مذاکرات مجلس شورای ملی ۲ اسفند ۱۳۲۴ نشست ۱۸۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهاردهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بودجه مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهاردهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: متن قوانین - تصویبنامه‌ها - صورت مفصل مذاکرات مجلس شورای ملی - سوالات- اخبار رسمی - فرامین - انتصابات - آئین‌نامه‌ها - بخش نامه‌ها - آگهی‌های رسمی
سال اول - شماره ۳۰۱ مدیر: سیدمحمد هاشمی نماینده مجلس شورای ملی - شنبه ۴ اسفند ماه ۱۳۲۴
دوره چهاردهم قانونگذاری
شماره مسلسل ۱۴۶۹
مذاکرات مجلس
جلسه ۱۸۸
صورت مشروح مجلس روز پنج‌شنبه دوم اسفند ۱۳۲۴ نشست ۱۸۸
قرائت صورت مجلس
۱- قرائت صورت مجلس
صورت مجلس روز سه شنبه سی ام بهمن ماه را آقای هاشمی (منشی) بشر زیر قرائت نمودند.
مجلس مقارن ظهر به ریاست آقای ملک مدنی نایب رئیس تشکیل گردید.
صورت مجلس پیش خوانده و تصویب شد.
غائبین با اجازه – آقایان: خلیل دشتی- علی اقبال- ذوالفقاری- مقدم- بهبهانی- تهرانی- رضا تجدد- حاذقی
غائبین بی اجازه- آقایان: نقابت- اخوان، کفائی- عامری- رحیمیان- آصف- امیر ابراهیمی- بوشهری- سید ضیاءالدین طباطبائی- جواد مسعودی- سیف پور- دکتر شفق- دکتر عبده- مسعودی- دهقان- کامبخش- گله داری- مهندس پناهی- دکتر آقایان- آرداشس آوانسیان- ایپکچیان- پوررضا- قشقائی- دری
دیر آمدگان با اجازه- آقایان: حسن اکبر- یمین اسفندیاری- رفیعی- آشتیانی- لنکرانی
دیر آمدگان بی اجازه- آقایان: دکتر اعتبار- دکتر کشاورز- مؤید قوامی- صمصام- تیمورتاش- شریعت زاده- مجد- ایرج اسکندری- دکتر کیان- مراد آریه
بدواً چون جمعی از آقایان نمایندگان تقاضای نطق قبل از دستور داشته و آقای فاطمی مخالف و به ورود در دستور معتقد بودند، نسبت به ورود در دستور رأی گرفته تصویب شد.
آقای دکتر مصدق پیشنهاد نمودند گزارش کمیسیون دادگستری راجع به اعلام جرم آقای سهیلی مطرح شود و چون گزارش آن حاضر نبود به جلسه بعد موکول شد.
بعداً لایحه پرداخت یک دوازدهم حقوق و هزینه‌های وزارتخانه‌ها و ادارات و بنگاه‌های دولتی و سایر اعتبارات منظوره در بوجه کل کشور برای بهمن ماه طبق ماده واحده پیشنهادی با موافقت آقای وزیر دارائی به قید فوریت مطرح و در فوریت لایحه آقای وزیر دارائی در پاسخ آقای دکتر معظمی اظهار داشتند بدیهی است بودجه مملکتی بایستی قبل از پانزده اسفند ماه هر سال به تصویب مجلس برسد لیکن چون فعلاً ماه یازدهم سال منقضی است برای پرداخت حقوق کارمندان تصویب این ماده ضرورت دارد البته تقاضا می‌شود از جلسه آینده مواد مربوط به بودجه سال ۱۳۲۴ برای ترتیب شالوده بودجه سال آتیه جزو دستور و مطرح شود و با انضمام بند الف لایحه سابق مربوط به کمک هزینه مهندسین به عنوان تبصره ماده واحده موافقت نمودند.
فوریت لایحه تصویب و در ماده واحده آقای دهستانی مختصری مبنی بر وجوب تصویب اعتبار وزارت بهداری برای جلوگیری از امراض گوناگونی که در کشور پیدا شده همچنین پرداخت عیدی به خدمتگزاران جزء نمودند و در کفایت مذاکرات آقای فرمند مخالف و آقای صدر قاضی موافق بوده و ضمن موافقت دائر به لزوم پرداخت بهاء توتون خریداری اداره دخانیات مختصری بیان و پس از جواب آقای وزیر دارائی نسبت به کفایت مذاکرات اخذ رأی شده تصویب گردید.
