مذاکرات مجلس شورای ملی ۳ آبان ۱۳۰۴ نشست ۲۰۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پنجم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پنجم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۳ آبان ۱۳۰۴ نشست ۲۰۸
جلسه ۲۰۸
صورت مشروح مجلس سوم ابانماه ۱۳۰۴
مجلس دو ساعت و یک ربع قبل از ظهر ر یاست اقای تدین تایب رئیس تشکیل گردید
صورت مجلس پنجشنبه سی ام مهر ماه را اقای اقا میرزا شهاب قرائت نمودند
نایب رئیس اقای دولت ابادی اجازه
دولت ابادی بنده قبل از دستور عرض دارم
نایب رئیس اقای اقا سید یعقوب اجازه
اقا سید یعقوب بنده هم قبل از دستور عرض دارم
نایب رئیس اقای رضوی اجازه
رضوی بنده هم قبل از دستور عرضی دارم
وزیر فوائد عامه اجازه می فرمائید ؟ماده اول که رای داده شد یک عبارتی داشت که راههای که تاثیر در تامین ارزاق دارد باقید الاهم فالاهم در صورت مجلس نبود
نایب رئیس اصلاح می‌شود اقای یاسائی اجازه
یاسائی قبل از دستور عرضی دارم
نایب رویس اقای کازرونی اجازه
کارزونی بعد از تصویبت صورت مجلس عرضی دارم
نایب رئیس اقای فرج الله خان اصف اجازه
فرج الله خان اصف در اینجا اظهارات بنده و اقای عدلی را هیچ اشاره نکرد ه‌اند و فقط جواب اقای وزیر را مختصری در صورت مجلس نوشته‌اند درروزنامه هم بنده دیدم که اظهارات بنده را طوری نوشته‌اند که بنده گفتهام یلهایی که خراب هست بسازند د رصورتی که بنده عرض کردم پلهای راه سنندج چون چندان مخارجی هم لازم ندارد انها را تعمیر کنند و اقای وزیر هم قبول کردند
نایب رئیس در صورت مجلس اعتراضی نیست؟
جمعی از نمایندگان خیر
نایب رئیس صورت مجلس تصویب شده اقای دولت ابادی اجازه
دولت ابادی بنده از اشخاصی هستم که بمستشارهای امریکائی علاقمند هستم و عقیده‌ام اینست که اینها اگر دوام کنند و در ایران بمانند و یک قدری باحوال اهالی مملکت بصیر تشان زیادتر شود و مردم را بهتر بشناسند شاید بهتر بتوانند یک کار ی برای مالیه ما بکنند ولیکن در عین حال نمی‌توان گفت که در وزارت مالیه ترک اولی و یک اشتباهاتی نمی‌شود و یک سو تعبیراتی نمی‌شود اینرا هم نمی‌شود گفت در این صورت بایداگر کسی تواقصی بخاطر ش می‌رسد تذکر بدهد که بر طرف شود و البته همینطور هم بوده است که اگر کسی چیزی بخاطرش می‌رسد و تذکر داده ان نواقص را رفع کرده‌اند مطلبی را که بنده امروز می‌خواهم عرض کنم بخودشان تذکر داده‌ام و وعده هم داده‌اند که رفع کننند فقط چیزی که من را واداشت که بیایم اینجا عرض بکنم اینست که صدای من بخود اشخاصی که شکایت کرده‌اند و بگوش وزارت مالیه برسد زیرا صدای من از اینجا زودتر بگوش وزارت مالیه می‌رسد تا از خانه از اصفهان اخیرا شکایاتی رسیده است راجع بمساله اضطراب اهالی شهر از مساله مهر کردن انبارهای فریدن و جهار محال با اینکه در خود شهر و اطراف شهر هم جنس غالبا زیاد بعمل می اید ولی عمده اطمینانشان بفریدن و چهار محال است هر وقت که حاصل فریدن و چهارمحال خوب شود مردم اسوده‌اند و می‌گویند ما ذخیره خودمان را دارم امسال اتفاقا جنس فریدن و چهارمحال هم چندان خوب نیست باوجود این البته تولید اضطراب در خاطره اهالی شهر بواسطه خوب نبودن جنس حاصل نشده است اخیرا بمعقید بنده یک سو تدبیری هم شده است که بر اضطراب و توحش اهالی افزوده است بطوری که پی در پی تلگراف و کاغذ شکایتی است که می‌رسد وان سو تدبیر اینست که یک منطقه را معین کرده‌اند که از ان منطقه جنس به طهران حمل کنند و ان منطقه کشیده است بفریدن و در فریدن مامور فرستاد ه‌اند و بی رویه جلو جنس مردم را گرفته را بارها را مهر کرده‌اند واین یک سو تدبیری است که در خاطر اهالی اضطراب تولید کرده است دولت وعده داده است که از این قضیه جلوگیری بکند و باوزارت مالیه هم مذاکره شده و اقایان مستشارها هم وعده داده‌اند اینکه بنده اینجا عرض می‌کنم برای اینست که اهالی اصفهان بشنوند که جای این اضطراب نیست ولی تصور می‌کنم وزارت مالیه هم بزودی ماموری که بفریدن و چهار محال فرستاده‌اند بخواهند و از این سو تدبیری که راجع متوقیف جنس شده است کار را خراب کرده‌اند جلوگیری کنند اگر فرضا مقداری جنس از اصفهان می‌خواستند ممکن بود بچند نفر ملاک شهر بسپارند که فلان قدر جنس حمل کنند و انها خودشان شبانه حمل می‌کردند بطوریکه مردم هم نمی‌فهمیدند و هیچ محتاج باینکار نبود د رهر صورت تصور می‌کنم از یکطرف اهالی نباید خیلی مضطرب باشند و از یک طرف هم اسباب دخل برای مختکرین نباشد که قیمت جنس را بالا برند و از ان طرف هم ازهر کاری که موجب اضطراب اهالی می‌شود وزارت مالیه از ان کار خودداری کند
نایب رئیس اقای اقا سید یعقوب اجازه
اقا سید یعقوب بنده این عرض را که می‌خواهم بکنم می‌خواهم تذکر بدهم مجلس شورای ملی راکه ممکت تا مملکت مشروطه است و قانون استخدام یک ضررهای دارد و یک منافعی هم گمان می‌کنم داشته باشد و منافعش اینست که سوابق خدمت د رحکومت ودر ادارات دولتی باید محفوظ باشد و این یک مساله بود که در وزارت مالیه تا اندازه ملاحظه می‌کردند ولی د روزارت داخله ابدا ملاحظه نمی‌شد چنانکه یک نفر را اورده‌اند برا ی حکومت زنجان معین کرد ه‌اند در صورتی که سابقه مفصلی د ر حکومت بوشهر دارد و همه کس خدمات و عملیات او را میداند انوقت یک نفر دیگر را نه سابقه خدمت دارد و نه هیچ چیز او را بحکومت زنجان فرستاده‌اند بنده خواستم تذکر بدهم که حالا که بحمدالله مجلس شورایعالی هست خوبست رعایت قانون استخدام و سایر قوانین را بنماید و سوابق خدمت را محفوظ بدارند ینده خواستم این سوال را بکنم که اقای وزیر داخله بیایند جواب بدهند صورت سوال خود را تقدیم نمودند نایب رئیس چندین خبر از کمیسیون عرایض و مرخصی راجع بمرخصی بعضی از اقایان نمایندگان رسیده است که قبل از ورود د ردستور بعطض اقایان می‌رسد اول راجع بیست و هشت روز مرخصی اقای حاج میرزا رضا دامغانی است که کمیسین هم تصویب کرده است قرائت می‌شود بشرح اتی خوانده شد اقای حاج میرزا رضا دامغانی نمایند ه محترم بعلت نقاهت و ابتلا بکسالت مزاج که مانع از حضور ایشان در مجلس بود ه برای استعلاج از اول شهریور لغایت بیست و هشت روز تقاضای مرخصی نمود ه ان کمیسین تصویب می‌نماید که از تاریخ اول شهریور لغایت بیست و هشت روز غائب مجاز باشند
نایب رئیس اقای حائر یزاده اجازه
حائر یزاده بنده تصور می‌کردم که برای اتیه ایشان کسب اجازه کر ده‌اند و می‌خواستم مخالفت کنم حالا که مال گذشته است عرض ندارم
نایب رئیس رای می‌گیریم اقایانی که مرخصی بیست و هشت روزه ایشانرا تصویب می‌کنند قیام فرمایند
اغلب بر خاستند
نایب رئیس تصویب شد یک فقره دیگر راجع بمرخصی بیست وهشت روزه ایشانرا تصویب می‌کنند قیام فرمایید
اغلب بر خاستند
نایب رئیس تصویب شد یک فقره دیگر راجع بمرخصی چهل روزه اقای امیر حسین خان بختیاری است قرائت می‌شود اینطور خوانده شد
اقای امیر حسین خان بختیاری نماینده محترم بعلت گرفتاریهای شخص تقاضای چهل روزه مرخصی از سوم شهریور نموده‌اند کمیسیون تصویب می‌نماید که از تاریخ سوم شهریور لغایت چهل روز غائب مجاز باشند
نایب رئیس اقای حائری زاده اجازه
حائری زاده اقای امیر حسین خان بختیاری اگر همین مقام وکالت راداشته باشند وسئیات و عملیات ایشان تعقیب نشود کافیست دیگر لازم نیست که بمرخصی ایشان رای داده شود که هم حقوق بگیرند و هم بروند پی کار خودشان
نایب رئیس از نقطه نظر نمایندگان بنده تصور می‌کنم بهتر اینست که اقایان تامل بکنند که از حدود نزاکت خارج نشوند رای می‌گیریم برابرت کمیسیون عرایض و مرخصی اقایانی که مقاد راپرت را تصویب می‌کنند قیام فرمایند
جمعی بر خاستند
نایب رئیس تصویب نشده خبر دیگر راجعست بمرخصی بیست و روزه اقای اقا سید محبی الدین که کمیسیون هم تصویب نموده قرائت می‌شود بشرح اتی خوانده شد
اقای اقا سید محبی الدین نماینده محترم بعلت موجو د نبودن وسائل حرکت موفق بحضور در مجلس در تاریخ انقضا مرخصی نشد تقاضای بیست و روزمرخصی از تاریخ بیست و دوم شهریور لغایت یازدهم موجه دانسته تصویب می‌نماید که از تاریخ بیست و دوم شهریور الی یازدهم مهر غائب مجاز باشند
نایب رئیس اقای حائریزاده اجازه
حائریزاده چون راجع بگذشته است عرضی ندارم
نایب رئیس رای می‌گریم بمفاد راپرت کمیسیون اقایان موافقین قیام فرمایند اغلب بر خاستند
نائب رئیس تصویب شد یک فقره دیگر راجع بمرخصی یکماهه اقای رضویست قرائت می‌شود اینطور خوانده شد
اقای رضوی نماینده محترم بعلت معینی و تهیه وسائل اسایش و رفاه اهالی همدان راجع بارزاق عمومی تقاضای یک ماه مرخصی از سی و یکم شهریور نموده‌اند کمیسیون تصویب می‌نماید که از تاریخ ۳۱ شهریور لغایت یک ماه غائب مجاز باشند
نایب رئیس اقای حائریززاده اجازه
حائریزاده راجع بگذشته است عرضی ندارم
نایب رئیس رای می‌گیریم اقایان موافقین بااین خبر قیام فرمایند
اغلب بر خاستند
نایب رئیس تصویب شد خبر دیگر راجع بمرخصی یکماهه اقای فرمنداست قرائت می‌شود بشرح ذیل خوانده شد
اقای فرمند نماینده محترم برای تهیه و سائل اسایش اهالی و همدان راجع بامر ارزاق تقاضای یک ماه مرخصی از سی و یکم شهریور نموده‌اند کمیسیون تصویب می‌نماید که از تاریخ سی و یکم شهریور لغایت یک ماه غائب مجاز باشند
نایب رئیس اقای اقا سید یعقوب اجازه
اقا سید یعقوب بنده یک چیزی می‌خواهم بعرض اقایان برسانم و ان اینست که اقایان نمایندگان یک قدری مقام مجلس راملاحظه نمی‌کنند و بدون هیچ چیز پا می‌شوند و می‌روند بنده راجع بمرخصی اقای حاج میرزا عبدالوهاب که عرض نکردم برای این بود که جماعتی د رتلگرافخانه امده و بعضی از اقایان نمایندگان را خواسته‌اند واقای رضوی هم باید حقیقه با جدیت برای اهالی همدان کا ر بکنند وواقعا نمی‌شد راجع بایشان صحبتی کرد ولی اقای فرمند را نمی‌توان اینطور تصور کرد ایشان بدون اطلاع رفته‌اند و بعد کاغذ نوشته‌اند که مرا غایب با اجازه بنویسد بنده مخالفم و استدعا می‌کنم اینطور اجازه‌ها داده نشود که حیئیات مجلس محفوظ بماند
نایب رئیس اقای عراقی اجازه
عراقی بعد از یک موافق
نایب ریئس اقای اخگر اجازه
