مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۹ بهمن ۱۳۴۲ نشست ۴۱
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ۲۹ بهمن ۱۳۴۲ نشست ۴۱
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۲۱
جلسه: ۴۱
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲ـ تقدیم یک فقره سؤال وسیله آقای ملک‌زاده آملی از وزارت فرهنگ
۳- بیانات قبل از دستور آقایان: مجید محسنی ـ سعید وزیری ـ مهندس والا
۴- اعلام تنفس و تشکیل مجدد مجلس
۵- ادامه مذاکره در شور اول گزارش کمیسیون کشور راجع به سازمان جلب سیاحان
۶- شور اول گزارش کمیسیون کشاورزی راجع به خودداری از دریافت علفچر سال ۴۰ و سال ۴۱ بهاره قسمتی از مراتع
۷ - شور اول گزارش کمیسیون کشاورزی راجع به خودداری از دریافت حق علفچر سال ۴۲ بهاره قسمتی از مراتع کشور
۸ - تصویب گزارش کمیسیون کشور راجع به سیل برگردان تهران و ادامه خیابان پرزیدنت کندی و ارسال به مجلس سنا
۹ - شور اول گزارش کمیسیون دارایی راجع به فروش غله
۱۰ - اخذ رأی نهایی و تصویب گزارش کیسیون محاسبات راجع به تفریغ بودجه سال‌های ۱۳۳۱ لغایت ۱۳۳۶ مجلس شورای ملی
۱۱ - اعلام وصول یک فقره لایحه از مجلس سنا
۱۲ - تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
| مجلس ساعت ۹ و پنج دقیقه صبح به ریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس ـ اسامی غایبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
غایبین با اجازه -
- آقایان مهرزادـ مهندس آصفی‌ـ مبارکی‌ـ خواجه‌نوری‌ـ امینی‌خراجی‌ـ توسلی‌ـ فهیمی‌ـ مهندس معینی- دکتر بقایی‌یزدی- مهندس بهبودی- سلیمانی- شکیبا- دکتر صاحب‌قلم- کورس- محسنی- موسوی‌ماکوئی‌ـ میرهادی.
غایبین بی‌اجازه -
- آقایان علی مرادی‌ـ ایلخان‌ـ آقایان‌ـ بختیار بختیاری‌هاـ رامبدـ یعقوب تهرانی‌ـ ساگینیان‌ـ لفوطی.
غایبین مریض -
- آقایان دکتر سام‌ـ سرلشگر همایونی.
رئیس ـ نسبت به صورت جلسه نظری نیست؟ آقای ملک‌زاده آملی.
ملک‌زاده آملی‌ـ سؤالی است از...
رئیس ـ راجع به صورت جلسه اگر نظری دارید بفرمایید. آقای مهندس صائبی.
مهندس صائبی‌ـ در بیانات جلسه قبل اینجانب یک اشتباهات چاپی هست اگر اجازه بفرمایید اصلاح می‌کنم می‌دهم به اداره تندنویسی.
رئیس ـ اصلاح می‌شود. آقای مرادی.
مرادی‌ـ بنده که غیبت داشتم تلگرافی از مقام ریاست تقاضای تمدید کرده‌ام چون راه خراب بود و هم کارهای حوزه انتخابیه در جریان بود، بودن بنده را ایجاب می‌کرد.
رئیس- اصلاح می‌شود. دیگر در صورت جلسه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب می‌شود.
- تقدیم یک فقره سؤال وسیله آقای ملک‌زاده آملی از وزارت فرهنگ
۲- تقدیم یک فقره سؤال وسیله آقای ملک‌زاده آملی از وزارت فرهنگ
رئیس ـ آقای ملک‌زاده آملی.
ملک‌زاده آملی ـ بنده سؤال کردم از وزارت فرهنگ در مورد باشگاه‌های تفریحات سالم که تقدیم می‌کنم.
رئیس ـ آقای روستا.
روستا- یک فقره شکایت است از طرف کسبه سه‌راه ژاله راجع به روابط مالک و مستأجر که تقدیم می‌کنم.
رئیس ـ آقای کبیری.
کبیری ـ چندین فقره شکایت است که تقدیم می‌کنم و همچنین خبری در روزنامه کرمانشاه مورخه ۲۱ جاری مندرج است که به علت بی‌توجهی بهداری ایلام ۲۷ نفر آدم در اثر بیماری سرخک در یکی از قراء پشتکوه تلف شده‌اند. اطلاع بعدی حاکی است این تلفات به ۵۰ نفر رسیده است همچنین روزنامه اطلاعات ۲۸ بهمن ماه جاری حاکی است در پاوه و کرند هم سرخک ۹۱ نفر را کشت که عیناً برای عرض تشکر، از وزارت بهداری و رسیدگی فوری تقدیم مقام ریاست می‌گردد همچنین چند فقره دادخواست دیگر رسیده که عیناً تقدیم می‌شود.
رئیس ـ آقای دکتر یزدان‌پناه.
دکتر یزدان‌پناه ـ نامه‌ای است از طرف کشاورزان خرم‌آباد شهسوار که تقاضای کمک کرده‌اند برای احیای باغات خودشان تقدیم می‌کنم.
رئیس ـ آقای دکتر رهنوردی.
دکتر رهنوردی ـ بنده می‌خواستم دو مرتبه در مورد این لوایح حضورتان عرض کنم در دستور جلسه که این لوایح را می‌نویسند این لوایح را ما نمی‌توانیم پیدا کنیم هر شب باید یک ساعت، نیم ساعت وقت صرف کنیم و پیدا نمی‌کنیم، برمی‌گردیم اینجا معلوم می‌شود که این لوایح را اصلاً به ما نداده‌اند اگر منظور این است که ما مطالعه بکنیم دستوری بفرمایید که به ما برسانند تا مطالعه بکنیم و آماده باشیم و اگر نظر غیر از این است که یک امری است علیحده و بنده عرضی ندارم.
رئیس ـ این لوایح مرتب در مجلس توزیع شده است اگر به جنابعالی نرسیده (نمایندگان‌ـ قربان نمی‌رسد، لایحه شماره پانصد را نداده‌اند)
دکتر رهنوردی ـ جلسه گذشته بنده با آقای موسوی در حدود نیم ساعت دنبال یک لایحه می‌گشتیم پیدا نکردیم و نتوانستیم پیدا کنیم.
رئیس ـ اگر آقایان این لوایح را روی شماره چاپ مرتب بفرمایند فکر می‌کنم برای خود آقایان هم پیدا کردنش آسان باشد. آقای میرزاختایی.
میرزاختایی ـ دو فقره شکایت است یکی از طرف کشاورزان لیلان و یکی هم از جناب آقای غلامحسین نویدی تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
رئیس ـ آقای مجید محسنی.
مجید محسنی ـ شکایتی است از طرف مدیران سینماهای رشت تقدیم می‌کنم.
- بیانات قبل از دستور آقایان: مجید محسنی‌ـ سعید وزیری‌ـ مهندس والا
۳- بیانات قبل از دستور آقایان: مجید محسنی‌ـ سعید وزیری‌ـ مهندس والا
رئیس ـ نطق‌های قبل از دستور شروع می‌شود. آقای مجید محسنی.
مجید محسنی- بنده مطلبی را که می‌خواهم عرض کنم یا مطالبی را که می‌خواهم عرض کنم نمی‌خواهم برایش اسم نطق قبل از دستور بگذارم ولی آنچه که می‌خواهم عرض کنم مشکلاتی است که ما به خصوص کسانی که از طرف شهرستان‌ها، مردم شهرستان انتخاب شدیم بهش برمی‌خوریم و اینجا می‌خواهم بنده مطرح کنم مشکل اول ما این است که اینجا ما دائماً صحبت می‌کنیم از انقلاب شاه و ملت و چون همیشه در این جریان هستیم همیشه هم آماده هستیم برای بهتر پیش بردن مواد شش‌گانه و لوایح بعدی و فرمان بزرگ سپاه بهداشت و امور دیگر ولی بنده می‌خواهم عرض بکنم که یک اتومبیل با سه چرخ پنچر و یک چرخ سالم هیچ وقت به مقصد نمی‌رسد (حبیبی‌ـ با یک چرخ پنچر هم نمی‌رسد) با یک چرخ پنچر هم به قول دوست من آقای حبیبی نمی‌رسد حالا با این وضع این انقلاب هم یک طرفه یک جانبه یک شخصه یا دویست شخصه آن طور که باید و شاید و آرزوی ملت ایران است آن طور به ثمر نمی‌رسد یعنی اگر یک نفر یکه از شهرستان آمده اینجا دائماً دم از انقلاب می‌زند و دائم وقتش را بخواهد صرف بهتر پیش بردن منویات اعلیحضرت همایون شاهنشاهی و خواست ملت ایران بکند باز آن نتیجه مثبت را نمی‌گیریم در این انقلاب همه باید انقلابی باشند بخشدار، فرماندار، شهردار، اسستاندار (صحیح است) تمام کارمندانی که در شهرستان‌ها کار می‌کنند (ارسنجانی- ایمن به این حرف‌ها ندارند) باید ایمان داشته باشند باید واقعاً خودشان را یک فرد انقلابی شاه و ملت بدانند والا این که ما اینجا مرتب صحبت بکنیم کوشش و دوندگی بکنیم و آنجا نتیجه کار ما آن طور که دلمان می‌خواهد به دست نیاید این اثر نمی‌بخشد در هر صورت بنده منظورم از ذکر این مسئله این بود که از دولت ما می‌خواهیم که به تمام استانداری‌ها و فرمانداری‌ها و بخشداری‌ها و انجمن‌های ده تذکر داده بشود که در این سال نو که در پیش داریم خودشان را عوض بکنند و با یک نیروی تازه و جوان وموازی با این انقلاب شاه و ملت پیش بروند بنده با این که این مسئولیت و عملی را که عرض می‌کنم می‌بایستی یکی از مسئولین منطقه شهرستان دماوند انجام بدهد مسئولین اداری و دولتی ولی بنده پا شدم رفتم به یکی از دهاتی که شاید دوازده و چهارده کیلومتر توی کوه‌ها باید رفت تا به آنجا رسید وقتی من به آن دهکده رسیدم مردم آن دهکده به زمین نشستند و خدا را سجده کردند گفتم چرا این طور می‌کنید گفتند ما خدا را از این جهت شکر می‌کنیم که بعد از ۵۸ سال که از عمر مشروطیت می‌گذرد دیدیم که یک نفر از کوه سرازیر شده و آمده که احوال ما را بپرسد گفتم چه می‌خواهید گفتند، هیچ چیز نمی‌خواهیم همین قدر که دلمان خوش شد که یک نفر آمده که احوال ما را بپرسد ما خدا را شکر می‌کنیم این صحیح نیست که یک دهکده در گوشه‌ای قرار بگیرد و کسی از آن اطلاعی نداشته باشد ولی آنها گفتند که در سال یکی دو نفر می‌آیند به سراغمان یکی مأمور مالیات است و یکی هم ژاندارم است که می‌آید سربازی اگر ما داشته باشیم برمی‌دارد و می‌برد این سرکشی را به ما می‌کنند در هر حال منظور بنده این است که باید در مورد آقایانی که در شهرستان‌ها مأموریت‌هایی دارند دقت بیشتری بشود و اینها را بهشان گوشزد کنند که امروز ما با یک روش تازه و نوینی داریم پیش می‌رویم آن سبک کهنه و پوسیده سابق را کنار بگذارند در عین حال که این عرایض را کردم از وزارت راه، وزارت بهداری و استانداری استان مرکز و سازمان برنامه تشکر می‌کنم که در این مدت کوتاه که من به آنها رجوع کردم کمال محبت را کردند و خوشبختانه در عرض این مدت کوتاه پنجاه کیلومتر راه گرمسار به جاده فیروزکوه را که بالای آب سرد سردرمی‌آورد نقشه‌برداری کردند و در برنامه سال ۴۳ انجام می‌شود و همچنین آسفالت راه رودهن به دماوند که البته امیدوارم اینهایی را که گفته‌اند و قول داده‌اند و در برنامه گنجانده شده انجام شود (دکتر رهنوردی‌ـ وزارت بهداری چه کرده؟) از وزارت بهداری هم تشکر می‌کنم به محض این که اطلاع دادم که در پشت کوه بچه‌ها دارند می‌میرند فوراً یک اکیپ فرستادند و از مردن بقیه لااقل جلوگیری شد همین قدر باز هم تشکر می‌کنم و این تشکر را از این جهت می‌کنم که بدانند اگر یک قدم برای رفاه مردم بردارند تذکر داده می‌شود و ما متشکر خواهیم بود البته برنامه‌های جالب و اصولی باید برای بهداشت مملکت درست بشود و آن هم امیدوارم با تشکیل سپاه بهداشت عملی بشود نکته دیگری که بنده می‌خواستم عرض کنم موضوع هنرمندان مملکت ما است البته من همان‌طور که در مورد مردم وظیفه‌ای دارم در مورد هنرمندان مملکت هم وظیفه‌ای دارم هنرمندان مملکت ما با بدترین وضع روبرو هستند با این که ما دارای اداره بسیار معظمی به نام هنرهای زیبا هستیم با این که دارای تشکیلات وسیعی در انتشارات و رادیو هستیم ولی روی هم رفته هنرمندان مملکت ما، البته بنده نمی‌خواهم خیلی پرده‌ها را بالا بزنم از جهت این که روی هم رفته باید گفت تف سربالا می‌شود ولی سربسته باید عرض کنم که هنرمندان مملکت ما با بدترین وضع زندگی می‌کنند صرفنظر از یکی دو نفر که اگر موفق شدند سایرین بیمه اجتماعی ندارند آتیه ندارند تأمین زندگی ندارند فقط می‌توانم مثالی بزنم هنرمندان مملکت ما حال چوب سفیدی را دارند که اگر کبریت بهشان بزنند یک شعله خیلی زیادی از آنها دیده می‌شود و بعد خاموش می‌شوند اینها مدت کوتاهی می‌توانند در اوج موفقیت زندگی کنند، کار کنند یک پول جزئی به دست بیاورند ولی ده برابر آن را برایشان مالیات و پیش‌آگهی می‌فرستند اینها آتیه و تأمین زندگی و بهداشت ندارند بیمه نیستند حق بازنشستگی ندارند و خواه ناخواه اگر توجه بفرمایید، مثل این که همین‌طور که من حرف می‌زنم همه خانم‌ها و آقایان هم قاطی من صحبت می‌کنند، بلی منظور این است امروز که مملکت ما در یک وضع دیگری اداره می‌شود دیگر آن کهنه‌پرستی و عوام‌فریبی کنار رفته استدعا می‌کنم خانم‌ها و آقایان کمک بفرمایند و از دولت بخواهند به وضع زندگی هنرمندان مملکت ما رسیدگی بیشتری بشود و از این وضع ناگوار خارج بشوند البته خواسته‌هایی دارند که تمام را دارند می‌نویسند و تقدیم مجلس شورای ملی خواهند کرد و از همه مهم‌تر این که در کشورهای مترقی جهان اگر بخواهند ببینند تا چه اندازه یک مملکت پیشرفت کرده می‌آیند تعداد تئاترها و سینماها را می‌شمارند ولی متأسفانه در کشور ما در اثر بی‌توجهی تئاترهای ما دارد تعطیل می‌شود و شاید بعضی‌ها تعطیل شده و بعضی‌ها اصلاً حرفه‌شان را عوض کرده‌اند (صحیح است) یک سالن آبرومند برای تئاتر و اپرا و باله نداریم از کلیه کشورها هنرمندان مختلف می‌آیند اینجا پادشاهان رؤسای جمهور، رؤسای دول مختلف می‌آیند اینجا و اینها کسانی هستند که توجه دارند به تئاتر و سینما و اپرا ولی متأسفانه در مملکت ما اینها نیست یک اپرا هم در زمان شاه فقید ساخته شده بود و داشت به اتمام می‌رسید ایراد گرفتند که پی آن ممکن است در برود آن را فروختند به بانک رهنی بعد هم خراب کردند و بانک درست کردند نکته دیگر این است که شکایتی از مدیران سینماهای رشت به اینجا رسیده که اینها چند روز است تعطیل کرده‌اند، سینماهای‌شان را این موضوع تعطیل سینما در یک شهرستان در خود تهرانش هم می‌خواهم عرض کنم صدق پیدا می‌کند که بگوییم یک شهرستان تنها وسیله تفریحش برای مردم سینما است (دیهیم‌ـ تعطیل سینما برای ایام عزا بوده) نخیر از اینها عوارض شهرداری می‌خواهند عوارض شهرداری شهرستان رشت را تا سی و سه درصد برده‌اند بالا در صورتی که در تمام شهرستان‌های دیگر ایران حداکثر بیست درصد است قانونی هم می‌گویند آورده‌اند یا تصویب‌نامه‌ای گذرانده‌اند همه جا و حتی در تهران بیست درصد شده است و بیست درصد می‌دهند ولی در رشت ۳۳ درصد است سال‌هاست که شکایت دارند و توجهی نشده تا جایی که سینماهای‌شان را تعطیل کرده‌اند این موضوع تعطیل سینما شاید از لحاظ خودداری اهمیتی نداشته باشد ولی از لحاظ مردمی که تنها تفریحشان سینما است خیلی اهمیت دارد اصولاً نباید بگذارند به اینجا بکشد حالا اختلاف بین استاندار و بخشدار، بخشدار و شهردار و شهردار و فرماندار و فرماندار و انجمن شهر است یا نیست بنده نمی‌دانم آن را البته دولت خودش رسیدگی می‌کند و توجه می‌کند عمده مطلب بنده می‌رسد بر سر مردم دماوند و به خصوص هومند آب‌سرد که البته بنده سؤالاتی تهیه کرده‌ام و تا یک هفته دیگر اگر جریان هومند آب‌سرد و آیینه‌ورزان و نقاط دیگر دماوند به نتیجه مثبت نرسد از دولت سؤال خواهم کرد و پایش هم می‌ایستم وضع زارعین مملکت ما طوری است که باید دستگاه‌های مربوطه توجه داشته باشند دعوای زن و شوهر نیست یک زارعی وقتی شایت می‌کند این را اگر بیست روز معطلش کنند فصل کشتش بگذرد این را یک سال دوانده‌اند برای این که تا یک سال دیگر عقب می‌افتد (ارسنجانی‌ـ این کار را کردند وقتش هم گذشته) این کرا را کردند یک سال است که زارعین نکاشتند و به زور ژاندارم دیگران کاشتند (قراچورلو- آن هم که کاشتند بردند) بلی آن هم که کاشتند بردند ولی ما دم از اصلاحات می‌زنیم هفته دیگر اگر این جریان هومند آب‌سرد به نتیجه نرسد سؤال خواهم کرد و ثابت خواهم کرد دلایلی دارم که در اختیار آقایان می‌گذارم لازم هم باشد استیضاح می‌کنم (احسنت- احسنت).
رئیس ـ آقای سعید وزیری.
سعید وزیری- بنده معمولاً دوست ندارم برای نطق قبل از دستور و این حرف‌ها وقت مجلس محترم را بگیرم بنده اصولاً خیلی معتقد به این وقت‌گیری نیستم آن مطلبی را که بنده خواستم اینجا بگویم که ابهر برق ندارد و آب ندارد و چی ندارد مثل این که سایر جاها دارند و تنها ابهر ندارد هیچ جا ندارد اما مطلبی را که بنده می‌خواستم عرض کنم موضوعی است که در اینجا جناب آقای دکتر امین هم اشاره فرمودند به این موضوع و این مطلب مربوط به لایحه پزشکان است بنده راجع به اصل موضوع کاری ندارم که اصل موضوع چیست فقط یک مطلبی را می‌خواهم عرض کنم و آن این است که یک قانونی را دولت داده به پارلمان، برده به مجلس نسا این دیگر درباره‌اش وزیر مربوطه یا وزیر دیگر صحبت کردن مصاحبه کردن و تشتت ایجاد کردن و این توهم و فکر را به وجود آوردن که گویا یک طبقه‌ای در مقابل قانون قرار گرفته یا گویا پارلمان محکوم است به این که در مقابل این نوع افکار مصنوعی درست کردن تغییر عقیده بدهد این ضررها را می‌زند که از یک طرف قرض بفرمایید یک عده‌ای جمع بشوند پزشکان بروند و بگویند که ما نمی‌گذاریم این قانون بگذرد و تصویب بشود بعد هم وزیر مربوط یا غیرمربوط بیاید بگوید من از نظرم عدول نمی‌کنم اصلاً این مسائل نباید در مملکت به این صورت عنوان بشود (صحیح است) لایحه‌ای می‌رود به مجلس و مجلس تکلیف این کار را روشن می‌کند اگر رد کرد مطاع و مورد قبول مردم است و اگر قبول کرد باز مورد قبول مردم است و مسئله این که پزشکان به عدلیه بروند یا نروند اینها یک مسائلی است که خود پزشکان لااقل و به اندازه بنده می‌دانند این حرف‌ها را، این است که بنده درباره این موارد اظهاری نمی‌کنم پزشک مثل هر فرد متخصص دیگری و مثل هر صاحب حرفه دیگر و مثل هر هموطن یگر مشمول و تابع قانون مملکت است (صحیح است) البته در مقابل خطاها حتماً می‌بایستی مشمول مجازات باشد همه مردم همین طورند ولی تشخیص این خطاها مسلماً در صلاحیت افراد متخصص و اهل حرفه است این مطالب اصولی و منطقی را باید قبول کرد بنده عرضم این است که این قبیل مصاحبه کردن‌ها و تشتت به وجود آوردن‌ها عیناً مثل این قانون استخدام که آمده بود التفات بفرمایید جناب آقای دکتر اسفندیاری عیناً مثل قانون استخدام بود که اینجا صحبت می‌فرمودند که قانونی بیاید و یک عده‌ای جمع بشوند و بگویند که نخیر ما نمی‌خواهیم، ما می‌خواهیم که خوب و زود تکلیفش را معلوم بکنند این دو ضرر دارد وارد شدن یک پارلمان‌تر در این بحث مفهومش این است ک در پارلمان من نمی‌توانم اظهارنظر بکنم می‌خواهم در کنار پارلمان یک افکار عمومی ایجاد بکنم به نفع فکر و عقیده خودم در حالی که در پارلمان اکثریت و اقلیت هست و اصولی هست وارد شدن یک وزیر مسئول در این بحث یعنی این که من که قانون برده‌ام به پارلمان هرچه می‌خواهد باشد مردم را تهییج می‌کنم این اصلاً صحیح نیست این خارج از اصول پارلمانی است و خارج از اصول بنده عرضم این بود آن وقت این مسائل را هم به هم مخلوط کردن یک گله کوچکی که بنده می‌بایستی در عالم همکاری بکنم این است که متأسفانه این حرف‌ها را هم بعضی از مطبوعات می‌نویسند خوب کار مطبوعات این است که این حرف‌ها را بنویسند این را یک جوری بزرگ می‌کنند که فلان وزیر کجا این طور گفت که من عدول نمی‌کنم بعد پزشکان هم گفتند که ما نمی‌گذاریم اصلاً معن ندارد این افکار مردم را ناراحت کردن است (صحیح است) (دکتر امین‌ـ پزشکان همه تابع قانون هستند) (صادق احمدی‌ـ آقایان پزشکان هم اگر شکایتی داشته باشندباید به مجلسین بکنند) احسنت مضافاً این که در همین جا پزشکان، بنده خودم را عرض می‌کنم، لااقل به اندازه بنده که کم‌سواد و بی‌سوادم می‌فهمند اینها همه‌شان می‌گویند مطیع قانون هستند هر طبیبی مطیع قانون است پس به این ترتیب نبایستی این اظهارات را کرد اصولاً این گله کوچک را کردم که هی اینها را نوشتن که پزشکان در مقابل عدلیه قرار گرفته‌اند و عدلیه در مقابل مالیه قرار گرفته هیچ این طور نیست اینها را نباید بزرگ کرد و افکار را متشنجکرد آن روز هم دیدم که می‌گویند «آقای روستا هم دارند نگاه می‌کنند» که خیاط‌ها در مقابل پارچه‌فروش‌ها قرار گرفته‌اند این معنی ندارد و یا داروفروش‌ها در مقابل واردکننده‌ها قرار گرفته‌اند (روستا- روزنامه‌نویس‌ها نوشته بودند) بنده هم همین گله را دارم می‌کنم بنده هم چون بالاخره در همین کار بودم و هستم این کار را هم می‌کردم ولی خوب به شهادت جناب آقای مهندس والا ایشان می‌دانند که بنده یک حالت خاصی داشتم یک کاری می‌کردم و سعی می‌کردم همیشه که واقعیت را بنویسم (مهندس والاـصحیح است) و حتی باید اعتراف بکنم که من به تیراژ روزنامه در اثر این سلیقه صدمه زدم و آنها هم باسعه صدر قبول می‌کردند این شیوه بنده بود ولی خوب نباید این کار بشود بنده دیگر عرضی ندارم. متشکرم.
رئیس ـ آقای مهندس والا.
