مذاکرات مجلس شورای ملی ۳ آبان ۱۳۰۵ نشست ۲۲
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری ششم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم |
جلسه ۲۲
مجلس یوم سه شنبه۳ آبان ۱۳۰۵مطابق ۱۸ربیع الثانی ۱۳۴۵
مجلس دوساعت ورببع قبل از ظهر به ریاست آقای تدین تشکیل وصورت مجلس یوم یکشنبه اول آبان ماه قرائت وتصویب شد
غائبین بااجازه –آقایان حاج آقا رضا رفیع- علی خان اعظمی شیخ علی دشتی میرزا حسین خان ددادگر میرزا اسمعیل خان نجومی
غائبین بی اجازه –آقیان محمد ولی خان اسدی میرزا براهیم خان قوام محمد هاشم میرزا افسر میرزا حسن آقا آقا زاده سبزواری غلامحسن میرزامسعود لطف الله خان لیقوانی دکتر رفیع خان ولی زاده جوانشیر میرزاابراهیم آشتیانی
دیر آمده بااجازه –آقای میرزا محمد تقی بهار
دیر آمدگان دون اجازه –آقایان شروانی فیروز میرزا فیروز امام جمعه شیرزا میرزامحمد عل خان نظام مافی حاج شیخ بیات داور
آقا ی حیدر شرحی مشعر به اظهار امتنان از وزارت معارف درخصوص افتتاح مدرسه درساوجبلاغ مکری تقریر وآقای داور طرح قانونی راجعنبه طرز رسیدگی دولت بر افراد دعاووی افراد بر دولت تقدیم وبه کمیسیون مبتراکت ارجاع شد
آقای وزیر مالیه اظهار نمودند برای رسیددگی بدعاوی مردم بر دولت واالعکس بین وزارتین مالیه وعدلیه مذاکراتی به عمل آمده وطرحی طرحی درنظر گرفته شده عنقریب به عرض مجلس خواهد رسید ودرجواب سوال آقای آقا سید یعقوب راجع هب تکثیر مخارج اداره ارزاق درسنه ماضیه واجبار اهالی بعضی نقاط به حمل ارزاق بامالههای خود با وجود کامیون های دولتی وفشار مامورین ارزاق درحدود سبزوار وسمنان ودامغان اظهار نمودند تکثیر مخارج دراثر وضعیایات سنه ماضیه ولزم جلوگیری از خطرات قحطی بوده والبتهصورت تفصیلیآن تقدیم مجلس خواهد شد وحمل ونقل جنس هم از اطارف شهر ها به محلهای انبار غله دولتی بوسیله مالهای مکاریان بواسطه عدم مکانن حرکت کامیونها درراه ها ی مزبوره است وکرایه هم به آنها پرداخته میشود وراجع به دارات ارزاق ههم ممقر شده است درهر محل مورد احتیاج نباشد منحل شود
آقای رییس اسمی اعضا منتخبه کمیسیونمعارف وداخله وپست وتلگراف رابهمجلس اعلام وااظهار نمودند برطبق ماده نظامنامه داخلی مقتضی است کمیسونها بدون تاخیر هیئت رییسه خود راانتخاب نمایند
خبر شعبه پنجم راجع به نمایندگی آقای دکتر لقمان از طرف کلیمیان راپرت کمیسیون عرایض ومرخصی راجتع به مرخصی ده روزه آقای دششتی قرائت ونسبت بهریک جدتاگانعه رای گرفته هردو فقره تصویب شد
آقای رییس راجع به نقایص بودجه های مملکتی تقدیمی از طرف وزارت مالیه درجلسه قبل ولزوم تکمیل آنها شرحی تذکارا اظهار پس از آن خبر کمیسیون بودجه راجع به تاسیس موسسه رهنی ازماده پنج مطرح وآقای ارباب کیخسرو شرحی راجع بلزوم ذکر تهیه نظامنامه درماده تقریر وآقای آقا سید یعقوب اظهار نمودند مقصود کمیسیون از عدم ذک رنظامنامه بواسطه سواستفاده ایست که مامورین از نظامنامه مینمایند وبرای اینکه مجلس بتواند از سو اجرا قانون از دولت توضیحاتی بخواهد این ترتیب اولی است
آقای ملک ایرج میرزااصاحی راجع به تبدیل سه ماه به یک ماه پیشنهاد نموده قابل توجنه نشد
آقای دیبا پیشنهاد نمودند بجای عبارت (وسائل تاسیس موسسه رافراهم نماید نوشته شود (موسسه راتسیس نماید آقای مخبر پیشنهاد ایشان راقبل نموده وآقای ارباب کیخسرو نیز اصلاحی پیشنهاد ودرآن خصوص اخذ رای شده قابل توجه وبضمیمه ماده به کمیسو ارجاع گردید
ماده الحاقیه پیشنهادی کمیسیون بودجه مشعر به تعیین صد دوازده حق الحافظاه درمعاملات موسسات رهنی واشخاص قرائت وآقای فرمند مخالف بوده واظهار مینمودند مداخله دولت درامور خصوصی مردم موجب زحمت وبالنتیجه سبب قاچاق معاملات مخفیانه بین مردم وبالاخره بیشتر به ضرر ضعفا تمام خواهد شد
آقای مخبر اظهار مینمودند این ماده برای جلوگیریاز تعدی وتجاوز موسسسات رهنی واشخاص پیش بنی شده وچنانچه کسی مخفیانه مبلغی باحق الحفاظه بیشتری از آنها استقراض نماید خود ضرر خود رااستقبال نموده
آقای شریعت زاده وعده ای از آقایان اصلاحی پیشنهاد وبرحسب تقاضای آقای مخبر به انضمام ماده مزبوره وسایر پیشنهادات واصله به کمسیون ارجاع شد
دو فقره ماده الحاقیهاز طر فآقایان حشمتی وفیروز آبادی قرائت وهیچیک قابل توجه نشد
پیشنهاددیگری از طرف آقای فیروز آبادی فرائت وجلسه برای تنفس تعطیل وپس از سه ربع ساعت مجددا تشکیل ونسبت به پیشنهاد مزبور رای گرفته قابل توجه نشد
دو ماده الحاقیه نیز از طرف آقایان یاسائی ومدرس قرائت وبرحسب تقاضای آقای مخبر به کمیسیون ارجاع گردید
جلسه آتیه بهرزو پنج شنبه پنجم آبان سه سعت ونیم قبل از ظهر ودستور آن راپرت کمیسیون بودجه راجع بموااد قانون تاسیس موسسه رهنی ودوفقره خبر کمیسیون مبتکرات راجع بطرح قانونی آقای شیروانی درباب مخاجرت به ایران وطرح قانونی درخصوص خریداری مستمریات ودوفقره خبر کمسیون بودجه راجع به برقراری شهریه درباره ورثه مرحوم آقا شیخ عبدالنبی وورثه سید محمد خاان نصر مقرر ومجلس یک ربع ساعت بعدلز ظهر ختم شد
آقای لیقوانی راجع به غیبت بی اجازه اظهار نمودند توسط آقای دیبا استجازه شد وآای دیبا اظهار نمودند تقدیم شده آقای رییس فرمودند بعداز تحقیق اصلاح میشود دیگر نسبت بصورت جلسه مخالفی نبود وصورت جلسه تصویب شد پنجشنبه پنجم آبان ماه
۱۳۰۵رییس مجلس شورای ملی –سید محمد تدین
منشی –سید ابراهیم ضیا منشی میرزا حین خان موقر
صورت مشروح مجلس سه شنبه سوم آبان ماه ۱۳۰۵ مطابق هجدهم ربیع الثانی ۱۳۴۵
مجلس دوساعت قبل از ظهر به ریاست آقای تدین تشکیل صورت مجلس یکشنبه اول آبان ماه راآقای آقا سید ابراهیم ضیا قرائت نمودند
رییس –آقا سالار سعید (اجازه )
حیدری (سالار سعید سابق )قبل از دستور
رییس –آقای حق نویس (اجازه )
حق نویس –بنده بواسطه کسالتی که عراضم شده بود یک قدری دیرتر شرفیاب شدم تذکرهم داده بودم درصورت مجلس بنده رادیر آمده بی اجازه نوشتهاند تمنا می کنم اصلاح شود
رییس –اصلاح میشود آقای آقا سید یعقوب (اجازه آقا سید یعقوب چون بعداز قرائت آن مراسله اجازه خواسته شد ولی نظر به اینکه مطرح نشد اجازه داده نشد به عقیده بنده لازم بود درصورت مجلس این قسمت تذکر داده شود که درآن قسمت اجازه خواسته شد ولی چون مطرح نبود حرف زده نشد
رییس –چیزیهایی که مطابق نظامات مجلس نیست اگر مذاکره بشود کهنباید درصورت مجلس قید شود مجلس نظاماتی دارد آقای داور (اجازه )