آقای فرهودی در موضوع طرز پرداخت بدهی آموزگاران و دبیران به صندوق بازنشستگی آقای اردلان راجع به تعیین میزان حداقل پایه ۱ در بودجه سال آینده، آقای دکتر زنگنه در خصوص تعویض املاک، آقای قاسم سنجابی آقای شهاب فردوسی دائر به رفعت اشکال ترفیع کارمندانی که خدمت وظیفه را انجام داده‌اند، آقای ثقه الاسلامی نسبت به پرداخت حقوق کارمندان دولتی آذربایجان، آقایان دکتر کشاورز و امینی راجع به عیدی مستخدمین جزء، آقای صفوی در زمینه پرداخت اعتبار ممیزی املاک مزروعی، آقای دکتر معظمی در باب اعتبار هزینه انتخابات دوره پانزدهم، آقای شریعت زاده درباره ترفیع رتبه مستشاران دیوان کشور آقای فولادوند مبنی بر لزوم ارسال دو دستگاه درمانگاه سیار به حدود چاپلق و بربرود، آقای دولت آبادی مشعر به تعمیر و ساختمان راه‌ها و پرداخت اضافه حقوق کارمندان وزارت راه و آقایان نمایندگان استان هشتم راجع به اعتبار تسطیح راه کرمان به جیرفت هر یک پیشنهادی نموده بودند که مورد مذاکره واقع و با توضیحات آقایان وزیر دارائی و فاطمی مخبر کمیسیون بودجه دائر به وجوب مطالعه و طرح این پیشنهادات از جلسه آینده ضمن لایحه یک دوازدهم اسفند ماه پیشنهادات واصله مسترد گردید.
آقای امینی پیشنهاد دیگری نمودند که پس از کلمه بنگاه‌ها لفظ بانک‌ها اضافه شود. این پیشنهاد مورد قبول واقع و نسبت به ماده واحده به این اصلاح و تبصره مربوط به مهندسین با ورقه اخذ رأی بعمل آمده با اکثریت ۷۲ رأی از ۸۱ نفر نمایندگان حاضر تصویب گردید.
جلسه آینده روز پنجـشنبه دوم اسفند ماه سه ساعت پیش از ظهر و دستور آن طرح لوایح موجوده تعیین و مجلس یک ساعت و نیم بعد از ظهر ختم شد.
نایب رئیس- آقای شریعت زاده در صورت جلسه اعتراضی دارید؟
شریعت زاده- بله در صورت جلسه بنده اینطور شنیدم که پیشنهادی راجع به تعیین رتبه مستشاران دیوان کشور داده‌ام و حال آنکه پیشنهاد بنده دائر به تعیین رتبه برای آن‌ها نبود پیشنهاد بنده راجع به این بود کسانی از مستشاران دیوان کشور که از رتبه ۹ به رتبه ۱۰ ترفیع حاصل کرده‌اند و حقوق ترفیعی شان در بودجه منظور شود استدعا می‌کنم اصلاح شود.
نایب رئیس- اصلاح می‌شود آقای طوسی در صورت جلسه نظری دارید؟ بفرمائید.
طوسی- عرایضی بنده در جلسه قبل کردم که در صورت جلسه ذکر نشده و متأسفانه در خارج از جلسه یک‌جور دیگری تعبیر کرده‌اند اگر اجازه می فرمائید، توضیح عرض کنم.
نایب رئیس- بفرمائید ولی بطور مختصر
طوسی- شبهه نیست اگر نماینده‌ای در مجلس صحبتی کرد و در آن صحبت عمداً یا سهواً تحریفی شد گوینده باید در خود مجلس توضیح بدهد. در جلسه قبل پریروز سه شنبه ۳۰ بهمن بنده اجازه خواستم قبل از دستور تذکری عرض کنم منظور دو موضوع بود: اولاً استرحام کنم در این ایام و ساعات اخیر دوره چهارده مجلس و کارهای زیادی که رویهم انبوه شده و بیشتر از آن‌ها امور حساسی است که تأخیرش باعث زیان مادی و معنوی کشور است برخلاف بیست و سه ما و دوازده روز که از عمر این دوره گذشته جلسات متوالی داشته باشیم و طوری آقایان تشریف بیاورند که لااقل اول ساعت ۹ صبح اکثریت حاضر بوده و مجلس تشکیل شود و برای اینکه در تصویب یک دوازدهم و پرداخت حقوق کارمندان تأخیری نشده باشد پیشنهادات و مذاکراتی که در نظر دارند برای بقیه بودجه بگذارند و ضمناً عقیده و پیشنهادی را که راجع به اوقات بین المجلسین داشتیم عرض و تقدیم کرده باشم که آقای فاطمی از نظر تسریع تصویب یک دوازدهم که عیناً منظور بنده هم بود با صحبت پیش از دستور مخالفت فرمودند و شاید اگر می‌دانستند چه عرض خواهم کرد بجای مخالفت تأیید می‌کردند چون اجازه صحبت نیافتم به این مختصر اکتفا کردم که سنگ مستخدمین به سینه زدن مستلزم این است که مجلس زودتر تشکیل شود زیرا نگران بودم با وقت کم که مدتی از ظهر گذشته مبادا مجلس از اکثریت بیافتد و تصویب یک دوازدهم تأخیر شود بعد از آنکه آقای فاطمی با بیانات قبل از دستور مخالف و با طرح یک دوازدهم موافق بودند روزنامه اطلاعات می‌نویسد طوسی مخالف با این نظر بودند و اظهار داشتند نباید این عمل انجام گیرد بالاخره به ورود در دستور رأی گرفته شده تصویب گردید. اگر آقایان نمایندگان محترم و اشخاصی که اینجا تشریف دارند و گفته بنده را شنیده‌اند اینجا نمی‌بودند و در خارج مجلس این روزنامه را می‌خواندند از این فراز چه می‌فهمیدند؟