مهندس والا- بنده برخلاف نظر دوست عزیزم جناب آقای سعید وزیری یک عقیده‌ای دارم و آن عقیده این است شاید تعجب کنید مربوط به کار روزنامه‌نویسی نیست چون دیدم جناب آقای دکتر الموتی بدجوری به من نگاه کردند استدعا می‌کنم اجازه بفرمایید آنها کار خودشان را بکنند زیاد هم اشتباه نمی‌کنند بایستی که این تعاملی افکار این تضاد عقاید این برخورد آرا و افکار به وجود بیاید حرف‌ها زده بشود و گفته بشود افراد مختلف با عقاید مختلف در جهت مصلحت مملکت و در جهت رفع معایب این صحبت‌ها بشود (حاذقی‌ـ مصلحت در اینجا اتحاد است) البته بدون تردید اما اختلاف سلیقه‌ای که بنده با جناب آقای سعید وزیری دارم از این جهت است که ایشان می‌فرمایند که راجع به ابهر صحبت نمی‌کنم اما بنده راجع به خلخال حوزه انتخابی خودم بارها صحبت کرده‌ام (مصطفوی‌نائینی‌ـ کسی گوش نمی‌دهد به این حرف‌ها آقای مهندس والا) (سعید وزیری‌ـ بنده خودم موتور برق برایشان می‌خرم) (احسنت) بنده راجع به حوزه انتخابی خودم خلخال تا به حال بارها صحبت کرده‌ام و از محرومیت‌های این منطقه گفت‌وگو نموده‌ام و تذکر داده‌ام که ما در گذشته در انجام درخواست‌های حقه مردم و پیشرفت این منطقه و احداث راه غفلت کرده‌ایم و اینک استدعا می‌کنم دوستان و همکاران عزیز بنده لااقل این امکان را به وجود بیاورند که قبل از دستور در این باره صحبت‌هایی بشود نه تنها راجع به خلخال راجع به سایر مناطق که واقعاً عقب افتاده هستند و وضع ناگوار و ناپسندی دارند جناب آقای سعید وزیری آن روزی که بنده و شما می‌خواهیم انتخاب بشویم شما شاید از این کار صرفنظر فرموده باشید اما بنده از آنهایی هستم که بلند می‌شوم می‌روم در حوزه انتخابیه خودم چهارپایه می‌گذارم مردم را جمع می‌کنم و فریاد می‌زنم فلان کار را می‌کنم برق می‌آورم، راه می‌سازم، رفع مشکلات شما را می‌کنم اما امروز وقتی که در اینجا می‌آیم مثل این که احساس می‌کنم کارم تمام شده در صورتی که خیر به عقیده بنده نمایندگان مجلسین وظیفه اول و اهمشان رسیدیگ به مسائلی است که مورد ابتلا و احتیاج مردم شهرستان‌هاست (صحیح است) جناب آقای سعید وزیری بنده روی سخنم با جنابعالی از این جهت است که خودتان عنوان فرمودید. چندی پیش در روزنامه اطلاعات خبری بود قابل تأسف و تأثر که اگر خوانده باشید نوشته بود در گردنه ناو خلخال که متأسفانه تنها معبر فعلی یک منطقه ۱۴۰ هزار نفری است که باید از روی قله آن که سه هزار و خورده‌ای متر ارتفاع دارد قوافل مثل اعصار و قرون قدیمه عبور بکنند و گرفتار کولاک و برف بشوند و عده‌ای از آنها تلف بشوند اینک متجاوز از دو ماه است که خلخال در میان برف محصور است و راه ندارد بهای اجناس ضروری به علت نایابی ترقی کرده است این چه افتخاری است برای بنده که به نام یک نماینده مجلس اینجا بنشینم و سایر هموطنان عزیزم به عنوان این که راه ندارند، دارو ندارند پزشک ندارند، امکانات اولیه را ندارند، بنده باد در غغبم بیندازم و بگویم نماینده مجلس هستم. این طور نیست این وظیفه همه وکلای مجلس است ما به جای این که واقعاً بچسبیم به تهران باید نظر وسیع‌تری داشته باشیم آنها هم برادران ماهستندآنها هم خواهران ما هستند آنها هم کسانی هستند که ما را به این مجلس فرستاده‌اند برای این که کارشان را انجام بدهیم و احتیاجات حقه آنان را تأمین نماییم من چه جور می‌توانم به یک نفر خلخالی که به من نامه می‌نویسد که آقا پسر و دختر من به سنی رسیده‌اند که بایستی تحصیلات داشته باشند و مدرسه به اندازه کافی در خلخال در بخش‌های این شهرستان نیست تا کلاس ششم متوسطه بیشتر نیست (خانم دکتر پارسای- تا ششم ابتدایی بیشتر نیست) ببخشید تا کلاس ششم ابتدایی بیشتر نیست من چه جواب بدهم آقا می‌گوید دخترم هجده نوزده ساله شده و باید درس بخواند به کجا بفرستم چه کار بکند سرکار خانم دکتر پارسای دبیرستان کامل در خلخال برای دخترها وجود ندارد (صحیح است) جناب آقای دکتر شفیع امین بهتر وارد هستند در خلخال ما یک رئیس بهداری داشتیم و استدعا کردیم که یک دکتر برای ما بفرستید گفتند نداریم گفتیم لااقل این شخص را نگه دارید متأسفانه او را نگه نداشتند وضع این منطقه به جایی رسیده که یک پزشک دارد و آن پزشک هم معلوم نیست وضعش چه جور است دارو و درمان مفهوم واقعی ندارد والله به خدا بنده عقیده دارم اگر شده تمام بودجه‌های عمرانی کشور را صرف رسیدگی در دهات و شهرستان‌ها بکنیم کار بجایی کرده‌ایم و وظیفه خودمان را انجام داده‌ایم البته بنده امروز استدعایی که کرده بودم راجع به مسائل دیگری بود ولی بنا به مصلحتی اجازه بفرمایید که بعداً صحبت بکنم اما این درد تا وقتی که ترمیم نشود تا وقتی که ما نتوانیم برای حوزه انتخابیه خودمان خدمتی انجام داده باشیم واقعاً بنده پیش وجدان خودم شرمسارم و ای کاش روزی بنده مثل آقای مجید محسنی بیایم لااقل اینجا بگویم که وزارت راه فلان راه خلخال را آسفالت کرد، آقا ما آسفالت نمی‌خواهیم راه خلخال برای ما درست کنید آن هم جاده فرعی نه جاده اصلی آسفالت پیش‌کشتان. (احسنت)
- اعلام تنفس و تشکیل مجدد مجلس
۴- اعلام تنفس و تشکیل مجدد مجلس
رئیس ـ متأسفانه چون نماینده دولت در مجلس حاضر نیست جلسه را به عنوان تنفس چند دقیقه‌ای تعطیل می‌کنیم. (احسنت‌ـ احسنت)
- ادامه مذاکره در شور اول گزارش کمیسیون کشور راجع به سازمان جلب سیاحان
۵- ادامه مذاکره در شور اول گزارش کمیسیون کشور راجع به سازمان جلب سیاحان
رئیس ـ وارد دستور می‌شویم لایحه جلب سیاحان مطرح است ماده اول قرائت می‌شود (به شرح زیر خوانده شد).
ماده ۱- به منظور معرفی بیشتر کشور شاهنشاهی و آشنا سساختن سایر ملل به خصوصیات ملی و آثار تاریخی و تمدن ایران و همچنین ترغیب جهانگردان و ایرانیان به مشاهده آثار باستانی و مناظر طبیعی کشور و ایجاد تسهیلات لازم در مسافرتت آنها و تمرکز و هم‌آهنگی کامل در امور مربوط به سیاحت که بالنتیجه موجب تحصیل ارز و توسعه و ترویج صنایع ملی نیز خواهد شد سازمانی به نام سازمان جلب سیاحان تأسیس می‌شود. این سازمان تحت نظر مستقیم نخست‌وزیر اداره می‌شود و سرپرست آن سمت معاونت نخست‌وزیر را خواهد داشت.
رئیس- نسبت به ماده اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده دوم قرائت می‌شود.
ماده ۲- سرمایه و درآمد سازمان جلب سیاحان از محل اعتبارات سازمان برنامه و درآمدهای اختصاصی ازمان جلب سیاحان و کمک‌های مؤسسات داخلی و خارجی و وجوهی که دولت از محل بودجه عمومی کشور در اختیار سازمان خواهد گذارد تأمین می‌شود.
رئیس ـ راجع به ماده دوم نظری نیست؟
دکتر یزدان‌پناه ـ بنده یک توضیحی می‌خواستم راجع به ماده دوم گفته شود.
رئیس ـ توضیحی دارید بفرمایید.
دکتر یزدان‌پناه- توضیحی که بنده می‌خواستم گفته شود این است که از منابعی که برای تأمین هزینه‌های سازمان جلب سیاحان پیش‌بینی شده است پنج منبع است بنده می‌خواستم ببینم که هزینه‌هایی که تا به حال انجام شده چه مبلغ است و به چه نسبتی از این پنج منبع که در اینجا پیش‌بینی شده است تأمین خواهد شد.
رئیس ـ آقای رضوی بفرمایید.
رضوی (مخبر کمیسیون کشور)- عرض کنم در سابق اداره‌ای به نام اداره جهانگردان در وزارت کشور بود که بعد از این که این تصویبنامه صادر شد قرار شد سازمان برنامه مخارج اولیه را تأمین بکند و آن مبلغ هم حالا به صرفه‌جویی وزارت کشور رفت یا در جای دیگر مصرف می‌شود ولی سرمایه فعلی این سازمان جلب سیاحان طبق تصویب‌نامه‌ای که تهیه شده بود از محل سازمان برنامه پنج ساله تهیه شده و به مبلغ بیست میلیون تومان است و قرار است تأمین بشود مبلغی که تا به حال خرج شده طبق صورت‌هایی که بنده دیدم در حدود هشت میلیون ریال بود بنابراین بنده امیدوارم با پیشرفتی که در امر سازمان خواهد شد منابعی که پیش‌بینی شده در اینجا به خصوص درآمدهای اختصاصی خود سازمان روز به روز افزایش پیدا بکند به طوری که اصولاً احتیاجی به کمک دولت نداشته باشد.
رئیس ـ دیگر نظری در ماده دوم نیست؟ (اظهاری نشد) ماده سوم قرائت می‌شود.
ماده ۳- سازمان جلب سیاحان به صورت بازرگانی اداره خواهد شد.
رئیس ـ در ماده سوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده چهارم قرائت می‌شود. (به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۴- دولت مکلف است ظرف یک ماه پس از تصویب این قانون اساسنامه سازمان جلب سیاحان را تنظیم و پس از تصویب کمیسیون‌های مربوطه به مرحله اجرا بگذارد مقررات فعلی سازمان جلب سیاحان در حدود این قانون تا تصویب اساسنامه جدید قابل اجرا خواهد بود.
رئیس ـ در ماده چهارم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده پنجم قرائت می‌شود.
ماده ۵ ـ دولت مأمور اجرای این قانون است.
رئیس ـ در ماده پنجم نظری نیست؟ (اظهاری نشد).لایحه برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوطه ارجاع می‌شود.
- شور اول گزارش کمیسیون کشاورزی راجع به خودداری از دریافت حق علفچر سال ۴۰ و بهاره سال ۴۱ قسمتی از مراتع
۶- شور اول گزارش کمیسیون کشاورزی راجع به خودداری از دریافت حق علفچر سال ۴۰ و بهاره سال ۴۱ قسمتی از مراتع
رئیس ـ گزارش کمیسیون کشاورزی راجع به خودداری از دریافت حق علفچر سال ۱۳۴۰ و بهاره قسمتی از مراتع کشور مطرح است و قرائت می‌شود.
گزارش شور اول از کمیسیون کشاورزی به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشاورزی در جلسه ۲۱ بهمن ماه ۱۳۴۲ با حضور آقای مهندس خدیوی معاون وزارت کشاورزی لایحه شماره ۳۲۳۹۲-۱۲/۱۰/۱۳۴۲ دولت راجع به خودداری از وصول بقایای علفچر سال ۴۰ و حق علفچر بهاره قسمتی ار مراتع دولتی که به شماره ۲۱۸ چاپ شده و طبق ماده واحده مصوب ۲۰ آذر ماه ۱۳۴۲ تقدیم شده بود مطرح و به شرح زیر تصویب نمود. اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
ماده واحده ـ به سازمان جنگلبانی ایران اجازه داده می‌شود از وصول بقایای حق علفچر سال ۱۳۴۰ و نیز حق علفچر بهاره سال ۱۳۴۱ مراتع دولتی واقع در حوزه قم، قزوین ـ ساوه ـ گرمسار ـ کویر دامغان ـ تویسرکان ـ خوزستان ـ بلوچستان ـ سیستان ـ کرمان ـ خرم‌آباد ـ لرستان ـ یزد ـ بیرجند ـ گناباد ـ فردوس ـ طبس ـ کلات نادری ـ درگز صرفنظر نماید. این معافیت شامل اشخاصی که مراتع دولتی واقع در نقاط مزبور را از بنگاه خالصجات اجاره کرده‌اند نخواهد بود.
ماده واحده فوق که لایحه آن طبق ماده واحده مصوب ۲۰ آذر ماه ۱۳۴۲ تقدیم شده تصویب می‌شود.
مخبر کمیسیون کشاورزی ـ مهندس برومند.
گزارش شور اول از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارایی درجلسه ۲۱ بهمن ماه ۱۳۴۲ با حضور آقای مهندس خدیوی معاون وزارت کشاورزی لایحه شماره ۳۲۳۹۲-۱۲/۱۰/۱۳۴۲ دولت راجع به خودداری از وصول بقایای حق علفچر سال ۴۰ و حق علفچر بهاره سال ۴۱ قسمتی از مراتع دولتی و گزارش کمیسیون کشاورزی در این مورد را مطرح و عیناً تأیید نمود. اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
مخبر کمیسیون دارایی ـ دکتر یزدان‌پناه.
رئیس ـ کلیات این لایحه مطرح است آقای پاینده مخالفید بفرمایید.
پاینده ـ عنوان مخالفت بنده در حقیقت با اصل مطلب نیست یعنی بنده مخالف نیستم که دولت یک مبلغی را که به عنوان حق‌المرتع یا علفچر از عده‌ای از محروم‌ترین و بدبخت‌ترین مردم کشور که به صورت بسیار زشت و بدی هم می‌گیرند بنده مخالف نیستم که این را ببخشید بنده خواستم این توضیح را بدهم و توجه نماینده دولت را به این مطلب جلب کنم که این وضع گرفتن حق‌المرتع یکی از زشت‌ترین و بدترین ترتیباتی است که در مملکت جاری است (صحیح است) عده‌ای از دامداران مملکت که یک طبقه مولد ثروت هستند از بدبخت‌ترین و بیچاره‌ترین مردم این مملکت می‌باشند وزیر حمایت هیچ قانونی هم نیستند یعنی در حقیقت قانونی که بر اینها حکومت می‌کند قانون صحرا و به تعبیر دیگر همان قانون جنگل است این حق‌المرتع که دولت می‌گیرد و بنا شده که یک قسمتش را نگیرد و شاید از سال جاری اصلاً نگیرد و در کشتارگاه‌ها بگیرد سابقاً معمول بود که هر کس از هر طرف عبور می‌کرده از او حق‌المرتع می‌گرفتند یعنی دامدارانی که عرض کردم زیر حمایت قانونی نیستند هر کس که می‌رسیده می‌گفته حق‌المرتع بده منمالکم بعد هم دولت آخر سال می‌آمده می‌گفته حق‌المرتع بده می‌گفته که من به آنها دادم دولت می‌گفته دادی دادی باز هم بده حالا هم این رسم معمول است دولت می‌گوید من حق‌المرتع نمی‌گیرم ولی در کشتارگاه‌ها از هر گوسفندی مبلغی به عنوان همان حق‌المرتع منسوخ شده می‌گیرد اما در بیابان‌ها هر جا دامداری عبور می‌کند یک نفر جلویش می‌آید که مالیات و حق‌المرتع بده به ژاندارمری مراجعه می‌کند دخالت نمی‌کنند تازه تصور می‌فرمایید مراجعه به ژاندارمری به این سهولت است ۸ فرسخ ۱۰ فرسخ راه است تا نزدیک‌ترین پاسگاه و آن وقت هم دخالت نمی‌کنند این دامداران مملکت را که عرض کردم بار تولید قسمتی از ثروت مملکت به دوش آنهاست دلشان خون است و در حقیقت همه جا اینها به صورت حق‌المرتع غارت می‌شوند بنابراین خواهش می‌کنم که نماینده دولت در این باره توضیح بدهد که چه تدبیری می‌خواهند بیندیشند که به وسیله آن این طبقه محروم بیشتر از این به وسیله مدعیان مالکیت مراتع غارت نشوند (احسنت).
رئیس ـ آقای معاون وزارت کشاورزی بفرمایید.
مهندس خدیوی (معاون وزارت کشاورزی) ـ عرض کنم با اجازه ریاست محترم فرمایشات جناب آقای پاینده در مورد این که دولت حق‌المرتع نمی‌گیرد این مسلم است ما در سال ۴۱ و ۴۲ نمی‌گیریم و اگر آن چیزی که در کشتارگاه گرفته می‌شود و آن را می‌فرمایید برای کار دیگر است برای اصلاح مراتع است بنابراین از نظر دولت این موضوع تأمین است من متوجه نشدم که در سال ۴۲ حق‌المرتع نمی‌گیریم نسبت به ما چه فرمایشی دارند ما سعی می‌کنیم به وضع دامداران رسیدگی بکنیم اقداماتی که امسال دولت کرده و علاقه‌مندی زیادی که ابراز داشتند برای این که علوفه برسانند در مراتع بسیار بدی که دام‌های کشور در محاصره برف بودند بنده خواستم این موضوع را حضور آقایان عرض کنم که وزارت کشاورزی تمام هم خودش را برای کمک به دامداران کشور معمول خواهد داشت. (احسنت)
رئیس ـ آقای مهندس ارفع موافقید بفرمایید.
مهندس ارفع ـ آقایان اگر توجه بفرمایند که وظیفه دستگاه مجریه اجرای قوانینی است که به تصویب آقایان می‌رسد و دستگاه مجریه حق ندارد پیش خود عدول بکند از قوانینی که آقایان تصویب می‌کنند یعنی قوانینی که مجلس شورای ملی و مجلس سنا یعنی قوه قانونگذاری مملکت تصویب می‌کند در سال ۱۳۳۸ قانونی به نام قانون جنگل‌ها و مراتع به تصویب مجلسین رسید به موجب این قانون دولت مکلف استاز مراتع متعلق به دولت حق علفچر یا حق‌المرتع وصول کند آیین‌نامه‌ای برای این کار به تصویب هیئت دولت رسید و ملاک عمل وزارت کشاورزی قرار گرفت بنابراین در اصل مطلب که دولت می‌بایستی حق علفچر وصول بکند تردیدی نیست و دولت عملی برخلاف مصوبات مجلسین انجام نداده اما همان طوری که همکار محترم بنده فرمودند نحوه وصول این حق‌المرتع بسیار نحوه زننده، بسیار مبتذل و قرون وسطایی بود (صحیح است) به این دلیل وزارت کشاورزی فکر کرد تا جایی که مقدور است براساس این مسئله کل که تماس مأمورین دولتی با مردم باید کمتر و کوتاه‌تر باشد براساس این مطلب در اواسط سال ۱۳۴۲ تصویبنامه قانونی به تصویب هیئت دولت رسید که به موجب این تصویبنامه قانونی وزارت کشاورزی مجاز شد بر این که حق‌المرتع از کلیه مراتع دریافت نکند اما در مقابل مراتع ایران سرمایه سرشار و عظیم مملکتی است این مراتع می‌بایستی حفظ و اصلاح بشود باید محدودیتی در چرا دراین مراتع قائل شد چرای خارج از ظرفیتی که در اینجاها انجام گرفته امروز وضع مراتع ایران را به کلی رو به اضمحلال می‌کشاند از طرف دیگر بودجه اصلی سازمان جنگلبانی که حافظ جنگل‌های ایران باید باشد قسمت عمده‌اش از همین درآمدهای اختصاصی تأمین می‌شود بنابراین برای دولت به هیچ‌وجه مقدور نبوده و مقدور نیست که یک مرتبه حق‌المرتع را بردارد و در مقابل اصلاح مراتع و اصلاح جنگل‌ها ممر درآمد دیگری در نظر نگیرد روی این اصل طبق آن تصویبنامه که بنده ندیدم نه در کمیسیون آمده و نه به مجلس ارائه شده از این قرار است که در کشتارگاه مبلغ مختصری بابت حق علفچر وصول بشود به این ترتیب ملاحظه می‌فرمایید که در سال ۴۱ و اوایل سال ۴۲ در اثر خشکسالی و گرفتاری‌هایی که برای دامداران وجود داشت و این وظیفه‌ای که برای دولت بود که نسبت به این دامداران انجام بدهد به موجب این تصویب‌نامه‌های قانونی آنها را معاف کرده و به نظر بنده در تمام موارد دولت باید متوجه وضع مردم باشد هرجا که مردم احتیاجی به کمک و مساعدتی دارند باید کمک و یاری بکند کما این که امسال اقدام بسیار مؤثر وزارت کشاورزی همین پخش علوفه بود در نقاطی که گرفتار برف بودند (صحیح است) و به این ترتیب تصور می‌کنم نظری که جناب آقای پاینده داشتند در این تصویبنامه بعدی که به مجلس هم تقدیم شده و مطرح خواهد شد شکل و این عمل ناروای طرز وصول علفچر که سابق بدترین وضع را داشت از بین خواهد رفت و در آن تصویبنامه البته جای صحبت بسیار خواهد بود در آن تصویبنامه که خدمت آقایان عرضه خواهد شد هدف اساسی رفاه حال دامداران بوده است که حقاً هم باید به آنها کمک بشود. (احسنت)
رئیس- آقای مرتضوی مخالفید بفرمایید.
مرتضوی ـ البته عنوان مخالفتی که بنده به استناد آن اجازه صحبت گرفتم مفهومش این نیست که بنده با اصل این موضوع که دولت حق‌المرتع را به دامداران و صاحبان دام ببخشد مخالفم بلکه بنده از این موضوع خواستم استفاده کنم و دو مطلب را اینجا متذکر بشوم یکی این که جزو نقاطی که مشمول این لایحه هست اسم خوزستان هم برده شده برای سال ۴۰ و ۴۱ تا آنجایی که بنده و همه خوزستانی‌ها اطلاع داریم در سال ۴۰ و ۴۱ و ۴۲ که امسال باشد اصلاً در خوزستان، بارانی نیامده باید گفت: ثبت‌العرش ثم‌انقش‌ـ چنان آسمان بر زمین شد بخیل‌ـ که لب تر نکردند زرع و نخیل این یک مطلب بود که خواستم به استحضار برسانم و از این مطلب استفاده بکنم که چهار سال خشکسالی متوالی نه تنها برای دام‌ها علفی به وجود نیاورده بلکه مردم هم الان در نهایت مضیقه هستند از لحاظ گندم ناچارند که غذای خودشان را یا از خارج بیاورند به خوزستان (موسوی‌ماکوئی- از آذربایجان بخرند) پولش را ندارند مطلب دیگری که بنده باید اینجا عرض کنم روی اطلاعی که بنده دارم معمول این است که همه ساله از دام‌های عراقی در سال‌هایی که علف هست البته در خوزستان برای علفچر می‌آیند دولت از این محل یک درآمدی تحصیل می‌کرد و از این دامداران عراقی علفچر می‌گرفت بنده می‌خواهم بدانم این معافیت یک معافیت عام است یا یک معافیت خاص و این معافیت فقط برای افراد ایرانی است یا علی‌الاطلاق هر کسی که دامی آورد باید استفاده کند و برای عشایر عراقی یا احیاناً عشایر افغانی اگر دام‌های خودشان را به ایران برای علفچر بیاورند این معافیت هست یا خیر بنده این مطلب را عرض کردم مقامات دولتی اینجا بفرمایند که هیچ نقطه ابهامی باقی نماند. (دکتر رهنوردی‌ـ آنها نباید معاف باشند)
رئیس ـ آقای مهندی خدیوی.
مهندس خدیوی (معاون وزارت کشاورزی)- در مورد فرمایش اول ایشان خوزستان در هر دو لایحه اسم برده شده برای این که خوزستان خشکسالی بوده و در قسمت دوم که می‌فرمایند امسال در خوزستان کمک نشده دولت به خوزستان خیلی کمک کرده از نظر دادن وام امسال بانک کشاورزی وام بسیار زیادی در اختیار زارعین گذاشته و در خوزستان وضع کشت بسیار خوب است و بنده تلگرافات و اطلاعات دقیق دارم که وضع محصول خیلی خوب خواهد بود. (همهمه عده‌ای از نمایندگان) (موقر- این طور نیست) (مرتضوی- در خوزستان امسال کشتی وجود ندارد، سرما از بین برد) در مورد دام‌های عراقی که می‌فرمایید این دو لایحه و حق چرا مربوط به دام‌های ایرانی و خود مملکت است نه خارج ایران آنها که از خارج می‌آیند حق علفچر خواهند داد.
رئیس ـ آقای صادق احمدی.
صادق احمدی ـ بنده می‌خواستم آقای مهندس خدیوی معاون محترم کشاورزی توضیح بدهند که آیا غیر از مراتع دولتی مراتع دیگری هم هست یا خیر؟ اگر نیست اینجا نوشته بشود مراتع دولتی به طور کلی اگر هست تبعیض نشود.
رئیس ـ آقای معاون وزارت کشاورزی.
مهندس خدیوی (معاون وزارت کشاورزی) ـ بنده مجدداً توضیح عرض می‌کنم این مناطقی که اسم برده شده روی گزارش‌هایی بوده که رؤسای ادارات کل کشاورزی از نظر عدم بارندگی سال ۴۱ و ۴۲ داده‌اند یک قسمت از مناطق آذربایجان هست که شامل این نبوده برای این که در آنجاها بارندگی بوده است بنابراین جایی که علف بوده است ما معاف نکردیم.
رئیس ـ آقای یغمائی‌کیهان بفرمایید.