داور –قبل از دستور
رییس –آقای خطیبی (اجازه)
خطیبی –بنده درجلسه گذشته راجعبه چوبدارهای گروسی شرحی بهعرض مجلس رساندم درصورت مجلس ذکری از آن نشده است
رییس –اصلاح میشود نسبت به صورت مجلس دیگر اعتراضی نیست
(گفته شد خیر)
رییس –صورت مجلس تصویب شد آقای سالار ستعید (اجازه)
حیدری بنده مذاکراتی که راجع به معارف درخصوص عدم رعایت ساوجبلاغ وسلدوز عرض کردم دراثر اطلاعاتی بود که از روزنامه اطلاعات تحصیل کرده بودم ولی برحسب خبری که به بنده رسیده است اخیر یک باب مدرسه ساوجبلاغ افتتاح شده است این است کنه از آقای وزیر معارف تشکر میکنم وامیدوارم بیش از این بذل توجه بفرمایند
رییس –آقای داور (اجازه )
داور –بنده حتی الامکان از مذاکره قبل از دستورمیل ندارم استفاده بکنم وحالا هم بطور اختصار عرض میکنم در مجلس گذشته راجع به طرز رسیدگی بدعای اافراد بردولت دولت برافراد یک طرحی با مشارکت عده از آقایان وکلا تهیه وتقدیم شد که بنده هم امضا کرده ودم درمجلس هم قرائت شد ورفت به کمیسیونمبتکرات واز کمیسیون مبترکرات هم آمد به مجلس وقابل توجه شد ورفت به کمیسیون عدلیه ودرکمیسیون عدلیه بود تا مجلس تمام شد چون این مساله به عقیده بنده وبعضی از آقایان خیلی اهمیت دارد این است که مجددا همان طرح راتقدیم می کنم که زودتر جریان طبیعی خودشراطی کرده وبه مجلسبیاید ر
رییس –به کمیسیون مبتکرات ارجاع میشود آقای آقا یسید یعقوب سوالی راجع به ارزاق از آقای وزیر مالیه کرده بودند آقای وزیر مالیه برای جواب حاضرند
وزیر مالیه –چه فرمودید
رییس –آقای آقا سید یعقوب راجع به ارزاق سوالی کرده بودند به وزارت مالیه هم نوشته شده است برای جواب حاضر هستید
وزیر مالیه بلی بفرمایند
آقا سید یعقوب –بنده سوالم از راه حاجت است وگمان نیم کنم غیر از حاجت نظری داشته باشم صورتی که دربودجه راجتع بهارزاق سنه ماضیه نوشته شده است یکه قلم های بزرگی دارد هشتصد هزارومان برای ارزاق که بدون عواید هم هست یک پولهایی برای کامیون نوشته شد اینها یک قلمهایی است که حقیقتا فوق العاده جالب نظر است خواستم از آقا وزیر مالیه سوال کنم که صورت تفصیلی مخارجی که برای کامیون شده وپولهایی که برای خرید این اجناس داده شده که تقریبا دو میلیون میشود ودارند ودربودجه سنه جدید نوشتهاند کجا است وای نعواید چه شده است که کسر است این اولا ثانیا با بودن این کامیونها در کاغغذهایی که میای میننوسند الان درقزوین وزنجان باز مامورینارزاق تمام شترهاوالاغ های مردم رامیگیرند دراین باب هم آقای وزیر مالیه باید تحقیق کنند بنده میشنوم که کامیونها درآنجا هستند وااین حال اباب زحمتمردم رافراهم میاورند سوم شکایت فوق العاده ایست که از سبزوار میسد که میگویند گندم یک من سه عباسی است ولی ارزاق کم کرده است نان رایک یک من شش عباسی بفروشند واگر خنه دارها نان بپزن وبیاورند دربازا اداره ارزاق جلوگیری میکند وزارت مالیه هیئت دولت راجع به عملیات ارزاق باید یک طریقی که صحیح باشد درنظر بگیرند یکی هم راجتع به ارزاق سمنان ودمغان است که درآنجا هم اداه ارزاق بلای مبرمی شده است بنده از روی حاجت وشکایتی که دارم خواستم به قید سوال به آقای وزیر مالیه عرض کنم که یک توجهی داین باب بکنند وکامیونها راراه بیندازند واز شتر والاغهای مردم دست بردارند مابقدری از اتومبیل ترویج کردیم که بکلی نژاد قاطر وشتر را از بین بردیم دیگر خوب است دست از جان مردم وحیوانات آنهتا بردارند
وزیرمالیه –قبل از عرض جواب آقای آقا سید یععقوب یک اظهار آقا داورکردند که اگر اجازه بفرمایید جوابش راعرض کنم مزارت مالیه وعدلیه مشغول هستند به اینکه یک طرحی ترتییب دهند راجع بدعاوی افراد بردولت دولت براقراد که این مساله یک صورت قانی پیدا کند واجرا شود جلسه هم د وزارت مالیه شد آقای وزیر عدلیه مقاون وزارت عدلیه هم تشریف آزرندند بنده دکتر ملیسپو هم بودیم ویک مذااکراتی کردیم وبنا شد طرحی تدارک شود که سباب رضایت آقایان فراهم شود وفریبا آن طرح به اتمام میرسد وبه عرض آقایان خواهد رسید که هم قانونی باشد هم اسباب راحتی مردم وپس از تصویب بموقع اجرا گذارده شود امما راجع بهارزاق بطوریکه آقا آقا سید یعقوب فرمودن البته این تذکرات برای این است که کارها از وی حسن جریان باشد ودولت هم این مساله راملتفت است درمساله ارزاق مسلما درپارسال یک چیزهایی واقع شد که برهیچ رسال یک چیزهاییواقع شد که بر هیچ یکاز آقایان پوشیده نیست وگر یک اهتمامات واقدامات وافی دراین کار نیم شد خطرات آن مسلم بود ولی البته بود ولی البته وزارت مالیه برای عرض صورت محاسبه پارسال حاض است وجزئیات آنرا به عرض مجلس خواهد رسایند ومستحضر خواهید شد که تفریطی نشده است لی شاید بعضی خرجهای فوق العاده بواسطه تعجیل درکار وبع مسافت که برای حمل جنس بود حاصل شده باشد وآنرا هم یقین دارم آقایان نمایندگان محترم یبا نظر مساعدت نگاه خواند کرد درباب کامیونها هم که فرستاده شد وآورند البته ملاحظه فرمودید که چهوقت عسرتی این کامیونها خرید شد وآمد به تهران ونمی توانم عرض کنم برای خریدبعضی از آنها هم یک قسمتی زیادتری داده نشده است ولیکن درآنوقت باآن محظورات دولت مذور بود ولی امروز که این کامیونها هم هست آقای آقا سید یعقوب فرمودند باز برای بعضی از وسایط نقلیه از قبیل شترها وفاطرها اسبا طحمت فراهم شده است این را تصدیق میفرمایند که کامیننها ردتمام راهها نیم توانند عبور کنند وبرای حم لجنس از اطراف شهر ها به محل ناچار کمک شتر وافطر لازم است وامیدوارم که به این زوری نسل شتر وقاطر هم بر نیفتد زیرا ماخیلی راه ها داریم که باید درآنجاها باشتر وقاطر والاغ جنس حمل شود والبته آقایان هم تصدیق میفرمایند همینقدر که وزارت مالیه کرایه آنها را بطور عادلانه بدهد ومیدهد برای آنها هم که مالی کرایه میدهند اشکال ندارد که از وزارت مالیه کرایه بگیرند یا از دیگری درباب سبزوار وسمنان ودامغان هم یک روزی اینجا خود آقای آقا سید یعقوب تذکر دادند واقداماتی شده است که رفع زحمت مردم بشود تعلیماتی از طرف وزارت مالیه به تمام ادارات ارزاق ولایات داده شده است که جاهاییکه اداره ارزاق محل حاجت نیست آن ادارات ر منحل کنند وآن جاهاییکه یک مقدار محل لزوم است باقی بگذارند مدرس غیر اطهران همه جا اسباب زحمت است
رییس –آقای آقا میرزا یدلله خان هم از آقای وزیرمالیه راجع ه ارزاق طوالی کردند قبلا ایشانرامسبوق کرده اید