اخگر بنده واقعا تعجب می‌کنم در قانون‌ها تبعیض می‌شود در نظریات تبعیض می‌شود بعضی از اقایان نمایندگان اجازه خواسته‌اند و کسی باان مرخصی‌ها هم نظر باینکه ما سابق بود مخالفت نکرده‌اند که راپرت مرخصی اقا ی فرمند مطرحست شروع می‌شود بتعجب و مبالغه بنده عرض می‌کنم که اقا ی فرمند وقتی که می‌خواستند حرکت کنند تقاضای مرخصیشان را داده‌اند بمجلس و چو ن مشغول تعیین هییت رئیسه بودیم کمیسون عرایض تشکیل نشد و باین جهت بتاخیر افتاد و چنانکه اقایان نمایندگان ملاحظه می‌فرمایند حالا راپربش را داده‌اند اینطور نبوده است که ایشان بروند و بعد از انجا اجازه بخواهند شوشتری مخبر کمیسون نظر باینکه ریاست محترم مجلس استعفا کرده بود ند و چند روز هم کمیسیون مخبر نداشته است بعد که بنده مخبر شدم تمام راپرتها را حاضر و تقدیم کردم یک بام و دو هوا هم نبوده است چنانکه با قای حاج میرزا عبد الوهاب مرخصی داده شد بایشان هم باید داد ه شود نایب رئیس را ی می‌گیریم بمرخصی اقای فرمند اقایانی که موافقند قیام فرمایند جمعی از برخاستند
نایب رئیس تصویب نشده راپرت دیگر راجع بمرخصی اقای زاهدی است که کمیسون هم تصویب کرده است قرائت می‌شود بشرح اتی خوانده شد
اقای زاهدی نماینده محترم بواسطه کسالت مزاج ا ز تاریخ اول تیر ماه ۴ بیست روز غایب بوده و بیست روز هم از اول مهر ماه تقاضای مرخصی کرده‌اند کمیسیون تصویب می‌نماید که بیست روز د ر تیرماه و بیست روز در مهرماه ۴ غایب با اجازه منظور دارند
نایب رئیس –اقای زاهدی اجازه
زاهدی این چهل روزی را که بنده اجازه خواسته بودم از شانزده روز ان بیشتر استفاده نکرده‌ام و از این بیشتر هم نمی‌خواهم بهمین شانزده روز رای گرفته شود
نایب رئیس اقای یاسائی اجازه
یاسائی –بنده هم مثل اقای اخگر از این تبعیضهائی که می‌شود تعجب می‌کنم و تصور می‌کنم رائی که برای مرخصی اقای فرمند داده شده مشکوک است زیرا بنظر بنده اکثریت بود و بنده استدعا می‌کنم از تو اخذ رای شود ممکنست اشتباه شده باشد تبعیض فلسفه ندارد و بهمان دلیل که بعضیها یا مرخصی اقای فرمند مخالفت کردند بنده هم با مرخصی اقای زاهدی مخالفم
نایب رئیس کمال دقت در شماره عده رای دهندگان بعمل امده و اشتباهی نبود
عده حاضر نودو یکنفر بود و چهل دونفر قیام کردند
یاسائی –یک عده هم بعد قیام نمودند
کازرونی –مقام ریاست مورد احترام اکثر یتست
نایب رئیس –رای می‌گیریم به مرخصی شانزده روزه اقای زاهدی اقایان موافقین قیام فرمایند
اغلب بر خاستند
نایب رئیس تصویب شد راپرت مرخصی شاهزاده اکبر میرزا قرائت می‌شود اینطور خوانده شد
اقای اکبر میرزا نماینده محترم تقاضای دو ماه مرخصی از تاریخ حرکت نموده برای استعلاج چون از ابتدا دوره پنجم تا این تاریخ برای ایفا وظیفه در تمام جلسات حاضر بود غیبت ننموده‌اند کمیسیون تقاضای ایشان را پذیرفته تصویب می‌نماید از تاریخ حرکت لغایت دو ماه ایشان غایب مجاز باشند
نایب رئیس اقای کازرونی اجازه
کازرونی –عرضی ندارم
نایب رئیس –اقای اخگر اجازه
اخگر – عرضی ندارم
نایب رئیس – رای می‌گیریم بمرخصی اقای اکبر میرزا اقایانی که موافقند قیام فرمایند.
نایب رنیس تصویب شد خبر دیگر راجع بمرخصی دیروز اقای شیروانی است قرائت می‌شود
بشرح اتی خوانده شد
اقای شیروانی نماینده محترم بکسالت مزاج که مانع حضور ایشان در مجلس بوده تقاضای ده روز مرخصی نموده‌اند از تاریخ ۱۵ شهریور لغایت بیست و پنجم غایب مجاز باشند نایب رئیس رای می‌گیریم اقایانی که موافقند قیام فرمایند
اغلب بر خاستند
نایب رئیس تصویب شد راپرت دیگر راجع بمرخصی یکماهه شاهزاده غلامحسین میرزا مسعود است که کمیسیون هم تصویب کرده‌اند
اینطور خوانده شد
شاهزاده غلامحسین میرزا مسعود نماینده محترم از اول شهریور لغایت یکماه اجازه مرخصی خواسته‌اند چون شهریه خود را تقدیم کتابخانه مجلس نموده‌اند کمیسیون تصویب می‌نماید که از تاریخ اول شهریود لغایت یک ماه غائب مجاز باشند
نایب رئیس اقای حائری زاده اجازه
حائریزاده بار ایرت موافقم
نایب رئیس اقای عراقی اجازه
عراقی بنده تصور می‌کنم که اقای غلامحسین میرزای مسعود خوب بود علاوه بر اینکه این مرخصی را تقاضا نکنند این دویست تومان که برای ایشان اهمیتی نداشت همراهی می‌کردند و بکتابخانه مجلس که موسسه ملی است واگذار می‌نمودند در صورتی که ایشان باید بیش از اینها بااین موسسه همراهی و کمک نمایند
بعضی از نمایندگان واگذار کرد ه‌اند
نایب رئیس یک مرتبه دیگر راپر ت قرائت می‌شود که اقا هم مسبوق شوند مجددا بشرح سابق خوانده شد
نایب رئیس رای می‌گریم بمفاد این راپرت اقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند
اغلب قیام نمودند
نایب رئیس تصویب شد راپرت دیگر یست راجع بمرخصی سه ماهه اقای امامی که کمیسین تصویب نکرده است قرائت می‌شود
اینطور خوانده شد
اقای اقا میرزا جوادخان خوئی نماینده محترم تقاضا ی سه ماه مرخصی از تاریخ حرکت نموده‌اند چون در تقاضای ایشان صریحا اشعار گردید بود براین انجام کارهای شخصی خیال مسافرت دارند و انجام کارهای شخصی انهم سه ماه مانع از انجاموظایفپارلمانی است و در صورت تصویب این استفاده برای ایشان مشروع نیست کمیسیون تقاضای معزی والیه رارد نموده تصویب نمی‌نماید
نایب رئیس اقای امامی اجازه
امامی این راپرت بخوبی اغراض و احساسات شخصی اقایان اعضا کمیسین را با بنده میرساند صدای زنگ نایب رئیس بجهت اینکه بنده از تقاضا نامه که نوشته بودم مخصوصا تصریح کرد ه بودم که بواسطه مریضه که دارم و مجبورم او را باذر بایجان بفرستم و کسی را ندارم و خودم باید ببرم کمیسین بر داشته نوشته است که فلانی جز استفاده و انجام کارهای شخصی منظور دیگری نداشته است چندی قبل هم بنده سه ماهه اجازه گرفته بودم ولی متاسفانه بواسطه پیشامدی نتوانستم از ان مرخصی استفاده کنم و ثانیا این تقاضا را کردم اقای رئیس محترم کمیسین ومخبر هم در خارج کمال موافقت را داشتند و می‌گفتند باید مرخصی تو تصویب شود ولی این را پرت نشان می‌دهد تا چه اندازه احساسات شخصی د رمجلس و کمیسین حکمفرماست
شوشتری اساسا نماینده محترم باید تصدیق بفرمایند که کمیسین عرایض ابدا نظر خصوصی نداشته و ندارد و فقط ترتیبات قانونی خودش را انجام می‌دهد اگر تقاضانامه اقا عینا قرائت شود مع التاسف عموم نمایندگان محترم تصدیق می‌فرمایند که عین متن راپرت کمیسیونست اقا تقاضا فرمود ه‌اند برای انجام کارهای شخصی و حرکت دادن مریضه حرکت مریضه و کار شخصی مسئله خصوصی است و این مشروع نسبت که حقوق پارلمانی برای خودتان بخواهید و در مقابل کار نکنید البته اقا بر خلاف وظیفه کاری انجام نخواهند داد و راضی نخواهد شد که حقی را از بیت المال مسلمین استفاده کنند که ندارند
نایب رئیس اقای عدلی پیشنهاد کرد ه‌اند که دو ماهه تصویب شود و تصور می‌کنم مطابق نظامنامه باید بکمیسیون ارجاع شود
امامی بنده تقاضا می‌کنم بهمان خبر کمیسیون رای گرفته شود
نایب رئیس البته اقایان توجه دارند اقایانی که بخبر کمیسیون رای می‌دهند نتیجه اش رد مرخصی اقای امامی است اقایانی که بامفاد این راپرت موافقند قیام فرمایند
چند نفر بر خاستند
نایب رئیس راپرت کمیسیون رد شد خبر دیگر راجع بمرخصی هفت روزه اقای مدرس است و کمیسیونهای تصویب کرده است قرائت می‌شود اینطور قرائت شد
اقای مدرس نماینده محترم بواسطه کسالت مزاج تقاضای ۷ روز مرخصی از پنجم مهر ماه نمود ه‌اند کمیسیون تصویب می‌نمایند ا زتاریخ ۵ مهرماه لغایت هفت روز غائب و مجاز باشند
نائب رئیس رای می‌گریم اقایانی که مرخصی هفت روز ه اقای مدرس را تصویب می‌کنند قیام فرمایند
اکثر بر خاستند
نایب رئیس تصویب شد خبر دیگر راجع بمرخصی چهل روز ه اقای صدر است کمیسیون هم تصویب کرده قرائت می‌شود بشرح اتی خوانده شد
اقای اقا سید عبدالحسین صدر نماینده محترم برای تشریف باعتاب مقدسه عتبات عالیات تقاضای ۴۵ روز مرخصی از تاریخ حرکت نمود ه‌اند کمسیون پس از مداقه و تعیین مدت لازمه ۴۰ روز تصویب می‌نماید که از تاریخ حرکت غایب مجاز باشند
نایب رئیس را ی می‌گیریم بمرخصی چهل روزه اقای صدر اقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند
اغلب بر خاستند
نایب دئیس تصویب شد خبر دیگر راجع بمرخصی هفت روزه اقای سهراب زاده است قرائت می‌شود بترتیب ذیل خوانده شد
اقا ی سهراب زاده نماینده محترم بعلت کسالت مزاج تقاضای یکهفته مرخصی از ۲۸ مهرماه نموده‌اند کمیسیون تصویب می‌نماید که از تاریخ ۲۸ مهر ماه لغایت هفت روز غائب مجاز باشند
نایب رئیس رای می‌گیریم بمرخصی هفت روزه اقای سهراب زاده اقایانی که تصویب میگنند قیام فرمایند
اغلب قیام نمودند
نایب رئیس تصویب شده خبر دیگر راجع به مرخصی بیست و دو روزه اقای محمد ولی میرزا ست کمیسیون تصویب نکرده است
محمد ولی میرزا بنده خودم صرف نظر کردم قرار هم نبود خبرش بمجلس بیاید
نایب رئیس خبر دیگر راجع بمرخصی دو ماهه اقا عباس میرزا ست قرائت می‌شود اینطور خوانده شد
اقای عباس عباس میرزا فیروز رعایت تاریخ نمده‌اند کمیسیون چند ین اعتراض باین استجازه وارد نموده اولا مقدم داشتن امورات نتیجه بر خدمات نوعیه ثانیا استدعای پیشنهاد مرخصی از مقام منبع ریاست مجلس شورای ملی بمجلس که هیچ سابقه معمول نبوده ثالثا اختصاص دادن حقوق خود بمدرسه ابتدائی مراغه زیرا حقوق وقتی اطلاق می‌شود که ذوی الحقوق استحقاق بدر یافت انرا داشته باشند کسی که برای امور شخصیه غیبت می‌نماید دارای حقوق نخواهد بود و باین ملاحظه نمی‌تواند حقی را که حائر نیست بساختن فلان دماغه یا مدرسه مراغه اختصاص دهد چنانچه تقاضای ایشان قرائت شود عموم نمایندگان محترم تعجب خواهند فرمود بهر صورت کمیسیون تقاضای ایشانرا بی مورد داشته رد می‌نماید خاصه اینکه قبل از استجازه حرکت کرده‌اند
نایب رئیس اقا ی طهرانی اجازه
طهرانی عرضی ندارم
نایب رئیس اقای محمد هاشم میرزا اجاره
مخمد هاشم میرزا بنده با راپرت کمیسیون مخالفم اینکه درمقدمات راپرت یک محاکمه شده است و نوشته‌اند اینطور مرخصی سابقه نداشته هیچ سابقه هم نداشته است که اینطور راپورت داده شود حالا بان کار ندارم ولی اینکه نوشته است حقوق خود شانرا تخصیص می‌دهند بمدرسه ابتدائی مراغه و نمی‌توانند این کار را بکنند برای این که این حق بایشان تعلق نمی‌گرید بدیهی است اگر مجلس مرخصی ایشانرا تصویب کرد حق خودشان است و بهر کس بخواهند می‌دهند و در صورتی که مجلس رای نداد انوقت صحیح است در هر صورت این امر یست تعلیقی و بنظر بنده هیچ مانعی ندارد
نایب رویس رای می‌گیریم بمفاد خبر کمیسیون اقایانی که بامفاد این خبر موافقند قیام فرمایند چند نفر بر خاستند
نائب رئیس تصویب نشده خبر دیگری است راجع به مرخصی سه ماهه آقای شریعت زاده ثرائت می‌شود.
