مذاکرات مجلس شورای ملی ۳۱ اردیبهشت ۱۳۵۳ نشست ۱۶۸

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و سوم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و سوم

قوانین برنامه‌های عمرانی کشور
مذاکرات مجلس شورای ملی ۳۱ اردیبهشت ۱۳۵۳ نشست ۱۶۸

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۳۱ اردیبهشت ۱۳۵۳ نشست ۱۶۸

صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی روز سه‌شنبه ۳۱ اردیبهشت ماه ۱۳۵۳

فهرست مطالب:

مجلس ساعت نه صبح بریاست آقای عبدالله ریاضی تشکیل گردید.

- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل‏

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل‏

رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

غائبین با اجازه

آقایان اخلاقی – عبدالحسین آموزگار- اسعد رزم آرا- اهری – ایلخانی پور- دکتر بازرگانی- بوداغ زاده – دکتر یحیی بهبهانی – دکتر حبیب بهبهانی – مهندس عنایت بهبهانی- بهنیا- دکتر پرتواعظم- پوربردباری- پیمان – دکتر توانا- جعفری – مهندس جلالی نوری- جندقی – جهانی- دکتر حاتم – دکتر حبیب الهی- دکتر سعید حکمت – لطف الله حی – حیدری- مهندس حسین خسروی- دکتر خطیبی- تیمسار خطیب شهیدی – دکتر دادفر- داروئی – دشتی ذوالفقاری – دکتر رئیسی – دکتر رشید یاسمی- ضیاء رضوی- دکتر زهرائی – سعادت فرد – دکتر سعید سمیعی – شاهنده – شیخ بهائی – صائب – دکتر صالحی – طباطبائی دیبا- مهندس فیروز عدل – دکتر عسکری – مهندس عطائی- غضنفری- دکتر غنی- فرنود – فهیمی – فیاض – فیصلی- خانلر قراچورلو- دکتر قهرمان- کسرائی دکتر کفائی – کورانلو- مهندس کیا- دکتر لقمان ادهم – دکتر متین – مجد – دکتر محققی – مرتضوی – دکتر منتظری – دکتر موثقی – دکتر محمد حسین موسوی – موقر- نیکپور- ظفر- خانم ابراهیمی – خانم زاهدی – خانم مزارعی.

غائبین مریض

آقایان تیمسار حکیمی – رامبد- کریم بخش سعیدی- محدث زاده- دکتر مشایخی – مهرزاد – نامور – دکتر ناوی – خانم پیرنیا- خانم صنیع- خانم ضرابی.

- بیانات قبل از دستور آقایان: حبیب الله احمدی – دکتر متین – دکتر لقمان ادهم – رشیدی

۲- بیانات قبل از دستور آقایان: حبیب الله احمدی – دکتر متین – دکتر لقمان ادهم – رشیدی.

رئیس- نطقهای قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای حبیب الله احمدی تشریف بیاورید.

حبیب الله احمدی- جناب آقای رئیس، همکاران عزیز، بنده در سفر اخیری که بحوزه انتخابیه خود بندر عباس کردم با تقاضای زیادی از زارعین و کشاورزان روبرو بودم که اظهار می‌داشتند در مورد برنامه‌های عمران روستائی لازم است که دولت علاوه بر ساختن شهرکها بامر راهسازی روستائی، لوله کشی آب و ساختن حمام در روستاها توجه بیشتری مبذول نماید تا روستائیان ایران را که از قید و بند اربابها نجات یافته‌اند از مزایای زندگی جدید بهره مند شوند. در این مورد همانطوریکه در جلسه فراکسیون پارلمانی حزب ایران نوین مطرح گردید خواستار آن هستیم که دولت عمران روستاها را بیش از پیش مورد توجه قرار دهد (صحیح است).

ضمناّ از جناب آقای جابر انصاری وزیر آبادانی و مسکن تقاضا دارم دستور لازم جهت تسریع در تهیه نقشه جامع شهر بندر عباس که از مدتها قبل تحت مطالعه و رسیدگی است اقدام نماید تا نسبت به نوسازی شهر بندر عباس و احداث خیابانهای جدید اقدام گردد. شاهنشاه آریامهر کراراّ تذکراتی به استاندار استان ساحلی صادر فرموده‌اند که نسبت به نوسازی این شهر اقدام عاجلی مبذول گردد ولی تا زمانیکه نقشه جامع شهر تهیه نگردد انجام اینکار مشکل بنظر می‌رسد.

شهرداری بندر عباس با کمبود بودجه مواجه است انجمن شهر در جلسات خود خواستار تخصیص ۱/۲-۱درصد عوارض گمرکی کالاهای وارداتی است که از طریق بندر عباس وارد کشور می‌شود برای مدت ۵ سال برای نوسازی این شهر لازم دارد. از وزارت کشور تقاضا دارم در این مورد بررسی و نسبت بتقاضای انجمن شهر اقدام و در صورتیکه مجوز قانونی لازم باشد نسبت به کسب آن از مجلسین اقدام نماید. در مورد زمینهای موات هم چون با فعالیت عمرانی که درشهر بندرعباس در دست اقدام است زمین‌های دولت از طرف زمین خواران تهرانی مورد تجاوز قرار گرفته از جناب آقای جابر انصاری تقاضا می‌شود بیش از پیش نسبت به حفظ زمینهای دولتی اقدام نمایند تا با حفظ زمینها دولت یتواند در امر تهیه مسکن برای کارمندان دولت که اکثر حقوقشان صرف پرداخت کرایه خانه می‌شود کمکی به این دسته از کارمندان دولت بشود (صحیح است) خیلی خوشوقت شدم که دیدم آقای دکتر مجیدی وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه دیروز اعلام کرد که دولت خدمتگذار هویدا تحت رهبری شاهنشاه محبوب ما برنامه ۲۰ ساله‌ای برای مملکت تهیه کرده است به نظر من این بهترین پاسخ به آنهائی است که ندانسته می‌گویند دولت برنامه ندارد. آیا دولتی که برنامه ۲۰ ساله دارد می‌توان گفت برنامه ندارد؟ متشکرم (احسنت – احسنت).

رئیس ـ آقای دکتر متین تشریف بیاورید.

دکتر متین – جناب آقای رئیس، نمایندگان محترم، بخاطر دارید که چند روز پیش سالگرد پنجاهمین سال تأسیس جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران برگزار شد همه ما می‌دانیم این جمعیت بزرگ خیریه، این جمعیتی که چه درزمان جنگ وچه درزمان صلح و چه در موقع بروز حادثه‌های مختلف و بلیه‌های ارضی و سماوی به کمک آسیب دیدگان ودرماندگان می‌رسد از مؤسساتی است که از ابتدای سلطنت سلسله جلیل پهلوی بدست توانای رضا شاه کبیر تأسیس شد و مدتی معظم له ریاست عالیه این جمعیت را داشتند که بعداّ این ریاست به فرزندان برومندشان والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی و والاحضرت شاهدخت شمس پهلوی تفویض شد و اکنون والاحضرت شاهدخت شمس پهلوی در مقام ریاست عالیه این جمعیت شب و روز از فعالیت نمی‌ایستند (صحیح است) و ما می‌بینیم که چه سازمان بزرگ و فعالی بوجود آمده است که بطور تحقیق عملکرد و مصداق این شعر است:

بنی آدم اعضای یکدیگرند
که در آفرینش ز یک گوهرند.
چو عضوی بدرد آورد روزگار
دگر عضوها را نماند قرار
تو کز محنت دیگران بی غمی
نشاید که نامت نهند آدمی.

(احسنت).

جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران مؤسسه ایست که تحت ریاست شاهدخت شمس پهلوی از جهات مختلف کمکهای شایانی به آلام و دردهای دردمندان و درماندگان می‌کند این سازمانی است که از لحاظ شهرت بین المللی بمرحله اعلی مرتبت و شهرت خودش رسیده و بطور کلی می‌بینیم سازمانی است که در خود مملکت با ساختن بیمارستانها و درمانگاهها و گست هاوس‌ها خدمات زیادی برای کمک و مساعدت به مردمی که احتیاج دارند انجام می‌دهد (صحیح است). اخیراّ هم مسئله اداره درمان مملکت و بیمارستانها باین سازمان تفویض شده است در رأس تشکیلات عاملیت این سازمان همکار عزیز ما دکتر حسین خطیبی خدمت می‌کند که با ۲۵ سال زحمت شبانه روز رضایت خاطر خطیر شاهنشاه آریامهر و همچنین والاحضرت شاهدخت شمس پهلوی را طوری فراهم نموده که ایشان را بدریافت نشان درجه یک همایون مفتخر فرمودند (صحیح است) و برای ما نمایندگان مجلس که همکار ما و نایب رئیس مجلس بعد از ۲۵ سال خدمتگزاری توانسته است رضایت خاطر شاهنشاه آریامهر را فراهم کنند و با زحمت و تلاش خود توانسته است مورد مرحمت شاهنشاه قرار بگیرد جای بسی افتخار و مباهات است (صحیح است) لذا با عرض تبریک و تهنیت خدمت آقای دکتر خطیبی، موفقیت بیشتر ایشان را در خدمتگزاری بشاهنشاه محبوب آریامهر و جمعیت عالیقدر شیر و خورشید سرخ ایران از درگاه خداوند آرزو می‌کنم (احسنت) در این سازمان اغلب نمایندگان مجلس شورایملی در ادوار گذشته و کنونی مثل آقای دکتر رشید یاسمی، دکتر لقمان ادهم آقای دکتر ابوالهدی و بسیاری از آقایان دیگر در این امر خیر بالاعوض و مجاناّ با میل و رغبت کار می‌کنند و بنده اغلب شاهد هستم که آقایان بنقاط دور افتاده می‌روند و بکار دردمندان و بیماران رسیدگی می‌کنند و من توفیق همه را از درگاه ایزد متعال خواستارم پدر یکی از همکاران محترم ما آقای دکتر پرویز سنگ (آقای دکتر اسماعیل سنگ) که پیرمرد نود و پنج ساله-ایست، از ابتدای تأسیس شیر و خورشید سرخ تاکنون در این سازمان انسانی و بشردوستی خدمت کرده و هم اکنون با کهولت در این سازمان فعالیت دارد و من بخاطر این همه زحمت و تلاش ایشان در شیرو خورشید سرخ در پنجاه سال گذشته این موفقیت را بایشان تبریک عرض می‌کنم (احسنت) و از خداوند متعال برای دکتر اسماعیل سنگ موفقیت و طول عمر آرزو می‌کنم موضوع دیگری که باید در اینجا بعرض نمایندگان محترم برسانم موضوع کنفرانس جهانی تبلیغات است که تابلو آنرا در روبرو ملاحظه می‌فرمایند این کنفرانس مربوط به بیست و چهارمین کنفرانسهای بین-المللی است که تحت ریاست عالیه والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی که ریاست عالیه سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی را دارند برگزار می‌شود این سازمان هم بموازات جمعیت شیر و خورشید سرخ در همان جهت و همان مبانی برای مردم ایران شب و روز فعالیت می‌کند این کنگره که ملاحظه می‌فرمایند از لحاظ بین المللی اثرات بسیار نیکوئی دارد و نمایندگان محترم در تابلوهائی که بعنوان تبلیغات و پوبلیسیته بر تیرهای چراغ برق آویزان شده ملاحظه فرموده‌اند که دهان بازیست که آن دهان گرسنه تصویر انسانی را می‌بینید که ضعیف و نحیف است و بایستی که باز هم بمصداق بنی آدم اعضای یکدیگرند، باین بیچارگان و درماندگان که در انتظار کمک در آفریقا و سایر جاها هستند کمک کنیم (صحیح است) بنده این موفقیت بزرگ را که نصیب والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی شده و این کنفرانس انسانی در پایتخت ما و در ساحت مقدس مجلس شورایملی تشکیل شده و برنامه‌هایش را دنبال خواهد کرد تبریک عرض می‌کنم و موفقیت و طول عمر معظم لها را از خداوند بزرگ مسئلت دارم (احسنت). نخست وزیر ارجمند ما نخست وزیر خدمتگزار ما در کشور مجارستان در پایتخت مجارستان در بوداپست تشریف دارند واین مسافرت رسمی را انجام داده‌اند امیدواریم بتوانند ارمغان بیشتر و بهتر و ارزنده تری از لحاظ حسن روابط با کشورهائی که با ما از جهت اقتصادی و فرهنگی در تماس و فعالیت هستند بیاورند (انشاءالله).

مسلماّ نمایندگان مجلس همین امروز صبح جزئیات و فعالیت جناب آقای نخست وزیر را از بدو ورودشان به بوداپست استماع فرموده‌اند و این برنامه تا چهار روز ادامه خواهد داشت و بعد به کشور یوگسلاوی خواهند رفت و ما آرزو می‌کنیم که نخست وزیر خدمتگزار ما مثل همیشه سلامت با صحت کامل جسمی و موفقیتهای بزرگ به کشور مراجعت بفرمایند و مملکت ما از ثمرات مسافرت و مذاکراتشان و قراردادهائی که امضاء می‌کنند و برنامه‌های اقتصادی و فرهنگی که آنجا پیاده می‌کنند بهره مند شود بنده دو جلسه در مجلس شورایملی نبودم البته اجازه داشتم و در مرخصی بودم و امروز اولین باری است که بعد از مراجعت جناب آقای مهندس ریاضی رئیس معظم مجلس شورایملی بعد از سفر طولانی ایشان به اروپا که در آخر سفر منتهی به کسالتی شد و خوشبختانه با عمل جراحی بسیار خوب و موفقیت آمیز با بازیافتن سلامت کامل مراجعت فرمودند ایشان را زیارت می‌کنم امیدوارم که همیشه سلامت باشند و این آخرین باری باشد که ایشان به عمل جراحی یا به چاقوی جراح، جناب آقای دکتر شفیع امین، احتیاج پیدا کردند (صحیح است). چون رئیس ما آنقدر عالیقدر و خوب هستند که ما همه آرزو می‌کنیم که همیشه خداوند بایشان صحت جسم و بدن و طول عمر عطا فرماید از حوصله‌ای که فرمودید بسیار بسیار متشکرم (احسنت – احسنت).

رئیس- آقای دکتر لقمان ادهم بفرمائید.

دکتر لقمان ادهم- بنده امروز افتخار دارم که از این تریبون مجلس استفائه کنم و بازگو کننده احساسات بی شائبهٔ مردم گوشه‌ای از تهران و کودکان نسبت به علیاحضرت شهبانو باشم (احسنت). روز سه شنبه ۲۴ اردیبهشت ماه نخستین مرکز بهداشت و تغذیه که بنا باوامر علیاحضرت شهبانوی ایران و با عطیهٔ معظم لها و با کمک جناب نخست وزیر در قسمت جنوبی مهرآباد در منطقه پرجمعیتی بنا شده بود مورد بازدید شهبانو قرار گرفت بنده نمی‌توانم با بیانات قاصر خودم احساساتی را که مردم در آن روز از خودشان نشان دادند در اینجا بازگو کنم تعداد مردمی که در آن روز در آن منطقه جمع شده بودند و ابراز احساسات می‌کردند بیشمار بود در آن منطقه دو دبستان وجود دارد که در هر دبستان دو هزار نفر بتحصیل مشغولند از مجموع این چهار هزار کودک که مورد تغذیه و تحت نظر انجمن ملی حمایت کودکان قرار گرفته‌اند هزار نفر به انتخاب کارشناسان بهداشت و تغذیه انجمن انتخاب شدند و در این مرکز از امکانات تغذیه و بهداشت استفاده می‌کنند این مرکز از روزی که اوامر علیاحضرت شهبانو به انجمن ملی حمایت کودکان ابلاغ شد که این انجمن کار بهداشت و بهداشت کودکان را بعهده بگیرد و این مؤسسه ایجاد شود فقط ۵۰ روز طول کشید تا ساختمان آن که نیمه تمام بود و یک ساختمان عادی در آن منطقه بود بصورت یک سلف سرویس و یک مرکز مجهز بهداشتی و کتابخانه درآید و هم اکنون ۸۳۱ نفر از امکانات این مرکز استفاده می‌کنند هر یک از کودکان غذائی که حاوی ۱۱۰۰ کالری و ۳۵ گرم پروتئین دارد با مقدار زیادی ویتامین دریافت می‌کنند و در این مدتی که این مرکز کار و فعالیت خودش را شروع کرده با مراقبتهای بهداشتی که از آنها بعمل آمده وزن آنها بین ۲ تا ۲/۵ کیلو و قد آنها بین ۱/۵ تا ۲ سانتیمتر افزایش پیدا کرده کوچکترین اختلالی از کمبود ویتامین و کمبود پروتئین در آنها مشاهده نمی‌شود کلیه کودکان بر ضد بیماریهای واگیر واکسینه شده‌اند و در اینجا من بایستی از کمک انستیتو پاستور تشکر بکنم که در این برنامه با ما همکاری داشتند کودکانی که بعدازظهر درس دارند و در مدرسه حاضر می‌شوند، صبح‌ها از امکانات این مؤسسه و کتابهای این مؤسسه استفاده می‌کنند و بعد از اینکه ناهار خوردند بمدرسه باز می‌گردند و کودکانی که صبحها درس دارند بعدازظهر از این امکانات استفاده می‌کنند (احسنت) بنا باوامر علیاحضرت شهبانونظیر این مرکز درکلیه شهرستانهای ایران ودرچندین نقطه از تهران ایجاد خواهد شد نکته‌ای که بسیار قابل توجه است این است که در کلیه بازدیدهائی که شهبانوی ایران از مراکز بهداشتی یا تغذیه‌ای یا درمانی بعمل می‌آورند در آنجا تکلفات تشریفاتی بکلی از بین می‌رود کودکان بدون تکلف، خودشان را به شهبانو می‌رسانند در آنروز شاهد این بودم که کودکان با چنان علاقه‌ای از علیا حضرت شهبانو استقبال می‌کردند و با زبان کودکانه خودشان عرض می‌کردند که شهبانو اجازه بدهید که شما را ببوسیم و کودکان از خانه‌های خودشان گلهائی آورده بودند (احسنت) و اینجا باید بعرض برسانم که کوچکترین دخالتی در تحریک احساسات آنهاما نداشتیم کودکان شخصاّ هر کدامشان گل کوچکی با خودشان آورده بودند و تقدیم خاکپای شهبانو می‌کردند برای اینکه کودکان می‌دانند که در این مملکت آن کسی که آنی فارغ از فکر آنها نیست شهبانو است (صحیح است) من امیدوارم با اقداماتی که انجام شده و در اجرای اوامر شاهنشاه آریامهر که در امر رفاه همواره دستورات مؤکدی صادر می‌فرمایند و با اعتباراتی که در برنامه پنجم برای امر رفاه در نظر گرفته شده و از اینکه جناب آقای هویدا نخست-وزیروزارت رفاه اجتماعی را پی ریزی کردند، امیدواریم وزارتخانه‌ای بشود که بتواند در تمام شئون رفاه خدمات چشمگیری را عرضه کند. امر رفاه در سالهای آینده با توجه خاصی که شخص شاهنشاه و شخص شهبانو و همچنین خاندان جلیل سلطنت نسبت بآن مبذول می‌فرمایند در ایران بصورت بسیار رضایتبخشی پیشرفت کرده و می‌کند و هم اکنون می‌خواهم بعرضتان برسانم موسساتی در این مملکت وجود دارند که در امر رفاه خدمت می‌کنند و خدمتگزار این مردم هستند و خوشوقتم که جناب آقای دکتر متین همکار عزیز مطالب جامع و مشروحی راجع به سازمان شیر و خورشید سرخ و سازمان شاهنشاهی بیان فرمودند و از اینکه جناب دکتر خطیبی بدریافت نشان درجه یک همایون، برای ۲۵ سال خدمتگزاری در این مؤسسه نائل شده‌اند بنده هم بسهم خودم تبریک می‌گویم (صحیح است) و باید بگویم این مؤسسات واقعاّ در مملکت خوبند، انجمن ملی حمایت کودکان که یکی از انجمنهای خدمتگزار این مملکت است و چون بنده خودم مسئول آن هستم مطلبی عرض نمی‌کنم ولی همینقدر می‌گویم که از بازدیدهائیکه مقامات خارجی و کارشناسان خارجی از این مؤسسا بعمل آورده‌اند و همیشه بعنوان مؤسسهٔ نمونه در آسیا و حتی در دنیا ما معرفی شده‌ایم این برای ما بزرگترین افتخار است، امیدوارم بتوانیم مجریان لایق و شایسته‌ای در راه اجرای منویات وارادهٔ شاهنشاه آریامهر و علیا حضرت شهبانوی ایران باشیم (احسنت-احسنت).

