مذاکرات مجلس شورای ملی ۳۰ دی ۱۳۲۶ نشست ۴۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پانزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پانزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: متن قوانین - تصویبنامهها - صورت مفصل مذاکرات مجلس شورای ملی - سوالات - اخبار رسمی - فرامین - انتصابات - آیین‌نامه‌ها - بخش‌نامه‌ها - آگهی‌های رسمی
شماره تلفن: ۵۴۴۸ - ۸۸۹۴ - ۸۸۹۵ - ۸۸۹۶
سال سوم - شماره ۸۵۵
مدیر سید محمد هاشمی
۲شنبه ۵ بهمن ماه ۱۳۲۶
دوره پانزدهم قانونگذاری
شماره مسلسل ۱۵۳۸
مذاکرات مجلس شورای ملی
بقیه جلسه ۴۰
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سی‌ام دی ماه ۱۳۲۶ بقیه نشست ۴۰
مجلس ساعت شش بعد از ظهر بریاست آقای جواد گنجه‌ای (نائب رئیس) بعنوان بعد از تنفس تشکیل گردید.
فهرست مطالب:
۱- بقیه مذاکره در اطراف گزارش کمیسیون بودجه راجع به سه دوازدهم
۲- ختم جلسه بعنوان تنفس
- بقیه مذاکره در اطراف گزارش کمیسیون بودجه راجع به سه دوازدهم
۱- بقیه مذاکره در اطراف گزارش کمیسیون بودجه راجع به سه دوازدهم
نائب رئیس-جلسه گذشته بعنوان تنفس تعطیل شده آقای امیر تیمور بقیه فرمایشاتشان را بفرمایند آقایان مستحضرند که حالا چندین جلسه‌است به طور متوالی در اطراف سه دوازدهم بودجه مشغول مذاکره هستیم نظر بر اینکه ماه تمام شده ویکعده از کارمندان دولت تمام چشمشان به این حقوق دوخته شده (صحیح است) بایستی توجه بفرمائید که مذاکرات زیاد طولانی نشود که ما بتوانیم امشب نتیجه بگیریم(صحیح است)
ابوالحسن رضوی-پیشنهادی داده بودم مورد توجه قرار نگرفت.
امیر تیمور-به طوری که در آخر جلسه گذشته بعرض رساندم برای عرایض بنده یک فرصت تقریباً دو سه ساعته لازم است ولی به همین جهتی که جناب آقای گنجه‌ای بیان فرمودند ویک عده از رفقای عزیز بنده که ناگزیر هستم از فرمایشاتشان تخلف نکنم و منجمله جناب آقای ملک مدنی به من امر فرمودند که خیلی عرایضم را به طور اختصار عرض کنم (صحیح است) برای اطاعت امر آقای ملک مدنی و رفقای دیگر سعی می‌کنم عرایضم خیلی خیلی به طور اختصار بعرض رسد و البته از تفصیل صرفنظر می‌کنم. بعداز تبدیل نرخ لیره از شش تومان به هفت قران به دوازده تومان و هشت قران زندگی عمومی ما هم در سراسر کشور رو به ترقی و گرانی گذاشت (صحیح است) به طوری که ساعت به ساعت جامعه و دولت را در تحت تأثیر قرارداد مجلس شورای ملی یک موقع متوجه شد که اشتباهی شده و برای علاج ضمن یکی ازقوانین تبصره‌ای گذراندند که کارخانجات و صاحبان حرف و صنایع از مشاغل و کارهای خودشان نتیجه و فایده‌ای (درست خاطرم نیست) صدی دوازده یا صدی هیجده نباید بیشتر ببرند (صادقی- صدی دوازده) صدی دوازده بود بسیار خوب البته مجلس شورای ملی تصور کرده که با این قوانین می‌تواند هزینه زندگی را پائین بیاورد یا متوقف بکند و البته این قانون که خود به خود اجرا نمی‌شد برای اجرا می‌بایست متصدیان امر اهتمام بورزند متأسفانه زمامداران امور اجتماعی این کشور در مناطق محتلفه این مملکت به جای اینکه نظارت قطعی برای اجرای قانون داشته باشند چشمهای خودشان را هم گذاشتند و اجازه دادند که صاحبان کارخانجات و یک عده از سوداگران و تجار بیگانه که به این مملکت رو آورده بودند و خداوند این مملکت را برای آنها بهشت برین خلق کرده بود هر چه دلشان می‌خواهد بر قیمت اجناس بیفزاین به طوری که هر متاعی که دو قران ارزش داشت بدون مبالغه به پنج تومان فروش می‌رفت، قبل از قضایای شهریور ماه برای اینکه بتوانیم بیشتر از احتیاجات خودمان را در داخله مملکت تهیه بکنیم در مقام وارد کردن مقدار زیادی کارخانجات ضروری ومورد حاجت کشور برآمدیم و همچنین دولت تشویق کرد که مردم و تجار و سرمایه‌داران هم از کار دولت پیروی بکنند و آنها هم کارخانجاتی وارد کنند.
مقداری کارخانه به این مملکت وارد شد که الان هم چندین دستگاه کارخانه نخ ریسی در اصفهان داریم یک کارخانه نخ ریسی در یزد است یک کارخانه نخ ریسی شاید در بوشهر باشد، یکی در مشهد است، دو سه کارخانه در مازندران است و یکی در سمنان است نابراین استدعا می‌کنم در این موضوع مخصوصاً آقای دکتر سجادی توجه بفرمایند البته این کارخانجات عهده دارند که نخ احتیاجات کشور را تهیه و تدارک بکنندو بازار را از ورود نخ از خارجه بی نیاز بکنند و تسلیم صاحبان صنعت بکنند در تمام این مدت نخی که در تمام کارخانجات تهیه شده با اینکه حقوقات کارخانجات بی اندازه ازمقدار عادی حقوق اضافه گشته و مثلاً یک مهندسی که باید صد تومان حقوق بگیرد به او هزار تومان پرداختند، یک کارگری که اجرت روزانه او می‌باید پنج تومان باشد ۱۵ تومان پرداخته شده در تمام این مدت و در این زمان قیمت یک بقچه نخ که از کارخانه درمیآید از ۱۸ تومان الی ۲۲ تومان تجاوز نکرده‌است ولی در تمام اینمدت همه کارخانجات نخ بقچه‌ای ۱۸ تومان را در این کشور به بقچه‌ای ۱۳۰ تومان، ۱۲۰ تومان،۹۰تومان،۸۰تومان، و اخیراً هم به ۷۰ تومان فروختند (صحیح است) نتیجه اینعمل این شده که زندگانی به همین نسبت چندین و صنایع که با بکار بردن این نخها می‌بایست جامعة این کشور را نگهداری و حفظ بکنند و زندگانی خودشان را هم تأمین بکنند یکی بعد از دیگری از دست رفتند بنده نقاط دیگر را اظهار نظر نمی‌کنم مثلاً شهر مشهد به تحقیق شاید دو هزار دستگاه کارخانه قالی بافی در خود مشهد باشد و بهترین فرش مشهد که ممتاز ترین فرش دنیا است قبل از قضایای شهریور متری ۷۰۰ الی ۸۰۰ تومان بیشتر تجاوز نمیرد ولی بر اثر گرانی این نرخ نخ و سوء استفاده هائی که صاحبان این کارخانجات کردند اولاً کارخانه‌های قالی بافی مشهد دو هزار دستگاه…(تمنا می‌کنم آقایان توجه بفرمایند)(نمایندگان- بفرمائید آقا) چون من برای این عرض می‌کنم که یک نتیجه‌ای حاصل شود بود البته منظوری ندارم. دو هزار دستگاه شاید به چهل دستگاه در مشهدرسید و همچنین مقدار زیادی از شعر بافها و پارچه بافها به واسطه گرانی از بین رفتند و یک پول هنگفت و رایگانی توی جیب یک عده معدودی رفته‌است در صورتی که جمع کثیری اهالی این مملکت سائل به کف واز هستی ساقط شدند(صحیح است) تفاوت این موضوع چیز کوچکی نبوده بنده در چند ماه قبل که از مشهد و از باقی نقاط کشور به من مراجعه شد و شکایات متعدده کردند مخصوصاً به آقای دکتر سجادی مراجعه کردم و ایشان هم در مقام عمل برآمدند یک روز خودشان گفتند در مقام علاج برآمدم و این کار را کردنددر وزارت پیشه و هنر نرخ نخ راحساب کردند با جمیع منافعی که صاحبان کارخانجات برای خودشان حساب می‌کردند از قرار بقچه‌ای ۴۷ تومان و این بقچه ۴۷ تومان را آقا نرخ رسمی قرار گذاشتند که در تمام مملکت به فروش رسد ولی زیر بار نرفتند چرا زیر بار نرفتند؟ به طوری که آقای دکتر هم می‌گفتند، گفتند این نرخ ۴۷ تومان نسبت به نرخ قبل روزی سیصد هزار تومان شاید تفاوت حساب در شهر اصفهان تنها است، بنده یک مرتبه دیگر هم در مجلس شورای ملی عرض کردم که بین این اشخاصی که زندگی عمومی کشور را تا این درجه ترقی دادند و بالا بردند با سارقینی که گردنه‌ها را می‌گیرند و مردم را لخت می‌کنند باعتقاد من فرقی نیست(صحیح است) (حائری زاده-آنها بدترند) آنها شاید حقیقتاً از نظر اکل میته و به واسطه کمال احتیاج در سر گردنه یک سرقتی را مرتکب می‌شوند اما این آقایان با فراغت خاطر و آسودگی در شهرها نشسته‌اند و به لخت کردن مردم مشغول هستند و به هیچ وجه من الوجوه این کشور بیچاره بازپرسی وبازرسی نداشته‌است و به واسطه اینکه دست بال آقایان هم بی اندازه وسیع بوده غالباً هم مأمورین را با دادن رشوه و یا دادن پول از انجام وظایف خودشان باز داشته‌اند(صحیح است) اشخاصی که در روز سیصد هزار تومان تفاوت عمل برای آنها باشد مضایقه ندارندوقتی که کار برای آنها سخت بود عایدات دو روز یا سه روز خودشان را صرف تقدیم متصدیان امر و حق السکوت آنها بکنند کما اینکه در این مدت دادند و زندگی این مملکت به این کیفیت بالا رفته (صحیح است) ویکی از قدمها اساسی برای پائین آوردن نرخ زندگی این است که بایستی یک اشخاص پاک و درستکار و با ایمان و با شهامت و با جربزه در رأس این امور حساس گذاشته بشوند که جمیع این صاحبان مکاسب را بخواهند و اجناس آنها را در تحت حساب و دقت قرار بدهند با یک منفعت عادله صدی بیست، صدی سی، صدی صد برای آنها اجازه بدهند و بیشتر از این حق ندارند (احسنت) بنده به جرأت عرض می‌کنم مثلاً در تمام این مدت جنگ این پارچه هائی که الان در خیابان اسلامبول فروش می‌شود پارچه‌ای که از انگلستان وارد می‌شود همین پارچه تن بنده از متری دو پوند قیمتش هیچ وقت تجاوز نکرده که ۲۳ تومان سابق باشد ولی همین متری ۲۳ تومان سابق را اینها متری دویست تومان فروش کردند متری ۱۸۰ تومان فروش کردند متری ۱۵۰تومان فروش کردند الان هم متری ۱۵۰ تومان فروش می‌کنند(صحیح است) همین پارچه هائی که از کارخانجات داخلی به دست می‌آید به راستی قبول بکنید که از متری ۶ تومان ۷ تومان قیمت و اجرت او تجاوز نکرده در متری ۶۰و ۷۰ تومان به بازار عرضه کرده وفروش می‌کنند این برای این مملکت ننگ است که یک عده قلیلی بیایند جمع کثیری را مورد استثمار و بهره برداری قرار بدهند و این مردم فقیر و بینوا و بدبخت بشوند(صحیح است) به راستی امروز وجه شباهتی بین زندگانی افراد این مملکت و افراد شهر تهران با نقاط دیگر موجود نیست(صحیح است) اگر یک کسی ایران را ندیده باشد و آشنا نباشد او را ببرندبه بندر عباس و بعد بیاورندش به تهران به هیچ وجه نمی‌تواند قبول کند که بندرعباس هم جزو ایران است برای اینکه هیچ شباهتی ندارد(صحیح است) البته از این موضوع صرفنظر می‌کنم وحالا راجع به بودجه قدری اگر اجازه بفرمائید لازم میدانم بحث کنم (بفرمائید) آخرین مرتبه‌ای که راجع به بودجه بنده صحبت کردم گمان می‌کنم در اسفند ماه ۱۳۲۳ بود که همینطور دو دوازدهم در مجلس مطرح بود بنده در اینجا پشت تریبون مجلس شورای ملی عرض کردم که متأسفانه امسای یعنی سال ۲۳ این کشور از بودجه تفصیلی محروم شده و با وضعی که کار مملکت و دستگاه دولت به خود گرفته من امیدوار نیستم که امسال هم بودجه تفصیلی به مجلس بیاید و حتی سال بعد هم از بودجة تفصیلی محروم خواهیم بود و جناب آقای وزیر دارائی که گمان می‌کنم در آنموقع آقای اردلان بودند در مجلس حاضر بودند از پائین به من فرمودند چرای وخیلی دلم می‌خواست که تشریف می‌داشتند حالا من بعرضشان برسانم که پیش بینی من صحیح بود وچرای ایشان بدون مطالعه زیرا که من از روی یک دقتی تشخیص دادم که دستگاهی ایجاد شده برای اینکه همه امور این مملکت ما فلج بشود و ما را هم از بودجه محروم بدارد کما اینکه از سال ۱۳۲۲ به این طرف بودجه تفصیلی به مجلس شورای ملی نیامد(صحیح است) بودجه اساسی ترین موضوع مملکتی است و پایة جمیع اصلاحات این کشور و هر کشوری به اعتقاد بنده روی بودجه آن کشور است (صحیح است) اگر ما موفق بشویم بودجه خودمان را منظم بکنیم می‌توانیم در سایه انتظام بودجه آسایش تام وتمام برای جمیع اهالی این کشور برقرار بکنیم و اصلاحات بسیار اساسی از نظر الا هم فلاهم برای این کشور در نظر بگیریم و احتیاجات خودمان را به وسیلة انتظام بودجه رفع بکنیم (صحیح است) ولی متأسفانه و بدبختانه چندین سال است که این مملکت از بودجه محروم است و تمام احتیاجاتش با یک دوازدهم گذشته و امسال هم به صورت یک دوازدهم می‌خواهند برگذار کنند و من امیدوار نیستم که سال آتیه هم بودجه تفصیلی به مجلس شورای ملی بیاید یعنی بودجه تفصیلی را بتواند به مجلس شورای ملی تصویب بکند ولی انشاءالله تعالی آرزومند هستم که آتیه برخلاف این نظر بنده پیش بیاورد و بودجه تفصیلی بیاید به مجلس شورای ملی بنده راجع به بودجه بحث بسیار مفصلی داشتم و لهذا در نظر گرفته بودم و به یک قسمت از بیانات آقای دکتر مصباح زاده جواب عرض بکنم ولی به واسطة امری که جناب آقای دکتر شفق و آقای امیر اشرف افخمی به بنده فرمودند که در یک موضوع بخصوص اظهاری نکنم و سکوت را از دست ندهم ناچار اطاعت امر آقایان را می‌کنم و در این موضوع هم برای آقایان سه دوازدهم بودجه‌ای را که می‌خواهند تصویب بکنید و کار دولت را راه بیندازید باید بدانید که این سه دوازدهم بودجه یعنی سه دوازدهم چه چیز؟(صحیح است) و باعتقاد بنده اگر به قانون اساسی مراجعه بشود قانون اساسی ما بزرگترین اختیارات را به نمایندگان مجلس شورای ملی داده و شاید اختیارات نمایندگان مجلس شورای ملی را در کشور ایران هیچ مقام دیگری ندارد(صحیح است) و از همه اختیارات مهمتر اختیاراتی است که در موضوع بودجه قانون اساسی بعهده نمایندگان کشور محول داشته و مقید بوده که نمایندگان کشور دقت بکند که در هر سال چی از مردم گرفته می‌شود و آنچه گرفته می‌شود برای مصالح مردم مصرف شود حالا با توجه به این موضوع اجازه می‌خواهم بنده موضوع بودجه را بعرض آقایان برسانم(بفرمائید) اولاَ این بودجه‌ای که تقدیم شده از دوجهت ناقص است اول اینکه بودجه تمام مملکت نیست وبودجه صنعتی که امروز در بانک صنعتی تقریباً متمرکز شدهاست بودجه اقتصادی ما می‌بایست ضمیمه این بودجه باشد و ضمیمه این بودجه نشده در صورتی که اگر عواید اقتصادی و عواید کارخانجات ما به حساب بودجه بیاورند باعتقاد بنده درسال رقم عایدات ما از بابت کارخانجات از چهارصد میلیون تومان باید تجاوز بکند و متأسفانه و بدبختانه این عواید مملکت به واسطه عدم مراقبت متصدیان امر نفله شده و بین یک عده مخصوص معدودی تقسیم شده و به نفع آنها تمام شده و همین حالا هم دارد تمام می‌شود. غیر از عواید کارخانجات بودجه راه آهن است به طوری که آقای دکتر معظمی هم تصدیق فرمودند حتماً بودجه راه آهن می‌باید ضمیمه بودجه عمومی تقدیم مجلس شورای ملی بشود(صحیح است) اگر بودجة راه آهن تقدیم مجلس شورای ملی شود و مورد توجه قرار بگیرد به اعتقاد بنده ما موفق خواهیم شد که در هر سال بین ۲۰ الی ۳۰ میلیون تومان از مؤسسه راه آهن نفع خالص به دست بیاوریم(صحیح است) و این نفع حالا بعقیده بنده به کلی از بین رفته و نلفه شدهاست به واسطه لاقیدی متصدیان امر(صحیح است) و به واسطه اینکه مجلس شورای ملی نخواسته و توجه نکرده که بودجه راه آهن هم به مجلس بیاید (مکی- یک ماده واحده‌ای بنده پیشنهاد می‌کنم) انشاءالله، بودجه کنونی که مربوط به بودجه ۲۶ است شامل دو قلم است یک قلم درآمد و یک قلم خرج درآمد را بنده قل به قلم عرض می‌کنم و مخارج را هم بنده قلم به قلم از روی بودجه می‌خوانم و عرایض خودم را تمام می‌کنم، درآمد می‌گوید مالیات املاک مزروعی ۱۵۰ میلیون تومان طبق یکی از مواد قانون اساسی هیچ مالیاتی برقرار نمی‌شود مگر به حکم قانون(صحیح است)(نبوی- جرم است) و راجع به مالیات اراضی به هیچ وجه من الوجوه مجلس شورای ملی مالیاتی تصویب نکرده‌است وقانونی از مجلس نگذشته‌است(فرامرزی- خلاف بین قانون است) و متصدیان امر اعم از شخص وزیر دارائی و امنای دارائی و مأمورین وصول شریک جرم می‌شوند و مستحق تعقیب و مجازات هستند و به هیچ وجه من الوجوه عذری در مقابل محکمه و قانون نخواهند داشت (سزاوار- فایده‌ای ندارد دارند می‌گیرند و مردم را بچوب بسته‌اند) خوب ولی این جرم است مرتکب جرم شده‌اند و اینها مستحق تعقیب هستند و به هیچ وجه من الوجوه جواب هم ندارند و بایستی این عمل را از همین حالا موقوف بکنند، مادر این عهد به جائی رسیده‌ایم که بایستی به سیستم زمان مرحوم حاج میرزا آقاسی مالیات وصول بکنیم و برای هر دهی عده‌ای ژاندارم و مأمورین مالیه به جان مردم و رعیت بدبخت بیندازیم که ۴ شاهی بخواهند وصول شود، تمام اینها برخلاف قانون است و حتماً باید از این مالیات ظالمانه صرفنظر بشود و از همین فردا وزیر دارائی مکلف هستند دستور موقوف شدن مطالبه مالیات ارضی را به جمیع امنا و مأمورین دارائی صادر کنند والا من صریحاً اینجا عرض می‌کنم که ایشان را تعقیب خواهم کرد (صحیح است) در موضوع مالیات بر درآمدو حق تمبر ۵۱۰ میلیون ریال مالیات بر ارث ونقل و انتقالات شش میلیون و پانصد هزار ریال مالیات مستغلات ۳۰ میلیون ریال مالیات مستغلات هم که فعلاً گرفته می‌شود مجوز قانونی ندارد و این مالیاتی است که برخلاف قانون گرفته می‌شود و این مالیات خلاف هم حتماً باید متروک بشود، البته اگر دولت لازم میداند که از مردم مالیات اخذ بشود بایستی قانون به مجلس شورای ملی بیاورد، اگر مجلس تصوی کرد آنوقت بایستی اجرا بشود ولی تازمانی که مجلس تصویب نکرده‌است و چنین قانونی نیامده‌است این هم خلاف قانون است وبایستی موقوف بشود، مالیات نفت و بنزین دویست میلیون ریال، به اعتقاد بنده عوارضی که از نفت و بنزین گرفته می‌شود این عوارض هم برخلاف قانون وباضافه فوق العاده ظالمانه و بی انداز زیاد است و سطح زندگانی را هم این عوارض بالا برده‌است زیرا که در ازای هر بیست لیتر نفت کمپانی نفت ایران و انگلیس به بیست ریال و ده شاهی فروش می‌کند و بر هربیست لیتر نفت۱۶ ریال عوارض تعلق می‌گیرد که تقریباً نرخ هر ۲۰ نفت ۳۶ ریال شده و هر ۲۰ لیتر بنزین را کمپانی نفت ایران و انگلیس ۳۴ ریال فروش می‌کند و بر هر ۲۰ لیتر بنزین دولت عوارض ۴۴ ریال دریافت می‌کند که عوارض دولت با قیمت بنزین که