یغمائی‌کیهان ـ اصل لایحه بسیار خوب است کمک می‌شود به طبقه دامدار اما یک مطلبی که بنده اطلاع دارم و ممکن است اسباب زحمت بشود این فصل دامداری است فصل دامداری تطبیق نمی‌کند با سال ۴۲ اگر مثلاً یک دامداری در ماه فروردین ۴۲ در یک مرتعی بوده از او خواهند گرفت یا خیر چون دوره سال علف‌چری از نظر من سال کامل ۱۳۴۲ نیست چون دامداران موقعی که می‌روند در یک مرتعی در فروردین یا اردیبهشت کوچ می‌کنند و برمی‌گردند و تا در اردیبهشت سال ۴۳ می‌مانند آیا آن دو ماه ۴۳ را خواهند گرفت یا نه اینها ناچارند زاد و ولد کنند نمی‌توانند در آخر اسفند به مناطق اصلی‌شان برگردند نمی‌توانند به دهات و شهرستان‌ها برگردند بنده نمی‌دانم برای آن یکی دو ماه بعد از سال چه فکری خواهند کرد وزارت کشاورزی آیا از آنها خواهد گرفت یا نخواهد گرفت این ناراحت می‌کند دامداران و دولت را اگر لازم است توضیحی داده بشود اگر قبلاً مطالعه و حل شود اشکالی ندارد مثلاً در خراسان وقتی دام‌ها می‌روند به کلات در آخر اسفند ۴۲ نمی‌توانند برگردند اینها در اردیبهشت ۴۳ برمی‌گردند این چه خواهد شد آیا مشمول معافیت خواهند بود و جزو دوره علف‌چری سال حساب می‌شود یا خیر توجه بفرمایید. (صحیح است)
رئیس ـ آقای مهندس برومند.
مهندس برومند (مخبر کمیسیون کشاورزی) ـ اگر به این لایحه توجه فرموده باشند ذکر بقایای علفچر سال ۱۳۴۰ و علفچر سال ۴۱ است و در یک لایحه دیگری که امروز مطرح است در آن لایحه علفچر بهاره سال ۴۲ هم هست بنابراین خیال می‌کنم نظر جناب آقای یغمائی کیهان تأمین شده باشد در ۴۳ گرفته نمی‌شود ۴۳ در کشتارگاه گرفته می‌شود.
رئیس ـ آقای مهندس صائبی بفرمایید. (ریگی‌ـ بنده پیشنهاد کفایت مذاکرات داده‌ام)
مهندس صائبی ـ عرض کنم یکی از لوایحی که دولت برای کمک به دامداران و کشاورزان در سال ۴۰ و ۴۱ صادر کرده این لایحه است. بنده توضیح بیشتری نمی‌خواهم عرض کنم جناب آقای یغمائی‌کیهان اصولاً علفچر در دو فصل گرفته می‌شود یکی فصل پاییزه اسم می‌گذارند و یکی فصل بهاره فرض بفرمایید فصل پاییزه در مناطق قشلاقی در دشت مغان که این دامداران از اول مهر ماه آنجا می‌روند و در دشت مغان دام‌هایشان چرا می‌کنند، بعد از اسفند ماه یواش یواش شروع می‌کنند به آمدن و می‌روند به کوه‌های سهند و سبلان در فروردین ماه و اردیبهشت ماه بنابراین، این فصل جزو فصل پاییزه اسم گذاشته می‌شود فصل بهاره قسمت فصل بهار و تابستان است بنابراین آن ایرادی که گرفتید اشکالی از نظر دام به هیچ‌وجه نخواهد بود برای این که از نظر گرفتن عواید حق‌المرتع که دولت می‌گیرد یا علفچر فقط دو فصل دارد یکی فصل پاییز است که در هر موقع از پاییز و زمستان می‌گیرد و مشمول آن فصل است یعنی تا آن موقعی که گوسفندها از مراتع قشلاقی خارج بشوند بنابراین ایرادی از نظر کشاورزان و دامداران وجود ندارد.
یغمائی‌کیهان ـ اگر اجازه بفرمایند مقام ریاست که معاون محترم وزارت کشاورزی هم تأیید بفرمایند که در اردیبهشت و فروردین ماه گرفته نمی‌شود بسیار خوب خواهد بود.
رئیس ـ آقای مهندس خدیوی.
مهندس خدیوی (معاون وزارت کشاورزی) ـ عرض کنم حضورتان که علفچر سال ۴۰ گرفته نمی‌شود. بهاره ۴۱ هم گرفته نمی‌شود علفچر سال ۴۲ هم گرفته نمی‌شود بنابراین، دو لایحه که با هم امروز مطرح است آقایان ملاحظه بفرمایید فکر می‌کنم نظر جنابعالی کاملاً تأمین است. (احسنت)
رئیس ـ در صورتی که نظری نباشد به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده قرائت می‌شود.
ماده واحده ـ به سازمان جنگلبانی اجازه داده می‌شود از وصول بقایای حق علفچر سال ۱۳۴۰ و نیز حق علفچر بهاره سال ۱۳۴۱ مراتع دولتی واقع در حوزه قم‌ـ قزوین‌ـ ساوه‌ـ گرمسارـ کویر دامغان‌ـ تویسرکان‌ـ خوزستان‌ـ بلوچستان‌ـ سیستان‌ـ کرمان‌ـ خرم‌آبادـ لرستان‌ـ یزدـ بیرجندـ گنابادـ فردوس‌ـ طبس‌ـ کلات نادری‌ـ درگز صرفنظر نماید این معافیت شامل اشخاصی که مراتع دولت واقع در نقاط مزبور را از بنگاه خالصه‌جات اجاره کرده‌اند نخواهد بود. ماده واحده فوق که لایحه آن طبق ماده واحده مصوب ۲۰ آذر ماه ۱۳۴۲ تقدیم شده تصویب می‌شود. مخبر کمیسیون کشاورزی‌ـ مهندس برومند.
رئیس ـ پیشنهادی هم رسیده است که قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌کنم کلمه اصفهان هم به مناطق معافیت ماده واحده علاوه شود و چون در آنجا هم خشکسالی بوده است. پاینده
رئیس ـ نظر دیگری نیست (اظهاری نشد) لایحه با این پیشنهاد برای شور دوم به کمیسیون فرستاده می‌شود.
- شور اول گزارش کمیسیون کشاورزی راجع به خودداری از دریافت حق علفچر بهاره سال ۱۳۴۲ قسمتی از مراتع کشور
۷- شور اول گزارش کمیسیون کشاورزی راجع به خودداری از دریافت حق علفچر بهاره سال ۱۳۴۲ قسمتی از مراتع کشور
گزارش کمیسیون کشاورزی راجع به خودداری از دریافت حق علفچر بهاره سال ۱۳۴۲ قسمتی از مراتع کشور مطرح است خوانده می‌شود.
گزارش شور اول از کمیسیون کشاورزی به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشاورزی در جلسه ۲۱ دی ماه ۱۳۴۲ با حضور آقای مهندس خدیوی معاون وزارت کشاورزی لایحه شماره ۳۲۴۰۶-۱۲/۱۰/۱۳۴۲ دولت راجع به خودداری از دریافت حق علفچر بهاره قسمتی از مراتع کشور که به شماره ۲۱۱ چاپ شده است و طبق ماده واحده مصوب ۲۰ آذر ماه ۱۳۴۲ تقدیم شده بود مطرح و به شرح زیر تصویب نمود.
اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
ماده واحده ـ به سازمان جنگلبانی اجازه داده می‌شود در سال ۱۳۴۲ از وصول حق علفچر بهاره مراتع واقع در استان‌های فارس، خوزستان، کرمان، بلوچستان و سیستان و حوزه فرمانداری کل بنادر جنوب و حوزه فرمانداری کل لرستان و مراتع کویری استان‌های مرکزی و خراسان، سمنان، دامغان، شاهرود خودداری نماید.
ماده واحده فوق که لایحه آن طبق ماده واحده مصوب ۲۰ آذر ماه ۱۳۴۲ تقدیم شده تصویب می‌شود.
مخبر کمیسیون کشاورزی- مهندس برومند.
گزارش شور اول از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارایی در جلسه ۲۱ بهمن ماه ۱۳۴۲ با حضور آقای مهندس خدیوی معاون وزارت کشاورزی لایحه شماره ۳۲۴۰۶ـ ۱۲/۱۰/۱۳۴۲ دولت راجع به خودداری از دریافت حق علفچر بهاره قسمتی از مراتع کشور در سال ۱۳۴۲ و گزارش کمیسیون کشاورزی در این مورد را مطرح و عیناً تأیید نمود. اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
مخبر کمیسیون دارایی‌ـ دکتر یزدان‌پناه.
رئیس ـ کلیات این لایحه مطرح است آقای پاینده مخالفید بفرمایید.
ابوالقاسم پاینده ـ بنده مخالفتم با آنچه شده و با آنچه می‌خواهند به نفع این طبقه مردم بدبخت انجام بدهند نیست بلکه مخالفت بنده از نظر این است که آنچه شده است کم است و چرا همه استان‌های ایران که دچار خشکسالی بودند در این لایحه نیست و چرا غرامت غفلت آقای رئیس کشاورزی مثلاً استان دهم را بایستی به حساب دامداری‌های آنجا گذاشت برای این که مثلاً نخواسته‌اند گزارش بدهند اشخاصی کاهلی کرده‌اند مخصوصاً از فرصت استفاده می‌کنم و در جواب آقای معاون وزارت کشاورزی عرض می‌کنم یک نکته را توجه نفرمودید در عرایض بنده در همین وضع فعلی دامداران در یک منطقه‌ای که عبور می‌کند در هر کیلومتری یک حق‌المرتع ازش می‌گیرند ممکن است آقای معاون وزارت کشاورزی بفرمایند این مربوط به ما نیست کاملاً مربوط به وزارت کشاورزی است دلیلش هم این است که از دو سال به این طرف که کار اصلاحات ارضی در جریان بوده مسائل مربوط به مالکیت و اختلاف مالکیت را گفتند مطلقاً ژاندارمری دخالت نکند و این مطلب حق‌المرتع مشمول این است و ژاندارمری مطلقاً به شکایت دامداران که این اقا سر راه ما را بسته و از ما حق‌المرتع به ناحق می‌گیرد ترتیب اثر نمی‌دهد وزارت کشاورزی یعنی ادارات وزارت کشاورزی در دسترس آنها نیستند و تازه اگر مراجعه کنند بعد از پرداخت حق‌المرتع است بنابراین بنده تصور می‌کنم وزارت کشاورزی مکلف است یا به ژاندارمری بنویسد که مسئله دریافت حق‌المرتع به زور در صلاحیت آنهاست و مشمول این مقررات خاص نیستند و حق دارند رسیدگی کنند یا خود مأمورین کشاورزی از اینتعدی مستمری که یک دامدار در حوزه علفچر خودش ده جا حق‌المرتع به ناحق می‌دهد جلوگیری بکنند.
رئیس ـ آقای مهندس خدیوی.
مهندس خدیوی ـ بنده به فرمایشاتی که جناب آقای پاینده فرمودند توجه کردم و عرض کردم خدمتتان که ما در اینجا راجع به مراتع دولتی بحث می‌کنیم که از آنها حق علفچر گرفته‌اند یک مسئله دیگری را که مطرح می‌فرمایید مراتع خصوصی است که آن بحث دیگری است اگر فرمایشی در این خصوص دارند آن یک بحث دیگری است ما باید بدانیم که چه اقدامی دراین مورد می‌کنیم یک پیشنهاد دیگری فرمودند اینجا این دو لایحه برای دو سال نگرفتن حق‌المرتع است در مورد دخالت اصلاحات ارضی در این کار آن مطابق قانون است وظایفی دارد انجام می‌دهد اما مراتع به طور کلی در قانون اصلاحات ارضی اگر هم یک ملکی به کسی داده شده مراتع که در محدوده آنملک است در اختیار اوست و بنابراین در مورد مراتع اختصاصی اشخاص من الان عرضی ندارم بکنم پیشنهاد بفرمایید چه جور عمل کنیم در اینجا نمی‌توانم عرض بکنم.
رئیس ـ آقای ملک‌زاده آملی بفرمایید.
ملک‌زاده آملی ـ بنده به عنوان موافق می‌خواهم توضیح بدهم.
رئیس ـ بفرمایید.
ملک‌زاده آملی ـ خانم‌ها و آقایان محترم توجه دارند که این دو لایحه مربوط به سال ۴۰ و ۴۱ است یعنی از سال ۴۲ به بعد از مراتع شخصی و دولتی علف چر دریافت نخواهد شد (نمایندگان‌ـ دولتی است) راجع به دریافت حق علفچر اشاره به ژاندارمری فرمودید بنده خواستم توضیح بدهم که ژاندارمری سازمان خدمتگزاری است و آقایان هر امری در ژاندارمری دارند به بنده بفرمایند بنده از مرئوسین ژاندامری بوده‌ام در آنجا خدمت کرده‌ام الان هم هیچ مزاحتی برای هیچ کسی نیست تا آنجا که بنده اطلاع دارم در منطقه مازندران حق علفچر از بین رفته هیچ مالک مرتعی از کسی حق علفچر مطالبه نکرده که به ژاندارمری مراجعه کرده باشد و ژاندارمری در این مورد اقدامی نکرده باشد اما توضیحی که بنده خواستم به عرض نمایندگان محترم برسانم جناب آقای پاینده فرمودند که دامداران ما همه اشخاص بیچاره هستند البته این صحیح است امیدواریم همه سرمایه‌دار بشوند ولی بنده در منطقه خودم دامداران سنگسری سراغ دارم که اگر تشریف ببرید انشاءالله بنده حاضرم در خدمتتان بیایم در چادرهای آنها اگر وارد بشویم مشروب فرنگی می‌آورند قاشق و چنگال آلپاکا دارند سرویس فرنگی هم دارند البته بخشودگی حق علفچر عمومیت دارد و مورد تأیید ملت یران هم هست بنده خودم افتخار عضویت کمیسیون کشاورزی را هم دارم که این دو لایحه در آنجا تصویب شده اما خواستم به عرضتان برسانم دامداران خودشان که علفچر نمی‌دهند موقعی که از دامدر کشتارگاه حقی وصول می‌شود طبعاً از دامدار گرفته نمی‌شود از چوبدار گرفته می‌شود در صورتی که معلوم نیست وضع چوبدارها بهتر از دامدارها باشد آن دامداری که سرمایه‌دار است یا نیست حق علفچر نمی‌دهد و بخشوده شده در صورتی که چوبدارها می‌دهند و شاید در بین این چوبدارها اشخاص بیچاره‌ای هم باشند بنده خواستم استدعا بکنم که جناب آقای مهندس خدیوی اینجا توضیح بفرمایند که امکان دارد از چوبدارها هم آن حقی که از کشتارگاه گرفته می‌شود گرفته شود در نتیجه قیمت گوشت در مملکت بالا نرود.
رئیس ـ آقای دکتر خوشبین.
دکتر خوشبین (وزیر مشاور) ـ به نظر بنده اینجا موضوع یکی کمی با هم مخلوط شد لایحه‌ای الساعه مطرح بود مراتع دولتی بود و راجع به این موضوع بود که حق چرا گرفته نمی‌شود آن مطلبی که جناب آقای پاینده فرمودند آن را هم با این که مربوط به این دو لایحه نیست باید توضیحاً به عرضتان برسانم طبق قانون ملی شدن جنگل و مراتع از تمام مراتعی که ملی شده حق علفچر نمی‌گیرند طبق لایحه‌ای که در اینجا بعداً مطرح خواهد شد و از طرف دولت هم تقدیم شده ولی در همان قانون یک مراتع داخل محدود یک املاکی که شامل قانون اصلاحات ارضی نیست وجود دارد که ملک اشخاص است آن طبیعی است اگر در آن مراتع که تعدادش هم بسیار محدود است دامی مال کسی رفت چرا کرد البته باید رضایت آن صاحب مرتع را به دست بیاورد حق چرا هم بدهد بنابراین، این دو را تفکیک باید کرد. در صورتی که مربوط باشد به مراتع خصوصی داخل محدوده یک املاکی که طبق قانون حق دارند اشخاصی داشته باشند (صحیح است) عرض کنم مثل هر ملک اختصاصی دیگری است اگر از آن استفاده کردند باید با رضایت صاحب ملک باشد. (صحیح است)
رئیس- آقای مصطفوی موافقید (مصطفوی‌ـ بنده مخالفم) آقای پاینده (پاینده- بنده می‌خواستم توضیحی بدهم) آقای مصطفوی بفرمایید.
مصطفوی‌نایینی- بنده می‌خواستم عرض کنم که این مسئله بخشودگی حق علفچر البته کار بسیار صحیحی است اما واقعاً جای تعجب است که گزارشاتی که به وزارت کشاورزی داده می‌شود مثل این که این گزارش‌ها منظم و مرتب نیست نقاطی مثل اصفهان و یزد در اینجا اسم برده نشده بنده خواستم عرض کنم در سال ۴۱ و ۴۲ هیچ یک از نقاط کشور از نظر خشکسالی بدتر از حوزه اصفهان و یزد نبوده (صحیح است) در همین سال جاری که این همه هیاهو برای بارندگی شده مثل این که یک دایره‌ای کشیده‌اند تا آن سمت یزد بارندگی فوق‌العاده زیاد بوده رفسنجان را سیل دارد می‌برد، دلیجان هم بارندگی زیاد بوده است اما اصفهان و یزد (مهندس صائبی‌ـ یزد در کویر است، یزد مرتع ندارد) در این موقع مردم آب خوردن ندارند (همهمه نمایندگان) اجازه بفرمایید بنده عرضم را بکنم این مطلب را بنده می‌خواستم عرض بکنم و خواهش کنم که دوست عزیز بنده جناب آقای مهندس خدیوی قبول بفرمایند که حوزه استان اصفهان هم به این بخشودگی اضافه بشود این عرض اولم بود اما یک مطلب دیگری داشتم راجع به مرتع خصوصی که اینجا بحث شد قسمتی را جناب آقای دکتر خوشبین وزیر مشاور روشن فرمودند ولی قسمتی هم روشن نشده است اجازه بفرمایید تا این قسمت روشن بشود فرمودند قسمتی از مراتع ضمن ملی شدن جنگل‌ها ملی شده‌اند آنچه در این قانون دیدیم و آنچه در عمل می‌بینیم تمام مراتع باید ملی شده باشند (احسنت) برای این که مثلاً در نایین در ناحیه‌ای که به فرمایش آقای مهندس صائبی کنار کویر است برای بته‌هایی که فقرای بیچاره برای ایجاد حرارت می‌روند می‌کنند یک مأمور بی‌انصاف وزارت کشاورزی می‌گوید اینجا جزو جنگل‌هاست اگر مناطق خشک نایین به فرمایش این آقا کنار کویر است جزو جنگل حساب می‌شود و ملی شده پس کجاست که جنگل است و ملی نشده بنابراین مراتع خصوصی همه جزو جنگل‌ها هست که طبق قانون اساسی ملی شدن جنگل‌ها اینها تماماً ملی شده و نباید چیزی گرفته بشود الان وضع همان طور است که جناب آقای پاینده فرمودند در هر جایی یک گردن کلفتی به نام این که این مرتع مال من است و مرتع خصوصی من است از مردم بیچاره اخاذی می‌کند این که فرمودند راجع به ژاندارمری بنده فرمایش جناب آقای ملک‌زاده را تأیید می‌کنم به طور قطع و یقین به شهادت همه آقایان الان اداره ژاندارمری از اداراتی است که به طور قطع و یقین اصلاح شده و دستگاه بسیار خوبی است (صحیح است) در اصفهان یک رئیس ژاندارمری هست اگر پیش‌نماز بشود بنده بهش اقتدا می‌کنم و پشت سرش نماز می‌خوانم (احسنت) برای این که از روز اولی که به آنجا آمده به خانه متنفدین برای بازدید هم نرفته که مأخوذ حیا بشود اخیراً هم در حوزه فریدن و چهارمحال گیر کرد و نزدیک بود که جانش را در زیر برف در این کار بگذارد ولی با هلیکوپتر نجاتش دادند ولی همان‌طور که آقای پاینده گفتند به ژاندارمری گفته شده که در این کار دخالت نکن چون بهش گفته شده که دخالت نکن بنابراین به ارباب رجوع و به دامدارانی که تحت فشار متنفذین هستند جواب نمی‌دهد ومردم همین طور در فشارند بنده خواهش می‌کنم آقای مهندس خدیوی این قسمت را روشن بفرمایند اولاً حوزه استان اصفهان را قبول بفرمایند ضمیمه لایحه بشود بعد هم فکری بفرمایند که مردم از دست مدعیان مراتع خصوصی نجات پیدا کنند عرض دیگری هم ندارم.
رئیس ـ آقای مهندس خدیوی.
مهندس خدیوی (معاون وزارت کشاورزی) ـ عرض کنم در مورد لایحه دوم که مربوط است به معافیت حق علفچر سال ۴۲ موضوع قربان گذشته است و الان زمستان است بنابراین از جناب آقای مصطفوی خواستم تقاضا کنم که صرفنظر بفرمایند (مصطفوی- اگر نکنم چه بکنم) استعا کردم در مورد قسمت دوم فرمایشات ایشان در مورد علفچر مناطق خصوصی توضیحاتی که جناب آقای دکتر خوشبین دادند توضیحات همان است و بنده چیزی عرض نمی‌کنم.
رئیس ـ آقای دکتر خوشبین.
دکتر خوشبین (وزیر مشاور) ـ ببخشید خیلی معذرت می‌خواهم یک بحثی در گرفته که مربوط به لایحه نیست این را بنده باز تذکر می‌دهم ولی اگر قانون ملی شدن جنگل‌ها و مراتع را ملاحظه بفرمایید در آن قانون تمام مراتع ملی شده به استثنای مراتعی که در محدوده یک ملک واقع است مثلاً کسی که به موجب قانون اصلاحات ارضی حق دارد یک ملکی داشته باشد اگر در داخل آن ملک پنج جریب مرتع دارد یا پنج جریب مرتع درست کرده یا مرتع طبیعی دارد این را خود قانون ملی شدن هم استثنا کرده است بنابراین هیچ چیزی بر خلاف آن قانون نیست. (صحیح است‌ـ احسنت).
رئیس ـ آقای پاینده.
پاینده ـ بنده خواستم با کمال احترام به نمایندگان محترم و به نماینده محترم دولت این نکته را یادآوری کنم برای همیشه منظور از بحث در پارلمان در حقیقت مناظره نیست که با یکدیگر گفت‌وگو بکنیم و سنگرگیری کنیم من بگویم درست می‌گویم او بگوید من درست می‌گویم منظور گفت‌وگوی نزیهانه‌ای است برای کشف حقیقت. اگر اتفاقاً یک نفر از ما نتواند از نظر قانون یا از نظر ردیف کردن کلمات با نماینده دولت برابری کند مردم گناهی نکرده‌اند که حق‌شان تضییع بشود این مطلب روشن است قدر مسلم این است که هنوز مراتع خصوصی وجود دارد ولی مراتع را دولت ملی کرده است آنچه که بنده عملاً دیده‌ام نتیجه این ملی کردن مراتع این بوده است که دولت دامداران را ول کرده است به حال خودشان و ژاندارمری هم دخالت نمی‌کند و بایستی خدمت آقای ملک‌زاده آملی عرض کنم که تعدی ژاندارمری هم دخالت نکردنش است. تعدی دزد بردن مال مردم است تعدی فلان گردن کلفت گرفتن پول اضافی است تعدی ژاندارمری دخالت نکردن و رها کردن مردم است (ملک‌زاده‌آملی- تشریف بیاورید به اتفاق برویم به ژاندارمری معلوم شود) و این تعدی را متأسفانه عملاً دارد می‌کند آنچه را که دولت سابقاً می‌گرفته از مراتع جنگلی و غیرجنگلی و خصوصی و غیرخصوصی چون سابقاً دولت اصلاً مرتع خصوصی قائل نبود هر کس هر جا بوده یک پولی می‌گرفت حالا آن را ده برابر یعنی ده بار دامداران می‌پردازند این واقع است و استدعا می‌کنم جناب آقای معاون وزارت کشاورزی به این مطلب توجه بفرمخایند اگر معنی ملی کردن جنگل‌ها این است که این دامداران بدبخت از حمایت قانون بیرون بروند و ژاندارمری آنها را رها بکند و بگوید این کار مربوط به وزارت کشاورزی است و وزارت کشاورزی هم نباشد و اگر هست بگوید که بلی هنوز مرتع خصوصی هم داریم بنده تصور می‌کنم که حاصل این قانون جز گرفتاری و بلاتکلیفی برای طبقه‌ای که اکثراً محرومند چیز دیگری نیست و اگر اتفاقاً یکی هم قاشق آلپاکا دارد وضعش از دیگران بهتر نیست و این بود که خواستم تقاضا کنم به این مطلب توجه بشود که کدام مرتع خصوصی است کدام مرتع عمومی است این را دامداران نمی‌دانند یک منطقه‌ای هست مثلاً حوزه انتخابیه آقای دکتر صالحی فریدن این تا پیش از لغو علفچر از طرف مأمورین دولت در تمام مناطق علفچر گرفته می‌شد و حالا هم در هر منطقه‌ای سه بار از مردمی که آنجا هستند می‌گیرند حالا این خصوصی است یا خصوصی نیست ملی شده یا نشده این را دولت و ژاندارمری باید دخالت بکند و ببیند که جزو ملی شدن جنگل‌ها هست یا نه و نباید مردم را به حال خودشان ول بکند اینها که خارج از حمایت قانون نباید باشند در صورتی که عملاً دامدار در سراسر مملکت مثل رم قدیم که خارج از حمایت بودند و فریادرس آنها خدا بود الان فریادرس دامدارها فقط خداست نه ژاندارمری گوش می‌دهد و نه اداره کشاورزی. بنابراین در ضمن این که این مطلب مربوط به این لایحه نیست ولی مربوط به این لایحه هست مربوط به حق علفچر است و ما حق نداریم یک مشت مردم بدبخت و بیچاره را به حال خودشان رها کنیم و ژاندارمری هم گوش نکند و ما هم بگوییم بله مرتع خصوصی است.