رئیس- آقای رشیدی بفرمائید.

رشیدی – بنام خدا، جناب آقای رئیس، نمایندگان محترم، ششمین کنفرانس ملی کار با پیام الهام بخش و امیدآفرین شاهنشاه آریامهر در روز بیست و سوم اردیبهشت ماه آغاز بکار کرد.

در این کنفرانس با توجه به الهامی که از رهبر داهی و خردمند انقلاب همه جانبه ایران گرفته شد نسبت به تمام شئون اجتماعی کارکگران تصمیماتی اتخاذ گردید که بکارگر آزاده و شریف توان بیشتر، هستی جاودانی بخشیده (احسنت).

در این کنفرانس پیرامون نظام راهنمائی شغلی و کارآموزی حرفه‌ای کارگران، ارتقاء کیفیت درمانی آنان، حمایت از بالا بردن سطح مهارتها تصمیماتی اتخاذ شد. که باصدور قطعنامه کنفرانس ملی کار آغازی امید بخش را به عموم کارگران مملکت نوید داده تا در سایه همت و رهبریهای پدر تاجدار حامی کارگران و کشاورزان با بازوان توانای انقلاب هر روزشان آزادتر و هر سالشان آبادتر بکار اشتغال ورزند (احسنت) و وانگهی این آسمان تهران است که شاهد شادی و هلهله کارگران تهرانی بود و این آسمان ایران است که طنین صدای کارگران شادی یافته را همراه با امواج صوتی در آسمان جهان کارگری و بشری افکنده که همه می‌گویند شاهنشاها جان برکف و چشم و گوش بر فرمان، آماده ایثار جان و هستی در راه سلامت و بقاء شاهنشاهی افتاخر آفرین پهلوی می‌باشیم (احسنت). در خاتمه از توجهی که دولت حزبی جناب آقای هویدا بر اثر توجهات و عنایات ملوکانه در جهت تأمین و رفاه کارگران مرکز مملکت نموده که امید می‌رود که این توجه نسبت بعموم کارگران مملکت نیز مبذول گردد توجه همکاران ارجمند را به شور و شادی و هیجان گروه کارگران بیش از هشت هزار نفری شهرداری تهران که در سازمان کارگران ایران جاوید شاه گویان از رفاهیت بیشتر بهره ور گردیده‌اند جلب می‌نماید و انتظار و امید دارد که با عنایتی که شخص جناب آقای دکتر آموزگار در اجرای منوییات شاهانه دارند کارگران سایر شهرداریها نیز بیش از پیش بهره‌مند از مواهب انقلاب مقدس شاه و ملت گردند.

جاوید شاه - پاینده ایران (احسنت - احسنت).

- تقدیم لایحه تشکیل وزارت رفاه اجتماعی و استرداد لایحه تأمین پرداخت وام به شرکت صنایع پتروشیمی و پرداخت وام به چغندرکاران، به وسیله آقای دکتر یزدان‌پناه وزیر مشاور و معاون پارلمانی نخست‌وزیر

۳- تقدیم لایحه تشکیل وزارت رفاه اجتماعی و استرداد لایحه تأمین پرداخت وام به شرکت صنایع پتروشیمی و پرداخت وام به چغندرکاران، به وسیله آقای دکتر یزدان‌پناه وزیر مشاور و معاون پارلمانی نخست‌وزیر.

رئیس - وارد دستور می‌شویم آقای دکتر یزدان‌پناه بفرمایید.

دکتر یزدان‌پناه (وزیر مشاور و معاون پارلمانی نخست‌وزیر) - جناب آقای رئیس مجلس شورای ملی همان طور که استحضار دارند رشد سریع اقتصادی و صنعتی کشور و تحولات عظیم اجتماعی سال‌های اخیر که همگی از انقلاب ملی ما ریشه گرفته موجب شده است که دولت بتواند نسبت به تحقق آرزوهای ملی در زمینه رفاه اجتماعی اهمیت خاص قائل شده و در پی تعمیم و ارائه گسترده خدمات رفاهی نسبت به کلیه افراد و آحاد مملکت باشد. لزوم رعایت هماهنگی پیشرفت اقتصادی با پیشرفت اجتماعی از یک طرف و نیاز به تمرکز در امر برنامه‌ریزی در مسائل مربوط به رفاه و متمرکز ساختن فعالیت‌های پراکنده رفاهی از طرف دیگر ایجاب می‌نماید که دستگاه واحدی در دولت مسئولیت امور رفاه اجتماعی را خصوصاً به عهده بگیرد تا با بررسی و شناخت علمی نیازها و چگونگی راه‌حل‌ها و تهیه استانداردهای ضروری و اعمال نظارت اجرای برنامه‌های رفاه به نحو مطلوب میسر گردد.

با تشکیل وزارت رفاه اجتماعی که امروز قانون تأسیس آن تقدیم می‌گردد، ضمن تمرکز کلیه امور رفاهی مندرج در قانون امکانات قانونی بیشتری از لحاظ توسعه امر بیمه‌های اجتماعی و وصول به مرحله تأمین اجتماعی و فراهم آوردن امکانات گسترده درمانی و نیز ارائه خدمات در زمینه رفاه گروه‌های خاص و به طور کلی رفاه کلیه گروه‌های سنی افراد مملکت فراهم خواهد شد که امید می‌رود وصول به هدف‌های ملی را در زمینه رفاه اجتماعی هر چه زودتر فراهم سازد. علی‌هذا لایحه تشکیل وزارت رفاه اجتماعی به پیوست تقدیم و تقاضای تصویب آن را دارد (احسنت).

رئیس - لایحه به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.

دکتر یزدان‌پناه - ضمناً از فرصت استفاده می‌کنم و لایحه‌ای که در شهریورماه ۵۲ تقدیم ساحت مقدس مجلس شورای ملی شده بود برای تأمین پرداخت وام به شرکت صنایع پتروشیمی و وام به چغندرکاران، چون این هر دو منظور در بودجه اصلاحی سال ۵۲ تأمین شده است و نیازی به تصویب این لایحه نیست با اجازه مقام ریاست تقاضای استرداد آن را دارم.

- تقدیم لایحه تأسیس وزارت اطلاعات و جهانگردی به وسیله آقای دکتر کیانپور وزیر اطلاعات

۴- تقدیم لایحه تأسیس وزارت اطلاعات و جهانگردی به وسیله آقای دکتر کیانپور وزیر اطلاعات

رئیس - آقای دکتر کیانپور بفرمایید.

دکتر کیانپور (وزیر اطلاعات) - جناب آقای رئیس مجلس شورای ملی به نظر شناساندن ایران، در مقام کشوری متمدن، با فرهنگی قدیم و غنی و سنت‌های بشر دوستانه، با طبیعت و جاذبه‌های خاص جهانگردی آن، و ارشاد مردم نسبت به گرایش‌های نوجویانه ملی و تغییراتی که متناسب با تحولات و پیشرفت‌های اقتصادی و اجتماعی می‌باید در طرز زندگی و تفکر ملت ما به وجود آید. همچنین به منظور اعتلای سطح آگاهی و دانش و بینش عمومی و افزایش میزان کارآیی وسایل ارتباط جمعی پایه‌گذاری سازمانی جدید و متناسب با هدف‌های مذکور امری ضروری می‌نمود.

اینک لایحه‌ای که به این منظور تهیه گردیده است به پیوست جهت تصویب تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.

رئیس - لایحه به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.

- تصویب صورت جلسه‌های روز سه‌شنبه (۲۴) و پنجشنبه (۲۶) اردیبهشت ماه ۱۳۵۳

۵- تصویب صورت جلسه‌های روز سه‌شنبه (۲۴) و پنجشنبه (۲۶) اردیبهشت ماه ۱۳۵۳

رئیس - صورت جلسه روزهای سه‌شنبه (۲۴) و پنجشنبه (۲۶) اردیبهشت ماه خدمت خانم‌ها و آقایان توزیع شده، نسبت به این صورت‌جلسه‌ها نظری نیست؟ (اظهاری نشد). صورت‌جلسه‌ها تصویب می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی راجع به حفاظت و بهسازی محیط زیست و ارسال به مجلس سنا

۶- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی راجع به حفاظت و بهسازی محیط زیست و ارسال به مجلس سنا

رئیس - گزارش شور دوم حفاظت و بهسازی محیط زیست مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور دوم از کمیسیون کشاورزی ومنابع طبیعی بمجلس شورای ملی.

کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی در جلسه ۱۳۵۲/۱۲/۶ با حضور آقای دکتر همایونفر معاون وزارت کشاورزی و منابع طبیعی لایحه شماره ۲۵۲۲ مورخ ۵۲/۲/۱۰ دولت راجع بحفاظت محیط زیست را که گزارش شور اول آن بشمارهٔ ۱۰۲۴ چاپ گردیده است با توجه به پیشنهادهای رسیده مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی بشرح زیر تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

لایحهٔ قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست.

مادهٔ ۱- حفاظت و بهبود و بهسازی محیط زیست و پیشگیری و ممانعت از هر نوع آلودگی و هر اقدام مخربی که موجب برهم خوردن تعادل و تناسب محیط زیست میشودهمچنین کلیه امور مربوط بجانوران وحشی و آزیان آبهای داخلی وظیفه سازمان محیط زیست است.

سازمان محیط زیست که جایگزین سازمان حفاظت محیط زیست می‌باشد و در این قانون سازمان نامیده می‌شود وابسته به نخست وزیری و دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی است و زیر نظر شورایعالی محیط زیست انجام وظیفه می‌نماید.

  • تبصره - درمناطق شکارگاههای سلطنتی مقررات مربوط را شکاربانی سلطنتی رأساّ انجام خواهد داد.

مادهٔ ۲- رئیس شورایعالی محیط زیست بفرمان همایونی منصوب می‌شود و اعضای آن عبارتند از:

وزیر دارائی- وزیر کشاورزی و منابع طبیعی- وزیر بهداری – وزیر تعاون و امور روستاها- وزیرآب و برق – وزیر اقتصاد- وزیر کشور- وزیر آبادانی و مسکن- مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران- وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه و پنج نفر از اشخاص ذیصلاحیت که به پیشنهاد ریاست شورایعالی با فرمان همایونی برای مدت پنجسال منصوب می‌شوند.

مادهٔ ۳- شورایعالی محیط زیست علاوه بر وظائف و اختیاراتی که در قانون شکار و صید برای شورایعالی شکاربانی و نظارت بر صید مقرر بوده دارای وظایف و اختیارات زیر است:

الف- تعیین مناطقی تحت عنوان پارک ملی- آثار طبیعی ملی- پناهگاه حیات وحش، منطقه حفاظت شده و تصویب حدود دقیق این مناطق با رعایت نکات زیر:
۱- مفاد ماده ۲۷ قانون شکار و صید مصوب خرداد ماه ۱۳۴۶ و همچنین قوانین و مقررا ت مربوط بسازمان جنگلها و مراتع.
۲- کسب موافقت وزیر کشاورزی و منابع طبیعی در مورد مناطقی که با اجازه یا توسط سازمان جنگلها و مراتع کشور در آنها طرح جنگلداری یا مرتع داری بموقع عمل گذارده می‌شود.
۳- کسب موافقت وزیر اقتصاد در مورد مناطقی که طرحهای اکتشاف و بهره برداری از مواد معدنی طبق قوانین مربوط اجراء می‌گردد.

صدور هر گونه پروانه اکتشاف و بهره برداری از مواد معدنی برای مناطقی که تحت عنوان پارک ملی ـ آثار طبیعی ملی- پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت شده تعیین گردیده‌اند موکول بموافقت شورایعالی محیط زیست می‌باشد.

  • تبصره- تعریف مناطق و تعیین ضوابط و مقررات مربوط بمناطق مذکور در این بند بموجب آئین –نامه اجرائی این قانون خواهد بود.
ب- تعیین انواع و بها و مدت اعتبار پروانه‌های موضوع ماده ۸ این قانون.
ج- موافقت با اعطاء جایزه باشخاص طبق آئین نامه اجرائی این قانون.

مادهٔ ۴- هر نوع ممنوعیت و محدودیت و مقرراتی که برای مناطق مذکور در بند (الف) ماده ۳ این قانون برقرار می‌گردد نباید با حق مالکیت یا حق انتفاع اشخاصیکه در داخل این مناطق قانوناّ دارا هستند مغایر باشد.

مادهٔ ۵- رئیس سازمان به پیشنهاد شورایعالی و موافقت نخست وزیر با فرمان همایونی منصوب می‌شود و از لحاظ مقام و حقوق و مزایا در ردیف معاونین نخست وزیر می‌باشد و سمت دبیر شورا را خواهد داشت.

مادهٔ ۶- سازمان علاوه بر وظائف و اختیاراتی که در قانون شكار و صید براى سازمان شكاربانى و نظارت بر صید مقرر بوده داراى وظایف و اختیارات زیر است:

الف- انجام تحقیقات و بررسی‌هاى علمى و اقتصادى در زمینه حفاظت و بهبود و بهسازى محیط زیست و جلوگیرى از آلودگى و برهم خوردن تعادل محیط زیست از جمله موارد ذیل:
۱- طرق حفظ تعادل اكولوژیك طبیعت (حفظ مناسبات محیط زیست)
۲- تغییراتى كه تأسیسات و مستحدثات مختلف در وضع فیزیكى و شیمیایی و بیولوژیك خاك، آب و هوا ایجاد می‌نمایند و این تغییرات سبب دگرگونى وضع طبیعى می‌گردند. مانند تغییر و تخریب مسیر رودخانه‌ها، تخریب جنگل‌ها ومراتع، دگرگونى اكولوژى دریاها، به هم خوردن زه‌كشى طبیعى آب‌ها و دگرگونى و انهدام تالآب‌ها.
۳- استفاده از سموم كشاورزى یا مواد مصرفى زیان‌آور به محیط زیست.
۴- طرز جلوگیرى از پخش و ایجاد صداهاى زیان‌آور به محیط زیست.
۵- حفظ محیط زیست از نظر ظواهر طبیعت و طرق زیباسازى آن.
ب- پیشنهاد ضوابط به منظور مراقبت و جلوگیرى از آلودگى آب، هوا، خاك، پخش فضولات اعم از زباله و مواد زائد كارخانه‌جات و به طور كلى عوامیل كه مؤثر بر روى محیط می‌باشند.
ج- هر گونه اقدام مقتضى به منظور بهبود و بهسازى محیط زیست در حدود قوانین مملكتى با حفظ حقوق اشخاص.
د- تنظیم و اجراى برنامه‌هاى آموزشى به منظور تنویر و هدایت افكار عمومى در زمینه حفظ و بهسازى محیط زیست.
ه- ایجاد باغ‌هاى وحش و موزه تاریخ طبیعى.
و- برقرارى هر گونه محدودیت و ممنوعیت موقتى زمانى- مكانى- نوعى- طریقى و كمى شكار و صید و اعلام آن طبق مقررات ماده ۴ قانون شكار و صید.
ز- همكارى با سازمان‌هاى مشابه خارجى و بین‌المللى به منظور حفظ محیط زیست در حدود تعهدات متقابل.

ماده ۷- هرگاه اجراى هریك از طرح‌هاى عمرانى و یا بهره‌بردارى از آنها به تشخیص سازمان با قانون و مقررات مربوط به حفاظت محیط زیست مغایرت داشته باشد سازمان مورد را به وارتخانه یا مؤسسه مربوط اعلام خواهد نمود تا با همكارى سازمان‌هاى ذیربط به منظور رفع مشكل در طرح مزبور تجدیدنظر به عمل آید.

در صورت وجود اختلاف نظر طبق تصمیم نخست وزیر عمل خواهد شد.

