است نشر مجلات است وقتی که روزنامه مطالب خوب نوشت هر چقدر هم بیشتر باشد برای مملکت نافع است و هر وقت هم که بد نوشت طبق این گزارشی که امروز جزء دستور ما است هر وقت دیدیم که برخلاف مصلحت مملکت چیزی نوشت او را می‌آوریم محاکمه می‌کنیم بنابراین اگر مجلس شورای ملی با نظر عدالت بخواهد رأی بدهد همین امروز که به این گزاش ما بخواهیم رأی بدهیم همین امروز هم باید قانون سوم دی ماه ۱۳۲۱ را لغو کنیم یا اگر هم امروز لغو نکنیم این فرجه را به دولت بدهیم و دولت هم تعهد بکند که در ظرف یک ماه تجدیدنظر کند در قانون سوم دی ماه ۱۳۲۱ و یک آزادی بیشتری آنچه قانون اساسی برای اینها گذاشته نسبت به مطبوعات رعایت شود بنابراین بنده نمی‌خواهم وقت آقایان را زیاد بگیرم و باید فرصت بدهم که آقایان دیگر هم اگر نظری دارند به عرض مجلس شورای ملی ملی برسانند بنده شخصاً عقیده‌ام این است که این طرحی که امروز جزء دستور ما است اگر ما به آن به تنهایی رأی بدهیم مانع رشد و نمو اجتماعی کشور خودمان می‌شویم و اگر بخواهیم در عین این که به این موضوع رأی می‌دهیم بایدی جراید مجلات روزنامه‌هایی که به مصلحت مملکت چیز می‌نویسند آزادی بیشتری قائل شویم و این محدودیتی را که قانون سوم دی ماه ۱۳۲۱ قائل شده است برداریم برای ترقی و تعالی ایران برای رشد و نمو اجتماعی کشورمان یک قدم مهم اساسی برداشته‌ایم و بنده در این زمینه پیشنهادی تهیه کرده‌ام که تقدیم مقام ریاست می‌کنم و پیشنهاد دیگری هم تهیه کرده‌ام که امیدوارم دولت مورد توجه قرار دهد برای مزید استحضار آقایان محترم عرض می‌کنم که در ۲۳ آبان ۱۳۲۶ که تقریباً یک سال و دو ماه پیش است بنده و یک عده‌ای از آقایان نمایندگان یک طرحی راجع به مطبوعات تقدیم مجلس و شورای ملی کردیم این طرح رفت به کمیسیون مبتکرات و بنده خودم حاضر شدم و همین توضیحات را عرض کردم کمیسیون مبتکرات با نظر موافق و قابل توجه بودن فرستاد به کمیسیون فرهنگ و از آن وقت تا به حال که قریب یک سال می‌شود این طرح همین طور در کمیسیون فرهنگ خوابیده است و امروز که مجلس شورای ملی ایران توجهی به موضوع مطبوعات دارد که از اهم مسائل کشور ما است کاری بکند که یک روش صحیحی برایش در نظر گرفته شود و عقیده بنده این است که هر دو موضوع را در نظر بگیریم هم شرافت و حیثیت اشخاص را تأمین بکنیم و هم آزادی در حدود قانون اساسی برای مطبوعات در نظر گرفته شود چون آقایان ارباب جراید بیشتر از بنده اطلاع دارند بنده بیشتر از این عرضی نمی‌کنم و نوبت خودم را می‌دهم به آقایان
رئیس- آقای رحیمیان موافقید یا مخالف
یک نفر از نمایندگان- تشریف ندارند
دکتر شفق- بنده پیشنهادی داده‌ام
مخبر- اجازه می‌فرمایید
رئیس- بفرمایید
مخبر- آقای سزاوار فرمایشات آقای اردلان راجع به یک کلیاتی بود که به نظر بنده ارتباطی با لایحه‌ای که گزراش آن از کمیسیون دادگستری آمده است نداشت زیرا قانون سوم دی ماه ۱۳۲۱ اگر ایراد و اعتراضی به آن قسمت دارید فعلاً این قانون را ما برای اصلاح آن نیاورده‌ایم و اینجا هم از نظر مجازات در این لایحه ذکر نشده فقط چیزی که شده در طرز رسیدگی و اصول محاکمات است نسبت به این قسمت چون کلیاتی فرمودید حالا آن قسمت که کمیسیون دادگستری نظر کرده بنده وارد آن قسمت و در قسمت مطبوعات نمی‌شوم اما چیزی که هست اگر این لایحه را توجه فرموده باشید تمام این قسمت‌هایی که ذکر شده است قوانینی از سابق داریم قانونی ما داریم مصوب ۲۹ اردیبهشت ۱۳۱۰ آنجا تمام جراید نسبت به شخص اول مملکت و حتی اشخاص و افراد هم در آنجا ذکر شده و مجازاتش هم تعیین شده این یک چیزی نیست که جدیداً کمیسیون دادگستری خودش تهیه کرده باشد و به مجلس فرستاده باشد النهایه چیزی که هست از لحاظ رسیدگی در این قانون مؤثر است
با توجه به لایحه دولت و قوانین سابق مجموع آنها را کمیسیون در نظر گرفته و یک لایحه‌ای را تهیه کرده از نظر این که تسریعی در رسیدگی باشد حالا اعتراضات جنابعالی نسبت به آن چیزی که فرمودید اگر در طریقه تحصیل امتیاز و نقصی در قانون ۳۲۱ است که پیشنهادتان را می‌دهید و اگر راجع به این قسمت آقایان دیگر هم نظری دارند پیشنهادشان را می‌دهند دولت هم هست و بنده هم هستم اما راجع به آن قسمت اعتراض آقایان وارد نیست
[۳- تقدیم بودجه سال ۱۳۲۸ کشور به وسیله آقای وزیر دارایی]
رئیس- آقای وزیر دارایی
وزیر دارایی- خاطر آقایان محترم مستحضر است که چندی قبل وعده داده شده بود که بودجه ۱۳۲۸ کشور قبل از سال تقدیم مجلس شورای ملی شود این بودجه مدتی قبل هم حاضر بود ولی ما انتظار داشتیم که تبصره‌هایی که در کمیسیون بودجه است زودتر بگذرد چون این تبصره‌ها پایه بودجه سال ۱۳۲۸ بود این تبصره‌ها از کمیسیون بودجه گذشت ولی برای این که از تصویب مجلس بگذرد و
ممکن بود وقت فوت شود و چون در نظر بود که بودجه کل و بودجه‌های تفصیلی قبل از سال ۲۸ تقدیم مجلس شود به این مناسبت قبل از این که آن تبصره‌ها از تصویب مجلس علنی بگذرد ناچار بودجه را تنظیم و اینک تقدیم مجلس می‌گردد و امیدوارم که تا ۱۴ اسفند ماه هم بودجه‌های ریز وزارتخانه‌ها تقدیم شود (صحیح است)
[۴- بقیه مذاکره راجع به مطبوعات]
رئیس- به کمیسیون بودجه فرستاده می‌شود آقای رحیمیان (گفته شد) نیستند آقای صفوی
صفوی- عرض کنم در این گزارش کمیسیون دادگستری راجع به لایحه مطبوعات که تقدیم مجلس شده شامل دو سه قسمت است یکی قسمت الف و بعد قسمت ب و ج به طوری که آقایان ملاحظه فرموده‌اند در قسمت اول جراید البته شرحی که نوشته شده است مورد نهایت علاقه و توجه ملت ایران است و مردم ایران نسبت به اعلیحضرت همایون شاهنشاهی و مقام سلطنت نهایت احترام را دارند و خیلی جای تأسف است که بعضی از مطبوعات متأسفانه از روزه متانت خارج شده‌اند و مورد بغض و حتی من خیال می‌کنم مورد نفرت تمام ملت ایرانند (دهقان- صحیح است) البته مقام سلطنت همان طوری که عرض کردم مورد احترام جامعه است و همه باید که مقام سلطنت را محترم بشمارند و وحدت ملی ما در سایه وجود اعلیحضرت همایون همیشه پایدار و برقرار باشد (صحیح است) بنده خیال می‌کنم قسمت الف که در ماده ذکر شده نه تنها مورد اتفاق نمایندگان است بلکه مورد اتفاق تمام ملت ایران است (صحیح است) اما در قسمت دیگر که قسمت ج باشد در اینجا نوشته شده است در مورد توهین و هتک حرمت نسبت به نخست وزیر و وزرا و معاونین آنها و رئیس و نمایندگان مجلس شورای ملی و قضات و اعضای هیئت منصفه بدون احتیاج به شکایت آنها و در مورد اشخاص با شکایت بر طبق قسمت الف خواهدبود اینجا نظریاتی هست همان طور که نماینده محترم و همکار عزیز بنده آقای اردلان فرمودند البته همه مطبوعات را نباید با یک چشم نگاه کرد متأسفانه باید باز تکرار کنم بین مطبوعات یک عناصری پیدا شده‌اند که مقام مطبوعات را تنزل داده‌اند و کوچک کردند در عین حال همیشه مطبوعات نسبت به مملکت یک خدماتی کرده‌اند (صحیح است) و روزنامه‌هایی بوده‌اند که در مواقع سخت و مشکل فدارکاری کرده‌اند و حتی همه چیز خود را فدای وطن‌پرستی و فدای خدمت به کشور کرده‌اند بایستی که آقایان توجه داشته باشند و با آن نظر به مطبوعات نگاه کنند نه به آن اوراقی که مطبوعات را روزنامه می‌دانند و می‌خواهند از راه مطبوعات و یک راه ناصوابی به یک مقاماتی برسند و استفاده بکنند مطبوعات خدمتگذار مملکت‌اند بیخود نیست که گفته‌اند رکن چهارم مشروطیت است مطبوعات در هر مورد به کشور خدمت کرده‌اند اگر در وزارتخانه‌ها و ادارات دولتی همان طور که در همه جا هستند یک اشخاص بدعملی باشند البته تصدیق می‌فرمایید در وزارتخانه‌های ما همه کارها مطابق جریان معمولی انجام نمی‌شود یک اشخاصی هستند یک رویه‌های نامطبوعی دارند و یک افکار ناشایسته‌ای دارند و آنها ملاحظه دارند که مبادا مطبوعات به عمل آنها متوجه شوند و آتاک کنند مثلاً همین چند روز قبل بود که گمرک خرمشهر خوب یک کارهایی شد اشخاصی یک کارهایی کرده‌اند گفته شد حتی نسبت‌هایی هم به یک اشخاص دیگری داده شد همکار محترم من آقای دکتر راجی و سایر آقایان هم یک حرف‌هایی زدند و این حرف‌ها هم در مطبوعات منعکس شد قبلاً هم در مطبوعات گفته می‌شد که در خرمشهر یک عملیاتی شده است سوء‌استفاده‌هایی شده است همین موضوع در آتیه با گذاشتن این قسمت ج اگر تصویب شود توهین خواهد بود چون اینجا توضیحی از توهین و هتک حرمت نوشته نشده است ممکن است که اعضای گمرک خرمشهر این را توهین و هتک حرمت تشخیص بدهند و این را وسیله توقیف روزنامه قرار بدهند و در این قسمت آخر تعیین شده که حتی مدیر روزنامه را هم توقیف کنند بنابراین نباید اشد مجازات را نسبت به مطبوعات قرار داد و آقای سزاوار مخبر محترم کمیسیون که همیشه نسبت به مطبوعات نظر موافق داشته‌اند و مطبوعات را محترم شمرده‌اند توجه بفرمایند که اگر این گزارش بگذرد دیگر کوچکترین نقطه ضعفی از وزارتخانه‌ها و از مأمورین دولت و از مأمورینی که در نقاط دوردست این مملکت هزاران اعمال ناشایسته مرتکب می‌شوند نمی‌توانند تذکر بدهند و این نقض غرض خواهد بود بایستی که مجلس توجه داشته باشد و مطبوعات را از نظر عمل خویش توجه بکند نه از نظر دیگر ما خودمان که عضو مطبوعات هستیم بنده خودم ۲۷ سال است که افتخار خدمتگذاری مطبوعات را دارم و دوره‌های روزنامه کوشش بهترین گواه است و خود آقایان می‌دانند که روزنامه کوشش کوچکترین چیزی ندارد و باید عده دیگری از مطبوعات را که خائن به کشور نیستند نگاه کرد نه آن که آن اشخاصی را که به تازگی وارد مطبوعات شده‌اند آنها را از نظر مطبوعات نگاه کرد اینها آمدند و یک عملی کردند و تنفر و انزجار عمومی را به خودشان جلب کردند و مطبوعات را کوچک کردند و در نظر عامه اهمیت مطبوعات را از بین بردند بنده خیال می‌کنم که این قسمت ج برخلاف منظور است اگر یکی از روزنامه‌ها واقعاً از روی بیغرضی راجع به عملیات یک وزیر یک معاون یک مدیر کل یک رئیس اداره یک رئیس حسابداری یک چیزی بداند و بخواهد بنویسد آنرا اینجا می‌گویند که هتک حرمت کرده است به محض این که گفت که در بانک کشاورزی فلان عمل شد و یا در کارخانه سیمان فلان عمل اتفاق افتاد یا در شیراز یا در بوشهر فلان عمل را مرتکب شده‌اند بلافاصله باید روزنامه بر اثر شکایت طرف توقیف شود اینها چیزهایی است که برخلاف منظور است من خیال می‌کنم که آقای نخست وزیر و هیئت محترم دولت و حتی آقایان نمایندگان هم هیچ وقت این نظر را ندارند که مطبوعات را خفه کنند و برخلاف اصل بیستم قانون اساسی این مملکت عملی بکنند و با آن حس ابتکار را از مطبوعات بگیرند چنانچه آقای اردلان فرمودند این است که بنده عرایض خودم را خلاصه می‌کنم و پیشنهادی هم داده‌ام البته یک طرح قانونی هم داده شده که یک عده‌ای از آقایان پیشنهاد کرده‌اند و بنده هم آن را امضاء کرده‌ام آن طرح راجع به قسمت الف است اگر آن طرح مطرح شد البته مقدم است و اگر آن مقدم نیست و لایحه مطرح است بنده پیشنهاد تجزیه آن قسمت را کرده‌ام و تقاضای تصویب آن را دارم
رئیس- آقای رحیمیان
رحیمیان- به عقیده بنده آنچه لازم بود آقای اردلان نماینده محترم و آقای صفوی در ماده واحده و قسمت الف آن در اینجا توضیحاتی دادند بنده هم عقیده دارم که همه آقایان نمایندگان محترم در این قسمت موافقند ولی در قسمت دوم البته محل تردید نیست که این نباید تصویب شود آنچه مربوط به خانواده سلطنتی و مذهب مقدس اسلام است به عقیده بنده همه اتفاق نظر دارند صحیح است و بنابراین هیچ کس مایل نیست که نسبت به این دو مقام فکر بیجایی بشود اما در قسمت دوم باید فکر کرد که آیا واقعاً به این اشخاصی که در اینجا نوشته‌اند نسبت به آنها توهین نشود آیا آنها بوظیفه خود شرافتمندانه عمل کرده‌اند یاخیر البته با این شرحی که آقای صفوی اظهار کردند راجع به خرمشهر بنده هم در اینجا اظهاراتی کردم وقتی بودجه کل ما هشتصد میلیون باشد و سر و صدا در این باشد که در یک سرحد کشوری چهل میلیون حیف و میل شده است آیا روزنامه‌ها رو صدا نکنند چه بکنند و خیلی قسمتهای دیگر هم هست که بنده نمی‌خواهم باعث تشنج مجلس بشوم یا مطالب دیگری را به عرض برسانم خیلی مطالبی هست که بعضی‌ها واقعاً از طرف روزنامه‌نویس‌ها نیست البته بعضی از روزنامه‌ها هستند که بنده هم معتقدم به وظیفه حقیقی خودشان عمل نمی‌کنند باید جناب آقای ساعد یک نفر وزیر واقعاً برای ملت وزارت را قبول کند یک نفر وکیل برای ملت قبول وکالت کند و برای خاطر ملت کار کند روزنامه‌نویس هم باید قلم را برای ملت بردارد نه برای نظر شخصی خودش وقتی که ما فکر کنیم وزیر یا وکیل البته من عرض کردم که نمی‌خواهم اسم ببرم با این وضعیت بیایند نظر خودشان را اعمال کنند بنابراین نباید از روزنامه‌نویس هم گله‌مند شد که چرا حمله می‌کند می‌دانید که دراین چند روزه یک عده از روزنامه‌ها توقیف شدند اینها راجع به نفت راجع به بانک شاهی چیزهایی می‌نوشتند و صحبت در اطراف اینها خیلی می‌شد و افکار مردم روشن بود در همین چند روز ما می‌بنیم این روزنامه‌ها که فعلاً هست هیچ چیز نمی‌نویسند و حقیقتاً ما نمی‌دانیم که چه می‌گذرد و بنده که وکیل مجلس هستم بی‌اطلاع هستم و نمی‌دانم واقعاً چه می‌گذرد و چه خواهند کرد و نظر چیست (صفوی- هنوز راجع به نفت هم گزارشی نداده‌اند) پس بنابراین در قسمت اول همه متفقند و در قسمت دوم اگر ما واقعاً فکر بکنیم که مشروطیت هست آزادی هست باید روزنامه‌نویس هم باشد و باید آزاد باشد امروز مجلس در مقابل دولت مسئول نیست ولی در مقابل ملت مسئول است افکار عمومی ملت چیست روزنامه‌نویس است حالا اگر یکی دو نفر سوء‌استفاده بکنند از حق خودشان و از وظیفه خودشان و روزنامه را رزونامه بکنند و برای استفاده شخصی به اشخاص و مقدسات و شرافت اشخاص حمله بکنند دلیل بر این نمی‌شود که ما آزادی را تعطیل بکنیم و آزادی را خفه بکنیم مجلس بدون روزنامه امکان ندارد وقتی که خواسته باشیم آزادی باشد