رئیس- چند نفر از آقایان تقاضای صحبت کرده‌اند چون پیشنهاد کفایت مذاکرات رسیده اگر مخالفی نیست رأی بگیریم (اظهاری نشد) خانم‌ها و آقایانی که با پیشنهاد کفایت مذاکرات موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم. خانم‌ها و آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده قرائت می‌شود.
ماده واحده ـ به سازمان جنگلبانی اجازه داده می‌شود در سال ۱۳۴۲ از وصول حق علفچر بهاره مراتع واقع در استان فارس‌ـ خوزستان‌ـ کرمان‌ـ بلوچستان و سیستان و حوزه فرمانداری کل بنادر جنوب و حوزه فرمانداری کل لرستان و مراتع کویری استان‌های مرکزی و خراسان‌ـ سمنان‌ـ دامغان‌ـ شاهرود خودداری نماید.
رئیس- پیشنهادات رسیده قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌شود: چون شهرستان قزوین در سال ۱۳۴۲ دچار خشکسالی بوده مشمول قانون مزبور بشود.
دکتر الموتی.
پیشنهاد می‌شود: حق علفچر از فرمانداری کل کهکیلویه اخذ نشود و جزو لایحه باشد.
دکتر زعفرانلو.
پیشنهاد می‌نماید حوزه فرمانداری کل چهارمحال و بختیاری نیز از معافیت مزبور برخوردار گردد.
میرافضل.
بدین وسیله پیشنهاد می‌کنم که فرمانداری کل چهارمحال و بختیاری اضافه شود.
البرزی.
پیشنهاد می‌کنم در این ماده کلمه اصفهان هم به مناطق معافیت علاوه گردد چون در آنجا خشکسالی بوده است.
پاینده.
پیشنهاد بخشودگی حق علفچر بهاره سال ۱۳۴۲ مشمول منطقه گیلان نیز باشد.
ادیب سمیعی.
پیشنهاد می‌کنیم مراتع واقع در استان کردستان هم مشمول ماده واحده شود. شیخ‌الاسلامی‌ـ کمانگر
پیشنهاد می‌نمایم مناطق مهران و دهلران هم مشمول ماده واحده بشود.
کبیری.
رئیس ـ چون نظر دیگری نیست لایحه و پیشنهادات برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوط فرستاده می‌شود.
- تصویب گزارش کمیسیون کشور راجع به سیل برگردان تهران و ادامه خیابان پرزیدنت کندی و ارسال به مجلس سنا
۸- تصویب گزارش کمیسیون کشور راجع به سیل برگردان تهران و ادامه خیابان پرزیدنت کندی و ارسال به مجلس سنا
رئیس ـ گزارش کمیسیون کشور راجع به سیل برگردان تهران و ادامه خیابان پرزندنت کندی به هتل هیلتن مطرح است و قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون کشور به مجلس شورای‌ملی
کمیسیون کشور لایحه شماره ۲۲۸۲۷-۳/۱۱/۴۲ دولت راجع به سیل برگردان تهران و ادامه خیابان کندی به هتل هیلتن را با حضور آقای فرهودی معاون وزارت کشور مطرح و مورد رسیدگی قرار داد و پس از مذاکرات مفصل ماده واحده پیشنهادی دولت را با اصلاحاتی به شرح زیر تصویب نمود اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده ـ به شهرداری تهران اجازه داده می‌شود در مورد احداث سیل برگردان شمال غربی تهران و ادامه خیابان پرزیدنت کندی (نواب سابق) با توجه به ضرورت و فوریت احداث سیل‌بند و ارتباط آن با خیابان مزبور بدون رعایت تشریفات مقدماتی مقرر در قانون توسعه معابر مصوب سال ۱۳۲۰ اراضی و مستحدثات واقعه در مسیر خیابان پرزیدنت کندی تا محل سیل‌برگردان را فوراً پس از تهیه نقشه و ذکر خصوصیات مستحدثات موجود در آن و تعیین بهاء عادلانه تصرف و خیابان و سیل‌برگردان را احداث و ظرف یک سال از تاریخ تصرف سایر تشریفات مقرر در قانون توسعه معابر اعم از پرداخت بهای اراضی و مستحدثات مورد تصرف به مالکین آنها و اخذ حق مرغوبیت از مالکین منتفع اجرا نماید.
- تبصره ۱ـ به شهرداری تهران اجازه داده می‌شود از نظر فوریت ساختمان سیل برگردان و پل‌ها و سایر تأسیسات لازم مربوط به آن را به طور امانی انجام دهد.
- تبصره ۲ـ هزینه ایجاد و تأسیس آن قسمت از جاده‌ها که در خارج محدوده شهر تهران واقع می‌شود اعم از ساختمان جاده و قسمت مستحدثات و بهای اراضی از محل اعتبارات راهسازی برنامه‌های عمرانی تأمین خواهد شد.
وزارت کشور و وزارت راه مأمور اجرای این قانون می‌باشند.
مخبر کمیسیون کشور- حسام‌الدین رضوی.
گزارش از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه ۲۱/۱۱/۴۲ با حضور آقای وزیر کشور لایحه شماره ۲۲۸۲۷ دولت راجع به سیل برگردان تهران و ادامه خیابان کندی به هتل هیلتن را مورد رسیدگی قرار داده و ماده واحده مصوب کمیسیون کشور را تأیید نمود اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دادگستری‌ـ دکتر مبین.
رئیس ـ کلیات این لایحه مطرح است. در کلیات لایحه نظری نیست (کبیری- اجازه می‌فرمایید) آقای کبیری مثل این که در خود ماده واحده نظری دارید؟ (کبیری‌ـ بله در ماده واحده عرضی دارم) بنابراین به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که با ورود در شور ماده واحده موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده قرائت می‌شود.
ماده واحده ـ به شهرداری تهران اجازه داده می‌شود در مورد احداث سیل‌برگردان شمال غربی تهران و ادامه خیابان پرزیدنت کندی (نواب سابق) با توجه به ضرورت و فوریت احداث سیل‌بند و ارتباط آن با خیابان مزبور بدون رعایت تشریفات مقدماتی مقرر در قانون توسعه معابر مصوب سال ۱۳۲۰ اراضی و مستحدثات واقعه در مسیر خیابان پرزیدنت کندی تا محل سیل‌برگردان را فوراً پس از تهیه نقشه و ذکر خصوصیات مستحدثات موجود در آن و تعیین بهای عادلانه تصرف و خیابان و سیل‌برگردان را احداث و ظرف یک سال از تاریخ تصرف سایر تشریفات مقرر در قانون توسعه معابر را اعم از پرداخت بهای اراضی و مستحدثات مورد تصرف به مالکین آنها و اخذ حق مرغوبیت از مالکین منتفع اجرا نماید.
- تبصره ۱ـ به شهرداری تهران اجازه داده می‌شود از نظر فوریت ساختمان سیل برگردان و پل‌ها و سایر تأسیسات لازم مربوط به آن را به طور امانی انجام دهد.
- تبصره ۲ـ هزینه ایجاد و تأسیس آن قسمت از جاده‌ها که در خارج محدوده شهر تهران واقع می‌شود اعم از ساختمان جاده و قسمت مستحدثات و بهای اراضی از محل اعتبارات راهسازی برنامه‌های عمرانی تأمین خواهد شد.
وزارت کشور و وزارت راه مأمور اجرای این قانون می‌باشند.
رئیس ـ آقای کبیری بفرمایید.
کبیری ـ برای دومین باری است که بنده به این آیه شریفه (ولا تلبسوا الحق بالباطل و لا تکتمواالحق و انتم تعلمون) متوسل و متمسک می‌شوم (احسنت) از دو جهت با این لایحه بنده مخالفم برای این که حق و باطل اینجا مخلوط شده است بایستی حق را از باطل جدا کرد و متمایز نمود. موضوع سیل‌بند و احداث سیل‌بند به نظر بنده و به نظر عموم نمایندگان محترم یکی از کارهای بسیار ضروری است و ضرورت دارد و بنده معتقدم و تقاضا دارم در ظرف همین امروز تکلیف این کار معلوم بشود و این لایحه به تصویب برسد چون یک موضوع حیاتی است اما معتقدم امتداد خیابان نواب باید مسکوت بماند دلایلی هم دارم که به عرض می‌رسانم امتداد این خیابان به هیچ وجه ضروری نیست و احتیاجی هم برای این کار نیست زیرا ما آن وقت به آن اصل حوایج عمومی توجه به حوایج عمومی نکرده‌ایم یعنی اگر نمایندگان محترم از طریق راه ساوه وارد تهران شده باشند و مدخل تهران را ملاحظه بفرمایند واقعاً از آن بیابان و از آن راه‌ها به مراتب بدتر است و بنده می‌توانم عرض کنم که از شهرهای درجه سوم هم به مراتب عقب‌تر و بدتر است، بسیار بد و بسیار کثیف درشکه‌های کج و معوج و تیرهای برق که گمان می‌کنم از روز اولی که برق احداث شده این چوب‌ها مربوط به همان تاریخ باشد و یک لامپ ۱۵ شمعی فرو کرده‌اند توی آن چوب این مناظر واقعاً دیدنش رقت‌بار است بنده معتقدم که این مناظر رقت‌بار را با پول کمی می‌شود تبدیل کرد به یک مناظر بهتری. یا این که از راه مشهد با ترن اگر وارد تهران بشوید ملاحظه خواهید فرمود با چه مناظری برخورد می‌کنید بنده در این ایام متبرکه که به مشهد مشرف شده بودمدر مراجعت دو نفر فرانسوی تصادفاً با من همسفر بودند نزدیکی‌های تهران که جنوب شهر را ملاحظه می‌کردیم گفتند ما سیاح هستیم در تمام دنیا گردش کرده‌ایم هیچ شهری را در دنیا ندیده‌ایم که این قدر اختلاف طبقاتی بین جنوب و شمالش باشد (دکتر مهندس بهبودی‌ـخلاف گفته‌اند) به هر جهت این مطلبی است که آنها گفتند (یکی از نمایندگان‌ـ پاریس خیلی بدتر است) شما می‌خواهید یک خیابان منحصر برای یک هتل ایجاد بفرمایید بنده از جناب آقای وزیر کشور تقاضا می‌کنم واقعاً ضرورت این از چه جهت است. امروز بنده مطلبی را تقدیم مقام ریاست کردم گزارش در روزنامه کرمانشاه مندرج بود که ۲۷ نفر آدم در یکی از قراء منطقه پشت کوه به علت بیماری سرخک تلف شده‌اند. همچنین یک چیز دیگری در روزنامه اطلاعات بود که آن را هم تقدیم مقام ریاست کردم که ۹۱ نفر در کرند و در پاوه به علت همین بیماری تلف شده‌اند علتش چیست؟ علتش به واسطه نبودن راه است حتی یک کوره‌راه وجود ندارد برای این که یک پزشک به داد این مردم برسد و اینها را نجات بدهد از مرگ از نمایندگان محترم کشاورزان و دهقانان که اینجا تشریف دارند واقعاً این توقع هست که باید در اینگونه موارد ابتلائات و گرفتاری‌های خودشان را توضیح بدهند تذکر بدهند که آیا واقعاً این کوره‌راه‌ها احداثش ضروری است یا این راه. بنده به هیچ وجه این هزینه را ضروری و لازم تشخیص نمی‌دهم و البته پس از توضیحات، دلایل دیگری هم دارم که اگر لازم باشد به عرض خواهم رسانید، عرض دیگری ندارم.
رئیس ـ آقای وزیر کشور بفرمایید.
دکتر پیراسته (وزیر کشور)- نماینده محترم جناب آقای کبیری متأفانه در کمیسیون کشور و کمیسیون دادگستری تشریف نداشتند و اگر تشریف می‌داشتند و توضیحات دولت را استماع فرموده بودند شاید این زحمت را به خودشان نمی‌دادند که در اینجا این مطلب را بفرمایند البته بنده به ایشان حق می‌دهم و حالا برای این که نماینده محترم و سایر نمایندگان محترم توجه بفرمایند که موضوع چیست توضیحاتی به عرض می‌رسانم. البته دولت لایحه‌ای داده است به مجلس و اتخاذ تصمیم به عهده مجلس است هر چه را که مجلس تصمیم گرفت دولت اجرا خواهد کرد. (احسنت)
در کمیسیون دادگستری به تفصیل به عرض نمایندگان محترم رساندم که موضوع جاده‌های اصلی و جاده‌های فرعی اتوبان کرج مدت‌هاست مورد علاقه و نظر دولتاست خوب یادم است در موقعی که این برنامه عرضه شد و شروع شد بنده سمت استانداری خوزستان را داشتم بعد که به فرمان شاهنشاه مأموریت وزارت کشور به بنده محول شد در هیئت دولت بحث شد و دلایلی که دولت برای این برنامه داشت به این ترتیب است که حالا به عرض می‌رسانم نمایندگان محترم اطلاع دارند که یکی از برنامه‌های دولت فعلی از نظر تسهیل عبور و مرور و از نظر ایجاد کار و از نظر این که جلوگیری از تصادفات راه کرج بکند ساختمان اتوبان کرج است که مدت‌هاست شروع شده و مبالغ هنگفتی هم خرج شده است این جاده برای این است که از شلوغی رفت و آمد در داخل شهر و در مدخل شهر جلوگیری بشود و کسانی که کاری با خیابان‌های شهر ندارند ولی اضطراراً و ناچاراً باید از خیابان‌ها بگذرند، نگذرند و یا این که عبور و مرور تسهیل بشود تا تصادف کمتر بشود مدت‌هاست که این جاده شروع شده است و بدون داشتن جاده‌های فرعی یک فعل عبث و نقض غرضی است زیرا کسانی که از نقاط شمالی و سایر جاده‌ها به اتوبان کرج می‌آیند، در جاده فعلی وقتی می‌رسند به تهران در میدان ۲۴ اسفند همه باید از یک دهلیزی رد شوند و طبیعی است که این منطقی و صحیح نیست دولت در مقام این برآمده است که جاده سوم را که رویش بحث شده است و له و علیهش خیلی هم گفت‌وگو شده است قانونش را اجرانکند برای این که مدتش گذشته بود و به جای جاده سوم جاده‌های نزدیک‌تری را که از اتوبان منشعب می‌شود بسازد این دلایل و این که متأسفانه عده‌ای در شهر بیکار هستند و وظیفه دولت این است که با ایجاد کار نه تنها در تهران در همه جا برای بیکاران کار تهیه بکند در مقام این برآمده‌اند که جاده‌های فرعی را بسازند و شروع به کار بکنند مجوزی که از مجلس شورای ملی خواسته شده و این که ارتباط این لایحه با مجلس چیست فقط از این نظر است که قانون توسعه معابر تشریفاتی را مقرر داشته است که اول باید آن تشریفات اجرا بشود و حالا آنچه دولت از مجلس تقاضا کرده است این است که برای تسریع در کار بشود اجازه داده شود مثل موارد مشابه که امروز به عرض نمایندگان محترم رساندم ماده ۳۳ لایحه قانونی برنامه سوم سازمان آب و برق خوزستان و ماده ۱۶ سازمان برنامه و سازمان آب تهران حق داشته باشد که اول اراضی مورد احتیاجش را تصرف کند بعد آن جریان طی شود و آن تشریفات را اجرا بکند این شأن نزول این ماده و این لایحه و علت تقدیم آن به مجلس شورای ملی است اما نمایندگان محترم فرمودند که این پول باید خرج ولایات بشود بنده خودم از کسانی هستم که عقیده قطعی و راسخ دارم که بایستی توجه دولت مخصوصاً در جهت انقلاب شاه و ملت متوجه به ده‌نشینان و شهرنشینان و نقاط دورافتاده باشد و به همین علت است که از برنامه سوم قسمت عمده و قریب به تمام بودجه صرف کارهای عمرانی و تولیدی در شهرستان‌ها خواهد شد. همین امروز بود که جناب آقای نخست‌وزیر به بندرعباس مسافرت کردند و برنامه بندرسازی آنجا را که مبالغ بسیار زیادی هم خرجش می‌شود شروع کردند همین طور بندر بوشهر و سایر نقاط راه‌های فرعی مملکت چه آنهایی که به عهده وزارت کشور و چه آنهایی که به عهده سازمان برنامه است با کمال سرعت پیش می‌رود و نمایندگان محترم ولایات این مطلب را کاملاً به خوبی توجه دارند، بنده اگر میل داشته باشید تا اواخر هفته آینده صورتش را تقدیم مجلس شورای ملی می‌کنم که ملاحظه بفرمایید چقدر کار انجام شده است بدون این که حتی از بودجه دولت پولی داده شده باشد از اجناسی که سابقاً به طور رایگان تقسیم می‌شد حالا با توافق‌هایی که شده است در یک سال اخیر توانسته‌ایم که د رنقاط مختلف جاده‌های فرعی بسازیم و نه تنها جاده‌های فرعی، مدرسه، درمانگاه، وسایل بهداشتی از قبیل حمام و غیره که مربوط به بهداشت مردم در دهات و یا آنجاهایی که امکان داشته است ساخته شده، ولی هر چیزی به جای خودش پایتخت با پنجاه میلیون تومان و یا در این حدود اعتبار مصرف اتوبان کرده است. اتوبان خیابان‌های منشعب باید داشته باشد و الا درست نیست مثل این می‌ماند که خانه مجللی بسازیم و در نداشته باشد قطعاً از آن خارنه نمی‌شود استفاده کرد بعد که برخوردیم دیدیم که سیل‌برگردان برای تهران لازم است دولت تصمیم گرفت که این لایحه را به مجلس تقدیم کند که در عین حال هم کاری ایجاد شده باشد برای بیکارها و کسب مجوز هم بکند، همان طوری که عرض کردم این در دولت هم بحث شده بنده خودم هم چون همان‌طور که اینجا بحث می‌شود و له و علیه مطالب بررسی می‌شود در خود دولت هم به شهادت جناب آقای برزگر که شاید تشریف داشتند، بنده برای این که توضیح بیشتری بخواهم از جناب آقای نخست‌وزیر و سایرین که اصرار به تقدیم این لایحه داشتند بنده خودم اول مخالف بودم و در صورت جلسات دولت این منعکس شده است بعد که توضیحات لازم را آقای وزیر راه دادند و نظری که جناب آقای نخست‌وزیر داشتند و سایر آقایان وزرا به این که باید کار ایجاد کرد و این هم لازم است بنده هم به تبعیت از نظر رفقایم و همکارانم بنده این لایحه را تقدیم مجلس کردم اما همان‌طوری که عرض کردم دولت آنچه را ضروری می‌داند به مجلس پیشنهاد می‌کند، این اکثریت مجلس شورای ملی است که باید تعیین تکلیف کند هرچه را که آقایان نمایندگان محترم بفرمایند همان طور عمل خواهد شد (احسنت) اما اینجا مطلبی که از موقعیت استفاده می‌کنم و به عرض می‌رسانم که به نظر بنده یک غلط چاپی در این گزارش کمیسیون می‌باشد چون اینجا نوشته تا محل و به نظر بنده باید وا. باشد (یکی از نمایندگان‌ـ بله واو است) اگر این طور باشد عرضی ندارم. جناب آقای دکتر اسفندیاری از بنده سؤال فرموده‌اند به این که مخارج این سیل‌برگردان از چه محلی پرداخت خواهد شد. عرض کنم مخارج سیل‌برگردان از بودجه شهرداری تهران تأمین خواهد شد و مخارج خیابان نیز از بودجه شهرداری است تا حدود شهر تهران و آنچه خارج از شهر تهران است از بودجه عمرانی پرداخت می‌شود ولی در کمیسیون دادگستری هم عرض کردم که آنچه پیش‌بینی می‌شود و اشخاص اهل فن عقیده دارند که شهرداری منفعتی هم خواهد کرد برای این که این حق تشرفی که وصول می‌کند پیش‌بینی می‌شود که خیلی بیشتر خواهد شد از آنچه خرج این خیابان خواهد شد برای این که (یکی از نمایندگان چقدر خرج خواهد شد؟) این راه را بانک ساختمانی خواهد ساخت طبق تصمیم دولت (یک نفر از نمایندگان- چقدر پیش‌بینی شده؟) آنچه رئیس بانک با من صحبت کردند در حدود چهارده میلیون تومان بودجه راهسازی خواهد بود تا هتل هیلتون اما این که فرمودند چرا هتل هیلتون باید راه داشته باشد و یا یادم نیست که آقای کبیری فرمودند که چرا راه فرعی آن دهی که در پشتکوه است ساخته نمی‌شود عرض کنم هتلی ساخته شده است به نام هتل هیلتون و البته دولت لازم است که وسیله جلب سیاح و مسافر را فراهم کند شهر هتل می‌خواهد هتل هم دارد و بنابراین نه تنها اشکالی ندارد به نظر بنده حتی ممالک بسیار فقیرتر از ما سعی می‌کنند که از مخارج ضروری خود بزنند و خرج جلب سیاح بکنند برای این که این یک کار تفننی نیست و یک کار تولیدی است ما که مملکتی داریم که خوشبختانه هم از نظر آثار تاریخی و هم از نظر تمدن و هم از حیث مناظر طبیعی و از تمام جهات از هیچ جهتی دلیلی نارد که وسایل جلب سیاح را فراهم نکنیم این است که هتلی ساخته شده است و برای این هتل راه لازم است و در کمیسیون دادگستری از دوستان بنده گفتند که گفته شده است و شایع است که می‌گویند این راه را فقط برای هتل هیلتون می‌سازند، خیر این شایع نیست در خود لایحه هم نوشته شده و بنده تأکید می‌کنم که این راه را برای هتل هیلتون دولت می‌سازد برای این که این بایستی متصل بشود به خیابان پهلوی تا کسانی که با هتل هیلتون کار دارند استفاده کنند یکی از این خطوط منشعب از جاده اتوبان اصلی کرج است که از هتل هیلتون رد می‌شود البته اگر کسی هم بخواهد از آنجا رد شود جلویش را نمی‌گیرند که از جلو این هتل نیاید و علت این که اسم هتل هیلتون در لایحه آمده است که باز نماینده محترم به بنده تذکر دوستانه دادند که یک نقطه دیگری را تعیین می‌کردید و این را ذکر نمی‌کردید عرض کنم ما نمی‌توانستیم بنویسیم مثلاً ۳۸ درجه عرض جغرافیایی ما باید یک چیزی را مشخص می‌کردیم هتل هیلتون یک چیز مشخصی است و این که گفتیم از آنجا رد شود برای این است که بیشتر از نظر نمایندگان محترم روشن باشد در هر صورت تصور می‌کنم با توضیحاتی که به عرض نمایندگان محترم رسید صورت لایحه و اعتبارش با این سیل‌بند و این که چرا تقدیم مجلس شده است روشن شود اما مطلبی که باز لازم است تذکر بدهم به جناب آقای کبیری این است که شهرداری مقرراتی دارد خود جنابعالی بهتر می‌دانید مثلاً اگر شهرداری همدان پول داشته باشد از پول شهرداری همدان نمی‌شود برداشت و خرج بندرعباس کرد این هم همین‌طور است همین طور که عرض کردم دولت لایحه‌ای تقدیم کرده است و توضیحات هم به عرض رسید هر طور که اکثریت مجلس تصمیم بگیرند دولت آن را اجرا خواهد کرد.
رئیس- چند نفر از آقایان تقاضای صحبت کرده‌اند که به عنوان موافق صحبت کنند آقای شیخ‌الاسلامی موافقید یا مخالف؟
شیخ‌الاسلامی ـ بنده فقط یک تذکری داشتم مثل این که در تبصره دو یک اشتباه چاپی شده است قسمت مستحدثات درست نیست قیمت مستحدثات صحیح است.
رئیس ـ اصلاح می‌شود پیشنهادی آقای کبیری داده‌اند که قرائت می‌شود.
در مورد لایحه شماره ۲۲۸۲۷-۳/۱۱/۴۲ پیشنهاد می‌نماید احداث سیل برگردان با امتداد خیابان نواب تفکیک شود.
رئیس- آقای کبیری توضیحی می‌فرمایید؟
کبیری ـ توضیح همان بود که عرض کردم و توضیح دیگری ندارم.
رئیس ـ آقای ریگی (ریگی- مخالفم) بفرمایید.