کمپانی دریافت می‌کند برای هر ۲۰ لیتر ۷۸ ریال می‌شود در صورتی که قیمت واقعی ۳۴ ریال است و ۴۴ ریال بر هر بیست لیتر بنزین عوارض گرفته می‌شود در هر صورت این عوارض از هر ۲۰ لیتر بنزین فقط در حمل و نقل مملکت تأثیر دارد وکرایه‌ها را گران می‌کند و بالنتیحه زندگی بالا می‌رود(صحیح است) (رضوی- بودجه دولت از کجا بگذرد؟) بلی بایستی قانون بیاورند مالیاتش را بگیرند، مالیات وصول کنند مالیات رسومات و متفرقه و سود شرکتهای نوشابه سازی ۱۲۰ میلیون ریال مالیات ذبایح و متفرقه ۶ میلیون ریال حق الثبت وسایل بارکشی غیر موتوری ومالیات دوچرخه سه میلیون ریال درآمد متفرقه غیر مستقیم ۱۳ میلیون ریال درآمد انحصار تریاک از معاملات با خارجه ۳۰/۵۲۷/۱۴۹ ریال بنده به مناسبت این رقم درآمد تریاک عرایضی دارم که عرض می‌کنم و استدعا می‌کنم که رفقا عرایض بنده را استماع بفرمایند و توجه داشته باشند به آنچه که عرض می‌کنم، یکی از کارهای بسیار مفید و خوبی که در سال گذشته شد اقدامی بود که دولت برای جلوگیری از مصرف و استعمال تریاک در داخله کشور ایران کرد(صحیح است) و این یکی از اقدامات بسیار مفید پسندیده‌است که باعتقاد بنده بزرگترین بلایی که افراد ایران ممکن است به آن مبتلا بشوند استعمال تریاک است که واقعاً کسانی که تریاکی هستند اینها از زندگانی از کار از حیثیت ساقط هستند(صحیح است) و باید اینها را واقعاً از این سهم مهلک نجات بدهند (صحیح است)و بنده نسبت به این تصمیم و اقدام دولت گذشته نهایت خوشوقتی را دارم و اینک هم که فرصت پیدا کردم تشکر می‌کنم ویکی دو نفر از رفقای عزیز ما هم در این مجلس صحبت کردند گمان می‌کنم یکی از آقایان آقای دکتر طبا بوده‌اند و یکی هم آقای دکتر ملکی که از هر دوی این وجود محترم هم که با نهایت حسن نیت در این موضوع بیاناتی فرمودند بایستی تشکر کرد و بیانات آقایان حقیقتاً حاکی از صفای نیت ونوع خواهی و ایران دوستی بوده و هست (صحیح است) یک موضوع را هم من بایستی بعرض آقایان نمایندگان محترم برسانم که زراعت تریاک در ایران برای مصرف و استعمال داخلی هیچوقت نبوده و نیست (صحیح است) همیشه زراعت تریاک در ایران برای خدمت به عالم بشریت و تسکین آلام بشریت و برای صادرات بوده برای اینکه ما همیشه تریاک خودمان را در گذشته صادر می‌کردیم و تسلیم مؤسسات علمی دنیا می‌کردیم و یک مقدار مؤثر و مهم دواجات کنونی دنیا با اختلاط تریاک به وجود می‌آید (یک نفر از نمایندگان- این را قبول نمی‌کنند) موضوع تریاک و زراعت آن در کشور ما فقط و فقط برای این نیت بوده و پیش از ما ممالک دیگری هم بوده و هستند که همینطور زراعت تریاک را برای همین منظور به وجود آورده‌اند و هنوز هم از دست نداده‌اند واز آن جمله بنده مضایقه ندارم عرض کنم یکی دولت ترکیه‌است که الان مقدار زیادی بعمل می‌آورد دولت روسیه‌است در قفقاز که مقدار زیادی تریاک بعمل می‌آورد دولت افغانستان است که جناب آقای نجم به خوبی اطلاع دارند چون مدتی در آنجا تشریف داشته‌اند و یک مقدار هم در پنجاب زراعت تریاک می‌شود که الان هم هست آقایان تحقیق بفرمائید ببینید چه مقدار الان موسسات علمی دنیا احتیاج به تریاک دارند و از موقعی که این صحبتها در ایران شده تریاکهای ترکیه و ممالک دیگر جانشین تریاک ایران شده و این بازار را برای خودشان بدست گرفته‌اند (دکتر طبا- به قدری مصرف داخلی زیاد است که به خارج چیزی نمی‌رسد آنها تریاکی ندارند) بنده قبول دارم (دکتر طبا- ولی پیشنهاد بفرمائید که کسی دیگر تریاک مصرف نکند) اینحا که جای بحث نیست شما اجازه بفرمائید خودتان فرصت دارید باید تشریف بیاورید اینجا حرفتان را بزنید ما آقا با یکدیگر که لج و لجبازی نداریم این یک موضوع مهم و حیاتی کشوراست ما می‌خواهیم اینجا حل بکنیم(صحیح است) بنده عرض می‌کنم برای استعمال و مصرف داخلی هرتدبیری که می‌خواهید بفرمائید ما با شما موافق هستم (صحیح است) شما قانون بگذرانید که اگر تریاکی دیدید و یک تریاکی پیدا شد حتی از جمیع حقوق مدنی محروم شود من با شما موافقت می‌کنم (صحیح است) شما قانونی بگذرانید که جنازه تریاکی را نیز تشییع نکنند، تریاکی را به قبرستانهای عمومی راهش ندهند(صحیح است) و تریاکی را اصلاً از جامعه طرد کنند من با تمام اینها موافق هستم اما به طوری که عرض کردم ما زراعت تریاک را برای استعمال و مصرف داخلی نداشتیم، این یک رقم صادرات بود، و آن هم برای تسلیم به مؤسسات علمی دنیا و برای تقدیم به عالم انسانیت و طب بوده و هست در ازای زراعت تریاک سالی صدمیلیون تومان پول چندین میلیون خانوار زارع ایرانی اعاشه کرده(صحیح است) والان آنها به بدترین روز از سال گذشته افتاده‌اند (صحیح است) آقای دکتر معظمی از حوزه انتخابیه خودشان اطلاعات کافی دارند و تمنا دارم که در اینجا مضایقه از حقیقت گوئی نفرمایند که در موقعی که در زارعت تریاک در گلپایگان موقوف شده چقدر وضعیت زارعین و رعایای گلپایگان بد شده اما زراعت تریاک و مصرف تریاک دو تا است(صحیح است) به هیچ وجه من الوجوه زارعین تریاک آلوه به استعمال تریاک نیستند، شما به سمیرم تشریف ببرید به جهرم تشریف ببریدبه فسا تشریف ببرید به کاشمر و خراسان تشریف ببرید، یک تریاکی در این نقاط نیست(صحیح است) به اضافه در سرزمین لرستان و کوههای لرستان جز تریاک زراعتی بعمل نمی‌آید، و تمام زندگی جامعه لرستانی در سایه زراعت تریاک تأمین می‌شود(کشاورز صدر- چهارصد هزار نفرند) بنده از دولت استدعا می‌کنم که برای منع استعمال داخلی هر تدبیر سختی که لازم میدانند بیندیشند و هر قانون شدیدی را که فکر می‌کنید به مجلس پیشنهاد بکنید من قول شرف می‌دهم اولین کسی هستم که رأی بدهم و نهایت جدیت را هم خواهم کرد که این قانون به تصویب برسد(صحیح است) اما مصرف داخلی با زراعت تریاک دو تا است زراعت تریاک همیشه برای صادرات بوده باید این صادرات دوام داشته باشد منتها در تحت نظر ومراقبت مأمورین دولت (دکتر بقائی- اول کارمندان تریاکی را از ادارات بیاندازند بیرون والا هیچ فایده‌ای ندارد) (دکتر طبا- چه مانعی دارد آقا که که چیز دیگر بکارند)
الان آقای وکیلی که از آمریکا تشریف آورده‌اند اطلاعاتی نسبت به وضعیت آمریکا و احتیاجی که آن سرزمین به تریاک داشته و این که چطور تریاک ترکبه بازار آمریکا را بخود گرفته (حاذقی- تریاک ایران ۴ سال است که در انبار خوابیده ات چرا صادر نمی‌کنند؟) تقریباً سالی سه هزار صندوق صادرات تریاک داشته و برای هر صندوقی ۱۴۰۰ دلار وارد این مملکت می‌شد و این بهترین عایدات رعایای فقیر و بدبخت ایران بود، که امروز محروم شده‌اند بنده از آقایانی که در این عرایض مختصر تردیدی داشته باشند تمنی می‌کنم با خرج بنده قبول بفرمائید یک مسافرتی به لرستان، یک مسافرتی به گلپایگان، یک مسافرتی سمیرم و جهرم و فسا بخرج من بکنند و برگردند، اگر عقیده شما تغییر نکرد و عقیده شما جانشین این عقیده بنده نشد آنوقت بنده حاضرم که عقیده خودم را عوض بکنم (مسعود ثابتی- آقای محمود محمود اطلاع زیادی دارند) البته همه آقایان اطلاع دارند، عرض کنم موقعی که کمیسیون بودجه تشکیل شد کمیسیون تصمیم گرفت که ملاک رسیدگی و عمل را بودجه سال ۲۴ قرار بدهد و روی بودجه سال ۱۳۲۴ عمل بکند منتها اگر در موارد مخصوصی دولت یک احتیاجاتی پیدا بکند آن موارد و احتیاجات را به طور فوق العاده دولت اظهار بکند و کمیسیون هم موافقت خواهد کرد برای این موضوع چندین جلسه کمیسیون انعقاد یافت وابتدا کمیسیون بودجه مصادف با بودجه نخست وزیری شد و رأی داد که بودجه نخست وزیری رقمش تبدیل به بودجه ۱۳۲۴ بشود دولت هم موافقت کرد و رقم دیگرکه عبارت از بازرسی نخست وزیری بود کمیسیون نتوانست موافقت بکند و آن به کلی حذف شد(نبوی- بسیار کار خوبی کرده‌اند) بعد از این دو قلم دولت جدید به کمیسیون آمدند و تقاضا داشتند برای اینکه چرخهای دولت به کار بیفتد و در کار آنها وقفه‌ای پیدانشود خوب است کمیسیون موافقت بکند که سه ماهه آخر سال به صورت سه دوازدهم بگذرد والبته دولت هم در این مدت با فرصت مطالعه خواهد کرد و مطالعاتش را برای تنظیم بودجه سال ۱۳۲۷ تکمیل می‌کند و به مجلس پیشنهاد خواهد کرد (صحیح است) البته کمیسیون بودجه هم که اکثراً منظور و مقصودشان موافقت با دولت و کار دولت بود با این نظر موافقت کردند و خبری که برای سه دوازدهم تهیه کردند چاپ شد و بعرض آقایان رسید ولی باید آقایان بدانند که این سه دوازدهم شامل چه مخارجی است که پرداخت می‌شود حالا موضوع درآمد را که کمیسیون بودجه باید رویش رسیدگی بکند به هیچ وجه من الوجوه در کمیسیون بودجه این موضوع رسیدگی نشد ویکی از اهم وظایف کمیسیون و از اهم وظایف مجلس رسیدگی به اقلام عایدات است که به طوی که عرض کردم قانون اساسی هم مکلف است وملزم کرده‌است نمایندگان مجلس شورای ملی را که هر سال توجه و دقت مخصوصی داشته باشند که چه از مردم گرفته می‌شود و به چه کیفیت صرف می‌شود، حالا برای رسیدگی در کمیسیون دقت و مجال نبود و یقین دارم وقتی که کمیسیون این دقت و رسیدگی را نکرد مجلس شورای ملی به طریق اولی این رسیدگی و دقت را نخواهد کرد و متأسفانه و بدبختانه اولین وظیفه از دست می‌رود ولی بنده لازم میدانم که خاطر مجلس را از رقم مخارج که درسال ۲۶ باید بشود مستحضر بدارم، به طوری که در بودجه نوشته شده بنده می‌خوانم با مقایسه سال ۱۳۲۴، اول بودجه وزارت دربار در سال ۱۳۲۴ بوده ۷۷۹۲۴۶۰ ریال و در سال ۱۳۲۶ شده ۲۰ میلیون ریال در این دو سال بر بودجه وزارت دربال افزوده شده ۱۲۲۰۷۵۴۰ ریال بودجه هیئت وزیران ۴۵۳۰۰۰۰۰ در ۲۶ پیش بینی شده و در سال ۱۳۲۴-۳۳۱۲۰۸۴ ریال بوده و ۱۲۱۷۹۱۶ ریال افزایش یافته وزارت کار و تبلیغات و اداره رادیو و خبر گزاری پارس دربودجه سال ۱۳۲۶-۴۲۵۸۶۸۴۰ ریال پیش بینی شده در سال ۱۳۲۴-۳۲۰۰۰۰۰ ریال بوده و ۳۹۳۸۶ هزار ریال درسال ۱۳۲۶ بر او افزوده شدهاست این را عرض می‌کنم برای اینکه جناب آقای قائم مقام مستحضر باشند و بدانند که روی چه رقمی برای سه دوازدهم رأی می‌دهند و بدانند که چطور ایشان مسئولیت الهی دارند و به اعتقاد من اگر متوجه ارقام باشند از نظر مصالح مملکت عیبی ندارد که روشن بشوند بنده در کمیسیون بودجه هم گفتم که وزارت کار و تبلیغات طبق قانون اساسی از نظر مجلس شورای ملی رسمیت ندارد(صحیح است) برای اینکه صریح قانون اساسی است که هیچ وزارت خانه‌ای تأسیس نمی‌شود مگر اینکه قانون آن مثلاً از مجلس شورای ملی بگذرد(صحیح است) البته در ایام فترت و در نبودن مجلس شاید نظر به یک مصالحی رئیس دولت مقتضی و صلاح دانست که وزارت خانه‌ای به نام وزارت کار ایجاد شود اما وقتی که مجلس باز شد همان رئیس دولت دیگر آن ضرورت را احساس نکرد واز وزارت کار موقع معرفی دولت خودش به مجلس اسمی نبرد(مکی- قانون کار بایستی تصویب شود) این به وزارت کار مربوط نیست، بنده از اشخاصی هستم که شاید با وزارت کار مخالفتی نداشته باشم اما از نظر اصول معتقد هستم مادامی که وجود یک چنین وزارتخانه‌ای را قانون اجازه نداده(صحیح است) بودجة آن نباید جزو بودجه بیاید(فرامرزی- اسم مصلحت آن روز هم مجوزش نمی‌شود)(صحیح است) صحیح است اسم مصلحت آن روز هم به قول جنابعالی مجوزش نمی‌شود و به اعتقادمن این رقم باید حذف شود ۴۲۵۸۶۸۴۰ ریال فی المجلس از این بودجه بایستی حذف شود(صحیح است) دولت اگر وزارت کاری لازم دارد باید لایحه اش را بیاورد اگر تصویب کرد تشکیل می‌شود اگر تصویب نکرد خداحافظی می‌کند، بودجه وزارت جنگ در سال ۱۳۲۴ ۱۲۰۰۰۰۰۰۰۰ ریال بوده و د ر سال ۱۳۲۵-۱۶۶۰۰۰۰۰۰ ریال اضافه شدهاست و در سال ۱۳۲۶-۱۳۶۶۰۰۰۰۰۰ ریال بوده‌است، راجع به وزارت جنگ مطالب بسیار زیادی داشتم و دارم بخودم قرار گذاشته بودم که موقع طرح بودجه به عرض مجلس شورای ملی برسانم ولی باحترام سپهبد یزدان پناه در این موضوع هم ذکری نمی‌کنم، کارخانه تسلیهات ارتش ۴۸ میلیون ریال خریدساز و برگ و تدارکات ۶۴ میلیون ریال، مخارج سربازگیری ۱۴۰۰۰۰۰ ریال در ۲۶ بوده در سال ۱۳۲۴-۳۵۴۴۴۰۰۰ ریال بوده براو افزوده شدهدر سال ۱۳۲۶-۲۳۸۰۶۰۰۰ریال ژاندارمری کل کشور در سال ۱۳۲۴ بوه ۳۹۸۲۴۶۱۰۰ ریال و در سال ۱۳۲۶-۵۶۸۰۷۵۰۰۰ ریال بر او افزوده شده در ۲۶-۱۶۹۸۲۸۹۰۰ ریال شهربانی کل کشور در سال ۱۳۲۴ بوده ۲۴۷۰۰۰۰۰۰ ریال در سال ۱۳۲۶-۴۰۷۰۰۰۰۰۰ بنابراین ۷۰ میلیون ریال بودجه به شهربانی علاوه شده.
اداره کل آمار و ثبت احوال در سال ۱۳۲۴-۴۰۰۹۲۷۴۰ ریال در سال ۱۳۲۶-۴۹۲۰۰۰۰۰ ریال بوده‌است و بنابراین وزارت بهداری ۲۰۲۹۸۴۰۰۰ ریال و نسبت به سال ۱۳۲۴ ۵۲۱۹۹۵۰۰ ریال بر بودجه وزارت بهداری افزوده شدهاست(حاذقی کار بسیار خوبی بوده‌است) بلی کار بسیار خوبی است ولی اگر این بودجه و این رقم به مصرف بهداری تمام کشور برسد اما این بودجه و این رقم فقط وفقط در شهر تهران مصرف می‌شود(صحیح است) وبنده به آقایان عرض می‌کنم هیچ یک این بودجه هم برای جمیع ایلالات و ولایات کشور مصرف نیمشود.
