مذاکرات مجلس شورای ملی ۲ اردیبهشت ۱۳۰۷ نشست ۲۳۴
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری ششم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم |
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۶
جلسه: ۲۳۴
صورت مشروح یکشنبه ۲ اردیبهشت ماه ۱۳۰۷ مطابق غره ذیقعده‌الحرام ۱۳۴۶
فهرست مندرجات:
۱-مذاکرات نسبت به لایحه راجع به حقوق منتظرین خدمت و تصویب فوریت آن و بالاخره خروج آن از دستور
۲- مذاکره نسبت به خبر کمیسیون بودجه راجع به اضافه شهریه میرزا مرتضی فرزند آقا شیخ محمدحسین یزدی و تصویب آن
۳- مذاکره نسبت به خیر کمیسیون بودجه راجع به واگذاری اراضی مقابل گمرک کرمانشاهان به اشخاصی که در نتیجه احداث خیابان جدید خانه آنها خراب شده است و تصویب آن
۴- مذاکره نسبت به خبر کمیسیون بودجه راجع به ایجاد پل متحرک بر روی سفیدرود و تصویب آن
۵- تصمیم راجع به ساختمان و ایجاد پل متحرک بر روی سفیدرود
۶- قانون واگذاری (۱۵۱۰۶) ذرع اراضی دولتی واقعه در مقابل اداره گمرک کرمانشاهان به اشخاصی که خانه‌های آنها در نتیجه احداث خیابان جدید خراب شده است
۷- قانون برقراری ماهی سی تومان اضافه شهریه برای میرزا مرتضی فرزند آقا شیخ محمدحسین یزدی
(مجلس یک ساعت و نیم قبل از ظهر به ریاست آقای پیرنیا تشکیل گردید)
(صورت مجلس یوم پنجشنبه ۳۰ فروردین را آقای دولتشاهی قرائت نمودند)
غائبین با اجازة جلسه قبل
آقایان: شیروانی- نگهبان- دهستانی- قوام شیرازی
غائبین بی اجازة جلسه قبل
آقایان: حاج آقا رضا رفیع- اسدی- حاج میرزا
حبیب الله امین
دیر آمدگان با اجازه جلسة قبل
آقایان: روحی- شریعت زاده- نجومی- بهار- ملک آرائی- امیر اسد الله عامری- افخمی
دیر آمدگان بی اجازه جلسة قبل
آقایان: سهرابخان ساکینیان- ایلخان- حاج شیخ یات- دکتر رفیع امین- معتضد استر آبادی
رئیس- پیشنهاد آقای دادگر (اینطور خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم لایحه حقوق منتظرین خدمت با قید دو فوریت بر سایر مطالب مقدم باشد.
رئیس- پیشنهاد آقای محمود رضا (اینطور خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم خبر کمیسیون بودجه راجع به جسر سفید رود در درجه اول جزو دستور شود.
محمود رضا- بنده تقاضا می‌کنم در درجه دوم باشد.
رئیس- ماده واحده قرائت می‌شود (به شرح ذیل قرائت شد)
ماده واحده- ایام انتظار خدمت بعد از احرای قانون استخدام کشوری جزء سنوات خدمتی که در قانون مصوب ۴ بهمن ۱۳۰۶ ذکر شده است محسوب و یا در نظر گرفتن آن حقوق انتظار خدمت پرداخت می‌شود.
رئیس- مذاکرات راجع به فوریت است آقای روحی
روحی- موافقم
رئیس- آقای امامی
امامی- بنده هم موافقم
رئیس- آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی- بنده با اصل این لایحه مخالفتی ندارم چیزی که هست با دو فوریتش مخالفم گمان می‌کنم آقایان اجازه بدهند به کمیسیون برود و در آنجا مذاکره شود بعد بیاید در اینجا که عن بصیرت رای داده شود.
رئیس- آقای دادگر
دادگر- عرض می‌کنم بعضی مطالب است که به طور غفلی می‌آید در مجلس و فوری هم است و باید آن مطلب را یک قدری معطل کرد که درش مطالعه شود ولی بعضی مطالب هست که سالها سابقه دارد و همه کس از جریان آن مطالب مسبوق است بنده توجه آقای فیروزآبادی را جلب می‌کنم به اینکه حقوق منتظرین خدمت بیش از چند ماه است که در اینجا مورد بحث است و بالاخره پیش همه ماها معهود است و در این قضیه مطالعه کرده‌اند و یا مجهز هستیم بنابراین این خوبست اجازه داده شود.
رئیس- آقای بامداد
بامداد- بنده در اصل لایحه عرض دارم
رئیس- آقای افسر
افسر-بنده با اصل مطلب موافق هستم ولی عقیده‌ام این است که در این مطلب باید بیشتر مداقه و بحث شود بنده گمان می‌کنم ک اگر چنانچه آقایان موافقت بفرمایند که این مطلب به یک فوریت بگذرد بهتر است زیرا هم منتظرین خدمت بهتر می‌توانند استفاده کنند و هم ما با کمال بصیرت رأی می‌دهیم.
رئیس- آقای روحی
روحی- بنده عقیده‌ام این است این مطلب یک چیز مبهمی نیست و خیلی ساده است دو مرتبه هم آقای دولتشاهی خواندند و البته همه آقایان به ذهن سپرده‌اند بعلاوه بایستی آقایان در نظر داشته باشند که یک عده گرسنه و بدبخت منتظرین خدمت همه روزه مترصدند که تکلیفشان معین شود فرضاً یک اشکالی هم در این مسئله ایجاد شود مجلس شورای ملی برای همین است و هر وقت اشکالی تولید شد دولت لایحه‌ای می‌آورد و با قید یک فوریت یا دو فوریت اصلاح می‌کند و بنده تصور می‌کنم که این ماده اشکالی نداشته باشد بنابراین این خوبست آقایان هم موافقت بفرمایند که این مسئله زودتر تمام شود.
جمعی از نمایندگان- مذاکرات کافی است
رئیس- رأی می‌گیریم به فوریت قسم اول آقایان موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند)
رئیس- تصویب شد. فوریت دوم مطرح است. آقای بامداد
بامداد- عرضی ندارم
رئیس- آقای شریعت زاده
شریعت زاده- موافقم
رئیس- آقای عباس میرزا
عباس میرزا- بنده در فوریت دوم مخالفم
رئیس- بفرمائید
عباس میرزا- مخالفت بنده با فوریت دوم بواسطه این است که این قانون یک دفعه آمده است به مجلس و یک دفعه گذرانده‌ایم پس از آنکه به وزارت خانه‌ها مراجعه شد مواجه شد با یک مشکلاتی که مجدداً آوردند به مجلس و برعکس برای منتظرین خدمت یک اسباب زحمتی تولید می‌شود این است که بنده عقیده‌ام این است که یک مرتبه برود در کمیسیون و در آنجا مذاکره شود بعد بیاید درمجلس و تصویب شود و به همین دلیل برای رفاه همین اشخاص که در نظر داریم بهتر این است که آقایان هم با این قسمت موافقت بفرمایند.