باید روزنامه هم باشد وقتی ما فکر می‌کنیم که روزنامه نباشد بایستی قفلی بیاوریم در این مجلس را قفل کنیم مجلس روزنامه وکیل ایا آزادی لازم ندارد این دلیل نمیشودیک روزنامه نویس که سوء استفاده می‌کند ما این را بهانه بکنیم و آزادی را از بین ببریم و خفه کنیم این به مصلحت مجلس نیست این به مصلحت آزادی مملکت هم نیست شما بروید وضعیت را ببینید آیا واقعاً مدیر کلی که حقوق از این کشور می‌گیرد البته ممکن است اشخاص شرافتمندی هم باشند ولی نظرهای خصوصی بیشتر است حالا بنده باز هم نمی‌خواهم اسم ببرم و نمی‌خواهم باعث تشنج مجلس بشوم بالاخره اوضاع همین طور است و البته باید روزنامه هم آزاد باشد وقتی اشخاصی که در اینجا از انها اسم بردند آنها به وظیفه خود شرافتمندانه عمل کردند بنده هم معتقدم که اگر روزنامه‌نویسی بخواهد حمله بکند باید قلمش را بشکنند ولی اول بایستی همه چیز اصلاح بشود روزنامه مربوط به افکار عمومی ملت ایران است و بنده که با قسمت دوم مخالفم و در قسمت اول نه تنها بنده بلکه تمام آقایان نمایندگان محترم موافقند و در این قسمت هم هیچ ایرادی نیست ولی قسمت دوم به عقیده بنده مخالف آزادی ایران است و نباید چنین عملی کرد
رئیس- آقای حائری‌زاده موافقید یا مخالف
حائری‌زاده- بنده مخالفم
رئیس- آقای فولادوند موافقید بفرمایید
فولادوند- بنده معتقدم وکلای مجلس باید همیشه با کمال شجاعت عقیده خودشان را در اینجا بگویند و به هیچ‌وجه از هیچ کس و از هیچ مقامی ترسی نداشته باشند آقایان لایحه‌ای جهت مطبوعات به مجلس آمده است از لحاظ احترام به اعلیحضرت همایون شاهنشاهی تشریف می‌آورند اینجا و می‌فرمایند آن قسمت که مربوط به اعلیحضرت است تصویب بشود ولی قسمت دیگر که مربوط به سایر مردم است تصویب نشود یعنی چه یعنی مجلس اجازه بدهد که شاه مملکت از اهانت مصون باشد ولی جان ومال و عرض و شرف افراد ناس مصون نباشد (صفوی- آقا قانون داریم) شما صحبتتان را کردید حالا بیاید گوش بدهید روزنامه‌نویسی که قلم خود را در دست بگیرد و به همه چیز مردم حمله بکند و اهانت بکند عرض کنم علاوه بر این که این تشویق برای مدیران جراید نیست این یک خدمتی است که به تمام دزدان و بدکاران این مملکت می‌شود یعنی امروز ما به این نتیجه رسیده‌ایم که تمام دزدان و بدکاران چون به اشخاص شریف و صحیح حمله می‌شود و همیشه در مقام دفاع برمی‌آیند و می‌گویند مملکتی که به مؤتمن‌الملک فحش می‌دهند به مرحوم فروغی تهمت زدند و به شما آقای ساعد بعد از هفتاد سال خدمت توهین کره‌اند (نورالدین امامی- ۷۰ سال ندارند ۵۰ سال) اجازه بفرمایید اینجا شوخی نیست آقا نتیجه این شده است که تمام دزدها تمان بدکاران این مملکت در تحت این دفاع در تحت لوای این بی‌قانونی دارند خودشان را تبرئه می‌کنند و مملکت ما به این وضع رسیده است که ما به هیچ‌وجه خادم را از خائن دزد را از درست نمی‌توانیم تشخیص بدهیم آقایان شماها که اینجا آمده‌اید باید با کمال قدرت حرف بزنید درست است ممکن است بعضی از جراید به یک نماینده‌ای اهانت بکنند و بگویند این نماینده برای خودش آمد فلان مقام آمد فلان حرف را زد ولی هیچ همچو چیزی نیست بنده یک نفر از افراد این مملکت هستم سالها خدمت به این مملکت کرده‌ام قاضی بوده‌ام همین آقای بوذری دادستان تهران بودند من عضو ایشان بودم با کمال شرافت خدمت کرده‌ام اینجا هم وظیفه خودم را در پشت این میز با کمال شرافت عرض می‌کنم من برای این که آقایان کاملاً روشن بشوند ناچارم قائل به یک تفصیل و بحث زیادی بشوم اولاً این که آقای صفوی و بعضی از آقایان دیگر و آقایان دیگر و آقای مدیر روزنامه کیهان می‌فرمایند بعضی علف‌های هرزیه بنده می‌خواهم عرض کنم اگر آقایان انصاف داشته باشند بعضی از روزنامه‌های ما خوب هستند نه این که بعضی علف‌های هرزه هستند مگر ما گفتیم آقا روزنامه‌ها را توقیف کنند از بین ببرند زبان ملت را ببندند خیر روزنامه با کمال درستی با کمال شرافت مدیر روزنامه هر تنقیدی دلش می‌خواهد بنویسد آقا ما می‌گوییم فحش ندهد ناسزا نگوید به زن و بچه مردم حمله نکند (صحیح است) چرا شما اینجا ساکت هستید ممکن است این لایحه بیست سال دیگر اینجا نیاید مگر شما نمی‌دانید یک عده قریب چهل و پنجاه روزنامه شروعت کردند به شاه مملکت به وزرا به وکلا و به تمام افراد با شرف این مملکت توهین کردند تا یک همچو وضعیتی پیش آوردند آقا ما در اینجا در یک وضعی قرار گرفتیم که یک وکیل با شرفی جرات نمی‌کند بیاید اینجا حرف بزند (صحیح است) تا صحبت کند شرع می‌کنند به حمله کردن به زن و فرزند او فحش می‌دهند به ناموش او به شرف او حمله می‌کنند (صحیح است) آقا مملکت را نمی‌شود این طور اداره کرد خانه هیچ کدخدای دهی را به این نکبت و افتضاح نمی‌شود اداره کرد کی گفته است که مدیر روزنامه خوب با شرفی چیزی ننویسد خیر هر چه دلش می‌خواهد بنویسد بیاید برای بنده بنویسد اگر بنده یک عملی خلاف وظیفه‌ام کرده‌ام در تمام مدتی که مأمور عدلیه و قاضی بوده‌ام در تمام مدتی که در مجلس هستم بنده را دار بزنید من دو سال خدمت شماها هستم از ساعت هشت صبح می‌آیم با کمال درستی انجام وظیفه می‌کنم (صحیح است) ولی این وضع نیست من با این که مصلحت نیست این روزنامه اینجا خوانده شود ولی برای این که این را بدانید (مکرم- صلاح نیست آن را بخوانید آقا)(صدرزاده-نخوانید آقا)(رئیس- در جلسه خصوصی) خلاصه‌ی روزنامه‌ای است که در دادسرا پرونده ۱۳- ۲۷ ۱۰۲ شعبه سیزده مطرح است که در این روزنامه به تمام وکلای مجلس فحش زن داده است (مکرم- به همین جهت عرض کردم خوانده نشود) این روزنامه است علف هرزیه است (صفوی-محاکمه‌اش کنند آقا) آقا چه تأثیری دارد من خودم قاضی عدلیه بودم تا یک احضاریه برود آنجا ۵۰ روزنامه به زن و بچه قاضی فحش می‌دهند (دکتر مجتهدی- قانون را عوض کنید درست کنید) حالا هم که ما قانون مجازات برای جراید نیاورده‌ایم گفتیم اگر یک روزنامه‌ای برخلاف نزاکت برخلاف ادب به یک کسی با شرفی فحش داد آن حربه کثیف را از دست او بگیرند و ببرند او را محاکمه کنند (صحیح است) اگر محکمه اناً ظرف ۲۴ ساعت قرار آزادی داد مرخصش کنند اگر گفت خیر
این برای استقلال مملکت و شرافت مملکت زشت است این روزنامه در توقیف باشد چرا می‌آیید اینجا می‌گویید اگر به شاه مملکت توهین شد مگر سایر مردم زن و بچه و شرف ندارند شاه مملکت در صورتی احترام دارد که افراد مملکت او رئیس‌الوزرای او مجلس و زن و بچه مردم در امان باشند (صحیح است) ولی حکومت بر یک عده بی‌شرف کردن که احترام ندارد آخر من چه جور بخوانم این روزنامه را پشت این میز بفرمایید تشریف ببرید دادگاه جنحه ببینید چه نوشته است آقا این روزنامه‌ای است که یکی از وکلای مجلس طی نامه‌ای به آقای رئیس شکایت می‌کند من می‌گویم آقا اگر می‌خواهی فحش بدهی به این وکیل اسم ببر اولاً حق نداری ثانیاً چرا به ۱۳۶ نفر وکیل فحش زن و بچه می‌دهی همین طور می‌شود که رئیس‌الوزرای شما جرئت نمی‌کند حرف بزند وزرای شما جرئت نمی‌کنند حرف بزنند وکلای شما لال شده بودند اینجا آقا نظامی‌ها ی شما قدرت حرف زدن را نداشتند شاهتان را می‌کشند و استقلالتان را هم از بین می‌برند
نمایندگان- آفرین احسنت
رئیس- پیشنهاد کفایت مذاکرات رسیده قرائت می‌شود پیشنهاد آقای حاذقی به شرح زیر قرائت شد پیشنهاد می‌کنم مذاکره در کلیات کافی است و ماده واحده مطرح شود
رئیس- چه مطرح شود الان مطرح است
حاذقی- پس مورد رأی قرار گیرد
رئیس- آقای حائری‌زاده
حاذقی- اجازه بفرمایید توضیح بدهم پس تأمل کنید که ایشان صحبت کنند آقای حاذقی بفرمایید
حاذقی- من همیشه معتقد بوده و هستم که هر کسی هر وظیفه و شغلی به اوسپرده شده است به او سپرده شده است بایستی با کمال شرافتمندی در عین حسن نیست و شجاعت وظیفه‌اش را انجام بدهد هر لایحه‌ای که دولت می‌دهد وظیفه مجلس شورای ملی است که با کمال شجاعت تصویب بکند یا رد بکند صدها لایحه و طرح و مسائل مهم مملکتی در دستور مجلس است که متأسفانه مجلس شورای ملی یک ضعف از خودش نشان داده و تکلیف آنها را معین نکرده من از اداره قوانین توضیح خواستم لوایحی که ما داریم و احتیاج دارد که طرح دو فوری برایش تنظیم کنیم ما حاضر هستیم که این لوایح را از نظر تسریع در تصویب آن طرح دو فوری بدهیم تا این که زودتر مطرح بشود زودتر تکلیفش معین بشود سه سال است در این مملکت قانون مالیاتی لغو شده است و با تصویب‌نامه از مردم مالیات می‌گیرند و همه آقایان متذکر می‌شوند که چرا این عمل می‌شود
رئیس- این مربوط به پیشنهاد شما نیست شما می‌گویید مذاکره کافی است آقای حائری‌زاده بفرمایید
حائری‌زاده- عرض کنم که مملکت ما چون دنیا متشنج است و ما هم بدبخت و بیچاره هستیم همه حواس ما پریشان و با یک فکر عصبانی وارد کار می‌شویم این موضوعاتی که توی این لایحه نوشته شده است تمام در قوانین مطبوعاتی و جزایی ما پیش‌بینی شده چیز تازه‌ای نیست فقط چیزی که اینجا اضافه شده است که بنده مخالفم قضاوت پلیس است
در ماده اول که می‌نویسد در قسمت الف هر گاه در روزنامه با نشریه دیگر چنین و چنان باشد شهربانی مکلف است فوراً به ضبط اوراق منتشره و توقیف مرتکب اقدام و ظرف ۲۴ ساعت پرونده امر را نزد دادستان ارسال ما اگر بنا باشد که قضاوت را به دست پلیش بدهیم تشخیص این که توهین شده یا نشده به دست پلیس بدهیم این بار مملکت به منزل نمی‌رسد
رئیس- آقای حائری‌زاده اجازه شما محفوظ است برای صحبت در خود ماده حالا در کفایت مذاکرات که مخالف کردید صحبت بفرمایید
حائری‌زاده- عرض می‌کنم کفایت مذاکرات را مخالف اگر بخواهید رأی بگیرید الان عده هم کافی نیست پس اجازه بفرمایید در اصل موضوع بنده حرف بزنم
رئیس- خیر در اصل موضوع شما نمی‌توانید صحبت کنید چون اجازه شما محفوظ است
حائری‌زاده- بسیار خوب رأی بگیرید
رئیس- آقای بوذری
معاون وزارت دادگستری- بنده اجازه می‌خواهم قبل از این که رأی به کفایت مذاکرات گرفته شود توضیحاتی در کلیات این لایحه به عرض آقایان محترم برسانم
بعضی از نمایندگان- اعلام رأی شده است
رئیس- ممکن است بعداً بفرمایید آقایانی که با پیشنهاد کفایت مذاکرات موافقند قیام کنند اکثر برخاستند تصویب شد پیشنهادات قرائت می‌شو د
پیشنهاد آقای فرامرزی به شرح زیر قرائت شد پیشنهاد می‌کنم لایحه مطبوعات به انضمام پیشنهادهای رسیده به کمیسیون دادگستری و فرهنگ ارجاع و کمیسیون‌های نامبرده مشترکاً تشکیل و نسبت بپیشنهادهای اصلاحی توجه و با تجدیدنظر لازم به مجلس آورده شود
رئیس- آقای فرامرزی
فرامرزی- بنده مریض بودم خوابیده بودم و تصور نمی‌کردم که این لایحه مطرح شود برای این که لوایح مهمتری و لازمتری خود دولت تقدیم کرده بود بعد فهمیدم که مطرح شده سعی معلوم شد از این وضع موجود از این وضعی که هست می‌خواهند استفاده کنند طناب را طوری محکم کنند که بعد از این که این وضع هم گذشت کسی نتواند نفس بکشد به این جهت به مجلس آمدم من با این حال مرض به مجلس خواهم آمد و از آزادی مطبوعات ایران یعنی از آزادی ایران دفاع خواهم کرد مگر این که ببینم این آزادی از خطر نجات یافته و یا در این جا دفن شده و بیش وجدان خودم معذور باشم که من کار خودم را کردم فداکاری خودم را کردم منتهی زور استبداد عدالت و آزادی ببشر شد و من با خیال راحت و آسوده بروم توی خانه‌ام بخوابم یعنی راحت از وجدان آقایان تصور نکنند که من چون روزنامه‌نویس هستم از مطبوعات دفاع می‌کنم من روزنامه‌نویس نیستم من نویسنده هستم در مطبوعات وقتی که مقالات سیاسی را نتوانستم بنویسم مقاله ادبی می‌نویسم شعر می‌گویم یک کارهای دیگری مثل بعضی آقایان می‌کنم زندگی می‌کنم من از دیگران عاجزتر نیستم ولی چون معتقدم که آزادی یک ملتی بدون آزادی مطبوعات ممکن نیست فرض خودم می‌دانم که دفاع بکنم از آن برای این که شما در دنیا یک مملکتی یک ملتی نمی‌توانید به من نشان بدهید که آن ملت آزادی مطبوعات نداشه باشد ولی آزادی داشته باشد چیز عجیبی است یک قضیه به این مهمی راجع به یک موضوعی که لااقل ما معتقدیم اگر حق نباشد عقیده ما هست که می‌خواهند آزادی را سلب بکنند یک آزادی را که با خون گرفته‌اند فوراً پیشنهاد کفایت مذاکرات می‌شود و حتی اجازه حرف زدن نمی‌دهند راجع به این موضوعی که ما می‌گوییم گیر کرده‌ایم بین استبداد و آزادی یعنی به قبل از انقلاب مشروطیت و بعد از انقلاب مشروطیت ممکن است حق با آنها باشد ممکن است ما درست تشخیص ندهیم ولی مجلس برای این است که موضوع مطرح بشود و مخالف و موافق صحبت بکنند تا معلوم بشود و مخالف و موافق صحبت بکنند یا معلوم بشود حق با کیست و حق با کی نیست مگر مقصود غافلگیر کردن و کلاه گذاشتن سر همدیگر است و منظور پیش بردن مقصود است و یا مقصود این است که قضیه معلوم بشود و روشن بشود کدام حق است اگر منظور قسمت دوم است به عقیده من به این سرعت و به این عجله لایحه‌ای آوردن و زود گذراندن آن هم در موقعی که اعلان حکومت نظامی شده است این برای دولت خوب نیست و برای مجلس هم خوب نیست این را بگذارید مطالعه زیادتر بشود و حق از باطل معلوم بشود هفت سال است بعضی از دولت‌های ایران با مطبوعات ایران می‌جنگند و بزرگترین ضربتی که به مطبوعات ایران زده‌اند این است که یک عده مطبوعات یعنی یک عده اوراق قلاش و بدنام و فحاش را خودشان درست کردند (بعضی از نمایندگان- صحیح است) و وارد عالم مطبوعات کرده‌اند که اینها را بهانه بدانند و بعد یک دفعه سر مطبوعات را ببرند این قضیه مطبوعات فحاش بیاد من می‌آورد اشخاصی می‌خواستند روحانیون را بدنام بکنند می‌آمدند یک اشخاصی را عمامه سرشان می‌گذاشتند با عمامه سر می‌کردند به جاهاییکه می‌خواستند روحانیون را بدنام کنند با بطری عرق در روزهای گردش عمومی می‌رفتند بیرون عرق می‌خوردند مست می‌کردند با ریش و عمامه می‌رقصیدند آن وقت عوام که اینها را می‌دیدند به تمام علما و تمام روحانیون فحش می‌دادند و نسبت به آنها بی‌ایمان می‌شدند آقایان می‌خواهند راجع به مطبوعات همان قضاوتی را بکنند که مردم عوام راجع به روحانیون و روحانیت می‌کردند من یادم می‌آید دولت همین جناب آقای ساعد اولین دفعه که تشریف آوردند ما را طلبیدند که راجع به مطبوعات صحبت بکنیم چکار بکنیم یکی پهلوی من نشسته بود گفتم به او که آیا دولت که می‌خواهد ما را اصلاح بکند دستگاه خودش را هم می‌تواند اصلاح بکند با این که فقط می‌خواهد ما را اصلاح بکند گفت خودش را که نمی‌تواند اصلاح بکند گفتم پس کسی که نمی‌تواند خودش را اصلاح بکند ما را هم نمی‌تواند اصلاح بکند به جای این فشاری که به مطبوعات می‌آورند این فشار را به دادگستری و دادگاه‌ها بیاورند که حق مردم آنها محفوظ بماند (صحیح است) هفت سال است که دولت و مجلس فشار می‌آورند به مطبوعات با این که هیچ قانونی نیست هیچ مورد احتیاجی نیست که در قانون مطبوعات نباشد دولت نمی‌خواهد خودش را اصلاح بکند می‌خواهد کسی نتواند حرف بزند این همه قوانین گذراندند برای جلوگیری از فحاشی هر دولتی که خودش گفت روزنامه‌ها فحش می‌دهند و قانون گذراند خودش چند روزنامه درست کرد و شروع کرد به فحاشی خاطرم هست یک وقتی رفته بودیم در نخست وزیری
