مذاکرات مجلس شورای ملی ۲ آذر ۱۲۸۵ نشست دوم
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نخست | تصمیم‌های مجلس | قانون اساسی مشروطه |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نخست |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲ آذر ۱۲۸۵ نشست دوم
مذاکرات مجلس شنبه هفتم شهر شوال ۱۳۲۴
پس از حضور وکلاء وانعقاد مجلس
رئیس- معلوم میشود اجزاء مجلس خیلی کار دارند من همه روزه در ساعت چهار حاضر میشوم و چون قانون مجالس ملی این است که قبل از حضور وکلاء شروع بصحبت نمیشود باید وقتی که وکلا حاضر شدند در این باب تکلیف را تعیین کرد
(در این موقع سید خالوی پسر آقا سید حسین که در واقعه مسجد جامع مقتول شده بود و سابقا در باب قتل آقا سید حسین و اصلاح این امر بمجلس شکایت کرده بود و در این خصوص از مجلس شرحی بصدارت عظمی نوشته شده بود برای مطالبه جواب آن کاغذ بمجلس آمده عنوان مطلب کرد.)
رئیس- صدارت عظمی امر شما را بحکومت ارجاع کرده‌اند.
سید مزبور- سابقاً هم رجوع بحکومت شده و جز یکماه معطلی فایده دیگر نبخشید حالا هم همانطور خواهد بود (جواب صدارت عظمی در این باب قرائت و مقرر شد مجدداً شرحی نوشته شود).
حاجی شیخ علی – امر طبع روزنامه بکجا رسید.
آقا میرزا محسن – آنچه راجع بما بود انجام یافته واز فردا شروع بطبع روزنامه میشود.
حاج شیخ علی – کار طبع نظامنامه داخلی بکجا رسید.
محقق الدوله – علت توقیف طبع روزنامه تا بحال مانعیت وزارت انطباعات و چاپ نکردن مطبعه‌ها بود. فعلا که دستخط همایونی در آزادی مطبوعات مجلس صادر شده همین دو روزه بطبع خواهد رسید.
حاج شیخ علی – لازم است امور داخلی خود را منظم نمائید و ترتیب ورود تماشاچی و تسهیلات نوشتن وقایع تکاران و وقت حضور وکلا و ترتیب نشست و برخاست آنها را مرتب کنید.
رئیس- وکلائیکه دیر بمجلس میآیند در خارج مشغول ترتیب تأسیس بانک ملی میباشند و گمان میرود تا وکلاء ولایات وارد شوند انتظام ترتیب اوقات حضور وکلا ممکن نباشد.
آقا میرزا طاهر – اشخاصی که ترتیب کار خود را منظم نمیکند چگونه میخواهند امور مملکت را منظم نمایند.
آقاسید حسین – چرا اشخاص محترم حاضر شده و معطل ورود سایرین بشوند. علاوه بر این مجلس معدلت که ما میگوئیم گویا بعد از این باید تأسیس شود والا با اینکه داد مظلومین از هر طرف بلند است چرا مجلس وظیفه خود را مداخله در امور شخصیه نمیداند و با اینحال تکلیف مظلومین چیست و رفع ظلم را زا که بخواهند ودر این صورت چرا دیوان عدالت و مجلس تحقیق تشکیل نمیشود و چرا جواب عرایض و تلگرافات مردم را معین نمیکنند.
مشهدی باقر- وکلا میخواهند دو ساعت بغروب مانده حاضر و یک از شب رفته متفرق شوند.
صدیق حضرت – گویا وکلا معلم و محصل لازم دارند.
مشهدی باقر- حضرات تماشاچی میگوینداگر بعد از این وکلا بخواهند در حضور بمجلس تأخیر کنند عده تماشاچی زیاد خواهد شد.
رئیس- مکتوبی بعنوان جناب سعدالدوله رسیده آیا اجازه گشودن آنرا داریم.