ریگی ـ عرض کنم با توضیحاتی که جناب آقای دکتر پیراسته دادند فکر می‌کنم برای آقای کبیری نکته تاریکی باقی نمانده باشد و یا برای نمایندگان دیگر و اصل موضوع برای ادامه این خیابان یا ساختمان سیل‌برگردان نیست برای این که دولت می‌تواند به شهرداری دستور بدهد که سیل‌برگردان درست کنند اصل موضوع همان اجازه‌ای است برای تصرف این اراضی و استفاده نکردن از قانون توسعه معابر خواسته‌اند بنده که شهردار بوده‌ام می‌دانم که چه اشکالی دارد وقتی می‌خواهند یک خیابانی را از جایی عبور دهند و یک خانه‌ای هست آنجا و صاحب آن خانه موافقت نمی‌کند با شهرداری درباره ادامه آن خیابان و بعد سال‌ها آن شخص و شهرداری می‌روند در دادگستری و دعوا می‌کنند و بالاخره آن خیابانی که واقعاً برای تسهیل عبور و مرور و برای تسهیل کار مردم شهر لازم است همین طور به تعویق می‌افتد بنابراین این لایحه شأن نزولش فقط برای همان استفاده نکردن از قانون توسعه معابر است و اجازه‌ای است که مجلس می‌دهد به شهرداری برای در نظر نگرفتن قانون توسعه معابر و الا دولت می‌تواند اصلاً خیابانی احداث کند و یا سیل‌برگردانی ایجاد کند و اجازه از مجلس نخواهد بنده به همین علت با این پیشنهاد آقای کبیری مخالفم حقاً این خیابان کندی که چندی پیش با آن تشریفات اسم‌گذاری شد نمی‌تواند سال‌ها بماند که بعداً شهرداری برود طبق قانون توسعه معابر کم کم این را توسعه بدهد و این مدت چندین سال طول بکشد و ما فقط یک بیابانی را به اسم مرحوم کندی درست کرده باشیم علت مخالف بنده این است و آقایان فقط توجه داشته باشند به این قانون توسعه معابر و الا دولت تقاضای دیگری از مجلس نکرده است.
رئیس ـ آقای یغمائی‌کیهان موافقید یا مخالف؟
یغمائی‌کیهان ـ بنده با پیشنهاد مخالفم.
رئیس ـ به پیشنهاد آقای کبیری رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (چند نفری برخاستند) تصویب نشد (یکی از نمایندگان‌ـ یک مرتبه دیگر پیشنهاد را بخوانید)
رئیس ـ قبلاً خوانده شد و رد شده است. پیشنهادی از آقای روحانی رسیده قرائت می‌شود.
در مورد لایحه شماره ۵۰۱ موضوع سیل‌برگردان پیشنهاد می‌شود:
۱- در سطر پنجم بعد از جمله پرزیدنت کندی به جای «تا» «و» نوشته شود.
رئیس ـ غلط چاپی است اصلاح می‌شود بقیه پیشنهاد خوانده می‌شود.
در سطر پنجم بعد از جمله سیل‌برگردان را «طبق نقشه مصوب انجمن شهر یا قائم‌مقام قانونی آن» نوشته شود.
رئیس ـ آقای وزیر کشور.
دکتر پیراسته (وزیر کشور)- این نقشه‌ها مدت‌هاست که ترسیم شده بنده خوب به یاد دارم که این نقشه‌ها را هشت ماه پیش شهرداری تهران به وزرت کشور پیشنهاد کرد بنابراین طبیعی است این قانون است که شهرداری وقتی نقشه‌ای می‌کشد باید به تصویب انجمن شهر یا قائم‌مقام قانونی آن برساند بنابراین پیشنهاد نماینده محترم یک توضیح واضحی است. معهذا چون نمی‌تواند نقشه‌ای اجرا شود بدون این که به تصویب انجمن شهر و یا وزارت کشور برسد (مصطفوی‌نایینی ـ اجازه بفرمایید چون قانون خاصی است تصریح شود) عرض کردم بنده نظری ندارم توضیح می‌دهم بعد همان طوری که عرض کردم هر جور آقایان تصمیم بگیرند عمل می‌شود همان‌طوری که عرض کردم این نقشه‌ها را هشت ماه است وزارت راه و شهرداری تصویب کرده‌اند و به وزارت کشو رفته و از آنجا رفته است به هیئت دولت حتی بنده خوب یادم است که این نقشه‌ها و پیشنهادهای شهرداری را با شهردار وقت بردیم به سازمان برنامه چون آنجا شورای عالی برنامه تشکیل شده بود به ریاست جناب آقای نخست‌وزیر و این نقشه‌ها و این مسیرها را روی آنکه خرجش کمتر است و لازم‌تر است شورای عالی و جناب آقای نخست‌وزیر تصویب فرمودند به این صورت تقدیم شود و قرار هم بود به همین صورت اجرا شود و اگر به اشکال قانون توسعه معابر برنمی‌خوردیم تا به حال اجرا شده بود این نقشه‌ها هشت ماه پیش به وسیله شهرداری تهران تسلیم شده بنابراین غیر از این نمی‌تواند باشد و اصلاً نقشه‌ای که به تصویب انجمن شهر و حتی وزارت کشور نرسد قابل اجرا نیست معهذا اگر می‌فرمایید چنین باشد قبول می‌کنم.
رئیس ـ آقای روحانی.
روحانی‌ـ با توضیحاتی که جناب آقای وزیر کشور فرمودند مطلب منتفی است و آن کلمه را هم که قبلاً خودشان قبول کردند.
رئیس ـ بقیه پیشنهاد آقای روحانی قرائت می‌شود.
۳- در سطر ششم پس از تعیین بهای عادلانه جمله «وسیله کارشناسان رسمی» اضافه شود.
رئیس ـ آقای روحانی.
وزیر کشورـ در قانون هست.
روحانی‌ـ می‌فرمایند در قانون هست و رعایت می‌شود. اگر زائد می‌دانند حرفی ندارم. (احسنت)
رئیس ـ بقیه پیشنهاد قرائت می‌شود.
۴- در سطر دوم از تبصره ۱ بعد از جمله مربوط به آن را جمله «با تصویب انجمن شهر یا قائم‌مقام قانونی آن» اضافه شود.
روحانی‌ـ آن را هم که فرمودند رعایت می‌شود.
رئیس ـ بقیه پیشنهاد قرائت می‌شود.
۵- در سطر دوم از تبصره دوم بعد از جمله ساختمان جاده کلمه «قسمت» غلط و «قیمت» درست است.
روحانی‌ـ اشتباه چاپی است.
رئیس ـ بله غلط چاپی است بنابراین اصلاح می‌شود پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌نماید در سطر ششم و هشتم ماده واحده اصلاح عبارتی به شرح زیر به عمل آید:
همزه بعد از کلمه بها تبدیل به یا (ی) شود.
معتمدی.
رئیس ـ اصلاح عبارتی است اصلاح می‌شود پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌نمایم که در سطر ماقبل آخر ماده واحده به شرح زیر اصلاح به عمل آید:
«در قانون توسعه معابر به طور اعم مربوط به پرداخت» الخ... با تقدیم احترامات مرتضوی.
رئیس ـ آقای مرتضوی.
مرتضوی‌ـ به آنچه از عبارتی که در این ماده هست فهمیده می‌شود توجه بفرمایید بنده توضیحی بدهم اینجا نوشته است «در ظرف یک سال از تاریخ تصرف سایر تشریفات مقرر در قانون توسعه معابر را اعم از پرداخت بهای اراضی و مستحدثات مورد تصرف به مالکین آنها و اخذ حق مرغوبیت از مالکین منتفع اجرا نماید» این طور استنباط می‌شود که وزارت کشور باید ظرف یک سال این پول‌ها را به مالکین بدهد و این حق مرغوبیت را حتماً از مالکین بگیرند در صورتی که قانون توسعه معابر تشریفات خاصی دارد چه بسا که این تشریفات در یک سال انجام بشود و موضوع منتفی شود ولی بعضی اوقات اتفاق می‌افتد که این تشریفات ظرف یک سال اجرا نمی‌شود یعنی ممکن است یک مالکی اعتراض بکند به نظر و کارشناس و موضوع مراجعه شود به محکمه و تشریفات از یک سال بیشتر بینجامد و چون دولت مکلف است طبق تصریح این ماده ظرف این یک سال پول را پرداخت کند و زمین را بگیرد اگر ظرف یک سال تشریفات انجام نشد تکلیف دولت چیست و بر چه معیار و مجوزی باید عمل کند این است که اینجا بنده این اصلاح را لازم دیدم که ناظر بر انجام تشریفات باشد که تشریفات را موظف باشد ظرف یک سال انجام بدهد و چون تشریفات ظرف یک سال تمام نشود این اصلاح از این نقطه نظر لازم است (یکی از نمایندگان- پیشنهاد را مجدداً قرائت بفرمایید)
مرتضوی ـ یعنی تشریفات و پرداخت را به طور اعم باید ظرف یک سال انجام بدهد نه این که موظف باشد، این ایجاد اشکال می‌کند برای وزارت کشور.
رئیس ـ آقای وزیر کشور.
دکتر پیراسته (وزیر کشور) ـ در لایحه اصلی که بعداً نوشته شده بود به پیشنهاد جناب آقای دکتر یگانه آنچه یادم هست این تهیه شد این پیشنهاد آقای مرتضوی را بنده متذکر نبودم بسیار پیشنهاد صحیحی ممکن است تشریفات ارجاع به کارشناس و بعد کمیسیون حل اختلاف و کمیسیون توافق و امثال آنها که در قانون توسعه معابر پیش‌بینی شده است بیش از یک سال طول بکشد و بنده موافقم که پیشنهاد جناب آقای مرتضوی مورد قبول قرار گیرد.
رئیس- آقای مهندس والا مخالفید بفرمایید.
مهندس والا- عرض کنم یکی از مشکلاتی که ما داریم در دستگاه‌ها متأسفانه همین مقررات و همین اشکالات و همین کمیسیون‌ها و همین تشریفات هست بدون تردید در موقعی که یک جاده‌ای احداث می‌شود یا یک معبری توسعه پیدا می‌کند یک حق مرغوبیتی برای سایرین به وجود می‌آید اگر واقعاً دولت با یک تدابیر خاصی این کار را به این ضرورت انجام بدهد که حق مردم را به موقع بدهند و اگر کسانی متنفع می‌شوند ازشان آن حق مرغوبیت را بگیرند به نظر بنده نه این اختلافات به وجود می‌آید و نه طول زمانی که بر این یک پروژه ممکن است ۱۵ سال ۲۰ سال ۳۰ سال از یک نسل به نسل دیگر برود حالا هم یک قانونی می‌گذرانید که در ظرف مدت یک سال ترتیب این کار را معین کنند، بنده با کمال تأسف معذرت می‌خواهم جناب آقای مرتضوی فرمایشتان صحیح است از نظر اصولی ممکن است ولی نتیجه این می‌شود که با گذاشتن این تشریفات فردا دولت یا شهرداری بیاید زمین مردم را تصرف کند و پولش را هم ندهد اگر می‌خواهید این ترتیب باشد حرفی نیست اما به عقیده بنده اگر روزی روزگاری مسلم شود یک کمیسیون خاصی بیاید معین کند از اشخاص صالحی و بگوید این جاده‌ای که از اینجا می‌برم این قسمتی که می‌افتد در خیابان قیمتش این قدر است و من می‌دهم یک حقوق ارتفاقی هم نسبت به زمین‌های مجاور پیدا می‌شود که با نظر کارشناس صالح این قدر است و این مبلغ فوراً پرداخت می‌شود این اختلافات پیدا نمی‌شود، بنده اطلاع دارم در خود شهرداری تهران در گذشته پرونده‌هایی بوده است که وقتی ممکن بوده زمین مورد اختلاف متری ۵۰ تومان بوده و مورد گفت‌وگو بوده کم‌بین‌هایی شده و به یک صورتی درآمده که هم به ضرر مردم بوده و هم به ضرر دولت صحبت تشخیص اینجا نیست هر چقدر ما کار را منجز کنیم من عقیده شخصیم این است که تکلیف مردم و مملکت و دستگاه‌های دولت را روشن کنیم بهتر است البته امروز این خیابان مورد احتیاج است و در کلیات بنده می‌خواستم صحبت کنم و این مطلب را عرض کنم که گذشته و می‌بینم که مجلس با این کار موافق است و دولت هم موافق است و بنده هم به احترام این تصمیمی که گرفته شده از مخالفت در این کار صرفنظر می‌کنم ولی جا دارد که یک فکری اول برای شهرستان‌ها بشود و بعد برای تهران اما این کار را نگذارید به طول زمان تکلیف مردم را اول روشن کنید، ممکن است همین بحث اینجا به وجود بیاید یک کمیسیونی از حالا معین کنید و تشکیل بشود وزیر کشور باشد شهردار تهران باشد و رئیس دیوان کشور باشد این سه نفر بنشینند معین کنند و یک کارشناس صالح از هر مقامی که شما می‌خواهید برود قیمت کند (مرتضوی- اجازه بفرمایید بنده توضیح عرض کنم) و بگوید این خیابانی که از اینجا می‌رود در طول این خیابان قیمت اراضی این قدر است و این قدر هم مردم باید بپردازند، قانون عبارت از تصمیماتی است که در مجلسین گرفته می‌شود هر چقدر تکلیف مردم روشن بشود این کار به نفع مردم است، الان یک عده‌ای به من مراجعه کرده‌اند گرفتاری‌هایی دارند راجع به سد لتیان از یک طرف می‌بینم حرف مردم درست است و از طرف دیگر می‌بینم که حرف دولت هم درست است دولت می‌گوید من زمین متری ۲۰ تومان را چطور متری ۲۰۰ تومان قیمت بگذارم این اختلاف علتش چیست برای این است که از آن روز اول که این قانون را باید اجرا می‌کردند به طور قاطع حل نکردند و طول زمان یک مشکلاتی برای مردم و دولت به وجود آورد که بعداً اسباب زحمت شد در هر صورت ما تشریفات را باید کم کنیم و از بین برود و مردم را دچار پیچ و خم اداری نکنیم، بنده از جناب آقای وزیر کشور تقاضا می‌کنم ترتیبی بدهند که تکلیف مردم را روشن کنند.
رئیس ـ آقای شیخ‌الاسلامی موافقید یا مخالف؟
شیخ‌الاسلامی- بنده با نظر آقای مهندس والا موافقم چون پیشنهاد اصلاحی را بنده در کمیسیون کردم اجازه بفرمایید که توضیح عرض کنم.
رئیس ـ بفرمایید شما پیشنهاد آقای مرتضوی را امضا کرده بودید؟
شیخ‌الاسلامی ـ نخیر، اساس این لایحه همان طوری که جناب آقای وزیر کشور توضیح دادند برای این بود که تشریفات مقرر در قانون توسعه معابر اجرایش یک مدت به عقب بیفتد یعنی به جای این که این تشریفات را قبلاً انجام بدهند و بعد این اراضی را تصرف کنند برای این که سرعتی به کار برده شود چون این کار فوریت دارد قبلاً اراضی مورد احتیاج را تصرف کنند بعد این تشریفات قانون توسعه معابر را اجرا نمایند در لایحه هم قبلاً همین طور بوده یعنی نوشته شده که تصرف کنند، اجرا کنند، و بعداً سایر تشریفات مقرد در قانون توسعه معابر را اجرا کنند، در کمیسیون دادگستری بنده این پیشنهاد را کردم که یک مدت برایش قائل بشوند و بعد انجام بدهند برای این که مردم خیلی بلاتکلیف بوده و شاید شهرداری دلش نخواست و این کلمه را می‌شود تفسیر کرد برای شش سال دیگر و شروع به اجرای این تشریفات را از بعد از ۵ سال بکنند به این صورت بود که بنده این پیشنهاد را کردم که تکلیف مردم روشن بشود و شهرداری و وزارت کشور هم همین نظر را دارند بعد از این که این کار تمام شد واقعاً شهرداری مکلف باشد این مقررات قانون توسعه معابر را شروع کند و ا ین یک سال را هم که ما اینجا گذاشتیم وقتی شروع کردند جناب آقای مرتضوی اگر فرضاً آن نظر جنابعالی این باشد که ممکن است در ظرف یک سال طول بکشد لااقل در انقضای یک سال تمام بشود و خیال می‌کنم که از این جهت دیگر اشکالی در کار نباشد برای این که وقتی قسمتی انجام شد اگر جزئی از کار بماند شروع به کار شده به هر حال شهرداری این مقررات مربوط به قانون توسعه معابر را شروع کرده النهایه مقداری از آن تشریفات برای بعد می‌ماند مهم این است که در ظرف این مدت شهرداری مکلف باشد قانون توسعه معابر را شروع به اجرا بکند و مردم را معطل نگذارد پیشنهاد بنده این بود و خیال می‌کنم این مدت باشد بهتر است (صحیح است) (نمایندگان‌ـ آقای مرتضوی پیشنهاد خودتان را پس بگیرید).
رئیس ـ آقای مرتضوی.
مرتضوی ـ بنده یک مطلبی را که اعتقاد دارم پس نمی‌گیرم. اگر آقایان تشخیص دادید که عرایض من صحیح است که قبول می‌کنید و الا رد می‌کنید و بنده چون خودم عضو کمیسیون کشور هستم وقتی این لایحه مطرح شده بود یک مثالی زدم، فرض بفرمایید درست مطلب مثل این است که یک کسی می‌خواهد نماز بخواند اول باید وضو بگیرد بعد نماز بخواند (مهندس والا- باید اول نیت کند) ولی یک وقتی موقعیت خاصی است می‌رود پیش مجتهد جامع‌الشرایط که شما فتوا بدهید که در این مورد خاص اول نماز بخوانم بعد وضو بگیرم ولی دلیل نمی‌شود که من در موالات وضو گرفتن و شرایط وضو گرفتن تغییراتی بدهم یعنی دولت از ما خواسته است که تصویب کنیم قانون توسعه معابر و تشریفات آن بعد از تصرف این اراضی و احداث سیل‌برگردان انجام شود (یک نفر از نمایندگان‌ـ مدتش معلوم است) در یک موردی که شهرداری بخواهد وظیفه خودش را در مورد احداث معابر انجام بدهد و کارش را شروع کند چون ملتزم است که تشریفات قانون توسعه معابر را انجام بدهد شروع بکند به این کار ولی در اینجا گذاشتن این ماده و ذکر آن بسیار صحیح است چون ممکن است وقتی دولت آمد و زمین‌ها را تصرف کرد و خیابان را توسعه داد به صرف این که موظف است که قانون توسعه معابر را انجام بدهد ممکن است اهمال بکند، مسامحه کند، مماطله بکند.
بنابراین الزام دولت که در ظرف یک سال این تشریفات را انجام بدهد صحیح است ولی دولت نمی‌تواند از تشریفاتی که در قانون توسعه معابر هست عدول کند اگر ما مدت را محدود به یک سال کردیم که دولت موظف است در ظرف یک سال این پول را بدهد چه بسا اتفاق می‌افتد که یک مالک زرنگی از همین مورد استفاده کند یعنی آن تشریفات را روی مخالفت و ارجاع به کارشناس، طول بدهد تا یک سال تمام بشود در پایان یک سال اگر تشریفات قانون توسعه معابر انجام نشده بود به بنده بفرمایید که وزارت کشور در پایان یک سال چه عملی خواهد کرد پول آنها را بر چه مقیاس و معیاری خواهد داد (بعضی از نمایندگان ـ چون شروع به اجرا کرده است اشکالی ندارد) اگر این منظور را تأمین می‌کند بنده عرضی ندارم.
رئیس ـ آقای دکتر عاملی مخالفید بفرمایید.
دکتر عاملی ـ موقعی که این مطلب در کمیسیون دادگستری مطرح شد عنوان شد که پس از این که اجازه دادیم به دولت که بدون تشریفات مقرر در قانون کار خودش را شروع بکند آیا آن تشریفات بعد از اجرای اصل کار چقدر طول خواهد شید و اشخاصی که مالک یا مستحدثات‌شان از دست‌شان رفته است چه روزی به پول خودشان خواهند رسید زیرا آن تشریفات برای این است که کار انجام بشود وجوهی که باید شهرداری یا وزارت کشور بپردازد، بپردازد بعد دولت کار را شروع کند این مطلب از نماینده وزارت کشور و حتی از خود آقای وزیر کشور سؤال شد که تشریفات و پرداخت پول چقدر امکان دارد طول بکشد فرمودند شش ماه بعد از این که در اطراف این موضوع صحبت شد برای این که عبارتی در قانون نوشته نشود که قابل اجرا نباشد با موافقت آقای وزیر کشور و آقای شهردار تهران که به اتفاق ایشان در آن کمیسیون حاضر شده بودند مقرر شد برای انجام این کار یک سال قید بشود منظور کمیسیون به طول کلی این بود که در ظرف یک سال کلیه تشریفات انجام بشود و چون این کار اعتبارش هم در نظر گرفته شده است پول مردم به طول کلی پرداخت بشود به این جهت عبارتی که در لایحه نوشته شده این بود که ظرف یک سال از تاریخ تسرف سایر تشریفات مقرر در قانون توسعه معابر را اعم از پرداخت بهای اراضی و بقیه که در لایحه هست انجام بدهد پیشنهادی را که جناب آقای مرتضوی می‌فرمایند نتیجه‌اش این خواهد شد که یک کلمه را تغییر بدهیم و تشریفات هم در یک سال انجام شود ولی پرداخت بها تکلیفش معلوم نباشد (شیخ‌الاسلامی- تمام جریان در مورد بها است) یعنی مدت نداشته باشد، علت مخالفت بنده با این پیشنهاد این است که این مطلب درست خلاف نظری است که در کمیسیون تعقیب شده است و در کمیسیون نظر این بوده است که آن مطلب اساسی یعنی همه این تشریفات انجام بشود یعنی پرداخت‌بها و آقای وزیر کشور که موافقت فرمودند شاید توضیحاتی که بنده حالا عرض کردم و ایشان هم توجه فرمودند و موافقتی را که با آن پیشنهاد فرموده بودند پس بگیرند و شاید خود آقای مرتضوی هم پس بگیرند البته یک مطلبی را آقای مرتضوی رمودند و آن اینست که ممکن است بر سر قیمت با شهرداری اختلافی بشود که این مطلب به مراجع قضائی رجوع شود که خود آن مدت زیادی وقت لازم داشته باشد در این باب آقای دکتر یگانه پیشنهاد دیگری تهیه فرموده‌اند که بعد از این مطرح خواهد شد که اگر تشریفات و پرداخت بها به مراجع قضائی برای حل اختلاف برخورد نکند در ظرف یک سال و اگر برخورد کرد موکول به خاتمه اختلاف باشد در خاتمه موضوع بنده خیال می‌کنم با این پیشنهاد نظر آقای مرتضوی تأمین می‌شود نه با پیشنهادی که خودشان داده‌اند، به این جهت بنده استدعا می‌کنم اگر قانع شدند پس بگیرند تا آن پیشنهاد دومی قرائت بشود.
مرتضوی- بنده پیشنهادم را مسترد می‌دارم.
رئیس- چون آقای مرتضوی پیشنهادشان را پس گرفته‌اند پیشنهاد آقای دکتر یگانه قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌نمایم جمله زیر به ماده واحده پس از جمله «و در صورتی که رسیدگی به اختلاف به مراجع صالح مذکور در قانون توسعه معابر ارجاع شده باشد پس از تعیین تکلیف موضوع از طرف مرجع مزبورـ دکتر یگانه.
رئیس- آقای مهندس والا مخالفید بفرمایید.
مهندس والا ـ بنده قربان این فرصتی را که به دست آوردم از این جهت است که یکی از وظایف مجلس شورای ملی رفع گرفتاری مردم است به هر صورت و به هر تقدیری که امکان دارد بنده به طور مثال یکی دو موردی را عرض می‌کنم واقعاً ملاحظه بفرمایید این ابتلائات و این مشکلات هست و خدای نکرده در اثر روشن نبودن قوانین هزار جور تهمت و افترا و سوءاستفاده هم بوجود می‌آید فرض کنید راجع به فرودگاه مهرآباد است تمام ما اذعان داریم که باید فرودگاه مهرآباد درست بشود مقداری زمین هم که مورد احتیاجش هست داشته باشد دولت هم آمده تصرف کرده آن روزی که آمده تصرف کرده شاید واقعاً قیمتی نداشته یا اگر قیمتی داشته قیمت نازلی بوده ولی در این اراضی اقسام و انواع مالکین در اینجا بوجود آمده‌اند بنا به احترام اصول مالکیت دولت موظف است پول آنها را بدهد، چون تکلیف این کار در روز اول روشن نشده، دولت آمده است از متری یک تومان داده تا متری ۵۰ تومان هنوز که هنوز است و در لایحه بودجه سال ۴۰ که بنده خاطرم هست یک تبصره‌ای گذاشته بودند که ۵ میلیون تومان بدهند دو مرتبه قرار شد که در ظرف پنج سال بپردازند هنوز مردم می‌آیند شکایت می‌کنند که آقا تکلیف ملک ما روشن نیست می‌خواهند بروند ورقه مالکیت بگیرند اداره ثبت عنوان می‌کند که چون در تصرف اداره هواپیمایی است ما نمی‌توانیم سند مالکیت بدهیم اداره هواپیمایی می‌گوید چون این املاک شما ورقه مالکیت ندارد نمی‌توانیم پول بدهیم کارشناس رفته همین کارشناس‌هایی که ما می‌گوییم رفته‌اند قیمت کرده‌اند از متری ۱۵ تومان ۲۰ تومان و ۶۰ تومان و ۷۰ تومان آخر چرا ما کاری بکنیم که این اختلافات پیش بیاید والله به خدا اگر از روز اول بنشینیم صحبت کنیم نه این اشکالات پیدا می‌شود نه این تهمت‌ها زده می‌شود نه این نارضایی‌ها بوجود می‌آید تکلیف دولت روشن است تکلیف مردم هم روشن است و به عقیده من اگر در اینجا راهی درست می‌شود مالکین مجاور بایستی اول یک پول‌هایی به دولت بدهند چون که زمینشان مرغوب می‌شود. شما ملاحظه بفرمایید چندین میلیون تومان از بودجه کشور صرف بلوار کرج شده بسیار هم صحیح است ما احتیاج داریم که در تهران یک خیابان زیبایی داشته باشیم به نام بلوار کرج کاش این خیابان ادامه پیدا کند به جای ۲ کیلومتر ۲۰ کیلومتر بشود (مجید محسنی ـ خیابان ملکه الیزابت است) بسیار خوب خیابان ملکه الیزابت ملاحظه بفرمایید که چه مشکلاتی پیدا شد پولش از بودجه عمومی کشور پرداخت شد اما منفعشت را کی برد؟ منفعت را صاحبان زمین‌هایی بردند که مجاور این خیابان شد جناب آقای وزیر کشور جنابعالی بفرمایید که بابت این حقوق ارتفاقی چقدر از مالکین مجاور این خیابان پول گرفته شده است (وزیر کشورـ تحقیق می‌کنم عرض می‌کنم) و یا راجع به قانون توسعه معابر همین طور که اطلاع دارم و استدعا می‌کنم که جناب آقای وزیر کشور بنده را در این مورد روشن بفرمایند مثل این که یک قانونی در سابق بود بعد شهرداری آمد از دولت تقاضا کرد آن را تغییر داد و تصویب‌نامه‌ای گذراند اگر این‌طور باشد این را چرا روشن نمی‌کنید، ما تمام کارهایمان اینست که متأسفانه قوانین‌مان آن‌چنان کشدار است که هم باعث زحمت دولت می‌شود و هم باعث زحمت مردم و هم باعث ایجاد سوءتفاهم خواهد شد بنده معذرت می‌خواهم چون جناب آقای وزیر کشور تشریف دارند اگر این کار روشن بشود مسئله‌ای به نام مسئله میدان رباط‌کریم دیگر بوجود نمی‌آید.
