مذاکرات مجلس شورای ملی ۳۰ آبان ۱۳۰۶ نشست ۱۷۰

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری ششم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری ششم

قوانین بنیان ایران نوین

نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۳۰ آبان ۱۳۰۶ نشست ۱۷۰

مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره‏۶

جلسه: ۱۷۰

صورت‌مشروح مذاکرات مجلس سه‌شنبه ۳ آذر ۱۳۰۶ مطابق ۲۷ جمادی‌الاول ۱۳۴۶

فهرست مندرجات:

۱-تصویب مرخصی آقایان سید محمدتقی طباطبایی-نگهبان

۲- تعقیب مذاکرات نسبت به نتیجه انتخاب کمیسیون‌های منتخبه از مجلس

۳-مذاکره نسبت به خبر کمیسیون بودجه راجع به اعتبار بلدیه طهران و واگذاری عواید مستغلات به بلدی‌ها

۴- قانون اعتبار بلدیه طهران و واگذاری عواید مستغلات به بلدیه‌ها

(مجلس دوساعت قبل ازظهربریاست آقای پیرنیا تشکیل گردید)

(صورت مجلس یوم یکشنبه راآقای بنی سلیمان قرائت نمودند)

غائبین بااجازه جلسه قبل

آقایان: امیر حسینخان ایلخای-مرتضی قلیخان بیات- حاج میرزا حبیب الله امین-امام جمعه شیراز-دشتی-دادگر-میرزا محمدتقی طباطبائی-مخبرفرهمند-ملک آرائی غائبین بی اجازه جلسه قبل

آقایان: دکترسنگ- شیروانی- محمد ولی خان اسدی-اعظمی- نظام مافی- اقا علی زارع- افسرحاج حسن اقا ملک- جوانشیر میرزاحسنخان وثوق-حاج غلامحسین ملک

دیرآمدگان بااجازه جلسه قبل

آقایان: حاج آقا رضا رفیع- حاج شیخ بیات

دیرآمدگان بی اجازه جلسه قبل

آقایان: شریعت زاده- مهدوی- دکترمصدق- جهانشاهی-یحیی خان زنگنه

رئیس-صورت مجلس ایرادی ندارد؟

(گفته شد خیر)

رئیس- صورت مجلس تصویب شد

وزیرمالیه-بنده می‌خواستم تقاضا کنم اگرآقایان موافقت بفرمایند خبرکمیسیون بودجه راجع ببودجه بلدیه که طبع وتوزیع شده جزء دستور شود.

رئیس-پیشنهادی هم دراین باب رسیده است. مخالفی ندارد؟

(گفته شدخیر)

زوار-بنده پیشنهادی کرده‌ام

(پیشنهاد بشرح ذیل قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم خبرکمیسیون بودجه راجع به دو دوازدهم دردرجه اول دستور باشد

یکنفر ازنمایندگان- خبرش نرسیده است

زوار- اگرخبرش رسیده باشد بنده توضیحاتش راعرض کنم والا خیر

رئیس- آقای زوار

زوار- توضیح مفصلی لازم ندارد آقایان نمایندگان محترم ازحال مستخدمین ادارات خبردارند که یکماه است حقوق نگرفته‌اند وتصور می‌کنم که انقدر هاهم وقتی لازم نداشت باشد بنابراین بنده پیشنهاد کردم که دردرجه اول واقع شود آنوقت بنده هم با اینکه لایحه راجع ببلدیه بعدازاین مطرح شود مخالفتی ندارم

رئیس-معلوم می‌شود هنوز خبرش نرسیده است آقای دادگر

دادگر- بنده دردستور عرض دارم

رئیس-بفرمائید

دادگر- عرض کنم یک کارهائی است که درمجلس باید جریان پیداکند وبنده مخالف نیستم که آن لایحه هم که آقا فرمودند جزو دستورامروز باشد ولی کارهائی که باید درمجلس جریان پیدا کند فعلا“ برای این کاروسیله که موجود است کمیسیون بودجه است وفعلا انتخاب کمیسیونها تمام نشده…

بعضی ازنمانیدگان- تمام شده

دادگر- او فرض که گفته شود تمام شده برای اینکه بیک منتهائی برسد این هم یکی ازمراحل انتظار ما است برفرض که گفته شود مجلس تشخیص داده است که تمام شده ولی جماعتی عقیده دارند که تمام نشده وهیئت رئیسه آنها هم معین نشده است بنده تقاضا می‌کنم ازمقام منیع ریاست که بدوا تکلیف کمیسیونها را باین نحوکان معین کنند وروشن بفرمایند بعد درکارهای دیگروارد شویم برای اینکه درختام مجلس ما باید کارکنیم ولوازم کارکردن نداریم.

رئیس-عجالة دوفقره خبرکمیسیون مرخصی قرائت می‌شود بعدموضوع کمیسیونها مطرح می‌شود

(خبرکمیسیون عرایض ومرخصی راجع به مرخصی آقای آقاسیدمحمد تقی طباطبائی بشرح ذیل خوانده شد)

آقای آقا سید محمد تقی طباطبائی نماینده محترم بروجرد بواسطه عارضه کسالت سه جلسه از۲۰ مهرلغایت ۵ آبان ۱۳۰۶ اجازه مرخصی خواسته کمیسیون عرایض تقاضای نماینده محترم راتصویب وخبرآن راتقدیم می‌دارد

(مخبر کمیسیون حاج میرزامرتضی) رئیس-آقای احتشامزاده

احتشام زاده- دراین موضوع عرضی ندارم

رئیس-آقای یاسائی

یاسائی-موافقم

رئیس-آقای فیروزآبادی

فیروزآبادی- بنده جدا“ بامرخصی‌ها مخالفم خصوصا“ بااستفاده ازحقوق….

حاج شیخ بیات- مریض است آقا عجب !!

عراقی-(خطاب به حاج شیخ بیات) جنابعالی چرا این قدر تاخت میأوید؟

فیروزآبادی- شماحق نداری توی حرف من حرف بزنی هرج ومرج می‌خواهی بکنی….(زنگ رئیس)

رئیس-بگذرارید حرفشان رابزنند

فیروزآبادی-عرض می‌کنم اگراین آقا یایک آقای دیگری وکیل نشده بود درزمان مریضیش ماهی سیصد تومان ازملت می‌گرفت؟! حالا خیال کند وکیل نشده همه روزه بعنوان کسالت بعنوان اینکه می‌خواهیم برویم فلان جا مرخصی گرفته می‌شود. هرکس بیک عنوان ماهی سیصد تومان مال مردم را می‌خورد برای چه؟ خداشاهد است همه شماها مسئولید. اگرشماها وکیل این ملت هستید مسئولید اگر وکیل نباشید خودتان میدانید. مال کی رامیبخشید؟ مال مردم را بضرب سرنیزه وشلاق وکتک می‌گیرند آنوقت تقسیم می‌کنند چیز غریبی است !! پس معلوم می‌شود غارتگری است پس همه غارتگرها همدیگر رانگاه می‌دارند..

بعضی ازنمایندگان- (باهمهمه) آقا چرا توهین می‌کنی (زنگ رئیس)

فیروزآبادی- چرا نمی‌گذارید حرف بزنم

اعتبار- بنده عرض دارم اجازه میفرمائید؟

رئیس-بفرمائید

اعتبار-اقای ثقه الاسلام مدتی است مریض هستند وتقاضای مرخصی که سابقا شده بود نظرشان این بودکه بهبودی خواهند یافت وبتوسط بنده تقاضا کردندکه تا آخر آبان مرخصی ایشان تمدید شود وچون بنابود خبرمرخصی ایشان بیاید تصویب شود بنده از آقای مخبر کمیسیون عرایض خواهش کردم اصلاح شود ودرصورتیکه آقای مخبرکمیسییون محترم عرایض هم موافقت بکنند فقط قسمت تاآخر آبان اصلاح شود واین قسمتی را هم که اقای فیروزآبادی فرمودند بنده جواب عرض نمی‌کنم برای اینکه این قدر فرمایش ایشان بی موضوع بودکه بنده لازم نمیدانم جواب عرض کنم. درقسمت مرخصی ایشان هم گمان می‌کنم تمام آقایان تصدیق کنند که آقای ثقه الاسلام یک عضوی نیستند که برای تفریح مرخصی بگیرند. ایشان یکی ازاعضای جدی این مجلس بوده‌اند وهمه روزه هم درمجلس حاضر بوده‌اند وکسالت را هم هیچوقت پیش بینی نمیکرده‌اند.