ماده ۸- مبادرت به هر گونه شكار و صید و پرورش و تكثیر و نگاهدارى و خرید و فروش جانوران وحشى و اجزا آن و استفاده و سیاحت از مناطق مذكور در بند (الف) ماده ۳ این قانون مستلزم تحصیل پروانه یا اجازه از سازمان می‌باشد، در هر یك از موارد فوق كه ضرورت ایجاب نماید سازمان می‌تواند با تصویب شورای عالى محیط زیست اجازه یا پروانه رایگان صادر نماید.

  • تبصره- در مواردى كه صدور پروانه‌هاى موضوع این ماده همچنین صدور پروانه صادرات و واردات جانوران وحشى و اجزا آنها به موجب قوانین مربوط به وزارتخانه‌ها یا سازمان‌هاى دیگرى محول گردیده مرجع صادر كننده پروانه با جلب موافقت سازمان اقدام خواهد كرد.

ماده ۹- اقدام به هر عملى كه موجبات آلودگى محیط زیست را فراهم نماید ممنوع است.

منظور از آلوده ساختن محیط زیست عبارت است از پخش یا آمیختن مواد خارجى به آب یا هوا یا خاك یا زمین به میزانى كه كیفیت فیزیكى یا شیمیایی یا بیولوژیك آن را به طوری كه زیان‌آور به حال انسان یا سایر موجودات زنده و یا گیاهان و یا آثار و ابنیه تاریخى باشد تغییر دهد.

  • تبصره- استعمال سموم به منظور مبارزه به آفات نباتى و جانوران و حشرات موذى با رعایت قوانین و مقررات وزارت كشاورزى و منابع طبیعى مشمول این ماده نخواهد بود ولى در صورتی كه استفاده از سموم براى مقاصد بالا مغیر با بهسازى محیط زیست باشد سازمان ضرورت تجدید نظر در مقررات مربوط و جایگزینى مواد و طرق دیگرى را براى دفع آفات توصیه خواهد نمود.

در قانون شکار و صید برای سازمان شکاربانی و نظارت بر صید مقرر بوده دارای وظایف و اختیارات زیر است:

الف- انجام تحقیقات و بررسیهای علمی و اقتصادی در زمینه حفاظت و بهبود و بهسازی محیط زیست و جلوگیری از آلودگی و برهم خوردن تعادل محیط زیست از جمله موارد ذیل:
۱- طرق حفظ تعادل اکولوژیک طبیعت (حفظ مناسبات محیط زیست).
۲- تغییراتی که تأسیسات و مستحدثات مختلف در وضع فیزیکی و شیمیائی و بیولوژیک خاک، آب و هوا ایجاد می‌نمایند و این تغییرات سبب دگرگونی وضع طبیعی می‌گردند. مانند تغییر و تخریب مسیررودخانه‌ها، تخریب جنگلها ومراتع، دگرگونی اکولوژی دریاها، بهم خوردن زه - کشی طبیعی آبها و دگرگونی و انهدام تالابها.
۳- استفاده از سموم کشاورزی یا مواد مصرفی زیان آور به محیط زیست.
۴- طرز جلوگیری از پخش و ایجاد صداهای زیان آور به محیط زیست.
۵- حفظ محیط زیست از نظر ظواهر طبیعت و طرق زیباسازی آن.
ب- پیشنهاد ضوابط بمنظور مراقبت و جلوگیری از آلودگی آب، هوا، خاک، پخش فضولات اعم از زباله و مواد زائد کارخانجات و بطور کلی عوامیل که مؤثر بر روی محیط می‌باشند.
ج- هر گونه اقدام مقتضی بمنظور بهبود و بهسازی محیط زیست در حدود قوانین مملکتی با حفظ حقوق اشخاص.
د- تنظیم و اجرای برنامه‌های آموزشی بمنظور تنویر و هدایت افکار عمومی در زمینه حفظ و بهسازی محیط زیست.
ه- ایجاد باغهای وحش و موزه تاریخ طبیعی.
و- برقراری هر گونه محدودیت و ممنوعیت موقتی زمانی – مکانی – نوعی – طریقی و کمی شکار و صید و اعلام آن طبق مقررات مادهٔ ۴ قانون شکار و صید.
ز- همکاری با سازمانهای مشابه خارجی و بین المللی بمنظور حفظ محیط زیست در حدود تعهدات متقابل.

مادهٔ ۷- هرگاه اجرای هریک ازطرحهای عمرانی ویا بهره برداری ازآنها بتشخیص سازمان با قانون ومقررات مربوط بحفاظت محیط زیست مغایرت داشته باشد سازمان مورد را بوارتخانه یا مؤسسه مربوط اعلام خواهد نمود تا با همکاری سازمانهای ذیربط بمنظور رفع مشکل درطرح مزبور تجدید نظر بعمل آید.

در صورت وجود اختلاف نظر طبق تصمیم نخست وزیر عمل خواهد شد.

مادهٔ ۸- مبادرت بهر گونه شکار و صید و پرورش و تکثیر و نگاهداری و خرید و فروش جانوران وحشی و اجزاء آن و استفاده و سیاحت از مناطق مذکور در بند (الف) مادهٔ ۳ این قانون مستلزم تحصیل پروانه یا اجازه از سازمان می‌باشد، در هر یک از موارد فوق که ضرورت ایجاب نماید سازمان می‌تواند با تصویب شورایعالی محیط زیست اجازه یا پروانه رایگان صادر نماید.

  • تبصره- در مواردی که صدور پروانه‌های موضوع این ماده همچنین صدور پروانه صادرات و واردات جانوران وحشی و اجزاء آنها بموجب قوانین مربوط بوزارتخانه‌ها یا سازمانهای دیگری محول گردیده مرجع صادر کننده پروانه با جلب موافقت سازمان اقدام خواهد کرد.

مادهٔ ۹- اقدام بهر عملی که موجبات آلودگی محیط زیست را فراهم نماید ممنوع است.

منظور از آلوده ساختن محیط زیست عبارتست از پخش یا آمیختن مواد خارجی بآب یا هوا یا خاک یا زمین بمیزانی که کیفیت فیزیکی یا شیمیائی یا بیولوژیک آن را بطوریکه زیان آور بحال انسان یا سایر موجودات زنده و یا گیاهان و یا آثار و ابنیه تاریخی باشد تغییر دهد.

  • تبصره- استعمال سموم بمنظور مبارزه به آفات نباتی و جانوران و حشرات موذی با رعایت قوانین و مقررات وزارت کشاورزی و منابع طبیعی مشمول این ماده نخواهد بود ولی در صورتیکه استفاده از سموم برای مقاصد بالا مغیر با بهسازی محیط زیست باشد سازمان ضرورت تجدید نظر در مقررات مربوط و جایگزینی مواد و طرق دیگری را برای دفع آفات توصیه خواهد نمود.

ماده ۱۰- مقررات جلوگیری از آلودگی یا تخریب محیط زیست و جلوگیری از پخش و ایجاد صداهای زیان‌آور به محیط زیست و همچنین ضوابط تعیین معیار و میزان آلودگی موضوع ماده ۹ این قانون و محدودیت و ممنوعیت‌های مربوط به حفظ و بهبود و بهسازی محیط زیست به موجب آیین‌نامه‌هایی خواهد بود كه به تصویب كمیسیون‌های كشاورزی و منابع طبیعی و بهداری و دادگستری مجلسین برسد.

ماده ۱۱- سازمان با توجه به مقررات و ضوابط مندرج در آیین‌نامه‌های مذكور در ماده ۱۰ كارخانه‌جات و كارگاهی‌هایی كه موجبات آلودگی محیط زیست را فراهم می‌نمایند مشخص و مراتب را كتباً با ذكر دلایل برحسب مورد به صاحبان یا مسئولان آنها اخطار می‌نماید كه ظرف مدت معینی نسبت به رفع موجبات آلودگی مبادرت یا از كار و فعالیت خودداری كنند. در صورتی كه در مهلت مقرر اقدام ننمایند به دستور سازمان از كار و فعالیت آنها ممانعت به عمل خواهد آمد.

در صورتی كه اشخاص ذی‌نفع نسبت به اخطار یا دستور سازمان معترض باشند می‌توانند به دادگاه شهرستان محل شكایت نمایند دادگاه فوراً و خارج از نوبت به موضوع رسیدگی می‌كند و در صورتی كه اعتراض را وارد تشخیص دهد رأی به ابطال اخطار یا رفع ممانعت خواهد داد. رأی دادگاه قطعی است.

  • تبصره- سازمان می‌تواند در مورد كارخانه‌جات و كارگاه‌هایی كه خطرات فوری در برداشته باشند با موافقت رئیس سازمان یا نماینده معرفی شده از طرف نامبرده بدون اخطار قبلی دستور ممانعت كار و فعالیت آنها را بدهد.

ماده ۱۲- صاحبان یا مسئولان كارخانه‌جات و كارگاه‌های موضوع ماده ۱۱ مكلف هستند به محض ابلاغ دستور سازمان، كار یا فعالیت ممنوع شده را متوقف و تعطیل نمایند. ادامه كار یا فعالیت مزبور منوط به اجازه سازمان یا رأی دادگاه صلاحیت‌دار خواهد بود. در صورت تخلف به حبس جنحه‌ای از شصت و یك روز تا یك سال و یا پرداخت جزای نقدی از پنج هزار و یك تا پنجاه هزار ریال یا به هر دو مجازات محكوم خواهند شد.

ماده ۱۳- كسانی كه از مقررات و ضوابط مذكور در آیین‌نامه‌های موضوع ماده ۱۰ تخلف نمایند برحسب مورد كه در آیین‌نامه‌های مزبور تعیین خواهد شد به جزای نقدی از پانصد ریال تا پنجاه هزار ریال محكوم خواهند شد.

ماده ۱۴- در مورد جرایم مذكور در این قانون سازمان حسب مورد شاكی یا مدعی خصوصی شناخته می‌شود.

ماده ۱۵- مأمورین سازمان كه از طرف سازمان مأمور كشف و تعقیب جرایم فوق‌الذكر می‌شوند در صورتی كه وظایف ضابطین دادگستری را در كلاس مخصوص زیر نظر دادستان شهرستان تعلیم گرفته باشند از لحاظ اجرای این قانون و قانون شكار و صید در ردیف ضابطین دادگستری محسوب می‌شوند.

  • تبصره- در مواردی كه سازمان‌های دیگر به موجب قوانین مربوط مأمور تعقیب جرایم مذكور در این قانون باشند سازمان نظر خود را برحسب مورد به آن سازمان‌ها اعلام خواهد كرد.

ماده ۱۶- كلیه عرصه و اعیان املاك متعلق به دولت واقع در محدوده مناطق مذكور در بند (الف) ماده ۳ همچنین كلیه تالاب‌های متعلق به دولت در اختیار سازمان قرار خواهد داشت و سازمان در بهره‌برداری از تالاب‌ها به استثنای مرداب بندر پهلوی و املاك مذكور قائم‌مقام قانونی مؤسسات یا سازمان‌های مربوط می‌باشد ولی حق واگذاری عین آنها را ندارد.

  • تبصره ۱- در صورتی كه استفاده از منابع مذكور مستلزم قطع درخت باشد سازمان جنگل‌ها و مراتع كشور طبق سازمان رأساً عمل خواهد نمود.
  • تبصره ۲- نحوه واگذاری منافع املاك كشور در این ماده در آیین‌نامه اجرایی این قانون تعیین خواهد شد.

ماده ۱۷- در صورتی كه عرصه و اعیان املاك متعلق به اشخاص و شهرداری‌ها با املاك موقوفه واقع در محدوده مناطق مذكور در بند (الف) ماده ۳ این قانون مورد نیاز باشد سازمان می‌تواند طبق مقررات قانون خرید اراضی و ابنیه و تأسیسات برای حفظ آثار تاریخی و باستانی مصوب آذر ماه ۱۳۴۷ خریداری و تصرف نماید.

مادهٔ ۱۸- سازمان دارای گاردی خواهد بود با لباس متحد الشکل و تجهیزات لازم.

مادهٔ ۱۹- مناطقی از کشور که مقررات مواد ۱۱ و ۱۲ و ۱۳ این قانون در آنها اجرا خواهد شد از طرف سازمان با رعایت شرایط و ضوابطی که در آئین نامه اجرائی این قانون مقرر می‌گردد تعیین و پس از تصویب شورایعالی اعلام می‌شود.

مادهٔ ۲۰- سازمان می‌تواند با تصویب شورای عالی محیط زیست کلیه یا قسمتی از وظائف و اختیارات خود را نسبت به اجرای مواد ۱۱و۱۲و۱۳ این قانون در محدوده شهرها و هر یک از مناطق کشور ضمن تعیین حدود برحسب مورد بشهرداریهای مربوط با هر سازمان دولتی ذیربط محول نماید، دراینصورت شهرداریها و سازمانهای مذکور مسئول اجرای آن خواهند بود.

مادهٔ ۲۱- آئین نامه اجرائی این قانون باستثناء آئین نامه‌های مذکور در مادهٔ ۱۰ پس از تأیید شورایعالی محیط زیست بتصویب هیئت وزیران می‌رسد.

مخبر کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی – مهندس نظمی.

گزارش شور دوم از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارائی در جلسه ۱۳۵۳/۱/۳۱ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط به حفاظت و بهسازی محیط زیست را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی را عیناّ تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون دارائی- امان الله ریگی.

گزارش شور دوم از کمیسیون بهداری به مجلس شورای ملی

کمیسیون بهداری در جلسه ۵۳/۲/۲ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط بحفاظت و بهسازی محیط زیست را مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.

اینک گزارش آن را در تأییدگزارش کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون بهداری – دکتر حیدر قلی برومند.

گزارش شور دوم از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی.

کمیسیون دادگستری در جلسه ۵۳/۲/۲۸ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط بحفاظت و بهسازی محیط زیست را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی را عیناّ تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون دادگستری – دکتر سید محمد رضا تنکابنی.

رئیس – مادهٔ اول قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۱- حفاظت و بهبود و بهسازی محیط زیست و پیشگیری وممانعت از هر نوع آلودگی و هر اقدام مخربی که موجب برهم خوردن تعادل و تناسب محیط زیست می‌شود همچنین کلیه امور مربوط بجانواران وحشی و آبزیان آبهای داخلی وظیفه سازمان محیط زیست است.

سازمان محیط زیست که جایگزین سازمان حفاظت محیط زیست می‌باشد و در این قانون سازمان نامیده می‌شود وابسته به نخست وزیری و دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی است و زیر نظر شورایعالی محیط زیست انجام وظیفه می‌نماید.

  • تبصره - درمناطق شکارگاههای سلطنتی مقررات مربوط را شکاربانی سلطنتی رأساّ انجام خواهدداد.

رئیس- در مادهٔ اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادهٔ اول رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادهٔ دوم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۲- رئیس شورایعالی محیط زیست بفرمان همایونی منصوب می‌شود و اعضای آن عبارتند از:

وزیر دارائی – وزیر کشاورزی و منابع طبیعی – وزیر بهداری- وزیر تعاون و امور روستاها- وزیر آب و برق- وزیر اقتصاد- وزیر کشور- وزیر آبادانی و مسکن- مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران- وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه و پنج نفر از اشخاص ذیصلاحیت که به پیشنهاد ریاست شورایعالی با فرمان همایونی برای مدت پنجسال منصوب می‌شوند.

رئیس- در مادهٔ دوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم بمادهٔ ۲ خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادهٔ ۳ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۳- شورایعالی محیط زیست علاوه بر وظائف و اختیاراتی که در قانون شکار و صید برای شورایعالی شکاربانی و نظارت بر صید مقرر بوده دارای وظائف و اختیارات زیر است:

الف- تعیین مناطقی تحت عنوان پارک ملی – آثار طبیعی ملی- پناهگاه حیات وحش منطقه حفاظت شده و تصویب حدود دقیق این مناطق با رعایت نکات زیر:
۱- مفاد مادهٔ ۲۷ قانون شکار و صید مصوب خرداد ماه ۱۳۴۶ و همچنین قوانین و مقررات مربوط به سازمان جنگلها و مراتع.
۲- کسب موافقت وزیر کشاورزی و منابع طبیعی در مورد مناطقی که با اجازه یا توسط سازمان جنگلها و مراتع کشور در آنها طرح جنگلداری یا مرتع داری بموقع عمل گذارده می‌شود.
۳- کسب موافقت وزیر اقتصاد در مورد مناطقی که طرحهای اکتشاف و بهره برداری از مواد معدنی طبق قوانین مربوط اجراء می‌گردد.

صدور هر گونه پروانه اکتشاف و بهره برداری از مواد معدنی برای مناطقی که تحت عنوان پارک ملی – آثار طبیعی ملی- پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت شده تعیین گردیده‌اند موکول بموافقت شورایعالی محیط زیست می‌باشد.

  • تبصره - تعریف مناطق و تعیین ضوابط و مقررات مربوط بمناطق مذکور در این بند بموجب آئین – نامه اجرائی این قانون خواهد بود.
ب- تعیین انواع و بها و مدت اعتبار پروانه‌های موضوع مادهٔ ۸ این قانون.
ج- موافقت با اعطاء جایزه باشخاص طبق آئین نامه اجرائی این قانون.

رئیس- آقای جوانشیر بفرمائید.