رئیس- آقای مهندس والا وقت جنابعالی تمام شد.
مهندس والا ـ پس بنابراین روشن کنید این مطلب را که تکلیف اشخاص روشن بشود و مردم بدانند در یک مدت معینی پول‌شان را می‌گیرند و اختلاف هم اگر باشد زود حل می‌شود.
رئیس ـ آقای دکتر مبین بفرمایید.
دکتر مبین- (مخبر کمیسیون دادگستری) ـ با پیشنهاد آقای دکتر یگانه مشروط بر این که جمله پس از تاریخ تصویب اضافه بشود موافقت می‌کنم.
رئیس ـ آقای یغمائی کیهان.
یغمائی‌کیهان ـ بنده با پیشنهاد آقای دکتر یگانه موافق هستم و توضیحی می‌خواهم عرض کنم.
رئیس ـ بفرمایید.
یغمائی‌کیهان ـ پیشنهاد آقای دکتر یگانه مثل همه پیشنهادهایی که در تمام موارد می‌فرمایند بسیار به جا است جناب آقای مهندس والا، و مکمل پیشنهاد جناب آقای مرتضوی است (مرتضوی ـ متشکرم که این جمله را فرمودید) و بنده یک تجربه تلخی دارم که حالا به عرضتان می‌رسانم و انشاءالله جناب آقای وزیر کشور هم به این مطلب موافقت خواهند فرمود در شهرستان مشهد یک خیابانی هست به نام خیابان دانشگاه از یک طرف وصل می‌شود به خیابان سراب از یک جاهایی هم هست که آقای دکتر سامیراد و آقایان خراسانی‌ها همه می‌دانند در آنجا خیابانی هست به نام خیابان جهانبانی که در سوک این دو تا خیابان یک منزلی است مال یک شخصی که چوب‌فروش بود، بیست و پنج سال است بین شهرداری و آن کسی که فوت کرده با ورثه‌اش اختلاف هست بنده خودم افتخار عضویت انجمن شهر را داشتم، وقتی هم فوت کرد در وصیتنامه رسمی نوشت مادام که شهرداری مشهد به آن قیمت، که خواسته نداده، ورثه من حق ندارند که واگذار کنند و آن قیمتی که او می‌خواسته ده برابر قیمت واقعی بوده توجه فرمودید، بنابراین همچو نیست که در تمام موارد حق با مردم باشد، جناب آقای مهندس والا درست توجه بفرمایید با این که حق با جنابعالی است که باید ترتیبی اتخاذ کرد که مردم راحت بشوند و ما باید کاری بکنیم که به منفعت مردم باشد در بعضی موارد هم هست که مردم اسباب زحمت برای دولت فراهم می‌کنند و چوب لای چرخ دولت می‌گذارند اجازه بفرمایید برای این که دولت موظف باشد ظرف یک سال به هر شکلی که شده این کار را فیصله بدهد چون ممکن است در بعضی موارد یغمائی کیهان نامی موجب بشود و بخواهد ده برابر قیمت واقعی از دولت پول بگیرد به محاکم قضایی برود کارشناسان نظر بدهند، رأی بدهند اجازه بدهید که دست قانون باز باشد همان‌طوری که جناب آقای دکتر یگانه پیشنهاد فرموده‌اند عمل شود که کار به عهده تعویق نیفتد چون در مقابل مردم دولت هم گاهی اتفاقاً حق دارد و با این که ما نمایندگان مردم هستیم و سنگ مردم را به سینه می‌زنیم گاهی هم دیده‌ایم که در اغلب موارد دولت در این کار محرومیت پیدا کرده نه مردم استدعا می‌کنم برای این که وقت آقایان هم خیلی گرفته شده بسیار بجاست که با پیشنهاد جناب آقای دکتر یگانه موافقت بفرمایید و رأی بگیرند که این کار انشاءالله زودتر تمام بشود چون بسیار لایحه خوبی است.
رئیس ـ پیشنهاد آقای دکتر یگانه یک مرتبه دیگر قرائت می‌شود.
رئیس ـ رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای دکتر یگانه خواهش می‌کنم خانم‌ها و آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد. پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود.
از نظر تسریع در شروع کار سیل بر گردان پیشنهاد می‌نماید: دولت مکلف است کار ساختمان سیل برگردان شهر تهران را ظرف یک ماه پس از تصویب قانون از مجلسین شروع نماید.
دکتر زعفرانلو.
رئیس ـ آقای دکتر زعفرانلو (چند نفر از نمایندگان پس گرفتند).
دکتر زعفرانلو ـ پس گرفتم.
رئیس ـ بنابراین به ماده واحده و تبصره‌ها با اصلاحاتی که به عمل آمده رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد کلیات آخر لایحه مطرح است، آقای صادق احمدی.
صادق احمدی- من خیلی عذر می‌خواهم مثل این که زیاد مصدع اوقات آقایان می‌شوم ماده ۱۱۵ آیین‌نامه داخلی مجلس را که پیش خود مطالعه می‌کردم فکر می‌کردم که کار عبث و زائدی است که بعد از این که نسبت به مواد یک لایحه‌ای و تبصره‌هایش رأی گرفته و تصویب شد باز هم یک کسی حرف بزند خوشبختانه مثل این که کسانی که آیین‌نامه را تهیه و تصویب کرده‌اند پیش‌بینی کرده‌اند که ممکن است کسانی باشند مطالبی داشته باشند که تذکرش مفید باشد و اگر قبلاً نتوانسته باشند حرفی بزنند بعد بتوانند بیایند حرف‌شان را بزنند. چند نفر از آقایان این یکی دو روزه به من تذکر می‌دادند که چطور شد تو که این قدر مخالف بودی این دو- سه روزه با این لایحه موافق شده‌اند بنده می‌خواهم عرض کنم و این عرضم برای این است که در سوابق مجلس ضبط بشود و اگر آقایان ارباب مطبوعات هم میل داشته باشند، (چون مثل این که زیاد میل ندارند به درج مطالب مجلس) که افکار عمومی بداند چه هست، در آنجا هم قید بشود بنده اگر مخالفت می‌کنم با لایحه‌ای اینجا غرض و مرضی که ندارم وقتی قانع شدم دوستان مرا قانع کردند مسلماً مخالفتم را پس می‌گیرم علت مخالفت اولی بنده این بود که دو اشکال درباره این لایحه جناب آقای وزیر می‌دیدم عدم ارتباط دو موضوع در یک لایحه و درج دو موضوع مختلف در یک ماده واحده این برخلاف آیین‌نامه داخلی مجلس است و یکی هم مسئله احداث و ادامه خیابان نواب یعنی خیابان پرزیدنت کندی با وضع فعلی کشور که آقایان بهتر اطلاع دارند و آقای کبیری دوست عزیز بنده هم توضیحاتی دادند علت مخالفت بنده این بود در کمیسیون دادگستری جناب آقای وزیر کشور توضیحاتی دادند بنده متوجه شدم اساساً این که عرض می‌کنم در مطبوعات و در سوابق مجلس منعکس بشود برای این است که تکیه دارم برای این مطلب که اساساً ارتباطی با مجلس سنا و شورا ندارد که تصویب کند خیابانی را شهرداری بکشد یا نکشد (مهندس والا ـ پس با کی ارتباط دارد؟) این وظیفه شهرداری است یک وقت است که شما قانون می‌گذرانید که خیابان بکشید که فلان خیابان هفتاد متر باشد این البته علیحده است تکلیفی برای شهرداری معین می‌کند ولی این وظیفه شهرداری است که خیابانی را بکشد و یک خیابان را تعریض کند و یا فرض بفرمایید که ادامه بدهد سیل بندهم همان‌طور. این هم وظیفه شهرداری و وزارت کشور است و ارتباطی با مجلس ندارد، از ما دولت چه خواسته؟ همان‌طوری که جناب آقای وزیر کشور فرمودند از ما می‌خواهد در تعقیب این دو وظیفه‌ای که خودشان باید عمل کنند اجازه بدهند که قانون توسعه معابر بعد از شروع به کار و تصرف زمین اجرا بشود استدلال هم کردند گفتند که این سیل‌بند فورتی دارد همه آقایان هم قبول کردند که فوریت دارد بنده هم حرفی ندارم بعد هم گفتند که اگر بخواهیم قانون توسعه معابر را اجرا کنیم و طبقه‌بندی کنیم و کارشناس انتخاب بکنیم و مالک را دعوت بکنیم، انجام این تشریفات مدت‌ها طول می‌کشد ما گفتیم که خیلی خوب چه ارتباطی با خیابان کندی دارد گفتند اینها به هم مربوط است و در چند جا به هم برخورد دارد پلی ممکن است بزنند بنابراین ما دو خرج نمی‌خواهیم بکنیم که یک دفعه خیابان درست کنیم و یک دفعه دیگر برای سیل‌بند خیابان را خراب کنیم این هم حرف بسیار قانع‌کننده‌ای بود که بنده هم قانع شدم آن جمله که ملاحظه می‌فرمایید نوشته شده است ارتباط آن با سیل‌بند تقاضای بنده بود خوشبختانه مورد تصویب قرار گرفت و لازم است برای درج در سوابق مجلس گفته شود که اینها به مربوط است اگر یک فرد عامی فرضاً در خارج روزنامه می‌خواند نگوید ای بابا مجلس شورای ملی هم این طور است که در این اوضاع و احوال که مردم این طورند و از لحاظ نداشتن راه از لحاظ نداشتن بهداشت در مضیقه هستند مجلس می‌آید تصویب می‌کند خیابانی بکشند برای هتل هیلتون، بنده با توضیحاتی که جناب آقای وزیر کشور دادند که اینها با هم ارتباط دارد دو خرج نباید بشود مخالفتم را پس گرفتم از اینها گذشته آنجا الآن در واقع بیابانی است که شهرداری ممکن است اقداماتی بکند که با یک مبلغ ناچیزی این کار انجام بشود ولی اگر بخواهند بعداً این کار را بکنند بخصوص این که حالا که حرفش هم زده شده یک عده‌ای می‌روند ساختمان‌های مفصلی آنجا می‌کنند و نتیجه‌اش این می‌شود که بعداً شهرداری نتواند این کار را بکند مبالغی هم باید بابت خسارات صاحبان ساختمان‌ها بدهد بنابراین بنده قبول کردم توضیحات‌شان را و قانع کننده بود گفتیم برای خاطر این که اشکالات آیین‌نامه‌ای مرتفع بشود بدون این که ارتباطی با کشیدن خیابان و سیل‌بند داشته باشد یک ماده واحده‌ای تصویب کنیم که به شهرداری و وزارت کشور اجازه بدهیم در مورد سیل‌بند و در مورد خیابان رعایت قانون توسعه معابر را فعلاً نکنند این توضیح را بنده از این جهت دادم چون چند نفر از آقایان به من ایراد می‌کردند که چطور شد آن همه مخالفت می‌کردی حالا موافق شدی خیلی معذرت می‌خواهم (احسنت ـ احسنت).
رئیس ـ آقای وزیر کشور بفرمایید.
وزیر کشور- بنده لازم می‌دانم از توجهی که آقایان نمایندگان محترم با کمال حسن‌نیت نسبت به لایحه وزارت کشور ابراز فرمودند تشکر کنم و همان‌طور که مکرر عرض کردم، تذکراتی هم که به عنوان مخالف لایحه داده می‌شود چون موجب راهنمایی و ارشاد دولت است موجب نهایت تشکر و امتنان دولت می‌باشد (احسنت) و حتی از آقای کبیری دوست عزیزم تشکر می‌کنم که موجب شدند بنده توانستم توضیحاتی به عرض نمایندگان محترم برسانم که این قانون که مبتلا به تمام شهرداری‌ها و غالب مردم است متأسفانه در سال ۱۳۲۰ تنظیم شده است و توجه به امکانات و مقدورات و احتیاجات فعلی ندارد بنابراین لایحه جدیدی تقدیم شده بود در موقعی که بنده در هیئت دولت شرکت نداشتم و در مسافرت بودم به تصویب رسیده بود و به صورت تصویبنامه قانونی بود بعد که بنده آمدم دیدم اشکالاتی دارد مطالعه شد چون در این ماده واحده گفته شده بود به این که لوایحی را که اجرا شده و یا اجرا نشده است و یا ادامه اجرایش را ضروری و لازم نمی‌دانند ندهند این بود که دولت به تقاضای بنده آن را تقدیم مجلس نکرد اما لایحه‌ای در دست تهیه است که حداکثر تا ۱۵ روز دیگر تقدیم مجلس شورای ملی می‌شود و تصور می‌کنم آن لایحه که با نظر متخصصین و اهل فن تنظیم شده است بسیاری از این اشکالاتی که آقایان نمایندگان محترم تذکر فرمودند و غالبش هم تذکرات صحیحی بود مرتفع بشود از جناب آقای صادق احمدی تشکر می‌کنم و سپاسگزاری می‌کنم و تذکراتی که فرمودند واقعاً مفید بود مطلب کاملاً حلاجی و بررسی شد که یک لایحه‌ای که با کمال سادگی و فقط برای این که ایجاد کاری بشود و سیل‌برگردان تهران ساخته بشود و در عین حال خیابانی هم که لازم است ساخته بشود، نه تنها این خیابان تعداد زیادی خیابان در برنامه هست که باید تمام ساخته بشود و زودتر شروع بشود به آقای دکتر زعفرانلو هم می‌خواهم اطمینان بدهم که از فردا. یعنی از روزی که قانون به ما حق بدهد که ما بتوانیم در اراضی مردم تصرفی بکنیم اقدام خواهیم کرد، تمام مقدمات کار هم فراهم است تا حالا فقط کاری که ما توانستیم در اراضی مردم بکنیم میخ‌کوبی بوده است چون میخ کوبیدن جرم نبوده است ما میخ‌هایش را کوبیده‌ایم ولی بعد از این که به تصویب مجلسین برسد که جنبه اجرایی داشته باشد شروع به کار می‌کنیم و از این که آقایان محترم تسریع نمودند و آن را تصویب نمودند یک مرتبه دیگر از همه نمایندگان محترم و تذکراتی که فرمودند تشکر می‌کنم.
رئیس ـ آقای حاذقی فرمایشی داشتید؟
حاذقی ـ چون دیگر کار لایحه تمام شده است در وقت دیگری عرض خواهم کرد.
رئیس ـ بنابراین به کلیات آخر این لایحه رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافق هستند قیام کنند. (عده زیادی قیام کردند) تصویب شد لایحه به مجلس سنا فرستاده می‌شود (نمایندگان ـ مبارک است).
- شور اول گزارش کمیسیون دارایی راجع به فروش غله
۹- شور اول گزارش کمیسیون دارایی راجع به فروش غله
رئیس ـ گزارش کمیسیون دارایی راجع به فروش غله از طرف اداره کل غله مطرح است و قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارایی در جلسه ۱۴ بهمن ماه ۱۳۴۲ با حضور آقای برزگر معاون وزارت دارایی لایحه شماره ۳۲۹۶۹ دولت راجع به اداره کل غله که به شماره ۲۶۵ چاپ شده است مطرح و مورد تصویب قرار داد. اینک گزارش آن را به شرح زیر تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید:
ماده واحده ـ اداره کل غله مجاز است مقدار دویست تن گندم و پانصد تن ذرت و یک هزار و یکصد تن جو از موجودی اداره غله استان خوزستان را بدون رعایت تشریفات مزایده با نظر کمیسیونی که از طرف استانداری استان ششم تعیین خواهد شد گندم به قرار هر تن شش هزار و دویست ریال و جو به قرار هر تن پنج هزار و دویست ریال و ذرت از قرار هر تن پنج هزار ریال به اشخاصی که استحقاق آن مورد تأیید کمیسیون مزبور باشد نقداً به فروش برساند.
ماده واحده فوق که طبق ماده واحده مصوب ۲۰ آذر ماه ۱۳۴۲ تقدیم شده تصویب می‌شود.
مخبر کمیسیون دارایی‌ـ دکتر یزدان‌پناه.
رئیس ـ کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ آقای شیخ‌الاسلامی
شیخ‌الاسلامی ـ خواستم یک توضیحی بدهند که علتش چه بوده است؟
رئیس ـ آقای دکتر یزدان‌پناه.
دکتر یزدان‌پناه ـ عرض کنم که در سال ۴۱ برابر گزارشی که به دولت رسید معلوم شد که به علت بدی محصول لازم است که به دامداران و عشایر منطقه خوزستان یک کمکی از لحاظ تأمین غله بشود البته این کار را خود اداره غله می‌توانسته بکند احتیاجی به قانون نبوده در بررسی‌هایی که شد معلوم شد که به ترتیب عادی نمی‌تواند این گندم مورد تقاضا را بفروشد قیمتی که اینجا ذکر شده است قیمتی است که معمولاً دولت براساس این قیمت در داخل شهرها تحویل نانواها و خبازان می‌دهد و چون باید این در خوزستان تأمین می‌شد و لازم بود معاف باشند از تشریفات مزایده این بود که احتیاج به تصویبنامه قانونی داشته است لذا از این جهت تصویبنامه قانونی تنظیم شد و بعد از طرف دولت تقدیم مجلس شورای ملی شد که به صورت قانون درآید.
رئیس ـ در صورتی که دیگر نظری نباشد به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خواهش می‌کنم خانم‌ها و آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اغلب قیام کردند) تصویب شد. ماده واحده قرائت می‌شود.
ماده واحده ـ اداره کل غله مجاز است مقدار دویست تن گندم و پانصد تن ذرت و یک هزار و یکصد تن جو از موجودی اداره غله استان خوزستان را بدون رعایت تشریفات مزایده با نظر کمیسیونی که از طرف استانداری استان ششم تعیین خواهد شد گندم به قرار هر تن شش هزار و دویست ریال و جو به قرار هر تن پنج هزار و دویست ریال و ذرت از قرار هر تن پنج هزار ریال به اشخاصی که استحقاق آنان مورد تأیید کمییون مزبور باشد نقداً به فروش برساند.
ماده واحده فوق که طبق ماده واحده مصوب ۲۰ آذر ماه ۱۳۴۲ تقدیم شده تصویب می‌شود.
رئیس ـ پیشنهادی نرسیده (مرتضوی- یک توضیحی می‌خواستم عرض کنم) بفرمایید.
مرتضوی- به طوری که آقایان مستحضر هستند خوزستان در سال‌هایی که بارندگی خوب می‌شود یکی از انبارهای بزرگ غله مملکت است به طوری که دولت امکان پیدا می‌کند مقدار قابل توجهی گندم بخرد و حتی خود بازرگانان و تجار هم رأساً مازاد گندم‌شان را به داخل مملکت حمل می‌کنند و مورد استفاده در نقاط دیگری قرار می‌گیرد بنده در اینجا قبلاً عرض کردم که در سال ۴۰ و ۴۱ و ۴۲ وضع محصول در خوزستان بد بوده است جناب آقای معاون وزارت کشاورزی فرمودند که نه خیلی خوب بوده است حالا ملاحظه می‌فرمایید این لایحه خود مؤید صدق عرایض بنده است برای این که دولت که هیچ وقت در خوزستان گندم نمی‌فروشد وضع کمبود غله در خوزستان به جایی رسیده است که دولت مجبور شد که گندم موجود سیلو را به مردم بفروشد خواستم عرض کنم که وضع محصول خوزستان خیلی بد بوده است و گزارش‌هایی که به عرض آقای معاون وزارت کشاورزی رسیده صحیح نیست و وضع محصول خوزستان در سال ۴۰ و ۴۱ و امسال بسیار بد است و الان مردم مستظهر هستند به عنایت و حمایت دولت و اگر اینجا یک مقام رسمی دولت بگوید که گزارشی داریم آنجا وضعش خوب است این درست نیست و مردم مأیوس می‌شوند. (احسنت)
رئیس- پیشنهادی رسیده قرائت می‌شود.
احتراماً پیشنهاد می‌نماید چون در ماده واحده سال عمل قید نشده لذا در سطر دوم ماده واحده پس از کلمه موجودی (سال ۱۳۴۱) افزوده گردد تا توهم همه ساله حاصل نگردد.
مهندس عباس اخوان.
رئیس ـ لایحه و پیشنهاد برای شور دوم به کمیسیون مربوط ارجاع می‌شود.
- اخذ رأی نهایی و تصویب گزارش کمیسیون محاسبات راجع به تفریغ بودجه سال‌های ۱۳۳۱ لغایت ۱۳۳۶ مجلس شورای ملی
۱۰- اخذ رأی نهایی و تصویب گزارش کمیسیون محاسبات راجع به تفریغ بودجه سال‌های ۱۳۳۱ لغایت ۱۳۳۶ مجلس شورای ملی
رئیس ـ گزارش کمیسیون محاسبات مجلس شورای ملی راجع به تفریغ بودجه سنوات ۱۳۳۱ لغایت ۱۳۳۶ مجلس شورای ملی مطرح است و قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون محاسبات به مجلس شورای ملی
کمیسیون محاسبات در جلسه سوم بهمن ماه ۱۳۴۲ تفریغ بودجه‌های سنوات ۱۳۳۱ لغایت ۱۳۳۶ مجلس شورای ملی را که در کمیسیون محاسبات دورهه نوزدهم مجلس در ۱۷ خرداد ۱۳۳۹ به موجب صورت جلسه ۳/۴ به تصویب رسیده و چاپ شده بود مورد مطالعه و رسیدگی مجدد قرار داده آن را تأیید و اینک ماده واحده زیر را برای تصویب تقدیم می‌دارد.
ماده واحده ـ مجلس شورای ملی تفریغ بودجه‌های سنوات ۱۳۳۱ و ۳۲ و ۳۳ و ۳۴ و ۳۵ و ۱۳۳۶ مجلس شورای ملی را طبق صورت‌های پیوست تصویب می‌نماید.
مخبر کمیسیون محاسبات‌ـ دکتر مهدی‌زاده.
رئیس ـ کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به شور در ماده واحده رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند قیام فرمایند (عده کثیری برخاستند) تصویب شد ماده واحده قرائت می‌شود.
ماده واحده ـ مجلس شورای ملی تفریغ بودجه‌های سنوات ۱۳۳۱ و ۳۲ و ۳۳ و ۳۴ و ۳۵ و ۱۳۳۶ مجلس شورای ملی را طبق صورت‌های پیوست تصویب می‌نماید.
رئیس ـ راجع به ماده واحده نظری نیست؟ (اظهاری نشد) راجع به ماده واحده و کلیات آخرش چون مالی است با ورقه رأی می‌گیریم آقایانی که موافقند ورقه سفید می‌دهند.
(اسامی خانم‌ها و آقایان نمایندگان به ترتیب زیر وسیله منشی اعلام و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد).