(به شرح آتی خوانده شد.)
آقای شریعت زاده نماینده محترم تقاضای سه ماه مرخصی از تاریخ بیستم شهریور نموده‌اند که برای استراحت بیلاقات دور دست بروند کمیسیون عذرا ایشانرا موجه ندانسته و از نقطه نظر لزوم وجود ایشان در مجلس شورای ملی تصویب نمیناید
شوشتری چون این تقاضا را اقای شریعت زاده مدتی بود کرده بودند و همینطور در کمیسیون مانده بود اخیرا که بنده مخبر شدم راپرت انرا حاضر و تقدیم کردم دیگر نمیدانم حالا هم بهمانتصمیم باقی هستند یا خیر
نایبرئیس اقای اقا سید یعقوب اجازه
اقا سید یعقوب بنده خواستم د ر حقیقت این مسئله را تذکر بدهم که اقایان اعضا کمیسیون عرایض در این راپرتها بیشتر دقت بکنند درمجلس شورایعالی که باید برای مملکت قوانین وضع کند چرا باید اینترتیب راپرت بدهند این دوره پنجم مجلس است دو دوره جدید که نیست سابقا هم کمیسون عرایض بوده است یک سوابقی هم در کار بوده است خوبست حالا هم یکقدری بیشتر توجه بفرمایید بنده جدا مخالفم با اینترتیب وکلیل حق ندارد مرخصی بخواهد تواز دل من خبر داری ؟این که ترتیب نیست!
نایب رئیس اقای شریعت زاده اجازه
شریعت زاده بنده نمی‌خواهم علل تقدیم این خبر را عرض کنم برای اینکه احتیاج نیست ولی خاطر محترم نمایندگان را متذکر می‌دارم باینکه موقعیکه بنده این تقاضا را کردم در همان تقاضا قید کرده بودم که بواسطه کثرت کار و عصبانی بودن مزاج با تصدیق طبیب ناجارم مدتی استراحت نمایم و تقاضای بنده را از این نقطه نظر بود ولی در تصویب این تقاضا بنده مدتی تاخیر شده و حالا نمی‌خواهم عرض کنم این تاخیر عمدی بوده است یا خیر اخیر بوسیله نیابت محترم ریاست تعقیب کردم تقاضای خودم را و دکتر معالج بنده که اقای بهرامی نماینده محترم می‌باشد ایشانهم تصدیق صریحی راجع بکسالت مزاج بنده داده‌اند و حالا هم از اقایان نمایندگان محترم تصویب این تمنی را تقاضا دارم
نایب رئیس را ی می‌گیریم بمفاد راپرت کمییسون اقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند
کسی قیام نکرد
نایب رئیس رد شد پیشنهاد ی راجع بدستور رسیده است قرائت می‌شود بشرح ذیل خوانده شد امضا کنندگان ذیل تقاضا می‌کنیم راپرت کمیسیون بودجه راجع بمیرزا صادق خان طباطبائی وکیل جز دستور امروز در درجه او ل گذارده شود اسکندری امامی –دیبا –یوسف عدل –لطف اله یعقوبی
نایب رئیس اقای دیبا
دیبا –چندی است این خبر تقدیم مجلس شده است و سابقا چون قوانین مهم جز دستور بودن این مسئله مطرح نشد چون زیاد کار ندارد و پنچند قیقه بیشتر صرف وقت نمی‌شود اینست که تقاضا کردیم جز اول دستور شود
وزیر فوائد عامه چون لایحه راهسازی در ضمن شور است بنده استدعا می‌کنم این ماده که باقی مانده تصویب بفرمایند بعد راپرتی را که اقایان فرموده‌اند
دیبا- در درجه دوم باشد یعنی بعد از تمام شدن لایحه راه ساز ی
نایب رئیس پس می‌ماند بعد از لایحه راهسازی تجدیدفرمایند در جلسه گذشته اقای حائری زاده قرائت شد و توضیح هم دادند ولی چون عده برای رای کافی نبوده‌اند برای این جلسه
نجات اجازه می‌فرمایید بنده یک تذکر نظام نامه دارم
نایب رئیس بفرمایید
نجات درماده هفتاد نظامنامه اشاره می‌کند که کمیسیون عرایض هفته یک مرتبه اطلاعات و اخبار و عرایض که به انجا می‌رسد باید راپرت بدهد امروز یکورقه از طرف فر کسیون اتفاق و کلای مجلس شورای ملی را تهدید می‌کنند بند ه می‌خواستم از کمیسیون سوال کنم تا جواب بده
نایب رئیس بر طبق نظامنامه هر وقت اقایان ملاحظه کردند که کسی ا زموضوع نطقی یا از نظامنامه خارج شد می‌تواند تذکر بدهند اگر مسائلی راجع به کمیسون عرایض می‌خواهند اظهار کنید مشمول نظامنامه نیست
نجات خوبست ماده را بخوانند بنده اجازه خواسته بودم ا ز کمیسیون سوال کنم
جمعی از نمایندگان وارد دستور شویم
نایب رئیس پیشنهاد اقای حائری راده راجع بماده دوم که در جلسه گذشته مذاکره شده بود قرائت و رای گرفته می‌شود
بشرح اتی قرائت شد
ماده دوم وزارت مالیه مجاز است مبلغ ۳۵۱۰۰۰ تومان مذکوره د رماده قبل از بطور مساعده بوزارت فوائد عامه بپردازد و از عایداتی که اضافه بر میزان عایدات پیش بینی شده امسال بلدیه و ارزاق طهران ممکن است حاصل شود دریافت دارد در صورتی که اضافه عایداتی د رهذا السنه نباشد مبلغ مزبور را در بودجه سنه اتیه بلدیه وارزاق تهران منظور دارد
نایب رئیس را ی میگییرم به پیشنهاد اقای حائری زاده اقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند چند نفری قیام کردند نایب رئیس تصویب پیشنهاد اقای شیروانی و اقا ضیا هر دو متحد المضونست قرائت شده و مطرح می‌شود پیش نهاد اقا ی شیروانی بشرح ذیل خوانده شد پیشنهاد می‌شود ماده دوم بطریق ذیل اصلاح شود ماده دوم وزارت مالیه مجاز است مبلغ مذکور در ماده قبل را بطور مساعده به وزارت فوائد عامه بپردازد
نایب رئیس پیشنهاد اقای اقا ضیا هم عین همین است اقای شیروانی اجازه
شیروانی بنده یک قدری توجه اقایانرا باین ماده جلب می‌کنم و استدعا دارم قدری دقت بفرمایند که عرایض بنده از بین نرود د راین ماده دو نکته تصریح شده منتهی یک نکته دیگر در ضمن تفریح مستتر است یعنی این ماده دو موضوع را می‌خواهد بپردازد یک اینکه وزارت مالیه یک اعتباری بدهد بوزارت فوائد عامه این قسمت را بنده مخالفت ندارم اقا موضوع دیگر این است که به موجب این ماده دولت اجازه قرض اورده‌اند به مجلس بنده اساسا شاید اگر مملکت یک احتیاجات لازمی داشته باشد با قرض مخالف نباشم ولی اگر بخواهند د رضمن این لایحه قرض را هم بپرورانند بنده مخالفم زیرا این کار را هم موافق با وضعیات و نظامات مجلس و ترتیب تقدیم به لوایح مجلس نمیدانم و هم مثل این است که مارا می‌خواهند اغفال کنند اگر فرضا دولت کسر بودجه داشته باشد باید انرا بطور یک لایحه بیاورد بمجلس و تصویب انرا بخواهد در موقع طرح بودجه هم سابقا اینجا یک مذاکراتی شد و مخصوصا ما خود مانهم یک مذاکراتی کردیم و از طرف نماینده وزارت مالیه در اینجا صریحا اظهار شدکه ما قرض نمی‌کنیم و درهمانوقت هم بنده اطلاع داشتم که یک پولهایی از یک بانکی گرفته می‌شود و صدی هفت هم تنزیل می‌دهند اقایان یک اصطلاحی برای این قرض وضع کرده‌اند و گفتند ما در بانک گروی و با بانک حساب جاری دارم باینطور که هر چه پول از بابت مالیات وصول می‌کنیم بیانک می‌دهیم در عوض یک وجوهاتی هم از بانک می‌گیریم بنده بااین ترتیب که دولت با بانک حساب جاری داشته باشد مخالفتی ندارم ولی اگر مقصود ازاین لایحه یک قرض سیصد و پنجاه هزار تومانی است برای یک کاری بنده مخالفم
وزیر فوائد عامه دراین ماده سه مطلب منظور است و اعتباریکه باید به وزارت فوائد عامه داده شود موضوع بحث این ماده نیست زیرا این مسئله در ماده تاول گفته شد در این ماده مقصود یکی این است که از ان حساب جاری بطوریکه خود تانهم فرمودند یک پولی برای مخارج راهها که در ضمن مخارج مملکتی پیش بینی نشده گرفته شود و محل تادیه انهم از محل صرفه جویی و اضافه عایدات خواهد بود و لی چون نمی‌شود منتظر اخر سال شد و حالا باید بساختن راهها مبادرت کرد از اینجهت بطور حساب جاری وکنت کوران عجالتا از بانک این مبلغ گرفته می‌شود تا در اخر سال وقتی که اضافه عایدات معین شد اگر کافی بود که از همانمحل پرداخته تخواهد شد و اگر اضافه عایدات امسال کافی نبود باید در جزو بودجه ۱۳۰۵ منظور شده و از تصویب مجلس بگدرد بهر حال این پیشنهاد مقصود اقا را تامین نمی‌کند بعقیده بنده اصلح اینست که این ماده بهمین ترتیب تصویب شود
شیروانی بنده با توضیحات اقای وزیر فوائد عامه قانع شدم
اقا ضیا تبنده پیشنهاد تجزیه می‌کنم
نایب رئیس راجع پیشنهاد خودتان می‌فرمایند
اقا ضیا پیشنهاد بنده هم در همین زمینه بود فقط قسمت بانک و محل دیگر را عقیده دارم باید برداشته شود زیرا دولت همینطور که حساب جاری دارد از بانک بطور تمساعده پول دریافت می‌کند اگر چنانچه اضافه عایدات امسال کافی بود که ازهمان محل پرداخته می‌شود و در صورتی هم که کافی نبود دولت از بابت تاتییه محسوب و در جزو بودجه سا ل اتیه منظور می‌دارد از اینجهت بنده پیشنهاد کردم که ماده دوم بدون کلمه بانک یا محل دیگر تصویب شود ا ین ترتیب بهتر است
وزیر فوائد عامه توضیحات بنده همان بود که عرض کردم تو تکرارش لازم نیست و بعقیده خود اقا هم که باشد باید کلمه بانک و محل دیگر در ماده باقی باشد
اقا ضیا بنده پیشنهاد تجزیه می‌کنم
نایب رئیس پس نمی‌گیرید ؟رای بگیریم
اقا ضیا بلی مقرر بفرمایید قرائت شود بعد رای بگیرید
بشرح ذیل خوانده شد پیشنهاد می‌شود که ماده دوم بطریق ذیل اصلاح شود
وزارت مالیه مجاز است که مبلغ سیصد و پنجاه و یک هزار تومان مذکور د رماده قبل را بطور مساعده بوزارت فوائد عامه بپردازد
