مذاکرات مجلس شورای ملی ۳۰ شهریور ۱۳۲۰ نشست ۱۱۷
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری دوازدهم | تصمیم‌های مجلس | اساسنامه‌های مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری دوازدهم |
دوره دوازدهم قانونگذاری
مذاکرات مجلس
صورت مشروح مجلس روز یکشنبه ۳۰ شهریور ماه ۱۳۲۰
مجلس یک ربع ساعت پیش از ظهر بر پاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید
صورت مجلس روز بیست و ششم شهریور ماه را آقای (طوسی) منشی خواندند
- تصویب صورت مجلس
۱ـ تصویب صورت مجلس
رئیس ـ در صورت مجلس که خوانده شد نظری نیست؟(اظهاری نشد) تصویب شد.
- بیانات آقای رئیس دائر به کسالت آقای نخست وزیر فروغی و معرفی هیئت وزیران از طرف آقای آهی وزیر دادگستری
۲ـ بیانات آقای رئیس دائر به کسالت آقای نخست وزیر فروغی و معرفی هیئت وزیران از طرف آقای آهی وزیر دادگستری
رئیس ـ البته آقایان اطلاع دارند آقای نخست وزیر و آقایان وزراء در این چند روز فوق العاده مشغول کارهای مهم بودند و مخصوصا«با کسالتی که آقای نخست وزیر دارند هیچ غفلت از کار نکرده‌اند و مخصوصا» اطلاع دارند که از صبح زود تا شب دیر ایشان مشغول کارهای دولتی و وظایفی که عهده دار بودند و مخصوصا«دیشب بنده خدمتشان بودم و با بعضی از آقایان وزراء که خیلی طول کشید و واقعا» با این حالت کسالت اسباب خستگی برای ایشان فراهم شده بطوریکه امروز صبح که بنده تفلون کردم معلوم شد آقایان اطباء ایشان را ممنوع داشته‌اند از اینکه حرکت کنند با وجود این برای وظیفه محترمی که داشته باید انجام شود و تعطیل نشود بموجب مراسله که بمجلس نوشته‌اند این است:
چون بواسطه کسالت شدید از حضور در مجلس امروز معذوریم آقایان را بترتیبی که آقای آهی صورت آن را قرائت خواهد نمود بمجلس شورای ملی معرفی می‌گردد مطالب راجعه بدولت را هم آقای آهی از طرف این جانب بعرض مجلس میرساند (نمایندگان ـ صحیح است)
- معرفی هیئت وزیران و قرائت برنامه دولت از طرف آقای (آهی) وزیر دادگستری
۳ـ معرفی هیئت وزیران و قرائت برنامه دولت از طرف آقای (آهی) وزیر دادگستری
وزیر دادگستری ـ متاسفانه بواسطه کسالت آقای نخست وزیر بطوریکه باستحضار خاطر محترم نمایندگان رسید ایشان امروز ممنوع بودند از بیرون آمدن از منزل و نتوانستند شرف حضور در مجلس را داشته باشند و به بنده اختیار دادند که معرفی دولت را هم با مطالب دیگری که هست باستحضار مجلس شورای ملی برسانم. بنابر تمایلی که مجلس شورای ملی اظهر فرمودند باینکه آقای فروغی بسمت نخست وزیری انتخاب شوند و کابینه را تشکیل بدهند بر حسب اراده سینه ملوکانه ایشان مامور تشکیل بدهند بر حسب اراده سینه ملوکانه ایشان مامور شدند به تشکیل کابینه و هیئت دولت خودشان را تشکیل دادند که صورت اسامی و سمت هر یک را بنده باستحضار خاطر آقایان نمایندگان محترم میرسانم.
