مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۹ تیر ۱۳۰۶ نشست ۱۳۱
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری ششم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم |
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۶
جلسه: ۱۳۱
صورت مشروح مجلس پنج شنبه ۲۹ تیر ماه ۱۳۰۶ مطابق ۲۱ محرم الحرام ۱۳۴۶
فهرست مندرجات:
۱- سؤال آقای عباس میرزا راجع به مالیات رود صوفی چای و جواب آقای وزیر مالیه
۲- مذاکره و تصویب خبر کمیسیون راجع به بنای مقبره فردوسی
۳- مذاکره در خبر کمیسیون بودجه راجع به چهل هزار تومان اعتبار برای صحیه و تصویب آن
۴- مذاکره در خبر کمیسیون بودجه راجع به سیم کشی
۵- قانون ساختمان مقبره فردوسی
۶- قانون چهل هزار تومان اعتبار برای صحیه
(مجلس سه ساعت قبل از ظهر بریاست آقای پیرنیا تشکیل گردید)
(صورت مجلس سه شنبه بیست و هفتم تیر ماه را آقای بنی سلیمان قرائت نمودند)
غائبین با اجازه جلسه قبل
آقایان: اعتبار- اسفندیاری – حیدری مکری- فرمند – احتشام زاده – فرشی – عدل – مفتی- زعیم – حقنویس – عباس میرزا – آشتیانی – امامی خوئی –
جوانشیر – سلطان محمد خان عامری.
غائبین بی اجازه جلسه قبل
آقایان: محمد ولی خان اسدی – علیخان اعظمی – نظام مافی – حشمتی – حاج حسن آقا ملک – دکتر لقمان – بهادر.
دیر آمدگان بی اجازه جلسه قبل
آقایان: مرتضی قلیخان بیات – شریعت زاده – حاج شیخ بیات – میرزا حسنخان وثوق.
رئیس – آقای حاج شیخ حسن بیات.
حاج شیخ حسن بیات – بنده را در صورت مجلس جز ء دیر آمدگان بی اجازه نوشته‌اند در صورتیکه بنده اجازه خواسته بودم.
رئیس – بعد از رسیدگی اصلاح می‌شود.
رئیس – آقای بهبهای.
بهبهانی – در آن پیشنهادی که در جلسه گذشته بنده مسترد داشتم چون آقای رئیس محترم صحیه قول ادند که در عمل مفهوم آن پیشنهاد را بموقع عمل بیاورند باینتیجه بود که بنده مسترد داشتم اینجا در صورت مجلس نوشته شده است بعد از مذاکراتی آن پیشنهاد مستردشد و این کافی نیست بنظر بنده اگر صلاح بدنند خوست اصلاح شود.
رئیس – اشاره شده است اصلاح می‌شود صورت مجلس دیگر ایرادی ندارد؟
(گفته شد خیر)
رئیس – صورت مجلس با قید این دوفقره اصلاح تصویب شد.
رئیس – آقای عباس میرزا.
عباس میرزا- بنده مدتی بود سوالی از وزارت مالیه کرده بودم راجع بمالیاتی است که در مراغه از رود صوفی چای می‌گیرند گرچه حق ندارند مالیاتی بدون اجازه مجلس بگیرند ولی همه ساله آنجا را بمزایده می‌گذارند و هر سال از اهالی آنجا پولی به اسم باغ پولی می‌گیرند نظر به شکایات زیادی که ازآنجا می‌رسد خواستم به بینم که اگر ممکن است آقای وزیر مالیه در این باب توجهی بکنند و به سوالی که مدتی است بنده کرده‌ام جواب بدهند که به بینیم در این موضوع چه اقدامی شده است که اسباب ترفیه حال باغ دارهای مراغه باشد.
وزیر مالیه (خطاب بآقای رئیس) – اجازه میفرمائید جواب عرض کنم؟ این سوال که مدتی قبل شده بود چون یک کاغذی نوشته شده بود بنده هو کتبا جواب داده بودم از اینجهت دیگر در مجلس عرضی نکردم ولی حالا عرض می‌کنم که مالیات نمی‌گیرند آب رودخانه بفروش می‌رسد و مخصوصا از طرف دولت تاکید شده است که مطابق معمول اشخاصی که حق آبه دارند آب به آنها داده می‌شود در اینمضوع مزایده که باعث شکایت شده است نوشته‌ام که رسیدگی شود و اشخاصی که حق آبه دارند به آنها تعدی نشود ولی خود آب باید بفروش برود زیرا ملک دولت است و دولت حق دارد این آ ب را فروشی بکند.
جمعی از نمایندگان دستور.
رئیس – رای می‌گیریم آقایانی که تصویب می‌کنند وارد دستور شویم قیام فرمایند.
(اکثر قیام نمودند)
رئیس – ماده واحده قرائت می‌شود.
(ماده واحده راجع به مقبره فردوسی بشرح ذیل قرائت شد)
اده واحده – مجلس شورای ملی باداره مباشرت مجلس اجازه می‌دهد از صرفه جوئیهای بودجه هذه السنه ۱۳۰۶ مجلس شورای ملی الی آخر سنه مزبوره مبلغ بیست هزار تومان برای ساختمان مقبره حکیم ابو القاسم فردوسی اختصاص دهد تا علاوه بر وجوه اعانه که توسط انجمن آثار ملی برای همین مقصود جمع آوری شده است با نظارت اداره مباشرت مجلس به مصرف برسد از تاریخی که موجود شدن محل بیست هزار تومان برای اداره مباشرت مجلس مسلم شود اقدام بشروع ساختمان مقبره مزبور نباید بیش از دو ماه بطول انجامد و اداره مباشرت مامور اجرا است.
رئیس – آقای معتضد استر آبادی.
