مذاکرات مجلس شورای ملی ۳ آذر ۱۳۲۱ نشست ۱۱۲
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری سیزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری سیزدهم |
دوره سیزدهم قانونگذاری
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۱۳
جلسه: ۱۱۲
صورت مشروح مجلس روز سه‌شنبه ۳ آذر ماه ۱۳۲۱
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- بقیه شور در لایحه متمم بودجه
۳- تقدیم لایحه تجدید استخدام پروفسور ابرلن
۴- تقدیم دو فقره لایحه از طرف آقای وزیر پیشه و هنر و بازرگانی
۵- بقیه شور لایحه متمم بودجه
۶- تقدیم لایحه واگذاری اختیار به دکتر میلسپو راجع به استخدام همراهان ایشان
۷- بقیه شور لایحه متمم بودجه
۸- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس نیم ساعت قبل از ظهر به ریاست آقای بیات نائب رئیس تشکیل گردید.
صورت مجلس روز یکشنبه اول آذر ماه را آقای (طوسی) منشی قرائت نمودند. (اسامی غایبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده:
غایب با اجازه- آقای: فاطمی
غایبین بدون اجازه- آقایان: تولیت، دکتر ضیا، نوبخت، مهدوی، اورنگ، ارگانی، مشیردوانی، لیقوانی، ناصری، ملک زاده آملی، امیر ابراهیمی، شیرازی، دبستانی، جهانشاهی، آصف، صادق وزیری، مقدم، مستشار، اعتبار، کامل ماکو، حریری
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
نایب رئیس‌ـ نسبت بصورت مجلس نظری نیست (بعضی از نمایندگان‌ـ عده کافی نیست)
بعضی از نمایندگان‌ـ اکثریت شد عده کافی شد
نایب رئیس‌ـ نسبت بصورت مجلس نظری نیست؟(اظهاری نشد) تصویب شد.
بعضی از نمایندگان‌ـ دستور دستور
نایب رئیس‌ـ آقای طباطبائی و آقای ملک مدنی اجازه خواسته‌اند. آقای طباطبائی شما مخالف دستور هستید؟ (طباطبائی‌ـ بلی) بفرمائید.
طباطبائی‌ـ بنده برای عرض یک مطلب خیلی مختصری که شاید بیشتر از دو سه دقیقه وقت آقایان را نگیرم. اجازه خواسته‌ام که اجازه بفرمائید مطلب را بعرض برسانم بعد وازد دستور شویم. اگر آقایان اجازه بفرمایند در همین جا که هستم عرض کنم (بفرمائید). عرض کنم از هفته گذشته تا دیروز و پریروز مطالبی در تمام روزنامه‌های پایتخت نوشته شده و منتشر شده راجع بجریانات داخلی مجلس و مربوط بکابینه. امروز در روزنامه اطلاعات بنده مطلبی خواندم راجع به عده منفردین مجلس واقعاً انتشار این خبر هم بنظر من خیلی بموقع و صحیح بود باید این مطلب را بنده در جلسه رسمی و علنی عرض بکنم که مجلس شورای ملی در این دوره حالا دارای سه یا چهار فراکسیون است. عده هر فراکسیون در حدود بیست نفر یا بیست و پنج نفر کمتر یا زیادتر که بنده اطلاع صحیحی ندارم می‌باشد و علاوه بر این سه چهار فراکسیون. عده‌ای از آقایان هستند که منفرد هستند و عده منفردین بیش از چهل نفر است و در مجلس (صحیح است) بنابراین اگر مطالبی و تصمیماتی و مذاکراتی نسبت داده می‌شود در خارج بمجلس باید رعایت تمام اطراف و جوانب کار بشود (صحیح است) و مربوط بهمه مجلس نیست البته بنده نمی‌خواهم جسارت کنم اعتراضی یا تعرضی نسبت به هیئت رئیسه مجلس یا مقام محترم آقای رئیس بکنم ولی امیدوار هستم در آتیه رعایت این نکته را ایشان بکنند که اگر مطالبی مربوط بمجلس است در درجه اول بدون رعایت اقلیت و اکثریت مطالب باید باستحضار تمام آقایان برسد (صحیح است) در مرحله ثانی البته اکثریت قاطع است. یک مطلبی باید باستحضار همه برسد وهمه مستحضر باشند بعد البته نظر اکثریت قاطع است. هر اقدامی هر عملی که می‌شود او با اجازه اکثریت مجلس است ولی مطالب اخیر مسلم نیست دیروز عده زیادی از آقایان با من مذاکره کردند یک عده از آقایان هم در خارج با من مذاکره کردند و من بکلی بی‌اطلاع بودم و این اصلاً طرز کار نیست (صحیح است)
نایب‌رئیس‌ـ آقای ملک مدنی
ملک مدنی‌ـ بنده خواستم عرض کنم لایحه متمم بودجه مدتی است که در مجلس است و دو سه ماده آن مورد احتیاج خیلی اشخاص است منجمله یک اشخاصی از ولایات از وزارت جنگ طلب داشته‌اند مدتی است آمده‌اند در تهران که اینها بایشان داده شود یک ماده در متمم بودجه است که در کمیسیون بودجه بعد از اینکه صورتهای وزارت جنگ دیده شد و رسیدگی شد تصویب کننده و اجازه پرداخت بدهند متأسفانه این ماده مدتی ات مانده است وهر یک از آقایان مراجعه به کمیسیون می‌کنند و تقاضا می‌کنند که تکلیف ما را معین کنید بالاخره مبتلا بهمان است. بنده خواستم از آقایان استدعا کنم که امروز صرف وقت بکنند که این لایحه متمم بودحه را تمام کنیم که خیلی وقت است مانده است (صحیح است)
ـ بقیه شور لایحه متمم بودجه
(۲ـ بقیه شور لایحه متمم بودجه)
نایب رئیس‌ـ پیشنهاد آقای ملک مدنی: پیشنهاد می‌کنم که متمم بودجه جزء دستور بشود. (صحیح است) مواد الحاقیه قرائت می‌شود. پیشنهاد آقای فرمانفرمائیان: مادةالحاقیه دولت مکلف است قبل از اسفندماه ۱۳۲۱ صورت کامل تشکیلات هر یک از وزارتخانه‌ها را تقدیم مجلس نماید و تا تصویب آنها دیگر مدیر کل جدید در هیچیک از وزارتخانه منصوب ندارد. فرمانفرمائیان.
نایب‌رئیس‌ـ آقای فرمانفرمائیان.
فرمانفرئیان‌ـ پیشنهادی که بعنوان ماده‌الحاقیه عرض کردم تصور می‌کنم غالب آقایان این نظر را دارند و مکرر هم همین عنوان در موارد مختلفه که بودجه مطرح بوده است از طرف آقایان مذاکره شده است و واقعاً این طرز تشکیلات اداری هر چند که خود دولت مصمم شود و عزم داشته باشد که خاتمه بدهد مکرر در مذاکره‌ای که در مواد متمم بودجه می‌شد بنده این جا از طرز قانون استخدام تنقید کردم که قانون استخدام را بکلی برهم‌زده‌اند و چیزی را در نظر نگرفته‌اند که بطور جامع آن قانون استخدام بشود. البته برای اینکه قانون استخدام وضع شود و عملی شود بایستی رعایت مقتصیات کنونی را هم کرد بنده عرض نمی‌کنم که حتماً باید آن قانون استخدامی که در دوره چهارم مجلس شورای ملی گذشته است عیناً برقرار شود ولی از طرفی بدون حد و حصر یک تشکیلات بدلخواه تقریباً با نظر هر وزیری آن تشکیلات توسعه پیدا کند این کار غلطی است بدین جهت بنده پیشنهاد کردم که دولت در واقع مکلف باشد که حتماً تا یک مدت محدودی هر تجدید نظری دارد بکند و تشکیلات و سازمان وزارتخانه‌اش را بطور صحیح و مرتب پیشنهاد کند به مجلس شورای ملی و تا آن زمان هم دیگر هر روز بموجب ابلاغ هر وزارتخانه و بموجب هر تصویب‌نامه‌ای دیگر در هر وزارتخانه مدیر کل زیاد نشود مخصوصاً مقام مدیر کلی آنطوریکه ما می‌شنویم وزارت کشاورزی و بهداری و وزارتخانه‌های دیگر هر کدام چندین مدیر کل دارند البته این زائد است.
مخبر (اعتبار)ـ بنده برای استحضار خاطر حضرت والا عرض می‌کنم که مجلس شورای ملی برای تشکیلات کلیه وزارتخانه‌ها یک قانونی گذارنده است و این قانون هم هست و دولت هم مکلف است بر طبق آن قانون تشکیلات خودش را بدهد و به مجلس پیشنهاد کند باین جهت منظور حضرت‌والا کاملا تأمین شده است فقط کافی است که از طرف مقام ریاست بدولت تذکر داده شودکه آن قانون اجرا شود از این جهت تاماً و تماماً آن چیزهائی که در نظر است در آن قانون باید اجرا شود و مجلس مراقبت می‌کند و بنده هم کاملا تصدیق می‌کنم که این کار لازم است و این کار هر چه زودتر بشود به صلاح مملکت است ولی با بودن آن قانون دیگر این پیشنهاد موضوع ندارد.
نایب‌رئیس‌ـ آقای ملک مدنی.
ملک‌مدنی‌ـ بنده خواستم یک مطلبی را در جواب آقای فرمانفرمائیان عرض کنم. راجع به مدیر کل که اشاره فرمودند پریروز در کمیسیون بودجه نظر باینکه بنده در آنجا هستم بعرض مجلس میرسانم یک تصمیمی آنجا اتخاذ شد که به نخست وزیری و وزارت دارائی نوشته شد که یک مدیر کل در هر وزارتخانه بیشتر نمی‌خواهد و این تصمیم بکلیه وزارتخانه‌ها ابلاغ شده است.
فرمانفرمائیان‌ـ بنده هم با این اظهاراتی که آقای رئیس کمیسیون فرمودند مسترد می‌دارم.
نایب‌رئیس‌ـ پیشنهادآقای نراقی:
ماده‌الحاقیه‌ـ دولت مکلف است تا اول اسفندماه ۱۳۲۱ قانون استخدام مخصوصی برای مهندسین تهیه و بمجلس شورای ملی تقدیم نماید. بیات نراقی.
نایب رئیس‌ـ آقای نراقی.