رئیس- آقای دادگر
دادگر- عرض کنم که لازم شد یک کمی مشروح تر صحبت کنیم تا به نتیجه نزدیکتر شویم به جهت اینکه ممکن است بعدها یک شبهه ایجاد کند و حقیقت هم همینطور است کار شوروی و مملکت شوروی باید تمام مطالبش بیاید در مجلس و رویش دقت شود و به کمیسیون برود و اعاده شود که چیزی از مصلحات آن لایحه فوت نشود این یکی از طرق شوروی است و خوب رویه‌ای ایست اما در مطالب ابتدائی و مطالبی است که به تازگی تولید می‌شود قانون استخدامی گذشته است و آمده است و رفته است بعد دو مرتیه برای حقوق منتظرین خدمت و ترتیب انتظام حقوق آنها لوایح دیگری آمده و روی آنها هم همین تشریفات و هیمن وضعیت بوده است بهد آمده است در این مجلس و در نطقهای قبل از دستور و بعد از دستور یعنی در خلال کارهای مجلس متصل نسبت به این قضیه تذکر داده شده است و متصل دولت نظریه خود را گفته است بنده از آقای سالار لشکر سئوال می‌کنم و واقعاً مسئله را قویاً مذاکره کنیم به شما مثال نمی‌زنم چون ممکن است خدای ناکرده برخورد داشته باشد به خودم مثل می‌زنم که اگر بنده با تمام این ترتیباتی که عرض شد ملتفت نشدم قطع دارم بعد از رفتن به کمیسیون و اعاده شدن آن به مجلس هم آشنا نخواهم شد برای اینکه یک قضیه متعارف را چقدر می‌شود رویش مطالعه کرد؟ بالاخره این قضیه به قدری که باید درش مطالعه شده از پنج سال پیش از این چهار سال پیش از این علی التوالی مذاکره شده بعلاوه یک نکته بسیار دقیق این است که غالب رفقا یا خودشان مستقیماً یا بواسطه اینکه در این قضایا دخالت دارند میدانند مثلاً بنده نوکر باب هستم محضرت آقای مدرس نیستند ولی بنده آقای مدرس را ول نمی‌کنم آن منتظرین خدمت ایشان را ول نمی‌کنند بالاخره این موضوع یک موضوع مخفی نیست و تمام وکلا و تمام عوامل موثره مملکت گرفتارند چون راجع به معیشت مردم است اگر چنانچه در بنده این قدر به طور کندی فکر باشد که با تمام این مقدمات باز فکرم باز نشده باشد آن وقت باز پنج دقیقه یا یست دقیقه یا یک ربع برای حاضر شدن ذهن بنده ضرور باشد دیگر این واویلا است شوخی است. بنده خیلا می‌کنم که در خیلی از قضایا دلیل فوریتش به این طور موجود نیست از ماه اسفند و شاید پیش از اسفند نمیدانم همینطور حقوق مردم به حالت تعلیق است ومیگویند چون این ماده به حالت ابهام است و تا این ابهام
رفع نشود ما نمی‌توانیم حقوق شما را بدهیم بالاخره اینها تا کی باید منتظر باشند؟ عقیده بنده این است که این مسئله فوریت دارد و کمال ضرورت را دارا و اینها را باید به حسن نظر تلقی کرد ما برای اینها موارد دیگری تدارک نگرده‌ایم که بگوئیم انیجا را ترک کنید و بروید جای دیگر در این مملکت آقا هیچ وقت مبدأ و منشاء فایده برای کسی نیست هر وقت پیدا کردیم البته حرفمان را هم تغییر می‌دهیم ولی اینها گرسنه هستند و برای معیشتشان معطلند شما هم همه وقت نسبت به اینها عطوف بوده‌اید باز هم باید باشید پس کمک بفرمائید و اگر آقا می‌فرمایند مشکلی تولید شده بنده نمیدانم این مشکل آتیه است منتها این مشکل بالاخره از مجلس تولید نشده شاید از مترجمین قانون تولید شده است.
رئیس- آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب- بنده خواستم به آقای دادگر که همیشه حقیقت از روی منطق و دلیل صحبت می‌کنند عرض کنم که بنده با فوریت مخالفم به همان فلسفه‌ای که شما ذکر کردید برای فوریت بنده یک فلسفه‌ای در نظرم بود که می‌خواستم عرض کنم ما می‌خواهیم حقیقت اینها را راحت کنیم چون بنده میدانم که ماده این که بطوری تنظیم کرده‌اند که خود آقایان موافقین مخالفند بنده نظرم این است که برود در کمیسیون و در آنجا به یکطوری تنظیم کنند که در مجلس دچار کشمکش نشود. اصل هیمن است که فرمودند و بنده کاملاً تصدیق دارم ولیکن عرض می‌کنم این ماده به این ترتیبی که تنظیم شده است در مجلس محل اشکال واقع می‌شود این است که بنده عقیده دارم که برود در کمیسیون و در آنجا شور بشود و خود آقایان در آنجا توافق کنند که محل اختلاف واقع نشود.
رئیس- آقای احتشام زاده
احتشام زاده- قبل از اینکه این لایحه در مجلس طرح شود مخصوصاً‌امروز فبل از تشکیل جلسه اغلب از آقایان که درد این قضیه سابقه داشتند جمع شدند و بالاخره یک راه حلی برای رفع ابهام این مسئله پیدا کردند و البته در موقعی که اصل ماده مطرح شد آقایان پیشنهاداتی که تهیه کرده‌اند تقدیم میکنندو اصلاح می‌شود و البته نظر آقایان هم تأمین خواهد شد پس خوب است موافقت بفرمایند که یک عده بیچاره که گرفتار هستند راحت شوند.
جمعی از نمایندگان- مذکرات کافی است
رئیس- رأی گرفته می‌شود به فوریت دوم آقایان موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند)
رئیس- تصویب شد.(ماده واحده به شرح سابق قرائت شد)
رئیس- آقای دادگر
دادگر- عرض می‌کنم هیمنطور آقای آقا سید یعقوب فرمودند این نصیحت ایشان قابل توجه بود منتها در بعضی موارد است که انسان می‌خواهد یک کاری را بهتر کند بدتر می‌شود سهل تر کند مشکل تر می‌کند ما اینجا تعرفه‌های مستخدمین را که دیده‌ایم بنده یک مقدار زیادی از آنها را در دسترس دارم و آن این است که حقوق انتظار خدمت را حساب می‌کردند بعلاوه راجع به قبول از زمان تصویب قانون هم یک ربع به تناسب مدت تصدی محسوب می‌کردند و تمام تعرفه‌های خدمتی که در این باب صادر شده است که بنده یکی دو سه تای آنها را بطور نمونه دارم این است که در اینجا احتساب کرده‌اند و تمام تعرفه‌های خدمت که در دست مباشرین خدمت است دارای این صفت است. یعنی یک ربع از زمان انتظار خدمت را به تناسب مدت تصدی خدمت منظور داشته‌اند یک مادة پنج هم در پشت آن تعرفه موجود است که بالاخره توضیح دهنده مندرجات آن طرف تعرفه است.
مادة پنج- از مدت بیکاری قبل از اجرای قانون
نسبت به ربع مجموع تصدی همان وقت جزء دوره خدمت محسوب می‌شود.
حالا بنده عرض می‌کنم اگر آقا مدرس نظر حلی داشتند بفرمایند. خوب این مسئله را که دولت توافق کرده است که از زمان اجرای قانون به بعد منظور شود ولی این مسئله دو زحمت ایجاد می‌کند و ما اینجا تذکر می‌دهیم اگر رفقا برایش وجه حلی پیدا کنند موجب امتنان است: اولاً تمام این تعرفه هائی که دست مردم داده‌اند باید تجدید شود زیرا تا به حال اینطور معمول بوده است یعنی ربع حقوق انتظار خدمت به تناسب زمان تصدی بوده است. یکی اینکه از مبلغ حقوق انتظار خدمت مقدار زیادی می‌کاهد. یعنی آن کسیکه حالا شتاب می‌کرد و عجول بود که بر معیشت خودش بیفزاید یک ربعی را که آن ماده پنج ورقة استخدام برای آن تأمین می‌کرد متزلزل می‌کند. حالا بنده در موقع خودش یک پیشنهادی در این باب می‌کنم و توجه آقایان را در این موضوع جلب می‌کنم: ما نباید اینقدر تنگ دست باشیم که به ایفای وعدمان قادر نباشیم ممکن است ما خیلی شرح صدر داشته باشیم و بخواهیم به همه پول بدهیم ولی ممکن است یک طوری بکنیم که از عهده برنیائیم و آن بعضیش را هم که می‌خواهیم بکنیم ضایع شود البته این مسئله باید کاملاً نصب العین ما باشد ولی از آن طرف هم نباید خیلی ممسک باشیم که از آن چیزی هم که فعلاً می‌گرفتند بکاهیم و برای اینکه تعدیل بشود بنده از رفقا دعوت به مطالعه می‌کنم و پیشنهاد خودم را هم در موقع عرض می‌کنم.
مدرس- اگر صبر کنید به کمیسیون رود خیلی خوب است.
رئیس- آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب- خدا عمر بدهد به آقای دادگر که یک جوری صحبت کردند و یک فلسفه‌ای ذکر کردند و بقدری ادله بر صحت این لایحه ذکر کردند ولی خودشان هم نمیدانند. خوب خودتان که اول مخالف این لایحه هستید.