«طوسی با این نظر مخالف و اظهار داشت نباید این عمل انجام گیرد» یعنی حقوق کارمندان نباید داده شود؟! آیا از بیان بنده چنین معنائی مستفاد می‌شود (اردلان- هرگز) و آیا آقایان بنده صاحب این عقیده بودم تا حالا؟ (جمعی از نمایندگان- خیر آقا) (اردلان- شما همیشه طرفدار بودید) من از بی مهری‌های کارکنان این روزنامه نسبت به خودم سوابق زیادی دارم حق هم با آن‌ها است ولی باید تذکر دهم که همین صحبت بنده را اغلب روزنامه‌های ملی مثل روزنامه ستاره و دیگران هم شنیدند و حقیقت را نوشتند چطور است که فقط روزنامه اطلاعت آنطور که انتشار داده شنیدند خوب است برای هر مقصودی دارند حدودی قائل شوند خلاصه کوتاه کنم قضیه را بنده در دوره زندگانی بقدری که جامعه به افکارم آشنا شده باشد امتحان داده‌ام اهل تظاهر نیستم پروائی هم از این قبیل سم پاشی‌ها ندارم (صحیح است) صورت مجلس‌های موجوده خوب نشان می‌دهد و در و دیوار کمیسیون‌ها و مجلس هم شهادت می‌دهند (صحیح است) که همیشه گفته‌ام دولت‌ها باید بیش از هر کاری به فکر اصلاح وضع کارمندانش باشد این حقوقی را که می‌دهد برای هر کارمندی در هر مقامی هست شاید یک هشتم معاشش را نمی‌تواند تأمین کند همیشه استدلال کرده‌ام کسانی که سوابق اداری نداشته‌اند دیرتر تشخیص می‌دهند که کارمند با چه مشکلاتی مواجه‌است و قدر و قیمت کار او که چشم و فکر و مغز و عمرش را فدای خدمت کشور کرده چه مقام بلندی را حائز است و چطور باید از او دلجویی شود با این عقیده کی بنده مخالفت با تصویب یک دوازدهم خواهم کرد تا باعث شود که یک عده از این آقایان با گله گذاری آمیخته به تعجب توسط تلفن و شفاهاً گله‌هایی بکنند چون برای رفع شبهه این آقایان ناچار بودم عرض این توضیح را لازم دیدم حالا اگر اجازه بدهند برای اینکه بار دیگر امروز پشت تریبون نیایم پیشنهادی را که دارم با توضیح مختصری عرض و تقدیم کنم (زنگ نایب رئیس)
نایب رئیس- جنابعالی آقای طوسی که خودتان از اشخاصی هستید که چهل سال است در مجلس هستید سابقه دارید راجع به صورت جلسه رفع اشتباه باید بفرمائید دیگ بنا نبود که لایحه بخوانید این نطق قبل از دستور بود اگر یک سلسله مطالب و منویات را بخواهید بفرمائید بایستی اجازه قبل از دستور بخواهید.
طوسی- اگر آقای نایب رئیس مجلس اجازه می‌دهند که در یک جامعه‌ای بعد از یک عمر امتحان دادن به بنده بگویند که من مخالف با این عده مستخدمین هستم این برای بنده ناگوار است. اجازه نطق قبل از دستور هم خواسته‌ام.
نایب رئیس- آقای ایرج اسکندری در صورت جلسه اعتراضی دارید؟
ایرج اسکندری- بنده عرضی ندارم فقط راجع به این بود که بنده را غائب بدون اجازه نوشته بودند خواستم خواهش کنم که اصلاح شود.
نایب رئیس- اصلاح می‌شود چون عده برای تصویب صورت جلسه کافی نیست موکول ببعد می‌شود چند نفر هم اجازه نطق قبل از دستور خواسته‌اند.
- اخطار نظامنامه‌ای آقای فداکار
۲- اخطار نظامنامه‌ای آقای فداکار
فداکار- اخطار نظامنامه‌ای دارم
نایب رئیس- بفرمائید
فداکار- عرض کنم ماده ۶۹ آئین نامه مجلس راجع به کمیسیون عرایض، همانطور که واقعاً دستگاه دولتی ما به هیچ چیز رسیدگی نمی‌کند کمیسیون عرایض ما هم بدبختانه بدتر از ادارات است (یک نفر از نمایندگان- آقای حاذقی نیستند) ماده ۶۹ می‌گوید: کمیسیون پس از رسیدگی به عرایض آن‌ها را به ترتیب ذیل مرتب می‌نماید:
۱- عرایضی که رجوع آن‌ها را به یکی از وزارتخانه‌ها صلاح می داند.