نراقی‌ـ موقعی که قانون متمم بودجه مطرح بود آقای بیات یک شرحی راجع باستخدام مهندسین فرمودند و بنده هم تأیید کردم آقای مخبر کمیسیون و همچنین آقای وزیر پیشه و هنر و بازرگانی وعده فرمودند که در آخر قانون متمم بودجه پیشنهادی بشود بعنوان ماده‌الحاقیه و دولت می‌پذیرد. چون زیاد در اطرافش بحث شده و همه آقایان متوجه هستند که این طبقه از بهترین و ممتازترین طبقات مستخدمین کشور هستند اینها از حیث استعداد و هوش مافوق تمام محصلین بوده‌اند در موقع تحصیل که باین رشته وارد شده‌اند رشته پرزحمت و پر مشقتی را از حیث تحصیل طی کرده‌اند و حالا هم داخل یک کارهای بزرگ فنی و صنعتی هستند که هر کدام از اینها قائم‌مقام یک متخصص خارجی است که شاید ده برابر اینها حقوق می‌گرفت و همه جور منت هم سرما می‌گذاشت وظیفه ما این است که از این جوانهای کاری تشویق کنیم همین مرحله‌ای را که مهندسین طی می‌کنند مستخدم دفتری و اداری طی می‌کند ولی مهندس زحمتش زیادتر است سختی‌اش زیادتر است مصائب و خطراتی که باری او پیش می‌آید بیشتر از مستخدم دفتری است. بنابراین قانون استخدام خاصی لازم دارد که ترفیقش و تقاعدش بهتر و صحیح‌تر و روشن تر باشد تا مستخدم اداری. این را وعده کرده بودند هیئت دولت بپذیرند و تمنی می‌کنم بنده که موافقت بفرمایند که زودتر بگذرد.
مخبرـ عرض کنم البته همانطور که بنده قبلا عرض کردم دولت این نظر را دارد و قانونی هم تهیه شده و بنده اطلاع دارم از اینجهت بنده موافقت می‌کنم با آقای نراقی ولی خواهش می‌کنم که مدت را تا آخر اسفند قرار بدهند.
طوسی‌ـ یک جمله‌ای دارد پیشنهاد آقای معدل که ضمیمه پیشنهاد آقای نراقی است: علاوه بر مهندسین جمله دکترها هم اضافه شود. (مخبرـ قانون دارد)
نایب‌رئیس‌ـ آقای معدل
معدل‌ـ اینکه فرمودند قانون مخصوصی برای دکترها هست بعقیده بنده اشخاصی که در طبابت دکتر شده‌اند بطور مطلق نیست و تصدیق بفرمائید که وقتی اصولا موافقت فرمودید که برای مهندسین قانونی خاصی بیاورند منظور از پیشنهاد کننده رعایت درجات تحصیلی و رعایت زحمات آنها است دیگران هم همان مقام را دارند باینجهت شما می‌خواهید ارزشی روی دانش و فضل آنها بگذارید باین جهت جا دارد که رعایت مهندسین را که می‌کنند بهمان جهت برای دکترها هم قانون خاصی در نظر گرفته شود و این هم حالا که محدودتان نمی‌کند کلمه دکترها را اینجا تصویب بفرمائید بنویسند و آنوقت بتناسب حالشان برایشان یک قانونی بیاورند.
مخبرـ بنده عرض می‌کنم که کلیه قانون استخدام کشوری را دولت در نظر دارد و هیئت‌هائی هم تشکیل شده که تجدید نظر بکنند. دولت نسبت به کلیه مستخدمین قرار دادی هم تصمیماتی دارد این دکترها هم البته جزء مستخدمین دولت خواهند بود و اگر بطور قراردادی کار کنند مشمول آن تصمیم دولت خواهند شد. موضوع مهندسین که موافقت شد این بود که بطوریکه آقای معدل هم سابقه داشتند از دیر زمانی این قضیه مورد نظر بوده است و برای اینکه محرز باشد و دولت زودتر این کار را بکند باینجهت موافقت کرد و نسبت باین‌ها هم موافقت‌هائی و پیش‌بینی‌هائی شده است. دکترها هم همین حال دارند اگر مطابق قرارداد مستخدم دولت باشند دولت مطابق همان قرار داد مستخدمین رسمی هستند از آنها استفاده خواهند کرد. حالا بنظر بنده اگر بخواهیم این را قبول کنیم بالاخره کش پیدا خواهد کرد و دلیل ندارد که خودمان را بمحظور بیاندازیم. باین جهت بنده معتقدم آقای معدل هم موافقت بفرمایند که در آن قانون استخدام که به مجلس شورای ملی خواهد آمد تمام این چیزها پیش‌بینی شود.
نایب رئیس‌ـ آقای معدل قانع شدید؟(معدل‌ـ خیر) آقای طباطبائی اجازه خواسته‌اند که عضو کمیسیون نیستند آقای دکتر دکتر ملکزاده هم عضو کمیسیون نیستند نمی‌توانند آقای ملک مدنی.
ملک‌مدنی‌ـ عرض کنم بنده خیال می‌کنم نظر آقای معدل تأمین شده باشد با توضیحی که آقای مخبر دادند باین معنی که بعضی از مهندسین هستند که دکتر ادارند و گواهی‌شان گواهی‌نامه مهندسی است منتها یک دکترا هم دارند و اینها البته مشمول همین ماده پیشنهادی آقای نراقی میشودند که مخبر کمیسیون قبول کردند. البته آن دکترهائی که مشمول این قسمت هستند مورد این قسمت واقع خواهند شد و نظمان هم تأمین است.
معدل‌ـ آقای مخبر قبول دارند؟
مخبرـ بنده نظرم همان بود که عرض کردم اولی را قبول کردم دومی بسته بنظر مجلس است.
نایب رئیس‌ـ رأی می‌گیریم. (معدل رأی نمیخوهد بگیرید می‌فرمایند تأمین شده است).
مخبر (آقای اعتبار)ـ بنده عرض کردم که تأمین شده.
معدل‌ـ بنده اتخاذ سند می‌کنم از بیان آقای مخبر و آقای ملک مدنی بنابراین مسترد می‌کنم.
نایب‌رئیس‌ـ رأی می‌گیریم به ماده الحاقیه پیشنهادی آقای نراقی آقایانی که موافق هستند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
نایب رئیس‌ـ پیشنهاد آقای طوسی:
ماده الحاقیه زیر را پیشنهاد می‌کنم:
جرائم مذکوره در ماده ۴۷ متمم بودجه نسبت بکسانیکه تامیزان ۳۰ هزار ریال باید مسترد شود در سال ۱۳۲۱ از محل اعتبارات دولت قابل پرداخت و بقیه را در سال ۱۳۲۲ دولت اعتبار کافی در بودجه منظور خواهد نمود. طوسی
نایب رئیس‌ـ آقای طوسی
طوسی‌ـ عرض کنم که نظرمحترم آقایان هست از موقعی که این ماده ۴۷ مطرح بود بنده عرایضی کردم و مظلومیت جمع کثیری را تذکر دادم حالا هم که این ماده گذشته البته برگشت به کمیسیون بودجه و کمیسیون
بودجه هم مجال کرده ولی نخواستند که نظر توجهی در این کار بکنند این است که بنده استدعا می‌کنم تا میزان ۳۰ هزار ریال اگر باشخاصی متوجه می‌شود این را قبول بفرمایند در سال ۱۳۲۱ بپردازند و مازاد آنراهم در سال ۱۳۲۲ مسترد بفرمایند یعین از این بابت دولت اعتبار مخصوصی در بودجه منظور بفرمایند.
معاون وزارت دارائی (آقای اردلان)ـ بنده قبول می‌کنم.
نایب رئیس‌ـ آقای مخبر نظری دارند.
مخبرـ بنده هم قبول می‌کنم.
امیرتیمورـ دو مرتبه خوانده شود.(بشرح سابق خوانده شد)
امیر تیمورـ این ماده ۴۷ راجع بچیست؟
طوسی‌ـ ماده ۴۷ راجع باشخاصی است که تبرئه شده بودند در سابق.
نایب‌رئیس‌ـرأی می‌گیریم به ماده‌الحاقیه پیشنهادی آقای طوسی آقایانیکه موافق هستند اظهار موافقت بفرمایند (عده‌ای برخاستند) ردشد. آقای وزیر فرهنگ فرمایشی دارید؟
ـ تقدیم لایحه تجدید استخدام پروفسرابرلن
(۳ـ تقدیم لایحه تجدید استخدام پروفسرابرلن)
وزیر فرهنگ‌ـ آقای پروفسور ابرلن که سابقاً استاد و رئیس دانشکده پزشکی تهران بودند قرار داد استخدامیشان مدتی است منقضی شده بود. نظر باینکه دولت از خدمت پروفسورابرلن رضایت دارد و تصور می‌کند که همینطور احتیاج بوجود ایشان هست (صحیح است) دولت تصمیم گرفته است که استخدام ایشان را تجدید کند این لایحه را که راجع به تجدید استخدام ایشان است تقدیم مجلس می‌شود (صحیح است صحیح است).
نایب رئیس‌ـ به کمیسیون مربوطه مراجعه می‌شود.
ـ تقدیم دو فقره لایحه از طرف آقای وزیر پیشنه و هنر و بازرگانی
(۴ـ تقدیم دو فقره لایحه از طرف آقای وزیر پیشنه و هنر و بازرگانی)
وزیر پیشه و هنر و بازرگانی‌ـخاطر آقایان نمایندگان محترم مستحضر است که در نتیجه افزایش قیمت بعضی از اجناس لازم شده بود که در قیمت خرید چغندر قند هم یک تجدید نظری بشود و بهمین مناسبت در چندی قب اعلام شد که ترقی قیمتی که حاصل شده است بصاحبان چغندر بپردازند ولی چون اعتباری لازم بود برای این کار و از طرف دیگر تصور هم نمی‌شد که ممکن باشد چیزی اضافه بر آنچه تا بحال در بودجه کل کشور منظور شده بود اعتباری تقاضا شود از مجلس شورای ملی در نظر گرفته شد که اضافه قیمت چغندر را از تفاوت عوائد فروش قند که در نظر گرفته شده تأمین شود و لایحه‌ای که تقدیم می‌کنم به کمیسیون خواهد رفت و استدعا می‌کنم که زودتر تصویب بفرمایند برای اینکه پول صاحبان چغندر باید پرداخته شود و یک مطلب دیگر هم هست که وزارت بازرگانی و پیشه و هنر بطوریکه خاطر آقایان مستحضر است محلس که بتواند از آنها تمام دوائر را جمع‌آوری بکند ندارد و باینجهت در نظر گرفته شده است که یک محلی را که بانک ملی ایران در چند سال قبب پهلوی عمارت خود ساخته و سابقاً برای شرکت تعاون مصرف بود و امروز دیگر مصرفی برای این کار ندارند. با مذاکره که با بانک برای این کار شد بانک ملی موافقت کردند که بوزارت بازرگانی و پیشه و هنر فروخته شود و چون اعتباری هم در امسال نبود فقط اجازه‌اش از مجلس شورای ملی تقاضا شده است که این قرارداد بسته شود و اعتبارش را در بودجه سنوات آتیه منظور کنند که پرداخته شود حالا اجازه‌اش ضمن این لایحه خواسته شده که تقدیم می‌کنم.