معتضد استرآبادی- بنده قبلا اظهار تشکر می‌کنم از احساسات پاک نمایندگان محترم مخصوصا آقای ارباب کیخسرو که حقیقتا بعد از قرون متمادیه در فکر یک ادیب دانشمند از ادبا ء بزرگ که او را زنده کننده ادبیات گفته‌اند افتاده‌اند و قدر دانی می‌کنند از محوم فردوسی البته این جای تقدیر و تقدیس است ولی چیزی که هست مسئله رعایت الاهم فالاهم مرا مجبور می‌کند باینکه اگر آقایان اجازه بدهند عقیده خودم را عرض کنم یا اینکه قطع دارم یک لایحه را که نو و سه نفر از آقایان امضا کرده‌اند قابل مخالفت نیست و مسلم است که تصویب شدنی است معذلک از عرض عقیده خودم ناچارم و آن این است که مطابق فرمایش آقای ارباب سه هزار و هفتصد تومان انجمن آثار ملی برای اینکار تهیه کرده‌اند و بنده هر چه فکر می‌کنم نمی‌توانم بفهمم با این بیست هزار تومان که جمع آن بیست و سه هزار و هفتصد تومان می‌شود برای تعمیر مقبره مرحوم فردوسی چطور بنائی است که بیست و سه هزار هفتصد تومان خرج دارد ؟ ..
(همهمه نمایندگان)
معتضد استر آبادی – بنده قطع داشتم که یک لایحه را که نودو سه نفر امضا کرده‌اند جرف زدن در اطارفش دچار جنجال خواهد شد این مسلم است که این لایحه قطعا تصویب شدنی است پس آقایان اجازه بدهند بنده عرضم را بکنم چون مسلما تصویب می‌شود و شبها ندارد ولی بنده یک پیشنهادی هم قبلا تقدیم کرده‌ام و تصور می‌کنم با سه هزار و هفتصد تومانیکه انجمن آثار ملی تهیه کرده چنانچه شش هزار و سیصد تومان هم مجلس از این محل تصویب کند که جمعش بشود ده هزار تومان البته این مبلغ برای ساختن مقبره فردوسی تا حدی کافیست و مابقی آنرا که تقریبا سیزده هزار و خرده ایست در یکموقعی که واقعا مملکت دچار فقر و بدبختی است و در هر کوچه و بازار دو هزار فقیر و بدبخت و پریشان افتاده است در یک موقعی که در روزنامه دیدیم نوشته است در مجلس شورای ملی یکنفر از بی بضاعتی می‌خواست خودش را با بنزین آتش بزند …
شیروانی – از بی بضاعتی نبود.
معتضد – بنده نمیدانم در روزنامه اینطور نوشته شده بود در اینصورت خوبست آقایان موافقت بفرمایند که ده هزار تومان برای خرج مقبره فردوسی تخصیص داده شود و سیزده هزار تومان دیگرش را بیک مصارف مهم آنی بزنند. مدرسه شبانروزی باسم فردوسی تاسیس نمایند مریضخانه باسم مرحوم فردوسی درست کنند یا به مدیران جرائدی که با خون چشمشان جرائد را اداره می‌کنند کمکی بشود…
دشتی – جرائد احتیاج ندارند.
معتضد استر آبادی – و در هر صورت بنده تصور می‌کنم از این قبیل کارها بشود بهتر است.
روحی (مخبر کمیسیون محاسبات) – عرض کنم این حداقلی بوده که بر آورد شده است که مبلغ بیست و پنجهزار تومان است و در حدود بضاعت و زندگی امروزی ما است و الا مقام مرحوم فردوسی این بود که خیلی بالاتر از این مبلغ در نظر بگیریم. بطور کلی به آقا عرض می‌کنم نا را از این مبلغ در نظر بگیریم بطور کلی به آقا عرض می‌کنم بنارا از ده تومان می‌سازند تا پنجاه میلیون واما این که آقا می‌فرمایند کمک بمعارف و جرائد بشود یا بجای دیگر داده شود بنده اینها را جزو تعارف عمومی تلقی می‌کنم.
جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافیست.
فیروز آبادی – بنده مخالفم.
رئیس – رای می‌گیریم بماده واحده با اوراق آقایانیکه تصویب می‌کنند اوراق سفید می‌دهند.
(اخذ و استخراج آرا ء بعمل آمد ه نتیجه بطریق ذیل حاصل گردید)
ورقه سفید علامت قبول ۷۸.
ورقه کبود علامت رد ۲
رئیس – عده حضار هشتاد و شش با هفتادو هشت رای تصویب شد
(اسامی موافقین)
آقایان عامری – آقا علی زارع – عصر انقلاب – خوئی – کیخسرو شاهرخ – پالیزی – محمد تقی خان اسعد – نگهبان – زوار – ملک آرائی – سهراب خان ساکینیان – آقا میرزا عبدالحسین – میرزا عبدالله خان وثوق – امیر حسین خان ایلخان – ضیا ء – دکتر رفیع امین – امیر تیمور کلانی – روحی – ملک ایرج پور تیمور – فرهمند – مهدوی – دهستانی – نوبخت – معظمی – خواجوی – یاسائی – سید حسین آقایان – میرزا عبدالباقی جمشیدی – جلائی – مرتضی قلیخان بیات – دولتشاهی – حاج غلامحسین ملک – میرزا حسن آیت الله زاده – میرزا حسینخان موقر – میرزا علی خان خطیبی – سید زین العابدین فومنی – کازرونی – عباس میرزا فرمانفرمائیان – طباطبائی دیبا – ثقت الاسلامی – امام جمعه اهر – شیخ الاسلام ملایری – میرزا احمد خان بدر – میرزا سید مهدی معتمد – آقا سید یعقوب – میرزا حسن خان وثوق – هاشم آقا ملک مدنی – میرزا سید علی عمادی – شیخ محمد علی امام جمعه شیراز – میرزا حسنعلی خان فرمند – غلامحسین میرزا مسعود – دکتر سنگ – دشتی – یحیی خان زنگنه اعظمی – میرزا حسن خان ابراهیمی – ثابت – محمد ولی میرزا- میر ممتاز – اسکندر خان مقدم – اسکندری – دکتر مصدق – ذوالقدر – حق نویس – عراقی – ابراهیم قوام – افشار – فهیمی – دکتر هادی طاهری – میرزا سید احمد بهبهانی – میرزا ابراهیم خان افخمی- بنی سلیمان – دیوان بیگی – کی استوان محمود رضا – شیروانی.
(اسامی مخالفین)
آقایان: معتضد استر آبادی – فیروز آبادی.
رئیس – جمعی از آقایان پیشنهاد کرده‌اند لایحه صحیه مطرح شود..
بعضی از نمایندگان – صحیح است.
