مذاکرات مجلس شورای ملی ۳ اردیبهشت ۱۳۳۴ نشست ۱۱۲
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هجدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۴
سال یازدهم
شماره مسلسل
دوره هجدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۸
جلسه: ۱۱۲
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۳ اردیبهشت ماه ۱۳۳۴
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت‌مجلس
۲- موکول شدن جواب آقایان شوشتری و خلعتبری به بعد
۳- اخذ رأی و انتخاب دو نفر جهت عضویت هیئت نظارت اندوخته اسکناس
۴- قرائت اسامی اعضای کمیسیون‌های منتخبه از شعب
۵- مذاکره در گزارش کمیسیون اقتصاد ملی راجع به جلب سرمایه‌های خارجی تصویب آن
۶- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس دو ساعت و ۱۵ دقیقه پیش از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید
۱- تصویب صورت‌مجلس
رئیس- صورت غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
غائبین با اجازه آقایان: سرمد. نقابت. دکتر شاهکار. جلیلوند. خاک از. عبدالرحمن فرامرزی. محمودی. سلطانمراد بختیار. احمد صفایی. گیو
غائبین بی‌اجازه آقایان: خزیمه علم. مکرم. شادلو. سعیدی. میراشرافی. پناهی. کدیور. دکترافشار امیر احتشامی
دیرآمدگان و زودرفتگان با اجازه آقایان: تفضلی چهل دقیقه. مهندس ظفر ۴۵ دقیقه. قوامی۴۵ دقیقه. دکتر عمید ۴۵ دقیقه. دکتر سعید حکمت ۴۵ دقیقه. اکبر ۴۵ دقیقه. مهندس جفرودی ۴۵ دقیقه ارباب یک ساعت. عبدالحمید بختیار یک ساعت. صادق بوشهری یک ساعت. تیمورتاش یک ساعت. ثقةالاسلامی‌یک ساعت. پور سرتیپ یک ساعت. شفیعی یک ساعت. بزرگ ابراهیمی یک ساعت و بیست دقیقه. پیراسته یک ساعت و ۴۵ دقیقه. افشار صادقی یک ساعت و ۴۵ دقیقه. حمیدیه دوساعت.
غایبین در رأی آقایان: تجدد. دهگان. موسوی. محمود افشار. حائری‌زاده. حشمتی. اریه. اخوان. مهندس شاهرخشاهی
رئیس- نسبت به به صورت‌مجلس نظری نیست؟ (اظهار نشد) صورت‌مجلس جلسه قبل تصویب شد
۲- موکول شدن جواب سؤالات آقایان: شوشتری و خلعتبری به بعد
رئیس- امروز سؤالات مطرح است آقای شوشتری بفرمایید
شوشتری- بسم‌الله الرحمن‌الرحیم بنده یک سؤال کرده بودم از دولت گذشته که عیناً بر سؤال خود در جلسه اسبق باقی ماندم و استدعا کردم که سؤال را بفرستند برای دولت حاضر جواب بدهند در موعد مقرر ولی چون هم ماه مبارک رمضان است و هم دیروز به من اطلاع دادند که این دو سؤال یکی راجع به معادن سبزوار و میزان معادن و اجاره معادن و وضعیت فعلی که کدام مال اشخاص است و کدام مال دولت است این بحث مفصلی دارد چون فعلاً آماده نیستم و به طوری که جناب آقای وزیر دارایی فرمودند جواب آن را کاملاً حاضر کرده‌اند من هر دو سؤال را استدعا می‌کنم بگذارید برای بعد از ماه مبارک رمضان با این ترتیب که جناب آقای وزیر دارایی در نظر داشته باشند جواب سؤال مبهم هم نباشد غرض از سؤال و جواب فهمیدن موضوع است و استحضار یک عده‌ای که حقیقتاً از راه راست منحرف می‌شوند باید ارشاد بشوند راه راست را بپیمایند شما باید به طور تحقیق به من جواب بدهید معادن چقدر است وام‌های صنعتی چه قدر است کارخانه‌های این مملکت چه قدر است چه اشخاصی پول گرفته‌اند آیا پول‌ها را به مصرف رسانیده‌اند یا استدعا دارم جواب سؤال را بگذارید برای بعد از ماه رمضان (عبدالصاحب صفایی- بسیار خوب است) چونکه سؤال من مفصل است و باید جواب مفصل به من داده بشود دیروز هم که به من اطلاع داده شد عرض کردم می‌گذارم برای بعد از ماه مبارک رمضان
رئیس- بسیار خوب شما دو سؤال داشتید یکی از وزارت دارایی دیگری از وزارت اقتصاد ملی
شوشتری- هر دو را عرض کردم چون حالا جزء اقلیت هستم باید جواب سؤال را به طور مفصل بدهند
رئیس- آقای خلعتبری سؤالی از وزارت کشور کرده بودید
خلعتبری- بنده صرف‌نظر کردم
رئیس- سؤالات سه چهار فقره است که آقایان حالا حاضر نیستند بنابراین وارد دستور می‌شویم امروز دو نفر برای عضویت هیئت نظارت بانک باید انتخاب شوند
اردلان- سؤال بنده را راجع به شهرداری مطرح بفرمایید.
رئیس- نوبت آن امروز نبود، در جلسه پیش فرستاد شد باید دولت حاضر شود بعد مطرح شود
۳- اخذ رأی و انتخابات دو نفر جهت عضویت هیئت نظارت انداخته اسکناس
رئیس- شروع می‌شود به انتخاب دو نفر جهت عضویت هیئت نظارت بانک. بدواً سه نفر به حکم قرعه برای نظارت در انتخاب معین می‌شود.
(اقتراع به عمل آمد آقایان: رستم گیو- ارسلان خلعتبری- بیات ماکو (حاضر نبودند) شادمان (گفته شد- نیستند) و مشایخی معین شدند)
رئیس- آقایان: گیو- خلعتبری- مشایخی برای نظارت تشریف بیاورند دو نفر از آقایان منشی‌ها هم نظارت خواهند کرد- شروع می‌شود به اخذ رأی برای انتخاب دو نفر جهت عضویت هیئت نظارت بانک (اسامی آقایان نمایندگان به ترتیب ذیل به وسیله آقای نمایندگان به ترتیب ذیل به وسیله آقای مسعودی (منشی) اعلام و اخذ رأی در محل نطق به عمل آمد)
آقایان: امیر تیمور کلالی- دکتر عدل صفاری- عماد تربتی- تجدد- محمود- افشار مهندس اردبیلی- باقر بوشهری- موسوی- عبدالرحمن فرامرزی- احمد فرامرزی- امید سالار- تفضلی- عزیز زنگنه- حشمتی- شوشتری- تیمورتاش- اریه- دولتشاهی- اکبر- محمودی- عباسی- ایلخانی‌زاده- دکتر وکیل- مصطفی ذوالفقاری- سنندجی سهرابیان- پورسرتیپ- شفیعی- افسار صادقی بوداغیان- سرمد- رضایی- بزرگ‌نیا- قنات آبادی- خرازی- دکتر سعید حکمت- مهندس شاهرخشاهی- صدرزاده- غضنفری- عبدالصاحب صفایی- بوربور- شیبانی- دکتر جزایری- اورنک- حسن کاشانیان- نراقی- قراگزلو- اردلان- فرید اراکی- عرب شیبانی- صدقی- صارمی- کیکاوسی- درخشش- کی‌نژاد- داراب توماج- امیر نیرومند- برومند- عاملی- دکتر مشیر فاطمی- دکتر سیدامامی- سعید مهدوی- قرشی- محمود ذوالفقاری- کاشانی- صراف‌زاده- سلطانی- اخوان- دکتر حمزوی- بهبهانی- دکتر عمید- حائری‌زاده- اسکندری- عمیدی نوری- سید احمد صفایی- امامی- بیات ماکو- هدی- نصیری- دکتر آهی- شادمان- سلطانمراد بختیاری- ثقةالاسلامی- مرآت اسفند یاری- سالار بهزادی- دکتر پیرنیا- دولت آبادی- مرتضی حکمت- رضا افشار- معین‌زاده- یدالله ابراهیمی- افخمی- مسعودی- مشایخی- خلعتبری- گیو- یارافشار- جلیلی- حمیدیه- کریمی- قباد ظفر- استخر- بزرگ ابراهیمی
(مهره‌های تفتیشیه و اوراق رأی شماره شد نتیجه بدین قرار بود)
مهره تفتیشیه ۱۰۰ اوراق رأی ۱۰۱
رئیس- یک رأی اضافه است آرا را مخلوط کنید و یک رأی را بردارید باطل کنید
حشمتی- بنده مهره نگرفته‌ام
رئیس- یک مهره به آقای حشمتی بدهید و آن یک رأی را هم برگردانید و حساب کنید
(آرا قرائت شد و نتیجه بدین قرار بود)
آقای عبدالصاحب صفایی رأی- آقای عرب شیبانی ۶۰ رأی- آقای احمد فرامرزی ۴۰ رأی- آقایان دکتر پیرنیا و اورنگ هر یک دو رأی- آقایان: توماج- قراگزلو- مهندس اردبیلی- شوشتری- اسکندری- شادمان- اخوان- موسوی- دکتر عمید- عاملی- نراقی- تجدد- هر یک یک رأی ورقه سفید یک ورقه رئیس- بنابراین آقایان صفایی و عرب شیبانی با اکثریت برای عضویت در هیئت نظارت بانک انتخاب شدند (مبارک است)
۳- قرائت اسامی اعضا کمیسیون‌های منتخبه از شعب
رئیس- گزارش انتخاب کمیسیون‌ها به اطلاع مجلس می‌رسد و فردا ساعت ده ونیم آقایان در مجلس حاضر می‌شوند و هیئت رئیسه کمیسیون‌ها را انتخاب می‌فرمایند
(به شرح ذیل قرائت شد)
کمیسیون بودجه: شعبه اول آقایان: دکتر وکیل رضایی. حمید بختیار
شعبه دوم: آقایان: عاملی. قوامی. دولتشاهی.
شعبه سوم: آقایان: پیراسته. ارباب. بوربور.
شعبه چهارم: آقایان: دکتر مشیر. فاطمی. مشعودی. موسوی.
شعبه پنجم: آقایان: اورنگ. حشمتی. اردلان.
شعبه ششم: آقایان: بهبهانی. جلیلی. نصیری. کمیسیون برنامه:
شعبه اول: آقایان: عرب شیبانی. تیمورتاش. قباد ظفر.