نایب رئیس‌ـ بکمیسیونهای مربوطه مراجعه می‌شود.
پیشنهاد آقای تهرانچی
ـ بقیه شور لایحه متمم بودجه
(۵ـ بقیه شور لایحه متمم بودجه)
دولت مکلف است برای انجام ساختمان و تجدید اسباب و ادوات دانشکده پزشکی بطوری که بشود شاگرادان بیشتری در دانشکده پذیرفت اقدام و تنظیمات لازمه را بدهند
تهرانچی‌ـ بنده یک روزی که افتخار تماشای دانشکده را پیدا کردم حقیقهً فوق‌العاده خوشوقت شدم vvاز وضعیاتیکه در آنجا مشاهده شد و مخصوصاً خدماتیکه پروفسور ابرلن نسبت باین دانشکده کرده است خاصه بواسطه ضمیمه کردن بیمارستانها بدانشکده که فوق‌العاده کار خوبی بوده است و استفاده بزرگی هم دانشکده می‌کند وهم بیمارستانها از دانشکده و هم از اطبای آنجا و در واقع از زحمات پروفسور ابرلن و هم دکتر‌های فعلی‌آقای دکتر امیر اعلم و دکتر اشتیانی و دکتر نعت‌اللهی و دکتر میرعمادی که باید واقعاً زحماتشان مودر تقدیر و تشکر واقع شود ضمناً البته یک موافقتی باید بکنند در آن دانشکده از حیث ساختمان و از حیث آلات و ادوات چون فعلاً‌نمی‌توانند شاگردان بیشتری بپذیرند با احتیاج جدیدیکه فعلاً مملکت‌ما مخصوصاً در بعضی‌جاها از حیث طبیب دارند از این جهه لازم است که باین دانشکده بیشتر توجه کنند و تاکنون بعقیده بنده در این موضوع وجه من الوجوه توجهی نشده و اگر هم شده کمتر توجه شده است حالا نمی‌خواهم عرض کنم. چون ما دانشکده نداشتیم و حالا دارای دانشکده شده‌ایم البته آلات و ادوات مودر احتیاج و ساختمان آنها نیز بمرور درست خواهد شد ولی حالا بنده می‌خواستم تقاضا کنم که اقدامی بفرمایند اگر بشود بلکه همین امسال و گرنه اعتباری را در نظر بگیرند که برای سال بعد بتوانند ساختمام و آلات و ادوات دیگری را تهیه کنند و بلکه بتوانند در سال آتیه شاگردان بیشتری را بپذیرند حالا ممکن است که البته جوابی بدهند که نظر بنده تأمین شود و پیشنهاد خود را مسترد کنم ولی همینقدر منظورم این است که دولت خودش را مکلف به اقدام بداند.
مخبرـ منظور که آقای طهرانچی داشند خوشبختانه در کمیسیون بودجه مودر توجه بود و اعتبارش هم تصویب شده و با آمدن پروفسور ابرلن البته این نظریات ایشان تماماً تأمین خواهد شد و آقا هم مطمئن باشید که هر نوع نواقص باشد قطعاً رفع خواهد شد.
تهرانچی‌ـبنده استرداد می‌کنم
پیشنهاد آقای روحی و نراقی و جمعی دیگر
ماده الحاقیه ذیل را پیشنهاد مینمائیم
ماده نظر باینکه در قانون منع احتکار مقرر شده است که کارخانجات داخلی بیش از صد دوازده نباید بر قیمت محصولات خود اضافه نموده و بفروش رساننند لهذا بدولت اجازه داده می‌شود که چنانچه نتیجه فروش رسانند لهذا بدولت اجازه داده می‌شود که چنانچه نتیجه فروش اجناس کارخانجات در سال بیش از صدی دوزاده شود مازاد بنفع دولت ضبط و در بودجه کشور منظور خواهد شد
نراقی‌ـ خاطر آقایان مستحضر است که چندی قبل بنده سؤالی از آقای وزیر پیشه و هنر و بازرگانی راجع به سود صدی دوازده کارخانه‌ها کردم و آقای وزیر پیشه و هنر هم در عین اینکه تصدیق فرمودند عرایض بنده را گفتند که اقدامات مؤثری برای اجرای این قانون نشده است یعنی نتوانسته‌اند که سود کارخانه‌ها را به صدی دوازده ثابت نگاه دارند و گفتند صاحبتان کارخانه‌ها و شرکتها یک مطالبی اظهار می‌کنند از جمله مطلب مهمشان این است که در مملکتی که سود یعنی منفعت پول به صدی بیست و چهار و صدی سی می‌رسد چطور می‌شود که صاحب یک کارخانة که سالها زحمت کشیده و کارخانه وارد کرده است او را مجبورش کرد که به صدی دوازده بسازد جواب این خیلی ساده است جوابش این است که امروز مملکت یک حالت عادی ندارد و در نتیجه ورود آثار جنگ باین مملکت همه دچار مضیقه هستند هم همردم این مملکت خواهی نخواهی مبتلا شده‌اند و یک مقداری مصائب و خسارات را تحمل می‌کنند چه عیب دارد که صاحبان کارخانه هم بیایند فتوت کنند و در این یک سال دو سال با منافع کمتری بسازند نگفتیم که از منافع زیادشان صرف نظر کنند بطور ابد خیر گفتیم امسال که قسمت زیادی از مردم برهنه و گرسنه هستند آنها هم با یک منفعت کمتری از مردم برهنه و گرسنه هستند آنها هم با یک منفعت کمتری بسازند و قناعت بکنندکه در نتیجه جمعی از فلقرای این مملکت رخت و لباسی بتوانند تهیه کنند و بپوشند و تاکنون چندین سال متوالی است که اینها صدی شصت و صدی صد و بلکه تومانی دوازده قران عایدشان شده امسال و سال آتیه که ما دچار جنگ‌هستیم این فتوت را بکنند و مساعدت بکنند که مملکت دچار نیستی نشود والا با این ترتیب وسابقه که در کارها هست که کارخانه‌ها روز برو قیمت محصولشان را بالا می‌برند و تعدی می‌کنند و این طبقه مولد ثروت یعنی کشاورزان و کارگران و مزدوان و مستخدیمن دولت بکلی نابود خواهند شد باید جلوگیری از این کار شود راه جلو گیریش هم در آن قانون نبود در قانون نوشته شده بود که صاحبان کارخانه‌ها ملزم هستند که بیش از صدی دوزاده سود نبرند اما دولت برای اجرای این امر وسیله ندارد همینطور که آقای وزیر پیشه و هنر فرمودند وسیله اجرایش این است اگر کارخانه یا شکرتی منفعتش امسال از صدی دوارده بیشتر شود مازادش را دولت ضبط کند وقتی که مازادش بیشتر شود مازادش را دولت ضبط کند وقتی که مازادش را نباشد دولت ضبط کند آن کارخانه هم داعی ندارد که حق‌الناس بکند و مال مردم را جمع‌آوری بکند و دولت آخر سال ازش بگیرد و قطعاً بعد از این مدارا خواهد کرد و مردم هم راحت خواهند شد.
نایب رئیس‌ـ آقای ملک مدنی
ملک مدنی‌ـ عرض می‌کنم که این موضوعی که پیشنهاد شده است از طرف آقای نراقی و چند نفر از آقایان در آن موقعی که پیشنهاد شده بنده خودم یکی از موافقین بودم و همان موقع هم رأی دادم و الآن هم اعتقاد بنده این است که آقای وزیر پیشه و هنر در این موقعی که مملکت دچار سختی است همانطور که آقای نراقی فرمودند باید نظارت کنند که محصول کارخانجات از نقطه نظر احتیاجات عمومی باید کنترل شود و قیمت آنها را نگذارند بالا برود برای این که طرف احتیاجات عموم است این نکته که بنظر بنده از لحاظ پیش‌آمدهای فعلی کشور قابل تردید نیست و بایستی وزارت پیشه و هنر و خواربار توأماً یک چنین تصمیمی را اتخاذ کنند برای این که یک چیزهائی است که در موقع عادی نباید دولت دخالت کند ولی در این موقع ضرورت دارد اما راجع به این پیشنهاد در موقعی که این پیشنهاد در مجلس تصویب شد دخارج در اطراف این پیشنهاد مذاکرات زیادی شد که بنظر بنده یک قسمت از ادّلة که می‌آوردند مخالفین آن پیشنهاد قابل توجه بود و باید مجلس هم به آنها توجه کند و آن این است که درنتیجه پیش آمد اخیر ما دارای یکعده کارخانجات شدیم که اینها وجودشان برای کشور خیلی مفید است و مجلس و دولت بایستی حمایت بکند از این کارخانه‌ها که این عمل موجب شود که اشخاص دیگر هم سرمایه‌های خودشان را اختصاص به این قبیل کارها بدهند و در نتیجه احتیاجات کشور را تأمین کنند و این پیشنهادی که راجع بصدی دوازده منافع شده اینها کافی نمیدانند ادله که می‌آورند این است که اشخاص می‌آیند و پولشان را خرج کارخانه می‌کنند اگر محدود شود به صدی دوازده اینها دیگر حاضر نمی‌شوند و مبادرت نمی‌کنند به این عمل و ممکن است که بزیان و ضرر کشور باشد بنده خیال می‌کنم که اگر بنا باشد که دولت بخواهد برای این وضع مشکلی که در کشور پیدا شده است اقدامی بکند در این سنوات و در کارخانجات نظارت کند و نگذارد محصول این کارخانه‌ها بالابرود و منافع زیادی هم نگیرندباید این را یک فورمول دیگری اتخاذ نماید که ضرری بکارخانه نخورد و بعقیده بنده صدی دوزاده هم خیل کم است و اقلاً بایست صدی هجده باشد این یک چیزی است مسلم برای این که صدی دوازده یک چیزی نیست که کسی بیاید و پولش را برای کارخانه تخصیص بدهد علاوه این که امسال باید دولت در این کار دخالت بکند ولی اصولاً یک قانونی که همیشه دولت را در کارخانه دخالت بدهد بعقیده بنده خوب نیست و با این وضعیات جنگ اگر آقایان باسود صدی هجده موافقت کنند و در نظر بگیرند بنظر بنده بهتر است.
