مذاکرات مجلس شورای ملی ۲ دی ۱۳۳۵ نشست ۴۵

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری نوزدهم

قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی
نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲ دی ۱۳۳۵ نشست ۴۵

روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران

شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی

شماره

شنبه ماه ۱۳۳۵

سال دوازدهم

شماره مسلسل

دوره نوزدهم مجلس شورای ملی

مذاکرات مجلس شورای ملی

جلسه

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۲ دی ۱۳۳۵ نشست ۴۵

فهرست مطالب:

مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره‏۱۹

جلسه: ۴۵

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یک‌شنبه دوم دی‌ماه ۱۳۳۵

فهرست مطالب:

۱ - تصویب صورت مجلس

۲ - تقدیم دو فقره سؤال به وسیله آقای پرفسور اعلم

۳ - تقدیم دو فقره لایحه به وسیله آقای وزیر دارایی

۴ - قرائت لایحه اجازه دریافت وام از بانک ملی جهت خرید خانه برای نمایندگی‌های ایران در خارجه

۵ - طرح و تصویب فوریت لایحه اجازه استقراض ۷۵ میلیون دلار از بانک بین‌المللی توسعه و عمران

۶ - سؤال آقای کیکاوسی راجع به برنامه عمرانی بلوچستان و جواب آقای وزیر کشاورزی

۷ - سؤال آقای دکتر مشیر فاطمی راجع به برق تهران و جواب آقای معاون وزارت کشور

۸ - سؤال آقای دکتر دادفر راجع به برق تهران و خرابی موتورهای آن و جواب آقای معاون وزارت کشور

۹ - ختم جلسه به عنوان تنفس

مجلس دو ساعت پیش از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.

۱- تصویب صورت مجلس

رئیس ـ صورت غائبین جلسه پیش قرائت می‌شود:

(بشرح زیر قرائت شد)

غائبین با اجازه ـ آقایان: دکتر بینا. دکتر سدی امامی. امید سالار. دکترشاهکار. ذوالفقاری ساگینیان. مهندس فروغی. تجدد. خلعتبری. محمودی دولت آبادی. غضنفری صادق بوشهری. سنندجی. اورنگ. مهندس جفرودی. سلطان مراد بختیار. دولتشاهی. امامی خوئی. مهندس بهبودی.

غائبین بی اجازه ـ آقایان: مشار. قراگزلو. تیمور تاش. اسفندیاری. اریه. دکتر هدایتی. صارمی. دکتر طاهری. دکتر پیر نیا. دکتر حسن افشار.

دیر آمدگان وزود رفتگان با اجازه ـ آقایان: صدرزاده. پناهی. قنات آبادی. صراف زاده. معنی زاده. مهندس فروهر. مهندس ظفر. دکتر امیر اصلان افشار. مهندس شیبانی. دکترراجی. عبدالحمید بختیار. امیر بختیار. سالار بهزادی.

رئیس ـ نیبت بصورت مجلس نظری نیست؟ آقای صدر زاده

صدر زاده ـ بنده ابتدای جلسه حضور داشتم بعد با اجازه مقام ریاست رفتم

رئیس ـ آن جا هم زود رفته با اجازه نوشته شده نظری نسبت بصورت مجلس نیست ؟(اظهاری نشد) صورت مجلس جلسه قبل تصویب شد

۲-تقدیم دو فقره سؤال بوسیله آقا پرفسور اعلم

رئیس ـ آقای پرفسور اعلم

پرفسور اعلم ـ دو سوال از وزارت بازرگانی کرده‌ام تقدیم می‌کنم

۳-تقدیم دو فقره لایحه بوسیله آقا وزیر دارائی

رئیس ـ آقای وزیر دارائی

وزیر دارائی ـ دو لایحه است که بمجلس شورای ملی تقدیم می‌شود لایحه ایست راجع باینکه ما بتوانیم برای نمایندگی‌های دولت شاهنشاهی در خارج خانه هائی تهیه کنیم آقایان نمایندگان محترم مستحضر هستند که ما در سال مبالغ زیادی بابت کرایه می‌دهیم (صحیح است) و آبروی کشورمان هم محفوظ نیست لایحه‌ای تهیه شده که از بانک ملی اعتبار بگیریم و در ظرف مدت معین از محل این وجوهی که از طرف وزارت خارجه بابت کرایه داده می‌شود ببانک ملی مسترد شود (احسنت)ـ خاطر آقایان نمایندگان مستحضر است که در سال گذشته وقتی که قانون سازمان برنامه بمجلس شورای ملی تقدیم می‌شد مطابق حسابهائی که شد در قانون سازمان برنامه هم منعکس است معلوم شد که در سالهای اول در آمد سازمان برنامه کمتر از میزانی است که برای اجرای برنامه‌ها در قانون پیش بینی شده است روی همین نظر بود مقننین محترم در تبصره ۳ ماده هشت قانون سازمان دولت را مجاز کردند که در این قبیل مواقع برای اینکه تعویقی در برنامه‌های پیش نیاید و امور اجرائی بعهده تعویق نیفتد تا مبلغ ۱۴۰ میلیون دلار اعتبار بخواهد الان در ضمن عمل سازمان برخورده است باین اشکال که احتیاج باستفاده از این اعتباری که اصل آن تصویب مجلس شورای ملی رسیده است دارای این است که با بانک بین المللی توسعه و عمران یک بانکی که خود ما هم در آن سهیم هستیم وارد مذاکره شده و آنها حاضر شدند که ۷۵ میلیون دلار به اقساط و با یک سود کمی بسازمان برنامه بدهند و در مدت معنی مستملک شود از نظر لایحه‌ای تقدیم مجلس شورای ملی می‌شود که این اجازه را بدولت تصویب بفرمائید و بدهید و شرایطی را هم که بانک بین المللی داده است تقدیم می‌شود ولی چون در نتیجه اوضاع دنیا نرخ بهره تقریباُ دائماُ در همه جا رو بتزاید است مطابق تصمیم کلی که اتخاذ کرده‌اند و اصلا مربوط بما هم نیست اینست که نرخ بهره را بالا برده‌اند ولی بانک موافقت کرده که اگر تا یک مدت نسبت کوتاهی دولت ایران موافقتش را اعلام کرند یک بهره نازلتری را بگیرد و اگر اینکار نشود از بابت ربح ممکن است خسارت زیادی بدولت تعلق بگیرد اینست که این لایحه را با قید یک فوریت تقدیم مجلس شورای ملی می‌کنم (یکنفر از نمایندگان ـ تفاوت این خسارات چقدر است) بعداُ عرض می‌کنم (پرفسور اعلم ـ۵۲ هزار دلار)