وزیر فوائد عامه ذکر محل د رماده از نقطه نظر تسریع در تادیه وجه است و الا بطور کلی وقتی که در مجلس اعتبار ی تصویب شد وزارت مالیه خواهد پرداخت و به این اشکالی ندارد نایب رئیس –رای می‌گیریم پیشنهاد اقای ضیا اقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(دو سه نفری قیام کردند)
نایب رئیس –تصویب نشد پیشنهاد اقای تهرانی (اینطور خوانده شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم اضافه شود غیر از وجوهی که اختصاص بخط اهن داده شده است
وزیر فوائد عامه چنانچه دیروز هم توضیح دادم مقصود همین است ولی برای مزید اطمینان خاطر اقا قبول می‌کنم که در بین الهلالین نوشته شود غیر از محل عایدات راه اهن
نایب رئیس این تذکر لازم نیست زیرا قانون انحصار قند و چای را متزلزل می‌کند چه د رانقانون تصریح شده است که فوائد حاصله از ان مخصوص راه اهن با این حال قید این مسئله د راینجا لزومی ندارد
اقا شیخ محمد علی تهرانی اجازه میفرمائید توضیح بدهم
نایب رئیس بفرمائید
اقا شیخ محمد علی بنده عرض می‌کنم د رهمین مجلس ما قانون بودجه کردیم که اگر از اعتبارات حقوق ۱۳۰۱ و ۱۳۰۲ کسر اوردند و اعضا ادارات طلبکار بودند از اعتبارات ۱۳۰۳ حقوق انها را بپردازند بعد همین مجلس امدیم از همان اعتبار حقوق همین کردیم برای عدلیه و بعد لیه دادند مقصود این است که قانون موخر ناقص قانون مقدم است فقط توضیح وزیر یا توضیح وکیل در یک موقعی برای این است که در مفهوم قانون شک پیدا شود انوقت مراجعه می‌کنند بمذاکرات مقتننین و می‌فهمند که مرا دمقنن چه بود تاریخ وضع این قانون امروز و تاریخ وضع قانون سابق است و چون بنده شنیده بودم که شاید د رفوائد حاصله از قند و شکر برای خط اهن یک تصرفاتی بکنند مثلا خرج نان و اداره ارزاق بکنند ار این جهت بنده لازم میدانم که این قانون تصریح شود که بهیچ وجه من الوجه تصرفی در پول خط اهن نخواهد شد وان مربوط باین قانون نخواهد بود
وزیر فوائد عامه در قسمت اخیر فرمایش اقا بنده بنام تمام اعضا دو اثر دولتی عرض می‌کنم که هیچیک از وزارتخانه‌ها چنین خیالی نداشته که بپول حاصله از قند و شکر دست بزنند زیرا این کار یک خلاف قانون معین و صریحی است بعلاوه این پیشنهاد ی که اقا می‌فرمایند همانطور که اقای نایب رئیس هم حقا تذکر دادند قانون قند و شکر را متزلزل خواهد کرد زیرا در ان قانون صریحا ذکر شده که فوائد حاصله از قند و شکر مختص براه اهن است و این لایحه هیچ مربوط به یکدیگر نیست و بعقیده بنده این پیشنهاد اقای طهرانی ان قانون را متزلزل خواهد کرد و خوب نخواهد بود باین معنی که ممکن است یک وقتی گفته شود چون فقط برای خرج راه شوسه منع شده پس اشکالی ندارد که بمصرف دیگری برسد چنانچه در جلسه گذشته بنام دولت توضیح دادم حالا هم عرض می‌کنم که دولت قصد ندارد که از انمحل دیناری بردارد و خرج اینکار کند بعلاوه این سیصد و پنجاه هزار تومان همچو چیز قابل نیست و ازهمانحساب جاری می‌گریم از این جهت این پیشنهاد اقا نه تنها مقصود شانرا تامین نمی‌کند بلکه ممکن است یک وقتی هم مورد سود استفاده واقع شود
نایب رئیس اقای سهام سلطان اجازه
سهام السطان عرضی ندارم
اقا شیخ محمد علی طهرانی بنده پیشنهاد را پس می‌گیرم
نایب رئیس پسشنهاد اقای سید یعقوب قرائت می‌شود باین مضمون خواند ه شد
ماه دوم را باین طریق پیشنهاد می‌کنم وزارت مالیه مجاز است که مبلغ سیصد و پنجاه و یک هزار تومان را در محل صرفه جوئی و اضافه عایدات هذالسنه و سنه اتیه بپردازد
نایب رئیس اقای اقا سید یعقوب اجازه
اقا سید یعقوب نظر بنده این است که دولت پیشنها د می‌کند انهائیکه مربوط با جزئیات است ربطی بمجلس ندارد و مربوط بخود دولت است مثلا اینکه دولت از بانک پول می‌گیرد یا از جای دیگر و یا بانک پول می‌گیرد یا از جای دیگر و یا بانک معادله جاری دارد یا ندارد یا هر طور هست این ربطی بمجلس ندارد مجلس فقط اجازه می‌دهد بوزارت مالیه بگوید فلان مبلغ را بوزارت فوائد عامه برساند ومحل انرا هم باید از محل صرفه جوئی هذه السنه و سنه اتیه معین کند دیگر نباید کار باین داشته باشیم که از بانک می‌گیرید یا از جای دیگر
نایب رئیس اقای شریعت زاده اجازه
شریعت زاده بنده تصور می‌کنم نماینده محترم کاملا دقت نفرموده‌اند برای اینکه اگر امسال و سنه اتیه این کار بتاخیر خواهد افتاد زیرا حالا این محل صرفه جوئی معین نیست معلوم نیست چه قدر است و باید تا اخر سال صبر کرد ودر صورتیکه تادیه وجه از لحاظ ساختن راهها ضروری است بنابر این هیچ اشکالی ندارد که این ماده بترتیبی که هست تصویب شود بدیهی است اگر اضافه عایدات در اخر سال کافی بود که از همان محل تادیه خواهد شد و اگر هم کافی نبود در جزو بودجه ۱۳۰۵ اعتباری برایش معین خواهند کر د
وزیر فوائد عامه مقصود دولت همین اسنت که اقای شریعت زاده توضیح دادند فرض کنید این پیشنهاد تصویب شد انوقت عملا ساختن این راهها موکول می‌شود به ماه از سال اتیه گذشته یعنی در وقتی که معین شود اضافه عایدات و مبلغ صرفه جوئی چیست ؟و این نقض غرض خواهد بود و مقصود ما این است که امروز این کار شود
نایب رئیس رای می‌گیریم پیشنهاد اقای اقا سید یعقوب اقاینکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند
چند نفری قیام کردند
نائب رئیس تصویب نشده تبصره اقای شیروانی پیشنهاد کرده‌اند قرائت می‌شود بمضون ذیل خواند ه شد
تبصره بماده دوم راههائیکه در این اعتبار ساخته می‌شود از پرداخت هر گونه عوارضی بعنوان باج و غیره معاف خواهد بود شیروانی عرض کنم همه روزه ادراین مدت دو ساله مذاکرات مفصلی راجع بباج‌های زاه شده و شاید صد جلسه چه قبل از دستور و چه در ضمن مذاکرات یک قانونی مخصوصا باج راهها مطرح بود بطوری که نظر بنده هست یکی از مسائلی که اقای وزیر فوائد عامه همیشه در مجلس اظهار می‌فرمودند این بود که باید راهها را دولت بسازد تا این باجها موقوف شود چنانچه مخصوصا در موضوع راه بند ر جز مکرر این فرمایش را فرمودند و الان بخود دولت اعتبار داده می‌شود چند فقره راه بسازد باید تذکر داد که باجها باید موقوف شود دولت یک باج هائی می‌گیرد حتی از راه اصفهان که هنوز ومزارت فوائد عامه نساخته است وزارت مالیه باج می‌گیرد تازه دو سه ماه است که مامورین وزارت فوائد عامه برای ساختن ان راه یافته‌اند در صورتیکه از چهل و چند فرسخ راه از قم تا اصفهان فقط شاید دو فرسخش ساخته نیست ولی مامود رفته و در دلیجان همان تیر هست و از مردم باج گرفته می‌شود بنده عقیده دارم و لازم میدانم که این تبصره در این پیشنهاد قبول شود بطوری که یکی از نمایندگان هم فرمودند اگر فرضا راهی که دولت می‌سازد محتاج بتعمیر و خرج است باید اعتباش را از مجلس بگیرد و بسازد ما راه نمی‌سازم که از او عابدی بر داریم و اگر غیر از این باشد تصور می‌کنم نقض غرض خواهد بود اگر ما بخواهیم ار راه سازی استفاده کرده و عاید ی بگیریم اسباب زحمت و اشکال مردم خواهد بود و باسم باج فردا یک عوارض و تحمیلاتی بر مردم وارد خواهد شد چون حالا ما نمی‌توانیم ان عایدات سابق را بر هم بزنیم افلا خوبست کاری کنیم که از این راههای مستخدثه دیگر باج نگیرند
وزیر فوائد عامه همانطور که اقای شیروانی فرمودند خود بنده هم این عقیده را دارم و غالبا اقایان نمایندگان راهم تذکر می‌دادم و حالا هم عرض می‌کنم که مسئله باج باید موقوف شود بنا براین بنده اساسا یا الغایر باج موافقم ولی با این پیشنهاد ایشان مجبورم مخالفت کنم و از خودشان هم تمنا دارم که قدری دقت بفرمایند و پیشنهاد شان را پس بگیرند علت اینکه بنده مجبورم با این پیشنهاد مخالفت کنم دو چیز است یکی اینکه قبول این پیشنهاد خارج از حوزه صلاحیت من است و برای قبول این مسئله حتما باید نظر رئیس کل مالیه را جلب کنیم دیگر اینکه اگر این پیشنهاد تصویب شود سکته بر عایدات موجوده وارد میاید زیرا الان یکراههایی است که از انها باج می‌گیرند و اگر این پیشنهاد را تصویب نفرمایند بعایدات ان راهها هم سکته وارد خواهد امد برای اینکه راه حلی پیدا شود بنده این طور بنظرم می‌رسد که این را بطور یک طرح مستقلی بمجلس پیشنهاد کنید که موکول باین لایحه شود زیرا شما وکیل هستید و همیشه حق انشا قوانین دارید واین ترتیب خیلی خوب است زیرا وقتی باقی خواهد بود که بنظر رئیس کل مالیه برسد و نظریه ایشان هم درا ین باب معلوم شود والا اگر بنا شود این پیشنهاد قبول شود و ضمیمه این ماده باشد ممکن است رئیس کل مالیه با این نظریه موافقت حاصل نکند و ان را غیر عملی بدانند و مساله ساختن راه هم معوق بماند پس بهتر اینست که اینرا بعد بطور یک طرح مستقلی پیشنهاد کنند
نایب رئیس اقا ی دکتر اقایان اجازه
دکتر اقایان بنده با پیش نهاد مخالفم
نایب رییس-آقای داغانی اجازه
دامغانی- بنده موافقم.