مخبرـ عرض می‌کنم ما البته خیلی دلمان می‌خواهد که اینطور بشود چنانچه پیشنهادی که آقایان فرمودند مجلس هم با یک مسرت خاطری رأی داد لکن در عمل بمشکلاتی بر می‌خورد که نتوانسته بود اجرا کند حالا هم بنده خیال می‌کنم که بیان و منطق کاملاً صحیح است ولی بایستی بیشتر در اطرافش مطالعه شود از نظر تهیه محصول دچار محظور نشویم بنده عقیده‌ام این است که بجای این که درمتمم بودجه که ارتباطی باین کار ندارد یا آقایان یک طرحی پیشنهاد کنند یا این که دولت خودش یک مطالعاتی بکند و یک قانونی برای این کار پیشنهاد کند حالا ما این جا در قانون متمم بودجه یک مادة بگذاریم که بعد هم نتوانند اجرا کنند آن وقت اعانت شده است به این قانونی که غیر عملی است و بنظر بنده بهتر این است که آقایان موافقت بفرمایند یا اینکه این را بصورت طرح در بیاورند که برود بکمیسیون و دولت هم در این زمینه مطالعه بکند یا اینکه اجازه بدهند که خود دولت برود و این کار را بکند.
نایب رئیس‌ـ آقای روحی
روحی ـ عرض کنم این کار خیلی ساده است بنده در قانون احتکار یک تبصره پیشنهاد کردم و دولت و مخبر کمیسیون موافقت کردند در نتیجه از آن روز تا بحال بیرابیر قیمت اجناس بالا رفته است که بیشتر از آنها کارخانه نخ ریسی است که اینها پنبه را از دولت به قیمت ارزانی می‌خرند و آنوقت باسود هر چه می‌خواهند می‌فروشند امروز آقا فکر یک عائله فقیری را بکنید این آدم پنج تا بچه دارد می‌خواهد جوراب برایشان بخرد در ماه چقدر باید پول جوراب بدهد این نخی را که پنبه‌اش از دولت خریداری می‌شود به بینید با چه سودی می‌فروشند الان صدر هفتاد صدی هشتاد سود می‌برند مجلس و دولت بایستی یک اقدام عاجلی بکنند مملکت رو ببدبختی می‌رود آلان بیشتر دولتها برای کالاهای داخلی حقی وضع نکرده‌اند می‌گویند جنگ است بدبختی است ابتلا است بیائید در این موقع شما سود نبرید این کارخانه‌ها هم بتصدیق همه نه گمرک داده‌اند و نه عوارض و منتهای مساعدت هم از طرف مردم و دولت نسبت به اینها شده است امروز که مردم دچار شده‌اند اینها از آن حرص و طمع خودشان قدمی پائین‌تر نمی‌گذارند چرم الان دارد روزبروز بالا می‌رود کفش الان از جفتی ۶ تومان رسیده است به ۳۰ تومان چهل تومان (صحیح است) این وضعیت قابل دوام نیست بنده می‌خواستم تمنی کنم که دولت توجه کند آقا این صدی دوازده را صدی هیجده کنید و کاری کنید که اینها محدود باشند صدو ده هزار دوک نخ کارخانه‌های داخلی است به بینید چه می‌کنید اینها پنبه را به قیمت ارزان از دولت می‌خرند و بعد چه نفعی از آن می‌برند در صورتیکه شرکت تلفن صدی دوازده تا حالا بیشتر نتوانسته است سود بدهد آخر ملاحظه بفرمائید یک کارخانه نخ ریسی چقدر می‌خواهد نفع ببرد شما وضعیت رقت بار مردم را نگاه کنید توانائی آنها را در نظر بگیرید این قدر تعدی که اینها می‌کنند سزاوار نیست که دولت و مجلس در مقابل این اجحاف بنشیند و جلوگیری نکند یک جفت جوراب که یک عمله بخواهد پایش بکند باید هشت قران یک تومان پول بدهد بنابراین از اینها حمایت نکنید اینها تا بحال بیست برابرا کارخانه‌شان برده‌اند بنام خدا بنام انسانیت من از آقای وزیر پیشه و هنر استدعا می‌کنم این را بپذیرند و آقای مخبر هم بپذیرند و قبول بفرمائید و الا با این وضع نمی‌شود همینطور کارخانجات را بحال خودشان گذاشت که هر کاری که می‌خواهند بکنند؟
وزیر پیشه و هنر و بازرگانی‌ـ بنده خوشوقتانه می‌بینم که نمایندگان مجلس شورای ملی متوجه یک امری هستند که امروز در صدر احتیاجات مملکت قرار گرفته است اگر مملکت ایران نتواند و موفق نشود که امروز احتیاجات ضروری مردم را در تحت نظر بگیرد و زندگی مردم را تأمین کند البته یک صدماتی برای مردم تهیه می‌شود که جبران آن خیلی مشگل خواهد بود اولا آقای نراقی مطالبی فرمودند راجع باین موضوع و بنده هم توضیح عرض کردم قانون بآن صورتی که گذشته اجرایش فوق‌العاده مشگل است چون حتمیتی برای اجرایش نیست امروز هم آقایان فرمودند برای اینکه اصل مقصود عملی شده باشد و اجحافی نشده باشد و از طرف دیگر بطور سرعت هم تصمیمی گرفته نشود که در نتیجه یک خسارتی هم به کارخانجات وارد شود ممکن است بفرمایند که آن میزان صدی دوازده را بالاتر یا پائین‌تر آورد از طرف دیگر تصدیق بفرمایند یک مطلبش را بعنوان اینکه بایستی درش مطالعه شود ممکن است تا قیامت باقی بماند و آن مقصود حاصل نمی‌شود حالا این پیشنهاد را بعنوان ماده الحاقیه فرمودند و آقایان دیگر هم نظریاتی دارند و تصور می‌کنند باین صورت باید اجرایش را در قانون در نظر گرفت یا باید میزان را بالا برد یا بین بین برد و تغییر داد اجازه بفرمائید هر پیشنهادی که دراین باب رسیده است برگردد بکمیسیون و با مطالعه آن پیشنهادها هر تصمیمی که مفتضی است گرفته می‌شود و در جلسه آتیه می‌آید بمجلس و مطرح می‌شود و تکلیفش معلوم می‌شود.
نایب رئیس‌ـ آقای مخبر چه نظری دارند.
مخبرـ عرض می‌کنم که متأسفانه ماه نهم سال است ما داریم قانون متمم بودجه ۱۳۲۱ را میگذرانیم این پیشنهاد و بیاناتی را که آقای روحی فرمودند و صحیح هم هست ولی آقای روحی زندگی را از نظر جوراب گرفتند در صورتکه باید از نظر خوردن و مردن در نظر گرفت نه از نظر جوراب و از نظر همه چیز باید مطالعه بفرمایند اگر حقیقهً مجلس توجه بکند و پایش را از محیط تهران بیرون بگذارد خیلی مطالب هست و خیلی بدبختی‌ها است که باید توجه شود فقط جوراب نیست باین جهه بنده معتقدم همانطور که عرض کردم بایستی مجلس شورای ملی در این امر وارد شود و اهمیت مطلب خیلی بیش از اینهاست و منحصر بجوراب و لباس تنها نیست مطالب دیگری هم هست که بایستی واقعاً با یک مطالعه و دقتی توجه بفرمائید نسبت به کلیه مایحتاج خلق از حیث خوراک و بعد پوشاکش مطالعه بفرمائید و تصمیم بگیرید اما راجع باین موضوع کارخانه که فرمودید کارخانه اعم است کارخانه قالی‌بافی هم تویش هست (افشارـ آن هم باشد) خوب آخر نمی‌شود بالاخره فردا می‌بندد وقتی که فایده نکرد می‌بندد وقتی امروز فلان آدم یک خروار نخود می‌خرد پنجاه تومان بعد می‌فروشد صد تومان خرش بگل مانده است که برود کارخانه باز کند و آن وقت سود صدی دوازده بگیرد (افشارـ به بندد) اینهم علاج نمی‌کند آقا در کارخانه را به بندد عده بیکار می‌شوند این فایده ندارد بنده نظم این است همانطور که عرض کردم آقایان موافقت بفرمایند که قانون متمم بودجه تمام شود قانون متمم بودجه برای بودجه است برای اجرای قوانینی است که الان در دست عمل است این موضوع را هم بگذارید برای همان نظری که الان مجلس توجه کرده و مشغول یک مطالعاتی است که نسبت باین هم مطالعه شود و توجه شود.
نایب‌رئیس‌ـچون دولت تقاضا کرده است مراجعه شود بکمیسیون ولی مخبر قبول نکردند. نظر خود آقایان پیشنهاد دهندگان چیست.
افشارـ برود بکمیسیون.
نایب رئیس‌ـ توجه بفرمائید آقای افشار در موقع اجازه بخواهید صحبت کنید این طرز صحبت کردن در مجلس صحیح نیست.
وزیر پیشه و هنرـ اجازه بفرمائید یک توضیحی عرض کنم یک مطلبی است که از لحاظ زندگی مردم تأثیر عمده دارد مجلس شورای ملی توجه فرمودند یک قانونی گذشت بدست دولت برای اجرا دادند بعضی از آقایان وکلا در ظرف این مدت چندین دفعه سؤال فرمودند و بنده چند جلسه قبل بطور مشروح حضور آقایان عرض کردم علت عدم اجرای این ماده این است که وسیله کافی در دست ما نبوده است الان این مسئله طرح شده است اگر بنا است اجرا شود بنده عرض می‌کنم بدون اینکه یک تصمیم قطعی راجع بطرز اجرا گرفته شود قابل اجرا نخواهد بود امروز هم مطرح شده است بنده عقیده‌ام این نبود که یک چیزی با عجله بگذرد باین جهت بنده عقیده‌ام این است که برود بکمیسیون آقای مخبر موافقت نمی‌کنند آقایان رأی بدهند بکمیسیون آقای مخبر و موافقت نمی‌کنند آقایان رأی بدهند بکمیسیون برود و چون مجلس شورای ملی نظر اجرای این را دارد از این لحاظ مطالعه کنند وبعد نظرشان را بمجلس تقدیم کنند ولی اگر این رأی را ندهند معنایش این خواهد بود که اکثریت مجلس شورای ملی مافق با طرز اجرایش از این راه نیست در اینصورت تقدیم طرح قانونی مخصوصی هم از طرف دولت مورد نخواهد داشت.
نایب‌رئیس‌ـرأی می‌گیریم به پیشنهاد آقایان بقابل توجه بودن آن چون مخبر کمیسیون موافقت نکردند با ارجاع به کمیسیون اگر مجلس رأی داد و قابل توجه شد بکمیسیون می‌رود پس رأی قطعی نیست آقایانی که قابل توجه میدانند برخیزند (اکثربرخاستند) تصویب شد.