۲- عرایضی که علاوه بر ارجاع به یکی از وزارتخانه‌ها کمیسیون صلاح می‌داند که به ملاحظه مجلس برسد.
۳- عرایضی که رجوع آن‌ها را به مجلس یا وزراء بی‌فایده می داند.
دایره صورت مجلس صاحب عریضه را از هر یک از این سه قراری که کمیسیون درباره عریضه او داده‌است مسبوق داشته و نمره عریضه را به او می‌دهد.
عرض کنم که از اول دوره تا حال کمیسیون عرایض هیچیک از این وظایفی را که ماده ۶۹ برای او مقرر کرده عمل نکرده‌است. الآن یک ماه‌است کلیه اهالی اصفهان مدیران جراید …. (زنگ رئیس)
نایب رئیس- آقای فداکار اخطار نظامنامه‌ای شما وارد نیست.
فداکار- بنده عرض می‌کنم تلگرافاتی آمده‌است و رسیدگی نشده.
نایب رئیس- از کمیسیون عرایض چیزی مطرح نیست.
فداکار- بنده ایرادم به کمیسیون است که مطابق ماده ۶۹ رفتار نکرده‌اند باید بکی شکایت کرد؟
نایب رئیس- شما باید شکایت به هیئت رئیسه بکنید، راهش این نیست. باید شرحی بنویسید ما هم اقدام کنیم. اجازه هم خواسته‌اید و بهتان می‌رسد.
دکتر رادمنش- آقا اجازه بدهید اخطارشان را بگویند …
دکتر کشاورز- آقا اجازه بدهید مطالبشان را بگویند. تلگرافی است به کمیسیون عرایض شده‌است ترتیب اثر نداده‌اید.
نایب رئیس- اخطار نظامنامه‌ای ایشان وارد نیست.
فداکار- اگر یکی از کمیسیون‌های مجلس وظایف خودش را انجام ندهد باید بکی بگوید.
نایب رئیس- باید به عنوان قبل از دستور صحبت کنید اجازه هم خواسته‌اید شخص سوم هم هستید قبل از دستور می‌توانید. ولی اخطار نظامنامه‌ای مورد ندارد.
فداکار- عرض کنم یک ماه‌است؟؟؟؟ جراید و اهالی اصفهان در تلگرافخانه متحصن شده‌اند به مدیران جراید نوشته‌اند تلگراف کرده‌اند، آقا اصفهان را دارند بدتر از آذربایجان می‌کنند از طرف دیگر استاندار محل یک عده‌ای را با سرنیزه واداشته که نمی‌گذارند رأی بدهند یک انجمن قلابی درست کرده‌اند. یک عده‌ای از مدیران جراید هم می‌نویسند که اصفهان را بدتر از آذربایجان می‌کنند. بنده باید به مجلس تذکر بدهم.
نایب رئیس- بنده به نوبت اجازه به شما می‌دهم صحبت بفرمائید.
امینی- بنده هم مطابق ماده ۱۰۹ عرض دارم. چون عضو کمیسیون عرایض هستم.
نایب رئیس- در موقعی که مطرح کردند آنوقت. آقای منصف بفرمائید.