شعبه دوم: آقایان: شیبانی. صدرزاده. هدی.
شعبه سوم: آقایان: امیر نصرت. اسکندری. دکتر جزایری. مهندس جفرودی.
شعبه چهارم: آقایان: صراف‌زاده. پورسرتیپ. تفضلی.
شعبه پنجم: آقایان: عمیدی نوری. نراقی. محمود افشار.
شعبه ششم: آقایان: سلطانمراد بختیار. دکتر بینا. دکتر سیدامامی. کمیسیون امورخارجه:
شعبه اول: آقایان: عرب‌شیبانی. رضایی. تیمورتاش.
شعبه دوم: آقایان: دولت شاهی. فرود. زنگنه.
شعبه سوم: آقایان: صارمی. مرآت اسفند یاری. محسن اکبر.
شعبه چهارم: آقایان: ثقةالاسلامی. حائری‌زاده. دکتر آهی.
شعبه پنجم: آقایان: حشمتی. اردلان. سلطانی.
شعبه ششم: آقایان: باقر بوشهری. سنندجی. محمود ذوالفقاری.
کمیسیون دادگستری:
شعبه اول: آقایان: رضا افشار. قنات آبادی. صدقی.
شعبه دوم: آقایان: نورالدین امامی. برومند. عماد تربتی.
شعبه سوم: آقایان: پیراسته. صارمی. دکتر شاهکار.
شعبه چهارم: آقایان: احمد صفایی. اخوان. حائری‌زاده.
شعبه پنجم: آقایان: خلعتبری. یارافشار. عمیدی نوری.
شعبه ششم: آقایان: بهبهانی. عبدالرحمن. فرامرزی. نقابت.
کمیسیون دارایی:
شعبه اول: آقایان: معین‌زاده. خرازی. سعید مهدوی.
شعبه دوم: آقایان: دکتر پیرنیا. سهرابیان. محمودی.
شعبه سوم: آقایان: مرتضی حکمت. صادق. بوشهری. کی‌نژاد.
شعبه چهارم: آقایان: تجدد. غضنفری. اخوان.
شعبه پنجم: آقایان: سلطانی. شادمان. مشایخی.
شعیه ششم: آقایان: بزرگ نیا. باقر بوشهری. لاری.
کمیسیون کشور:
شعبه اول:
آقایان: احمد فرامرزی. توماج. سعید مهدوی.
شعبه دوم: آقایان: مصطفی ذوالفقاری. حمیدیه. ایلخانی‌زاده.
شعبه سوم: آقایان: شوشتری. مرآت اسفند یاری. استخر.
شعبه چهارم: آقایان: عباسی. کیکاوسی. موسوی.
شعبه پنجم: آقایان: افخمی. اردبیلی. مشایخی.
شعبه ششم: آقایان: سنندجی. محمود. ذوالفقاری. فرید اراکی.
کمیسیون اقتصاد و بازرگانی:
شعبه اول
آقایان: خرازی. رضایی. حسن کاشانیان.
شعبه دوم: آقایان: دکتر حمزوی. دکتر پیرنیا. برومند.
شعبه سوم: آقایان: صارمی. سرمد. افشار. صادقی.
شعبه چهارم: آقایان: تجدد. اخوان. دهقان.
شعبه پنجم: آقایان: عمیدی نوری: صفاری. اردلان.
شعبه ششم: آقایان: بزرگ‌نیا. داراب. لاری.
کمیسیون راه:
شعبه اول: آقایان: صدقی. کاشانی. شفیعی.
شعبه دوم: آقایان: حمیدیه. شیبانی. بهادری.
شعبه سوم: آقایان: پیراسته. مهندس جفرودی. ارباب.
شعبه چهارم: آقایان: ثقةالاسلامی. مسعودی. عباسی.
شعبه پنجم: آقایان: یارافشار. صادق. نراقی. بیات ماکو.
شعبه ششم: آقایان: امید سالار. فرید اراکی. نادعلی کریمی.
کمیسیون کشاورزی:
شعبه اول: آقایان: حمید بختیار. دکترعدل. شفیعی.
شعبه دوم: آقایان: قرشی. دکتر حمزوی. قوامی.
شعبه سوم: آقایان: حکمت. خزیمه علم. محسن اکبر
شعبه چهارم: آقایان: دهقان. جلیلوند. غضنفری.
شعبه پنجم: آقایان: خاکبار. ابراهیمی. مهندس اردبیلی.
شعبه ششم: آقایان: امیرتیمور کلالی. باقر بوشهری. امیدسالار.
کمیسیون فرهنگ:
شعبه اول:
آقایان: قنات‌آبادی. توماج. دکتر نیرومند.
شعبه دوم: آقایان: برومند. صدرزاده. سهرابیان.
شعبه سوم: آقایان: دکتر عمید. دکتر جزایری. استخر.
شعبه چهارم: آقایان: عبدالصاحب صفایی. احمد صفایی. جلیلوند.
شعبه پنجم: آقایان: سلطانی. سعیدی. مهندس اردبیلی.
شعبه ششم: آقایان: درخشش. دکتر بینا. دکتر سیدامامی.
کمیسیون تحقیق:
شعبه اول:
آقایان: احمد صدقی. فرامرزی. معین زاده.
شعبه دوم: آقایان: بزرگ‌ابراهیمی. زنگنه. امیراحتشامی.
شعبه سوم: آقایان: خزیمه علم. شوشتری. صارمی.
شعبه چهارم: آقایان: پور سرتیپ. سالار بهزادی. ثقةالاسلامی.
شعبه پنجم: آقایان: سعید حکمت. افخمی. سلطانی.
شعبه ششم: آقایان: عبدالرحمن فرامرزی. نقابت. دکتر افشار.
کمیسیون بهداری:
شعبه اول: آقایان: دکتر نیرومند. دکتر وکیل.
شعبه دوم: آقایان: صدرزاده. مصطفی ذوالفقاری.
شعبه سوم: آقایان: امیر نصرت. اسکندری. حکمت.
شعبه چهارم: آقایان: دکتر آهی. سالار بهزادی.
شعبه پنجم: آقایان: مشایخی. خلعتبری.
شعبه ششم: آقایان: جلیلی. دکتر سید امامی.
کمیسیون امور اجتماعی وکار:
شعبه اول: آقایان: ارباب گیو. حمید بختیار.
شعبه دوم: آقایان: فرود. عاملی.
شعبه سوم: آقایان: دکتر شاهکار. ارباب.
شعبه چهارم: آقایان: محمد علی مسعودی. صراف‌زاده.
شعبه پنجم: آقایان: سعیدی. افخمی.
شعبه ششم: آقایان: بزرگ نیا. جلیلی.
کمیسیون امور استخدام:
شعبه اول: آقایان: شاهرخشاهی. مراد اریه.
شعبه دوم: آقایان: دکتر پیرنیا. زنگنه.
شعبه سوم: آقایان: سرمد. مکرم.
شعبه چهارم: آقایان: میراشرافی. جلیلوند.
شعبه پنجم: آقایان: صادق نراقی. شادلو.
شعبه ششم: آقایان: فرید اراکی. امیدسالار.
کمیسیون نظام: شعبه اول:
آقایان: توماج. دکتر وکیل.
شعبه دوم: آقایان: ایلخانی زاده. بزرگ ابراهیمی.
شعبه سوم: آقایان: افشار صادقی. شوشتری.
شعبه چهارم: آقایان: کیکاوسی. غضنفری.
شعبه پنجم: آقایان: صفاری. بیات. ماکو.
شعبه ششم: آقایان: دکتر افشار. نادعلی کریمی.
کمیسیون پست و تلگراف:
شعبه اول: آقایان: کاشانی. شاهرخشاهی.
شعبه دوم: آقایان: بهادری. دولتشاهی.
شعبه سوم: آقایان: محسن اکبر. قراگزلو.
شعبه چهارم: آقایان: دکتر مشیر. فاطمی. سالاربهزادی.
شعبه پنجم: آقایان: شادلو. پناهی.
شعبه ششم: آقایان: داراب. بختیار.
کمیسیون همکاری مجلسین
شعبه اول: آقایان: خرازی. قنات‌آبادی.
شعبه دوم: آقایان: نورالدین امامی. عماد تربتی.
شعبه سوم: آقایان: دکتر عمید. امیرنصرت اسکندری.
شعبه چهارم: آقایان: حائری‌زاده. دکتر آهی.
شعبه پنجم: آقایان: اردلان. اورنگ.
شعبه ششم: آقایان: سنندجی. امیرتیمور کلالی.
کمیسیون عرایض:
شعبه اول: آقای: کاشانی.
شعبه دوم: آقای: بهادری.
شعبه سوم: آقای: شوشتری.
شعبه چهارم: آقای: عبدالصاحب صفایی.
شعبه پنجم: آقای: خلعتبری.
شعبه ششم: آقای: محمود ذولفقاری.
کمیسیون محاسبات:
شعبه اول: آقای: دکتر نیرومند.
شعبه دوم: آقای: عاملی.
شعبه سوم: آقای: کدیور.
شعبه چهارم: آقای: سالاربهزادی.
شعبه پنجم: آقای: ابراهیمی.
شعبه ششم: آقای: نصیری.
شوشتری- اجازه بفرمایید یک عرضی داشتم، از شعبه سوم کسی را برای کمیسیون همکاری تعیین نکرده‌ایم
دکتر جزایری- آقای دکتر عمید و اسکندری را انتخاب کردیم
رئیس- آقای بیات ماکو اسم شما جزو کمیسیون راه از شعبه پنجم هست و قرائت هم شد متوجه نشده‌اید
بیات ماکو- معذرت می‌خواهم
۵- مذاکره در گزارش کمیسیون اقتصاد ملی راجع به جلب سرمایه‌های خارجی و تصویب آن
رئیس- حالا پیشنهادات ماده ۴ از لایحه جلب سرمایه‌های خارجی قرائت می‌شود. پیشنهاد آقای کی‌نژاد
(به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر به ماده ۴ اضافه شود.