ـ تقدیم لایحه واگذاری اختیار به آقای دکتر میلسپو راجع باستخدام همراهان ایشان
(۶ـ تقدیم لایحه واگذاری اختیار به آقای دکتر میلسپو راجع باستخدام همراهان ایشان)
معاون وزارت دارائی‌ـ آقایان محترم توجه دارند که قانون استخدام دکتر میلسپو برای ریاست کل مالیه که گذشته بایستی وسایل کار او را فراهم کرد که زود بتواند بایران وارد بشود مطابق اطلاعی که رسیده بود دکتر میلسپو در نظر دارد و پیشنهاد می‌کند که چند ماده راجع باستخدام آن چند نفر که می‌خواهد همراهش بیاورد از مجلس شورای ملی بگذرد. لایحة دولت مبنی بر اختیاری که بدکتر میلسپو برای استخدام این هشت نفر بایستی داده شود تقدیم می‌شود و تمنی می‌کنم بکمیسیون مربوطه مراجعه شود.
نایب رئیس‌ـ بکمیسیون مربوط مراجعه می‌شود پیشنهاد آقای فیاض:
ـ بقیه شور لایحه متمم بودجه
(۷ـ بقیه شور لایحه متمم بودجه)
عواید اوقاف مطلقه ومجهول‌المصرف و متعذرالمصرف منحصراً صرف مدارس ملی همان محل می‌شود.
فیاض‌ـ چون قبلاً این مطلب تصویب شده و نظر بنده تأمین شده است پس می‌گیریم.
نایب رئیس‌ـ پیشنهاد آقای فرمانفرمائیان:
دولت مکلف است با تشکیل یک شرکت مستقل امور پنبه کاری و توزیع آن را تحت نظارت وزارت کشاورزی بطور انحصاری اداره نماید و قیمت خرید پنبه را با توجه بقیمت اجناس دیگر فلاحتی همه ساله تعیین بدارد.
نایب‌رئیس‌ـآقای فرمانفرمائیان.
فرمانفرمائیان‌ـ در جلسات اسبق که صحبت پنبه اینجا بود و مذاکره شد بعد هم در کمیسیون صحبت شد که آیا پنبه بطور انحصاری باشد یا آزاد بشود یعنی مصلحت در این است که مطابق عملی که در گذشته می‌شد یعنی مصلحت در این است که مطابق عملی که در گذشته می‌شد انحصاری باشد یا آزاد و یا یک اصلاحاتی بشود، بنده آنروز این ماده الحاقیه را پیشنهاد کردم بعد البته آن روز تصمیم گرفته شد وآقایان رأی دادند که قیمت پنبه را عجالهً آقایان مراجعه کنند به کمیسیون کشاورزی کمیسیون کشاورزی تشکیل شد و چند جلسه در اطراف این موضوع مباحثه شد و در آنجا توافق پیدا کردند که قیمت پنبه را طوری معین کنند که در واقع تطبیق کند با قیمت گندمی که دولت معین کرده است که بضرر مالک وزارع نباشد این توافق پیدا شد و قیمت را بالا بردند بمقدار خیلی بیشتری از آنچه که در نظر بود و بعد هم برای اینکه صنایع کوچک محلی از میان نرود که رفع احتیاج زارعین را بکند آنرا هم قرار شد که آقای وزیر کشاورزی از طرف دولت اقدام بفرمایند این است که این پیشنهادی که شده است دیگر بیمورد و مسترد می‌دارم
نایب رئیس‌ـ سه فقره پیشنهادی است که آقایان نسبت بسود کارخانجات کرده‌اند که چون آن پیشنهاد به کمیسیون مراجعه شد اینها هم بکمیسیون می‌رود (صحیح است) ماده الحاقیه پیشنهاد آقای دهستانی:
ماده الحاقیه: الف‌ـ کلیه بقایائی که در ماده ۱۲ این قانون تصریح شده است تا تاریخ ۱۳۱۵ بقراری که در ماده ۱۲ معین شده نسبت بمازاد رسیدگی و واریخت خواهد شد.
ب‌ـ تمبر یکریالی نسبت بعرضحال کشاورزان و مالکین ساکنین دهات از تاریخ تصویب این قانون معاف می‌گردد.
نایب رئیس‌ـ چون این پیشنهاد مربوط بخرج است نمی‌شود مطرح کرد. پیشنهاد دیگر از آقای دهستانی.
ماده الحاقیه‌ـ بدهکاران که بدهی آنان از پنجاه هزار ریال تجاوز نکند از قسمت یک ماده ۱۲ این قانون استفاده خواهند نمود و نسبت بمازاد بدهی آنها طبق قسمت ۲ ماده دوازده رسیدگی و تصفیه خواهد گردید.
نایب رئیس‌ـ این هم پیشنهاد خرج است. پیشنهاد دیگر آقای دهستانی:
ماده الحاقیه‌ـ اشخاصی که طبق قسمت دو ماده ۱۲ این قانون بدهی دارند از مزایای قسمت ۱ ماده ۱۲ بهره‌مند شده و نسبت بمازاد مطابق ماده ۷ قانون بودجه ۱۳۲۰ رسیدگی و واریخت خواهد گردید.
نایب رئیس‌ـ این هم پیشنهادخرج است. پیشنهادی است از آقای دشتی:
ماده الحاقیه‌ـ دولت مکلف است مطالبات شهرداری را از شاه سابق معین نموده و آنها را وصول و بشهرداری تحویل دهد.
نایب‌رئیس‌ـآقای دشتی
دشتی‌ـ عرض کنم که می‌گویند اگر بدهکار را چیزی بهش نگویند طلبکار می‌شود بنده این پیشنهاد را نیز از این لحاظ کردم که فراموش نشود یک مطالبی آنروز که این پیشنهاد را کردم آقای فریدونی یک حساب خیلی عجیبی نشان دادند (چون حساب هم که شده شاید قریب سی میلیون یا سی‌و پنج میلیون تومان شهرداری تهران از شاه سابق طلبکار است برای قصرهائی که ساخته بود) ایشان یک حساب عجیبی نشان دادند که از سنه ۱۳۰۵ تا ۱۳۲۰ اصلاً تمام بودجه شهرداری به سی‌پنج میلیون تومان نمی‌رسد حالا ما مقصودمان این نیست که حتماً شهرداری ۳۰ میلیون تومان یا چهل میلیون از شاه سابق طلبکار است یا چقدر است مقصودمان این است که هرچه بدهکار است به بلدیه داده شود. شهرداری تهران هم یک ادارةدولی نیست شهرداری بالاخره مال بنده و شما و دیگران است و حقیقهً اگر ندهند حقوق ما تضییع شده پس بنابرین این حق بمن له‌الحق باید برگردد یک همچو پیشنهادی ما کردیم آقای اعتبار گفتند جایش اینجا نیست بعنوان ماده الحاقیه پیشنهاد کنید این را حالا بعنوان ماده الحاقیه دادیم خوب است که ایشان موافقت کنند و دولت هم موافقت کند آقای معاون وزارت دارائی در نظر بگیرند و دولت رسیدگی بکند باین کار هر قدر که شهرداری طلبکار است بدهند.
نایب رئیس‌ـ پیشنهاد دیگری هم در این زمینه آقای طباطبائی کرده‌اند.
طباطبائی‌ـپیشنهاد بنده همین است ولی یک جزئی فرق دارد قرائت بفرمایند.
پیشنهاد آقای طباطبائی
ماده الحاقیه‌ـ دولت مکلف است مطالبات شهرداری تهران را از شاه سابق ساختمان‌های قصور و عمارات او و همچنین بهای برق و غیره مورد رسیدگی قرار داده پس از تشخیص طلب شهرداری را از محل چهل صد میلیون ریال موجودی اعلیحضرت در وزارت دارائی پرداخت نماید.
نایب رئیس‌ـ آقای طباطبائی.
طباطبائی‌ـچون ملاحظه فرمودید برحسب مذاکراتی که اینجا شد بنده راه تأمین طلب مسلم بلدیه را اینجا در پیشنهاد خودم تصریح کردم و خیال می‌کنم نزدیکترین یعنی مناسب‌ترین محل همین موجودی چهل میلیون تومان پولی است که از طرف اعلیحضرت بوزارت دارائی داده شده اما طلب شهرداری بنده از آن جلسه ببعد دقت کردم تحقیقات کردم پرسیدم قدر مسلم این است که قریب سی‌و پنج میلیون تومان از بودجه شهرداری در سالهای مختلف.. نگفتیم که در یکسال از بودجه بلدیه برداشته‌اند و خرج کرده‌اند در ده سال بوده است درآمد بودجه شهرداری اینجا هستند عرض کنم قیمت برق هست که از چندین سال (آقای سزاوار اینجا توضیح دادند) پرداخته نشده هرچه برق در تمام قصور مصرف شده البته تا شهریور ۱۳۲۰ یکقران تأدیه نشده اینجا هم که سی‌و پنج میلیون تومان گفته شد اینطور است که رویهمرفته در حدود سی و پنج میلیون تومان در تمام این مدت بر بلدیه تهران تحمیل شده حالا میفرمائید کمتر است مانعی ندارد آنچه که بنده اطلاع دارم از بابت سال ۱۳۱۹ دو میلیون و نیم تومان را خود دولت تصدیق کرده است و حالا البته در پیشنهاد ملاحظه فرمودند که ما مبلغ را معین نکردیم تشخیص این طلب با دولت است حالا موافت بفرمایند هر کدام از این پیشنهادها که کاملتر است قبول شود و بلدیه را الان از این بدحسابی که دچار شده است خلاص کنید عرض کردم بنده اطلاع دارم عده‌ای از بلدیه طلبکار هستند بعناوین مختلف و بلدیه قادر نیست این پول را بدهد این را موافقت بفرمایند که رسیدگی شود و از این محل حق آن طلبکاران داده شود.