رئیس – آقای امیر اسد الله خان هم پیشنهاد کرده‌اند لایحه اضافات فوائد عامه مطرح شود.
بعضی از نمایندگان – صحیه مقدم باشد آن بماند برای بعد.
(خبر کمیسیون بودجه بشرح ذیل خوانده شد)
ماده واحده – بوزارت مالیه اجازه داده می‌شود که از محل اضافات و صرفه جوئیهای ۱۳۰۵ مبلغ چهل هزار تومان برای اعزام طبیب و سایر حوائج صحی ولایات تحت اختیار رئیس کل صحیه گذارده که بمصرف برساند.
تبصره – اطبائی که بولایات اعزام می‌شوند مکلفند فقرا و مساکین را در حوزه ماموریت خود مجانا معالجه نمایند متخلفین مطابق قوانین جاریه مملکتی مجازات خواهند شد.
رئیس - آقای دکتر طاهری.
دکتر طاهری – موافقم.
رئیس – آقای یاسائی.
یاسائی – موافقم.
رئیس – آقای دکتر سنگ.
دکتر سنگ – موافقم.
رئیس – مخالفی ندارد؟
فیروز آبادی – بنده مخالفم.
رئیس – بفرمائید.
فیروز آبادی – بنده مخالفتم از نقطه نظر نبودن پول است مکرر عرض کرده‌ام و باز هم عرض می‌کنم که باید طبیب اعزام شود و مخصوصا برای فقرا و مساکین و جاهائی که طبیب و دوا ندارد این مسئله خیلی لازم است اما بطوریکه عرض کردم از آن طرف می‌بینیم نقدا جای اضافه نداریم و قریب هزار تومان و چیزی
باختیار آقای رئیس صحیه گذاشته شده که ایشان بمصارف صحیه برسانند و ایشان هم شب و روز در صدد این هستند که بمصرف صحیه برسانند ولی می‌خواهم از ایشان خواهش کنم که همان مبلغی که باختیار ایشان گذاشته شده با آن دقت هائی که دارند بمصرف برسانند تا انشاء الله وقتیکه وسعتی پیدا شد آنوقت یک میلیون به مجلس پیشنهاد بکنند و بصحیه تخصیص داده شود.
وزیر مالیه – دو سه مرتبه آقای فیروز آبادی اشاره فرمودند باین که پول نداریم محل نداریم باید این را درک فرموده باشند که اگر محلی برای خرجی نباشد دولت این خرج را پیشنهاد نخواهد کرد و وزیر مالیه هم موافقت نخواهد کرد پس این مبلغی که پیشنهاد شده است برای این بوده است اما اگر ایشان خیال می‌کنند یک خرج مهمتر از این هست خوب است بفرمایند و الا ما باید سعی کنیم هر صرفه جوئی که می‌شود صرف صحیه بشود که اهالی مملکت از مرض و هلاکت نجات یابند.
جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافیست.
رئیس – پیشنهاد آقای فیروز آبادی.
(بمضمون ذیل خوانده شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم که محل هائی که آقای رئیس صحیه در نظر گرفته‌اند جهت اعزام طبیب قبلا طبع و نشر بدهند بعد طبیب بفرستند.
رئیس – بفرمائید.
فیروز آبادی – عرض می‌شود نظر بنده از این امر این است که تمام ملت کاملا مستحضر شوند که وجه آنها بخود آنها بر می‌گردد و بمصرف خود آنها می‌رسد که آنوقت اسباب این بشود که هم ملت تشویق بشوند و هم یک اسباب نیک نامی جهت رئیس صحیه فراهم بشود این است که بنده عرض می‌کنم خوبست قبلا بهر محلی که طبیب بآنجا فرستاده می‌شود اطلاع بدهند بجهت اینکه خود بنده دیده‌ام در بعضی از ولایات مدتها است طبیب صحیه یا بلدیه هست و کسی درست اطلاع ندارد و بهمان وضع و ترتیب سابق طبیب با مردم رفتار می‌کند و مردم هم بهمان طرز طبی‌های سابق با او رفتار می‌کنند باین ملاحظه خوبست قبلا محل‌ها و بلکه اطبائی را هم که در نظر گرفته‌اند اسامی آنها را انتشار بدهند که هم اهل محل اطلاع پیدا کنند و هم وکلا ء و سایر افراد ملت.
دکتر طاهری – اجازه میفرمائید؟
جمعی از نمایندگان – رای بگیرید.
رئیس – آقای دکتر طاهری می‌خواهند جواب بدهند. دکتر طاهری – گمان می‌کنم در این جا برای آقای فیروز آبادی در این عبارتی که نوشته شده است (به اختیار رئیس صحیه واگذار می‌شود) سو ء تفاهمی تولید شده اولا این پول مصرفش معین است و برای اعزام طبیب و سایر مسائل صحیه است بعلاوه صحیه هر شش ماه یک مرتبه راپورت مفصلی از عملیات خودش طبع و نشر می‌دهد و عملیات خودش را بمعرض انظار عمومی می‌گذارد و دیگر اینکه مصارف این وجوه در ضمن قانون تفریغ بودجه به مجلس تقدیم می‌شود و بهیچ وجه نگرانی ندارد بنابراین گمان می‌کنم بهتر است پیشنهاد خودشان را مسترد دارند. فیروز آبادی- بسیار خوب در صورتیکه نظر بنده تامین شود استرداد می‌کنم.
رئیس – رای می‌گیریم …
فیروز آبادی – عرض کردم در صورتیکه نظریه بنده تامین می‌شود استرداد می‌کنم.
رئیس – کی وعده کرد که نظریه تان تامین می‌شود؟ رای می‌گیریم بقابل توجه بودن این پیشنهاد آقایان موافقین قیام فرمایند.
(چند نفری قیام نمودند)
رئیس – تصویب نشد رای گرفته می‌شود بماده واحده.
فهیمی – بنده پیشنهاد کرده بودم.
(پیشنهاد مزبور بنحو ذیل خوانده شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم ماده واحده بطریق ذیل نوشته شود. ماده واحده – بوزارتمالیه اجازه داده می‌شود که از محل اضافات و صرفه جوئیهای ۱۳۰۵ چهل هزار تومان برای اعزام طبیب وسایر حوائج صحی ولایات بوزارت داخله نادیه نمایند که بوسیله اداره کل صحیه بمصرف برسد.
