مذاکرات مجلس شورای ملی ۲ اسفند ۲۵۳۶ شاهنشاهی نشست ۱۴۶

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و چهارم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و چهارم

قوانین برنامه‌های عمرانی کشور

مذاکرات مجلس شورای ملی ۲ اسفند ۲۵۳۶ شاهنشاهی نشست ۱۴۶

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی ۲ اسفند ۲۵۳۶ شاهنشاهی نشست ۱۴۶

فهرست مطالب:

صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی روز سه شنبه (۲) اسفند ماه ۲۵۳۶ شاهنشاهی

جلسه ساعت نه صبح بریاست آقای دکتر حسین خطیبی (نایب رئیس) تشکیل شد

- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.

نایب رئیس – اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

غائبین با اجازه آقایان دکتر اعتمادی – بار کزهی – بزرگ زاده – بنی احمد – بهره مند – بیات – پردلی – تژده جاف – محمد جزایری – دکتر چهرازی – خسروی – خزیمه – دانشمند – دکتر رضوانی – دکتر ستوده – سعادت قدس نیا – سعیدی – شهبازی – رحیم شیخ الاسلامی – صبوری – دکتر عدل – قائمی – قرائی – کبیری – کسرائی – کهن – مجتهدی – خانم داودی – خانم سلیلی.

- بیانات قبل از دستور آقایان: غلامرضا هاشمی میاندوآب – محمد پارسا – سعید جوادی – علی بهنیا – غلامحسین دانشی

۲- بیانات قبل از دستور آقایان: غلامرضا هاشمی میاندوآب – محمد پارسا – سعید جوادی – علی بهنیا – غلامحسین دانشی.

نایب رئیس - نطق‌های قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای هاشمی تشریف بیاورید.

غلامرضا هاشمی میاندوآب – جنا ب آقای رئیس، همکاران گرامی و ارجمند. نمایندگان محتمر دولت هیچ چیز باندازه وطن پرستی صادقانه و آگاهانه با کفایت رهبران نمی‌تواند ملتها را به هیجان و انجام کارهای بزرگ و شایسته وادار خوشبختانه ملت ایران پنجاه و یک سال است از نعمت چنین رهبران شایسته و مدبر برخوردار بوده و هست و بحق پیشرفتهای خود را مرهون این رهبریها میداند (صحیح است) اگر فقط لحظه‌ای بایام سالهای قبل از کودتا بنگریم آنوقت در می‌یابیم که نعمت رهبر خوب – آگاه – عادل – قدرتمند – دانشمند – بزرگترین موهبتی است که خداوند متعال در حساسترین لحظات تاریخ کشور شاهنشاهی برای ملت عزیز ایران ارزانی داشته امیدواریم ملت ایران همیشه از این موهبت الهی برخوردار گردد. (احسنت)

این نعمت الهی که خداوند بزرگ همیشه حافظ آن بوده با اینکه در طول دوران سلطنت پر افتخار خود با بزرگترین آزمایش تاریخ و موانع و مشکلات فراوان روبرو گردیده خوشبختانه نیروی اراده رهبر کبیر انقلاب شاهنشاه آریا مهر با تفضل الهی بر این مشکلات فائق آمده و راهی هموار پیش پای ملت خود گذاشته است و برای پیشبرد آرمانهای ملت شاهنشاهی در همه جا و هر زمان با آگاهی کامل و با منطق قوی و با نظام فکری دقیقی که دارند بحل مشکل توفیق یافته‌اند و پیوسته صلح و آرامش و امنیت را جایگزین بی عدالتیها و نا امنی‌ها نموده‌اند زهی مایه تأسف که از کوشش بدینسان اساسی و توفیق بدین پایه ی بلند برای رفع ابهام و ایجاد تفاهم بین المللی و نجات بشریت از جنگ وحشتناک و بالاخره رسالتی بدین پایه استوار برای دگرگونیهای اقتصادی – اجتماعی – سیاسی – و آموزشی و تأسیس دانشگاه اسلامی کشور عزیز ما و تحکیم پایه‌های صلح و دوستی عمومی را مشتی افراد فریب خورده و تبریز با حمایت امپریالیزم و استعمار مردم شریف و شاهدوست و میهن پرست تبریز را در اضطراب و وحشت قرارداده و تظاهرات ضد ملی براه انداخته‌اند (چند نفر از نمایندگان – ماهی کمال تأسف است) در و پنجره ی مؤسسات آموزشی و هتل‌ها را که با پول مردم درست شده بآتش کشیدند و شیشه‌های مغازه‌ها را شکستند. آنچه مسلم است این عمل مضحک از مردم تبریز سر نزده است (صحیح است) بلکه تظاهر کنندگان از دیگر نقاط طبق برنامه ی پیش بینی شده که باید مورد توجه شدید دولت قرار گیرد به پشتیبانی استعمار به تبریز آمده‌اند و دست باین خرابکاری زده‌اند و با این عمل مذبوحانه و غیر انسانی خواسته‌اند به حیثیت مردم غیور تبریز لطمه وارد نمایند غافل از اینکه مردم تبریز و آذربایجان هوشیار و مصمم و مراقب اعمال بی رویه ی گروهی اوباش بودند تا با همکاری مقامات و مأمورین انتظامی تظاهر کنندگان ضد ملی را منکوب نمایند برای اینکه آذربایجانی در مسیر زمان فراز و نشیب‌های مختلفی داشته و با عنایت خداوند بزرگ همیشه از این فراز و نشیب و گذرگاه تاریخ رو سفید درآمده و پیوسته به نظام شاهنشاهی عشق ورزیده و در مواقع حساس پیش آهنگ بوده و وفاداری خود را نسبت به مقام شامخ سلطنت در هر حال و کیفیتی نشان داده است بنده به نمایندگی از طرف مردم شاهدوست و میهن پرست آذربایجان اعمال ناشایست گروه اخلال گر را محکوم نموده (حجتی – از طرف همه ملت ایران بفرمائید) و ضمن اعلام مراتب انزجار توجه دولت را به پیدا کردن ریشه ی اغتشاش معطوف می‌دارد متشکرم (احسنت).

نایب رئیس - آقای محمد پارسا تشریف بیاورید.

محمد پارسا – بنام خداوند متعال و بنام نامی شاهنشاه آریا مهر.

جناب آقای رئیس – همکاران ارجمند در خلال سالهای پر آشوب که خطر سقوط حتمی ایران می‌رفت سرداری بزرگ – رضاخان میر پنج زاده سرزمین اسپهبدان – فرزند دلاور سواد کوه قد بر افراشت و در کودتای سفید و بدون خون ریزی تهران را تح کرد – خبر کودتای رضاخان میر پنج آنچنان نوری در دل‌ها و جان‌های ایرانیان رنجدیده و ستم کشیده ایکه در زیر تازیانه‌های اجنبی و بی کفایتی‌های هیأت حاکمه وقت ضجه می‌کشیدند تأیید که ملت ایران یک پارچه خداوند بزرگ را سپاس گفت که سربازی عاشق میهن و دلاوری رشید از جانب خداوند بزرگ مأموریت یافت که کشتی طوفان زده ایران را بساحل نجات برساند (احسنت).

آنچه که امروز پس از گذشت بیش از نیم قرن از آن کودتای سفید برای ما بجا مانده است ثمرات آن در پهنه گسترده ایران زمین همه جا مشهود است اما بر این نکته بایستی تکیه کنیم که نظام پیوسته و شکوهمند شاهنشاهی ایران است که همواره ملت ایران پاسدارش بوده‌اند و موجودیت و ملیت و هویت ملی خویش را در وجود شاه یافته‌اند در ایران همواره شاه مظهر ملیت و قومیت – شرف – ناموس و وجود زندگی ساز قوم ایرانی بوده است امروز نیز ملت ایران با چنین میراثی کهن در عصر خجسته شاهنشاهان پهلوی که بر اوج افتخارات نظام شکوهمند در وجود شاهنشاهان متجلی است ملت بسوی افق‌های روشن فردا گام می‌دارد و بدون هراس از هرگونه دسیسه استعماری و برغم تشنجات و تشبثات ابلهانه زباله‌های تاریخ که نمونه آنرا دو سه روز گذشته در تبریز دیدیم بسوی تمدن بزرگ پیش می‌روند در پاسخ این اغشاش و این اخلال در مهد بابک خرم دین – جایگاه آتشکده آذر گشسب – جایگاه مجاهدان راه آزادی پایگاه افتخار و سرافرازی یعنی تبریز که همواره خون پاک ایرانی بودن در رگهایشان جریان دارد و در آذرماه سال ۲۵۰۵ شاهنشاهی ثابت کردند که ایرانی همواره زنده و جاوید خواهد ماند از خانه ملت از سوی هزاران نفر زن و مرد و کشاورز – کارگر – فرهنگی – و سایر طبقات که در سنگرهای مختلف – در کلاس درس در کارگاه صنعتی در زمین خویش دور از هر رنگ و نیرنگ زنجیر اسارت و بردگی از دست و پایش گشوده است فریاد برمیآورم که دلاوران لرستانی در قابل تحریکات اجنبی اقدامات مذبوحانه استعمار و کارگذاران استعمار که خود منکر وجود خدا هستند و می‌گویند ما خدا پرستیم و در ذهن گروهی معدود مکتبی بی اساس تحت عنوان مارکسیسم اسلامی بوجود آورده‌اند می‌گویم که ایرانی در طول تاریخ تحت یک نظام در یک مکتب آنهم برهبری شاهنشاه تا بامروز به عزت و شایستگی زیسته است و امروز به هیچ بیگانه و بیگانه پرستی اجازه نمی‌دهد که با ایجاد آشوب و بلوا خللی در کار روزمره مردم بوجود آوردند چون در سایه همبستگی ملی انقلاب راه خود را می‌پیماید و ملت ایران در راه شاهنشاه و فرمانش جان می سپارد – مردم لرستان نیز که در پایه گذاری شاهنشاهی ایران سهم بسزائی دارند برای هرگونه پاسخی به چنین تلاش‌های مذبوحانه و ضد ایرانی جان بر کف در راه شاه و استقلال میهن گذارده است (صحیح است).

و اینک اهم نیازمندیهای حوزه انتخابیه خود را باستحضار میرسانم و تقاضای عطف توجه کامل دارم.

۱- تبدیل بخش بزرگ ملاوی بشهرستان از خواسته‌های اهالی آن بخش می‌باشد.

۲- ایجاد یک بیمارستان ۱۰ تختخوابی برای پلدختر مورد تقاضا است.

۳- ادامه و تعمیر جاده روستائی چشمک بدره رسیده که بسیار ناقص ساخته شده از خواسته‌های مردم آن دهستان می‌باشد.

۴- شروع جاده روستائی کرکی به پلدختر از خواسته‌های مردم آن دهستان است.

۵- ایجاد جاده روستائی امیر سیف به لنگره از بخش الوار گرمسیری از تقاضاهای مردم آن دهستان است.

۶- اهالی بخش پاپ مصرانه تقاضا دارند بعد از هقت سالی که از شروع جاده – کمالوند – خانجان خانی - پیدشت می‌گذرد و هنوز وضع نابسامان و مبهمی دارد نسبت بانجام آن اقدام لازم معمول فرمایند.

بیش از این تصدیع نمی‌دهد جاوید شاهنشاه – پاینده ایران. (احسنت)

نایب رئیس - آقای عسید جوادی تشریف بیاورید.

سعید جوادی – جناب آقای رئیس- همکاران ارجمند فردا خاطره پر فروغ سوم اسفند ماه ۲۴۷۹ شاهنشاهی را که یادآور واقعه بزرگ تاریخ ایران زمین می‌باشد گرامی می‌داریم (صحیح است) ۵۷ سال قبل در چنین روزی که استقلال و وحدت ملی و موجودیت کشورمان در خطر نابودی قرارداشت و کابوس تجزیه سایه شوم خود را بر این کشور کهنسال افکنده بود سردار فداکار ابر مرد تاریخ اعلیحضرت رضا شاه کبیر سردودمان غرور آفرین سلسله جلیل پهلوی با یک قیام ملی میراث کشور ما را از ورطه نیستی و نابودی نجات داد و تاریخ ایران را که بطرف پراکندگی و نابسامانی قدم بر می‌داشت شکوهی نو و بنیادی استوار بخشید و فرو شکوه مجد و عظمت دیرین را تجدید کرد. (صحیح است)

در این ساحت مقدس از طرف خود و مردم حق شناس ایران به میمنت این روز تاریخی و به پاس سپاس و حق شناسی در پیشگاه شاهنشاه آریا مهر طراح کبیر انقلاب سر تعظیم فرود می‌آورم و بروان پاک سردار بزرگ ایران رضا شاه کبیر درود می‌فرستم (احسنت).

مردم حق شناس و وطن پرست آذربایجان که موجودیت – آزادی – آسایش و بالاخره نجات خود را مدیون عزم راسخ و اراده رهبر خردمند شاهنشاه آریا مهر می دانند بیش از هر یک از مردم سرزمینهای وطن مقدس برای زیستن خود در پناه امنیت و آرامش اوج می‌نهند و با قلبی مملو از سپاس و حق شناسی نسبت به شاهنشاهی شکوهمند سلسله جلیل پهلوی که از اعماق روح هر فرد آذربایجانی سرچشمه می‌گیرد در سنگر مقدم پیکار با هر موج ضد ملی و میهنی جان بر کف گوش بفرمان هستند.

وظیفه خود میدانم با اغتنام از این فرصت و با تقارن با روز شکوه آفرین سوم اسفند که مبدأ میلاد سعادت مل یما است از طرف مردم قهرمان تبریز در ساحت مقدس مجلس رستاخیز از عنایات خیر خواهانه و بشر دوستانه شهبانوی محبوب و معظم که خون سیادت در پیکر فیاض شان جریان دارد از توجهی که نسبت به تأسیس و ایجاد مرکز تحقیقات و بیمارستان پزشکی فرح پهلوی تبریز در جوار قلعه ربع رشیدی که حدود ۷ قرن قبل محل دانشگاه و دانشکده پزشکی بوده است عرض سپاگزاری نموده و موفقیت مسئولین محترم را در اجرا اوامر معظم الها از درگاه ایزدی مسئلت نمایم.

این مرکز که شامل دانشکده پزشکی و مرکز آموزش پیراپزشکی و کتابخانه مرکزی می‌باشد و اداری سالنهای کنفرانس علمی بمنظور تشکیل کنفرانسهای پزشکی جهانی و سایر کنفرانسهای بین المللی خواهد بود که در نوع خود در دنیا بی نظیر و برای اولین بار است که در ایران همچو تأسیساتی بنا خواهد شد بیمارستان پزشکی که شامل بیمارستان عمومی – بیمارستان اطفال – بیمارستان زنان – بیمارستان سوختگی – بیمارستان بیماریهای مزمن – بیمارستان توانبخشی – بیمارستان سرطان و بالاخره بیمارستان قلب با جمعا ۱۱۵۰ تخت خواهد بود که هر کدام از ساختمانهای این بیمارستان با الهام و استفاده از سبک معیارهای این بیمارستان با الهام و استفاده از سبک معماریهای ایرانی و آذربایجانی بمنظور احیاء و زنده کردن معیارهای سنتی کشور بنا خواهد شد زمین مورد نظر برای این مرکز ۷۵۰ هزار متر مربع از زمینهای جوار قلعه ربع رشیدی تأمین شده است و با توجه به محوطه بزرگ این مرکز یک سیستم انتقالی بسیار مدرن داخلی برای بیمارن پیش بینی شده است نقشه‌های فاز اولاین مجموعه باتمام رسیده و ساختمان آن در آبان ماه سال آینده به مناقصه گذارده خواهد شد که با انجام این پروژه عظیم منطقه بزرگ آذربایجان شرقی – غرب یو کردستان از نظر کم بود بیمارستان تا حدی تأمین خواهد شد.

همکاران گرامی شهر قهرمان پرور تبریز خاطره شبهای شومی را که مزدوران اجنبی و خائنان بی وطن بوجود آورده بودند و با اراده پولادین ناجی بزرگ آذربایجان به صبح روشن و نیک بختی انجامید هرگز فراموش نمی‌کند وگواه صادق احساسات ملی و میهنی هر فرد اذربایجانی الهامی است که از شبهای تبریز اثر استاد ارجمند جناب بسیج خلخالی کتاب لاله‌های قافلانکوه خودش بیان می‌کند:

یکسال شهر ما همه شب زنده دار بود

در زیر بار محنت و جوز و فشار بود

چون طفل مام گمشده چشم انتظار بود

یکسال شهر ما همه شب اشکبار بود

زیرا بدام مکر اجانب دچار بود

غافل که این دیار فنا ناپذیر را

آزادگان پاکدل نره شیر را

نتوان بدام و دانه تزویر رام کرد

وین صید را به حیله و افسون بدام کرد

(احسنت).

پیش آمد ناگوار و تأسف آور اخیر تبریز حاجت به توضیح نیست که مانند موج زودگذری در مقابل صخره محکم مردم قهرمان تبریز که کوچکترین اثر و خللی در ارکان آن ندارد و تبریز قهرمانپرورد در طول تاریخ پر افتخار وطن همواره در برابر دسیسه‌ها و اقدامات ضد ملی پیشگام و فداکار بوده که مشروطیت ایران یکی از مظاهر آن است مسلما مردم قهرمان تبریز این قبیل اعمال کودکانه را محکوم می‌کنند و در برابر مواهب بیکران و نعمتهای بیشماری که در پرتو رهبریهای داهیانه شاهنشاه آریا مهر همانند سایر نیاکان وطن بهره مند گردیده‌اند مردم بیدار دل تبریز در مکتب حوادث و جزر و مد طوفانهای تاریخ پر افتخار وطن آنچنان به درجه اجتهاد رسیده‌اند که ریشه و منشاء هرگونه نوارهای شوم و تحریکات خائنانه ضد ملی را می‌شناسند و محکوم می‌کنند و بهترین نشانه آن استواری عزم و متانت مردم آن است که در موج خشونت اخیر و آتشی که حسودان پیشرفت مملکت برافروخته بودند نهایت هوشیاری و بیداری برج داده‌اند و از وقوع یک حادثه شوم که توطئه چینان بدان منظور طرح ریزی کرده بودند جلوگیری کرده و آنرا محکوم و طرد نمودند و ثابت کردند که بیگانگان نمی‌توانند مانند نیم قرن بیش با خلق یک حادثه دست تجاوز به هستی آنها دراز کنند در خاتمه از دولت محترم تقاضا می‌شود با بررسی کامل مسببین را به مردم ایران معرفی کنند و بجزای قانونی خود برسانند. بقیه وقتم را به جناب آقای بهنیا واگذار می‌کنم. (احسنت)

نایب رئیس - آقای بهنیا تشریف بیاورید.

علی بهنیا – جنای رئیس، همکاران گرامی – نمایندگان محترم دولت، با تشکر از جناب مهندس جوادی که قسمتی از وقت سخنرانی خودشان را به بنده واگذار فرمودند در انجام نظر عده‌ای از دوستان بعرض مطالبی مبادرت می‌ورزم:

چشم عاشق نتوان بست که معشوق نبیند

نای بلبل نتوان دوخت که بر گل نسراید

بطوریکه آگاهی دارید فردا سوم اسفند سالروز قیام تاریخی بنیانگذار ایران نوین اعلیحضرت رضا شاه کبیر است. (صحیح است)

صد شکر بدرگاه حق حی قدیر است

کاو صاحب و بخشنده دیهیم و سریر است

بشاهی که رهانید وطن را ز مصائب

سردار وطن خواه، رضا شاه کبیر است

(احسنت)

از حیله رو به نهراسیم ازیرا

شمشیر وطن آخته اندر کف شیر است

(احسنت، احسنت)

زین به چه سعادت که در این پهنه گیتی

فرمانبر شاهیم که بی مثل و نظیر است

(آفرین – احسنت)

حکایت مسلم تاریخ پر افتخار ماست که هر موقع کشور ما بعللی راه سراشیب می‌پیماید و بمرز سقوط می‌رسد با اراده خداوند بزرگ سرداری نامدار از نقطه‌ای از ایران زمین قد مردانگی بر می‌افرازد و بیاری خدای متعال میهن عزیز ما را از پرتگاه نیستی نجات می‌دهد.