معاون وزارت دارائی‌ـ آن روزی که ماده متمم بودجه راجع به تکلیفی که برای وزارت دارائی معین شده بود در پرداخت بدهی شهرداری ببانک ملی مطرح بود و بنده عرض کردم که اینجا جایش نیست صحیح بود و آقای مخبر هم صحیح تشخیص دادند و آقایان هم صحیح تشخیص دادند گذشت و از آن روز تا بحال بنده هم مطالعاتی کردم و اطلاعات خودم را برای آقایان عرض می‌کنم امروز هم شهردار تهران برای اینکار پیش بنده بود با ایشان هم مذاکرده کردم بجناب آقای نخست‌وزیر هم موضوع را عرض کردم مطلب اینطور است که آقایان را متوجه می‌کنم: شهرداری تهران متصدی ساختمان یک قسمت از قصور یا بناهائی که مربوط با علیحضرت شاه سابق بوده است در این ساختمانها چه جور عمل شده بعضی‌ها را یک پیشنهادهائی داده شد و یک پولهائی گرفته‌اند و می‌گویند خرجهای زیادی کرده‌ایم و باز هم گفته می‌شود که همان‌ها هم که متصدی بوده‌اند باین عنوان که می‌توانند که یک خرجی را برای قصری بکنند یعنی معناً برای قصر باشد ولی ظاهرش چیز دیگر باشد همان‌ها هم استفاده‌های غلط کرده‌اند ملاحظه میفرمائید وقتی من می‌توانم یک کارهای غلطی بکنم لازم نیست همه‌اش را برای دیگری بکنم برای خودم هم یک کارهائی می‌کنم این ترتیبی که یکقدری ظاهرش با باطنش فرق داشته باعث شده است که یک خرجهائی هم اضافه بر آنچه لازم بوده است شهرداری تهران آنچه که حساب می‌دهد بعد از وضع پولهائی که گرفته است صد و سه میلیون ریال ادعای شهرداری است مطابق این صورتی که پیش بنده است و تمامش هم معلوم است یک قسمت آن خرج ساختمان است یک قسمت هم خرج نیروی برق و این چیزها حتی حقوق مهندسین هم که تخمینی است البته در این مدت کار کرده‌اند و آن روز هم صحبت بود، یک قسمت کامیونهائی که در این کارها مداخله کرده‌اند اما این را نمی‌شود الآن تصدیق کرد که حقیقت این صد و سه میلیون صحیح است (بعضی از نمایندگان‌ـ زیادتر است) توجه بفرمائید آقا این را بنده مذاکره کردم چند جور می‌شود معین کرد: یکی اینکه مطابق دفاتر و اسنادی که شهرداری دارد اشخاص مطلعی را معین کنیم می‌روند می‌بینند که برای یک بنای معینی مطابق یک قراردادی که با کنسرسیوم یا فلان بنگاه ساختمانی کرده است چقدر خرج کرده است رقمش را از توی دفاتر بیرون می‌آورند و یک پولهائی را که گرفته است منها می‌کنند باقی معلوم می‌شود. یک قسمت دیگر هم هست که شهرداری نمی‌توانند تهیه کند مدت زیادی هم گذشته این شهردار هم که آنوقت سر این کار نبوده است بمناسبت مداخلاتی که اشخاص متفرقه داشته‌اند و شاید سوء استفاده هم کرده‌اند. یک راه دیگر هم این است یک مهندسی که طرف اعتماد است معین کنیم بروند ببینند این بنا بقیمت آن روز یعنی آن واحد کار در وزارت راه هست در وزارت دارائی هست در کامپسا کس هست در بنگاه‌های طرف اعتماد هست معلوم است که آجر آنروز مثلاً چه قیمت داشته یک متر مکعب بنا چه جور تمام میشده اینرا حساب بکنند پولی را هم که از آن بابت گرفته شده از این کم بکنیم معلوم می‌شود که شهرداری چقدر خرج کرده است. البته یک قسمتهایش هم تخمینی است مثل اینکه ببینیم چند مرتبه کامیون رفته است و آمده است این جور چیزها را هم می‌شود یک حسابی برایش کرد و جمع اینها را معین کرد و آنوقت گفت طلب شهرداری چقدر است؟ (صحیح است) آنوقت این راهش آسان است یعنی از همین چند روزه که بنده مداخله کردم فهمیدم که راه حلی می‌شود پیدا کرد و بتوانیم معلوم کنیم طلب چقدر است آنوقت پرداختش هم آنچه که بنده فکر کردم محتاج بیک قانونی است زیرا املاکی را که از طرف اعلیحضرت شاه سابق بدولت یعنی به مملکت واگذار شده است اینها را همینطوری نمی‌شود باین و آن داد اگر اینطور باشد هر کس می‌رود مداخله می‌کند (همهمه نمایندگان) عرض بنده را گوش کنید، وقتی که معین شد این دو راه دارد یکی اینکه بگویند پولش را با سود معمولی یعنی همانطوری که ببانک مقروض است اینهم بگیرد و برود یکی دیگر اینکه این را قیمت کنند و بمن واگذار کنند در هر حال اینها الان مال تمام مملکت است برای اینهم قانون گذراندید که از آن راه بتوانند استفاده کنند شهرداری هم که شخصیت حقوقی دارد در اینجا پیشنهاد می‌شود که بچه طرز می‌شود حق او را پرداخت در درجه اول همانطور که اینجا توضیح داده شد بایست دولت باین کار رسیدگی کند.
مخبرـ بنده هم همین‌جوری که در آنموقع عرض کردم آن پیشنهاد آقای دشتی بنظر من جامع‌تر است یعنی حلا ما نمی‌توانیم معین کنیم که از چه محلی بپردازیم فعلا صحبت سر اصل مطالبات است که باید دولت رسیدگی کند مال هر کس هست فرق نمی‌کند و بنده هم با پیشنهاد آقای دشتی موافقم.
طباطبائی‌ـبنده هم با پیشنهاد آقای دشتی موافقت می‌کنم.
نایب رئیس‌ـ چون عده کافی برای رأی نیست یک پیشنهادی هم آقای سزاوار در همین موضوع کرده‌اند قرائت می‌شود:
دولت مکلف است منتها تا آخر اسفند ماه ۱۳۲۱ نسبت بمطالبات شهرداری تهران از دربار سابق رسیدگی نموده و طلب حقه شهرداری را بپردازد.
نایب‌رئیس‌ـآقای سزاوار
سزاوارـ در جلسه سابق که در این موضوع اینجا مذاکره شد و روز شرفیابی خود اعلیحضرت همایونی در این موضوع مذاکره فرمودند و دستور فرمودند به آقای وزیر دربار که نسبت باین مطالبات شهرداری از شاه سابق چون بیشتر این ساختمانها با پول شهرداری ساخته شده است این طلب را بپردازند بنابراین دو موضوع است یکی تشخیص طلب یکی محل پرداخت، این محلی را هم که می‌فرمایند از محل چهل میلیون یا از محل دیگر بنده میدانم که این هم برای شهرداری پول نمی‌شود آنچه که ممکن است برای شهرداری پول بشود و بدرد دولت هم نمی‌خورد این ساختمانها با پول شهرداری از شاه شابق چون بیشتر این ساختمانها با پول شهرداری ساخته شده است این را بپردازد بنابراین دو موضوع است یکی تشخیص طلب یکی محل پرداخت این محلی را هم که می‌فرمایند از محل چهل میلیون یا از محل دیگر بنده میدانم که این هم برای شهرداری پول نمی‌شود آنچه که ممکن است برای شهرداری پول بشود و بدرد دولت هم نمیخودرد این ساختمانها و این مهمانخانه‌ها است که ممکن است در اثر مرور زمان هم از بین برود بنابراین وقتی که طلب شهرداری مسلم شد بهتر این است که از همان ساختمانها و مهمانخانه‌ها و ویلاها باشد طلب شهرداری را بپردازند که شهرداری هر چه را می‌تواند استفاده کند و هرچه را که بدردش نمی‌خورد بفروشد این است پیشنهاد بنده.
مخبرـ بنظر بنده پیشنهاد آقای دشتی جامع است و حالا هر قدر بخواهیم در این قضیه مداخله کنیم صحیح نیست بالاخره ما میگوئیم مطالبات شهرداری را رسیدگی کنند بدهند حالا از محل ساختمان بدهند یا از کجا بدهند این بنظر بنده مربوط بمجلس نیست فقط مجلس باید بگوید که این حساب باید روشن بشود و مطالبات شهرداری پرداخته شود دیگر از کجا و چطور بدهد بنظر بنده مورد ندارد و ایشانهم موافقت بفرمایند با نظر آقای دشتی.
نایب رئیس‌ـ آقای امیر تیمور.
امیر تیمورـ بنده هم تصور می‌کنم با بیانی که آقای مخبر فرمودند و آقای معاون هم توضیح دادند کفایت می‌کند ما بالفعل محل اینرا نمی‌توانیم معین کنیم آقای سزاروار هم موافقت بفرمایند بالاخره دولت رسیدگی می‌کند زیرا الآن تمام دارائی شاه سابق در تصرف دولت است بنابراین مثل از این جیب بآن جیب است.
نایب رئیس‌ـ آقای سزاوار مسترد می‌کند؟ (بلی) رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای دشتی که آقای مخبر و آقای معاون قبول کردند آقایانی که تصویب می‌کنند برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. آخرین پیشنهاد است که قرائت می‌شود.
پیشنهاد شصت نفر از آقایان نمایندگان چون جو و خرما در کشور بمصرف آذوقه می‌رسد و برای کمیابی ارزاق در کشور لازم است از مصرف این مواد بغیر از تعذیه برای مصرفهای دیگر جلوگیری بشود اینجا نبان ماده الحاقیه ذیل را پیشنهاد مینمائیم ـ
ماده الحاقیه‌ـ
جو و خرمای غیر فاسد برای گرفتن آب جو و هر گونه مشروبات دیگر از تاریخ این قانون ممنوع است و دولت مکلف است از آن جلوگیری کند.
نایب رئیس‌ـ آقای تهرانچی
تهرانچی‌ـعرض کنم البته این پیشنهادی است که بامضای قریب شصت نفر یا پنجاه و نه نفر از آقایان نمایندگان است که تقدیم شده و مخالفی هم ندارد و بنده در آن جلسه اسبق هم بقول آقای فرمانفرمائیان عرض کنم در اینموقع که مملکت دچار قحط و غلا و تنگی خواربار است ما هم مکلف هستیم بمصرفهای تفننی خاتمه بدهیم برای این که این جنسها بمصرف رفع گرسنگی مردم برسد این است که پیشنهاد شده است که جو خرمای غیر فاسد را جلوگیری کنند که باین مصارف نرسد برای اینکه خرما هم در یک قسمت از مملکت ما غذائیت دارد و با آن تغذیه می‌شود و تقاضا می‌کنم با این پینشهاد موافقت بفرمایند که جو و خرمای غیر فاسد را در قسمت تهیة مشروبات الکی جلوگیری کنند البته این هم در این مدت تا آخر سال است چون این ماده ضمیمه قانون متمم بودجه می‌شود که مربوط بهمین سال است و امسال که یک همچو گرفتاریهائی در پیش داریم این چیزها را جلوگیری کنیم که بمصرف الکی نرسد و گمان می‌کنم که دولت و آقای مخبر هم قبول خواهند فرمود و سال دیگر هم اگر دیدیم خدای نخواسته قحط و غلا است این کار را باز خواهیم کرد.