میرزا یدالخان –خبر اجازه میفرمایید حالا عرض کنم
رئیس –حالا نیمشود باید قبلا ایشان رامسبوق کنید بعد سوال کنید بقیه کمیسیونها یمنتخبه که آرائشان استخراج شده است به عرض مجلس میرسد کمسیون معارف اعضایش ده نفر معین شده بود نه نفر اکثریت تامه داشته ان دویک نفر کسر است آرا ماخوذه ۸۷ آقای طاهری ۷۷رای آقای بهار۷۷ رای آقای مفتی ۷۶رای آقای سهراب خان ۷۳رای آقای ثقه السلامی ۷۶ رای حاج شیخ بیات ۷۴رای اقای محقق ۷۲رای آقای دشتی ۶۹رای آقای فومنی ۶۹رای آقایان پالزی وصدق السلطنه هر یک دارای ۳۸رای بوده اند که اکثریت نداشته اند کمیسیون داخله عده اش دوازده نفر معین شده است یازده نفر منتخب شده اند ویکی کسر است آرا ماخوذه ۸۷ آقای ملک ایرج میرزا ۷۶رای آقای دادگر ۷۵رای آقای میرزا ممتاز ۷۳رای آقای دکتر سنگ ۷۱ رای آقای حاج علی اکبر امین ۷۱رای آقای جلائی ۷۱رای آقای احتشام زاده ۷۰رای آقای حائری زاده ۶۹رای آقای وزیری ۶۹رای آقای طباطبائی وکیلی ۶۷رای آقای ضیا ۶۷رای آقای اسکندری هم ۲۶رای داشته اند ائر اکثریت نشده اند کمیسیون پست وتلگراف شش نفر وهر شش نفر به اکثریت تامه انتخاب شده اند آرا ماخوذه ۸۶رای آقای اعتبار ۷۱رای آقای بنی سلیمان ۷۱رای آقا حسین آقایان ۶۴رای آقای ضیا ۶۳رای آقای نجومی۶۸ رای آقای کلالی ۵۴رای کسری اعضا کمیسیونها کمیسیون نظام یکنفر کیمسون عدلیه یکنفر کمیسون خارجه یکنفر کمیسیون معارف یکنفر کمیسیون داخله یکنفر اگر آقایان موافقت بفرمایند انتخاب کسری این اعضا برای جلسهآتیه جزو دستور شود (بعضی از نمایندگان –صحیح است قسمت اول ماده بیست وپنج نظامنامه راجع ه کمیسونها بطور تذکر به عرض مجلس میرسد
(اینطور قرائت شد )
ماده ۲۵کمیسیونها پس از انتخاب ببدون اخیر درتحت ریاست مسن ترین اعضا خود منعقد ویک ریی سویک نایب رییس وبمناسبت اهمیت یک یادومنشی ویک مخبر که عققیده کمیسیون رابه مجلس راپرت میدهد بترتیب ماده ۲انتخاب مینمایند
رییس –برطبق این ماه تعویض درانتخاب هیئت رئیسه کمیسونها جایز نیست هرچه زودتر کیمسونهایی که اعلام شده است باید هیئت رییس خودتان راتعیین نمایید خبر شعبه پنجم راجع به نمایندگی آققای دکتر لقمان از طرف کلیمیان رسید ه است آقای احتشام زاده
(احضار بای قرائت راپرت )
دریوم یکشنبه اول خرداد ۱۳۰۵ سی وشش نفر از طبقات مخلفه کلیم ها به اداره حکومتی طهران دعوت ومطابق ماده ۱۴قانون انتخاات ونفر اعضا اصلی نه نفر اعضا علی البدل انجمن نظارت انتخابات کلیمی ها منتخب وپس از انتشار اعلان از ۷ تا ۱۱ خرداد توزیع تعرفه واخذ رای بعمل آمد از ۸۳۵ورقه ری ماخوذه ردشهر تهران دکتر لقمان حایز اکثریت بوده اس ونظر به اینکه وزارت داخله تهران رامرکز حوزه انتخابیه کلیمه ا شناختعه انجمن مرکزی با موافقت نظر حکومت تهران انجمنهای فرعی مراکز جز را تششکیل ومطابق قانون به نظر اعلان وتوزیع تعرفه واخذ رای اقدام نموده درنتیجه ۶۲۹۹رای ماخوذه دربتهران وبروجرد وبار فورش دماوند کردستان یزد اصفهان عرق قزوین کند کرمانشاه کاشان کرمان رفسنجان همدان نهاوند گلپایگان خوانسار ملایر شیراز کمره وتویسرکان دکتر لقمان به اکثریت ۳۵۶۹رای به نمایندگی کلیمیهای ایران اتخاب شده است انجمن مرکزی از تاریخ ۲شهریور لغایت یک هفته که برای پذیرفتن شکایات تعیین شده بود تشکیل چون شکایتی درمدت قانونی نرسید انجمن مرکزی انتخابات کلیمی ها را خاتمه داده اعتبار نامه صادر ونمایندگی آقای دکتر لقمان راتصدیق مینماید شعبه پنجم با مطالعه دراوراق مفصلی که ضمیمه دوسیه است وبا درنظر گرفتن اختلاف ودودستگی شدیدی که بین طرفداران دو کاندیدا موجود بود صحت نمایندگی آقای دکتر لقمان راتصدیق واعتراضات وشکایات راغیر وارد ومبتنی بر مغلوبیت یک دسته میداند
رییس –رای گرفته میشود به نمایندگی آقای دکتر لقمان از طرف کلیمیان آقایانیکه تصویب می کنن قیام فرمایند
(اغلب برخاستند )
رییس –تصویب شد خبر کیمسیون عرایض مرخصی راجع بمرخصی ده روزه آقای دشتی کیمسیونهم تصویب کرده اس قرائت میشود
(بشرح آتی خوانده شد)
آقای دشتی نماینده محترم بوشههر بواسطه کسالت مزاج وتصویب دکتر از اول آبان تادهم اجازه مرخصی خواسته کمیسیون عرایض ومرخصی تصویب مینماید
رییس –آقای اعتبار (اجازه)
میرزا سید محمد خان اعتبار –بنده معتقدم که خبر رابطری که هست باید تنظیم نمود آقای دشتی مسافرت کرده اند وآقایان هم تصدیق خواهند کرد که مسافرت عذر موجه نیست
رییس –آقای امیر حسن خان (اجازه)
امیر حسن خان مخبر کمیسون عرایض ومرخصی آقای دشتی نر باینکه برای تغییر آب وهوا استجازه نموده بودند وکمیسونهم این عذر راموجه میدانست تصویب کرده است درراپرت هم تذکر داده شده است
رییس –رای گرفته میشود باین خبر آقایانی که مرخصی ده روزه آقای دشتی راتصویب میکنند قیام فرمایند
(اغلب برخاستند)
رئیس –تصویب شد درجلسه گذشته درموعقی که آقای وزیر مالیه بودجهای مملکتی راتقدیم مجلس کردند فرصت نشد که درست دقت شود ه آیا کامل است با نقایص دارد بعد که مراجعه شدهاست معلوم شدهاست نقایص زیادی دارد که از آن جمله که دردجه اول است لایحه قانونیبودجه است که ضمیمه نیست وبعضی از بودجه ها هم ضمیمه نیست بعلاوه بودجها های هر وزارتخانه باید بامضای وزیر مسول ورییس اوزرا ووزیر مالیه برسد ویک چییزها دیگر یهم دارد که تآنها چون آنقدر ها مهمنیست از ذکرش صرف نظر میشود ومحض تذکر بعض رسید
وزیر مالیه –لایحه قانونی بودجه تدارک شده وبامضا هم رسیده است ودرجلسه دیگر تقدیم خواهد شد واز بودجه هاهم فقط بودجه ریاست وزرا است که درآن ضمن نبود وچون لایحه بودجه بامضای وزیر مالیه ورییس الوزرا رسیده است تصور شد که کلفی خواهد بود برای بودجه ها زیرا صورت کلی جمع وخرجدرآن لایحه نوششته شده احالا اگر بودجه هاهم باید بامضا وزیر مسئول برس اطاعت خواهد شد
رئیس–سابقه اینطور بوده است بودجه هاهم ا،طوری که فرمودند نیست بودجه هایی ه دراینجا نیست از این قراراست بودجه تفصیلی دربار وکابینه سلطنیتی ووالا حضرت اینجا نیست بودجه کابینه وزرا است بودجه امینه مملکتی است بودجه اداری طرق وشوارعاست بودجه اداره نظمیه است وظایف وشهریه ها مصارف است علی ای حال برای تدکر بود وبایدتکمیل شود خبر کیمسون بودجه راجعبموسسه رهنی ماده پنج فرئت میمیشود
(بشرح ذیل قرائت شد )
ماده پنجم وزارت مالیه مامور اجرای این قانوناست ومگلف خواهد بود از تاریخ تصویبدرظرف سهه ماه وسائل تاسیس موسسه رافراهم نماید
رییس –آقای ارباب کیخسرو( اجازه )