رئیس – بفرمائید.
فهیمی – مقصود بنده رعایت این اصل قانونی بود چون کلیه اعتباراتی را که مجلس تصویب می‌کند وزیر مسؤل باید قوانین را اجرا کند و مطابق قانون محاسبات هیچ حواله بخزانه نمی‌رود مگر اینکه امضاء وزیر مسؤل را داشته باشد اداره حق صدور حواله ندارد در این جا مطلب گنگ است و خوبست نوشته شود این اعتبار بوزارت داخله داده شود و در آنجا در تحت نظر رئیس صحیه قرار داده شود.
شیروانی – (مخبر کمیسیون بودجه) – مجلس شورای ملی در یکی دوسه ماه قل مخصوصا رای داده است و اداره صحیه را مسؤل مستقیم مجلس شورای ملی قرار داده است …
(همهمه نمایندگان)
امیر تیمور کلالی – کی مجلس اینطور رای داده؟ شیروانی – اجازه بدهید آقای امیر تیمور حرف دارید بعد بلند شوید بزنید مجلس شورای ملی استثنا ءً این رای داده است و نظر او هم همین موارد بوده که مستقیما بدست رئیس صحیه باشد.
مدرس – مسؤل منحصر بوزرا ء است.
رئیس کل صحیه – عرض کنم حالا از چه نظری صحیه کل مملکتی اداره است و وزارتخانه نیست مطلب دیگری است و بنده در این موضوع عرضی ندارم ولی کلیه قضایائی که مربوط به اداره صحیه است آنچه را که قسمت مالی است هیچکس در او مداخله ندارد و جزو وزاتمالیه است و هر چه هم خرج می‌شود در خواست هائی است که صادر می‌شود از صحیه و می‌رود به امضا ی وزیر داخله می‌رسد بعد از آن هم می‌رود بمالیه و دیگر اختیاری بنده ندارم که پول هائی حیف و میل شود و باضافه شرافت بنده اجازه می‌دهد که عرض کنم که اگر میلیاردها پول بی حساب بدست بنده باشد یکدینار حیف و میل نخواهد شد.
مدرس – منافات ندارد.
رئیس – رای گرفته می‌شود بقابل توجه بودن پیشنهاد آقای فهیمی آقایان موافقین قیام فرمایند.
(عده قلیلی قیام نمودند)
رئیس – رد شد ..
مدرس – چه چیز رد شد تکلیف قانونی است.
رئیس – پیشنهاد آقای فیروز آبادی
(بشرح ذیل خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم در آنجا که نوشته شده است مجازات می‌شوند نوشته شود مجازات به کسر یکماه از حقوق خودشان می‌شوند.
رئیس – بفرمائید.
فیروز آبادی – اینجا که مجازات معین کرده است برای طبیب متخلف همینقدر نوشته است مجازات می‌شود بنده پیشنهاد کردم که مجازات به کسر یکماه حقوق بشود زیرا این قسمت خیلی ما‌ها را میترساند برای اینکه پول نزد ما خیلی اهمیت دارد باین ملاحظه بنده این پیشنهاد را کردم حالا اگر صلاح میدانید قبول کنند و الا هیچ.
رئیس – آقا سید یعقوب.
آقا سید یعقوب – بنده یک استدعا دارم آقایانیکه در این لوائح پیشنهاد می‌کنند اول خوبست قوانین را در نظر بگیرند اگر حضرتعالی قانون مجازات عمومی را در نظر بگیرند و آن مواد را ببینند هم مجلس را معطل نمی‌کنند و هم خودتان را برای اینکه در قانون
مجازات نوشته متخلف از قانون یک مجازاتی دارد آنوقت محکمه او را جلب می‌کند و این تخلف یا داخل در خلاف است یا جنبه و جنایت و تمام این موارد هم مجازاتش معین است ما که قانون مجازات را نوشته‌ایم و بدست دولت داده‌ایم دیگر نمی‌توانم هر روز با بودن یک قانون مجازاتی که معمول به است و بدست دولت داده شده که اجرا کند باز برای هر خلاف قانونی یک مجازاتی قرار بدهیم.
کازرونی – مجازات اداری است.
رئیس – رای می‌گیریم آقایانی که این پیشنهاد را قابل توجه میدانند قیام فرمایند.
(عده کمی قیام نمودند)
رئیس – قابل توجه نشد رای گرفته می‌شود بماده واحده باتبصره آقایانی که تصویب می‌کنند اوراق سفید خواهند داد.
(در این موقع اخذ و استخراج آرا ئ بعمل آمده هشتادو سه ورقه سفید تعداد شد)
رئیس – عده حضار هشتاد نه با هشتاد و سه رای تصویب شد.
اسامی رای دهندگان – آقایان: آقا سید ابراهیم ضیا ء خواجوی ـ امام جمعه شیراز – کی استوان – عصر انقلاب – دشتی – دکتر سنگ – غلامحسین میرزا مسعود – خطیبی – میرزا حسن آیت الله زاده – آقا سید یعقوب – شیروانی – معتمد التولیه – میرزا سید علی عمادی – ملک مدنی – مدرس – آقا میرزا سید احمد بهبهانی – میرزا حسن خان وثوق – آقا میرزا عبد الحسین – حاج آقا حسین زنجانی – میرزا ابراهیم آشتیانی – فومنی – محمود رضا – امام جمعه اهر – ابوالحسن تثقت الاسلامی – عباس میرزا – اربای کیخسرو – حاج سید عبد العلی – آقا سید علی اکبر آیت الله زاده – آقا سید کاظم یزدی – امیر اسد الله خان عامری – شیخ الاسلام – موقر – فرهمند – حاج غلامحسین ملک – میرزا عبد الله خان وثوق – مرتضی قلیخان بیات – جلائی – میرزا عبد الباقی جمشیدی – نوبخت – آقا حسین آقایان – یاسائی- دهستانی – محمد آخوند- یحیی زنگنه – امیر تیمور کلالی – روحی – مهدوی – پور تیمور – بامداد – نگهبان – دکتر رفیع امین – محمد تقی اسعد – معظمی – اسکندر خان مقدم – امیر حسین خان ایلخان – معتضد استر آبادی –پالیزی – ساکینیان – کازرونی – خوئی – مولوی – میر ممتاز – علی زارع – ثابت – میرزا حسن خان ابراهیمی – محمد ولی میرزا – ملک آرائی – دکتر مصدق – اسکندری – قوام – ذوالقدر – عراقی – افخمی – حاج میرزا حبیب الله امین – افسر – دیوان بیگی – طاهری – افشار – نجوی – بنی سلیمان – زوار – فرمند.