جوانشیر- آقای رئیس، همکاران محترم لایحه و مواد مندرج در لایحه برای هر ناظر و برای هر محقق زاویه‌های گوناگونی را برای مطالعه و دیدهای خاص بوجود می‌آورد، من بمناسبت یک احساسات لطیف که نسبت به حیوانات و حیوانات وحشی بخصوص آهوان زیبای این سرزمین دارم در مادهٔ ۳ خواستم که نسبت به شکار چند کلمه‌ای عرض کرده باشم، یکی از نویسندگان فرانسوی می‌گوید من موقعیکه آهوئی را شکار کردم وقتی بسر آن حیوان زیبا رفتم از دو چشمان سیاه دل انگیز و شورانگیز آن حیوان دو قطره اشک فرو ریخت دانستم که انسان نسبت به حیوان چه جنایتها که نمی‌کند. من معتقد نیستم که بگویم شکار را برای همیشه قدغن کنید ولی اطمینان دارم که از طرف اداره شکاربانی نسبت به شکار، بیشتر جنبهٔ ورزش و جنبه هنر تیراندازی و جنبه هنر نظامی باید در نظر گرفته شود و هیچگاه ظلم و ستمی نسبت باین حیوانات زیبا که در امنیت جنگلها پراکنده هستند اعمال نشود. نمی‌دانم مجلس شورایملی تا چه حد نسبت به این مسأله حساسیت دارد و ما فقط باید در موقعی که پای انسانها در میان باشد همه سراپا گوش بشوند (صحیح است)، آهوان زیبای این مملکت هم همیشه باید از امنیت برخوردار باشند، شکار نباید جنبه ستم و ظلم بخود بگیرد، شکار باید همان جنبهٔ ورزش و اسپورت را داشته باشد و ما باید این جنبه را حفظ کنیم، من نمی‌دانم نماینده اداره شکاربانی اینجا تشریف دارند یا نه؟ اصولا شکار و شکاربانی جزء کدام دستگاه است، مثل این كه با جناب دكتر همایونفر است چه بهتر ایشان مردی رمانتیك و حساس و شاعرپیشه هستند و من چه خوب انتخاب كردم این موضوع را، واقعآً خیال می‌كنم به این موضوع آقای دكتر، اداره شكاربانی بایستی توجه و دقت بیشتری بكند. جناب آقای الموتی به خاطر دارند كه متأسفانه و هزار بار متأسفانه وقتی كه این كشور اشغال بود، سربازهای بیگانه نسبت به آهوان زیبای این مملكت چه ستم‌ها روا داشتند، شكار با پرژكتور، شكار با جیب، شكار با وسیله نقلیه كه از مدرن‌ترین و ستمكارترین و ظالمانه‌ترین نوع شكار است كه انسان‌ها نسبت به حیوانات اعمال می‌كنند ما نباید وقتی كه تنها پای آسمان‌ها و آدم‌ها و رفاه اجتماعی آنها در میان است بیاییم اینجا پشت این تریبون داد سخن برای رفاه انسان‌ها بدهیم، حیوانات این مملكت هم باید از مواهب امنیت و عدالت برخوردار شوند من انتظار دارم جناب معاونت وزارت كشاورزی این پیام حیوان‌دوستی ما را به سازمان شكاربانی ابلاغ بفرمایید كه دقت بیشتری در امر شكار مبذول دارند، خیلی متشكرم (احسنت).

رئیس - نظر دیگری در ماده ۳ نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۳ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی كه موافق هستند خواهش می‌كنم قیام فرمایند (اكثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۴ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۴- هر نوع ممنوعیت و محدودیت و مقرراتی كه برای مناطق مذكور در بند (الف) ماده ۳ این قانون برقرار می‌گردد نباید با حق مالكیت یا حق انتفاع اشخاصی كه در داخل این مناطق قانوناً دارا هستند مغایر باشد.

رئیس - در ماده ۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۴ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی كه موافق هستند خواهش می‌كنم قیام فرمایند (اكثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۵- رئیس سازمان به پیشنهاد شورایعالی و موافقت نخست‌وزیر با فرمان همایونی منصوب می‌شود و از لحاظ مقام و حقوق و مزایا در ردیف معاونین نخست‌وزیر می‌باشد و سمت دبیر شورا را خواهد داشت.

رئیس - در ماده ۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۵ خانم‌ها و آقایانی كه موافق هستند خواهش می‌كنم قیام فرمایند (اكثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۶- سازمان علاوه بر وظایف و اختیاراتی كه در قانون شكار و صید برای سازمان شكاربانی و نظارت بر صید مقرر بوده دارای وظایف و اختیارات زیر است:

الف - انجام تحقیقات و بررسی‌های علمی و اقتصادی در زمینه حفاظت و بهبود و بهسازی محیط زیست و جلوگیری از آلودگی و بر هم خوردن تعادل محیط زیست از جمله موارد ذیل:
۱- طرق حفظ تعادل اكولوژیك طبیعت (حفظ مناسبات محیط زیست).
۲- تغییراتی كه تأسیسات و مستحدثات مختلف در وضع فیزیكی و شیمیایی و بیولوژیك خاك، آب و هوا ایجاد می‌نمایند و این تغییرات سبب دگرگونی وضع طبیعی می‌گردند. مانند تغییر و تخریب مسیر رودخانه‌ها، تخریب جنگل‌ها و مراتع، دگرگونی اكولوژی دریاها، به هم خوردن زده‌كشی طبیعی آب‌ها و دگرگونی و انهدام تالاب‌ها.
۳- استفاده از سموم كشاورزی یا مواد مصرفی زیان‌آور به محیط زیست.
۴- طرز جلوگیری از پخش و ایجاد صداهای زیان‌آور به محیط زیست.
۵- حفظ محیط زیست از نظر ظواهر طبیعت و طرق زیباسازی آن.
ب - پیشنهاد ضوابط به منظور مراقبت و جلوگیری از آلودگی آب، هوا، خاك، پخش فضولات اعم از زباله و مواد زائد كارخانه‌جات و به طور كلی عواملی كه مؤثر بر روی محیط می‌باشند.
ج - هر گونه اقدام مقتضی به منظور بهبود و بهسازی محیط زیست در حود قوانین مملكتی با حفظ حقوق اشخاص.
د- تنظیم و اجرای برنامه‌های آموزشی بمنظور تنویر و هدایت افکار عمومی در زمینه حفظ و بهسازی محیط زیست.
ه- ایجاد باغهای وحش و موزه تاریخ طبیعی.
و- برقراری هر گونه محدودیت و ممنوعیت موقتی زمانی- مکانی- نوعی- طریقی و کمی شکار و صید و اعلام آن طبق مقررات مادهٔ ۴ قانون شکار و صید.
ز- همکاری با سازمانهای مشابه خارجی و بین المللی بمنظور حفظ محیط زیست در حدود تعهدات متقابل.

رئیس- در مادهٔ۶ نظری نیست؟(اظهاری نشد) رأی می‌گیریم بمادهٔ۶ خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثربرخاستند) تصویب شد. مادهٔ۷قرائت می‌شود

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ۷ – هر گاه اجرای هر یک از طرحهای عمرانی و یا بهره برداری از آنها بتشخیص سازمان با قانون و مقررا مربوط بحفاظت محیط زیست مغایرت داشته باشد سازمان مورد را بوزارتخانه یا مؤسسه مربوط اعلام خواهدنمودتا با همکاری سازمانهای ذیربط بمنظور رفع مشکل در طرح مزبور تجدید نظر بعمل آید.

درصورت وجوداختلاف نظرطبق تصمیم نخست وزیرعمل خواهد شد.

رئیس- در مادهٔ۷ نظری نیست؟(اظهاری نیشد) بمادهٔ ۷ رأی می‌گیریم خانمهاوآقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثربرخاستند) تصویب شد. مادهٔ ۸ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۸ – مبادرت بهر گونه شکار و صید و پرورش و تکثیر و نگاهداری و خرید و فروش جانوران وحشی و اجزاء آن و استفاده و ساحت از مناطق مذکور در بند (الف) مادهٔ ۳ این قانون مستلزم تحصیل پروانه یا اجازه از سازمان می‌باشد، در هر یک از موارد فوق که ضرورت ایجاب نماید سازمان می‌تواند با تصویب شورایعالی محیط زیست اجازه یا پروانه رایگان صادر نماید.

  • تبصره- این ماده همچنین صدور پروانه صادرات و واردان جانوران وحشی و اجزاء آنها بموجب قوانین مربوط بوزارتخانه‌ها یا سازمانهای دیگری محول گردیده مرجع صادر کننده پروانه باجلب موافقت سازمان اقدام خواهد کرد.

رئیس- درمادهٔ۸نظری نیست؟(اظهاری نشد) رأی می‌گیریم بمادهٔ ۸ خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادهٔ ۹ قراءت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۹ – اقدام بهر عملی که موجبات آلودگی محیط زیست را فراهم نماید ممنوع است.

منظور از آلوده ساختن محیط زیست عبارتست از پخش یا آمیختن مواد خارجی به آب یا خاک یا زمین به میزانی که کیفیت فیزیکی یا شیمیائی یا بیولوژیک آنرا بطوریکه زیان آور بحال انسان یا سایر موجودات زنده و یا گیاهان و یا آثار و ابنیه تاریخی باشد تغییر دهد.

  • تبصره- استعمال سموم بمنظور مبارزه با آفات نباتی و جانوران و حشرات موذی با رعایت قوانین و مقررات وزارت کشاورزی و منابع طبیعی مشمول این ماده نخواهد بود ولی در صورتیکه استفاده از سموم برای مقاصد بالا مغایر با بهسازی محیط زیست باشد سازمان ضرورت تجدید نظر در مقررات مربوط و جایگزینی مواد و طرق دیگری را برای دفع آفات توصیه خواهد نمود.

رئیس- درمادهٔ۹نظری نیست؟(اظهاری نشد) رأی می‌گیریم بمادهٔ ۹ خانمهاوآقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثربرخاستند) تصویب شد. مادهٔ ۱۰ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۱۰- مقررات جلوگیری از آلودگی یا تخریب محیط زیست و جلوگیری از پخش و ایجاد صداهای زیان آور به محیط زیست و همچنین ضوابط تعیین معیار و میزان آلودگی موضوع مادهٔ ۹ این قانون ومحدودیت و ممنوعیتهای مربوط بحفظ و بهبود و بهسازی محیط زیست بموجب آئین- نامه هائی خواهد بود که به تصویب کمیسیونهای کشاورزی و منابع طبیعی و بهداری و دادگستری مجلسین برسد.

رئیس- درمادهٔ۱۰نظری نیست؟(اظهاری نشد) رأی می‌گیریم بمادهٔ ۱۰ خانمهاوآقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثربرخاستند) تصویب شد. مادهٔ ۱۱ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۱۱- سازمان با توجه بمقررات و ضوابط مندرج در آئین نامه‌های مذکور در مادهٔ۱۰ کارخانجات و کارگاههائیکه موجبات آلودگی محیط زیست را فراهم می‌نمایند مشخص ومراتب را کتباّ با ذکر دلایل بر حسب مورد بصاحبان یا مسئولان آنها اخطار می‌نماید که ظرف مدت معینی نسبت به رفع موجبات آلودگی مبادرت یا از کار و فعالیت خودداری کنند. در صورتیکه در مهلت مقرر اقدام ننمایند بدستور سازمان از کار و فعالیت آنها ممانعت بعمل خواهد آمد.

در صورتیکه اشخاص ذینفع نسبت باخطار یا دستور سازمان معترض باشند می‌توانند بدادگاه شهرستان محل شکایت نمایند دادگاه فوراّ و خارج از نوبت بموضوع رسیدگی می‌کند و در صورتیکیه اعتراض را وارد تشخیص دهد رأی بابطال اخطار یا رفع ممانعت خواهد داد. رأی دادگاه قطعی است.

  • تبصره- سازمان می‌تواند در مورد کارخانجات و کارگاههائیکه خطرات فوری در بر داشته باشند با موافقت رئیس سازمان یا نماینده معرفی شده از طرف نامبرده بدون اخطار قبلی دستور ممانعت کار و فعالیت آنها را بدهد.

رئیس-درمادهٔ۱۱نظری نیست؟(اظهاری نشد) رأی می‌گیریم بمادهٔ ۱۱ خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادهٔ ۱۲ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۱۲- صاحبان یا مسئولان کارخانجات و کارگاههای موضوع مادهٔ ۱۱ مکلفند بمحض ابلاغ و دستور سازمان، کار یا فعالیت ممنوع شده را متوقف و تعطیل نمایند. ادامه کار یا فعالیت مزبور منوط به اجازه سازمان یا رأی دادگاه صلاحیتدار خواهد بود. در صورت تخلف بحبس جنحه‌ای از شصت و یکروز تا یک سال و یا پرداخت جزای نقدی از پنج هزار و یک تا پنجاه هزار ریال یا به هردو مجازات محکوم خواهند شد.

رئیس-درمادهٔ ۱۲ نظری نیست؟(اظهاری نشد) رأی می‌گیریم بمادهٔ ۱۲ خانمهاوآقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثربرخاستند) تصویب شد. مادهٔ ۱۳ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۱۳- کسانیکه از مقررات و ضوابط مذکور در آئیین نامه‌های موضوع مادهٔ ۱۰ تخلف نمایند بر حسب مورد که در آئین نامه‌های مزبور تعیین خواهد شد بجزای نقدی از پانصد ریال تا پنجاه هزار ریال محکوم خواهند شد.

رئیس-درمادهٔ ۱۳ نظری نیست؟(اظهاری نشد) بمادهٔ ۱۳ رأی می‌گیریم خانمهاوآقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثربرخاستند) تصویب شد. مادهٔ ۱۴ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۱۴- در مورد جرائم مذکور در این قانون سازمان حسب مورد شاکی یا مدعی خصوصی شناخته می‌شود.

رئیس-درمادهٔ ۱۴ نظری نیست؟(اظهاری نشد) بمادهٔ۱۴رأی می‌گیریم خانمهاوآقایانیکه موافقندخواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادهٔ۱۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۱۵- مأمورین سازمان که از طرف سازمان مأمور کشف و تعقیب جرائم فوق الذکر می‌شوند در صورتیکه وظائف ضابطین دادگستری را در کلاس مخصوص زیر نظر دادستان شهرستان تعلیم گرفته باشند از لحاظ اجرای این قانون و قانون شکار و صید در ردیف ضابطین دادگستری محسوب می‌شوند.

  • تبصره – درمواردیکه سازمانهای دیگربموجب قوانین مربوط مأمورتعقیب جرائم مذکوردراین قانون باشند سازمان نظر خود را بر حسب مورد بآن سازمانها اعلام خواهد کرد.

رئیس- در مادهٔ ۱۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بمادهٔ ۱۵ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادهٔ ۱۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۱۶- کلیه عرصه و اعیان املاک متعلق بدولت واقع در محدودهٔ مناطق مذکور در بند (الف) مادهٔ ۳ همچنین کلیه تالابهای متعلق بدولت دراختیار سازمان قرار خواهد داشت و سازمان در بهره-برداری از تالابها باستثناء مرداب بندر پهلوی و املاک مذکور قائم مقام قانونی مؤسسات یا سازمانهای مربوط می‌باشد ولی حق واگذاری عین آنها را ندارد.

  • تبصرهٔ ۱- در صورتیکه استفاده از منابع مذکور مستلزم قطع درخت باشد سازمان جنگلها و مراتع کشور طبق طرح سازمان رأساّ عمل خواهد نمود.
  • تبصرهٔ ۲- نحوه واگذاری منافع املاک مذکور در این ماده در آئین نامه اجرائی این قانون تعیین خواهد شد.

رئیس- در مادهٔ ۱۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بمادهٔ ۱۶ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادهٔ ۱۷ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۱۷- در صورتیکه عرصه و اعیان املاک متعلق باشخاص و شهرداریها یا ملاک موقوفه واقع در محدودهٔ مناطق مذکور در بند (الف) مادهٔ ۳ این قانون مورد نیاز باشد سازمان می‌تواند طبق مقررات قانون خرید اراضی و ابنیه و تأسیسات، برای حفظ آثار تاریخی و باستانی مصوب آذرماه ۱۳۴۷ خریداری و تصرف نماید.

رئیس- درمادهٔ۱۷نظری نیست؟(اظهاری نشد) بمادهٔ۱۷رأی می‌گیریم خانمهاوآقایانیکه موافقندخواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثربرخاستند) تصویب شد. مادهٔ ۱۸ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۱۸- سازمان دارای گاردی خواهد بود بالباس متحدالشکل و تجهیزات لازم.

رئیس- در مادهٔ ۱۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بمادهٔ ۱۸ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادهٔ ۱۹ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۱۹- مناطقی از کشور که مقررات مواد ۱۱و۱۲و۱۳ این قانون در آنها اجراء خواهد شد از طرف سازمان با رعایت شرایط و ضوابطی که در آئین نامه اجرائی این قانون مقرر می‌گردد تعیین و پس از تصویب شورایعالی اعلام می‌شود.

رئیس- در مادهٔ ۱۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بمادهٔ ۱۹ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادهٔ ۲۰ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۲۰- سازمان می‌تواند با تصویب شورای عالی محیط زیست کلیه یا قسمتی از وظائف و اختیارات خود را نسبت باجرای مواد ۱۱و۱۲و۱۳ این قانون در محدودهٔ شهرها و هر یک از مناطق کشور ضمن تغیین حدود برحسب مورد به شهرداریهای مربوط یا هر سازمان دولتی ذیربط محول نماید، در اینصورت شهرداریها و سازمانهای مذکور مسئول اجرای آن خواهند بود.

رئیس- در مادهٔ ۲۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بمادهٔ ۲۰ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادهٔ ۲۱ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۲۱- آئین نامه اجرائی این قانون باستثناء آئین نامه‌های مذکور در مادهٔ ۱۰ پس از تأیید شورایعالی محیط زیست به تصویب هیئت وزیران می‌رسد.

رئیس- در مادهٔ ۲۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بمادهٔ ۲۱ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. کلیات آخر لایحه مطرح است. آقای دکتر نایبی بفرمائید.

دکتر نایبی- جناب آقای رئیس و همکاران محترم اگر ادعا بکنیم که هدفهای قانونی که امروز آخرین مرحله تصویب آن درمجلس ایران پایان میگیردنه تنهاواجد یک اهمیت مملکتی و منطقه‌ای بلکه واجد یک اهمیت جهانی است سخنی بگزاف نگفته‌ایم زیرا حفاظت و بهسازی محیط زیست و جفظ و احیاء منابع طبیعی در مقابل عوامی مخرب آینده نه تنها یک الزام و ضرورت محلی بلکه ایفاء یک وظیفه مقدس در برابر هستی و حیات همه انسانهائی است که امروز می‌زیند و یا در فرداهای نزدیک و دور قدم بروی خاک می‌گذارند. بنابراین سهل گیری و سطحی گیری مسئله و انتقاد و تأیید از آن از دیدگاه اتوبوس رانی تهران و یا بررسی حل آن با یک قلم اندازی کوتاه در روزنامه فلان نه نشان توانائی بل علامت ناآشنائی با مسئله است (احسنت).