سرمایه‌های خارجی که به صورت ارز وارد مملکت می‌شود نرخی را که موقع ورود تسعیر می‌کنند موقع خروج ارز از مملکت باید همان نرخ را بپردازد رضا کی‌نژاد
رئیس- آقای کی‌نژاد
کی‌نژاد- غرض این است چون نرخ ارز الان بالا است و معلوم نیست که چقدر دیگر ترقی می‌کند و آقای وزیر دارایی هم وعده کرده‌اند که تنزل دهند ولی هنوز انجام نداده‌اند (بوربور- تا وقتی آقای دکتر امینی وزیر دارایی هستند تنزل نمی‌کند) بنده نظرم این است که حالا که سرمایه خارجی به مملکت می‌آید فرض کنید یک میلیون دلار یا پانصد هزار دلار برای به کار انداختن سرمایه به ایران وارد می‌شود از قرار ۸ تومان تسعیر می‌شود یک سال یا دوسال دیگر که سرمایه از مملکت خواست خارج شود شاید دلار شد پنج تومان ۴ تومان این تفاوت استفاده سرمایه‌دار خارجی می‌شود به نظر من برای آن سرمایه خارجی آنچه الان تسعیر می‌کند و آنچه بعداً تعیین می‌شود فرقی نمی‌کند بهتر این است که تذکر داده شود و آقایان هم رأی بدهند که این ضرر به مملکت وارد نشود خواهش می‌کنم آقایان موافقت بفرمایند (عبدالرحمن فرامرزی- برعکس باید بشود) برعکس نباید بشود.
رئیس- آقای وزیر دارایی
وزیر دارایی- بنده خیال می‌کنم آقای کی‌نژاد دچار اشتباه شده‌اند برای این‌که کارخانه‌ای که می‌آید لازم نیست که به دلار تقویم کنند و قیمت این کارخانه را تبدیل به ریال کنند فرض بکنید یک کارخانه بیاورند دو سه میلیون دلار این کارخانه‌اش را که نمی‌رود تسعیر کنند و دلارش را به بانک به فروشد و ریال بخرد که از این محل استفاده کند در هر صورت این جایش اینجا نیست و راجع به نرخ ارز جنابعالی یک سؤالی فرموده بودید در موقع خودش جواب عرض می‌کنم و در اینجا نفهمیدم که چرا می‌نویسید نرخ ارزی که می‌آورند به همان نرخ صادر بکنند هرچه باشد به نرخ ارز خواهد بود (کی‌نژاد- سرمایه نقدی اگر آورد می‌تواند) به نظر من قید این قسمت ضرورت ندارد تقاضا می‌کنم قانون را فرق ندهید این بالاخره به نرخ روز خواهد رفت نرخ ارز هم صبح تا شب تغییر نمی‌کند در هرصورت این پیشنهاد جایش اینجا نیست
کی نژاد- بنده مفید می‌دانم این پیشنهاد را رأی بگیرید.
رئیس- یک پیشنهاد دیگری هم مشابه است با این پبشنهاد قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم ماده ۴ بدین ترتیب اصلاح بشود: صاحب سرمایه مجاز است که هر ساله سود ویژه حاصل از به کار انداختن سرمایه خود را درایران به همان ارزی که سرمایه را به ایران وارد نموده است طبق آئین‌نامه مذکور در ماده ۷ از ایران خارج نماید داراب
وزیر دارایی- این دو تا پیشنهاد تقریباً مشابه است
رئیس- آقای داراب
داراب- بنده منظور دیگری از این پیشنهاد داشته‌ام
رئیس- چه منظوری بفرمایید
داراب- البته آقایان از اهمیت جلب سرمایه خارجی مطلع هستند ولی متأسفانه باید عرض کنم جز این که جنبه‌های مثبت آن ذکر داده شد تذکرات دیگری کسی نداد اینجا آقایان البته به مصالح اقتصادی واقف هستند و می‌دانند که جلب سرمایه خارجی علاوه برجنبه‌های منفی در بعضی شرایط که نمی‌خواهم اینجا عرض کنم و آقای وزیر دارایی بسیار خوب متوجه هستند در بعضی موارد جنبه‌های مضری هم ممکن است داشته باشد مخصوصاً از نظر رقابت با سرمایه‌های ملی حالا این شرایط چه هست؟ فقط به طور کلی عرض می‌کنم این شرایط یکی این است که همیشه آقای وزیر دارایی که وزیر دارایی خوبی هستند و وطن‌پرست هستند تشریف داشته باشند حکومت جناب آقای علاء هم که حکومت ادامه دهنده حکومت سابق است و دنبال‌کننده اصلاحات حکومت سابق است همیشه وجود داشته باشد اگر این شرایط موجود نباشد سرمایه‌داران جدید که وارد مملکت می‌شوند نرخ مزد را به اندازه‌ای بالا می‌برند که سرمایه‌های داخلی نتوانند رقابت بکنند و بالنتیجه رقابت آنها به قدری باشد که ما مجبور باشیم دست از شهرها بکشیم و برویم بطرف دهات این هم معلوم نیست که باز بتوانیم همان وضعیت کشاورزی قدیم را پیدا کنیم یا خیر؟ به هر جهت این یک کلیاتی بود که نمایندگان محترم می‌بایستی تذکر بدهند که آقایان در آتیه بدانند به چه ترتیبی خواهد بود اما راجه به این پیشنهاد بترتیبی که بنده عرض کردم جمله‌ای به این ماده اضافه شود به این‌که خروج شود از ایران مطابق آئین‌نامه باشد و فقط بنده این جمله کوتاه را اضافه کردم که خروج شود مطابق آئین‌نامه می‌باشد که بعداً تصویب خواهد کرد منظورم از این جمله این ایت که چون در اینجا بلا شرط گفته شده است هیچ حد و شرطی برای خروج شود نیست و بعضی از آقایان گویا در این مورد نگرانی داشته‌اند که ممکن است خروج شود از ایران اوضاع ارزی ما را متزلزل کند و یا این‌که در بعضی موارد اقتصاد ما را هم حتی دچار نگرانی کند این است که بی‌حد و حصر و بدون قید و شرط اجازه صدور سود دادن به نظر من صلاح نباشد بنابراین اگر آقای وزیر دارایی مایل هستند که در اینجا میزانش و حدش معین باشد چنانچه بنده یادم هست در کمیسیون اقتصاد هم موافقت فرمودند که در اینجا قید و ذکر شودکه مطابق آئین‌نامه‌ای که بعداً وضع خواهد شد که در اینجا نیست با این پبشنهاد موافقت بفرمایید و من مخصوصاً می‌خواهم در این ماده چهار وقتی که صحبت از انتقال سود می‌شود جمله مقررات آئین‌نامه در اینجا ذکر شود و تصور نمی‌کنم زیانی داشته باشد و بعد هم دست و بال آقایان در کمیسیونی که آئین‌نامه را می‌نویسد باز باشد
رئیس- آقای خرازی
خرازی- (مخبر کمیسیون اقتصاد) پیشنهادی که جناب آقای داراب نماینده محترم فرمودند راجع به خروج سود سرمایه‌های خارجی که به ایران بیاید و یک اظهار نگرانی فرمودند از این‌که سرمایه‌های خارجی که به ایران بیاید با سرمایه‌های داخلی رقابت بکند و ما از شهرها هم برویم توی دهات و آن‌جا هم نمی‌دانم بتوانیم زندگی کنیم یا خیر بنده خدمت‌شان این را می‌خواستم تذکر بدهم که اگر توجه داشته باشند درآن هیئتی که در ماده ۲ مقرر شده که مرکب است از مدیرکل یانک ملی ایران و معاونین چند وزارتخانه و رئیس اطاق بازرگانی تهران برای همین منظور است اگر ما بتوانیم یعنی سرمایه‌داران داخلی بتوانند یک کارهایی بکنند اعم از تولیدات کشاورزی، صنعتی، معاون با سرمایه‌های خودشان عملی بکنند هیچ‌وقت
این هیئت به سرمایه‌داران خارجی اجازه نخواهد داد که بیاید نظایر و مشابه این کارها را بکند و این‌که نگران هستید راجع به سود حتماً در آئین‌نامه قید شود ملاحظه فرمودید در ماده ۷ نوشته شده هیئت مذکور در ماده ۲ آئین‌نامه‌اش می‌نویسد که آن آئین‌نامه شامل تمام مواد این قانون است و ماده ۴ هم مشمول خواهد بود بنابراین تصور می‌کنم نه از نظر این‌که سرمایه‌داران خارجی با سرمایه‌های داخلی رقابت بکنند و هم از نظر این‌که در آئین‌نامه راجع به سود و میزان آن و طرز خروج آن قیدی نشود نگرانی نداشته باشید
رئیس- اول پیشنهاد آقای کی نژاد قرائت می‌شود و رأی گرفته می‌شود بعد پیشنهاد آقای داراب
مشایخی- بنده به عنوان مخالف می‌خواستم صحبت کنم
رئیس- بفرمایید
مشایخی- موضوع جلب سرمایه‌های خارجی یک از مسائلی است که از نظر کلی در این چند جلسه مورد توجه مجلس شورای ملی واقع شده و عموم آقایان معتقد هستند که یکی از طرقی که برای ترقی سطح در آمد و تولید و ایجاد کار مملکت می‌توان به این توسل جست همین لایحه است بنده معتقدم در مذاکراتی که می‌کنم چون مشروح مذاکرات و اظهارنظر آقایان در موقع وضع قانون در تفسیر قانون مؤثر است توجه داشته باشیم که خارجیانی که به این قانون علاقه‌مند هستند از تفسیراتی که راجع به این قانون در مجلس می‌شود راجع به جلب سرمایه خارجی رویه‌ای اتخاذ کنیم که اعتماد کامل آنها را جلب کنیم که سرمایه‌های‌شان را به مملکت ما بیاورند (شاهرخشاهی- این که محال است) چرا برای این که سرمایه‌های خارجی می‌خواهند ایجاد درآمد کنند و خاورمیانه و بالاخص ایران یک مملکتی است به تمام معنی مستعد و به تمام معنی می‌توان در این مملکت فعالیت کرد متأسفانه در دست ایرانی‌ها سرمایه و وسایل کار نیست اگر سرمایه بود و خودمان هم وسایل داشتیم البته توسل به این وسایل نکرده‌ایم اما سرمایه‌داران خارجی کنگاش می‌کنند در هر جاکه بتوانند تحصیل درآمد کنند در هر مملکت که بتوانند سرمایه خودشان را به کار بیندازند به آن مملکت خواهند رفت بنابراین غیرممکن نیست اما موضوعی که مورد بحث است دو پیشنهاد است یکی