جمعی از نمایندگان – تنفس.
رئیس – چند دقیقه تنفس داده می‌شود.
(در اینموقع جلسه برای تنفس تعطیل و بفاصله یکساعت و یکربع مجددا تشکیل گردید)
رئیس – خبر کمیسیون بودجه راجع به سیم کشی مطرح است.
(بمضمون ذیل قرائت شد)
ماده واحده – مجلس شورای ملی بوزارت مالیه اجازه می‌دهد برای مخارج سیم کشی‌های جدیدی که در ورقه ضمیمه تعیین شده با رعایت الافالا هم در صورت بودن محل از ابتدای سنه ۱۳۰۶ و الا از اول سال ۱۳۰۷ بمبلغ سیصد و نود و سه هزار و پانصد و چهل و نه تومان (۳۹۳۵۴۹) باقساط سالیانه با رعایت عدم تجامز هر قسط از پنجاه هزار تومان مگر اینکه تادیه مبلغ بیشتری بعد اجازه داده شود بوزارت پست و تلگراف کار سازی دارد توضیح آنکه هر یک از اقساط مزبور در بودجه مملکتی سنوات مربوطه منظور خواهد شد.
وزارت مالیه مجاز است برای اینکه مصالح لازمه در موقع مناسب و اول هر سال حاضر و موجود باشد.
و عملیات سیم کشی در هر سال بتاخیر نیفتد مصالح مزبور را که برای اجرای این قانون لازم است از محل اعتبار متحرکی که برای خرید ملزومات در اختیار خود دارد تهیه نماید.
رئیس – آقا ی طاهری.
طاهری – موافقم آنوقت که عرض داشتم پیشنهادی در دستورات داده بودم با این لایحه موافقم.
رئیس – پیشنهادی راجع بدستور نرسیده بود.
طاهری – چرا قلا پیشنهاد کرده بودم و راجع به سه فقره بودجه معارف بود.
رئیس – عده برای رای کافی نیست.
آقای آقا سید یعقوب.
آقا سید یعقوب – موافقم.
رئیس – آقای بیات.
بیات – موافقم.
رئیس – آقای کازرونی.
کازرونی – موافقم.
رئیس – اقای افسر.
افسر – با اینکه بنده عقیده دارم وسائل ارتباطیه که یکی از آنها پست و تلگراف است و یکی از چیزهای مهمی است که هم برای آسایش عمومی و هم برای ثروت و تجارت و فلاحت فایده دارد لیکن باید رعایت الاهم و فالاهم را کرد در این لایحه رعایت الاهم و فالاهم نشده است با اینکه بنای لایحه بر این است بجهت اینکه بنده هر چه فکر می‌کنم نمی فهمم چرا وزارت پست و تلگراف این قدر اطلاعات کافی نداشته باشد که رودبار کرمان و سرحد بلوچستان را که نقطه نظر سیاسی هم دارد در این جا هیچ اسمی نبرده ولی مثلا بین اردکان یا بین بلوکات فارس که مرکز بلوکی است یا داراب و نیریز و سمیرم علیا و سفلی که اینها را بنده درست اسامیشان را هم نمیدانم و آقایان بهتر مسبوقند هر بیست فرسخ فاصله را نوشته‌اند با اینکه نقاط سر حدی هم نیست البته خوبست ولی اگر بعقیده بنده دشتی را بنویسند که از دشتی به بوشهر بکشند بهتر و اصلح است تا اینکه سمیرم علیا را به سفلی وصل کنند و همچنین نقاط مهمی در خراسان است از قبیل جام باخرز تربت شیخ جام که هم سر حد افغانستان است و هم چهل فرسخی مشهد است که هر کدام دویست پارچه ده دارد و چهل قصبه دارد و هم مرکز تجارت و درهای سرحدی است ملاحظه فرموده‌اید و غالبا در روزنامه‌ها دیده‌اید که وقتی اتفاقی می‌افتد و وقتی می‌خواهند بمراکز قشونی اطلاع بدهند که دزدها می‌آیند و اموال مردم را می‌برند تلگراف نیست. از مد نظر تجارتی و سر حدی هم مهم است اینها را در نظر نگرفته است وزارت پست و تلگراف و جاهای غیر لازم را نوشته‌اند حالا معاون وزارت پست و تلگراف که اینجا نیست توضیح بدهد و اگر توضیح می‌دادند و اهمیت آنها را بر بنده معلوم می‌کردند بنده هم موافقت می‌کردم ولی اهمیت آنها بر بنده معلوم نیست مگر اینکه نقطه‌ها ئیکه مهم است معین کنند و آنها را مدنظر بیاورند یا با پیشنهادیکه ما کرده‌ایم موافقت بفرمایند و الا اگر لایحه باین صورت باشد و منحصر باین نقاط باشد صلاح نیست زیرا چندین قسمتش غیر لازم است و وزارت پست و تلگراف هیچ رعایت اهمیت را نکرده و از روی عدم اطلاع تنظیم شده است.
رئیس – آقای آقا سید یعقوب.
