مذاکرات مجلس شورای ملی ۲ دی ۱۳۱۸ نشست ۱۲
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری دوازدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری دوازدهم |
دوره دوازدهم قانونگذاری
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره ۱۲
جلسه: ۱۲
صورت مشروح مجلس روز یکشنبه دوم دی ماه ۱۳۱۸
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- بقیه شور اول لایحه امور حسبی از ماده ۱۲۶ تا ۱۶۲
۳- موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
(مجلس یک ساعت و ده دقیقه پیش از ظهر به ریاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید)
صورت مجلس یکشنبه ۲۵ آذر را آقای مؤید احمدی (منشی) قرائت نمودند. )اسامی غایبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده:
غایبین بااجازه - آقایان: تربیت - اقبال - پارسا - معینی.
غایبین بی‌اجازه - آقایان: رضوی - آصف - وزیری - شهدوست - منصف - مرآت اسفندیاری - ثقةالاسلامی - تولیت - مؤید قوامی - مستشار - اعظم زنگنه.
دیر آمده بااجازه: آقای دکتر سمیعی.
دیر آمدگان بی‌اجازه - آقایان: بیات - گودرزی - نیک‌پور - وکیلی – همراز)
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس-آقای آصف
آصف- بنده در جلسه قبل بواسطه کسالت استجازه از حضورتان کرده بودم.
رئیس- اصلاح می‌شود در صورت مجلس نظری نیست (خیر) صورت مجلس تصویب شد.
- بقیه شور اول لایحه امور حسبی از ماده ۱۲۶ تا ۱۶۲
۲-(بقیه شور اول لایحه امور حسبی از مادهً ۱۲۶ تا ۱۶۲)
رئیس- شور اول گزارش کمیسیون قوانین دادگستری راجع به امور حسبی از ماده ۱۲۶ مطرح است.
باب چهارم- راجع به غائب مفقودالاثر
فصل اول – در صلاحیت دادگاه
ماده ۱۲۶ – امور راجع بغائب با دادگاه شهرستان محلی است که آخرین اقامت گاه غائب در آن محل بوده.
رئیس – ماده ۱۲۷
ماده ۱۲۷ – هر گاه آخرین اقامتگاه غائب در خارج از ایران باشد دادگاهی برای رسیدگی بامور غائب صالح است که آخرین محل سکونت غائب در آن محل بوده.
رئیس – ماده ۱۲۸
ماده ۱۲۸- هر گاه غائب در ایران اقامتگاه یا محل سکنی نداشته یا اقامتگاه محل سکنای او در ایران معلوم نباشد دادگاه محلی برای رسیدگی بامور غائب صالح است که ورثه غائب در آن محل اقامت یا سکنی دارند.
رئیس – ماده ۱۲۹
ماده ۱۲۹- در صورتیکه ورثه غائب در ایران معلوم نباشد دادگاهی صالح است که غائب در آنجا مال دارد.
رئیس- ماده ۱۳۰
فصل دوم – در تعیین امین
ماده ۱۳۰- دادستان و اشخاص ذینفع از قبیل وارث و بستانکار حق دارند از دادگاه در خواست تعیین امین برای اداره اموال غائب بنمایند.
رئیس – ماده ۱۳۱
ماده ۱۳۱- پس از وصول درخواست تعیین امین دادگاه در خصوص غیبت و اینکه غائب کسی را برای اداره اموال خود معیین کرده است یا نه تحقیق نموده و پس از احراز غیبت و وجود شرایط ماده ۱۰۱۲ قانون مدنی تعیین امین می‌نماید.
رئیس – ماده ۱۳۲
ماده۱۳۲- کسیکه در زمان غیبت غائب عملاً متصدی امور او باشد در موقع تعیین امین برای غائب آن شخص بر دیگران مقدم خواهد بود.
رئیس – ماده ۱۳۳
ماده ۱۳۳- غائبی که تابعیت او مشکوک است تابع مقررات راجع به تبعه ایران است
رئیس- ماده ۱۳۴
ماده ۱۳۴- سایر احکام امین غائب مطابق احکام مذکور در باب سوم این قانون است.
رئیس- ماده ۱۳۵
ماده ۱۳۵- بعد از صدور حکم موت فرضی غائب یا معلوم شدن موت حقیقی یا زنده بودن غائب سمت امین زائل می‌شود.
رئیس –ماده ۱۳۶
فصل سوم- دادن اموال به طور موقت به تصرف ورثه
ماده ۱۳۶- بعد از گذشتن دو سال تمام از آخرین خبر غائب ورثه می‌توانند از دادگاه درخواست کنندکه دارائی غائب به تصرف آنها داده شود.