- -آقای حکمت وزیر پیشه و هنر
- ـ آقای سهیلی وزیر امور خارجه
- ـ آقای مرآت وزیر بهداری
- ـ آقای دکتر سجادی وزیر راه
- ـ آقای گلشائیان وزیر بازرگانی و اقتصاد
- ـ آقای سرلشکر احمد نخجوان وزیر جنگ
- ـ آقای امان الله جهانبانی وزیر کشور
- ـ آقای علی اکبری حکیمی وزیر کشاورزی
- ـ آقای دکتر مشرف نفیسی وزارت دارائی
- ـ آقای حمید سیاح زیر پست و تلگراف و تلفن
- ـ آقای دکتر صدیق وزیر فرهنگ
- ـ وزارت دادگستری هم بعهده بنده محول
قبل از اینکه برنامه هیئت دولت را بنده باستحضار خاطر آقایان برسانم اجازه می‌خواهم یک مطالبی را که اهمیت دارد و آقایان نمایندگان و عموم ملت برسانم راجع باملاک و دارائی اعلیحضرت پادشاه سابق که آقایان نمایندگان اطلاع دارند انتقالی واقع شده‌است که عین مضمون سند انتقال نامه را بنده می‌خوانم:
بنام خداوند متعال
چون از ابتدا تاسیس و تشکیل سلطنت خود پیوسته در فکر عمران و آبادی کشوری بوده و این مطلب را در مقدمه برنامه اصلاحات کشور خود قرار داده بودم و همواره در نظر داشتیم این رویه عمران سرمشق کلیه صاحبان زمین و املاک گردد تاموقع خود بتوانم از ثمره این املاک کلیه ساکنین و رعایای کشور خود را بهره مند نمایم این فرصت در اینموقع که فرزند ارجمند عزیزم اعلیحضرت محمد رضا شاه پهلوی زمام امور کشور را بدست گرفته‌اند حاصل شده‌است بنابراین مصالحه نمودند کلیه اموال دارائی خود را (اعم از منقول و غیر منقول و کارخانجات و غیره) از هر قبیل می‌باشد بایشان بمال الصلح ده گرم نبات موهوب تا بمتضای مصالح کشور بمصارف خیریه فرهنگی و غیره بهر طریقی که صلاح بدانند برسانند.
اعلیحضرت همایون شاهنشاهی هم نظر باینکه همیشه در فکر آسایش رفاه عموم ملت و ترقیات کشور و پیشرفت امور مملکت و دولت هستند و حسن نیت و حسن فطرتشان هم بر همه ملت و افراد جامعه کاملا" روشن و واضح است اراده فرموده‌اند چنین دستخطی بعهده آقای نخست وزیر صادر فرمایند که عین آنرا هم بنده قرائت می‌کنم
جناب آقای نخست وزیر
چون منظور اصلی علیحضرت پدر بزرگوار مادر واگذاری اموال خودشان بما این بود که بمصارف خیریه برسد و ما هم از هر حیث فراهم می‌آوریم بنابراین چنین تصمیم نمودند اموالی که از قبیل املاک و مستغلات و کارخانجات بما واگذار شده‌است بمنظور ترقی کشاورزی و بهبودی حال کارگران ترقی فهنگ و بهداری دولت و ملت اعطا نمائیم تا بر حسب اقتضا و برای انجام منظورهای بالا یا املاک را بفروش برساند و یا با حفظ و توسعه آبادی آنها در ملک دولت نگاهدارند. و نیز مقرر می‌داریم که اگر کسانی باشند که نسبت به املاک ادعای غبنی داشته باشند پس از رسیدگی به شکایت آنها از محل همین املاک رفع ادعا بشود سی ام شهریور ماه ۱۳۲۰ (عموم نمایندگان ـ صحیح است).
گذشته از اینکه اعلیحضرت همایونی این بخشش ملوکانه را فرموده‌اند در نظر دارند که از دارائی خودشان بخشش‌های مهمی برای پیشرفت امور خیریه و بهداری و فرهنگی و امور دیگر که اسباب ترقی و آبادی کشور است بفرمائید که جزئیات آن را عنقریب آقایان نمایندگان محترم و عموم ملت مستحضر خواهد شد که البته اسباب خوشوقتی و سپاسگذاری و حق شناسی همه ماها و عموم ملت است (صحیح است)
با اجازه آقایان محترم برنامه هیئت دولت از این قرار است که می‌خوانم:
برنامه هیئت دولت همانست که اصول آن در ضمن تعلق اعلیحضرت شاهنشاهی در مجلس شورای ملی اشعار شده‌است و تفصیل آن از قرارزیر می‌باشد:
۱ـ در سیاست خارجی دولت مصمم است با رعایت کامل مصالح کشور همکاری نزدیک با دولتهائی که منافع ایران با منافع آنها ارتباط دارد داشته باشد.
۲ـ اصلاح و رفع نواقص قوانین دادگستری برای تکمیل امنیت قضائی و نیز تجدید نظر در قوانین دیگری که با مقتضیات امروز وفق می‌دهد.