پیشنهاد آقای داراب و دیگری پیشنهاد آقای کی نژاد، راجع به پیشنهاد جناب آقای داراب بنده می‌خواهم عرض کنم که سرمایه‌دار خارجی اگر مطمئن نباشد که سودی که از سرمایه خود می‌برد نتواند از مملکت خارج کند دلیل ندارد که سرمایه‌اش را بیاورد به کار بیندازد، سرمایه‌دار خارجی باید حق انتقاد سود ویژه سرمایه خود را داشته باشد. به خصوص برای سودی که تحصیل شده است مالیات بر درآمد پرداخت می‌کند و آنچه که به نام سود ویژه شناخته می‌شود از بانک ملی در صورتی که کنترل ارز بود خریداری می‌شود و خارج می‌کند، تهدید کردن و موکول به آئین‌نامه کردن و در آئین‌نامه شرایط مخصوصی قرار دادن به نظر من نقض غرض است بهتر این است که با صراحت هر چه تمام‌تر گفته شود که سرمایه‌داران خارجی می‌توانند سود ویژه را صادر کنند و به مملکت مبدأ خودشان ببرند به نظر بنده این بهتر است اما راجع به این‌که اصل سرمایه و یا شود ویژه را با چه نرخی صادر کنند سرمایه خارجی به دو صورت وارد مملکت می‌شود یا به صورت کالا یا به صورت نقد و در تاریخ صدور، یا کمیسیون ارز در مملکت ما هست یا آزادی است (تجدد- انشاءالله نیست) یعنی کنترل عرض نیست، اگر کنترل ارز نباشد می‌رود در بازار براساسی که دلار یا پوند یا استعمار خارجی می‌کنند بنابراین فرض دوم این است که در صورت بودن کنترل ارز و نرخ ارز و این که از بانک ملی به چه نرخی خریداری کند و صادر نماید این تابع قیمت‌های روز خواهد بود نه ورود ما نبایستی در این تاریخ بگوییم بر اساس قیمت ورود زیرا نوسان‌های ارزی اگر در این دو سه سال در مملکت به واسطه وضعیت غیر عادی ترقی فاحشی کرد حالا که ما در وضعیت و شرایط عادی هستیم انشاءالله نرخ ارز به آن کیفیت دچار نخواهد شد و آقایان نمایندگان هم نمی‌گذارند که به آن ترتیب باشد علیهذا بنده معتقدم که سرمایه خارجی کمال مطلوب است که در مملکت وارد بشود و نرخ ارز هم تنزل کند ولی به هر حال ترقی فاحش غیر ممکن است بکند زیرا در چند سال اخیر که ارز ترقی کرد برای این بود که یکی از منابع اساسی درآمد ارزی مملکت که از راه تحصیل درآمد نفت بود از بین رفت و ما هم نمی‌توانستیم به وسیله دیگری تحصیل ارزی بکنیم حالا که این موضوع حل شده تصور نمی‌رود که ارز بالا برود (فرامرزی- پایین چطور؟) پایین هم نباید برود بنابراین من معتقدم در موقع صدور سرمایه تابع قیمت روز خواهد بود نه تابع قیمت ورود
رئیس- پیشنهاد آقای کی نژاد یک مرتبه دیگر قرائت می‌شود،
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر به ماده ۴ اضافه شود سرمایه‌های خارجی که به صورت ارز وارد مملکت می‌شود نرخی راکه در موقع ورود تسعیر می‌کند موقع خروج ارز از مملکت باید همان نرخ را بپردازد کی نژاد
رئیس- آقایانی که با یشنهاد آقای کی نژاد موافقند قیام بفرمایند (عده کمی‌قیام نمودند) تصویب نشد.
پیشنهاد آقای داراب هم مجدداً قرائت می‌شود و رأی می‌گیریم.
(به شرح سابق قرائت شد)
رأی می‌گیریم پیشنهاد آقای داراب آقایان موافقین قیام فرمایند (عده کمی‌قیام نمودند) تصویب نشد. پیشنهادی مبنی بر سکوت لایحه جلب سرمایه‌های خارجی مسکون بماند، بزرگ ابراهیمی
صدقی- احسنت.
رئیس- آقای بزرگ ابراهیمی بفرمایید
بزرگ‌ابراهیمی- احسنت را قبلاً بگویید که بعداً نگفته باشید، بنده به عیان مغز ناقصم طرفدار تز انحصار تجارت خارجی به دست دولت در مملکت هستم این موضوع علیحده بماند به جایش اما بک سؤال دارم بدبختانه جناب آقای نائب نخست‌وزیر که وزیر خارجه هم هستید تشریف بردند بیرون، دنیا روی دو بلوک ایدئولوژیک زندگی می‌کند دو دسته در دنیا دارند کار می‌کنند یک عده آنهایی هستند که دولت متصدی امر اقتصادی آنها است و آنها جماعتی هستند که اگر وارد خاک یک مملکتی بشوند قدرت اقتصادی آن مملکت را به دست آوردند تز ایده‌ئولوژی خودشان را هم تزریق خواهند کرد بنده می‌ترسم با معامله متقابله‌ای که با دول همجوار و همسایه داریم وقتی که ما گفتیم سرمایه خارجی بیاید به ایران و در اینجا به مصرف برسد و عمل کند فوراً اگر یکی از دولی که ایدئولوژی آن کمونیزم است خواست سرمایه وارد کند کی تضمین می‌کند که جلو این کار گرفته شود، همین سرمایه خارجی را جلب کنیم خدا حافظ این موضوع ندارد آقایان باید قید کرد آقای وزیر دارایی تشریف دارند به بنده توضیح بدهند فردا اگر چکسلواکی که امروز مطیع دستگاه کمونیزم است یعنی مملکتش با اصول کمونیزم دارد اداره می‌شود ما هم الان با آن دولت معامله تجارتی داریم چهارتا کارخانه آورد و گفت من ایتجا کار می‌کنم و شصت هزار نفر زارع را هم آورد وارد کارکرد و در کارخانه شروع به تبلیغ ایده‌ئولوژی کمونیزم کرد کی است که تضمین می‌کند جواب بدهد، در این صورت مملکت دچار بدبختی بزرگی می‌شود (داراب- ماده ۶ جواب این را داده است) اجازه بفرمایید ماده ۶ جواب نمی‌تواند بدهد ما هم خوانده‌ایم سواد داریم می‌فهمیم آقای وزیر دارایی هم به من جواب بدهند و الّا استدعای سکوت می‌کنم یک عرض دیگری هم دارم آقایان من خودم پیشنهاد دهنده‌ام ولی گمان می‌کنم دولت خودش مواد را مطالعه می‌کند و می‌آورد و تقدیم مجلس می‌کند ما باید اگر احیاناً تذکری لازم شد بدهیم و الّا تبصره دادن به عقیده بنده کار خوبی نیست
وزیر دارایی (دکتر امینی)- بنده خواستم توجه آقای ابراهیمی‌را جلب کنم به ماده یک و دو که اولاً تشخیص این‌که سرمایه مال کی باشد و چه صورتی داشته باشد این وظیفه آن کمیسیونی است که از طرف دولت مطابق این قانون تشکیل می‌شود و در مرحله نهایی هم دولت تصویب می‌کند البته دولت سیاست را در نظر می‌گیرد و بعد هم حدود احتیاج مملکت را هم می‌سنجد و اجازه آن را هم می‌دهد حالا فرض بفرمایید که اجازه صادر کرد و آن کشوری که آقا می‌فرمایید سرمایه‌ای را وارد این مملکت کرد این سرمایه ترتیب خاصی که ندارد، یک حقوق و امتیازاتی ندارد که احیاناً خدای نکرده این نگرانی که جنابعالی دارید پیش بیاید این کار مانع مقررات داخلی مملکت ماست و همین عملی را که نسبت به دیگران می‌کنیم نسبت به آنها هم می‌کنیم به عقیده بنده این قسمت نگرانی ندارد و اگر خدای نکرده مملکت دچار ضعف و فتوری بود که هر کسی بتواند هر کاری که در این مملکت دلش می‌خواهد بکند این یک مطلب علیحده است و امیدوارم که یک همچو روزی پیش نیاید و نگرانی از این راه حاصل نخواهد شد بنابراین تذکر جنابعالی از نقطه‌نظر دقت و مراقبت به جاست و دولت هم باید دقت کند این سرمایه‌هایی که می‌آورد برای توسعه اقتصادی مملکت باشد و با آن منظور اصلی وقف بدهد هم با سیاست عمومی و هم احتیاجات مملکت و آقا از این حیث نگرانی نداشته باشید (خلعتبری- این ماده ۲ که فرمودید شامل ایراد ایشان نمی‌شود جواب صحیح بدهید)
رئیس- ایشان تقاضای سکوت لایحه را کردند آقا هم اگر نظری دارید می‌توانید پیشنهاد اصلاحی بکنید آقای عبدالرحمن فرامرزی.
عبدالرحمن فرامرزی- من چون حرف آقای ابراهیمی را کاملاً بجا می‌بینم عرضی ندارم فرمایش جناب آقای وزیر دارایی به نظر بنده قانع کننده نیست.
بزرگ ابراهیمی- اجازه بفرمایید عرضی دارم.
رئیس- اگر پیشنهاد اصلاحی دارید بدهید.
رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد سکوت آقایانی که موافقند قیام بفرمایید (عده کمی‌قیام نمودند) تصویب نشد، پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود
(به شرح ذیل قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر به ماده ۴ اضافه شود:
حداکثر سود صاحبان سرمایه‌های خارجی برحسب نوع عملیات آنان در آئین‌نامه تعیین خواهد گردید. دکتر پیرنیا
رئیس- آقای دکتر پیرنیا بفرمایید
دکتر پیرنیا- این پیشنهاد همان است که آقای وزیر دارایی و آقای کفیل وزارت اقتصاد ملی قبول فرمودند حداکثر سود صاحبان سرمایه‌های خارجی برحسب نوع عملیات آنان در آئین‌نامه تعیین خواهد شد آقای وزیر دارایی موافقید؟ (وزیر دارایی- بلی موافقم) چون جناب آقای وزیر دارایی و جناب آقای کفیل وزیرت اقتصاد ملی این پیشنهاد را می‌پذیرند به عقیده بنده دیگر توضیحات بیشتری لازم نیست که عرض کنم و منظور این است که در آئین‌نامه یک حدودی برای سود قابل صدور تعیین شود که سبب تزلزل مقررات ارزی مملکت نشود و به هر حال یک رابطه‌ای باشد بین سودی که صادر می‌شود و سرمایه‌ای که وارد می‌شود دیگر بنده عرضی ندارم.