ریئس – ماده ۱۳۷
ماده ۱۳۷- در خواست باید کتبی و مشتمل بر امور زیر باشد.
۱- نام و مشخصات در خواست کننده.
۲- مشخصات غائب.
۳- تاریخ غیبت.
۴- ادله و جهاتیکه بموجب آن در خواست کننده حق این درخواست را برای خود قائل است.
رئیس – ماده ۱۳۸
ماده ۱۳۸- پس از وصول در خواست نامه دادگاه با حضور درخواست کننده و دادستان بدلائل در خواست رسیدگی می‌نماید و نیز راجع به اقامتگاه غائب و تاریخ غیبت و معلوم نبودن محل او تحقیقات لازمه را نموده و در صورت احراز صلاحیت در خواست کننده آگهی مشتمل بر درخواست مزبور و دعوت اشخاصی که از غائب اطلاعی دارند برای اظهار اطلاع به دادگاه ترتیب می‌دهند.
رئیس- ماده ۱۳۹
ماده ۱۳۹-آگهی مذکور فوق در سه دفعه متوالی هر کدام به فاصله یکماه منتشر می‌شود و پس از یکسال از تاریخ نشر آخرین اعلان در صورت وجود شرایط مذکور در ماده ۱۰۲۵ و ۱۰۲۶ قانون مدنی اموال غائب به تصرف ورثه او داده می‌شود.
رئیس – ماده ۱۴۰
ماده ۱۴۰- در صورتیکه غائب برای اداره اموال خود کسی را معین کرده باشد و آنکس فوت شود یا به جهت دیگری صلاحیتش برای اداره اموال از بین برود امین برای اداره اموال معین می‌گردد و اموال به تصرف ورثه داده نمی‌شود تا حکم موت فرضی غائب صادر شود.
رئیس- ماده ۱۴۱
ماده ۱۴۱- هرگاه در بین اموال غائب مال ضایع شدنی باشد ورثه یا امین که اموال غائب به تصرف آنها داده شده آنها را فروخته و از نتیجه فروش با رعایت مصلحت غائب مالی خریداری و یا اقدام دیگری که بصرفه غائب باشد می‌نماید.
رئیس- ماده ۱۴۲
ماده ۱۴۲- هر یک از امین و ورثه که اموال غائب به تصرف آنها داده شده است می‌توانند با اجازه دادستان اموال منقوله غائب را که مورد احتیاج نیست فروخته و از پول آن مال دیگری که موافق مصلحت غائب باشد خریداری و یا اقدام دیگری که به صرفه غائب باشد بنماید.
رئیس -ماده ۱۴۳
ماده ۱۴۳- در موردیکه اموال غائب به ورثه تسلیم می‌شود هر گاه وصیتی شده باشد اموال مورد وصیت بوصی یا موصی‌له داده می‌شود مشروط به اینکه مطابق ماده ۱۰۲۶ قانون مدنی تامین بدهند.
رئیس- ماده ۱۴۴
ماده ۱۴۴- ورثه و وصی و موصی‌له که اموال غائب موقتا به آنها تسلیم می‌شود باید اموال را با رعایت مصلحت غائب حفظ و اداره نمایند و آنها در اداره اموال غائب بمنزله وکیل او خواهند بود.
رئیس- ماده ۱۴۵
ماده ۱۴۵- در مورد تسلیم اموال به امین یا ورثه دادگاه بتقاضای یکی از ورثه یا امین صورتی از اموال و اسناد غائب تنظیم می‌نماید و اینصورت در دفتر دادگاه بایگانی شود و اشخاص ذینفع می‌توانند از آن رو نوشت بگیرند.
رئیس- ماده ۱۴۶
ماده ۱۴۶ در صورتیکه ورثه در خواست کنند صورت اموال با حضور دادستان تنظیم وقیمت اموال توسط کارشناس معین و در صورت اموال قیمت آنها قید شود دادگاه درخواست مذبور را می‌پذیرد و هزینه تقویم از مال غائب برداشته خواهد شد.
رئیس- ماده ۱۴۷
ماده ۱۴۷- نفقه اشخاص واجب النفقه غائب و دیون غائب از وجوه نقد یا منافع اموال او داده می‌شود ودر صورت عدم کفایتاز اموال منقوله فروخته خواهد شد و اگر اموال منقول هم کافی نباشد از اموال غیر منقول فروخته می‌شود.