معاون وزارت دارائی‌ـ بنظر بنده قانون‌گذار اگر یک ترتیبی قائل شده که قانون چه جور بگذرد این یک جهاتی داشته است البته بنده حق می‌دهم وقتی که رعایت آن مقررات نشود این جور چیزها پیش می‌آید والا این که در قانون اساسی معین شده طرح قانونی چه چیزهائی باید باشد لایحه قانونی چه چیزهائی باید باشد این یک جهاتی داشته است و بی‌دلیل نبوده است خیلی چیزهای خوب البته هست ولی بنظر بنده همیشه نمی‌شود گفت و در هر قانونی نمی‌شود گنجاند متأسفانه بنده وقتی وارد شدم که قسمتی از مواد قانون متمم بودجه گذشته بود و یک سوابقی هم از سال پیش داشته است و الا بنده اصلاً نمی‌گذاشتم یک چنین چیزی بیاید به مجلس شورای ملی چه معنی دارد که هر چیزی توی قانون بودجه بیاید؟ آنطور که مطلعین گفته‌اند و روی آن کتابها نوشته‌اند بودجه باید طوری باشد که با یک جمع و تفریقی حسابش معین شود والا نمی‌شود که هر ماده‌اش یک حکمی کند بایستی یک طرفش درآمد باشد یک طرفش خرج و یک جمع کلی داشته باشد و موازنة داشته باشد که ببینند این توازن دارد یا کسر دارد والا در بودجه نمی‌شود یک ماده بگذرانند که این را بگیرند یک ماده بگذرانند که اینرا نگیرند یک ماده بگذرانند که اینقسمت را تخفیف دهند چون بنده آنوقت نبودم و وقتی آمدم دیدم چندین ماده از این قانون گذشته است مجبور بودم استدعا کنم آقایان رأی بدهند اما حالا هر چیز خوبی را هم که ما در بودجه بگذاریم باز هم یک پیشنهاد تازة می‌آید نتیجه این می‌شود که این متمم بودجه تا آخر سال نگذرد و یک چیزهائی که واقعاً مورد احتیاج ضروریست بموقع اجرا گذاشته نشود بنده تمنایم این بود که این متمم بودجه را که قسمت عمدة آنرا آقایان رأی داده‌اند رأی کلی آنرا هم التفات کنید و این چیزهائیکه قابل توجه شه یا یک چیزی باقیمانده به نام یک قانون تازة از طرف مجلس یا از طرف دولت می‌آید و آقایان رأی می‌دهند و الا دیگر باین ترتیب پیش بروند این قافله تا به حضر لنگ است
نایب رئیس‌ـ آقای بهبهانی
بهبهانی‌ـ در مقدمة توضیحاتشان آقای دشتی فرمودند بدهکار را وقتی حرف بهش نمی‌زنی طلبکار می‌شود. وقتیکه این قانون آمد به مجلس همة آقایان نمایندگان می‌گفتند این چه قانونی است که همه چیز درش هست و آقایان اعضاء هیئت دولت همه‌اش مدافعه می‌کردند که این مطالب مورد احتیاج مملکت است و نمی‌شود صرف نظر کرد خیلی تعجب است یک چیزی که آنقدر فایده‌اش مسلم است در حفظ نفوس و یک چیزی که علاوه بر اینکه مضر به حفظ نفوس است بلکه ممنوعیت شرعی هم دارد ما اصرار می‌کنیم که منع آن مضر است و اصرار می‌کنیم که هزار عیب برایش بتراشیم و دلیلی هم که می‌آوریم این است که در قانون بودجه نمی‌شود همه چیز را گذاشت و آن اعتراضاتیکه مکرر نسبت به این قانون شد بگوئیم معترض صحیح گفته است و ما قبول داریم ولی آقا این معنی ندارد الآن ملاحظه بفرمائید موقع مملکت موقع خطرناکی است جان مردم در خطر است یک مشت جو و خرما که در مملکت هست این را باید بدهید این مردم بخوردند این چه نظری است که شما هر چیزی را دلتان نمی‌خواهد هزار جور مانع برایش در نظر می‌گیرند؟ (انوارـ برخلاف قانون است قبلاً مجلس این را رد کرده است) آقای آقاسیدیعقوب بنده هم قانون مدیانم بین حرف بنده نمی‌توانید شما حرف بزنید.
نایب رئیس‌ـ آقای انوار اجازه بخواهید بعد مطلبتانرا بفرمائید.
بهبهانی‌ـ اینکه میفرمائید بموجب فلان ماده دو مرتبه نمی‌شود این ماده الحاقیه مطرح شود آن ماده تصریح دارد در طرحهای قانونی نه در مادة الحاقیه این پیشنهاد عنوان ماده الحاقیه دارد و حق دارد که نماینده پیشنهاد بکند و آقایان هم البته تصدیق خواهند فرمود که حفظ نفوس مردم در شرع و عقل در انسانیت مقدم بر این است که یک آب جوئی بسازند و یک مردمی بخورند
مخبرـ عرض کنم مطلب در جای خودش بنظر بنده صحیح است فقط یک اشکالی باقی می‌ماند و آن را آقای بهبهانی خوب است توجه بفرمایند و آن اشکال نظامنامة ایست بنده که در تهران نبودم بطوریکه حالا بعضی از آقایان نوشته‌اند این موضوع یکمرتبه به کمیسیون رفته و باز به مجلس آمده و مجلس رد کرده است…
تهرانچی‌ـمجلس ملتفت نشد چه رائی را می‌خواهند بگیرند.
عدةاز نمایندگان‌ـ چطور مجلس ملتفت نشد؟!
نایب رئیس‌ـ آقای تهرانچی رعایت بفرمائید.
مخبرـ امیدوارم بعد از این آقای تهرانچی این موضوع را تکرار نفرمایند وقتی که مجلس یک چیزی را رد می‌کند نمی‌شود گفت که نفهمیده رد کرده است هر چیزی که در مجلس قبول می‌شود یا رد می‌شود کاملا فهمیده و سنجیده قبول یا رد می‌شود وبایستی طبق نظامات بآن رأی عمل کرد و بنظر بنده این جا مطلب مربوط می‌شود به هیئت محترم رئیسه مجلس که مطابق نظامنامه یک طرحی که از کمیسیون آمده است و مجلس رد کرده است تا سه ماه دیگر قابل طرح نیست و در صورتیکه در مجلس بحث شده باشد و مجلس رد کرده باشد تا شش ماه قابل طرح نیست باین قاعده باید تکلیف این کار را هیئت رئیسه اول معلوم کنند که این مطلب از نظر نظامنامه قابل طرح هست یا نسیت آنوقت بنده جواب عرض می‌کنم.
تهرانچی‌ـاجازه میفرمائید بنده اخطار دارم؟
نایب رئیس‌ـ اجازه میفرمائید بنده اخطار دارید؟
تهرانچی‌ـتوضیحاتی لازم است عرض کنم؟
نایب رئیس‌ـ نمی‌شود. شما یکمرتبه در پیشنهادتان توضیح دادید. صحبت که تمام شد اگر اخطاری دارید بفرمائید این قسمتی را که آقای اردلان معاون وزارت دارائی اظهار کردند البته متمم بودجه را خود دولت تهیه کرده است و در ضمن این موادی که در قانون متمم بودجه نوشته شده یک مودادی هست که در کمیسیون بودجه و در مجلس هم مذاکرده شد که تناسب نداشته است در لایحه متتم بودجه بیاید ولی بالاخره یک لایحه بوده است که آمده است در کمیسیون بودجه و در مجلس هم مطرح شده البته نظریاتی در این قانون گنجانده شده و همه چیز در این قانون نوشته شده و یک نظریاتی هم آقایان نمایندگان دارند و در مجلس آن نظریات مطرح می‌شود و چون یک موضوع مخصوصی نیست که تشخیص داده شود آن موضوع بخصوص مطرح است نمی‌شود گفت که خارج از موضوع است البته هر یک از آقایان که پیشنهاداتی دارند پیشنهادات خودشان را می‌دهند اگر مجلس قبول کرد که قبول می‌شود. اما راجع بآن قسمت که آقای اعتبار فرمودند موضوعی را که می‌فرمایند راجع به طرح است که اگر یک طرحی آمد به مجلس و رد شد تا سه ماه یا شش ماه نمی‌شود طرح کرد ولی این قسمتها هیچکدام طرح نیست در لایحه مربوط بوزارت خواربار یک چنین پیشنهادی شد و رد شد و حالا در لایحه متمم بودجه هم این پیشنهاد شده است یا مجلس قبول می‌کند یا نمی‌کند اگر مادة در این باب هست مادة آنرا تذکر بدهید.
بهبهانی‌ـ بنده عرض دارم اخطار دارم.
نایب‌رئیس‌ـاخطاری دارید ماده‌اش را بفرمائید.
بهبهانی‌ـ تذکری دادم که لازم است عرض کنم این ماده رد نشده است آن ماده مربوط به کشمش هم بود و رد شد
نایب‌رئیس‌ـآقای دکتر ملکزاده.
دکتر ملک‌زاده‌ـ در متمم بودجه یا قوانینی که مربوط به شئون تمام کشور است بعقیده بنده آقایان نمایندگان می‌توانند هر مطلبی را که لازم بدانند و مقتضی بدانند پیشنهاد کنند. اما این پیشنهاد یک پیشنهادی است که باتمام اصول موافق است از نقطه نظر قحطی و بدبختی و نبودن خواربار، از نظر حفظ‌الصحه، از نقطه نظر مذهبی و همانطور که آقای نایب‌رئیس اظهار کردند یک پیشنهادی است که کاملاً در اینجا مورد دارد و هیچ مانعی ندارد و بعقیده بنده نسبت باین پیشنهادی که از طرف عده زیادی از آقایان نمایندگان شده است باید رأی گرفت و اگر برخلاف آن ماده در نظامنامه هست بفرمائید.
مخبرـ بطور کلی این سابقه در مجلس هست که اگر چنانچه یک پیشنهادی در مجلس طرح می‌شد ورد می‌شد مشابه آن پیشنهاد هم در مجلس قابل طرح نبود این مطلب را همه آقایان هم سابقه دارند و خیلی هم اتفاق افتاده است ممکن است در این موضوع در نظامنامه پیش‌بینی نشده باشد ولی بطور کلی یک مطلبی را که مجلس شورای ملی رد کرد دیگر قابل طرح نیست وحالا اگر مقام ریاست این را قابل طرح میدانند بنده نظری ندارم چون بنده مطیع قانون و نظامنامه هستم و آنچه را که نظامنامه تکلیف معین کرده است بایدرعایت بکنیم.