این برای همه ما مایه سرافرازی است که کشور ما شاید اولین کشور در حال پیشرفت می‌باشد که مسئله حفاظت محیط را بصورت یک برنامه جامع در برنامه عمرانی خود گنجانده است و آن را نه از دیدگاه تجمل بلکه از یک زاویه علمی و ضرورت عینی مورد توجه قرار داده است واین خود از جلوه‌های جهانی معنوی انقلاب ایران است، یعنی دست یابی به تکنولوژی و پیشرفت بدون از دست دادن سنن و نوامیس اخلاقی مردم این مملکت و بکار گرفتن انرژی و ماشین با احتراز از عواقب زیانبخش و مضر آن و حفظ محیط زیست و غنای طبیعی این سرزمین. باید دانست که اساس تمدن غرب از رنسانس تا به امروز برجواز تجاوز دائم به طبیعت استوار بوده است. از قرن هیجدهم که پیشرفت بشریت با پیشرفت تکنولوژی قرین شد، چنین گمان می‌رفت که تکنولوژی قادر بحل کلیهٔ مسائل حتی عواقت و خطرات زائیده از خود تکنولوژی نیز می‌باشد ولی انتشار نتیجه تحقیقات پژوهشگران تحت عنوان (حدود رشد و توسعه) این خطر را نشان داد که منابع طبیعت که فعالیت انسانها بدان وابسته است بسرعت رو بنابودی می‌رود و اختلال در نظام اکولژیک بحدی است که امکان تجدید منابع حیات راازطبیعت سلب کرده است.

توجه بمسئلهٔ حفاظت ومحیط زیست درمحیط بین-المللی از حدود شصت سال پیش شروع شده است. اولین کنفرانسهای حفظ مناظر و مزایای طبیعی در برن در سال ۱۹۱۳ و سپس در پاریس بسال ۱۹۲۳ و در لایک سانس در سال ۱۴۹ تشکیل شدند و این نتیجه را اعلام داشتند که در حدود یک قرن صنعتی ۱۵۰ نوع پرنده و حیوانات مختلف از بین رفته و حدود هزار نوع دیگر در خطر انهدام قرار گرفته‌اند (صحیح است). توجه به پدیده آلودگی محیط امری تازه است – و عامه مردم مسائل محیط را بیشتر از دیدگاه آلودگی محیط می‌شناسند. آلودگی هوا- آب – خاک – تراکم فضولات صنعتی و فزونی صدا و هیاهو- آلودگی مربوط بمصرف دائم التزاید انرژی و لذا گرم ساختن فضای زمین و بهم ریختن کامل تعادل اکولژیک – آلودگی بیش از پیش دریاها که شاید بیش از ده میلیون تن متریک در سال هر سه نه تنها بخودی خود خطرناک هستند بلکه بانهدام منابع زیست نیز می‌انجامند بطوریکه در یک قرن اخیر پانصد میلیون هکتار از اراضی مزروعی فرسوده شده و دو ثلث جلگلهای جهان از حیز انتفاع افتاده است.

در برابر چنین خطری دو نوع عکس العمل موجود است یکی عکس العمل ساده گیران که تعدیل استثمار منابع طبیعی و تخفیف در آهنگ آلوده سازی و رعایت ضوابط اکولژیک را چاره درد می‌دانند. و دسته دشوار انگاران که دگرگونی بنیادی در نظام اجتماعی و تمدن بشری را راه حل چاره و بحران می‌دانند و در مجموع سه نظریه مختلف ابراز می‌دارند:

۱- ترک تمدن صنعتی و استفاده از تکنولوژی بی زیان.
۲- جلوگیری از آلوده سازی محیط بوسیله مهار کردن نظام سرمایه داری از ساختن محصولات غیر لازم بمنظور سودجوئی.
۳- ایجاد تحول بنیادی در تمدن مادی بشر- تمدن سودجو و قدرت طلب و عاری از توازن اخلاقی که از توجه به زیانهای وارده بر ملل و جوامع دیگر سرباز می‌زند و فقط بنفع خودخواهدشد و در هر صورت از نظر علمی در مورد محیط زیست عوامل افزایش جمعیت – آلودگی طبیعت – تباهی و فنای منابع طبیعی- استفاده زیاده از حد از طبیعت بمنظور تغذیه – سرمایه گذاری‌های اقتصادی بمنظور سودجوئی – توسعه شهرنشینی – سوء اداره منابع طبیعت و کاربرد زیانبخش مواد شیمیائی مورد توجه است و بی گمان در مقابل این عوامل متغیر مسلماّ راه چاره نیز بسیار متغیر خواهد بود که از پیشنهاد توقف رشد یا آهسته کردن آن تا بی زیان کردن و کم زیان کردن تکنولوژی فرق میکندکه خوشبختانه هیچیک ازاین راه حلها ازدید دقیق برنامه ریزان برنامه پنجم عمرانی کشور دور نمانده است و ایجاد سازمان محیط زیست طبق لایحه حاضر نشان آشنائی کامل با مسئله از تمام جوانب و زوایا و با توجه به تجارب بدست آمده در کشورهای دیگر است. بندهای موجود این قانون از قبیل عنایت بجلوگیری ای انهدام جانوارن و حفاظت محیط زیست و جلوگیری از آلودگیها و حفظ اکوسیستمها در کنار توجه به بهداشت محیط صنعتی و اصلاح خانه سازی در شهرها و تهیه آب سالم و دفع فاضلاب شهرها و در متن توزیع عادلانه درآمدها و معطوف کردن برنامه‌های اقتصادی از ازدیاد کمی درآمد ملی به بهبود کیفی زندگی فردفرد مردم نشانه‌ای از روشن بینی برنامه ریزان و توجه دولت باین امر ملی و جهانی است. بدیهی است که اعتبار ۳۲ میلیاری موجود در برنامه پنجم فقط می‌تواند مقدمه اختصاص اعتبارات سنگین تر برای این امر حیاتی باشد که قطعا مورد توجه دولت در اصلاح برنامه پنجم خواهد بود ولی نباید فراموش کرد که بمنظور توفیق چنین برنامه‌ای ایجاد یک تحول فکری و انقلاب روحی در مردم ضرورت دارد که همان حرمت را که سنن باستانی به طبیعت داشت احیاء و مراعات نماید و بقول خانم ایندیراگاندی (در مشکل محیط زیست عامل اصلی تکنیک نیست بلکه ارزشهای اخلاقی است که در جهان حکومت دارد بعنی عدم توجه به منافع دیگران و استثمار بی امان) و بقول هربرت مارکوس (آلودگی و مسمومیت محیط همانقدر که امری فیزیکی است امری فکری و ذهنی هم هست) ولذا بازگشت به احترام طبیعت و پاسداری ضوابط و رازشهای اخلاقی، رهائی از اسارت ماشین و مصرف و توجه به معنویات در زمینه ایجاد یک زندگی انسانی بهتر برای عموم انسانها ارزشهای نظامی است که ما را می‌تواند بسوی بهبود محیط زیست رهبری کند یعنی همان ارزشهایی که فلسفه انقلاب شاه و ملت را تشکیل می‌دهند و از حد اعلای آینده نگری در عین احترام بهٔ ارزش طبیعت و معنویت انسان برخوردار است فلسفه ایکه هماهنگ با حافظ می‌گوید:
شستشوئی کن و آنگه بخرابات خرام
تا نگردد ز تو این دیر خراب آلوده (احسنت).

رئیس- آقای مهندس عدل بفرمائید.

مهندس فیروز عدل- جناب آقای رئیس، نمایندگان محترم، در مورد اهمیت لایحه حفاظت محیط زیست همکار ارجمندم جناب آقای دکتر نایبی مفصلا صحبت کردند و بنده نمی‌خواهم وقت خانمها و آقایان نمایندگان محترم مجلس شورایملی را بگیرم و همینقدر به ذکر این مطلب اکتفا می‌کنم که امروزه در بیشتر ممالک مترقی جهان که استفاده از ماشین بحد اکثر رسیده است با آلودگی محیط زیست مواجه می‌باشند و حتی در بعضی از شهرهای بزرگ مثل توکیو در خیابانها دستگاه تنفس اکسیژن کار گذاشته شده است، بنابراین با ذکر این مطلب ضرورت و اهمیت تصویب این لایحه خودبخود توجیه می‌گردد. خوشبختانه این سازمان که ریاست شورایعالی آن با والاحضرت عبدالرضا پهلوی می‌باشد توانستته در مدت کوتاهی در مورد حفظ محیط زیست و علی الخصوص حفظ نسل شکار و صید در مملکت گامهای بلندی بردارد که از هر لحاظ در خور شایان تقدیر می‌باشد. این سازمان با ایجاد آموزشگاه در آینده افراد تحصیلکرده برای اداره سازمان تربیت می‌کند چون اداره چنین سازمانی بدون افراد تحصیلکرده غیر عملی است و خوشبختانه باین موضوع توجه کافی شده است در ضمن باستحضار همکار ارجمندم جناب آقای جوانشیر باید برسانم که نظر ایشان از نظر حفظ نسل شکار و صید کاملا تأمین است زیرا امروزه شکار در کشور تحت ضوابط و شرایط معینی که متکی به قوانین و مقررات خاصی می‌باشد انجام می‌گردد و از نظر حفظ نسل شکار، پارک وحشهای متعدد و مناطق حفاظت شده بسیار زیادی در نقاط مختلف کشور وجود دارد که در آنجا از انقراض نسل شکار جلوگیری می‌گردد خوشبختانه هفته گذشته بنا بدعوت جناب آقای مهندس روحانی وزیر کشاورزی و منابع طبیعی و همچنین جناب آقای اسکندر فیروز معاون وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست اعضاء کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی مجلس شورای ملی از پارک وحش محمدرضاشاه بازدید بعمل آوردند. این پارک بمساحت ۹۱۵۰۰ هکتار می‌باشد که در آن انواع و اقسام حیوانات وحشی و پرندگان تحت نظر دکترهای دامپزشک و بیولوژیستها نگاهداری می‌شوند این پارک یکی از زیباترین پارکهای وحش دنیا می‌باشد. در اینجا لازم می‌دانم مراتب سپاس وحق شناسی ملت ایران را به پیشگاه شاهنشاه آریامهر رهبر داهی ملت ایران تقدیم نمایم، زیرا معظم له همانطوریه با بوجود آوردن انقلاب ششم بهمن رفاه و آسایش ملت ایران و پیشرفت و ترقی مملکت را فراهم فرمودند قبل از انقلاب هم بفکر محیط زیست سالم برای ملت و جلوگیری از خرابی جنگلها و انقراض نسل حیوانات وحشی بودند و اعطاء پارک وحش جنگلی مذکور به کانون شکار سابق و سازمان محیط زیست فعلی نمونه بارز اندیشه بزرگ رهبر انقلاب می‌باشد و ملت ایران با خلوص نیت در برابر افکار بلند شاهنشاه سر تعظیم فرود می‌آورد و از مسئولان خدمتگزار این سازمان تشکر می‌نماید. همچنین از جناب آقای اسکندر فیروز رئیس سازمان حفاظت محیط زیست که موجبات این سفر جالب و آموزنده را فراهم آورده‌اند از طرف خود و اعضاء کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی مجلس شورای ملی صمیمانه تشکر می‌نمایم (احسنت).

رئیس- نظر دیگری در کلیات آخر لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) بمجموع مواد و کلیات آخر لایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب مجدد بمجلس سنا فرستاده می‌شود.

- طرح گزارش شور اول کمیسیون امور خارجه راجع به موافقتنامه همکاری فرهنگی و علمی و فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری سنگال

۷- طرح گزارش شور اول کمیسیون امور خارجه راجع به موافقتنامه همکاری فرهنگی و علمی و فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری سنگال.

رئیس – گزارش شور اول موافقتنامه همکاری فرهنگی و علمی و فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و جمهوری سنگال مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون امور خارجه بمجلس شورای ملی.

کمیسیون امور خارجه در جلسه روز یکشنبه ۱۳۵۳/۲/۱۵ با حضور آقایان احمد اقبال معاون وزارت امور خارجه و دکتر فتح الله سعادت معاون وزارت اطلاعات و دکتر جهانگیر میرعلاء معاون وزارت علوم و آموزش عالی لایحه شمارهٔ ۷۵۳۴۴ مورخ ۱۳۵۲/۱۲/۲۸ دولت راجع بموافقتنامه همکاری فرهنگی و علمی و فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری سنگال را که در جلسه روز پنجشنبه ۱۳۵۳/۱/۲۹ تقدیم و بشمارهٔ ۱۱۲۳ چاپ گردیده است مورد رسیدگی قرار داد و بشرح زیر تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

لایحه قانون موافقتنامه همکاری فرهنگی و علمی و فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری سنگال.

مادهٔ واحده- موافقتنامهٔ همکاری فرهنگی و علمی و فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری سنگال مشتمل بر یک مقدمه و پنجا ماده که در تاریخ ۲۲ بهمن ماه ۱۳۵۲ (۱۱ فوریه ۱۹۷۴) بین نمایندگان مختار دو دولت در داکار بامضاء رسیده است تصویب و اجازه مبادله اسناد تصویب آن داده می‌شود.

مخبر کمیسیون امورخارجه – دکتر یحیی شمس.

گزارش شور اول از کمیسیون اطلاعات بمجلس شورای ملی.

کمیسیون اطلاعات در جلسه روز دوشنبه ۱۳۵۳/۲/۱۶ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط بموافقتنامه همکاری فرهنگی و علمی و فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری سنگال را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبهٔ کمیسیون امور خارجه را عیناّ تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا تقدیم مجلس شورای ملی می‌دارد.

مخبر کمیسیون اطلاعات – نجفقلی پسیان.

گزارش شور اول از کمیسیون علوم و آموزش عالی بمجلس شورای ملی

کمیسیون علوم و آموزش عالی در جلسه روز سه شنبه ۱۳۵۳/۲/۲۴ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط بموافقتنامه همکاری فرهنگی و علمی و فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری سنگال را مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا در تأیید گزارش کمیسیون امور خارجه بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون علوم و آموزش عالی – دکتر امیرحسن زهرائی.

رئیس- کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بورود در شور مادهٔ واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. در مادهٔ واحده نظری نیست؟ (اظهاری نشد) لایحه برای شور دوم بکمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- طرح گزارش شور اول کمیسیون دارائی راجع به حفاظت دریا از آلودگی با مواد نفتی

۸- طرح گزارش شور اول کمیسیون دارائی راجع به حفاظت دریا از آلودگی با مواد نفتی.

رئیس- گزارش شور اول حفاظت دریا از آلودگی با مواد نفتی مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی.

کمیسیون دارائی در جلسه ۱۴/ اردیبهشت ماه ۱۳۵۳ با حضور آقای دکتر کاشفی معاون وزارت دارائی لایحه شماره ۲۷۷۶۲ مورخ ۱۳۵۱/۸/۲ راجع به حفاظت دریا از آلودگی با مواد نفتی را که در جلسه روز سه شنبه ۱۳۵۱/۸/۲ تقدیم و بشماره ۴۲۵ چاپ گردیده مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی بشرح زیر تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

لایحه قانون حفاظت دریا از آلودگی با مواد نفتی

مادهٔ ۱- آلوده کردن رودخانه‌های مرزی و آبهای داخلی و دریای سرزمینی ایران بر حسب مورد به نفت یا هر نوع مخلوط نفتی خواه توسط کشتیها و خواه توسط سکوهای حفاری یا جزایر مصنوعی (اعم از ثابت و شناور) و خواه توسط لوله‌ها و تأسیسات و مخازن واقع در خشکی یا دریا ممنوع است و مرتکب به پرداخت جزای نقدی از بیست هزار ریال تا دویست هزار ریال محکوم خواهد شد و در صورت ارتکاب مجدد بحداکثر مجازات محکوم می‌گردد مشروط بر اینکه بیش از یکسال از تاریخ قطعیت حکم سابق نگذشته باشد. در صورتیکه آلودگی بواسطه بی مبالاتی یا بی احتیاطی واقع شود جزای مرتکب حداقل مجازات مذکور خواهد بود.

  • تبصره- تا هنگامیکه نحوه جلوگیری از آلودگی خلیج فارس و بحر عمان از طریق معاهدات چند جانبه بین المللی یا توافقهای دوجانبه بین دولت شاهنشاهی ایران و سایر دول ساحلی مناطق مذکور فوق تعیین نشده باشد – مقررات این قانون در خلیج فارس تا حد نهائی آبهای روی فلات قاره و در بحر عمان تا فاصله پنجاه میل از خط مبدأ دریای سرزمینی لازم الاجراء خواهد بود.

در مناطقی که فلات قاره ایران در خلیج فارس بموجب موافقتنامه هائی با دول دیگر تعیین و تحدید نگردیده است تا زمانی که بترتیب دیگری بین طرفین توافق نشده باشد- اجرای مقررات این قانون محدود به خط منصفی است که کلیه نقاط آن از نزدیکترین نقاط خطوط مبدأ دریای سرزمینی ایران و کشور مقابل آن به یک فاصله باشد.

مادهٔ ۲- در اصطلاح این قانون:

منظور از «دریای سرزمینی» دریای ساحلی موضوع ماده ۳ قانون اصلاح قانون تعیین حدود آبهای ساحلی و منطقه نظارت مصوب ۲۲ فروردین ۱۳۳۸ می‌باشد. «آلوده کردن» اعم است ازتخلیه یا نشست نفت یا هرگونه مخلوط نفتی درآبهای مشمول این قانون.

  • «نفت» اعم است از نفت خام یا تصفیه شده خواه به تنهائی و یا بصورت آمیخته با فضولات و رسوبات آنها.
  • «مخلوط نفتی» هر گونه مخلوطی است که دارای نفت باشد.
  • «کشتی» اعم است از هر نوع وسیله نقلیه دریارو از جمله وسائل شناور خواه دارای نیروی محرک باشد یا بنوعی یدک شود.
  • «نفتکش» هر گونه کشتی است که قسمت اعظم مخازن بارگیری آن بمنظور حمل و نقل مایعات ساخته شده و در قسمت مزبور بالفعل بار دیگری جز نفت نباشد.
  • «میل» عبارت است از میل دریائی که معادل ۱۸۵۲ متر می‌باشد.
  • «شدت تخلیه یا نشست محتوی نفتی» یعنی مقدار نفت تخلیه شده بر حسب لیتر در ساعت در هر لحظه تقسیم بر سرعت حرکت کشتی بر حسب گره دریائی در همان لحظه.