رئیس-اگرمرخصی ثانوی لازم باشد می‌رود بکمیسیون وبعد می‌آید تصویب می‌شود. فعلا رأی گرفته می‌شود بمفاد این خبرکه سه جلسه است آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند

(اغلب نمایندگان قیام نمودند)

رئیس-تصویب شد خبردیگر

(راپورت کمیسیون عرایض ومرخصی راجع به مرخصی آقای نگهبان بشرح ذیل قرائت شد)

آقای نگهبان نماینده محترم خوزستان تقاضای سه ماه مرخصی برای انجام مسافرتی که درپیش دارند ازکمیسیون عرایض نموده ودرتقاضا نامه خود اظهار داشته‌اند که ازاول دوره ششم تابحال تقاضای مرخصی نکرده‌اند کمیسیون پس ازتحقیق وتصدیق صحت اظهارات نماینده محترم مرخصی سه ماهه نماینده محترم راتصویب وراپرت آن راتقدیم می‌نماید

(مخبرکمیسیون حاج میرزا مرتضی) رئیس- آقای شریعت زاده

شریعت زاده-موافقم

رئس- آقای یاسائی

یاسائی-موافقم

رئیس-آقای عراقی

عراقی- موافقم

رئیس - آقای زوار

زوار- موافقم

رئیس-آقای آقا سیدیعقوب

آقا سیدیعقوب - بنده خواستم عرض کنم سه ماه رادوماه کنند، سابقه رابهم نزنند. سابقا دوماه مرخصی می‌دادند حالا کمیسیون سه ماه کرده است ولی سابقا اینطور بودحالا نمیدانم الحمدلله اکثریت دارید

رئیس-آقای شریعت زاده

شریعت زاده-آقایان وکلای محلی هستند وگرفتاریهای محلی هم طوری است که بنده لازم نمیدانم اظهارکنم وآقایان وکلاء ولایات خودشان میدانند بعلاوه آقای آقا سیدیعقوب هم مخالفتی نکردند که بنده توضیحاتی بدهم

رئیس-رأی گرفته می‌شود آقایانیکه مرخصی سه ماهه آقای نگهبان راتصویب می‌کنند قیام فرمایند

(اغلب قیام نمودند)

رئیس-تصویب شد (خطاب به آقای شریعت زاده)

راجع به کمیسیونها فرمایشی دارید بفرمائید

شریعت زاده- درجلسه گذشته شرحی بنده وبعضی ازآقایان نمایندگان محترم راجع به کمیسیونها عرض کردیم البته عقیده مخالف وموافق هم وجود داشت ولی بنده بطوریکه عرض کردم معتقد هستم که هیچ دلیلی بماحق نمی‌دهد که مقهور احساساتی بشویم ومنصوصات قانون اساسی ونظامنامه راتفسیر بخلاف کنیم (صحیح است) برطبق قانون اساسی ونظامنامه بایدنصف باضافه یک ازحضار نسبت به امری مثبت یامنفی اظهار عقیده بکند. درروزی که کمیسیونها انتخاب می‌شد مطابق حساب دقیقی که شده عده حضار نود وهفت نفربوده وچند نفرهم ممتنع بوده‌اند که اول حضرت آقای رئیس بوده‌اند که همیشه هم حاضر بوده‌اند ولی ممتنع بوده‌اند. حضرت آقای دکترمصدق. آقای ایه الله زاده خراسانی، آقای حقنویس، آقای امام جمعه اهری، آقای صالحی این آقایان ممتنع بوده‌اند ولی ممتنع موجب این نیست که مابگوئیم این آقایان غائب بوده‌اند برای اینکه صورت حاضر وغائب حاضراست. درهرصورت عده حضار نودوهفت نفربوده وآن شخص منتخب درکمیسیون است که نصف به اضافه یک ازعده حضار نسبت به اواظهار رأی مثبت کرده باشند وبیش ازاین هم عرض نمی‌کنم وتصورمیکنم که همه آقایان هم علاقه بوظیفه شناسی واجراء اصول واحترام ازمصنوعات قانونیه داشته باشندوگمان نمی‌کنم بیشترازاین هم توضیح ضرور باشد.

رئیس-آقای دادگر

دادگر- موافقم بعداز یک مخالف

رئیس-آقای مدرس

مدرس- بنده خیلی تأسف می‌خورم که بااینکه همیشه ما باید یک امور مهمه را اهمیت بدهیم برعکس یک اموری که طرفینش چندان اهمیت ندارد همه اجازه می‌خواهیم ودرش حرف می‌زنیم. این یک مسئله بوده است که همیشه درادوار سابقه مجلس تشخیص باآقای رئیس وهیئت رئیسه بوده است وهرچه آقای رئیس شخصا می‌فرمودند تردید نمی‌کردیم. برنفع یکی بوده برنفع یکی نبوده درهرصورت تردیدی نمی‌کردیم الان هم عقیده شخص بنده این است که مثل ادوار سابقه موکول کنیم بنظر شخص آقای رئیس وهیئت رئیسه. من شخصا“ معتقدم که هرچه را رأی دادند ولو برضرر من هم باشد بهتر است تااینکه بیست نفراجازه بخواهند و دراین موضوع صحبت بدارند و بالاخره نتیجه هم نگیرند بر فرض اینکه یک وارد شود یایکی خارج شود یا همه شان وارد یا خارج شوند اهمیتی ندارد. تشخیص آقای رئیس هرچه شد کما فی السابق بعقیده بنده خوبست. این پیشنهاد من است حالا آقایان مختارند

رئیس-عرض کنم چون اینجا راجع به تفسیرنظامنامه است گویا هیئت رئیسه حق تفسیر نداشته باشد

بعضی ازنمایندگان –تشخیص است

مدرس-اجازه میفرمائید؟

رئیس-آقای دادگر

دادگر- عرض کنم نظرحضرت آقای مدرس که ماباید امورمهمه رابرامور عادی ترجیح بدهیم قهری وطبیعی است ولی الان درمقابل ما امرمهمی است. ان نظر ثانوی آقای مدرس هم بایک اصلاحی قابل تعقیب است این است که مطابق نظامنامه هیئت رئیسه می‌توانند درمقدار عده اظهار نظرکنند یعنی بگویند عده حاضر درجلسه این قدربود یانبود. اماحالا کدامش مؤثر است آن مسئله دیگراست. اگر اقای رئیس مجلس شورای ملی قبول می‌فرمایند که دراین قسمت هم اظهار نظربفرمایند ماهم حرف نداریم. انتخاب آقای رئیس کاشف ازاین است که ما به ایشان اطمینان داریم انتخاب ایشان ازدونظر است یکی اینکه قوی هستند ودیگر اینکه قانون شناسند ماهیچوقت بانظرایشان مخالف نیستیم ایشان اگرتشخیص بدهند واین مسئله را درحدود اختیارات خودشان بشناسند ما‌ها بآن نظر تمکین داریم. نهایت این است که موضوع بحث این بود که هیئت رئیسه می‌گوید درموقع شروع بانتخاب هشتادو یک یاهشتادو دو نفر درمجلس بودند وهمینطور درطی اجرای انتخابات تا آخر هشتادو نه نفر وبقولی تانود و هفت و صدنفر عده بالغ شدحالا موضوع بحث این است که آیا عده ابتدائی معتبراست یاانتهائی. حالا اگرآقای رئیس دراین هم اظهار نظرمیکنند ماهم رضا می‌دهیم رفقای بنده هم راضی هستند که شخص ایشان دراین باب اظهار نظرکنند امااگر ایشان بخواهند بگویند که ازابتدا این قدربوده است ودرانتهی این قدر وکدام یک را باید اکتساب کرد وازاظهار عقیده خود داری بفرمایند آنوقت مانظرمان این است که موضوعی است که باید روی آن بحث کرد ونظر ما ورفقایب ما این است که عده اخیرمعتبراست برای اینکه مرجحات عقلانی هم خیلی دارد چون وقتی یک جمعیتی دریک کاری بخواهند دخالت کنند عده اکثر وزیاد بالاخره ذیحق ترند ازعده اقل ما درکارهای مجلس باین مسئله عادت پیداکردیم وقتی یک فراکسیون تشکیل می‌شود البته صحیح است که نقطه شروع وقتی است که صلاحیت مذاکره داشته باشد ولی عده منتهی و رأی ازطرف مجموع حاضرین معتبر است ودلیلی برای اینکه آنها راحذف کنیم موجود نیست….

آشتیانی- ولو اینکه ده نفرشان هم بیرون باشند

دادگر- میدانید بنده نظری ندارم. حضرتعالی می دانید بنده نمی‌خواهم اعمال غرض بکنم مابطرف حل مطلب می‌رویم ومن ازرفقای خودم استشهاد می‌کنم که ماگفتیم درباب هیئت رئیسه چون تقسیم برپانزده و درباب وزراء چون تقسیم برهفت است دعوا معنی دارد ولی درباب کمیسیونها دعوی معنی ندارد چون تقسیم برصدو بیست است وهمه ماها باید درکار شرکت کنیم ونظرمان را درباب کارهای مملکتی اجراکنیم ونفرات هم بقدراینکه کمیسیونها را به حدنصاب برسانند همه رفقا حاضرمیشوند ودراین باب تأسف نداردنهایت رعایت یک اصلی است واین مسئله عمل مجلس را مشکل کرده که باید هشتادو دونفر درانتخاب کمیسیونها رأی بدهندتا تشکیل جائز باشد. این مسئله اکثریت را ازبین برده ما نفهمیدیم ان اشکالی که علیرغم قانون اساسی بود چطور شد که امد وجریان پیداکرد این مسئله ما را باشکال انداخته است علی ای حال مطلب راخلاصه می‌کنم زیرا بنده شهوت به طول کلام ندارم اگر نظریه آقای مدرس را باآن تعبیری که بنده کردم هیئت رئیسه و بالاخص آقای رئیس قبول می‌کنند حرفی نداریم وهمان پیشنهاد آقای مدرس را معتبر میدانیم ولی اگرآقای رئیس می‌خواهند بان تلویحی که خودشان بعدازنطق آقای مدرس فرمودند تکیه کنند وبگویند موضوع تفسیراست ومن درتفسیر دخالت نمی‌کنم آنوقت است که ما حداکثر را معتبر میدانیم.