روز سوم اسفند ۲۴۷۰ شاهشناهی یکی از این روزهای پر افتخار و یکی از آن قیامهای تاریخی در ایران بود قبل از کودتای سوم اسفند کشوری داشتیم درحال سقوط دولتی داشتیم ضعیف و آرتشی داشتیم ناتوان آنروز ابر قدرتها مملکت ما را بدو منطقه نفوذ تقسیم کردند و قسمتی از کویر و شهرهای حاشیه آن را بمردم ایران باقی گذاشتند ایران عزیز عرضه قدرت نهائی و تاخت و تاز بیگانگان بود که ناگاه سردار وطن خواه و مردی توانا با عزمی راسخ از دیار مازندران برخاست و دررأس قوای قزاق روی بپایتخت خواب آلود نهاد و شبانه وارد تهران شده و همه نقاط حساس را تحت نظر نیروی تحت فرماندهی خود گرفته و نخستین اعلامیه خود را که نشانگر قدرت ذاتی و نهایت حس وطن خواهی بود صادر نمود. آنگاه بیدرنگ باصلاحات اساسی و اهتمام فرمود از آنجمله:

• تشکیل آرتش واحد و ایجاد نیروهای دریائی و هوائی لغو کاپیتولاسیون یعنی قضاوت کنسولی که مقررات ننگین برای ملت ایران بود.
• از بین بردن ملوک الطوایفی
• ایجاد کشور
• اعزام جوانان تشنه تحصیل باروپا جهت کسب علوم و فنون امروزی
• ایجاد راه آهن سرتاسری – بسط امنیت کم نظیر
• فراهم آوردن موجبات سرافرازی ملت در در دنیا و مخصوصا تربیت فرزند و الاتبار خود ولیعهد وقت شاهنشاه آریا مهر که امروز تعقیب خدمات پدر نامدار خود ملت خود را رهبری و بسر منزل تمدن بزرگ رهبری می‌فرمایند.

من در اینجا بنام ملت ایران بروح پر فتوح اعلیحضرت رضا شاه کبیر درود می‌فرستم و سعادت و سلامت و توفیق خدمتگزاری فرزند نامدارش شاهنشاه آریا مهر را نسبت بهمین عزیز از درگاه حضرت احدیت مسئلت می‌نمایم. (احسنت)

اما مطلبی دیگر:

بطوریکه میدانید در دوران قبل از ظهور پهلوی که ایران در نابسامانی خاصی بسر می‌برد استعمار با کشور ایران و ملت ایران کاری نداشت چه هر چه دلشان می‌خواست انجام می‌دادند و هر نظری داشتند بدون مقاومت بدولتهای ضعیف قاجاریه تحمیل می‌کردند زیرا حکومت ما ضعیف و ناتوان بوده و پشتوانه اش که ارتش ما باشد قدرتی نداشت (قاسم زاده – ما قوی هستیم آقای بهنیا) (عباس میرزائی و چند نفر از نمایندگان) وضع سابق را می‌گویند و صحیح هم می‌فرمایند – آقای اشم زاده سخن را سرراست ای خداوندوبن – میاور سخن در میان سخن (احسنت – احسنت).

بلی استعمار با ملت و مملکت ضعیف و بی اراده کاری نداشت چون خود فاعل مایشاء بودند.

اما امروز همان استعمار که کشور ما را قوی و آرتش ما را بسیار نیرومند و شاهنشاه ما را با عزمی استوار می‌بیند و مخصوصا می‌شنود که شاهنشاه ما به دفعات فرموده‌اند که در صورت لزوم با چنگ و دندان از تمامیت ارضی خود دفاع خواهم نمود و امروز که می‌بیند کشور ما چهار اسبه بسوی تمدن بزرگ می‌تازد و امروز که می‌بینند مظهر قدرت و وحدت و سربقای ایران یعنی شهریار دادگر ما با در دست داشتن پرچم انقلاب پیشا پیش ملت ما قدمهای مؤثری داشتن برمیدارند بر حسب خصلت زذیله خود بهر در و تخته‌ای دست می‌زنند و ساکت نمی‌نشیند بیش از همه از مارکسیسم اسلامی صحبت می‌کنند.

آخر در کجای قرآن و کدام مقررات اسلام اجازه داده شده بناهای تاریخی را از بین ببرند بانکها را بآتش بکشند و تجارت شهر بزرگی را دچار نابسامانی کنند؟ کجای قرآن جایز دانسته مجبات خسارت مسلمانان را فراهم کنند.

کجای اسلام امکان داده مراکز علمی را بآتش کشیده و اسباب بدبختی جوانان را فراهم کنند؟

در کجای قرآن مجید آمده است که مسلمانان نقاب در صورت و چماق بدست این سو و آنسو هیاهو کنند؟ و مردم را از کار باز دارند.

حادثه اخیر بوقوع پیوسته در تبریز آن شهر قهرمان و قهرمان پرور و آنهم ضرر و زیان حاصله واقعا تأسف آور است آذربایجان مخصوصا شهر تبریز ستاد بزرگ مشروطیت و آذربایجان پاسداران جانباز تاج و تخت کیان و استقلال و عظمت ایران هستند (صحیح است – احسنت).

مردم آذربایجان شاهنشاه خود را از چشمان خود بیشتر دوست می‌دارند و بایران عزیز میهن باستانی و کنونی خود عشق می‌ورزند (صحیح است). مسلما مردم شاهدوست و میهن پرست و قهرمان تبریز این چنین اعمال ناشایست را که بر شهر آنان گذاشته مانند همیشه محکوم می‌کنند و بر استعمار و استعمارگران لعنتها می‌فرستند.

حجتی – همه ملت ایران از این وقایع ناراحت و منزجرند.

بهنیا – از شهریور ۲۰ تا ۲۵ امرداد تا بحال در حدود پنجاه هزار نفر برای موجودیت ایران شهید داده است و این نمایانگر احساسات پاک شاهدوستی و میهن پرستی مردم آذربایجان است حال استعمار هر چه می‌خواهد و خائنین فریب خورده و از این سو و آن سو آمده از هر کجا الهام می‌گیرند باید بدانند شب پره گر وصل آفتاب نخواهد رونق بازار آفتاب نکاهد. (احسنت).

بد خواهان ملت ایران احیانا اگر امروز از دست قانون بگریزند باید بدانند فردائی هست. و بحکم الیوم نختم علی افواههم و تکلمنا ایدیهم و تشهد ارجلهم بما کانوا یکسبون، در پیشگاه عدم الهی محکوم خواهند شد و بکیفر اعمال ناشایست خود خواهند رسید.

من از مفصل این قصه مجملی گفتم

تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل

متشکرم. (احسنت – احسنت)

نایب رئیس - آقای دانشی تشریف بیاورید.

دانشی – جناب آقای رئیس همکاران ارجمند درست شاید یک سال پیش بود که اندیشمندان و فرزانگان از گوشه و کنا رجهان در نقطه‌ای گرد آمدند و درباره دموکراسی و مفهوم و حدود آن به بحث و تبادل نظر پرداختند قطعا در خاتمه این کنفرانس هم این خبر را در روزنامه‌ها و مجلات مطالعه فرمودید که این گروه اندیشمند می‌خواستند بطور متفق القول، مفهوم عام و گسترده‌ای که شمول زیادی داشته باشد پیدا کنند پس آن چه را که در اندیشه اندیشمندان چه در گذشته و چه در حال م یگذرد این است که دموکراسی اگر چنان دارای مفهوم گسترده و شمول عامی نیست ولی دارای حدود و ثغور و ابعاد و پایه هائی است دانشمندان می‌گویند همان طور که زیبایی در مقیاسی نمی‌گنجد و هر کس از زیبائی قایل است و بقول معروف وقتی که مجنون را مخاطب قرار دادند که به دنبال سیاه چرده‌ای چون لیلی دویدن یعنی چه؟ گفت که این ضرب المثل و حتی در ادبیات فارسی هم آمد که لیلی را باید از دریچه چشم مجنون مشاهده کرد یا بقول آن شاعر عرب که می‌گوید:

... … یلولو تنی فی حب لیلی اقربی اخی و این عمی و ابن خالی و خالیا.

درباره دوستی با لیلی همه نزدیکان من، مرا ملامت می‌کنند برادرانم، برادر زادگانم، دائی‌ها و دائی زادگانم همه و همه مرا ملامت می‌کنند او می‌گوید که بیائید و لیلی مرا مشاهده کنید و ببینید برداشتی که من از لیلی دارم ببینید تا به درد من اگر مبتلا نشدند، همدرد من باشید. همان طور که عرض کردم زیبائی دارای معیار و مقیاس خاصی نیست دموکراسی هم شمول گسترده و بازی نمی‌تواند داشته باشد اما در علم زیبا شناسی معیراها و حدودی هم برای زیبائی قائل هستند. در دموکراسی هم حدود و ارکانی برای دموکراسی قائلند یکی از ارکان دموکراسی حفظ آب و خاک جامعه‌ای است که در قطعه زمین و یا در مسافتی از زمین زندگی می‌کنند، محفوظ بودن آ ب و خاک مردی که در گوشه‌ای از جهان زندگی می‌کنند در اصول اولیه و در اساس ابتدائی دمو کراسی است مال و اموال و شخصیت این‌ها حق هر انسان زنده‌ای است که در جهان امروز زندگی می‌کند و ناظر براین حقوق ملت‌های آزاد، ملت هائی که به دمو کراسی پای بند هستند، سازمان ملل متحد را قرار داده‌اند تا این نظارت بر حقوق و نظارت بر آب وخاک را، آن مرجع بین المللی داشته باشد و باز در معنای دمو کراسی معاندت و معاضدت هم آمده است که مردم آزاد جهان به هنگام بروز حوادث و اتفاقات بهمدیگر یاری و مدد می‌دهند این مقدمه را که عرض کردم دوستان ارجمند و همکاران گرامی بدانند که در گوشه و امروزی جهان حوادثی به وقوع می پیوند دو اتفاقاتی می‌افتد که این اتفاقات حدود و حقوق سرزمین‌های مردمی که حق خاک و حق زندگی و حق آزادی دارند پایمال می‌شود به اصطلاح روزنامه نگاران، شاخ آفریقا مورد حمله و تجاوز و تعدی گروهی قرار گرفته که هیچگونه مسؤلیتی جز تجاوز که آن هم اگر مسؤلیت به حسابش بیاوریم مسؤلیت نیست، تجاوز به حق مردم زنده و آزاد دیگر، تجاوز به آب و خاک مردم، دیگر مردم آزاد جهان و مردم طالب آزادی و دموکراسی این عصر، اینگونه تجاوزات و اینگونه تعدیات را نمی‌تواند قبول کند و بپذیرد بنابراین قدرت‌های متجاوزی که در شاخ آمریکا چنگال می‌اندازند و مردم محرومی که می‌خواهند در فضای آزادی تنفس کنند و نفس بکشند، مردم آزادی که طالب استقلال و حاکمیت اراضی مملکت خودشان هستند با نیروی متجاوز دیگران بآنها تجاوز می‌کنند، افکار دنیای امروز، این حرکات و این تجاوزات را محکوم می‌کند. (صحیح است) بنابراین ملت ایران که ملت آزادی است و پای بند به دموکراسی و آزادی، این حرکت و این تجاوز را محکوم می‌کند بهمین دلیل است وقتی که ندای آزادی خواهی ملت ایران بلند می‌شود و وقتی که ملتی از ملت ایران استمداد می‌نماید، ملت ایران در محدوده وظایف بشری انسانی خود با ارسال کمک بوسیله جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران، مردم آزادی خواه و طالب دموکراسی ایران را و مردمی که عرض کردم یکی از مسائل دموکراسی معاونت و معاضدت است کمک می‌کند ولی ملت ایران را متهم می‌کنند و در روزنامه‌هاشان بملت ایران می‌تازند. عجبا! درست همین سخن را وزیر امور خارجه ما در مصاحبه اش بآن اشاره کرد و گفت که چطور متجاوز کوبائی، وجود ارتش بیگانه، وجود ارتش کوبا با کوماندوهای کوبائی و امثال اینها تجاوز نیست ولی کمک انسانی جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران در محدوده وظایف بین المللی که این جمعیت دارد تجاوز است؟ بهمین جهت مجلس شورای ملی ایران قطع رابطه سیاسی کشورمان را با کشور کنیا تقدیس می‌کند (صحیحی است) و ارج می‌نهد. این یک اقدام آزادی خواهانه می‌باشد که تحت رهبریهای خردمندانه شاهنشاه آریا مهر است و نکته دیگر این است که خانمها و آقایان محترم در شاخ آفریقا ارتشهائی نفوذ می‌کنند برای حمله باستقلال ملتها، در شاخ آفریقا نیروهای متجاوز باستقلال یک مملکت تجاوز می‌کنند، ولی در صحنه‌های دیگر حیله و فک رو خدعه و دسیسه و توطئه بوجود می‌آید. چگونه است که توطئه و دسیسه و حیله و تجاوز واستفاده از نیروی نظامی برای دیگران جایز است، اما کمک انسانی برای یک ملت آزادی خواه دمکرات جایز نیست؟ بهوش باشیم، اسلحه استعمار در نقاط مختلف و در زمانهای مختلف فرق می‌کنند. استعمار در شاخ آفریقا به اسلحه متوسل شده، به نیروی تانک و ارتش اما در کشورهای دیگر بخدعه و نیرنگ و دسیسه متوسل می‌شود. و یکی از جاهائی که بگمان خام خودش و بگمان ناقص خودش با نیرنگ و دسیسه مورد حمله قرار داده است کشور ماست. این سئوال نه فقط برای من مطرح است، بلکه برا یملت ایران مطرح است. چطور وقتی که جهل و بیسوادی و ناتوانی و بیماری در کشور ما حکومت می‌کرد، چطور وقتی که ما یک ملت عقب افتاده بی رمق بودیم استعمار برایما دلسوزی نمی‌کرد و بفکر آزادی و دموکراسی برایما نبود اما در حال بفرک آزادی و دموکراسی برای ما است؟!

چطور دانشجوی کوبائی برای ملت ایران اشک تمساح می‌ریزد و چطور آن خارجی در کشورهای دیگر برای ملت ایران دلسوزی می‌کند؟ مردم ایران بهوش باشید. استعمار با یک نیروی دیگر وارد معرکه شده است. آنهائی که بدین معتقد نبودند، آنهائی که دین و مذهب را تریاک جامعه می‌دانستند، افیون برای جامعه می‌دانستند آنهائی که اولین هدفشان مبارزه با دین و روحانیت بود اکنون بلباس روحانیت و دینی درآمده‌اند و برای ما فرقه‌های متعدد دینی درست می‌کنند. خواهان اسلام مارکسیستی هستند این لباس استعمار است، روحانیت آگاه و بیدار ایران باین دسیسه‌ها واقف است و این دسیسه‌ها را محکوم می‌کند. (صحیح است)

در یک جامعه و در یک خانواده اختلاف نظرهائی جزئی پیش می‌آید یک نماینده مجلس با لحن تند ممکن است یکی از مسائل اجتماعی را بیان کند اما بیانش از روی وطن خواهی و از روی عشق و علاقه به میهن است (صحیح است) اظهار گله‌های داخلی نباید میدانی باشد برای توطئه‌ها و دسیسه‌های خارجی. (صحیح است) ما باید بهوش باشیم و آگاه باشیم و دست بدست هم و با نیروی هم و استفاده از اندیشه هم استعمار را بکوبیم و در مسائل داخلی خودمان همانطور که رهبر اندیشمندمان فرمودند انتقاد کنیم.

حرف بزنیم و نواقص را بگوئیم و راه حل‌ها را هم بیان کنیم. نباید بصورتی در بیائیم که آهسته و در گوش هم وقایع مفتضحانه‌ای که دیگران بوجود می‌آورند بعنوان حوادث بسیار مهمی که الان مملکت را زیر و رو می‌کند بیان کنیم، نه، ملت ایران رشید، باشید که هستید. آگاه باشید، مردم ایران، که هستید، استعمار در لباسهای مختلف تجلی می‌کند. شیطان است و بقول معروف، الشیطا متشکل باشکال مختلفه بشکلهای مختلف این شیطان بیرون می‌آید. ملت ایران با شیطان خارجی و استعمار مبارزه می‌کند همگام هم و با هم.

روحانیت ایران هم وظیفه اش ارشاد و هدایت و تنویر افکار عمومی و بالا بردن سطح معرفت دینی مردم است هیچگاه روحانیت نگفته است کهاموال عمومی را غارت کنید.

این بر خلاف آئین مقدس اسلام است این بر خلاف آئین متعالی دین مبین اسلام است. روحانیت ایران این آشوب‌ها و اغتشاشات را محکوم می‌کند چون در این آشوبها همانطور که گفتم دستهای خارجی و عوامل خارجی وجود دارد.

مسلمان کسی است که مسلمان دیگر از دست و زبان و فکر و اندیشه اش آسوده باشد. غارت کردن اموال عمومی از آئین اسلام بدور است (صحیح است).

همانطور که دوستان عزیز و ارجمند من فرمودند فردا سوم اسفند ماه و آغاز تحویل ایران نوین و نو است. این دگرگونی از مثل فردائی بر سنه ۱۲۹۹ آغاز شد، بدبخت بودیم، همان چیزی که استعمار می‌خواست بودیم، گرفتار بودیم و هیچ چیزی نداشتیم همان چیزی که استعمار می‌خواست ولی مردی قد علم کرد و پایه‌های تمدن و ترقی و پیشرفت ما را بنا نهاد و این ترقی و تعالی و پیشرفت عهده دار صیانت و پاسداری بعهده فرزند رشید آن سردار بزرگ محمد رضا شاه پهلوی واگذار شد (صحیح است).

ایرانیان پاس می‌دارند زحمات رضا شاه کبیر ارا و درود می‌فرستند بروح آن سردار بزرگ و سر تعظیم فرود می‌آورند در برابر فرزند رشیدش مثل شاهنشاه آریا مهر (صحیح است). در آرزو و درامیدند، در آرزو و امید زبانم لال باد، به یقین برای مشاهده و دستیابی به تمدن بزرگ ایران (انشاء الله) متشکرم (احسنت – احسنت)

- تقدیم سؤال بوسیله آقای پردلی از وزارت نیرو

۳- تقدیم سؤال بوسیله آقای پردلی از وزارت نیرو.

نایب رئیس - آقای پردلی فرمایشی دارید بفرمائید.

پردلی – سؤالی است از وزارت نیرو که تقدیم می‌کنم.

نایب رئیس - سؤال بدولت ابلاغ می‌شود.

- تصویب صورت جلسه روز سه شنبه (۲۵) بهمن ماه ۲۵۳۶

۴- تصویب صورت جلسه روز سه شنبه (۲۵) بهمن ماه ۲۵۳۶.

نایب رئیس - وارد دستور می‌شویم نسبت به صورتجلسه سه شنبه ۲۵ بهمن ماه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورتجلسه تصویب می‌شود.

- تقدیم لایحه «حفظ و بهبود نژادهای اصیل اسب» بوسیله آقای عبدالله منصور معاون وزارت کشاورزی و عمران روستائی

۵- تقدیم لایحه «حفظ و بهبود نژادهای اصیل اسب» بوسیله آقای عبدالله منصور معاون وزارت کشاورزی و عمران روستائی.

نایب رئیس - آقای منصور بفرمائید.

منصور (معاون وزیر کشاورزی و عمران روستائی) – با کسب اجازه از مقام معظم ریاست و جنابان نمیاندگان محترم لایحه حفظ و بهبود نژادهای اصیل اسب را تقدیم می‌کنم و تقاضای بررسی و تصویب آنرا دارم.

نایب رئیس - لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- تقدیم «آئین نامه اجرائی قانون تعیین تکلیف وضع استخدامی کارکنان مدارس غیر دولتی مشمول فرمان آموزش رایگان مصوب ۱۹ امرداد ماه ۲۵۳۶» بوسیله آقای غلامعلی توسلی معاون وزارت آموزش و پرورش

۶- تقدیم «آئین نامه اجرائی قانون تعیین تکلیف وضع استخدامی کارکنان مدارس غیر دولتی مشمول فرمان آموزش رایگان مصوب ۱۹ امرداد ماه ۲۵۳۶» بوسیله آقای غلامعلی توسلی معاون وزارت آموزش و پرورش.