رئیس- آقای فرامرزی راجع به پیشنهاد خودتان صحبت بفرمایید
فرامرزی- راجع به پیشنهاد این است که چون قضیه مهم است چون دولتها در عرض هفت سال نشان داده‌اند که مقصودشان از لوایح و پیشنهادها خفه کردن مطبوعات مخالف است نه اصلاح مطبوعات من استدعا می‌کنم این قانون را این آزادی مطبوعات را که در عرض چهل سال بروید تاریخ مطبوعات را مطالعه کنید ببینید قدم به قدم جلو آمده مجلس اول و دوم چه فدارکاری‌ها کردند تا وقتی آزادی مطبوعات را گرفتند حالا این مجلس پانزدهم یک باره آنها را از بین نبرد چه خوب گفته‌اند ارتجاعی ارتجاع یعنی برگشتن به عقب یعنی ما بعد از چهل سال بخواهیم برگردیم به ن مرحله پنجاه سال قبل عرایض من خیلی زیاد است همان عرضی که یک وقتی در خود نخست وزیری با بعضی از آقایان وکلا عرض کردم که جناب آقای منصف هم تشریف آورده بودند راجع به آن قسمتی که می‌خواستند مطبوعات را محدود کنند یکی از وکلا گفت آن خطر هنوز هست گفتم آقا من از لحاظ یک روزنامه‌نویس هیچ نمی‌ترسم از این که مطبوعات را محدود بکنند برای این که آن وقت من و شما هر دو نوکر دولت خواهیم شد شما در مجلس نوکری خواهید کرد ما در ادارات وقتی بنا شد همه با هم نوکر باشیم عرضی ندارم برای این که آن وقت من و شما هر دو نوکر دولت خواهیم شد شما در مجلس نوکری خواهید کرد ما در ادارات وقتی بنا شد همه با همه نوکر باشیم عرضی ندارم برای این که این خطر هست یا لااقل مورد سوء‌ظن ما و افکار عمومی ملت ایران در خارج هست من استدعات می‌کنم آقایان موافقت بفرمایند که این لایحه برگردد به کمیسیون‌ها و به ما اجازه بدهند تمام عرایضمان را بکنیم و این ننگ را بر خودشان هموار نکنند که در تاریخ بگویند مجلس پانزدهم مطبوعات را محدود کرد و حتی به مخالفین این لایحه هم اجازه نطق نداد در قسمت اولش من پیشنهاد کردم آن قسمت اول راجع به اعلیحضرت همایونی ما در کمیسیون پیشنهاد کردیم اینجا پیشنهاد کردیم هیچ کس مخالف نیست شاه مقدس و غیر مسئول است و هیچ کس حق ندارد به شاه اعتراض بکند و مجلس رأی خواهدداد راجع به قسمتهای دیگر بایستی تمام مردم در مقابل قانون متساوی باشند و آقای ساعدی که امروز رئیس‌الوزرا هست و آقای ساعد یک سال بعد که رئیس‌الوزرا نیست یک وضعیت دارد یک عرض دارد یک شرافت دارد یک حیثیت دارد باید همیشه محفوظ باشد نه این که فقط وقتی رئیس‌الوزرا باشد
برزین- آقا آن طرح بنده را تمنی می‌کنم قرائت بفرمایید
رئیس- آقای بوذری
معاون وزارت دادگستری- بنده متأسفانه می‌بینم که یک سوء‌تعبیری در بیانات آقایان می‌شود برای این که خیال نمی‌کنم که در نظر هیچ یک از آقایان اهمیت مقام مطبوعات پوشیده باشد هیچ کس نیست که اهمیتی برای مطبوعات قائل نباشد (فرامرزی- بلی مثل صحرای کربلای هم گریه می‌کنند و هم سرش را می‌برند) در این موضوع بحثی نیست و در این
طرحی که از طرف دولت پیشنهاد شده به هیچ‌وجه راجع به آزادی مطبوعات صحبتی نیست قانون تازه‌ای از نظر محدود کردن مطبوعات نیامده است به مجلس مجازات تازه‌ای برای مطبوعات پیش‌بینی نشده است فقط این طرحی که به مجلس آمده است یک قانونی اصول محاکمه است و از نظر تسریع اصول محاکمات است
فرامرزی- برای گرفتن دزد تسریع لازم نیست برای گفتن لازم است
رئیس- آقای فرامرزی ساکت باشید
بوذری- البته در این لایحه به طوری که ملاحظه می‌فرمایید نوشته شده است که هتک حرمت و توهین نسبت به مقامات با این کیفیت تعقیب می‌شود بنابراین گفته نشده است که روزنامه‌ها چیز ننویسند ویادر نوشتن مقالات و انتقادات آزاد نباشند بنده تصور می‌کنم که خود آقایان مدیران جراید و مجلات هم قطعاً از این که همکارانی داشته باشند که فحاش باشند و به مردم فحاشی کنند از این بابت مسلماً نباید خوشحال باشند (صحیح است) زیرا اگر در یک جمعیتی اشخاصی که موجب توهین آن اشخاص باشند وجود داشته باشد این طبعاً موجب ضرر آن جمعیت خواهد بود آقایان به قسمت الف و جزء ج این لایحه ایراداتی داشتند عده‌ای بنده آنچه را که استنباط می‌کنم چون در این بابت صحبت شده است و آقای صفوی مخصوصاً مذاکره فرموده بودند که در جزء ج که قید شده است از برای مقامات دیگر اگر توهین بشود این از لایحه حذف بشود بنده معتقدم که مقامات رسمی مملکت هم باید مصون از توهین باشند (حائری‌زاده- مگر مردم دیگر نباید مصون باشند؟) البته مردم دیگر ملاحظه می‌فرمایند که همین طور پیش‌بینی شده است و اختصاص به یک قسمت معین نیست با این تفاوت که نوشته شده است در مورد توهین نسبت به مقامات رسمی دادستان مستقیماً حق تعقیب دارد و نسبت به افراد عادی در صورت شکایت آنها قضیه قابل تعقیب خواهد بود و تصور می‌کنم با این توضیح که به عرض آقایان رساندم آن طوری که آقای فرامرزی بیان فرمودند منظور دولت به هیچ‌وجه جلوگیری از آزدای مطبوعات نیست و این نظر در هیچ یک از اجزاء این ماده که نوشته شده است و به مجلس آمده است ملاحظه می‌فرمایید که منظور نظر نبوده است و با این کیفیت بنده تصور می‌کنم به همین طریقی که لایحه به عرض مجلس شورای ملی رسیده است مورد رسیدگی و رأی واقع بشود
رئیس- آقای حاذقی
حاذقی- من شخصاً به آزادی عقیده دارم و به تمام مظاهر آزادی از صمیم قلب احترام می‌گذارم من عقاید فرد فرد آقایان محترم را اینجا تقدیس می‌کنم وعقیده دارم که همیشه باید یک محیط آزادی باشد که بتواند هر کس عقیده خودش را با کمال صراحت و شجاعت بگوید من به آزادی روزنامه و مطبوعات عقیده دارم و خودم از دوران تحصیل نویسنده بودم و حالا هم جزء نویسندگان هستم کتاب می‌نویسم مقاله می‌نویسم وبآزادی مطبوعات احترام می‌گذارم قانونی هست که دولت مجلس شورایملی تقدیم کرده است مجلس باید این را به رأی بگذارد و تکلیف آن را نفیاً یا اثیاتاً معین بکند آقایان نمایندگان حق دارند که موافق یا مخالف با کمال آزادی عقیده‌شان را اینجا بیان کنند من نظر جناب آقای رئیس مجلس همیشه احترام می‌گذارم و نظر ایشان محترم است و مصمم هم هستم برای احترام مجلس همیشه امر ایشان را امتثال بکنم و حتی یک دفعه که یکی از همکارانم می‌خواست صحبت کند چون من استحضار داشتم و ملتفت بودم که آن صحبت به صلاح نبود پیشنهاد کردم که صحبت قبل از دستور نشود و آقای رئیس آن پیشنهاد را ندیده بودند و من آن روز ایستادگی زیاد کردم حالا از مقام ریاست عذر می‌خواهم حالا هم که این پیشنهاد را دادم که نمایندگان محترم حوصله به قدر کافی نمی‌کنند که نسبت باین لایحه ده نفر مخالف و ده نفر موافق صحبت بکنند اگر حوصله می‌کردند من از کسانی هستم که حاضرم ده ساعت اینجا بنشینم تا هر چقدر داوطلب نطق هست یا مخالف یا موافق صحبت بکند و بعد برای موکول بشود ولی آن طوری که عرض کردم من از اداره قوانین یک صورتی گرفته‌ام که پنجاه و چند لایحه و طرح بود که همه آنها مورد علاقه مردم مملکت است و دولت هم تقاضا کرده و ما در دستور داریم همین لایحه مالیات که بایستی تکلیفش روشن بشود لایحه نظام وظیفه لایحه شهرداری‌ها و ده‌ها لایحه دیگر که اینها باید تکلیفش معین بشود این است که من پیشنهاد می‌کنم به جای این که این لایحه برگردد به کمیسیون یک کاری بشود که مجلس تکلیف آن را نفیاً یا اثیاتاً به هر کیفیتی که می‌خواهد معین بکند تا ما بتوانیم سایر لوایح مفید را از مقام ریاست محترم تقاضا بکنیم طرح بفرمایند
رئیس- به پیشنهاد آقای فرامرزی که پیشنهادات با ماده واحده به کمیسیون فرهنگ و دادگستری برود رأی گرفته می‌شود آقایانی که موافقند قیام کنند عده‌ای برخاستند تصویب نشد پیشنهادی آقای حائری‌زاده کرده‌اند راجع به خروج از دستور با این که مجلس رأی داده است که در دستور باشد مانعی ندارد که طرح بشود پیشنهاد را قرائت کنید
اردلان- رأی لازم ندارد
رئیس- بلی ولی هر وقت که پیشنهادی از طرف آقایان برسد باید به آن رأی گرفته بشود قرائت می‌شود پیشنهاد به شرح زیر قرائت گردید
پیشنهاد می‌نمایم از دستور خارج شود حائری‌زاده
حاذقی- مخالفم
رئیس- آقای حائری‌زاده
حائری‌زاده- لایحه‌ای که در مجلس مطرح می‌شود بعضی فقط همان لایحه را طرف توجه قرار می‌دهند ولی بعضی لوایحی است که به اساس آزادی و استقلال و مشروطیت مملکت ممکن است مؤثر باشد اینها را در یک ردیف نمی‌توان قرار داد بنده هم در اول جلسه عرض کردم این لایحه به تأخیر بیفتد قبول نشد این لایحه راجع به مطبوعات یک چیز تازه‌ای نیست همین طور که آقای معاون وزارت دادگستری بیان کردند اینجا خواستند یک اصول محاکماتی برای تسریع عمل در نظر بگیرند و الّا انواع مجازات در قانون مطبوعات در قانون جزا پیش‌بینی شده است چیزی که طرف توجه است و باید در اطرافش مطالعه بشود و راه حلی برایش پیدا بشود قضاوت در آن باره است که یک نفر آژان چطور می‌تواند تشخیص بدهد که اینجا هتک احترام شده یا نشده که به تشخیص خودش توقیف بکند روزنامه‌ها را و مدیر روزنامه را توقیف بکند و بفرستد محکمه این مسئله چیزی است که قابل تحمل نیست و آزادی را به کلی از بین می‌برد نه در موضوع مطبوعات بلکه در موضوعات دیگر همین اشکال را دارد مملکت ما چند هزار سال بود که زبان بسته بود یک سرپوش استبدادی روی سرش بود که صدایش در نمی‌آمد حالا چند سالها است که زبان باز کرده است البته لکنت پیدا می‌کند اشتباه پیدا می‌کند تازه زبان باز کرده این نقایص را دارد و نمی‌شود بگوییم که نقایص ندارد مطبوعات ولی نباید سر این بچه تازه را که تازه زبان باز کرده ببرید که تو چرا یک لکنتی در زبانت پیداشد باید اینجا به احترام بیان بکنی مراسم را درست انجام ندادی این است که من معتقدم یک ارزشی برای مطبوعات در همه دنیا قائل هستند که ما هم اگر خواسته باشیم ان ارزش را قائل بشویم ضرر ندارد که یک دیوان محاکمات مطبوعات خاصی برای آنها تأسیس کنیم یا هیچ کار دیگری نداشته باشد این محکمه ثابت هم باشد با نظر وزیر دادگستری قاضی آن عوض نشود که متزلزل باشد وزیر دادگستری چند نفر را به مجلس پیشنهاد بکند مجلس برای مدت دو سال آنها را انتخاب بکند یک هیئت منصفه هم که چند نفر از جراید و مجلات و دیگران در آنجا باشند آن هم هیات منصفه ثابتی برای آقایان در نظر بگیرند وان محاکمات صاف و صریح در آنجا انجام بشود این محظورات و اشکالات رفع می‌شود واحترام مطبوعات منظور نظر واقع شده ولطمه بآزادی هم باین شکل که دولتها خهیال می‌کنند که اگر زبان اینها را ببندند مأمورین دستشان برای غارت بهتر باز می‌شود به عقیده من بدتر می‌شود هیچ مصلحت مملکت نیست از این جهت من پیشنهاد کردم از دستور خارج بشود در خارج یک صحبت‌هایی در این موضوع بشود و یک رویه‌ای برای محاکمات آنها پیش‌بینی بکنند که ما گرفتار وضعیت عجیب نشویم
بعضی از نمایندگان- رأی رأی
رئیس- آقای نبوی
نبوی- جناب آقای حائری‌زاده پیشنهاد فرمودند این لایحه از دستور خارج بشود بنده خیال می‌کنم که این پیشنهاد اصلاً قابل طرح نبود برای این که مجلس رأی داد که این موضوع در مجلس باشد و به اضافه مدتی است در مجلس این موضوع مطرح است و چند جلسه وقت مجلس را گرفته است و به علاوه لایحه‌ای که می‌آید مطرح می‌شود در اینجا نفیاً یا اثباتاً باید رویش نظر گرفته بشود (حائری‌زاده- من استرداد می‌کنم اما در اصل موضوع اگر اجازه بفرمایید یک توضیحی مختصری بدهم
رئیس- استرداد کردند آقا پیشنهاد دیگری قرائت شود به شرح زیر قرائت شد
مقام ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌کنم عبارت ماده این طور اصلاح شود هرگاه در روزنامه و یا هر نشریه‌ی دیگر به پادشاه و یا اعضای خانواده سلطنتی و یا به شعائر دین مذهب رسمی ایران طریقه حقه جعفری رضا رفیع
رئیس- آقای رفیع
رفیع- اصلاً این لایحه از باب این که هیچ کس
حق نداشته باشد ایرادی بکند (بعضی از نمایندگان- بلندتر بفرمایید) نسبت به مأمورین این برخلاف عقیده بنده است برای این که ما تجربه کرده‌ایم اغلب مسائل را که وکلا نمی‌دانستند افکار عامه نمی‌دانستند جراید آنها را بیان کردند به مملکت خدمت کردند ولی حالا که بنا شد این موضوع مطرح بوشد انشاء‌الله در آنجا نوشته‌ام تجزیه خواهیم کرد که آن آقایان همچو آزاد نباشند حالا اگر این جمله را برداریم من خیال می‌کنم که اصلاح کرده باشیم اینها از کلمه توهین نسبت به مقام سلطنت استفاده کردند و یک مسائل دیگر را هم وارد کرده‌اند باقی مسائل را ما تجزیه خواهیم کرد و پس از آن یک فکری برای آن خواهیم کرد اما اینجا که نوشته شده است نسبت به اساس مذهب مقدس اسلام بهتر این است که همان طور که در قانون اساسی نوشته شده است نوشته شود جمله اساس مذهب مقدس اسلام یک قدری کشدار است بهتر این است همان طوری که درقانون اساسی مطرح است نوشته شود نسبت به مذهب رسمی ایران طریقه حقه جعفری (فرامرزی-تمام مذاهب رسمی) اسلام البته کلیت دارد ولی درایران مذهب رسمی مذهب جعفری است به این جهت باید مصرح باشد همان طور که در قانون اساسی مصرح است (صحیح است)