نایب رئیس اقای شیروانی پیشنهاد شان را به این ترتیب اصلاح کرده‌اند قرائت می‌شود اینطور خوانده شد
در اول تبصره اضافه شود باستثنای راه پهلوی که فعلا باج دریافت می‌شود
نایب رئیس اقای شیروانی اجازه
شیروانی لازمست عرض کنم نکته دومی را که اقای وزیر فرمودند صحیح است برا ی اینکه فقط راه پهلوی بطهران است که عایداتی برا یدولت دارد و از ان باج می‌گیرند و چون مذاکره شد این پیشنها د تصویب شود سکته بعایدات موجوده که فغلا می‌گیرند وارد میاید ومنظوره بنده هم در الغا باج نسبت باین راههای است می‌خواهند بسازند از اینجهت بنده اینقسمت را اصلاح کردم اما فرمایشات دیگر اقای وزیر که فرمودند این مسئله را جداگانه و مستقلا پیشنهاد کنم اینکار برای ادوار اتیه است که انشاالله پیشنهاد کنیم اخذ باج کلیه موقوف باشد ولی در اینجا مقصود همین راهها نی است که بااین اعتبار سیصد و پنجاه هزار تومان دولت می‌خواهد بسازد و مقصود اینست که این راهها افلا از دادن باج معاف باشند
نایب رئیس رای می‌گیریم پیشنهاد اقای شیروانی
محمد هاشم میرزا بنده مخالفم
نایب رئیس اقای دکتر اقایان اجازه
دکتر اقایان بنده اصولا باپیشنهاد اقای شیرواینی کمال موافقت رادارم ولی همانطور که سابقا هم درمجلس شورای ملی مذاکره شدهاست یک مقدماتی این کار لازم دارد او ل باید دید در صورت الغا باجها عایداتی که از این راه حاصل می‌شود از چه محل می‌توان کرد بعد باحج زا موقوف کرد بعلاوه این راهی که امروز ساخته می‌شود و چه فرق دارد با راهی که سالهاست ساخته شده وباج می‌دهد چرا اشخاص که از کرمانشاه به همدان مسافرت و عبور ومرور می‌کنند باید باج بدهند دولی انهایی که از عراق بخمین می‌روند نباید باج بدهند باج یک مالیات غیر مستقیم است و اگر بنا شود ملغی شود دیگر بدلیل ندارد در یک جا ملغی و در جای دیگر باقی باشد ؟بجای این پیشنهاد بنده موافق هستم که پیشنهاد شودکلیه باجها موقوف شود ودر ضمن هم یک فکری برای کسر مجلس بکنیم والا ترجیح دادن یک قسمت راه را بر قسمت دیگر بنده صلاح نمیدانم وزیر فوائد عامه بنده ناجارم بعرض اقایان برسانم که تصویب این پیشنهاد اقای شیروانی مستلزم از میان رفتن تمام باجهای خواهد بود زیراعلت ندارد که یک قسمت راه باج بدهد ولی قسمت دیگر ندهد مسئله را از نقطه نظر اصولی باید حل کرد و چنانچه عرض کردم این را باید بعنوان یک تبصره مستقل و خارجی پیشنهاد کنید والا مستلزم از میان رفتن هشتصد هزار تومان عایدات دولت خواهد بود و باید او ل محلی برای این مبلغ پیدا کرد باجها را موقوف نمایند بعلاوه این مسئله بانظری که در توسعه و تعمیر راهها داریم منافات دارد زیرا این پولی که گرفته می‌شود ضمنا خرج خودراه می‌شود مطلب را نباید از روی احساسات و اینکه در یک جائی یک تیری بر پاست حل کرد اول باید یک فکر ی برای کسر محل کرد و یک عایدی پیدا کرد بعد از ان با یک قیام وقعود فوری ممکن است تمام باجهای را ملغی کرد والا اقدام بدون مطالعه اسباب زحمت خواهد بود دیگر بسته به نظر اقایان است
نایب رئیس رای می‌گیریم بتبصره پیشنهاد اقای شیروانی اقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند
چند نفری قیام نمودند
نایب رئیس تصویب نشد
تبصره پیشنهاد ی اقای شریعت زاده و اقای اسدی قرائت می‌شود
بشرح اتی قرائت شد
تبصره باجی که از طریق مذکوره بعد از ساختمان دریافت می‌شود نباید از میران مبالغی که برای مخارج نگاهدازی و حفظ ان لازمست زیادتر باشد
نایب رئیس اقای شریعت زاده اجازه
شریعت زاده باید تصدیق کرد که مخالفت با باج چیزی نیست که کسی با ان مخالف باشد ولی توضیحاتیکه اقای وزیر فوائد عامه دارند صحیح بود وهمه میدانیم که درمملکت فعلا عایدی که می‌توانم با ان راهها را بدون باج نگاهداریم نیست ضمنا ممکنست بعضی این مساله باج را یک مبلغ عایدی فرض کنند د رصورتیکه این نظر صحیح نیست و باید ترتیبی کرد که تعدیلی د رمیان باشد از این جهت بنظر ما اینطور رسید که پیشنهاد شود باجی که دولت از این راهها می‌خواهد بگیرد مبلغی باشد که برای نگاهداری انها لازمست و زیاد بر ان نباشد و این اولین قدمست که ما برای پیشرفت مقصود بر می‌دارم زیرا د ر نتیجه موفق خواهیم شد که کم کم با پیدا کردن محل با ج‌ها را ملغی کنیم این پیشنهاد ما نه بانظریه اقای وزیر مخالف است و نه بانظر اقایانی که موافقند وسعی دارند که باجها موقوف شود غرض این است باجی که گرفته می‌شود مساوی باشد با مبلغی که برای نگاهداری و تعمیر انها لازمست دیگر بسته بنظر اقایان است
نایب رئیس اقای محمد هاشم میرزا اجازه
محمد هاشم میرزا در این پیشنهاد اتی که همه از نقطه نظر اسایش و رفاه عامه تقدیم می‌شود بعقیده بنده باید درست دقت کرد در کجا نوشته شده و بموجب کدام قانون هر جا راه ساخته شود مستلزم اینست که از مردم باج بگیرند مالیات راه هم مثل سایر مالیات‌ها است و باید از تصویب مجلس بگذرد و این پیشنهادی که می‌شود اگر تصویب شود اختیار می‌دهد بوزارت مالیه یا فوائد عامه که باج بگیرند و بر مردم تحمیلاتی بکنند در صورتی که وضع مالیات از مختصات مجلس شورای ملی است و این پیشنهاد این حقرا متزلزل می‌کند و هر کس بدون تصویب مجلس مالیاتی اخذ کند بر خلاف قانون اساسی رفتار کرده است
نایب رئیس رای می‌گیریم پیشنهاد اقای شریعت زاده اقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند
کسی قیام نکرد
نایب زئیس تصویب نشد پیشنهاد اقای اقا سید یعقوب قرائت می‌شود بشرح اتی قرائت نشد
تبصره باستثنای انچه که فعلا از راهها دریافت می‌شود از جهت این تعمیرات به هیچ وجه باجی دریافت نمی‌شود وزیر فوائد عامه یک مرتبه دیگر بفرمائید قرائت شود مجدا بمضمون فوق قرائت شد
نایب رئیس اقای اقا سید یعقوب اجازه
اقا سید یعقوب یک فرمایشی اقای در تعقیب فرمایشی که اقای وزیر اظهار کردند که بنده ناچارم این عرض را بکنم که ما ملت یک ملت بارکشی زحمت کشی هستند که هر چه خلاف قانون بان‌ها تحمیل می‌کنند تحمل کرده و حرف نمی‌زنند ماهم در انجا داد و فریاد می‌زنم که فلان مساله بر خلاف قانون است مرافه را چرا می‌گیرید از فلان بدبختی که با هزاران زحمت د رکوه رفته و یک بار هیزم بشهر میاورد دم دروازده ازاو چرا نواقل می‌گیرند کسی گوش نمی‌دهید غرض این است که هر چه بخواهند از این ملت بدبخت می‌گیرند سهل است که لباسشان راهم می‌کنند یک باج‌هایی قبل از این معمول بوده ومی گرفتند ما حالا کاری بان نداریم هر چه بوده باشد ولی الان که مجلس می‌خواهد رای بدهد بااین سیصد و پنجاه هزار تومان را ه بروجرد را بملایر راه دلیجان بخمین و غیره را بسازند خوب است دیگر از این راهها چیزی نگیرد حالا از راههای که سابق ساخته شده بگیرند یا نگیرند کا رندارم ولی چون فرمودند تبعیض می‌شود این بود که بنده اینطور پیشنهاد کردم واین پیشنهاد از جهت فرمایش اقای وزیر بود وزیر فوائد عامه بنده خیال می‌کردم عرایض من مستلزم این نبود که از نقطه نظر بر دباری و تحمل ملت ایران با عدم بر باری یک اظهاراتی بشود بنده عرض کردم حالا هم تکرار می‌کنم که مجلس شورای ملی و دولت نباید د رقضایایی که پیش می اید فقط از نقطه نظر مطلب محدو د به ان پیش امد تصمیمی اتخاذ کنند باید د ر تصمیات مجلس شورایعالی اصول معینه ملحوظ شود البته رد وقبول ان هم بسته است بنظر اکثریت اقایان نمایندگان اگر اقایان باج راه را مضر میدانند بنده هم با انها موافقم ولی این مسئله را نباید بعنوان تبصره در ضمن یک اعتبار کوچکی که برای ساختن سه چهار راه مطرح شور است پیشنهاد کنند و نباید تا یکنفر از اقایان بطور غیر مستقیم تذکری می‌دهد ما فورا احتیاجا تمانرا بخواهیم د ران ضمن رفع کنیم اینترتیب عملی نیست باج راه البته از نظر تجارت داخلی و خارجی و عبور ومرور باید لغو شود و بنده هم موافقم ولی اقا که علاقمند باین مطلب هستند باید قبول زحمت بفرمایید و مطالعات لازم در اطرافش بفرمایید و تحقیق بفرمایید که عوائد راهها چقدر است و صرف کجا می‌شود ومحلی در نظر بگیرید و پیشنهادی در این باب بفرمایید بنده هم که موافقم البته می‌رود بمقامات مربوطه و پس از دقت ومطالعه اگر لازم شد مربوطه و پس از دقت ومطالعه اگر لازم شد لغو شود تمام انها لغو شود والا از حالا اقایان تصدیق می‌فرمایند که نمی‌شود یکقسمت از راهها باج گرفت و در یک قسمت نگرفت و مخصوصا راجع باین راهها بنده معتقدم که اصلا صحبت باج نشود چون ممکن است که خود دولت نخواهد باج بگیرد عرض کردم مطلب از نقطه نظر اصلاح امر ارزاق است والبته دولت تمام وسائل تسهیلیه را فراهم می اورد چنانچه در پیشنهادی هم که وزارت مالیه بدولت کرده بود برای حمل و نقل ارزاق در این راهها اینطور پیش بینی شده بود که از تمام مخارج راه مضمون باشد وخود دولت شاید هیچ میل نداشته باشد در این راهها باج بگیرد. بنابراین بعقیده بنده خوب است اقایان این پیشنهاد را نفرمایند و زودتر این دو ماده را که از ابتدا ما خیال می‌کردیم بیست دقیقه بیشتر وقت نمی‌شود و حالا دو جلسه وقت مجلس را گرفته است تصویب بفرمایند و این پیشنهادها را نگاهدارند و درموقعش پیشنهاد بفرمایند