رئیس-اقای زوار

زوار-بنده بافرمایشات آقای دادگر موافقم

رئیس-آقای کازرونی

کازرونی- بنده خیلی متأسفم که بعد ازفرمایشات متین و منطقی آقای دادگر بعنوان مخالفت اظهار عقیده می‌کنم. اصولا بنده این موضوع را یکی ازمسائل مهمه می‌دانستم وعقیده‌ام این است که این سابقه نباید گذاشته شودکه راجع به انتخابات هم مورد عقاید فلسفی ولوح محفوظی رابیائیم پیدا کنیم وعمل نمائیم. تصدیق بفرمائید که این وضعیت درجمیع ادوار بوده و درجمیع انتخابات پیدا شده اماچرا سابق هیچ ذکری از رئیس نمی شده وهیچ اختلافی هم پیدا نمی شده؟ و همه هم تابع آن اعلانی بوده‌اند که ازمقام منیع ریاست اظهار میشده؟ ولی بالعکس مخصوصا“ دراین دوره وراجع بکمیسیون این اختلاف واین تشاجرواینهمه اجازه خواستن وهیاهو پیدا شده چه شده است؟! چه خبراست ؟! اصل مطلب برهمه ما معلوم است لفظ ومعنائی هم دربینش پیدا شده است وماباید سعی کنیم ویک الفاظی پیدا کنیم که تااندازه بوی آن معنا راهم بدهد اما این رابطه حقیقی فیمابین لفظ ومعنی وجود ندارد. اصلا حقیقت مطلب این است درابتدا که شروع بانتخابات شده عده حاضر دراین جا که حضورشان مدرک ومنشأ است هشتادو دونفر بوده است…

بعضی ازنمایندگان- هشتادو سه نفر

کازرونی- هشتادو دو باهشتادو.. هرچه بوده شروع شده بانتخابات ودرهمان حالی که جریان داشته یک عده می‌رفتند رأی می‌دادند ویکعده هم ازخارج وارد وضمیمه می‌شدند وبالاخره خاتمه پیدا می‌کند وهشتادو هشت نفر هم رأی داده‌اند. حالا اگربخواهید نظری به لوح محفوظ کرده باشم یعنی آن حقیقت لوح محفوظی را درنظر بگیریم باید گفت که باید تجدید انتخاب بشود بنابراین ما باید تاآخر دوره درکشمکش تجدید انتخابات باشیم واین صلاح مملکت و مجلس نیست. بالاخره آقا بنشینید دورهم ویک تصمیمی بگیرید. فلان کس باشد یانباشد چه اثری دارد؟ وجود وعدم وجود دیگری چه نتیجه دارد؟ بنده نمی‌فهمم و بعقیده بنده هیچ اهمیتی ندارد وخیلی هم بنده متأسفم که وقت عزیز مجلس که باید صرف اصلاح امورعمومی جامعه مملکت محروسه ایران بشود روی این تشاجرات شخصی کوچک کوچک صرف می‌کنیم این است عقیده بنده

رئیس-آقای زوار

زوار-عرض کنم بنده که مثل نماینده محترم علم غیب ندارم که عرض کنم موضوع این اختلافات چیست ولی فرمایشات آقای دادگر روی دوموضوع بودیکی پیشنهاد آقای مدرس ویک هم اجرای نظامنامه وقانون اساسی. باوصف این ازطرف رفقای خودشان (که بنده هم یکی از انها هستم۹ حاضرشدندکه اگرحضرت آقای رئیس قبول فرمودند وتشخیص دادند ماها همه اطاعت کنیم و اگرایشان حاضر نشدند تشخیص بدهند یعنی این مسئله را مطابق نظامنامه وقانون اساسی وظیفه خودشان نمیدانند بنده عرض می‌کنم که هیچ مانعی و رادعی نیست که اصل ماده نظامنامه را دراین باب اجرا کنیم وبنده هیچ نظر خصوصی دراین کار نمی‌بینم جز اجرای اصل ماده قانون اساسی ونظامنامه

رئیس-اقای احتشامزاده

احتشام‌زاده-بنده تعجب می‌کنم بعضی اوقات بعضی ازآقایان نمایندگان افراط وتفریط می‌کنند مثلا بعضی اوقات می‌بینیم درمسائل خیلی جزئی که این قدرها رعایت یاعدم رعایتش اهمیت ندارد دادو فریاد وخودکشی می‌کنند ولی گاهی اوقات دریک مسائلی که مهم است ودرقانون اساسی مامصرح است وقانون متعارفی ما هم آن راتأیید وتفسیر کرده وقتی می‌گویند اقا مطابق قانون اساسی رفتارکنید اینطورلاابالی ومسامحه کارمیشوندبرطبق قانون اساسی حدنصاب برای احرازاکثریت درانتخابات داخلی مجلس شورای ملی نصف بعلاوه یک حضار است وهیج قابل بحث ومحل تردید نیست ولی موضوعی که ممکن است یک قدری نظری باشد این است که عده حاضر درمجلس برای انتخاب کمیسیونها چند نفر بوده است مطابق صورتیکه اقایان مامورین استخراج آراء داده‌اند عده اشخاصی که دررأی شرکت کرده‌اند هشتاد وهشت نفر بوده‌اند ومطابق صورتی که ازدفاتر مجلس استخراج شده است نه نفر ازاقایان هم ممتنع بوده‌اند یعنی درمجلس تشریف داشته‌اند ولی رای نداده‌اند که جمعا عده حضار می‌شود نود و هفت نفرو بعقیده من تاوقتی که نصف بعلاوه یک نودوهفت نفررای ندهند آن رأی قابل اهمیت نیست واشخاصی که درانتخاب کمیسیونها بیش ازنصف بعلاوه یک نودوهفت یعنی چهل ونه رای دارند عضو کمیسیونها خواهند بود وکسانی که این عده رای را ندارند نیستند وباید نسبت بانها تجدید رای شود وبعقیده بنده این قدرها این قسمت نظری نیست وحالا اگر آقایان میل ندارند که حفظ اصول راکرده باشند ومیل دارند دریک مواقعی ازنقطه نظرمصالح شخصی نسبت به اصول لاابالی باشند خودشان میدانند ولی بنده تصور نمی‌کنم که اکثریت مجلس شورای ملی نسبت بیک مسائلی که جزو اصل است لاابالی باشد والبته حق دارند که برای حفظ اصول پافشاری کنند وهمان طورکه عرض کردم این مسئله درقانون اساسی مصرح است وقوانین عادی ومتعارفی ماهم ان راتفسیر کرده است و عمل مجلس شورای ملی هم همیشه این طور بوده که ملاک اکثریت نصف بعلاوه یک عده حضار بوده است