نایب رئیس - آقای توسلی بفرمائید.

توسلی (معاون وزارت آموزش و پرورش) – با اجازه مقام محترم ریاست در اجرای قانون تعیین تکلیف وضع استخدامی کارکنان مدارس غیر دولتی مشمول فرمان آموزش رایگان مصوب ۱۹/ ۵/ ۲۵۳۶ آئین نامه اجرائی قانون مذکور را برای طرح در کمیسیونهای مربوط مجلسین بضمیمه تقدیم و تقاضای تصویب آنرا دارد.

نایب رئیس - لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- تقدیم لایحه مربوط به پروتکل بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری فرانسه درباره ایجاد و بهره برداری از دو نیروگاه هسته‌ای بوسیله آقای غلامعلی مهابادی معاون وزارت نیرو

۷- تقدیم لایحه مربوط به پروتکل بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری فرانسه درباره ایجاد و بهره برداری از دو نیروگاه هسته‌ای بوسیله آقای غلامعلی مهابادی معاون وزارت نیرو.

نایب رئیس - آقای مهابادی بفرمائید.

غلامعلی مهابادی (معاون وزارت نیرو) – با کسب اجازه از مقام محترم ریاست و نمیاندگان محترم بمنظور ایجاد و بهره برداری از دو نیروگاه هسته‌ای پروتکلی در تاریخ ۲۴ مهرماه ۲۵۳۶ بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری فرانسه در تهران بامضاء رسیده اینک با تقدیم متون فارسی پروتکل مزبور تقاضای رسیدگی و تصویب آن را دارد.

نایب رئیس - لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- تقدیم لایحه الحاق یک تبصره بماده ۲۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی به وسیله تیمسار سپهبد باقر کاتوزیان معاون وزارت جنگ

۸- تقدیم لایحه الحاق یک تبصره بماده ۲۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی به وسیله تیمسار سپهبد باقر کاتوزیان معاون وزارت جنگ.

نایب رئیس - تیمسار سپهبد کاتوزیان بفرمائید.

تیمسار سپهبد کاتوزیان (معاون وزارت جنگ)- با اجازه مقام ریاست و نمایندگان محترم لایحه الحاق یک تبصره بماده ۲۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی جهت بررسی و تصویب تقدیم می‌دارد.

نایب رئیس - لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- اعلام وصول و تصویب فوریت لایحه قانون عفو محکومین بمناسبت یکصدمین سالگرد زاد روز اعلیحضرت رضا شاه کبیر سردودمان شاهنشاهی پهلوی از مجلس سنا

۹- اعلام وصول و تصویب فوریت لایحه قانون عفو محکومین بمناسبت یکصدمین سالگرد زاد روز اعلیحضرت رضا شاه کبیر سردودمان شاهنشاهی پهلوی از مجلس سنا.

نایب رئیس - لایحه‌ای از مجلس سنا رسیده است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

گزارش از کمیسیون شماره ۳ (دادگستری و استخدام) در قبال لایحه شماره ۱۱۱۳۹۸ مورخ ۲۲/ ۱۱/ ۲۵۳۶ دولت راجع به عفو محکومین بمناسبت یکصدمین سالگرد زادروز اعلیحضرت رضا شاه کبیر سردودمان شاهنشاهی پهلوی در جلسه روز دوشنبه اول اسفند ماه ۲۵۳۶ مطرح گردید و برای آن پیشنهاد فوریت شد که ابتدا فوریت و سپس لایحه مزبور با اصلاحاتی بتصویب مجلس سنا رسید.

اینک لایحه فوق جهت تصویب آن مجلس محترم بضمیمه ایفاد می‌گردد.

رئیس مجلس سنا – جعفر شریف امامی.

لایحه قانون عفو محکومین بمناسبت یکصدمین سالگرد زادروز اعلیحضرت رضا شاه کبیر سردودمان شاهنشاهی پهلوی.

ماده ۱- بمناسبت یکصدمین سالگرد زادروز اعلیحضرت رضا شاه کبیر سردودمان شاهنشاهی پهلوی بنیانگذار ایران نو کسانی که احکام محکومیت آنها تا تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون از دادگاههای دادگستری صادر و قطعی شده و در حال اجرا باشد یا حکم مذکور تا پایان سال ۲۵۳۷ شاهنشاهی بحال اجراء درآید بنحوزیر مورد عضو قرار می‌گیرند:

۱- مجازات محکومین به حبس دائم در صورت نبودن شاکی یا مدعی خصوصی و یا گذشت آنان به ده سال و در صورت عدم گذشت به پانزده سال حبس جنائی درجه یک تبدیل می‌شود.

۲- مجازات محکومین به حبس‌های جنائی در صورت نبودن شاکی یا مدعی خصوصی و یا گذشت آنان ضعف و در صورت عدم گذشت۱/۳ آن بخشوده می‌شود.

۳- مجازات محکومین به حبسهای جنحه‌ای و یا حبس در دارالتأدیب بیش از سه ماه در صورت نبودن شاکی یا مدعی خصوصی یا گذشت آنان ۲/۳ و در صورت عدم گذشت ۲/۵ آن بخشوده می‌شود.

۴- مجازات اقامت اجباری بر طبق تبصره اصلاحی ذیل ماده ۱۷۳ قانون مجازات عمومی بشرط اجرای حکم حبس کلا بخشوده می‌شود.

۵- مجازات حبس جنحه‌ای و یا حبس در دارالتأدیب تا سه ماه کلا و جزای تقدیم اعم از اصلی و یا تکمیلی تا مبلغ یکصد هزار ریال بخشوده می‌شود ولو حکم حبس یا جزای نقدی در حال اجراء نباشد.

۶- کسانیکه قبلا از قانون عفو عادی و یا قانون عفو و بخشودگی قسمتی از مجازات محکومین بمناسبت جشن دو هزار و پانصد ساله بنیانگذاری شاهنشاهی ایران و یا قانون عفو و بخشودگی زندانیان بمناسبت بزرگداشت نیم قرن شاهنشاهی پهلوی استفاده کرده‌اند با توجه به حکم اصلی مجازات تا میزان مندرج در این قانون و با رعایت شرایط آن بخشوده می‌شوند.

ماده ۲- جرائم و محکومیت‌های زیر از شمول مقررات فوق مستثنی هستند:

الف – محکومین جنائی با اعمال ماده ۲۵ قانون مجازات عمومی.

ب- جرائم موضوع مواد ۲۲۳ و ۲۲۶ و ۲۲۷ و ۲۳۰ قانون مجازات عمومی – اختلاس و ارتشاء – جرم موضوع ماده ۲ قانون تشدید مجازات رانندگان – محکومیتهای مستند بماده ۱۸ قانون مربوط به امور پزشکی و داروئی یا جرائم موضوع مواد ۱ و ۲و ۳و ۴ قانون مواد خوردنی و آشامیدنی و آرایشی و بهداشتی – محکومیتهای هستند به قوانین راجع به گرانفروشی و احتکار – وارد کردن یا ساختن مواد مخدر از هر نوع – محکومیتهای مستند به لایحه قانونی راجع به مجازات پاشیدن اسید – ماده واحده تشدید مجازات رانندگان متخلف – قانون تشدید مجازات ربایندگان اشخاص.

ماده ۳- وزارت جنگ می‌تواند در مورد محکومین دادگاههای نظامی که تا تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون بموجب احکام قطعی محکومیت حاصل نموده و حکم در حال اجراء باشد و یا تا پایان سال ۲۵۳۷ بحال اجراء درآید عفو تمام یا قسمتی از مجازات آنان را از پیشگاه مبارک ملوکانه استدعا کند.

ماده ۴- مقررات این قانون تأثیری در اجرای حکم ضرر و زیان مدعی خصوصی نخواهد داشت.

قانون فوق مشتمل بر چهار ماده در جلسه روز دوشنبه اول اسفند ماه دو هزار و پانصد و سی و شش شاهنشاهی بتصویب مجلس سنا رسید.

رئیس مجلس سنا – جعفر شریف امامی.

نایب رئیس - برای این لایحه در مجلس سنا تقاضای فوریت شده است و با یک فوریت بتصویب رسیده فوریت لایحه مطرح است نظری نیست؟ آقای منصوریان بفرمائید.

منصوریان – با کسب اجازه از مقام ریاست همکاران عزیز بنده خواستم واقعا تشکر بکنم از دولت که با تقدیم چنین لایحه‌ای بخصوص بمناسبت سالروز صدمین سال سال میلاد اعلیحضرت رضا شاه کبیر برای عفو آن دسته از کسانی که از لحاظ عموم یو نظم خاص کشور آنچنان زیان وارد نمی‌شود و آن دسته از سارقین را مثل سارقین با آزاد و شتم و یا فروشندگان مواد مخدر و حتی جرائم رانندگی را معاف از مجازات نکرده‌اند چون جرائمی مثل جرائم رانندگی بنحوی است که اگر دقت شود چنین جرمی صورت پیدا نمی‌کند و مخصوصا چنین مرتکبینی باید توجه داشته باشند که حتی در مورد عفو عمومی هم آنها استثناء شده‌اند چون جرمشان از نظر عمومی مورد توجه است بنابراین این لایحه بسیار بسیار جالبی است بنده یا تأیید این لایحه و بخصوص فوریت آن که انشاء الله اگر در مجلس شورای ملی هم نمایندگان محترم هم چنان که در مجلس سنا فوریت آن تأسسد و تصویب شده، تصویب شده تلقی بفرمائید و در کمیسوین دادگستری مورد رسیدگی قرار بگیرد و بصورت قانون لازم الاجراء درآید تا حدود روز ۲۴ اسفند ماه که صدمین سال روز ولادت اعلیحضرت رضا شاه کبیر است بتوان انی قانون را اجراء کرد بنده بدین وسیله خواستم تأیید کنم موضوع فوریت این لایحه را، تشکر می‌کنم (احسنت).

نایب رئیس - نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) بفوریت لایحه رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای رسیدگی به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.

- طرح دو سؤال آقای محسن پزشکپور از وزارت نیرو و ارجاع به کمیسیون رسیدگی به سئوالات

۱۰- طرح دو سؤال آقای محسن پزشکپور از وزارت نیرو و ارجاع به کمیسیون رسیدگی به سئوالات.

نایب رئیس - سؤال آقای پزشکپور از وزارت نیرو مطرح است آقای پزشکپور بفرمائید.

پزشکپور – اجاهز بفرمائید آقای وزیر نیرو قبلا جواب سؤال را بفرمایند بعدا بنده عرایضی خواهم کرد.

نایب رئیس - جناب آقای مهندستوکلی بفرمائید.

مهندس توکلی (وزیر نیرو) – جنا بآقای رئیس نمایندگان محترم چون اولین بار است که این افتخار نصیب بنده شده که در مجلس شورای ملی صحبتی داشته باشم صحبت ام را با بسم الله الرحمن الرحیم بنام خدا شاه میهن شروع می‌کنم امید است همانطور که جناب آقای آموزگار به صراحت و صداقت لهجه معروف شده است تا موقعی که در این پست خدمت می‌کنم بنده هم صراحت و صداقت لهجه را داشته باشم جنابان آقایان پزشکپور و دکتر عاملی سؤالاتی فرموده بودند که البته ۸ ماه قبل بود و در هر صورت اینک بنده پاسخ خواهم داد.

سؤال اول باین شرح بود:

پیش بینی مصرف نیروی برق و تولید برق در آغاز برنامه پنج چه بوده است و در سالهای برنامه، در هر سال در زمینه تولید و توزیع نیروی برق مورد نیاز چه اقدامی شده است و در نتیجه، اگر پیش بینی مصرف صحیح نبوده است مسئول این خطا کیست و اگر در امر تولید و توزیع، کار طبق برنامه پیش نرفته است چه مقامی مسئول بوده و می‌باشد؟

و اینک جواب سئوال اول: برنامه ریزی صنعت برق در برنامه پنجم

۱- تهیه گزارش توسعه صنعت برق در دوران برنامه پنجم.

در اواخر سال ۲۵۳۰ و سپس در نیمه دوم سال ۲۵۳۱ مطالعاتی در زمینه برنامه ریزی صنعت برق در برنامه پنجم توسط کمیته‌ای مشترک برنامه ریزی انجام گردیده که پایه آن «پیش بینی تولید برق طی برنامه پنجم» با توجه به آخرین اطلاعات جمع آوری شده در مورد مصرف کنندگان جدید بوویژه صنایع عمده بود. در این مطالعات برآورد قدرت و انرژی برق مورد نیاز کشور و وزارت نیرو به روش‌های متداوله بین المللی بصورت کلان و خرد مطالعه و برآورد گردید. بر اساس پیش بینی‌های مذکور توسعه فیزیکی صنعت برق بشرح زیر برآورد و پیش بینی‌های مربوط به سال مذکور توسعه فیزیکی صنعت برق بشرح زیر برآورد و پیش بینی‌های مربوط به سال آخر برنامه عمرانی پنجم طی قانون برنامه مذکور در سال ۲۵۳۱ شاهنشاهی بتصویب مجلسین رسید. البته اینجا عددهائی است که بنده از ذک رآنها خودداری می‌کنم و برای استحضار مجلس شورای ملی تقدیم می‌کنم.

پیش بینی

	ظرفیت تولیدی	تولید برق	حداکثر قدرت مصرفی ناخالص
سال	۱	۲	۳
۲۵۳۲	۳۱۳۰	۱۰	۱۹۵۰
۲۵۳۳	۳۵۶۰	۱۲	۲۴۲۰
۲۵۳۴	۴۱۰۰	۱۵	۲۹۷۰
۲۵۳۵	۵۵۰۰	۱۹	۳۸۷۰
۲۵۳۶	۶۲۰۰	۲۵	۴۹۵۰

عملکرد

	ظرفیت تولیدی	تولید برق	حداکثر قدرت مصرفی ناخالص
سال	۱	۲	۳
۲۵۳۲	۲۷۹۴	۳/ ۹	۱۸۴۱
۲۵۳۳	۳۲۱۵	۲/ ۱۱	۲۱۸۶
۲۵۳۴	۳۴۴۹	۸/ ۱۲	۲۵۲۷
۲۵۳۵	۳۶۸۹	۲/ ۱۴	۲۹۷۶
۲۵۳۶	۶۰۹۳	۱۷	۳۳۵۶

(۱) و (۳) برحسب مگاوات (۲) بر حسب میلیارد کیلووات ساعت.

۲- تجدید نظر در هدفهای برنامه پنجم عمرانی در سال ۲۵۳۳

بدنبال تجدید نظر کلی که در هدفهای برنامه پنجم عمرانی بعمل آمد مطالعات برنامه ریزی صنعت برق کشور در مرداد ماه ۲۵۳۳ مورد بررسی مجدد قرار گرفت. اساس این تجدید نظر پیش بینی‌های قدرت و انرژی تولیدی برق طبق محاسبات بشرح زیر بوده است که در سال مذکور به تصویب مجلسین رسید:

انرزی تولیدی

میلیون کیلو واتساعت پایان برنامه پنجم (۲۵۳۶)	ظرفیت اسمی (مگا وات)	رشد متوسط سالانه تولید برق (درصد)
۳۲۸۰۰	۷۵۰۰	۷/ ۳۶

با توجه به نکاتی که فوقا به آنها اشاره شد و ارقامی که تا پایان سال جاری قابل حصول می‌باشد ملاحظه می‌شود که مطالعات مربوط به پیش بینی مصرف و تولید نیروی برق و همچنین بررسیهای مربوط به توسعه فیزیکی صنعت برق حتی قبل از شروع برنامه پنجم بصورت واقع بینانه انجام شده و بطور مستمر با توجه به شرایط جدید توسعه صنعتی و اقتصادی بموقع مورد تجدید نظر قرار گرفته است. ولی بایستی علل خاموشیهای شبکه سراسری برق کشور را در اجرا و زمان بهره برداری از واحدهای پیش بینی کشور برای شبکه مذکور جستجو کرد.

بطور کلی علل فوق الذکر را می‌توان در سه گروه اصلی و بشرح زیر طبقه بندی نمود:

۱- تنگناهای کمبود مصالح و لوازم ساختمانی و مشکلات مربوط به حمل و نقل و راه و هم چنین تراکم کالا در بنادر.

۲- تنگناهائی نظیر وجود مقررات دست و پاگیر از جمله تشریفات ثبت سفارش و ترخیص کالا.

۳- تنگناهای انسانی نظیر استعفای کادر متخصص.

۴- عدم اجرای تعهدات توسط برخی از پیمانکاران.

مشکلات و مسائلی که فوقا به آنها اشاره شد موجب گردید که بهره برداری برخی از طرحهای مربوط به توسعه برق مخصوصا در سطح تولید بعهده تعویق افتد و مقایسه آنچه که بایستی طبق برنامه انجام گیرد و آنچه که عملا تا پایان سال جاری صورت خواهد گرفت گویای واقعیت مذکور می‌باشد.

نکات مهم دیگری که بایستی در مورد خاموشیهای سال جاری ذکر گردد و بعنوان عواملی برای گسترش ابعاد خاموشیها مورد نظر قرار گیرد عبارتند از:

• نقص فنی واحدهای نیروگاه سد رضا شاه کبیر و عدم توانائی در بهره برداری کاملاز واحدهای مذکور.
• کمبود باران در حوزه‌های آبریز سد محمد رضا شاه پهلوی و بالنتیجه عدم امکان استفاده حداکثر از واحدهای تولیدی نیروی این سد.
• رشد مصرف در مقابل تأخیر در بهره برداری از نیروگاههای در دست ساختمان.

همانطوریکه در گزارش بازرسان کمیسیون شاهنشاهی درمورد رسیدگی به علل بروز کمبود برق عنوان گردیده است برنامه فوق الذکر دوبار در طول برنامه پنجم (سالهای ۲۵۳۲ و ۲۵۳۳) مورد تجدید نظر قرار گرفت و بر اساس برنامه‌های یاد شده اقدامات اجرائی مربوطه به گسترش نیروگاهها و خطوط انتقال و توزیع برق شروع گردید. ولی متأسفانه بدلایلی که مشروحا در گزارش مذکور کمیسیون شاهنشاهی بدان اشاره گردیده است برنامه‌های پیش بینی شده نه تنها بموقع شروع نشد بلکه در هنگام اجرا نیز مواجه با تنگاهائی گردید در مقا ما تیکه در این مورد مسئول بودند با ستحضار میرساند، گزارش کمیسیون شاهنشاهی در مورد «تعیین مسئولیت سازمان‌ها در امر برنامه ریزی و اجرای طرحهای مربوط به تامین برق کشور و مسئولانی که مرتکب تخلف وقصور شده‌اند» تهیه وبشر فعرض پیشگاه همایونی رسید. اوامر شاهانه چنین شرفصدور یافت که نتیجه بازرسی‌های کمیسیون شاهنشاهی به هیات رسیدگی به اعمال خلاف حیثیت وشئون شغلی و اداری کارکنان دولت ارجاع گردد.

سؤال دوم: چون اخیرا بوسیله وزارت نیرو اعلام گردید که بعلت بکار نیافتادن توربین‌های آبی سد رضا شاه کبیر میلیاردها ریال خسارت وارد آمده است ضمن توضیح دقیق در این مورد مشخص شود که مسئول مطالعات در این مورد چه مقامات و چه کسانی بوده‌اند و میزان دقیق خسارت چیست؟

برای تعقیب مسئولان این وضع چه اقدامی شده است و برای تامین خسار تیکه بملت ایران وارد آمده است چه تدبیری اتخاذ گردیده است؟

جواب سؤال دوم: همانطور که استحضار دارند مسئول مطالعت مربوط به سد رضا شاه کبیر شرکت مهندسین مشاور هارزا بوده است که بعلت کوتاهی در انجام مطالعات کافی و بالنتیجه تا خیر زیاد در بهره بر داری از سد نیروگاه آن در لیست سیاه قرار گرفته است.

لازم به توضیح است که اغلب اتفاق می‌افتد با اینکه برای خرید و نصب یک نیروگاه کلید مقررات مسائل فنی و اقتصادی و تمام جوانب امر مورد توجه دقیق قرار می‌گیرد با این حال به هنگام آزمایش نیروگاه نقائص فنی ابتدائی بچشم می‌خورد که با کمی صرف وقت مرتفع گردیده و بهر برداری از واحدها شروع می‌شود. در مورد نیروگاه سد رضا شاه کبیر نیز گرچه این مطالب صادق است ولی همانطور که فوقا ذکر شد نظر با اینکه تاخیر زیادی در بهره برداری از این سد بوقوع پیوست لذا کمبودهای برق در تابستان سال جاری بوجود آمد.