فرامرزی- صحیح نیست آقا به شیعه فحش ندهند ولی به سنی فحش بدهند چهارصد میلیون مسلمان است این چه حرفی است بنویسید تمام مذاهب رسمی
رئیس- آقای سزاوار
سزاوار مخبر- اجازه می‌فرمایید جناب آقای رفیع اگر توجه فرموده باشند این که اینجا عبارت خانواده سلطنتی به طور اعم نوشته نشده از نظر این است که قابل کش و تعمیم نباشد و اشخاص را اسم برده‌اند به نظر بنده اگر توجه بفرمایید بهتر است این عبارت را ما به طور کلی خانواده سلطنتی بنویسیم اما راجع به قسمت دوم این را یک پیشنهاد دیگری گویا هست که نظر حضرتعالی را هم تأمین می‌کند از نظر اساس مقدس دین اسلام و یک عبارت دیگری هم هست شامل می‌شود اولیا و ائمه اظهار را این را ممکن است بعداً که قرائت شد نسبت به این نظر تصمیم گرفته شود
رفیع- بنده با آن قسمت مخالفم
فرامرزی- یک مرتبه دیگر پیشنهاد را قرائت بفرمایید پیشنهاد آقای رفیع به شرح سابق مجدداً قرائت شد
رئیس- در پیشنهادات فقط اعضاء کمیسیون دادگستری و فرهنگ می‌توانند صحبت کنند آقای فرامرزی عضو کمیسیون فرهنگ هستید بفرمایید
فرامرزی- آقای تقی‌زاده می‌خواهند صحبت کنند من نوبت خودم را می‌دهم به آقای تقی‌زاده
رئیس- آقای تقی‌زاده عضو کمیسیون فرهنگ و دادگستری هیچ کدام نیستند آقای فرامرزی بفرماییدفرامرزی- عرض کنم که اولاً در اول این لایحه استدلال کردند مطابق ماده ۹ قانون اساسی در اینجا هست که حق تمام افراد ملت ملت ایران محفوظ است (صحیح است) مصون است بنابراین افراد ملت ایران ممکن است مسلمان باشند یا غیرمسلمان باشند قضیه را مسکوت بگذارید و یا اگر می‌خواهید قانون بگذرانید همه را مشمول کنید (صحیح است) اگر بگویید در مجلس زید و عمرو و بکر حق دارند بنشینند مفهوم مخالف آن این است که دیگران ننشینند ولی اگر نگویید همه این حق را دارند جناب آقای رفیع مذهب رسمی ایران شیعه است یعنی شاه مملکت باید شیعه باشد این نیست که هر کس شیعه نیست حق دارند کتکش بزنند هرکس را بخواهند فحش بدهند (رفیع- نه آقا این طور نیست) بلی مفهوم مخالفش این است مذهب یک قضیه‌ای است آن به قلب ارتباط دارد هر آدمی از این که به مذهبش بی‌احترامی می‌کنند بدش می‌آید شما مسلمان هستید جمع عالم اسلام چهارصد میلیون است ولی چقدرش شیعه است شما اجازه می‌دهید به رجال سایر ملل اسلامی فحش بدهند (رفیع- هیچ وقت) مفهوم مخالفش این است پس آن را بردارید بگویید اسلام این صحیح است و تازه من با این هم مخالفم باید بگوییم تمام ادیان رسمی آن وقت موافقم و رأی خواهم داد
رئیس- آقای رفیع
رفیع- این قسمت آقا سوء‌تفاهم شده است برای این که اسلام را کلیه همه ماها موافقیم که نسبت به آن به هیچ وجه توهینی نشود پس از آن ما درخواست کردیم که مذهب جعفری باید اول باشد و بعد از آن با کلیه مذاهب رسمی من موافقم
فرامرزی- نوشته شود مذهب اسلام
رفیع- من هم موافقت می‌کنم که نوشته شود مذهب رسمی جعفری و نسبت به کلیه مذاهب دیگر
فرامرزی- بسیار خوب
رئیس- ضمیمه بشود این اصلاح
سزاوار- پیشنهاد دیگری هم هست اجازه بفرمایید پیشنهاد قرائت شود
رئیس- پیشنهادات قرائت می‌شود هر کدام مورد توجه شد و اینجا تصویب شود می‌رود به کمیسیون
سزاوار- ممکن است بنده قبول کنم پیشنهاد آقای سلطان‌العلماء به شرح زیر قرائت شد
ریاست محترم مجلس شورای ملی اینجانب پیشنهاد می‌نمایم که به جمله اساس مذهب مقدس اسلام اضافه گردد و یا به پیشوایان مذهب مقدس جعفری اهانت و هتک حرمت بشود
رئیس- پیشنهاد دیگری در این زمینه هست که قرائت می‌شود
پیشنهاد آقایان دکتر عبده محسن گنابادی آشتیانی‌زاده و عده‌ی دیگر به شرح زیر قرائت شد
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌کنم که جزء دوم از بند الف ماده واحده راجع به اصلاح قانون مطبوعات به شرح زیر اصلاح و تصویب شود و یا به اساس مذهب اسلام و احکام آن و یا به مقام مقدس پیغمبر اکرم و ائمه اطهار
مخبر- بنده قبول می‌کنم
رئیس- بسیار خوب پیشنهاد دیگری در این زمینه از آقایان گیو و فرامرزی است سایر مذاهب رسمی را تقاضا کرده‌اند آقای مخبر شما این پیشنهاد سوم را هم قبول می‌کنید؟
رفیع- همان پیشنهاد را من اضافه کرم و سایر مذاهب دیگر
مخبر- بلی بنده قبول کردم قسمت اهانت به اساس مذهب مقدس اسلام و احکام آن
رئیس- بنابراین رأی لازم نیست چون مخبر قبول کرد همان طور اصلاح می‌شود اولی را باید رأی بگیریم اگر شما قبول نمی‌کنید
مخبر- اولی را من قبول نمی‌کنم
رئیس- پس رأی گرفته می‌شود با این اصلاحی که شد
مخبر- کدام اصلاح و سایر مذاهب رسمی را قبول کردم
رئیس- چون مخبر قبول کرده پیشنهاد آقای رفیع را پس رأی لازم نیست
مخبر- اجازه می‌فرمایید بنده یک توضحی عرض کنم
رئیس- آن قسمت تمام شد بفرمایید آقای مخبر
مخبر- این قسمت پیشنهادی که کرده‌اند راجع به اهانت اساس مذهب اسلام و پیغمبر اکرم و ائمه اطهار این را البته بنده قبول کردم و همچنین سایر مذاهب رسمی را که پیشنهاد کرده‌اند آن را هم بنده قبول می‌کنم این دو قسمت را به این صورت اما پیشنهاد جناب آقای رفیع را یعنی عین همین مطالب را وقتی که ما نوشتیم پیغمبر اسلام صلی الله علیه و اله و ائمه اطهار البته همان مذهب جعفری است این تصریح آن عبارت دیگر به نظر بنده ضروری نیست با این صورت که در قسمت دوم سایر مذاهب رسمی است بنده قبول می‌کنم
معتمد دماوندی- شما برخلاف قانون اساسی نمی‌توانید چیزی قبول کنید قانون اساسی می‌گوید مذهب رسمی جعفری اثنی عشری
رئیس- کلمه و سایر مذاهب رسمی هم علاوه شد و مخبر قبول کرد پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود
پیشنهاد آقای دکتر رضازاده شفق به شرح زیر قرائت شد
پیشنهاد می‌کنم قسمت الف و ب لایحه اصلاح قانون مطبوعات به شکل ذیل اصلاح و به آن به طور تجزیه اخذ رأی به عمل آید و بقیه لایحه جداگانه مورد رسیدگی واقع شود
ماده واحده- هرگاه در روزنامه یا هر نشریه دیگر نسبت به پادشاه و یا اعضاء خانواده سلطنتی پدر مادر ملکه اولاد برادر خواهر پادشاه و یا نسبت به اساس مذهب مقدس اسلام و ائمه دین به وجهی من‌الوجوه اهانت و هتک حرمت شود یا نسبت به روسای کشورهای خارجی توهین و هتک احترام به عمل آید شهربانی مکلف است فوراً به ضبط اوراق منتشره و توقیف مرتکب اقدام و ظرف ۲۴ ساعت پرونده امر را نزد دادستان ارسال کند و دادستان آن را فوراً به دادگاه صلاحیتدار بفرستد دادگاه مرجع رسیدگی باید در خارج از نوبت تعیین جلسه و به موضوع اتهام رسیدگی و حکم صادر نماید جلسه رسیدگی جز برای تنفس تعطیل بردار نیست و تا وقتی که حکم صادر نشده روزنامه یا نشریه در توقیف باقی خواهد ماند لیکن بقای بازداشت من هم منوط به نظر دادگاه است ولی در هر حال اشخاصی که طبق این قانون نشریه آنها توقیف گشته تا تعیین تکلیف آنان به هیچ عنوان نباید روزنامه یا نشریه دیگر انتشار دهند و در صورت
تخلف به تأدیه پنج هزار ریال تا بیست هزار ریال غرامت محکوم خواهند شد
برزین- آقای رئیس اجازه بفرمایید طرح ما هم قرائت بشود بعد یک دفعه صحبت می‌کنیم
اردلان- نظر دولت را هم بخواهید
رئیس- یک طرحی در این زمینه از آقایان نمایندگان رسیده که قرائت می‌شود
طرح آقایان برزین، احمد فرامرزی، دکتر اعتبار و عده دیگر به شرح زیر قرائت شد
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی طرح زیر را که با امضای متجاوز از پانزده نفر آقایان نمایندگان محترم مجلس شورای ملی رسیده اینک به قید دو فوریت تقدیم می‌نمایم
ماده واحده- هرگاه در روزنامه یا هر گونه نشریه دیگری نسبت به پادشاه مملکت و خانواده بلافصل سلطنتی یا به مقدسات مذهبی و یا نسبت به رؤسای کشورهای خارجی و نمایندگان سیاسی آنها در ایران به شرط معامله متقابله توهین به عمل آید یا هتک حرمت شود از طرف شهربانی روزنامه توقیف و اوراق منتشره ضبط و مدیر مسئول و نویسنده مقاله دستگیر و در ظرف بیست و چهار ساعت پرونده توسط دادستان به دادگاه صلاحیتدار فرستاده می‌شود که طبق مقررات قانون اقدام نماید و تا تعیین تکلیف نهایی از طرف دادگاه نشریه در توقیف و اشخاص در بازداشت باقی خواهند ماند و دادگاه مکلف است در ظرف مدت یک هفته تعیین تکلیف متهم را بنماید و این دادرسی از موارد فوری و بلا انقطاع می‌باشد
رئیس- آقای دکتر شفق هم که امضاء کرده‌اند توضیح می‌دهند
دکتر شفق- علت این که بنده این پیشنهاد را دادم این است که در قسمت اول این لایحه آن طوری که بنده اقتباس کردم بین آقایان نمایندگان تقریباً اتفاق نظر هست (صحیح است) در قسمت دوم این لایحه که بنده پیشنهاد کردم اختلاف نظر هست و چون اختلاف نظر هست تصور کردم بهتر است تکلیف بقیه لایحه بعداً تعیین شود ولی برای این که راجع به بیان عقیده بنده سوء‌تفاهمی پیدا نشود چون بعضی از آقایان فرمودند آیا سلب فحاشی نسبت به مقام سلطنت رؤسای دولتها مجوز این است که به طبقات دیگر فحش بدهند این یک ایراد صحیحی است بنده هرگز و به هیچ‌وجه موافق فحاشی نیستم هیچ ملتی وهیچ قانونی و هیچ مملکتی در این جهان نمی‌شود تصور کردکه فحاشی را تجویز کند به عقیده بنده در تمام ممالک متمدن روی زمین امروز در عصر ما مملکتی نمی‌توان پیدا کرد که در آنجا به جای انتقاد و طرح مطالب مهم فحش بدهند فحاشی بحه کم دین و آئین و قوانین و اصول تمام ملل مردود است در این تردیدی نیست نکته‌ای که بنده در این باب باید عرض کنم این است وقتی که ما صحبت از آزادی مطبوعات می‌کنیم نباید فراموش کرد که تنها مطبوعات نیست که باید آزاد باشند تمام افرادی که در یک مملکت دموکراسی زندگی می‌کنند مالشان جانشان ابروشان حیثیتشان شرفشان باید مصون باشد از هر نوع تجاوز (صحیح است) و الّا دمکراسی در آن کشور یک حرف مفتی است همه آزادی می‌خواهند همه می‌خواهند که به حقشان تجاوز نشود اگر یک زمره‌ای به نام آزادی چه به نام مطبوعات چه به نام نمایندگان مجلس بخواهند نسبت بر مردم تجاوز کنند این ایرادی نیست این زمره دیکتاتور هستند آزادی این است که هر ایرانی هر فرد بشر در هر مملکت متمدن از نعمت آزادی متنعم گردد در این تردیدی نیست مبادا تصور بفرمایید که من تجویز می‌کنم که فحاشی نسبت به مقامات سلب بشود و نسبت به مردم مجاز باشد بنده هرگز چنین نظری را ندارم روزی باید در این کشور که انشاء‌الله این روز هر چه زودتر برسد ملت ما نویسندگان ما گویندگان ما این حقیقت را پی ببرند که انتقاد غیر از فحاشی است بنده تقریباً هر صبح اغلب خلاصه مطبوعات انگلستان را می‌شنوم آنجا جایی است که آقایان می‌دانند دو حزب قوی هست و شاید هر کدام از این دو حزب بیست یا سی میلیون عضو داشته باشند رئیس حزب مخالف یک شخصی است مثل چرچیل و بنده خلاصه مطبوعات مخالف را گوش می‌کنم در مطالب مهم مطبوعات مخالف انتقاد می‌نویسند در تمام سال در مطبوعات کشور یک دفعه فحش به شخص و توهین و وارد شدن به جزئیات زندگی مردم پیدا نمی‌شود ولی دلایل منطقی در مقابل یک اقداماتی که دولت می‌خواهد بکند فراوان است قرض بفرمایید که این اواخر دولت انگلستان می‌خواست صنایع فولاد را ملی بکند یعنی منابع کارخانه‌جات فولاد را مخالفین مقالاتی نوشتند تمام آن مطالب مستند به استدلال قوی بود بدون این که اشاره‌ای بکند که فلان وزیر شراب می‌خورد یا خوب است یا بد است یا نظایر اینها بدون فحاشی بنده تردیدی ندارم که موضوع فحاشی که با کمال تأسف امروز معمول شده است یک استدلالی که دوست محترم بنده آقای فرامرزی راجع به آن فرمودند به عقیده بنده زیاد آن استدلال ایشان وارد نبود که به خود ایشان هم عرض کردم فرمودند که اگر یک روزنامه را خواستند تعقیب کنند در جواب می‌گوید که شما بروید خودتان را اصلاح کنید در صورتی که این صحبت منطقی ندارد اگر پاسبانی یک شخصی را که مخالف مقررات عمل کرده است بگیرد آن شخص نمی‌تواند بگوید شما بروید دولت را اصلاح کنید (فرامرزی- این طور نیست بنده این طور نگفتم از ماده ۱۰۹ استفاده می‌کنم) چنین چیزی صحیح نیست دولت قانونی گذرانده و قانون باید اجرا شود و اما صحبت این که فرمودند که یک عده روزنامه‌نویس‌ها بدند و یک عده خوبند و در این صورت باید خوب‌ها را در نظر گرفت فرض بفرمایید یک عده از مردم بدند و دزدی می‌کنند و یک عده هم خوب هستند نمی‌شود به خاطر آن خوب‌ها بدها را تعقیبشان نکرد و مملکت هرج و مرج می‌شود ولی آقا به اتمام این حرف‌ها باید ریشه فحاشی و توهین شخصی در این کشور کنده شود و مردم ابرو و حیثیتشان مصون باشد من تصور می‌کنم راهش این نیست که یک قانونی را ما رأی بدهیم که قبلاً روزنامه را توقیف کنند بعداً رسیدگی کنند هم دولت و هم ملت ایران هم شخص اعلیحضرت همایونی باید متفقاً تمام فشار را روی دادگستری بیاورند یعنی ما باید دادگستری داشته باشیم که آن دادگستری به داد مردم برسد توقیف ولو دو ساعت باشد به عقیده بنده چون قبلاً مجوز قانونی ندارد صحیح نیست و فایده‌ای ندارد فرض می‌کنیم در یک مقاله یک قسمت حقی نوشته شود و از آن جمله حق به موجب این قانون خدا نکرده سوء‌استفاده بشود و برای خاطر همان کلمه حق آن وقت کلمة حق یراد بها الباطل بشود بنابراین به موجب این قانون یا بایستی اجازه بدهیم که نویسنده حرفش را بنویسد ولی باید دادرسی دادگاهی باشد بدون تردید که بدون تأخیر به شکایت شاکی ترتیب اثر بدهد اگر بفرمایید بقول ایشان دادگستری نداریم ولی ما مدعی هستیم که قضات پاکدامن و درستکار داریم این قضاوت پاکدامن و درستکار باید رسیدگی بکنند در تمام ممالک خارجی آزاد عیناً این ترتیب است یعنی فحاشی توهین باشخاص جرم است ولی این جرم را بلافاصله از طرف دادگاه تشخیص می‌دهند و تعقیب می‌کنند امروز با یکی از نمایندگان محترم صحبت بود راجع به دو کارخانه که در انگلستان جداگانه وجود داشت و اینها به روزنامه‌نویس‌ها اعلان می‌دادند و پول‌های زیاد می‌دادند این دو کارخانه آمد فوزیون کرد بعد اعلانات را کم کردند و کمتر دادند به آقایان روزنامه‌نویس‌ها به آقایان روزنامه‌نویس‌ها پول کمتر رسید اینها برداشتند بر ضد این کارخانه‌ها چیزهایی انتشار دادند باز هم نگفتند که مدیرش دزد است گفتند جنسش خراب است خواستند اذیت کنند کارخانه شکایت کرد خاطرم نیست نماینده محترم فرمودند شصت هفتاد هزار لیره جریمه کردند ان روزنامه‌نویس را کارخانه گفت هم به آبروی من و هم به کسب من صدمه خورد این را آن دادگستری عمل کرد حالا آقایان اگر دادگستری نداشته باشید با توقیف صد روزنامه اصلاح امور محال است بنده عرض می‌کنم هر شکایتی که ما داریم از تجاوزها و هتاک‌های یک عده نویسنده که به عقیده بنده نویسنده نیستند و مغرضند ما در ازاء این نباید با یک توقیف روزنامه کار را انجام بدهیم باید متوسل بشویم به دادگاه پیشنهاد بنده این است چون در قسمت اول اتفاق نظر هست ولی در قسمت دوم باید مطالعه‌ای به عمل آید که کمی تعدیل بشود این اقدام قصاص قبل از جنایت است اقدام قبل از محاکمه به عقیده بنده به صلاح کشور نیست من امیدوارم در یک زمانی افراد این ملت نویسندگان این ملت احساسات افکار مردم مطابق اصول و ترتیب اجتماعی به حق بگروند و چیزی بدون تحقیق بدون رسیدگی به تحریک شهوات و امیال خصوصی نگویند و این به آقانون نمی‌شود باید تربیت عمومی یک ملتی تأمین بشود در طی زمان