یک عده زیادی از آقایان دکترها واطباء که هریک از آنها می‌بایست در روز چند صد نفر آدم را از مرگ نجات بدهند و اینها باید دارای مطب باشند و به معالجه بپردازند در وزارت بهداری جمع شده‌اند، پشت این میزها جمع شده‌اند از صبح تا شب نه مریض می‌پذیرند و نه معالجه می‌کنند (صحیح است) و همینطور استفاده از تحصیلاتشان به رایگان دارد از دست می‌رود و وجود آنها عاطل وباطل می‌شود(حاذقی- نه دهم اطباء در تهران هستند) بنده بسیار موافق هستم که بر بودجه بهداری اضافه شود و کمک بشود ولی در صورتی که حقیقتاً مردمان این مملکت به نتیجه برسند. بنده به آقای دکتر لقمان الملک عرض می‌کنم در صحرای ترکمن تشریف بیاورند به راستی صدی هشتاد مردم آنجا مبتلا به سیفلیس هستند و اینها یک قرص آسپرین هم پیدا نمی‌کنند که حقیقتاً برای خودشان مصرف بکنند بنده در تابستان سال گذشته دیدم بیشتر از صد هزار نفر در خراسان از تب راجعه فوت کرد و از دوا و طبیب ابداً خبری برای آنها نیست جمیع این بودجه صرف تهران می‌شود(صدر زاده- همه شهرستانها اینطور است) اگر آقای وزیر بهداری توجه نفرمایند که بودجه وزارت بهداری را به تناسب بین تمام ولایات تقسیم کنند بنده به آقا عرض می‌کنم که در سال آتیه با بودجه آن وزارت خانه جداً مخالفت خواهم کرد و جلویش را در مجلس خواهم گرفت وزارت دادگستری در سال ۱۳۲۶ بالغ بر ۱۰۵۰۷۴۰۰۰ ریال بودجه اش می‌شود و در سال ۱۳۲۴-۶۴۳۲۴۱۶۳ ریال بوده و بنابراین ۴۰ میلیون ریال تقریباً بر بودجه وزارت دادگستری افزوده شدهاست (صحیح است) به اعتقاد من بودجه وزارت دادگستری اگر باز هم اضافه شود حرفی نیست و ضرری ندارد(صحیح است) و جا دارد برای اینکه این مملکت تشنه عدالت است و احتیاج به عدالت دارد و خوشبختانه حسن انتخاب هم برای وزیر دادگستری شده (صحیح است) و از اشخاصی که شایستگی برای اشتغال این مقام رادارند به اعتقاد بنده آقای سروری هستند (صحیح است) که خطیر ترین مشاغل و وظایف را ایشان تعهد کرده‌اند و امیدوارم به طوری که این وظیفه خطیر حکم می‌کند ایشان انشاءالله انجام بدهند و بدانند که اگر بتوانند برای این مملکت تأمین قضائی ایجادبکنند و هیچ وظیفه دیگری دولت انجام ندهد بر جمیع وظایف دولت این وظیفه ترجیح دارد (صحیح است) و من امیدوار هستم که جمیع مساعی خودشان را جناب آقای وزیر دادگستری برای اصلاح دادگستری مصروف بدارند یکی از وسایل اصلاح دادگستری توجه به حقوق آقایان قضات است در موقع بحث برنامه کابینه جناب آقای قوام السلطنه در این موضوع آقای کشاورز صدر یک بیانات مفصلی در مجلس شورای ملی کردند که به اعتقاد بنده جا دارد صورت مذاکرات را جنابعالی بخوانید و به بیانات آقای صدر توجه بفرمائید که حقیقتاً باید طبق آن بیانات و آن نظریات عمل و رفتار بشود (صحیح است) و آنچه بنده اطلاع پیدا کرد در دیوان عالی کشور هم که قضات صحیح العمل و پاکدامن ما در آنجا هتند رقبه‌های آنها را نداده‌اند(صحیح است) رتبه‌های آنها عملی نشده این را هم آقا باید توجه بفرمایند که موضوع دیوان عالی کشور و رتبه قضات ما در آنجا بایستی صورت صحیحی پیدا بکند و دراین موضوع انشاءالله نتیجه گرفته شود (صحیح است، آفرین) بله یادداشتی هم به بنده نوشته‌اند و می‌نویسند جنابعالی به قران یاد نموده‌اید که منافع ملت را حفظ نمائید بنابراین اگر نکاتی راجع به بودجه وزارت جنگ قابل ذکر میدانید وظیفه نمایندگی سرکار چنین ایجاب می‌کند که آن نکات و نواقص را ذکر فرمائید آقای دکتر طبا به همان قران قسم است که اگر من می‌دانستم با ذکر این نکات رفع نواقص می‌شود عرض می‌کردم من معذورم که به احترام سپهبدذکری نکنم زیرا هر ذکری هم باعتقاد من در مجلس مصلحت نیست بعضی چیزها هست که مقتضی است ما از نظر خودمان یک نزاکتهائی را هم رعایت بکنیم و البته اگر آقای سپهبد بخواهند از نظریات بنده و از اطلاعات بنده استفاده بکنند من قول می‌دهم که آنچه اطلاع داشته باشم به رایگان خودم در اختیارشان بگذارم و آرزومندم در موقعی که ایشان وزارت جنگ را اداره می‌کنند ایشان انشاءالله آنجا بتوانند یک قدمهای اصلاحی برای وزارت جنگ بردارند(صحیح است) وزارت امور خارجه ۷۰۹۶۵۰۰۰ ریال بودجه او در سال ۱۳۲۶ است و ۱۹۴۵۳۰۰۰ بر بودجه وزارت خارجه نسبت به سال ۲۴ افزوده شدهاست به اعتقاد بنده اگر به بودجه جزء وزارت خارجه مفصلاً رسیدگی شود این رقم برای وزارت خارجه زیاد است و ما در اغلب از ممالک هیچ کاری نداریم و فقط فقط از نظر تشریفات یک نمایندگی هائی یک سفارتخانه هائی ایجاد کرده‌ایم که شاید کشور ایران در آن ممالک یک نفر تبعه هم نداشته باشد و سالی چند هزار تومان از بودجه این مملکت برای یک اشخاص معدود معین شده که بنده چون رسمم نیست اسم این اشخاص را ببرم برای خاطر آنها این پول را در داخله مملکت وبرای اصلاحات لازم و ضروری این مملکت به مصرف برسانند و خرج بکنند(صحیح است) و من خواهش می‌کنم که این وظیفه وزیر دارائی است همانطور که خرج خانه شان و سیاهه خرج خانه خود را مراقبت می‌کنند به همان اندازه در بودجه جمع و خرج کشور که بعهدة ایشان محول شده دلسوزی داشته باشند و هر بودجه‌ای رابگذارند جلوشان و قلم به قلم جلوی چشم خود بگذارند و قلم به دست بگیرند و بینی و بین الله آنچه ضروری و لازم است قبول بکنند وآنچه که ضروری و لازم نیست قلم نه رویش بکشند اگر این وظیفه را شما انجام دادید به اعتقاد بنده یک مرد شایسته و با شرفی هستید با شرف که البته هستید، ولی البته شایسته برای این مقام خواهید بود و البته نام شما با نیکی در وزارت دارائی برده خواهد شد و اگر این کار را نکردید وزیر عادی هستید، چه عرض کنم بودجه وزارت پست و تلگراف ۱۷۹۶۰۳۰۰۰ ریال و ۳۳۶۵۳۸۵۴ ریال بر او افزوده شده (یک نفر از نمایندگان- اینکه خیلی کم افزوده شده) بودجه وزارت فرهنگ در ۱۳۲۶-۴۳۵۷۱۲۰۰۰ ریال و ۱۳۶۵۴۷۰۰۰ ریال بر او افزوده شده بودجه اداره اوقاف سه میلیون ریال وبودجة هزینه دانشجویان اعزامی به خارجه دو میلیون و پانصد هزار ریال، دانشگاه وا مور بیمارستان ۱۲۴۷۲۹۰۰۰ ریال شدهاست، راجع به فرهنگ هم بنده مطالب بسیار زیادی یادداشت کرده بودم که به نظر مجلس شورای ملی برسانم ولی از نظر امری که آقایان فرمودند و آقای ملک هم به من نگاه می‌کنند بنده مجبورم که عرض نکنم و اجازه می‌خواهم با بودن آقای دکتر سیاسی راجع به امور فرهنگ عرض کنم آقا باید بدانند که بیشتر قراء و قصبات ما از نعمت مدرسه و از نعمت فرهنگ به کلی محروم هستند و بودجه فرهنگ ما بیشترش بیش از حق مرکز در تهران مصرف می‌شود در صورتی که منظور ومقصود ما اینطور مقصودمان این بوده که سواد و فرهنگ را برای جمیع طبقات این کشور تعمیم بدهیم و مخصوصاً در دسترس روستائیان و دهاتیان خودمان بگذاریم بنده در مورد دیگر هم گفتم و حالا هم می‌گویم باز هم هر وقت فرصت پیدا کنم خواهم گفت و تذکر خواهم د اد معتقد هستم که باید معارف کشور ایران بر اساس معارف اسلامی گذاشته شود (نمایندگان- صحیح است) زیرا با معارف اسلامی شما موفق خواهید شد که یک عناصر متکی به نفس یک عناصر با شهامت، یک عناصر ساعی و جاهد پرورش بدهید ودر غیر این صورت با تقلید از فرهنگ فرانسه و فرهنگ اروپائی شما یک عناصر طفیلی و یک عناصر بیکار ویک عناصر میز نشین برای این کشور به وجود خواهید آوردکه معلوم نیست عاقبت این کشور به کجا خواهند برد(یک نفر از نمایندگان- این برنامه را لغو بکنید آقا) از همه مهمترین معتقد هستم که باید اصول و قواعد اسلامی در مملکت ما تدریس بشود و مخصوصاً در موضوع نماز دقت بشود، بنده اعتقادم بر این است که اگر از قواعد و مقررات و اصول و احکام اسلام همه اش را شما کنار بگذارید برای تأمین سعادت دین و دنیا کفایت می‌کند(صحیح است) اگر جمیع اصول و مقررات اسلام اصلاً کنار گذاشته شود فقط آداب نماز رعایت بشود این مقصود بعمل می‌آید(نمایندگان- احسنت، صحیح است)وزارت بازرگانی و پیشه و هنر ۴۱۰۹۷۰۰۰ ریال در سال ۱۳۲۶ بودجه دارد این وزارت خانه باید به اعتقاد بنده به کلی حذف شود که بودجه قسمت اقتصادی را زودتر به مجلس شورای ملی تقدیم بکنند بودجه وزارت بازرگانی و پیشه و هنر هم باید ضمن بودجه اقتصادی تنظیم شو و به مجلس شورای ملی بیاید و بنده نظر به عقیده‌ای که برای کارهای وزارت پیشه و هنر و بانک صنعتی پیداکردم و به آقای دکتر سجادی هم یک مرتبه تذکر دادم مضایقه ندارم که اینحا هم عرض کنم اگر بخواهند اصلاحی بکنند باید بدون معطلی حکم انحلال بانک صنعتی و حکم جمیع تشکیلات کارخانجات را صادر بکنند(صحیح است) و بعد از روی کمال بصیرت و دقت تشکیلات صحیحی با اشخاص مناسب با اشخاص صحیح العمل اعتماد و اطمینان در آنجا جای بدهند والا با این ترتیب و با این صورت همینطور که در شهریور ۲۰ سالی چند صد میلیون تومان در کارخانجات ما نفله شدهاست و از بین رفته‌است و باز هم نفله می‌شود و از بین می‌رود این کشور نمی‌تواند نتیجه ازش بگیرد و به اعتقاد بنده نبودن این کارخانجات بهتر از بودنش است (محمد علی مسعودی- اخیراً وضع آن جا آقای امیر تیمور خیلی خوب است این وضعی که فرمودند مال چهار پنج ماه پیش بوده‌است ولی حالا تغییر کرده‌است) خوب امیدوار هستم که خوب بشود بودجه وزارت دارائی و دیوان محاسبات و دادسرای دیوان محاسبات به مناسبت اسم دادسرا یک موضوعی بخاطرم رسید که بایستی بجناب آقای سروری تذکر بدهم،
موضوعی بخاطرم رسید که بایستی بجناب آقای سروری تذکر بدهم،
25-26 ***
15000000 ریال اعتبار انتقالی نمفهمم 70000000 ریال کمک به کارمندان دولت 1100000000 ریال در صورتی که کارمندان دولت در هر وزارت خانه‌ای هستند حقوق آنها در بودجه آن وزارت خانه منظور می‌شود (دکتر امینی- سابق بوده آقا) نخیر این نبوده‌است (دکتر معظمی- سابق از محل صرفه جوئی بوده‌است) (دکتر امینی- از محل صرفه جوئی بوده آورده‌اند جرء متن بودجه) حقوق مستخدمین دولت در متن بودجه همان وزارت خانه‌ای که در او خدمت می‌کنند پرداخته می‌شود به اضافه آن اینجا چندین رقم دیگر را بنده خواندم که بعناوین مختلفه در وجه آنها پرداخته می‌شود.
حالا این پول از چه بابت است بنده نمیدانم (امینی- در هر حال سابق هم پرداخت میشده‌است) (حاذقی- آقا این سابق همبوده‌است و پرداخته شدهاست) بنده نمیدانم به هر حال 1100000000 ریال از این بابت در بودجه منظور کردند (دکتر امینی- این از 1320 در بودجه بوده و عمل شدهاست) آقای بنده این صورت ممیز و شاهد بودجه‌است بین بودجه 26 و بودجه 24 به هیچ وجه من الوجوه دربودجه 1324 نبوده‌است بودجه 1324 هم یک دوازدهم بوده طبق بودجه 1323 در بودجه 1323 هم نبوده در بودجه 1323 هم طبق بودجه 1322 بوده‌است (اردلان- صرفه جوئی پرداخت میشده‌است) بنده در هر حال برای استحضار مجلس عرض کردم مخالف نیستم اعتبار کمک هزینه کار مندان لیسانسیه از بابت 2 ماهه آخر سال 25 و 26 که در بودجه‌های مربوطه محل ندارند 300000000 ریال بود عرایض من، بنده تکلیف وجدانی خدم می‌دانستم که این ارقام را بعرض آقایان نمایندگان مجلس شورای ملی برسانم که در مقابل وجدان خودشان قضاوت بکنند که ببینند این پولی را که می‌خواهند تصویب بکننداگر برای مصلحت مملکت، برای عمران و آبادی مملکت، برای احتیاجات اولیه این مملکت است، بپردازند و اگر هم نیست خود دانند (صحیح است) عرض کنم که جناب آقای یمین اسفندیاری از بنده تقاضاکرده‌اند که برای وزارت کشاورزی هم یک تکلیفی زودتر معلوم بفرمائید که یک مقداری از موکلین ایشان هم که سرو کار با وزارت کشاورزی دارند به واسطه نبودن وزیر کشاورز بلاتکلیف هستند (اردلان- وزیر راه هم..) (فولادوند- آقای امیر تیمور تقاضای بنده را قرائت بفرمائید) آقای وزیر دارائی یک تلگرافی از کاشمر به وسیله بنده به مجلس شورای ملی عرض شده که اینجا قرائت می‌کنم می‌نویسد: توسط آقای امیر تیمور به مجلس شورای ملی رونوشت وزارت دارائی، رونوشت آقای رئیس احمدی، رونوشت اطلاعات، رونوشت داد از تهران اداره غله کاشمر مازاد رااز مالکین بنام مصرف شهر گرفته مصرف روزانه لااقل روزی شش تن سال گذشته غله برای مصرفی ندادند امسال هم از خرداد روزی یک تن داده‌اند15 هزار جمعیت بی اندازه در عسرت مصرف یک تن را هم از 17 مهر جاری به دستور مرکز قطع نموده‌اند موجب وحشت اهالی و گرانی فراهم استدعای عاجزانه که بذل توجه به اهالی این سامان بفرمایند و دستور دادن دو تن غله را برای مصرفی شهر ازمقام منیع سریعا خواستاریم، به امضای جمعی از محترمین است اینها منظورشان این است که در سال 1325 و 1326 جمیع غله رااز دست آنها اداره تثبیت گرفته و مصرف شهر و خود مردم را بخارج برده‌اند و حمل به مشهد کرده‌اند، الان هم که اینها خودشان در عسرت هستند و شهر غله ندارد معهذا اداره مصرف آنها را نمی‌دهد این را استدعا مکینم توجه بفرمائید و دستور تلگرافی بفرمائید که مصرف غله آنها را بپردازند (مکی- جناب آقای امیر تیمور استدعا می‌کنم که از آقای وزیردارائی سؤال بفرمائید به چه مناسبت از امروز قیمت قند و شکر را چهار قران برده‌اند بالا) یک مراسله‌ای هم آقای وزیر دارائی از قوچان به بنده رسیده‌است می‌نویسد که: خلاصه اینجا هم از اداره تثبیت قوچان شکایت بی اندازه زیادی هست که مأمورینی که ماهی صد تومان حقوق دارند ماهی سه هزار تومان خرج آنها هست به جان مردم افتاده‌اند بنام تثبیت مردم را مورد استثمار وبرای نفع جیبشان قرار داده‌اند و بدبختی که نان خودش را هم ندارد لاینقطع از آنها مطالبه جنس می‌کنند محضالله دستوربدهید که اینها مردم را اذیت نکنند (صحیح است) و این موضوع مأمورین تثبیت و مطالبه جنس یک بلائی است که جمیع مردم خراسان بهش مبتلا هستند و تمنا می‌کنم برای این موضوع یک فکر اساسی بفرمائید (وزیر دارائی- چشم اطاعت می‌کنم) ضمن این بودجه که قرائت شد فقط و فقط رقم مفیدی که از شهریور 1320 تا حالا در بودجه ما آمده و به مصرف نرسیده آن هم بسیار مختصر به اعتقاد بنده بیش از دو سه فقره نبوده و نیست، یکی از آن کارهای بسیار مفیدی که شده موضوع سدسازی شبانکاره بوده که در شبانکاره اداره آبیاری سدی ساخته و اگر این کار را در جمیع نقاط بسط بدهند به اعتقاد بنده کار بسیار مفید و اساسی است (صحیح است) و اولین قدم اساسی است که این کشور احتیاج دارد (صحیح است) و یک کار بسیار اساسی دیگری هم که به آبادی این کشور شده موضوع آوردن آب به شهر بهبان است که آنهم در اثرمجاهدت و اقدامات آقای سلطانی شدهاست و این هم کار اساسی است که امیدوار هستم دربارة نقاط و شهرهای جنوب ایران هم نظیر این عمل انجام بشود، موضوعی را که بنده وظیفه وجدانی خودم میدانم در اینجا عرض کنم و به آن اهمیت فوق العاده می‌دهم مسئله اتصال آب کوهرنک به اصفهان است این موضوع را در دوره 13 مجلس شورای ملی بنده مکرر در مجلس شورای ملی بعرض دولت رساندم و عرض کردم از نظر احیای ایران مرکزی لازم وضروری است که آب کوهرنگ به زاینده رود متصل بشود و همان کاری که شاه عباس کبیر مدت 20 سال شروع کرده بودمنتها عمر آن پادشان بزرگ کفاف نداد این کار را به اتمام برسانند و اگر در این دوره باتمام رسید و از افتخارات ما است و خیل خوشوقت و متشکر هستم که این عرایض من با یک جدیتی مورد توجه قرار گرفت و بیشتر از همه اهالی اصفهان مؤثر شد و جناب آقای اعزاز نیک پی یک همت مردانه‌ای دراین کار کردند و در شهر اصفهان یک شرکتی از اهالی حقیقتاً با همت اصفهان ایجاد کردند (سزاوار- و آقای استاندار سابق) و دولت هم بیست درصد در این مؤسسه شرکت کرده و مقدمات شروع به این کار را فراهم کرده‌اند به طوری که مستحضر شدیم بندگان اعلیحضرت همایونی هم وعده فرمودند برای مزید تشویق و دلگرمی اهالی اصفهان و برای اظهار عنایت و لطف آقای اعزاز نیک پی و آقایان محترمی هم که در این موضوع در اصفهان بذل همت کردند در موقع خرداد تشریف فرمای اصفهان بشود واولین کلنک را به دست مبارک خودشان بزنند، امیدوارم که انشاءالله این کار اساسی هر چه زودتر باتمام برسد و افتخار ابدی برای اشخاصی که در این راه بذل همت کرده‌اند که از آنجمله آقای اعزاز نیک پی هستند باقی بماند با این قدم زراعت کنونی شهر اصفهان یک بر پنج خواهد شد (اعزاز نیک پی- خیلی متشکرم) از کارهای بسیار مفید دیگری که در این کشور شروع شدهاست وباید مورد توجه و تشویق دولت قرار بگیرد موضوع حفر چاهها است (صحیح است) البته زندگی کشور ایران همیشه با حفر چاه و با ایجاد قنوات گذشته و سالی صد هزار چاه حفر شدهاست و سالی صدها هزار چاه خراب شدهاست اما چاهی که ما خودمان حفر کردیم چون با آن آلات و ادوات قدیمه بوده‌است از منبع اولیه آب نمی‌توانستیم بگذریم و به مخزن آب برسیم به این جهت وقتی که به مخزن می‌رسیدیم از یکی دو متر زیادتر ممکن نبود که تا عمق پائین برویم و آب مانع از کار کردن بوده‌است، اما با