در مورد تعیین میزان خسارت وارده بایستی متذکر شد گر چه بطور کاملی ایجاد خسارت ناشی از قطع برق غیر قابل انکار می‌باشد ولی تعیین میزان آن کار ساده‌ای نبوده و احتیاج به مطالعات بسیار مفصل و طولانی و پر خرجی دارد.

سؤال سوم: آیا این حادثه موارد مشابهی نیز داشته است؟ آیا تمام سفارشهائی که در مورد خرید تأسیسات الکتریکی بعمل آمده است با رعایت مقررات متعارف در بازار معاملات جهانی بوده و آیا از نظارت فنی لازم برخوردار بوده است؟

جواب سؤال سوم: همانطوریکه در پاسخ سؤال دوم توضیح داده شد در هنگام آزمایش تجهیزات صنعتی از جمله تأسیسات برق معمولا نقایص فنی ابتدائی بچشم می‌خورد که متخصصین امر با توجه به چگونگی آن در رفع نقائص مربوط اقدام می‌نماید که اکثر این سفارشات با رعایت مقررات از طریق مناقصه‌های بین المللی خریداری می‌شود و برخی از سفارشات بعلت فوریت و ضرورت با کسب اجازه از هیئت وزیران بصورت ترک مناقصه انجام می‌گیرد. چون در گذشته بهره برداری از اغلب طرحهای صنعت برق کشور با تأخیراتی همراه بوده است و ضمنا از نظارت فنی کاملی نیز برخوردار نبوده‌اند نظر به مسؤلیت خطیر و زیر بنائی که به عهده وزارت نیرو می‌باشد لزوم تجدید نظر کلی و اساسی در مدیریت و تشکیلات وزارت نیرو اجتناب ناپذیر بوده بنحویکه با تشکیلات منظم و صحیح همراه با پرسنل متخصص بتوان در کنترل و نظارت و بهره برداری بموقع پروژه‌های در دست اقدام توفیق لازم حاصل گردد. تغییر تشکیلات سازمانی وزارت نیرو در دست مطالعه و بررسی کارشناسان است و امید می‌رود پس از تصویب آن به مشکل جذب نیروی انسانی که بایستی نظارت فنی در طرحهای صنعت برق کشور را اعمال نمایند خاتمه داد.

سؤال چهارم: از آنجا که تأمین نیروی برق همراه با نظم و ترتیب کامل در توزیع از شرایط اولیه و اساسی زندگانی یک جامعه مترقی است و از آنجا که وزارت نیرو بحکم خاموشی‌های متوالی و بی نظمی‌های بسیار در این مورد موفق نبوده است توضیح داده شود که برای آینده چه اقدامات اطمینان بخضی انجام گرفته است و بخصوص توضیح داده شود که با توجه به اقدام برای احداث نیروگاههای اتمی برای توزیع نیروئی که در این نیروگاهها تولید خواهد شد از هم اکنون چه اقداماتی شده است.

جواب سؤال چهارم: بطوریکه در بند سوم متذکر گردید تشکیلات وزارت نیرو در دست بررسی کارشناسان می‌باشد تا با اعمال مدیریت صحیح و انضباط لازم به مشکلات کنونی خاتمه داده شود و تأمین آب و برق مورد نیاز جامعه با یک سیستم نوین و صحیح بطور مداوم عرضه گردد البته برنامه‌های زمان بندی شده که بر اساس آن نیازهای برق کشور در آینده برآورد خواهد شد تهیه و جهت پیگیری‌های لازم به کمیسسیون شاهنشاهی تقدیم گردیده است.

وزارت نیرو در شرایط فعلی با توجه به کثرت طرحها و پروژه هائیکه بدین منظور در دست اقدام دارد و از طرف دیگر با کمبود شدید متخصص روبرو است نهایت سعی و کوشش خود را مبذول می‌دارد تا کلهی این پروژه‌ها بر اساس علمی ترین و صحیح ترین طریق ممکن اجرا گردد.

در زمینه انتقال و توزیع برق تولیدی نیروگاههای اتمی خاطر نشان می‌نماید بر اساس جلسات هماهنگی مداومی که مرتبا بین وزارت نیرو و سازمان انرژی اتمی ایران تشکیل می‌شود موضوع مورد توجه بوده و خطوط انتقال نیروئیکه بایستی قدرت تولیدی نیروگاه اتمی بوشهر را به نقاط مصرف منتقل نماید بررسی و در دست اجرا می‌باشد.

در خاتمه باستحضار میرساند گر چه زمستان سال ۲۵۳۵ و تابستان گذشته به علل فوق الذکر کمبود برق وجود داشت لیکن با کوشش و فعالیت فراوانی که در سال جاری توسط وزارت نیرو بعمل آمد عقب ماندگی طرحهای در دست ساختمان تا سر حد امکان جبران شد و ضمنا بمنظور آنکه در تابستان آینده مشکلات تأمین برق تکرار نشود نصب ۱۰۰۰ مگا وات توربین گازی در نیروگاه ری در برنامه‌های وزارت نیرو قرار گرفته است که قسمت اعظم آن در تابستان سال آینده مورد بهر برداری واقع خواهد شد.

بعلاوه با تدوین یک برنامه تعمیراتی نسبت به تعمیر اساسی واحدهای تولید برق در نیمه دوم سال جاری اقدام گردیده تا این واحدها بتوانند در تابستان سال آینده با حداکثر قدرت تولیدی خود به سیستم کمک نمایند.

بدین ترتیب امید می‌رود با نظارت دقیقی که بعمل می‌آید در آینده دچار خاموشی برق نشویم.

در جهت تأمین برق سالهای آینده نیز اقدمات وسیع و گسترده‌ای در دست اجراء است که اهم آنها عبارتند از:

• نیروگاه بخاری نکادر استان مازندران بظرفیت ۱۷۶۰ مگاوات.
• نیروگاه بخاری تبریز در استان آذربایجان بظرفیت ۷۷۴ مگاوات.
• نیروگاه بخاری رامین در استان خوزستان بظرفیت ۱۲۶۰ مگاوات.
• نیروگاه بخاری بندر عباس در استان هرمزگان بظرفیت ۱۲۸۰ مگاوات.
• نیروگاه بخاری اصفهان بظرفیت ۳۲۰ مگاوات.

البته قدرت تولیدی نیروگاههای مذکور بکمک خطوط انتقال نیرو و همچنین شبکه‌های توزیع نیرو که بر اساس برنامه‌های زمان بندی شده در دست اجرا است به نقاط مصرف منتقل خواهند شد و در اختیار مشترکین مختلف قرار خواهد گرفت.

همانطور که ملاحظه فرمودید اقداماتی که در ۶ ماه گذشته انجام گرفته و پروژه هائی که برنامه ریزی شده است بیش از ۶۶۸ پروژه مختلف است و امید است مطابق برنامه زمان بندی شده پیشرفت داشته باشد و برق مطمئنی در آینده داشته باشیم یا اینکه مشکلات کمتری داشته باشیم اما جنا بآقای پزشکپور و جناب آقای دکتر عاملی سؤال دومی هم داشتند که سوال مربوط به وزارت صنایع و معادن و سازمان برنامه و بودجه می‌شود که بنده اقدام بادای پاسخ می‌کنم.

سؤال اول: از چه تاریخ و به چه سبب مانه شدند تولیدی صنعتی، واحدهای درمانی و دیگر واحدهای وابسته به شبکه اقتصاد ملی اترای ژنراتورهای مخصوص باشند؟

جواب سؤال اول: بر اساس قانون توسعه مؤسسات برق مصوب تیرماه ۲۵۲۴ و قانون سازمان برق ایران مصوب تیرماه ۲۵۲۶ اجازه استفاده از مولدهای برق واحدهای تولیدی صنعتی و درمانی و دیگر واحدهای وابسته به شبکه اقتصاد ملی به وزارت نیرو واگذار شده است و مخصوصا این مجوز در ماده ۵ قانون سازمان برق ایران تصریح گردیده است که دلایل آن بشرح زیر توجیه می‌گردد.

• ارزان بودن بهای سوخت نیروگاههای بزرگ نسبت به نیروگاههای دیزلی کوچک.
• سهولت در سوخت رسانی به نیروگاههای بزرگ با توجه به اشکال پخش سوخت بین نیروگهههای پراکنده کوچک.

وجود توازن بین فرآورده‌های نفتی پالایشگاهها که عدم مصرف سوخت سنگین توسط نیروگاههای بزرگ مسئله لا ینحل جمع شدن سنگین را ایجاد و از طرفی بعلت مصرف گازوئیل توسط دیزل ژنراتورها کمبود گازوئیل بوجود می‌آورد.

حفاظت محیط زیست: زیرا نیروگاههای پراکنده کوچک هوا را بیشتر از نیروگاههای بزرگ آلوده می‌کنند.

احتیاج به سرمایه گذاری بیشتر: زیرا واحدهای کوچک بعلت عدم همزمانی مصرف مورد استفاده هر کدام حدود ودو تا سه برابر نیروگاههای بزرگ احتیاج به سرمایه گذاری دارند.

توسعه سیستم برق بر اساس ژنراتورهای کوچک بعنوان منبع اصلی تولید برق منطقی بوده و در هیچیک از کشورهای پیشرفته دنیا بآن عمل نمی‌شود.

سؤال دوم: با آنکه مجهز بودن واحدهای تولیدی صنعتی و کشاورزی و درمانی ساختمانی آنهم در ابعاد وسیع گذشته از جنبه اقتصادی آن از ضرورتهای امنیت ملی و شرایط اضطراری است آیا این مورد در روشهای طرح و اجرای برنامه‌ها اعمال گردیده است یا نه و هرگاه جز این است سبب این عدم توجه چه می‌باشد و مسؤلین آن چه کسانی هستند؟

جواب سؤال دوم: بمنظور جلوگیری از هرگونه وقفه احتمال یو حوادث ناگوار و با توجه به لزوم برق اضطراری برای برخی از مصرف کنندگان که قطع برق برای آنها زیانهای حیاتی دارد مانند:

• اطاق عمل بیمارستانها.
• تجهیزات حساس نظامی در پادگانهای.
• کارخانجات ذوب فلز و مواد شیمیائی که قطع برق موجب انجماد مواد در لوله‌ها می‌شود.

رادیو و تلویزیون و دستگاهها مخابراتی و بطور کلی در موارد درمان یو بعضی از مواردیکه اضطراری تلقی می‌شدند در صورت تقاضای واحدهای مربوط در ابعاد محدود اجازه استفاده از مولدهای اضطراری داده می‌شد که چنانچه مبادرت به نصب آن ننمودند قصور از جانب صاحبان آنها می‌باشد ولی باید خاطر نشان ساخت بعلت شرایط زمانی در آن هنگام اجازه استفاده از مولدهای اختصاصی در ابعاد وسیع منطقی بنظر نمی‌رسید بدین دلیل که اولا چون اضافه تولید وجود داشته مسؤلین امر چنین وصلا حدید بخش صنعتی و تولیدی از سیستم شبکه سراسری استفاده نمایند ثانیا ایجاد واحدهای اختصاصی در ابعاد وسیع توسط صاحبان بخشهای صنعتی و تولیدی از لحاظ هزینه تولید و نیز از نظر سرمایه گذاری مقرون بصرفه نبوده است.

در اینجا لازم است برای تشریح موضوع به محاسن شبکه سراسری اشاره شود.

در صورتیکه تأمین برق توسط سیستم بهم پیوسته انجام پذیرد قدرت ذخیره کمتری نسبت به سیستمهای پراکنده مورد نیاز خواهد بود و بدین ترتیب صرفه جوئی قابل توجهی در امر سرمایه گذاری بعمل می‌آید.

وجود شبکه سراسری این امکان را می‌دهد که در هر نقطه نیروگاهی که نوع تولید آن اقتصادی تر باشد بوجود آید مصلا نیروگاه نکا بنابر همان مقتضیات فنی و دسترسی به سوخت گاز سرخس و آب دریای مازندران پس از مطالعات بسیار در نزدیک دهکده نکا در نظر گرفته شده است در حالیکه مصارف عمده صنعتی کشور در مناطقی قرار دارند که استفاده از این امکانات کمتر میسر است و ناچارا می‌بایستی این نیروگاهها با خطوط انتقال به نقاط مصرف وصل شوند و یا محل نیروگاههای اتمی و فسیلی بلحاظ مسائل محیط زیست و تأمین سوخت نمی‌تواند در جنب مراکز مصرف باشند که در اینصورت ایجاد شبکه سراسری الزامی است انتقال انرژی برق با ولتاژهای بالا خود موجب تقلیل تلفات شبکه‌های برق شده و به اقتصاد ملی کمک می‌نماید.

باید دانست که مجهز بودن واحدهای مختلف در ابعاد وسیع به ژنراتورهای اختصاصی (غیر اضطراری) نه تنها از ضرورتهای امنیت ملی نمی‌باشد بلکه از نظر امنیتی مسائل و مشکلاتی را ببار می‌آورد که در شبکه سراسری چنین نیست و خطوط انتقال طوری طراحی می‌شود که قطع یک خط موجب قطع کامل برق نگردد و بقیه خطوط انتقال می‌تواند از مسیرهای دیگر بار آن را تحمل نمایند و بعلاوه خطوط انتقال نیرو می‌توانند در هر دو جهت بار را منتقل نمایند. در اجرای این اهداف اقدامات اساسی در طول برنامه‌های گذشته در جهت ایجاد سیستم بهم پیوسته برق معمول گردیده لکن پیش بینی می‌گردد رسیدن به شبکه مورد نظر که کاملا از هر جهت مورد اطمینان باشد در اواخر برنامه هفتم عملی گردد که در آنصورت علاوه بر اینکه کلیه نواقص و نارسائیها مرتفع خواهد شد، برق مطمئن حتی با اضافه تولید در اختیار مصرف کنندگان قرار خواهد گرفت و ضمنا از این به بعد بمنظور جلوگیری از هرگونه وقفه‌ای در کارهای تولیدی در صورت تقاضا اجازه نصب مولدهای اختصاصی نیز داده می‌شود.

سؤال سوم: چه تعداد ا زکارخانه‌های مملکت دارای ژنراتورهای مخصوص می‌باشد و این ژنراتورها مربوط به چه زمانی است و تجهیز دیگر کارخانه‌ها به ژنراتورهای مخصوص که پس از ضایعه خسران بار اخیر مورد توجه قرار گرفته است چه مدت زمانی به طول خواهد انجامید؟

جواب سؤال سوم: با توجه به آار مشاهده می‌گردد که با وجود لزوم اخذ اجازه برای ایجاد نیروگاههای اختصاصی از وزارت نیرو ساختمان این قبیل نیروگاهها مرتبا در حال توسعه بوده بطوریکه از سال ۲۵۲۱ تولید برق نیروگاههای اختصاصی از ۱۴۱۰ به ۳۱۰۰ میلیون کیلوات ساعت در سال ۲۵۳۵ افزایش یافته و انتظار می‌رود که در سال جاری این تولید حداکثر به ۳۵۰۰ میلیون کیلووات ساعت برسد. وزارت نیرو طی گزارشی آمار برق بخش خصوصی از سال ۲۵۳۰ تا ۲۵۳۴ را منتشر نموده که بموجب آن در سال ۲۵۳۴ جمعا ۴۸۱ کارخانه و معدن دارای مولد برق اختصاصی بوده و قدرت نصب شده مولدهای آنها حدود ۴۹۱ مگا وات و تغذیه برق آنها حدود ۱۱۶۹ میلیون کیلووات ساعت بوده است.

از طرف دیگر مدت زمان لازم برای خرید و نصب و بهره برداری از مولدهای برق اختصاصی با توجه به ظرفیت و خریداری از کشورهای مختلف تفاوت داشته و حداکثر تا سه سال ممکن است بطول انجامد.

سؤال چهارم: میزان مسئولیت شرکت» آلستوم» پیمانکار ژنراتورهای سد رضا شاه کبیر و میزان مسئولیت شرکت «سابیر» پیمانکار سد رضا شاه کبیر و میزان مسئولیت شرکت «هارزا» مشاور سد مزبور در ایجاد این نابسامانیها چه می‌باشد و اصولا نحو اعمال مسئولیت و نظارت سازمان برنامه و بودجه دیگر مراجع مسئول بر طرز کار کلیه شرکتهای مزبور چگونه بوده است که سبب بروز این ضایعه عظیم و خسران بار ملی گردیده است؟

جواب سؤال چهارم: شرکت سابیر پیمانکار کارهای ساختمانی سد رضا شاه کبیر بوده و شرکت آلستوم تحویل دهنده ژنراتورهای کبیر بوده و شرکت آلستوم تحویل دهنده ژنراتورهای سد و شرکت نیرییک تحویل دهنده توربین‌های آبی می‌باشد و شرکت هارزا مهندس مشاور سد مزبور و تأسیسات الکترو مکانیک مربوطه بوده است.

در مورد راه اندازی واحدهای نیروگاه که قرار بود پس از ذخیره شدن آب در سد و حصول ارتفاع لازم برای بهره برداری بکار بیفتد باوجود آنکه شرایط آماده گردیده متأسفانه مسئله گرم شدن یا تاقانها مانع ادامه بهره برداری شئ. به همین جهت پس از تغییراتی که در طراحی سیستم خنگ کننده یا تاقانها بعمل آوردند ابتدا سه واحد نیروگاه سد رضا شاه کبیر هر یک با ۹۰ مگا وات آزمایش شدند و اکنون تا حدود ۲۰۰ مگاوات مورد بهره برداری قرار گرفته‌اند. واحد چهارم آن نیز در تحت آزمایش‌های اولیه قرار گرفت و شروع بکار نمود و در حال حاضر میزان قدرت تحویلی واحدها در حد ۲۰۰ مگاوات ثابت نگهداشته شده قرار است پس از حصول اطمینان کافی واحدها با قدرت اسمی خود (۲۵۰ مگاوات) مورد آزمایش واقع شده و سپس نیروگاه مربوط برای قدرت ۱۰۰۰ مگاوات تحویل موقت گردد.

نظارت سازمان برنامه و بودجه جنبه فنی نداشته و انجام نظارت فنی در مورد اجرای صحیح عملیات بعهده مهندسان مشاور می‌باشد که از طریق ناظرین مقیم کارگاهی وابسته بخود اعمال نمایند. در مورد نیروگاه سد رضا شاه کبیر هم وظیفه نظارت فنی بعهده مهندسین مشاورها رزا گذاشته شده است.

البته در زمینه تعیین میزان مسئولیت شرکت‌های ساسر – آلستوم وها رزا با ستحضار میرساند که این موضوع تحت رسیدگی است تا سهم هر یک از شرکتهای یاد شده در ایجاد مشکلات بهره برداری از واحدهای نیروگاه سد رضا شاه کبیر مشخص گردد.

امیدوارم تقدیم استرا تژی وزارت نیرو جواب قانع کننده‌ای برای سؤالات باشد و در غیر اینصورت پاسخ لازم را خواهم داد.

استراتژی وزارت نیرو

با توجه به پاسخی که به سؤالات جنابان آقایان محسن پزشکپور و دکتر محمد رضا عاملی تهرانی داده شد لازم میداند مراتب زیر را با ستحضار نمایندگان محترم مجلس شورایملی برساند.

چون سیاست دولت انجام خدمت صادقانه توام با صراحت و بیان واقعیات است طی مدت ۷ ماهی که از خدمتگزاری اینجناب در وزارت نیرو می‌گذرد با کمک همکارانم اقدام به یک سلسله کارهای اساسی نموده و در ساحت مجلس شورای ملی اعلام می‌دارد که با پیگیری مداوم و شبانه روزی به یکایک آنها جامه عمل پوشانده و بخواست خدا سعی بر این است که نارسائیهای زمستان سال ۲۵۳۵ و تابستان گذشته تکرار نشود اهم کارهائی که انجام شده و یا در دست اقدام است بشرح زیر با ستحضار میرساند.