رئیس- پیشنهاد آقای دکتر پیرنیا دو مرتبه قرائت می‌شود.
(به شرح فوق قرائت شد)
رئیس- کسی اجازه صحبت نخواسته است آقای وزیر دارایی موافقید؟ (وزیر دارایی- موافقم) (دولت‌آبادی- بسیار خوب است). آقایانی مه با پیشنهاد آقای دکتر پیرنیا موافقید قیام فرمایید (اکثر برخاستند) تصویب شد، پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست معظم مجلس شورای ملی چون در ماده اول لایحه جلب سرمایه‌های خارجی به واردکنندگان سرمایه از خارج اجازه استخراج معادن و بهره‌برداری و صدور مواد معدنی نیز داده شده و در ماده سوم همان لایحه کلیه تسهیلات و معافیت‌هایی که باری شرکت‌ها و تأسیسات تولیدی داخلی موجود است شامل سرمایه‌های خارجی می‌گردد و در قانون تشویق صادرات کلیه شرکت‌ها و مؤسسات تولیدی و معدی برای مدت پنج سال از پرداخت هرگونه مالیات و عوارض گمرکی و غیره معاف شدند و حتی بنگاهای حمل و نقل دولتی به خصوص راه‌آهن موظفند برای حمل کالاهای ضروری تا ۷۵ درصد از کرایه بها تخفیف قائل شوند لذا کسانی که برای استخراج معادن به ایران سرمایه وارد می‌نمایند هیچ‌گونه منافعی به کشور ما نرسانیده و ذخایر طبیعی و ثروت ملی ما را به انضمام سرمایه اصلی خود به رایگان از ایران خارج می‌نمایند. باتوجه به مطالب فوق پیشنهاد می‌نماید تبصره ذیل به ماده ۴ لایحه جلب سرمایه‌های خارجی اضافه گردد. (بعضی از نمایندگان- پیشنهادات قرائت می‌شود)
رئیس- تا اینجا مقدمه بود
تبصره- هر خارجی که سرمایه خود را در ایران برای استخراج معادن حاصله سالیانه از ده درصد به دولت ایران تعلق خواهد گرفت. دکتر حمزوی
رئیس- آقای دکتر حمزوی توضیح بدهید.
دکتر حمزوی- من فکر می‌کنم که احتیاج به توضیح بیشتری اضافه بر آنچه در مقدمه نوشته شده نداشته باشد
رئیس- توضیح در مقدمه داده‌اند و تبصره پیشنهادی هم قرائت شد. آقای وزیر دارایی بفرمایید
وزیر دارایی- بنده درست متوجه نشدم.
رئیس- تبصره دو مرتبه قرائت می‌شود.
(به شرح سابق قرائت شد) آقای وزیر دارایی
وزیر دارایی- بنده این مقدمه را نفهمیدم که اصلاً از چه نظر هست حالا در معدن یا سایر قسمت‌ها این سرمایه که به کار می‌افتد یک صوری دارد ما هی گفتیم که در آئین‌نامه محدود کنیم به میزان معین قابل انتقال باشد حالا اگر سرمایه‌داران داخلی را معاف کرده باشیم برای این اشخاص که معافیت‌های مالیاتی قائل شده‌ایم (دکتر حمزوی- شده‌اید) گفته‌ایم روی یک اصل تساوی با شرکت‌های داخلی بنابراین هر چه در شرکت‌های داخلی عمل کردیم با اینها هم عمل کنیم (دکتر حمزوی- پنج سال شرکت‌های داخلی را معاف کردید و ۷۵ درصد همراه آهن تخفیف می‌دهد) اگر برای این است که واقعاً تشویق بکنید بک مطلب دبگری است در صورتی که بنده خیال می‌کنم یکی از طرق جلب سرمایه‌های خارجی و به کار افتادن آنها در ایران برای کارهای معدنی مهم‌تر از کارهای صنعتی است و اگر می‌خواهید یک محدودیتی قائل بشوید و یک تبعیضی قائل بشوید بنده نگران هستم که در آن قسمت عملی نشود سودش هم که محدود است همانطور که آقای دکتر پیرنیا پیشنهاد فرمودند و آقایان هم تصدیق فرمودند برحسب نوع کار یک سود معین دارد حالا ممکن است در معادن حساب کنید که نتیجه حساب مطابق دلخواه شما باشد اما در متن قانون گذاردن به نظر بنده خالی از خطر نیست (صحیح است)
دکتر حمزوی- اگر استخراج کنند و منافعی هم بدهند اشکالی ندارد ولی شما معافیتی قائل شده‌اید آنها هم استفاده می‌کنند برای راه‌آهن تخفیف قائل شده‌اید، این لایحه خدمت به سرمایه‌های خارجی است نه جلب سرمایه خارجی
رئیس- آقایانی که با این پیشنهاد موافقند قیام بفرمایند (عده کمی‌برخاستند) تصویب نشد. دیگر پیشنهادی در این ماده نیست دو تبصره شده بنابراین به ماده ۴ و دو تبصره رأی گرفته می‌شود آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد ماده پنجم مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
ماده ۵- خروج سرمایه اصلی و منافع آن و یا آنچه که از سرمایه و منافع در کشور باقی مانده باشد با دادن پیش آگهی سه ماهه و با رعایت مقررات موافقتنامه مورخه ژوئیه ۱۹۴۴ صندوق بین‌المللی پول مجاز خواهد بود ولی صاحب سرمایه موظف است برای مدت شش ماه از تاریخ خروج سرمایه اولیه را برای تعهدات احتمالی خود در ایران نگاهدارد
رئیس- در این ماده هم کسی اجازه نخواسته است پیشنهادی هم نرسیده بنابراین رأی می‌گیریم به ماده ۵ یک مرتبه دیگر قرائت می‌شود
(به شرح سابق قرائت شد)
آقایانی که با ماده پنجم موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد، ماده ۶ مطرح است قرائت می‌شود
(به شرح ذیل قرائت شد)
ماده ۶- مقررات این قانون شامل مؤسسات و اتباع دولت‌هایی خواهد بود که در کشور آنها انجام دادن فعالیت‌های اقتصادی برای اتباع و مؤسسات ایرانی ممکن باشد.
رئیس- اگر آقای بزرگ ابراهیمی توجه فرموده باشند این ماده جواب آن موضوعی است که ایشان توضیح دادند در این ماده هم کسی اجازه صحبت نخواسته است. آقای ارسلان خلعتبری مخالفید بفرمایید. (فرامرزی- صحیح است در آن ماده ۶ نظر تأمین است)
ارسلان خلعتبری- بنده می‌خواهم مطلبی را روشن کنم و توضیحی لازم است راجع به پیشنهاد آقای بزرگ ابراهیمی و جواب آقای وزیر دارایی این مسئله مقتضی می‌دانیم تذکر داده شود آقایان مسبوق هستند که در مقابل رژیمی که مردم به طریق آزاد اشتغال به کسب و تجارت دارند و دولی این رژیم را تعقیب می‌کنند ممالکی هم هست که در آن ممالک رژیمش رژیم اقتصادیش توأم با قواعد سوسیالیستی هستند که در آن ممالک بهره‌برداری از زمین و همینطور بهره‌برداری از منابع تولید اختصاص به دولت دارد و دولت برای عموم بهره‌برداری از آن مسائل می‌کند و این قانون در ماده اولش می‌گوید اشخاص شرکت‌ها و مؤسسات خصوصی خارجی (که خصوصی در مقابل عمومی است) بنابراین استفاده از این قانون محدود است به ممالکی که در آن رژیم سوسیالیستی اقتصادی نباشد ورژیم سرمایه‌داری باشد توجه فرمودید این قسمت باید تصریح شود و این‌که جناب آقای وزیر دارایی فرمودند در ماده ۲ هیئتی معین شده که آن هیئت باید رسیدگی کند و اجازه بدهد مطابق صریح ماده اول آن هیئت هم حق رسیدگی و اجازه نسبت به ممالکی که در آن رژیم سوسیالیستی اقتصادی هست نخواهد داشت بنابراین چون آنها کار خصوصی نمی‌توانند انجام بدهند و در آن‌جا اشخاص حق کار کردن خصوصی ندارند اگر تقاضاهایی هم شود نه مشمول این است و نه در موقع تنظیم این قانون مقصود این است که شامل آنها باشد و این شامل ممالکی که دارای رژیم اقتصادی سوسیالیستی هستند مطلقاً نخواهد بود. (عبدالرحمن فرامرزی- صحیح است) این را می‌خواستم به اطلاع آقایان نمایندگان محترم برسانم که این مطلب اینجا روشن شود و همینطور ماده ۶ که الان مورد بحث است می‌گوید مقررات این قانون شامل مؤسسات و اتباع دولت‌هایی خواهد بود که در کشور آنها انجام دادن فعالیت‌های اقتصادی برای اتباع و مؤسسات ایران ممکن باشد. چون در کشورهایی که تابع رژیم سوسیالیستی اقتصادی هستند فعالیت اقتصادی و بهره‌برداری و کار آزاد برای مردم ایران و برای هیچ دولتی مقدور نیست و فعالیت در انحصار دولت آن رژیم است بنابراین بنده بیانات آقای وزیر دارایی را به این نحو تصریح می‌کنم و می‌گویم که این ماده ۶ تصریح کرده آن قسمت از ممالک که رژیم سوسیالیستی اقتصادی دارند مشمول این ماده نخواهند بود. (صحیح است)
رئیس- پیشنهاد به این ماده رسیده قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
این‌جانب پیشنهاد می‌نمایم کلمه تسهیلات متقابل بعد از کلمه اقتصادی اضافه شود. دولت آبادی
رئیس- آقای دولت آبادی
دولت‌آبادی- تردید نیست که تنظیم روابط سیاسی بین هر یک از دول و ملت‌ها بر اساس احترام متقابل است در سیاست اقتصادی هم این اصل بر اساس احترام متقابل استوار است. بنده چندی قبل شنیدم در کشور آلمان غربی که هرگونه احترام برای دولت و ملت ایران قائلند روی مقررات خودشان مشکلاتی برای بازرگانان ما فراهم آورده‌اند (خرازی- آلمان غربی یا شرقی) غربی، با شرقی که سر و کار نداریم، چون ما تمام افرادی را که کارخانه‌جات و ماشین‌آلات می‌آورند مشمول استفاده از تسهیلات و مقررات خودمان کرده‌ام بنده چون عبارات ماده ۶ را ناقص دیدیم اضافه کردم به این صورت اصلاح شود، مقررات این قانون شامل مؤسسات
و اتباع دولت‌هایی خواهد بود که در کشور آنها انجام دادن فعالیت‌های اقتصادی و تسهیلات متقابل برای اتباع و مؤسسات ایرانی ممکن باشد. زیرا ممکن است بشود تجارت کرد ولی تسهیلات متقابل به ما ندهند پس خواهش می‌کنم آقای وزیر دارایی و آقای وزیر اقتصاد ملی اگر دقت به مطلب بنده کرده‌اند قبول بکنند و آقایان هم رأی بدهند تا کمکی به بازرگانان خارج از کشور بشود.