مادهٔ ۳- انواع کشتیهای زیر که در آبها یا بنادر ایران هستند مکلف به تنظیم و نگاهداری دفتری بنام «دفتر ثبت نفت» می‌باشند:

الف- کلیه کشتیهای نفتکش بظرفیت غیر خالص ۱۵۰ تن یا بیشتر.
ب- کلیه کشتیهای غیر نفتکش بظرفیت غیر خالص ۴۰۰ تن یا بیشتر.

مادهٔ ۴- وقایع مشروح زیر باید در هر مورد بلافاصله پس از وقوع بطور کامل و برحسب تاریخ، ساعات، نام بندر یا بنادر با عرض و طول جغرافیائی در دفتر ثبت نفت مقرر در مادهٔ بالا درج شود، گزارش مندرج در دفتر مزبور باید همان روز توسط افسر یا افسران مسئول کشتی امضاء و عیناّ به گواهی فرمانده برسد:

الف- آبگیری در مخازن بمنظور حفظ توازن و همچنین تخلیه آن با قید:
۱- نام و یا شماره مخازن مورد نظر بر حسب نقشه گنجایش کشتی.
۲- نوع مواد نفتی که قبلا در هر کدام از مخازن مذکور بار بوده است.
۳- مقدار تقریبی نفت مخلوط با آب در مواقع انتقال آن بمخازن گند آب (با حداکثر ده درصد تقرییب).
ب- شستشوی مخازن نفت با ذکر:
۱- نام و یا شماره مخازن شسته شده.
۲- نوع مواد نفتی که قبلا در هر کدام از مخازن مذکور بار بوده است.
۳- نام یا شماره مخازن گند آب که آب و نفت مخازن اصلی به آنها منتقل گردیده است (در صورتیکه آب و نفت مزبور بدریا تخلیه گردد باید ذکر گردد).
ج- ته نشین شدن آب از نفت در مخازن گند آب و تخلیه آب آن به دریا با قید:
۱- نام و یا شماره مخازن گند آب کشتی.
۲- دفعات و ساعات ته نشین شدن آب در مخازن گند آب.
۳- مقدار آب ته نشین شده که بدریا تخلیه شده است.
۴- مقدار تقریبی نفت مانده در مخازن گند آب و نسبت آن به گنجایش کشتی.
د- تخلیه فضولات نفتی از مخازن گندآب و یااز سایر مخازن یا قسمتهای دیگر کشتی باذکر:
۱- روش تخلیه و محل آن (خواه در ساحل باشد یا دریا).
۲- نام و یا شماره مخازن و یا قسمتهای دیگر.
۳- مقدار و نوع مواد نفتی تخلیه شده.
ه- فرار نفت در اثر بروز حادثه، موارد استثنائی و یا اتفاقی با تعیین:
۱- مقدار تقریبی و نوع مواد نفتی با تقریب ده درصد.
۲- چگونگی فرار نفت و علت آن.
  • تبصره ۱- علاوه بر موارد فوق لازمست مراتب زیر نیز در مورد کشتیهای نفتکش در دفتر ثبت نفت قید گردد:
۱- گزارش بارگیری محمولات نفتی.
۲- کیفیت انتقال نفت بمخازن مختلف کشتی در اثنای حمل.
۳- گزارش بستن یا باز کردن شیرها و سایر دستگاههای مرتبط کننده مخازن حمل نفت قبل یا بعد از عملیات بارگیری یا تخلیه.
۴- باز کردن یا بستن شیرهائی که لوله‌های نفت را با آب توازن مرتبط می‌سازند.
۵- باز کردن یا بستن شیرهای طرفین که بآب دریا مرتبط می‌شوند در حین بارگیری یا تخلیه یا پس از هر یک از این دو کار.
۶- گزارش تخلیه محمولات نفتی.
  • تبصره ۲- ثبت وقایع در دفتر ثبت نفت بیکی از زبانهای فارسی یا انگلیسی یا فرانسه خواهد بود.
  • تبصره ۳- هر دفتر ثبت نفت تا مدت ششماه پس از ثبت آخرین واقعه در آن باید در کشتی نگاهداری شود و پس از آن بسازمان بنادر و کشتیرانی ارسال گردد که حداقل مدت شش سال در آن سازمان نگهداری شود.
  • تبصره ۴- پاک نمودن هر گونه اشتباه از دفتر ثبت ممنوع است و اشتباه باید طوری خط زده شود که خوانا باشد و صحیح آن دوباره نوشته شود.

مادهٔ ۵- مأمورین سازمان بنادر و کشتیرانی می‌توانند مادام که هر کشتی اعم از ایرانی یا خارجی در آبها و یا بنادر ایران است دفاتر ثبت نفت را بازرسی بکنند و از وارده‌های دفاتر مزبور رونوشت بگیرند. رونوشت باید بامضای افسر مسئول یا فرمانده کشتی برسد. همچنین مأمورین مزبور می‌توانند از افسیر مسئول یا فرمانده کشتی تحقیقات لازم بعمل آورده و در صورت لزوم از محموله نفتی نمونه برداری کنند.

در نقاطی که سازمان بنادر و کشتیرانی اداره یا دفتر یا نمایندگی ندارد سایر مقامات مذکور در مادهٔ یازده بترتیب فوق عمل خواهند نمود.

رونوشتی که بدین ترتیب تهیه می‌شود از لحاظ قانونی معتبر شناخته خواهد شد.

مادهٔ ۶- مجازاتهای مقرر در مادهٔ یک در موارد زیر اعمال نخواهد شد:

الف- موارد استثنائی آلودگی که بخاطر رفع خطر از کشتی و یا نجات جان اشخاص ضروری و غیر قابل اجتناب تشخیص داده شود مشروط بر آنکه اولا میزان آلودگی با خطری که کشتی و یا سرنشینان را تهدید میکرده است متناسب باشد و ثانیاّ پس از وقوع اقدامات فوری بمنظور جلوگیری و رفع آثار آن صورت گرفته باشد.
ب- آلودگی غیر عمدی که در نتیجه نشتی پیش بینی نشده و یا معلول خرابی و خلل اتفاقی کشتی و یا خطوط لوله و یا تأسیسات باشد مشروط بر آنکه پس از وقوع اقدامات فوری بمنظور جلوگیری و رفع آثار آن صورت گرفته باشد.
  • تبصره – در کلیه موارد مذکور در بالا مسئولین مکلف خواهند بود که جریان امر را فوراّ به مقامات صلاحیتدار نزدیکترین بندر ایران اطلاع دهند در غیر اینصورت متخلفین بحداقل مجازات مذکور در مادهٔ یک محکوم خواهند شد.
ج – درموردتخلیه یا نشت ازکشتیهای غیرنفتکش درحال حرکت در صورت احراز کلیه شرایط زیر:
۱- شدت تخلیه یانشت محتوی نفتی از شصت لیتر نفت در هر میل دریائی تجاوز نکند.
۲- نسبت نفت موجود در مخلوط نفتی از یک در ده هزار تجاوز نکند.
۳- تخلیه یانشست درفاصله حداقل۱۲ میلی از نزدیکترین نقطه دریای ساحلی ایران صورت گیرد.
د- در مورد تخلیه یا نشت از نفتکشهای در حال حرکت در صورت احراز کلیه شرایط زیر:
۱- شدت تخلیه یا نشت محتوی نفتی از شصت لیتر نفت در هر میل دریائی تجاوز نکند.
۲- مقدرا کل نفت مخلوط با آب توازن تخلیه شده از نفتکش از یک سی هزارم ظرفیت بارگیری آن تجاوز نکند.
۳- فاصله نفتکش از نزدیکترین نقطه ساحل ایران بیش از پنجاه میل باشد.
  • تبصره – تخلیه یا نشت از قسمت تحتانی موتور خانه، تلمبه‌خانه نفتكش تابع حكم مقرر در بند الف این ماده خواهد بود.
هـ - در مورد تخلیه آب توازن از مخزن نفتكش در صورتی كه پس از حمل آخرین محموله به طوری پاك شده باشد كه مواد تخلیه شده از آن به فرض متوقف بودن نفتكش در آب تمیز و آرام در روزی كه هوا صاف باشد اثر مشهودی از نفت و فضولات آن بر سطح یا زیر آب یا سواحل مجاور باقی نگذارد.

در صورتی كه كشتی مجهز به سیستم كنترل باشد یا آب توازن در بندر تخلیه شود باید قبلاً با اندازه‌گیری یا آزمایش آب توازن معلوم شود كه نسبت نفت موجود در آن از ۱۵ قسمت در میلیون تجاوز نكند.

در مورد تخلیه یا نشت از لوله‌ها، سكوهای حفاری، جزایر مصنوعی، مخازن یا سایر تأسیسات در نتیجه فرس ماژور مشروط بر آن كه قبلاً كلیه اقدامات احتیاطی انجام شده و پس از وقوع هم اقدامات فوری به منظور جلوگیری و رفع آثار آن صورت گرفته باشد.

ماده ۷- مسئولین مقرر این قانون مكلف هستند دستوراتی را كه از طرف مقامات صلاحیتدار به منظور جلوگیری از آلودگی صادر و به آنان ابلاغ می‌شود به موقع اجرا بگذارند.

مسئولینی كه از جرای دستورات كتبی مقامات مزبور خودداری ورزند و نیز مسئولین كشتی كه تكلیف راجع به نگهداری دفتر ثبت مقرر در ماده ۳ این قانون را انجام ندهند و یا مطلوب نادرست و خلاف واقع در آن ثبت كنند به حداقل مجازات مقرر در ماده یك این قانون محكوم خواهند شد.

ماده ۸- سازمان بنادر و كشتیرانی می‌تواند اقدامات لازم را جهت پیشگیری و جلوگیری از سرایت آلودگی در موارد سوانح و اتفاقاتی كه موجب آلودگی دریا بشود یا به نحوی خطر وقوع آلودگی را فراهم آورد كه سلامت آبهای مقرر در ماده یك این قانون را مورد تهدید قرار دهد به عمل آورد.

سازمان مزبور می‌تواند در بنادر و اسكله‌هایی كه مقتضی بداند تسهیلات و تأسیسات لازم را به منظور تخلیه آب توازن و فضولات نفتی از كشتی‌ها ایجاد و اداره نمایند كارمزد استفاده از این تأسیسات به موجب آیین‌نامه‌ای كه از طرف سازمان بنادر و كشتیرانی و شركت ملی نفت ایران تهیه می‌شود تعیین خواهد شد.

ماده ۹- سازمان بنادر و كشتیرانی می‌تواند از طریق شركت ملی نفت ایران شركت‌های نفتی را كه در دریای ساحلی و فلات قاره ایران به اكتشاف و تولید و حمل و نقل و صدور نفت اشتغال دارند مكلف كند تا ظرف مدت مناسبی در بندر صادراتی نفت ایران به ایجاد تأسیسات و تسهیلات مذكور در ماده قبل اقدام نمایند.

در هر حال شركت‌های مزبور مكلف هستند كه در جریان اداره عملیات خود مقررات و نظاماتی را كه برای حفظ دریا از آلودگی توسعه دولت اعلام می‌شود رعایت نمایند.

  • تبصره - در نقاطی كه تأسیسات و تسهیلات مذكور در این ماده و ماده قبل ایجاد گردیده یا خواهد گردید كشتی‌هایی كه قصد تخلیه آب توازن آلوده به نفت و فضولات نفتی خود را داشته باشند ملزم به استفاده از این تأسیسات خواهند بود.

ماده ۱۰- كشتی‌های مشمول این قانون ملزم خواهند بود كه در حین ورود به دریای ساحلی ایران در مقابل خسارات احتمالی ناشی از آلوده كردن دریا بیمه شده باشند. كشتی‌هایی كه بیمه نشده باشند باید حامل تعهدنامه مالی جهت جبران خسارت باشند متخلف از اجرای مفاد این ماده به جزای نقدی از بیست هزار تا دویست هزار ریال محكوم خواهد شد.

ماده ۱۱- مقام صلاحیتدار اجرای این قانون از طرف وزارت دارایی، سازمان بنادر و كشتیرانی می‌باشد.

نیروهای دریایی و هوایی شاهنشاهی و اداره كل هواپیمایی كشوری ایران و شركت ملی نفت ایران و سازمان حفاظت محیط زیست و ژاندارمری كشور مكلف هستند همكاری لازم را با سازمان بنادر و كشتیرانی بنمایند.

ماده ۱۲- مأمورین سازمان بنادر و كشتیرانی كه از طرف سازمان مزبور مأمور كشف و تعقیب جرایم در این قانون می‌شوند در صورتی كه وظایف ضابطین دادگستری را در کلاس مخصوصی زیر نظر دادستان شهرستان تعلیم گرفته و موفق بدریافت گواهی لازم از دادستان شده باشند از لحاظ اجرای این قانون در حدود وظایف قانونی خود در ردیف ضابطین دادگستری محسوب می‌شوند.

رسیدگی بجرائم مندرج در این قانون مادام که دادگاههای اختصاصی مقرر در قانون دریائی ایران تشکیل نگردیده در صلاحیت دادگاه جنحه خواهد بود.

مادهٔ ۱۳- در صورتیکه تخلف از مقررات این قانون موجب توجه هر گونه خسارتی به بنادر، پلاژها یا سایر تأسیسات ساحلی ایران بشود و یا خساراتی به آبزیان و منابع طبیعی وارد آورد دادگاه مسئولین را به پرداخت خسارات وارده نیز محکوم خواهد نمود.

مادهٔ ۱۴- مسئولین آلودگی مکلفند کلیه هزینه هائی را که از طرف مقامات صلاحیتدار و یا بدستور آنان و توسط عاملین دیگر بمنظور محدود کردن آثار آلودگی و رفع آن بعمل بیاید بپردازند بطور کلی مقامات مزبور و سازمانها و عاملین وابسته بآنها در مقابل خدماتیکه بمنظور فوق انجام می‌دهند مستحق دریافت کارمزد مناسب خواهند بود.

مادهٔ ۱۵- سازمان بنادر و کشتیرانی می‌تواند در صورت لزوم تأمین خواسته را معادل خسارات وارده از مراجع قضائی صالحه طبق مقررات آئین دادرسی کیفری درخواست نماید.

مادهٔ ۱۶- دولت مکلف است که بمنظور حفاظت آبهای موضوع این قانون از آلودگی نسبت بهمکاری و تشریک مساعی با دولتهای ذینفع اقدام و موافقتنامه هائی را که در این خصوص لازم می‌داند تنظیم و اجراء نماید.

مادهٔ ۱۷- مدت مرور زمان دعوی خسارت موضوع مادهٔ ۱۳ این قانون شش سال از تاریخ وقوع خسارت خواهد بود.

مادهٔ ۱۸- هر گونه تحقیقات اکولوژیک دریائی و همچنین جلوگیری از آلودگی آبهای موضوع ماده یک بغیر از موارد مذکور در این قانون کماکان بعهده سازمان حفاظت محیط زیست می‌باشد.

مادهٔ ۱۹- وزارت دارائی و وزارت دادگستری موظف باجرای این قانون می‌باشند. آئین نامه‌های مربوط باین قانون را سازمان بنادر و کشتیرانی با مشارکت سازمان حفاظت محیط زیست و شرکت ملی نفت ایران تهیه خواهد کرد.

آئین نامه‌های مزبور پس از تصویب هیئت وزیران بموقع اجراء گذارده خواهد شد.

مخبر کمیسیون دارائی- امان الله ریگی.

گزارش شور اول از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی

کمیسیون دادگستری در جلسه ۱۶ اردیبهشت ماه ۱۳۵۳ با حضور نمایندگان دولت لایحه حفاظت دریا از آلودگی با مواد نفتی را مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا در تأیید گزارش کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون دادگستری – دکتر سید محمد رضا تنکابنی.

گزارش شور اول از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی

کمیسیون نظام در جلسه ۱۷ اردیبهشت ماه ۱۳۵۳ با حضور نمایندگان دولت لایحه حفاظت دریا از آلودگی با مواد نفتی را مطرح و مواد مربوط را تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا در تأیید گزارش کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

رئیس کمیسیون نظام-سرلشکرهمایونی.

گزارش شور اول از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی.

کمیسیون امور خارجه در جلسه روز پنجشنبه ۱۳۵۳/۲/۱۹ با حضور نمایندگان دولت لایحه حفاظت دریا از آلودگی با مواد نفتی را مطرح و مواد مربوط را تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا در تأیید گزارش کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون امور خارجه – دکتر یحیی شمس.

گزارش شور اول از كمیسیون راه به مجلس شورای ملی

كمیسیون راه در جلسه روز پنجشنبه ۱۹/۲/۱۳۵۳ با حضور نمایندگان دولت لایحه حفاظت دریا از آلودگی با مواد نفتی را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه كمیسیون دارایی را در این مورد تأیید و تصویب كرد.

اینك گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

رئیس كمیسیون راه - دكتر غلامرضا عدل.

گزارش شور اول از كمیسیون كشاورزی و منابع طبیعی به مجلس شورای ملی

كمیسیون كشاورزی و منابع طبیعی در جلسه روز شنبه ۲۱/۲/۱۳۵۳ با حضور نمایندگان دولت لایحه حفاظت دریا از آلودگی با مواد نفتی را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه كمیسیون دارایی را در این مورد تأیید و تصویب كرد.

اینك گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر كمیسیون كشاورزی و منابع طبیعی - مهندس نظمی.

گزارش شور اول از كمیسیون كشور به مجلس شورای ملی

كمیسیون كشور در جلسه روز پنجشنبه ۲۶ اردیبهشت ماه ۱۳۵۳ با حضور نمایندگان دولت لایحه حفاظت دریا از آلودگی با مواد نفتی را مطرح و مواد و مواد مربوط را تصویب كرد.

اینك گزارش آن را در تأیید گزارش كمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر كمیسیون كشور - رضا سجادی.

رئیس - كلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور مواد رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی كه موافق هستند خواهش می‌كنم قیام فرمایند (اكثر برخاستند) تصویب شد. ماده اول قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۱- آلوده كردن رودخانه‌های مرزی و آب‌های داخلی و دریای سرزمینی ایران برحسب مورد به نفت یا هر نوع مخلوط نفتی خواه توسط كشتی‌ها و خواه توسط سكوهای حفاری یا جزایر مصنوعی (اعم از ثابت و شناور) و خواه توسط لوله‌ها و تأسیسات و مخازن واقع در خشكی یا دریا ممنوع است و مرتكب به پرداخت جزای نقدی از بیست هزار ریال تا دویست هزار ریال محكوم خواهد شد و در صورت ارتكاب مجدد به حداكثر مجازات محكوم می‌گردد مشروط بر این كه بیش از یك سال از تاریخ قطعیت حكم سابق نگذشته باشد. در صورتی كه آلودگی به واسطه بی‌مبالاتی احتیاطی واقع شود جزای مرتكب حداقل مجازات مذكور خواهد بود.