- بیانات قبل از دستور آقایان منصف و یمین اسفندیاری (درباره باجگیری و مزاحمت حزب توده از مردم مازندران)
۳- بیانات قبل از دستور آقایان منصف و یمین اسفندیاری (درباره باجگیری و مزاحمت حزب توده از مردم مازندران)
منصف- بنده مدتی است که در صدد بودم تحصیل اجازه و فرصتی بکنم و خاطر محترم نمایندگان را به یک موضوع مهمی که برای یک قسمت از ایران اساسی و حیاتی است متوجه کنم. متأسفانه تا امروز چندین بار اجازه خواستم اجازه به بنده داده نشد و شکر گذارم که امروز این فرصت به من داده شد. آقایان نمایندگان محترم، جسته و گریخته به مناسبات مختلف در جراید ملاحظه فرموده‌اید که از چندی پیش نوشته می‌شود که افغان‌ها در مسیر رود هیرمند مشغول حفر یک نهر جدیدی هستند که اگر این نهر با آن خصوصیاتی که به ما اطلاع داده‌اند تمام شود و جریان پیدا کند یک ضرر فوق‌العاده موحش و جبران ناپذیری به اهالی سیستان و شهرستان‌های مجاور سیستان وارد می‌آید. این موضوع اگر نظر آقایان باشد در مجلس شورای ملی هم چندی پیش عنوان شد وقتی که بحث در برنامه بود آقای فرخ مطیعی را یادآوری کردند و به نام اهالی سیستان و تمام مجاورین سیستان که ارتزاق از سیستان و رودخانه هیرمند می‌کنند استدعا کردند دولت توجه مخصوصی بکند و از ضرر احتمالی جلوگیری شود. متأسفانه این انتظار برآورده نشد. و شاید به صرف یک مبادله یادداشت و یک مذاکره خصوصی که با مأمورین دولت افغانستان بعمل آمده همینکه مطلب را تکذیب کردند به همان دولت قناعت کرده ولی اطلاعاتی که به بنده رسیده مطلب را خیلی مهمتر از این بیان می‌کند که ما به صرف یک مذاکره خصوصی و یادداشتی قناعت کنیم زیرا می‌نویسد این نهر جدیدی که افغان‌ها مشغول احداث و حفر آن هستند در ۱۵ کیلومتری جنوب کرشک که یکی از نواحی قندهار است واقع می‌شود و این نهر در حدود ۵ الی ۹ متر عمق دارد و تا میزان ۵۹ متر عرض این رودخانه‌است در حدود شاید سی و پنج فرسخ هم طول این رودخانه‌است که برای آن نهر جدید در نظر گرفته‌اند که اراضی زیادی را می‌خواهند از این نهر سیراب کنند. و باز اطلاع می‌دهند به اینکه در نه ماه از سال که نسبتاً وقت مقتضی کار کردن است بین ۲۴ الی ۳۶ هزار نفر عمله در این نهر مشغول حفاری و کار هستند و از ماشین آلات جدید هم در اینجا استفاده می‌کنند و بعلاوه باز می‌گویند که یک عده مهندسین خارجی هم به عملیات آن‌ها راهنمائی و تعلیمات فنی می‌دهند. با این تفصیل آقایان تصدیق می‌فرمایند که اگر این موضوع واقعاً حقیقت داشته باشد و تمام بشود تصور نمی‌کنم که بعداً سیستانی وجود داشته باشد (صحیح است) در حدود ۲۵ هزار نفر سکنه سیستان است. شهرستان سیستان و قائنات و مکران و قسمتی هم از کرمان که شاید آقایان نمایندگان کرمان هم اطلاع دارند در غالب اوقات از سیستان استفاده و ارتزاق می‌کنند و بنابراین کمترین تصرفی که در رود هیرمند بشود در تمام نقاط سیستان مؤثر است (صحیح است) زیرا آب آنجا منحصر است به رود هیرمند و کوچکترین قناتی در سیستان وجود ندارد که بگوئیم مختصری از آب هیرمند کم بشود از قنوات استفاده بکنند انتظار داشتم جناب آقای نجم وزیر امور خارجه سابق که مدت‌ها خودشان در کابُل تشریف داشتند و قطعاً داخل جریان بوده‌اند اقدام سریع و مؤثری برای این کار خواهند کرد و به همین جهت هم مجموع اطلاعاتی که به بنده رسیده بود به ایشان عرض کردم و حتی یادآوری کردم که به موجب وظیفه پارلمانی بنده موظفم که مطلب را با استحضار مجلس شورای ملی برسانم و تمنا می‌کنم که این موضع را به مجلس شورای ملی توجه داشته باشند (صحیح است) ولی متأسفانه ایشان هم از صحبت در مجلس گریزان بودند و آنطوری که بنده انتظار داشتم قضیه را تلقی نکردند این بود که دولت در همان اوان سقوط کرد و منتظر دولت جدید بودیم و چون اعضاء دولت هم فعلاً تشریف دارند و در عین حال که مطلب را به عرض مجلس شورای ملی می رسانم آقایان هم استماع می‌فرمایند همان اندازه که لازم است در این موضوع توجه خواهند کرد (صحیح است) عرض کنم که البته دولت افغانستان با دولت ما دوست و همجوار و هم کیش است و ما همیشه ملاحظه این همجواری و هم کیشی و برادری را با آن‌ها کرده‌ایم تا آنجائی که بنده اطلاع دارم در نیم قرن اخیر در دو سه مورد اختلاف مرزی آنطوری که ما تعبیر می‌کنیم تجاوزاتی به حدود و حقوق ما شده‌است معهذا روی اصل همجواری و هم کیشی تحمل کرده‌ایم (صحیح است) ولی قضیه رود هیرمند حیاتی تر و مهمتر از این است که بتوانیم صرف نظر و تحمل کنیم (صحیح است) این است که بنده استدعا می‌کنم مجلس شورای ملی (نه به بنده تنها چون قضیه مربوط به ملت ایران است) (صحیح است) از دولت می‌خواهیم که جداً این قضیه را معلوم بکند اگر شایعه‌است تکذیب کنند و خاطر نمایندگان محترم و اشخاصی که در زابل کمال ناراحتی را دارند آرام و آسوده بشود و اگر حقیقت دارد جلوگیری بفرمایند که نگرانی رفع بشود (لنکرانی- این‌ها نتیجه یک سیاست تاریخی است که همیشه ما را بدبخت کرده‌است) به این مناسب چون صحبت آب رودخانه پیش آمد تصمیم گرفتم یک مأموریتی را که اهالی شهرستان قائنات و بیرجند به بنده داده‌اند انجام بدهم. آقایان سابقه دارند که شهرستان قائنات بخصوص بیرجند یکی از شهرستان‌های خشک است و روی همین اضطرار و احتیاج بوده‌است که از ۲۰ سال پیش به کمک و راهنمایی مرحوم علم اقداماتی برای آوردن آب شده بود اخیراً چون لوله‌هایش رو به فساد می‌رفت و ضایع شده بود محتاج به تکمیل و ترمیم بود خود اهالی اقدام و وجوهی جمع آوری کردند و در صدد تعمیر آنجا برآمدند البته چون بودجه کافی نبود بنده مراتب را به عرض اعلیحضرت همایون شاهنشاهی رساندم و مورد توجه قرار گرفت و عطیه‌ای مرحمت فرمودند که به مصرف تعمیر آنجا برسد و این حسن اثر کرد و موجب سپاسگزاری تمام اهالی آنجا شد و بنده را مأمور گرفتند که مراتب شکرگزاری خودم را حضورشان تقدیم بدارم (صحیح است).