رئیس- آقای نبوی چون عضو کمیسیون دادگستری هستند می‌توانند صحبت کنند
نبوی- بنده تصدیق می‌کنم قسمتی از فرمایشات جناب آقای دکتر شفق را که عمده اشکال کار مربوط به دادگستری است و اگر دادگستری مرتب کار می‌کرد ما قوانین به اندازه کافی داشتیم چندین قانون مطبوعاتی داریم و الان هم عده‌ای از مدیران جراید محکوم شده‌اند و دادگستری قادر به اجزایش نیست اگر دادگستری به همین صورت باشد این قانون هم که بگذرد اجراء نخواهد شد اما در اصل موضوع من معتقد به تبعیض نیستم اگر اهانت و فحاشی و اسم زن و بچه برای مقام سلطنت و برای افراد مقدس مذاهب بدسا برای تمام افرا د بد است بایستی مملکت طوری باشد که یک حمال ویک فقیر ویک پریشان روزگارهم بایستی همه حیثیاتش محفوظ باشد (صحیح است) (فرامرزی-
ماگفتیم تبعیض کرده‌اند) در اینجا باید تصریح کنم که اگر ما یک قسمت از این را در اینجا تصویب بکنیم و بقیه را رد کنیم این مثل این است که ما تصویب کرده باشیم که به سایرین می‌توان فحش داد در موضوعی که فحش داده است اساساً قابل تعقیب است این وضعیت را بنده دفاع نمی‌کنم که فلان قسمت قانون خوب است و یا فلان قسمتش بد است بنده عرض می‌کنم یک مقرراتی که در این وضع می‌شود برای مطبوعات باید شامل عموم مردم بالسویه باشد (صحیح است) همه باید به یک نهج و یک قسم از قانون استفاده کنند و در پناه قانون محفوظ باشند از این جهت بنده در تبعیض از این قانون مخالف هستم مطلب دیگر خواستم عرض کنم که این طرحی که آقای دکتر شفق و سایر آقایان داده‌اند قوی‌تر و شدیدتر است از قانونی که دولت تقدیم کرده در اینجا نوشته شده است که توقیف ادامه خواهد داشت تا رسیدگی شود (برزین- آقا بنده هنوز حرف نزدم) بنده مال آقای دکتر شفق را عرض می‌کنم (فرامرزی- مجازات خواهد شد تا بیگناهیش ثابت شود) اجازه بفرمایید بنده عرض می‌کنم و حال آن که در آن لایحه اجازه توقیف را به نظر دادگاه احاله کرده بود یعنی اگر دادگاه به نظرش رسید که ادامه توقیف لازم نیست به موجب آن لایحه می‌تواند توقیف را بردارد ولی به موجب این پیشنهاد بایستی توقیف ادامه داشته باشد و این صحیح نیست مطلب دیگر که بنده خواستم عرض کنم به یک نگرانی اغلب برای آقایان پیش آمده مثل این است که به موضوع توجه کاملی نکرده‌اند البته بعضی از آقایان خیال می‌کنم که توجه کامل نکرده‌اند از این جهت یک نگرانی دارند که حالا بنده عرض می‌کنم آقایان تصور کرده‌اند که اگر این طرح تصویب بشود روزنامه قادر نیست انتقاد بکند قادر نیست که بنویسد فلان مأمور دزدی کرده است در حالی که این طور نیست در این لایحه فحش دادن منع شده است فحش دادن جرم است و قابل تعقیب است ولی حالا هم اگر یک روزنامه نوشت فلان مأمور برخلاف قانون عمل کرده قانون را زیر پا کرده یا دزدی کرده یا فلان جرم دیگر را مرتکب شده است مشمول این لایحه نیست تمام جراید به موجب قوانین آزادند که تمام عملیات سوء مأمورین و اراد را تنقید بکنند حتی نسبت‌هایی که آن نسبت‌ها به موجب قانون جرم شمرده می‌شود بدهند برای آنها قانون دیگری هست در قانون مجازات عمومی تصریح شده است که یکی که افترا زد یا نسبت داد به کسی چه ترتیب مجازات خواهد شد این عمل شامل این قسمت نیست و برای آنها قوانین دیگری هست در قانون مجازات عمومی تصریح شده است که اگر به کسی افترا زده شد به چه نحوی رسیدگی بشود اگر این قانون تصویب بشود هر روزنامه‌ای هر نشریه‌ای می‌تواند که عملیات خلاف قانون اشخاص یا جرائمی که مأمورین یا هر مقام دیگری که مرتکب شده باشد مدلل و مصرح بنویسد فحش در اصطلاح قانونی بااسناد وافتراء فرق دارد واین لایحه شمامل اسناد و افترا نیست و از این حیث جلوی روزنامه‌ها گرفته نشده است مطابق قانون حق خواهند داشت از این قسمت‌ها استفاده کنند
برزین- اجازه بفرمایید نوبت پیشنهاد بنده است
رئیس- خیر نوبت پیشنهاد شما نیست تکلیف این که معین شد نوبت آن می‌رسد
سزاوار- اجازه می‌فرمایید بنده یک توضیحی بدهم
رئیس- شما می‌توانید بفرمایید
مخبر سزاوار- اگر آقایان توجه بفرمایند اظهار آقای فرامرزی این است که می‌گویند از این این طور بر می‌آید که متهم در زندان بماند تا جرمش مشخص بشود این طور نیست البته همین طور که شهربانی از ضابطین دادگستری است حالا هم در موارد جرم مشهود شهربانی اقدامات مقدماتی را به عمل می‌آورد و در ظرف بیست و چهار ساعت پرونده را باید بدادگستری بفرستد و راجع به این قسمت وقتی که پرونده را فرستاد در دادسرا دادسرا می‌فرستاد به محکمه محکمه در ظرف بیست و چهار ساعت باید تکلیف بازداشت را معین بکند اگر گفت که بایستی در بازداشت بماند می‌ماند و اگر نبایستی بماند قرار فسخ را صادر می‌کند و اما در قسمت دوم هم که توهین به نمایندگان و سایر افراد باشد آنجا هم نوشته شده است که بازداشت الزامی نیست حکم حالا را دارد الان هم که کسی یک گناهی می‌کند یا یک جرمی را مرتکب می‌شود و او را می‌برند در توقیف بازپرس می‌تواند هم او را بازداشت بکند و یا به قید ضامن یا حق‌الضمان نقدی یا کفیل او را آزاد بکند و نگرانی در این قسمت نیست (فرامرزی- عرض می‌کنم می‌تواند) بلی حالا هم می‌تواند (فرامرزی- حالا هم غلط است) ما از قوانین جزایی خارج نشده‌ایم این عملی است که در حال حاضر اگر این قانون هم نباشد باز مستنطق می‌تواند بازداشت بکند آزاد بکند هم به قید کفیل و یا وجه‌الضمان یا کفیل یا التزام بنابراین ما چیزی زیاد و کم نکردیم باز هم گذاشتیم در اختیار دادگاه دادگاه یا قرار را تأیید می‌کند یا نقض می‌کند
فرامرزی- بنده از ماده ۱۰۹ می‌خواهم استفاده بکنم
رئیس- رأی می‌گیریم بعد استفاده کنید به پیشنهاد آقای دکتر شفق رأی گرفته می‌شود (یکی از نمایندگان- یک مرتبه دیگر خوانده شود) اما این که پیشنهاد تجزیه شده است الان به تجزیه نمی‌شود رأی گرفت ولی درمجموع می‌شود بتجربه رای گرفت الف وب وج است ممکن است به یکی با تجزیه رأی گرفت آن پیشنهاد تجزیه هم رسیده است و حالا موضوع تجزیه نیست الان رأی به اصل این پیشنهاد است به تجزیه به موقع خودش رأی گرفته می‌شود
دکتر مصباح‌زاده- در برنامه ۷ ساله هم این عمل شد
رئیس- قرائت می‌شود به شرح سابق قرائت شد آقای منصورالسلطنه عدل
وزیر مشاور- در خبر کمیسیون راجع به رؤسای ممالک خارجه شرط معامله متقابله شده است (صحیح است)
رئیس- باید رأی گرفته شود
امیرتیمور- بنده پیشنهادی در این باب کرده‌ام ملاحظه فرمایید مربوط به همین است
رئیس- یک پیشنهاد علیحده است هنوز رأی قطعی نیست آقای وزیر فرهنگ
تقی‌زاده- سایر مذاهب رسمی را اضافه بفرمایید
وزیر فرهنگ- این پیشنهاد در حقیقت پیشنهاد تجزیه است منتهی به این صورت درآمده است که به نظر بنده اگر تصویب بشود اساس آن لایحه از بین می‌رود و حتی در تبصره اصلاحی که الان به عمل آمده از بین می‌رود (صحیح است) و مطلب معلوم نیست چه خواهد شد بنده از آقایانی که پیشنهاد کردند استدعا می‌کنم که دقت بفرمایند این یک قسمتی که برای اشخاص دیگر پیش‌بینی شده است این در واقع اصول محاکمه و تسریع در محاکمات است جواب این مطلب چیست اگر باشخاص دیگر با مقامات دولتی اهانتی شد تسریع در محاکمه لازم نیست همچو حرفی منطقی نیست اگر ایراد آقایان به یک کلمه توقیف با شهربانی یا چیز دیگری هست آن را در موردش ممکن است راجع به آن کلمه پیشنهاد بفرمایید ولی این پیشنهاد تمام اساس لایحه را به هم می‌زند و هم نظم خود مجلس شورای ملی را که آقایان اتخاذ کرده‌اند
رئیس - رأی گرفته می‌شود
دهقان- آن اصلاح مرا هم قرائت بفرمایید
رئیس- اصلاح که مربوط پیشنهاد نیست
دهقان- آقای دکتر شفق قبول کردند آقای برزین هم قبول می‌کنند
رئیس- آن موضوعی است علیحده
دکتر شفق- بنده ناچار هستم اجازه بفرمایید توضیح این قسمت را که جناب آقای وزیر فرهنگ فرمودند عرض کنم
رئیس- این که وارد نیست آقا یک توضیحی دادید و باید رأی گرفته شود شما توضیح خودتان را داده‌اید
دکتر شفق- اجازه بفرمایید مربوط به خود آن ماده نیست این مربوط به خود فحاشی نسبت به مقامات معین است که چون فرمودند عرض می‌کنم نظر بنده هم همان تجزیه است
رئیس- رأی گرفته می‌شود پیشنهاد آقای دکتر شفق آقایانی که موافقند قیام کنند عده‌ای برخاستند تصویب نشد
برزین- اجازه می‌فرمایید آقای رئیس
رئیس- پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود پیشنهاد آقای دکتر عبده به شرح زیر قرائت گردید ریاست محترم شورای ملی پیشنهاد می‌کنم بند ج گزارش کمیسیون دادگستری به ترتیب زیر اصلاح شود در سایر موارد که هتک حرمت و اسناد خلاف واقع به موجب قوانین جرم شناخته شده دادستان مکلف است پس از اجرای تحقیقات که در تمام مراحل باید خارج از نوبت به عمل آید پرونده امر را با صدور ادعانامه به دادگاه صلاحیتدار دادگاه جنحه یا دیوان جنایی بفرستد دادگاه خارج از نوبت تعیین جلسه نموده و به موضوع اتهام رسیدگی جز برای تنفس تعطیل بردار نیست دادگاه می‌تواند ضمن حکم به عنوان مجازات تکمیلی یا قبل از حکم بنا به تقاضای دادستان به عنوان اقدام تأمین رأی به توقیف روزنامه یا نشریه بدهد
رئیس- آقای دکتر عبده
دکتر عبده- عرض می‌کنم که پیشنهاد بنده راجع به قسمت ج ماده واحده است و از این لحاظ بنده این پیشنهاد را کردم که جمع بشود بین دو مصلحت یک مصلحت حفظ آزادی مطبوعات و یک مصلحت
حفظ حرمت و احترام مردم و این را هم هم بی‌مناسبت نیست عرض بکنم چون در اینجا راجع به اعلامیه جهانی حقوق بشر صحبت شد در این اعلامیه راجع به هر دو قسمت صحبت شده است یعنی یکی از حقوق مردم آزادی مطبوعات است و دیگری مربوط به حفظ حیثیت و احترام و شخصیت افراد است قسمت ج این ماده این طوری که تهیه شده به نظر بنده درست نیست (صحیح است) برای این که در مورد توهین به شخص اعلیحضرت همایونی که مظهر وحدت و ملیت ما است اگر از یک مصلحت دیگر که اصولاً حکم توقیف را باید قاضی صادر بکند چون آن مصلحت قوی‌تر است صرف نظر کنیم ولی به نظر بنده در این مورد باید اصل کلی را که هر حکم توفیقی باید به موجب حکم قاضی باشد کاملاً رعایت کنیم بنابراین در قسمت اول ماده واحده بنده عرضی ندارم برای این که آن مصلحت قوی‌تر است اگر توهین اعلیحضرت همایونی شد نتیجه‌ی به وحدت ملی ما صدمه‌وار می‌کند (صحیح است) ولی در مورد سایر اشخاص یعنی در موارد اشخاص مسئول یعنی مقاماتی که کار دولت دستشان است خواه وزیر باشد یا وکیل باشد یا معاون چون اینها آقا کار مردم را انجام می‌دهند به نظر بنده نباید کاری بکنیم که سوء استفاده بشود قسمت ج توهین که نوشته شده است راست است که نوشته شده در مورد توهین و هتک حرمت می‌بایستی این اقدامات بشود ولی تصدیق بفرمایید که هتک حرمت و توهین یک مفهوم کشدار و لاستیکی دارد که ممکن است در معرض سوء استفاده واقع شود بنده به آقایان که صحبت می‌کردم با دستگاه دادگستری هم که تماس گرفتم دیدم در این که طرز محاکمه و طرز رسیدگی امروزه خالی از اشکال نیست هیچ حرفی نیست البته اشکالاتی هست در دادگستری ما که امیدواریم انشاء‌الله اصلاح بشود و اشکالاتی هم در طرز رسیدگی و پرسدور ما هست که قسمت عمده اشکال عبارت از بطوء جریان رسیدگی است بنابراین در این قست اصلاحی قسمت ج بنده سعی کردم این قسمت تأمین شود یعنی هتک احترام را دادسرا و دادگاه‌ها خارج از نوبت رسیدگی کنند یک مطلب دیگر می‌ماند که آن هم به نظر بنده حایز اهمیت است و آن مطلب توقیف رزونامه است من اصولاً معتقد نیستم که مقامات اداری ممکن است امروز در رأس شهربانی آدم حسابی باشد و انصافاً یک ادم شریفی هم هست و این یک حقیقتی است که نمی‌شود انکار کرد ولی ما باید قوانین را بگذرانیم برای موقعی که یک آدم ناحسابی در رأس یک اداره باشد بنابراین از اول نباید منحرف بشویم این است که اختیار توقیف تا قبل از محاکمه قبل از صدور حکم تأمین و یا خواه بعد از صدور حکم به عنوان مجازات باشد این به عهده دادگاه است دادگاه هم از طرف دیگر مکلف شده که خارج از نوبت رسیدگی بکند بنابراین هم نظر تسریع تأمین شده یعنی به طوری در رسیدگی و جریان کار نخواهد بود و هم از طرف دیگر توقیف را هم قائل شدیم قبل از صدور حکم ولی به تشخیص دادگاه بنده می‌خواهم اینجا یک مطلبی را عرض بکنم و این مطلب خیال می‌کنم عرض آخر بنده است و آن این است که قوانینی که می‌گویند سیرکنستانسیل یعنی قوانینی که روی جریانات خاصی معمولاً تصویب می‌شود این قوانین چون در یک محیط آزادی تصویب نمی‌شود و معمولاً نتیجه خوبی نمی‌دهد و امروز لایحه‌ای که از طرف دولت داده شده عکس‌العمل سوء‌عمل بعضی از روزنامه‌ها است ولی ما در مقابل این عمل کاری نباید بکنیم که این عمل هم یک عکس‌العمل دیگری داشته باشد باید آقا در یک محیط آزادی بدون این که نظر خاصی داشته باشیم کاری بکنیم که اگر این کار را در محافل بین‌المللی نشان دادیم آنها به ما حق ایراد نداشته باشند بنابراین بنده استدعا می‌کنم که قبل از صدور رأی این پیشنهاد بنده قرائت بشود که کاملاً روشن بشود