۴- قرائت لایحه اجازه دریافت وام از بانک ملی جهت خرید خانه برای نمایندگان ایران در خارج

رئیس ـ لایحه قرائت می‌شود

(بشرح زیر قرائت شد)

+رئیس ـ آقای کیکاوسی

کیکاوسی ـ با نهایت تأسف باید بعرض برسانم که فرامایشات جناب وزیر کشاورزی بی نهایت مختصر بود و قانع کننده نبود فقط بنده از فرمایشات جناب آقای وزیر کشاورزی چیزی که استنباط کردم یعنی در ک کردم اینست که ما در وزارت کشاورزی نه یک سازمان مرتبی دارم و نه یک برنامه معین (صحیح است) که نهایت جای تأسف است همانطور که عرض کردم در سال ۱۳۳۲ برنامه کامل عمرانی بلوچستان نوشته شد که تصویب هیئت دولت هم گذشت سازمان برنامه هم مکلف بانجامش بود و در همان گزارش بنده برای اینکه وقت مجلس را نگریم پنج شش صفحه است تمام معایبی که در بلوچستان بود روی سابقه هجده سال مطالعه در بلوچستان بنده تقدیم کردم و بعد که گزارش تقدیم شد و از شرف عرض همایونی گذشت آنهم مرود تصویب قرار گرفت و امر باجرا داده شد در نتیجه سازمان برنامه هشت میلیون در سال ۱۳۳۵ در اختیار وزارت کشاورزی گذاشت حال می‌گویند که سازمان برنامه عمران کشاورزی بلوچستان را تهیه کرده است و در واگذار کرده‌اند بعهده جناب آقای مهران استاندار محل که برنامه را انجام بدهند بنده با عرض اینکه جناب آقای مهران استاندار بلوچستان بسیار مرد کافی و وافی و شخص بسیار درست و حسابی هستند باید این نکته را عرض بکنم که ایشان نه کشاورزند و نه سازمان برنامه حق داشت که همچو عمری بکند چون ایشان استاندارند و استاندار یک وظیفه‌ای دارد که باید نظارت بکند خودش نباید مأمور کارها بشود خوب یک بیچاره‌ای را گیر آورده‌اند و همه کارها را ریخته‌اند روی ایشان وزارت راه همین کار را می‌کند وزارت دارائی همین کار را می‌کند در صورتیکه طبق قوانین موضوعه استاندار باید بازرسی بکند نه مجری دستورات شما باشد او باید ببیند چکار می‌کنند؟ باید عرض کنم که نتیجه همین عمل غلط در بلوچستان هیچ کار نشده است و آنوقت آمده‌اند برنامه‌ای برای عمران بلوچستان نوشته‌اند که بنده مختصری از آنرا می‌خوانم حالا این را کی نوشته است؟

سازمان برنامه نوشته شده می‌نویسد تهیه زمین طرح نقشه برای باغ کشاورزی ـ ساختمان مرغدان مخارج چمن کاری و یونجه کاری و چه و چه و چه و خرید سه دستگاه ماشین جوجه کشی تعمیر عمارت باغ تفرجگاه عمومی ساختمان حوضچه‌ای مخصوص آب پاشی ساختمان یک دستگاه مرغدانی ساختمان یک دستگاه گل خانه ایجاد مجاری برای آبیاری باغ و ایجاد جنگل مصنوعی خرید یک دستگاه کامیون همینطور الی آخر بنده عرض می‌کنم بلوچستان یک محلی بسیار با استعداد برا کشاورزی صحیح است) در درجه اول باید اهمیت بکشاورزیش داد اما پولها را گرفتن و خرج کردن پیاز گل درست کردند و گلخانه ساخت و جوجه کشی کردن یعنی چه؟ بنده عرض می‌کنم در بلوچستان بهترین جوجه‌ها ۱۵ ریال قیمتش است هر چقدر دلتان می‌خواهد باین قیمت می‌توان بخرید اگر شما با دستگاه جوجه کشی در بیاورید می‌شود پنجاه تومان اصلا این فکر چیست؟ در زاهدان زمین اصلا وجود ندارد ۱۶ کیلومتر اطراف شهر زاهدان که بوجود آورده‌اند تمام بیابان است دزر است آنوقت تراکتور برای چی خریده می‌شود؟ یک کامیون را برای اینکه برود خاکروبه بیاورد پنجاه هزار تومان پول داده‌اند بالنتیجه ملاحظه بفرمائید یک سیر تخم در تمام بلوچستان تقسیم نشده اگر امسال در بلوچستان کشت شده اینرا هم عرض می‌کنم ۲۶۰۰ خروار بلوچها کشت کرده‌اند بلوچستان کشت کرده‌اند. بلوچستان هیچوقت پانصد خروار هم کشت نمی‌کرد بنده می‌خواهم بگویم که در نتیجه توجه ذات شاهانه بلوچستان تا دو سال دیگر خودش مرکز غله خیز ایران خواهد شد ولی بنده می‌بینم برای اینکه وزارت خانه‌ها را جرأت نمی‌کنم که ببریم خالصه این پول هشت میلیون ریال صرف اینکار شده است که من این سؤال را نداده بودم و این جا توضیح نداده بوم و سابقاً هم با جناب آقای وزیر کشاورزی صحبت نکرده بودم سال دیگر هست میلیون ریال دیگرش هم همین کار‌ها می‌شد اول باید بمردم وسایل کشاورزی بدهند باز هم مژده می‌دهم امسال اراده ملوکانه تعلق گرفته است که از بلوچستان بازدید بفرمایند و به آنجا تشریف ببرند رعیت بلوچستان خانه ندارد و وسایل کشاورزی ندارد زمین ندارد شخم بذر ندارد هیچ چی ندارد خوشبختانه خود جناب آقای وزیر کشاورزی خودشان هم ملتزم رکاب خواهند بود و ملاحظه خواهند فرمود که این عرایضی که بنده صادقانه اینجا بعرض آقایان میرسانم حقیقت دارد مثل بعضی‌ها استعداد شعر گوئی و تابلو نقاشی کردن با حرف ندارم و با اینکار هم مملکت درست نمی‌شود باید وزارت کشاورزی استفاده از اعتبار سازمان وظائف خودش بکند یعنی سازمان وزارت کشاورزی مسئول است که کشاورزی بلوچستان و عمرانش را دخالت بکند نه اینکه بعهده دیگری واگذار کند اگر اینطور است پس در وزارت کشاورزی را ببندید بنگاه آبیاریش عالیحده بنگاه مرغداریش علیحده بنگاه چه چیزیش علیحده خوب پس این چه کاری باید بکند؟