نایب رئیس رای می‌گیریم پیشنهاد اقای اقا سید یعقوب اقایانیکه پیشنهاد ایشانرا تصویب می‌کنند قیام فرمایند
چند نفر بر خاستند
نایب رئیس تصویب نشد تبصره پیشنهادی اقای تقی زاده قرائت می‌شود
بشرح ذیل قرائت شد
پیشنهاد می‌کنم بعنوان تبصره نوشته شود
اخذ باج جدید در راههای مذکوره در این قانون منوط بقانون جدیدی در این باب خواهد بود
نایب رئیس بنظر بنده این پیشنهاد باید اصلاح شود چون نوشته راههای مذکوره در این قانون در صورتیکه اسامی راهها حذف شد
یک پیشنهاد دیگری هم از اقای مهدوی رسیده است که قریب بهمین مضمونست قرائت می‌شود شاید با ان موافقت بفرمایند
بشرح ذیل قرائت شد
پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل بماده دو الحاق شود تبصره راههای که از محل اعتبار سیصد و پنجاه و یکهزار تومان ساخته می‌شود قبل از انکه میزان باج برای ان بتصویب مجلس شورای ملی برسد نباید گرفته شود
نایب رئیس - اقای تقی زاده (اجازه)
اقای تقی زاده در ان پیشنهاد خودم اشتباه عبارتی کرده بودم بعقیده من این مسئله توضیح و اضحا تست و شاید اقای وزیر هم در جواب همین را بفرمایند بنده کاملا موافقم با فرمایش شاهزاده محمد هاشم میرزا که فرمودند وضع کلی مالیاتهای جدید منوط برای مجلس است ولی اینجا د رمباحثاتی که ما بین اقای شیروانی و اقای وزیر واقع شد مسئله طور دیگری جلوه کرد اقای وزیر در توضیح اخرشان قرمودند ممکن است دولت از این راهها باج نگیرد و این معنیش این است که احتمال هم دارد بگیرد در صورتی که همانطور که شاهزاده هم توضیح دادند و کاملا هم صحیح بود دولت هیچ حق ندارد که بدون اجازه مجلس بگیرد و اینکه فرمودند موقوف کردن این باج ممکن است خیلی لطمه بسایر باجها وارد بیاورد بنظر بنده صحیح نیست مالیاتی که فعلا می‌گیرند حالا خوب باید بجای خودش باقیمت و البته د وموقعش مجلس انهائی را که خوب نمیداند لغو خواهد کرد و تبدیل می‌کند بیک مالیاتهای بهتری ولی امروز مثلا یک مالیات مستقیم بی اساس بی قاعده پیش بیاید و بخواهد وضع کنند این ربطی ندارد که بگویند اگر این را بگیریم انوقت سرانه و خانواری هم موقوف می‌شود انها از قدیم معمول بوده و خالا هم معمول است و به علاوه اعتباری که دولت می‌خواهد ذکر نشده که برای گذشتن ان اعتبار محتاج بمحل و مالیات جدید هستند خود دولت سیصد و پنجاه و یکهزار تومان اعتبار خواسته است برای این راهها و گفته است که از محل صرفه جوئی داده خواهد شد وابدا محتاج بمالیات جدیدی نیستند باجهای قدیم هم در جای خودش هست و در موقعی که پیش بیاید ما از جان و دل یک چیزی حاضریم جای انها بگذارنیم و انها را لغو کنیم حالا میگوئیم غیر از راه تهران بپهلوی از راههای دیگری که ساخته می‌شود باج نگیرند چیز بد را هر جام جلوش را بگیرند خوبست و از امروز هر راهی که در مملکت ساخته می‌شود اول پولش را پیدا می‌کنیم بعد می‌سازیم تا اینکه محتاج بگرفتن باج نباشیم ان هائی راهم که از سابق ساخته شد ه و حالا هم عایداتی دراد در نظر می‌گیریم که عایداتی پیدا کنیم و جای انها قرار بدهیم بعد لغوش نمائیم لهذا بنده عقیده دارم تصریح شود که از راههای که جدیدا ساخته می‌شود باج گرفته نخواهد شد وزیر فوائد عامه اولا بنده در ضمن عرایض خودم اگر گفتهام شاید دولت باج نگیرد قصدم ارادی دولت در اخذ یا عدم اخذ مالیات نبود و قصدم اجرای نتیجه بود اولا عرض کردم اینمسئله از وظیفه وزارتخانه من خارج است و اینکه عرض کردم شاید نخواهد بگیرد لازم نبود که اینجا بنده تصریح کنم که اگر چنانچه نخواهند باین مقصود برسد باید با رئیس کل مالیه صحبت کنند و با جلب نظر او بمجلس پیشنهاد کنند و در مجلس تصویب شود یعنی اگر دولت بخواهد باج بگیرد ممکنست این مقدمات را تهیه نکند و با ج هم نگیرد پس این اظهاری من تردیدی در مسئله لازم الاجرا بودن قوانقن حاصل نمکنند و اینکه اقا پیشنهاد فرموده‌اند از این راهها مالیات اخذ نشود مگر بموجب قانون همه اقایان میدانند مطابق قانون اساسی هیچکس حق ندارد و بدون تصویب مجلس مالیاتی بگیرد و هیچ چیز هم محکمتر از قانون اساسی نیست پس از این نقطه نظر پیشنهاد اقا را خوب نمیدانم ولی البته این یک نظری است اما در قسمت پیشنهاد خودشان مختارند و همین طور بنده هم در اظهارعقیده خودم ازادم اما این پیشنهاد اقای تقی زاده یک مطلبی را داراست که بر ضد نظریه خودشان است ایشان گفتند ما کار نداریم باجهائی که الان معمول است و می‌خواهد مستند قانونی داشته باشد یا نداشته باشد و از طرفی پشنهاد کرد ه‌اند از راههائی که در این لایحه ذکر شده است باج گرفته نشود در صورتیکه یکی از انها پهلوی است که الان هم باج گرفته می‌شود و اگر پیشنهاد اقای تقی زاده تصویب شود در حقیقت یک نقاضت قانونی پیش میاورد و معلوم نیست ایا با عتبار پیشنهاد ایشان باج راه پهلوی باید موقوف شود یا باید باقی باشد پس این مطلب قائل تردید است بعلاوه فرمودند که ما برای ساختن راهها محلی تهیه می‌کنیم که محتاج بباج راه نباشد این اعتراض اقا هم وارد نیست برای اینکه باج راه برای نگاهداری و خرج جاری انها است و بالنتیجه اگر امسال سیصد و پنجاه و یکهزار تومان را دادند ما بکلی از مخارج راهها مستغنی نمی‌شویم و راهها باید دائما تعمیر شود پس بنابراین مادام که مجلس شورای ملی محل مخصوص برای تعمیر راهها د رنظر نگرفته است طبیعه همین طریقیکه الان هست جریان خواهد داشت بعلاوه اقای تقی زاده در ضمن بیاناتشان فرمودند که انچه تا بحال بود ه برقرار باشد ولی در عین حال صورت قانونی نداشته باشد بنابراین بنده مجددا پیشنهاد خودم را تکرار می‌کنم زیرا مطلب مهم است و خوب است اقایان در باب باجها اعم از بر قراری یا الغاتش تبصره د راین لایحه پیشنهاد نفرمایند و مطلب را مستقلا بمجلس پیشنهاد بفرمایند و البته مجلس هم در هر دو قسمتش مختار است
نایب رئیس اقای حائری زاده اجازه
حائری زاده بنده باان پیشنهادی که اقای رئیس التجار کرده بودند بهتر می‌توانم موافقت بکنم تا این پیشنهاد ی که اقای تقی زاده نلویحا نسبت ببر قراری باجهای سابق کرده‌اند گر چه اختلاف نظری در دوره چهارم در مجلس بود که مالیات‌هایی از تصویب مجلس نگذشته است ایا صورت قانونی دارد یا ندارد
نایب رئیس مخالف هستید
اقا حائری زاده بلی
نایب رئیس پی تامل بفرمایید نوبت شما نیست اقای دست غیب موافقند
دست غیب بلی
نایب رئیس بفرمائید
دست غیب خیلی صحبت در باب باج راه شد وهمه هم اجمالا گفته‌اند و میگوین و خود اقای وزیر فوائد عامه هم تصدیق می‌کنند که اصلا باج راه غلط است حالا میایید سر این چیزی که مجلس می‌خواهد خرج کند و بعد بوسیله باج مخارجی را که کرده بردارد ان منطقی دارد علیحده اقا می‌گویند برای تسهیل راه است و خاصه اینکه می‌گویند در ارزاق هم مدخلیت دارد پس از این معلوم می‌شود نمی‌خواهد این پول را بردارد بلکه می‌خواهد برای تسهیل طرق و شوارع و رفاه حال مردم اینکار را بکند اگر برای تسهیل است پس این بداهته غلط است علاوه برا ین از یکطرف می‌فرمایند اگر دراینرا هها باج گرفته نشود فوائد دولت کسر می‌شود و فوائد این راه خرج خود راه خواهد شد و ار طرف دیگر می‌فرمایند دولت در نظر ندارد ار اینراه‌ها باجی بگیرد و این ترتیب نقض عرض می‌شود اما اینجا سیصد و پنجاه و یک هزار تومان اعتبار می‌دهیم برای ساختن اینراه‌ها هر وقت هم مخارجی لازم شد مجددا اعتبار می‌گیرند اینراه‌ها را برای تسهیل حمل و نقل و یافتن امر ارزاق می‌سازند اگر بنا باشد باجی بگیرند باز اسباب زحمت خواهد شد اقای وزیر میقرمایند اگر در این راهها باج گرفته نشود بعایدی سایر جاها سکته وارد میاید در صورتیکه هیچ نمی‌توان اینمسله را تصدیق نمود و بعلاوه نگرفتن باج در این راه مستلزم این نیست که بعایدی سایر جاها سکته وارد بیاید از این جهت بنده با گرفتن باج د را اینراه بکلی مخالفم
نایب رئیس اگر اقایان تصویب می‌فرمایند بقدر ده دقیقه تنفس داده شود
جمعی از نمایندگان صحیح است در این موقع جلسه برای تنفس تعطیل و پس از نیمساعت مجددا تشکیل گردید
نایب رئیس پیشنهاد اقای مهدوی