۱- تصفیه همه جانبه کادرستادی وزارت و نیرو وسازمانها وشرکتهای تابعه و بکار گماردن افراد لایق و صدیق و خدمتگذار.

۲- برسی مقررات، قوانین و اساسنامه‌های وزارت نیرو و سازمانها و شرکتهای تابعه بمنظور ایجاد نظمی همگون و متشکل اداری در تمام مؤسسات وابسته با مر نیرو بنحویکه بتواند نیازهای آینده مملکت را با روشن بینی و آینده نگری تحقق بخشد به همین لحاظ ماده واحده‌ای تهیه و تقدیم گردید.

۳- بیگمان با بررسی و تصویب ماده واحده ایکه تقدیم مجلس گردیده است بهر کیفیت که قوه مقنه مصلحت بداند جذب نیروی انسانی برای ایجاد، نگهداری و بهره برداری تاسیسات برق و آب و فاظلاب کشور تهسیل خواهد شد. مهمترین مسئله‌ای که باید مورد توجه قرار بگیرد سرمایه گذاری میلیاردها دلار در وزارت نیرو است اگر ما تجدید سازمان و تجدید حیات در وزارت نیرو ندهیم متدرجا این سرمایه‌های ملی از بین خواهد رفت و در سالهای آینده جبران این خسارت برای نسلهای آینده ممکن است امکان ناپذیر باشد.

۴- تجدید نظر در نحوه آموزش کادر متخصص برای وزارت نیرو، سازمانها و شرکتهای تابعه از پائین ترین رده تا تخصصهائی که بتواند در ایجاد و بهره برداری از نیروگاههای آب، حرارتی گازی و تأسیسات آب و فاضلاب بنحو مطلوب مؤثر واقع گردد.

۵- تقویت مهندسین مشاور برق و آب وابسته به وزارت نیرو تا بتدریج اتکاء به مشاورین خارجی کم شود و مشاورین ایرانی بتوانند صنعت آب و برق را رأسا طراحی و نظارت نمایند.

کارهای اساسی مملکت اگر بنا باشد بدست دیگران طراحی و ساخته و اداره شود و ایرانی در این کار نقش آفرینی نداشته باشد ما آینده‌ای به آنصورت شاهنشاه فرمودند نخواهیم داشت بهمین مناسبت شرکت مهاب وابسته به وزارت نیرو در چهار ماه گذشته بزرگترین طرح برق رسانی بندر عباس، سیرجان، پزد و اصفهان به تهران که یک خط بزرگ ۴۰۰ کیلو ولتی طرح ریزی کرده و آماده بهره رداری است باید به جوانان ایرانی این امکان آماده بهره برداری است باید به جوانان ایرانی این امکان را داد که نیروی خلاقه خود را بکار بیاندازند اگر بنا باشد فقط به خارج دروازه چشم بدوزیم هرگز مشکلی حل نکرده‌ایم.

۶- طی ۷ ماهی که گذشت اکثر نیروگاههای آبی حرارتی و گازی موجود بطور اساسی با یک برنامه ریزی صحیح تعمیر اساسی شده تا برای تابستان سال آینده بدون اشکال مورد بهره برداری قرار گیرد. تقاضای وزیر نیرو از نمایندگان محترم این است که مردم را از استفاده در مصرف آب ارشاد بفرمایند همینطور در مصرف برق چون ممکن است در تابستان آینده تنگناهائی از این جهات داشته باشیم.

۷- شبکه سراسری موجود که نیروی تولیدی نیروگاههای آبی، حرارتی و گازی را به نقاط مصرف منتقل نموده و خواهد نمود یک شبکه مطمئن نبوده و بهمین جهت با توجه به برنامه ریزیهای قبلی و پیگیری مداوم و تجدید نظر در خطوط انتقال در تکمیل شبکه سراسری و دو خطه کردن آن اقدامات زیر انجام شده:

• اتصال خط ۴۰۰ کیلو ولت سد رضا شاه کبیر به اصفهان
• اتصال خط ۴۰۰ کیلو ولت سد رضا شاه کبیر به اهواز
• اتصال خط ۲۳۰ کیلو ولت اصفهان به تهران
• اتصال خط ۴۰۰ کیلو ولت سد رضا شاه کبیر به اراک خطوط در دست اقدام عبارتست از:

• خط ۲۳۰ کیلو ولت امیدیه – کازرون – بوشهر – شیراز.

• خط ۴۰۰ کیلو ولت زضا شاه کبیر به امیدیه

• خط ۴۰۰ کیلو ولت نکا به تهران

• خط ۴۰۰ کیلو ولت نکا به بوشهر و تهران

• خط ۴۰۰ کیلو ولت تهران به تبریز

• خط ۴۰۰ کیلو ولت اراک به تهران

• خط ۴۰۰ کیلو ولت تهران – اصفهان – شیراز

• خط ۴۰۰ کیلو ولت امیدیه – کازرون – بوشهر

• خط ۴۰۰ کیلو ولت بوشهر – شیراز – سیرجان

• خط ۴۰۰ کیلو ولت اصفهان – یزد سیرجان – رفسنجان – بندرعباس

• خط ۲۳۰ کیلو ولت تهران – سمنان – شاهرود – گرگان

• خط ۲۳۰ کیلو ولت نوشهر – رامسر – رشت – هشتپر – اردبیل – مغان – اهر خداآفرین – تبریز

• خط ۲۳۰ کیلو ولت کرمانشاه – کنگاور – همدان – سنندج

• خط ۲۳۰ کیلو ولت مشهد – نیشابور – بجنورد

علاوه بر این خطوط که طراحی آنها تمام شده و اکثرا در دست ساختمان و یا به مناقصه گذاشته شده خطوط ۱۳۲ کیلو ولت و ۲۰ کیلو ولت با پستهای مربوط نیز در داخل و اطراف شهرهای در مسیر این خطوط نیز در دست ساختمان می‌باشد.

۸- نیروگاههای در دست ساختمان

• نیروگاههای بخاری نکا در مازندران با ظرفیت ۱۷۶۰ مگا وات
• نیروگاه بخازی تبریز در آذربایجان شرقی با ظرفیت ۷۷۴ مگا وات
• نیروگاه بخاری رامین در اهواز بظرفیت ۱۲۶۰ مگا وات
• نیروگاه بخاری بندر عباس در اهواز بظرفیت ۱۲۶۰ مگا وات
• نیروگاه بخاری بندر عباس در استان هرمزگان بظرفیت ۱۲۸۰ مگا وات
• نیروگاه بخاری اصفهان بظرفیت ۱۳۲۰ مگا وات
• نیروگاه گازی ری بظرفیت ۱۰۰۰ مگا وات علاوه بر ۳۸۴ مگا وات موجود.

ضمنا پرونده نیروگاه طوس در مشهد بظرفیت ۶۰۰ مگا وات تعیین شده و بزودی ساختمان آن شروع خواهد شد.

باید اضافه نماید که نیروگاه اتمی بوشهر نیز با ظرفیت ۲۴۰۰ مگا وات در دست ساختمان می‌باشد. در استانها و شهرهائی که در مسیر شبکه نیستند نیروگاههای حرارتی و گازی علاوه بر آنچه که وجود دارد در دست ساختمان است تا با توجه به پیشرفت مملکت کمبودی نداشته باشیم.

بر اساس برنامه تا پایان سال جاری جمعا بالغ بر ۶۰۰۰ مگا وات ظرفیت تولیدی نیروگاههای کشور است که این رقم در پایان برنامه عمرانی بالغ بر ۱۷۰۰۰ و مگا وات خواهد شد. آنچه اینجا گفته شد شبکه برق رسانی در حد ۴۰۰ هزار ولت است آنچه که در استانها برای پخش است دهها هزار کیلومتر در سالهای آینده در دست ساختمان است که امید است مردم ایران و شهرهای ایران از این بابت نگرانی نداشته باشند بر اساس برنامه‌ای که ریخته شده است سال جاری ما به ۶ هزار مگا وات تولید خواهیم رسید و در آخر برنامه پنجم روی نیاز مردم و صنعت برق رسانی به روستاها این عدد به ۱۷ هزار مگا وات خواهد رسید و در آخر برنامه هفتم عمرانی به ۳۰ هزار مگا وات می‌رسد.

۹- بعنوان یک سیاست امنیت ملی تصمیم گرفته شده که ۶۰ درصد مصرف مناطق اصلی مصرف کشور حتی الامکان در خود محل تولید و توزیع شود تا در صورتیکه اشکالاتی در خطوط انتقال پیش آید مشکلات خاموشی گسترده پیش نیاید و به صنایع و مصارف خانگی لطمه وارد نشود.

در اینجا لام بیاد آوری است که برای صنایعی که جنبه امنیت ملی دارند حتما باید دارای ژانراتور اضطراری باشند که در مواقع ضروری از آن استفاده نمایند. و برای صنایع کوچک هم بهر میزان که مورد درخواست باشد اجازه نصب ژنراتور داده می‌شود بیمارستانها و هتلها و سایر اماکن عمومی هم ملزم به نصب ژنراتور اضطراری برای مصارف خاصی از قبیل اطاقهای عمل، سردخانه و آسانسورها و غیره می‌باشند.

۱۰- در مورد برق روستائی در حال حاضر بالغ بر ۳۰۰۰ روستا در سطح کشور دارای برق می‌باشد که با توجه به کثرت روستاها رقمی ناچیز است بهمین جهت واحد جدیدی در وزارت نیرو برای اجرای برنام برق رسانی به روستاها ایجاد گردید که با اعتباراتیکه از سال ۲۵۳۷ در بودجه وزارت نیرو منظور شده و با توجه به سیاستی که شاهنشاه آریا مهر و شهبانوی گرامی ارشاد فرموده‌اند در هر استان در کمیسیونی متشکل از استاندار، نمایندگان مجلسین و نمایندگان انجمنهای دموکراتیک اولویت روستاها تعیین و طبق یک برنامه منظم بخواست خدا طی حداکثر ۳ بنامه عمرانی اکثر روستاها با مشارکت روستائیان از روشنائی برق استفاده خواهند نمود. بهر حال تأمین نیازمندیهای نیرو ا زاولویت خاصی برخورداد خواهد بود.

حقیقتا این باعث تأسف است چون اعلیحضرت و علیا حضرت شهبانو بارها فرموده‌اند که تسهیلات زندگی باید بداخل روستاها برود و متأسفانه تاکنون اقدامات اساسی صورت نگرفته چنانچه از ۶۶ هزار روستاهای ایران که در برگیرنده ۵۵ درصد جمعیت ایران می‌باشند بیش از ۳ هزار روستا یعنی کمتر از ۵ درصد دارای برق نشده‌اند به همین مناسبت برق رسانی به روستاها مورد توجه خواهد بود و برای اولین بار هم برای آنها بودجه در نظر گرفته شده امیدوارم در برنامه ششم که هدفمان در حدود ده هزار روستا هست از اینها بیشتر شود.

۱۱- در زمینه تحویل آب شهرها و ایجاد فاضلاب و بهره برداری حداکثر ز منابع آب کشور بطوریکه استحضار دارند آب را نمی‌توان از خارج خریداری و یا وارد نمود و باید همانطوریکه شاهنشاه آریا مهر فرموده‌اند از هر قطره‌ای از آن به هدر رود بهمین جهت مطالعات همه جانبه‌های که روی منابع آب کشور شده مجددا مورد ارزیابی واقع و نقاطی را که باید با ایجاد سدهای خاکی و کوچک آبهای موجود را جمع آوری و بموقع از آنها استفاده نمود تعیین و با توجه به اولویت و منابع مالی مورد اقدام قرار خواهد گرفت.

بهر صورت ترتیبی داده شده که شبکه توزیع اعم از کشاورزی و شهری همزمان با اتمام سدها بپایان برسد تا حداکثر بازدهی از سرمایه گذاری در کمترین مدت عاید شود.

برای تحویل گرفتن آب آشامیدنی شهرها و ایجاد فاضلاب هم باید بوزارت نیرو این امکان را داد که بتواند همراه با تکمیل نیروی انسانی لازم با کمک مقامات محلی و نمایندگان محترم مجلس نرخ آب را بنحوی اصلاح نمود که بهره برداری و نگهداری تأسیسات مقدور باشد، در غیر اینصورت تحویل آب شهرها به وزارت نیرو متضمن زیان خواهد بود.

با توجه به مطالب فوق با تلاشی خستگی ناپذیر کارکنان نیرو طی این مدت علاوه بر آنکه عقب ماندگی گذشته را جبران کرده‌اند با برنامه ریزی که شده و به کمیسیون شاهنشاهی ارائه گردیده هیچگونه گذشتی نسبت به افرادی که بوظیفه خطیر خود واقف نباشند نخواهد شد، خادمین همه گونه تشویق و کسانیکه سهل انگاری و یا خدای نکرده خطا کنند بشدت مجازات خواهند شد بهمین لحاظ در ساحت مقدس مجلس و در حضور نمایندگا ملت اطمینان می‌دهد که در زمینه بهره برداری از تمام امکاناتیکه در اختیار وزارت نیرو گذاشته شده و یا خواهد شد حداکثر کوشش بعمل خواهد آمد و نخواهد گذارد مشکلات گذشته تکرار شود. در خاتمه لازم میداند ارز راهنمائی نمیاندگان محترم تشکر نماید در اینجا عرض کنم اگر استراتژی جدید وزارت نیرو مورد قبول و عنایت جناب آقای پزشکپور و آقای دکتر عاملی هست دیگر صحبتی نشود در غیر این صورت ادامه بدهم.

پزشکپور – توضیحاتی خواهم داد.

نایب رئیس – آقای پزشکپور بفرمائید.