  • تبصره - تا هنگامی كه نحوه جلوگیری از آلودگی خلیج فارس و بحر عمان از طریق معاهدات چند جانبه بین‌المللی یا توافق‌های دو جانبه بین دولت شاهنشاهی ایران و سایر دول ساحلی مناطق مذكور فوق تعیین نشده باشد مقررات این قانون در خلیج فارس تا حد نهایی آب‌های روی فلات قاره و در بحر عمان تا فاصله پنجاه میل از خط مبدأ دریای سرزمینی لازم‌الاجرا خواهد بود.

در مناطقی كه فلات قاره ایران در خلیج فارس به موجب موافقت‌نامه‌هایی با دول دیگر تعیین و تحدید نگردیده است تا زمانی كه به ترتیب دیگری بین طرفین توافق نشده باشد. اجرای مقررات این قانون محدود به خط منصفی است كه كلیه نقاط آن از نزدیك‌ترین نقاط خطوط مبدأ دریای سرزمینی ایران و كشور مقابل آن به یك فاصله باشد.

رئیس - در ماده اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادات رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست معظم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید در ماده یك لایحه قانون حفاظت دریا در سطر چهارم بعد از كلمه تأسیسات كلمه كارخانه‌جات اضافه شود.

با تقدیم احترام - ادیب‌سمیعی.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید در سطر هفتم ماده ۱ لایحه قانون حفاظت دریا از آلودگی با مواد نفتی جمله (مشروط بر اینکه بیش از یکسال از تاریخ قطعیت حکم سابق نگذشته باشد) حذف شود.

با تقدیم احترام – امیر عباس جهانی.

رئیس – مادهٔ دوم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۲- در اصطلاح این قانون:

منظور از «دریای سرزمینی» دریای ساحلی موضوع مادهٔ ۳ قانون اصلاح قانون تعیین حدود آبهای ساحلی و منطقه نظارت مصوب ۲۲ فروردین ۱۳۳۸ می‌باشد.

  • «آلوده کردن» اعم است از تخلیه یا نشست نفت یا هر گونه مخلوط نفتی در آبهای مشمول این قانون.
  • «نفت» اعم است نفت خام یا تصفیه شده خواه بتنهائی و یا بصورت آمیخته با فضولات و رسوبات آنها.
  • «مخلوط نفیت» هر گونه مخلوطی است که دارای نفت باشد.
  • «کشتی» اعم است از هر نوع وسیله نقلیه دریارو از جمله وسایل شناور خواه دارای نیروی محرک باشد یا بنوعی یدک شود.
  • «نفتکش» هرگونه کشتی است که قسمت اعظم مخازن بارگیری آن بمنظور حمل و نقل مایعات ساخته شده و در قسمت مزبودر بالفعل بار دیگری جز نفت نباشد.
  • «میل» عبارت است از میل دریایی که معادل ۱۸۵۲ متر می‌باشد. «شدت تخلیه یا نشست محتوی نفتی» یعنی مقدار نفت تخلیه شده بر حسب لیتر در ساعت در هر لحظه تقسیم بر سرعت حرکت کشتی بر حسب گرده دریائی در همان لحظه.

رئیس- در مادهٔ دوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده سوم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۳- انواع کشتیهای زیر که در آبها یا بنادر ایران هستند مکلف به تنظیم و نگاهداری دفتری بنام «دفتر ثبت نفت» می‌باشند:

الف- کلیه کشتیهای نفتکش بظرفیت غیر خالص ۱۵۰ تن یا بیشتر.
ب- کلیه کشتیهای غیر نفتکش بظرفیت غیرخالص ۴۰۰ تن یا بیشتر.

رئیس- در ماده سوم نظری نیست؟(اظهاری نشد) مادهٔ چهارم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۴- وقایع مشروح زیر باید در هر مورد بلافاصله پس از وقوع بطور کامل و بر حسب تاریخ، ساعات، نام بندر یا بنادر با عرض و طول جغرافیائی در دفتر ثبت نفت مقرر در مادهٔ بالا درج شود، گزارش مندرج در دفتر مزبور باید همان روز توسط افسر یا افسران مسئول کشتی امضاء و عیناّ به گواهی فرمانده برسد:

الف- آبگیری در مخازن بمنظور حفظ توازن و همچنین تخلیه آن با قید:
۱- نام و یا شماره مخازن مورد نظر بر حسب نقشه گنجایش کشتی.
۲- نوع مواد نفتی که قبلا در هر کدام از مخازن مذکور بار بوده است.
۳- مقدارتقریبی نفت مخلوط باآب درمواقع انتقال آن بمخازن گندآب (با حداکثرده درصد تقریب).
ب- شستشوی مخازن نفت با ذکر:
۱- نام و یا شماره مخازن شسته شده.
۲- نوع مواد نفتی که قبلا در هرکدام از مخازن مذکور بار بوده است.
۳- نام یا شماره مخازن گند آب که آب و نفت مخازن اصلی به آنها منتقل گردیده است (در صورتیکه آب و نفت مزبور بدریا تخلیه گردد باید ذکر گردد).
ج- ته نشین شدن آب از نفت در مخازن گند آب و تخلیه آب آن به دریا با قید:
۱- نام و یا شماره مخازن گند آب کشتی.
۲- دفعات و ساعات ته نشین شدن آب در مخازن گند آب.
۳- مقدار آب ته نشین شده که بدریا تخلیه شده است.
۴- مقدار تقریبی نفت مانده در مخازن گند آب و نسبت آن به گنجایش کشتی.
د- تخلیه فضولات نفتی از مخازن گند آب و یا از سایر مخازن یا قسمتهای دیگر کشتی با ذکر:
۱- روش تخلیه و محل آن (خواه در ساحل باشد یا دریا).
۲- نام و یا شماره مخازن و یا قسمتهای دیگر.
۳- مقدار و نوع مواد نفتی تخلیه شده.
ه- فرار نفت در اثر بروز حادثه، موارد استثنائی و یا اتفاقی با تعیین:
۱- مقدار تقریبی و نوع مواد نفتی با تقریب ده درصد.
۲- چگونگی فرار نفت و علت آن.
  • تبصرهٔ ۱- علاوه بر موارد فوق لازمست مراتب زیر نیر در مورد کشتیهای نفتکش در دفتر ثبت نفت قید گردد:
۱- گزارش بارگیری محمولات نفتی.
۲- کیفیت انتقال نفت بمخازن مختلف کشتی در اثنای حمل.
۳- گزارش بستن یا باز کردن شیرها و سایر دستگاههای مرتبط کننده مخازن حمل نفت قبل یا بعد از عملیات بارگیری یا تخلیه.
۴- باز کردن یا بستن شیرهائی که لوله‌های نفت را با آب توازن مرتبط می‌سازند.
۵- باز کردن یا بستن شیرهای طرفین که بآب دریا مرتبط می‌شوند در حین بارگیری یا تخلیه یا پس از هر یک از این دوکار.
۶- گزارش تخلیه محمولات نفتی.
  • تبصرهٔ ۲- ثبت وقایع در دفتر ثبت نفت بیکی از زبانهای فارسی یا انگلیسی یا فرانسه خواهد بود.
  • تبصرهٔ ۳- هر دفتر ثبت نفت تا مدت ششماه پس از ثبت آخرین واقعه در آن باید در کشتی نگاهداری شود و پس از آن بسازمان بنادر و کشتیرانی ارسال گردد که حداقل مدت شش سال در آن سازمان نگهداری شود.
  • تبصرهٔ ۴- پاک نمودن هر گونه اشتباه از دفتر ثبت نفت ممنوع است و اشتباه باید طوری خط زده شود که خوانا باشد و صحیح آن دوباره نوشته شود.

رئیس- در مادهٔ چهارم نظری نیست؟(اظهاری نشد) مادهٔ ۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۵- مأمورین سازمان بنادر و کشتیرانی می‌توانند مادام که هر کشتی اعم از ایرانی یا خارجی در آبها و یا بنادر ایران است دفاتر ثبت نفت را بازرسی بکنند و از وارده‌های دفاتر مزبور رونوشت بگیرند. رونوشت باید بامضای افسر مسئول و فرمانده کشتی برسد. همچنین مأمورین مزبور می‌توانند از افسر مسئول یا فرمانده کشتی تحقیقات لازم بعمل آورده و در صورت لزوم از محموله نفتی نمونه برداری کنند.

در نقاطی که سازمان بنادر و کشتیرانی اداره یا دفتر یا نمایندگی ندارد سایر مقامات مذکور در مادهٔ یازده بترتیب فوق عمل خواهند نمود.

رونوشتی که بدین ترتیب تهیه می‌شود از لحاظ قانونی معتبر شناخته خواهد شد.

رئیس- در مادهٔ ۵ نظری نیست؟(اظهاری نشد) مادهٔ۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۶- مجازاتهای مقرر در مادهٔ یک در موارد زیر اعمال نخواهد شد:

الف- موارد استثنائی آلودگی که بخاطر رفع خطر از کشتی و یا نجات جان اشخاص ضروری و غیر قابل اجتناب تشخیص داده شود مشروط بر آنکه اولا میزان آلودگی با خطری که کشتی و یا سرنشینان را تهدید میکرده است متناسب باشد و ثانیاّ پس از وقوع اقدامات فوری بمنظور جلوگیری و رفع آثار آن صورت گرفته باشد.
ب- آلودگی غیر عمدی که در نتیجه نشتی پیش بینی نشده و یا معلول خرابی و خلل اتفاقی کشتی و یا خطوط لوله و یا تأسیسات باشد مشروط بر آنکه پس از وقوع اقدامات فوری بمنظور جلوگیری و رفع آثار آن صورت گرفته باشد.
  • تبصره- در کلیه موارد مذکور در بالا مسئولین مکلف خواهند بود که جریان امر را فوراّ بمقامات صلاحیتدار نزدیکترین بندر ایران اطلاع دهند در غیر اینصورت متخلفین بحداقل مجازات مذکور در مادهٔ یک محکوم خواهند شد.
ج – درموردتخلیه یا نشت ازکشتیهای غیرنفتکش درحال حرکت در صورت احراز کلیه شرایط زیر:
۱- شدت تخلیه یا نشت محتوی نفتی از شصت لیتر نفت در هر میل دریائی تجاوز نکند.
۲- نسبت نفت موجود در مخلوط نفتی از یک در ده هزار تجاوز نکند.
۳- تخلیه یانشت در فاصله حداقل ۱۲ میلی از نزدیکترین نقطه دریای ساحلی ایران صورت گیرد.
د- در مورد تخلیه یا نشت از نفتکشهای در حال حرکت در صورت احراز کلیه شرایط زیر:
۱- شدت تخلیه یا نشت محتوی نفتی از شصت لیتر نفت در هر میل دریائی تجاوز نکند.
۲- مقدار کل نفت مخلوط با آب توازن تخلیه شده از نفتکش از یک سی هزارم ظرفیت بارگیری آن تجاوز نکند.
۳- فاصله نفتکش از نزدیکترین نقطه ساحل ایران بیش از پنجاه میل باشد.
  • تبصره – تخلیه یا نشت از قسمت تحتانی موتورخانه، تلمبه خانه نفتکش تابع حکم مقرر در بند الف این ماده خواهد بود.
ه- در مورد تخلیه آب توازن از مخزن نفتکش در صورتیکه پس از حمل آخرین محموله بطوری پاک شده باشد که مواد تخلیه شده از آن بفرض متوقف بودن نفتکش در آب تمیز و آرام در روزی که هوا صاف باشد اثر مشهودی از نفت و فضولات آن بر سطح یا زیر آب یا سواحل مجاور باقی نگذارد.

در صورتیکه کشتی مجهز به سیستم کنترل باشد یا آب توازن در بندر تخلیه شود باید قبلا با اندازه گیری یا آزمایش آب توازن معلوم شود که نسبت نفت موجود در آن از ۱۵ قسمت در میلیون تجاوز نکند.

در مورد تخلیه یا نشت از لوله‌ها، سکوهای حفاری، جزایر مصنوعی، مخازن یا سایر تأسیسات در نتیجه فرس ماژور مشروط بر آنکه قبلا کلیه اقدامات احتیاطی انجام شده و پس از وقوع هم اقدامات فوری بمنظور جلوگیری و رفع آثار آن صورت گرفته باشد.

رئیس- در مادهٔ ۶نظری نیست؟(اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست معظم مجلس شورای ملی

احتراماّ پیشنهاد می‌نماید در سطر آخر تبصرهٔ مادهٔ ۶ لایحه قانون حفاظت دریا از آلودگی با مواد نفتی جمله (در غیر اینصورت متخلفین به مجازات متناسب مقرر در مادهٔ یک محکوم خواهند شد).

با تقدیم احترام – امیر عباس جهانی.

رئیس – مادهٔ ۷ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۷- مسئولین مقرر این قانون مکلفند دستوراتی را که از طرف مقامات صلاحیتدار بمنظور جلوگیری از آلودگی صادر و بآنان ابلاغ می‌شود بموقع اجراء بگذارند.

مسئولینی که از اجرای دستورات کتبی مقامات مزبور خودداری ورزند و نیز مسئولین کشتی که تکلیف راجع به نگهداری دفتر ثبت مقرر در مادهٔ ۳ این قانون را انجام ندهند و یا مطالب نادرست و خلاف واقع در آن ثبت کنند بحداقل مجازات مقرر در مادهٔ یک این قانون محکوم خواهند شد.

رئیس- در مادهٔ۷ نظری نیست؟(اظهاری نشد) مادهٔ ۸ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۸- سازمان بنادر و کشتیرانی می‌تواند اقدامات لازم راجهت پیشگیری و جلوگیری از سرایت آلودگی در موارد سوانح واتفاقاتی که موجب آلودگی دریا بشود یا بنحوی خطر وقوع آلودگی را فراهم آورد که سلامت آبهای مقرر در مادهٔ یک این قانون را مورد تهدید قرار دهد بعمل آورد.

سازمان مزبور می‌تواند در بنادر و اسکله هائیکه مقتضی بداند تسهیلات و تأسیسات لازم را بمنظور تخلیه آب توازن و فضولات نفتی از کشتیها ایجاد و اداره نماید کارمزد استفاده از این تأسیسات بموجب آئین نامه‌ای که از طرف سازمان بنادر و کشتیرانی و شرکت ملی نفت ایران تهیه می‌شود تعیین خواهد شد.

رئیس- در مادهٔ ۸ نظری نیست؟(اظهاری نشد) پیشنهادرسیده قرائت می‌شود

(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست معظم مجلس شورای ملی

احتراماّ پیشنهاد می‌نماید که در سطر هشتم مادهٔ ۸ لایحه قانون حفاظت دریا از آلودگی با مواد نفتی بعد از جمله (آئین نامه ایکه از طرف سازمان بنادر و کشتیرانی و شرکت ملی نفت ایران تهیه می‌شود) جمله (و به تصویب کمیسیونهای دارائی مجلسین می‌رسد) اضافه شود.

با تقدیم احترام – امیر عباس جهانی.

رئیس- مادهٔ ۹ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۹- سازمان بنادر و کشتیرانی می‌تواند از طریق شرکت ملی نفت ایران شرکتهای نفتی را که در دریای ساحلی و فلات قاره ایران باکتشاف و تولید و حمل و نقل و صدور نفت اشتغال دارند مکلف کند تا ظرف مدت مناسبی در بنادر صادراتی نفت ایران بایجاد تأسیسات و تسهیلات مذکور در مادهٔ قبل اقدام نمایند.

در هر حال شرکتهای مزبور مکلفند که در جریان اداره عملیات خود مقررات و نظاماتی را که برای حفظ دریا از آلودگی توسط دولت اعلام می‌شود رعایت نمایند.

  • تبصره- در نقاطیکه تأسیسات و تسهیلات مذکور در این ماده و مادهٔ قبل ایجاد گردیده یا خواهد گردید کشتیهائی که قصد تخلیهٔ آب توازن آلوده به نفت و فضولات نفتی خود را داشته باشند ملزم به استفاده از این تأسیسات خواهند بود.

رئیس- در مادهٔ۹ نظری نیست؟(اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست معظم مجلس شورای ملی

احتراماّ پیشنهاد می‌نماید که جمله (البته سازمان بنادر و کشتیرانی سهم خود را از کارمزد دریافتی مقرر در این قانون تا میزانیکه در آئین نامه پیش بینی خواهد شد دریافت خواهد نمود) بآخر مادهٔ ۹ لایحه قانون حفاظت دریا از آلودگی با مواد نفتی اضافه شود.

باتقدیم احترام- امیرعباس جهانی.

رئیس- مادهٔ ۱۰ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۱۰- کشتیهای مشمول این قانون ملزم خواهند بود که در حین ورود به دریای ساحلی ایران در مقابل خسارات احتمالی ناشی از آلوده کردن دریا بیمه شده باشند. کشتیهائیکه بیمه نشده باشند باید حامل تعهدنامه مالی جهت جبران خسارات باشند متخلف از اجرای مفاد این ماده به جزای نقدی از بیست هزار یا دویست هزار ریال محکوم خواهد شد.

رئیس- در مادهٔ ۱۰نظری نیست؟(اظهاری نشد) مادهٔ ۱۱ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۱۱- مقام صلاحیتداراجرای این قانون ازطرف وزارت دارائی، سازمان بنادرو کشتیرانی می‌باشد.

نیروهای دریائی و هوائی شاهنشاهی و اداره کل هواپیمائی کشوری ایران و شرکت ملی نفت ایران و سازمان حفاظت محیط زیست و ژاندارمری کشور مکلفند همکاری لازم را با سازمان بنادر و کشتیرانی بنمایند.

رئیس- درمادهٔ۱۱ نظری نیست؟(اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراماّ پیشنهاد می‌نماید در سطر اول مادهٔ ۱۱ لایحه قانون حفاظت دریا از آلودگی با مواد نفتی بعد از کلمه (مقام صلاحیتدار) کلمه (و مسئول) اضافه شود.