امیرتیمور- هیچ مقام بین‌المللی نمی‌تواند در کار ما مداخله بکند
پیشنهاد آقای دکتر عبده به شرح سابق مجدداً قرائت شد
رئیس- رأی گرفته می‌شود
مخبر- بنده نمی‌خواستم در اطراف این لایحه مطبوعات بحث زیادی بکنم ولی ناچارم یک توضیح بیشتری بدهم این لایحه مطبوعات بحث‌هایی که باید درش بشود آنهای که رعایت طرفداری حال مطبوعات را باید بکنند در کمیسیون دادگستری حرف‌های زیادی زده‌اند و خیلی بحث شده است من امیدوارم این افرادی که اینجا نشسته‌اند همه‌شان به آزادی مطبوعات و سایر اساس مشروطیت عقده دارند من خودم از اشخاصی هستم که همکار مطبوعات هستم اما حضورتان عرض کنم که این نظری که کمیسیون دادگستری دارد و این اعتراضاتی که می‌کنند یعنی پیشنهاد آقای دکتر عبده با این که خودشان واردند و از قضات شایسته و عالیمقام دادگستری بودند و حالا هم هستند به نظر بنده در خود ماده هست بنده توضیح دادم و چیزی با تصویب این پیشنهاد در وضعیت این ماده کم و کسر نمی‌شود زیرا که بنده از ایشان می‌پرسم اگر جرم ارتکابی در حدی بود که بایستی توقیف را بازپرس لازم نداند پس می‌فرمایید که ما بگوییم جز در مواردی که بازپرس توقیف را لازم می‌داند نباید توقیف بکند این به نظر بنده جایش اینجا نیست که قانون اختصاصی بگذرانیم بلکه باید قانون اصول محاکمات را اصلاح بکنید پس الزامی نیست و توقیف الزامی ندارد اگر می‌بیند که جرایم در حدی است که یک وقت ممکن است که فرضاً توهین به اساس مقدس مذهب اسم بکنند همه طرفدار این هستیم مرتکب این عمل تنبیهی بشود اما در سایر موارد لازم نیست یعنی می‌توانند بکنند می‌توانند نکنند و مثل سایر جرایم می‌باشد بنابراین عرض می‌کنم فقط توقیف روزنامه است و در بازداشت متهم در قسمت ج بازپرس آزاد است در قسمت اول هم دادگاه می‌تواند تکلیفش را معین بکند
دکتر عبده- ماده ۱۰۹ اجازه می‌خواهم چون کاملاً عرایض بنده تحریف شده است بنده راجع به توقیف روزنامه عرض کردم ایشان راجع به توقیف شخص
رئیس- رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای دکتر عبده آقایانی که موافقند قیام کنند عده کمی برخاستند تصویب نشد پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود طرحی است به امضای متجاوز از ۱۵ نفر از آقایان نمایندگان به شرح زیر قرائت گردید مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی طرح زیر را که به امضای متجاوز از ۱۵ نفر آقایان نمایندگان محترم مجلس شورای ملی رسیده اینک به قید دو فوریت تقدیم می‌نمایم
ماده واحده- هر گاه در روزنامه یا هر گونه نشریه دیگری نسبت به پادشاه مملکت و خانواده بلافصل سلطنتی یا به مقدسات مذهبی و یا نسبت به رؤسای کشورهای خارجی و نمایندگان سیاسی آنها در ایران به شرط معامله متقابله توهین به عمل آید یا هتک حرمت شود از طرف شهربانی روزنامه توقیف و اوراق منتشره ضبط و مدیر مسئول و نویسنده مقاله دستگیر و در ظرف ۲۴ ساعت پرونده توسط دادستان به دادگاه صلاحیتدار فرستاده می‌شود که طبق مقررات قانون اقدام نماید و تا تعیین تکلیف نهایی از طرف دادگاه نشریه در توقیف و اشخاص در بازداشت باقی خواهند ماند و دادگاه مکلف است در ظرف مدت یک هفته تعیین تکلیف متهم را بنماید و این دادرسی از مواد فوری و بلاانقطاع می‌باشد
برزین، احمد فرامرزی، دکتر اعتبار، دکتر مصباح‌زاده، دکتر رضازاده شفق، حاذقی، مشایخی، آقا خان بختیار، معتمد دماوندی، کفایی، مسعودی، دکتر جلال عبده، آشتیانی‌زاده، صفوی، اسلامی
رئیس- آقای برزین
برزین- اگر اجازه بفرمایید این را به عرض آقایان برسانم اصولاً این لایحه‌ای که دولت به مجلس آورده نتیجه انعکاس افکار عمومی و تشنج تمام مردم این مملت و تمام طبقات این کشور است سوء قصد و حادثه شومی که نسبت به اعلیحضرت همایون شاهنشاهی رخ داد این پادشاه چون دارای صفات خاصی است که کمتر در سلاطین ایران دیده شده یعنی عادل است فاضل است دانش‌پرور است (صحیح است) ملت دوست است ملت خواه است و دموکرات به تمام معنی است چون این سوء‌قصد نسبت به این شاه اتفاق افتاده دولت ساعد که دولت آزادی خواهی است مجبور شد در نتیجه فشار افکار عمومی این لایحه را به مجلس بیاورد (فرامرزی- متأسفانه این صحیح نیست) اینجا آقایان مجلس شورای ملی است اینجا مرکز قوه عاقله ممکت است ما نباید در نتیجه‌ی حادثه‌ای مغلوب احساسات واقع بشویم ما کارمان این است که قوانین را با نطق و اوضاع و احوال زمان تطبیق کنیم و تصویب کنیم نسبت به شاه چرا بعضی آقایان می‌گویند اگر فحش بد است چرا باید به مردم بدهند و به شاه ندهند اگر فحش ندهند باید به شاه هم ندهند اما آقایان فرق دارد یک وزیر دارایی پیشکار مالیه یک رئیس استیناف مسئول است هر کسی نان سیاست را می‌خورد چوبش را هم باید بخورد شما می‌خواهید دزی بکنید خیانت بکنید من به این آقای ساعد گفته‌ام بعضی از مأمورین دولت را که دزد هستند مردک هم دارم ولی تاکنون برنداشته‌اند پس چه راهی دارم جز این که فردا به روزنامه متوسل شوم آقای ساعد آقای فرامرزی اینجا گفت و به قدری خوب گفت که حد نداشت یک روزی این مملکت به این جراید محتاج است روزنامه‌ای است که باید حافظ ملت باشد همه شما از این که جراید بد گفته‌اند و چند روزنامه یاوه‌سرایی کرده‌اند اهانت کرده‌اند حالا می‌بینیم آقایان عصبانی شده‌اید و می‌خواهید انتقام بگیرید از
آنها باید فقط روی عدالت و انصاف و حفظ آزادی این پیشنهاد را تصویب بکنید نسبت به بقیه برود به کمیسیون و نسبت به شاه هم به مناسبت این که پادشاه مملکت مسئولیت ندارد مظهر ملت است پرچمدار ایران است مقام شامخ دارد تا این قانون اساسی برپا است شاه مقدس است و مورد احترام است (نمایندگان- صحیح است) به این مناسبت بود که بنده آن پیشنهاد را دادم که اگر کسی نسبت به شاه و خانواده سلطنتی اهانت کند مستوجب تعقیب است حالا آنچه را که بنده باید بگویم گفتم تصویب می‌کنید بکنید نمی‌کنید نکنید (صحیح است، آفرین)
نمایندگان- رأی رأی
بعضی از نمایندگان- دوباره پیشنهاد آقای برزین را قرائت کنید
فولادوند- پیشنهاد آقای برزین قسمت اول لایحه هست دیگر چه چیز را قرائت کنیم
دهقان- یک اصلاحی دارد
رئیس- آقای منصورالسلطنه عدل
وزیر مشاور- آن طوری که آقای فولادوند فرمودند که پیشنهاد آقای برزین همان قسمت اول لایحه است این طور نیست و یک قدری تفاوت دارد و یک قسمت هم هست که مربوط است به قیام و اقدام برضد حکومت ملی و تحریک که در این پیشنهاد از قلم انداخته‌اند و قسمت مهم این لایحه همین موضوع است نمی‌دانم آیا عمداً بوده و یا سهواً و تصور می‌کنم که آقای برزین پیشنهادشان را پس بگیرند
برزین- اضافه می‌کنم ولی پس نمی‌گیرم
رئیس- این موضوع در قسمت اول همین لایحه است
دهقان- ندارد
سزاوار- این قسمت شدیدتر است در واقع
رئیس- آقای معتمد دماوندی
معتمد دماوندی- امروز که در کلیات این لایحه صحبت شد البته بر علیه و برله مطبوعات صحبت شد و بنده هم که از اعضای مطبوعات این کشور هستم و روزنامه هم دارم و مخالف روزنامه‌های فحاش هم هستم یک وقت همین روزنامه‌ها به داد آقای ساعد رسیدند در کابینه اول مخصوصا مطبوعات ولایات اگر آقایان در نظر داشته باشند ولایاتی بود که تحت اشغال قشون بیگانه بود مخصوصاً ولایات شمالی و آن روز در این کشور روزنامه‌ها بودند که خدمت بسزایی کردند و امروز برای جلوگیری از مطبوعات فحاش که به عقیده آقای فرامرزی و به عقیده بنده دولتها آنها را به واسطه داده قماش و قند و سایر چیزهای دیگر تقویت کرده‌اند راه دارد وآن این است که شورای عالی فرهنگ در همه حال و در همه ساعات می‌تواند نسبت به روزنامه‌های فحاش راجع به صلاحیت اخلاقی آن روزنامه تجدید نظر بکند متأسفانه در این مملکت این عمل نشده مانعی ندارد که شورای عالی فرهنگ بنشیند و مجدداً تمام مدیران جراید را از نقطه‌نظر صلاحیت اخلاقی یک بررسی جامع و دقیقی بکند آنهایی که واجد شرایط اخلاقی و معنوی نیستند آن اشخاص را روزنامشان را بگیرند این تنها حربه‌ای است که می‌شود عمل کرد (صفوی- محاکمه بکنند ما قوانین زیادی برای مطبوعات داریم حالا چرا نمی‌خواهند عمل کنند من نمی‌دانم محاکمه سر جای خودش امروز محاکم برای رسیدگی و محاکمه هست آقا ولی بهترین راه و کاملترین راهی برای کسانی که قلم در دست دارند و از این راه اعاشه می‌کنند و شاید امروز پارک و اتومبیل از این راه برای خودشان تهیه کرده‌اند تشکیل شورای عالی فرهنگ داشت اگر این شورا نمی‌تواند انجام وظیفه کند وزیر فرهنگ موظف است راجع به شورا تجدیدنظر کند و اگر اشخاصی نیستند که برای شورایعالی فرهنگ صلاحیت داشته باشند در میان اساتید دانشگاه اشخاصی هستند که صلاحیت عضویت شورایعالی فرهنگ را داشته باشند و آنها موظف هم هستند و می‌توانند بیایند آقایان یک عده از جراید را خفه نکنید (صحیح است) تا این قسمت مربوط به اعلیحضرت همایونی تصویب بشود بنده هم این را امضاء کرده‌ام ولی درست متوجه نشده و حالا می‌خواهم امضایم را پس بگیریم ما در کمیسیون فرهنگ راجع به مأمورین سیاسی صحبت نکردیم چرا می‌خواهید بیخود دست آنها را باز کنید مگر ما نمی‌دانیم آنها در این مملکت چه کارهایی می‌کنند ما در کمیسیون فرهنگ این را پس گرفتیم شما هم این را پس بگیرید این نکته را هم می‌خواستم عرض کنم که آقای ساعد در حکومت گذشته شما مطبوعات بزرگترین خدمت را به مملکت شما کردند یکی از آنها خود بنده بودم شاهد زنده بنده همین آقای نادر آراسته استاندار سابق گیلان هستند هنگامی که سراسر گیلان در آتش می‌سوخت تنها روزنامه‌ها بودند که خدمت می‌کردند و اگر آقای نادر آراسته به داد من نرسیده بودند معلوم نبود که من دیگر زنده باشم بسیار هم من از آن وضع ضرر دیدم چه شد آقای فولادوند آمدم ۶ ماه منتظر خدمت شدم وزیر دادگستری هم در آن موقع همین آقا بودند اشاره به آقای عدل من به مملکتم خدمت کردم آقای فولادوند فقط یک نفر در گیلان صحبت کرد آیا آقا شاهد است مردم همه درگیر بودند بنده را به جای این که تشویف کنند حالا نکشتند خدا مرا نگهداشت اما ۶ ماه مرا در آن کابینه منتظر خدمت کردند بالاخره ایشان در کابینه دیگر وزیر دادگستری شدند و بنا به توصیه آقای ابوالقاسم خان به بنده شغلی دادند در اراک خنده حضار استدعا می‌کنم آقایان با این عجله و شتاب مطبوعات را خفه نکنید و اجازه بدهید برای یک روز مبادا که خدا آن روزها را برای مملکت ما پیش نیاورد باید برای آن روزها این حربه باشد و خدمت‌های شایسته خودشان را به این مملکت به موقع خودش بکنند (فولادوند- اگر من جواب شما را بدهم می‌رنجید) خیر نمی‌رنجم
رئیس- آقای وزیر فرهنگ
وزیر فرهنگ- عرض کنم که شورای عالی فرهنگ از اشخاص فاضل و وطن‌پرست تشکیل شده و در موقع خودش هم کار می‌کند اگر تأخیری در عمل می‌شود علت آن قانون سختی است که از همین مجلس گذشته است و یک وضعیت فوق‌العاده‌ای را بار آورده است برای رسیدگی به مطبوعات و از طرف دیگر اگر برای دادگاه‌ها مشکل باشد که تشخیص بدهند توهین چه مورد است چه موردی را باید خلاف اخلاق دانست و چه موردی را مطابق اخلاق ندانست برای یک هئیت علمی مشکل‌تر است البته این را باید در مورد تشکیلات شورای عالی فرهنگ و قانون مطبوعاتی که آقایان صحبت فرمودند شاید یک تجدیدنظری لازم باشد به طور کلی قانون مطبوعات را باید یک تجدید نظر دقیقی درش کرد به طوری که یک روز در اینجا گفته شده است این قانون مطبوعات در حقیقت یک قانونی است که جریان محاکمات را تسریع می‌کند و از این راه اصلاح بشود بنابراین به نظر بنده عیبی در این قانون به نظر نمی‌رسد
نمایندگان- رأی رأی
رئیس- آقایان توجه بفرمایید اگر مورد توجه شد به جای قسمت اول خواهد بود
برزین- آن قسمت راجع به نمایندگان سیاسی خارجی به شرط معامله متقابله را بنده پس می‌گیرم
رئیس- رأی گرفته می‌شود به این پیشنهاد آقایانی که موافقند قیام کنند عده کمی برخاستند تصویب نشد پیشنهاد آقای ارباب مهدی قرائت می‌شود به شرح زیر قرائت شد
پیشنهاد می‌کنم اصلاح قانون مطبوعات اضافه شود شکایت از تخلف قضات بلافاصله به دادگاه انتظامی ارجاع و دادگاه انتظامی در ظرف ۲۴ ساعت به موضوع شکایت رسیدگی و حکم صادر نماید جلسه رسیدگی جز برای تنفس تعطیل‌بردار نیست از تاریخ تصویب این قانون منتها تا ۷ روز دولت مکلف است لایحه ترمیم حقوق قضات متخلف را با قید دو فوریت به مجلس شورای ملی تقدیم و به تصویب برساند
رئیس- آقای ارباب این پیشنهاد شما مربوط به لایحه نیست حقوق قضات مربوط به این لایحه نیست پیشنهادی بدهید که مربوط به لایحه باشد مربوط رسیدگی کار قضات است
مهدی ارباب- بنده خیال می‌کنم که یک پیشنهاد اساسی که ممکن بود داده شود همین پیشنهاد بنده است
رئیس- خیر وارد نیست
مهدی ارباب- آخر اجازه بفرمایید توضیح عرض کنم نامعلوم شود که وارد است یا خیر
رئیس- مربوط نیست ولی بفرمایید توضیح بدهید