۳ـ تجدید نظر در سازمان قوای تامینه کشور
۴ـ اصلاحات در امور اقتصادی و مالی کشور از قبیل:
- - تعدیل مالیاتها بمنظور تخفیف تحمیل مالیاتی
- - تجدید نظر در بودجه کشور برای جلوگیری از هزینه‌های که با مقتضیات کنونی کشور و لشکری
- ـ تجدید نظر در مقررات بازرگانی ـ الغای انحصارهای غیر ضروری و اهتمام در پائین آوردن هزینه‌های زندگی عمومی
۵ـ توجه مخصوص به پیشرفت کار کشاورزی و بهبودی زندگی کشاورزان ـ توسعه امور آبیاری ـ منع تدریجی کشت استعمال تریاک ـ تجدید نظر در قوانین عمران و اجرای برنامه کشاورزی.
۶ـ ترقی و تکمیل صنایع بقدر امکان با تمایل اینکه کارخانه‌ها بدست افراد و شرکتهای غیر دولتی اداره شود و انجام در بهبودی زندگی کارگران
۷ـ تکمیل راه‌ها و راه آهن در حدود استطاعت کشور
۸ ـ املاح قانونی و سازمان کشور با رعایت احتیاجات و توجه باینکه اهالی در اداره امور محلی خود بیشتر شرکت داشته باشند.
۹ـ تکمیل و ترقی تاسیسات فرهنگی و اهتمام در اصلاح اخلاق عمومی
۱۰ـ توسعه زمان بهداری و توجه خصوص به بهداشت عمومی بنده از موقع اغتنام مجبورم و عرض می‌کنم با اظهار امیدواری بکنم باینکه با همکاری صمیمی که دولت قصد دارد و یقین ثابت هم حاصل است که بین دولت و مجلس شورای ملی و نمایندگان محترم برقرار خواهد بود که بتواند با سعی و کوشش مخصوص و اهتمام کافی که بعمل خواهد آورد برنامه خودش را بموقع اجرا بگذارد و در انجام این مقصود بنده امیدوارم هیئت دولت با مساعدت و همکاری کامل آقایان نمایندگان محترم موفقیت تام خواهند نمود اینکه عرض کردم بنده یعنی از اطراف آقای نخست وزیر و تمام آقایان همکاران خودم (صحیح است)
- اعلام اسامی منتخبه از شعب جهه معاینه و تطبیق جواهرات سلطنتی
۴ـ اعلام اسامی منتخبه از شعب جهه معاینه و تطبیق جواهرات سلطنتی
رئیس ـ اگر قبول میفرمائید مذاکرات را بگذاریم برای موقعی که برنامه طرح خواهد شد (صحیح است) قرار بود عده ایی برای معاینه جواهرات از مجلس معین شوند (از هر شعبه دو نفر) این اشخاص انتخاب شده‌اند و اسامی آنها باطلاع می‌رسد:
آقایان: سزاوار ـ دکتر ملک زاده ـ موقر ـ شاهرودی اورنگ ـ صفوی ـ طباطبائی ـ معتضدی ـ مهدوی ـ شباهنگ ـ دادور ـ جعفر اصفهانی.
وضمنا" خواهش کرده بودند که دو سه نفر مقوم هم مجلس معین بکند برای موقعی که معاینه جواهرات بعمل آید و هر چه زودتر شروع بکار کنند آن اشخاص را که در جلسه خصوصی معین خواهند کرد تا مشغول اقداماتی که لازم است بشوند آقای بیات
بیات ـ راجع باین قسمت که فرمودید همان کمیسیونی که معین شده‌است که از طرف مجلس البته یک عده اشخاص کارشناسی را که لازم بدانند خودشان دعوت می‌کنند و معین خواهند شد و کارشناسان از طرف مجلس که معین نمی‌شود البته خود آن کمیسیون در صورت لزوم بکارشناس رجوع خواهد کرد.
وزیر دادگستری ـ البته عده کار از طرف مجلس معین شده‌اند باتفاق اشخاص که از طرف وزارت دارائی و دولت معین می‌شوند اینها هر اقدامی را که لازم بدانند عمل خواهند نمود.
مصدق جهانشاهی ـ رای بگیرید ببرنامه
رئیس ـ رای ببرنامه هیئت دولت پس از اجرای برنامه در مجلس است و هنوز طرح نشده‌است در جلسه آتیه که برنامه طرح خواهد شد رای نیز آن وقت گرفته خواهد شد.
- موقع و دستور جلسه بعد ـ ختم جلسه
۵ـ موقع و دستور جلسه بعد ـ ختم جلسه
رئیس ـجلسه آینده را اگر تصویب میفرمائید
روز سه شنبه (پس فردا) سه ساعت و نیم بعداز ظهر دستور هم طرح برنامه هیئت دولت (صحیح است)
(مجلس یک ربع ساعت بعدازظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی ـ حسن اسفندیاری