بنده بیش از این محبتی نمی‌کنم چون شایسته نیشت عرایضی بکنم، امیدوارم که توجهی بفرمایند ولی جناب آقای وزیر کشاورزی یک فرمایشاتی فرمودند که برای سال ۳۶ بنده بروم کمک کنم به آنها برنامه بنویسم که سال ۳۶ چه کاری بکند این کار غلط است برنامه‌ای که شما می‌نویسید اگر سازمان برنامه ۷ ساله دارد می‌بایستی برنامه ۷ ساله کشاورزی هم پاراللش داشته باشد عمران و بهداری هم داشته باشد نه اینکه برای هر سال مثل معین الیکاء نسخه بنویسید و بدهید بخوانند بنده برای اینکه توجه داشته باشید که این کار صحیح نیست شروع زمان وزارت کشاورزی جناب آقای ناصری خیلی کوتاه است بنده تمام این مراقعات را از زمان جناب آقای عدل با اشد طرق با وزارت کشاورزی داشتم توجه نکردند اینستکه ناگزیر شدم از پشت این تریبون این سؤال را بکنم بنده برای اینکه توجهشان را جلب کنم ۱۵ روز پیش مراجعه کردم بوزارت کشاورزی و هفت هشت نفر از مهندسین بسیار خوبشان را جمع کردم و برنامه هفت ساله کشاورزی بلوچستان را تهیه کردم الان بنده یک نسخه را تقدیم می‌کنم بمقام ریاست استدعا دارم که بفرستند به کمیسیون کشاورزی مجلس، آنها شاید بتواند زبان اینها را بفهمند و موضوع راحل کنند که ما یک کاری برای لوچستان کرده باشیم بنده بیش از این عرضی نمی‌کنم و انشاء‌الله می‌رود بلوچستان و بعد از بلوچستان نتیجه گزارش را بعرضشان خواهم رساند.

رئیس ـ آقای وزیر کشاورزی.

وزیر کشاورزی ـ انتقاد نماینده محترم نسبت باقدامات است که در سال گذشته بعمل آمده برنامه‌ای بود که در سال ۳۴ تهیه شد و در سال۳۵ اجرا شد عرض کردم که برای آتیه برای اینکه این تذکراتی که فرمودید رعایت شده باشد برنامه جدیدی تهیه می‌شود بنابراین باید توجه بفرمائید که برنامه تعیین شده نمی‌توانست اجرا بشود زیرا اعتبارات سازمان برنامه محدود بود برنامه‌ای که تهیه فرمودید شاید در حدود پنجاه میلیون ریال بشود هشت میلیون ریال بیشتر سازمان برنامه برای بلوچستان تصویب نکرده این برنامه‌ای که قرائت فرمودید سازمان برنامه تهیه شد و بعد بتصویب شورای عالی سازمان برنامه هیأت دولت رسیده بنابراین با این تشریفات تصدیق میفرمائید که در دست وزارت کشاورزی نیست که بتواند نسبت بآن اقدام کند این مربوط بگذشته بود و نسبت بة آتیه بنده موافقم و مطالعه می‌کنم و امیدوارم که بهتر بشود.

۷ـ سؤال آقای دکتر مشیر فاطمی راجع به برق تهران و جواب آقا معاون وزارت کشور

رئیس ـ آقای دکتر مشیر فاطمی

دکتر مشیر فاطمی ـ یک سؤال بده کرده از وزارت کشور و گویا جناب آقای وزیر کشور خوشان تشریف نیاورده‌اند و جناب آقای معاون وزیر کشور تشریف آورده‌اند که جواب بدهند که موضوع آن سؤال مبتلا به عموم است (صدرزاده ـ راجع به چی است ؟) راجع برقت است بنده استدعا می‌کنم همانطور که بنده سؤال کرده‌ام جوابش را مرحمت بفرمایند که بنده بعد توضیح عرض کنم

رئیس ـ سؤال مربوط بچیست توضیح بدهید که جواب داده شد

دکتر مشیر فاطمی ـ راجع به برق است (صدر زاده ـ سؤال را قرائت بفرمایند) عرض کنم سؤال بنده این است خواهشمند است معلوم بفرمائید طبق کدام قانون بنگاه برق از مشترکین چرا مبالغ مختلف که حداقل آن ده هزار ریال است دریافت می‌نماید

۲-وضع برق تهران چه موقع از صورت فعلی خراج می‌شود و چرا تاکنون کارخانه‌های خریداری از الستوم و وستینگهاوس را که دو سال قبل خریداری شده مرد استفاده قرار نمی‌دهند و باز برنامه خاموش اجرا می‌شود؟ این را جوابش را لطف بفرمائید تا بنده مطالب دیگری هم هست که عرض کنم.

رئیس ـ آقا معاون وزارت کشاورزی

معاون وزارت کشور ـ (دکتر خانلری)ـ سؤال جناب آقای دکتر مشیر فاطمی نماینده محترم از دولت دو قسمت است یکی موضوع اخذ وام سؤال فرموده‌اند که مجوز اخذ وام سؤال فرموده‌اند که مجوز اخاذ وام چیست؟ عرض کنم در این اخذوام در تاریخ ۳۳/۱۰/۶ شهرداری تهران بموچب وظایف و اختیاری که دارد بوزارت کشاورز پیشنهاد کرده است که اجازه بدهند که وامی گرفته شد از مشترکین وزارت کشور در تاریخ ۳۳/۱۰/۱۲ بقائم مقامی انجمن شهر و باستناد ماده ۸۰ لایحه قانونی شهرداری مصوب سال ۳۲ اجازه دریافت وام را داده است. اما در قسمت دوم درباره کارخانه‌های جدید برق باستحضار خاطر آقایان نمایندگان محترم میرسانم که ماشین آلات کارخانه ۵۰ هزار کیلو واتی آلستوم بتدریج بتهران می‌رسد و بنگاه بنای کارخانه را بمقاطعه داده و مقاطعه کار مشغول ساختمان شده است و تا ۱۱ ماه دیگر از واحد اول شروع ببهره برداری خواهد شد دوم راجع بنحوه کارخانه برق خریداری از وستینگهاوس، در نتیجه اعتصاب کارخانه‌های و ستینگهاوس آمریکا که چهار ماه و نیم ادامه

+ساحت محترم مجلس شورای ملی بطوریکه خاطر نمایندگان محترم مجلس شورای ملی مستحضر است دولت شاهنشاهی بمنظور تشدید مناسبات دوستانه و توسعه روابط تجارتی و اقتصادی با دول دیگر فعلا در ۳۰ کشور دیگر دارای نمایندگی سیاسی (سفارت کبری و سفارت) می‌باشد و در صورتیکه فقط در هشت کشور دارای ملکی است که نمایندگیهای مربوطه در آن مستقر می‌باشند بهمین جهت همه ساله مبلغ متنابهی برای مال الاجاره نمایندگی‌های ارز از کشور خارج و پرداخت می‌گردد (وزیر دارائی ـ این لایحه این لایحه عادی است تقاضای فوریت نشده)