آلات وادوات فعلی این توفیق که ممکن است حفر چاهها تا مخزن آب برسد یعنی هفتاد، هشتاد متر هم شاید در آبخانه حفر بشود و هر مقداری که چاه حفر می‌شود لوله اش هم در این چاهها کار گذاشته می‌شود برای اینکه جدارهای چاه محفوظ بشود و خراب نشود، یکی از ا شخاص بسیار خیر و نیکوکار این کشور که در مؤسسات بسیار خیریه پیشقدم است در مقام این برآمده‌است که ماشین آلات این موضوع را از خارج وارد کنند و برای نمونه یک دستگاه ماشین هم وارد کرده‌است که و در راه شمیران در باغ کوکب کار گذاشته‌اند که تقریباً در دو ماه قبل یک روز بنده در خدمت آقای سروری برای دیدن این مؤسسه رفتم و این مؤسسه متعلق به آقای علی اردکانی است که یکی از تجار بسیار خیر و نیکوکار ما است و الان مشغول این کار است وامیدوارم که با این کیفیت که عرض کردم اگر ماه و سالی بگذرد و بااتمام این چاهها یک مقدار کافی آب به دست خواهد آمد حالا همین مؤسسه به وسیله آقای اردکانی برای اینکه بتواند این جدیت را در قسمت یزد و کرمان که احتیاج مبرمی به حفر چاهها دارد و آب برای زراعت خودشان لازم دارند تعمیم بدهند درمقام این برآمدند که مقدار زیادی از همین ماشین آلات خارجی به ایران وارد بکنند و برای وارد کردن این ماشین آلات احتیاجی به ارز دارند خواهش می‌کنم آقای دکتر سجادی این موضوع را مورد توجه قرار بدهند و ارزی را که برای وارد کردن این ماشین آلات اشخاصی لازم دارند در اختیارشان بگذارند که کاربسیار بسیار مفیدی است (دکتر سجادی- بنده با ورود این ماشین آلات کاملاً موافقم) (باتمانقلیچ- بنده هم یادداشتی در موقعی که مذاکرات فرهنگ می‌شد تقدیم کردم) بلی آقای باتمانقلیچ هم مرقوم فرموده‌اند که خواهش می‌کنم بفرمائید این پروگرام وزارت فرهنگ فقط پشت میزنشین برای این کشور حاضر و تحویل می‌نماید، پروگرامی ترتیب داده شود که محصلین صنعت کار تحویل کشور داده که سربار جامعه وحقوق بگیر تحویل ایران کمتر داده شود (صحیح است) این را هم آقای باتمانقلیچ نوشته‌اند، آقای بهادری هم مرقوم فرموده‌اند، تذکر بدهید کشت پنبه در انحصار دولت بوده بی مطالعه ملغی شده فعلاً کشت پنبه… بنده مجبور هستم اینجا عرض بکنم که کشت پنبه ما سالی تقریباً به 40000 تن رسیده بود براثر مداخلات وزارت کشاورزی و ندانم کاری متصدیان امر این زراعت به 6000 تن رسیده‌است (صحیح است) در این موضوع هم بنده در دوره سیزدهم مجلس شورای ملی مفصل بحث کردم و بعرض دولت و وزارت کشاورزی رساندم که اگر شما تغیییر رویه ندهید زراعت پنبه کشور را از بین می‌برید و کار را به جائی میرسانید که برای کشور ایران پنبه از مصر از عراق، از افغانستان وارد بشود البته آقایانی که آن روز عرایض بنده را می‌شنیدند و با استهزا و لبخند تلقی می‌کردند عملاً به آنها نشان داده شد که بر اثر ندانم کاری و مسامحه اولیای وزارت کشاورزی عرایض بنده صحیح است یعنی همانطور که پیش بینی کردم بر اثر عملیات پنبه چهل هزار تن به شش هزار تن رسید که این مملکت مجبور شد برای احتیاجات خودش پنبه افغانستان وارد کند از روسیه بیاورد از مصر وارد کند از عراق بیاورد و سالی به مبلغی بر واردات ما افزوده شدهاست (صحیح است) آقای فولادوند مرقوم فرموده‌اند که از طرف ایشان بعرض آقای نخست وزیر برسانم که دستور آقای نخست وزیر را دایر به گرفتن اتومبیلها درست انجام نداده‌اند وفقط آقای وزیر دارائی این دستور را به طور صحیح انجام فرموده‌اند 68 اتومبیل وزارت دارائی را گرفته‌اند و دو اتومبیل بیشتر در وزارت دارائی که متعلق به وزیر و معاون است موجود نیست.
شش وزارت خانه که دادگستری، کشور، پست و تلگراف، کشاورزی، راه و اقتصاد است فقط ۲۹ اتومبیل داده‌اند سایر وزارتخانه‌ها تاکنون به هیچ وجه اقدام نکرده‌اند و با آنکه وزیر دارائی مکرر نامه نوشته و می‌نویسد ترتیب اثر نمی‌دهند.
آقای صاحبدیوانی هم تقاضا کرده‌اند که بعرض آقای نخست وزیر برسانم که زودتر وزیر کشاورزی که در کار خود اطلاعات کافی داشته باشد معرفی نمایند که بتوان امیدوار بود قدمهای اساسی در راه کشاورزی مملکت برداشته شود (صحیح است) بنده به اطاعت امر آقای ملک از عرایض خودم صرفنظر می‌کنم فقط اقلام بودجه را برای آقایان خواندم خداگواه‌است که در هر رقمش مقداری حرف داشتم و محال بود که آقایان به این آسانی از دست بنده برون بروند (صحیح است، احسنت) …تمنی می‌کنم آقای وزیر دارائی این ۱۳۰ میلیون بودجه وزارت دارائی را خودشان بلند شوند و بیست میلیونش را قبول بکنند و ۱۱۰ میلیون دیگرش را همانطوری که عرض کردم برای عمران و آبادی این مملکت وبنفع مؤسسات مفیده این مملکت تخصیص بدهند (صحیح است، احسنت)
نائب رئیس- آقای وزیر دارائی.
وزیر دارائی - بنده می‌خواستم حضور آقایان عرض بکنم گمان می‌کنم کمتر اتفاق افتاده باشد که آقایان نمایندگان محترم راجع به بودجه یک تذکراتی بدهند و یک پیشنهاداتی بکنند که کاملاً مطابق نظر دولت باشد (صحیح است) اکثر این اعتراضاتی که آقایان فرمودند راجع به بودجه راجع به مواد آن آقای امیر تیمور حالا یکی یکی خواندند و آقای دکتر معظمی نیز تذکراتی دادند همه مورد تصدیق دولت است (صحیح است) بنده می‌خواستم عرض بکن که این بودجه را این دولت تنظیم نکرده‌است (سزاوار-چرا؟ آقا شما این را قبول کرده‌اید) (همهمه نمایندگان) (محمد علی مسعودی- بگذارید صحبتشان را بکنند آقا هیاهو می‌کنید مستخدمین حقوق نگرفته‌اند) (سزاوار- جوش مستخدمین را شما نزنید) عرض کنم کمیسیون بودجه کاملاً مستحضر است که روز اول که این دولت آمد در کمیسیون کاملاً با نظریات آقایان اعضای کمیسیون موافق بود (صحیح است) و آنجا مذاکرات زیاد شد و گفتند که این بودجه را بایستی صرفه جوئی کرد تقلیل داد بنده آنها را سه قسمت کرده‌ام یکی درخواست‌های هزینه هائی است که تولیدی است این برای آبادی و عمران شهرستانها است، یک درخواستهائی شدهاست برای ساختمان راهها این را همه اش را موافقت می‌کنم جهت اینکه آنها برای مملکت مفید است (صحیح است) یکی هزینه هائی است راجع به هزینه‌های عادت وزارت خانه‌ها که از تمام آقایان وزراء استدع کردم ایشان هم موافقت کردند که آنها را هر روز تقلیل بدهندکمتر بکنند (نمایندگان- بسیار خوب است) یکی هم راجع به حقوق مستخدمین است حقوق مستخدمین را آقایان مستحضرند دولت هم با نظر آقایان کاملاً موافقت کرد در این ضمن تصادف کردیم به آخر ماه آخر ماه دهم سال و بسیاری از صرفه جوئیهائی که شده بود از جمله کار اتومبیل است سایر هزینه‌های زاید است هزینه‌های تجملی است صرفه جوئی هائی که به اتفاق آقای وزیر اقتصاد در بانک صنعتی کردیم (بعضی از نمایندگان- بسیار خوب کردید همه موافقند) عرض کردم که باز هم صرفه جوئی می‌کنیم هر روز که می‌رویم به وزارتخانه‌ها جناب آقای نخست وزیر و آقایان وزراء راجع به مخارج زاید هر روز صرفه جوئی می‌کنیم. اگر آقایان توجه بفرمایند راجع به درخواستهائی که می‌آید به وزارت مالیه یک حقوقی است که به مستخدمین داده شدهاست تازگی هم ندارد از اول امسال و همچنین سال گذشته این حقوق را گرفته‌اند این را بایستی دقت کرد مراقبت کرد که یک کارهای تازه‌ای ایجاد نشود و یک کارهائی که برای ترقی مملکت است بایستی در نظر گرفت (صحیح است) و این مستخدمین را از جاهائی که زیاد هستند یا از آنها استفاده‌ای نمی‌شود برداشت گذاشت آنجاهائی که برای مملکت مفید است (صحیح است) (سزاوار- راجع به حقوق مستخدمین هم موافقیم مخالفی نیست) راجع به درآمدها آقایان یک نظریاتی اظهار فرمودند یک پیشنهاداتی دادند که تمام موردتصدیق است یک درآمدهائی داریم که بایستی تجدید نظر شود یعنی آنها به نفع عامه مردم (صحیح است) آن درآمد را الان در وزارت دارائی بعضی از آقایان مستحضرند که یک کمیسیون هائی تشکیل شدهاست برای آن مالیاتها که ببینیم کدام یک از این مالیاتها تحمیل به طبقات عامه مردم است آنها را تقلیل بدهیم و حذف بکنیم و آن مالیاتهائی را که به طبقه ضعیف تحمیل نیست آنها را اجرا بکنیم و آقایان تصدیق می‌فرمایند که یکی از عادلانه ترین مالیاتها مالیات بر درآمد است (صحیح است) البته راجع به مالیات بر درآمد لایحه هائی تهیه می‌کنیم و اصلاحاتی می‌کنیم و لوایح آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌کنم بعضی از آقایان باز راجع به یک عوارضی که به موجب تصویبنامهها مقرر شده، تصویبنامه هائی که راجع به حکومت سابق بوده‌است به اینها اعتراض فرمودند تمام اینها مورد مطالعه و بحث قرار گرفته‌است ما می‌خواهیم یک مالیاتی وضع بکنیم که برای مالیات دهنده زحمت نباشد مثلاً در گمرک اشخاصی که عوارض گمرکی را می‌دهند این اسباب زحمت نشو اینها همه یک قلم بشود یک کاسه باشد یک چیزی که تحمیل به عامه‌است عمل نشود و همانطوری که آقایان فرمودند سعی می‌کنیم یک چیزهائی که مورد احتیاج عامه نیست موقوف بکنیم که به مملکت تحمیل نشود (صحیح است) عرض کنم خلاصه این است که تذکرات آقایان که آقای دکتر معظمی شروع کردند و حالا آقای امیر تیمور که ختم کردند همه مورد توجه دولت است و بعضیها را هم که شاید بنده متوجه نبودم یادداشت کردم که آنها را هم مطالعه بکنیم و مورد دقت قرار بدهیم و لوایحش را تقدیم مجلس شورای ملی بکنیم مثلاً یکی از آقایان گفتند که دیوان محاسبات کار خودش را نمی‌کند بنده هم تصدیق دارم برای دیوان محاسبات یک لایحه‌ای تهیه شدهاست که دیوان محاسبات تمام کار خودش را راجع به بودجة مملکت راجع به دخل و خرج کاملاً انجام بدهد عنقریب لایحه اش را تقدیم مجلس شورای ملی می‌کنیم وقتی که تصویب فرمودند اجرا می‌کنیم راجع به سازان وزارت خانه‌ها فرمودند، الان آقایان وزراء مشغول بودجه و سازمان هستند و می‌خواهند سازمان وزارت خانه‌ها را آنچه که شاید و باید تهیه بکنند وبودجه را بحداقل آنچه که برای هر وزارت خانه لازم است بنویسند و بقیه را همانطور که فرمودند برای مصارف تولیدی اختصاص بدهند (صحیح است) بعضی از آقایان فرمودند راجع به اداراتی که به شکل بازرگانی اداره می‌شود (صحیح است) این دو قسمت بود یکی این بود که بخود این ادارات یک اعتراضاتی هست یعنی نواقصی دارد این را بنده تصدیق دارم، منجمله این است که آنها هیچ ترازنامه ندارند بنده که در وزارت دارائی نبوده‌ام چند روز است آمده‌ام وقتی که آقایان فرمودند رجوع کردم که بایستی ترازنامه سال گذشته را تهیه بکنند و همچنین ترازنامه امسال را تهیه بکنند که مجلس شورای ملی و ملت ایران مستحضر باشند (صحیح است) بعضی از این ادارات هست که وجودش به نظر من لازم است آقایان هم لازم میدانند من جمله اداره غله‌است (صحیح است) چون این اداره ایست که مورد احتیاج عمومی است بایستی غله را جمع آوری کرد در سیلوها و ما غله ایکه در سیلوی ولایات و در سیلوی تهران داریم البته لازم هست و طبق گزارشاتی که به من داده‌اند حالا ضرر نخواهد داشت این زیانی هم که در ضمن بودجه ملاحظه میفرمائید یک قسمتش مال این است که غله گرانتر گرفته می‌شود و به نانوا ارزانتر داده می‌شود. اگر آقایان صلاح میدانند که به همان قیمتی که غله گرفته می‌شود به نانوائی‌ها داده شود این البته زیانی ندارد (سلطانی- جهت ندارد تهرانی نان ارازنتر بخورد) عرض کنم که راجع به شرکت‌ها فرمودند شرکت بیمه، شرکت فرش، بانک رهنی، بانک ملی اینها تمام مورد توجه‌است البته اگر اینها یک نواقصی داشته باشد آن نواقص رفع خواهد شد و همانطوری که منظور آقایان است اصلاح می‌شود و تمام اینها مطابق قانون عمل خواهد شد (یک نفر از نمایندگان – فرصت می‌خواهد) همه اینها همانطور که میفرمائید فرصت می‌خواهد (صحیح است) به جهت اینکه هر یک از این کالاهائی که میفرمائید یک هفته اقلاً بایست نشیت با اهل اطلاع با خود آقایان مشورت کرد و یک مسائلی را حل و فصل کرد و یک لوایحی برای آنها تهیه نمود (صحیح است) عرض کنم یک نکته‌ای را که بنده نمی‌خواستم خدمت آقایان عرض بکنم این است که این لایحه سه دوازدهم که کمیسیون بودجه پیشنهاد کرده‌است به مجلس شورای ملی این سابقه دارد، در دو دوازدهمش را پیش تصویب فرمودند (صحیح است) و روی همین بودجه هم تصویب فرمودند (صحیح است) ولی به آقایان قول می‌دهم که این سه دوازدهمی که اینجا تصویب خواهند فرمود بسیاری از اقلام آن را مصرف نخواهیم کرد (نمایندگان- احسنت) ما همانطوری که گفتیم آن قسمتهائی را مصرف می‌کنم که باز برای کارهای تولیدی باشد و یا برای حقوق مستخدمین باشد و سایر هزینه هائی که لازم نباشد هیچ نخواهیم داد (صحیح است) عرض کنم که اینجا در قسمتهای دیگری هم مذاکره شد باز راجع به صرفه جوئی که در مخارج شده می‌خواهم برای استحضار آقایان عرض بکنم علاوه بر آن اقداماتی که این چند روزه کرده‌ام امروز هم یک صرفه جوئی بزرگی شدهاست و آن صرفه جوئی اداره قند و شکر است که برای جیره بندی تمام این مملکت مخارج زیادی داشته‌است (صحیح است، احسنت) و این جیره بندی برای این بود که شهر تهران و بعضی از شهرستانها از این جیره بندی استفاده بکنند (یک نفر از نمایندگان- آن هم نه همه) و در این کار هم به طوری که در این چند روزه به بنده اطلاع رسیده بود خیلی تقلبات می‌شد اولاً کوپنهائی که اصلاً وجود ندارد (ارباب- آقای وزیر چابهار هشت ماه‌است سهمیه ندارد) حالا همین را می‌خواستم عرض بکنم در بعضی از جاها اصلاً این سهمیه را نداده‌اند (صحیح است) عرض کنم به کشاورزان این سهمیه نمی‌رسد (صحیح است) به افراد ایلات و عشایر این سهمیه درست نمی‌رسد (صحیح است) (فرامرزی- آقا بخوانین که داده‌اند) فقط شهر تهران بوده و بعضی از شهرستانها هم شکر سرخ می‌گرفتند شکر زرد می‌گرفتند با اینکه شهر تهران دو کیلو می‌گرفت بعضی از شهرستانها یک کیلو می‌گرفتند (بعضی از نمایندگان- نیم کیلو) یا هیچ نمی‌گرفتند اینکارها آقا اصلاً مقرون به صلاح و نفع این مملکت نیست برای اینکه این شکری را که در تهران می‌گیرند بایستی همان شکری باشد که در اقصی نقاط کشور می‌گیرند (صحیح است) اگر کسی درتهران بایستی از شکر استفاده بکند آن کسی که در شمال یا شرق یا غرب این مملکت توی یک دهی دارد زراعت می‌کند یا در یک ایلی دارد چوپانی می‌کند باید از او هم همان قدر استفاده بکند به این جهت من دستور دادم که جیره بندی را موقوف بکنند وقند وشکر هم به حد کافی خودمان داریم (صحیح است) (نمایندگان- بسیار کار خوبی است) اولاً کارخانجات ما محصول بسیار خوبی داشته ویکی از آقایان که اینجا فرمودد که بایستی بانک صنعتی از بین برود (یک نفر از نمایندگان- اشتباه کردند) بعقیده بنده بایستی اصلاح شود و عرض کنم که این بانک صنعتی اصلاح هم شدهاست همین هفت هشت روزه که ما رفتیم آنجا هر یک از آقایان که میهواهد تشریف ببرند ببینند آنجا به اتفاق آقای وزیر اقتصاد ملی چه اصلاحاتی کرده‌ایم و محصولی که تا قبل از شهریور ۲۰ سی و پنج هزار تن قند و شکر بود الان پنجاه هزار تن قند و شکر محصول دارد و چون ا زکارخانه‌های خودمان ۵۰ هزار تن قند و شکر داریم و یک مقدار زیادی هم شکر وارد کرده بودیم وذخیره داریم مقدار زیادی هم سفارش داریم و الان قبول شده و آن سفارشها هم در راه‌است و بعد هم برای هر ماه سفارش داریم یعنی هر ماه به اندازه مصرف تمام ایران شکر وارد می‌شود و بالاخره بعضی از تجار هم بدون اجازه دولت شکرت آورده‌اند که یا دربند است یا در بین راه‌است به ما مراجعه میکردندکه آقا ما چه کنیم شکر هم لازم داریم وآورده‌ایم اگر به ما اجازه نمی‌دهید پس ما چه کار کنیم ما برای اینکه اینها هم راغب بشوند و قند و شکر خودمان هم به طور وفور در دسترس عامه گذارده شود گفتیم که آقایانی که سابقاً از ارز خودشان شکر سفارش داده‌اند واصلاً به ما هم هیچ کاری نداشتند می‌توانند تا آخر ماه اسناد و مدارک آن را بیاورند به آنهااجازه می‌دهیم که شکر وارد کنند یعنی حقوق گمرک و عوارض دولت را بدهند و ما هم اجازه می‌دهیم که شکر وارد کنندو بفروشند (صحیح است) (ابوالقاسم بهبهانی- به همه اجازه بدهید تا تبعیض نشود) حالا عرض می‌کنم و با سهمیه‌ای که داریم برای مصرف امسال که سهل است سال دیگر هم زیاد داریم و بعد از این هم سهیمه را بیشتر خواهیم کرد تا یک ماه دیگر سهمیه ۱۳۲۷ را معلوم می‌کنیم هر چقدرشکر داشته باشیم اینجا می‌گذاریم و به همه علی التسویه و بدون هیچ قیدو شرطی یعنی هر کس از سهمیه بخواهد بدون هیچ اشکالی بهشان می‌دهیم (صحیح است) حالا منظور بنده این است که شکر را آزاد می‌گذاریم ولیکن آقایان توجه داشته باشند که ما شکر را از فردا صبح در تمام مملکت ایران چون تلگرافاتی مخابره شده از فردا صبح در همه جا به طور آزاد می‌فروشند اگر می‌خواستیم قیمت آن را خیلی ارزان بگیریم این هم اسباب احتکار می‌شد هم اسباب اسپکولاسیون می‌شد و هم بازار آزاد و بازار سیاه درست می‌شد و بنابراین نمی‌توانستیم قیمت را پائین بیاوریم.