نایب رئیس- پیشنهاد ورود در دستور رسیده‌است.
وزیر دارائی- (آقای بیات) اجازه می فرمائید؟
دکتر مصدق- بنده پیشنهادی داده‌ام.
نایب رئیس- بفرمائید.
وزیر دارائی- عرض کنم این مطلبی را که آقای منصف اظهار کردند البته مورد توجه دولت واقع خواهد شد و اقداماتی که لازم است باید از طرف وزارت امور خارجه و دولت بعمل بیاید. مذاکره می‌شود و اقدام خواهد و بعد نتیجه‌اش را هم به عرض خواهم رساند.
نایب رئیس- پیشنهاد آقای دولت آبادی در ورود در دستور است بعد از اینکه وارد دستور شدیم آن وقت پیشنهاد حضرتعالی مطرح خواهد شد.
(پیشنهاد به این مضمون خوانده شد)
پیشنهاد می‌نمایم که مجلس وارد دستور بشود.
دولت آبادی- اگر مخالفی ندارد که بنده توضیحی ندارم.
نایب رئیس- آقای فداکار مخالفید با ورد در دستور؟
فداکار- بلی
نایب رئیس- آقای دولت آبادی توضیح بفرمائید.
دولت آبادی- البته بر هیچ‌کس پوشیده نیست که آقایان نمایندگان اگر مطالبی داشته باشند باید باستحضار مجلس برسانند مخصوصاً موضوعی را که آقای منصف تذکر دادند یک امر لازمی بود که باید بر آن اطلاع حاصل شود دولت هم البته اقدامی کند که هر چه زودتر این موضوع مورد رسیدگی قرار بگیرد اما اینکه بنده پیشنهاد ورود در دستور داده بودم برای این بود که پیشنهاد دیگری کرده بودم که امروز با موافقت آقایان نمایندگان لایحه تبدیل مستخدمین پیمانی به مستخدمین رسمی طرح شود (صحیح است) از این لحاظ خواستم وارد دستور شویم و بعد از چندین ماه که این آمده‌است به مجلس و سه ماه صرف وقت شده‌است این موضوع طرح بشود و تمام بشود (صحیح است)
نایب رئیس- آقای فداکار
فداکار- هیچ‌کس از نمایندگان مجلس با مطرح شدن لایحه تبدل مستخدمین پیمانی به رسمی مخالف نیست ولی چیزی که هست اولاً عده برای رأی کافی نیست بعلاوه چون مطالب گفتنی هست و اگر موقع بگذرد عواقب وخیمی خواهد داشت موافقت بفرمایند آن مطالب گفته شود.
نایب رئیس- باید رأی بگیریم تا تکلیف پیشنهاد معلوم شود ولی عده کافی نیست …
دولت آبادی- چون عده کافی نیست برای رأی ممکن است آقای فداکار اگر مطالبی دارند بگویند بنده هم موافقت می‌کنم که بعداً مطرح بشود.