وزیردارایی- اشکالی ندارد موافقم.
رئیس- آقایانی که به این اصلاح موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد حالا به خود ماده با این اصلاح رأی می‌گیریم آقایانی که با ماده ۶ با این اصلاحی که به عمل آمد موافقند قیام بفرمایند (اکثربرخاستند) تصویب شد. ماده هفتم قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۷- هیئت مذکور در ماده ۲ بالا آئین‌نامه اجرای این قانون را تهیه و در مدت دو ماه به تصویب هیئت وزیران و کمیسیون‌های مربوطه مجلسین خواهد رسانید.
رئیس- کسی در این ماده اجازه صحبت نخواسته پیشنهادها قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
این‌جانب پیشنهاد می‌نمایم که به آخر ماده ۷ تبصره ذیل اضافه شود نوع عملیاتی که اشخاص و شرکت‌ها و مؤسسات خصوصی خارجی می‌توانند در ایران انجام دهند به وسیله آئین‌نامه مزبور تعیین خواهد گردید. خلعتبری
رئیس- آقای خلعتبری
ارسلان خلعتبری- آقایان توجه بفرمایند، از این سرمایه خارجی اگر صحیح استفاده بشود برای مملکت ضرر ندارد و در بعضی از ممالک دنیا طرز استفاده طبق مقرراتی بوده است که استفاده کرده‌اند در ممالک آمریکای جنوبی اساس استفاده از سرمایه‌های خارجی و سرمایه‌های آمریکایی اصل ۵۰ در ۵۰ بوده خواستم عرض کنم که در ممالک دیگر هر کدام با یک رویه و شیوه خاصی از این استفاده کرده‌اند. بنده در نطق بدوی به طور خیلی اختصار خدمت آقایان عرض کردم در این قانون نقصی که به نظر بنده می‌رسد این است که در ماده ۲ رسیدگی به پیشنهادها و اجازه دادن به عملیاتی که سرمایه‌دارهای خارجی می‌توانند در کشور بکنند شرط شده است به تصویب یک کمیسیونی که عبارتند از معاونین وزارت دارایی و وزارت امورخارجه و وزارت اقتصاد ملی و مدیر عامل سازمان برنامه و رئیس اطاق بازرگانی تهران می‌خواهم عرض کنم که این اشخاص به تنهایی به نظر بنده کافی نیستند که در یک مملکتی که فاقد سرمایه است اگر سرمایه‌های بزرگ آمد بتواند خیلی خوب استفاده کند، بنده معتقدم نوع عملیاتی که این مؤسسات خارجی در مملکت ما می‌توانند بکنند باید از اختیار این کمیسیون به تنهایی خارج باشد و قبلاً تعیین شده باشد یعنی منظورم این است که نوع عملیات را قبلاً اگر معین کنند بهتر از این است که به اختیار کمیسیون بگذارند، آقای رضایی توجه بفرمایید این مطلب یک مطلی خیلی مهمی‌است و جنابعالی اطلاعات اقتصادی دارید توجه بفرمایید کمیسون هر کمیسیونی که می‌خواهد باشد، پیشنهادی که به آن می‌رسد یا باید قبول کند یاباید رد کند بنده می‌گویم مجلس شورای ملی یک تضمین بهتری بگذارد به جای این‌که در هر موضوع خصوصی کمیسیون رسیدگی کند من می‌گویم نوع عملیاتی که سرمایه‌دارهای خارجی می‌توانند در ایران انجام بدهند در این آئین‌نامه پیش‌بینی شود (عبدالرحمن فرامرزی- مثل بزنید؟) مثل عرض می‌کنم، مثلاً در آئین‌نامه پیش‌بینی می‌شود که معاملات صرافی صنایعی که در ایران ممکن است همان صنایع عمل شود مثل صابون‌سازی، ماهی‌گیری، و عرض کنم پارچه‌بافی این کارهایی که خود افراد داخلی می‌توانند انجام بدهند و سرمایه لازم ندارد و اگر خارجی آمد سرمایه بزرگی ریخت می‌تواند این کار را از دست اکثر مردم ایرانی در بیاورد این را به جای این‌که دو نفر معاون یک نفر وزیر بنشینند حل کنند این را قبلاً مجلس شورای ملی از لحاظ این‌که ما در ماده ۷ گفته‌ایم هیئت مذکور در ماده بالا یعنی ماده ۲ اشخاصش چه اشخاصی هستند معاون وزیر خارجه معاونین وزارت دارایی و اقتصاد مدیرعامل سازمان برنامه و رئیس اطاق بازرگانی تهران پیشنهاد بنده این است، بنده یشنهاد می‌کنم نوع عملیاتی را که اشخاص و شرکت‌ها و مؤسسات خصوصی خارجی می‌توانند در ایران انجام بدهند به وسیله آئین‌نامه مزبور تهیه خواهد گردید چون این آئین‌نامه را کمیسیون اقتصاد ملی باید تصویب کند بنابراین اگر خواستید نخ‌بافی ماهی‌گیری کوزه‌گری صابون‌سازی، این نوع کارهایی که مردم می‌توانند انجام بدهند در آئین‌نامه بگذارند کمیسیون مجلس احتمال می‌رود تصویب نکند و آن وقت می‌تواند بگوید نوع عملیاتی که می‌تواند انجام دهند از این قبیل است سدسازی، کارخانه الکتریک دایرکردن کارخانه اتومبیل‌سازی وارد کردن، کارخانه چرخ‌خیاطی وارد کردن است، می‌خواهم عرض کنم که نوعش را کمیسیون معین کند. استفاده از معادن و امور صنعتی به طور مطلق درست نیست. اینها را اگر قبلاً کمیسیون در آئین‌نامه معین کند بعد دیگر اشکال نداریم دیگر هیچ‌کس نمی‌تواند از آن آئین‌نامه تخطی کند. آن وقت آن کمیسیون که باید پیشنهادها را رسیدگی کند آئین‌نامه را می‌گذارد جلویش اگر پیشنهاد صابون‌پزی رسیده بود می‌گوید برخلاف آئین‌نامه است و من از آقای وزیر دارایی خواستم تقاضا کنم که این را قبول کنند برای این که هیچ جایش با این لایحه منافی نیست آئین‌نامه‌ای که می‌خواهید تصویب کنید بنده عرض می‌کنم که نوع عملیات هم در آئین‌نامه معلوم باشد که کمپانی‌های خارجی هم بدانند برای چه کارهایی می‌توانند پیشنهاد کنند مثلاً برای تأسیس بانک یشنهاد می‌دهد در آئین‌نامه اگر معین شده باشد که بانک می‌تواند تأسیس کند یا نه مطلب معلوم است که آن وقت دیگر نمی‌توانند کارهای اساسی مملکت را بگذارند و به کارهای دیگری بپردازند چون به شما عرض می‌کنم اگر سرمایه قوی و زیادی در یک مملکت آمد و این قانون تصویب شد هر روز دیگر نمی‌شود این قانون را عوض کرد (صحیح است) و هر روز وهم آقای وزیر دارایی تشریف ندارند ممکن است اشخاص ضعیفی این حق را از مردم بگیرند و به سرمایه‌داران خارجی بدهند این هیچ مانع نیست و این قانون را این پیشنهاد تعدیل و تضمین می‌کند (صحیح است)
رئیس- آقای خرازی
خرازی- (مخبر کمیسیون اقتصاد ملی)- عرض کنم با توجهی که آقایان نمایندگان محترم دارند و مخصوصاً آقایانی که در رشته قضایی سوابق و اطلاعاتی دارند مثل جناب آقای ارسلان خلعتبری، بنده می‌خواستم توجهشان را به ماده یک قانون که اول ماده‌ای است که دولت وقتی خواسته لایحه جلب سرمایه‌داران خارجی را تهیه بکند به این نکته مهم توجه کرده است و آمده در دو سطر آخر نوشته اینهایی که می‌خواهند به صورت نقد و یا ماشین‌آلات و یا کارخانه سرمایه خودشان را بیاورند صریحاً قید آن نوعی که آن منظور نظر جناب آقای خلعتبری است نوشته شده که به منظور عمران و آبادی و فعالیت تولیدی اعم از صنعتی و معدنی و کشاورزی باشد حالا جناب آقای خلعتبری نگران هستند که ممکن است این هیئتی که در ماده ۲ برای رسیدگی به این پیشنهاد معین شده این هیئت توجه نکند و بیایند محصولات و مصنوعاتی که در داخل کشور تهیه می‌شود برای نظایر و مشابه آن هم اجازه بدهند از خارج سرمایه وارد شود و به این کارها بپردازند در صورتی که این قضیه در قانون انحصار تجارت خارجی هم مطرح است که محصولات و مصنوعاتی که به اندازه مصرف در داخل کشور تهیه می‌شود ورود نظایر و مشابهش را نباید از خارج اجازه بدهند وارد شود چه رسد به این‌که یک اشخاص بیایند با سرمایه‌داران داخلی و صاحبان حرف و صنایع داخلی رقابت کنند حالا مطلبی که در این موضوع هست ملاحظه بفرمایید اگر بخواهند در آئین‌نامه تمام مواردی که آن هیئت باید در آن موارد مطالعه کند و تصمیم بگیرد ذکر کند تصدیق خواهید فرمود که ممکن نیست ممکن است یک مواردی بعداً پیش بیاید و به مناسبت این‌که این آئین‌نامه به تصویب هیئت وزیران و کمیسیون‌های مربوطه مجلسین رسیده مقدور نباشد آن پیشنهادی که مفید تشخیص شده قبول شود بنده می‌خواستم توجه جناب آقای خلعتبری و همکاران محترم را به این نکته معطوف بدارم که این سه معاونی که از سه وزارتخانه ذی‌صلاحیت یعنی وزارتخانه‌های دارایی و خارجه و اقتصاد می‌نشینند و مدیرعامل سازمان برنامه هست مدیرکل بانک ملی هست رئیس اطاق بازرگانی هست مطمئن باشید که آنها هم توجه می‌کنند آنها هم ایرانی هستند آنها هم می‌دانند که اشخاصی که آمده‌اند برای تأسیسات صنعتی و معدنی و کشاورزی که مربوط به بالا بردن سطح تولیدات مملکت است زحمت کشیده‌اند سرمایه‌دارهای خارجی بیایند کار را از دست آنها بگیرند این هم مثل موضوع کار افراد و شرکت می‌ماند. اگر کاری را افراد با سرمایه شخصی و انرژی شخصی می‌توانند انجام بدهند دیگر احتیاج به شرکت ندارد و شرکت باید برای کارهای مهم تشکیل شود.