نمایندگان- آقای رئیس مربوط به لایحه نیست
مهدی ارباب- بنده عرض می‌کنم که تمام اصلاحات از دادگستری باید شروع شود اجازه بفرمایید بنده قسمت آخر پیشنهاد خودم را توضیح بدهم تا آقایان بدانند که وارد است یا وارد نیست
رئیس- بفرمایید
مهدی ارباب- عرض کنم در دادگستری ما قاضی رتبه ۹ در حدود ۶۵۰ تومان حداکثر حقوق ماهیانه می‌گیرد از هر جهت
رئیس- آقای مهدی ارباب این اضافه حقوق قضات است و وکیل نمی‌تواند اضافه‌یی پیشنهاد کند و هم این که به لایحه مربوط نیست
مهدی ارباب- بنده که پیشنهاد اضافه حقوق نمی‌کنم
رئیس- اگر شما بخواهید روی این پیشنهاد خودتان حرف بزنید که نمی‌شود
مهدی ارباب- اگر دولت لایحه برای اضافه حقوق قضات لازم دارد لایحه آن را بیاورد
رئیس- خیلی خوب مختصر بگویید برای خاطر این که شما آمده‌اید پشت تریبون
مهدی ارباب- یک قاضی که می‌خواهید درست قضاوت کند اول دولت باید وضعیت او را اصلاح کند بعد هم انجام وظیفه از او بخواهد این مطلب اولی که بیشتر در اطراف آن توجه نمی‌شود و اما در موضوع ثانوی اگر ما قضات نادرست داشته باشیم البته قضات پاکدامن هم زیاد داریم تقدیرشان هم می‌کنیم یک عده‌ای با وضع نامساعد انجام وظیفه می‌کنند و خوب هم انجام وظیفه می‌کنند اینها کسانی هستند که اصلاً مرض درستی دارند و الّا وضعیت ایجاب نمی‌کند که درست باشند اما اگر درستی عمل و انجام وظیفه می‌خواهید بایستی در مقابل امید یک بیمی هم باشد و عقیده بنده این است که بلافاصله باید موضوعات مورد شکایت را به دادگاه انتظامی ارجاع کنید تا تصمیمی برای رسیدگی تخلف قضات بگیرند و از این به بعد تخلفاتی که واقع می‌شود حتی در همین لایحه که احتیاج پیدا می‌کند اگر تخلف قضات و ارجاع ان به دادگاه در آن قید بشود نتیجه مطلوب حاصل می‌شود و بنده بیش از این عرضی نمی‌کنم و پیشنهاد خودم را پس می‌گیرم
رئیس- پیشنهاد آقای فرامرزی قرائت می‌شود به شرح زیر قرائت شد
پیشنهاد می‌کنم که از لایحه آنچه مربوط به شاه مملکت و رؤسای کشورهای خارجی است تصویب و بقیه حذف و به جای آن تبصره ذیل تصویب شود
تبصره- جرایم مطبوعاتی در دادگاه مربوطه باید خارج از نوبت رسیدگی و در اسرع وقت ممکت رأی صادر شود
بعضی از نمایندگان- این درلایحه هست
رئیس- بفرمایید
عبدالرحمان فرامرزی- هرچه آدم می‌گوید می‌گویند این در لایحه هست در لایحه هم هر وقت آدم می‌گوید می‌گویند این همان قوانین سابق است آقا اگر در قوانی سابق هست پس چرا عمل لغو می‌کنید و وقت مجلس را می‌گیرید مقصود از تمام حرف‌ها این است که روزنامه‌ها قبل از ثبوت جرم توقیف بشوند و دیگر باقی حرف است و اگر این عمل را مجلس شورای ملی ملی ایران بکند بیسوادی خودش را در مقابل دنیا امضاء کرده است برای این که از اول خلقت آدم تا امروز شما ممکن نیست یک قانونی حتی به دست جعل‌پرستان یعنی آنهایی که سوسک می‌پرستند سراغ داشته باشید که اجازه بدهند که یک کسی را اول مجازات بکنند بعد برود بی‌گناهی خودش را ثابت کند و او هم در توقیف باشد تا معلوم بشود گناهی ندارد همچو قانونی اگر در میان مردم آفریقا در مرام جنگل در مذاهب جعل‌پرستی و سوسک‌پرستی پیدا کردید من خودم اول کسی هستم که رأی می‌دهم عرض کنم جناب آقای دکتر شفق این جا صحبت‌هایی فرمودند وقتی که محکمه رأی می‌دهد راجع به روزنامه راجع به چه چیزیش رأی می‌دهد راجع به توقیفش رأی می‌دهد اگر توقیف روزنامه مجازات نیست پس باید پاره پاره‌اش بکنید مجازات روزنامه توقیف آن است جناب آقای دکتر شفق اینجا فرمایشی فرمودند راجع به فحاشی و این قبیل چیزها که بنده کاملاً تصدیق می‌کنم نه در ایران و نه در هیچ جای دنیا هیچ کس طرفدار فحاشی و هرج و مرج نیست و من جناب آقای دکتر شفق را از این بابت ایمان دارم به علمشان به فضلشان به قدری ایمان دارم که حتی جایی که می‌بینم ممکن است به وجهه و به حیثیت ایشان لطمه بزند این فداکاری را می‌کنند و دنبال عوام‌فریبی نمی‌روند من تقدیس می‌کنم و تبریک می‌گویم به مجلسی که یک چنین نماینده‌ای داشته باشد اما جناب آقای دکتر شفق کی گفت که ما طرفدار هرج و مرج هستیم ما هم طرفدار فحاشی نیستیم من مکرر گفته‌ام که بشر هر سه چیزش را یعنی جانش را مالش را عرضش را دوست دارد چه بسا آدم مالش و جانش را فدای عرض و ناموسش می‌کند بنابراین باید یک قانونی وجود داشته باشد که مال آدم عرض آدم جان آدم هرسه را حفظ کند هیچ کس منکر این نیست ولی متأسفانه در لوایحی که تا امروز راجع به مطبوعات به مجلس شورای ملی آورده‌اند برای اینها نبوده است چرا برای این نبوده دلیلش این است که چیزهای دیگر را می‌خواسته‌اند تأمین بکنند خیلی بد است فحش بدهند هیچ منطقی نیست ولی در مملکتی که دزدی آزاد بود ارتشاء آزاد بود زورگویی آزاد بود آدم توانست حتی به حقه‌بازی وکیل مجلس باشد و قانون وضع کند و یا مثلاً برود به فلان اداره مجلسی که این اصول تویش وضع بشود فحاشی هم جاری خواهد بود و نمی‌شود جلویش را گرفت می‌گویند با این که ما قوانین داریم می‌گوییم چرا قانون جدید می‌آورید می‌گویند دادگاه‌ها خراب است تسریع نمی‌شود رسیدگی نمی‌کنند خوب آقا فحش خیلی بد است من تصدیق می‌کنم فحش دادن به یک خانواده‌ای البته غلط است باید دادگاه برسد ولی اگر یک خانواده‌ای را مثلاً فحشا تویش شایع بکنند دادگاه رسیدگی نکند نسبت دزدی بدهند به کسی خیلی بد است و دادگاه باید فوراً رسیدگی کند ولی اگر دزدی بکنیم دادگاه رسیدگی نکند نسبت دزدی بدهند به کسی خیلی بد است و دادگاه باید فوراً رسیدگی کند ولی اگر دزدی بکنیم دادگاه رسیدگی نکند چون دزدی فحش نیست نباید تسریع در رسیدگی آن به عمل بیاید پس اگر دولتها حسن نیت داشته باشند این فشاری را که روز مطبوعات می‌آورند یعنی مطبوعات فحاش را که خودشان ایجاد کرده‌اند دلیل می‌آورند برای بستن همه مطبوعات صحیح چون هیچ تا به حال اتفاق نیفتاده که هیچ دولتی غیر از دولت حکیم‌الملک یک دولتی خودش ترویج فحاش را می‌گیرند و از طرف دیگر یک عده فحاش را روز کار می‌آورند و فحاشی را رواج می‌دهند و به جان مخالفینشان می‌اندازند دلیلش این است که آنها مخالف ما هستند خوب من هم که به شما فحش می‌دهم مخالف شما هستم پس اگر عدلیه را اصلاح می‌کردید و عرض کنم به حضورتان که کاری می‌کردید که تسریع شود در تمام امور مثلاً من یک جایی خواندم که یک زنی از شوهرش شکایت داشته که خرجش را نمی‌دهد رسیدگیش نمی‌کند بعد از این شکایت چون نوبت به او نرسیده رفته این را در روزنامه نوشته بود حالا جزء گناه‌های روزنامه می‌دانید من نمی‌دانم بعد نوبت این زن رسیده و او را با شوهرش خواسته‌اند اتفاقاً این زن رفته طلاق گرفته و شهر دیگری کرده چهار سال گذشته بود یکی دو سه تا بچه هم پیدا کرده آن وقت مطابق معمول معمول به او پیشنهاد کردند که حالا بروید آشتی کنید و برو خانه‌اش گفت باب من این شوهر دوم را با دو سه تا بچه ول کنم و بروم خانه آن یکی معلوم شد که جریان این قدر طول کشیده است حال شما می‌گویید در مورد روزنامه طول نکشد و در موارد دیگر طول بکشد بسیار خوب من قبول می‌کنم ملت ایران حقوقی ندارد مالش قیمت ندارد جانش قیمت ندارد من حرفی ندارم ولی عرض و ناموس ما که وکیل و وزیر هستیم قیمت دارد این را من قبول می‌کنم بیایید این از ج به بعدش را که هر چه در دنیا پیدا می‌شود از ج به بعد است این را بیایید این طور اصلاح کنید که جرایم مطبوعاتی در محام خارج از نوبت و بلاانقطاع رسیدگی شود تا حکم محاکم خارج از نوبت و بلاانقطاع رسیدگی شود تا حکم محکمه صادر شود این قدر قانون شدید است که شدتش نگذاشته که این اجرا شود حالا چرا ما و به این فکر افتاده‌ایم برای این که همه چیز ما این طور است دادگاه ما خراب است قانون نوشته است که چون دادگاه ما خراب است و نمی‌تواند رسیدگی بکند هر کس...
رئیس- آقای فرامرزی مربوط به پیشنهادتان بفرمایید
فرامرزی- مربوط بپیشنهاد بنده است
رئیس- طبق ماده ۶۳ باید به اختصار بفرمایید
فرامرزی- اطاعات می‌کنم حالا چرا ما به این فکر افتاده‌ایم من که وکیل مجلس هستم او که وزیر است حقوق ما که توی عدلیه پایمال نمی‌شود ما که توی عدلیه می‌توانیم اعمال نفوذ کنیم جایی که ما در خطر هستیم فقط روزنامه هست برای این که اگر ده تا روزنامه را راضی کردیم باز ده تای دیگر هست که نمی‌توانیم راضیشان کنیم بنابراین فکر می‌کنیم که جلو اینها را باید گرفت اما ما جز ملت بودیم و حقوق ما با حقوق ملت ایران یکی بود به فکر اصلاح عدلیه می‌افتادیم که نه نسبت فحش بتوانند بدهند به کسی و نه در خانواده کسی ایجاد فحش بکنند نه نسبت دزدی به کسی بدهند و نه از کسی بد زدند اما چون ما در قسمت مافوق هستیم و جزء طبقه ممتازه مملکت هستیم حقوق مردم بگذار پایمال شود ولی این یکی که خود در خطر هستیم این طرز شود من معتقد هستم که این هم بد است هم از فحش ایمن نخواهیم شد برای این که مادامی که ظلم و دزدی و ارتشاء رایج است و آزاد است فحش هم آزاد خواهد شد بیایید قانون را طوری بنویسیم که حالا امروز که لایحه مطبوعات مطرح است جرایم مطبوعات خارج از نوبت مطابق قانون کیفر عمومی و یا هر طوری هست رسیدگی شود و آن باقی را برداریم فرقی نیست بین وزیر و وکیل و دیگران همه ملت ایران در مقابل قانون و حق یکسان هستند علت این که شما می‌نویسید که آقای نخست وزیر آقای وکیل اینها چیست پیشنهاد بنده از این نظر است و اگر مجلس قبول بکند من قول می‌دهم که دیگر هیچ شکایتی واقع نخواهد شد و اگر قبول نکنید و بخواهید با فشار جلو روزنامه‌ها را بگیرید همان طور که این همه قوانین نتوانسته است با فشار جلوگیری کند این هم با فشار نخواهد توانست جلوگیری کند
رئیس- آقای کشاورز صدر
کشاورز صدر- بنده تعجب می‌کنم با این که آقای نبوی یک توضیح جامعی فرمودند باز توجه کاملی اینجا نشده است یعنی بین مجازات با توقیف موقت و توقیف روزنامه را مجازات تلقی فرموده‌اند
(فرامرزی- پس خواهش می‌کنم مجازات را تعریف بفرمایید) اجازه بفرمایید تمام آقایانی که اطلاع قضایی دارند می‌دانند که اصولی که در محاکمات وبخصوص حقوق جزاهست یک قانونی داریم به اسم اصول محاکمات جزایی و یک قانونی به نام قانون مجازات عمومی یعنی برای اعمال جرم قانون می‌نویسند این قانون مجاز است آثارش این است که از حقوق مدنی محروم می‌شود و آثار دیگرش قانون دیگرش داریم که اصول محاکمات است و برای این است که در طرز رسیدگی حقوق متهم تضییع نشود و تسریع هم بشود و حتی‌المقدور با حقیقت هم تطبیق کند توقیف موقت در قانون مجازات عمومی نیست در قانون اصول محاکمات جزایی است یعنی یک کسی را ممکن است ۶ ماه برای جلوگیری از تبانی توقیفش کنند بعد هم برود تبرئه بشود هیچ تالی فاسدی هم برای او ندارد البته بنده هم معتقدم که کسی نباید این کار را بکند ما هم برای این موضوع در کمیسیون دادگستری موضوع توقیف را در غیر مورد خانواده سلطنتی برداشته‌ایم این که گفتیم روزنامه توقیف شود چرا برای این که به قول آقای دکتر مصدق روزنامه برای پاره از اشخاص مثل طپانچه می‌باشد اگر طپانچه را کشیدند و توی خیابان یک کسی را زدند این الت جرم است (همهمه نمایندگان) اجازه بفرمایید بنده عرایضم را بکنم برای توقیف روزنامه ناچار است که مأمور قضایی یا شهربانی این کار را بکند اما این که شهربانی چرا باید این کار را بکند شهربانی در جمیع جرایم مشهود مکلف است متهم را بگیرد توقیف کند و یا آلت جرم در ظرف ۲۴ ساعت بفرستد به محکمه جنحه بنده تعجب می‌کنم که توقیف را با مجازات هی مخلوط می‌کنند توقیف موقت یا توقیف روزنامه مجازات نیست این برای کشف جرم است اما یک مطلبی که ایشان فرمودند که عدلیه را اصلاح بفرمایید عقیده بنده این است که اصلاح عدلیه دو راه دارد و الان نمی‌شود که آنها انجام گیرد بلکه با مرور زمان و اقدامات اساسی باید انجام داد اما حالا نمی‌توانیم بگوییم چون عدلیه اصلاح نشده ما جمیع جرایم را ول کنیم هر که می‌خواهد آدم بکشد و هر که می‌خواهد سر ببرد به عقیده بنده یکی از طرق اصلاح حسن حریان امر در دادگستری و اصلاح اصول محاکماتی است که یکیش همین است اما ایشان اشاره فرمودند که همه دولتها من نمی‌خواهم حالا حمایت زیادی از دولت جناب آقای ساعد بکنم فرمودند همه دولتها تشویق از فحش می‌کنند بنده خیال می‌کنم که این طور نیست روزنامه‌های کیهان و اطلاعات اینها یک روزنامه‌هایی هستند که مفید هستند ولی دولت‌هایی ترویج فحش می‌کنند که به یک روزنامه‌هایی که شش ماه یک مرتبه منتشر می‌شوند دلار دادند آنها تشویق فحش کردند نه این دولت مخبر کمیسیون دادگستری دانشمند معظم آقای فرامرزی همکار محترم با این که قلم روزنامه‌نگاری دست ایشان است ایشان یک روزنامه‌ای نوشته‌اند که مبری و منزه از این حرف‌ها بوده است و تاکنون من نمی‌خواستم عرض کنم که هیچ گله خصوصی هم از ایشان ندارم اما این که فرمودند که اینجا اگر این قانون تصویب شود نمونه بیسوادی مجلس شورای ملی است بنده باید چه عرض کنم حالا نویسنده قابل دانشمندی جنابعالی هستید ولی ممکن است در قسمت قضایی عده‌ای باشند که کارآمدتر باشند در کمیسیون دادگستری یک عده‌ای از شایسته‌ترین قضات عالی دادگستری نشسته‌اند و این قانون را با توجه بسوابق یعنی با مراجعه به سوابق امر از جهت تسریع در رسیدگی وضع کرده‌اند و بنده اینجا نشسته‌ام که اگر پیشنهاد مفیدی شود قبول بکنم ولی اینجایی که می‌فرمایید مجازات نیست این مجازات در قانون مصوب ۱۳۱۰ است بنده قانون مصوب سوم بهمن ۱۳۱۰ را الان نشان می‌دهم عرض کنم یک مرتبه است که می‌فرمایید فحش دادن عیبی ندارد و این حرفی است خوب شروع می‌کنیم از اول اما یک وقت یک کسی فحش داد و این فحش مضر است به جامعه مضر است و این قابل تعقیب است بایستی چکار کرد وقتی که در موارد جرایم دیگر آلت جرم را ضبط می‌کنند اینجا هم روزنامه را از دستش می‌گیرند و تعقیب می‌کنند این که توقیف نیست ۲۴ ساعت این را رسیدگی می‌کنند اگر در ۲۴ ساعت معلوم شد که واقعاً ایشان جرمی مرتکب نشده که روزنامه‌اش آن وقت خلاص می‌شود اما به نظر بنده راجع به کیفیت مجازات ما قانون داریم راجع به مقام سلطنت بداریم و نسبت به خانواده سلطنتی هم داریم ممکن است بنده قانون را برایتان بخوانم نسبت به سفرای خارجی داریم و نسبت به اعضای دولت هم داریم و در پاره‌ای از موارد منجر به توقیف مدیر روزنامه می‌شود و اما در مورد اهانت به مقام سلطنت باید در ظرف ۲۴ ساعت (فرامرزی- بعدش) بعدش را باید محکمه تعیین کند فرامرزی چقدر باید طول بکشد