نایب رئیس- آقای یمین اسفندیاری
یمین اسفندیاری- عرض کنم یکی از مسائل مهمی که آقای فداکار فرمودند که اگر گفته نشود عاقبت وخیمی دارد همین قضیه‌ای است که بنده می‌خواهم به عرض برسانم. بنده چندین ماه‌است که از مازندران اطلاع مستقیمی ندارم ولی شکایت هائی که مرتباً می‌رسد که (دکتر رادمنش- غیر مستقیم) آقای رادمنش اجازه بفرمائید بنده عرایضم را بکنم حرفم که تمام شد بیائید حرف بزنید. عرض کنم یک عناصری در مازندران به عنوان حزب توده که بنده نمی‌دانم فراکسیون حزب توده آن‌ها را می‌شناسد یا خیر و واقعاً رسمیتی دارند یا ندارد مدت‌ها است عرض اندام کرده‌اند و به جان مردم افتاده‌اند و از هیچگونه زحمتی برای مردم فروگذار نمی‌کنند. مأمورین شان از پنبه، از دهات، از دهقانان از کارخانه بهشهر صدی سی می‌گیرند از پارچه‌هایی که از تهران حواله می‌شود و مردم می‌روند که جنس خودشان را تحویل بگیرند صدی سی از آن‌ها دریافت می‌کنند (دکتر کشاورز- اینطور نیست آقای یمین) از اتومبیل‌های شخصی هر اتومبیلی پانزده قرآن می‌گیرند از برنج می‌گیرند (دکتر کشاورز- دروغ است آقای یمین) شما بعد بیاید اینجا پشت تریبون تکذیب کنید (دکتر کشاورز – شما چرا دروغ می‌گویید که بعد ما بیائیم تکذیب بکنیم!) بنده آقا میل دارم به شهادت این تلگرافی که می‌خوانم این دروغ را بگویم بعد شما بیائید این دروغ بنده را تکذیب کنید (دکتر کشاورز- خوب نیست آقا شما دروغ بگویید؟) چطور خوب نیست، تمام مردم به بدبختی افتاده‌اند، در هر حال چه دروغ چه راست بنده عرض می‌کنم یک عناصری به اسم حزب توده مزاحم مردم هستند بنده نمی‌توانم بگویم یک حزبی که اسمش توده یا هر چه باشد غیر از مقاصد سیاسی و مقاصد حزبی نباید کار دیگر داشته باشد، در یک مملکتی که دولتی هست، حکومتی هست و مقرراتی هست افرادی بروند در توی ده، در توی شهر، درب دروازه، در توی خانه‌ها‌های مردم مزاحت وارد کنند و از مردم پول بگیرند این را بنده نمی‌دانم چه اسم بگذاریم! امیدوارم ان‌شاءالله از حزب توده نباشند. در هر حال دولتی که امروز روی کار است و فراکسیون حزب توده‌ای که محترم است و در مجلس وجود دارد قطعاً در صدد تحقیق این موضوع بر خواهد آمد که اگر واقعاً از حزب توده هستند جلویشان را بگیرند که چرا یک همچو مزاحمت هائی برای مردم فراهم می‌آورند و اگر هم از حزب توده نیستند به دولت اطلاع بدهند تا دولت تکلیف آن‌ها را معین بکند در هر صورت بنده نظر خاصی با کسی ندارم (دکتر کشاورز- و طرفیتی هم با کسی ندارم) هر چه هم در روزنامه نوشته شود نسبت به بنده بنویسند بنده دخالتی در کار مازندران چند ماه‌است بهیچ نوع و هیچ نظری نداشته و ندارم و نمی‌توانم هم داشته باشم چرا برای خاطر اینکه این دخالت جز اینکه برای مردم بیشتر اسباب زحمت بدبختی فراهم می‌کند نتیجه دیگری ندارد ما باید تابع مقرراتی باشم. ما که مجلس شورای ملی هستیم یگانه راهی که داریم این است که اگر زحمتی برای اشخاص فراهم می‌شود بایستی از دولت بخواهیم و هر دولتی هم که تاکنون آمده‌است روی کار من تذکر داده‌ام، حالا دولت نتوانسته، نخواسته‌است یا صلاح ندیده‌است یا نمی‌دانم به اشکالات دیگر برخورده این موضوع را فعلاً بنده از عرضش خودداری می‌کنم. این یک تلگرافی است از آمل رسیده بنده عیناً قرائت می‌کنم. (بعضی از نمایندگان- بفرمائید)
(بشرح زیر قرائت نمودند)
- جناب آقای نخست وزیر رونوشت مجلس شورای ملی رونوشت وزارت کشور رونوشت جناب آقای شریعت زاده رونوشت جناب آقای یمین اسفندیاری رونوشت اقدام رونوشت هراز رونوشت اطلاعات حزب توده آمل بنام آزادی خواهی به عملیات دیکتاتوری پرداخته اولاً از هر تُن برنج که به تهران حمل می‌شود یک‌صد و پنجاه ریال دریافت ثانیاً دیشب امیرسلیمانی و حسن نوروزبکی از تجار محترم آمل فیروزی را در مهمانخانه ساعت ۱۲ شب برده پس از کتک زدن مفصل و فحاشی تهدید با اسلحه گرم که چرا برنج بد ون اجازه حزب توده آمل و نپرداختن تنی ۱۵۰ ریال برنج حمل می نمائید ثالثاً امروز عده‌ای از افراد حزب توده باتفاق حسن سلطان پرست (لنکرانی- آقا این عبارت را تکرار بفرمائید) … سلطان پرست را تکرار کنم؟ (لنکرانی- آقا این شرک است بر سلطان پرست یعنی چه اینجا مجلس اسلامی است (خنده نمایندگان و تماشاچیان) … بنده عین تلگراف را می‌خوانم.