اما حالا یک کاری کردیم که شکر را در بهمن ماه ارزان می‌فروشیم در ماه اسفند هم از ماه بهمن ارزانتر می‌کنیم و در ماه فروردین هم از آن ارزانتر می‌فروشیم و ماه اردیبهشت را هم از ماه فروردین ارزانتر می‌فروشیم حالا هر کس دلش می‌خواهد احتکار بکند بکند و هرکس هم که می‌خواهد اسپکولاسیون بکند اگر می‌تواند بکند (احسنت، بسیار فکر صحیحی است) عرض کنم که اینجا بعضی از آقایان نمایندگان محترم راجع به یک مسائل فنی، یا راجع به بعضی مسائل بانکی من جمله بانک ملی ایران من جمله ارز که البته به دست دولت است و به وسیلة بانک ملی فروخته میشودو آنهم عنقریب ترتیبش معلوم می‌شود یک فرمایشاتی فرمودند عرضکنم که همه اینها مورد توجه دولت است و همین تذکراتی که فرمودید اینها بسیار برای ما مفید است به جهت اینکه ما در این راه بودیم و اصرار داشتیم و حالابیشتر این کار را مورد دقت قرار می‌دهیم و تا چند روز دیگر هم آن اقداماتی که به صرفه و صلاح مملکت است و اجازه هائی هم که می‌خواهند برای ماشین آلات ماشین برق، برای لوازمات زندگی، برای ماشین آلات آب که الان هم گفتند، ماشینهای فلاحتی و هر چه که به درد مملکت بخوردو البته تا یک حدودی با یک شرایطی همة اینها اقدام خواهد شد ولی خواستم بعرض آقایان محترم برسانم که از جهت مسائلی که مربوط به ا سکناس و مربوط به پشتوانه اسکناس است عرض کنم خیال آقایان کاملاً مطمئن باشد و در همه چیز و در هر مشکل ودر هر روز بایستی یک قسمت از نواقص را رفع کرد و کار را بهتر کرد هیچ حای دنیا نیست که بگوئیم در آنجا نواقصی نیست ولیکن اصل این است که آدم در صدد این باشد که اگر یک نواقصی در کارها است آن نواقص را رفع کند (صحیح است) حالا راجع به کار بانک ملی ایران و امر پشتوانه خود مجلس شورای ملی دو نفر از آقایان آنجا در جزو هیئت نظارت پشتوانه هستند و همچنین مسائل دیگر بانک در کمال صحت و درستی است البته ممکن است که مثل هر کاری یک نواقصی داشته باشد و آن نواقص را هم میدانیم رفع می‌شود و می‌خواستم بعرض آقایان برسانم که یک پیشنهادی سابقاً آقای اردلان کردند اینجا راجع به الغای آن قانونی که در سال ۱۳۲۱ یعنی چند سال قبل به تصویب رسیده‌است که بعضی از آقایان هم عقیده داشتند و گفتند که با قید دو فوریت بنا شد برود به کمیسیون و بعد که مطالعه شد برگردد به مجلس درصورتی که عقیده باطنی بنده هم همین بود ولی دیدم که اگر بگویم برود به کمیسیون یک نگرانی ایجاد خواهد شد و ممکن است آقایان تصور بکنند که این یک چیز مهمی ا ست البته موافقت شد که به کمیسیون هم نرود و در مجلس تصویب بشود و تمام بشودولی خواستم عرض کنم که راجع به مسائل بانکی و مالی ممکن است هر نظری که آقایان داشته باشند در کمیسیونی که هست بنده را احضار می‌کنید بنده هم مأمورین مربوطه را می‌خواهم و همراه می‌آورم و تمام توضیحات را می‌دهم، تمام اطلاعات را می‌دهیم و هر لایحه‌ای که مقرون به صرفه و صلاح باشد با مشاوره خود کمیسیون تهیه می‌کنیم می‌آوریم به مجلس صحیح است) و اگر اتفاقاً یک وقتی دیدید که یک چیزی به مصلحت بودو خدای نخواسته ما تعلل کردیم آنوقت ضرری ندارد در مجلس مطرح بشو ولی خواستم استدعا بکنم که راجع به این مسائل باید در کمیسیون‌های مربوطه قبلاً مطالعه شود (صحیح است) حل بشودو بعد تقدیم مجلس شورای ملی بشود، عرض کنم که یک نکته دیگری خواستم به عرض آقایان برسانم یک چیزی یک ارقایم به نظر آقایان خیلی بزرگ آمده یعنی می‌فرمایند که در ۱۳۲۴ این قدر بوده و در سال ۱۳۲۶ چرا اینقدر شده اگر ممکن است ۱۳۲۴ را با ۱۳۲۰ مقایسه بفرمائید و ۱۳۲۰ را هم با ۱۳۱۵ مقایسه بفرمائید.
این علت این است که یک قسمت مربوط به حقوقها است، حقوقها گران شدهاست، مبلغ مربوط به حقوق علاوه شدهاست و البته شما اگر مستخدمین درستی و صحیحی می‌خواهید البته حقوق آنها هم باید یک اندازه‌ای باشد که لغزش نکند و زندگانیش بگذرد (صحیح است) یک قسمت هم راجع به هزینه‌ها است هر چیزی را که به هر قیمتی ما برای زندگی خودمان در پنج شش سال پیش خریدیم با امسال قیمت آن خیلی فرق دارد، البته در صورت بودجه هم یک مقداری علاوه می‌شود یکقسمت هم که البته مورد توجه‌است آن راجع به ترفیعات و اضافات است که در همین تصویبنامه هائی که در سابق صادر شده بوده‌است و البته آن هم چیزی نبوده که این ماه بخواهیم بدهیم یا ما آتیه بدهیم یا آخر سال بدهیم این یک چیزی بوده که دو دوازدهم آنرا تصویب فرمودید و یک نکتة دیگری هم هست که در بعضی جاها واقعاً اضافه شدن بودجه آن برحسب موقعیت و مصلحتی بوده‌است مثل شهربانی، شهربانی پلیسش کم بوده‌است پلیس تهران زیاد شدهاست ویک جاهائی هم که البته پلیس نداشته‌است تأسیس شده و پلیس گرفته شده البته بودجه زیاد می‌شود (صحیح است) عرض کنم که یک قسمتی هم فرمودند راجع به سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی که در این بودجه اعتباری به آن داده شدهاست، بعضی از آقایان فرمودند که این چیزها به موجب تصویبنامه نمی‌شود خوب در دورة فترت خیلی چیزها به موجب تصویبنامه بوده‌است البته این هم به موجب تصویبنامه بوده‌است بدیهی است این توی بودجه باید برود و در کمیسیون بودجه رسیدگی بشود و بعد هم خرجش مثل سایر مخارج مملکتی روی اصول است ولی این هم یک کمکی است به وزارت بهداری می‌شود (سزاوار- کاشکی همه کارها مثل این بود بسیار کار خوبی بود) بعضی از آقایان تذکر دادند وزارت بهداری انشاءالله مطابق این برنامة که خود آقای وزیر بهداری تهیه کرده‌اند کارهای خوبی خواهد کرد بنده هم عرض می‌کنم آقای وزیر بهداری در نظر دارند طبق برنامه‌ای که تهیه کرده‌اند و آن هم برای جلوگیری از امراض است تمام این قسمت هائی را که آقایان فرمودند در تحت نظر دارند و بنده هم در تحت نظر دارم و امیدوارم که با نظر آقایان و مطابق مقصود آقایان ومطابق مقررات مالی و محاسباتی ما بتوانیم به تدریج انجام بدهیم (بعضی از نمایندگان- بسیار خوب) عرض کنم این عرایض بنده بود چون البته آقای مخبر محترم کمیسیون بودجه توجهات کافی دارند بنده هم خواستم نکاتی را که آقایان لازم می‌دانستند بعرض آقایان برسانم و استدعا کنم که آقایان دی ماه تمام شده و فردا اول ما هم هست بفرمائید که این سه دوازدهم تصویب بشود.
نمایندگان-رأی، رأی.
نائب رئیس-آقای وزیر جنگ فرمایشی داشتند؟
وزیر جنگ-بنده یک عرایضی داشتم ولی امشب منصرف شدم برای اینکه آقایان خسته شده‌اند.
بعضی از نمایندگان-رأی.
اسکندری-مخالفم.
نائب رئیس- پیشنهاداتی زیادی در خصوص کفایت مذاکرات رسیده‌است.
بعضی از نمایندگان-پیشنهادها را بخوانید
نائب رئیس-قرائت می‌شود: (پیشنهاد آقای دکتر شفق) مقام ریاست مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌کنم به کفایت مذاکرات در ماده واحده رأی گرفته شود.
نائب رئیس-آقای دکتر شفق بفرمائید.
دکتر شفق-توضیحش را لازم نمیدانم ولی اگر آقایان محترم اجازه بدهند نظرم را در یک موضوع اظهار بدارم، عرض کنم از قراری که بنده شنیده‌ام بعضی از همکاران محترم پیشنهادی می‌خواهند بدهند راجع به این که به جای سه دوازدهم یک دوازدهم باشد این پیشنهادنه به صلاح کشور است ونه صلاح دولت (احسنت)
نائب رئیس-مخالفی نیست؟
عباس اسکندری-بنده مخالفم.
نائب رئیس-بفرمائید.
اسکندری-جنابعالی در موقعی که مذاکره می‌فرمودید و مورد استفاده همه بود بنده هم عرض کردم یک سؤالی فرمودید خواستم جواب عرض کنم با آن پیشنهادی که آقای دکتر شفق کردند بنده محالف هستم و دلیل مخالفتم را هم بعرض آقایان محترم میرسانم و پیشنهادی بنده تقدیم مقام ریاست کردم که جمع بین نظر یک قسمتی از آقایان نمایندگان و از نظر کشور ایران هم… (محمد علی مسعودی- راجع به کفایت مذاکرات صحبت بفرمائید).. آخر ماه‌است و باید مستخدمین حقوقشان داده شود (صحیح است) و بسیاری از طبقات مختلف مملکت شاید در مرزها و سایر نقاط از حیث حقوق در زحمت خواهند بود (صحیح است) که بایستی حتماً حقوق آنها در ظرف اول و دوم ماه پرداخت بشود و قدری هم تأخیر شده اما از طرف دیگر پیشنهاد سه دوازدهم شده سه دوازدهم یعنی پیشنهاد بودجه تا اول فروردین ۲۷ (صحیح است) از این نقطه نظر یکی از موارد همین است که آقایان نمایندگان تمام نظری را که نسبت به این بودجه ۲۷ است بایستی در اینجا بعرض مجلس برسانند (صحیح است) از این نظر بنده پیشنهادی تقدیم کردم که یک دوازدهم تصویب شود و مذاکرات هم به این دلیلی که الان عرض ادامه داشته باشد این مذاکراتی که شد غالباً آقایان موافق دولت بعنوان مخالف اسم نویسی کردند بسیار تذکرات نافعی هم دادند ولی از نظر بنده و یک عده از رفقا و دوستان ما که البته همفکری حزبی با آقایان نداریم و بنده مخالف دولت هستم هیچ نوع مذاکره‌ای نشد علت مخالفت بنده با کفایت مذاکرات این است که آقای دکتر معظمی که موافق حکومت آقای حکیمی هستند بسیار تذکرات مفیدی بعنوان مخالف دادند ولی چون معنای لغت اصلاً در این مملکت عوض شده کار به جائی رسیده که آقای دکتر معظمی موافق دولت بعنوان مخالف صحبت کردند و مخبر کمیسیون بودجه که موظف بود حتماً دفاع کند مخالفت می‌کرد (دکتر مصباح زاده- توجه نفرمودید بنده دفاع کردم از مرحوم سید جمال الدین اصفهانی پدر آقای جمال زاده در صدر مشروطیت نطقی کرده که بنده آن را مطالعه کردم (یک نفر از نمایندگان- این که جزو کفایت مذاکرات نیست) جزو کفایت مذاکرات است ایشان در یکی ازنطقهای خیلی غراشان که بسیار با موقع است در مجلس نام یکی از اشخاصی که برای مشروطیت و آزادی ایران کشته شد اسم او را برد (یمین اسفندیاری- به شما چه) او در یکی از نطقهائی که می‌کند می‌گوید در کشوری که معانی الفاظ به کلی از بین رفته‌است و اسدالملک به یک آدم تر سو و بیعرضه یا متقی به یک آدم ناپرهیزگار و بالاخره بسیار مثل دارد میگویند از همه مهمتر و نزدیکتر به من مجدرآبله رو میگویند الجمال وای بر این مملکت او بخودش مثل زده‌است ما بایستی رعایت بکنیم وقتی که ما میگوئیم موافقیم با این دولت با همه چیز این دولت بایدموافقت کنیم (صحیح است) اگر اختلاف نظر داریم در خارج مجلس باید تذکر بدهیم و تذکرات را آنجا بدهیم و دولت را موافق کنیم به این که وقتی بودجه را می‌آورد به مجلس روی نظر آقایان باشد ولی در اینجا روی بودجه او حتماً موافقت کنیم.
مخالفین هم بایستی مخالفت خودشان را بکنند غیر از این معنای موافق چه چیز است، بنده نگاه می‌کنم می‌بینم که یک عده از آقایان نظرهای بسیارمفیدی داشتند یعنی همفکر بنده بودند و بالاخره کارگاه، اساسی مملکت که بودجه‌است این را دیدند که مفید نیست و بنده تمام مذاکراتشان را اینجا دارم، من کاملاً با نظر آنها موافق هستم، اما این آقایانی که ورقه سفید دادند به دولت آقای حکیمی بایستی اگر اختلافی داشته باشند در خارج بگویند به آقای حکیمی که آقای حکیمی ما چون رأی موافق دادیم این اشکالات را رفع کنید که ما در محظور نباشیم، اما جایش توی مجلس نیست ما اگر اصول پارلمانی خدودمان رادقت بکنیم ما هم مثل سایر ممالک عالم می‌شویم (صحیح است) تصور می‌کنید که سایرین شش تا چشم دارند؟ اینطور نیست همه همینطور مثل ما هستند منتها منظم باید فکر کرد، بنده اعتراض ندارم به اصل مطالب بسیار بسیار خوب گفته شد، حتی اعتراضات آقای مخبر کمیسیون ان هم یک قسمت به نظر بده بسیار بسیار خوب بود و منتها بعنوان مخبر کمیسیون نمی‌توانستند بگویند و باید حتماً استعفا می‌دادند (باتمانقلیچ- تکلیف برای ما معین نفرمائید) بسیاری از مطالب است که اینجا گفته نشده‌است، چون راجع به کفایت مذاکرات است عرض می‌کنم، بسیاری از مطالب است که اینجا گفته نشده و درجه اول اهمیت هم هست ولی البته بنده مخالف دولت هستم و از نظر مخالفت هم همین یک ورقه کبودی است که آنجا اعلام کردم یعنی نگرانی برای دولت نیست که اگر من بخواهم صحبت کنم و بگذارید که من صحبت کنم و برای مستخدمین و کارمندان هم عقیده دارم که همین امشب پیشنهاد یک دوازدهم تصویب بشود (بعضی از نمایندگان- صحیح است) (بعضی دیگر از نمایندگان- صحیح نیست) که گر دو جلسه، سه جلسه پنج جلسه شما آمدید صحبت کردید زمین به آسمان نخواهد رفت تمام می‌شود بعد هم البته دولتی که آمده‌است ۷۶ ورقه سفید دارد با کمال اطمینان آقایان اکثریت هستند بگذارید اقلیت حرفش را بزند، مخالف حرف خودش را بزند آنها هم بیایند ورقه سفید خودشان را بدهند اگر اکثریت دارند یقیناً هم اکثریت دارند پس این چه نگرانی است؟ بعقیده بنده دولت اکثریت دارد و بایستی بگذارند یک دوازدهم تصویب بشود وبعد هم ما صحبتمان را می‌کنیم، یک عده از آقایان اینجا مذاکره کردند راجع به اتومبیلها بنده با کمال حسن نیتی که در آقایان سراغ دارم میدانم یکی از کارهائی که اثر آن را خواهید دید جلوگیری از این اتومبیلها است، اتومبیلهای تجملی را باید بگیرند ولی با این ترتیبی که دارید عمل می‌کنید شما دارید الیاف این مملکت را از هم می‌پاشید شمادر مملکتی که یک مؤسسه راه آهن دارد و تنها وسیله این اتومبیلها است، فردا اگر وبا آمد در یک قسمت از مملکت این به او نگاه می‌کند او به او نگاه می‌کند بعد میگویند که بیائیم خرج سفر بدیهم و با اتوبوس راه میفتند و بالاخره یک مملکتی را دچار وبا و طاعون می‌کنند (همهمه نمایندگان) اجازه بدهید، شما میآئید وسایل را می‌گیرید و اکثریت هم هستید پس بگذارید من حرف خودم را بزنم ویک روزی آقایان متوجه می‌شوید بنده نه اتومبیلی سوار می‌شوم و نه از آن استفاده می‌کنم ولی آقایان اشتباه می‌کنید شماعملی را که الان دارید می‌کنید… (یک نفر از نمایندگان- روی پیشنهاد صحبت کنید) روی پیشنهاد است علت مخالفت بنده با کفایت مذاکرات آخر آقایان باید قانع بشوید شما که البته مستحضرید سایر آقایان نمایندگان که چرا من مخالفم، عرض کنم آقای من شما اتومبیل لوکس و تجملی را که اشخاص سوء استفاده می‌کنند باید بگیرید.