رئیس-اقای زعیم

یکنفر از نمایندگان- تشریف ندارند

رئیس-اقای بهبهانی

بهبهانی- همه آقایان مخالف وموافق صحبت میکننداز این که قوانین موضوعه مقدس است وباید اجراشود این مطلب مسلم است والبته همة اقایان هم باید نظرشان همین باشد ولی گاهی درتشخیص موضوع اختلاف پیدا می‌شود وباید تصدیق کردکه تشخیص موضوع اختلاف پیدا می‌شود وباید تصدیق کردکه تشخیص موضوع ونظر مخالف وموافق مربوط باین نیست که ما نمی‌خواهیم بماده نظامنامه عمل کنیم. ماده نظامنامه راهمانطور که همه مقدس میدانند بایدآنرا پیروی کنند. ماده نظامنامه می‌گوید اکثریت اراء حاضرین درمجلس متوجه هرکس شد اومنتخبب است. ولی اختلافی درباب عده پیدا شد. این اختلاف درباب عده همیشه تشخیص بارئیس وهیئت رئیسه بوده است رئیس هروقت تشخیص میداده است که عده کافی است مذاکرات ورأی گرفته میشده. تشخیص اینکه عده حاضر کافی برای این رای هست بااین عده چند نفراست یااکثریت چندرأئی تشخیص منتخب رامیدهد اینها همه بارئیس بوده است ودرانتخابات سابق هم همنیطور بوده است حالا بنده می‌بینم آقایان بی التفاتی می‌کنند همه وقت قبل ازاعلام ازطرف مقام ریاست یک صحبت هائی دراطراف کمیسیونها درمجلس می‌شد ولی بعدازاینکه هیئت رئیسه تشخیص می‌دادند ودرمجلس اعلام می‌کردند رسمی بوده باست ودیگرهیچکس بعداز اعلام هیئت رئیسه صحبت وتردیدی نمی‌کرد حالا اینجا چطور شد که این تردید راپذیرفتند ومطرح قراردادند بنده نمیدانم. این جا یک اختلافی درعده هست که می‌گویند ازهشتاد وسه نفر تاقریب به صدنفر بوده این مسئله مسلم است که عده که صورت مجلس برمیدارند چند صورت دارند یک صورتی هست که این جا توی مجلس آقایان منشی‌ها حافظ آن هستند یکصورت هست که دربیرون حافظ دارد یعنی هرکس می‌آید مینویسند وهرکس نمی‌آیند نمینویسند هرکس ازدرب عمارتی وارد شد مجبورا“ توی این اطاق نمی‌آید. یک عده هستند که چنانچه آقایان ملاحظه فرموده‌اند درمواقع مذاکره اینجا چند دقیقه می‌نشینند واغلب بیرون توی اطاقها نشسته‌اند وصحبت می‌کنند پس صورتی که آنجا می‌گیرند مناط اعتبار نیست که آن صورت را مشخص عده حاضر درمجلس قراربدهیم. صورتی که مشخص این کاراست صورتی است که انیجا گرفته می‌شود. درخودمجلس آن صورت حفظ می‌شود از قرار معلوم درصورتی اینجا اختلاف است رفع این اختلاف هم همیشه بطوریکه اول عرض کردم بارئیس هیئت رئیسه بوده است هیئت رئیسه تشخیص دادند واعلان کردند ومنتخبین رامعرفی کردند وتمام شد حالا درصورتیکه اینطورنباشد وبخواهیم صحبت کنیم بنده تصور می‌کنم که اینجا یک شبهة اقل واکثری اس درشبهة اقل واکثر مسلما“ باید عده قطعی راگرفت عده قطعی هشتادوهشت نفربوده است این هشتادو هشت نفررأی دادند حالا دراین مدت رأی دادن تاچه اندازه درمجلس حاضر شدند که مابتوانیم اکثریت اورا بگیریم مشتبه است اما ان عده هشتادو هشت نفرمسلم است که حاضر بوده‌اند درمجلس ورفته‌اند رأی داده‌اند پس این عده مسلم راماقبول نکنیم آنوقت عقب یک عده غیر معین بگردیم؟!!گمان می‌کنم هیئت رئیسه هم روی همین قسمت اینمسئله راتشخیص داده است درهرصورت علاوه برهمه اینهابنده تصورمیکنم که این مسئله مسئله تشخیص موضوع است نه تفسیر نظامنامه تفسیر نظامنامه یاتفسیر ماده قانون اساسی نیست که مجبور باشیم درمجلس صحبتش رابکنیم اینهاهمان مسائلی است که همیشه درمجالس خصوصی یادرهیئت رئیسه دراطراف آن صحبت میشده یعنی راجع بانتظامات وترتیبات داخلی مجلس است اگراختلافاتی بوده است یاهیئت رئیسه رفع میکرده است یادرمجلس خصوصی اصلا حل میشده است والا مجلس را معطل کردن وحاضرکردن که یک جلسه یادرجلسه خودش را صرف این کار بکند بنده هیچ صلاح نمیدانم. این است که بنده معتقدم اقایان پیشنهاد آقای مدرس راتصدیق کنند یابنده پیشنهاد می‌کنم این مسئله لااقل درمجلس خصوصی تصفیه شود وقت مجلس علنی رابرای این کارآنقدر معطل کردن صحیح نیست این مسئله مسئله تفسیر نیست. مسئله تشخیص است آقایان البته توجه دارند که یک اختلافی درعده حاضره شده اگر عده حاضره مسلم بود که اختلافی نبود. یک اختلافی درعده حاضره درداخل مجلس درامتداد موقع رأی شده واین تشخیص باخود مجلس است. باخود وکلاء است. ازامور داخلی مجلس است پس این مسئله تفسیر نیست که آقایان مجبور باشند درمجلس علنی این مطلب راعنوان کنند اقلا درمجلس علنی این مطلب حل شود.

مدرس-این مسئله قابل تفکیک است باقی کمیسیونها رارسمیت بدهند واین موضوع اختلاف باشد تابعد نسبت بان تصمیمی اتخاذ شود.

رئیس-عده فعلا کافی نیست. چند دقیقه تنفس داده می‌شود. درخارج هم راجع باین مسئله ممکن است مذاکره شود

(دراینموقع جلسه برای تنفس تعطیل وپس از نیمساعت مجددا“ تشکیل گردید)

(ماده اول خبرکمیسیون بودجه راجع ببودجه بلدیه طهران بشرح ذیل قرائت شد)

• ماده اول- وزارتمالیه مجازاست ازاول ۱۳۰۶ بودجه بلدیه طهران را از قرارماهی ۳۹ هزارتومان کارسازی دارد. ازمبلغ مزبور آنچه مربوط بعایدات مستغلات طهران است (ازصدی پنج عوائد مستغلات وکلیه عوائد مستغلات متعلقه به بلدیه) ازهمان محل وبقیه ازعایدات مالیات راسهمی بلدیه تأدیه خواهد شد
• ماده دوم- وزارتمالیه مکلف است عوائد صدپنج مستغلات ایالات و ولایات را ازابتدای ۱۳۰۷ علاوه برعایدات فعلی بلدیه‌های همان نقاط پرداخت نماید

رئیس-آقای آقاسیدیعقوب

آقاسیدیعقوب- موافقم

رئیس-اقای عراقی

عراقی-موافقم

رئیس-آقای حاج شیخ بیات

حاج شیخ بیات- بنده اصولا بااینکه مالیات صد پنج مستغلات تخصیص داده شود ببلدیه‌ها مخالفت ندارم برای اینکه معتقدم پولی که درهرشهری گرفته می‌شود باید تخصیص داده شود بمصارف خود آن بلد ولی اینجا یکموضوعی است که مایک امتخاناتی داریم راجع بقسمت اجرائیات وجریاناتی که تاامروز درمملکت مامعمول بوده وآن این است که اگرامروز شمایک بودجه بیک وزارتخانه تخصیص دادید باصدتومان مثلاعلاوه گردید بربودجه سابقش فوری آن وزیر یارئیس اداره یک بودجه منظمی برای آن خرج وجمع صدتومانی درست می‌کند ومامعتقدیم که باید یک انجمنهای قانونی تأسیس کردکه حقیقة دلسوز برای خود آن شهر باشد ومصالح هرشهری رانمایندگان خود آن شهر درنظر بگیرند وبموقع اجرا بگذارند. قبل ازاینکه بلدیه‌های قانونی درشهرها تأسیس شود ماهرمقدار پولی راتخصیص دهیم ببلدیه‌ها یک بودجه منظمی رئیس بلدیه محل برای آن جمع فورا“ درست می‌کند وبعددرموقعی که شما یک بلدیه قانونی پیداکنید اگرچنانچه یک جمع مهمی بجلوش نگذارید اونمی‌تواند آن جمع رابمخارج مهم مملکتی یابلدی تخصیص بدهد فرض بفرمائید دریک شهری یک بلدیه قانونی تأسیس شد درحالیکه بودجه همان بودجه سابق است هراصلاحی بخواهدبکند غیرممکن است بجهت اینکه عملیات سابقه رانمی‌تواند نقض کند پنج مدیرب یاپنج منشی یاچهار ثبات یاچهار پشت میز نشین رئیس بلدیه آن شهر درست کرده است نسبت باین قسمت هیچ عملی نمی‌تواند بکند یعنی رئیس انجمن بلدیه حرف انجمن بلدیه راگوش نمیدهدکه آن مراتب راالغاء کند وآن پول راصرف مخارج مهم مفید برای آن شهر بکند این است که بنده عقیده مندم که باید این پول راتخصیص داد ولی همینکه بلدیه قانونی درفلان شهرتأسیس شد گفته شودکه شما یک همچو عوائدی دارید واین تخصیص داده می‌شود باینکه شما صرف منافع آن شهر بکنید باین ترتیب طبعا“ بلدیه قانونی موفق می‌شود باینکه درنتیجه یک همچو پولی یک کارهای اساسی برای شهرخودش بکند ویک استفاده‌های کاملی ازنقطه نظرانجمنهای بلدیه قانونی ممکن است ماببریم ولی قبلا“ اگرپول رادادیم بیک رؤسای بلدیه ومحل خرج آن رامعین کردند ودادند دیگریک محل خرجی باقی نمی‌گذارند تابعد بلدیه قانونی بخواهدبرای مصالح آن شهر کارهائی بکند. این است که بنده معتقدم وپیشنهاد خواهم کرد که باید اینها تخصیص داده شودببلدیه‌ها ولی بعدازاینکه بلدیه قانونی درهرشهری تأسیس شود