پزشکپور – جناب آقای رئیس، نمایندگان محترم من قبل از آغاز سخنم می‌خواستم به دو مناسبت بدوست عزیز و دیرین و ایران پرستم تبریک بگویم (احسنت) یکی باین مناسبت که آن چهره‌ای را که بیش از بیست سال پیش ملا مال از میهن پرستی در مبارزات میهن پرستانه دیدم و رد پایش را داشتم تا اینجا، دیدم که در مجلس شورای ملی در نخستین گفتاری که در کسوت وزارت در پیشگاه نمایندگان ملت بیان داشتند بدو اصل اساسی از همان اعتقادات ملی پای بند و مباهی بود و هست، یکی اعتقاد بآن معتقددات عمیق و مذهبی ملت ایران است و این برای همه ما نه تنها بعنوان یک مسلمان محترم است بلکه یکی از مبانی محکم موجودین و قوام ملت ما است معتقدات مذهبی ما، پیش گامان مذهبی ما، مبارزان معتقدات مذهبی با، اینها از پایه‌های دیرین موجودیت ملی ما هستند. آنچه را که مبانی فرهنگ نیرومند ایران زمین در پیش از ۱۳۰۰ سال گذشته هست و آنچه را که پایه‌های استمرار شاهشناهی ایران در این سده‌های طولانی هست، یکی از محکمترین و پا برجاترین آنها این بنای معتقدات و نظام مذهبی ملت ایران است و بی گمان همه باید تلاش کنیم که برای آینده را که من صادقاته در مطالب اظهارات ایشان دیدم آن روح میهن پرستی و حقیقت بیتی بود که در آن موجب می‌زد. تبریک دوم من این است که بهر حال بعنوان یک وزیر با آگاهی به وظایف قانونی و قبل از اینکه من بگویم مجلس شورای ملی این انعکاس را نشان داد که چگونه احترام می‌گذارد و چگونه نیازهای ملی را می‌شناسد و چگونه موضوع مجلس شورای ملی را درک می‌کند. من امیدوارم در این راه با این واقع بینی که دارند توفیق داشته باشند زیرا توفیق هر خدمتگزاری توفیق ملت ایران و جامعه ایرانی است. اما آنچه را که بعنوان اصول استراتژی وزارت نیرو که جنابعالی بیان فرمودید. من می‌خواهم این نظر را بدهم که یک چنین توضیحی در مجلس شورای ملی ایران می‌تواند نمونه باشد برای هر وزیری دیگر که بیاید اصول کارش را، استراتژی کارش را بدون اینکه اصرار داشته باشد که مشکلات گذشته را کتمان کند، بدون اینکه اصرار داشته باشد هر چه را که در گذشته انجام گرفته کتمان کند بیاید با مجلس شورای ملی در میان بگذارد و همانطور که ملاحظه فرمودند مجلس شورای ملی تأیید می‌کند استراتژی را که اعلام فرمودید، تا حدی که من وقوف و آگاهی دارم بشخصه تأیید می‌کنم آن اصولی را که بعنوان استراتژی در وزارت نیرو اعلام کردید. تمامی آنها مصادیق آن سؤال دومی است که ما مطرح نمودیم شما قبل از هر چیز اشاره کردید بیک تصفیه بسیار قاطع و همه جانبه در کادر ستادی وزارت نیرو من این را تأیید می‌کنم و معتقدم که این تصفیه قاطع در کادر تمامی سازمانهای کشوری باید انجام پذیرد شما با شهامت شایان توجه اینجا اشاره کردید، امیدوارم توفیق حاصل کنید و و بعقیده من سخن جسورانه‌ای بود از زبان یک وزیر و مطمئن هستم مجلس شورای ملی شما را تأیید خواهد کرد که در برنامه خودتان موفق باشید. اشاره‌ای به بررسی مقررات گردید از اینکه همگونی و همسانی در سازمانهای وابسته وزارت نیرو بوجود بیاید این یکی از مطالبی است که سالها و سالها است در مجلس شورای مل یمطرح می‌شود که اختلاف و تبعیض نبایستی وجود داشته بشد و باید مقرراتی هنآهنگ و همسان در دستگاهها اجرا شود، و من این را بشخصه، یک چنین اصلی را در استراتژی وزارت نیرو تأیید می‌کنم. بموضوع مهم شبکه‌های که چرا این موضوع در سالهای گذشته مورد امعان نظر قرار نگرفت. جناب توکلی، این موضوع در آن حد اهمیت است که شما هم نمی‌توانید اعمال مسئولین خطاهای گذشته را ندیده بگیرید. استراتژی که شما اعلام کردید حکایت از این دارد که آنچه که در گذشته اعلام میشده سرا پا غلط و اشتبه است و مضر و زیان بخش بوده است، ولی من این استراتژی شما را یک استراتژی صحیح و جسورانه‌ای می‌بینم. شبکه‌های توزیع عوامل نیرو دقیق پیاده نشد. در پشت سدهای عظیم ما آبها انباشته شده در حالیکه استفاده لازم از آنها نشد. اینها سرمایه و نیروی ملت ماست، کسانی را که استرتژی ناصحیح را اجرا کردند و برای اجرای این برنامه‌ها استراتژی‌های صحیح را در نظر نگرفتند، آنها مسئول و مقصد هستند، آنها در برابر ملت ایران پاسخگو هستند، بنابراین تأیید استراتژی اعلام شده از طرف شما نفی این تقصیر است و نابسامانیهای گذشته را نمی‌کند، بلکه خود دلیل بر این است که آن برنامه‌ها در گذشته بطور صحیح صورت نگرفته است، خوشوقتم که وزارت نیرو یک مسأله بسیار مهم توجه کرده است و آن موضوع یکی از سؤالاتی است که من و جناب دکتر عاملی مطرح کردیم، و آن این است که ایجاد شبکه برق سر تاسری باین کیفیت که اگر یک گوشه‌ای ضایعاتی ببیند تمامی مملکت در خاموشی فرو می‌رود و اصولا امنیت ملی ما در مخاطره است این یک مسأله ساده ئی نیست که شما با دید عمیق و ملی بآن موضوع توجه فرمودید و من بخصوص از این نظر به شما تبریک می‌گویم می‌بایست دستگاههای مسئول به این کیفیت عمل کنند، بنابراین من چطور می‌توانم این استراتژی را تأیید نکنم. کاملا تأیید می‌کنم و به این حد از وضوح و روشنی برخوردار است که در استراتژی دستگاههای مسئول گذشته اعمال نشده است ما نمی‌توانیم از کنار آن بی تفاو بگذریم باید بدانیم چرا این بی توجهی‌ها شده و به چه مناسبت این زیانها بر ملت ایران وارد شده است باید مسئولین معرفی شوند، نه تنها برای کمیسیون شاهنشاهی بلکه برای مجلس شورای ملی. اشاره نمودید برای اینکه نصب ژنراتورها که یکی از اصول استراتژی اعلام شده است. کاملا صحیح است در مواردی باید الزام آور باشد، سؤال ما این بود که آقا چرا شما پیش بینی نکردید که در محلهائی که نصب ژنراتور الزام آور باشد، در بیمارستان باید الزام آور باشد، اجازه تصویب طرح ساختمان بیمارستانی نباید داده شود تا ژنراتور داشته باشند. تا بیماران در اتاق عمل موقع جراحی به سبب قطع برق نمیرند. باید در بعضی واحدهای بخش خصوصی ژنراتور وجود داشته باشد تا اگر احیانا شبکه برق شما نتوانست به آنها برق بدهد معطل نمانند. برای بعضی از صنایع که صنایع مادر هستند خیلی مهم است. چرا باید صنعت آلومینیوم سازی مملکت متوقف شود؟ یک سؤال من این بود که پاسخ داده نشد که از وزارت صنایع و معادن توضیح بدهد در مورد قطع برق و میزان خسارات وارده به این مملکت چیست؟ میزان خسارت به حدی بود که به گفته جنابعالی نمی‌توان برآورد کرد، قبول دارم متأسفانه آن وسعت میزان خسات به آن حد بود که نمی‌توان رآورد کرد، ولی به هر حال باید مشخص شود، از خزانه مملکت از دسترنج این مملکت از منابع این مملکت که با زحماتی، با مبارزاتی درآمدی آورده‌ایم به خزانه این ملکت ریخته‌ایم؟ کارخانه آلومینیوم سازی تأسیس شده با اینکه اطلاع دارم بیش از صد میلیون تومان خسارت به یان کارخانه وارد آمده، منهای تولیدی که می‌بایست داشته باشد و نداشته است. مگر شوخی است، می‌بایست ایها مشخص شود بنابراین اصل دیگری که اعلام کردید برای ایجاد ژنراتورها، این درست از مصادیق همان سؤال است. نه فقط من، بلکه همه نمایندگان تأیید می‌کنند. والی البته نکته اینجاست، که آن کسانی که سالها بعنوان متخصص و صاحب نظر مهمترین موقعیت این مملکت را در اختیار داشته مدام هم حرفشان این بود که مقررات دست و پا گیر نباید باشد و کارهایشان را به همین منوال سالهای متمادی انجام دادند، نتیجه این شد که وزیری امروز می‌آید تازه این استراتژی را برای ما عنوان نماید این استراتژی باید ۱۵ سال قبل در این مملکت اجرا می‌شد آن صدمات و خساراتی را که سبب عدم اجرای این استراتژی وارد آمده است متحمل نمی‌شدیم حالا مسؤ، لیتش متوجه آنهاست، من بعنوان یک نماینده اصرار دارم که این مسؤلین در پیشگاه مجلس شورایملی ایران و ملت ایران معرفی شوند، مسئله دیگر راجع به شبکه برق رسانی و توزیع عادلانه برق روستائی شبکه است ما گاهی اصطلاحی را به کار می‌بریم، آن اصطلاح عنصر آرمان خواه است و این نظر است که اگر کسی تنها تحقق داشته باشد کافی نیست، کسی تنها مهندس راه باشد کافی نیست، کافی نیست، مهندس ماشین آلات باشد کافی نیست، باید آرمانهای ملی را بشناسد تا وقتی در هر موقعی قرار گرفت بتواند مسائل جامعه ملی ایران را بشناسد و آنرا حل کند. شما چون مسائل برق را می شناسیدوزیر نیرو شناخته‌اید و امروز می گوئید که برق باید به ۶۰ هزار روستا برسد و اینها مسائلی را مطرح می‌کنید که سخنان نمایندگان ملت ایران است بنابراین من بعنوان نماینده ملت ایران انی توجه وزارت نیرو را در مورد روستاهای ایران تأیید می‌کنم و امیدوارم که دستگاههائی که مسؤلیت مستقیم در مورد روستاها دارند نیز به این مسأله توجه لازم را مبذول بدارند و این یک سرمشقی باشد. موارد دیگر در مورد سؤال اول من و جناب عاملی نسبت به خاموشیهای برق و نسبت به موضوع نیروگاه سد محمد رضا شاه کبیر توضیحاتی دادید، در آن مورد که مسئله این بود که این شرکت را در لیست سیاه گذاشته‌اید جناب رامبد و جناب مهندس توکلی این کافی نیست ما از این قبیل لیست‌های سیاه تا آنجا که من یاد دارم منابع مملکت را غارت کردند چه داخلی و چه خارجی، بسیار شنیده‌ام. بند ج شنیده‌ایم، لیست سیاه شنیده‌ایم، و موارد متعدد دیگر اینها باید مسئولیتش مشخص شود، و من این را عرض می‌کنم، یکی از انتظاراتی که ملت ایران از دولت جدید داشت و دارد این نیست که پرونده‌های گذشته بسته شود این نیست که بگوئیم کارها را می‌خواهیم از حالا شروع کنیم من م یخواهم بگویم اگر پرونده‌های گذشته را مورد رسیدگی و بررسی نکنید هیچ کاری نخواهیم توانست انجام داد بنابراین این نکته باید دقیق مشخص بشود البته من شما را مسئول و مقصر نمیدانم، خود شما متذکر شدید، این کاملا صحیح است ولی این میلیاردها تومان سرمایه مملکت، سالهای متمادی وقت مملکت چه و چه، نمی‌توانیم بگویم برنامه هائی اجرا نشد، اما در برنامه‌های اجرا شده استراتژی صحیح پیش بینی نشده بود. به این دلایل نیروی کافی از برق گذشته نشد. چون این نقایص وجود داشت. من نظر شخصی خودم را بیان می‌کنم، در این مملکت و جامعه چیزی بعنوان تنگنا نمی‌توانیم بشناسیم، اگر برنامه ریزی صحیح وجود داشته باشد. آنچه را که متأسفانه بعنوان تنگنا می‌نامند، عوارض اجرائی بی برنامگی‌ها و اجرای برنامه‌هایی است که مطالعه و دقت درباره اش ننموده‌اند. جنابعالی پنج تنگنا ذکر کردید این پنج تنگنا دلالت بر این دارد که برنامه ریزی صحیح صورت نگرفته است و اگر برنامه ریزی صحیح صورت گرفته بود یک چنین عوارضی بوجود نمی‌آمد. بنابراین من ضمن تأیید کوششهای شما که بهیچوجه نه متضمن تعارف است نه متضمن ملاحظات دوستی است برخی‌ها می‌گویند پزشکپور آدمی خشن و تند خواست، چرا که دوستیها را در نظر نمی‌گیرد ولی وقتی که مصالح ملت و مصالح جامعه ما مطرح است، برای من نه ملاحظات دوستی و نه ملاحظات خویشاوندی مطرح نیست. بنابراین تأییدی هم که می‌کنم من باب کار و عمل و سخنی است که در خور تأییدی هم که می‌کنم من باب تأیید اصولی است که بعنوان اصول استراتژی وزارت نیرو مطرح گردید. خدا نیآورد آن روزی را که من فکر کنم مهندس توکلی دیگر آن مهندس توکلی که شناخته‌ایم نیست، ولی اگر چنان بشود این پزشکپور دوست دیرین، با همان خشونت و صراحتی که برخی معتقدند از او عیب جوئی و به او تعرض خواهند کرد. به هر حال من به این مناسباتی که بیان کردم، بخصوص بجهت اینکه دقیقا این نابسامانیها باید مشخص بشوند و دقیقا لیستی را که وزارت نیرو به کمیسیون شاهنشاهی داده است به مجلس شورا هم تقدیم بکند تا مجلس شورا وظایفی را که طبق قانون اساسی دارد بتواند اجرا بکند و مسئولین را بشناسد، استدعا می‌کنم تقاضا هرگز به این معنی نیست که جناب آقای توکلی با استراتژی اعلام شده از طرف وزارت نیرو مورد تعرض من یا احیانا مجلس شورای ملی باشد، بلکه صرفا ناظر است به مسئولین گذشته و استراتژی گذاشته و ضرورت اطلاع مجلس شورای ملی به این مطالب سؤالات متعددی آمده است اگرهمکاران اجازه فرمایند برای رسیدگی در کمیسیون رسیدگی به سؤالات اینها بررسی بشود و دنبال می‌شود.

نایب رئیس - طبق تقاضائی که شده هر دو سؤال به کمیسیون رسیدگی به سؤالات ارجاع می‌شود جناب آقای مهندس توکلی فرمایشی دارید بفرمائید.

توکلی (وزیر نیرو) – از این همه محبتی که دوست دیرینه‌ام نسبت به من داشتند تشکر می‌کنم (بهنیا – همه دوست شما هستند) و در مورد لیست سیاه که عرض شد خوشبختانه تصمیم گیری در مورد شرکت مذکور در اختیار افراد معمولی مثل بنده نیست که تجدید نظر شود وزارت نیرو افتخار دارد که الان تحت رهبری مستقیم شاهنشاه آیرا مهر برنامه‌هایش را اجرا می‌کند به همین منظور تجدید نظر نخواهد شد در مورد سدها که فرمودید سعی بر این خواهد که سدی که ساخته می‌شود حتما از شبکه زیر دستش بهره برداری بشود این هم جزء اهداف و استراتژی وزارت نیرو هست به هر صورت از شما و تمام نمیاندگان محترم که لطف فرمودید و به عرایض بنده توجه فرمودند تشکر می‌کنم. (احسنت)

- طرح و تصویب گزارش شور دوم اصلاح ماده ۱۰ قانون تأمین کادر پزشکی مورد نیاز نیروهای مسلح شاهنشاهی و ارسال به مجلس سنا

۱۱- طرح و تصویب گزارش شور دوم اصلاح ماده ۱۰ قانون تأمین کادر پزشکی مورد نیاز نیروهای مسلح شاهنشاهی و ارسال به مجلس سنا.

نایب رئیس - گزارش شور دوم اصلاح ماده ده قانون تأمین کادر پزشکی مورد نیاز نیروهای مسلح شاهنشاهی مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور دوم از کمیسیون نظام بمجلس شورای ملی

کمیسیون نظام در جلسه روز سه شنبه ۲۵ بهمن ماه ۲۵۳۶ با حضور تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ لایحه شماره ۹۷۵۹۲ مورخ ۲۵/ ۱۰/ ۲۵۳۶ راجع به اصلاح ماده ۱۰ قانون تأمین کادر پزشکی مورد نیاز نیروهای مسلح شاهنشاهی را که گزارش شور اول آن بشماره ۹۲۱ چاپ گردیده است برای شور دوم مورد رسیدگی قرارداد و مصوبه شور اول را تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا بمجلس شورایملی تقدیم می‌دارد.

لایحه قانون اصلاح ماده ۱۰ قانون تأمین کادر پزشکی مورد نیاز نیروهای مسلح شاهنشاهی.

ماده واحده – ماده ۱۰ قانون تأمین کادر پزشکی مورد نیاز نیروهای مسلح شاهنشاهی مصوب تیرماه ۱۳۴۸ (دو هزار و پانصد و بیست و هشت) شاهنشاهی بشرح زیر اصلاح می‌گردد:

ماده ۱۰- به پزشکان، دندان پزشکان، دارو سازان، دامپزشکان، نرس ماما، ماما، نرس، تکنیسینهای مشاغل پزشکی، پرستار، بهیار، پزشکیار، درجه دار پرستار، دامپزشکیار و کمک دامپزشک که طبق قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی استخدام شده یا می‌شوند و محل خدمت آنان در نقاطی غیر از مراکز استانها (باستثنای مرکز استان بوشهرو مرکز استان هرمزگان) باشد علاوه بر حق فنی مربوط سی درصد حقوق بعنوان فوق العاده خارج از مرکز کادر پزشکی پرداخت می‌شود.

رئیس کمیسیون نظام – سر لشکراسد الله ایلخانی.

گزارش شور دوم از کمیسیون بودجه بمجلس شورای ملی

کمیسیون بودجه در جلسه روز شنبه ۲۵ بهمن ماه ۲۵۳۶ با حضور نمایندگان دولت لایحه اصلاح ماده ۱۰ قانون تأمین کادر پزشکی مورد نیاز نیروهای مسلح شاهنشاهی را برای شور دوم مورد رسیدگی قرارداد تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا در تأیید گزارش کمیسیون نظام بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون بودجه – محمد اسدی.

نایب رئیس - ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد۹ نسبت به ماده واحده و کلیات آخر آن رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب مجلس سنا فرستاده شد.

- طرح و تصویب گزارش شور دوم اصلاح قانون اجازه پرداخت کمک هزینه تحصیلی و کمک کرایه مسکن بدانشجویان رشته‌های فنی و تخصصی مورد نیاز نیروهای مسلح شاهنشاهی و ارسال به مجلس سنا

۱۲- طرح و تصویب گزارش شور دوم اصلاح قانون اجازه پرداخت کمک هزینه تحصیلی و کمک کرایه مسکن بدانشجویان رشته‌های فنی و تخصصی مورد نیاز نیروهای مسلح شاهنشاهی و ارسال به مجلس سنا.

نایب رئیس- گزارش شور دوم اصلاح قانون اجازه پرداخت کمک هزینه تحصیلی و کمک کرایه مسکن به دانشجویان رشته‌های فنی و تخصصی مورد نیاز نیروهای مسلح شاهنشاهی مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور دوم از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی

کمیسیون نظام در جلسه روز سه شنبه ۲۵ بهمن ماه ۲۵۳۶ با حضور تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارجنگ لایحه شماره ۹۹۱۰۰ مورخ ۱/ ۱۱/ ۲۵۳۶ راجع به اصلاح قانون اجازه پرداخت کمک هزینه تحصیلی و کمک کرایه مسکن بدانشجویان رشته‌های فنی و تخصصی مورد نیاز نیروهای مسلح شاهنشاهی را که گزارش شور آن بشماره ۹۲۰ چاپ گردیده است برای شور دوم مورد رسیدگی قرارداد و مصوبه شور اول را عینا تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

لایحه قانون اصلاح قانون اجازه پرداخت کمک هزینه تحصیلی و کمک کرایه مسکن بدانشجویان رشته‌های فنی و تخصصی مورد نیاز نیروهای مسلح شاهنشاهی.

ماده واحده – تبصره زیر بعنوان تبصره ۴ به قانون اجازه پرداخت کمک هزینه تحصیلی و کمک کرایه مسکن بدانشجویان رشته‌های فنی و تخصصی مورد نیاز نیروهای مسلح شاهنشاهی اضافه می‌گردد.

تبصره ۴- بدانشجویانیکه در خاتمه هر سال تحصیلی ممتاز تشخیص داده شوند علاوه بر مبالغ مقرر در این قانون ماهانه مبلغ دو هزار (۲۰۰۰) ریال بعنوان پاداش پرداخت خواهد شد تعیین رشته‌های تحصیلی مشمولین این تبصره و ترتیب برقراری و قطع پاداش مزبور در آئین نامه مربوط با تصویب وزارت جنگ خواهد بود.

رئیس کمیسیون نظام – سرلشگر اسدالله ایلخانی.

گزارش شور دوم از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی

کمیسیون بودجه در جلسه روز شنبه ۲۵ بهمن ماه ۲۴۳۶ با حضور نمایندگان دولت لایحه اصلاح قانون اجازه پرداخت کمک هزینه تحصیلی و کمک کرایه مسکن بدانشجویان رشته‌های فنی و تخصصی مورد نیاز نیروهای مسلح شاهنشاهی را برای سور دوم مورد رسیدگی قرارداد و تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا در تأیید گزارش کمیسیون نظام بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون بودجه – محمد اسدی.

نایب رئیس - ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ماده واحده و کلیات آخر آن رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب مجلس سنا فرستاده می‌شود.

- طرح گزارش شور اول موافقتنامه همکاری اقتصادی و فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری ترکیه

۱۳- طرح گزارش شور اول موافقتنامه همکاری اقتصادی و فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری ترکیه.

نایب رئیس - گزارش شور اول موافقتنامه همکاری اقتصادی و فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری ترکیه مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورایملی

کمیسیون امور خارجه جلسه روز شنبه ۲۵ بهمن ماه ۲۵۳۶ با حضور آقای منوچهر ظلی معاون وزارت امور خارجه لایحه شماره ۵۴۷۴ مورخ ۱۹/ ۱۰/ ۳۶ دولت لایحه مربوط به موافقتنامه همکاری اقتصادی و فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری ترکیه را که در جلسه روز بکشنبه ۲/ ۱۱/ ۲۵۳۶ وصول آن از مجلس سنا اعلام و بشماره ۸۹۶ چاپ گردیده است مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا بشرح زیر به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

لایحه قانون راجع به موافقتنامه همکاری اقتصادی و فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری ترکیه.

ماده واحده – موافقتنامه همکاری اقتصادی و فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری ترکیه مشتمل بر یک مقدمه و سیزده ماده که در تاریخ ۱۶ خرداد ۱۳۵۴ (۶ ژوئن ۱۹۷۵) در تهران بامضاء رسیده، تصویب و اجازه مبادله اسناد تصویب آن داده می‌شود.

مخبر کمیسیون امور خارجه – نیره ابتهاج سمیعی.

گزارش شور اول از کمیسیون امور اقتصادی و دارائی بمجلس شورای ملی

کمیسیون امور اقتصادی و دارائی در جلسه روز سه شنبه ۲۹/ ۱۱/ ۲۵۳۶ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط بموافقتنامه همکاری اقتصادی و فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری ترکیه را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون امور خارجه عینا تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون امور اقتصادی و دارائی – محمد علی ادیب مجلسی.

نایب رئیس - کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده لایحه برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌گردد.

- طرح گزارش شور اول موافقتنامه همکاریهای اقتصادی و صنعتی و علمی و فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری سوسیالیستی چکسلواکی

۱۴- طرح گزارش شور اول موافقتنامه همکاریهای اقتصادی و صنعتی و علمی و فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری سوسیالیستی چکسلواکی.

نایب رئیس - گزارش شور اول موافقتنامه همکاریهای اقتصادی و صنعتی و علمی و فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری سوسیالیستی چکسلواکی مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون امور خارجه بمجلس شورایملی

کمیسیون امور خارجه در جلسه روز سه شنبه ۲۵ بهمن ماه ۲۵۳۶ با حضور آقایان منوچهر ظلی معاون وزارت امور خارجه لایحه شماره ۵۲۷۸ مورخ ۱۰/۱۹/ ۲۵۳۶ دولت مربوط به موافقتنامه همکاریهای اقتصادی و صنعتی و علمی و فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری سوسیالیستی چکسلواکی را که در جلسه روز یکشنبه ۲/ ۱۱/ ۲۵۳۶ وصول آن از مجلس سنا اعلام و بشماره ۸۹۷ چاپ گردیده است مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا بشرح زیر بمجلس شورای ملی می‌دارد.

لایحه قانون موافقتنامه همکاریهای اقتصادی و صنعتی و علمی و فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری سوسیالیستی چکسلواکی.

ماده واحده – موافقتنامه همکاریهای اقتصادی و صنعتی و علمی و فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری سوسیالیستی چکسلواکی مشتمل بر یک مقدمه و پنج ماده که در تاریخ دهم آذرماه ۲۵۳۵ (اول دسامبر ۱۹۷۶) بین نمایندگان مختار دو دولت در تهران بامضاء رسیده است تصویب و اجازه مبادله اسناد تصویب آن داده می‌شود.

گزارش شور اول کمیسیون امور اقتصادی و دارائی بمجلس شورای ملی

کمیسیون امرو اقتصادی و دارائی در جلسه روز شنبه ۲۹/ ۱۱/ ۲۵۳۶ با حضور نمایندگان دولت لایحه قانون موافقتنامه همکاریهای اقتصادی و صنعتی و علمی و فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری سوسیالیستی چکسلواکی را مورد رسیدگی قرارداد و مصوبه کمیسیون امور خارجه را تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون امور اقتصادی و دارائی – محمد علی ادیب مجلسی.

گزارش شور اول از کمیسیون صنایع و معادن بمجلس شورای ملی

کمیسیون صنایع و معادن در جلسه روز یکشنبه ۳۰ / ۱۱/ ۲۵۳۶ لایحه قانون موافقتنامه همکاریهای اقتصادی و صنعتی و علمی و فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری سوسیالیستی چکسلواکی را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون امور خارجه را تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون صنایع و معادن – احمد جلالیان.