دادگر- این جا اصلاح می‌کنم
آقا سید یعقوب- بنده که استدعا کردم برود در کمیسیون برای این بود که این مسئله نه مجلس را معطل می‌کرد و به اضافه آن نظر اصلاحی که شما داشتید در این مسئله تأمین می‌شد و حال اچون به عنوان موافقت اجازه دادند از این جهت نظرات خودم را در موافقت عرض می‌کنم: آقای دادگر دو منفعت یعنی به زمان علمی دو تالی فاسد در اینجا ذکر کردند. گفتند تعرفه‌ها خراب می‌شود و تغییر پیدا می‌کند. بعد از آنکه قانون به هر ترتیبی که واقع شد البته تعرفه‌ها هم از روی آن تنظیم می‌شود اینچه اسباب زحمتی است؟ این چه ضرر اساسی است؟ که تغییر کردن تعرفه اسباب این همه اشکالات بشود که در ممجلس قانونی رای آن وضع بشود. اگر آن قانون معمول به است و صحیح است از تغییر کردن تعرفه نقضی پیدا نمی‌شود که ما یک ماده را بیاوریم در نجلس که تعرفه تغییر نکند. ثانیاً راجع به آن قسمت دیگر که فرمودند حقوق اینها بیشتر بشود. بنده آن فلسفه را که از بیانات آقای مدرس استنباط کردم عرض می‌کنم اینها رجوع به عقیده اکثریت است آن چیزی که بنده شنیده‌ام این است که در مؤسسه تقاعد می‌گویند انتظار خدمت نباید جزء مدت خدمت واقع شود آن زمانی که مستخدم اشتغال به خدمت داشته آنها را ما مراتب ترفیعات قرار می‌دهیم. اما زمانی که منتظر خدمت بوده است یک چیزی نیست که بیاید اضافه شود بر زمان خدمت و اسباب ترقی شود منظور از انتقاد این است که مؤسسه تقاعد این نظر را گرفته است حالا فلسفه این نظر صحیح است یا فاسد بنده که کاملاً مته به خشخاش می‌گذارم میگویم صحیح است زیرا می‌گوید موقعی که خدمت میکرده است آن را باید مأخد قرار داد حالا آقایان به بنده حمله نکنند ولی امیدوارم که نظر بنده را به نظر
برادرانه بگیرند در کمیسیون بودجه بنده دیدم این عده‌ای که آمده‌اند در مجلس آن مدتی را که اینجا در مجلس هستند می‌گویند بر سنوات خدمت افزوده می‌شود بنده حالا هم عقیده‌ام این است و استدعا می‌کنم که این برود در کمیسیون در آنجا ما هم می آئیم و نظریات خودمان را جمع کنیم و به صورت یک لایحه‌ای می‌آوریم به مجلس نه اینکه بنده یک وکیل تندی باشم و عبارتی بگویم که نسبت به رفقای خودم سوء ادبی شده باشد یا یک منافعی از دست برود. ولآی تقاضا می‌کنم که این لایحه برود به کمیسیون و نظریات در آنجا گفته شود و قضیه حل شود والا اساساً آن دو فلسفه که حضرتعالی بیان کردند هنوز موجب این نیست که بنده معتقد باشم که آن را به هم بزنیم و ترتیب دیگری تنظیم کنیم این است عقیده بنده.
رئیس- آقای امامی
امامی- عرض کنم که در این مملکت بنده تصور می‌کنم هیچ دستهای بدبختر از اعضاء و اجزاء مستخدمین دولت نیستند ……….
شیروانی- اینطور نیست
امامی- برای اینکه مقدرات آنها همیشه در دست دولت و در دست وزراء یا دست مجلس است و همیشه آنها را به یک طرفی سوق میداده‌اند که آنها قطعاً اختیار خودشان را نداشته‌اند. اگر در مملکت شغل آزادی بود قطعاً یک خمس یا یک ثلث از این اعضاء ادارات حاضر نمی‌شدند که در این ادارت خدمت کنند. عرض کنم بعد از احرای قانون در حق آنها حاکمیت داشته ولی البته خاطر محترم آقایان مسبوق است که قبل از اجرای قانون همیشه مقدرات آنها در وقت وزرای وقت بوده. بنده نیمدانم چه فلسفه‌ای دارد که مدت انتظار خدمت آنها بعد از اجرای قانون محسوب شود ولی مدت انتظار خدمت قبل از اجرای قانون در حق آنها مدت خدمت منظور نشود. دولت راه حلی که برای این مسئله پیدا کرد همانطور که آقای دادگر تذکر دادند این بود که برای اینکه نه فوق العاده تند روی شده باشد و نه در حق آنها ظلم شود آمد قرارداد یک ربع از مدت انتظار خدمتی که قبل از اجرای قانون داشته‌اند جزء مدت خدمت محسوب شود و یا یک ربع از مدت خدمتی که قبل اجرای قانون داشتنداز بابت مدت انتظار خدمتی که داشتند جزء خدمت محسوب شود. حالا بنده نمیدانم دولت این لایحه را که آورده نظرش این است که کلیه مدت خدمت قبل از اجرای قانون جزء خدمت محسوب بشود یا اینکه خیر همانطوری که در خود تعرفه است و آقای دادگر هم تذکر دادند ربع مدت انتظار خدمت را محسوب خواهند داشت خواهش می‌کنم نمایندة دولت که آقای معاون وزارت معارف هستند اگر اطلاعی دارند توضیحی در این لایحه بدهند والا بنده با این ترتیب مخالفم.
معاون وزارت معارف- اولین نظری که برای هر قانونی باید اتخاذ کرد این است که باید آن قانون طوری تصویب شود که قابل قبول باشد و طبیعت قابل اجرا باشد. اینکه آقای دادگر فرمودند و آقای امامی هم در تأیید آن اظهاراتی فرمودند صحیح است ما نمیگوئیم منتظرین خدمت بیش از آنچه می‌گیرند نگیرند. دولت هم در نظر دارد که هر چه می‌تواند بیشتر به منتظرین خدمت و به مستخدمین خودش کمک کند ولی بالاخره باید فکر کرد از چه محلی باید بکند…
آقا سید یعقوب- صحیح است از کیسه کی بدهد؟
معاون وزارت معارف- همین اعتبار حقوق انتظار خدمت یک قسمت از هیمن عوائدی است که از مردم می‌گیرند. از خود آقایان که یک قسمتشان جزو ملاکین هستند می‌گیرند. یک قسمت از زارع بدبخت که شاید در سال بیست تومان عایدی دارد یک تومان آن را می‌گیرند، باید همینطور که نظر به اینها داریم
به آنها هم داشته باشیم. بالاخره دولت یک بودجه آورده است و عایدات خودش را تقسیم کرده است بین وزارتخانهای مختلف و این طور از کار بیرون آمده زارع که چیزی ندارد که اختصاص بدهد بحقوق انتظار خدمت آنهم باین اندازه و همین اندازه هم که هست خیلی گزاف است. بعلاوه چون شاید یک عده از آقایان وارد در عمل نبوده‌اند از این جهت بکیفیت قانون استخدام درست متوجه نبوده‌اند. فرض بفرمائید در ضمن اجرای قانون استخدام مستخدمی سیصد و دوازده تومان حقوق میگرفته ولی تمام خدمت او عبارت از این بوده است که تصادفاً در موقع اجرای قانون استخدام مستخدم شده است و قبل از ۹۹ یک روز خدمت داشته است و فرضاً کلیه سابقه خدمتش ممکن است یک ماه باشد در ده سال قبل اجراء قانون استخدام هم یک چند روزی خدمت داشته آنوقت بیک چنین منتظر خدمتی که تمام مدت خدمت او عبارت از پانزده روز یا یکماه است باید یک حقوق گزافی داد؟ این است که اینجا محدود کرده است. وضع قانون استخدام برای این بوده است که حتی الا مکان عدالت شده باشد. البته نمی‌شود عدالت را کاملاً اجرا کرد ولی قانون و مقررات نظامنامها هم برای اجراء عدل است و هم برای قطع گفتگو. و باید همیشه برای رفع اختلاف این دو نظر را بگیریم. اگر می‌خواهیم تمام حقوق منتظرین خدمت را ادا کنیم یک میلیون اعتبار لازم است. داریم بدهیم؟ اگر آقایان یک مالیات جدیدی علاوه بر اینها که هست وضع کنند دولت هم شاید دریغ نکند.