نائب رئیس-آقای اسکندری توجه به اختصار بفرمائید.
اسکندری-بلی آخر آقایان را می‌خواهم قانع بکنم که رأی بدهند (خنده نمایندگان) (فولادوند- بنده قانع نشدم هنوز) بنده الان خبر دارم یک باندی تشکیل شده که مؤمنین به خیال استفاده از حراج اتومبیل هستند، اولاً اتومبیلها که به گاراژها تحویل شده بسیاری از مردم دارند قسمتی از لوازمات آن را از گاراژ می‌برند دولت آقای قوام السلطنه صحیح یا سقیمش را کاری ندارم طبق یک تصویبنامه هائی بیوکی که ۳۵ هزار تومان در بازار بوده ۱۶ هزار تومان گرفته‌اند داده‌اند نتیجه عمل بخیال بنده این خواهد شد که این اتومبیلها به یک قسمت ناچیزی از بین خواهد رفت و بعد دولتهای دیگری خواهد آمد و آن دولت نگاه می‌کند دو مرتبه چندین میلیون خرج می‌کند (صحیح است) و این یکی از آن موارد است و موارد دیگری بنده دارم که اینجا مورد ذکر نیست (صحیح است) عرض کنم که کفایت مذاکرات مورد ندارد شما اگر سه دوازدهم را اول سال پیشنهاد می‌کردید اینجا مذاکرات راجع به بودجه اشکال نداشت شما آخر سال سه دوازدهم که الان پیشنهاد می‌کنید یعنی بودجه ۲۶ را می‌خواهید تصویب بکنید و بعد می‌خواهید پایه بودجه ۲۷ را از روی این بگذارید (وزیر دارائی- اینطور نیست آقا) و با این ترتیب باید مذاکرات بیشتری در اینحا بشود اگر دولت نگرانی از رأی اعتمادش ندارد یک دوازدهم را تصویب بکنید (صحیح است) و اگر اینطور نیست بگذارید ما هم صحبتمان را بکنیم و اگر نگرانی دارید چه حاجت دارد که یک دولتی با نگرانی و تزلزل بخواهد کار بکند.
نمایندگان-رأی، رأی.
نائب رئیس-رأی می‌گیریم به کفایت مذاکرات آقایانی که با کفایت مذاکرات موافقند قیام نمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد پیشنهادها خوانده می‌شود. (پیشنهاد آقای احمد رضوی به شرح ذیل قرائت می‌شود)
- مقام ریاست مجلس شورای ملی، پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به قانون پرداخت اعتبارات سه ماهه آخر سال اضافه شود.
تبصره- از تاریخ اول دی ماه ۱۳۲۶…
بعضی از نمایندگان-آقای رضوی غایب هستند.
دکتر طبا - متنش را بخوانید.
صادقی-باید خودش باشد نمی‌شود. (پیشنهاد آقای نبوی به شرح ذیل قرائت شد) پیشنهاد می‌کنم دو تبصره ذیل به ماده واحده اضافه شود: *تبصره ۵- از تاریخ تصویب این قانون وزارت کار منحل و امور مربوطه به آن وزارتخانه به وزارت پیشه و هنر واگذار می‌شود.
- تبصره ۶- دولت مکلف است در ظرف یک ماه قانون کار را به مجلس تقدیم نماید.
نائب رئیس-آقای نبوی.
نبوی-آقای دکتر مصباح زاده مخبر محترم کمیسیون فرمودند که کمیسیون بودجه وظایف خودش را انجام داده‌است بنده تصدیق می‌کنم که کمیسیون بودجه نسبتاً از سایر کمیسیونها بیشتر کار کرده و جلساتی داشته، کارهائی میکرده و بسیاری از کمیسیونها منجمله کمیسیون دادگستری که بنده عضویت دارم اساساً تشکیل نشده‌است عرض کنم کمیسیون بودجه هفته سه جلسه تشکیل شدهاست و حتی کارهائی هم کرده‌است ولی یکی از وظایف خودش را انحام نداده، کمیسیون بودجه در درجه اول موظف بود از مخارج زاید بکاهد مخصوصاً که آن مخارج اساساً به موجب قانون تصویب نشده باشد بزرگترین وظیفه کمیسیون بودجه این بود که ببیند عوایدی که در این لایحه بودجه نوشته شدهاست چیزهائی است که مجلس شورای ملی تصویب کرده‌است و جنبه قانونی دارد و مخارجی که ذکر شدهاست یک مخارجی است که به تصویب مجلس شورای ملی رسیده یا خیر و کمیسیون از این وظیفه مهم خودش غفلت کرده ما مخالف نیستیم که بایستی برای کارگران همان مزایا و همان تشکیلات و همان امتیازاتی که در ممالک راقبه برای کارگران قائل می‌شوند ما هم قائل برای آنها ولکن چون متأسفانه کارخانه‌های ما کم است، عده کارگران ما زیاد نیستند عمل طوری نیست که احتیاج داشته باشیم به یک وزارت خانه مفصلی رعایت حال کارگران را وزارت اقتصاد هم می‌تواند بکند مخصوصاً که کارهای وزارت پیشه وهنر تا حالا زیاد نبوده‌است و در ولایات هم فرماندارها می‌توانستند این کارها را بکنند آنچه اساس این کار است این است که مقررات قانون کار که انشاءالله در آتیه به زودی تصویب خواهد شد درباره کارگران به وسیله وزارتخانه‌های دیگر که آن وزارت خانه‌ها کار زیادی ندارند انجام خواهد شد و حتی در ولایات فرمانداران و بخشداران که بیکار هستند این کار را انجام خواهند داد و وزارت کار به هر جهت بعقیده من زاید و بیمورد است البته در اینجا هر وقت صحبت از انحلال یک مؤسسه‌ای می‌شود (یک نفر از نمایندگان- آقا رئیس ماده ۶۳) موجب نگرانی یک قسمت از کارمندان دولت بوده وتصور میکنندالان از این مؤسسه می‌خواهند آنها را خارج بکنند و در نتیجه موجب نگرانی آنها خواهد شد و حال آنکه منظور بنده این نیست و البته در مملکت ما کارگرهای یادی هستند ولی نه تنها در وزارت کار بلکه در تمام وزارت خانه‌ها زیاد است و هر وزیری ممکن است آنها را خارج کند ولی هر وقت یک فکر اساسی برای همه کارمندان شد برای کارمندان وزارت کار هم خواهد شد بالاخره آنهائی که مطابق قانون وارد کار شدند جزء مستخدمین کشورند بنده نظرم این نیست نظر بنده این است که این مؤسسه اصلاً زاید است و ما بایستی یک کاری بکنیم که قانون کار زودتر به تصویب برسد و فعلاً آن وظایفی را که انجام میداده باکمال سهولت ممکن است یک اداره کل کاری به وزارت پیشه وهنر اضافه کرد و این کارها را انجام داد و این موضوع مورد تصدیق آقایان وزراء مخصوصاً جناب آقای وزیر دارائی هم بود و فرمودند که مؤسسات زایدرا منحل خواهند فرمود بنابراین خواهشمند است آقایان تصویب بفرمایند که این وزارت خانه که زاید است منحل بشود (صحیح است)
نائب رئیس-آقای وزیر دارائی فرمایشی دارید؟بفرمائید.
وزیر دارائی-عرض کنم بنده می‌خواستم راجع به وزارت کار برای استحضار آقایان عرض کنم، همان وقتی که جناب آقای نخست وزیر معرفی شدند ما جمع شدیم دور هم راجع به همین موضوع مذاکره کردیم یعنی قبل از آن هم که برای معرفی آقایان را ببرند مذاکره کردیم این مسئله دو جنبه دارد یک جنبه داخلی خودمان، یک جنبه بین المللی (صحیح است) و از جنبه بین المللی یک قدری قابل مطالعه‌است (صحیح است) بنده نمی‌خواهم عرض بکنم با این پیشنهادی که آقای نماینده محترم فرمودند به کلی مخالفم ولی می‌خواهم از ایشان استدعا بکنم این پیشنهاد را پس بگیرند در کمیسیون مربوطه مذاکره می‌کنیم و آن وقت نظریات را بعرض آقایان میرسانیم هر طوری که تصویب کردند ما عملی می‌کنیم (صحیح است)
نائب رئیس-آقای دکتر مصباح زاده مخبر کمیسیون فرمایشی دارید بفرمائید.
مخبر کمیسیون-بودجه بنده می‌خواستم عرض کنم که ایجاد یک وزارت خانه‌ای باید به موجب قانون باشد و وقتی هم که می‌خواهیم یک وزارت خانه‌ای را منحل کنیم آن هم باید به موجب یک قانونی باشد در این مورد چون وزارت کار به موجب قانون تأسیس نشده‌است بحث آن هم در اینجا موردندارد بنده خواستم عرض کنم که با این گزارشی که کمیسیون بودجه تهیه کرده منظور آقای نبوی صد در صد تأمین می‌شود برای اینکه در دو تبصره در تبصره دوم به دولت و در تبصره سوم به کمیسیون بودجه اجازه می‌دهد که این قبیل پستها و مشاغل اضافی که به نظر می‌رسد دولت از یک طرف و از طرف دیگر کمیسیون بودحه که مطالعه می‌کند آنها را لغو بکند و دولت هم از تاریخی که کمیسیون بودجه ابلاغ میکندحق ندارد که یک دینار از این بابت پرداخت بکند (صحیح است) بنابراین این اختیار هست ودولت هم که با یک حسن نیتی می‌خواهد مشغول کار شود و مورد توجه دولت هم هست و بنده تصور می‌کنم بهتر این است که پیشنهادتان را مسترد بفرمائید ویقین داشته باشید که این موضوع وزارت کار که از اول افتتاح مجلس تابحال هم آقایان درباره آن اظهار نظر کرده‌اند و یک نگرانیهائی دارند آن هم به کلی مرتفع خواهد شد (صحیح است) و اما بنده می‌خواستم یک جوابی به آقای اسکندری بدهم بنده اگر بعنوان مخبر است بعنوان مخبر والا ماده ۱۰۹ استفاده می‌کنم خواستم حضورتان عرض کنم که بنده خوب از بودجه و گزارش کمیسیون دفاع کردم ولی خودم به من مأموریت نداده بود که من از اقلامی که برخلاف قانون در بودجه پیش بینی شده بود اینحا دفاع بکنم (صحیح است) ولی خواستم حضورتان عرض کنم اینکه فرمودید که یکی که می‌گوید موافق دولت باید موافقت بکند و یک کسی که می‌گوید من مخالفم باید مخالفت بکند بنده می‌خواستم این را از جنابعالی استدعا بکنم خودتان رعایت بفرمائید ما مخالفت جنابعالی را نسبت به دولت جناب آقای قوام السلطنه معنیش را فهمیدیم و حالا امیدواریم که نسبت به این دولت هم همینطور مخالفت بکنید (صحیح است)
نمایندگان-رأی، رأی.
نائب رئیس-آقای نبوی فرمایشی دارید بفرمائید.
نبوی-عرض کنم که همانطور که آقای دکتر مصباح زاده فرمودند چون برخلاف قانون ایجاد شده انحلالش مسلم است، منحل است وحق نداشته‌اند این خرج را بدهند هر دولتی و هر وزیر دارائی و هر رئیس محاسباتی تصویب کرده این پرداخت را مطابق قانون مجازات عمومی قابل تعقیب است حتی اگر یک روز مخارج آن وزارت خانه یا مؤسسات آنجا را داده باشد حالا چون آقای وزیر دارائی قول دادند که این کار را تصفیه می‌کنند و این را منحل می‌کنند (یکی از نمایندگان- نه آقا) و آقای مخبر هم فرمودند بنده این پیشنهاد را پس می‌گیرم. (پیشنهاد دیگر آقای نبوی به شرح ذیل قرائت گردید) پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده واحده افزوده شود: تبصره ۴- دولت مکلف است قبل از خاتمه سال ۱۳۲۶ بودجه سال ۱۳۲۷ کشور با سیاهه ریز آن به مجلس شورای ملی تقدیم نماید (صحیح است)
یک نفر از نمایندگان-این وظیفه قانونی دولت است
حاذقی-پیشنهاد مورد ندارد.
ابوالحسن رضوی-به موجب ماده ۲۰ قانون اساسی اساساً این وظیفه برای هر دولتی مقرر است و از این جهت است که بنده یکی از ادله‌ای که می‌خواستم اظهار کنم که بودجه تصویب بشوداین بود که دولت مکلف است قبل از سال ۲۷ بودجه سال ۲۷ را بیاورد و مجال هر گونه اظهار نظر و مذاکره در آن خواهد بود به این مناسبت این پیشنهاد اصلاً وارد نیست.
نائب رئیس-آقای نبوی نبوی- بنده هم مثل آقای رضوی می‌دانستم که در این قانون اساسی به دولت تکلیف شده ولی متأسفانه عملاًُ دیده می‌شود که خیلی کارها به دولت تکلیف شده و عمل نشده‌است و حالا خواستم که این مطلب را توضیح بدهم معذلک اگر آقایان مطمئن هستند که این کار می‌شود (یک نفر از نمایندگان-بلی) مستردمیدارد.
دکتر معظمی- اخطار نظامنامه‌ای دارم.
نائب رئیس-بفرمائید.
دکتر معظمی-عرض کنم که آقایان نمایندگان متأسفانه در وظایف مقام ریاست دخالت می‌کنند نظامنامه به مقام ریاست اجازه داده‌است که چه پیشنهاد ی موافق است و چه پیشنهادی مخالف است و اگر آقایان اشتباهی ملاحظه فرمودند مطابق نظامنامه تذکر بدهند نه اینکه همه فریاد بکند وکسی نتواند حرف بزند و نه وزیر بتواند جواب بدهد و نه رئیس انجام وظیفه. (پیشنهاد دیگر آقای نبوی به شرح ذیل قرائت گردید) پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به جای تبصره یک مندرج در خبر کمیسیون بودجه قرار گرفته و مورد تصویب واقع شود.
تبصره ۱- وزارت دارائی مکلف است از پرداخت هزینه‌های تجملی غیرضروری از قبیل اتومبیلهای غیر لازم وهزینه توقف کسانی که بدون ضرورت واحتیاج به خارج از کشور رفته اندومشاغلی که بدون ضرورت بعد از بهمن ۱۳۲۴ ایجاد شده و هزینه مؤسسات و اداراتی که ایجاد و تشکیل آنها برخلاف قوانین مصوب بوده خودداری نماید.
یمین اسفندیاری-اینکه آقای وزیر دارائی گفتند و تمام شده.
نائب رئیس-آقای نبوی.
نبوی-عرض کنم متأسفانه آقایان خسته شده‌اند از مذاکرات امشب و بعلاوه با مراجعه به این قانون سه دوازدهم نکرده‌اند و تصور کرده‌اند که این پیشنهاد بنده من در آوردی است این پیشنهاد عین همان تبصره ایست که در این قانون هست بنده دومنظور داشتم یکی اصلاح این قانون و یک منظور دیگر که این پیشنهاد و پیشنهاد بعد را که ملاحظه خواهید فرمود آن منظور را تأمین خواهد کرد و استدعا می‌کنم که آقای دکتر مصباح زاده نظر بنده را توجه بفرمایند چون منظوری بنده دارم که بایستی عرض بکنم بنده منظورم این است که یک عده مؤسسات به موجب تصویبنامه که برخلاف قانون ایجاد شده بود آن مؤسسات ادامه نبایستی پیدا بکند (صحیح است) تمام اینها حاکمیت مجلس را به خطر میآندازد اگر این رویه باقی بماند که هر تأسیساتی برخلاف قانون بکنندو قوانین را زیر پا بگذارند و یک مؤسساتی برخلاف قانون ایجاد کنند مجلسی نیست آقایان اصولاً نبایستی موافقت کنیم و تمامی این مؤسساتی که برخلاف قانون ایجاد شده تصویب و تأیید کنیم بنده نظرم از این دو پیشنهاد دو پیشنهادی که آقای فولادوند قرائت فرمودند ویک پیشنهاد دیگر که قرائت خواهند فرمود این است که اگر آقایان این را تصدیق خواهند فرمود که این مؤسسات که برخلاف قانون ایجاد شده اینها ا دامه پیدا نخواهد کرد مثل ادارات حقوقی شهرداری وزارت کار بازرسی نخست وزیری و غیره باز هم فراوان است در تشکیلات فعلی خیلی زیاد است ومقدار زیادی هم تازه ایجاد شده که به موجب قانون نبوده اگر این موضوع راتصدیق میفرمائید بنده پیشنهادم را پس می‌گیرم.
نائب رئیس-آقای مخبر.
یمین اسفندیاری-پس گرفتند آقای دکتر مصباح زاده.
مخبر-بنده هر چه آقایان صحبت می‌کنند بیشتر به این گزارش که کمیسیون بودجه داده معتقد می‌شوم (احسنت) در تبصره سه به دولت یک ماه وقت دادیم که نسبت به تمام این تصویبنامه هائی که در دوره فترت گذشته‌است تجدید نظر بکند یا انها را به شکل لایحه به مجلس شورای ملی بیاورد یا لغو بکند (صحیح است) این را شما تصویب بکنید تمام این اشکالات مرتفع می‌شود (صحیح است) و بعلاوه ما نسبت به این تصویبنامهها تا بحال یک کلام نگفته‌ایم که این تصویبنامهها را تأیید می‌کنم یا هیج قبول نداریم، در گزارش دو دوازدهم که در دو ما قبل داده شده یک تبصره‌ای داده شد (مکی- آقای مخبر بنده پیشنهاد کردم) آقای مکی پیشنهاد کردند هیچ اشکالی ندارد ما آن را قبول می‌کنیم.
نائب رئیس-استرداد فرمودند آقا. (پیشنهاد دیگر آقای نبوی به شرح ذیل قرائت شد) پیشنهاد می‌کنم تبصره سه مندرج در خبر کمیسیون بودجه به طریق ذیل اصلاح شود: تبصره سه- دولت مکلف است در ظرف یک ماه از تاریخ تصویب آثار اجرائی تمام تصویبنامه هائی که ازتاریخ بهمن ۱۳۲۴ از طرف هیئت وزیران تصویب و اجرا شده وآن تصویبنامهها خارج از حدود اختیارات هیئت وزیران و برخلاف قوانین مصوب بوده ملغی و بلااثر نماید. هر یک از آن تصویبنامهها را که دولت لازم و ضروری بداند در ظرف یک ماه به مجلس پیشنهاد خواهد کرد در آنصورت مادام که در مجلس تعیین تکلیف نشده به تقاضای دولت موقتاً قابل اجرا است.
اسفندیاری-امضای کی هست آقا؟
فولادوند-امضای آقای نبوی است.
نائب رئیس-آقای نبوی نبوی-آنچه که بنده در این پیشنهاد نوشته‌ام همان نظر کمیسیون بودجه‌است و یک چیز تازه‌ای نیست در آنجا هم نوشته شدهاست هر تصویبنامه‌ای را که لازم میدانند بیاورند به مجلس و مجلس تصویب کند البته حق هم همین است مطابق قانون هم همین است منتهی با عبارت واضحتر به خیال خودم نوشته‌ام و حالا پس می‌گیرم.