نایب رئیس - کلیات لایحه مطرح است، نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی م نرسیده لایحه برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- طرح گزارش شور اول اجازه استرداد تا پانصد متر مربع از منابع ملی شده به اشخاص

۱۵- طرح گزارش شور اول اجازه استرداد تا پانصد متر مربع از منابع ملی شده به اشخاص.

نایب رئیس - گزارش شور اول اجازه استرداد تا پانصد متر مربع از منابع ملی شده به اشخاص مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش از کمیسیون کشاورزی و عمران روستائی بمجلس شورایملی

کمیسیون کشاورزی و عمران روستائی در جلسه روز چهارشنبه ۱۲ / ۱۱/ ۲۵۳۶ با حضور آقایان منصور معاون وزارت کشاورزی و عمران روستائی و هنرمندی معاون وزارت دادگستری لایحه شماره ۹۱۹۳۶ مورخ ۲۸/ ۸/ ۲۵۳۶ دولت مربوط به اجازه استرداد تا پانصد متر مربع از منابع ملی شده باشخاص را که در جلسه روز یکشنبه ۲۹/ ۸/ ۳۶ تقدیم و بشماره ۸۲۶ چاپ گردیده است مورد رسیدگی قرارداد و با اصلاحاتی بشرح زیر تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

لایحه قانون اجازه استرداد تا پانصد متر مربع از منابع ملی شده به اشخاص.

ماده واحده – به وزارت کشاورزی و عمران روستائی اجازه داده می‌شود قطعات تفکیکی از مراتع غیر مشجر واقع در محدوده شهرها را که بعد از تاریخ تصویب این قانون از طرف وزارت مزبور یا بموجب تصمیم کمیسیون‌های ماده ۵۶ قانون حفاظت و بهره برداری از جنگلها و مراتع، جزء منابع ملی تشخیص و قطعی نشده و یا تشخیص و تأیید می‌شود، در صورتیکه تاریخ تفکیک قبل از تاریخ تقدیم لایحه این قانون باشد برای هر مالکیت (اعم از مشاع یا مفروز) حداکثر پانصد متر مربع تشخیص وزارت کشاورزی و عمران روستائی از همان محدوده مورد آگهی مجزا و بدون دریافت وجه به صاحبان قطعات مذکور مسترد نماید.

به مشمولین این قانون در هیچ مورد بیش از یک قطعه واگذار نخواهد شد.

مخبر کمیسیون کشاورزی و عمران روستائی – عزیز الله قوامی.

گزارش شور اول از کمیسیون دادگستری بمجلس شورایملی

کمیسیون دادگستری در جلسه روز شنبه ۱۵/ ۱۱/ ۲۵۳۶ با حضور نمایندگان دولت اجازه استرداد تا پانصد متر مربع از منابع ملی شده را مورد رسیدگی قرارداد و مصوبه کمیسیون کشاورزی و عمران روستائی را با اصلاحاتی بشرح زیر تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به ملس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

لایحه قانون اجازه استرداد تا پانصد متر مربع از منابع ملی شده به اشخاص.

ماده واحده – به وزارت کشاورزی و عمران روستائی اجازه داده می‌شود از مراتع مشجر واقع در محدوده شهرها که بعد از تاریخ تصویب این قانون یا بموجب قانون حفاظت و بهره برداری از جنگلها و مراتع، ملی می‌شود در صورتیکه تاریخ تفکیک قبل از تاریخ تقدیم لایحه این قانون باشد برای هر مورد مالکیت حداکثر پانصد متر مربع به تشخیص وزارت کشاورزی و عمران روستائی از همان محدوده ملی شده مجزا و بدون دریافت وجه به مالکان مزبور مسترد نماید.

به مشمولین این قانون در هیچ مورد بیش از یک قطعه واگذار نخواهد شد.

مخبر کمیسیون دادگستری – حسین اسکندری.

نایب رئیس - کلیات اول مطر است آقای آستانه‌ای بفرمائید.

آستانه‌ای – با اجازه مقام ریاست و سروران ارجمند استدعا می‌کنم که مقام معظم ریاست دو سه دقیقه اول را بمن فرصت بدهند که بحثی راجع به فردا روز سوم اسفند و روز کودتا بکنم، روز سوم اسفند که روز کودتا است برای ملت ایران گرامی است و تمام ملت ایران اینروز را گرامی می‌دارند، مسأله دیگری که همین امروز پیش آمده و می‌خواستم از مقام معظم ریاست بخواهم که بنده را راهنمائی بفرمایند آقایان وزراء چه مدت فرصت دارند جواب سؤال نمیاندگان را بدهند آیا یک ماه، دو ماه، ۶ ماه یا چقدر؟ مسأله دیگر اینکه خوشبختانه معاون محترم وزارت کشاورزی اینجا تشریف دارند می‌خواستم استدعا کنم از نمایندگان دولت که وقتی نمایندگان مجلس مطالبی را تذکر می‌دهند سعی بکنند با آنها بمبارزه و مجادله نپردازند چون گفتار ما مغرضانه نیست بلکه گفتاریست در حد یک مشورت و یک راهنمائی و در واقع ما خودمان را از دولت و دولت را از خودمان جدا نمیدانیم بلکه هر دو عضو یک خانواده و تحت رهبری یک رهبر زندگی می‌کنیم و اگر چیزی باندیشه ما می‌رسد در سفر مجلس می‌ریزیم و اگر خدای ناکرده وزیر یا معاونی بخواهد بمباحثه برخیزد و در این اندیشه باشد که این نماینده را محکوم کند من قبلا این وزیر را محکوم می‌کنم و می‌گویم که بدرد هیچ کاری نیمخورد باید اندیشه رستاخیزی داشته باشد یا لااقل اندیشه انسانی داشته باشند اما من بخاطر این لایحه از دولت تشکر می‌کنم که چنین لایحه‌ای را آورده است و اعضای محترم کمیسیون کشاورزی و دادگستری هم زحمت کشیده‌اند و تصویب کرده‌اند، قانون باید مانند باران تابستانی نافع و مختصر و مفید ارفاقی گرفته است نسبت به صاحبان اراضی که داخل محدوده زمین داشته‌اند، باید عرض کنم که بعضی از ارفاقها هست که از هر توهینی بدتر است، سلام قاعده‌ای دارد و ارفاق هم قواعدی دارد اگر شما بخواهید بمن ۵ ریال به بخشید حقیقت قضیه این است که بمن توهین کرده‌اید پس نبخشید بهتر از این است که ببخشید، شما چقدر به صاحبان این ارای می‌بخشید مبنا چیست؟ به چه دلیل؟ چرا چهار صد متر نشد، و ۵ هزار متر هم نشد، مبنای این ۵۰۰ متر چه بود؟ سه برادر دارای ۳۰۰ هزار متر زمین بودند در محدوده شهری، ملی شده یکی هیچ فرزندی ندارد آن دو نفر هر کدام ۸ تا بچه دارند دارد، ممکن است کسی که ۵۰۰ متر زمین باو می‌دهید یک زن و شوهر باشد در واقع ارفاقی است که باو می‌کنید و قابل احترام است ولی کسی که ۸ تا بچه دارد برای او توهین است. اگر کسی ادعا کرد در زمینی که موروثی پدرم بود و شما طبق قانون ملی کرده‌اید و ملی شدن هم قابل احترام است می‌خواهم ترمینال دارد و مورد تأیید دولت هم هست شما در اینمورد چه پیش بینی کرده‌اید آیا ترمینال ساختن برای مراکز استانها لازم هست یا نیست؟ اگر لازم است پس نیازمند به زمین است، آمدیم شخصی که زمینش ملی شده و موروثی پدرش بوده استاندار و آقای شهردار من حاضرم گاراژ داری کنم و ترمینال بسازم آنوقت برود متری هزار تومان بخرد شما چکار می‌کنید؟ در این مورد شما زمین خودش را بدهید که برود ترمینال بسازد، شما می‌خواهید بملت ایران خدمت بکنید باید برای افراد این مملکت تسهیلات فراهم کنیم که بتوانند خدمات ملی را پیاده کنند در این مورد استدعا می‌کنم دولت توجه کند، ۵۰۰ متر مطلقا کم است و من الان پیشنهادم را در اینمورد می‌نویسم و خدمت جناب رئیس تقدیم می‌کنم که از هزار متر کمتر نباشد تا دو هزار و پانصد متر و در صورتیکه شخص بخواهد خدمات شهری و ملی پیاده کند متناسب با آن خدمات شهری و ملی هر اندازه که خواست بهش تفویض شود، این خلاصه عرایضم بود که باطلاع نمایندگان محترم رساندم و از عنایتی که فرمودید سپاسگزارم و پیشنهاد خودم را الان می‌نویسم و خدمت جناب رئیس تقدیم می‌کنم.

نایب رئیس – آقای دکتر طبیب بفرمائید.

دکتر حسین طبیب – جناب آقای رئیس، همکاران ارجمند لایحه استرداد تا ۵۰۰ متر مربع از اراضی منابع ملی شده به اشخاص، ک اکنون در ساحت مقدس مجلس شورای ملی مطرح می‌باشد با یک فکر خوب و قابل ستایش تنظیم شده اما به عقیده من ناکافی و نارسا است و باید تجدید نظرهای اساسی تر روی قوانین و سیاست هائی صورت بگیرد که بجا یآنکه گره گشا برای مردم باشد جنبه مشکل آفرینی آن بشدت مردم را آزار می‌دهد.

در این مدت ۳ سال که افتخار نمایندگان ملت ایران را دارم یکی از بیشترین شکایت‌ها که در برخی از موارد جنبه حاد و بسیار تندی داشته موضوع همین شکایت کشاورزان درباره جلوگیری و شدت عمل مأموران و مجریان نسبت به دخالت آنان در اراضی کشاورزی خودشان بوده است (صحیح است) در اولین سال که انتخاب شده بودم فراموش نمی‌کنم در دیماه ۲۵۳۴ از تعطیلات زمستانی استفاده کردم و به شهرستان رفتم در بخش گناوه که یکی از مراکز مهم کشاورزی منطقه می‌باشد شدم شکایت آنها این بود که در سال ۲۵۱۸ (۱۳۳۸) بموجب قانون اصلاحات ارضی به دست مبارک شاهنشاه، اسناد مالکیت آها اعطا گردید و اتفاقا من خودم هم در آن موقع در گناوه افتخار حضور داشتم و شاهد عینی بر جریان بودم و اکنون مأموران جنگلداری و منابع طبیعی مدعی ملی بودن آنها هستند و با خشونت جلوی کشت و کار کشاورزی را می‌گیرند و نمی‌گذارند در فصل مساعد کشاورزی، بذر در دل زمین بکارند و از زمین مستعد بهره بگیرند روزی که قانون اصلاحات ارضی مطرح شد سخن از این بود که کشاورز باید با زمین کشاورزی خودش پیوستگی داشته باشد و مرتب تکرار می‌شد «الزرح للزارع» نه اینکه مانع دخالت کشاورزی در زمین کشاورزی خودش بشود شکایت هائی بمن رسیده اشخاص می‌گویند در دل شهر اراضی ما را ملی کردند و دستگاه دیگری آمد و آن زمین‌ها را تصاحب کرد و حالا دنبال حقوق خودمان می‌دویم و می‌گویند زمین شما ملی بوده اگر این زمین ملی بوده و باید برای مراتع مورد استفاده قرار بگیرد چرا در آنجا تأسیسات شهری بوجود آمده و اگر باید تأسیسات شهری بوجود بیاید چرا پول آنرا به صاحب اصلی او نپردازند؟ همین شخص می‌گوید در زمین خودم که ملی شده مستحدثات چاه آب و درخت و کا رکشاورزی داشته‌ام! در بسیاری از مناطق دیدم که از چرای گوسفند و دام‌ها بعلت ضرورت حفظ مراتع مملکت جلوگیری می‌نمایند اما در عوض با چشم خودم دیدم که چگونه از بنادر کوچک مملکت که در معرض دید نیستند کشتی کشتی علوفه از همین مراتع به خارج حمل می‌شود (صحیح است) درست در همان موقع که شاهنشاه به مسئولان جدید وزارت کشاورزی می‌فرمایند باید در این فکر باشیم که تولید گوشت سرخ در مملکت روند افزایشی داشته باشد و یا بطوریکه شنیدم تفاله‌های چغندر قند که باید بمصرف غذای دام برسد به خارج از کشور صادر می‌نمایند در بعضی نقاط دیدم که نسق کشاورزی، کشاورزان را که روی آن کشاورزی میکرده‌اند بنام مناطق ملی شده و رأی کمیسیون قطعی ماده ۵۶ ملی اعلام نموده‌اند. یک کشاورز مفلوک بمن شکایت کرد، به مسئول مربوطه گفتم تکذیب کرد، اما دست او را گرفتم و از محل بازدید حضوری کردم و شواهد غیر قابل نکار را در زمین مذکور دیدم بعد مسئول جنگلبانی و منابع طبیعی بمن گفت اشتباه شده! آخر چرا تاوان اشتباه مأمور دولتی را باید کشاورز مفلوک بپردازد؟ چرا نباید حقوق این قبیل کشاورزان از کسانی که مسبب بقول من با صراحت می‌گویم مادام که حق این کشاورز و نظائر آن باز پس داده نشود در برابر آن احساس شرم و خجالت خواهم کرد. (احسنت)

در بسیاری از مناطق روستائی وقتی کشاورزان می‌خواهند دور مزرعه خودشان را حضار بکشند که حیوانات به محصولات کشاورزی آنها آسیب نرساند مأموران به عنوان حفظ منابع طبیعی مانع می‌شوند این چه کج سلیقگی و عقیده مردم آزاری است؟ در حالیکه در همین قانون مورد استناد برداشت مصارف روستائی آزاد است اما در عوض مأموران آنجا که باید انجام وظیفه نمایند نمی‌کنند و چشم خودشان را رویهم می‌گذارند بموجب قانون برای لوگیری از تغییر مسیر رودخانه‌ها و اب‌ها، برداشت شن و ماسه رودخانه باید با کسب اجازه از اداره جنگلداری و منابع طبیعی باشد اما مقاطعه کاران از هر جا که دلشان می‌خواهد خاک برداری می‌کنند و یک رشته از شکایت‌های کشاورزان بر این اساس است که آب دریا که شور و ضایع کننده کشاورزی است به مزرعه آنها وارد می‌شود و زمین‌ها را از حیز استفاده هخارج می‌کند من این‌ها را خودم دیده‌ام و حرف کسی نیست قانون برای صیانت از حقوق جامعه است نه ایجاد مزاحمت و مردم آزاری! برای نمونه یکی از این قانون‌های مزاحم قانون اراضی مستحدث ساحلی است که در اواخر دوره بیست و سوم قانونگذاری از مجلس گذشت بموجب این قانون تا حریم ۶۰ متر از آخرین نقطه مد دریا هیچ سند مالکیت معتبر نیست و از درجه اعتبار ساقط است و باید باطل بشود چه کسانی این قانون را تنظیم کردند؟ و چه اطلاعی از واقعیت‌های زندگی مردم داشتند هر کس دلش می‌خواهد بیاید و به بیند تمام زندگی مردم در کرانه‌های خلیج فارس در کنار دریا بنا شده است و تمام تأسیسات مردم در کنار دریا بوجود آمده و این قانون اگر اجرا بشود تمام زندگی مردم را در تمام سواحل خلیج فارس بهم خواهد ریخت حالا اگر کسی از بانک بخواهد یک وام بگیرد به او نمی‌دهند می‌گویند این ملک تو سندش فاقد اعتبار است و باید باطل بشود. امیدوارم که روی این مسائل یک تجدید نظر کلی و اساسی برای برطرف ساختن مزاحمت برای مردم صورت بگیرد زیرا هیچ آدم با شرف و وطن پرست نمی‌تواند مزاحمت مردم را بپذیرد در ضمن پیشنهادی دارم برای، اولا افزایش ۵۰۰ متر به ۱۰۰۰ متر ثانیا آنکه کشاورزان با ضوابط خاص در هر مقدار از اراضی که قبلا در تصرف مالکانه آنها بوده بتوانند مادام که به فعالیت‌های کشاورزی بپردازند. از توجه همکاران نسبت به مطالب خود سپاسگزارم.

نایب رئیس - آقای مظهری بفرائید.

مظهری – جنا ب آقای رئیس، همکاران محترم اشاره فرمودند لایحه‌ای که مطرح است با یک دید انسانی، مبتنی است بر محل مشکل گروهی از مردم، بنده بطور کلی لایحه را تأیید می‌کنم ضمن تذکراتی که عرض می‌کنم قانون ملی شدن باعتقاد من با همه مسائل و مشکلاتی که داشت بهر تقدیر موجب شد در حواشی شهر یک مقدار زمینهائی که بحق یا بنا حق گروهی انگشت رویش می‌گذاشتند نه خودشان استفاده می‌کردند و نه در اختیار دیگران می‌گذاشتند تکلیفش روشن شود ولی متأسفانه نحوه اجرای این قانون و اعمالی که مجریان این قانون کرده‌اند بنا بفرمایش آقای معاون وزارت کشاورزی نامه‌ای دادم که در حاشیه شهر حوزه انتخابیه بنده زمینهائی را که در مالکیت فردی بوده ملی کرده و در تملک جامعه باشد و همه ازش استفاده کنند، ولی متأسفانه اینها را که ملی کرده‌اند یا قدرت حراست از این تملک را نداشتند و یا اینکه دلسوزی نداشتند و خودشان بنده و بست کرده و گروهی دلال آمده‌اند همین زمینهای ملی شده را از تملک آنها خارج کرده و آنها را گرفته‌اند و فروخته‌اند و پولش را گرفته‌اند وقتی زمینی را از ید یک نف رخارج می‌کنید اعتراضش هم وارد نیست بهر تقدیر وقتی متعلق بجامعه می‌شود قابل تحمل است ولی وقتی فردی شاهد این است که زمینی را از تملک او خارج کنند و چپاول کنند اینجاست که آن مالک هم حق اعتراض دارد اگر قرار بود انی زمین‌ها را بگیرند و بعد تقسیم کنند و بفروشند می‌تواند بگوید من این حق را داشتم مقدم هستم، بقول آقای آستانه‌ای ممکن است ملک موروثی پدرش بوده باشد این‌ها یک واقعیت هائی است که متأسفانه به چشم می‌خورد و همه جا رد پای مأمورین نادرست پیداست، منتهی به آن صورت در م یآید که به اعتقاد خود دستگاه زد و بند و حیف و میل می‌کنند این‌ها مال و منال مملکت بوده بر می‌دارند و به شغل دیگری می‌گمارند و آن عاملی را که حاضر نشده است با این دزدی همکاری کند برایش ابلاغ صادر می‌کنند اگر به فلان نقطه نروی به خدمت خاتمه داده می‌شود و یا یقه او را م یگیرند که چرا وقتی که بازرسان آمدند انگشت روی دزدی گذاشتی و به بازرسان کمک کردی و یا چرا سرپوش نگذاشتی روی کارهائی که رئیست کرده بود این‌ها واقعیت هائی است که متأسفانه اثرات یک قانون خوب و مترقی را که به نفع جامعه هست از بین می‌برد (احسنت) بطور که حالا توی هر ده و شهری و توی هر جعی اعتراض دارند در حالیکه فلسفه اصلی قانون به پس نحوه عمل طوری بوده که همه اعتراض دارند و نگرانند بنابراین برای اینکار باید فکری کرد نسبت به این لایحه هم تا جائی که بنده از گوشه و کنار شنیدم. جناب آستانه‌ای این مربوط است به گروه خاصی از حاشیه نشینان پایتخت جنابعالی چوش شهرستان‌ها را نزنید به آن‌ها کسی کاری ندارد مربوط به پایتخت است علت هم این است که این‌ها در تهران زندگی می‌کنند روزنامه و رادیو و تلویزیون هم در اختیارش هست و این من و شما هستیم که در روستا هستیم و بی خبر و هر وقت سر و صدای آن گروه بلند می‌شود قانونی برای آنها میگذارنیم پس آن مشکل شما آقای آستانه‌ای مطرح نیست چون پانصد متر زمین در روستا مسئله‌ای نیست و مشکلی را حل نمی‌کند اینجا است که زمین متری صد هزار تومان است که سرمایه صد روستا نشین یا شهرک نشین است بنده دو تا پیشنهاد دادم یکی این است که بهر حال در اجرای این قانون به مسئله سند مالکیت اشاره بشود یعنی ابراز مالکیت باید همراه باشد با ارائه سند مالیکت چون این قانون که انشاء شده یک مقدار در این زمینه لنگ است هر کس ادعای تصرف و مالکیت و تملک قبل از قانون تا پانصد متر کرد تالی فاسد پید می‌کند مگر این که برویم بدنبال کسی که قبل از ملی شدن تفکیک کرده و سند مالکیت گرفته و احراز مالکیتشان قطعی شده یعنی احراز مالکیت ثبتی شان قطعی باشد آن وقت اینکار را می‌کنیم و گرنه در بسیاری از شهرها با تفکیک‌های اختصاصی ۵ سال قبل از اجرای قانون این کار را می‌کنند و شمول این قانون با این لنگی است استدعا می‌کنم که قانون را برای من روستایی توجیه بفرمائید که این قانون را اگر برای من رووستایی می‌نویسید طوری بنویسید که همه بتوانند از آن استفاده کنند احتیاج به مفسر و هفت گونه تفسیر نداشته باشد پیشنهاد دوم من این است که حالا که این فکربوجود آمده ما داریم در کنار قانون ملی شدن مراتع و زمین‌ها یک حقی برای کسانی که متصرفاتی دارند برای کسانی که ادعای مالکیت دارند یک استثناء قائل می‌شویم، در قبال این استثنا این حق را می‌دهیم ۵۰۰ متر در تهران با ۵۰۰ متر در روستای علی آباد زرند کرمان مقایسه نیست اینجا ۵۰۰ متر ۵۰۰ هزار تومان قیمتش است و آنجا ۵۰۰ متر ۵۰ تومان هم نمی‌ارزد و نمی‌خرند می گوئید کسی که سند و ادعای مالکیت داشته ما برایش یک حق قائل هستیم که به او پانصد متر می‌دهیم. این ارا ما باید تعمیم بدهیم در سراسر مملکت کسانی که زمینشان ملی شده یا نشده (باید بگویم که خودم حتی یک متر زمین هم ندارم) باید در روستاها و شهرک‌ها برای این حق به تناسب ارزش زمین استثناء قائل شد و گرنه استثنائی است که منحصرا و اختصاصا برای گروهی از مردم پایتخت نشین قائل شده‌ایم مگر اینکه در لایحه ذکر بکنیم که این قانونی است اختصاصی مربوط به فلان منطقه از تهران و آن وقت هم در هنگام طرحش جای بحث بسیار باقی خواهد ماند. (احسنت)

نایب رئیس - آقای دکتر بقائی یزدی بفرمائید.