رئیس- آقای شریعت زاده
شریعت زاده- موافقم
رئیس- آقای عمادی
عمادی- موافقم
رئیس- آقای ملک مدنی
ملک مدنی- موافقم
رئیس- آقای بامداد
بامداد- عرض کنم بنده در این موضوع وارد نمی‌شوم که منتظرین خدمت حق استفاده از حقوق دارند یا واقعاً اصلاً مفت خورند و کشتنی هستند. منتظر خدمت در هر مملکتی هست و هر دولتی که مستخدم دارد منتظر خدمت هم دارد. ناچار است…
شیروانی- اینطور نیست هیچ جا جز ایران ندارد.
بامداد- زیرا به موجب مقتضیات ممکن است یک کسی منتظر خدمت شود و تا تکلیف کار او معلوم شود قانون معین کرده که چه باید بکنند. منتظر خدمت یک عنوانی است. یک قانونی گذراندند به نام قانون استخدام که در آنجا تکلیف مستخدمین و منتظرین خدمت رامعین کرده‌اند ولی چون عدة آنها از صدی پنجاه تجاوز کرده بود و اسباب زحمت شده بود در تعیین و پرداخت حقوق انتظار خدمت کمیسیون بودجه آمد یک ترتیبی برای اینکار اتخاذ کرد که الاقدام و فالااقدام را ملاحظه کنند. گفت اگر کسی پانزده سال خدمت داشته باشد تمام حقوق انتظار خدمت را بگیرد والا به نسبت کمی سال کم بشود. نظر این بود ولی رفت در مؤسسه تقاعد ویک لباس بغرنجی به این قانون پوشاندند که سبب زحمت شده و این قانون امروز آمده در اینجا مطرح شده است. بنده قطع نظر از همه چیز می‌کنم. می آئیم از روی مر قانون در همین ماده‌ای که دولت تقدیم کرده قضاوت می‌کنیم. این ماده اگر قانون بدوی است که دولت تقدیم کرده که قانون بدوی نیست به جهت اینکه در تعقیب مذاکرات و نطق قبل از دستور تقاضا شده است ولی این ماده با آن ماده که در کمیسیون بودجه گذشت و قرار شد هر کس پانزده سال خدمت داشته باشد بکلی مخالفت دارد. تفسیر با اصل بکلی مخالفت دارد آنجا می‌گوید هر کس پانزده سال خدمت داشته باشد تمام حقوق انتظار خدمت را بگیرد این اصلاً
پانزده سال را از بین برده به جهت اینکه می‌گوید بعد از اجرای این قانون هر کسی که مدت انتظار خدمت داشت حقوق باو داده می‌شود پس بنا بر این پانزده سال بکلی از بین می‌رود و این ماده با آن قانون بکلی منافات دارد مگر اینکه این ماده بطور بدوی تلقی شود و بگوئیم ما حقوق انتظار خدمت را از اول اجرای قانون می‌دهیم آن وقت آقای معاون می‌فرمایند آیا این عدالت است که یک نفر یک ماه قبل از قانون کار داشته بعد از آن بیاید تمام حقوق را بگیرد. بنده عرض می‌کنم آن ماده که کمیسیون بودجه گذشت برای عدالت بود و این دفاع شما بر خلاف عدالت است بنده هم همین را عرض می‌کنم که یکسی را چندین سال سابقه خدمت دارد با کسی که دو سال سابقه خدمت دارد این ماده یکی کرده در صورتیکه اصل قانون تفاوت گذاشته بود. این است که بنده مخالفم با این ماده و تقاضا می‌کنم از آقای دادگر و آقایان موافقین این ماده که قرار بگذارند به کمیسیون برود و در آنجا نشریات گفته شود برای اینکه ممکن است به همین سرعت بگذرد بعد فردا مجدداً اسباب زحمت شود.
رئیس- پیشنهاد شده است مراجعه شود به کمیسیون بودجه ولی گمان نمی‌کنم ممکن باشد بعد از اینکه به فوریت رأی دادید دیگر نمی‌شود یا باید فوریت قسم دوم را سلب کنید یا اینکه از دستور خارج شود.
شیروانی- بنده پیشنهاد خروج از دستور می‌کنم (پیشنهاد خود را نوشته و تقدیم نمودند)
رئیس- آقای شیروانی پیشنهاد خروج از دستور کرده‌اند.
شیروانی- عرض کنم عدول از رأی مجلس البته آقایان تصدیق می‌فرمایند خوب نیست چون به دو فوریت مجلس رأی داده است باید رأی مجلس اجرا شود بخواهیم از رأی خودمان برگردیم صحیح نیست ولی ما بالاخره می‌خواهیم لایحه در یک کمیسیونی تحت دقت گذاشته شود حساب کنیم ببینیم چقدر به بودجة مملکت تحمیل می‌شود پیشنهادی که آقای دادگر در نظر دارند او چقدر اضافه می‌کند بالاخره فکر بودجة بدبخت را هم بکنیم هم مستخدمین بدبختند هم بودجه، بدبخت یکی دو تا نیست همه بدبختند مملکت بدبخت است، بالاخره باید دقت شود در یک همچو لایحه‌ای مهمی که جنبه بودجه هم دارد و با یک ترتیب صحیحی تنظیم کنیم و بیاوریم به مجلس یعنی بطور غیر رسمی در آنجا ما دقت می‌کنیم لایحه به حال خودش باقی است و فوریتش هم باقی است در خارج ما بطور غیر رسمی درش دقت می‌کنیم.
رئیس- پیشنهاد آقای اعتبار (به مضمون ذیل قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم فوریت قسم دوم سلب شود و ارجاع به کمیسیون شود.
اعتبار- این مطالعه‌ای که آقای شیروانی در نظر دارند کاملاً صحیح است و باید طوری تنظیم شود لایحه‌ای که محتاج به تفسیر دیگری نباشد ولی اینطوریکه می‌فرمایند غیر رسمی مذاکره می‌کنیم تصدیق بفرمائید که در کمیسیون غیر رسمی هیچ کس مسئولیتی نخواهد داشت که حاضر شود ولی اگر کمیسیون رسمی باشد باسد بنشینند و مطالعاتی بکنند و تصمیمی بگیرند ویک کسی هم باید مدافعه کند و بالاخره اگر اینطور شود مدافعی هم نخواهد داشت کمیسیون غیر رسمی هم تا به حال سابقه نداشته و همانطور که آقای رئیس فرمودند عقیده بنده این است که فوریت قسم دوم سلب شود و برود به کمیسیون و در آنجا دقت کامل کنند بعد برگردد به مجلس.
رئیس- آقای روحی
روحی- بنده با پیشنهاد آقای شیروانی مخالفم.
رئیس- راجع به پیشنهاد آقای اعتبار است.
روحی- بنده با پیشنهاد ایشان موافقم
رئیس- آقای دادگر
دادگر- عرض کنم ما کارهامان را باید با نظر
اصلاحی بکنیم بالاخره بعضی از رفقا نظرشان این است که یک قدری در این قضیه دقت شود ما با این فکر مبارزه نمی‌کنیم ولی رأی فوریت سلب شود این برخلاف ابهت مجس است اما اینکه می‌فرمایند کمیسیون مسئولش کیست مدافعش کیست آقای اعتبار هم با ما موافقت بفرمایند همانطور از دستور خارج شود غالب مطالب که در مجلس شورای ملی نظری شده رفته آن اطاق با عضو کمیسیون بودیم یا نبودیم نشسته‌ایم کسانی که در آن باب نظر داشته‌اند نظرشان راگفته‌اند و دقت شده است بعد به صورت یک پیشنهادی دو مرتبه به مجلس اعاده شده است به نظر بنده این پیشنهاد آقای شیروانی خوب است رأی داده شود در خارج هم باز ما جمع می‌شویم دور همدیگر و از طرف دولت هم اگر کسی لازم است می‌خواهیم و یا یک ترتیب جامعی به مجلس می‌آوریم.