بعضی از نمایندگان-مسترد فرمودند.
باتمانقلیچ-بنده یک پیشنهادی دادم و تقاضا کردم پیشنهادات را پس بگیرند.
نائب رئیس-پیشنهاد دیگری هست از آقای دادور قرائت می‌شود. پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل بر گزارش بودجه اضافه شود. مبالغی که از بودجه سال ۲۶ کشور تا آخر سال صرفه جوئی می‌شود دو سوم آن منحصراً به مصرف امور بهداری و فرهنگی شهرستانها برسد (صحیح است)
بعضی از نمایندگان-پیشنهاد خرج است.
نائب رئیس-استرداد فرمودند پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود پیشنهاد آقای رضوی است. بنده پیشنهاد می‌کنم برطبق ماه گذشته اجازه پرداخت حقوق کارمندان دولت داده شود تا با مجال و فرصت در پیرامون بودجه سه ماهه آخر سال گفتگو بعمل آید.
یک نفر از نمایندگان-مخالفم.
نائب رئیس-آقای رضوی.
رضوی-بنده این پیشنهاد را در پنج، شش روز قبل یعنی روز اولی که گفتگوی بودجه بود کردم و متأسفانه تا حالا مانده‌است و حالا مطرح می‌شود البته در آن روز بنده فکر می‌کردم همانطور که آقای دکتر معظمی در اول فرمودند که در اطراف بودجه بحث شود بنده هم نظرم این بود که اولاً دست دولت باز باشد و در عین حال به کارهای خارجش هم برسد ولی بعد از اینکه بعقیده بنده مذاکرات به اندازه کافی شد (صحیح است) و موافق و مخالف دیگر جائی باقی نگذاشتند و از طرف دیگر هم گرچه آقای وزیر دارائی فرمودن باینکه ما نداده‌ایم این بودجه را واین عبارت را البته تصحیح خواهند فرمود ولی در عین حال قبل از اینکه بخواهند بودجه را تقدیم کنند بودجه گذشته را بهش ترتیب اثر دادند و آوردند تا اینکه هزینه کل کشور داده شود بعد از این مقدمات بعقیده بنده الان این پیشنهاد بنده و سایر پیشنهادات را عرض نمی‌کنم بنده پیشنهاد خودم را مسترد می‌دارم بقیه هم مسترد بدارند و به همان سه دوازدهم رأی بدهند.
نائب رئیس-پیشنهاد آقای فولادوند قرائت می‌شود: پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده واحده اضافه شود:
- تبصره- افسران جزئی که با تصویب وزارت جنگ به استناد قانون مورخ ۲۷ آبان ۱۳۲۴ وارد خدمد شده‌اند پیشینه خدمت و مزایای زمان استعفا درباره آنها محسوب ومنظور خواهد گردید.
بعضی از نمایندگان-پیشنهاد خرج است آقا.
فولادوند-خرج نیست.
یمین اسفندیاری-آقای فولادوند پس بگیرید.
فولادوند- بنده حالا عرض می‌کنم که پیشنهاد خرج نیست بنده معتقدم قبلاً عرض کنم که در مجلس واقعاً نبایستی شوخی کرد بنده پیشنهادی می‌کنم هنوز خوانده نشده‌است میگویند پس بگیرید این برای شأن مجلس خوب نیست، صحیح نیست (صحیح است) اجازه بدهید مجلس در یک چیزی که در خور مقام مجلس است وارد بشود، ما چون در عدلیه و قانون تربیت شده‌ایم این جور عقیده داریم حالا اگر سایرین اینجور تربیت نشده‌اند عرضی ندارم (صحیح است) عرض بنده این است که به طوری که خاطر آقایان نمایندگان محترم مستحضر است در این دو سال به اکثر مستخدمین اداری رتبه‌های جدیدی داده شده حالا مجلس تصویب بکند یا خیر فعلاً همان رتبه‌ها را دارند و بعضیها هم عایدات رتبه و لیسانس را می‌برند من روزی که حضور اعلیحضرت همایون شریفاب بودم، دیدم که یک رتبه سه سابق نشان رتبه ۸ زده و آمد، آن را هم بنده مخالف نیستم ولی افسران که همیشه در جاهای سخت خدمت می‌کنند و مخصوصاً در این امتحاناتی که در آذربایجان دادند اینها هم لااقل می‌بایستی مورد تشویق واقع بشوند. یک قانونی در ۱۳۲۴ گذشت از افسرانی که از خدمت دولت کنار رفته‌اند (بعضی از نمایندگان-افسران جزء) بلی، چون افسر سه طبق است افسر جرءکه از نایب است تا سروان، افسر ارشد سرگرد است و سرهنگ است و یکی هم امرا که سرتیپ و سرلشکر و سپهبد هستند، ستوانها و سروانها اینها افسران جزء هستند، این افسرانی که با میل خودشان خارج شده‌اند و سابقه سوئی ندارند اجازه داده شود که دوباره وارد خدمت بشونداین یعنی چه؟ یعنی سابقاً اینطور بود که اگر می‌خواستند دوباره وارد خدمت بشوند با یک درجه تنزل پذیرفته می‌شدند ولی این افسران که البته سابقه سوئی نداشتند و با تصویب وزارت جنگ وارد خدمت شدند بعد که وارد خدمت شدند به آنها گفتند که ما سابقة پیشتانرا حساب نمی‌کنیم چطور؟ یک نفر ستوان یک که بایستی سروان بشود چهار سال باید در ستوان یکمی تا سروانی باقی بماند، ستوان یکمی که سه سال خدمت کرده‌است و استعفا داده‌است حالا به او میگویند که سه سال سابقه ات از بین رفته‌است و چهار سال دیگر هم حالا تو خدمت بکن تا به تو درجة سروانی بدهیم بنده این پیشنهاد را بر اثر مراجعه عده زیادی از افسران جزء با مشورت تیمسار سپهبد یزدان پناه وزیر محترم جنگ تقدیم مجلس کردم اگر آقایان موافقند تصویب کنند، موافق هم نیستند خوب نکنند.
رضوی-دو مرتبه قرائت بفرمائید آقا. بعضی از نمایندگان-قرائت بشود و اصلاح بشود. (پیشنهاد آقای فولادوند مجدداً به شرح فوق قرائت شد)
مخبر-بنده موافقت می‌کنم به شرط اینکه از نظر ترفیع باشد از لحاظ پرداخت حقوق خیر.
وزیر جنگ- از لحاظ ترفیع مانعی ندارد.
محمدعلی مسعودی-مزایایش بایستی حذف بشود ترفیع فقط.
معتمد دماوندی-آقا استوارها را هم اضافه بکنید.
نائب رئیس-پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود:
- مقام ریاست مجلس شورای ملی – نظر به اینکه بحث دراطراف بودحه دولت کمال لزوم را دارد و ممکن است مذاکره چند جلسه ادامه یابد و پرداخت حقوق مستخدمین به تعویق بیفتد پیشنهاد می‌شود که فعلاً یک دوازدهم بودجه طبق لایحه تقدیمی (بعضی از نمایندگان- مشابه آن رد شدهاست) (محمد علی مسعودی- رد شدهاست آقا) (بعضی از نمایندگان- در نشده‌است) تصویب گردد و مذاکرات در اطراف بودجه ادامه یابد و نسبت به دو دوازدهم بقیه در پایان صحبتها تصمیم اتخاذ گردد. سزاوار، ابوالقاسم امینی، دکتر راجی.
نائب رئیس-آقای سزاوار.
سزاوار-موضوع بودجه فعلی سه دوازدهم که کمیسیون بودجه خبر آن را به مجلس شورای ملی داده‌است این عین بودجه دولت قبلی است (فرامرزی- در کفایت مذاکرات رأی گرفته شدهاست) بیشتر اعتراضاتی که به دولت سابق بود روی همین بودجه بود و امروز همان بودجه را دولت فعلی به صورت سه دوازدهم آورده‌است به مجلس شورای ملی و البته مطالب زیادی دراطراف این بودجه هست که یک قسمت از آقایان مطالبشان را بعرض مجلس شورای ملی رسانده‌اند و یک قسمت دیگر از مطالب باقی مانده‌است و موقعی است که بایستی مستخدمین حقوقشان را بگیرند (صحیح است) (فرامرزی- آقا برخلاف قانون است برای ا ینکه به کفایت مذاکرات رأی گرفته شدهاست) شما که آقای فرامرزی مجلس نیستید اجازه بفرمائید بنده پیشنهاد دادم از نظر این که حقوق کارمندان دولت بتعویق نیفتد امشب به این پیشنهاد رأی بدهند ونسبت به دو دوازدهم دیگر اگر این بودجه مورد اعتراض است نسبت به همان تصویبنامه هائی است که میگوئید برخلاف قانون اساسی است و الان صورت مشروع بهش می‌دهند و به صورت سه دوازدهم می‌خواهند تصویب بکنند بگذارند که بقیه این مطالب گفته شود، نسبت به یک دوازدهم رأی بگیرید و بقیه را بگذارند که با یک اصلاحی در بودجه فعلی منظور بشود و نسبت به دو دوازدهم بعد رأی بگیرند برای اینکه حقوق بهمن ماه را که دولت پیش نمی‌پردازد، دولت حقوق این ماه را می‌دهد و مجلس هم تصویب می‌کند بعدوقتی هست فرصتی هست که مطالب گفته شود و روشن شود درست بودجه و اقلام بودجه معلوم بشود و اعتراضات نمایندگان هم در آنموقع گفته شود و رأی بگیرند به این جهت این پیشنهاد را بنده تقدم کرده‌ام.
مخبر (کمیسیون بودجه) - میگویند در دو مورد نمایندگان محترم می‌توانند نظریات خودشان را در مجلس اظهار کنند. یکی موقعی است که دولت برنامه خودش را به مجلس تقدیم می‌کند یک مرتبه هم وقتی است که بودجه به مجلس شورای ملی می‌آید، بنده اینطور که دیدم این مجلس تمام کارش این بوده‌است یا راجع به برنامه دولت صحبت بکند یا راجع به بودجه کشور (صحیح است) در جاهای دیگر در ممالک دیگر اگر میگویند همه وکلا حق دارند و باید راجع به بودجه صحبت بکنند و راجع به برنامه دولت حق دارند هر مطلبی دارند بگویند علت اساسیش این است که سالی یک مرتبه یک بودجه‌ای به مجلس می‌آید وپنجاه روز که در ترکیه صحبت شدهاست ما حاضریم که آقایان بگویند ۱۰۰ روزراجع به بودجه صحبت می‌کنیم ولی به شرطی که در روز صد ویکم دیگر دولت را بگذارند برود کار خودش را بکند، در کشور ما که ما بودجه مان قبل از سال به مجلس تقدیم نیمشود و به شکل یک دوازدهم و دو دوازدهم وسه دو دوازدهم بایستی تصویب بشود این اصل را اگر ما بخواهیم آنطور که جاهای دیگر رعایت می‌کنند ما هم آنطور عمل بکنم نه ما وقت داریم که به کار دیگر برسیم و نه دولت وقت دارد اجازه بفرمائید ما منظورمان این است که فعلاً این سه دوازدهم را موافقت بکنیم دست دولت باز بشود و بتواند کارخودش را بکند و هرنظری که ما داریم در این دو ماه آتیه راجع به بودجه ۲۷ اظهار بکنیم (صحیح است) والا ما یک دولتی را که پانزده روز است سرکار آمده یک هفته برای برنامه اش معطل بکنیم و یک هفته هم برای یک دوازدهم ویک هفته دیگرهم برای یک دوازدهم دیگر بعد هم یک استیضاحی بکنیم و وضع مملکت ما البته بهتر از این نخواهدشد.
نمایندگان-رأی، رأی.
سزاوار-این مدافعاتی که آقای مخبر کردند مرا قانع نکرد رأی بگیرید.
نائب رئیس-رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای سزاوار آقایانی که موافق با یک دوازدهم هستند قیام نمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد. سه چهار پیشنهاد نظیر این هست بنابراین آنها خوانده نمی‌شود. (پیشنهاد آقای مامقانی به شرح ذیل قرائت شد) پیشنهاد می‌نمایم تبصره سه لایحه بودجه حذف شود.
دکتر اعتبار-پیشنهاد حذف نمی‌شود کرد بایستی پیشنهاد تجزیه بکنید.
عباس اسکندری-اقلیت کارش همین است شمانمیخواهید یک دوازدهم تصویب بشود والا همین امشب تصویب می‌شود.
نائب رئیس-متأسفانه آقایان مراعات نظم مجلس را نمی‌فرمایند من مجبورم اخطار بکنم. آقای مامقانی بفرمائید.
مامقانی-آقایان نمایندگان محترم این بودجه‌ای فعلاً به مجلس تقدیم شدهاست تمام این عواید و این هزینه‌ها در زمان حکومت جناب آقای حکیمی نبوده‌است دولت ایشان یکی دوماه‌است که مشغول کار شدهاست فعلاً تبصره‌ای که در اینجا مقرر شدهاست نسبت به تصویبنامه‌های دولت سابق هم ضمناً جنبة قانونی داده میشودبه این معنی که می‌گوید دولت در تصویبنامه‌های مالی تجدید نظر خواهد کرد، یک چیبی که جنبة قانونی نداشته و برطرق قانون نبوده تصرف برخلاف قانون در اموال دولتی بوده ضمن این تبصره گنجانیده‌اند که عملیات آنها صحیح است و می‌گوید که دولت موظف است در ظرف یک ماه از تاریخ تصویب این قانون در تصویبنامه مالی دولت سابق تجدید نظر نموده … چیزی که جنبة قانونی نداشته ضمناً این چیز را گنجانیده‌اند که عملیات آنها صحیح است ولی برای دولت حق داده‌است که انها را تغییر و تبدیل بدهد بنابراین این تبصره مورد نداشته‌است و ماده واحده اینجا می‌نویسد به وزارت دارائی اجازه داده می‌شود کلیه حقوق و کمک هزینه‌های وزارت خانه‌ها و ادارات و بنگاههای دولتی و سایر اعتبارات بودجه کل کشور را در هر یک از سه ماهه آخر سال ۱۳۲۶ در حدود اعتبارات مهر ماه ۱۳۲۶ با رعایت تبصره یک و سه ماده واحده مصوب آبانماه ۱۳۲۴ و سایر قوانین ومقررات مالی پرداخت نماید ولی تقریباً تمام تصویبنامهها را صورت قانونی به آن داده‌اند و در ضمن یک تبصره‌ای تمام اینها را گنجانیده‌اند در صورتی که قانون شرایط وتشریفاتی دارد و نمی‌شود که در ضمن یک تبصره تمام این تصویبنامه هائی که برخلاف قانون است گنجانید وبه آنها جنبة قانونی داد.
مخبر-بنده خواستم خدمت جناب آقای مامقانی عرض کنم که کمیسیون بودجه راجع به این تبصره خلاف قانون را که صادر شدهاست تأیید بکند (صحیح است) ما خواستیم که برای یک مرتبه این کارهای خلافی که شده تکلیفش روشن بشود (صحیح است) در ظرف یک ماه دولت باید یکی از این دو کار را بکند یا تصویبنامهها را لغو بکند یا به صورت لایحه قانونی به مجلس بیاورد والا مجلس شورای ملی و کمیسیون بودجه اصلاً چنین نظری نداشته که اعمال خلاف قانون دولت را تأیید بکند در ضمن این تبصره به اضافه اگر بخواهند بایستی تقاضای تجزیه بکنند.
نائب رئیس-پیشنهاد حذف است می‌ماند در موقع اخذ رأی کلی.
حائری زاده-اینجا مورد رأی نیست.
نائب رئیس-عرض کردم چون این پیشنهاد حذف است تکلیفش در آخر، در موقع رأی گرفتن تعیین می‌شود. پیشنهاد آقای صدرزاده قرائت می‌شود تقاضا دارم تبصره ذیل به قانون سه دوازدهم اضافه شود. استادان و دانشیاران می‌توانند بعضویت انجمن شهر انتخاب و تعیین شوند که افتخاراً انجام وظیفه نمایند.
نائب رئیس-آقای صدر زاده.
صدر زاده-عرض کنم آقایان تصدیق می‌فرمایند که در این کشور هنوز فرهنگ به معنای حقیقی و واقعی خودش بست پیدا نکرده‌است ما باید از استادان و دانشیاران که متأسفانه عده آنها کم است حد اعلای استفاده را بکنیم و چون در قوانین ما راجع به انتخاب آنها بعضویت انجمنهای شهر ممکن است یک موانعی وجود داشته باشد از این جهت بنده پیشنهاد کردم که اگر انجمن شهری اظهار نظر کردند برای انتخاب این آقایان نسبت به این آقایان استادان و دانشیاران که در انجمن شهر عضویت بکنندمانع قانونی برای دولت وجود نداشته باشد در انتخاب آنها و این نکته را هم تذکر می‌دهم که مطابق قوانین جاریه ما عضو انجمن شهر افتخاری است، و حقوق ندارد و بنابراین از آقایان مجترم استدعا می‌کنم که نسبت به این تبصره رأی بدهند (اردلان- مانع قانونی ندارد این کار) چرا؟ مانع قانونی دارد یک نظامنامه‌ای هست مربوط به اصلاح قانون شهرداری البته این قانون از یک جهات دیگری هم نقض دارد که ما در یک فرصت بیشتری باید آنها را اصلاح بکنیم در آنجا ذکر شدهاست بعد از آنکه پنج برابر آن عده لازم را تعیین کردند دولت می‌تواند از بین آنها یک عده را انتخاب بکند در آنجا شرایطی برای انتخاب شوندگان ذکر شدهاست از آن جمله می‌گوید باید مستخدم دولت نباشد و چون در قوانینی که راجع به اصلاح قوانین دانشگاه گذشته و در نظامنامه‌های آنجا هم ذکر شدهاست و استادان و دانشیاران را در ردیف مستخدمین دولت نامبرده و حقوقی هم که برای مستخدمین دولت هست برای آنها معین کرده‌است از این جهت دولت در انتخاب آنها برای عضویت انجمن شهر خودداری می‌کند چنانکه همین موقعیت برای آقای دکتر آشتیانی در چندسال قبل اتفاق افتاد یعنی در حالی که استاد دانشگاه بودند بعضویت انجمن شهر انتخاب شدند و وزارت کشور از انتخاب ایشان خودداری کرد درصورتی که ما میدانیم در انجمن شهر به وجود استادان مخصوصاً آنهائی که در پزشکی هستند احتیاج کامل داریم خواستم در متن قانون باشد.
مخبر-بنده با پیشنهاد آقای صدر زاده موافقت می‌کنم (صحیح است)
نائب رئیس-آقای وزیر کشور موافقت دارید با این قسمت؟
وزیر کشور-مانعی ندارد.
نائب رئیس-پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود (پیشنهاد آقای مکی) پیشنهاد می‌نمایم که تبصره ذیل به ماده واحه اضافه شود:
تبصره- پرداختهائی که مطابق این قانون بعمل خواهد آمد مؤید تصویبنامه‌های صادره در زمان فترت و تا این تاریخ نخواهد بود.
مکی-آقای دکتر مصباح زاده پیشنهاد بنده را ملاحظه فرمودید اگر قبول می‌کنید بنده توضیح ندهم.
نائب رئیس-قبول فرمودید.
مخبر-بلی.
نائب رئیس-پیشنهاد آقای دکتر مصباح زاده قرائت می‌شود. پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده واحده اضافه شود دولت مکلف است از تاریخ اول فروردین ماه ۱۳۲۷ تا مدت ۱۰ سال آنچه را که بعنوان حق الامتیاز و سود سهام (اعم از لیره یا ریال) از شرکت نفت ایران و انگلیس دریال می‌دارد در حساب جداگانه نگاهداری نماید وجوه حاصله از این منبع صرفاً برای کارهای تولیدی وعام المنفعه داده خواهد شد استفاده از این محل برطبق برنامه معین و اجازه مخصوص مجلس شورای ملی خواهد بود.