آقا سید یعقوب – بنده توجه می‌دهم آقا ی افسر را که حقیقتا پنج دوره است در مجلس تشریف دارند و دیگر بیشتر از این سابقه در مجلس کمتر داریم و از این حیث که علاقمند هم هست بتمام مملکت و بنده می‌توانم قسم بخورم که در نظر ایشان نقاط خراسان و کرمان و فارس هیچ فرق نمی‌کند بواسطه اینکه این سه دوره که در خدمتشان بوده‌ایم کاملا از حالات ایشان مستحضریم ولی جای تعجب
و تاسف است که در این موقع آمدند و یک نظر خصوصی و یک نظرهائی که از مقام عالی ایشان خیلی دور بود اظهار کردند حالا بنده یک شرحی عرض می‌کنم که خودشان تصدیق کنند در اولی که کابینه میرزا حسن خان مستوفی تشکیل شد و لایحه پرگرام این جا آمد (این مال دوره ششم است) در دوره پنجم و ششم نماینده‌های فارس و شیراز خطوط فارس را بعرض مجلس رساندند و مجلس را به حکمیت دعوت کردند که به بینند از وقتی که سیم تلگراف در ایران ایجاد شده است غیر از یک خط که آنهم برای نقطه نظر خارجی‌ها که از اصفهان برود به آباده و از آباده برود به بوشهر دیگر فارس که دارای بیست و دو حکومت نشین است و بیست و دو نفر حاکم از مرکز شیراز حرکت می‌کند و باطراف و نواحی باید برود ما تظامات اهالی فارس را بعرض مجلس رساندیم و تشریح کردیم و در کمیسیون‌ها پیشنهاد کردیم مجلس از روی استحقاق تظلم نماینده‌های فارس را پذیرفت و قبول کرد که یک نقاطی در فارس هست که باید سیم کشی شود خراسان هم در نظر بنده فرقی ندارد زیرا آنجا هم وطن بنده هست بلکه مقدس ترین جاها در نزد من خراسان است بودن بقعه حضرت ثامن الائمه (علیه السلام) و بودن فضلای نامی و سرداران بزرگ که خدماتی برای سعادت ایران کرده‌اند لیکن عرض می‌کنم شما خودتان نقشه فارس و خراسان را در تحت نظر بگیرید آنوقت قضاوت کنید سیم هائی که الان در خراسان هست با سیمهای فارس که موطن جنابعالی هم هست مقایسه کنید می‌بینید که نسبت خراسان به فارس نسبت ده یک است یعنی ده یک سیم هائی که در خراسان هست در فارس نیست و از این حیث فارس خیلی عقب تر از خراسان است نظر بنده باین نیست که چرا در خراسان سیم هست بلکه خیلی متاسفم از یک وکیل دانشمند که چرا ولایات را نسبت بهمدیگر بمعرض تقابل می‌اندازد در صورتیکه هیچ فرقی ندارد اگر سیم در خراسان کشیده شود مثل این است که در کرمان کشیده شده و اگر در فارس کشیده شود مثل این است که در خراسان دائر شده باشد تمام این عرایضی که عرض کردم در پایان تظلم و استدعای نمایندگان فارس بودکه متصل در مجلس داد می‌زدند در جنوب هیچ سیم تلگراف نیست و خوبست آقایان موافقت بفرمایند که در آنجا هم سیم تلگراف احداث شود در تعقیب این مسئله دولت دید که منافع اقتصادی و سیاسی و نظامی مملکت مقتضی این است که در گرمسیرات فارس خط تلگراف کشیده شود مثلا ازجهرم به لار و فسا و ارسنجان و بهبهان و بیضا سیم تلگراف کشیده شود بنده خیلی متعجبم از یکنفر وکیلی که شش دوره است در مجلس است و می‌گوید من نقاط فارس را نمیدانم این اظهار از بنده و جنابعالی دور است چطور می‌شود ما نقاط مملکت خودمان را ندانیم ما وکیل ایران هستیم در این صورت چطور موطن موکلین خودمان را نمیدانیم !؟تمام نقاط فارس را باید بدانیم این نقاطی بود که در نظر گرفته شده بود سیم کشی شود چطور میفرمائید من سمیرم علیا را نمیدانم! آقا این چیز مسلمی است چطور نمیدانید !…
افسر – تهمت نزنید.
آقا سید یعقوب – این جا محلی است که ایل قشقائی در آنجا میاید و محلی است که بویر احمدی‌ها میایند. و جائی است که دولت باید از آنجا اطلاع داشته باشد الان دولت در این نقاط اردو کشی کرده و برای امنیت آنحدود اردو فرستاده نمی‌شود که سیم تلگراف نداشته باشد یک همچو جائی پست که ندارد تلگراف هم که نداشته باشد چیز غریبی می‌شود پس از مدتها که نمایندگان فارس تظلم کردند تازه این نقاط را در نظر گرفته‌اند که سیم کشی شود و آقایان نمایندگان هم در این سه دوره با یک پیشانی باز و جبهه گشاده این امر را استقبال کرده‌اند
وهمه خیلی خوشوقتیم که دولت ایران بعدازصدوچهل سال صدوپنجاه سال که بجیوب پشت کرده بودوهمه روی خودش رابشمال کرده بودحالابفکرجنوب افتاده ودرصددبرآمده که سیم تلگراف وراه ومدرسه رابرای جنوب تاسیس کندوازمنافع مرکزهم چیزی بانجابدهدودراین موقع بنده هیچ انتظارنداشتم که یک حکیم دانشمندی مثل آقای افسرمخالفت کنندکه چرادرنقاط فارس سیم کشی شده است. شمابفرمائیددرخراسان هم بایدسیم کشی شودتامن هم موافقت کنم. ولی بعدازاینکه خودتان تصدیق میکنیدکه فارس ویزدوکرمان وبالاخره صفحات جنوب که صدوچهل سال است منافع مرکز بانجا نمی‌رسد حلا تازه دارد یک نظر و توجهی هم بانجا مشود نباید با آن مخالفت کرد. تاکنون منافع مرکز کمتر بحدود جنوب می‌رسید و منافع را از آنجا می‌گرفتند و در مرکز و جاهای دیگر صرف می‌کردند. حالا هم دولت برای جنوب چه کار کرده؟ آیا دارالفنون برایشان درست کرده یا کار عمده کرده؟ خیر. فقط یک سیم تلگراف می‌خواهد احداث کند آنهم گفتیم اگر امسال نشده باشد برای سال دیگر. آنوقت هیچ مقتضی نیست که برادر عزیزم آقای افسر بفرمایند چرا در فارس باید اینهمه سیم تلگراف دائر شود آقا در شیراز هم که دائر شود مثل این است که در خراسان دائر شده باشد. اینکار چه ضرورتی دارد؟ بنده عقیده‌ام این است که شما در اینجا موافقت کنید بنده هم باشما موافقت می‌کنم که در تمام نقاط خراسان هم تلگراف دائر شود. شما حالا این نقاطی را که آقایان وکلا فارس تذکر دادند و مجلس و دولت هم از نقطه نظر اقتصادی و سیاسی و نظامی محتاج الیه مملکت دانسته‌اند که پست و تلگراف دائر شود تصویب بکنید و موافقت بفرمائید تا بعد نوبت خراسان هم می‌رسد و شما نباید در این مورد ایراد کنید.