در این مورد هم همینطور است و این منظور جنابعالی کاملاً مورد نظر دولت و این هیئت خواهد بود که کارهایی که مردم مملکت با سرمایه خودشان چه تاکنون کرده‌اند و چه بعداً می‌توانند بکنند برای آنها اجازه ندهند سرمایه خارجی بیاید و به کار بیفتد و در ماده ۲- صریحاً نوع آن عملیات به طور کلی تعیین گردیده است
خلعتبری- قید نشده است آقای خرازی
رئیس- آقای کفیل وزارت اقتصاد ملی.
کفیل وزارت اقتصاد ملی- (کاشانی) بنده در تأیید فرمایشاتی که جناب آقای خرازی فرمودند می‌خواستم عرض کنم نوع این کارهایی که سرمایه‌های خارجی می‌توانند مشغول بشوند در ماده یک ذکر شده مطلب از نظر بنده دوتاست یا خود نوع کار است یا اگر بخواهید در خود کار در این نوع به یک کارهایی اجازه بدهید و یک نوع کارهایی را اجازه ندهید مثلاً در کادر صنعتی بگوئید فلان کار مجاز است ولی فلان کار مجاز نیست در اینجا بنده خواستم عرض کنم این لایحه به طوری که از اسمش پیداست لایحه جلب وحمایت سرمایه‌های خارجی است اگر به این نوع کارهایی که جناب آقای خلعتبری فرمودند با سرمایه‌های داخلی هم اجازه داده نمی‌شود البته مسلم است به سرمایه‌های خارجی هم اجازه
داده نخواهد شد ولی اگر ما تصور بکنیم که بعضی کارهایی وجود دارد که مفید است ولی سرمایه‌های خودمان نمی‌توانند این کارها را بکنند البته سرمایه خارجی می‌توانند این کارها را بکنند بنابریان اگر اسمش را گذاشته‌ایم لایحه جلب سرمایه‌های خارجی (خلعتبری- شما می‌دانید که مملکت به چه چیز احتیاج دارد آنها را در آئین‌نامه تعیین کنید) عرض کنم که اگر آنها را تعیین بکنیم یا باید یک قانون بگذرانیم که در مملکت ما این کارهای به خصوص را هیچ‌کس نمی‌تواند بکند یا اگر سرمایه ایرانی و خارجی تبعیضی قائل بشویم و بگوییم سرمایه‌های خارجی محدود است در حدود این نوع کار این قانون را نمی‌شود اسمش را لایحه جلب و حمایت سرمایه‌های خارجی گذاشت (خلعتبری- چرا نمی‌شود ۲۰ رقم ۳۰ رقم کار را تعیین کنید و بگویید می‌توانند این کار را بکنند صد رقم تعیین کنید) (دکتر جزایری- کارخانه عروسک‌سازی نیاورند) آمدیم یک کسی یک نوع کار تازه‌ای پیشنهاد کرد چکارش می‌شود کرد (خلعتبری- آن وقت قانون بیاورید) پس هر روز باید قانون بیاوریم
رئیس- آقای فرامرزی
عبدالرحمن فرامرزی- عرضی ندارم.
رئیس- پیشنهاد مجدد قرائت می‌شود.
(به شرح سابق قرائت شد)
رئیس- آقایانی که با این پیشنهاد موافقند قیام کنند (عده کمتری برخاستند) تصویب نشد. پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نمایم اصلاح زیر به عمل آید در ماده ۷ به جای عبارت (هیئت مذکور در ماده ۲) نوشته شود (دولت مکلف است) عمیدی نوری
رئیس- عمیدی نوری
عمیدی نوری- بنده معتقد هستم در مجلس شورای ملی البته هم در وضع‌تان و نگهداریش وهم در طرز کارش هر چه بیشتر رعایت اصول بشود هم در جامعه محترم‌تر است هم در همین جا خواستم تذکر بدهم که جناب آقای خرازی همکار محترم به این‌که مورد احترام هستند و انتخاب هم شده‌اند برای کمیسیون اقتصاد الان مخبر کمیسیون نیستند چون کمیسیون اقتصاد هنوز هیئت رئیسه‌اش را تعیین نکرده است البته اگر این نکته هم رعایت می‌شد قانوناً بهتر بود همینطور اشکالی در ماده ۷ دیدم که مجلس شورای ملی توجه بفرمایند و پیشنهادی هم دادم تصور می‌کنم شاید کمیسیون از فرط وضوع مورد توجه واقع نشده در ماده ۷ نوشته شده است هیئت مذکور در ماده بالا آئین‌نامه اجرای این قانون را تهیه و در ظرف دو ماه به تصویب هیئت وزیران و کمیسیون‌های مربوطه مجلسین خواهد رسانید این عبارت طوری است که نشان می‌دهد که مجلس شورای ملی غیر از دولت با یک هیئت دیگری هم طرف است و آن هیئت هم مسئول مجلس است در حالی که فقط دولت در مقابل مجلس شورای ملی مسئول است نه هیئتی که خودشان تعین کرده‌اند فردا اگر این هیئت در ظرف دو ماه این منظور را عملی نکرد آیا ما می‌توانیم هیئت را استیضاح بکنیم (دکتر امینی- صحیح است) و از هیئت سؤال بکنیم بنابراین بنده یک نقص قانونی را در عبارت ماده ۷ دیدم و به این جهت پیشنهاد دادم به جای هیئت مذکور در ماده بالا نوشته شود دولت مکلف است تا اگر دولت وظیفه‌اش را انجام نداد بتوانیم اخذ مسئولیت بکنیم (صحسح است)
رئیس- آقای عمیدی نوری باید بدانید که من آئین‌نامه را می‌دانم (عمیدی نوری- تذکراً عرض کردم) ماده ۳۹ آئین‌نامه را برایتان می‌خوانند که دیگر تذکر ندهید وقتی هنوز مخبر کمیسیون‌ها تعیین نشده‌اند مخبر سابق دفاع می‌کند ماده ۳۹ قرائت می‌شود:
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۳۹ لوایح و طرح‌هایی که در کمیسیون‌های مربوطه خاتمه یافته و گزارش آن به مجلس داده شده ولی قبل از طرح در مجلس دوره یک ساله آن کمیسیون‌ها منقضی گردیده باشد آن لوایح و طرح‌ها به کمیسیون‌های جدید ارجاع نخواهد شد و مخبر همان کمیسیون از گزارش مزبور دفاع خواهند کرد.