ممکن است یک سال طول بکشد گفتم که محکمه تعطیل‌بردار نیست اجازه بفرمایید محکمه باید ادامه بدهد تا تکلیف روزنامه را تعیین بکند به هر حال تعطیل بردار نیست اینجا نوشته شده است (فرامرزی- اگر چه یک سال طول بکشد آقا شما وکیلید اگر از شما سلب مصونیت شود چه می‌شود؟) اجازه بفرمایید راجع به این قسمت رسیدگی بیشتر از ۴۸ ساعت طول نخواهد کشید اگر محتاج به ادله‌ای باشد بیش از یک هفته طول نخواهد کشید
فرامرزی- یک توضیح کوچکی دارم
رئیس- جای توضیح نیست
فرامرزی- همین جا عرض می‌کنم نمی‌شود
فرامرزی- بقای روزنامه در توقیف تا تکلیفش معین شود گاهی ممکن است تا دو سال طول بکشد
رئیس- به پیشنهاد آقای فرامرزی رأی گرفته می‌شود آقایانی که موافقند قیام کنند عده‌ی کمی برخاستند تصویب نشد یک پیشنهاد دیگر قرائت شود
پیشنهاد می‌کنم که به جای شهربانی دادستان نوشته شود عبدالرحمن فرامرزی
رئیس- آقای فرامرزی
فرامرزی- اگر آقای مخبر قبول می‌کنند بنده عرضی ندارم
سزاوار- بنده حرفی ندارم ولی اجازه بدهید نظر کمیسیون را عرض کنم کمیسیون خواست این کار را شهربانی مرتب کند و دادگستری تقریباً آلوده نباشد در این قسمت‌ها و به علاوه این کار را شهربانی زودتر متوجه می‌شود ولی به هر حال بنده حرفی ندارم اما کدام قسمت قسمت اول یا دوم
رئیس- آقای فرامرزی در کدام قسمت قسمت الف یا آن قسمت مربوط به اشخاص
عبدالرحمن فرامرزی- البته چون من به طور کلی با این قسمت ج مخالفم شکی نیست که نظرم اول باید با آن قسمتی باشد که موافق هستم ولی حالا برای این که داد و بیداد بخوابد بالاخره لااقل در این قیمت دست شهربانی را کوتاه کنیم و بدهیم به دست عدلیه در همین قسمت دومش باشد
رئیس- دولت قبول می‌کند آقای منصورالسلطنه عدل
عدل- در قسمت دوم که اصلاً شهربانی نیست
رئیس- پس دولت قبول کرد پیشنهاد دیگری قرائت شود پیشنهاد دیگری از آقای فرامرزی به شرح زیر قرائت شد پیشنهاد می‌کنم که کلمه وکلا از لایحه حذف شود
فرامرزی- عرض کنم چرا من پیشنهاد کردم که کلمه وکلا حذف شود اولاً دولت وقتی این لایحه را آورد و اسم وکلا را نوشت دلش به حال وکلا نسوخته بود رشوه‌ای داد به وکلا که لایحه‌اش را قبول کنند برای این که وکلا این رشوه را نگرفته باشند یا لااقل خودشان را در آنجا علیحده نگنجانیده باشند آقا تعیین وکیل و وزیر معنی ندارد عرض کردم که اسم وکلا در اینجا فقط برای رشوه گنجانیده شده و وکیل مجلس رشوه نباید بگیرد بنابراین بنده پیشنهاد کردم که اسم وکلا حذف شود (امامی اهری-این اظهارات شما صحیح نیست قانون پیش‌بینی کرده است)
معاون وزارت دادگستری- این قسمت راجع به جزء ج را آقای فرامرزی ایراد دارند اینجا بنده لازم است که یک توضیحی عرض کنم ایشان اینجا برایشان سوء‌تفاهمی ایجاد شده است تصور می‌کنند که فقط برای وزیران و معاونین و وکلای مجلس فکری شده است و حال این که در جزء اخیر همین ماده برای افراد عادی هم ذکر شده است منتهی با این تفاوت آن کسانی که شاغل مقامات رسمی هستند بدون شکایت آنها و بعد هم قوانین خیلی زیادی داریم که از نظر شغل و مقام چون کسانی که داری مشاغل حساسی هستند بیشتر مورد حمله و تهاجم واقع می‌شوند (فرامرزی- روزنامه برای همین است) بنابراین به این جهت این فرق را قائل شده‌اند
فرامرزی- روزنامه برای کسانی است که شاغل مشاغل عمومی هستند و الّا به اشخاص عادی که کاری ندارند و در زندگی خصوصی کسی که حرفی نمی‌زنند خوب من پس گرفتم
رئیس- یک ساعت از ظهر گذشته و پیشنهادهایی هست که یک استیضاحی هم آقای حائری‌زاده داده‌اند که باید قرائت شود
اسلامی- یک سؤال هم از بنده هست آقای رئیس
رئیس- بله سؤالاتی را که آقایان وکلا کرده‌اند برای وزارتخانه‌های مربوطه فرستاده شده که جواب بدهند
یعنی انتظار دارند که آقایان وزیران حاضر بشوند و جواب بدهند این را در نظر بگیرند که پس از این که این موضوع تمام شد جواب آقایان نمایندگان داده شود استیضاح قرائت می‌شود
[۳- قرائت استیضاح آقایان حائری‌زاده و مکی]
ریاست محترم مجلس شورای ملی
نظر به این که به دلایل ذیل آقای سپهبد احمدی را نسبت به توقیف حضرت آیت الله آقا سید ابوالقاسم کاشانی و به تعید ایشان به خرم آباد و بعد به خارج ایران و همچنین توقیف جراید و مدیران آنها مرتکب جرم و اعمال خلاف قانون شده‌اند آقای سپهبد امیراحمدی وزیر جنگ را استیضاح می‌کنیم خواهشمندیم به ایشان اطلاع داده شود برای جواب استیضاح در مجلس شورای ملی حاضر شوند
اینجانبان کمال تأسف را داریم که آقای سپهبد امیراحمدی و عمال ارتشی ایشان از موقع و قضیه سوء قصدی که نسبت به اعلیحضرت همایون شاهنشاهی واقع شده و این سوء‌قصد مورد نفرت عامه و حتی دنیای متمدن واقع گردید سوء‌استفاده نموده و پرداخته‌اند به تصفیه خرده حساب‌های شخصی و در ضمن لگد مال کردن کلیه شئون مملکتی از قبیل بی‌اعتنایی به قانون اساسی و حتی قوانین عادی از قبیل قانون دادرسی ارتش چه آن که به موجب اصل دهم قانون اساسی غیر از مواقع ارتکاب جنحه و جنایات و تقصیرات عمده هیچ کس را فوراً نمی‌توان دستگیر نمود مگر به حکم کتبی رئیس محکمه عدلیه بر طبق قانون و در این صورت نیز باید گناه مقصر فوراً و یا منتهی در ظرف ۲۴ ساعت به او اعلام و اشعار شود و حتی در قانون دادرسی ارتش نیز به خلاف اصل مذکور اشاره و حکمی نشده گو آن که در صورت وجود اشاره نیز عدم اعتناء به اصل غیرممکن و غیرمعقول و چنین اقدامی موجب بازخواست و کیفر است به موجب اصل دوازدهم قانون اساسی حکم و اجرای هیچ مجازاتی نمی‌شود مگر به موجب قانون و به موجب اصل ۱۴ هیچ یک از ایرانیان را نمی‌توان نفی بلد یا منع از اقامت در محلی یا مجبور به اقامت محل معینی نمود مگر در مواردی که قانون تصریح می‌کند
ما میل داریم ملت ایران و نمایندگان مجلس شورای ملی بدانند آقای سپهبد امیر احمدی طبق کدام قانون و مجوزی و رسیدگی در کدام دادگاه و حکم کدام محکمه حضرت آیت الله آقا سید ابوالقاسم کاشانی را نفی بلد نموده‌اند اگر مجوز برای آقای وزیر جنگ ماده ۵ قانون حکومت نظامی می‌باشد آقای وزیر جنگ نمی‌توانند به تنهایی خود را قوه مجریه دانسته و به زیردستان خود اوامری کند که صدور آن اوامر نه مجوز قانونی داشته باشد و نه داخل در صلاحیت ایشان باشد چه آن که امور مربوط به امنیت و آسایش عمومی طبق ماده اول قانون حکومت نظامی فقط با تصویب هیئت دولت و به توسط وزارت جنگ قابل اجرا است مضافاً به این که نفی بلد حضرت آیت الله آقا سید ابوالقاسم کاشانی داخل درامور مربوط به امنیت و آسایش عمومی و اموری که حتی با تصویب هیئت وزرا قابل اجرا باشد نیست و حبس و تبعید و اعدام داخل در مواردی است که باید به وسیله بازپرسی‌های قانونی تحت بازپرسی واقع و از طریق محکمه مورد رسیدگی و حکم طبق مقررات قانون صادر گردد زیرا همان ماده ۵ حق صدور حکم نفی بلد نداده بلکه طبق ماده ۲ قانون حکومت نظامی باید محکمه تشکیل و به جرایم منتسبه و اتهامات رسیدگی شود مضافاً به این که به موجب ماده ۵ قانون حکومت نظامی نیز پس از توقیف باید شروع به استنطاق شود و اگر آقای وزیر جنگ نظری به امکان توقیف و ادامه توقیف تا اختتام حکومت نظامی داشته باشند اولاً صدور چنین قراری مربوط می‌شود به مستنطق و ثانیاً قطع نظر از امکان ادامه توقیف و صدور چنین قراری از طرف مستنطق در مورد حضرت آیت الله آقای آقا سید ابوالقاسم کاشانی ادامه توقیف و بعد تسلیم به محکمه عدلیه عمل نشده بلکه ایشان نفی بلد شده‌اند یعنی به دستور آقای وزیر جنگ نظامیان شبانه به وسیله‌ی نردبان از دیوار منزل حضرت آیت الله بالا رفته و از آن طرف به داخل منزل سرازیر شده و بعد از گرفتار نمودن آیت الله ایشان را از نردبان بالا برده و باز به وسیله نردبان به کوچه وارد و داخل در اتومبیل نموده در دژبانی به قدری مشارالیه را کتک زده‌اند که خون استفراغ نموده سپس یکسره به خرم آباد برده‌اند
قانون دادرسی ارتش برای رسیدگی و دادرسی ترتیباتی مقرر داشته که این ترتیبات موجب صریح ماده ۲۳۹ قانون دادرسی ارتش در دیوان‌های حزب نواحی که به حال جنگ وهمچنین نقاطی که بحال حکومت نظامی می‌باشد عیناً قابل اجرا است و به موجب صریح ماده ۱۹۱ قانون دادرسی ارتش پس از تشکیل جلسه دیوان حرب متهم و وکیل مدافع باید در دادگاه حضور یابند و متهم آزادانه در معیت مستخفظین و وکیل مدافع در دادگاه حاضر می‌شوند ما می‌خواهی ملت ایران بداند و بفهمد که چه شده برای رسیدگی به تصور اتهام نسبت به حضرت آیت الله آقای سید ابوالقاسم کاشانی از معظم‌له از پرسی به عمل نیامده و برای اثبات آن تصور اتهام محکمه تشکیل نیافته و اساساً می‌خواهی بدانیم و بفهمیم آیا در کشور ایران و در این مملکت مشروطه می‌توان کسی را بدون آن که خود آن کس و یا سایرین بفهمند برای چه بدون دلیل و بدون جهت و بدون رسیدگی بدون بازپرسی و بدون تشکیل محاکمه و بدون حکم محکمه فقط به موجب حکم وزیر جنگ یعنی حکمی که نه قانون لازم دارد و نه رسیدگی و محکمه نفی بلد نمود ما می‌خواهیم بدانیم آیا مجلس شورای ملی و آیا ملت ایران راضی می‌شود چنین ننگی دامان کشور ما را در پیشگاه سایر ملل آلوده و ملوث سازد و آیا در مملکتی که افتخار عضویت سازمان ملل متفق جهانی را دارد و دعوی آزادی بشردوستی هم دردی و هم فکری با سایر جهان را می‌کند و نحوه حکومت خود را دموکراتیک و خویستن را به اصول دموکراسی پایبند و علاقمند معرفی می‌نماید می‌توان بدون دلیل به امر وزیر جنگ شبانه با نردبان از دیوار منزل مردم بالا رفت و صاحب خانه را گرفت و کت بسته و به هر کجا دل بالارونده از نردبان خواست صاحب منزل را تبعید و نفی بلد نمود آیا مجلس شورای ملی فکر نمی‌کند عمل و رفتار آقای سپهبد امیراحمدی بسیار شدیدتر
رئیس- تأمل بفرمایید آقای حائری‌زاده این مطابق نظامنامه نیست برای این که در استیضاح باید موضوع استیضاح معلوم شود (صحیح است) ماده ۴۴ را برای شما می‌خوانم استیضاح داده‌اید باید موضوع را بفرمایید آنها را نگاه دارید در موقع خودش بفرمایید
حائری‌زاده- یک موضوع دیگر هم راجع به مطبوعات است
رئیس- بسیار خوب آقای نخست وزیر
نخست وزیر- آقای ساعد بلافاصله بعداز لایحه مطبوعات دولت برای جواب حاضر است
[۴- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه]
رئیس- بسیار خوب چند نفر از نمایندگان امضای کیست امضای آقای حائری‌زاده و آقای مکی جلسه فعلاً به عنوان تنفس ختم می‌شود و جلسه آینده پس فردا است
مجلس یک ساعت بعد از ظهر ختم شد
رئیس مجلس شورای ملی رضا حکمت
شماره ۱۵۳۵۷- ۳۳۶۴۹ ۳۰/ ۱۱/ ۲۷
آقای عبدالله امامی سردفتر اسناد رسمی دزاشیب شمیران
به موجب این ابلاغ دفتر شما را در دزاشیب برای ثبت ازدواج رسمیت می‌دهد
وزیر دادگستری
شماره ۱۵۴۴۱- ۳۱۹۲۶ ۳۰/ ۱۱/ ۲۷
آقای مرتضی مهدوی دفتریار دفتر اسناد رسمی شماره ۳ کرمانشاهان
به موجب این حکم به سمت سردفتری اسناد رسمی درجه دوم کرمانشاه منصوب می‌شوید طبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید
وزیر دادگستری
شماره ۱۴۸۳۹- ۳۲۰۲۶ ۱/ ۱۲/ ۲۷
آقای عبدالوهاب علوی
به موجب این حکم به سمت سردفتری اسناد رسمی درجه سوم بخش مشیز بردسیر کرمان منصوب می‌شوید
طبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید
وزیر دادگستری
شماره ۱۵۱۵۲- ۳۲۰۴۴ ۱/ ۱۲/ ۲۷
آقای سید عباس قریشی‌نژاد
به موجب این ابلاغ دفاتر شما را در قریه درخش بیرجند برای ثبت ازدواج و طلاق رسمیت می‌دهد
وزیر دادگستری
شماره ۱۵۵۰۳- ۳۲۰۱۲ ۱/ ۱۲/ ۲۷
آقای محمد صادق‌پور مسئله‌گو
به موجب این ابلاغ دفاتر شما را در دهستان طاهر گوراب گیلان برای ثبت ازدواج و طلاق رسمیت می‌دهد
وزیر دادگستری
شماره ۱۵۳۵۸- ۳۲۰۵۰ ۱/ ۱۲/ ۲۷
آقای سید ابوالقاسم فاضل چهارمحالی
به موجب این ابلاغ دفتر شما را در دهستان جنکی چهارمحال اصفهان برای ثبت ازدواج رسمیت می‌دهد
وزیر دادگستری
شماره ۱۵۱۵۹- ۳۱۸۳۲ ۲۷/ ۱۱/ ۲۷
آقای محمد مشایخی سردفتر اسناد رسمی شماره ۱۰ جویمند گناباد مشهد
چون به موجب دادنامه قطعی مورخه ۱۱/ ۹/ ۲۷ دادگاه بدون انتظامی سردفتران محکوم به توبیخ با درج در روزنامه رسمی شده‌اید ادارخ کل ثبت بدین وسیله مفاد دادنامه مزبور را در مورد شما اجرا می‌نماید
مدیر کل ثبت
شماره ۱۵۱۳۶- ۳۳۰۴۸ ۲۷/ ۱۲/ ۱
آقای محمد حسن آیت اللهی
به موجب این ابلاغ دفتر شما را در قریه بردج شیراز برای ثبت ازدواج رسمیت می‌دهد
وزیر دادگستری
شماره ۱۵۰۵۴- ۳۱۹۹۴ ۱/ ۱۲/ ۲۷
آقای اسماعیل قرانی دفتریار درجه اول خوی
به موجب این حکم به سمت سردفتری اسناد رسمی درجه سوم شهر خوی منصوب می‌شوید طبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید
وزیر دادگستری
شماره ۳۲۰۵۶ ۱۵۱۵۰ ۱/ ۱۲/ ۲۷
آقای عبدالعلیم باستانی پاریزی
به موجب این حکم به سمت سردفتری اسناد رسمی درجه سوم دهستان پاریز کرمان منصوب می‌شوید طبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید
وزیر دادگستری
شماره ۱۴۸۳۸- ۳۲۰۱۶ ۱/ ۱۲/ ۲۷
آقای سید امیر فتایی سردفتر ازدواج وطلاق قریه خمیر بندرعباس
به موجب این ابلاغ به علت کناره‌گیری و ترک محل کار از تصدی دفاتر ازدواج و طلاق معاف می‌شوید
وزیر دادگستری