شیروانی مخبر کمیسیون بودجه – نظر باینکه مخالفت نماینده محترم بایک مسائلی بود که اتفاقا عین منظور ایشان را دولت در نظر گرفته و نماینده محترم آقای آقا سید یعقوب فقط یک قسمتی را دفاع کردند بنده هم مجبورم مختصری عرض کنم. اولا برخلاف یک ترتیبی که ممکن است خدای نخواسته یک وقتی پیش بیاید و خطرش متوجه مملکت شود به عقیده بنده مجلس شورای ملی و مخصوصا شیوخ آن از قبیل آقای افسر و سایرین باید عامدار و پیشقدم یک وحدت ملی در ایران باشند. و حتی الامکان باید سعی کرد که در مجلس شورای ملی گفتگوی این محل و آن محل نشود. ترجیح یک نقطه برنقطه دیگر در مجلس باید همیشه طرفدار این فکر باشیم که یک وحدت ملی در ایران درست شود و تمام آقایان نمایندگان باید بهریک وجب خاک ایران همان علاقه را داشته باشند که نسبت بوجب دیگر دارند ..
افسر – این محل اشکال نیست.
شیروانی – همان طور که فرمودند این محل اشکال نیست و مخصوصا در مقابل یک کلماتی که گاهی گفته می‌شود ما خودمان باید دارای روح وحدت ملی باشیم و این فکر باید از خود مجلس تراوش کند خود ایشان فرمودند یکی از مسائل حتمی که در مقدمه اصلاحات یک مملکتی باید در نظر گرفته شود و سائل ارتباطیه است که عبارت است از پست و تلگراف و وسائط نقلیه و در موقعی که ما می‌خواهیم یک همچو اصلاحی را شروع کنیم به عقیده بنده مسئله را از سه نقطه نظر باید در نظر گرفت. بلی یک نظر سیاسی. یکی نظر نظامی و یکی هم نظر اقتصادی وقتی که ما این سه نقطه نظر را در موضوع سیم کشی در نظر گرفتیم انوقت همان طوری که فرمودند باید از الاهم فالاهم شروع کنیم. اول باید تشخیص دهیم که از نقطه نظر سیاسی و نظامی و اقتصادی کدام نقطه الفع و بهتر است. پس از آنکه این مسئله تصدیق شد آن وقت باید از جاهای لازم شروع کرد البته همه آقایان از وضعیات سر حدی و اوضاع داخلی
مملکت خوب مسبوقند و خبر دارند یکی از نکاتی را که باید همیشه در نظر بگیریم اهمیت زندگانی سر حدی و ساحلی ایران است. ما بالاخره از دو طرف بدریا مجاور هستیم و باید سیاستبحری خودمان را همیشه در نظر بگیریم آن را حفظ کنیم. و همیشه این فکر باید در مخیله ماباشد که در هر روز هر قدم وسیعی که بر می‌داریم باید برای ایجاد وسائل ارتباطیه و سایر اصلاحات در سرحدات مخصوصا در سواحل جنوبی و شمالی باشد که از نقطه نظر سیاست خارجی و داخلی برای ما لازم است و یکی از آن چیزهائی که ما را عقب انداخته عدم توجه باین مسائل بوده است. وهمینطور یکی از چیزهائی که از چند صد سال باین طرف ما را عقب انداخته وجود اصول خان خانی و ملوک الطوائفی و زندگانی بدوی بوده است که عدم مرکزیت را در مملکت ما تشکیل داده و ما از نقطه نظر سیاست داخلی بالاخره یک روزی باید باین وضعیت خاتمه دهیم مخصوصا امروز که اغلب متنورین و متجددین تحصیل کرده ما از میان ایلات برخاسته و باروپا رفته‌اند و خودشان دارای این فکر شده‌اند که باید ایلات را تمرکز داد و اقدامات مرکز را در اقطار مملکت بسط داد. ماحتی المقدور باید سعی کنیم که از نقطه نظر سیاست داخلی این فکر را تعقیب کنیم پس از آنکه ما مسئله را از این نقطه نظر (اقتصادی نظامی سیاسی) در نظر گرفتیم حالا وارد می‌شویم در این لایحه که نماینده محترم ایراد فرمودند. البته اگر نواقصی در این لایحه که دولت و کمیسیون به مجلس پیشنهاد کرده‌اند بنظرشان می‌رسد ممکن است در ضمن پیشنهاد کنند یا اظهار بفرمایند برای اینکه بالاخره موضوع به مجلس آمده و تحت شور واقع شده که هر کسی نظریه خودش را بگوید و ما هم هیچ قسم نظر سو و اختلافی نسبت بیکدیگر نداریم. بلکه باز تکرار می‌کنم عرض خودم ا که باید ما پیشرو یک وحدت ملی در ایران بشویم یکی از جاهائی که نماینده محترم (نمیدانم حضرت والا بودند یا آقای روحی) در ضمن فرمایشاتشان فرمودند راجع به رودبار و جیرفت بود که اتفاقا همان نقاطی را که اسم بردند در این لایحه هست از بم به جیرفت و رودبار که آقای روحی مطالعه نفرموده فرمودند در این لایحه پیش بینی شده راجع بخراسان هم که نماینده محترم شرحی فرمودند در این لایحه منظور شده از گناباد به طون یک خط در نظر گرفته شده یک خط هم از تربت به ترشیز بالاخره برای اینکه به آقایان نمایندگان محترمی که این لایحه را نخوانده‌اند تذکر داده شود بنده اقلام لایحه را یکی یکی می‌خوانم: سیم جدید از خرم آباد به تنکابن و آمل از سقز به بانه و سردشت از شوشتر به مسجد سلیمان. از گناباد به طون از تربت به ترشیز از آباده بورمق و ابرقو. از خمین به علی گودرز.