با تقدیم احترام-امیرعباس جهانی.

رئیس- مادهٔ ۱۲ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۱۲- مأمورین سازمان بنادر و کشتیرانی که از طرف سازمان مزبور مأمور کشف و تعقیب جرایم در این قانون می‌شوند در صورتیکه وظایف ضابطین دادگستری را در کلاس مخصوص زیر نظر دادستان شهرستان تعلیم گرفته و موفق بدریافت گواهی لازم از دادستان شده باشند از لحاظ اجرای این قانون در حدود وظایف قانونی خود در ردیف ضابطین دادگستری محسوب می‌شوند.

رسیدگی بجرائم مندرج در این قانون مادام که دادگاههای اختصاصی مقرر در قانون دریائی ایران تشکیل نگردیده در صلاحیت دادگاه جنحه خواهد بود.

رئیس- درمادهٔ۱۲ نظری نیست؟(اظهاری نشد) مادهٔ۱۳ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۱۳- در صورتیکه تخلف از مقررات این قانون موجب توجه هرگونه خسارتی به بنادر، پلاژها یا سایر تأسیسات ساحلی ایران بشود و یا خسارتی به آبزیان و منابع طبیعی وارد آورد دادگاه مسئولین را به پرداخت خسارات وارده نیز محکوم خواهد نمود.

رئیس- درمادهٔ۱۳ نظری نیست؟(اظهاری نشد) مادهٔ ۱۴قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۱۴- مسئولین آلودگی مکلفند کلیه هزینه هائی را که از طرف مقامات صلاحیتدار و یا بدستور آنان و توسط عاملین وابسته بآنها در مقابل خدماتیکه بمنظور فوق انجام می‌دهند مستحق دریافت کارمزد مناسب خواهند بود.

رئیس- در مادهٔ ۱۴نظری نیست؟(اظهاری نشد) مادهٔ ۱۵قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۱۵- سازمان بنادر و کشتیرانی می‌تواند در صورت لزوم تأمین خواسته را معادل خسارات وارده از مراجع قضائی صالحه طبق مقررات آئین دادرسی کیفری درخواست نماید.

رئیس- در مادهٔ۱۵نظری نیست؟(اظهاری نشد) مادهٔ۱۶قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۱۶- دولت مکلف است که بمنظور حفاظت آبهای موضوع این قانون از آلودگی نسبت بهمکاری و تشریک مساعی با دولتهای ذینفع اقدام و موافقتنامه هائی را که در این خصوص لازم می‌داند تنظیم و اجراء نماید.

رئیس- در مادهٔ ۱۶ نظری نیست؟(اظهاری نشد) پیشنهادرسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست معظم مجلس شورای ملی

احتراماّ پیشنهاد می‌نماید در سطر آخر مادهٔ ۱۶ لایحه قانون حفاظت دریا از آلودگی با موادر نفتی پس از جمله (که در این خصوص لازم می‌داند تنظیم) جمله (و به تصویب مجلسین خواهد رسانید) اضافه شود.

با تقدیم احترام – امیرعباس جهانی.

رئیس- مادهٔ ۱۷ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۱۷- مدت مرور زمان دعوی خسارت موضوع مادهٔ ۱۳ این قانون شش سال از تاریخ وقوع خسارت خواهد بود.

رئیس- درمادهٔ۱۷نظری نیست؟(اظهاری نشد) مادهٔ ۱۸ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۱۸- هر گونه تحقیقات اکولوژیک دریائی و همچنین جلوگیری از آلودگی آبهای موضوع ماده یک بغیر از موارد مذکور در این قانون کماکان بعهده سازمان حفاظت محیط زیست می‌باشد.

رئیس- درمادهٔ۱۸نظری نیست؟(اظهاری نشد) مادهٔ ۱۹قرائت می‌شود

(بشرح زیر خوانده شد)

مادهٔ ۱۹- وزارت دارائی و وزارت دادگستری موظف باجرای این قانون می‌باشند. آئین نامه‌های مربوط باین قانون را سازمان بنادر و کشتیرانی با مشارکت سازمان حفاظت محیط زیست و شرکت ملی نفت ایران تهیه خواهد کرد.

آئین نامه‌های مزبور پس از تصویب هیئت وزیران بموقع اجراء گذارده خواهد شد.

رئیس- در مادهٔ ۱۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد مادهٔ الحاقی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست معظم مجلس شورای ملی

در لایحه قانون حفاظت دریا از آلودگی با مواد نفتی باید باستحضار برساند در حال حاضر بسیاری از فضولات کارخانجات و تأسیسات بندری و فاضل آب شهرها بدریاها ریخته می‌شود مخصوصاّ در ساحل دریای خزر این ابتلائات تولید نگرانی شدید در ساکنین آن منطقه نموده است بنابراین ماده زیر را پیشنهاد می‌نماید:

مادهٔ الحاقی- شهرداریها و کارخانجات و تأسیساتی که فضولات و فاضل آب آنها به دریای خزر ریخته می‌شود مکلفند ظرف مدت یکسال ترتیب لازم برای جلوگیری از آلوده شدن آب دریای خزر بدهند در غیر اینصورت مشمول مجازات مقرر در مادهٔ یک لایحه خواهند بود.

با تقدیم احترام – نادر ادیب سمیعی.

رئیس- لایحه و پیشنهادها برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی راجع به واگذاری اراضی مورد نیاز از منابع ملی شده به شهرداری حبیب آباد اصفهان وارسال بمجلس سنا

۹- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی راجع به واگذاری اراضی مورد نیاز از منابع ملی شده به شهرداری حبیب آباد اصفهان وارسال بمجلس سنا.

رئیس- گزارش شور دوم راجع به واگذاری اراضی مورد نیاز از منابع ملی شده به شهرداری حبیب آباد اصفهان مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور دوم از کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی به مجلس شورای ملی.

کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی در جلسه روز سه شنبه ۱۳۵۳/۲/۱۷ با حضور آقای دکتر همایونفر معاون وزارت کشاورزی و منابع طبیعی لایحه شمارهٔ ۱۹۶۵۶ مورخ ۱۳۵۲/۸/۲۲ دولت راجع به واگذاری اراضی مورد نیاز از منابع ملی شده به شهرداری حبیب آباد اصفهان را که گزارش شور اول آن بشمارهٔ ۱۱۱۰ چاپ گردیده است با توجه به پیشنهاد رسیده مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه شوراول راعیناّ تصویب کرد.

اینک گزارش آنرابشرح زیربمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

لایحه قانون واگذاری اراضی مورد نیاز از منابع ملی شده به شهرداری حبیب آباد اصفهان.

مادهٔ واحده- به وزارت کشاورزی و منابع طبیعی اجازه داده می‌شود مساحت دویست و سی وچهار هکتار و یکهزار و ششصدو هشت متر مربع از اراضی منابع ملی شده واقع در حبیب آباد اصفهان را جهت ایجاد فضای سبز و اجرای طرحهای مربوط مجاناّ به شهرداری حبیب آباد واگذار نماید. اراضی مورد واگذاری قابل اجاره یا انتقال بغیر نیست و در صورتیکه ظرف مدت دو سال از تاریخ تحویل زمین فضای سبز ایجاد و یا طرحهای مربوط اجرا نشود اراضی مذکور بمالکیت وزارت کشاورزی و منابع طبیعی اعاده خواهد شد.

مخبر کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی- مهندس عبدالعلی نظمی.

گزارش شور دوم از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارائی در جلسه روز پنجشنبه ۱۳۵۳/۲/۱۹ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط به واگذاری اراضی مورد نیاز از منابع ملی شده به شهرداری حبیب آباد اصفهان را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی را عیناّ تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبرکمیسیون دارائی-امان الله ریگی.

گزارش شور دوم از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی.

کمیسیون کشور در جلسه روز پنجشنبه ۱۳۵۳/۲/۲۶ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط به واگذاری اراضی مورد نیاز از منابع ملی شده به شهرداری حبیب آباد اصفهان را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا در تأیید گزارش کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون کشور- رضا سجادی.

رئیس- مادهٔ واحده مطرح است نظری نیست؟(اظهاری نشد (در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟(اظهاری نشد) نسبت باین لایحه با ورقه اخذ رأی می‌شود.

(اسامی نمایندگان بترتیب آتی وسیله منشی (آقای مهندس صائبی) اعلام شدو در محل نطق اخذ رأی بعمل آمد).

آقایان سجادی- کورس- خانم جهانبانی- دکتر ضیائی- مهندس فروهر- دکتر عدل- دکتر سعید- دکتر الموتی- دکتر دادفر- مهندس علی برومند- دکتر نجیمی- کاظم مسعودی- خانم نیره سعیدی – ناصرزاده – مهندس سهم الدینی- دکتر فروزین- ملک افضلی – شیخ بهائی- مهندس اردلان – اهری – مجید موسوی – دکتر قهرمان – ذوالفقاری – دکتر پرتو اعظم- دکتر کفائی- دکتر رشتی- مهندس جلالی نوری- محمد ولی قارچورلو- مجد- دکتر متین- عباس میرزائی – دکتر بیت منصور- پزشکی- مهندس معینی زند- رضوی – اخلاقی- دکتر انوشیروانی- اسعد رزم آرا- محسنی مهر- دکتر امامی خوئی – ایمان زهرائی- بختیاری پور- دکتر صفائی – دکتر شمس – دکتر گاگیک هواکیمیان- نیک پور- دکتر اعتمادی- دیهیم – انشاء- فهیمی – کمالوند – دکتر مدنی – دکتر رهنوردی- شهرستانی- دکتر حبیب اللهی – تیمسار همایونی- دکتر کیان – کاسمی- دکتر علومی- مهندس فیروز عدل- مصطفوی – حیدرقلی برومند- مهندس احتشام شهیدی- خانلر قراچورلو- شاخوئی – پدرامی- بهنیا- کلانتر هرمزی- اسدی لنگرودی- مهندس زاهدی – خانم آصف زاده – احمد- اولیاء شیرازی- دکتر حاتم – مهندس نظمی – دکتر پناهی- پسیان – پروین – دکتر بیگلری – دکتر بهزادی – نیک روش- محدث زاده- اولیاء – بدرصالحیان- خانم پیرنیا- دکتر یحیی بهبهانی – مهندس پروشانی- جهانشاهی – دکتر رفیعی – جندقی – مهاجرانی – خانم ابتهاج سمیعی- دکتر موثقی- شیخ الاسلامی- غلامرضا بهادری- دکتر امین- دکتر صالحی- معیری- حیدر صائبی- امیر احمدی – بوداغ زاده – بدرخانی- خانم امیرابراهیمی- پیرزاده – اوحدی- خانم اقبال- اسلامی نیا- دکتر اسکوئیان- پیمان – دکتر تنکابنی- دکتر توانا- دکتر جزایری- مهندس جلالی- جهانی – خانقاهی- مهندس کیا- جوانشیر- فروتن- کمالاتی- کسرائی- خانم دکتر دولتشاهی- خانم صفی نیا- موسوی ماکوئی- ایخانی پور- مهندس عنایت بهبهانی- دکتر سعید بهادری – دکتر برزگر- دکتر برادر- مهندس بدیعی- دکتر فضل الله صدر – زهتاب فرد- حکمت یزدی- تژده- پرویزی- بختیاریها- امام مردوخ- خانم اسدی- اخوی- دکتر ابوالهدی- دکتر آزاد- اکبر- احتشامی- مهندس خسروی – خورشید- داروئی – دشتی- احمدی- دکتر منتظری- دکتر راد- رشیدی- دکتر رشید یاسمی- دولو- ادیب سمیعی- مهندس اربابی- دکتر زهرائی دکتر رازانی- سراج الدینی- خانم دکتر سرخوش- سعادت سعادت فرد- دکتر سنگ – شریفها- حی- دکتر صمدزاده- دکتر قاسم صوفی- دکتر وجیه الله صدر- رامبد- فخر طباطبائی – ظفر- طباطبائی دیبا- موقر- شیخ رضائی – ساگینیان- کشفی- ضیاء رضوی- نامور- دکتر نصیری- دکتر نایبی- ناروئی- میرافضل- مهدوی اردستانی- خانم زاهدی- فرنود- مهندس فرخ- فتوحی- غضنفری- دکتر عسکری عزیزمرادی- خانم دکتر طالقانی- علی طباطبائی- خانم ضرابی- طلوعی – دکتر محققی- نجد شیبانی- فرهادپور- قاضی زاده- قدردان- کورانلو- مهندس نصر- دکتر لقمان ادهم- سعید وزیری- بوشهری- مظاهری- مهندس عبدالحمید معینی- دکتر وزیری- پوربابائی – دکتر وحیدنیا- دکتر خسروی کردستانی- مهندس ریاضی- مهندس صائبی- زعفرانلو- خانم بزرگ نیا- عبدالهادی آقایان- عبدالعباس طرفی- دکتر مهر- خانم دکتر گرکانی.

(آراء مأخوذه شماره شد و نتیجه بقرار زیر اعلام گردید)

  • آراء موافق ۲۱۵ رأی

رئیس- لایحه با ۲۱۵ رأی موافق باتفاق آراء تصویب شد برای تصویب بمجلس سنا ارسال می‌گردد.

موافقین –

آقایان کمالوند- دکتر مدنی- دکتر رهنوردی- شهرستانی- دکتر حبیب اللهی – تبمسار همایونی- دکتر کیان- کاسمی- دکتر علومی- مهندس فیروز عدل- مصطفوی- حیدرقلی برومند - مهندس احتشام شهیدی- خانلر قراچورلو- شاخوئی- پدرامی- بهنیا- کلانتر هرمزی – اسدی لنگرودی- مهندس زاهدی- خانم آصف زاده- احمد- اولیاء شیرازی- دکتر حاتم- مهندس نظمی- دکتر پناهی- پسیان – پروین- دکتر بیگلری- دکتر بهزادی- نیک روش- محدث زاده- اولیاء- بدر صالحیان- خانم پیرنیا- دکتر یحیی بهبهانی- مهندس پروشانی- جهانشاهی- دکتر رفیعی- جندقی- مهاجرانی- خانم ابتهاج سمیعی- دکتر موثقی- شیخ الاسلامی- غلامرضا بهادری- دکتر امین- دکتر صالحی- معیری- حیدر صائبی- امیر احمدی- بوداغ زاده- بدرخانی- خانم امیرابراهیمی- پیرزاده- اوحدی- خانم اقبال- اسلامی نیا- دکتر اسکوئیان- سجادی- کورس – خانم جهانبانی- دکتر ضیائی- مهندس فروهر- دکتر عدل- دکتر سعید- دکتر الموتی- دکتر دادفر- مهندس علی برومند- دکتر نجیمی- کاظم مسعودی- خانم نیره سعیدی- ناصرزاده- مهندس سهم الدینی- دکتر فروزین- ملک افضلی- شیخ بهائی- مهندس اردلان- اهری- مجید موسوی- دکتر قهرمان- ذوالفقاری- دکتر پرتو اعظم- دکتر کفائی- دکتر رشتی- مهندس جلالی نوری- محمد ولی قراچورلو- مجد- دکتر متین- عباس میرزائی- دکتر بیت منصور- پزشکی- مهندس معینی زند- رضوی- اخلاقی- دکتر انوشیروانی- اسعد رزم آرا- محسنی مهر- دکتر امامی خوئی- ایمان زهرائی – بختیاری پور- دکتر صفائی- دکتر شمس – دکتر گاگیک هواکیمیان- نیک پور- دکتر اعتمادی- دیهیم- انشاء – فهیمی- دکتر سنگ – شریفها- حی- دکتر صمدزاده- دکتر قاسم صوفی- دکتر وجیه الله صدر- فخر طباطبائی- ظفر- طباطبائی دیبا- موقر- شیخ رضائی- ساگینیان- کشفی- ضیاء رضوی- نامور- دکتر نصیری- دکتر نایبی- ناروئی- میرافضل- مهدوی اردستانی- خانم زاهدی- فرنود- مهندس فرخ- فتوحی- غضنفری- دکتر عسکری- عزیز مرادی- خانم دکتر طالقانی – علی طباطبائی- خانم ضرابی- طلوعی- دکتر محققی – نجد شیبانی- فرهادپور- قاضی زاده- قدردان- کورانلو- مهندس نصر- دکتر لقمان ادهم- سعید وزیری- بوشهری- مظاهری- مهندس عبدالحمید معینی- دکتر وزیری- پوربابائی- دکتر وحیدنیا- دکتر خسروی کردستانی- مهندس ریاضی- مهندس صائبی- دکتر زعفرانلو- خانم بزرگ نیا- عبدالهادی آقایان- عبدالعباس طرفی- دکتر مهر- پیمان- دکتر تنکابینی- دکتر توانا- دکتر جزایری- مهندس جلالی- جهانی- خانقاهی- مهندس کیا- جوانشیر- فروتن- کمالاتی- کسرائی- خانم دکتر دولتشاهی- خانم صفی نیا- موسوی ماکوئی- ایخانی پور- مهندس عنایت بهبهانی- دکتر سعید بهادری- دکتر برزگر- دکتر برادر- مهندس بدیعی- دکتر فضل الله صدر- زهتاب فرد- حکمت یزدی – تژده- پرویزی- بختیاریها- امام مردوخ – خانم اسدی- اخوی- دکتر ابوالهدی- دکتر آزاد – اکبر احتشامی- مهندس خسروی- خورشید- داروئی- دشتی- احمدی- دکتر منتظری- دکتر راد- رشیدی- دکتر رشید یاسمی- دولو- ادیب سمیعی- مهندس اربابی- دکتر زهرائی- دکتر رازانی- سراج الدینی- خانم دکتر سرخوش- سعادت – سعادت فرد- خانم دکتر گرگانی.

- ختم جلسه

۱۰- ختم جلسه

رئیس- چون مطلب دیگری در دستور نداریم با اجازه خانمها و آقایان این جلسه را ختم می‌کنیم تاریخ و دستور جلسه آینده بعداّ باطلاع همکاران محترم خواهد رسید.

(جلسه در ساعت یازده و پنج دقیقه صبح ختم گردید)

رئیس مجلس شورای ملی- عبدالله ریاضی.