- دکتر منوچهر کلالی‌ـ دکتر محمد سام- مهندس فضل‌الله جلالی‌نوری- رضا مجد- دکتر ناصر یگانه- محسن خواجه‌نوری‌ـ حسنعلی منصور- دکتر محمدشفیع امین- دکتر مصطفی مصباح‌زاده- محسن موقر- مهندس عبدالله والاـ محمدباقر بوشهری‌ـ حسین معتمدی‌ـ محمدعلی مرتضوی- دکتر حسین خطیبی- میراسدالله موسوی‌ماکوئی‌ـ دکتر مجبی جعفری‌ـ عباس روستاـ عزت‌الله اوزارـ سیدحسن مصطفوی‌نایینی‌ـ دکترـ مهندس ناصر بهبودی‌ـ دکتر عبدالعلی امامی‌خوئی- دکتر غلامرضا مبین‌ـ دکتر محمود ضیائی‌ـ حسام‌الدین رضوی‌ـ خانم نیره ابتهاج‌سمیعی- بانو دکتر مهرانگیز دولتشاهی‌ـ بانو دکتر فرح روپارسای‌ـ بانو شوکت ملک جهانبانی‌ـ بانو هاجر تربیت- دکتر باقر عاملی- ولی قراچورلوـ اکبر امیراحمدی- حیدر صائبی‌ـ باغمیشه‌ـ احمد حق‌شناس- سیدعلی صائب‌ـ امیرعلی سیفی- دکتر علی پورهاشمی- دکتر ملک منصور اسفندیاری‌ـ بانو نزهت نفیسی- دکتر محمد بقائی یزدی‌ـ ابوالقاسم پاینده- دکتر محمدعلی قراگزلو- عبدالمجید بختیار بختیاری‌هاـ ملکشاه ظفر- دکتر محمدحسین اعتمادی‌ـ فیلیکس آقایان‌ـ مکی فیصلی‌ـ مهندس بهمن عطائی- عبدالمجید موسوی‌ـ دکتر جواد سعید- دکتر محمدحسن رهنوردی- مهندس امیر قاسم معینی‌ـ ناصر کنگرلو- دکتر سیف‌الله وحیدنیاـ سیدمحمدباقر نیری‌ـ امان‌الله ریگی‌ـ دکتر مرتضی قلی کیان- مهندس حیدرعلی ارفع- دکتر هادی هدایتی- فضل‌الله پروین- صالح شاخوئی‌ـ کهزاد البرزی- محمدعلی محدث‌زاده- صفر لفوطی- مجید محسنی‌مهرـ ابوالقاسم پاک‌ذات‌ـ حسین غلام نیاکان‌ـ حسینعلی هیرادـ دکتر نقی حاحب‌قلم‌ـ ویلهلم ویلیام ابراهیمی- سلطان علی ذبیحی‌ـ سلطان احمدی‌ـ ح سنعلی زرگرزاده- حاج باغلور- زین‌العابدین آقا میرارسنجانی- باقر پژند- حسن ضابطی‌طرقی- حسین شفیعی‌پور کرمانی- عیسی مبارکی- سواک ساگینیان- کریم طهماسبی- حبیب‌الله امام مردوخ‌ـ فتح‌الله مافی- مهندس علی برومند- مهندس حسن صائبی‌ـ دکتر عزت‌الله یزدان‌پناه‌ـ محمود روحانی‌ـ دکتر عباس حاتم‌ـ سیدمحمود توسلی‌ـ دکتر همایون فربود- منوچهر پزشکی‌ـ دکتر قدرت‌الله موثقی- دکتر عبدالرضا عدل طباطبائی‌ـ دکتر محمد رضوانی‌ـ دکتر فریدون معتمدی‌وزیری‌ـ دکتر محمدعلی دشتی- مهدی شیخ‌الاسلامی‌ـ سیدمحمد میرهادی- ابوالفضل اقبالی‌ـ جهانگیر سرتیپ‌پور- عبدالوهاب امینی‌خراجی- حسن حسینی- ابوالفضل حاذقی- رسول پرویزی‌ـ حبیب‌الله ملک‌زارده آملی- حسن میرافضل- امیر نصرت‌الله بالاخانلوـ عبدالله بدر صالحیان‌ـ ابوالفتح جهانشاهی‌ـ امامعلی حبیبی‌ـ میرزاختایی قلعه جوقی‌ـ علی مرادی‌ـ محمدحسین حکمت یزدی‌ـ امان‌الله اولیاـ میراشرف متولی‌باشی‌ـ مهندس افراسیاب کیاـ علی اکبر رهبرـ محمدعلی کلانتر هرمزی- مرتضی طالب‌زاده رودسری- مهندس محمداسماعیل انصاری- دکتر مظفر زعفرانلوـ دکتر علی مدنی- مهندس پرویز بهبودی‌ـ دکتر خسرو مهدی‌زاده‌ـ مهندس فیروز عدلی- مهندس یحیی مجتهدی‌ـ مهندس غلامرضا آصفی- مهندس بهمن آراسته- مهندس عبدالعظیم صدقیانی‌ـ مهندس اسماعیل معینی‌زندـ دکتر ضیاءالدین شادمان- دکتر اسفندیار یگانگی- مسیب حکیمیان‌ـ غلامحسین فخر طباطبائی- محمد دیهیم‌ـ محمود نکوزادـ فضل‌الله همایونی‌ـ دکتر سعید حکمت- هلاکو رامبدـ کاظم کورس‌ـ جمشید کشفی- دکتر امین غنی‌ـ امیرحسین فولادوند- عنایت‌الله نصیری‌ـ محمدعلی آموزگارـ عین‌الله پورادبی‌ـ محمدعلی نوربخش- غلامرضا بهادری‌ـ قاسم مرادی‌ـ مسعود جهانگیری‌ـ حسن تبریزی- رحمت‌الله فهیمی‌ـ مهدی یعقوب تهرانی- کریم اهری‌ـ رحیم زهتاب‌فردـ دکتر علی‌اکبر حکیم شوشتری‌ـ صدری کیوان- دکتر خلیفه رمضانی- مهندس علیرضا ریاحی- ابراهیم کسرایی- مهندس هوشنگ کمانگر- منوچهر سعید وزیری- ابوالحسن احتشامی- مهندس اسماعیل جلالی- دکتر غلامرضا عدل- مهندس عباس اسدی‌سمیع- مهندس حسین زرآور- مهندس غلامرضا زنجانچی- دکتر رضا نجیمی- محمدرضا ثمنی- مهندس عباس اخوان- تقی زند- مهندس محمود پروشانی- نادر ادیب‌سمیعی‌ـ دکتر حسین سامیراد- احمد یغمائی‌کیهان- دکتر محمدحسین اسدی- ابوالفضل سلیمانی‌کاشانی- محمدحسین نارویی- ایرج مهرزاد- عبدالحسین طباطبائی- علی رجایی- غلامرضا ایلخان- علی کمالوند- علی‌اکبر صفی‌پور- دکتر محسن صالحی‌چادکانی‌ـ جواد موسوی‌کبیری- حسین شکیباـ هاشم جاوید- مهندس مجید عدل‌ـ دکتر الموتی‌ـ دکتر مهذب‌ـ صادق احمدی.
(آرا مأخوذه شماره شد و به شرح زیر اعلام گردید)
- ورقه موافق ۱۵۳ برگ
- ورقه سفید بدون اسم علامت امتناع دو برگ.
رئیس ـ گزارش کمیسیون محاسبات در مورد تفریغ بودجه‌های سنوات ۱۳۳۱ لغایت ۱۳۳۶ با ۱۵۳ رأی موافق و دو ممتنع تصویب شد.
اسامی موافقین-
- آقایان عنایت‌الله نصیری- دکتر محمدحسین اسدی- احمد یغمائی کیهان‌ـ دکتر رضا نجیمی‌ـ مهندس عبدالله ریاضی‌ـ حسن حسینی‌ـ صادق احمدی‌ـ منوچهر سعید وزیری‌ـ عزت‌الله اوزارـ دکتر حسین سامیراد- علی رجایی‌ـ دکتر محمدشفیع امین- مهندس بهمن عطائی- مهندس حیدرعلی ارفع- دکتر ناصر یگانه- رحمت‌الله فهیمی- مهندس حسین زرآور- محمود روحانی- ابوالقاسم پاک‌ذات‌ـ بانو شوکت ملک جهانبانی- حسین شکیبا- ملکشاه ظفر- دکتر محمدحسین اعتمادی‌ـ بانو دکتر فرخ‌رو پارسای‌ـ دکتر قدرت‌الله موثقی‌ـ احمد حق‌شناس- دکتر محمد رضوانی- مهندس مجید عدل- دکتر محمدعلی قراگزلوـ منوچهر پزشکی‌ـ دکتر خسرو مهدی‌زاده‌ـ غلامحسین فخر طباطبائی- دکتر مجتبی جعفری‌ـ دکتر ضیاءالدین شادمان‌ـ علی مرادی‌ـ مهندس غلامرضا زنجانچی‌ـ فیلیکس آقایان- حبیب‌الله امام مردوخ- هاشم جاوید- امیر نصرت‌الله بالاخانلوـ میراشرف متولی‌باشی- تقی زند- مرتضی طالب‌زاده رودسری- دکتر منوچهر کلالی- کریم طهماسبی- ابوالفضل اقبالی- ابوالفضل حاذقی‌ـ مهندس اسماعیل معینی‌زند- دکتر اسفندیار یگانگی- جواد موسوی‌کبیری- سیدمحمد میرهادی- دکتر عبدالرضا عدل‌طباطبائی‌ـ صفر لفوطی- عین‌الله پورادبی- امان‌الله اولیا- نادر ادیب سمیعی‌ـ صدری کیوان‌ـ دکتر علی‌اکبر حکیم شوشتری‌ـ مهندس حسن صائبی‌ـ دکتر مظفر زعفرانلو- حسنعلی زرگرزاده‌ـ حاج باغلوـ دکتر باقر عاملی‌ـ مهندس اسماعیل جلالی- محمدعلی آموزگارـ ویلهلم ویلیام ابراهیمی‌ـ بانو نیره ابتهاج سمیعی- حسن تبریزی- میرزاختایی قلعه جوقی‌ـ کاظم کورس‌ـ دکتر عزت‌الله یزدان‌پناه‌ـ دکتر مصطفی الموتی- مهندس محمداسماعیل انصاری‌ـ حبیب‌الله ملک‌زاده‌آملی‌ـ دکتر فریدون معتمدوزیری‌ـ محمدعلی کلانتر هرمزی‌ـ سرلشکر محمود نکوزادـ دکتر هادی هدایتی- سیدمحمدباقر نیری- مهندس فضل‌الله جلالی‌نوری- مهدی شیخ‌الاسلامی‌ـ مهندس علی برومند- سلطان علی ذبیحی‌ـ سلطان احمدی- دکتر حنیفه رمضانی- مهندس یحیی مجتهدی- محمدعلی نوربخش- غلامرضا بهادری- باقر پژند- ولی قراچورلوـ مهندس عباس اسدی‌سمیع‌ـ بانو دکتر مهرانگیز دولتشاهی- دکتر محسن صالحی- سیدعلی صائب- محمدعلی مرتضوی‌ـ دکتر علی مدنی- حسینعلی هیرادـ رحیم زهتاب‌فرد-ابوالفضل سلیمانی‌کاشانی- دکتر امین غنی‌ـ محسن موقرـ عبدالمجید موسوی‌ـ دکتر جواد سعیدـ کهزاد البرزی‌ـ حیدر صائبی‌ـ محمدباقر بوشهری- مهندس هوسنگ کمانگر- حسن میرافضل- سواک ساگینیان- فضل‌الله پروین- ابوالقاسم پاینده‌ـ ابوالفتح جهانشاهی- فتح‌الله مافی‌ـ دکتر جواد مهذب‌ـ ناصر کنگرلو- ابوالحسن احتشامی- دکتر عباس حاتم- قاسم مرادی- مسعود جهانگیری- حسام‌الدین رضوی- امیرعلی سیفی‌ـ مهندس علیرضا ریاحی‌ـ حسن ضابطی طرقی- مهندس عباس اخوان‌ـ حسین شفیعی‌پور کرمانی‌ـ دکتر حسین خطیبی‌ـ ابراهیم کسرائی‌ـ دکتر ملک منصور اسفندیاری‌ـ امیرحسین فولادوندـ عبدالله بدرصالحیان- صالح شاخوئی‌ـ مکی فیصلی‌ـ مهندس محمود پروشانی- مهندس پرویز بهبودی- مهندس بهمن آراسته- دکتر نقی صاحب‌قلم‌ـ کریم اهری‌ـ محمدحسین ناروئی- میراسدالله موسوی ماکوئی- حسین معتمدی- سرتیپ مسیب حکیمیان- جمشید کشفی- مجید محسنی‌مهرـ اصغر رائی‌باغمیشه‌ـ حسین غلام نیاکان‌ـ محمدعلی محدث‌زاده- مهندس عبدالله والاـ فیلیکس آقایان- دکتر عدل- افراسیاب کیا- مهندس عبدالعظیم صدقیانی- عباس روستا- مهندس مهدی مالک.
- اعلام وصول یک فقره لایحه از مجلس سنا
۱۱- اعلام وصول یک فقره لایحه از مجلس سنا
رئیس ـ لایحه‌ای است از مجلس سنا رسیده قرائت می‌شود.
گزارش کمیسیون شماره ۶ (کشاورزی) مربوط به تصویبنامه شماره ۲۶۴۰-۲۳/۳/۴۲ راجع به واگذاری ۵/۱۳۵۳۷ متر اراضی ایستگاه کشاورزی بهبهان به شیروخورشید سرخ بهبهان که در جلسه شانزدهم دی ماه ۱۳۴۲ به موجب قانون مربوط به تصویب نامه‌هایی که از تاریخ ۱۹ اردیبهشت ماه ۱۳۴۰ تا تاریخ افتتاح مجلسین (۱۴ مهر ماه ۱۳۴۲) از هیئت وزیران صادر شده به مجلس سنا تقدیم شده بود در جلسه روز دوشنبه بیست و یکم بهمن ماه ۱۳۴۲ مطرح و مورد شور واقع و به تصویب رسید.
اینک لایحه قانونی مزبور جهت استحضار و تصویب آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد می‌شود.
رئیس مجلس سنا- مهندس شریف امامی.
رئیس ـ به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
۱۲- تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- دستور جلسه آینده قرائت می‌شود.
- ۱ـ گزارش کمیسیون کشاورزی راجع به پرداخت صد هزار دلار سهمیه تعهد شده دولت ایران در برنامه جهانی تغذیه وابسته به سازمان خواربر کشاورزی ملل متحد، شماره چاپ ۵۰۶.
- ۲- گزارش شور اول از کمیسیون فرهنگ راجع به لغو امتیاز مدارس ملی شماره چاپ ۵۰۷.
- ۳ـ گزارش از کمیسیون کشاورزی راجع به اجازه تأسیس کارخانه سموم مربوط به دفع آفات نباتی، شماره چاپ ۵۱۰.
- ۴ـ گزارش کمیسیون راه راجع به تمدید مدت قرارداد استخدامی آقای مهندس پل رمانویچ، شماره چاپ ۵۱۶.
- ۵- گزارش کمیسیون راه راجع به قرارداد استخدامی آقای مهندس پل رمانویچ، شماره چاپ ۵۱۷.
رئیس ـ جلسه را ختم می‌کنیم. جلسه آینده روز پنجشنبه ساعت ۹ صبح خواهد بود.
رئیس مجلس شورای ملی‌ـ مهندس عبدالله ریاضی.
- ماده واحده گزارش کمیسیون محاسبات
۱۳- ماده واحده گزارش کمیسیون محاسبات راجع به تفریغ بودجه سنوات ۳۱ لغایت ۱۳۳۶ مجلس شورای ملی و صورت پیوست آن که در جلسه روز سه‌شنبه ۲۹ بهمن ماه ۱۳۴۲ به تصویب رسیده است.
ماده واحده‌ـ مجلس شورای ملی تفریغ بودجه‌های سنوات ۱۳۳۱ و ۳۲ و ۳۳ و ۳۲ و ۳۵ و ۱۳۳۶ مجلس شورای ملی را طبق صورت‌های پیوست تصویب می‌نماید:
ماده اول ـ مقرری و حقوق و هزینه دوازده ماهه سال ۱۳۳۱ مجلس شورای ملی موافق قسمت ۱ تا ۴ بودجه مصوبه مبلغ سی و هشت میلیون و هشتصد و هفتاد و شش هزار و یکصد و هفتاد و پنج ریال و سی و پنج دینار (۳۵/۳۸۸۷۶۱۷۵ ریال) تصویب می‌شود.
ماده دوم ـ کمک هزینه مجلس شورای ملی در سال ۱۳۳۱ (موضوع قانون کمک کارمندان دولت) به مبلغ هفت میلیون و سی و هفت هزار و هشتصد و سی و یک ریال و ده دینار (۱۰/۷۰۳۷۸۳۱ ریال) تصویب می‌شود.
ماده سوم ـ هزینه یک سساله ۱۳۳۱ چاپ فرهنگ دهخدا طبق ماده ۴ بودجه مصوبه مبلغ یک میلیون و دویست و هفتاد و هفت هزار و سیصد و چهل و چهار ریال و هشتاد دینار (۸۰/۱۲۷۷۳۴۴) تصویب می‌شود.
ماده چهارم ـ درآمد سال ۱۳۳۱ چاپخانه مجلس و باغ بهارستان و روزنامه رسمی کشور (پس از وضع کمک هزینه کارگران فنی چاپخانه موضوع قانون کمک کارمندان دولت) به مبلغ شانزده میلیون و چهل و هفت هزار و سیصد و پنجاه و شش ریال و نود و پنج دینار (۹۵/۱۶۰۴۷۳۵۶) که عاید خزانه کشور گردیده است تصویب می‌شود.
ماده پنجم ـ درآمد سال ۱۳۳۱ لغتنامه دهخدا از بابت فروش به مبلغ یکصد و شصت و نه هزار و دویست و چهار ریال (۱۶۹۲۰۴ ریال) که عاید خزانه کشور گردیده است تصویب می‌شود.
مقرری و کمک موقت سال ۱۳۳۱ آقایان نمایندگان و ریاست معظم دوره هفدهم قانونگذاری ۳۰/۸۰۷۶۸۴۲ ریال.
حقوق یک ساله ۱۳۳۱ آقایان کارمندان قانونگذاری، ۰۵/۲۵۱۹۰۷۲ ریال.
حقوق یک ساله ۱۳۳۱ آقایان کارمندان کارپردازی، ۴۵/۳۵۶۱۰۸۷ ریال.
حقوق یک ساله ۱۳۳۱ مجلس شورای ملی، ۵۰/۲۶۳۱۲۷۰ ریال، ۹۵/۲۴۳۱۵۲۹۳ ریال.
حقوق یک ساله ۱۳۳۱ آقایان کارمندان چاپخانه مجلس، ۲۰/۱۸۳۵۶۱۵ ریال.
حقوق یک ساله ۱۳۳۱ آقایان خدمتگزاران جز، ۹۰/۴۲۳۴۷۳ ریال.
حقوق یک ساله ۱۳۳۱ آقایان کارگران فنی، -/۶۱۰۶۹۷۱ ریال.
هزینه یک ساله ۱۳۳۱ اداره چاپخانه مجلس، ۹۰/۳۱۲۳۰۳۳ ریال، -/۱۱۴۸۹۰۹۴ ریال.
حقوق یک ساله ۱۳۳۱ آقایان کارمندان اداره روزنامه رسمی کشور، ۵۰/۶۰۷۱۲۰ ریال.
حقوق یک ساله ۱۳۳۱ آقایان خدمتگزاران جز، ۲۰/۶۹۷۹۵۱ ریال.
هزینه یک ساله ۱۳۳۱ اداره روزنامه رسمی کشور، ۷۰/۱۲۶۶۷۱۵ ریال، ۴۰/۲۵۷۱۷۸۷ ریال.
هزینه چاپ رسالات ابوعلی سینا در سال ۱۳۳۱ به موجب ماده پنجم بودجه سال ۳۳۰ مجلس شورای ملی، ۶۵/۴۵۲۶۵۲ ریال.
تتمه اعتباری که جهت طبع بقیه رسالات ابوعلی سینا به سال ۱۳۳۲ نقل شده است، ۳۵/۴۷۳۴۷، -/۵۰۰۰۰۰ ریال.
جمع: ۳۵/۳۸۸۷۶۱۷۵ ریال.
کمک هزینه یک ساله ۱۳۳۱ آقایان نمایندگان محترم و کارکنان مجلس شورای ملی و ادارات چاپخانه مجلس و روزنامه رسمی کشور، ۱۰/۷۰۳۷۸۳۱ ریال.
هزینه یک ساله ۱۳۳۱ چاپ فرهنگ دهخدا (بابت حقوق و پول کاغذ و چاپ و صحافی)، ۸۰/۱۲۷۷۳۴۴ ریال.
درآمد یک ساله ۱۳۳۱ اداره چاپخانه مجلس ۱۵/۱۲۰۸۳۰۷۶ ریال
درآمد یک ساله ۱۳۳۱ باغ بهارستان، ۵۰/۳۸۲۴۰ ریال.
درآمد یک ساله ۱۳۳۱ اداره روزنامه رسمی ۳۰/۳۹۲۶۴۰ ریال، ۹۵/۱۶۰۴۷۳۵۶ ریال.
درآمد یک ساله ۱۳۳۱ فروش فرهنگ دهخدا، -/۱۶۹۲۰۴ ریال.
ماده ۱ـ مقرری وحقوق و هزینه دوازده ماهه سال ۱۳۳۲ مجلس شورای ملی مطابق قسمت ۱ تا ۳ ضمیمه طبق بودجه مصوبه مبلغ سی و شش میلیون و نهصد و نود هزار و سیصد و نود و نه ریال و بیست دینار (۲۰/۳۶۹۹۰۳۹۹) تصویب می‌شود.
ماده ۲ـ کمک هزینه مجلس شورای ملی در سال ۱۳۳۲ (موضوع قانون کمک کارمندان دولت) به مبلغ شش میلیون و یکصد و هشتاد هزار و چهل ریال و سی دینار (۳۰/۶۱۸۰۰۴۰) تصویب می‌شود.
ماده ۳ـ هزینه یک ساله ۱۳۳۲ چاپ فرهنگ دهخدا طبق ماده ۴ بودجه مصوبه به مبلغ نهصد و پنجاه و چهار هزار و پانصد و سی و دو ریال و ده دینار (۱۰/۹۵۴۵۳۲ ریال) تصویب می‌شود.
ماده ۴ ـ درآمد سال ۱۳۳۲ چاپخانه مجلس و باغ بهارستان و روزنامه رسمی کشور «پس از وضع کمک هزینه کارگران فنی چاپخانه مجلس موضوع قانون کمک کارمندان دولت» به مبلغ یازده میلیون و دویست و بیست و پنج هزار و چهارصد و هشتاد و سه ریال و پانزده دینار (۱۵/۱۱۲۲۵۴۸۳) که عاید خزانه کشور گردیده است تصویب می‌شود.
ماده ۵ ـ درآمد سال ۱۳۳۲ لغتنامه دهخدا (از بابت فروش) به مبلغ دویست و شصت هزار و هفتصد و پنجاه و سه ریال (۲۶۰۷۵۳) که عاید خزانه کشور گردیده است، تصویب می‌شود.
مقرری و کمک موقت سال ۱۳۳۲ آقایان نمایندگان و ریاست معظم دوره هفدهم ۲۰/۳۸۹۴۷۹۸ ریال.
حقوق یک ساله سال ۱۳۳۲ آقایان کارمندان قانونگذاری، -/۲۶۹۸۷۴۰ ریال.
حقوق یک ساله سال ۱۳۳۲ آقایان کارمندان کارپردازی، ۳۰/۳۳۹۴۵۱۲ ریال.
حقوق یک ساله ۱۳۳۲ آقایان خدمتگزاران جز، ۹۰/۷۵۸۷۲۴۴ ریال.
هزینه یک ساله سال ۱۳۳۲ مجلس شورای ملی، ۵۵/۲۹۶۰۲۵۳ ریال، ۹۵/۲۰۵۳۵۵۴۸ ریال.
حقوق یک ساله سال ۱۳۳۲ آقایان کارمندان چاپخانه مجلس، ۱۵/۱۸۵۷۷۸۴ ریال.
حقوق یک ساله سال ۱۳۳۲ آقایان خدمتگزاران جز مجلس، -/۴۰۷۵۹۲ ریال
حقوق یک ساله سال ۱۳۳۲ آقایان کارگران فنی چاپخانه مجلس، ۱۰/۵۹۹۱۰۹۷ ریال.
هزینه یک ساله سال ۱۳۳۲ اداره چاپخانه مجلس، ۹۰/۳۲۲۸۹۱۱ ریال، ۱۵/۱۱۴۸۵۳۸۵ ریال.
حقوق یک ساله سال ۱۳۳۲ آقایان کارمندان روزنامه رسمی کشور، -/۴۹۷۱۸۰ ریال.
حقوق یک ساله سال ۱۳۳۲ آقایان خدمتگزاران جز، ۹۵/۷۱۶۲۸۹ ریال.
هزینه یک ساله سال ۱۳۳۲ اداره روزنامه رسمی کشور، ۲۵/۱۱۷۲۴۸۸ ریال، ۲۰/۲۳۸۵۹۵۸ ریال
اضافه وجوه دریافتی از وزارت دارایی طبق ماده دوازدهم قانون بودجه ۱۳۳۳ مجلس شورای ملی جهت ساختمان جدید مجلس اختصاص داده شد، ۹۰/۲۵۸۳۵۰۶ ریال.
جمع: ۲۰/۳۶۹۹۰۳۹۹ ریال.
کمک هزینه یک ساله ۱۳۳۲ آقایان نمایندگان و کارمندان مجلس شورای ملی و ادارات چاپخانه مجلس و روزنامه رسمی، ۳۰/۶۱۸۰۰۴۰ ریال.
هزینه یک ساله ۱۳۳۲ چاپ فرهنگ دهخدا (بابت حقوق و پول کاغذ و چاپ و صحافی)، ۱۰/۹۵۴۵۳۲ ریال.
درآمد یک ساله ۱۳۳۲ اداره چاپخانه مجلس، ۵/۷۸۲۵۲۶۴۹ ریال.
درآمد یک ساله ۱۳۳۲ اداره باغ بهارستان، -/۳۸۳۰۹ ریال.
درآمد یک ساله ۱۳۳۲ اداره روزنامه رسمی کشور، ۲۰/۰۳۳۶۱۹۰۹ ریال، ۱۵/۱۱۲۲۵۴۸۳ ریال.
درآمد یک ساله ۱۳۳۲ (از فروش فرهنگ دهخدا)، -/۲۶۰۳۵۳ ریال.