رئیس- ماده ۱۴۸
ماده ۱۴۸- در غیر مورد ماده قبل ورثه و امین حق ندارند اموال غیر منقول غائب را بفروشند یا رهن بگذارند.
رئیس – ماده ۱۴۹
ماده ۱۴۹- در دعوی بر غائب هر یک از ورثه یا امین که مال به تصرف آنها داده شده طرف دعوی خواهند بود و همچنین ورثه یا امین حق دارند برای وصول مطالبات غائب اقامه دعوی نمایند.
رئیس- ماده ۱۵۰
ماده۱۵۰- در موردیکه اموال غائب به تصرف ورثه داده شده باشد دادگاه حق‌الزحمه مناسبی از عواید اموال برای ورثه معین می‌نماید- هزینه حفظ و اداره اموال غائب از اموال غائب برداشته می‌شود.
رئیس – ماده ۱۵۱
ماده ۱۵۱-هرگاه بین ورثه غائب غائبی بوده که محتاج به تعیین امین باشد برای او نیز به ترتیب مذکور فوق امینی معین و سهم شخص غائب به امین سپرده می‌شود.
رئیس- ماده ۱۵۲
ماده۱۵۲- هر گاه بین ورثه غائب مهجوری باشد سهم او به ولی یا قیم یا وصی سپرده خواهد شد.
رئیس- ماده ۱۵۳
فصل چهارم – در حکم فوت فرضی
ماده ۱۵۳- اشخاص زیر می‌توانند از دادگاه در خواست صدرو حکم موت فرضی غائب را بنمایند.
۱- ورثه غائب یا نماینده قانونی آنها
۲- وصی و موصی له
رئیس – ماده ۱۵۴
ماده ۱۵۴-در خواست باید کتبی و مشتمل بر امور زیر باشد.
۱- مشخصات غائب
۲- تاریخ غیبت
۳- دلایلی که به موجب آن دلایل تقاضا کننده برای خود حق در خواست موت فرضی را قائل است.
۴- ادله و اسنادی که مطابق ماده ۱۰۲۰و ۱۰۲۱ و ۱۰۲۲ قانون مدنی ممکن است تقاضای حکم موت فرضی غائب را نمود.
رئیس – ماده ۱۵۵
ماده۱۵۵- پس از وصول درخواست نامه دادگاه اظهارات و دلایل درخواست کننده را در نظر گرفته ودر صورتیکه اظهارات و دلایل مذبور را موجه دانست آگهی مطابق ماده ۱۰۲۳ قانون مدنی ترتیب می‌دهد واین آگهی در سه دفعه متوالی هر کدام به فاصله یک ماه منتشر می‌شود وجلسه رسیدگی به درخواست بفاصله یکسال از تاریخ نشر آخرین اعلان معین می‌گردد. مقررات این ماده در صورتی اجرا می‌شود که قبلاً در زمینه درخواست تصرف اموال آگهی نشده باشد و چنانچه مطابق ماده نام برده آگهی شده باشد دادگاه به آن آگهی اکتفا می‌نماید.
رئیس – آقای طباطبائی
طباطبائی – به نظر بنده در این ماده یک اصلاح عبارتی لازم است در سطر سوم می‌نویسد: این آگهی در سه دفعه متوالی هر کدام به فاصله یک ماه منتشر می‌شود البته این اصطلاح در اعلانات دادگاه‌هاست ولیکن معلوم است وقتی که سه دفعه بود و هر کدام به فاصله یک ماه این متناوب می‌شود و متوالی معنی ندارد. مراد از متوالی این است که بلافاصله باشد این اصطلاحاً متوالی گفته می‌شود ولی چون ممکن است تناقضی حاصل شود لازم است به عقیده بنده این کلمه یا حذف شود یا طور دیگر اصلاح شود.
کفیل وزارت دادگستری – پیشنهاد آقای طباطبائی قابل توجه است بنده تصور می‌کنم اگر کلمه متوالی را حذف کنیم در معنای آن تغییری حاصل نشود و عبارت بهتر شود و منظور ایشان تامین خواهد شد.
رئیس – ماده ۱۵۶
ماده ۱۵۶- رسیدگی با حضور درخواست کننده دادستان به عمل می‌آید. عدم حضور درخواست کننده مانع رسیدگی نیست.
رئیس – ماده ۱۵۷
ماده ۱۵۷- دادگاه می‌تواند هرگونه تحقیقی که مقتضی میداند بنماید و پس از احراز موجبات صدور حکم فرضی حکم می‌دهد.