اینها همه از نقطه نظر سرحدی و ایلیاتی اگر ملاحظه بفرمائید خواهید دید که خیلی لازم است این نقاط ایلیاتی است و چون غالبا یک اتفاقات سوئی در این نقاط واقع می‌شود دولت ناچار است که این حدود را سیم تلگراف بکشد برای اینکه از وقایع همیشه اطلاع داشته باشد همینطور از صید آباد بشهر بابک که یکی از نقاط یزد است در نظر گرفته شده از راه جرد به آشتیان از قصر به پشت کوه از شاهرود به بجنورد از استر آبا د به گنبد قابوس از شیراز به بندر لنگه از کرمانشاه به هرسین از بم به بمپور و فهرج از بم به جیرفت و رودبار از آسیا بک بساوه و آوه. از مراغه به آتش بیک. از حضرت عبدالعظیم به ورامین. از بندر دیلم بهندیجان. از نائین به انارک و جندق که یک نقطه فراموش شده ایران است از گروس به تیکان تپه و سقز.
از بندر عباس به میناب و برای جاهائی که اعتبارشان کافی نبوده است کمیسیون بودجه یک سال مدت افزوده از شیراز به بلوک ارسنجان و اردکان که نماینده محترم در این باب توضیحات کافی دادند از میان جنگل
+
باصطهبانات این نقاط تمام ایلیاتی است بنده عرض می‌کنم خیلی‌ها میل دارند که سیم تلگراف در این جا کشیده نشود و سعی هم دارند هم عقیده برای خودشان پیدا کنند ولی البته حضرت والا هیچوقت هم عقیده با چنین فکری نخواهند شد از داراب به نیریز. از شه رضا به سمیران علیا که آقای روحی از تمام نقاط ایران این دو جا را در نظر گرفتند و فرمودند که وکلای اصفهان محل خودشان را در نظر گرفته‌اند در تمام این حدود دو نقطه در نظر گرفته شده: یکی دهکرد و یکی هم سمیرم علیا که یکی مرکز ایل قشقائی است که بزرگترین ایلات ایران است و دیگری مرکز ایل بختیاری است که آنهم از ایلات معروف و بزرگ ایران است و همه میدانیم که ایلات قطع نظر از مسائل سیاسی یک قسمت مهم مال التجاره این مملکت را از قبیل پشم کشک و روغن و غیره تهیه می‌کنند و تجارت می‌کنند و این نقاطی که باید بمراکز مهمه مملکت ارتباط داشته باشند بواسطه نداشتن سیم تلگراف ارتباطی ندارند در صورتیکه مخصوصا در مراکز ایلات ما محتاج هستیم که تلگراف داشته باشیم لذا خط لار به فیروز آباد تصور می‌کنم از آن نقاط نظری که عرض کردم جائی باشد که ما از آن غفلت کرده باشیم ممکن است آقایان پیشنهاد بفرمایند ولی آن مذاکره قبل از دستور آنهم پیش از آنکه اصلا لایحه مطرح شده باشد حمله کردن به کمیسیون بودجه که آقای روحی مطالعه نکرده و قبل از آنکه لایحه خبر کمیسیون را خوانده باشند آنطور حمله کردند که چرا جیرفت سیم ندارد گمان می‌کنم موردی نداشت.
بعضی از نمایندگان – مذاکرات کافی است.
رئیس – پیشنهادها قرائت می‌شود.
(به مضمون ذیل خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم ماده الحاقیه ذیل را
ماده الحاقیه – سیم کشی از خواف بکاریز مرکز باخزر و از کاریز بتربت شیخ جام که مجموع آن بیست و سه فرسنگ است سیم کشی شود افسر و عده از نمایندگان.
رئیس – عده برای اخذ رای کافی نیست جلسه را ختم می‌کنیم.
افسر – در عرایض بنده سو ء تفاهمی شده اجازه بفرمائید توشیح بدهم.
بعضی از نمایندگان – پیشنهادها قرائت شود.
رئیس – پیشنهاد که قرائت شد باید رای گرفت چون عده کافی نیست جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آتیه می‌ماند برای یکشنبه.
وزیر مالیه – سه فقره خبر از کمیسیون معارف مدتی صادر شده که باید شور دومش بشود. اگر آقایان موافقت بفرمایند خوب است در جلسه آتیه بعد از این لایحه مطرح شود.
بعضی از نمایندگان – صحیح است
(مجلس نیمساعت بعد از ظهر ختم شد)
+
قانون اختصاص بیست هزار تومان از محل صرفه جوئی بودجه ۱۳۰۶ مجلس برای ساختمان مقبره فردوسی مصوب ۲۹ تیر ماه ۱۳۰۶ شمسی
ماده واحده – مجلس شورای ملی باداره مباشرت مجلس اجازه می‌دهد از صرفه جوئیهای بودجه هذه السنه ۱۳۰۶ مجلس شورای ملی الی آخر سنه مزبوره مبلغ بیست هزار تومان برای ساختمان مقبره حکیم ابوالقاسم فردوسی اختصاص دهد تا علاوه بر وجوه اعانه که توسط انجمن آثار ملی برای همین مقصود جمع آوری شده است با نظارت اداره مباشرت مجلس به مصرف برسد. از تاریخی که موجود شدن محل بیست هزار تومان برای اداره مباشرت مجلس مسلم شود اقدام بشروع ساختمان مقبره مزبور نباید بیش از دو ماه طول انجامد و اداره مباشرت مامور اجرا است.
این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه بیست و نهم تیر ماه یکهزار و سیصد و شش شمسی بتصویب مجلس رسید.
رئیس مجلس شورای ملی: حسین پیر نیا.
قانون اجازه پرداخت چهل هزار تومان برای اعزام طبیب و سایر حوائج صحی ولایات مصوب ۲۹ تیر ماه ۱۳۰۶ شمسی
ماده واحده – بوزارتمالیه اجازه داده می‌شود که از محل اضافات و صرفه جوئیهای ۱۳۰۵ مبلغ چهل هزار تومان برای اعزام طبیب و سایر حوائج صحی ولایات تحت اختیار رئیس کل صحیه گذارده که بمصرف برساند.
تبصره – اطبائی که بولایات اعزام می‌شوند مکلفند فقرا و مساکین را در حوزه ماموریت خود مجانا معالجه نمایند متخلفین مطابق قوانین جاریه مملکتی مجازات خواهند شد. این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه بیست و نهم تیر ماه یکهزارو سیصد و شش شمسی بتصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی: حسین پیر نیا.