رئیس ـ اشکالی ندارد لایحه قرائت می‌شود و بکمیسیون فرستاده می‌شود

(بقیه لایحه بشرح زیر خوانده شد)

و این مبلغ هم همواره بواسطه ترقی میزان مال الجاره در کلیه کشور‌های رو بافزایش است علیهذا دولت برای جلوگیری از پرداخت دائم این وجوه و رعایت صلاح و صرفه جوئی خزانه کشور و همچنین رفع بلاتکلیفی اغلب نمایندگیها که در واقع خانه بدوش بوده و غالباُ دچار اشکالاتی می‌گردند قصد دارد در عده‌ای از کشورها ی خارجه که بحران تنزل شدیدتر است برای نمایندگیها شاهنشاهی خانه ملکی تهیه نماید که رفته رفته خزانه کشور از تحمل پرداخت چنین مبلغی گزافی بعنوان اشکالات و ضرر‌های حاصله از تغییر خانه رهائی یابند بدین منظور ماه واحده زیر تقدیم و تصویب آن را تمنی دارد.

ماده واحده ـ بدول اجازه داده می‌شود تا میزان مبلغ چهار میلیون و پانصد هزار دلار بارز خارجی برای خرید و ساختمان خانه جهت نمایندگیهای سیاسی ایران در کشور‌های زیر دول متحد امریکای شمالی ـ ایطالیا ـ ژاپن ـ پاکستان ـ اندونزی ـ مصر ـ عربی سعودی ـ لبنان ـ سوریه ـ شرق اردن ـ اطریش ـ سوئیس ـ سر کنسولگریهای ایران در بصره ـ سانفرانسیسکو ـ کربلا و کنسول گری نجف از بانک ملی ایران وام گرفته و مبلغ دریافتی را با بهره در مدت دهسال کار سازی دارد وزارت امور خارجه مکلف است در بودجه سالیانه خود مبلغی که بابت اصل و بهره باید در هر سال بپردازد پیش بینی نموده و به بانک ملی ایران پرداخت نماید. نخست وزیر ـ وزیر دارائی ـ وزیر امور خارجه

رئیس ـ بکمیسیونهای خارجه و بودجه فرستاده مشود

۵- طرح و تصویب فوریت لایحه اجازه استقراض هفتاد و پنج میلیون دلار از بانک بین المللی توسعه و عمران

رئیس ـ لایحه اجازه استقراض از بانک بین المللی قرائت می‌شود و فوریت آن طرح می‌شود

(بشرح زیر قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

چنانکه خاطر آقایان نمایندگان محترم مستحضر است دولت مجاز بود طبق تبصره ۳ ماده هشت قانون سازمان برنامه تا حدود دویست و چهل میلیون دلار اعتبار تحصیل و بتدریجی که مورد احتیاج واقع می‌شود با تصویب کمیسیون مشترک برنامه مجلسین مورد استفاده قرار دهد در اجرای مزبور در اسفند ماه ۱۳۳۴ مبلغ پنجاه میلیون دلار تقاضای اعتبار شد که بموجب تصمیم کمیسیون مشترک برنامه مجلسین در ۲۱ اسفند ماه ۱۳۳۴ مورد تصویب واقع ش که از این مبلغ فقط هفده میلیون و پانصد هزار دلار استفاده گردید چون اجرای کامل‌های مصوب سازمان بنا بر همان ماده ۸ قانون در سالهای اول با عایدات سازمان برنامه میسر نیست و حال آنکه در سالیان بعد عواید نفت سهمیه سازمان برنامه بیشتر از هزینه هائی خواهد بود که در قانون پیش بینی شده بنابراین ناچار باید در سالهای اول اعتباری از مؤسسات خارجی اخذ کرد که در سالهای آخر مستهلک گردد باین منظور برای تحصیل هفتاد و پنج میلیون دلار وام با بانک بین المللی توسعه و عمران مذاکره گردید بانک مزبور با تأدیه این مبلغ ضمن طرح قرار دادی که پیشنهاد نموده موافقت کرد که طرح قرارداد مزبور بضمیمه برای ملاحظه و تصویب تقدیم می‌گردد نظر باینکه اخیراُ نرخ بهره و کارمزد بانک بپنج و سه چهار در صد افزایش یافته ولی موافقت شده است که چنانچه قرار داد وام بکشور ایران قبل از سی و یکم دسامبر ۱۹۵۶ (دهم دی ماه ۱۳۳۵ بهیئت مدیره بانک تسلیم شود نرخ بهره و کارمزد وام ایران فقط از قرار پنج در صد در سال خواهد بد لذا دولت در ضمن تقدیم ماده واحده ذیل تمنی دارد در تصویب آن تسریع فرمایند

ماده واحده ـ دولت مجاز است در اجرای تبصره سه ماده ۸ قانون سازمان برنامه مصوب هشتم اسفند ماه ۱۳۳۴ مبلغ هفتاد و پنج میلیون دلار از بانک بین المللی توسعه و عمران بموجب قرار داد ضمیمه برا سازمان برنامه وام بگیرد تبصره ۱: مبلغ سی و دو میلیون و پانصد هزار دلار یقه اعتبار پنجاه میلیون دلار که قبلا تصویب شده و مرود استفاده واقع نگردیده جزء هفتاد و پنج میلیون دلار فعلی منظور است تبصره ۲: بهره و کارمزد این وام به نرخ روز استقراض خواهد بود مشروط بر این که میزان آن بالاتر از آنچه که بانک بین المللی توسعه و عمران در موارد مشابه با دیگران محسوب می‌کند نباشد

نخست وزیر ـ وزیر دارائی

رئیس ـ لایحه دو شوری است تقاضای فوریت شده آقای دولت آبادی (دولت آبادی موافقم) آقای مشایخی موافقید (مشایخی ـ موافقم) رأی گرفته می‌شود بفوریت آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. بنابراین بکمیسیون مشترک برنامه و خارجه فرستاده می‌شود (مشایخی ـ بکمیسیون دارائی هم صلاحیت دارد نخیر آئین نامه سابق اینطور بود قرض باید کمیسیون دارائی و بودجه می‌رفت ولی قانون در دوره ۱۸ خود آقایان گذراندند مرجع اعتبار و قرضه کمیسیون مشترک تعیین شد بنابراین بآن کمیسیون می‌رود اگر آقایان نظر شان باشد می‌گفتند که با تصویب کمیسیون می‌شود از این وام یا از این اعتبار استفاده کرد من گفتم که ممکن نیست باید در مجلس مطرح شود مجلس شورای ملی اجازه بدهند (صحیح است) حالا هم همانطور عمل می‌شود (نمایندگان (صحیح است)