دکتر بقائی یزدی – این یکی از قوانینی است که به نظر من جای تشکر بسیار از دولت دارد که به فکر مردمی افتاده که با ملی شدن اراضی شان یک مقداری از سرمایه‌هاشان را داشتند از دست می‌دادند بسیاری از اراضی بود که حقیقت از نظر قانون قابلیت ملی شدن را داشت، ولی قبل از آنکه قانون ملی شدن بگذرد این اراضی مخصوصا در شهرها بین اشخاص تقسیم شده بود و حتی چند دست از این اراضی دست به دست شده بود ولی کیفیت زمین از نظر مرتع بودن از دستس نرفته بود یعنی بایستی بر طبق قانون این اراضی ملی می‌شد و در قانون ملی شدن این مسائل پیش بینی نشده بود که این زمین از نظر مالکیت دارای چه کیفیتی بایست باشد، و بایستی به چه می‌فرمایند در محدوده شهرها مورد نظر بوده و در کناربسیاری از شهرهای ما بخصوص شهرهایی که جنبه کوهستانی و ییلاقی دارند اراضی ملی شده وجود دارد منتها قبل از ملی شدن، این اراضی را ملی کند این اشخاص فوق العاده دچار زیان می‌شدند این مسأله‌ای بود که بایستی بعرض دوست عزیزم آقای آستانه‌ای برسانم که کسی که سیصد هزار متر زمین دارد، درست است که بیش از پانصد متر به او زمین نمی‌دهند ولی آنچه منظور ما نمایندگان بود و در کمیسیون راجع به آن بحث کردیم این بود که این شخص مستحق پانصد متر نیست کسی که سیصد هزار متر در کنار شهر زمین دارد لااقل سی هزار متر هم داخل محدوده شهر دارد و وضعش طوری است که مستحق پانصد متر نیست صحبت ما مربوط به کسانی بود که پانصد متر یا هفتصد متر یا ۸۰۰ متر زمین داشته‌اند و اگر این را ملی میکرده‌اند هستی شان از بین میرفته است این یکی از لوایح بسیار بسیار انسانی است که ما با آن مواجه شده‌ایم و از نظر خودم و آشنایی که به مسائل ثبتی دارم به جناب مظهری می‌توانم این اطمینان را بدهم که اگر سند اصیل را هم قبول کنند متشکریم. مثل دستگاه جنگلبانی که سندی را که در حال ثبت باشد یا درخواست ثبت آن شده باشد مورد قبول قرار نمی‌دهد. اگر توجهی بشود ملما به اراضی خواهد بود که سند مالکیت صادق و قاطعی داشته باشد حالا به صورت مشاع یا مفروز فرق نمی‌کند در هر صورت خدمت بزرگی به کلیه شهرها خواهد شد. من از این رهگذر از دولت و وزارت کشاورزی از طرح این لایحه متشکرم.

نایب رئیس - آقای دکتر اناری بفرمایید.

دکتر اربابی اناری – جناب آقای رئیس، همکاران محترم، من قصد نداشتم در مورد این لایحه مطلبی را مطرح کنم ولی سخنان همکاران محترم جناب آقای مظهری و جناب طبیب مرا به این فکر انداخت که این مشکلات در مورد اجرای قانون ملی شدن اراضی در تمام منطاق ایران هست و مجموعه این نارسائیها و مشکلات حتی در سطح دادگستری‌ها و ژاندارمری‌ها و تمام ادارات منعکس می‌باشد، در شهرستان مشکین شهر منطقه وجود دارد به نام ارشق که مجاوز مغان است ناحیه ایست که از نظر تولید گندم بسیار بسیار مستعد می‌باشد تعداد کثیری از کشاورزان که در این منطقه سکنا دارند و فعالیت می‌کنند در این دو سه ساله اخیر دچار حب و بغض و ندانم کاری بعضی از مأمورین شده‌اند که دیگر با ضوابط کنونی مقررات جواب قانع کننده‌ای بر ایشان نیست باید مردم را به مصلحت‌ها آشنا کرد به آنها جواب قانع کننده داد و باید حق شان را با آنها داد. آنچه که اشاره شد مأمورین در تشخیص اراضی شهری اغلب نظرشان درست است چون دست رسی به آن اراضی آسان است در اختیار گرفتن کارشناسان صاحب نظر از نظر فنی و حراست این اراضی آسان است ولی در مناطق روستایی و کوهپایه که عده کثیری از کشاورزان در آنجا فعالیت می‌کنند این تصمیمات در اطاقهای دربسته گرفته می‌شود در شهر مشکین شهر رئیس کشاورزی شهر یک منطقه را ملی کرده است که نمی شناخته اصلاحات اراضی باین ملک سند داده است دست کشاورز و مرتب در حال کشاورزی می‌باشد و خانه دارد تأسیسات و اعیانی دارد این زمین را ملی کرده‌اند موقعی که کشاورز مراجعه می‌کند که آقا چرا سند داده‌اید و ما سرمایه گذاری کرده‌ایم و حالا ملی کرده‌اید مگر من در اینجا گندم تولید نمی‌کنم، به این مردم چه جوابی می‌دهید؟ من اخیرا عریضه مفصلی دریافت کرده‌ام هفتاد هشتاد هکتار زمین را در ارشق ملی کرده‌اند و در آنجا رفته‌اند علوفه کشت کرده‌اند و گویا سی هزار تومان فاکتور سازی کرده‌اند خوشبختانه یا بدبختانه اغلب می‌بینیم که کارمندان دولت وقتی با نمایندگان ملت روبرو می‌شوند می‌گویند که نماینده اطلاعات فنی ندارد من اطلاعات فنی دارم روی این حساب می‌گویم که پانصد ششصد تومان خرج کردند و بذر کاشتند و بیش از سی هزار تومان فاکتور داده‌اند دست این کشاورز سند مالکیت رسمی است از یک اداره معتبر می‌گوید مگر این سند را از یک کشور دیگر بمن داده‌اند؟ باید مردم را آگاه کرد که اجرای این قانون برای حراست از منافع ملت است این ثروت ملی است تا از حق خودش بگذرد ولی از وقتی این زمین را مل یکرده‌اند کدام مأمور رفته سر زده کدام مأمور شما رفته بسرزمین و شناسائی کرده با اتکاء به کدام دانش فنی ایشان تشخیص می‌دهند این زمین ملی است و اگر ملی بشود بنفع مردم مملکت است یک نفر فرستاده‌اند که سواد خواندن و نوشتن هم ندارد پرونده سازی می‌کند سفارش می‌فرستد به صاحب ملک که فلان کس من زمین شما را مل یکرده‌ام با من تماس بگیرید. من شدیدا معترض هستم اگر رسیدگی نکنید، اعلام می‌کنم اگر مشکل اراضی ملی در منطقه مشکین شهر بررسی نشود سؤال خواهم کرد و اقدامات قانونی دیگر که لازم است. آقا یک کشاورز موقعی که بیست سال است سر یک زمین زندگی می‌کند کار می‌کند یک ایرانی اصیل است زمینش را دوست دارد و بزمین وابسته است حالا این زمین اگر باید ملی بشود این کشاورز کجا برود زندگی کند؟ البته من با کلیات فلسفه این ملی شدن کاملا موافق هستم یعنی در ملی شدن منافع مردم به منافع فرد ترجیح داده شده است ولی از این نارسائیها و سوء استفاده‌ها که بنام و عنوان قانون در کشور ما هست کشاورزان شکایت می‌کنند، اخیرا شکایتشان را آوردند دادند به من فرستادم به جناب استاندار ایشان فرستاد به رئیس جنگلبانی منطقه و ایشان همان مقامی است که از او شکایت شده چگونه می‌خواهند مردم را مطمئن کنند این چه نوع رسیدگی است چگونه می‌خواهند بمردم تفهیم کنند که کارشان ببغرض است کار باید با صحت عمل صورت گیرد (صحیح است) مشکلی که در همین منطقه من با آن روبرو هستم زمین‌ها را ملی کردید کجا ملی کردید روی کاغذ هیچگونه مرز هیچگونه کاری انجام نشده و یکباره می‌روند سراغ یک کشاورز بی خبر که مدتها کار روی زمینش میکرده و می‌گویند این زمین را مل یکرده‌ایم کشاورز می‌گوید من خبر ندارم، می‌گویند آگهی دادیم قربان، در روستاهای دور از شهر که روزنامه نمی‌رسد و اگر هم برسد آنها نمی‌خوانند چون یک وسیله صحیح تر و مأنوس تر با وضع زندگی اینها نیست می‌گویند ما در فلان روزنامه و فلان شماره آگهی دادیم این را از کجا بدانند با اینکه ۲۰ سال است آنجا دارد کار می‌کند. من از این سخنانم این نتیجه را می‌گیرم که یکی از مهمترین مسائل مملکتی ما مسائل کشاورزی است ولی متأسفانه این ادارات کشاورزی در شهرستانهای ما از دانش فنی برخوردار نیستند لذا نمی‌توانند کار بکنند کشاورزی یک فن است، یک دانش است باید اینها دارای این دانش و این فن باشند تا بتوانند کار کنند بطوریکه من بجرأت می‌توانم بگویم که اگر شما تمام مأمورین کشاورزی را از مشکین شهر بردارید هیچگونه تأثیری در امر کشاورزی نمی‌گذارد و شاید این فکر در اکثر مناطق صادق باشد و واقعا در این مورد باید بگویم که تجدید نظر در این مقررات و اندیشه باین مقررات اصیل و خوب که بتوانند خوب و صحیح اجرا شوند و گرنه با مأمورینی که با حب و بغض کار می‌کنند مأمورینی که در اجرا قوانین نظرات سوء دارند سرنوشت اراضی ملی شده بهتر از این نخواهد بود من اطمینان دارم که معاون محترم وزارت کشاورزی به اراضی ملی نشده این منطقه رسیدگی بکنند و من نامه‌های زیادی دریافت کرده‌ام که آنها را ارائه خواهم داد و در پایان عرایضم باید بگویم که این چهار صد، پانصد متر با اینکه تأیید فرمودید در شهر خیلی خوب است ولی کشاورزانی که چند هکتار اراضیشان را از دست داده‌اند پانصد متر را می‌خواهند چکار کنند (یکی از نمایندگان – درست است) پس این لایحه در مورد محدوده شهری است لذا در این صورت صلاح است کشاورزانی که زمین هایشان را از دست داده‌اند باآنها امکانات دیگری جاهای دیگری بدهند یا زمینهائی را که بشکل مرتع درآمده‌اند بخود آنها واگذار بشود و بصورت مرتع از آنها استفاده کنند نه اینکه مرتع داده شود بکسی که با او زد و بند دارند در نتیجه رسیدگی جزئیات این امر از وظایف حاد وزارت کشاورزی است و گرنه هیچ مکانیزمی نمی‌تواند که نارضایتی مردم را برطرف کند.

نایب رئیس - این لایحه با دو گزارش به مجلس شورای ملی آمده بود ولی چون در شور اول است ممکن است کمیسیونها با هم توافق کنند بنابراین رأی می‌گیریم بورود در شور ماده واحده خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش مینم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست معظم مجلس شورای ملی

پس از اداء احترام

در مورد لایحه اجازه استرداد تا پانصد متر مربع از منابع ملی شده باشخاص (شماره ۹۱۹۳۶ مورخ ۲۸/ ۸/ ۳۶ چاپ ۸۲۶) پیشنهاد می‌نماید:

۱- جمله بعد از تاریخ تصویب این قانون که در سطر سوم قید گردیده است حذف شود تا بآن عده از مالکینی که قبلا زمینشان ملی گردیده نیز تعلق گیرد.

۲- پانصد متر به یکهزار متر افزایش یابد.

۳- در مواردی که شخص قصد احداث مؤسسات مورد نیاز عامه را داشته باشد تا ۵۰۰۰ متر افزایش یابد.

دکتر عاملی – مهدی آستانه‌ای.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

با کمال احترام پیشنهاد می‌شود، گزارش کمیسیون دادگستری مورد عنایت قرار گرفته در سطر ۶ ماده واحده بعد از هر مورد مالکیت اضافه شود «در صورت ارائه سند مالکیت با گواهی ثبت اسناد دائر به مالکیت متقاضی در تاریخ مقرر»

با احترام – علی اصغر مظهری.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

احتراا پیشنهاد می‌شود در لایحه قانون اجازه استرداد تا پانصد متر مربع از منابع ملی شده به اشخاص در سطر ۹ بعد ا زحداکثر پانصد متر مربع اضافه شود.

در شهر تهران و در شهرهائی که جمعیت آنها بالاتر از یکصد هزار نفر است حداکثر ۱۰۰۰ متر مربع و در سایر شهرها حداکثر ۲۵۰۰ متر مربع.

با احترام – علی اصغر مظهری.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراما پیشنهاد می‌شود:

در اجرای قانون واگذاری از اراضی ملی شده باشخاص در مناطق روستائی مساحت اراضی عودت شده بحدی باشد که تکافوی نیازمندیهای سرمایه گذاری کشاورزی را بنماید.

دکتر اربابی – رحیمی لایجانی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراما در مورد لایحه قانون اجازه استرداد تا پانصد متر مربع از منابع ملی شده به اشخاص موضوع ترتیب چاپ ۹۳۹ – ۳۰ / ۱۱/ ۲۵۳۶ پیشنهاد می‌نماید:

۱- بجای ۵۰۰ مت رمربع ۱۰۰ متر مربع در نظر گرفته شود

۲- هر کشاورز بتواند بمنظور فعالیت‌های کشاورزی طبق ضوابط آئین نامه‌ای که به تصویب کمیسیونهای مربوط مجلسین خواهد رسید از هر مقدار زمین که در تصرف مالکانه او بوده و ملی اعلام شده مادام که به کشاورزی در زمین مذکور اشتغال داشته باشد استفاده نماید.

با احترام – دکتر حسین طبیت – پرویز ظفری.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

راجع به لایحه پانصد متر زمین ملی شده که بیاید به اشخاص واگذار شود پیشنهاد می‌نماید: چون شکایات عدیده از اقدامات وزارت کشاورزی در زمینه ملی کردن اراضی از همه نقاط مملکت می‌رسد و پروندهای زیادی در این رمینه نیز در دادگستری مطرح است که بعنا وین مختلف مردم شاکی یا مشتکی عنه هستند تقاضا دارم در این لایحه ماده اضافه شود که هرکس از ملی شدن شکایت دارد و مدارک کافی دارد بدادگاه مراجعه نماید. و اختلاف طبق نظر دادگاه مرتفع شود.

با تقدیم احترام- حسن متولی.

نایب رئیس – لایحه و پیشنهاد برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط ارجا ع می‌شود.

اعلام وصول لایحه اصلاح تبصره یک ماده ۷۵ قانون مالیات‌های مستقیم از مجلس سنا

۱۶– اعلام وصول لایحه اصلاح تبصره یک ماده ۷۵ قانون مالیات‌های مستقیم از مجلس سنا.

نایب رئیس - لایحه از مجلس سنا رسیده است برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شود)

ریاست محترم مجلس محترم شورای ملی

عطف بنامه شماره ۱۶۸۰۲ مورخ ۲۸ / ۹/ ۲۵۳۶ آن مجلس محترم گزارش کمیسیون شماره ۴ (امور اقتصادی و دارائی) در قبال لایحه شماره ۵۹۰۵۰ مورخ ۳۰/ ۷/ ۲۵۳۶ دولت راجع به اصلاح تبصره یک ماده ۷۵ مالیات‌های مستقیم در جلسه روز دوشنبه اول اسفند ماه ۲۵۳۶ مطرح گردید و با اصلاحاتی بتصویب مجلس سنا رسید.

اینک لایحه قانون فوق جهت اخذ رای نهائی آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد می‌گردد.

رئیس مجلس سنا- جعفر شریف امامی.

نایب رئیس – اصلاحات مجلس سنا به کمیسیون مربوط ارجاع می‌شود.

- ختم جلسه

۱۷- ختم جلسه.

نایب رئیس – چون مطالب دیگری در دستور نداریم با اجازه همکاران این جلسه را ختم می‌کنیم تا تاریخ و موقع جلسه آینده بعدا به اطلاع خواهد رسید.

(جلسه دوازده دقیقه بعد از ظهر پیان یافت).

نایب رئیس مجلس شورای ملی – دکتر حسین خطبی.

- پرسش نمایندگان

۱۸- پرسش نمایندگان.

سئوال آقای ابراهیم پردلی از وزارت نیرو

مقام ریاست محترم مجلس شورای ملی

خواهشمند است امر فرمایند جناب آقای وزیر محترم نیرو و بموعد مقرر در جلسه علنی بسئوالات زیر پاسخ گویند:

با اینکه امور آبیاری و مسئولیت آن در شهرستان زابل مثل سایر شهرستان‌ها بر عهده ماموران وزارت نیرو می‌باشد معلوم نیست چرا بولد وزرهای دولتی که وسیله‌ای می‌باشند برای امور مربوط به آب در اختیار فرمانداری قرار دارد تا فرماندار که مقام غیر مسئول در امور آبیاری می‌باشد بولد وزها را به هر کاری اراده کند بفرستد و منظور از این کار چه می‌باشد؟

آیا این مداخله اختلاتی در امور آبیاری کشاورزان بوجود نمیاورد، و مسئولیتها لوث نمی‌گردد؟ چرا در قبال این رویه وزارت نیرو سکونت اختیار کرده و بی تفاوت می‌باشد؟

با تقدیم احترام – ابراهیم پردلی.