ارباب کیخسرو بنده اینجا لازم میانم ذکر تهیه نظامنامه هم بشود زیرا یک همچو موسسه بدون نظامنامه ممکن است تولیدخییلی اشکالات بکند البته خودشان تهییه خواهن کرد ولی ولی چون معمول اینست که درقوانین ذک رنظامنامه میشود اینجا هم باید قید شود زیرا اگر این موسسه اتاسیس بشود بدون نظامنمه بی ضرر نخواهد بود لذا بنده دراین خصوص پیشنهادی عرض کرده ام والبته هرقسم صلاحمیدانند رفتار میشمود
رییس –آقای آقا سید یعقوب (اجازه)
آقا سید مساله نظامنامه همان است که آقای ارباب دردوره چهارم پنجم وششم دیده اند نظامنمه هایی که دروزارتخانها مینویسند بواسطه اینکه اکنون خیلی سو عمل در آنها شده است باین جهت دراینجا متذکر نشدهاند زیرا زیرا آن وقت مثل اینست که مجلس بخواهد اجازه بدهد بوزرا که بروند یک نظامنامه راتحت نظر خودشان بنویسندوآنوقت مسئولیت آن رابگردن مجلس بیندازند درصورتی که مواد نظامنامه درتحت نظر خودشان تنظمی شده بنده عقیده ام اینست اگر نظامنامه هم باید دراین باب نوشته شود باید درتحت نظر مجلس باکمسیون قوانین مالیه باشد از این جهت کمیسیون بودجه باین را بر سبیل مطلق قرار داد که همه وققت بتوانیم درباب اجرای نظامنامه از دولت ایراد وسوالی بکنیم والااگر مانظامنامه را دراینجا نوشته بودیم آن وقت خود وزارت مالیه یا مامور اجرای این قانون میگفت که ملس بمن این حق را داد که نظامنامه ر تحت نظر خودم تنظیم کنم وبرای اینکه جوگیری از این موضوع شده باشد درکمیسیون بودجه این عبارت نوشته شد وگمان میکنم همین طور بر سبیل اطلاق کافی است ولابد خود دولت درمقام اجرا نظامنامه رامینویسد
جمعی از نمایندگان مذاکرات کافی است
رییس –مقلوم میشود مذاکرات کافی است پیشنهاد های واصله قرائت میشود پیشنها آقای ملک ایجر میرزا
(بشرح ذیل قرائت شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی بنده پیشنهاد میکنم درماده پنج بجای سه ماه مدت تاسیس موسسه یک ماه نوشته شود
رییس –آقای ملک ایرج میرزا (جازه)
ملک ایرج میرزا بنده عرض میکنم درماده پنج نوشته شده است وزرت مالیه مکلف خواهد شود از تاریخ تصویب درظرف سه ماه وسائل تاسیس رافراهم کند اساس این کار تصویب مجلس شورا ملی است دومش هم پول است که دربانک حاضر است سومش هم اجزا است که اجزا راهمبندهیقین دارم هفت هشت ماه قبل از این دروزارت مالیه معین شده اند حتی می خواهم عرض کنم که مجل احوالشان هم درموسسه هست چهارم هم محللی است محل هم که که نیم خواهند برایشان بسازند میخواهند یاکرایه بکنند یادر ابنیه دولتی بروند درهر صورت این کراها درده روز پونج روز درست میشود سایر کراهای شهم از قبیل میز وصندلی وبعضی ترتیبات شاید پنج روز تهیه میشود حالا که مجلس شورایملی یک همچو اقدامی برای رفاهیت حال مردم کرده است چه ضرر دارد که زودتر بشود
شیروانی مخبر کمیسیون –ماده رااگر ملاحظه بفرمایید نوشته شده است درظرف سماه یعنی درانتهای سه ماه نیست وممکن است اگر وسایل فرهام شود تایک ماه تاسیس شود ولی گمان ممی کنم (باتمام پبیش بینی هائی که ایشان فرمودند )درظرف یک ماه بشود یک موسسه مهم بانکی راتاسیس کرد ه دردجه اول باید اشخای را برای اینجا تهیه بکنند غیر از آن اشخاصی که که ایشان گمان میکنند دروزارت مالیههستند زیرامتخصص میخواهد وبای طرف اعتماد باشد وبالاخره اعضا عمومی وزراتخانها را بدون اینکه یک دقت نظری درهویت آنها بشود گمان نیم کنم بشود مسئول این باینک قرارد داد مع هذا ما نوشتیم دظرف سه ماه که اگر دولت بتواند درظرف یک ماه هم این موسسهراتسیس بکند مانعی ندارد
وزیر مالیه –اگر چه شیروانی جوانبی فرمودند وصحیح هم هست ولی یک فقره هم بنده عرض میکنم که وزراتمالیه نمی تواند بیپیش از تصویب مجلس اشخاصی برای این کار در نظر بگیرد والبته بعد از تصویب مجلس این کاررا خواهد کرد
رییس –رای گرفته میشود باببل توجنه بودن این پیشنهاد آقایانی که قابل توجه میدانند قیام فرمایند
(عده کمی قیام نمودند )
رییس –قابل توجه نشدپیشنهاد آقای دیبا
(بشرح ذیل قرائت شد )
پیشنهاد مینمیم آخر ماده پنجم بترتیب ذیل نوشته شود درظرف سه ماهموسسه راتاسسیس نمایند
دیبا –اینجا نوشتهمیشود درظرف سه ماه وسال تاسیس موسسه رافراهم کند معلوم است تهیه وسائل غیر از تاسیس است ممکن است دولت درظرف سه ماه وسایل راتهیه کند ولی سه ماه بعد اسیس شود این است که بنده پیشنهاد کردم درظر فسه ماه موسسه تاسیس شود کمیسون بودجه هم نظرش همین بود
مخبر –بنده پیشنهاد آقا راقبول میکنم نظر نظر کمیسون هم همین بوده است
رییس –پیشنهاد آقای رباب
(بشرح ذیل قرائت شد )
پیشنهاد میکنم ماده پنجم موسسه رهنی این قسم اصلاح شود
ماده پنجم وزارت مالیه مامور اجرای این قانون ومکلف خواهد بود از تاریخ تصویب درظرف سه ماه اولا نظامنامه موسسه راتهیه نموده بتصویب هیئت دولت برساند ثانیا مطابقا وسائل تاسیس ودائر شدن موسسنه رافراهم نماید
رییس آقای ارباب (اجازه )
ارباب کیخسرو –بنده بطوری که عرض کدرم ذکر نوشتن نظامنامه رالازم میدانم واینکه آقای آقا سید یعقوب وحشت داشتند از اینکه شایدنظامامنامه بمیل واراده یک اشخاصی از اعضا خود اداره نوشته شود بنده عرض کرده ام بتصویب هیئت دولت برسد بعلاوه اینجا خیلی وحشتهایی که میشود از نظامنامه چیزهای دیگر بنده گمان می کنم اینها این قدر وحشت ندارداگوحشت هست از طریق اجرا است برای اینکه خیلی قوانین هست که مجلس با کمال ملاحظه نوشته است ولی وقتی کهاجرا میکنند قسمی اجرا میکنند که مطابق باقانون نیست پس انیجا هم تقصیر از نظامنامه نیس ت وبهر صورت یک موسسه رهنی میخواهند تاسیس بکنند بخیلی ملاحظات که بنده ذکر نها رادرانیجالازم نیم دانم یک نظامنامه برای اینکه چطور بااشخاص معامله بکنند واجناس راچطور بگیرند وترتیبات آن چهه قسم باشد لازم دارد واینا فقط نوشته است که موسسه ارتاسیس بکند اما درتحت چه اصلی مجلس اجازه میدهد که این کاررا بکنند وطریق اینکه چنه جور باید معامله کنن نظامنمه باید معین کند ونظامنامه راهم اگر بنظر هیئتنزرا که مجری هستند برسانند گمان میکنم دیگر اشکالی نداد درقسمتی هم که آقای دیبا پیشنهاد کرده بودند وآقای مخبر قبول کردند بنده کلمهدائر رانوشتم حالا اگر کلمه دائر کفایت نکند بخواند آن قسمت پیشنهادد آقای دیبا راضمیمه کنند بنده آن راعرضی ندارم ولی عمده عررض نبده درمساله نظامنامه است