۶-سؤال آقای کیکاوسی راجع به برنامه عمرانی بلوچستان و جواب آقای وزیر کشاورزی

رئیس ـ سؤالات مطرح است آقای کیکاوسی بفرمائید

کیکاوسی ـ بنده قبل از اینکه بتوضیح سؤال خودم بپردازم مطلبی که لازم میدانم بعرض برسانم اینست که جناب آقای وزیر کشاورزی در مورد سؤال تقسیم خالصجات که کرده بودم اقدامی کردند که تشکر می‌کنم برای اینکه دستور فرمودند که تشکر می‌کنم برای اینکه دستور فرمودند یک هیأتی در عرض ۳ روز رفت بمحل و مشغول شدند برای اینکه خالصه را تقسیم کنند بین رعایا فقط نکته‌ای که می‌خواستم تذکر بدهم این بود که این عمل مستلزم یک وقت زیادی است و همانطوری که استدعا کرده بودم بگاوبندیهائی که فعلا کشت کرده‌اند عمل امسال را مطابق مال الاجاره دو میلیون و چهار صد هزار ریالی که فرمودند اجازه بدهند بخود آنها که وزارت کشاورزی دستش باز تر باشد در تقسیم خالصجات زودتر و سریعتر اقدام کنند اما سؤالی که بنده طرح کردم بسیار ساده است در سال ۱۳۲۹ یعنی قبل از سال ۱۳۲۹ برای عمرانی بلوچستان بنده کوششهای خیلی زیادی کردم و بالنتیجه کمیسیونهائی در وزارت کشاورزی تشکیل شد که یکی از همکاران محترم جناب آقای دهستانی هم در آن کمیسیون شرکت داشتند و برای عمران بلوچستان تقریباً ۵۰میلیون بغیر از آبیاری و سایر موضوعات دیگری پیش بینی شده که در مدت ۵ سال مصرف شود و برای اینکار هم برنامه‌ای نوشته شد و تقدیم هیئت دولت شد و هیأت دولت تصویب کرد و این برنامه رفت سازمان برنامه در سازمان برنامه در برنامه هفت سالةاول در این سازمان ۷ ساله دوم که برنامه اش داده شد در این برنامه هم آن برنامه را منظور کردند با یک تغییراتی بنده سؤال کردم آیا وزارت کشاورزی برای عمران بلوچستان اساساً برنامه‌ای در نظر گرفته یا نگرفته؟ اگر برنامه‌ای در نظر گرفته بسیار خوب اگر نگرفته علتش چیست؟ دوم اینکه سازمان برنامه ۸ میلیون ریال برای عمران سال ۱۳۳۵ بلوچستان باختیار وزارت کشاورزی گذشته است آیا این پول بر طبق چه برنامه‌ای بمصرف رسیده؟ در کجا و چطور؟ و چه مبلغی تاکنون مصرف شده البته توضیحاتی که جناب آقای وزیر کشاورزی خواهند داد امیدوارم که بقدری قانع کننده باشد که بتوضیحات زیادتری که بنده عرض کنم احتیاجی جناب آقای وزیر کشاورزی عزیز می‌کنم

رئیس ـ آقای وزیر کشاورزی

وزیر کشاورزی (ناصری)ـ لزوم توجه خاص نسبت ببلوچستان بهیچ یک از آقایان نمایندگان محترم پوشیده نیست دولت هم توجه دارد و سعی خواهد کرد در اسرع اوقات تصمیمات خوبی برای عمران و آبادی بلوچستان اتخاذ شود در برنامه‌های سال ۱۳۳۶ که در دست تهیه است فکرهای لازم برای عمران و آبادی بلوچستان از قبیل آبیاری، دامپروری، دامپزشکی و کشاورزی تهیه می‌شود و قسمت‌های دیگری در دست تهیه است و ممکن است و مانعی ندارد و بنده خیلی خوشوقت می‌شوم از اینکه خود نماینده محترم تشریف بیاورند و به بینند که این برنامه‌ها رفع احتیاجات را می‌کند یا خیر و بلکه با کمک فکری ایشان برنامه بهتری تهیه بشود و اما در سال گذشته یعنی در سال ۱۳۳۴ توجه بفرمائید که ۱۵ میلیون ریال برای اقدامات عمرانی بلوچستان و سیستان تصویب شده بود هفتصد هزار تومان یعنی هفت میلیون ریال برای سیستان و هشت میلیون بریال برای بلوچستان برنامه استفاده از این هشت میلیون ریال را سازمان برنامه تهیه کرد و برای اجرا باستاندار محل بجناب آقای مهران ابلاغ شد یعنی کلا مسئولیت اجرای تمام برنامه را آقای استاندار بلوچستان و سیستان قبول کردند وزارت کشاورزی هم افراد خودش را کلا در اختیار استاندار محل گذاشت که برنامه را اجرا کند اقلام هزینه‌های مربوطه بسیار مفصلی است و پنجاه قلم است از این لحاظ تصدیع نمی‌دهم و صورتش را تقدیم می‌کنم که در اختیار نماینده محترم بگذارند در قسمت برنامه سال ۱۳۳۶همانطور که عرض کردم امیدوارم با تشریک مساعی ایشان یک برنامه خیلی خوبی برای سال ۱۳۳۶ تهیه بشود و بموقع اجرا گذاشته بشود

+داشت تعویق افتاد و اخیراً هم در اثر بسته شدن کانال سوئز کشتی‌های حامل بقیه لوازم مجبورند یک راه دور تری را طی کنند بهر حال امید می‌رود که تا یکماه دیگر این وسائل ببندر خرمشهر برسد و چون قسمت اعظم ماشین آلات رسیده بمحض اینکه آن قسمت هم برسد بهره برداری شروع خواهد شد و امکان دارد که در اواسط بهمن ماه کارخانه برسد و بهره برداری از این قسمت کارخانه وستینگهاوس شروع بشود بهر حال علت عمده تأخیر استفاده و بهره برداری از کارخانه‌های وستینگهاوس این بود که خود کارخانه‌ها یفروشنده و سازنده اعتصاب کردند و چهار ماه و نیم بهره برداری را بعقب انداختند (دکتر مشیر فاطمی ــ جواب ناقص بود .)

رئیس ـ شما ده دقیقه وقت دارید صحبت کنید تشریف بیاورید اینجا بگوئید ناقص بود. نظم و ترتیب را حفظ کنید.

معاون وزارت کشور ـ اگر این اعتصاب پیش نیامده بود اقلا چهار ماه پیش بهره برداری از این کارخانه شروع شده بود

رئیس ـ آقای دکتر مشیر فاطمی دکتر مشیر فاطمی ـ عرض کنم جواب جناب آقای دکتر خانلری تصور می‌کنم بتصدیق همه آقایان جوابی بود که بنگاه برق نوشته بود و داده بود بدست ایشان و ایشان قرائت کردند و بنگاه برق هم دلش نمی‌خواهد که برق تهران درست بشود برای اینکه سر قفلی از بین می‌رود کارخانه الستوم را که خریدند دو سال قبل خریدند و قرار بود و احد اولش بعد از شش ماه بتهران برسد (صحیح است) کارخانه وستینگهاوس را که خریدند قرار بود بعد از چهار ماه برسد کانال سوئز یک ماه است بسته شده و دو ماه است بسته شده آقا نیائید این حرفها را در محضر مقدس مجلس شورای ملی بزنید خوب نیست بنده حقیقتش اینستکه خیل متأسفم و اینکه فرمودید لایحه قانونی فلان ما اصلا خود آن مرد را قبول نداریم تا چه رسد به لایحه قانونیش. اصولا چه حق دارد که کسی برای مردم یک شهری وام معین کند اگر این کار را اصلاح نکنید همین جا قول می‌دهم برای این عمل دولت را استیضاح می‌کنم (احسنت) برای اینکه شما حق ندارید برای این کار ده هزار یا پانزده هزار ریال از مردم وام بگیرید پس فردا از نان و گوشت مردم هم می‌خواهند پول بگیرید خدا شاهد است این کار خلاف وجوان و قانون و همه چیز است. شهرداری چه حق دارد در صورتی که قائمقام انجمن شهر است باستناد لایحه قانونی مزخرف (دکتر رضائی ـ اگر قانونی بوده است که قانون است) نه آقا لایحه‌های مصدق هیچ برای بنده قانونی نبوده است ولی در هر حال حق ندارند اینطور وامها را بگیرند دیشب بنده در روزنامه اطلاعات یک خبری خواندم که واقعاُ متحیر شدم و آن این بود که آقای گریگوری رئیس اداره اصل چهار گفته است که آن بیست و سه میلیون که در دوره هجدهم برای بانک رهنی و کشاورزی ما تصوب کردیم بزودی در اختیار دولت ایران می‌گذاریم بنده می‌خواستم اینجا خارج از موضوع از این حسن توجه اداره اصل ۴ و دولت امریکا تشکر بکنم و ضمناُ خواهش کنم که از این محل کمک‌های فنی یک مقداری را هم برای برق تهران در نظر بگیرند، چون نوشته بود از محل ۵۲ میلیون دلار کمک فنی هم می‌کنم اگر این کمک به برق تهران هم بشود ما از شر برق تهران خلاص می‌شویم، آقای می‌گویند برق تهران ضرر می‌کند بنده با آقا عرض می‌کنم که اشخاص و شرکتهائی حاضرند برق تهران را اداره کنند و سالی پنج شش میلیون تومان هم بشما دستی بدهند بدون اینکه پولی از مردم بگیرند حالا از شبکه و اینها یک چیزیهائی می‌گویند تمام برای این است که می‌خواهند در آن یک فعل و انفعالاتی بکنند چون اطلاعات بنده در این خصوص ناقص است عرضی نمی‌کنم آنجه مسلم است این است که در آنجا دست بیکی کرده‌اند و معلوم نیست که آنجا چه خبر است اگر این کار را اصلاح نکنید بنده بسهم خودم این موضوع را دنبال می‌کنم و بجاهائی میرسانم که می‌رسد به بن بست (احسنت)

رئیس ـ آقای معاون وزارت کشور بفرمائید

معاون وزارت کشور (دکتر خانلری) اینکه نمانده محترم فرمودند که جواب کافی نبود بنده فعلا اطلاعات دیگری نمی‌خواهم در اختیار آقایان بگذارم ولی راجع باین نکته که میفرمائید که این مطالب درست نیست بنده گمان می‌کنم عرایضی که اینجا کردم صحیح باشد و آن این است که تأخیر در رسیدن وسایل برق نتیجه اعتصاب کارخانجات امریکا بوده است و سایر چیزها اگر تصور میفرمائید که بنده خلاف عرض کردم خیلی آسان است استدعا می‌کنم یک نفر را مأمور بفرمائید که برود به بیند اینکار شده یا خیر این است که آقایان توجه بفرمائید خلاف و دروغ عرض نمی‌شود شاید سزاوار نباشد که اینجا مطالبی بر خلاف عرض شود (دکتر مشیر فاطمی) بفرمائید کمیسیون تحقیق تشکیل شود) اگر خلاف بود آنوقت بفرمائید موضوع قابل تحقیق است استدعا می‌کنم تحقیق بفرمائید رئیس ـآقای مهندی فروغی سؤالی دادند که خودشان حاضر نیستند. آقای دکتر دادفر

۸- سؤال آقای دکتر دادفر راجع به برق طهران و موتورهای آن و جواب آقای معاون وزارت کشور

دکتر دادفر ـ سؤال بنده هم خوشبختانه یا متأسفانه مربوط بهمین مسئله برق تهران بود بنده آن روزی که این سؤال را تقدیم کرده بودم از سؤال جناب آقای دکتر مشیر فاطمی اطلاع نداشتن تقریباُ سؤال‌ها نزدیک بهم است بنده سئوالم را می‌خوانم قبلا باید عرض کنم چون قرار بود سؤالات روز سه شنبه مطرح بشود چون فکر نمی‌کردم امروز آن سؤال مطرح بشود اسنادی که داشتم نیاوردم ولی بطور کلی عرایضی عرض می‌کنم سؤال بنده این است اولا علت اجرا برنامه خاموشی در تهران دوالی سه شب در هفته چیست؟ دولم شایعه خرابی موتورهای شرکت برق بر اثر استعمال نفت قیم صحیح است یا نه؟ اگر صحیح است مسئول این امر چه کسانی هستند سوم کار خرید و نصب موتور ده و پنجاه هزار کیلواتی در چه مرحله است) جواب قسمت سوم سؤال بنده را آقای معاون وزارت کشور در سؤال آقای مشیر فاطمی فرمودند و اگر قانع کننده بود یا نبود دیگر بسته است بقضاوت آقایان (دکتر مشیر فاطمی ـ ابداُ) ولی بنده می‌خواستم یک اصلی را تذکر بدهم بآقای معاون وزارت کشور و آن این است که در سال ۱۳۳۴ در مجلس موضع اعطای اختیارات قضائی محاکمات قانون و وظائف اداری یک وظائفی معین شده که در آن اختیارات دولت ا معین کرده در این قانون می‌گوید دولت دو وظیفه دارد وظیفه حاکمیت وظیفه تصدی قانون تعریف کرده است گفته است اعمال تصدی آنهائی است که شرکتها و افراد و اشخاص حقوقی هم می‌توانند اعمال مشابه آنرا انجام بدهند پس برای اینک ترتیب کار اداره برق یک عمر تصدی است یعنی دولت مانند یک فردی است اگر از عمل مسئولین امور یک خسارتی متوجه کشور و یا بنگاه بشود همانطوری که یک مدیر عامل شرکت در مقابل شرکاء مسئول است باید آن اشخاص هم مسئول باشند (صحیح است) آقایان توجه بفرمائید شایع شد بر اینکه بعد از آنکه چاه نفت قم فوران کرد از نفت قم آوردند ریخته در موتور‌های کارخانة برق و مسئولین برق اینرا تلویحاُ و تصریحاُ می‌گویند که در نتیجه این کار بعضی از موتورهای ما خراب شد (دکتر مشیر فاطمی ـ دروغ می‌گویند) بنده نمیدانم که این مسأله صحیح است یا نه بنده می‌گویم که این مسأله بود حالا جناب آقای معاون وزارت کشور جواب بدهند تا معلوم شود دروغ بود یا خیر دوم این که علت این خاموشی چه بوده بعداُ عرایضی دارم عرض می‌کنم.

رئیس ـ آقای معاون وزارت کشور بفرمائید

معاون وزارت کشور ـ بنده مقدمه عرض می‌کنم که معمول این است که وقتی آقایان نمایندگان سؤالی می‌فرمایند نماینده دولت باید قرضاً جوابهائی بدهد که آن موضوع را رد کند در این مورد همچو مطلبی نیست یعنی بنده نمی‌خواهم جوابی عرض کنم که برق خاموش نمی‌شود هیچ توقع اینرا که بنده بر خلاف حقیقت عرضی کنم نباید آقایان داشته باشند اما در این که وضع برق تهران فعلا خوب نیست و بایستی این وضع تغییر کند در پاسخ عرض می‌کنم که وزارت کشور و شهرداری و مسؤلین امر بیکار ننشسته‌اند و بی اعتنا نیستند و کمال کوشش را هم می‌کنند و امیدواریم به نتیجه هم برسیم اما درباره سؤالی که فرمودند یکی راجع بعلت خاموشی است علت خاموشی این است که قدرت کارخانه برق کافی نیست چرا کافی نیست؟ برای اینکه دستگاههای فعلی دون رزو کار می‌کنند و با وجودی که از اول سال جاری یک دستگاه دیزل ۱۹۰۰ کیلوواتی براه انداخته شده و از سازمان آب نیز یکهزار الی یکهزار و پانصد کیلووات برای برق شهر کمک گرفته شده در نتیجه اضافه شدن مصرف برق مشترکین که اصلا سال بسال (طبق معمول دنیا هر پنج سال دو برابر می‌شود) اضافه می‌شود و چون نصب دستگاههای کوچک جبران این اضافه را نمی‌نماید اجباراُ بدون رزو بکار ادامه داده می‌شود در نتیجه کوچکترین عیب باعث خوابیدن دستگاه‌ها می‌گردد تا تعمیر و مجدداُ براه افتد ضمناُ اینرا هم عرض کنم برقهای جدیدی که در سال جاری داده شده از محل خرید نیرو از کارخانه‌های اختصاص بود که بنگاه برق آن را بمشترکین خودش داده است

اما راجع بموضوع نفت قم فوران چاه البرز قم در فاصله یکصد و چهل کیلو متری طهران موجب امیدی شد برا اقتصادیات کشور و سعی شد که از این منبع مصرف استفاده شود بنگاه برق اولین مؤسسه دولتی بود که پیشقدم شد آزمایش کند استفاده کند از این نفت قم حتی در آن موقع بفکر افتاد در صورتی که بتواند از نفت قم استفاده کند چون ارزانتر تمام می‌شود قیمت برق را هم کم کند و باستحضار آقایان محترم برسد متأسفانه این نفت طبعاُ وسیله تصفیه اش نبود نا خالصیهائی داشت البته این قسمت را در کارخانه ساخت اشکودا عمل کردند یعنی در آنجا استفاده کردند از نفت قم و از لحاظ قدرت حرارت و خصوصیات فنی بسیار رضایتبخش بود در آن قسمت نتیجه مفید بدست آمد بعد در قسمت‌های دیگر که بکار انداختند موجب شد که این آزمایش نتیجه مطلوب ندهد زیرا که این نفت قم در حالت خالص در حالت عادی بین درجه ۲۵ و۱۹ غلظتی دارد که متناسب تلمبه‌های دستگاههای برق نبوده است بدین سبب موجب شد که این کارخانه‌ها از کار بماند و مجبور شدند که تعمیر کنند البته وزارت کشور دستور داد که جداُ تحقیق

+ کنند که چرا قبل از اینکه مطمئن بشوند استفاده از نفت در کارخانه‌ها نتیجه مطلب می‌دهد بکار انداختند؟ و آیا غفلتی شده است در این باب یا خیر؟ و البته اگر در نتیجه تحقیقاتی که بعمل می‌آید معلوم شد غفلتی شد مسئولین امر تعقیب خواهند شد (احسنت)

رئیس ـ آقای دکتر دارفر

دکتر دادفر ـ متأسفانه همانطوری که آقایان نمایندگان محترم استماع فرمودند مثل اینکه جناب آقای معاون وزارت کشور تلویحاُ تأیید فرمودند یک قسمت از خرابی موتورهای شرکت برق و خاموشی اخیر برق تهران بر اثر استعمال بدون دقت اولیه نفت قم بوده البته بنده همانطوری که عرض کردم وقتی در یک کشور کارهای تصدی با کارهای حاکمیت توأم شد یعنی بنگاه برق از یک طرف دیگر گفت هر چه من می‌گویم آن باید بشود مقرراتی وضع می‌کند که مردم ناچار از اطاعتند نتیجه این طور می‌شود یا باید بنگاه برق و اداره‌ای که آنجا تأسیس شده مستقیماُ کارش از کارهای حاکمیت دولت باشد که دولت هر تصمیمی می‌گیرد منبع باشد و یا مثل یک شرکت خصوصی آنوقت نفع و ضرر آن اقدام را در آنجا بسنجند اگر چنانچه این کار قبلا دقت نشد بیخود میلیونها به بنگاه برق صدمه وارد آمده: اگر چنانچه مسئولین امر را هم مؤاخذه کنند بر فرض آن مدیر را مؤاخذه کردند یا مدیر بنگاه برق را برداشتند این مدتی که تهران در خاموشی بوده چه می‌شود؟ از طرف دیگر بنده نظر آقایان محترم را بکار که شرکت برق کرده است جلب می‌کنم. آقایان لابد در روزنامه‌های مطالعه فرموده‌اند که چند نفر از آقایان اطباء اعتراض نمودند که آقا این برنامه خاموشی را لااقل قبلا می‌خواستید بما اطلاع بدهید که موجب دهید که موجب زحمت و خدای نخواسته تلفات جانی نشود مثلا در موقع عمل جراحی برق خاموش می‌شد قسمت دوم که می‌خواستم بنده حضور آقایان عرض کنم این است امور تصدی از سایر کارها که مجزا نیست بنده الان چند تا رأی دادگاه دارم که این دادگاهها بعلت گران فروشی یا بعلت کمی میزان برق که مشاهده شده چند شرکت خصوصی را محکوم کرده‌اند برق شب در موقع روشن بودن بجای ۲۲۰ ولت ۱۸۰ ولت است و این خود کم فروشی است وقتی دولت خودش ضرب المثل یعنی نمونه اجرای قانون و تبعیت از قانون محاکم باید بادش و عمل نمی‌کند بنده خیال می‌کنم که بنگاههای خصوصی هم بکنند

بنده اطلاع دارم نه تنها دولت این وظیفه اش را انجام نداده آن نظراتی هم که بایستی در بنگاههای خصوصی بکند نکرده الان راجع بکار بنگاههای برق خصوصی ببنده نامه‌ای نوشته‌اند که الان پیشم ندارم اصل آن را بخوانم آقایان مستحضر بشوند مفادش اینست از مشترکینی که برق می‌خواهند آن هزار تومان را می‌گیرند و بعوض ۵ تومان حق معاینه هم شصت تومان می‌گیرند هر کاری می‌خواهند میکنند یک ورقه هم سفته سفید می‌گیرند باید امضاء‌کنی و بمن بدهی می‌گوید چرا؟ می‌گوید من از شما پول نمی‌خواهم ولی اگر بدادگاه شکایت کردی آن را پر می‌کنم بهر مبلغی که می‌خواهم میروم از شما مطالبه می‌کنم و بنده برای اثبات این عرضم اگر جنابعالی حاضرید الان باتفاق می‌رویم در دفتر خصوصی دو تات سه تا از شرکتها را که از این سفید مهرها استفاده کرده‌اند بشما نشان می‌دهم آقای وقتی که دولت وظیفه خودش را اجراء نکند شرکتها هم بخودشان حق می‌دهند او که پاسبان در اختیار ندارد او هم سفید مهر می‌گیرد هیچکس هم اعتراض نیمکند در مورد خرید این کارخانه الستوم و وستینگهاوس جواب دادند که شش ماه دیگر وارد خواهد شد بنده اطلاع دارم که راجع بشبکه برق تهران اصلا اقدامی نشده است اگر هم کارخانه وارد بشود شبکه فعلی قادر بتوسعه برق نیست قبل از اینکه راجع بشبکه فکر بکنند رفته‌اند کارخانه برق خریده‌اند بنده در روزنامه خواندم که این کارخانه آلستوم شش ماه مهلت خواست دوباره تمدیدی کردند نمیدانم صحیح است یا صحیح نیست بهر صورت نظر بنده این بود که ترتیبی اتخاذ بفرمایند که دولت با این برنامه‌های عظیم عمرانی که شروع بکارهائی کرده در خود این پایتخت مسئله برق که در همه جا از مسائلی اولیه زندگی بوده و حل شده الان ۱۵ سال است تهران از بی برقی داد می‌زند و بجائی نمی‌رسد و با این ترتیب باز هم بجائی نخواهد رسید یکی از آقایان محترم یادداشتی مرحمت فرموده‌اند که این آقایانی که خودشان را متخصص می دانند چرا قبلا این نفت قم را تجزیه نکرده‌اند که ببینند نفت در این کارخانه‌های برق قابل استفاده بوده یا خیر؟

الحمدالله ما در آنجا متخصصینی داشتیم چه رد شرکت نفت قم و چه در کارخانه برق چرا این را تجزیه نکردند؟

قربان علبش این است که شما در کارخانه کسیکه مهندتس است یا متخصص فن و اهل فن است از فن او استفاده نمی‌کنید بنده شنیدم که آقای آجودانی پلی تکنسین است واقعاً شخصی است که باید از وجود او استفاده بشود اما کار مدیر کل برق چیست؟ مدیر کل برق آنجا می‌نشیند بمراجعین جواب می‌دهد عضو می‌آورد عضو عوض می‌کند نامه امضاء می‌کند از فنی بودن آن شخص در بنگاه یا کارخانه برق چه استفاده‌ای می‌شود؟ الان تشریف ببرید در وزارت خانه‌های دیگر می‌بینید مهندس معدن پشت میز نشسته است از تخصص و فن اشخاص استفاده نمی‌شود و این فنی‌ها هم مسئولیت خودشان را درک نکرده‌اند بنده خواستم نظر وزارت کشور را باین موضوع جلب بکنم و مخصوصاً استدعا دارم کسانی که مسئول اینکار هستند نمیدانم این اشخاص مسئولین بنگاه برق هستند یا اینکه وزارت کشور است یا مسؤلش شرکت نفت قم است هر کس هست باید آن کسانی که مسئول این خسارت بوده‌اند تعقیب بشوند برای این اهمال و اشتباه که باعث خرابی بنگاه برق شده‌اند باید مسببین معلوم بشوند بنده سؤالم را تا تعیین مسئولین تکرار می‌کنم تا معلوم شود که این خسارت را چه کسانی به این کشور زده‌اند و شهر را در خاموشی گذاشته‌اند (احسنت)

رئیس ـ آقای معاون وزارت کشور

معاون وزارت کشور ـ بنده عرضی ندارم

رئیس ـ سؤال کرده‌اند باید جواب بدهید عرضی ندارم یعنی چه؟ سؤال می‌کنند میگوئید عرضی ندارم؟

معاون وزارت کشور ـ عرض بنده این بود که قبلا عرض کردم و در بیان سایر مطالب هم بعرض مجلس محترم رساندم که در این باب تحقیق بشود البته تحقیق خواهد شد نتیجه این تحقیق بعرض مجلس خواهد رسید در باره برق بنده فقط چیزی که می‌توانم عرض کنم البته صحیح است که وضع برق تهران خوب نیست و بایستی کمال کوشش بشود که از این وضع خارج بشود و امیدوار هستیم که بتوانیم موفق بشویم که زودتر اصلاح شود

۹- ختم جلسه بعنوان تنفس

رئیس ـ بیست دقیقه تنفس داده می‌شود و بعد اگر لازم شد بمجلس خواهیم آمد

(مجلس ساعت ۱۱ بعنوان تنفس تعطیل و دیگر تشکیل نگردید)

رئیس مجلس شورای ملی ـ رضا حکمت