نایب‌رئیس‌ـالبته بنده چون مجری نظامنامه هستم تکلیفم این است که اگر مطلبی بر خلاف نظامنامه عمل شود باید متذکر شوم ولی در این موضوع چیزی در نظامنامه نیست راجع بطرح قانونی همینطور است ولی نسبت به لوایح و مواد الحاقی این حکم نیست این پیشنهاد در مورد یک قانونی که مربوط بوزارت خواربار بود رد شد و حالا در این قانون متمم بودجه پیشنهاد شده است و یک پیشنهادی هم هست که تقریباً شصت نفر از آقایان امضاء کرده‌اند و مانع نظامنامة هم ندارد و بنده مجبورم طرح کنم و عمل کنم. نظر آقای مخبر کمیسیون چیست؟
مخبرـ بنده با این که اساساً کاملاً معتقدم باین مطلب و در کمیسیون خواربار هم بنده از اشخاصی بودم که پیشنهاد کردم که جوی که دولت برای این کار می‌دهد قطع شود و قطع شد ولی از نظر این که نظریه مجلس شورای ملی معین شود به رأی مجلس واگذار می‌کنیم که اگر مجلس موافقت کرد بیاید به کمیسیون مذاکره کنیم و یک ترتیبی بدهیم که قابل اجرا باشد. این را هم لازم دانستم عرض کنم که آقایان پیشنهاد دهندگان متوجه باشند که این پیشنهاد از نظر مالباتی هم تأثیر در بودجه دارد و تصویب این پیشنهاد از نظر مالیاتی هم تأثیر در بودجه دارد و تصویب این پیشنهاد یک مبلغی از عوائد دولت کسر می‌کند.
نایب رئیس‌ـ نظر باینکه دو ماه دیگر هم از این لایحه بکمیسیون بودجه مراجعه شده اگر آقای معاون و مخبر موافقت بفرمایند این ماده هم بکمیسیون برود.
مخبرـ رأی بگیرید اگر مجلس قابل توجه دانست به کمیسیون مراجعه می‌شود.
نایب‌رئیس‌ـیک تبصره هم آقای مسعودی بر این ماده الحاقیه پیشنهاد کرده‌اند قرائت می‌شود: در صورتی که جو و خرما را از خارج کشور تدارک نمایند مانعی نخواهد بود.
نایب رئیس‌ـ آقای مسعودی.
مسعودی‌ـ نظری که آقایان دارند و نگرانی که ابراز می‌فرمایند فقط از نظر خواربار است و از این نظر است که جو و خرمائی که بمصرف آبجو و مواد الکلی می‌رسد لطمه به خواربار می‌زند باین جهت باید باین وسیله رعایت زندگانی مردم را کرد ولی یک نکتة را هم آقایان باید در نظر داشته باشند که فعلاً یک کارخانه‌هائی است اینجا که آبجو می‌سازند و یک مصرف فوق‌العادة از نظر خارجیهائی که اینجا هستند دارد و شاید صدی نود، صدی نود و پنج از این آب جوئی که ساخته می‌شود بمصرف آنها می‌رسد و اگر ما بخواهیم این کار را موقوف کنیم باعث این می‌شود که بالاخره آبجو را از خارج وارد کنند و نمی‌شود گفت که آبجو نخورند ناچار از خارج وارد می‌شود و یک عایدات دولت هم از بین می‌رود و این کارخانجات آبجو سازی جو را از خارج کشور وارد کنند و مدرکی نشان دهند که این جو را از خارج وارد کرده‌اند اجازه داده شود که هم این کارخانه‌ها بسته نشود و هم مصرف خارجی‌ها تأمین شود
نایب‌رئیس‌ـآقای مخبر فرهمند.
مخبر فرهمندـ بنده چون این پیشنهاد راامضاء کرده‌ام لازم میدانم یک توضیحاتی بدهم. عرض کنم ماده اولی لازم میدانم یک توضیحاتی بدهم. عرض کنم ماده اولی که رد شد روی این ملاحظه بود که موضوع کشمش هم درش بود اینجا آقایان گفتند که ممکن است بعابدات دولت صدمه بزند به آن علت آن پیشنهاد رد شد و این پیشنهاد غیر از آنست کشمش را برداشته‌اند فقط جو است خرمای غیر فاسد جو که برای خواربار و تأمین ارزاقی امروز لازم است و بنده تعجب می‌کنم که آقایان با این که با این قسمت موافقت نمی‌فرمایند آنوقت چطور می‌خواهند خواربار مملکت را تأمین بکنند و حفظ جان مردم را بکنند؟! این بعقیدة بنده مذاکره ندارد پیشنهادی شده است شصت و پنج نفر هم امضاء کرده‌اند و باید مجلس رأی بدهد.
نایب رئیس‌ـ آقای تهرانچی.
تهرانچی‌ـبنده مقصودم این نبود که مجلس ملتفت نشد غرض بنده این بود که در موقع رأی دادن مجلس ملتفت نشد که بکفایت مذاکرات باید رأی بدهند یا باصل ماده (صحیح است) این بود که عرض کردم مجلس متوجه نشد
انوارـ اجازه میفرمائید بنده سؤال نظامنامة دارم.
نایب رئیس‌ـ بفرمائید.
انوارـ بنده خواستم سؤال کنم که این طرح است یا پیشنهاد اگر پیشنهاد است که یک نفر باید صحبت کند و مخبر یایکی از آقایان اعضاء کمیسیون جواب بدهد و رأی گرفته شود اگر طرح است که باید برود به کمیسیون مبتکرات (چرا برخلاف نظامنامه عمل می‌شود) آنوقت کمیسیون مبتکرات رأی خودش را می‌دهد و می‌آید به مجلس اگر پیشنهاد است باید یک نفر توضیح بدهد و آقای مخبر یا آقای وزیر هم که جواب دادند رئیس باید رأی بگیرد (بعضی از نمایندگان‌ـ شصت نفر امضاء کرده‌اند باید توضیح بدهند) شصت نفر هم که امضاء کرده‌اند بخواهند صحبت کنند انشاءالله اول فروردین متمم بودجه تمام می‌شود.
نایب رئیس‌ـ بنده گمان می‌کنم نظامنامه‌را بطوری در نظر داشته باشم که هیچوقت برخلاف نظامنامه عمل نشده باشد و خیلی خوشوقت می‌شود که هر وقت تخلف از نظامنامه شد بموجب ماده نظامنامه اخطار کنند ولی این طرح نیست پیشنهاد است و این پیشنهاد را عدة امضاء کرده‌اند از امضاء کنندگان پیشنهاد هر یک اجازه بخواهند باید اجازه داد تا اینکه مجلس بگوید مذاکرات کافی است واز اعضاء کمیسیون هم می‌توانند هر یک جواب بدهند. آقای دشتی.
دشتی‌ـ اجازه میفرمائید بنده ماده ۶۳ را بخوانم.
ماده ۶۳ می‌گوید: اصلاحاتیکه در ضمن شور ثانوی پیشنهاد میوشد در صورتیکه از طرف کمیسیون ارجاع آن خواسته نشود صاحب اصلاح بطور اختصار آنرا توضیح و استدلال می‌کند و فقط اعضاء کمیسیون حق جواب دارند پس از آن مجلس در باب قبول توجه یا عدم قبول توجه رأی می‌دهد. در صورت قبول توجه آن اصلاح به کمیسیون فرستاده می‌شود. در بارة این قبول اصالحات نمی‌شود همان روزی که پیشنهاد شده است رأی داد. اینجا در این ماده صراحت ندارد که یک پیشنهادی را یکنفر یا چندین نفر امضاء کرده باشند تکلیفی برای آن در این ماده معین نشده است (شاهرودی‌ـ مانعی هم برای مذاکره بموجب این ماده نیست) اجازه بدهید آقا ولی یک مسئله اینجا هست و آن این است که در این پیشنهادات باید بطور اختصار صحبت شود و موضوعاتی باشد که مربوط بآن قسمت باشد والا هی موضوع جور بجور بخواهیم در این قانون متمم بودجه وارد کنیم شعر حافظ می‌شود پس بنابراین بنظر من حسن انتظام مجلس مقتضی این است که در ضمن لوایح مجلس و پیشنهادات باید مذاکرات لازم ولی مختصر بشود که آن منظوری که دولت دارد در پیشنهاد لوایح انجام شدو و خیلی هم طور نکشد و حالا متمم بودجه چندین ماه است که در مجلس معطل است و وزارتخانه‌ها معطل این کار هستند و باید تکلیفش معلوم شود:
نایب رئیس‌ـ رأی گرفته می‌شود بقابل توجه بودن این پیشنهاد چون مخبر کمیسیون و معاون وزارت دارائی قبول نکردند آقایانیکه قابل توجه میدانند قیام فرمایند (عده کمتری برخاستند) قابل توجه نشد.
پیشنهاد آقای مخبر فرهمند:
شهرداری مکلف است طلب اشخاص را تا آخر اسفند ۱۳۲۱ پرداخت و تعهد نماید.
چند نفر از نمایندگان‌ـ دو مرتبه بخوانند کسی نفهمید
نایب‌رئیس‌ـتوجه بفرمائید که بفهمید. خوانده می‌شود.
(بشرح سابق خوانده شد)
نایب رئیس‌ـ مخبر فرهمند.
مخبر فرهمندـ بنده خودم تصدیق می‌کنم که رویة را که مجلس شورای ملی روی متمم بودجه گرفته است کار خوبی نیست ولی ک اصلی را خود دولت قبول کرده است و اجرا کرده است و هر چیزی را در این لایحه متمم بودجه وارد کرده است و مربوط بیک کار و بیک وزارتخانه نیست مجلس هم دارد حالا همان رویه را تعقیب می‌کند.
بعضی از نمایندگان‌ـ عده برای مذاکره کافی نیست
ـ موقع و دستور جلسه آتیه‌ـ ختم جلسه
(۸ـ موقع و دستور جلسه آتیه‌ـ ختم جلسه)
نایب رئیس‌ـ چنانچه اجازه میفرمائید چون دو پیشنهاد بیشتر باقی نیست و دو پیشنهاد هم رفته است به کمیسیون
(دشتی‌ـ این پیشنهاد آقای مخبرفرهمند هم برود بکمیسیون)
این دو پیشنهاد هم در جلسه آتیه مطرح شود. اجازه میفرمائید جله را ختم کنیم (صحیح است)
جلسه آینده روز پنجشنبه پنجم آذر سه ساعت پیش از ظهر دستور بقیه متمم بودجه
(مجلس یکساعت و بیست دقیقه بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی‌ـ حسن اسفندیاری