رئیس-آقای آقاسیدیعقوب

آقا سید یعقوب- بنده ازتشریف آوردن آقای حاج شیخ بیات وحشت کردم که شاید مخالفت خیلی شدیدی دارد. ولی الحمدالله که نسبت بحوزة انتخابیه خودشان مخالفت شدیدی نکردند. عرض کنم حضور مبارک که مسلم است بنده هم کاملا طرفدار این هستم که قانون بلدیه ازمجلس بگذرد ودولت راهم باسرع اوقات تشویق وتحریص کنیم که انتخاب انجمن بلدیه رابکند ولی بینی وبین الله البته هیچوقت حقایق پنهان نمی‌شود بلدیه طهران بنده نمی‌گویم قانونی است وانجمن دارد لیکن بلدیه طهران یک بلدیه است حالا نمی‌خواهم بگویم مثل بلدیه ممالک متمدیه است ولی نسبت بمملکت ماکه ایران باشد یک بلدیه است که یک قدمهای خیلی خوب ورضایت بخشی برداشته است بنده خودم گمان می‌کردم که عمال بلدیه همیشه بطرف شمال شهر توجه دارندکه آقایان اینجا داد وقال می‌کردند که شهرشمال است وجنوب نیست. بنده چند روز پیش گردش می‌کردم درخدمت آقای حاج میرزامحمد رضا درطرف جنوب شهردیدم خیابانهائی که آنجا احداث شده وچراغ برق وتنظیفاتی که کرده‌اند فوق العاده رضایت بخش است. اساسا“ این مسئله که فرمودید باید انجمن بلدیه تشکیل شود این دست خودمان است. بنده فریاد می‌زنم که آقایان تعقیب کنید کمیسیون داخله زودتر تشکیل شده برود واین قانون بلدیه راتمام کند. این دست خودمان است. دست دولت است. ماباید خودمان قانون رابگذرانیم ودولت اجرا کند ما باید خودمان یک قانونی که نافع است بحال مملکت زودتر بگذرانیم. بنده فریادمیزدم لایحه خالصجات انتقالی آمده است ومردم گرفتارندولایحه اش ازکمیسیون گذشته کمیسیون قوانین مالیه وداخله راتمام کنیم که این لایحه و قانون بلدی بگذرد حالا بنده نمیدانم چه بدبختی است که نسبت بیک قوانین یک سدهائی ایجاد میشودکه این قوانین عام المنفعه درمملکت نگذرد. نظرباینمسئله که نمی‌شود حیات عمومی رامعطل کرد تااینکه ما برضایت بیائیم وقانون راطرح کنیم این مسئله را برای اینکه اقایان مستحضر شوند بنده ناچارم شرحش راعرض کنم. قبل ازاینکه قانون نوزدهم بهمن دراینجا طرح شود ودراینجا قانون وضع شود بلدیه طهران یک عوائدی داشته است. ازجمله عوائد درزمانی که سید ضیاء رئیس الوزراء بوده است برای بلدیه یک عوائدی راتخصیص داده‌اند. ذبایح راتخصیص داده بودند. مستغلات راتخصیص داده بودند. یک قلمهای ریزی راتخصیص داده بودند که بعدکه قانون گذشت قرارداده شده که بودجه هریک ازشهرهای ایران هرعوائدی را که قبل از تصویب این قانون میگرفته‌اند پس ازتصویب این قانون ازمحل عایدات راه این مخارج رابدهند درزمانیکه دکتر میلسپو رئیس مالیه بوده است بلدیه دعوی میکرده است مطابق اسنادی که ارائه داده استکه من ماهی چهل ودوهزارتومان عایدات داشته‌ام ودکترمیلسپو نظرش این بوده است که عوائد مستغلات غلط بوده است جزو بلدیه شده چرا؟ بعلت اینکه این جزء عواید عمومی است بعد تصالح کردند یعنی قراردادند عجالتا“ دکترمیلسپو ماهی سی ونه هزارتومان بدهد ببلدیه و بعدوارد شوند درآن اقلام واین را صورت قانون بدهند تامدتی سی ونه هزارتومان دادند ولی درچندی قبل درهمین کابینه و دولت (که بواسطه این قدمهاش فوق العاده من موافقم ودرمسئله اقتصاد صرفه جوئی یک قدمهای جدی برداشته‌اند و بنده می‌توانم بفرس قاطع خبر بشما بدهم که امروز مالیه ما خیلی خوب جمع آوری می‌شود وخیلی ازمخارج زیادی راجلوگیری کرده‌اند حالا بنده می‌گویم وبعدهم معلوم می‌شود خیلی بنده رضایت پیداکردم برای خاطراینکه مته بخشخاش می‌گذارد ومن چشمم روشن است وخیلی خوشحالم) بلدیه آمده تعقیب کرده حرف دکترمیلسپورا که مستغلات باید درخزانه مملکتی جمع شود وبعد برای اینکه این راصورتی قانونی بدهند گفته‌اند مطابق قانون بهمن ماهی چهل ودوهزار تومان بما بدهید بلدیه نظربظاهر قانون بهمن آمد آن چهل ودوهزارتومان راپیشنهاد کردما درکمیسیون بودجه (که بهرجائی متمسک می‌شویم که ازخزانه مملکت کمترصرف شود) بیک بیاناتی گفتیم همان سی ونه هزار تومان را که دکترمیلسپو برای شماقرارداده است مخارج کنید نماینده دولت هم امد ودرآنجا صحبت کرد وماهم بهمان حرفها که صدو بیست هزار تومان فلانجا داده‌ایم و رویهمرفته بارهائی بارکردیم که ما ماهی پنجاه هزارتومان به بلدیه داده‌ایم سالی ششصدهزارتومان را برایش مصرف قرارنداده بودیم ومقید بودیم درخود بلدیه باشد دیگر محتاج نبودیم مستغلات راهم بدهیم امابنا برپیشنهاد اقای مدرس آن صدو بیست و پنجهزارتومان را محل خاص برایش قراردادیم چهل هزارتومان برای خریداراضی درخیابان چراغ برق ویک قدری هم برای آوردن آب که باید ازکوه شاه چشمه طرف طالقان بیاورند. نظرباین ونظربصورت جمع وخرجی که آوردند درکمیسیون بودجه نشان دادند ونظربعملیاتی که می‌بینیم اینها یک چیزی نیست که چشم بندی باشد. مابرای خاطر اینکه این مسئله قانونی باشد وصورت قانون پیدا کند امدیم قراردادیم که ماهی سی ونه هزارتومان ببلدیه داده شود حالا دراینجا (یک مثلی هست قربان چشم بادامیت بروم گفت دلم بادام می‌خواهد) ماوکلای ولایات فورا“ چسبیدیم گفتیم مستغلات ولایات هم باید جزو بلدیه باشد بینی وبین الله نماینده‌های مرکز که اقای آشتیانی وآقای بهبهانی بودند کمال موافقت باماکردند. این یک مسئله ومسئله دیگرکه امیدوارم هیچوقت پیش نیاید طهران پایتخت ما است بنده اهل شیرازم. اقا اهل آذربایجان. آذربایجان هم مرکزش چشممان بازمیشود ماهرچه برای مرکز می‌خواهیم همان راهم برای آذربایجان می‌خواهیم مرکزیکی است مرکزهمه است.

امامی-نباید پول آنجا را بیاورند اینجا خرج کنند

آقاسیدیعقوب-امیدوارم آقای امامی هم آن تندی که درآذربایجان دارند دراینجا بامسالمت بابنده راه بروند، اینجا مرکزخودمان است موافقت کنید وفردا هم امیدوارم ازبرای آذربایجان لایحه بیاید و همینطور بنده دفاع کنم. برای فارس همنیطور. تمام مملکت درنظرما علی السویه است وباید منافع مرکزو ولایات کاملا رعایت شوددراینجا هم مازیادی نداده‌ایم. برای ولایات هم کاری کرده‌ایم. بنده عقیده‌ام این است که خاتمه بدهیم.

جمعی ازنمایندگان-مذاکرات کافی است

رئیس- این لایحه قبل ازاینکه ازطرف دولت مستردشود دوشور درش شده بود حالا بمنزله لایحه جدیدی تلقی می‌شود که دوشوربشود یایک شور؟

عده از نمایندگان- یک شور

رئیس - مخالفی ندارد؟

(گفته شد خیر)

رئیس-آقای روحی پیشنهاد کردند مذاکرات کافی است.

حاج میرزامرتضی- کافی نیست بنده مخالفم

رئیس - بفرمائید

حاج میرزا مرتضی- اولا این لایحه که دولت جدیدا“ آورده است لایحه ثانوی است وعین آن لایحه نیست والبته باید دوشوری باشد ودراطراف اومذاکراتی بشود که مابفهمیم دولت تغییراتی که درآن لایحه داده چه بوده است اگرچنانچه بازباید بهمان ترتیب برای ایالات وولایات ازاول ۱۳۰۷ اختصاص بدهند وکلای ولایات ابدا“ موافقت نخواهیم کرد….

عده ازنمایندگان- همه موافقند.