مخبر عرض میکنم کیمسون وجود ولزون نظامنامه را یک مر عادی میدانست دولت هم دراین باب پیشنهادی نکرده بود درهر صورت همانطور که آقای ارباب فرمودند هرموسسه احتیاج بیک نظامنام اجرائی دارد ولی آقای آقا سید عقوب یک اظهاری کردند که میخواهیم مسئولیت متوجه مانباشد که ماین اجازه راداده باشیم لک آن نکته راکه اقای راباب تذذکر دادند که نظامنامه بتصویب هیئت دولت برسد آن هم یک نکته مهمی است وبعقیده بنده اگر این پیشنهاد خوشان راتفکیک بکنند یعنی ماده را با، اصلاحی که آقا دیبا پیشنهاد کردند وبنده قبول کردم قبول کنند یک ماده تکمیلی است تصوی میکنم قسمت نظامنمه را بیا یک ماده عیحده کنند یابتصره کنند شاید یا توافق نظر اعضا کمیسیون بشود قبول کرد عجالتا این رابنده قبول نی کنم
رییس –رای گرفته میشود بقابل توجه بودن این پیشنهاد آقایانی کهقابل توجه میدانند قیام بفرمایند
(اکثر نمایندگا برخاستند )
رئیس –قابل توجه شد بکمیسیون ارجاع میشود ماده الحاقیهخبر کمیسیون بوجه
بشرح ذیل قرائت شد
ماده الحاقیه –دولت مکلف است ماخذ حق الحفاظه راد باره سایر ماسساتوشاخاص از قرار صدی دوازده تعیین ومتخلفین بادای سه مقاب لوجهی که علاوه بر ماخذ فوق قرار داده اند محکوم خواند بود
رییس –آقای فرمند (اجازه )
فرمند بنده باین ماده هم که بدوا خیلی بنظر مشعشق وپسنیده میاید مخالف ولیل مخالفتم رایک مقدمه بعرض آقایان میرسانم امروزه دتمام ممالک متمدنه دنیا مخصوصا انگلستان وممالک متحده امریکااین معنی راقائل شده اند که هرقدر دولت وحکومت کمتر مداخله درامور زندگانی خصوصی افراد مردم بکند بهتراست واین جهت مردم خیالشان راحت تر میشود وشخصا اینکار وفکرها وعملیاتی پیدا میکنند وبرعکس هرقدر مداخله درامور زندگی آنها بتوسط پلیس وژاندارم بیشتر بشود قوای انها صرف شده وقوه ابتکار آنها کم میشود این اصل عجالتا درتمام ممالک دنیا دارای کی اهمیتی شده است ومخصوصا برای یک هیئت مقننه باید کاملا محل توجه باشد وباید بیشتر سعی کنیم که کمتر هیئت مجریه ر درامور زندگانی خصوصی اشخاص دخالیت دهیم واین ماده بااین اصلل مخالف است دلیل دوم نبده این است که یک قانونی درعلم اقتصاد هست ک از مهمترین قواین است وآن قانون عرض وتقاضا است مردم باهم معامله میکنند هر کس احتیاج دارد از دیگری فرض کند اگر خیلی احتیاج دارد البته فرع بیشتر میدهد واین مدداخله ما که نباید از صدی دوازده باتر برود برضد قانون عرضه تقاضا است انوقتببینیم اگر این مداخله رادرقانون اقتصادی بکنیم بیشت رمیدههد واین مداخله ما که نباید از صدی دوازده بالاتر برود برضد قانون عرضه وتقضا است آنوقت ببینیم اگر این مداخله رادرقانون اقتصادی بکنیم میتوانیم پبپیش ببریم یعنی دولت بوسیله پلیس وژاندارم میتواند از اینکار جلوگیری کند خیر چنانچه یک روز دیگر هم بعرض آقایان رساندم که فوانین علم اقتصاد را هیچ قوه نمی تواند تغیی ربدهد بمجرد اینکه برضر قوانین علم اقتصاد دولت بخواهد بتوسط آژاز یا قوه دیگر دخالت کند مردم وقتی سلب آزادیشان شد متوسل به قاجاق یمشوند وبالاخره دولت باید متصل با مردم درستیز باشد واین موضوع قاچاق یکی از معایب مهم است که همیشه باید هیئت مقنننه درنظر داشته باشند قوانینی وضع کنند که قاچاقچی درمملکت زیاد نشود زیرا قاچقاچی گری یکی از کارهای رذل است وما باید دروضع قانوانین فوق العاده مراععات کنمیم که قوانین ما اسباب تولید قاچاقچی درمملکت نود اما اینکه میخواهیم یک خدمتی بمردم بکنیم که تنزیل وربح پائین باید
یاسائی –صحبت تنزیل وربح نیست
فرمند یا حق الحفاظه پاییبیاید دولت اینجا یک نظری پیش گرفته است که یک موسسه رهنی درست کند ورقابت کند با اشخاصی که این کار را میکنند یعنی حق الحفاظه میگیرند واین یک کار خوبی است زیرا درقضایای اقتصادی فقط با رقابت میشود یک تغییراتی داد وبدون رقابت وبییا قانون وحکم وپلیس وژاندارم هیچ نمی شود جلوگیری کرد وهمه جای دنیا این قضیه راامتحان کرده اند لذا این موسسه خیلی خوب است برای اینکه ممکن است ححق الظه را درجامعه پائین بیاورد اما قدغن بمجرد اینکه دولت قدغن کرد اشخاصی که اینن معامله رامیکنند وقتی ببینند برای آنها صرفه ندارد دیگر نیم کنند آنوقت نتیجه معکوس گرفته ایم ما میخواهیم دولت یک موسسه تشکیل بدهد ومردم هم داشته باشند که از دوطرف بمردم کمک بشود ولی آنوقت نتیجه معکوس میشود یک موسسه تجارتی درتهران درست میکنیم وآنوقت درتمام ایران موسسه ها حال وقفه پیدا ممیکند یااینکه جنبه قاچاق پیدا میکند فرض بفرمایید یک کسی که میخواهد یک قرضه رابکند اسبابش رامیبرد آنجا میگذارد ووقتی میخواهند پول را بدهند منفعت آنرا قبلا برمیدارند معامله باید برضایت طرفین باشد ما خواسته ایم صد هجده بیشتر نباشد ولی وقتی که معامله میکنند ممکن است بدوا امر صد بیست منافع راپول دهنده برمیدارد واین عکس مطلوب است بعلاوه بای دانست که دولت چه جور این ماده رااجرا میکند پنج هزار نفر پلیس مخفی باید داشته باشد تابتواند تفتیش کند که از خانهای مردم کی بیرون میاید وکی داخل میشود والاخره این عدم باید همیشه درزندگانی خصوص مدرم مداخله کنند خاصه اینکه اگر مفتشین غرض اکسی داشته باشند سباب زحمت اورا فارهم می کنند ومثلا اگر یک کسی یک قالی بخرد میگویند قاچاق است وساباب درد سر میشوند وهب عقیده بنده این مسئله هیچ عملی نیست واگ راینن ماده نباشد دولت درافتتاح وتشکیل شعبات این موسسه یک اقدامات اسسی وجدیتی بکند که زودتر بجریان افتد طعا وطبعا میزان حق الحفاظه سایر موسسسات رهنی هم تنزل خواهد کرد بعلاوه ما نمی دانیم کی این ماده را اجرا خواهد کرد وزارت مالیه باید اجرا کند چطور اجرا خواهد کرد چطور وزارت مالیه خواهد توانست قانونجزا ار اجرا کند وجریمه بگیرد درکدام محکمه رسیدگی خواهد شد آیا وزارت عدلیه این ماده رااجرا خواهد کرد درهر حال این ماده گنگ ومبهم است وبه عقیده بنده مضر هم هست وباید حذف شود وچنانچه عرض کردم اگ راین موسسه انشاالله یک پیشرفتهایی خوبی کرد میزان حق الحفاظه سای رموسسه هی رهنی قهرا تنزل خواهد کرد ومقصود حاصل خواهد شد واگ این مداخله ترا ما بهیئت مجریه ندهیم که در امور مدرم مداخله کند خاصه درامور اقتصادی خیلی بهتر است اگ رغیر از این باشد نتیجه معککوس حاصل خواهد شد مخبراصل اولی راکه نمماینده محترم باآآن استدلال کردند که اصل عدم مداخله دولت باشد بنده که دریهچ کتاب یا روزنامهندیدهه ونخوانده ام ونیم دانم این اصل را از کدام یک از قوانین دو مملکت اتازونی