رئیس- آقای روحی
روحی- بنده نفهمیدم کمیسیونی که مرجع ندارد و هیچ معنی ندارد چطور رسیدگی می‌کند مجلس رأی داده است به دو فوریت و ارجاع به کمیسیون برخلاف قوانین جاریه است بنده تأیید می‌کنم پیشنهاد آقای اعتبار را هیچ اهمیتی هم ندارد مجلس یک رأئی داده است نقض بکند سابقه هم دارد مکرر قوانینی وضع شده است قانون سابق را القا کرده است بالاخره قادر است هر چه می‌خواهد بکند و اگر به غیر از کمیسیون رسمی اینکار رابکند بنده مخالفم بناء علیه استدعا می‌کنم به پیشنهاد آقای اعتبار رأی بگیرید.
رئیس- بدواً به پیشنهاد آقای شیروانی رأی می‌گیریم آقایانیکه موافقند قیام فرمایند (اکثر نمایندگان قیام نمودند)
رئیس- تصویب. رأی باید بگیریم به پیشنهاد آقای اعتبار…
اعتبار- بنده استرداد می‌کنم
رئیس- آقای ضیاء
ضیاء- بنده عرضی ندارم هیمنطور است که رأی گرفته شد راجع به مادة هشتادم بود که خواستم عرض کنم ممکن است به کمیسیون ارجاع شود.
رئیس- ممکن نیست. آن مادة هشتادم در صورتی است که فقط یک فوریت رإی داده شود پیشنهاد آقای تقی زاده (به مضمون ذیل خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم بعد از ختم شور در لایحه منتظرین خدمت لایحه مدد میرزا مرتضی یزدی مطرح شود.
تقی زاده- گمان می‌کنم که اغلب نمایندگان موافق هستند ولی محض توضیح باید دو سه کلمه عرض کنم که آقایانیکه مسبوق نیستند مسبوق شوند شرح مفصلش در خود لایحه عرض خواهد شد این جزء لوایح حاضر دستوری است که در دهلیز مجلس گذاشته شده است و قریب یک سال است این شخص در کمال صعوبت و اشکال است و تحصیلش هم نزدیک به به اتمام است منتظر است دیپلم دکتری بگیرد و اگر این مساعدت نشود اسباب زحمتش می‌شود.
رئیس- آقای یاسائی
یاسائی- پیشنهاد شده بود قبلاً راپرت کمیسیون بودجه راجع به ایجاد روی سفید رود مطرح شود موافقت شد که بعد از لایحة منتظرین خدمت مطرح شود حالا اگر آقای تقی زاده اصراری ندارند ممکن است بعد از مطرح شدن آن باشد زیرا بالاخره همه اینها باید بگذرد.
رئیس- رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای تقی زاده آقایان موافقین قیام فرمایند (اکثر نمایندگان قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد.(ماده واحده خبر کمیسیون بودجه به شرح آتی قرائت شد)
ماده واحده- مجلس شورای ملی تصویب می‌نماید
شهریه آقا میرزا مرتضی پسر آقای آقا شیخ حسن یزدی از سی تومان به شصت تومان از محل اعتبار شهریه و مستمریات ترقی نماید مشروط بر اینکه مشار الیه با این مبلغ مشغول ادامه تحصیل شده و پس از انقضاء مدت پنج سال از تاریخ برقراری تمام شهریة مزبور بکلی ضبط دولت می‌گردد.
تبصره- چنانچه قبل از انقضای مدت پنج سال تحصیلات خود را خاتمه داده و موفق به اخذ دیپلم گردید حقوق بقیه مدت مذبور دفعتاً به مشار الیه پرداخت می‌شود که تحت نظر نماینده ایران در آلمان اسباب و لوازم جراحی و طبابت خریداری نماید.
رئیس- آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی- موافقم
بعضی از نمایندگان- مخالفی ندارد
آقا سید یعقوب- بنده توضیحی می‌خواهم
رئیس- رأی می‌گیریم…
آقا سید یعقوب- عرض کردم توضیح می‌خواهم
رئیس- چون عده کافی نیست توضیح می‌توانند بدهید.
آقا سید یعقوب- بنده خواستم آقای معاون وزارت معارف توجه بفرمایند که اگر این مسئله در اینجا ملاحظه نشده است در لوایح دیگر بشود. اینهائی که به خرج دولت می‌روند به خارجه که در واقع از خزانة عمومی پول می‌گیرند همانجوری که خود معاون اظهار کرد همانجوری که آقای شیروانی در آن بیاناتی که باید در مجلس بماند فرمودند از آن دستهای پر آبله با رنج و زحمت این پول تحصیل می‌شود و به آنها داده می‌شود که بروند تحصیل کنند در اینجا اگر دکتر شود آن وقت ویزیت پنج تومان شش تومان بگیرد بنده در این مورد چون پسر آقا شیخ محمد حسین است و از جنس خودمان است عرض می‌کنم که در جای دیگر زبانم باز باشد که بگویم از خزانة عمومی ما پول می‌دهیم به اشخاص بروند تحصیل کنند آن وقت که برگشتند یک پول فایده ندارد به علت اینکه ویزیتشان ده تومان است یکماری هم بخواهیم بهشان رجوع کنیم یک فقیر بدبختی را معالجه کنند ابداً حاضر نیستند. همینطور اگر یک کار مهندسی بخواهند ابداً‌ملاحظه نمی‌کنند که از خزانة عمومی مملکت به ما پول داده شده و الان دکتر آندروا شده‌ایم هیچ این ملاحظات را نمی‌کنند. یک ملاحظه بکنید که پس از برگشتن به حال عموم نافع باشد نه اینکه فقط یک بار و کلی بر دولت باشد این است عرایض بنده.
شیروانی مخبر کمیسیون بودجه – عرض کنم نماینده محترم خودشان در کمیسیون تشریف داشتند روزی کهاین لایحه در آنجا تنظیم شده بود مسبوق هستند که این شخص ماهی سی تومان شهریه مصوب داشته که مجلس شورای ملی تصویب کرده و یک حقی شده است برای او ماهی سی تومان بگیرد مثل سایر شهریه‌ها بالاخره بنا به ذوق و سلیقه پدرش که ما میدانیم یک آدم منورالفکر و و طن پرستی است خواسته‌اند پول را مفت نخورده باشد آمده چون تحصیل در اروپا ماهی سی تومان کافی نیست گفته است در مدت تحصیل این شهریه دو برابر شود و بعد از خاتمه تحصیل هم قطع شود و این پول مفت را دیگر نگیرد. بنده هم موافقم که اشخاصی که می‌روند به اروپا با پول دولت تحصیل می‌کنند باید از وجود آنها استفادة عمومی کرد و یک نظامنامه‌ای در این باب وضع شود که شامل این یک نفر مستخدم هم بشود ولی چون او طب تحصیل کرده است بالاخره مملکت از وجود او استفاده خواهد کرد چون این مملکت احتیاج به هزار‌ها طبیب دارد و تازه یکیشان از اروپا می‌آید (جمعی گفتند مذاکرات کافی است)
رئیس- پیشنهاد آقای فهیمی
(به شرح ذیل قرائت شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم به جای از تاریخ برقراری نوشته شود از اول ۱۳۰۵
فهیمی- این لایحه سابقه اش در دی ماه ۱۳۰۴ آمده است به مجلس بعد در آذرماه ۱۳۰۵ از کمیسیون بودجه راپرت داده شد در آنجا قید کرده‌اند از تاریخ برقراری تا وقتی که تحصیلات او تمام شود مطابق اطلاعاتی که آقای تقی زاده دارند این شخص تحصیلاتش قریب به اتمام است و شاید چهار پنج ماه دیگر دورة تحصیلاتش خاتمه پیدا کند دولت در موقعیکه این را قید کرده است معلوم است برای دو سال بوده و این دو سه سال را هم با آن حقوق کم تحصیلات خودش را ادامه داده لابد متحمل یک مخارج زیادی شده حالا که دولت می‌خواهد یک مساعدتی به او بکند خوب است از همان تاریخی که دون تقاضا و پیشنهاد کرده است این حقوق درباره او منظور شود والا اگر بنا شود در آخر مدت چیزی به او بدهند پس این چه مساعدتی خواهد بود دولت در ۱۳۰۴ پیشنهاد کرده و کمیسیون در ۱۳۰۵ راپورت داده حالا هم لااقل در ۱۳۰۵ و ۳۰۶ و ۳۰۷ این سه سال به او داده شود که تحصیلات خودش را به پایان رساند و این یک تفاوت زیادی هم نخواهد داشت.