ماده اول ـ مقرری و حقوق و هزینه و کمک هزینه دوازده ماهه سال ۱۳۳۳ مجلس شورای ملی مطابق قسمت ۱ تا ۳ ضمیمه طبق بودجه مصوبه به مبلغ هشتاد و یک میلیون و سیصد و چهار هزار و سیصد و یک ریال و بیست و پنج دینار (۲۵/۸۱۳۰۴۳۰۱) به شرح زیر تصویب می‌شود:
مقرری و حقوق و هزینه سال ۱۳۳۳، ۲۵/۶۴۹۳۹۲۴۷ ریال.
کمک هزینه (موضوع تبصره ماده اول)، ۳۰/۸۹۷۸۰۷۸ ریال.
صرفه‌جویی که به موجب ماده ۱۲ قانون بودجه سال ۱۳۳۲ به مصرف ساختمان جدید مجلس خواهد رسید، ۷۰/۷۳۸۶۹۷۵ ریال.
جمع: ۲۵/۸۱۳۰۴۳۰۱ ریال.
ماده دوم- هزینه یک ساله ۱۳۳۳ فرهنگ دهخدا طبق ماده ۴ بودجه مصوبه مبلغ نهصد و بیست و چهار هزار و ششصد و هشتاد ریال و پنجاه دینار (۵۰/۹۲۴۶۸۸) تصویب می‌شود.
ماده سوم- درآمد سال ۱۳۳۳ اداره چاپخانه مجلس و باغ بهارستان و اداره روزنامه رسمی کشور (پس از وضع کمک هزینه کارگران فنی چاپخانه مجلس موضوع قانون کمک کارمندان دولت) به مبلغ بیست میلیون و پانصد و بیست هزار و هفتصد و یک ریال و چهل و پنج دینار (۴۵/۲۰۵۲۰۷۰۱) که عاید خزانه کشور گردیده تصویب می‌شود.
ماده چهارم ـ درآمد حاصله از فروش لغتنامه دهخدا در سال ۱۳۳۳ به مبلغ دویست و بیست و یک‌هزار و پانصد و هشتاد و دو ریال تمام (-/۲۲۱۵۸۲) که عاید خزانه کشور گردیده است تصویب می‌شود.
مقرری و کمک موقت سال ۱۳۳۳ آقایان نمایندگان و ریاست معظم دوره هیجدهم، ۳۵/۲۱۴۴۰۵۸۷ ریال.
حقوق یک ساله سال ۱۳۳۳ آقایان کارمندان قانونگذاری، ۵۵/۲۷۶۱۵۷۰ ریال.
حقوق یک ساله سال ۱۳۳۳ آقایان کارمندان کارپردازی، ۶۵/۴۶۴۳۴۴۲ ریال.
حقوق یک ساله سال ۱۳۳۳ آقایان خدمتگزاران جز، ۶۰/۱۴۲۲۰۹۰۴ ریال.
هزینه یک ساله سال ۱۳۳۳ مجلس شورای ملی ۴۰/۳۹۸۲۵۱۲ ریال، ۵۵/۴۷۰۴۹۰۱۷ ریال.
حقوق یک ساله سال ۱۳۳۳ آقایان کارمندان چاپخانه مجلس، ۳۵/۳۶۸۰۶۷۷ ریال.
حقوق یک ساله سال ۱۳۳۳ آقایان خدمتگزار جز چاپخانه مجلس، ۵۰/۳۴۲۸۴۷۴ ریال.
حقوق یک ساله سال ۱۳۳۳ آقایان کارگران فنی چاپخانه مجلس، ۳۰/۳۶۵۲۴۳۸ ریال.
هزینه یک ساله سال ۱۳۳۳ اداره چاپخانه مجلس، ۸۰/۳۷۹۶۶۲۳ ریال، ۹۵/۱۴۵۵۸۲۱۳ ریال.
حقوق یک ساله سال ۱۳۳۳ آقایان کارمندان روزنامه رسمی کشور، ۹۰/۶۳۳۵۷۴ ریال.
حقوق یک ساله سال ۱۳۳۳ آقایان خدمتگزاران جز روزنامه رسمی کشور، ۹۰/۱۳۲۶۸۹۸ ریال.
هزینه یک ساله سال ۱۳۳۳ اداره روزنامه رسمی کشور، ۳۰/۱۲۲۱۰۵۴ ریال، ۱۰/۳۱۸۱۵۲۸ ریال.
چاپ مذاکرات ادوار ۴ و ۵ مجلس شورای ملی از محل صرفه‌جویی‌ها ۶۵/۱۵۰۴۸۷ ریال.
کمک هزینه یک ساله ۱۳۳۳ آقایان نمایندگان و کارمندان مجلس شورای ملی و ادارات چاپخانه مجلس و روزنامه رسمی، ۳۰/۸۹۷۸۰۷۸ ریال.
موجب ماده ۱۲ قانون بودجه سال ۱۳۳۳ مجلس شورای ملی اضافه وجوه دریافتی در سال ۳۳ طبق درخواست‌های ماهیانه که صرفه‌جویی شده است برای ساختمان جدید مجلس اختصاص داده شد. ۷۰/۷۳۸۶۹۷۵ ریال، ۲۵/۸۱۳۰۴۳۰۱ ریال.
هزینه یک ساله سال ۱۳۳۳ فرهنگ دهخدا (بابت چاپ و صحافی و پول کاغذ و حقوق)، ۵۰/۹۲۴۶۸۸ ریال.
درآمد یک ساله ۱۳۳۳ چاپخانه مجلس که به خزانه‌داری کل پرداخت شده است، ۱۰/۱۶۸۲۲۸۳۳ ریال، درآمد یک ساله ۱۳۳۳ باغ بهارستان که به خزانه‌داری کل پرداخت شده است، -/۶۹۳۱۲ ریال، درآمد یک ساله ۱۳۳۳ اداره روزنامه رسمی کشور که به خزانه‌داری کل پرداخت شده است، ۶۵/۳۶۲۸۵۵۵ ریال، ۴۵/۲۰۵۲۰۷۰۱ ریال.
درآمد یک ساله ۱۳۳۳ (حاصله از فروش فرهنگ دهخدا) که به خزانه‌داری کل پرداخت شده است، /۲۲۱۵۸۲ ریال.
ماده اول- مقرری وحقوق و هزینه دوازده ماهه سال ۱۳۳۴ مجلس شورای ملی مطابق قسمت ۱ تا ۳ ضمیمه طبق بودجه مصوبه به مبلغ هشتاد و شش میلیون و هفتصد و هشتاد و یک هزار و هشتصد ریال تمام (۸۶۷۸۱۸۰۰) به شرح زیر تصویب می‌شود:
مقرری و حقوق و هزینه سال ۱۳۳۴، ۹۵/۷۸۶۰۱۰۲۲ ریال
صرفه‌جویی که به موجب ماده هشتم قانون بودجه سال ۱۳۳۴ به مصرف ساختمان جدید مجلس خواهد رسید، ۰۵/۸۱۸۰۷۷۷ ریال
جمع: -/۸۶۷۸۱۸۰۰ ریال.
ماده دوم ـ کمک هزینه یک ساله ۱۳۳۴ (موضوع تبصره ماده اول بودجه) به مبلغ شش میلیون و سیصد و شصت و شش هزار و پانصد و پنجاه و هشت ریال و سی پنج دینار (۳۵/۶۳۶۶۵۵۸) تصویب می‌شود.
ماده سوم- هزینه یک ساله ۱۳۳۴ فرهنگ دهخدا طبق ماده ۴ بودجه مصوبه به مبلغ یک میلیون و هفتاد هزار و سیصد و هفت ریال و پانزده دینار (۱۵/۱۰۷۰۳۰۷ ریال) تصویب می‌شود.
ماده چهارم ـ درآمد سال ۱۳۳۴ اداره چاپخانه مجلس و باغ بهارستان و اداره روزنامه رسمی کشور پس از وضع کمک هزینه کارگران فنی چاپخانه مجلس (موضوع قانون کمک کارمدان دولت به مبلغ بیست و پنج میلیون و دویست و سه هزار و یکصد و شصت و هفت ریال (۲۵۲۰۳۱۶۷) که عاید خزانه‌داری کل شده تصویب می‌شود:
ماده پنجم ـ درآمد حاصله از فروش لغتنامه دهخدا در سال ۱۳۳۴ به مبلغ دویست و سی و دو هزار و هفتصد و چهل و نه ریال (-/۲۳۲۷۴۹ ریال) که تماماً عاید خزانه‌داری کل گردیده تصویب می‌شود.
مقرری سال ۱۳۳۴ آقایان نمایندگان و ریاست معظم مجلس دوره هیجدهم، ۶۵/۲۶۶۳۱۰۶۶ ریال
حقوق سال ۱۳۳۴ آقایان کارمندان قانونگذاری، ۴۰/۳۱۶۶۵۰۹ریال
حقوق سال ۱۳۳۴ آقایان کارمندان کارپردازی، ۷۵/۵۵۵۰۴۷۹ ریال
حقوق سال ۱۳۳۴ آقایان خدمتگزاران جز، ۲۰/۱۵۵۷۵۵۲۴ ریال
هزینه سال ۱۳۳۴ مجلس شورای ملی، ۰۵/۸۲۲۶۸۸۴ ریال، ۰۵/۵۹۱۵۰۴۶۴ ریال
حقوق سال ۱۳۳۴ آقایان کارمندان چاپخانه مجلس، ۷۰/۲۹۹۳۲۳۴ ریال
حقوق سال ۱۳۳۴ آقایان خدمتگزاران جز چاپخانه مجلس، ۵۵/۸۳۸۳۷۶ ریال
حقوق سال ۱۳۳۴ آقایان کارگران فنی چاپخانه مجلس، ۶۰/۷۹۲۳۱۸۱ ریال
هزینه سال ۱۳۳۴ چاپخانه مجلس، ۸۰/۴۸۸۶۲۷۰، ۶۵/۱۶۶۴۱۰۶۳ ریال
حقوق سال ۱۳۳۴ آقایان کارکنان روزنامه رسمی کشور، ۲۵/۱۸۷۰۸۲۰ ریال
هزینه سال ۱۳۳۴ روزنامه رسمی کشور، -/۹۳۸۶۷۵ ریال، ۲۵/۲۸۰۹۴۹۵ ریال
جمع کل هزینه ۹۵/۷۸۶۰۱۰۲۲ ریال
صرفه‌جویی بودجه سال ۱۳۳۴ طبق ماده هشتم برای ساختمان جدید مجلس اختصاص داده شده، ۰۵/۸۱۸۰۷۷۷ ریال
جمع کل: -/۸۶۷۸۱۸۰۰ ریال
کمک هزینه سال ۱۳۳۴ آقایان کارمندان مجلس شورای ملی و ادارات چاپخانه مجلس و روزنامه رسمی کشور: ۳۵/۶۳۶۶۵۵۸ ریال
هزینه سال ۱۳۳۴ فرهنگ دهخدا (بابت چاپ و صحافی و بهای کاغذ و حقوق) ۱۵/۱۰۷۰۳۰۷ ریال
درآمد سال ۱۳۳۴ چاپخانه مجلس که به خزانه‌داری کل پرداخت شده است، ۲۵/۲۱۱۴۶۰۲۸ ریال
درآمد سال ۱۳۳۴ باغ بهارستان که به خزانه‌داری کل پرداخت شده است، -/۸۹۰۶۱ ریال
درآمد سال ۱۳۳۴ روزنامه رسمی کشور که به خزانه‌داری کل پرداخت شده است ۷۵/۳۹۶۸۰۷۷ ریال، -/۲۵۲۰۳۱۶۷ ریال.
درآمد سال ۱۳۳۴ (حاصله از فروش فرهنگ دهخدا) که به خزانه‌داری کل پرداخت شده است، ۲۳۲۷۴۹ ریال
ماده اول‌ـ مقرری و حقوق و هزینه دوازده ماهه سال ۱۳۳۵ مجلس شورای ملی مطابق قسمت ۱ تا ۳ ضمیمه طبق بودجه مصوبه مبلغ یکصد و یک میلیون و نهصد و هشتاد و یک هزار و هفتصد و هشتاد ریال (۱۰۱۹۸۱۷۸۰ ریال) به شرح زیر تصویب می‌شود.
مقرری و حقوق و هزینه اداری و چاپ فرهنگ دهخدا، در سال ۱۳۳۵، ۴۰/۹۲۹۸۴۴۲۵ ریال.
صرفه‌جویی که به موجب ماده چهارم قانون بودجه سال ۳۵ به مصرف ساختمان جدید مجلس شورای ملی خواهد رسید، ۶۰/۸۹۹۷۳۵۴ ریال
جمع کل: ۱۰۱۹۸۱۷۸۰ ریال
ماده دوم ـ کمک هزینه یک ساله ۱۳۳۵ (موضوع تبصره ماده اول بودجه به مبلغ) شش میلیون و پانصد و شصت و دو هزار و هشتصد و بیست ریال تمام (۶۵۶۲۸۲۰ ریال) تصویب می‌شود.
ماده سوم- درآمد یک ساله ۱۳۳۵ ادارات چاپخانه مجلس و باغ بهارستان و اداره روزنامه رسمی پس از وضع کمک هزینه کارگران چاپخانه مجلس (موضوع قانون کمک کارمندان دولت) مبلغ بیست و سه میلیون و پانصد و سی و هفت هزار و یکصد و پنجاه و دو ریال و هشتاد دینار (۸۰/۲۳۵۳۷۱۵۲ ریال) به شرح زیر تصویب می‌شود:
عاید خزانه کشور گردیده است، ۸۰/۱۳۹۸۲۳۴۰ ریال، موجب ماده سوم قانون بودجه سال ۱۳۳۹ مجلس شورای ملی به حساب بدهی وزارت دارایی بابت انتقال چاپخانه مجلس علی‌الحساب محسوب است. -/۹۵۵۴۸۱۲ ریال
جمع: ۸۰/۲۳۵۳۷۱۵۲ ریال
ماده چهارم ـ درآمد حاصله از فروش فرهنگ دهخدا در سال ۱۳۳۵ به مبلغ چهارصد و شانزده هزار و ششصد و هشتاد و نه ریال (۴۱۶۶۸۹ ریال) که عاید خزانه کشور گردید و تصویب می‌شود.
مقرری آقایان نمایندگان دوره هیجدهم (بیست و پنج روزه فروردین ۱۳۳۵)، ۸۵/۱۸۲۷۴۶۷ ریال.
مقرری آقایان هیئت مدیره دوره فترت بین ادوار ۱۸ و ۱۹ (از ۲۶ فروردین تا آخر خرداد ۱۳۳۵)، به تفاوت ۹۰/۳۹۱۵۶۶ ریال.
مقرری آقایان نمایندگان دوره نوزدهم (از بیستم خرداد تا آخر اسفند ۱۳۳۵)، ۰۵/۲۷۹۳۴۴۲۹ ریال.
حقوق یک ساله ۱۳۳۵ آقایان کارمندان قانونگذاری، ۳۵/۳۳۷۴۸۶۵ ریال.
حقوق یک ساله ۱۳۳۵ آقایان کارمندان کارپردازی، ۳۰/۶۳۵۰۱۸۳ ریال.
حقوق یک ساله ۱۳۳۵ آقایان خدمتگزاران جزء، ۵۵/۲۰۸۷۳۶۵۰ ریال.
هزینه یک ساله ۱۳۳۵ جلس شورای ملی، ۷۰/۷۵۶۴۴۱۹ ریال، ۷۰/۶۸۳۱۶۶۱۲ ریال.
حقوق یک ساله ۱۳۳۵ آقایان کارمندان چاپخانه مجلس، ۴۰/۳۸۷۸۶۶۵.
حقوق یک ساله ۱۳۳۵ آقایان خدمتگزاران جز چاپخانه مجلس، ۵۰/۸۳۴۷۳۰ ریال
حقوق یک ساله ۱۳۳۵ آقایان کارگران فنی چاپخانه مجلس، ۶۵/۷۷۷۱۰۳۸ ریال.
هزینه یک ساله ۱۳۳۵ اداره چاپخانه مجلس، ۷۰/۶۱۱۰۸۸۸ ریال، ۲۵/۱۸۵۹۵۳۲۳ ریال.
حقوق یک ساله ۱۳۳۵ آقایان کارکنان اداره روزنامه رسمی کشور ۴۵/۲۵۸۷۹۹۹ ریال
هزینه یک ساله ۱۳۳۵ اداره روزنامه رسمی کشور ۸۵/۱۵۰۲۴۴۳ ریال، ۳۰/۴۰۹۰۴۴۳ ریال
جمع: ۲۵/۹۱۰۰۲۳۷۹ ریال
چاپ مذاکرات ادوار سابق مجلس موجب ماده ۱۱ قانون بودجه سال ۱۳۳۵ مجلس، ۵/۲۹۹۰۳۶ ریال
هزینه یک ساله ۱۳۳۵ فرهنگ دهخدا (بابت چاپ و صحافی و پول کاغذ و حقوق)، ۵۰/۱۹۵۲۱۴۲ ریال.
جمع هزینه: ۴۰/۹۲۹۸۴۴۲۵ ریال.
صرفه‌جویی بودجه سال ۱۳۳۵ مجلس که طبق ماده چهاردهم برای ساختمان جدید به مجلس اختصاص داده شده است، ۶۰/۸۹۹۷۳۵۴ ریال.
جمع کل بودجه: -/۱۰۱۹۸۱۷۸۰ ریال.
کمک هزینه یک سال ۱۳۳۵ آقایان کارکنان مجلس و ادارات چاپخانه مجلس و روزنامه رسمی کشور، ۶۵۶۲۸۲۰ ریال.
درآمد یک ساله ۱۳۳۵ چاپخانه مجلس که به خزانه‌دار کل پرداخت شده است، ۰۵/۱۸۱۵۷۵۹۱ ریال.
درآمد یک ساله ۱۳۳۵ باغ بهارستان که به خزانه‌داری کل پرداخت شده است، ۹۰۴۱.
درآمد یک ساله ۱۳۳۵ روزنامه رسمی کشور که به خزانه‌داری کل پرداخت شده است، ۷۵/۵۳۷۰۵۲۰ ریال، ۸۰/۲۳۵۳۷۲۵۲ ریال.
درآمد یک ساله ۱۳۳۵ (حاصله از فروش فرهنگ دهخدا) که به خزانه‌داری کل پرداخت شده است، ۴۱۶۶۸۹.
ماده اول ـ مقرری و حقوق و هزینه دوازده ماهه سال ۱۳۳۶ مجلس شورای ملی مطابق قسمت ۱ تا ۳ ضمیمه طبق بودجه مصوبه مبلغ یکصد و سی و دو میلیون و چهارصد و هشتاد هزار و چهارصد و پنجاه و یک ریال و نود و پنج دینار (۹۵/۱۳۲۴۸۰۴۵۱) به شرح زیر تصویب می‌شود؛
حقوق و مقرری و هزینه اداری مجلس و چاپ فرهنگ دهخدا و کمک هزینه سال ۱۳۳۶ـ ۱۲۹۰۵۶۰۱۳۱ ریال.
صرفه‌جویی که موجب ماده دوم بودجه چاپخانه مجلس به مصرف خرید چاپخانه اختصاصی خواهد رسید. ۹۵/۳۴۲۴۴۳۸ ریال.
جمع کل هزینه ۹۵/۱۳۲۴۸۰۴۵۱ ریال.
ماده دوم- درآمد یک ساله ۱۳۳۶ چاپخانه مجلس و باغ بهارستان و روزنامه رسمی کشور پس از وضع کمک هزینه کارگران چاپخانه مجلس (موضوع قانون کمک کارمندان دولت) به مبلغ بیست وشش میلیون و هفتصد و نود و شش هزار و هفتاد و پنج ریال و هشتاد دینار (۸۰/۲۶۷۹۶۰۷۵) به شرح زیر تصویب می‌شود:
بابت درآمد سال ۳۶ چاپخانه و باغ بهارستان عاید خزانه کشور گردیده است، -/۵۳۱۹۳۲۰ ریال.
بابت درآمد سال ۳۶ اداره روزنامه رسمی عاید خزانه کشور گردیده است، ۷۰/۴۳۷۹۲۸۱ ریال.
موجب ماده سوم قانون بودجه سال ۳۹ مجلس شورای ملی به حساب بدهی وزارت دارایی بابت انتقال چاپخانه مجلس علی‌الحساب محسوب است، ۱۰/۱۷۰۹۷۴۷۴ ریال.
جمع: ۸۰/۲۶۷۹۶۰۷۵ ریال.
ماده سوم ـ درآمد حاصله از فروش فرهنگ دهخدا در سال ۳۶ به مبلغ پانصد و نود و هشت هزار و سیصد و هفتاد و سه ریال (۵۹۸۳۷۳) که عاید خزانه کشور گردیده تصویب می‌شود.
مقرری ریاست معظم مجلس و آقایان نمایندگان محترم دوره ۱۹ در سال ۱۳۳۶، ۱۰/۴۰۰۰۲۵۸۳ ریال.
حقوق یک ساله ۱۳۳۶ آقایان کارمندان قانونگذاری، ۴۰/۴۵۰۸۸۲۳ ریال.
حقوق یک ساله ۱۳۳۶ آقایان کارمندان کارپردازی، ۲۰/۷۵۲۰۰۰۵ ریال.
حقوق یک ساله ۱۳۳۶ آقایان خدمتگزاران جز، ۱۰/۳۰۴۳۳۶۱۲ ریال.
هزینه یک ساله ۱۳۳۶ مجلس شورای ملی، ۲۰/۹۰۹۵۴۱۱ ریال، -/۹۱۵۶۰۴۳۶ ریال.
حقوق یک ساله ۱۳۳۶ کارمندان چاپخانه مجلس ۰۵/۴۴۶۵۷۲۱ ریال.
حقوق یک ساله ۱۳۳۶ خدمتگزاران جزء چاپخانه مجلس، ۲۰/۷۰۹۱۳۴ ریال.
حقوق یک ساله ۱۳۳۶ کارگران فنی چاپخانه مجلس، ۱۵/۸۰۸۰۹۶۵ ریال.
هزینه یک ساله ۱۳۳۶ چاپخانه مجلس ۹۰/۸۶۲۸۵۱۵ ریال، ۳۰/۲۱۸۸۴۳۳۶ ریال.
حقوق یک ساله ۱۳۳۶ کارکنان روزنامه رسمی کشور، ۶۰/۲۴۸۰۸۵۵ ریال.
هزینه یک ساله ۱۳۳۶ اداره روزنامه‌نویسی کشور، ۵۰/۲۱۴۳۲۳۱ ریال، ۱۰/۴۶۲۴۰۸۷ ریال، ۴۰/۱۱۰۶۸۸۵۹ ریال.
هزینه ۱۱ ماهه فرهنگ دهخدا (چاپ، صحافی حقوق، کاغذ)، -/۱۹۸۸۱۵۴ ریال.
هزینه ساخت لوحه طلا برای آرامگاه اعلیحضرت فقید رضاشاه کبیر (از محل صرفه‌جویی بودجه ۱۳۳۶ مجلس شورای ملی)، ۶۵/۱۶۵۱۷۷۴ ریال.
کمک به زلزله‌زدگان غرب از محل صرفه‌جویی بودجه ۱۳۳۶ مجلس شورای ملی، -/۵۰۰۰۰۰ ریال.
کمک هزینه یک ساله ۱۳۳۶ مجلس شورای ملی و ادرات چاپخانه مجلس و روزنامه کشور، ۵۹/۶۸۴۷۲۲۴ ریال، -/۱۲۹۰۵۶۰۱۳ ریال.
صرفه‌جویی بودجه سال ۱۳۳۶ طبق ماده دوم بودجه چاپخانه مجلس برخی خرید چاپخانه اختصاصی مجلس اختصاص داده شده، ۹۵/۳۴۲۴۴۳۸ ریال.
جمع کل هزینه، ۹۵/۱۳۲۴۸۰۴۵ ریال.
درآمد یک ساله ۱۳۳۶ اداره چاپخانه مجلس ۷۰/۲۱۷۲۳۱۳۷ ریال.
درآمد یک ساله ۱۳۳۶ باغ بهارستان، -/۹۸۹۷۳ ریال.
درآمد یک ساله ۱۳۳۶ اداره روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی، ۱۰/۴۹۷۳۹۶۵ ریال، ۸۰/۲۶۷۹۶۰۷۵ ریال.
درآمد ۱۱ ماهه (حاصله از فروش فرهنگ دهخدا) که به خزانه‌داری کل پرداخت شده است، -/۵۹۸۳۷۳ ریال.
- پرسش نمایندگان
۱۴- پرسش نمایندگان.
محترماً خواهشمند است به جناب آقای وزیر فرهنگ اطلاع دهند که برای پاسخ سؤال زیر در مجلس شورای ملی حضور به هم رسانند:
- ۱ـ توضیح دهند کلوپ‌های تفریحات سالم با چه شرایطی در شهر تهران تشکیل شده و آیا برای همه آنها پروانه رسمی صادر شده است یا خیر؟
- ۲ـ وزارت فرهنگ یعنی سازمان تربیت بدنی و تفریحات سالم چه نظارتی در کار روزانه این کلوپ‌ها دارد.
- ۳ـ انتظامات داخلی این کلوپ‌ها از طرف چه اشخاصی یا مقاماتی تأمین می‌شود.
- ۴ـ آیا این کلوپ‌ها اختصاص به محصلین دارد و یا عمومی است و اگر مختص به محصلین است آیا بهتر نبود که این کلوپ‌ها در خود مدارس و یا در هر منطقه فرهنگی در مدرسه‌هایی که جا برای تشکیل کلوپ دارند تشکیل می‌شد که محصلین در محیط بهتر و سالم‌تری (که احتیاج به تأمین انتظامات نیز نداشته باشند) خارج از ساعات درس سرگرم تفریحات سالم باشند؟
ملک‌زاده آملی.