وانلستان پیدا کرده اند یا درکتب کدام فلاسفه همچو چیزی را دیده اند بنده منطقا این اصل را غلط میدانم زیرا برای یک مملکتی که افراد آن غیر از فرشتگان ومعصومین هستند یعنی از نوع بشر حالا آن مداخله کمتر باشد یا زیادتر آن یک مرحله علی حده است وبرای کمتر با زیادتری نیم شود اصول راهم زد یا یک قانونی نوشت که دولتکمتر مداخله کند یا زیادتر وبنده نیم دانم وهمچو قانونی راچطور میشود نوشت واینکه فرمودند درانگلستان واتازونی کمتر مداخله درامر زندگانی مردم میشود این از نقطه نظر قانون نیست بلکه از نقطه نظر ترتیب واستعداد مردم آنجا است ممکن است یک ملتی طرز تربیتش طوری باشد که کمتر مداخله دولت رادر کارهای خودش ایجاب کند این یک اصل مسلمی است وجز مسائل خحقوقی یا جزائی که تطبیق با مسائل علمی علمی شود نیست اما فرمایششاتی فرمودند کنه درجلسه سابق هم این فرمایش را اظهار کرده بودند وباید جواب داده شود وآن این بود که فرمودند قانون غیر قابل تغییر علم اقتصاد )استدلال آن دفعه آقا این بود که چون ما دراستاتلسیک گمرکی میخوانیم که واردات ما هفتاد کرور بیشتر از صادرات مابوده است بنا براین نیم توانیم جلوگیری کنمی کهطلا ونقره از مملکت خارج شود ودرمقابل این مقدار واردات طلا ونقره خارج شده است واین یک اشتباهی است که برای ایشان دستداده اگر مراجعه بکنید به استا تسیک گمرکی شصت سال قبل تا حالا این ارقام بنظرشانن میرسد ک هرساله این میزان کمتر با زیادتر خارج شده شما روی معدن طلا ونقره نشنسته بودید یا گنج پیدا کرده بودید که سالی هفتاد کرور طلا ونقره از مملکتتان بیرون برود وجنس وار بشود این یک مطلب خیلی بزرگی اس البته یکقاچاق هایی درکار بوده ولی نه آنقدرها وبالاخره واردات وصادرات شمما از حیث نرخ جنس بوده والا همیشه مساوی بوده است شایدسالی یکی دومیلیون فرق داشته است وخود این مسئله چنانچه ملاحظه میفرماید یک از قواعد قابل تغییر علم اقتصاد است دیگر اینکه فرمودند اگر بخواهند جلو این کار را بگیرند غیر ممکن است وبطور قاچاق باز معامله میشود ایشان درموضوع اشتباه فرمودند بعضی اقوانین هست که باید بوسیله پلیس وژاندارم باید پششت سرش باشد که اگر کسی صدتومان کسی را خورد فورا ژاندارم پول اورا بیرد وبدهد خبر اینطور نیست از این قوانین ملت باید استفاده کند باین معنی که دائن مبوجب فلان ماده قانون باید برود ردعدلیه تنظیم شود واز آنجا حکم صادرکند اوقت آن حکمم را بوسیله ژاندارم اجرا کند این قانون هم تقریبا همان طور است ومورد استفاده ملت است ابین معنی که میگوییم اشخاصی که میخواهند پلول قرض کند اگر از بانکی که دولت می خواهد تاسیس کند قرض کنند صد نه باید حق الحفاظه بدهندد وپول قرض کنند واگر از بانکهای دیگر بخواهند استقراض نمایند آنها نباید از صد دوازده بیشتر حق احفاظه ردیافت دارند حالا اگر بنده بطوریکه فرمودند رفتم ردخانه کسی وخواستم صدهجده قرض کنم وحرفی هم نداشتم این ضرری است که خودم بخودم زده ام این نه ژاندارم لازم دارد ونه پلیس ونه هیچ پس ژاندارم هم برای اجرای این قانون لازم نیست اگر یک نفر بانکیه یاریی موسسه رهنی یا یک نفری که پول قرض میدهد رفت دریکخانه پول قرض داد وبطرز قاچاق تومانی صد دینا ر را تومانی دویست دنیار گرفت اگ رطرف مدرکی درست داشت می تواند برود درعدلیه تظلم کند وعدلیه هم بموجب قوانین موضوعه مملکتی مرتکب را مجازات میکند ولی اگر مدرکی نداشت یا خودش راضی بود دیگر این ربطی بقانون ندارد قانون یمگوید حق الحفاظه موسسه ها تومانی صد دینار است هرکس میخواهد از وجود یک چنین قانون یک چنین قانون خوبی استفاده بکند وهر کس هم نیم خواهد نکن اما مسئله رقابت که فرمودند یکی از اصول علم اقتصاد است در اینجا هم گمان میکنم اشتباه فرموده اند رقابت درمسئله تجارت است پول و بانک که رقاب ندارد دولت باید دربغض مواقع راقابت رابشویق کند وبعضی اوقات هم جلو رقابت رابگیرد مثلا درمسئله ارزاق وگندم فروش که الان درمجلس مذاکره اش بوده اگر ما بگذاریم با جمعیت زیاد تهران اداره ارزاق بسته شود ورقابت پپپیش بیاید آنوقت ملاحظه خواهی فرمود که مسئله ارزاق چه خواهد شد ومردم همدیگر خواهند خورد وآنوقت نرخ گندم وارزاق عمومی دردست چند نفر ملاک می افتد وبه میل خود هی بالا میبرند دراینجا است که دولت باید دخالت کرده قانون وضع کند جلو راقبت رابگیرد مسئله پول هم خاصه درمملکتی مثل ایران که نسبتا مرمدانش فقیر هستند باید دولت از این قبیل رقابتها جلوگیری کند هروقت که پول درمملکت زیاد شد ونیت حضرتعالی صورت خارجی پیدا کرد یعنی مملکت ما هم مثل آتازونی شد آنوقتممکن است مامعکوس این قوانین راوضع کنیم لی حالا اینجا آتازونی نیست وما میخواهیم وسائلی تهیه کنیم که این مردم اگرسنه وقتی پول قرض میکنند زیاد فشار بهشان وارد نیاید خلاصه اینکه استدلالهای حضرتعالی با اینکهشاید مدتهها بود مطالعه فرموده بودیدمربوط باین ماده نبود زیرا بااخره ما اینطور فکر کردیم که چون پول این بانک اینقدر زیاد نیست ک هبتواند تمام اوقات حوائج مردم رابآورد وبعد از سه ماه ۱ول این موسسه تمم خواهد شد مردممجبور میشوند که باز بهمین موسسات رهنیموجود مراجعه کنندد برای خاطر مردم همچو قراردادیم که این موسسه هابیش از صد دوازده حق نداشته باشند حق احاقظه بگیرند عجالتا مادام که سرمایه این موسسه اینقدرها نیست که بتواند با سایر موسسات وصرافان رقابت کند مجبوریم آنها رامحدود کنیم کما اینک این مسئله سابقه هم دارد ومخصوصا درزمان وزار آقا ی داور درفوائد عامله نظامنامه برای موسسه ها ترتیب دادند که جلوگیری از اجححافات آنها بکنند وماخذ را از صد چهل که میگرفتند دولت به هصد هجده تنزل داد ماحالا صد شش هم از آن صد هجده کاستیم وصد دوازده قرار دادیم واین کار رابصورت قانونی درآوردیم برای انکه حتمی الاجرا بشود
فرمند –اجازه میدهید توضیح دهم
رییس –اگر توضیح نظامنامه داشته باشید ممکن است اولا اگر بخواهی جواب دهید ممکن نیست
بعضی از نمایندگان مذاکرات کافی است
رییس –پیشنهادی از طرف عده از آقایان ارجع بمادهالحاقیه رسیده قرائت میشود
((بشرح ذیل خوانده شد )
اصلاح ماده الحاقیه –امخذ حق الحافظه وهر وجهی که درسایر معاملات استقراضی استقراضی موسات واخاص بعنوان حق الحافظه ومال اصلح وامثال آن معمول می باشد ثدی ۱۲ خواهد بود ومحاکم عدلیه نسبت بمبالغی که علاوه برمیزان فوق قار داده شود حکم نخواهند داد شریعت زاده اسفندیاری بامداد ملک مدنی امیر حسی خان محمد علی نظام مافی موقر دولت شاهی فیروز روحی –رعیاقی عمادی عبدالباقی یاسائی عبدالله وثوق محقق عصر انقلاب حائری زاده یقه الاسلامی زوار عباس فیروز دکتر سنگ حسن نجفی بروجردی