رئیس- آقای زوار
بعضی ازنمایندگان- عضو کمیسیون نیستند
رئیس- (خطاب به زوار) عضو کمیسیون نیستند؟
زوار- می‌گویند بنده منتظر خدمت هستم.
رئیس- آقای اعتبار
اعتبار- بنده با نظر آقای فهیمی موافقم ولی تصور می‌کنم این یک اشکال نظامنامه‌ای خواهد داشت و آن این است که بیش از مبلغی که دولت پیشنهاد کرده به او داده می‌شود و اگر این اشکال نباشد بنده با نظریه ایشان موافقم.
رئیس- رأی مگیریم به پیشنهاد آقای فهیمی آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند (چند نفر قیام کردند)
رئیس- تصویب نشد آقای دکتر طاهری پیشنهاد کرده‌اند که از ابتدای ۳۰۶ داده شود.
دکتر طاهری- آنچه که کمیسیون پیشنهاد کرده از ابتدای ۳۰۶ تصویب کرده و آن اشکالی که آقای فهیمی فرمودند وارد نیست و اگر فرضاً این طوری که ایشان فرمودند ما بخواهیم تصویب کنیم از چیزی به او نمی‌رسد. تبصره این موضوع را اصلاح کرده و پنج سال مجلس تصویب می‌کند که ماهی شصت تومان به او داده شود اگر تحصیلاتش زودتر از این مدت تمام شد پول بقیه این مدت را دفعتاً واحدتاً به او می‌دهند برای اینکه اسباب و لوازم جراحی بخرد و با خود بیاورد پس به این ترتیبی که بنده پیشنهاد کردم ضرری متوجه نمی‌شود که بطوری هم که آقای اعتبار فرمودند اضافه خرجی نیست.
شیروانی- بنده خیال می‌کنم اگر جنابعالی هم با ایشان موافقت بفرمایند بهتر است به این ترتیب که از تاریخ تصویب کمیسیون و تقدیم خبر به مجلس شورای ملی نوشته شود و بنده این ترتیب را قبول می‌کنم.
رئیس- آقای بامداد
بامداد- اگر چه آقای شیروانی اظهاراتی کردند که بنده هم با اظهاراتشان موافقم ولی در جواب آقای دکتر طاهری باید عرض کنم که این در واقع یک معامله‌ای است زیرا با این ترتیب از سی تومان شهریة خودش بعد از این مدت صرف نظر می‌کند که در ظرف این مدت سی تومان اضافه بگیرد پس باید یک کاری کرد که یک چیزی هم به او رسید.
رئیس- باید رأی گرفته شود به پیشنهاد آقای دکتر طاهری
شیروانی- بنده موافقت می‌کنم با پیشنهاد آقای اعتبار که از تاریخ تصویب کمیسیون باشد (پیشنهاد آقای اعتبار به مضمون ذیل خوانده شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم از اول آذر ۳۰۵ منظور شود
شیروانی- بنده این پیشنهاد را قبول می‌کنم اجازه می‌فرمایند توضیح عرض کنم.
رئیس- بفرمائید
شیروانی- عرض کنم این لایحه راجع است به دادن پنج سال شهریه ماهی شهریه ماهی شصت تومان یعنی تا مدتی که ایشان تحصیل می‌کنند باید ماهانه داده شود. و بقیة پول پس از خاتمه تحصیل در تحت نظر نمایندة دولت اسباب و آلات جراحی و طبابت خریده می‌شود و با خودش به تهران می‌آورد. در هر حال این شهریه را باید بگیرد در پنج سال و از هر روزی که ما تصویب کنیم با یک سال دیگر. چیزی که هست وقتی که دولت این لایحه را به مجلس تقدیم کرد در بودجه ۳۰۵ محلی برایش منظور کرده بود و در ۳۰۶ هم جزء عوائد مملکتی محل داشته و در آتیه هم محل خواهد داشت. در این چند سال محل داشته و در سنوات بعد هم محلی باید برایش فکرکند در هر حال مطلب این بود که عرض کردم در هر صورت تفاوتی ندارد.
رئیس- آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب- آقای بامداد که در غالب مسائل سیاسی و اساسی مملکتی با ایشان موافقت نظر دارم در اینجا صحبتی فرمودند که حقیقت بنده تعجب کردم. فرمودند معامله‌ای کرده آقا چه معامله‌ای کرده کسی که شهریه‌ای دارد این را چرا یک ملک طلقی برایش تصور می‌فرمایند. و از این قرار فردا هم می‌توانند به اداره ثبت اسناد بروند و این شهریه را به اسم خودشان ثبت کند مگر این ملک طلق او است؟ که میفرمائید معامله کرده و یک حق ثابتی است؟ آقا این را نباید یک ملک طلق و یک حق ثابت و یک مالکیتی فرض کرد تا کسی بتواند معامله‌ای کند این یک شهریه‌ای است که از خزانة عمومی مملکت داده می‌شود و دولت در هر موردی می‌تواند تغییر بدهد و زیاد و کم کند و از اول بدهد یا از آخر پس در عمل شهریه مسئله معامله در کار نیست.
رئیس- پیشنهاد آقای اعتبار مطرح است
آقا سید یعقوب- بلی آن را هم عرض می‌کنم خواستم اولاً یک رفع اشتباهی از آقای بامداد شده باشد در موضوع پیشنهاد آقای اعتبار هم عرض می‌کنم همانطوری که یکی از نمایندگان فرمودند اگر مستلزم خرج باشد نمی‌توان قبول کرد.
رئیس- آقای روحی پیشنهاد کرده که دیپلم تبدیل شود به تصدیق نامه – آقای روحی
روحی- عرض می‌کنم همانطور که آقای دشتی فرمودند کلمات خارجی رفته رفته از جرائد تجاوز کرده و به لوایح مجلس هم سرایت کرده است. در دورة چهارم مدتها سر کلمه فرس ماژور بحث کردیم تا یک کلمه فارسی جای او پیدا کردیم. بنده هیچ مقتضی نمیدانم که کلمات خارجی در زبان و لوایح ما استعمال شود و نباید کلمات اجنبی را استعمال کنیم ما باید همیشه به زبان خودمان تکلم کنیم و بنویسیم مخصوصاً بنده از مقام ریاست استدعا می‌کنم که به دولت تذکر بدهند که از این به بعد حق ندارد در لوایحی که به مجلس تقدیم می‌دارد کلمات خارجه استعمال کند ما باید به زبان خودمان اهمیت بدهیم و اگر مقصود از تصدیق نامه سر تیفکاست است و دیپلم اجازه نامه است بنده پیشنهاد می‌کنم به جای دیپلم لفظ اجازه نامه نوشته شود.
رئیس- میل دارید در این مطلب مذاکره کنید
شیروانی- این یک لغت بین المللی است
رئیس- خوب آقایانیکه پیشنهاد آقای روحی را تصویب می‌کنند قیام فرمایند (معدودی قیام نمودند)
رئیس- تصویب نشد. رأی گرفته می‌شود به مادة واحده با اصلاحی که آقای مخبر قبول کردند آقایان موافقین ورقة سفید خواهند داد.
(اخذ و شماره آراء به عمل آمده شصت و هشت ورقة سفید تعداد شد)
رئیس- عدة حضار نود و چهار با شصت و هشت رأی تصویب شد.