حاج میرزا مرتضی- هرکس مخالف است مخالفت کند عقیده بنده این است که آقایان اجازه بدهند ماهم عقاید خودمان را اظهارکنیم بعدآقایان مخالفت کنند

رئیس-آقای روحی

روحی- عرض کنم این لایحه درمرحله اول نیست که به مجلس آمده دوسه جلسه است که وقت مجلس را بخودش گرفته وفقط مسئله طهران است. طهران آقا عایدات مستغلات خودش است مال بنده وشما نیست. کرمان مربوط باینجا نیست. یزدمربوط باینجا نیست ماازسال نومیبریم. طهران امسال راقبلا برده است واینکه دولت حاضر نیست برای این است که درمحاسباتش اختلال پیدا می‌شود. سه ماه بآخرسال است چطورمی‌توانید اقدامی بکنید؟ بنده خواهش می‌کنم آقایان موافقت کنند که رأی گرفته شود

رئیس-آقایانیکه مذاکرات راکافی میدانند قیام فرمایند

(اغلب نمایندگان قیام نمودند)

رئیس-تصویب شد. پیشنهاد آقای میرزا عبدالله خان وثوق

(بشرح ذیل قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم درماده اول بعدازسی ونه هزار تومان اضافه شودبدون کسر

میرزا عبدالله خان وثوق- بنده منظورم ازاین پیشنهاد این است که چون مطابق قانونی که سابقا گذشته بود ویک وجهی ببلدیه می‌دادند یک مخارجی بعنوان وصول مالیات‌ها کسرمیکردند که حالااگراقای مخبر باوزیر مالیه توضیحاتی بدهند که این سی ونه هزارتومان بدون کسر ببلدیه پرداخته می‌شود نظریه بنده تأمین خواهد شدوپیشنهاد خودم رامستردمیدارم

مخبر- پیشتر اگرچیزی داده میشده ببلدیه قانونی برایش نگذشته بوده بودجه بلدیه طهران حالا قانونی میشودواین بودجه اش است واینکه معین شده سی ونه هزارتومان معنیش این است که سی ونه هزارتومان داده می‌شود

میرزا عبدالله خان وثوق- بنده مسترد داشتم

رئیس-پیشنهاد آقای احتشامزاده

(بمضمون آتی قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم بجای مبلغ سی ونه هزارتومان مبلغ پیشنهادی درلایحه دولت که چهل ودوهزارتومان است نوشته شود

اقاسیدیعقوب- نظامنامه مظلوم شد. پیشنهاد خرج است

رئیس-پیشنهاد خرج نیست. تبدیل است

یاسائی-بنده یک عرض نظامنامه دارم

رئیس-بفرمائید

یاسائی- این راپورت کمیسیون بودجه دارای دوماه است لایحه اولی دارای یک ماده است بنابراین شور درکلیات ورأی موادگرفته نشده پیشنهادات قرائت شد

رئیس-گفته شد شوردوم است درشوردوم کلیات ندارد. دراخرش کلیات دارد اقای احتشام زاده

احتشام زاده- بنده بعد از فرمایشاتی که نماینده محترم اقای آقا سیدیعقوب فرمودند راجع باینکه حق اضافه خرج ندرایم عرض نمی‌کنم ولی عرض می‌کنم همة ماهاوکیل تمام مملکت هستیم وراجع ببلدیه طهران تصورمی کنم هریک ازنمایندگان که پنج شش سال قبل درطهران بوده‌اند اگربخاطربیاورند وضعیات چندسال قبل شهرطهران را و وضعیات امروز راتصدیق خواهند فرمود که شهرطهران بکلی عوض شده است وبنده معتقد هستم بایستی مساعدت هم کرد ببلدیه برای اینکه بهتربتواند یک بلدیه آبرومندی که شایسته پایتخت است فراهم کند که اسباب افتخار وسرافرازی تمام ملت ایران باشد.

حقیقة کسی که امروز زحمات اداره بلدیه رامتکفل است بنده لازم میدانم ازخدمات ایشان هم تقدیرکنم برای اینکه وظیفه ماست که ازهرمأمور وظیفه شناس وخدمتگذاری تشویق کنیم. واما پیشنهاد خودم که عرض کردم بجای سی نه هزار تومان چهل ودوهزار تومان همانکه درلایحه دولت نوشته شده است تصویب شود برای این است که آقایان درنظرندارند ازبودجه بلدیه طهران چیزی کسربگذارند. بلدیه طهران درسال ۱۳۰۴ ماهی چهل و پنجهزارتومان بودجه اش بوده وبعد اخیرابرحسب یک مذاکرات وقراردادهائی قرارشد که بودجه بلدیه طهران ماهی چهل و دوهزارتومان پرداخت شود و مرتبا پرداخته میشده بنده از آقای مخبر کمیسیون بودجه استفسارکردم علت اینکه درکمیسیون کسرکردند چه بوده است فرمودندکه دولت هم قبول کرده است بعدکه به آقای وزیرمالیه مراجعه کردم معلوم شدکه ایشان قبول نکرده اندواین قضیه اسباب میشودکه بلدیه طهران ازحیث بودجه درخطربیفتد ویکمقداری ازبودجه بلدیه طهران کاسته میشودوچون قطع دارم که آقایان نمایندگان محترم این منظور راندارند ونمیخواهند ازبودجه فعلی بلدیه طهران کسرشود این است که بنده این پیشنهادراکردم وتقاضا می‌کنم اقایان مساعدت بفرمایندکه بلدیه طهران اگرچیزی بربودجه اش اضافه نمی‌شود چیزی لااقل کسرنشود

وزیرمالیه- درموقعی که این لایحه درکمیسیون بودجه مطرح بود بنده متأسفانه بواسطه گرفتاری که داشتم حاضرنشدم. اگرآقایان توجه بفرمایند

اقاسیدیعقوب- رئیس محاسبات که بود

وزیرمالیه-البته رئیس محاسبات درانجا بودوبنده نمیدانم باآن صورت جزئی که بااین لایحه تقدیم شده بود چه نظری درکمیسیون بوده است که عوائد بلدیه را ازعوائدی که در۳۰۴ میگرفته کمتر نوشته‌اند در۳۰۴ مطابق این ریزی که بعرض رسیده است بلدیه یک عوائدی داشته است که درماه معادله میکرده است باچهل و دوهزارو خورده ولیکن شاید اقایان اعضاء کمیسیون بودجه نظرشان بعمل سنه ۳۰۵ بوده است در۳۰۵ مطابق یک توافق نظری که بین بلدیه ووزارتمالیه شده بود روی مأخذ سی ونه هزار تومان بودجه بلدیه پرداخته شد. حالا چطورشده که این توافق نظرحاصل شده ودرآنموقع چرا چهل ودوهزارتومان راسی ونه هزارتومان کرده‌اند این شاید بواسطه این بوده است که پرداخت وقبول پرداخت سی ونه هزارتومان هم ازطرف مالیه قبل ازگذشتن یک قانون تمام مجوزات قانونیش صحیح نبوده وعلت اینکه آن قرار داد را بنده بطور قطع مجری نکردم وتصویب آنرا از مجلس خواستم همین است که هرعملی که درمالیه می‌شود باید تمام مقررات قانونیش درست باشدازاین لحاظ همچو درنظرگرفتند که مأخذ راهمان سی ونه هزار تومان قراردهند. محتاج بذکر نیست که مأخذ بودجة که بلدیه میگرفته همان چهل و دوهزار تومان بوده است. بلکه یک دعاوی بیشتری هم داشته‌اند. ولی چیزی که مسلم است همین چهل ودوهزارتومان است. البته یک مخارج زیادی دارد منتها باید مخارج راموازنه داد ووسائل پرداخت راهم بایدموجود کرد. زیادتر ازاین مبلغ وسائلش فراهم نیست ولی وسائل پرداخت این چهل ودوهزار تومان کاملا موجود است حالا اگر نظرآقایان اعضاء کمیسیون بودجه همین است که بنده عرض کردم که هیچ واگرنظری دیگری بوده است که بنده مسبوق نیستم چه عرض کنم عجالتا“ تقاضای بنده این است که راجع باین بودجه یک نظر قطعی اتخاذ بفرمایند که بازدچار اشکال وزحمت نشویم وکسرنیاوریم.