رییس –آقای شریعت زاده توضیح بدهید
شریعت زاده بارعایت اختصار این پیشنهاد راکه خودم ویک عده از هم کاران امضا وتقدیم کرده ایم توضیح میدهم والبته آقایان نمایندگان محترم تصدیق خواهند فرمود کهانسان مایل است که درسایه کار وجدیتولید ثروت بکند واز ثروت موجود خودش یعنی درنتیجه بکار انداختن ثروت موجود موافق به زیاد کردن سرمایه شود واین نیم شود مگر اینکه وجوه خخودش را درمعاملات مورد استفاده قرا دهد متاسفانه درمملکت ما این اصل وجود ندارد وبواسطه عدم وجود این اصل مشکلات یاز نقطه نظر وضعیت اقتصادی تولید شده است واز این نظر بوده که پس از مطالعات زاید این پیشنهاد تقدیم شد ومقصود ما این است که صاحبان سرمایه استفاده عادلانه از پول خودشان بکنند واشخاصی کهمحتاج استقراضند از آن استقراض که میکنند نتیجه بگیرند ومحکوم بفنا شوند وتصور می کنم چون همه آقایان متوجه به این امر هستند محتاج نباشم زیاد توضیح عرض کنم فقط برای جلبب توجه نماینده محترم آقای فرمند این جمله راعرض میکنم که مساله دخالت ولت در اموری که مربوط به این قبیل مسائل است که دراوضاع اقتصادی مملکت موصر است یک موضوعی است ککه از نقطه نظ اصولی لازم واصولی وجوددار البته تصدیق میفمایید هر اصلی درقانون مورد استثنادارد مثلا درمساله مصونیت اصل این است که هر کسی مصون است ولی ار یک کسی تجاوز کرد وبه آزادی دیگرا صدمه زد آیا بازهم مصون است خیر زیر اگر اینطور باش باد باید گفت که تمام حقوق جزائی کلیه مجازاتهایی که برای مرتکبین جرایم مقین میشود باید مورد اعتراض واقع شود مقصود از عدم مداخله دولت در امور جامعه داخلات مضر است نه مداخلاتی که جامعه رابطرف سعادت میکشاند
ریس –آقای آقا سید یعقوب (اجازه
آقا سید یعقوب –بنده با یان کلمه امثال ذلک که درپیشنهاد نوشته شده مخالفم وبای توضیح داده شود به عقیده بنده هرچه قانون واضحتر وصریحتر باشد بهتر است وممکن مال الاجاره ومال الصلح وحق الحفاظه را تصریحکنند
شیروانی مخبر-بفرمایید مجددا قرائت شود
(به شرح سابق خوانده شد )
مخبر –اصل موضوعی را که آقایان درنظ رگرفته اند بنده قابل توجه وخوب میدانم وچون یک پیشنهادی دیگر هم قابل توجهشده ودر هر صورت این لایحه به کمیسیون میرود از این جهت تقاضا میکنم که این پیشنهاد هم بیاید به کمیسیون درانجا با یک دقت نظری اصلاح شود ودونرتبه بایک ترتیب صحیحی بیاورند درهر حال تقاضای ارجاع به کمیسیون میکنم
رییس –پیشنهاد آقا یاحتضام زاده هم بنابراین به کمیسیون ارجاع میشود پیشنها هایی راجعب ه این ماده رسیده همه آنها به کمیسیون میرود پیشنهاد هایی راجع به این ماده رسیده همه آنها به کمیسیون میرود پیشنهادی هم آقای ارباب کرده اند پیشنهاد آقای فرمند هم دائر به خذف ماده است پیشنها آقای حشمتی بطور ماده الحاقیه پیشنهاد کرده اند قراتئت میشود
(به شرح ذیل قرائت شد )
ماده ذیل را پیشنهاد مینماییم مدیونین وصاحبان نثایق چنانچه پس از شش ماه بعداز انقضا مدت مقرره حساب بدهی خود را نپرداخته یا تجدید ننمایند موسسه اعلانی منتشر نموده نمرات قبوض از موعد گذشته رامتذکر میشود وپس از دوماه اجناسرا به معرض حراج گذاشته طلب خود را بدارشته واآنچه مازاد قیمت اجناس باشد دردفتر مخصوص یادداشت وضبط نموده وه صاحبانش مسترد خواهد داشت
رییس-آقای حشمتی (اجازه )
حشمتی –بنده تصور میکنم این ماده لازم ملزوم این قانون است منتهی چزیز که هست آقایان واسته اند این کر را به نظامنامه محول بدارند چون اساس این موسسهبرای رفاه عامهه است وبنده تصور نمی کنم درنظامنامه طوری درنظر رفته شود که اسباب رفا ه مردم باشد وملاحظه هم کرده ایم که نظامنامه انطوری که لازم اس رفاه عاممه را در نظر نیم یرد این است ک بودن این ماده الحاقیه هیچ ضرری ندارد برای اینکه باید ناچار تکلیف معلوم باشد که پس از انقضامدت موسسه بامردم ققرار معامله خواهد نمودبنده پیشنهاد کردم که پس از انقضا مدت معامله موسسه بعد از ش ماه اعلان کند ونمرات رامتذکر شود آنوقت اجناس راحراج کند پول خودش رابردارد وبقیه رابه صاحبانش رد نماید
رییس –آقای بایت (اجازه )
بیات -آبقای حشمتی خودشان هم متوجه شدند به اینکه این پیشنهادی که فرموده اند مربوط به نظامنامه اس واگر بخواهیم وارد قضیه شویم این پیشنهاد تنها نیست ونظایر آن خیلی زیاد است وبایستی در نظامنامه ذکر شود زیرا درقانون ی نیم شود تمام آنها را متذکر شد
رییس –عقیده مخبر کمیسیون چیست
مخبر –بسته بنظر مجلس است
رییس –رای گرفته یمشود به به قابل توجه بودن پیشنهاد آقای حشمتی آقایانی که قابل توجه میدانند قیام فرمایند
(معدودی برخاستند )
رییس –قابل توجه نشد پیشنهاد آقای فیروز آبادی
(اینطور خوانده شد )
بنده پیشنهاد میکنم که کسی حق نداشته باشد از این موسسه قرض کند وبجاهای دیگر قرض بدهد بعنوان مرابحه
رییس –آقای فیروز آبادی (اجازه )
فیروز آبادی –بنده نظظمر این است این موسسه که تاسیس میشود برای رفاهیت حال مردم است که هرکس خودش بیاید واز قرار صدی نه حق الحففاظه پول قرض کند در این شهر بسیاری از اشخاص هستند که منتظرند این موسسنه تاسیس شود وبروند قرض بکنند ودر خانه هایشان صدی پانزده وصدی بیست قرض دبهند به جهت جلوگیری این مساله بنده این پیشنهاد راکردم
مخبر –رعض میکنم ک فکر خیلی خوب فکری است ولی نیم دانم طریقه اجرایش چه قسم است به این جهت نیم شود این پیشنهاد را قبول کرد
رییس –علی ای حال پیشنهاد ایشان بصورت ماده الحاقیه تلقی میشود رای گرفته میشود بقابل توجه بودن پیشنهاد آققای فیروز آبادی آقایانی که قابل توجه میدانند قیام فرمایند
(کسی قیام نکرد)
رییس –قابل توجه نشد پیشنهاد دیگر آقای فیروز آباید
(به شرح ذیل قرائت شد )
بنده پیشنهاد میکنم که این بانک مکلف است هر شش ماه یک مرتبه محاسبات خودش را بهمجلس تقدیم دارد والا هرماه تاخیر بیندازد نصف حقوق
رییس –مذکور کسر شود
(خنده نمایندگان )
ریس –آقای فیروز آبادی (اجازه )
فیروز آبادی –بنا نیست هر پیشنهادی که از طرف بنده بشود همه بخندند
(خنده نمایندگان )
بنده پیشنهاد کردم که این موسسه هر شش ماه یک مرتبنه محاسبات خودش را به مجلس بدهد اگر مجلس نباشد بتوسط روزنامجات به اطلاع مردم برساند حالا اگر آمد ونرساند تکلیف چیست