اسامی رأی دهندگان
آقایان: فرهمند- دکتر طاهری- پالیزی- وزیری- امام جمعة شیراز- افشار- مسعود- دادگر- بدر- جوانشیر- فرمند- محمود رضا- کی استوان- احتشام زاده- دشتی- شریعت زاده- شیروانی- نوبخت- عمادی- عباس میرزا- ملک مدنی- افسر- میرزا ابراهیم آشتیانی- طباطبائی دیبا- عصر انقلاب- فومنی- میرزا عبدالحسین ایلخان- موقر- مرتضی قلیخان بیات- یاسائی- عراقی- دکتر سنگ- جلائی- اسفندیاری- خواجوی- اعتبار- صالحی لرستانی- آقا علی زارع- آقا زاده سبزواری- دولتشاهی- محمد آخوند- روحی- نظام مافی- آیت الله زاده خراسانی- بنی سلیمان- اسعد- معضمی- لیقوانی خوئی- مفتی- ابراهیمی- یحیی خان زنگنه- اسکندر خان مقدم- دکتر لقمان- دکتر مصدق- دکتر رفیع امین- تقی زاده- فهیمی- ضیاء- سید کاظم یزدی- حقنویس- امیر اسدالله خان عامری- ذوالقدر- آقا سید جواد محقق- میر ممتاز- وکیلی طباطبائی- محمد ولی میرزا
معاون وزارت معارف- تقریباً بیست روز یا یک ماه قبل لایحه‌ای راجع به استخدام یک نفر متخصص برای عتیقه جات و کتابخانه تقدیم شد و یک عللی پیش آمد که بنده می‌خواستم آن را پس بگیرم و لایحة دیگری با قید دو فوریت تقدیم کنم ولی از قراری که شنیده‌ام در کمیسیون معارف و خارجه و بودجه این لایحه تصویب شده حالا استدعا دارم آقایان آن را مقدم بشمارند و جزو دستور قرار دهند.
رئیس- دو سه فقره پیشنهاد رسیده یکی از طرف آقای دولتشاهی راجع به واگذاری اراضی کرمانشاهان و دیگری راجع به پل سفید رود بعد هم پیشنهاد آقای معاون وزارت معارف. آقای دولتشاهی
دولتشاهی- بنده در موقعی که این پیشنهاد را کردم چون این ماده بود که از کمیسیون بودجه گذشته بود و راجع است به آبادی یک شهری و بنده تصور می‌کردم که به آقایان نمایندگان کاملاً با این پیشنهاد موافقند و حقاً موافقت هم فرمودند یعنی به طور سکوت رأی دادند و موافقت فرمودند که بعد از لایحة راه آهن مطرح شود و واقعاً تنها جیزیکه از لحاظ اهمیت جا داشت که جای این پیشنهاد را بگیرد و قبلاً مطرح شود همان راه آهن بود زیرا او بیشتر به به آبادی مملکت خدمت می‌کرد از این جهت بنده موافقت کردم که پیشنهادم پس از اتمام لایحة راه آهن مطرح شود و حالا که او گذشته خوب است آقایان موافقت بفرمایند و آن رأی ساکت خودشان را محترم بشمارند و اجازه بدهند که این پیشنهاد جزو دستور شود. یک ماده هم بیشتر هم نیست ولی در حقیقت یک شهری را آباد می‌کند.
رئیس- آقای محمود رضا
محمود رضا- بنده موافقت می‌کنم که بعد از لایحه آقا پیشنهاد بنده جزو دستور باشد.
رئیس- پیشنهاد آقای معاون چطور؟
بعضی از نمایندگان- خود آقای معاون هم موافقت می‌فرمایند که بعد از این دو لایحه مطرح شود
رئیس -ماده واحده قرائت می‌شود (به شرح ذیل قرائت شد)
ماده واحده- به وزارت مالیه اجازه داده می‌شود که پانزده هزارو صدو شش ذرع از راضی دولتی واقعه در مقابل اداره گمرک کرمانشاهان را با اطلاع حکومت و بلدیه و نظارت مالیه محل در عوض خانه‌های اشخاص
متفرقه که در نتیجه احداث خیابان شاه پور خراب شده به آنها واگذار نماید.
جمعی از نمایندگان- صحیحی است مخالفتی ندارد.
آقا سید یعقوب- استقراع باید به عمل آید.
رئیس- پیشنهاد ختم جلسه شده است قرائت می‌شود (به این عبارت خوانده شد)
بنده پیشنهاد ختم جلسه را می‌نمایم (عمادی)
رئیس- آقای دولتشاهی
دولتشاهی- بنده از آقای عمادی خیلی تعجب می‌کنم که ایشان اهل عمل و کارند و یک کاری که به دقایق آخرش رسیده و می‌رود تمام شود و هیچ کخالفتی هم از طرف آقایان نشده فقط برای اینکه دو سه نفر از آقایان بیرون تشریف برده‌اند و حالا خواهند آمد چرا پیشنهاد ختم جلسه فرموده‌اند. خوب است اجازه بدهند این مسئله مختصر تمام شود آن وقت استقراع به عمل بیاید و جلسه ختم شود.
رئیس- آقای عمادی
عمادی- اول بنده باید حرف بزنم حالا بر عکس شده و آقای دولتشاهی صحبت فرمودند! خوب عیبی ندارد! گاهی اینطور می‌شود. این پیشنهاد را که بنده کردم برای این بود که عده برای رأی کافی نبود و آقایان همبنطور معطل بودند ولی حالا چنانچه عده کافی است بنده کاملاً موافقم که این پیشنهاد مورد شور واقع شود و بعد از آن جلسه ختم شود.
رئیس- عده کافی شد. رأی بگیریم به پیشنهاد آقای عمادی یابه اصل مطلب؟
عمادی- خیر. بنده مسترد می‌دارم.
رئیس- پس رأی می‌گیریم به ماده واحده باورقه. آقایانیکه تصویب می‌کنند ورقه سفید خواهند داد.
(در این موقع آراء به عمل آمده هشتاد و یک ورقه سفید تعداد شد)
رئیس- عده حضار بود و یک با هشتادو یک رأی تصویب شد.
اسامی رأی دهندگان
آقایان: خواجوی- یاسائی- نجومی-دکتر طاهری- بامداد- آقا زاده سبزواری- محمد آخوند- روحی- دولتشاهی- صالحی لرستانی- نظام مافی- مهدوی- میرزا عبدالله خان وثوق- خطیبی- آقا سید یعقوب- میرزا هاشم آشتیانی- ملگ مدنی- معتمد التولیه- بهار- حاج آقا حسین زنجانی – مدرس- ثقه الاسلام بروجردی- زعیم- اسفندیاری- امام جمعة اهر- طباطبائی دیبا- موقر- افسر- ایلخان- شریعت زاده- جلائی- اعتبار- بنی سلیمان- آیت الله زاده خراسانی- پور تیمور- لیقوانی- مولوی- اسعد- معظمی- مفتی- امامی خوئی- عصر انقلاب- محقق شیرازی- دکتر مصدق- امیر اسدالله خان عامری- فرمند- کلالی- محمود رضا- نوبخت- احتشام زاده- دکتر سنگ- شیروانی- امام جمعة شیراز- ثقه الاسلامی- کی استوان- افشار- عدل- فهیمی- حاج میرزا مرتضی- پالیزی- فرهمند- میرزا ابراهیم آشتیانی- ضیاء- میرزا عبدالحسین- مرتضی قلیخان بیات- آقا سید کاظم یزدی عمادی- محمد ولی میرزا- ملک آرائی- ذوالقدر- آقا علی زارع- حشمتی- یحیی خان زنگنه- میر ممتاز- دکتر رفیع امین- اسکندر خان مقدم- طباطبائی وکیلی- دکتر لقمان- فرشی- ابراهیمی.
رئیس-لایحه پل سفید رود قرائت می‌شود (به این کیفیت خوانده شد)
ماده واحده- وزارت فوائد عامه مکلف است از اعتبار راه سازی ناحیه گیلان بوسیله ایجاد و ساختمان پل متحرک بر روی سفید رود راه ما بین رشت و لاهیجان را تسطیح وتکمیل نماید.