مخبر- بلدیه مرکزبرطبق صورتیکه درلایحه دولت هست بموجب این ارقام تا۳۰۴ بلدیه این وجوه رامیگرفته باین ترتیب:. ازذبایح صدهزارو کسری. ازمستغلات چهل ونه هزارتومان. ازمالیات اصناف سیزده هزار تومان. ازنواقل وسوق الدواب سیصدو پنجاه وهشت هزار تومان. ازحراج چهارهزارتومان. ازنمایش فلانقدرجمع این اقلام پانصد هزارتومان می‌شود که ماهی چهل و دوهزارتومان می‌شود. این پولی بوده است که بلدیه تاسنه ۳۰۴ میگرفته آنچه که بموجب قانون میگرفته قسمت نواقلش است اما مالیات مستغلات که بلدیه میگرفته حالا داریم قانون میگذرانیم که ببلدیه هااختصاص بدهند. مالیات اصناف طهران هم که سیزده هزارتومان بود ملغی شد وامسال چیزی راجع باین قمست ازهیچکس گرفته نشده. این مالیات‌ها رابلدیه از زمان کودتا می گرفته ولی مالیاتهائی که حق داشته و قانونی بوده همین سی ودوهزارتومان بوده است و لازم است عرض کنم که این چهل و دو هزار تومانی که بلدیه می گرفته بر حسب عادت وسابقه بوده نهب برحسب قانون. بعد که قانون مالیات راه وضع شد ومالیات ذبایح وغیره ملغی شدومالیات اصناف هم درسنه ۳۰۶ ملغی شد. گرچه علی الظاهر الغاء مالیات اصناف نباید صدمه بعایدات وبودجه بلدیه بزند معذلک درنتیجه الغای این مالیات‌ها یک اختلالی دربودجه بلدیه طهران پیدا شدوضمنا“ یک اختلافی هم بامالیه پیدا کرده بود. باین معنی که پس ازگذشتن قانون مالیات راهها بلدیه می‌گفت ماچهل ودوهزارتومان می‌بردیم وحالا هم باید همان چهل ودوهزار تومان را از این مالیات راه بما بدهید. رئیس کل مالیه سابق میگفته شما آنچه که مطابق قانون میبرده‌اید حق دارید ببرید این اختلاف همنیطور بود بالاخره در۳۵ توافق نظرحاصل کردند که همان سی ونه هزار تومانی که حق قانونی بلدیه بوده باو بدهند باین طریق که سی ودوهزاتومان ازبابت مالیات نوافل باوبدهند وعوائد مستغلات واصناف راهم باو بدهند که مجموعا“ سی ونه هزارتومان بشود. این ترتیب توافق نظریب بوده که بین بلدیه بارئیس کل مالیه درسنه ۳۰۵ حاصل شده ودرنتیجه این موافقت نظرمالیه هم مخارج وعوائد بلدیه را کنترل میکرده واین قرارداد رامعمول داشته اندحالا دولت این لایحه راآورده به مجلس وبه کمیسیون ودرکمیسیون هم مذاکرات شد که ماهرچه باز مالیات راه بربودجه بلدیه طهران بیفزائیم بسایرجاها صدمه می‌خورد. این است که عقیده مند شدیم که حقا هرچه باومیرسید حالاهم باید داده شودبالاخره پس از توافق نظراین طورقائل شدیم که درهمان حدود ومبلغیکه بلدیه بودجه اش رادرسنه ۳۰۵ تنظیم کرده حالا هم همان طور اداره کند ودراینصورت هیچ سکته وصدمه بعایدات وکارهای بلدیه وارد نخواهد آمد وچون بودجه ۳۰۵ سی ونه هزارتومان بود ازاینجهت کمیسیون همان سی ونه هزار تومانرا تصویب کرد. وازاین مبلغ آنچه که صدپنج مستغلات می‌شود موضوع و بقیه اش ازمحل مالیات راه پرداخت می‌شود. ضمنا“ یک کمک‌های دیگری هم ازخارج همانطور که آقای وزیرمالیه فرمودند می‌شود. بدیهی است که بلدیه امروزه طهران احتیاجات زیاد دارد ولی هروقت یک اضافاتی ازیک جاهائی پیداشود البته یک کمک هائی باوخواهد شد چنانچه درچندی قبل صدو بیست وپنجهزارتومان دراین مجلس به بلدیه طهران اعتبارداده شد. غرض این است که کمیسیون بودجه تمام مسائل رادرنظرگرفته واین لایحه راتقدیم مجلس کرده واین ترتیب که درنظر گرفته شده خیلی عادلانه است برای اینکه صدمه بعایدات وکاربلدیه مرکز می‌زند ونه بجاهای دیگر صدمه می‌زند. خلاصه اینکه همان حقی راکه داشته حالا هم باوب داده می‌شود

رئیس-رأی می‌گیریم آقایانیکه پیشنهاد آقای احتشامزاده راتصویب می‌کنند قیام فرمایند….

احتشامزاده- بنده مسترد می‌دارم

رئیس-رأی گرفته می‌شود بماده اول. اقایانیکه ماده اول را تصویب میکنندقیام فرمایند

(عده زیادی قیام کردند

رئیس-تصویب شد. ماده دوم قرائت می‌شود

(بشرح ذیل قرائت شد)

ماده دوم وزارت مالیه مکلف است عوائد صدپنج مستغلات ایالات وولایات را ازابتدای ۱۳۰۷ علاوه برعایدات فعلی بلدیه‌ها به بلدیه همان نقاط پرداخت نماید

رئیس-آقای ضیاء

آقاسید ابراهیم ضیاء- درماده دوم گمان می‌کنم یک مصادمه داشته باشداگر تصورمن صحیح است خوب است آقایان توجهی بفرمایند. همان طوریکه درماده اول دربین الهلالین ذکر شده که عایدات مستغلات (ازصدی پنج عوائد مستغلات وکلیه عوائد مستغلات متعلقه به بلدیه) حاکی است که بلدیه‌ها علاوه براین عواید یک مستغلاتی هم دارند که خود این مستغلات یک عواید منظم ومرتبی دارد که هرروزهم علاوه می‌شود. درماده اول ذکرشده ومخصوصا“ دربین الهلالین تصریح شده که این عوائد مستغلات هم مال بلدیه است درماده دواز۳۰۷ برای بلدیه‌های ولایات یک عوائدی منظور کرده‌اند ولی ذکری ازصدپنج مستغلات متعلقه ببلدیه‌ها نکرده‌اند ازاین لحاظ بنده یک پیشنهادی داده‌ام که درضمن ماده دوم این معنی منظورشود. ازآقای مخبرهم خواهش می‌کنم که اگرمقصودشان همین بوده وماده دویک افتادگی داردآنرااصلاح کنند بنده هم مخالفتی ندارم والا بمخالفت خودباقی هستم.

مخبر- همانطور که نماینده محترم فرمودند این موضوع خیلی واضح است زیراعایدات مستغلات هرمحلی متعلق ببلدیه همان جا است وجزو عواید بلدیه همان محل منصوب است.

یکی ازنمایندگان- ولی مالیه نمی‌دهد

مخبر- وگمان می‌کنم این یک موضوع واضحی است درابتداء هم نوشته شده بود ولی بعداظهارب شد لازم نیست زیرا توضیح واضح است

جمعی ازنمایندگان-مذاکرات کافی است

رئیس-پیشنهاد آقای میرزا عبدالله خان وثوق

(بمضمون ذیل قرائت بشد)

بنده تبصره ذیل را پیشنهاد می‌کنم:

دولت مکلف است مادام که قانون بلدیه ازتصویب مجلس شورای ملی نگذشته وبموقع اجراگذارده نشده است تشکیلات کلیه بلدیه‌های ایالات وولایات رادرتحت تعلیمات بلدیه طهران قراربدهد

(بعضی ازنمایندگان باهیاهو وهمهمه – چرا؟ برای چه؟ مگروزارتخانه بلدیه است ؟!)

رئیس-آقای میرزا عبدالله خان وثوق

میرزا عبدالله خان وثوق-دراطراف پیشنهاد بنده هیاهوی زیاد شد. وگمان نمی‌کنم اینقدر هیاهو لازم داشته باشد. اقایان شاید مسبوق باشند که بلدیه قسمتی ازولایات فقط اسم است (ازطرف نمایندگان باهمهمه- اینطور نیست) زیرا یک بلدیه دارد بایک دفتر دارد البته آقایان تصدیق خواهند فرمود که هرگاه یک قانونی باشد

جمعی ازنمایندگان باهیاهو- قانون هست- پس گرفتند پس گرفتند

(صدای زنگ رئیس)

میرزاعبدالله خان وثوق-مسترد می‌دارم

رئیس-پیشنهاد اقای ضیاء

(باین عبارت خوانده شد)

پیشنهاد می‌شود که تبصره ماده واحده راجع باختصاص عوائد مستغلات به بلدیه بطریق ذیل اصلاح گرددد

ماده۲- وزارتمالیه مکلف است مالیات صدپنج مستغلات را ازابتدای ۳۰۷ علاوه برعوائد مستغلات متعلقه به بلدیه هاوعایدات محلی بلدیه‌ها به بلدیه‌های همان نقاط پرداخت نمایند

مخبر-بنده قبول می‌کنم

رئیس-پیشنهادآقای محمودرضا

(بمضمون آتی قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم ماده دوبترتیب ذیل اصلاح شود

ماده۲- وزارتمالیه مکلف است عوائد صدپنج مستغلات ایالات و ولایات وقصبات را الی آخر

رئیس-آقای محمودرضا

محمودرضا- بنده یک اصلاحی خواستم بکنم که نسبت بشهرها وقصبات باشد

مخبر-چندین پیشنهاد دراین زمینه شده اصل موضوع این است که قصبات هم علاوه شود وقتیکه مراجعه شد بقانون مستغلات چون قانون مستغلات قصبات مهمه را هم شامل می‌شود ازاین جهه اضافه شدن قصبات مهمه را بنده از طرف کمیسیون قبول می‌کنم. ضمنا عرض می‌کنم کلمه ایالات وولایات هم باید تبدیل شود به شهرها…. و باین ترتیب نوشته شود: (شهرها وقصبات عمده)

رئیس-رای می‌گیریم به پیشنهاد آقای محمودرضا

یکی ازنمایندگان-مخبر قبول کردند

رئیس-یک قسمتش راقبول کردند

محمودرضا- خوب. بنده باآن یک قسمت دیگرش موافقت می‌کنم

(همهمه ازطرف نمایندگان)

رئیس- بنده گمان نمی‌کنم با این ترتیب بشود مجلس را اداره کرد. بنده برای یک مشاغی این جا هستم. باید بگذارید آقایان حرف خودشان رابزنند (خطاب به آقای طلوع) قانع شدید آقا.

طلوع-بلی اقا

رئیس-پیشنهاد اقای یاسائی

(بمضمون ذیل قرائت شد)

بنده پیشنهاد می‌کنم بآخر ماده دوم اضافه شود ونیز عواید مستغلات متعلقه ببلدیه‌های هرمحلی مخصوص بلدیه‌های همان محلب خواهدبود

مخبر- این ماده که قبول شد نظریه اقای یاسائی راهم تأمین کرد

رئیس-مقصودآقای حاج میرزا مرتضی هم همین است پیشنهاد جنابعالی هم عین پیشنهاد آقای ضیاء است

حاج میرزا مرتضی- بنده ازاول آذر ماه پیشنهاد کرده‌ام

عده ازنمایندگان- موقع گذشته

رئیس- پیشنهاد آقای حاج میرزا مرتضی

(بشرح آتی قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم ازاول آخر ماه ۳۰۶ عایدات مستغلات ولایات وایالات اختصاص به بلدیه‌های خود آنهاداشته باشد

رئیس-آقای حاج میرزا مرتضی

حاج میرزا مرتضی-بنده خیلی تعجب می‌کنم ازبعضی آقایان نمایندگان ولایات وایالات که منظره رقت بار بلدیه‌های محلشان راخیلی زود ازنظر محو فرموده‌اند. وبعذراینکه وزارت مالیه نمی‌تواند باین مبلغی راکه گرفته دو باره بحساب برگرداندمعتقد شده‌اند که از اول ۱۳۰۷ عوائد بلدیه‌های ایالات و ولایات بخودشان اختصاص داده شود درصورتیکه بااین دوائرعریض وطویل که دروزارتمالیه هست برگرداندن وبحساب اوردن وجوه مستغلات هیچ اهمیتی ندارد باکمال سهولت ممکن است که این پول رابرگردانند حالا بنده هم ازاین قسمت صرف نظر می‌کنم ولی استدعا دارم آقایان مساعدت بفرمایند که اقلا این سه ماه آخر سال که هنوز عواید مستغلات ولایات وایالات جزء حساب نیامده وهیچ اشکالی هم ندارد بخودشان بدهند اگرمیفرمایند ازبودجه کم میاید ممکن است ازاین وجوهی که ماغالبا پنجاه هزارتومان و بیست هزارتومان برای هرکاری تصویب می‌کنیم ازاین وجوه برگردانند وجبران کنند وعوائد مستغلات بلدیه‌های ایالات وولایات راصرف محل خودشان بکنند که درآن نقاط هم اقلا رفع کثافات وخرابیها بشود

آقاسیدیعقوب- پیشنهاد خرج است

یکی ازنمایندگان- خیرپیشنهاد خرج نیست

آقاسیدیعقوب- اگرآقای رئیس بفرمایندکه پیشنهادخرج نیست بنده قبول دارم. ولی این پیشنهاد خرج است. یا اینکه بفرمایند بنده نفهمیده‌ام

رئیس- پیشنهاد خرج هست ولی مجلس نباید رأی بدهد بنده که نباید بگویم.

حاج میرزا مرتضی- اگرپیشنهاد خرج است بنده مسترد می‌دارم

رئیس- پیشنهاد اقای یاسائی

(بشرح ذیل قرائت شد)

بنده پیشنهاد می‌کنم ماده دوم بنحو ذیل اصلاح شود: وزارتمالیه مکلف است عواید صد پنج مستغلات شهرها وقصبات بمهمه را ازابتدای ۳۰۷ الی آخر

رئیس-آقای مخبر این راقبول کردند. آقای افشار

افشار- ببنده با این پیشنهاد آقای یاسائی مخالفم.

رئیس-آقای مخبر قبول کردند. آقای دولتشاهی هم عین همین پیشنهاد را کرده بودند. پیشنهاد اقای بامداد

(بشرح ذیل قرائت شد)

بنده پیشنهاد می‌کنم درماده دوم بعد ازکلمه ولایاتب قصبات هم علاوه شود

بامداد-نظر بنده تأمین شده دیگرمحتاج نیست

یاسائی- ماده دوم را بفرمائید بخوانند

بنی سلیمان- این پیشنهادی است که آقای ضیاء داده‌اند

(بشرح ذیل قرائت گردید)

ماده دوم-وزارت مالیه مکلف است مالیات صدی پنج مستغلات ایالات و ولایات را ازابتداء ۳۰۷ علاوه برعوائد مستغلات متعلقه به بلدیه‌ها و عایدات فعلی بلدیه‌ها به بلدیه‌های همان نقاط پرداخت نماید اصلاحی هم که اقای یاسائی کردند این است:

(بمضمون ذیل قرائت شد)

وزارتمالیه مکلف است عواید صدپنج مستغلات شهرها وقصبات مهمه را ازابتدای ۳۰۷ الا آخر

وزیرمالیه-لازم است عرض کنم توافق نظربین همه آقایان حاصل شده است براینکه عوض ایالات وولایات شهرها وقصبات نوشته شود ماهم موافقیم ولی یک اختلاف جزئی هست. بعضی ازآقایان تصور می‌کنند تشخیص اینکه یک قصبه مهم است یامهم نیست باید دوایربدهند درصورتیکه این طورنیست اگردقت فرموده باشند مقصود این است که قصبه مهم ان قصبه ایست که قانون مستغلات درآنا اجرامیشود یعنی یک قصبه که هم بلدیه داشته باشد وهم مستغلات ازآنجا گرفته شود. ودرحقیقت باین اصطلاحی که دراینجا تکرار میشوداصطلاحی است مأخوذ ازقانون مستغلات ومفهومش این است که درهرقضیه که قانون مستغلات اجراشده وعواید مستغلات ازآنجا گرفته می‌شود وباید داده شود به بلدیه ودرتشخیص هیچ اشکالی نیست

رئیس-ماده دوم قرائت می‌شود

(بشرح ذیل قرائت شد)

وزارتمالیه مکلف است مالیات صدی پنج مستغلات شهرها وقصات مهمه را ازابتدای ۱۰۷ علاوه برعوائد مستغلات متعلقه به بلدیه‌ها وعایدات فعلی بلدیه‌ها به بلدیه‌های همان نقاط پرداخت نماید.

رئیس-رأی گرفته می‌شود به ماده دوم به ترتیبی که قرائت شد، آقایان موافقین قیام فرمایند

(اکثریت نمایندگان قیام نمودند)

رئیس- تصویب شدمذاکرات راجع به کلیات است آقای شریعت زاده

شریعت زاده- عرض بنده خیلی مختصراست وچون یک موقعی است که می‌خواهم یک مطلبی رابعنوان تذکر عرض کنم موقع رامغتنم میشمارم وخاطرنشان می‌کنم اگرچه اداره بلدیه طهران درنتیجه خدماتی که کرده است شهرطهران رابه ترتیبی که برایش مقدور بوده تنطیم کرده واین مسئله قابل تقدیراست. ولی درعین حال می‌خواهم عرض کنم که مؤسسة بلدیه درهرشهری برای رفع احتیاجات بلدی همان شهراست از این نقطه نظرباید توسط نمایندگانی یعنی انجمنهای قانونی اداره شود وخواستم دراینجا ازموقع استفاده کنم و اهمیت این موضوع رابعرض مجلس شورای ملی برسانم وتقاضا کنم که قانون بلدی که موردبحث است هرچه زودتر تصویب شود که درتمام ایران وشهرها مطابق آن قانون انجمن‌های بلدی اداره شود وهیچ احتیاجی نداشته باشیم که درغیاب انجمنهای قانونی یک اداراتی وظایف آنها راانجام بدهند وبنده این تقاضا را مخصوصا“ازمقام ریاست می‌کنم و از آقایان هم تمنا می‌کنم که توجه بفرمایند که قانون بلدی درهفته آتیه تصویب شود

جمعی ازنمایندگان- مذاکرات کافی است

رئیس-رأی گرفته می‌شود باین قانون که مشتمل بردوماده است آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند

(اغلب قیام نمودند)

رئیس-تصویب شد

روحی-این مسئله راجع بخرج است وباید باورقه رأی گرفته شود

رئیس- وقتی که لایحه پیشنهاد شد این جاگفته شد که لایحه خرج نیست والا یک شوری بودموضوع کمیسیونها بناشد درمجلس خصوصی حل شود براجع بدستور جلسه آتیه هم اگرتصویب میفرمائید ازاین قرارباشد اولا لایحه راجع به دودوازدهم ثانیا برحسب تقاضای اداره مباشرت لایحه تفریغ بودجه ۱۳۰۴ بعد بودجه مملکتی

جمعی ازنمایندگان-صحیح است

(مجلس یکساعت وربع بعدازظهر ختم شد)