ریییس –آن پیشنهاد دیگری است )خند نمایندگان )
فیروز آبادی –باید یک مجازاتی درباره او برقرار شود تا حساب خودش را بدهد
(خنده نمانیدگان داور –پیشنهاد را مجددا بخوانند (آقای ضیا الواعظین پیشنهاد مزبور را تا کلمه (نصف )قرائت نموده وبواسطه بروز خند نتوانستند تمام پیشنهاد راقرائت نمایند
(خنده نمایندگان
رییس –(با قیاففه جدیدهید آقای کلالی بخوانند (آقای کلالی هم پیشنهاد را تا کلمه والا قرائت وبواسطه خنده که عارض شد نتوانستند تمام پیشنهاد را قرائت نمایند )
خنده نمایندگان )
رییس –پس چند دقیقه تنفس داده میشود (دراین موقع ججلسه برای تنفس تعطیل وبه افاصله نیم ساعت مجددا تشکیل گردید
رییس –پیشنهاد آقایفیروز آبادی مشعر است بر اینکه باین موسسه هر ششش ماه یک مرتبه محاسبات خودش رابهمجلس تقدیم دارد والا هرماه عقب بیندازد نصف حقوق رییس آن موسسهکسر شود آقای فیروز آبادی (اجازه )
فیروز آباید –بنده نظر به اینکه این موسسسهکه تازه میخواهد تاسیس بشود مثل بعضی از موسسات وجاهای دیگر نشود پیشنهاد کردم که این موسسه هر شش ماه یکمرتبه محاسبات خودش را به مجلس تقدیم دارد ودر غیبت مجلس یعنی اگ رفترتی خدای نخواسته روی بدهد یا تعطیلی درتابستان کرده باشند صورت حساب خود را بدولت بدهد وتوسط روزنامجات به اطلاع مردمبرساند واگ رنرساند البته مجلس ححق دارد یک مجازااتی برای مسئو آن قرار دهد که نصف حقوقش داده نشود این موضوع را بنده پیشنهاد کردم نوشته ام نمی دانم چه طور شد سو اثر بخشید رییس آقایان مقصودی نداشتند که به جنابعالی توهینی بشود
جمعی از نمایندگان –صحیح است
رییس –آقای بایت (اجازه )
بیات –چچون بایستی کلیه مخارج که از طرف دولت میشود بطور یک لایحه تفریغ بودجه به مجلس بیاورند واین بطورعموم است ومنحصر به یک بانک یا یک موسسه یا یک اداره نیست از این نقطه نظر دولت باید هر سال راپترت عملیاتشرا به مجلس تقدیم کند بنا بریان دیگر گمان نیم کنم محتاج به این پیشنهاد باشیم
رییس –عقیده مخبر کمیسیون چییست
مخبر-بسته به نظر مجلس است
رئیس –رای گرفته میشود به بابل توجه بودن پیشنهاد آقای فیروز آبادی آقایان موافقین قیام فرمایند
(عده قلیلی قیام نمودند)
رییس –قابل توجه نشد پیشنهاد ثانی هم رد شد پیشنهاد آقای یاسائی
(به شرح آتی قرائت شد
مقام محتمر ریاست مجلس شورای ملی
مادهه الحقایه-مادا که منتظرین خدمت هستند اشخاص دیگر غیر از متخصصین حق خدمت درموسسه رهنی را ندارند
رییس –آقای یاسائی (اجازه )
یاسائی –چون این مساله مدتی است مورد شکایت همه است که وزارت مالیه با بودن منتظرین خدمت یک اخاصی که سابقه خدمت ندارند مشمول قانون استخدام کشوری نیم شوند آنها را بطور کنترات استخدام میکند درصورتی که چندان محق احتیاج هم نیست حتی برای منشی گری برای محاسبی ه کاربجای رسیده است که مستخدم کنترات میکنند حتی شنیده ام دوزارت مالیه پیشخدمت راهم کنترات مکنند درصورتی که پیش خدمت ییک جنبه های تخصص لازم ندارد درهر حال این موسسه تاسه ماه دیگر باید تاسیس شود وممکن است تخصصی لازم ندارد درهر حال این موسسه تا سه ماه دیگر باید تاسیس شود وممکن است برای این موسسه یک اشخاص بی سابقه ویک جوانهای بی تجربه رکنترات کننددر صورتی که به عقیده بنده مادام که منتظرین خدمت دروزارت مالیه هستند ودر بین آنها محاسب ومنشی هست وزارت مالیه حق نداشته باشد این اشخاص بی سابقه راکنترات نماید مقصود بنده این است دیگر بسته به نظر آقایان است
مخبر –پیشنها آقای یاائی از نقطه نظر نتیجه طرجه طرز خوبی اس ولی درطرز نوشتن آن یک قدری بیشتر باید دقت شود بنده تقاضا میکنم این هم درضمن سایر پیشنهادات به کمیسون مراجعه شود
رییس –پیشنهاد آقای مدرس
(به شرح ذیل خوانده شد )
ماده الحاقیه –دوخمس دیگر از وجوه متقاعدین ممکن است ضمیمه سه خمسموسسهرهنی شود ودراین صورت همیشهباید مقادل یک خمس درصندوق موسسه نقد رموجود باشد
رییس –آقای مدرس (اجازه )
مدرس عقیده من این است که این قانون یک قانون ننافعی است وحقیقتا می شود تصدیق کرد دراول قدمی که مجلس کرد در اول قدمی که مجلس برداشت خدمت بزرگی به مملکت وبه افتصاد کرد بواسطه اینک بتدریج این وجوه تقاعد زیاد میشود واین ببانک یک باننک خیلی معتبری میشود از برای رفاهیت مردم وبنده چون درمقدماتش اینجا نبودم شاید بعضی مذاکراتی شده است که بندهمستحضر نیستم لکن عقیده بنده این است که دو خمس دیگر از وه تقاعد که شنیده ام دربانک هست ظمیمه این سه خمس بشود برای اینکهچهار روز دیگر که گذشت این سه خمس به قرض داده میشود وشاید انشاالله موق شوند درولایاتهم این موسسه را تشکیل بدهند به این جهت بنده بعد از آنکه دیدم این یک کار خوبی است این پیشنهاد را کردم که ثانیادولت محتاج بنباشد یک لایحه برای آن دوخمس پیشنهاد کند وممکناست آن دو خمس دیگر رابه این سه خمس ضمیمه کنند ولی همیشه یک خمس پول نقد درموسسه باشد کهاگ ربخواهند از بابت تقاعد حواله کنند این یک خمس نقد در موسسه باشد ودرواقع صندوق موسسهرهنی صندوق تقاعد است واگر یک یخمس راصدی نه بدهد بهنتر از این است که دو خمس را بهصدی چهار دربانک نگاه دارد حالا دیگر بسته است به نظر آقایان
مخبر –بنده قبول میکنم
رییس –آقای یاسائی (اجازه )یاسائی –بنده باپیشنهاد آقای مدرس مخالفتی نداردم جز اینکهه درماده دوم یاطوم رای دادیم که سه خمس از وجوه تقاعد دراین موسسه باشد حالا اینجا علیحدهرای بدهیم که دو خمس دیگر اضافه شود به عقیده بنده از نظر قانون نویسی نا پسند است وبهتر این است آقا مخبر موافقت بفرمایند که این پیشنهاد هم به میسیون مرجعه شود
رییس –مقصود آقای مخبر هم از قبول ویاارجاع به کمسیون بود
مخبر –بلی تقاضای ارجاع به کمیسیون میکنم
رییس –فعلا چیزی برای دستور نداریم اگر آقایان موافقت ببفرمایند جلسه راختم کنیم جلسه آتیه روز پنجشنبنه سه ساعت ونیم قبل از ظهر دستور اولا راپرت کمیسیون بودجه راجع به مواد وپیشنهادهایی که به کمیسون بودجه ارجاع شده است درخصصوص همین موسسهرهنی ثانیا خبر کمیسون مبتکرات راجع به طرح آقای شیروانی دموضوع مهاجرت ثالثا خبر کمیسون مبتکرات دراجع به طرح جمعی از آقایان درموضوعخریداریمستمریات دو فقره شهریه هم هست که یکی برای ورثه مرحوم آقا شیخ عبدالنبی ویکی هم برای ورثه مرحوم نصر است
(مجلس نیم ساع بعداز ظهر ختم شد )
رییس مجلس شورای ملی –سید محمد تدین
منشی سید ابراهیم ضیا منشی