مهدوی چون با مضمون پیشنهاد اقای تقی زاده یکی است از اینجهت استدعا می‌کنم قرائت شود شاید ایشان هم قبول بفرمایند
تقی زاده بنده قبول می‌کنم
پیشنهاد مزبور مجددا بشرح اتی قرائت شد
بنده پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل بماده دو الحاق شود
تبصره راههایی که از محل اعتبار سیصد و پنجاه و یکهزار تومان ساخته و تعمیر می‌شود و تا کنون باج گرفته نمی‌شد قبل از انکه میزان باج برای ان بتصویب مجلس شورای ملی برسد نباید گرفته شود
نایب رئیس رای می‌گیریم پیشنهاد اقای مهدوی که اقای تقی راده هم قبول کرده‌اند اقایان موافقین قیام فرمایند
اغلب قیام نمودند
نایب رئیس تصویب شده پیشنهاد دیگری از اقای حشمتی رسیده است قرائت می‌شود باین ترتیب خوانده شد
بنده تبصره ماده را اینطور پیشنهاد می‌کنم
راههای ذیل از دادن هر گونه باج و تحمیلی معاف است
راه ااز عراق بخمین
راه از دلیجان بخمین
راه از بروجرد بملایر
راه از راه بمازندان
راه ازراه طهران بسبزوار
نایب رئیس بنده تصور می‌کنم این پیشنهاد بدو دلیل مورد ندارد حالا می‌خواهید توضیح بدهید بفرماید
حشمتی چنانچه در لایحه تقدیمی دولت هم مصرح است این مسئله ساختن راه برای تسهیل امر ارزاق است امروز در جاهای که اداره ارزاق تاسیس شده است یک فشارهای طاقت فر سائی بمردم وارد می‌شود که حقیقتا غیر قابل تحمل است و انسان شرم می‌کند از اینکه شرح بدهد بنده عرض می‌کنم که از عراق تا خمین ۸ فرسخ است واز دلیجان تا خمین ده فرسخ است و باید این راهای مختصری را که دولت در نظر گرفته است بسازد و یک مبلغی برای مخارج انها اعتبار خواسته است طوری نباشد که در اتیه سبب یک تحمیلات و فشارهایی بمردم و اهالی ایالات و ولایات بشود از این جهت بنده این پیشنهاد را کردم که معاف باشند و حالا چون پیشنهاد اقایان تقی زاده و مهدوی تصویب شد بنده پیشنهاد خود را مستر دمیدارم
نایب رئیس رای می‌گیرم بماده دو پیشنهادی وزارت فوائد عامه …
بعضی از نمایندگان بانضام تبصره نایب رئیس بعد باید بمحموعش رای می‌گیریم بماده دوم اقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند
اغلب قیام نمودند
نایب رئیس تصویب شد رای می‌گیریم بمجموع ماده دوم و تبصره اقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند
اغلب بر خاستند
نایب رئیس تصویب شد شور د رکلیات است اقای کازرونی مخالفند؟
کازرونی بلی
نایب رئیس بفرمایند
کازرونی البته مجلس ماده بماده تصویب کرده و در کلیاتش هم رای خواهد داد ولی بنده خواستم تذکر ی راجع براه‌ها بدهم و حالا ان تذکر را در تحت عنئوان مخالفت در شور کلیات عریض می‌کنم دو نظر باینکه اقای وزیر فوائد عامه یک اظهاراتی می‌فرمودند که متضمن اصول و فروع و قوانین و کلیه مصالح عمومی بود از این جهه بنده خواستم عرض کنم که همیشه اوقات منظور نظر دولت این بوده است که یک کارهای بکند که راجع بعامه مردم مفید باشد و اسباب ترفیه احوال مردم باشد این لایحه راجع است بساختن یکقسمتی از راهها بجهت ترفیه حال اهالی طهران بحسب صورت فعلا که ظاهرا اینطور است تا بعدها مثل ساید قوانین دیگر که وضع کردیم یک صورت‌های دیگری پیدا کند و یک تحمیلاتی بشود چه عرض کنم فعلا که صورتا اینطور است عرض می‌کنم تمام اهالی ولایات حکم اهالی طهران را دراند دلیل ندارد که اهالی فلان ده یا اهالی فلان قریه حتی بذر هم بجهت کشت و زراعت نداشته باشند و بجای نان محتاج بخوردن علف صحرا باشند ان هم اگر کیرشان بیاید لکن در عین حال از مالیات عمومی ما راهی تاسیس می‌کنیم برای اینکه یکی دو سال دیگر در اثر تعمیر این راها ارزاق طهران درست تامین بشود ایا نباید یک فکری برای سایر مردم هم کرد ؟دولت در عین اینکه در صد درست کردن راههای است نمیدانم ایا در نظر دارد که دراههای موجود را هم حفظ بکند؟ ایا بهتر نیست که این پول‌ها را صرف نگاهداری راههای فوق العاده مهم موجوده بکند ؟که ا زجمله انها راه از بوشهر به شیراز است این راه در اثر یک اتفاقات و رد نتیجه یک قصایای عمومی درست شده و درواقع یک راهی است فوق العاده مهم و بعقیده بنده اگر چنانچه دولت می‌خواست یک همچو راهی تاسیس بکند کمتر از دو میلیون خرجش نبود حالا اگر تاجر خرج می‌کرد شاید یک کرور خرجش بود ولی دولت کمتر از ۴ کرور نمشود. حالا تذکر ا عوض می‌کنم اگر چنانچه امسال دولت توجه کاملی باین را ه نکند یک همچو راهی که فوق العاده مهم است وافلا چهار کرد و مخارج تعمیر دارد اگر در نظر نگیرد که انرا تعمیر بکند باران می اید و گلهایش را می‌شوید و بکلی راه را از بین می‌برد و طوری می‌شود که مردم راه سابقشان را ارزو می‌کنند یکنفر از نمایندگان راه از اصفهان تا شیراز راهم بگویید
کازرونی چشم راه از بوشهر تا المان را هم می‌گویم یکقدری حوصله داشته باشید بعد عرض می‌کنم راه بوشهر تا شیراز همان طوری که عرض کردم محتاج بیک تعمیراتی است و بنده هیچ توقعی هم ندارم که دولت از بودجه عمومیش خرج این را بکند بنده فقط متوقعم که دولت از فوائد خود این راه خرج تعمیر و نگاهداری ان بکند ایا این خواهش فوق العاده است ؟اگر چنانچه قاعده این باشد راهی که تاسیس شده و فوائدی دارد دولت عایدات ان را ضبط بکند و جز مالیات عمومی بیاورد و خرج تعمیر راه نکند و راه بکلی خراب شود و از میان برود پس ساختن راه جدید چه معنی دارد فقط بنده خواستم در ضمن اینکه در کلیات مخالفت می‌کنم تذکری به اقای وزیر فوائد عامه بدهم اگر چه میدانم خودشان هم فوق العاده متوجه هستند در خصوص راه شیراز ببوشهر توجهی بفرمایند که بکلی از بین نرود
وزیر فوائد عامه بنده چون دیدم یک عده از اقایان اجازه گرفته‌اند برای فرمایشاتی ولابد هر یک از اقایان نمایندگان راجع براه محلی بیاناتی خواهد فرمود و بالخصوص راجع بهمین راهی که اقای کازرونی فرمودند اقای دست غیب هم درضمن شود کلیات توضیحاتی دادند و بایناتی کردند لازم میدانم چند کلمه توضیحا عرض کنم بنده در ضمن جواب اظهارات اقای دست غیب هم عرض می‌کنم که این لایحه را سازی عمومی هست خیلی محدود و کم است و در ان یک اعتبار مختصری که معادل سی هزار و تومان است برای همین راه شیراز از تا بوشهر پیش بینی شده است اما راجع باینکه اقای کازرونی فرمودند خوب است دولت عوائد راهها را خرج خودشان بکند بنده هم کاملا موافقم و در یک هفته قبل هم بنده از طرف وزارت خانه خودم همین مطلب را پیشنهاد کردم در اینکه تمام عوائد راهها در ضمن بودجه ۱۳۰۵ اختصاص بتعمیر خودشان داده شود و البته در اینصورت هم منظور ما و هم مقصود سایر اقایان نمایندگان محترم تامین خواهد شد
جمعی از نمایندگان مذاکرات کافی است
نایب رئیس رای گرفته می‌شود باورقه سفید علامت قبول ورقه کبود علامت رداست
در اینموقع اخذ و استخراج ارا بعمل امده نتیجه بترتیب ذیل حاصل شد
ورقه سفید علامت قبول ۶۶
نایب رئیس عده حضار هشتاد و پنج با کثریت شصت و شش رای تصویب شد
اسامی رای دهندگان اقایان حسینخان پیر نیا میرزا حسن خان پیر نیا ابوالحسن پیر نیا –تقی زاده – اقا سید ابوالفتح –هایم – حاج شیخ عبدالرحمن – اقا سید حسنخان زعیم – اقا سید یعقوب –دکتر امیر خان اعلم –فتح الله میرزا هر مزی میرزایی –طباطبایی دیبا –اخگر و لطف الله خان لقوانی –اقا میرزا عبدا لحسین صدر. دکتر اقایان –حبیب الله خان کمالوند –حبیب اله خان شادلو – اسمعیل خان اصانلو – حاج میرزا اسد اله خان کردستانی –دامغانی –اقا رضا مهدوی –دکتر حسینخان بهرامی –اقا میرزا محمود خان وحید حاج میرزا احمد خان اتابکی. طهرانی –مفتی –اقا شیخ هادی –یزدی –شریعت زاده –اقا سید احمد خان اعتبار –محمد ولی خان اسدی –اقا میرزا –اقا سید کاظم یزدی –ارباب کیخسرو –سیف الله خان اسکندر. علائی –افشار –یاسائی –اقا شیخ جلال الدین –اسمعیل خان قشقائی –نجات –حاج اقا رضا رفیع –اقا سید محمد تدین –هرج الله خان اصف –اشتیانی – صدارئی –دست غیب –اقا سید ابراهیم ضیا –مرتضی قلیخان بیات –حاج میرزا علیرضا – اقا میرزا مخمد خان مصدق –اقا سید محمد علی شوشتری – سلیم ایزدی –اقا میرزا یداله خان – اقا میر زا عبدالله خان معتمد –محمد تقی خان اسعد – حیدر قلی میرزا حشمتی – محمد هاشم میرزا خطیبی – عظیمی –زاهدی –اقا میرزا صادقخان اکبر –اقا میرزا اسمعیل خان وکیل سلطان ابراهیم خا ن افخمی
معاون وزارت مالیه لایحه دولت راجع به دو دوازدهم طبع و توزیع شده است اگر امروز مجالی بشود برای گذاشتن در دستور خیلی بموقع و اسباب تشکر است و درصورتیکه امروز ممکن نشود استدعا می‌کنم در جلسه اتیه جز دستور شود
بعضی از نمایندگان مانعی نیست و امروز مطرح شود
نایب رئیس ماده واحد راجع به دو دوازدهم قرائت می‌شود بشرح ذیل خوانده شد .)