سعدالدوله – چون باید در مجلس قرائت شود باز کنید.
رئیس بعد از گشودن و مرور به سعدالدوله دادند.
تلگرافی از کرمان از طرف ناظم التجار بتوسط آقا شیخ علی به مجلس مخابره شده و راجع بتظلمات شخصی بود در این موقع قرائت شد.
لایحه در توصیف مجلس و شرح فوائد آن و اظهار همراهی در تأسیس بانک ملی از طرف امام جمعه بمجلس رسیده و در این لایحه اظهار شده بود که برای شرکت در بانک مزبور پنجهزار تومان شخصاً میدهند و اشخاص و اطراف ایشان هم بقدر ممکن امداد خواهند نمود.
سعدالدوله – (پس از قرائت لایحه مزبور) کسانیکه در تأسیس بانک شرکت میکنند باید اقلا پنج هزار تومان بدهند لیکن کسان دیگر هستند که سی هزار تومان و بیشتر میدهند . بنابراین خوبست آقای امام جمعه هم نسبت بتمول خودشان بیشتر از این همراهی فرمایند.
(در این موقع بقرائت لایحه که بسعدالدوله نوشته شده بود شروع شد. مضمون آن لایحه تقریبا این بود که بواسطه کمپانی پول در مملکت اقدامات در تأسیس بانک پیشرفت نخواهد کرد. استقراض از خارجه هم برای مملکت مضر است . در اینصورت رعایا ترتیب بدهند. بعده شماره نفوس ایران بیست کرور تومان برای رفع احتیاجات حالیه جمع آوری خواهد شد. تا اینجای مکتوب قرائت شد و نهی از قرائت مابقی آن کردند).
حاج سید ابراهیم – درخصوص انتخاب و ورود وکلاء ولایات چه اقدامات شده .
آقاسید عبدالله مجتهد وارد خواهند شد.
زرگر باشی- زمستان در پیش است در باب ترتیب امور بلدیه تکلیفی معین نفرمودید.
رئیس- کارها باید موافق قاعده و ترتیب پیشنهاد شود. مسئله بلدیه هم بنوبت خود موضوع بحث خواهد شد.
سعدالدوله – اولا باید حدود ادارات معین شود پس از تعیین دستور وزراء مسئله ترتیب امر بلدیه راجع بوزارت داخله میشود فعلا لازم است در تشکیل و برقراری کمیسیون تعیین قوانین اهتمام شود.
صدیق حضرت – کمیسیون تشکیل شده لکن اعضای آنهم مثل سایرین باختلاف وقت حاضر میشوند.
آقا سید حسین – تکلیف عرایض چیست؟
صدیق حضرت – راجع باشخاصی است که طرف رجوع عرایض هستند (مقصود وزراء مسئولست)
سعدالدوله – معمول مجالس ملی خارجه اینستکه جای هر طبقه معین است و وزراء مسئول یا معاونین آنها هم حاضر میشوند تا اگر مطلبی راجع بیکی از آنها مذاکره شود فوراً ترتیب و انجام آنرا از آن وزیر بخواهند بنابراین لازمست شرحی به صدارت عظمی در باب فرستادن وزراء به مجلس نوشته شود.
رئیس- امشب مینویسم و فردا خوانده و فرستاده میشود.
صدیق حضرت – بلیتی چاپ شده و بحضرات تماشاچی داده خواهد شد که زیاده از اندازه جمع نشوند.
آقا میرزا سید ولی الله خان – هر قدر تماشاچی مجتمع شود ضرری نخواهد داشت.
سعدالدوله – بحمدالله تماشاچی ها همه اهل اطلاع هستند لازم است حاضر شوندو مذاکرات مجلس را بمردمان خارج برساند که اسباب هشیاری و توسعه اطلاعات مردم شود.
آقا شیخ حسین – خوب است این تماشاچی ها مثل صاحب لایحه سابقه نهی از تشکیل بانک و تأسیس امور خیریه نکنند.