دکتر معظمی-اجازه بفرمائید این پیشنهادی که بنده عرض کردم چون تنها عایدی ثابتی که دولت ایران دارد عایدی نفت است واین عایدی همیشه حسابش از حساب بودجه جداگانه بوده‌است که حالا هم حسابش علیحده‌است متأسفانه در این اواخر در نتیجه این که وضع مالی ما خوب اداره نشده بودآمدند از این مبلغ که نسبت به سایر اقلام درآمد بودجه تا اندازةزیادتر است واقعاً خوب بود صرف کارهای تولیدی به مملکت بشود (معتمد دماوندی- خیلی ناچیز است اینها خون ما را می‌برند چیزی به ما نمی‌دهند) صرف کارهائی کردند که هیچ به نفع مملکت نبوده‌است و حتی در بعضی از موارد یک اسلحه هائی به وسیله این پول خریداری شدهاست و در زمانی هم که متفقین آمدند به ایران این اسلحه‌ها را بردند بدون اینکه یک شاهی هم در مقابل آن پرداخت کنند، بنابراین آقایان نمایندگان ولایات ومخصوصاً توجه نمایندگان خوزستان را جلب می‌کنم که اگر بخواهند قسمتهای ولایات اصلاح بشود و مخصوصاً قسمتهای جنوبی که در آنجا طلای جاری در واقع می‌رود ولی در مقابل آن یک مشت مردم گرسنه و لخت هستند و مخصوصاً نماینده بندر عباس که مخبر کمیسیون هستند توجه ایشان را به این نکته جلب می‌کنم، آقایان اگر بخواهید که پولی از این منبع مصرف بشود بایستی یک برنامه صحیحی داشته باشید و بیاید به مجلس و تصویب بشود (قبادیان- باعث کسر بودحه می‌شود) دولت اگر کسی بودجه داشته باشد باید مخارج را تطبیق کند این پول اگر در غیر مصارف تولیدی خرج بشود این امتیاز نفت برای ما هیچ فایده‌ای ندارد و باید این پول به کارهای عام المنفعه برسد وبنده دو مرتبه این پیشنهاد را قرائت می‌کنم (مجدداً قرائت شد) ملاحظه بفرمائید شما یک مالیاتی داشتید برای قند وشکر از آن می‌توانستید یک راه آهن داشته باشید اگر این عایدی را به این شکل خرج کنید بعد از ده سال مطمئن باشید که یک کارهای حسابی در این مملکت شدهاست. این است که بنده می‌خواستم تمنی بکنم که آقای وزیر دارائی این قسمت را قبول بفرمایند و بعد از این این قسمت مجزا شود.
وزیر دارائی-عرض کنم برای استحضار آقای دکتر معظمی و همچنین برای استحضار آقایان نمایندگان محترم عرض می‌کنم که شاید بنده چند ماه پیش که اصلاً وزیردارائی هم نبودم به این فکر بودم و حالا هم عرض می‌کنم که این فکر از کجا پیدا شد، صحبت یک برنامه‌ای شد برای مملکت، برنامه چند ساله آنجا فکرهای زیادی کردیم از جمله فکر ما این بود که مملکت ما محتاج به یک طرحهائی است که برای آبادی و عمران مملکت ضرورت دارد بنابراین لازم است این قسمت از درآمد مملکت را کنار گذاشت برای اجرای آن برنامه‌ها اما چیزی که هست من برای استحضار آقایان عرض می‌کنم که فرع بر این است که شما چه بودجه‌ای داشته باشید، این از اول سال ۱۳۲۷ است، از اول سال ۲۷ ملاحظه بفرمائید بودجه مملکت، بودحه درآمد عبارت است از یک قسمت عوارض که آنها را آقایان میفرمائید باید پائین آورد، عوارض نفت است عوارض قند و شکر است عوارض چای است وغیره که باید اینها را آورد پائین یک قسمت هم راجع به مالیات املاک مزروعی است که یک عده میگویند که این هم نباید باشد، یک قسمت هم درآمد نفت است که آقایان میگویند این را هم بگذارید کنار، بنده عرض می‌کنم اصولاً این حرف بسیار صحیح است ولی احازه بفرمائید بودجه سال ۱۳۲۷ را از همین فردا در کمیسیون بودجه مورد مطالعه قرار بدهیم در آنجا هم پیشنهاد بکنید که آقا این درآمدها را ما تصویب می‌کنیم این هزینه را هم تصویب می‌کنیم، این درآمد نفت را هم می‌گذاریم کنار برای این مخارج، ما هم قبول می‌کنیم، و حالا خواهش می‌کنم پیشنهاد تان را پس بگیرید و ما هم همین کار را می‌کنیم.
نائب رئیس-آقای دکتر معظمی.
دکتر معظمی-عرض کنم چون بنده جزو اصول عقایدم این بود و چون مدتی است بنده فکر کردم و برای اصلاح حال مملکت این قسمت را ضروری میدانم بنابراین برای اینکه مسئولیت وجدانی خودم را عمل کرده باشم و برای اینکه دولت حق تصرف نداشته باشد تا یک کسی که سرش درد کرد بیاید لیره بهش بدهند و تایک مبالغی در این مملکت کنار گذاشته نشود من معتقدم که مملکت اصلاح نخواهد شد (صحیح است) بعد از چندین سال که ما امتیاز دادیم بر من خیلی ناگوار است که ببینم اهالی سیستان، خوزستان و بندر عباس و سایر جاها به این فلاکت زندگی می‌کنند دیروز بود که آقای دکتر مصباح زاده راجع به بندرعباس آن قسمت راخواندند و بنابراین بنده این پیشنهادم را پس نمی‌گیرم وچون عده برای رأی کافی نیست ممکن است باشد تا فردا که وقت داشته باشیم، ممکن است تا فردا یک نظریات دیگری یا اصلاح درآن بکنیم.
معتمد دماوندی-انشاءالله در اصل آن هم تجدید نظر می‌کنیم.
نائب رئیس-مسکوت می‌ماند، پیشنهاد دیگر آقای دکتر معظمی قرائت می‌شود: پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده اضافه شود
- تبصره- دولت مجاز است از محل صندوق تقاعد مبلغ ده میلیون ریال به بانک ملی ایران به منظور ایجاد شرکت تعاونی مصرف (در محل ساختمان تعاونی بانک که بدین منظور ساخته شدهاست) برای کارمندان و خدمتگذاران جزء مجلس و دولت و بنگاههای دولتی برای مدت پنج سال وام بدهد، بانک ملی ایران مکلف است که درسال ۱۳۲۷ این منظور را عملی نماید.
نائب رئیس-به امضای آقایان دکتر معظمی و مکی و یک امضای دیگر است آقای دکتر معظمی.
دکتر معظمی-اجازه بفرمائید عرض کنم موضوعی را که بنده اینجا پیشنهاد کردم این است که گفتم چون آقایان میدانند که از صندوق تقاعد ۲۷ میلیون تومان در بانک ملی ایران راکد است ودر زمان جنگ وبعد از شهریور تاکنون وضع کارمندان دولت به هیچ وجه مورد توجه واقع نشده‌است و اینها همین که حقوق بهشان داده می‌شود ۱۵ روز که از ماه گذشت تمامش را مصرف می‌کردند، برای اینکه یک مراکزی معین بشود که کمک بکند که هزینه زندگی برای آنها کم بشود از این جهت بنده این پیشنهاد را کردم که از محل صندوق تقاعد یک میلیون تومان به بانک ملی داده شود چون در بانک ملی برای کارمندان یک صندوق تعاونی دارند و به کارمندان بانک فوق العاده کمک می‌شود و در واقع اجناس مورد احتیاج آنها به نصف قیمت تمام می‌شود و این پول هم مخصوص خود کارمندان است و به محلی هم که در بانک ملی هست در واقع محل مطمئنی است و بانک ملی هم مکلف باشدکه این عمارت عظمیی را که وزارت کشاورزی در آنجا هست اختصاص بدهند به این کار ویک مرکزی باشد هم در نرخ اجناس در بازار تأثیر دارد و هم اینکه کارمندان جزء و کارمندان دولت و کارمندان مجلس شورای ملی بتواننداز آن صندوق استفاده بکنند (صحیح است) و از این پیشنهاد هم یک استفاده دیگری می‌کنیم و آن این است که امروز یک عده از اعضای وزارت کشاورزی آمده‌اند به منزل من و یک نامه به مقام ریاست مجلس شورای ملی نوشته بودند مبنی بر اینکه دراین بنائی که ما هستیم همه مریض شده‌ایم، رئیس بهداری آنجا هم یک نامه‌ای نوشته‌است که مسلولین در این قسمت زیاد می‌شوند ودرخواست کرده‌اند که تا قبل از اینکه اینجا مریضخانه مسلولین بشود وزارت کشاورزی این قسمت را باید تخلیه بکند و نامه را هم تقدیم می‌کنم به مقام ریاست که بفرستند برای وزارت کشاورزی تبصره را هم یک مرتبه دیگر می‌خوانم برای اینکه آقایان فهمیده رأی بدهند (مجدداً بشرح فوق قرائت شد) که دولت مکلف باشد در سال ۱۳۲۷ این کار را بکند.
مخبر-چون این پیشنهاد مفید حال مستخدمین دولت است و مجلس هم همیشه موافق حال مستخدمین دولت است از این جهت بنده موافق هستم. وثوق-بنده عرضی دارم چون بنده عضو کمیسیون هستم حق دارم.
نائب رئیس-بفرمائید.
وثوق-مطابق قانون استخدام که به تصویب مجلس شورای ملی رسیده‌است ماده‌ای هست که اشخاصی که از صندوق تقاعد دیناری به مصرف دیگر برسانند جزو مختلسین امور دولتی هستند (صحیح است) و در این صورت بنده پیشنهاد می‌کنم همانطوری که در ان قسمت پول هم خارج قرار شد مطالعه بشود این موضوع هم مسکوت بماند تا در خارج با تطبیق با قانون استخدام کشوری در این قسمت صحبت کنیم و آقای مخبر هم نمی‌توانند قبول کنند.
دکتر معظمی-اجازه بدهید بنده عرض کنم اگر تصویبنامه خواستند صارد بکنند فرمایش جنابعالی صحیح بودولی مجلس شورای ملی قبول می‌کند و بعلاوه اگر آقا می‌خواهند بدانند که مجلس قبول دارد یا ندارد تقاضای تجزیه کنند.
امینی-این چیزی نیست که رأی ندهد مجلس.
وثوق- اگر آن قانون را لغو بکنید ممکن است، این آقا حقوق مستخدمین است و مخالف قانون است.
نائب رئیس-پیشنهادآقای تقی زاده قرائت می‌شود.
یک نفر از نمایندگان-تکلیف این پیشنهاد چه شد؟
نائب رئیس-تصویب شد، دولت قبول کرده‌است.
معتمد دماوندی-دولت نمی‌تواند قبول بکند.
اردلان-ما رأی ندادیم.
ملک مدنی-اخطار نظامنامه‌ای دارم.
نائب رئیس-بفرمائید.
ملک مدنی –پیشنهاداتی که می‌شود حضرتعالی توجه نفرمودید وقتی مخبر قبول می‌کند دولت هم باید قبول بکند وزیر دارائی در تمام پیشنهادها باید اظهار نظر بکند.
نائب رئیس-آقای وزیر دارائی قبول کردند.
ملک مدنی-مخبر حق اظهار نظر تنها را در هیچ جائی ندارد.
اردلان-ما که رأی ندادیم.
یمین اسفندیاری-آقای رئیس جواب بنده را هم بدهید ما که نسبت به آن پیشنهاد رأی ندادیم.
نائب رئیس-پیشنهاد آقای تقی زاده قرائت می‌شود (بشرح زیر قرائت شد)
- پیشنهاد می‌کنم اولاً در تبصره دو بعد از عبارت (ادامه خواهد داد) چنین نوشته شود (علاوه) بر آنچه که خود دولت از بودجه پیشنهادی سابق حذف خواهد کرد) ثانیاً بعد از تبصره دو اضافه شود
- تبصره سه – اقلام ریز بودجه بایستی هرچه زودتر طبع در مدتی که بیش از یک ماه نباشد بین وکلاء توزیع شود ثالثاً تصریح شود بر اینکه مندرجات این ماده و اجازه پرداخت سه دوازدهم از پرداختی‌های مهر ماه سال جاری به هیچ وجه مبنای تصدیق و اساس آن پرداختها نبوده و مخصوصاً مجوز آن نخواهد بود که تنظیم بودجه سال ۲۷ بر این اساس قرار بگیرد و نیز پیشنهاد می‌کنم متن تبصره یک و سه ماده واحده مصوب آبان ماه ۱۳۲۴ در ذیل همین لایحه مجض توضیح و اضافه درج شود.
نائب رئیس-آقای تقی زاده.
تقی زاده –اگر چه پیشنهاد به ظاهر مفصل می‌آید بنده توضیح مفصلی ندارم فقط چند کلمه بیشتر نیست و پیشنهاد این است که بنده اینطور می‌فهمم آنچه که بنده راجع به تبصره اول نوشتم و پیشنهاد کردم که این مخارج را که غیر لازم است حذف کند این جا گفته‌است که کمیسیون مخارج غیر ضروری را حذف خواهد کرد ظاهراً عبارت طوری است بنده ملتفت نمی‌شود مثل این است که دولت خودش نمی‌تواند حذف بکند و هر چه حذف شدنی است باید کمیسیون حذف بکند این است که بنده پیشنهادم این است که آنچه را که دولت لازم دانست حذف بشود علاوه بر آن آنچه را که کمیسیون هم لازم دانست آن هم باید حذف شود اگر عبارت این معنی واضح است بنده عرضی ندارم دوم راجع به اقلام ریر بودجه‌است که بنده در اینجا مکرر تذکر و یادآوری کردم و ظاهراً این اقلام ریز بودجه به کمیسیون رسیده‌است ولی نمایندگان مجلس هیچ فکر صحیحی درباره بودجه نمی‌توانند داشته باشند مگر اینکه تمام اقلام ریز بودجه به نظر آنهابرسد (صحیح است) بلکه بنده عقیده‌ام این است که تمام مردم مملکت باید از اینها مطلع بشوند و بنده پیشنهاد کردم که به هر نحوی هست اینها مطلع بشوند و بنده پیشنهادکردم که به هر نحوی هست اینها طبع و توزیع بشود نکته سوم که می‌خواهم عرض کنم اگر چه شاید این اندیشه بنده در جای خود نباشد ولی این که اینجا گفته شد که در حدود اعتبارات مهر ماه این پرداختها بعمل آید و بعد هم کمیسیون بودجه در سیاهه جزء بودجه رسیدگی بکند این ابهام دارد و این معنی شاید استنباط بشود که این بودجه‌ای که پیشنهاد شده بود به مجلس شورای ملی مبنای اساسی بشود برای بودجه سال ۱۳۲۷ و بنده می‌خواستم یک یادآوری بکنم که این نکته محرز باشد که به واسطه این که سال به آخر رسیده و دولت معطل است برای مخارج و باید تکلیف این سه ماهه تعیین بشود این به هیچ وجه مبنای بودجه ۱۳۲۷ نباید باشد (صحیح است) و بلکه ۱۳۲۷ مثل مولود جدید دولت هست که شاید خیلی از این اقلام در آن نباشد (انشاءالله) چون برای این که بنده هنوز در عقیده سابق خودم باقی هستم و پس نمی‌گیرم و قسم می‌خورم که دو ثلث مخارج این مملکت که در بودجه آمده زیادی است (صحیح است) نکته آخر هم که قابل توضیح نیست خواستم آن دو تبصره‌ای که اشاره می‌شود به آن به طور یادداشت در ذیل علاوه شود.
امیر تیمور-آفرین بسیار صحیح است.
مخبر-جناب آقای تقی زاده اگر ملاحظه فرمایند منظور از قسمت اول پیشنهاد شان در گزاش کمیسیون بودحه کاملاً تأمین است برای اینکه از تبصره یک گزارش ما نه تنها این ابهام ایجاد نمی‌شود بلکه اینجا به طور صریح و روشن وزارت دارائی را مکلف کردیم که از پرداخت هزینه‌های غیر ضروری خودداری بکند و تبصره دو هم اختیار داده به کمیسیون بودحه که به سیاهه ریز بودحه رسیدگی بکند و اقلام زیادی را حذف بکند بنابراین خود دولت از یک طرف و به موجب همین تبصره دو کمیسیون بودحه هم به موحب این تبصره همین حق را دارد ودر این صورت در قسمت اول تصور می‌کنم که اشکال آقای تقی زاده چندان وارد نباشند راجع باقلام ریز بودجه که فرمودند در کمیسیون بودجه هم مطرح شده و مذاکره شده فقط اشکالی که در کار است این است که بودجه‌های تفصیلی بعضی از وزارت خانه‌ها ۴۰۰،۵۰۰ صفحه‌است و اگر بخواهیم تمام آن بودجه‌ها را چاپ بکنیم خودش یک خرج تحمیلی و غیر ضروری به نظرمیرسد، قرار بر این شد که از این بودجه‌ها نسخ متعدد اینجا تهیه بکنند و در یکی از اطاقها بگذراند و آقایان نمایندگان هروقت خواستند به آن مراجعه بکنند ولی البته اگر نظر آقایان نمایندگان محترم بر این باشد که حتماً این بودجه‌های تفصیلی طبع بشود وبین آقایان توزیع شود بنده هیچ اشکالی نمی‌بینم و این که فرمودند بودجه سال ۱۳۲۷ نباید مبنی بر این بودجه سال ۲۶ باشد کاملاً صحیح است و بنده تصور می‌کنم که عموم نمایندگان باید این نظر را داشته باشند دولت باید در بودجه ۲۷ که میخواهدبیاورد به مجلس به کلی بودجه ۲۶ رافراموش کند.
یک بودجه‌ای که هشتصد میلیون تومان خرج مردم بکند این بودجه به درد این مملکت نمی‌خورد، درد این مملکت را دوا نمی‌کند باید یک بودجه‌ای بیاید به مجلس که صد میلیون تومان خرج اداری داشته باشد و پانصد، ششصد میلیون توان خرج اصلاحات این مملکت بشود آن بودجه را مجلس پانزدهم احتیاج داردو منتظر است که هر چه زودتر دولت آقای حکیمی به مجلس تقدیم بکند (صحیح است) تقی زاده-بااین توضیحی که راجع به بودحه سال آینده دادند اگر دولت دراین عقیده باشد بنده اصراری ندارم و در تبصره دو هم که فرمودند هم دولت و هم کمیسیون بودجه می‌تواننداقلام زیادی را حذف بکنند بسیار خوب ولی در مطلب دوم راجع به طبع اقلام ریز بودجه اصرار دارم و عقیده‌ام این است که اگر یک میلیون تومان خرجش بشود و دو ماه هم طول بکشد برای این که ملت و همه آقایان وکلا اطلاع داشته باشند اگر ۶۰۰ صفحه یا ۶۰۰۰ صفحه هم باشد باید این اقلام ریز بودجه چاپ بشود خواهشمندم که قبول بفرمائید.
مخبر-جناب آقای وزیر دارائی قبول کردند.
ختم جلسه بعنوان تنفس
نائب رئیس - پیشنهاد تنفس رسیده اگر آقایان خسته شده‌اند…
اردلان - بنده مخالفم.
نائب رئیس-اگر آقایان موافق باشند بعنوان تنفس جلسه را ختم می‌کنم و جلسه فردا ساعت ۴ بعد از ظهر (مجلس ساعت نه و بیست دقیقه بعد از ظهر بعنوان تنفس تعطیل شد).