ماده واحده وزارت مالیه مجاز است کلیه مخارج مملکتی را بانضمام شهریه و مستمریات و مصارف وحقوق منتظرین خدمت را بابت مهر و ابانماه ۱۳۰۴ در حدود دو دوازدهم بودجه ۱۳۰۴ بعنوان علی الحساب بپردازد
نایب رئیس اقای کازرونی مخالفند بفرمایید
کازرونی بنده عقیده‌ام این است که حالا موقع نبود این لایحه جز دستور شود زیرا هر یک از اقایان نمایندگان عقایدی دارند می‌خواهند بنوبه خود اظهار اتی بکنند و البته با این ضبق وقت ممکن نیست و گمان نمی‌کنیم مقتضی باشد که بسرعت و عجله چیزی از مجلس بگذرد و در هر حال چون قرائت شده بنده عقیده خودم را عرض می‌کنم تمام دوره مجلس بیکد وازدهم و سه دوازدهم گذشت و البته تصدیق می‌فرمایید که مابقی هم خواهد گذشت بنابراین تضبیع وقت و مجلس را در موج غیر جدی نشان دادن هیچ لزومی ندارد و قضایایی که اما داریم حل می‌کنیم نتیجه اش این می‌شود که حقیقتا قضایا غیر جدی است مدتی است چشم ما به بودجه نرسیده است و ندیده‌ایم و فقط اسمی می‌شنویم و تمام یک دوازدهم تصویب نمی‌شود مادر خارج می‌فهمیم یک خلاف قانون و یک تجاوزها وبی عدالتی‌هایی می‌شود واز انطرف هم همه ما اطلاع داریم که باسم مالیات انواع و اقسام تعدی و ظلم و اجحاف بمردم می‌کنند که صدای مردم از زمین به اسمان رسیده و گمان می‌کنم این مسئله محتاج باطاله کلام و لسان نباشد که از طرف مالیه بعنوان مالیات در مملکت چه می‌شود و چه‌ها می‌کنند و با این حال بنده عقیده‌ام اینست که نمایندگان محترم باید قبل از اینکه دوره مسولیتان خاتمه پیدا بکنند خاتمه با ین وضعیات ناگواربدهند و یک تصمیمی اتخاذ کنند و کاری بکنند که بعد مو کلینشان را که می‌بینند انها حق این را نداشته باشند می‌گویند شما ما را بدبخت کردید و اگر نمی‌خواستید از عهده مسؤلیت بر ایید چرا رفتید ویک کرسی را اشغال کردید و نشستید و شهریه و حقوق گرفتید و خودمان را نماینده معرفی کردید ما چکا هایم ؟این تعدیات را تصویب می‌کنیم ؟یا نمی‌کنیم؟ ما خبر نداریم چه ظلم‌هایی بمردم می‌شود از جمله چیزهایی که در این مملکت روز بروز دارد جلو می‌رود و اینست که گفته شد هر یک از مامورین مالیات که مالیات را زیاد گیرد مستوجب ترفیع رتبه است. چطور زیاد گیرد ؟این مطلب یعنی چه کشتو کاری در بین است کارخانهاست که می‌تواند زیاد کند اینها اصول مسلمه ایست که در وزارت مالیه است هرگاه چنانچه از ولایتی شکایتی از مامور مالیه نرسیده مقامش متزلزل است هر ماموری که ازش شکایت رسد مقامش ثابت است هر ماموری که از طرف نمایندگان ومردم متشکلی شدند ورفت او نمایندگان ومردم را اذیت کرد و اتش بجان مردم زد می‌گویند این مامور بسیار خوبی است و باید مقامش را ارفع کرد اجل کرد ثابت کرد اینها از اصول مسلمه است هر یک از نمایندگان چه در دور ه جهارم و چه در این دوره نظرشان این است که باید اصولا املاک را عمومی کرد و بدست خالصه دولت همیشه محدود بوده ولی حالا تمام املامک را خاه باقباله خواه بی قباله می‌گویند خالصه دولت است اینطور نمی‌شود زندگی کرد اخر شما یک قدری فکر کنید شما یا مسول مردم هستید یا مسولی و جدانید یا مسول خدا هستید یا مسول تمام اینها هستید فقط من دلم خوش باشد نه اینکه بگویم من وکیلم و افاده بکنم
اقا سید یعقوب افاده نکن خنده نمایندگان
کازرونی اینطور که نمی‌شود هر روز دودازدهم تصویب بکنیم اخر اینها را تصویب نکیند تا این مسئله خاتمه پیدا کند بنده عرض کردم ما هیچ نمی‌خواهیم فقط یک محلی را تشخیص بدهند که این شکایاتی که از طرف مالیه می‌شود بانجا رجوع کنند یا اگر کسی دادخواهی کرد به انجا مراجعه شود عدلیه است حکمت است قانون اساسی است هر چه هست بگویند قوانین فرعی است نشان بدهید بالاخره اینطور که نمی‌شود زندگی کرد می‌گویند محاکمات مائیه همان ادارات مربوطه همان اشخاص مدعی همانهایی که مثل رجال قرمز پوش‌های قدیم می ایند انجا می‌نشینند حاکم مجری قانونند همانها مفتنی اند اینطور که نمی‌شود بنابراین بنده کاملا مخالفم با رای دادن بیک دوازدهم یا دوددوازدهم
مخبر اقای کازرونی اول فرمودند خوبست مسائل را جدی بگیریم ولی در عین حال خودشان یک اندازه بر عکس فرمایشان عمل کردند و اظهاراتی فرمودند که بنظر بنده این اظهاراتی که اقا فرمودند در گذراندن دودوازدهم خودش یکمسائلی است غیر جدی برای اینکه مرد میکه مشغول خدمت هستند البته حقوق می‌خواهند و نمی‌شود بگوییم به اقایان پول ندهند برای اینکه جلو گیری بشود ا زتعایاتی که از طرف ماموریی بمردم می‌شود بندم عقیده‌ام اینست که هر دو قسمت را باید انجام داد و یعنی هم باید حقوق مرد مرا داد و هماز طرف ایگر بنده و حضر تعالی و دیگران نماینده هستیم و می‌توانیم بوسائل دیگری از عملیاتی که بر خلاف قانون می‌شود و میبیتنیم جلوگیری کنیم را ه جلوگیری از عملیات خلاف قانون رای ندادن بیکدوازدهم نیست بلکه را ه دیگر ی دارد که باید از راه خودش داخل شد و انجام داد این بودجه راهم که می‌فرمایید در کمیسیون مطرح است و چند فقره از بودجه‌های وزارتخانه هم بترتیب شاید بطبع رسیده و از نظر اقایانهم گذشته باشد وفقط دو بودجه دیگر باقی مانده است و انهم شاید ده ادوازده روز دیگر طبع شود و بطور کلی راپرت کلیه بودجه‌های وزارتخانه‌ها بمجلس بیاید ولی حالا چون ماه تمام شد ه و باید حقوق اعضا ادارات را بدهند نمی‌شود این لایحه را معطل کرد برای اینکه بودجه بیاید یا معلق بجلوگیر ی از خلاف قانون‌های اجرا مالیه کرد بعقیده بنده باید این لایحه را تصویب کرد ووقتی هم که بودجه‌ها بنظر اقایان می‌رسد هر نظری که در خصوص جمع با خرج دارند در انموقع اظهار می‌کنند و البته باید نظر یا نشانرا تعقیب کنند و اگر چیز زیادی د ربودجه هست حذف کنند و همانطوری که عرض کردم باید راه دیگری برای جلوگیری از عملیات اعضا مالیه در نظر گرفت زیرا طریقه جلوگیری ان قسمت مربوط به این لایحه نیست
نایب رئیس اقا ی اخگر اجازه
اخگر موافقم
نایب رئیس اقا ی دست غیب اجازه
یاسائی موافقم
نایب رئیس اقا یاسایی اجاره
دست غیب عرضی ندارم
نایب رئیس اقای شریعت زاده اجازه
شریعت زاده موافقم
نایب رییس-آقای نظامی (اجازه)
نظامی موافقم
نایب رئیس اقای اقا سید یعقوب اجازه
اقا سید یعقوب همانطور که اقای اقا میرزا علی گفتند بنده هم می‌خواهم این مسئله را به اقایان تذکر بدهم یا اقایان نمایندگان مستحصر شوند اقا میرزا علی اظهار کردند یک محکمه درست شود برای شکایت کردن از مالیه شما می‌فرمایید حالا موقعش نیست بنده می‌گویم موقع این حرفها وقتی است که بودجه می اید و ماموقع دیگری نداریم که نظریات خود مانرا بدولت تحمیل کنیم بنده عرض می‌کنم مردم از مالیه شکایت دارند باید یک می‌فرمایید حالا موقعش نیست بنده می‌گویم موقع این حرفها وقتی است که بودجه می اید و ماموقع دیگری نداریم که نظریات خودمانرا بدولت تحمیل کنیم بنده عرض می‌کنم مردم از مالیه شکایت دارند باید یک محکمه درست بشود که بانجا رجوع کنند یک طراحی را اقای داور پیشنهاد کردند که در انجا باب شکایت مردم را از مالیه معین کرد ه بود که باب شکایت مردم از مالیه د رکجا باید باشد و مجلس رای داد که این قانون بیاید در کمیسون عدلیه و ماد ر کمیسون عدلیه بودیم گفتیم اینقانونی را مطرح کنیم ومعلوم کنیم که محل تظلم مردم از مالیه کجا است ؟در انجا بما گفتند که موافقت نخواهد کرد و این قانون نباید بگذرد حالا بنده عرض می‌کنم که مردم اگر از مالیه شکایتی داشته باشند بکجا باید رجوع کنند؟ بعد لیه رجوع کنند که دیدیم عدلیه حکم صادر کرد و نخواندند مجلس است ؟معین کنند حالا اقای ببات میفرماییند خارج از موضوع است خیر اقا ماهر حرفی که بدولت دارم ناچاریم باب شکایت مردم را از مالیه معین کنیم که کجا است فرض می‌کنم تمام شکایات از مالیه ناحق است ایا بالاخره باید ملجائی باشد که قیصل بین حق و باطل باشد انجا را معین کنید و یک اصلی را در نظر بگیرید و نگوید این اصل صحیح است این بود حرف اقا میرزا علی اکبر که بنده هم کاملا موافقم حالا اقای وزیر قوائد عامه می‌خواهد جواب بدهند و در این باب اظهار بفرمایند خارج از موضوع است بنده عرض می‌کنم هیچ هم خارج از موضوع نیست بودجه است سرپل است و شما گیر امده‌اید
وزیر فوائد عامه –اولا در اینجا نهایت متاسف هستم که در مجلس شورای ملی از طرف نمایندگان اظهار عجز می‌شود و دائما شکایت می‌کنند از وزارت مالیه یعنی یک اداره دولتی و اعلان می‌کنند بتمام مملکت که این اداره بقدری فاسد است که اندازه ندارد و جز ظلم و تعدی کار دیگری ندارد و ماهم که نمایندگان شما هستیم عاجزیم از اصلاحش بعقیده بنده این جواب اصلی نیست نمایندگان محترم باید د رخارج ابرو و حیثیات ادارات دولتی را حفظ کنند نمی‌شود د رهر موقع ادارات دولتی را مورد حمله قرار داد ابروی ادارات ابروی مملکت است اینها که از خارج نیامده‌اند این ادارات مال همین مملکت است و باید ابرو و حیثیات انها را حفظ کنند و ضمنا اگر معایی هم دارند بتدریج رفع کرد یکی دیگر از اعتراضاتی که فرمودند و بنده هم ناچارم بنوبه خودم چند کلمه عرض کنم این است که اقای اقا سید یعقوب فرمودند که مجلس می‌تواند در موقع بودجه تمام انتقادات را بکند و معایب کار را بگوید بنده هم کاملا با اقا موافقم ولی در ضمن بودجه د رضمن تصویب لایحه دو دوزاردهم فرق است تا خودتان هم متقاعد شوید بودجه یعنی موسساتی که برای یک سنه در اتیه پیش بینی می‌شود باین جهت از نقطه نظر حسن وقیح یا از نقطه نظر لزوم یا عدم لزوم ان موسسه همیشه مقامات صلاحیت دار می‌توانند اعمال نطر بکنند و بگویند د راین بودجه یعنی در این اعتباراتی که برای اتیه می‌دهیم ما این موسسه را لازم می دانیم یا لازم نمی دانیم یا اگر فلان اصلاح نشود ما این اعتبار را نمی‌دهیم پس جای این مذاکرات درموقعی است که بودجه می اید بمجلس و بودجه هم از طرف دولت پیشنهاد شده و کمیسیون بودجه هم با یک نجدیت فوق العاده مشغول رسیدگی است و البته وقتی بمجلس امد اقای اقا سید یعقوب یا اقای کاررونی می‌توانند با نجدیت و نهایت دقت هر نوع که میلشان است حمله بکنند و اعتراض بفرمایند اما یکدوزادهم یعنی چه؟ یعنی تصویب موقتی یک خرجی که خوب یابد درسته گذشته تصویب شده است پس در اصل مطلب محل کلام نیست ولی نظر باینکه بودجه سنه گذشته بعلتی از علل تصویب شده است و بعلاوه کلیه مستخدمین پشت میز نشین نیستند قشون در سر حد هست پلیس مستحفظ خانمهای مردم است و مامورین امنیه مستحفظ راهها هم هستند و هم چنین سایر مامورین و مستخدمین بی بضاعت هم هستند که اگر شما بودجه را تصویب نکنید معنایش این است که انها باید دو ماه گرسنه باشند و بنده یقین دارم که مجلس شورای ملی این نظر را ندارد و همیشه می‌خواهد ترفیه حال مردم را فراهم نماید همیشه موجبات رفاه و اسایش مستخدمین خود را فراهم کند بنابر این در ضمن رسیدگی ورای دادن به دو دوازدهم مورد اعتراض بمامورین مالیه نیست بلکه این اعتراضات موقعی باید به شود که بودجه ۱۳۰۴ بمجلس امده باشد و این دو دوازدهم یعنی تکرار تصویب همان بودجه که در سال گذشته بتصویبت مجلس رسیده است
جمعی از نمایندگان –مذاکرات کافی است
جمعی از نمایندگان –کافی نیست
نایب رئیس –عده برای زای کافی نیست موکول می‌شود بجلسه اتیه که روز سه شنبه خواهد بود و تصور می‌کنم سه ساعت و نیم قبل از ظهر هم باشد بهتر است
جمعی از نمایندگان –صحیح است
مجلس سه ربع ساعت بعد از ظهر ختم شد
نایب رئیس مجلس شورای ملی سید محمد تدین
منشی علی خطیبی
منشی م شهاب