عمیدی نوری- آقای وزیر دارایی
وزیر دارایی- بنده به این اصلاح موافقم اشکالی ندارد
رئیس- آقای وزیر دارایی هم موافقند آقایانی که با این پیشنهاد موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد یک پیشنهاد دیگر هم هست که قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده ۷ اضافه شود به آن قسمت از محصولاتی که صاحبان سرمایه خارجی در ایران به فروش می‌رسانند نباید بیش از ۵ درصد سود محسوب شود داراب
رئیس- آقای داراب
داراب- البته آقایان اطلاع دارند که در آتیه با بودن این قانون ما سروکار خواهیم داشت با تروست‌ها و کنسرن‌های عظیم سرمایه‌داری که برای ارزان بودن کارو ارزان بودن مواد اولیه در ایران به طرف ایران سرازیر خواهند شد در این تردیدی نیست آنچه در ایران مورد توجه آقایان صاحبان سرمایه است و می‌خواهم عرض کنم این است که کار ما ارزان است و مواد اولیه خام نیست (احسنت) و اما تجربه تلخی که ما در ایران داریم و تجربه تلخی که دیگران دارند نشان می‌دهد که اینها سعی کرده‌اند که مظنه‌ها را مطابق قراری که در کمیسیون دارند در دنیا نگاهدارند یعنی اتومبیل آمریکا را شما در لندن به همان قیمتی می‌خرید که در ایران می‌خرید اینها بازارها راتقسیم کرده‌اند و از لحاظ قیمت هم یک مقرراتی بین‌شان هست که این قیمت‌ها هیچ وقت تغییر پیدا نکند ولی چون ما کار و مواد خام ارزان به آنها می‌دهیم مصرف خودمان را تعیین می‌کنیم از لحاظ قیمت موظف نیستیم قیمت آنها را قبول کنیم فرض کنیم اگر اتومبیل آمدند در ایران درست کنند آن اتومبیل را به همان قیمتی که در لندن هم می‌فروشند به ما بدهند و اگر اجناس دیگری در ایران درست می‌کنند در مقابل اجناس ارزانی که از ما می‌گیرند لااقل در سودش هم تعدیل قائل بشوند این موضوع بسیار بسیار مهم است و باید مورد توجه باشد که شما فردا اگر بدون این‌که محدود بکنید فردا ناچار خواهید شد به همان قیمتی که اتومبیل آمریکایی و اجناس دیگر را فرض کنید در حساب‌های دیگر می‌خرید در ایران هم ناچارید به خرید این یک مسئله اساسی اقتصاد و یک مسئله حتمی است که این‌طور خواهد شد بنابراین من پیشنهاد کرده‌ام آن قسمت از اجناس که آقایان در ایران تهیه می‌کنند و به شما می‌فروشند لااقل مرحمت بکنند ۵ درصد سود بگیرند و مثل شرکت سابق نفت انگلیس نباشد که نفتی را که ما تولید می‌کردیم گران‌تر بخریم از آنچه برای خودشان تولید می‌شد و به قیمتی که در جاهای دیگر می‌فروشند لااقل وقتی ما اگر ارزان می‌دهیم جنس ارزان هم بخریم آقایان اینجا توجه بفرمایند و استدعا می‌کنم از آقای وزیر دارایی که موافقت بفرمایند (احسنت)
رئیس- آقای وزیر دارایی
وزیر دارایی- آقای داراب رفیق عزیز بنده یک اصل اقتصادی را فراموش فرمودند که اگر بنا باشد در یک کشوری فعالیت اقتصادی زیاد باشد آیا وضع قیمت‌ها و مزد کار به همان ترتیب سابق خواهد ماند؟ هنوز هیچ نشده شما در گرگان عمله روزی هشت تومان پیدا نمی‌کنید در اطراف تهران هم همینطور است بنابراین بنده نفهمیدم این کارگر ارزان و مواد اولیه ارزان که فرمودند چطور است اگر فعالیت زیاد شد هم مواد اولیه بالا می‌رود و این کارتل‌ها و تراست‌ها و این ترتیب‌ها که فرمودید این‌طور تهیه می‌کنند و این‌طور می‌فروشند بنده هیچ نفهمیدم و خیال می‌کنم این مطالب کلی که فرمودند که آنها می‌روند همدست می‌شوند برای این‌که سطح قیمت‌ها یکی باشد بنده خیال می‌کنم در کشور ما مصداق پیدا نکند بنده به آقا قول می‌دهم که اگر بنا شد فعالیت زیاد شد و یا همین برنامه عمرانی به کار افتاد اصلاً کارگری پیدا نخواهد شد و یکی از مسائل بسیار مشکل در آتیه برای ما همین مسئله فقدان کارگر خواهد بود
رئیس- آقای رضایی
رضایی- پیشنهاد جناب آقای داراب به عقیده بنده نقض غرض است و خود اصل لایحه را از بین می‌برد چون دولت منظورش از تقدیم این لایحه به مجلس جلب سرمایه‌های خارجی است الان یکی از گرفتاری‌های تجار داخلی و بازرگانان داخلی و کسانی که سرمایه‌شان را به کار انداخته‌اند همین موضوعی است که گاه گاه وزارت اقتصاد دستگاهش هوس نرخ‌بندی می‌کند و متأسفانه اسباب زحمت می‌شود و هیچ‌وقت هم نتیجه مطلوب ندارد ایشان در توضیحاتی که فرمودند راجع به آمدن سرمایه‌های تراست‌ها و کارتل‌های خارجی اظهار نگرانی کردند در صورتی که غرض از دادن این لایحه به مجلس و غرض از تصویب این لایحه این است که سرمایه کمپانی‌های خارجی بیاید به ایران ایشان مثل این‌که این پیشنهاد را دادند که این سرمایه‌ها بیاید به نظر بنده اگر این پیشنهاد تصویب بشود که بنده خیلی هم امیدوار نیستم که سرمایه‌های خارجی بیاید به ایران با تصویب این لایحه ولی اگر بنا شود که این پیشنهاد تصویب بشود مسلماً قسمت عمده‌اش به موجب همین پیشنهاد برخواهد گشت و نخواهد آمد
رئیس- رأی گرفته می‌شود پیشنهاد آقای داراب آقایانی که موافقند قیام کنند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد در پیشنهادی که آقای عمیدی کردند و تصویب شد که به جای هیئت مذکور دولت گذاشته شود پس بنابراین باید این ماده هم اصلاح شود و به جای «هیئت مذکور موظف است آئین‌نامه آن را تهیه و در ظرف دو ماه به تصویب هیئت وزیران برساند» باید نوشته شود «دولت مکلف است» بنابراین ماده به این صورت اصلاح می‌شود «دولت مکلف است آئین‌نامه اجرای این قانون را تهیه نموده در مدت دو ماه به کمیسیون‌های مربوطه مجلسین برای تصویب تسلیم نماید» (صحیح است) اگر آقایان موافقند این اصلاح این‌طور بشود (صحیح است) رأی می‌گیریم به ماده ۷ به ترتیبی که اصلاح شد آقایان موافقین قیام فرمایند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد. پیشنهادی رسیده که نسبت به کلیه لایحه با ورقه رأی بگیریم قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی نظر به اهمیت لایحه جلب سرمایه‌های خارجی که زد مجلس مطرح است این‌جانبان تقاضا می‌نماییم رأی نهایی با ورقه به عمل آید شاهرخشاهی. کی نژاد. کریمی. دکتر حمزوی. یارافشار
رئیس- پس به کلیه مواد لایحه با ورقه رأی می‌گیریم. آقایان موافقین ورقه سفید به اسم می‌دهند.
(اسامی آقایان نمایندگان به ترتیب ذیل به وسیله آقای جلیلی (منشی) اعلام و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد)
آقایان: کاشانی. امیرتیمور کلالی. مهدوی. کریمی. شاهرخشاهی. دکتر عدل. صفاری. عمادتربتی. عبدالرحمن فرامرزی. معین‌زاده. محمودی. بزرگ‌نیا. سلطانمراد بختیار. شیبانی. احمد فرامرزی. قنات‌آبادی. دکتر مشیر فاطمی. شادمان. مرآت اسفندیاری. موسوی. بهادری. مهندس قباد ظفر. اعظم زنگنه. عباسی. ایلخانی‌زاده. کی‌نژاد. امیدسالار. بزرگ ابراهیمی. رضایی. فرود. بوربور. خرازی. سالار بهزادی. ثقةالاسلام. دکتر آهی. عاملی. پور سرتیپ. عبدالصاحب صفایی. مصطفی ذولفقاری. مشایخی. سهرابیان. بوداغیان. بیات ماکو. اخوان. امیر نصرت اسکندری. دکتر امیر نیرومند. داراب. تیمورتاش. غضنفری. صدقی. قراگزلو. دکتر سید امامی. نراقی. دکتر وکیل. اردلان. فرید اراکی. مهندس اردبیلی. کیکاوسی. دکتر سعید حکمت. یار افشار. دکتر حمزوی. برومند. توماج. کاشانیان. قرشی. مرتضی حکمت. دکتر عمید. سلطانی. یهیهانی. دکتر جزایری. خلعتبری. حائری‌زاده. عمیدی نوری. شفیعی. هدی نصیری. اکبر. صراف‌زاده. محمود. ذولفقاری. دولت آبادی. افخمی. یدالله ابراهیمی. حمیدیه. باقر بوشهری. جلیلی. درخشش. سید احمد صفایی. استخر. (آراء مأخوذه شماره شد. ۶۹ ورقه سفید موافق ۸ ورقه کبود مخالف ۸ ورقه سفید بی‌اسم شماره شد)
رئیس- لایحه جلب سرمایه خارجی از ۸۹ نفر عده حاضر با ۶۹ رأی موافق تصویب شد
اسامی موافقین- آقایان: دکتر مشیر فاطمی. عماد تربتی. محمود ذوالفقاری. داراب. عمیدی نوری. دکتر عدل. عباسی. باقر بوشهری. اکبر. نصیری. مهندس کیقباد ظفر. بزرگ‌نیا. سهرابیان. اعظم زنگنه. احمد فرامرزی. دکتر امیرنیرومند. امیدسالار. کاشانی. صفاری. سالاربهزادی. شیبانی. بوداغیان. دکتر سیدامامی. اسکندری. مهدوی. بزرگ ابراهیمی. کاشانیان. مصطفی. ذوالفقاری. دولت‌آبادی. معین‌زاده. عبدالرحمن فرامرزی. مرآت اسفندیاری. محمودی. شادمان. بوربور. غضنفری. بهادری. خرازی. ایلخانی زاده. رضایی. موسوی. دکتر آهی. ثقةالاسلامی. پورسرتیپ. عاملی. فرود فرید اراکی. اخوان. دکتر وکیل. دکتر جزایری. شفیعی. برومند. مشایخی. اردلان. تیمورتاش. دکتر عمید. قرشی. توماج. مرتضی حکمت. بهبهایی. استخر. افخمی. گیو. حمیدیه. یدالله ابراهیمی. سلطانی. جلیلی. صراف‌زاده. بیات ماکو.
اسامی مخالفین آقایان: نراقی. دکتر حمزوی. قنات‌آبادی. حائری‌زاده. مهندس شاهرخشاهی. کی‌نژاد. یارافشار. درخشش (با ذکر این جمله: چون تصویب این لایحه را مخالف مصالح مملکت را می‌دانم از این جهت مخالفم) ورقه سفید بی‌اسم علامت امتناع ۸ ورقه.
رئیس- آقای وزیر دارایی
وزیر دارایی- بنده خواستم تشکر کنم و امیدوارم که هرچه زودتر آئین‌نامه‌اش تهیه بشود و از کمیسیون‌ها قبلاً می‌خواهم تقاضا بکنم که در تصویب آئین‌نامه هر چه بیشتر تسریع بفرمایند که هرچه زودتر این قانون اجرا بشود (انشاءالله)
۶- تعیین موقه و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- گزارش لایحه تبدیل کارمندان دون پایه و حکمی به رسمی از کمیسیون‌ها رسیده. عده‌ای از آقایان تقاضا کرده‌اند که در دستور قرار بگیرد با فوریت، این است که اول باید رأی بگیریم که این ره در دستور بگذاریم و بعد به فوریتش رأی بگیریم پیشنهاد قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی این‌جانبان پیشنهاد می‌نماییم لایحه تبدیل کارمندان دون پایه و حکمی و روزمزد به رسمی‌که گزارش آن از طرف کمیسیون‌های استخدام و دارایی به مجلس شورای ملی تقدیم شده یک فوری تلقی و لایحه مزبور مقدم در دستور قرار بگیرد و تصویب شود.
محمدرضا خرازی. صادق نراقی. کاظم شیبانی. عمیدی نوری و عده‌ای امضا دیگر.
خرازی- برای در دستور قرار گرفتن توضیح لازم ندارد فقط باید رأی بگیریم که عده برای رأی کافی نیست و ده نفر از آقایان بعد از آن‌که رأی با ورقه را داده‌اند رفته‌اند البته جریمه می‌شوند. جلسه آینده روز سه شنبه ساعت ۹ صبح خواهد بود دستور هم همین لایحه تبدیل کارمندان (مجلس مقارن ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت