مذاکرات مجلس شورای ملی ۲ دی ۱۳۴۸ نشست ۱۶۱

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و دوم

قوانین انقلاب شاه و مردم
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲ دی ۱۳۴۸ نشست ۱۶۱

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ۲ دی ۱۳۴۸ نشست ۱۶۱

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۲۲

جلسه: ۱۶۱

فهرست مطالب:

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

۲- بیانات قبل از دستور آقایان: دکتر شفیع امین- دکتر الموتی - ماهیار- سعید وزیری

۳- تقدیم یک فقره لایحه و یک فقره اصلاح بودجه به وسیله آقای دکتر یگانه، وزیر مشاور

۴- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله خانم صوفی معاون وزارت کشور

۵- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای پردلی

۶- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای مهندس ظهیری معاون وزارت آب و برق

۷- تقدیم لایحه بودجه سال ۱۳۴۹ مجلس شورای ملی به وسیله آقای مهندس معینی‌زند، کارپرداز

۸- طرح گزارش شور اول کمیسیون امور خارجه راجع به پیمان بین‌المللی منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای

۹- تصویب صورت‌جلسه

۱۰- طرح گزارش شور اول کمیسیون امور خارجه راجع به عهدنامه مودت و موافقت‌نامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری تونس

۱۱- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دارایی راجع به اجازه واگذاری اراضی وزارت جنگ به کانون بازنشستگان نیروهای مسلح شاهنشاهی و ابلاغ به دولت

۱۲- طرح گزارش شور اول کمیسیون دادگستری راجع به اصلاح ماده ۹۷۷ و تبصره ماده ۹۸۸ قانون مدنی

۱۳- ختم جلسه

مجلس ساعت نه و پانزده دقیقه صبح به ریاست آقای عبدالله ریاضی تشکیل گردید.

- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

غائبین با اجازه

آقایان خواجه نوری – دکتر خطیبی – محمد اسدی – ریگی – دکتر ضیائی – مافی – حی – دکتر صدر – دکتر طالع – طباطبائی – پرویزی- دکتر رشتی – دکتر رضوانی – مهندس جلالی نوری.

غائبین بی اجازه

آقای مهندس ناصر بهبودی.

غائبین مریض

آقایان فضائلی – دکتر عدل طباطبائی – مهندس معتمدی –پاینده – ارسنجانی – دکتر رفیعی- شکیبا- دکتر میرعلاء – بانو زاهدی

غائب در رای

آقای دکتر عدل یک رای.

- بیانات قبل از دستور –آقایان: دکتر شفیع امین – دکتر الموتی – ماهیار- سعید وزیری

۲- بیانات قبل از دستور –آقایان: دکتر شفیع امین – دکتر الموتی – ماهیار- سعید وزیری

رئیس- نطقهای قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای دکتر امین بفرمائید.

دکتر شفیع امین – صبح روز شنبه خدمت همکاران محترم کمیسیون آموزش و پرورش طبق دعوت وزارت آموزش و پرورش برای دیدن مدارس عشایری به استان فارس شهر شیراز رفتیم همکاران محترم در این سه روز از نزدیک شاهد فعالیتها و فداکاریها و خدماتی که دراین چندسال اخیر برای نجات نونهالان عزیز وطن ما در آن قسمت که در واقع نجات از جهل و نادانی و اجرای برنامه‌های آموزشی است بودند که حقیقتاً قابل تقدیر و تحسین بود بنده میخواستم عرض کنم اعجاز انقلاب سفید و حقاً باید بگویم اعجاز انقلاب سفید که بانیات عالی پیشوای عالیقدرمان انجام شده در آن ناحیه عشایر نشین فارس در ناحیه‌ای که اساس زبان فارسی بود یعنی شیراز و شعرای بلند پایه مان حافظ وسعدی که زینت بخش ادبیات ما هستند دراین قسمت از وطن مابزرگترین خدمات را انجام میدهند در ناحیه عشایر نشین بیش از سی هزار نفر از نونهالان ماافراداین مرز و بوم از شش سالگی تا پانزده شانزده سالگی با نظم وترتیب فوق العاده آموزش می‌بینند که تا آدم از نزدیک نبیند نمیتواند تصور کند که دردل کوهها ودره‌ها جاهائی که حقیقتاً ایاب وذهاب مشکل است با چه فداکاری و با چه ایمانی همکاران فرهنگی ماتوانسته‌اند خدمات ارزنده‌ای برای وطن ما انجام بدهند در حدود هزار و دویست نفر از جوانان آن ناحیه یک دوره مقدماتی دانشسرای عشایری شیراز راهم بازدید کردم بسیار مرتب وبسیار منظم توانسته‌اند که از خودشان معلمین و آموزگارانی تربیت بکنند دراین قسمت از مملکت که تعلیم و تربیت وایجاد مدرسه واقعآ مشکل است در زیر چادر بدون ملاحظه به بادوباران و آفتاب سوزان زحمت می‌کشند وشب و روز فعالیت می‌کنند در آن منطقه با علاقه زیاد ودر سایه ایمان به شاهنشاه ومیهن اینکارها انجام یمیگرد هماران محترم در آن سه روز صحبت می‌کردیم خلاق این علاقه وایمانالهام از نظر بلند پایه شاهنشاه می‌باشد البته برای کار کردن پول مهم است داشتن ساختمان مهم است ولی اساس این تشکیلات وخدمات علاقه به خدمت به وطن ومیهن و شاهنشاه می‌باشد بنده حقاً از پشت این تریبون خدمات آنها راتقدیرمی‌کنم خدمات اشخصای را که دراین منطقه حساس مملکت دراین منطقه‌ای که تا چند سال پیش وسیله ایاب و ذهاب و رفت و آمد نداشتند با فداکاری دولت و فداکاری و جانبازی ارتش شاهنشاهی امنیت به‌اندازه مرتب است که یک آموزگار جوان با راحتی تمام می‌تواند برود دردل کوهها زیر چادرها نونهالان رادرس بدهد و نوردانش و فروغ دانش رادر دل نونهالان مابا الهام ازنیات شاهنشاه روشندل برافروزد وحقیقتاً با ایمان و علاقه‌ای که واقعاً اعجاز آمیز بود ما دیدیم که این نونهالان با چه ایمان و علاقه‌ای به درس و تحصیل اشتغال داشتندو در شعر یاحساب که حقیقتاً قابل مقایسه با جاهای دیگر نبودند ملاحظه می‌کردیم که چطور این اطفال می‌توانند باعلاقه وسرعت به‌ اندازه سه یا چهار کلاس دبستانهای شهری تحصیل بکنند.

بنده با تشکراز وزارت آموزش و پرورش میخواهم از همه آموزگاران وخدمتگزاران این مؤسسه بزرگ عشایری فارس مخصوصاً از مدیر کل این قسمت آقای بهمن بیگی که با کمال علاقه و کمال ایمان شب و روز برای تامین راحتی زندگی آنها و برای اینکه بتواند یک قسمت مهم از نیات شاهنشاه ما را اجرا کند فعالیت می‌کند. با اهالی آن نواحی که صحبت می‌کردیم میدیدیم که واقعاً نسبت به شاهنشاه خودشان چقدر اظهار علاقه واظهار فداکاری میکردند و نسبت به انقلاب سفید چقدر روشن بودند و چقدر زحمت می‌کشیدند درعین این که راه کمبود ودر واقع کوره راه بود ولی اینها کوشش میکردند در دل آن کوهها راه ساخته شود ولی خوب مشکل بود که اینها بتوانند در کوره راهها با قاطر و شتر والاغ و یا با جیپ وسایل زندگیشان را فراهم بکنند و وظیفه شان را تطبیق بدهند با انقلاب سفید ایران بنده امیدوارم این ایمان و این علاقه که حقیقاتاً نکته اصلی ونور و روشنائی آن در قلب همه ایرانیان درهمه ۲۷ میلیون ایرانی موجود است آن راتقویت بکنند.

وزارتخانه‌ها درهر قسمت از کارشان این ایمان رادردستگاههااز استاندار گرفته تا بخشدار تاعضو کوچک وزارت کشور و یادروزاتخانه‌هاودر دستگاههای دیگر مملکتاین ایمان رابوجود بیاورند که کاملتر بشود و محکمتر بشودو ما بهتر بتوانیم ثمرات بزرگ انقلاب رادرتمام مناطق کشور تامین کنیم بنده امیدوارم که و زارت آموزش و پرورش که با علاقه خدمت و فعالیت می‌کند وجای تقدیراست چون بنده دیدم معاون محترم وزارت آموزش و پرورش آقای بطحائی تشریف دارند خواستم تقاضا کنم که یک بودجه بیشتری به اینهابدهند ایشان خودشان به تجربیات کار وارد هستند چون اینها بابودجه کم اینقدر کارکرده‌انداگر بودجهکامل ووسائل کافی داشته باشند قطعاً صد ربرابر بیش از این کار خواهند کردو تقاضا دارم از وزارت آموزش و پرورش از دولت واز آقای نخست وزیر که بودجه اینهارا تامین کنددرمناطق عشایر نشین دیگر در آذربایجان غربی و شرقی یادرکردستان و خراسان که ماعشایر میهن پرست زیادی داریم اینها در حقیقت از صدها سال پیش مرزداران غیرو ور شید و فداکار و میهن پرست ایران بودند این قسمت‌های عشایری ومناطق دیگر عشایر نشین هم بودجه شان تامین بشود که همه افراد و هموطنان عشایر ما که حقاً زحمت بیشتری درحفظ مرزهای میهن ما می‌شکند بتوانند از نور معرفت ودانش برخوردار بشوند بنده حقیقتاً باز عرض می‌کنم که اعجاز انقلاب سفید در آن منطقه در آن ناحیه دراین قسمت آموزشی بیش از همه جا بود بچه‌ها با چه علاقه با چه ایمان تحصیل میکردندو در یاد گفتن مقدسات ملی واصول انقلاب سفید کوشش می‌کردند واحساساتی که نسبت به پیشوای انقلاب سفید ما و نسبت به الهام دهنده این همه ترقیات و پیشرفتها داشتند بسایر عالی و غرور آمیز بود بنده امیدوارم که همه هموطنان مادست بدست هم دهیم برای پیشرفت وطن ما آنچه که امکان داریم به کار ببریم مهمترین عاملی که مارا پیش خواهد برد ایمان است. ساختمان و وسایل مهم نیست اول ایمان است پول مادیات، اطاق و ساختمان خوب یک عامل دیگریست ولی اساس ایمان است حقاً تا آدم از نزدیک نبیند نمیتواند باور کند که چه خدماتی آنجا انجام میشود و چه نیروهائی آنجا موجود است که مدتها و سالها پیش از این از آن غافل بوده‌اند. کارمندانی که آنجا کار می‌کنند مخصوصاً مدیر کل آقای بهمن بیگی، بنده امیدوارم مورد تشویق وقدردانی دولت و اولیای وزارت آموزش و پرورش قرار بگیرد خیلی متشکرم (احسنت).

رئیس – آقای دکتر الموتی بفرمائید.

دکتر الموتی – با اجازه مقام معظم ریاست و همکاران عزیز، می‌خواستم مطالبی به عرض برسانم... در حالی که در کشور ما اقدامات وسیع عمرانی واصلاحات عمیق اجتماعی صورت می‌گرد به رهبری شاهنشاه و شهبانوی مسلمان و خداپرست ایران درجهت ترویج شعائر مذهبی وتقویت مبانی دین اقدامات مهمی‌ صورت میگیرد که از آن جمله چاپ قرآن به خطر نیریزی توسط شاهنشاه آریامهر و ارشاد وحمایت شهبانو در چاپ ترجمه و تفسیر کلام الله مجید می‌باشد (صحیح است، صحیح است).

ترجمه و تفسیر کلام الله مجید که اخیراً با ارشاد شهبانوی گرامی‌ایران توسط دانشمند محترم آقای زین العابدین رهنما به ملت ایران هدیه شده کار بسیار مهمی‌است. بنده فکر می‌کنم در شرائطی که در مملکت مادراثر انقلاب سفید ترقیات زیادی در رشته‌های مختلف نصیب شده است خوشبختانه درامور مذهبی وعلمی‌ در مملکت ما تحولات دامنه داری صورت گرفته است که نمونه آن همین اقدام برجسته می‌باشد. چون شاید برای حفظ یک جامعه وبرای حفظ یک کشور تنها پیشرفتهای عمرانی و اقتصادی و اجتماعی کافی نباشد بلکه هر جامعه‌ای احتیاج دارد که مبانی معنوی خود را تقویت نماید.

بنده فکر می‌کنم مطالعه وخواندن تفسیر وترجمه کلام الله مجید برای هر فرد ملت ایران و هر مسلمانی لامز است. این تفسیر وترجمه بامنابع ذیقیمتی که دراختیار داشته وبه صورت جالی که تهیه شده یکی از بهترین تفسیرهائی است که فکر می‌کنم تا به حال درزبان فارسی چاپ شده است وحق این است که از چنین اقدام مهمی‌ که جنبه علمی‌و جنبه مذهبی و جنبه معنوی دارد همانطوری که شهبانوی بزرگوار تائیدفرموده‌اند همه ملت ایران تجلیل و تکریم کنند (صحیح است) تا دنیا بداند که ملت ایران یک ملت مسلمانی است که سعی دارد درعین حال که از ترقیات مختلف بهره مندباشد مبانی اخلاقی و مذهبی خود را به شدت تحکیم نماید.(صحیح است، احسنت) شهبانوی گرامی‌ایران مقدمه‌ای بر این ترجمه و تفسیر نوشته‌اند که متن آن برای اطلاع همکاران محترم خوانده می‌شود.

ًبرای من مایه کمال افتخار است که این ترجمه و تفسیر قرآن کریم را به ملت عزیز ایران و به کلیه مسلمانان فارسی زبان جهان اهدا می‌کنم. از درگاه احدیت مسئلت دارم که همواره کشور و ملت ایران را ازعنایات عالیه خود برخوردار فرماید و بمه ایرانیان سعدت آن دهد که پیروان واقعی مکتب مقدس قرآن باشیم. سرفرازی خود من در زندگی این است که به خاندان مقدس رسول اکرم صلی الله علیه و آله منسوب هستم و بزرگترین آرزوتی که در دل دارم همین است که فروغ درخشان تعالیم قرآن شریف آن ایمان و فداکاری واقعی را که از معجزات کلام الله الهی است بیش از پیش در دلهای مردم این سرزمین استوار سازد و آنان را یاری دهد تا جامعه نوین ایرانی را که بر اساس روح و مفهوم حقیقی تعالیم عالیه قرآن کریم پی ریزیشده است هرچه بیشتر از نعمت و فضیلت و تقوی و پاکدلی برخوردار سازد از صمیم قلب ملت عزیز ایران و شاهنشاه کشور را به صاحب این قرآن کریم میسپارم – فرح پهلوی.

باید عرض کنم این ترجمه و تفسیر از بهترین منابع معتبر به فارسی ترجمه شده و مزایای آن چنین است:

۱- ترجمه صحیح متن قرآن به فارسی است که تا حد ممکن سعی شده است با ترکیب جملات اصل قرآن و آیه‌های شریف مطابقت داشته باشد و کمترین انحرافی از اصل نشده است.
۲- در پاورقی‌های آیه‌های توضیحات کافی نسبت به شان نزول آیه‌ها و توضیح و تفسیرهای روشن در معانی آنها دارد و این تفسیرها و توضیحات غالباً به حضرت امیر مومنان و مولای متقیان علی علیه السلام میرسدکه نزدیکترین فرد به پیامبر بزرگ اسلام بوده است و ا ین امر برای ما ایرانیان اهمیت به سزائی دارد (صحیح است، احسنت)
۳- نغمه جاودان ادب ایران که نغمه عرفانی ما باشد در سراسر تفسیرها دیده میشودو این نغمه است که به کالبد ادبی جان و روان تازه می‌دهد.
۴- برای هر سوره‌ای یک مقدمه جامع و بسیار سودمند در تجزینه و تحلیل سوره و تقسیم بندی مطالب آن نوشته شده است که ذهن خواننده از هر جهت برای ورود به مطلب حاضر می‌شود واز همه بالاتر سبک تازه ایست که در تمام این اثر عظیم مشاهده می‌شود که نه تنها در گذشته نظیری نداشته بلکه در آینده هم به عقیده بسیاری از صاحب نظران شاید نظیر پیدا نکند.
۵- این ترجمه و تفسیر از بهترین منابع معتبر اسلامی‌به فارسی است که با نثر سده چهارم و پنجم که بهترین نثر فارسی می‌باشد تهیه گردیده و همانطوری که تفسیر طبری در قرن چهارم هجری اهمیت جهانی یافت این ترجمه و تفسیر درعصر مابه فرمان شهبانو گردیده و جامعه ایرانی را قرین مباهات ساخت و مسلماً ارمغان گرانبهائی به ملل مسملمان جهان هدیه شده است.

به هر صورت این اثر گرانبها برای ما ایرانیان موجب سربلندی است که در میان چهارده کشور مسلمان و ششصد میلیون نفوس اسلامی‌و زبانهای مختلف چنین تفسیری تهیه شده است ۰آفرین، احسنت) البته بنده باید واقعاً از محقق دانشمند آقای زین العابدین رهنما تشکر کنم که سی سال در این راه زحمت کشیده و توانسته است این کار مهم را در زبان فارسی انجام بدهد و هدیه اش هم بسیار ارزان است یعنی دراثر اوامر شاهنشاه و شهبانو هدیه اش قرار شد طوری باشد که برای همه ملت ایران و همه فارسی زبانان قابل استفاده باشد.

امروز من فکر کردم موقع آن رسیده است که مجلس ایران در چنین شرائطی از این اقدام بسیار موثر با عظمت یاد کند (صحیح است، صحیح است) و به شهبانوی مسلمان و معتقد خوددرود بفرستند (احسنت) وا ز مقام علمی‌آقای زین العابدین رهنما صمیمانه تجلیل نماید (صحیح است، صحیح است).

بنده دیدم آقای وزیر خارجه از این کار تجلیل کردند به اینصورت که با دعوت سفرای اسلامی‌ و هدیه این ترجمع و تفسیر کلام الله مجیدنشان دادند که ملت ایران یک ملت مسلمان واقعی است که در جهت اشاعه و نشر کلام الله مجید و احکام مقدس اسلام تا این‌اندازه پیشر و و پیشقدم می‌باشد (آفرین، احسنت) و بشعائر دین مبین فوق العاده احترام می‌گذارد.

از خداوند متعادل برای شاهنشاه مسلمان ایران و شهبانوی خداپرست دوام عمر آرزو می‌کنم واز زحمات ارزنده آقای رهنما دراین خدمت مهم علیم و دینی تشکر می‌نمایم (احسنت، آفرین).

(نمایندگان – همه ما متشکریم)

رئیس – آقای ماهیار بفرمائید.

ماهیار – مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی همکاران گرامی‌ف گرچه مشاهداتی که کمیسیون آموزش و پرورش مجلس شورای ملی برای بازدید از مدارس عشایری که به کازرون و جنوب رفته بودیم بوسیله دوست فاضل ارجمند استادگرامی‌جناب آقای دکتر شفیع امین به ساحت مقدس مجلس شورای ملی عرضه شد اما بنده هم بنوبه خود می‌خواستم مشاهدات خود را در این بازدید تا آنجائی که وقت مقدس مجلس شورای اجازه می‌دهد به عرض همکاران محترم برسانم در این بازدید که واقعاً برای همه ما خصوصاً برای بنده جالب بود ما معنی و مفهوم پیکار با بیسوادی را که رهبر عالیقدر ملت ایران پرچمدار آنان نه تنها درایران بلکه در جهانی هستندبخوبی از نزدیک آشکار می‌کند و موجب افتخار و مباهات است این مدارس عشایری که در نقاط جنوب مابین عشایر میهن پرست و شاهدوست تشکیل شده معلمانی را تربیت می‌کند افرادی را پرورش می‌دهد و غریزه میهن پرستی و شاهدوستی در آنان تقویت می‌کند ما از نزدیک دانش آموزانی را دیدیم که درعرض دو سال بوسیله تعلیماتی که فرا گرفته بودند طوری تعلیم و تربیت یافته بودند که درتمام رشته‌های تحصیلی خودشان اعم از حساب، هندسه، ریاضیات، ادبیات معلومات عمومی‌پیشرفت شایان تحسینی داشته‌اند و باری مثال عرض می‌کنم این اطفال برای پاسخ به سوالات آقایان اعضای کمیسیون آموزش و برورش وهمکاران اجرمندآمادگی زیادی داشتندهمکاران ارجمند اطلاع دارند که اغلب افراد کمیسوین آموزش و پرورش از اشخاص خبیر فرهنگی مملکتی هستندو کوچکترین آنها بنده هستم تشکیل یافته است و سالیان متمادی در خدمت به فرهنگ و کشور هستند این آقایان سوالات مختلفی در زمینه ادبیات و ریاضیات از دانش آموزان میکردندواین بچه‌ها باعلاقه و شور پاسخ می‌دادند اینها نمایشنامه‌های ادبی از حکایات گلستان سعدی ترتیب داده بودندو با تفریح در ضمن شادمانی به بهترین وجهی اینحکایات راتجلی می‌بخشیدند در زیاضیات درحساب وهندسه آنان به ا ندازه‌ای پیشرفت داشتند که هر سئوالی که از طرف آقایان می‌شد فوری به آن پاسخ می‌دادند دربعضی از قسمتها که خصوصاً برای ما جالب بود میدیدیم این اطفال این کودکان که ۷-۸ ساله بودند حتی نه تنها به سئوالات کسرهای ساده از لحاظ جمع و تفریق و ضرب و تقسیم پاسخ می‌دادند بلکه کسرهای مرکب را جمع میکردندو تفریق و ضرب و تقسیم می‌کردند بنابراین مشاهده می‌کنیم که درعصر انقلاب تحول ودگرگونی درکلیه سئون اجتماعی ما به وقوع پیوسته ونه تنها ما شهری‌ها از نعمتها و فواید انقلاب استفاده می‌کنیم بلکه کلیه روستاها و نقاط دور افتاده مملکتاز ثمرات انقلاب مقدس برخوردار می‌شوند چیزی که عیانست چه حاجت به بیان است هم همیبینیم همه مشاهده می‌کنیم درروستاهائی که کوچکترین روشنائی علم و دانش نمی‌تابیدالان می‌بینیم که همه اطفال دنبال تحصیل و علم هستند و نور دانش آشکار در آنجاتابیده است این اطفال این کودکانبا شجاعت و شهامت خاصی به سوالات پاسخ می‌دهند اهل خجالت وتعارف نیستندهمه شان داوطلب بودندتا به سوالات مختلف پاسخ دهند وقتی به بازدید می‌رفتیم همهیک تقاضا داشتند که از ما سوال کنید و ما متحیر بودیم که از کدامشان سوال کنیم البته دوستان هم سوال می‌کردند وآنان پاسخ صحیح میدادنددر قسمت معلومات عمومی‌مثل تاریخ و جغرافیا حکایت و داستن‌ها را ضمن نمایش فرامیگرفتند مثلاکورش کبیر را بطور داستان تنظیم کرده بودند واین داستان تاریخی را از متن کتاب استفاده می‌کردند وهر کدام ضمن نقشی که داشتند می‌آمدندوایفا می‌کردند این برنامه‌های آموزنده مخصوص یک دبستان نبود تمام این ۱۱ دبستان عشایری که مامشاهده کردیم همه با اطلاعات ومعلومات کامل این برنامه‌ها را اجرا می‌کردند خصوصاً در آنجا معلمان زنی بودند بانوان تحصیلکرده که معلوماتشان اکثراً کلاس ششم ابتدائی بود یا دوره اول متوسط بود برای من که ۳۰ سال افتخار خدمتگزاری در فرهنگ راداشته‌ام بسیار جالب بودو کمتر دانش آموزانی رابه زیردکی و فراست آنان دیده بودم دبستانهائی که مامیدیدیم بدون اینکه معلم دانش آموز راآماده پاسخ میدادندامادبیرستان عشایری که در شیراز مرکز استان فارس تشکیل شده آنهم به نوبه خود قابل اهمیت و دیدنی بود این دبیرستان در مدت سه سالی که تشکیل شده است و شبانه روزی است دانش اموزان کلاس اول، دوم و سوم متوسطه داردوالبته سال آینده در کلاسهای چهار و ۵ و۶ هم در ا«جابه تحصیل و فراگرفتن معلومات لازم اشتغال خواهند ورزید دانش آموزان دبیرستان در ضمن اینکه درسهای تئوری ونظری معلومات عملی را نیز فرامیگیرند مادیدیم دسته دسته اینها درآزمایشگاهها درلابراتوارها مشغول کار وتحصیل بودند استاد معظم جناب آقای دکتر شفیع امین از دسته‌ای که درقسمت علوم طبیعی کار می‌کردند ساختمانهای سرو چشم و فیزیولژی بدن را سوال کردندو آنها به بهترین نحو پاسخ دادند همنیطور هست یانه جناب آقای دکتر شفیع امین؟ (دکتر شفیع امین- بلی) البته دانش آموزان همه دبیرستانهای کشورخوب هستند آنهاهمفرزندان عزیز ما هستندخوب درس می‌خوانند ما آنان را دوست داریم امااین دانش اموزان چون شبانه روزی بودند بهتر و عمیقتر و از بن دندان و با صمیمیت خاص این درسها را یاد می‌گرفتند در قسمتهای عملیات شیمی‌ و فیزیک همه را پاسخ می‌گفتند سوالهائی که از آنها می‌شد باعمل به پاسخ آن مبادرت می‌کردند چیزی که برای ما جالب بود این بود که دوستان با خود عشایر تماس می گرفتند پدران و مادرانی که به استقبال ما آمده بودند از آنها سوال می‌کردیم که آقایان وضع شما چه جور است میگفتند در این عصر انقلاب و خصوصاً در این چند سال اخیر زندگی ما به‌اندازه‌ای بهبود پیدا کرده که حد و حصری ندارد ما سابق امنیت نداشتیم از دست خانها به جان آمده بودیم از ساعت ۴ بعداز ظهر قادر نبودیم از ایل وعشیره خود دور شویم و بجائی برویم چه بسا اتفاق می‌افتاد که برادران دیگر ما ما را تار و مار می‌کردند میکشتند اما امروز به‌اندازه‌ای امنیت و آسایش خاطر داریم که حد ندارد هر کاری که می‌کنیم هر محصولی که بدست می‌آوریم میدانیم مال خودمان هست هر گله‌ای که میپرورانیم میدانیم که تعلق بما دراد دیگر خانها نیستند که از ما چهار درصد، پنج در صید مطالبه بکنند و باج بگیرند ومباشرینشان بما زروگوئی بکنند حالا دیگر به جان و مال خود آزاد هستیم وبه جان و خانواده رهبر عالیقدر شاهنشاه آریامهر دعای می‌کردند و درود می‌فرستادند و از پیشگاه پروردگار تمنی داشتند که سالهای متمادی پیشوای عالیقدر ملت ایران را برای ملت ایران محفوظ بفرماید این است تحول و دگرگونی در امر تعلیم و تربیت در اینجا لازم میدانم از کوششها و فعالیتهای معلمان این مدارس و مسولان امر خصوصاً از توجه بیدریغی که وزارت آموزش و پرورش برای تربیت این فرزندان خصوصاً برای تقویت حس میهن پرستی شان مبذول داشته است صمیمانه قدردانی کنم ملت ایران هم شاهدوست و میهن پرست هستند اما این عشایر تا دیروز که این شجاعت و شهامت را گاه گاه در راه منفی و آدم کشی معمول می‌داشتند امروز خوشبختانه همه شان طوری تربیت شده‌اند که نوید می‌دهد زندگی بسیار پر آسایش و مرفهی خواهند داشت این نیرو را در راه مثبت به کار خواهند بر دودوشادوش برادران و خوهران خود برای بنیادایرانی بسیار مرفه به پیروی از رهبر عالیقدر ملت ایران کوشش خواهند کرد چون وقت من نزدیک باتمام است نمتوانم تمام جزئیات آنچه را که برایم جالب بود شرح بدهم لذا اکتفا می‌کنم بهمین مختصر و از فرصت استفاده می‌کنم و تقاضا می‌کنم از جناب دکتر بطحائی که تشریف دارند تقاضا دارم به این دو قسمت عرایضم توجه کنند در روزنامه خواندم و با ایشان صحبت کردم وزارت آموزش و پرورش شرکت تعاونی مسکن فرهنگیان را تشکیل داده بدیهی است به امر شاهنشاه محبوب وسایل رفاه کلیه طبقات از جمله فرهنگیان فراهم می شود واین شرکت تعاونی مسکن عده دار ساختمان برای آن طبقه معلمانی است که خانه ندارند و مستاجر هستند می‌خواستم خواهش کنم از خانم وزیر که این شرکت تعاونی را تقویت بکنند بطوری که معلمان زحمتکش کشور ما آنان که شب و روز در فکر آموزش وپرورش و پروراندن نونهالان هستند که مردان آینده ایران هستند رجال و خدمتگزاران کشور را تشکیل می‌دهند برای همه آنان نه تنها در تهران بلکه در شهرستانها واز جمله در حوزه انتخابیه خودم آستارا مسکن را تامین بفرمائید موضوع دیگر که باز من خیلی خوشحال شدم و این قسمت در آذربایجان تبریز انجام شده است ادامه تحصیل فرهنگیان دیپلمه‌ای است که در آنجا هستند و خدمت می‌کنند کسانی که معلم هستند و می‌خواهند ادامه تحصیل بدهند وسیله تحصیل فراهم شده ما اصلی داریم در آموزش و پرورش که معلم باید شب و روز کوشش کند معلومات خود را هماهنگ زمان اضافه کند بنابراین برای معلمانی که سالها به امر تدریس اشتغال دارند این فرصت پیش آمده است که در دوره‌های لیسانس حتی دکتر استفاده کنند تا بتوانند بهتر استفاضه و استفاده برسانند می‌خواستم تقاضا کنم حالا که وزارت آموزش و پرورش این قرارداد را با دانشگاه تبریز بسته است در سایر نقاط هم که ما دانشگاه داریم فرهنگیان دیپلمه بتوانند ادامه تحصیل بدهند و شبها مجانی به امر تحصیل اشتغال ورزند خصوصاً اینکه مادر تمام دبیرستانهای کشور کادر دبیری کم داریم ودر بعضی ناقط دور افتاده باید عرض کنم که دیپلمه‌ها حتی در دوره دوم متوسطه تدریس می‌کنند بنابراین خواهش من این است که این تصمیمی‌ را که وزارت آموزش و پرورش اتخاذ کرده است و بسیار جالب توجه است تعمیم بدهد تا تمام دوستانمان به تحصیل ادامه بدهند شاید عرض چند سال آینده ما بتوانیم کمبود دبیر را سطح مملکت بر طرف کنیم (احسنت).

رئیس – آقای سعید وزیری بفرمائید.

سعید وزیری – گرچه در موقع افتتاح کنفرانس شهرداران و روسای انجمنهای شهر وابسته به حزب ایران نوین جناب آقای نخست وزیر با ارسال پیام خیلی مدبرانه و خوبی وظیفه خودشان را از لحاظ حزبی انجام دادند ولی با شرکت در جلسه بزرگتر شهرداران و روسای انجمن‌های شهر که در مقیاس مملکتی بوسیله وزارت کشور انجام گرفته است حضور هویدا نخست وزیر یکبار دیگر یک واقعیتی را ثابت کرد که به بهترین وجهی هویدا نخست وزیری است که واقعاً منویات واقعی انقلاب و نیات واقعی شاهنشاه مملکت را درک کرده است و آنجا آن چیزی را که در کنفرانس حزبی مادر نطق او نبود و لازم بود از زبان خوداو شنیده بشود این بود که گفت ما ارباب لازم نداریم خدمتگزار لازم داریم و این همان چیزی است که روح انقلاب مارا تشکیل می‌دهد و آنچیزی است که شاهنشاه ما انقلاب را واقعاً برای آن و بخاطر همین انجام داده است که در اقصی نقاط کشور حتی در روستاها در شهرها و در پایتخت، افراد خودشان راخدمتگزار مردم احساس کنند مامورین دولت خودشان را مانند حکام سابق بعنوان کسانی که ارباب و کسانی که مسلط بر جان و مال مردم هستند نباید حسب کنند. ک باید احساس کنند در مملکت ماموریت خدمتگزاری دارند و من در اینجا ضمن اینکه از نخست وزیر عزیزمان هویدا تجلیل می‌کنم میخواهم عرض کنم که او واقعاً تاسی کرده است به رهبر بزرگ مملکت که من با کمال سربلندی می‌خواهم عرض کنم که خدمتگزار بزرگ مملکت شخص شاهنشاه بوده و هست و حقیقتاً لازم است کسانی که در شهره ا هستند بنده بارها بمناسبتهائی عرض کرده‌ام که فلان مامور دولت در محل مانع پیشرفت دستورات دولت شده است این همان واقعیتی است که هویدا با کمال شجاعت و شهامت حقایق را بدون هیچگونه ملاحظه آنچه که در مصلحت است در کنفرانس گفت و من عرض می‌کنم نه به عنوان تجلیل از هویدا بلکه یکبار دیگر بعنوان تکرار این واقعیت که مادر شهرها خدمتگزار لازم داریم نه ارباب و این روح انقلاب ما است که باید در همه جا مورد توجه قرار بگیرد البته رئوس مطالب رامادر قطعنامه کنفرانس حزبی مان گفته بودیم و واقعاً احساس می‌کنم که این قسمت کم بود که آقای هویدا تکمیل کردند و بسیار تشکر می‌کنم از جناب آقای رئیس که به بنده فرصت دادند و از آقایان که مطالب را شنیدند (احسنت).

- تقدیم یک فقره لایحه و یک فقره اصلاح بودجه آقای دکتر یگانه وزیر مشاور

۳- تقدیم یک فقره لایحه و یک فقره اصلاح بودجه آقای دکتر یگانه وزیر مشاور

رئیس- وارد دستور می‌شویم آقای دکتر یگانه بفرمائید.

دکتر یگانه (وزیر مشاور) – با اجازه مقام معظم ریاست لایحه‌ای راجع به الحاق دولت شاهنشاهی ایران به پیمان بین المللی تسهیل ورود کالای‌های نمونه بازرگانی و وسایل مقدماتی که تقدیم ساخت مقدس مجلس شورای ملی می‌شود. لایحه دیگری است مربوط به اصلاح بودجه وزارت آبادانی و مسکن که طبق قانون بودجه سال ۴۸ برای ارجاع و تصویب کمیسیون بودجه تقدیم می‌شود.

رئیس – لوایح به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله خانم صوفی معاون وزارت کشور

۴- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله خانم صوفی معاون وزارت کشور

رئیس – خانم صوفی بفرمائید.

بانو صوفی (معاون وزارت کشور)- با اجازه مقام ریاست لایحه‌ای است مربوط به کممک هزینه افسران غیر لیسانس و همردیفان ژاندارمری که به وزارت جنگ قبلا اجازه داده شده بود که افسران غیر لیسانس وهمردیفان وزارت جنگ از این کمک هزینه استفاده کنند چون افسران غیر لیسانس و همردیفان ژاندارمری استفاده نکرده‌اند این است که این لایحه را تقدیم ساحت مقدس مجلس شورای ملی می‌کنم که به کمیسیونهای مربوط فرستاده شود.

رئیس- لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- تقدیم یک فقره سوال بوسیله آقای پردلی

۵- تقدیم یک فقره سوال بوسیله آقای پردلی

رئیس – آقای پردلی بفرمائید.

پردلی – سوالی است از وزارت تولیدات کشاورزی تقدیم می‌کنم.

- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای مهندس ظهیری معاون وزارت آب و برق

۶- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای مهندس ظهیری معاون وزارت آب و برق

رئیس – آقای مهندس ظهیری بفرمائید.

مهندس ظهیری (معاون وزارت آب وبرق) – با کسب اجازه از مقام محترم ریاست و نمایندگان محترم مجلس شورای ملی از آنجا که کیفیت و نحوه کار و همینطور موقعیت بعضی از شرکتهای وابسته به وزارت آب وبرق ایجاب میکند که برای حصول به اهداف آن شرکتها که موجب تولید بیشتری است کارکنان آن شرکتها در آن سهیم بشوند ماده واحده‌ای تهیه شده که برای طرح تقدیم ریاست محترم مجلس شورای ملی می‌شود.

رئیس – لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- تقدیم لایحه بودجه سال ۱۳۴۹ مجلس شورای ملی بوسیله آقای مهندس معینی زند کارپرداز

۷- تقدیم لایحه بودجه سال ۱۳۴۹ مجلس شورای ملی بوسیله آقای مهندس معینی زند کارپرداز

رئیس- آقای مهندس معینی زند بفرمائید.

مهندس معینی زند (کارپرداز) – با اجازه ریاست محترم مجلس شورای ملی بودجه سال ۱۳۴۹ مجلس شورای ملی را تقدیم می‌کنم.

رئیس – لایحه به کمیسیون محاسبات ارجاع می‌شود.

- طرح گزارش شور اول کمیسیون امورخارجه راجع به پیمان بین المللی منع گسترش سلاحهای هسته‌ای

۸- طرح گزارش شور اول کمیسیون امورخارجه راجع به پیمان بین المللی منع گسترش سلاحهای هسته‌ای

رئیس – گزارش شور اول پیمان بین المللی منع گسترش سلاحههای هسته‌ای مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور خارجه در جلسه روز شنبه ۲۹ /۹ /۱۳۴۸ با حضور آقای گودرزی معاون وزارت امور خارجه لایحه شماره ۲۷۸۳۲ مورخ ۱۶ /۹ /۱۳۴۸ دولت راجع به پیمان بین المللی منع گسترش سلاحهای هسته‌ای را که به شماره ۱۰۳۷ چاپ شدهاست برای شور ا ول مورد رسیدگی قرارداد و آنرا عیناً تائید و تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا به شرح زیر تقدیم مجلس شورای ملی می‌دارد.

لایحه قانون پیمان بین المللی منع گسترش سلاحهای هسته‌ای

ماده واحده – پیمان بین المللی منع گسترش سلاحههای هسته‌ای مشتمل بر یک مقدمه و یازده ماده که در تاریخ ۱۰ تیر ماه ۱۳۴۷ برابر با اول ژوئیه ۱۹۶۸ به امضاء نمایندگان مختار دولت شاهنشاهی در مسکو، لندن و واشنگتن رسیده است تصویب و به دولت اجازه مبادله اسناد آن داده می‌شود.

مخبر کمیسیون امور خارجه – فتح اله مافی.

رئیس –کلیات لایحه مطرح است، نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ورود در شور ماده واحده رای می‌گیریم خانمهاو آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است، نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده، لایحه برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- تصویب صورتجلسه

۹- تصویب صورتجلسه

رئیس- نسبت به صورت جلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ آقای دکتر شفیع امین بفرمائید.

دکتر شفیع امین – در عرایض قبل از دستور بنده در جلسه گذشته اشتباهات چاپی وجود دارد که برای اصلاح به اداره تندنویسی می‌دهم.

رئیس – اصلاح می‌شود نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب می‌شود.

- طرح گزارش شور اول کمیسیون امورخارجه راجع به عهد نامه مودت و موافقت نامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری تونس

۱۰- طرح گزارش شور اول کمیسیون امورخارجه راجع به عهد نامه مودت و موافقت نامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری تونس

رئیس- گزارش شور اول عهد نامه مودت و موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری تونس مطرح است، قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور خارجه در جلسه روز پنج شنبه ۱۳ /۹ /۱۳۴۸ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۸۱۸۰ مورخ ۱۰ /۴ /۱۳۴۸ دولت راجع به عهد نامه مودت و موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران ودولت جمهوری تونس ارسالی از مجلس سنا را که به شماره ۱۰۱۱ چاپ شده است برای شور اول مورد رسیدگی قرارداد و مصوبه مجلس سنا را عیناً تائید و تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا به شرح زیر تقدیم مجلس شورای ملی می‌دارد.

لایحه قانون عهد نامه مودت و موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری تونس

ماده واحده – عهد نامه مودت بین ایران و تونس مشتمل بر یک مقدمه و شش ماده وموافقتنامه فرهنگی بنی دولت شاهنشاهی ایران ودولت جمهوری تونس مشتمل بر یک مقدمه و پانزده ماده که در تاریخ بیست و هشتم فروردین ماه ۱۳۴۸ برابر هفدهم آوریل ۱۹۶۹ در تونس به امضای نمایندگان مختار دولتین رسیده است تصویب و به دولت اجازه داده می‌شود اسناد تصویب مربوطه رامبادله نماید.

مخبر کمیسیون امور خارجه – فتح الله مافی.

گزارش شور اول از کمیسیون علوم و آموزش عالی به مجلس شورای ملی

کمیسیون علوم و آموزش عالی درجلسه روز دوشنبه ۲۴ /۹ /۱۳۴۸ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط به عهد نامه مودت و موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران ودولت جمهوری تونس را برای شور اول مورد رسیدگی قرارداد و مصوبه کمیسیون امور خارجه را عیناً تائید و تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون علوم و آموزش عالی – دکتر قهرمان.

گزارش شور اول از کمیسیون فرهنگ و هنر به مجلس شورای ملی

کمیسیون فرهنگ وهنر در جلسه روز سه شنبه ۲۵ /۹ /۱۳۴۸ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط بعهد نامه مودت و موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران ودولت جمهوری تونس را برای شور اول مورد رسیدگی قرارداد و مصوبه کمیسیون امور خارجه راعیناً تائیدو تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

گزارش شور اول از کمیسیون آموزش و پرورش به مجلس شورای ملی

کمیسیون آموزش و پرورش در جلسه روز پنج شنبه ۲۷ /۹ /۱۳۴۸ با حضور نماینده دولت لایحه مربوط به عهد نامه مودت و موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری تونس رابرای شور اول مورد رسیدگی قرارداد و مصوبه کمیسیون امور خارجه را عیناً تائید و تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون آموزش و پرورش – موسوی ماکوئی.

رئیس – کلیات لایحه مطرح است، نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ورود در شور ماده واحده رای می‌گیریم خانمهاو آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است، نظری نیست ؟(اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده است لایحه برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دارائی راجع به اجازه واگذاری اراضی وزارت جنگ به کانون بازنشستگان نیروهای مسلح شاهنشاهی و ابلاغ به دولت

۱۱- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دارائی راجع به اجازه واگذاری اراضی وزارت جنگ به کانون بازنشستگان نیروهای مسلح شاهنشاهی و ابلاغ به دولت

رئیس – گزارش شور دوم راجع به اجازه واگذاری اراضی وزارت جنگ به کانون بازنشستگان نیروهای مسلح شاهنشاهی مطرح است، قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور دوم از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارائی در جلسه ۱۹ آذر ماه ۱۳۴۸ با حضور تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ لایحه شماره ۲۵۴۴۸-۲۹ /۷ /۱۳۴۸ ارسالی از مجلس سنا راجع به اجازه واگذاری اراضی وزارت جنگ به کانون بازنشستگان نیروهای مسلح شاهنشاهی را که گزارش شور اول آن به شماره ۱۰۲۵ چاپ شده است برای شور دوم مورد رسیدگی قرارداد و مصوبه شور اول را عیناً تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

قانون اجازه واگذاری اراضی وزارت جنگ به کانون بازنشستگان نیروهای مسلح شاهنشاهی

ماده واحده – وزارت جنگ مجاز است برای احداث تاسیسات کانون بازنشستگان نیروهای مسلح شاهنشاهی در مرکز و شهرستانها از زمینهای متعلق به خود به کانون افسران و درجه داران بازنشسته نیروهای مسلح شاهنشاهی واگذار نماید مشروط بر آن که از زمینهای مزبور و تمام تاسیساتی که در آن بوجود خواهد آمد به منظور احداث کانون استفاده شود و هر موقع کانون بازنشستگان از آن رفع نیاز نمود با تاسیسات مجاناً به وزارت جنگ مسترد گردد.

مخبر کمیسیون دارائی – علی اکبر دانشمند.

گزارش شور دوم از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی

کمیسین نظام در جلسه ۲۷ آذر ماه ۱۳۴۸ با حضور تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ لایحه ارسال از مجلس سنا راجع به اجازه واگذاری اراضی وزارت جنگ به کانون بازنشستگان نیروهای مسلح شاهنشاهی را برای شور دوم مورد رسیدگی قرارداد و مصوبه کمیسیون دارائی را تائید و تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون نظام – حکیمیان.

رئیس – ماده واحده مطرح است، نظری نیست ؟(اظهاری نشد) د رکلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به باین لایحه باورقه اخذ رای می‌شود.

(اسامی‌خانمها و آقایان نمایندگان به ترتیب آتی وسیله منشی (بانو ابتهاج سمیعی) اعلام و در محل نطق اخذ رای بعمل آمد.

آقایان دکتر مدنی – دکتر حکیم شوشتری –پدرامی‌– دکتر اعتمادی – ضیاء احمدی – دکتر بیت منصور – آموزگار – دیهیم – موقر – مهندس بهبودی – اهری – مهندس زنجانچی – کریم بخش سعیدی – کلانتری – ملک افضلی – ابوذر – مهندس جلالی نوری – پردلی – بهادری – بانو ابتهاج سمیعی – دکتر زعفرانلو – رضا زاده – سعید وزیری – مهندس پروشانی -= دکتر میرعلاء – بوشهری- دکتر صاحبقلم – مهندس معمتمدی – تدکتر مدسری – دکتر وحیدنیا- مهندس معینی – دکتر امامی‌خوئی- دکتر شفیع امین – تیمسار حکیمیان – مهندس اردلان – مهرزاد – محسنی مهر – خواجه نوری – دکتر ملکی – کمالوند – دکتر برومند – دکتر حبیب اللهی – دکتر صفائی – دکتر رفعت – مروتی – عامری – انشاء – ملکزاده آملی – خانم بزرگ نیا – بختیاری پور –روحانی – مهندس عطائی – پورساطع – دکتر یگانگی – دکتر گاگیک- صدقیانی زاده – اصولی – دکتر رهنوردی – دکتر ستوده – حی – دکتر قهرمان – مهندس بهرام زاده ابراهیمی‌– فخر طباطبایی - جاماسبی - صائبی - ادیب سمیعی - دکتر درودی - مهاجرانی - دکتر بهبهانی - دکتر کیان - دکتر اسفندیاری - مهندس ریاحی - دکتر معظمی‌- دکتر عاملی تهرانی - اخلاقی - ظفر - صالحی - مهندس زرآور - جهانشاهی - تیمسار همایونی- دکتر فریور- زرگرزاده- دکتر رضوانی-دکتر متین- دکتر صالحی- عباس میرزایی-دکتر فربود- سلیمانی- دکتر غنی- محمدولی قراچورلو-دکتر نجیمی- جوانشیر- دکتر پرتواعظم - جوادی- دکترعدل-پوربابایی- مجیدموسوی- دانشمند- مرندی- صدری کیوان- مهندس فروهر- شاهنده- معزی- دکتر یزدان‌پناه-مهندس بریمانی - شاخویی- بانو جهانبانی -کاسمی‌- بانو تربیت - دکتر الموتی - مهندس سهم‌الدینی - شهرستانی - مرتضوی - صایب - مهندس عترت خانلر قراچورلو - رضوی - مریدی - مهندس برومند - دکتر بقایی یزدی - بهنیا - مهندس کیاکجوری- روستا- تهرانی - اولیا- دکتر وفا - مبارکی - یوسفی - امیر احمدی- قاضی‌زاده - ایلخانی‌پور - دکتر حکمت - دکتر دادفر - خانم دکتر دولتشاهی - دکتر رشتی - خانم زاهدی- ساگینیان - دکتر سعید - صادقی - دکتر عظیمی‌- کلانتر هرمزی - مجد - دکتر محقی- مهندس ریاضی - خانم سعیدی - پزشک‌پور - مهندس یارمحمدی - مهندس کیا - حق‌شناس - کورس - مهندس ارفع - محدث‌زاده - مهندس عدل - دکتر رفیعی - مهندس اربابی - شیخ‌الاسلامی‌- تیمسار نکوزاد - ثامنی - عجم - دکتر مهدوی - سرتیپ‌پور - مهندس اسدی سمیع - ماهیار - دکتر کلالی - پرفسور مخبر فرهمند - مصطفوی - معیری - مهندس معینی‌زند - مؤیدامینی - دکتر مهذب.

(آراء مأخوذه شماره شد نتیجه به قرار زیر اعلام گردید‌)

آراء موافق ۱۶۹ رأی

رئیس - لایحه با ۱۶۹ رأی موافق به اتفاق آراء تصویب شد ، به دولت ابلاغ می‌شود‌.

موافقین - آقایان‌:

دکتر مدنی - دکتر حکیم شوشتری - پدرامی‌- دکتر اعتمادی - ضیا احمدی - دکتر بیت منصور - آموزگار - دیهم - موقر - مهندس بهبودی - اهری - مهندس زنجانچی - کریم بخش سعیدی - کلانتری - ملک افضلی - ابوذر - مهندس جلالی نوری - پردلی - بهادری - بانو ابتهاج سمیعی - دکتر زعفرانلو - رضا‌زاده - سعید وزیری - مهندس پروشانی - دکتر میرعلا - بوشهری- دکتر صاحب‌قلم - مهندس معتمدی - دکتر مدرسی - دکتر وحیدنیا- مهندس معینی - دکتر امامی‌خویی- دکتر شفیع امین - تیمسار حکیمیان - مهندس اردلان - مهرزاد - محسنی‌مهر - خواجه نوری - دکتر ملکی - کمالوند - دکتر برومند - دکتر حبیب‌اللهی - دکتر صفایی - دکتر رفعت - مروتی - عامری - انشا - ملک‌زاده آملی - خانم بزرگ‌نیا - بختیاری‌پور -روحانی - مهندس عطایی - پورساطع - دکتر یگانگی - دکتر گاگیک - صدقیانی‌زاده - اصولی - دکتر رهنوردی - دکتر ستوده - حی - دکتر قهرمان - مهندس بهرام‌زاده ابراهیمی‌- فخر طباطبایی - جاماسبی - صائبی - ادیب سمیعی - دکتر درودی - مهاجرانی - دکتر بهبهانی - دکتر کیان - دکتر اسفندیاری - مهندس ریاحی - دکتر معظمی‌- دکتر عاملی تهرانی - اخلاقی - ظفر - صالحی - مهندس زرآور - جهانشاهی - تیمسار همایونی- دکتر فریور- زرگرزاده- دکتر رضوانی-دکتر متین- دکتر صالحی- عباس میرزایی- دکتر فربود - سلیمانی- مهندس ریاضی- بانو سعیدی – پزشکپور – مهندس یار محمدی – مهندس کیا – حق شناس – کورس – مهندس ارفع –محدث زاده – مهند سعدل – دکتر رفیعی – مهندس اربابی – شیخ الاسلامی‌– تیمسار نکوزاد – ثامنی – عجم – دکتر مهدوری – سرتیپ پور – مهندس اسدی سمیع – ماهیار – دکتر کلالی – پرفسور مخبر فرهمند – مصطفوی – معیری – مهندس معینی زند – موید امینی – دکتر مهذب.

- طرح گزارش شور اول کمیسیون دادگستری راجع به اصلاح ماده ۹۷۷ و تبصره ماده ۹۸۸ قانون مدنی

۱۲- طرح گزارش شور اول کمیسیون دادگستری راجع به اصلاح ماده ۹۷۷ و تبصره ماده ۹۸۸ قانون مدنی

رئیس – گزارش شور اول راجع به اصلاح ماده ۹۷۷ وتبصره ماده ۹۸۸ قانون مدنی مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی

کمیسیون دادگستری درجلسه ۱۹ آذر ماه ۱۳۴۸ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۱۸ /۴۲۴۱-۱۰ /۸ /۱۳۴۸ راجع به باصلاح ماده ۹۷۷ و تبصره ماده ۹۸۸ قانون مدنی (کتاب تابعیت) را که به شماره ۱۰۱۳ چاپ شده است برای شور اول مطرح کرد و با اصلاحاتی به شرح زیر بتصویب رسانید.

اینکه گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

لایحه قانون اصلاح ماده ۹۷۷ و تبصره ماده ۹۸۸ قانون مدنی (کتاب تابعیت)

ماده واحده

۱- ماده ۹۷۷ قانون مدنی کتاب تابعیت بشرح زیر اصلاح می‌شود:

ماده اصلاحی ۹۷۷ قانون مدنی

بند الف – هر گاه اشخاص مذکور در بند (۴) ماده (۹۷۶) پس از رسیدن به سن ۱۸ سال تمام بخواهند تابعیت پدر خود را قبول کنند باید ظرف یکسال درخواست کتبی به ضمیمه تصدیق دولت متبوع پدرشان دایر به اینکه آنها را تبعه خودخواهد شناخت به وزارت امور خارجه تسلیم نماید.
بند ب- هر گاه اشخاص مذکور در بند (۵) ماده (۹۷۶) پس از رسیدن به سن ۱۸ سال تمام بخواهند به تابعیت پدر خود باقی بمانند باید ظرف یک سال درخواس کتبی به ضمیمه تصدیق دولت متبوع پدرشان دایر به اینکه آنها را تبعه خود خواهد شناختبه وزارت امور خارجه تسلیم نمایند.
۲- تبصره ماده ۹۸۸ قانون مدنی کتاب تابعیت به صورت ذیل اصلاح میگردد:
  • تبصره الف اصلاحی ماده ۹۸۸ قانون مدنی.

کسانی که بر طبق این ماده مبادرت به تقاضای ترک تابعیت ایران و قبول تابعیت خارجی می‌نمایند علاوه بر اجرای مقرراتی که ضمن بند (۳) از این ماده درباره آنان مقرر است باید ظرف مدت سه ماه از تاریخ صدور سند ترک تابعیت از ایران خارج شوند. چنانچه ظرف مدت مزبور خارج نشوند مقامات صالحه امر به اخراج آنها و فروش اموالشان صادر خواهند نمود و تمدید مهلت مقرره فوق حداکثر تا یکسال موکول به موافقت وزارت امور خارجه می‌باشد.

۳- تبصره ب بشرح زیر به ماده ۹۸۸ قانون مدنی کتاب تابعیت اضافه والحاق می‌گردد:
  • تبصره ب الحاقی به ماده ۹۸۸ قانون مدنی.

هیئت وزیران می‌تواند ضمن تصویب ترک تابعیت زن ایرانی بی شوهر ترک تابعیت فرزندان او را نیز که فاقد پدر وجود پدری هستند و کمتر از ۱۸ سال تمام دارند و یا به جها دیگری محجورند اجازه دهد. فرزندان زن مذکور نیز که به سن ۲۵ سال تمام نرسیده باشند می‌توانند به تبعیت از درخواست مادر تقاضای ترک تابعیت نمایند.

مخبر کمیسیون دادگستری – دکتر وفا.

گزارش شور اول از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی

کمیسیون امورخارجه در جلسه ۲۹ آذر ماه ۱۳۴۸ با حضور نمایندگان دولت لایحه قانون اصلاح ماده ۹۷۷ و تبصره ماده ۹۸۸ قانون مدنی (کتاب تابعیت) را که به شماره ۱۰۱۳ چاپ شده است برای شور اول مطرح کرد و مصوبه کمیسیون دادگستری را دراین مورد عیناً بتصویب رسانید.

اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون امور خارجه – فتح الله مافی.

رئیس – کلیات لایحه مطرح است، نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ورود در شور ماده واحده رای می‌گیریم خانمهاو آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است، نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده، لایحه برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- ختم جلسه

۱۳- ختم جلسه

رئیس – چون فعلا مطلب دیگری در دستور ندارم با اجازه خانمهاو آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم، تاریخ ودستور جلسه آینده بعداً به اطلاع همکاران محترم خواهد رسید.

(ساعت ده و بیست و پنج دقیقه صبح جلسه ختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی – عبدالله ریاضی.