رئیس – ماده ۱۵۸
ماده ۱۵۸- حکم باید مشتمل بر امور زیر باشد.
۱- نام و نام خانوادگی درخواست کننده.
۲- مشخصات غائب.
۳- دلائل و مستندات آن.
۴- تاریخ صدور حکم.
رئیس- ماده ۱۵۹
ماده ۱۵۹- درخواست کننده می‌توانداز درخواست خود و دادستان از حکم موت فرضی پژوهش بخواهد و رای پژوهش قابل فرجام نیست. رئیس - ماده ۱۶۰ ماده۱۶۰- بعد از قطعیت حکم موت فرضی پژوهش بخواهد و رای پژوهش قابل فرجام نیست.
رئیس – ماده ۱۶۰
ماده ۱۶۰-بعد از قطعیت حکم موت فرضی تامیناتی که از امین یا ورثه گرفته شده است مرتفع می‌شود.
رئیس- ماده ۱۶۱
ماده ۱۶۱ درهر موقع که فوت حقیقی یا زنده بودن غائب معلوم شود اقداماتی که راجع بموت فرضی او بعمل امده است بلا اثر خواهد شد مگر اقداماتیکه برای حفظ و اداره اموال غائب شده است.
رئیس – ماده ۱۶۲
باب پنجم در امور راجع به ترکه
فصل اول در صلاحیت
۱۶۲ – امور راجع بترکه با دادگاه بخشی است که آخرین اقامتگاه متوفی در ایران در حوزهٌ آن دادگاه بوده و اگر متوقی در ایران اقامتگاهی نداشته با دادگاهی است که آخرین محل سکونت متوفی در حوزه آن دادگاه بوده
رئیس – آقای اوحدی
اوحدی- جمله باب پنجم در امور راجع به ترکه و همچنین جمله امور راجع به ترکه که به نحو اطلاق نوشته شده به نظر این بنده ناقص است چه اگر بنا باشد هر کسی در ایران ویا خارج از ایران بمیرد و دادگاه موظف باشد که ترکه او را اداره نماید دیگر برای دادگاه برای دادگاهها و دادستان وقت دیگر برای کار دیگر باقی نمی‌ماند هر روز صبح و عصر باید دادستان و دادگاه مشغول امر ترکه باشد به عقیده بنده بایستی در این قسمت تعریف بشود که دادگاه یا دادستان برای چه قسم ترکه باید اقدام کند یک متوفائی پیدا شود که وارث هیچ نداشته باشد یا وارثش غائب باشد یا مهجور باشد یا اینجور چیزها باشد که دادگاه صلاحیت پیدا کند که اقدام کند والا اگر مطلق باشد چنانکه در موارد بعد هم یک اشاره می‌کند که بعضی از ورثه هم می‌توانند از دادگاه تقاضای توقیف و مهر و موم ترکه را بکند ممکن است یک نزاعهائی بین ورثه باشد یا کسی از روی دشمنی نسبت به سایرین بخواهد به آنها صدمه بزند فوراً می‌رود به دادگاه می‌گوید بیائید اینها را مهر و موم کنید اینکه نمی‌شود به عقیده بنده مقتضی است اول تعریف شود آن مواردی که صلاحیت دارددادگاه برای مهر و موم کردن ترکه و بعد معلوم شود که اعلانش از کجا باید بشود بداد کاه تا اینکه دادگاه خودش را مکلف باقدام بداند.
کفیل وزارت دادگستری- ماده صد و شصت و دو در مقام تعیین دادگاه صالح است که ان دادگاه بایستی در امور تر که مداخله کند اما اینکه بچه طریق مداخله کند یا چه کسانی محق هستند بدادگاه مراجعه کنند در مواد و اصول بعدی معین شده است چنانکه اقای اوحدی که خودشان در کمیسیون تشریف دارند ملاحظه فرموده‌اند که مواد بعدی تکلیف این قسمت‌ها را معین می‌کند و تقدم و تاخر این قسمت که در درجه اول تکلیف دادگاه معلوم شود یا اینکه کسانی که محق هستند بدادگاه مراجعه کنند این چندان اهمیت ندارد در هر صورت مقصود ایشان تامین شده است.
-موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
(۳-موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه)
رئیس – اگر اجازه بفرمائید جلسه راختم کنیم .(صحیح است)
جلسه آینده روز یکشنبه نهم دی ماه سه ساعت پیش از ظهر دستور لوایح موجوده.
(مجلس نیم ساعت پیش از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی – حسن اسفندیاری