رئیس- مخالفی ندارد
آقا سید یعقوب- بنده عرضی دارم
رئیس- بفرمائید
آقا سید یعقوب- بنده از آقای مخبر محترم خواستم سؤال کنم که این چیزی که الان از مجلس می‌گذرد چه صورتی دارد؟ طرح است؟ قانون است؟ پیشنهاد دولت است؟ چنانچه آن وقت که مسئله چمن کمال آباد مطرح بود خود مقام ریاست هم تذکر دادند که اینکه از مجلس می‌گذرد چه صورتی دارد؟ مقصود این است که یک ترتیبی واقع نشود که ما سرپوش روی کار بگذاریم غرض این است که این چه حالی دارد؟ اعتبار است؟ قانون است؟ اینکه می‌نویسند دولت مکلف است دولت مکلف به چیست؟ این پیشنهاد خرج دارد باید اعتبارش در بودجه منظور شود در بودجه ۱۳۰۷ باید برای اینکار اعتباری به دولت داده شود فرضاً که در بودجه کمیسیون قدیم و جدید هر دو نظر شده باشد باز بنده خواستم سؤال کنم که تکلیف این مسئله باید معین شود و طوری نشود که تولید اشکال کند. این لایحه خرج است و ملاحظة بودجه و اعتبار آن راهم باید کرد. بنده حقیقت هر چه فکر کردم که ببینم این چیست و با چه اصولی تطبیق می‌شود نفهمیدم جز اینکه تصور کنم که لایحه خرج است. خوب است یکی از آقایان به بنده توضیح بدهند تا اشکال بنده رفع شود.
رئیس- آقای یاسائی
یاسائی- به عقیده بنده ما نباید در این امر اشکال تراشی کنیم. زیرا این یک نیت خیلی خوبی است و برای یک مقصود خوبی است. اهالی لاهیجان و لنگرود بواسطه ارتباطی که با اهالی مازندران دارند و اخیراً هم دولت در صدد بر آمده که راه مازندران بهرشت را به هم اتصال دهد. زیرا اهالی این نقاط علی التوالی با هم رفت و آمد می‌کنند و باید بار و حیوانات خودشان را به وسائل مستحسنی عبور دهند. عبور از سفید رود مخصوصاً در موقع طغیان خیلی کار مشکلی است. خود بنده رفته‌ام و میدانم حقیقتاً خیلی مشکل است و صعب و با نهایت صعوبت و اشکال عبور و مرور می‌شود شهری مثل لاهیجان مثل لنگرود در موقعی که می‌خواهند از این رودخانه ایاب و ذهاب کنند باید مدتهامعطل شود و اینهادر این مدت واقعاً در زحمتند. بنابراین یکی از کارهای خیلی فوری و ضروری این است که دولت را مکلف کنیم که از عوائد همان محل در هذه السنه ۳۰۷ از محل عوائد یک پلی روی سفید رود بسازد برای اینکه راه بین مازندران و گیلان به هم متصل و مربوط شود و این هم یکی از بهترین کارهای مفید است.
جمعی از نمایندگان- مذاکرات کافی است
رئیس- رأی گرفته می‌شود با ورقه آقایانیکه تصویب می‌کنند ورقة سفید خواهند داد.
(اخذ آراء به عمل آمده هفتادو هفت ورقه سفید تعداد شد)
رئیس- عده حضار نود و یک با هفتادو هفت رأی تصویب شد
اسامی رأی دهندگان آقایان: دولتشاهی- پالیزی- وزیری- نجومی- آقا سید کاظم- عدل- افشار-میرزا عبدالحسین- فهیمی- حشمتی- دکتر لقمان- حقنویش- طباطبائی وکیلی- دکتر مصدق- خوئی- ضیاء- امیر اسدالله خان عامری- ذوالقدر- اسفندیاری- فرهمند- صالحی لرستانی- میر ممتاز- محمد ولی میرزا- مقدم- آقا علی زارع- دکتر طاهری- فرشی- عصر انقلاب- اسعد- لیقوانی- ثابت- بنی سلیمان- ابراهیمی- آیت الله زاده خراسانی- مولوی- معظمی- میرزا عبدالله خان وثوق- مظام مافی- آقا زاده سبزواری- پور تیمور- یحیی خان زنگنه- روحی- حاج علی اکبر امین- یاسائی- اعتبار- دکتر سنگ- جمشیدی- مرتضی قلیخان بیات- خواجوی- افسر- شریعت زاده- مفتی- جلائی- ایلخان- موقر- امام جمعة اهر
طباطبائی دیبا- شیخ محمد علی- امام جمعة شیراز- محمود رضا- احتشام زاده- فرمند- دادگر- شیروانی- نوبخت- کلالی- ملک مدنی- عمادی- بامداد- میرزا ابراهیم آشتیانی- خطیبی- کی استوان- ملک آرائی- حاج میرزا مرتضی- حاج آقا حسین زنجانی- ثقه الاسلامی- دکتر رفیع امین- مهدوی
رئیس- دستور جلسه آتیه اولاً تقاضای آقای معاون وزارت معارف و بعد تقاضای آقای رئیس کل صحیه مملکتی آقای محمد ولی میرزا
محمد ولی میرزا- بنده می‌خواستم تقاضا کنم یک لایحه‌ای که از کمیسیون بودجه تقدیم شده است راجع به اعتبار سد سازی که نهایت ضرورت را دارد مخصوصاً یک قسمت عمده اش مربوط به آذربایجان است و خیلی مختصر هم هست استدعا دارم جزو دستور جلسه آتیه قرار داده شود.
رئیس- درجه سوم گذارده می‌شود. برای شرفیابی عده‌ای باید با قرعه معین شوند (در این موقع استقراع به عمل آمده آقایان ذیل معین شدند)
آقای محمد هاشم میرزا افسر- آقای اعتبار- آقای بهار- آقای آقا میرزا هاشم آشتیانی- حسنعلی خان- فرمند- آقای آقا زاده سبزواری- آقای حاج میرزا حبیب الله امین- آقای بامداد- آقای لیقوانی
(مجلس نیم ساعت از ظهر گذشته ختم شد)
تصمیم
راجع به ساختمان و ایجاد پل متحرک ر روی سفید رود
مصوب ۲ اردیبهشت ۱۳۰۷ شمسی
ماده واحده- وزارت فوائد عامه مکلف است از اعتبار راه سازی ناحیه گیلان بوسیله ایجاد و ساختمان پل متحرک بر روی سفید رود راه ما بین رشت و لاهیجان را تسطیح وتکمیل نماید.
تصمیم فوق در جلسه دوم اردیبهشت ماه یکهزار و سیصد و هفت شمسی به تصویب محلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی: حسین پیرنیا
قانون
واگذاری (۱۵۱۰۶) ذرع ارضی دولتی واقعه در مقابل اداره گمرک کرمانشاهان به اشخاصی که خانه‌های آنها در نتیجه احداث خیابان جدید خراب شده است
مصوب ۲ اردیبهشت ۱۳۰۷
ماده واحده- به وزارت مالیه اجازه داده می‌شود که (۱۵۱۰۶) ذرع از راضی دولتی واقعه در مقابل اداره گمرک کرمانشاهان را با اطلاع حکومت و بلدیه و نظارت مالیه محل در عوض خانه‌های اشخاص متفرقه که در نتیجه احداث خیابان شاه پور خراب شده به آنها واگذار نماید.
این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه دوم اردیبهشت ماه یکهزار و سیصد و هفت شمسی به تصویب محلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی: حسین پیرنیا
قانون
برقراری ماهی سی تومان اضافه شهریه برای آقا میرزا مرتضی فرزند آقا شیخ محمد حسین یزدی
مصوب ۲ اردیبهشت ۱۳۰۷ شمسی
ماده واحده- مجلس شورای ملی تصویب می‌نماید شهریه آقا میرزا مرتضی پسر آقای آقا شیخ حسن یزدی از تاریخ اول آذرماه ۱۳۰۵ از سی تومان به شصت تومان از محل اعتبار شهریه و مستمریات ترقی نماید مشروط بر اینکه مشار الیه با این مبلغ مشغول ادامه تحصیل شده و پس از انقضاء مدت پنج سال از تاریخ برقراری تمام شهریة مزبور بکلی ضبط دولت گردد.
تبصره- چنانچه قبل از انقضای مدت پنج سال تحصیلات خود را خاتمه داده و موفق به اخذ دیپلم گردید حقوق بقیه مدت مذبور دفعتاً به مشار الیه پرداخت می‌شود که تحت نظر نماینده ایران در آلمان اسباب و لوازم جراحی و طبابت خریداری نماید.
این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه دوم اردیبهشت ماه یکهزار و سیصد و هفت شمسی به تصویب محلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی: حسین پیرنیا