نایب رئیس- آقایان تماشاچی‌ها در مذاکرات مجلس اظهار احساسات نفرمائید. بفرمائید آقای یمین.
یمین اسفندیاری- با کارد در وسط بازار به مقدس نام حمله نموده نامبرده فرار به تجارتخانه نادری پناه برده عده‌ای از افراد توده برای مقصد شوم خودشان به قصد قتل رحمت مقدس مغازه نادری را به جرم اینکه مقدس را در پناه خود جا داده غارت نموده و اموال زیادی چپاول نموده‌اند. علاوه از عملیات شرح بالا امیر سلیمانی به تمام امورات ما دخالت کرده از ما سلب امنیت شده و تأمین جانی و مالی و ناموسی نداریم و فعلاً نیز تمام دکان‌ها بسته و در تلگرافخانه متحصن تا اطمینان امنیت حاصل نشود از تلگراف خانه خارج نشده دست بکار و کسب نخواهیم گذاشت استرحاماً بنام ملت خواهی ایران حقوق یک‌صد هزار نفر نفوس آمل و توابع را از مقامات محترم تقاضا داریم از طرف عموم اهالی آمل و مضافات. احمد پیرزاده- هاشمیان- مرتضی نیستکوهی (دکتر کشاورز- تقی، علی، بفرمائید کاری ندارد) (اردلان- آقای یمین تاریخش مال کی است؟) …
آقا این پریروز به ما رسیده عرض کنم که بنده خیلی متأسفم که نام یکی از اشخاصی که از خانواده‌های شریف و محترم این کشور محسوب می‌شود در این جزء تلگراف برده شده‌است متأسف هستم و این آقای امیرسلیمانی است امیر سلیمانی نوه مرحوم عضدالملک نایب السلطنه و پسر آقای مشیرالسلطنه‌است مشیرالسلطنه یک آدم بسیار درویش و منزه هستند از هر عیبی و بی اندازه واقعاً این خانواده همیشه نظرشان این بوده که از مردم رفع زحمت بکنند (صحیح است) در هیچ عصری چه در زمان نیابت مرحوم عضدالملک و چه در مواقع دیگر همیشه از خانواده‌های متنفذ، از خانواده‌های بسیار محترم این کشور بوده‌اند از ناحیه این‌ها کوچکترین مزاحمتی برای کسی وارد نشده‌است و تعجب می‌کنم که چطور آقای امیرسلیمانی که پسر آقای مشیرالسلطنه هستند و رفته‌اند به آنجا که املاک پدرشان را اداره بکنند و به وظایفی که پدرشان برای ایشان معین کرده‌است برآیند و خدمتی هم به مردم کرده باشند و هم به پدرشان و هم اینکه اینجور اظهاراتی که بنده در این تلگراف می‌خوانم و واقعاً بی اندازه متأثر هستم که چرا از یک همچو خانواده‌ای یک چنین اقداماتی بایستی بشود اگر راست باشد این است که بنده متأسفانه اظهار می‌کنم (دکتر کشاورز- مثل باقی قسمت‌ها این هم دروغ است) حالا آقا حال ما که معلوم است آقای دکتر کشاورز جنابعالی را همه می‌شناسد و بنده را هم می‌شناسد باید اسباب بدبختی را فراهم نکنیم.
- تشنج مجلس و تعطیل جلسه
۴- تشنج مجلس و تعطیل جلسه
دکتر کشاورز- آقای یمین شما و بنده را در مجلس مقایسه کردن به ضرر شما است برای اینکه شما دزدید (زنگ ممتد نایب رئیس)
یمین اسفندیاری- (اشاره به دکتر کشاورز) دزد پدرت است.
دکتر کشاورز- دزد آن کسی است که مال مردم را می‌خورد … شما دزد هستید.
یمین اسفندیاری- آن پدرسوخته‌ای که بتواند در مجلس به من بگوید دزد کیست؟
(صدای زنگ رئیس … (همهمه بین نمایندگان)
دکتر کشاورز- من ثابت می‌کنم که تو دزد هستی. من حرفم را پس نمی‌گیرم ثابت می‌کنم که تو دزدی و پرونده
یمین اسفندیاری- دزد تو هستی و تمام آن اشخاصی که به تو کمک می‌کنند.
(در این موقع آقای نایب رئیس جلسه را ترک نمودند و مجلس سه ربع ساعت بعد از ظهر تعطیل شد)
نایب رئیس مجلس شورای ملی
ملک مدنی