مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۹ آذر ۱۳۳۵ نشست ۴۴

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری نوزدهم

قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی
نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۹ آذر ۱۳۳۵ نشست ۴۴

روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران

شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی

شماره

شنبه ماه ۱۳۳۵

سال دوازدهم

شماره مسلسل

دوره نوزدهم مجلس شورای ملی

مذاکرات مجلس شورای ملی

جلسه

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۲۹ آذر ۱۳۳۵ نشست ۴۴

فهرست مطالب:

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹

جلسه: ۴۴

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنج شنبه ۲۹ آذرماه ۱۳۳۵

فهرست مطالب:

۱ - تصویب صورت مجلس

۲ - بیانات قبل از دستور - آقایان: پرفسور اعلم مهندس اردبیلی ارباب

۳ - طرح و تصویب سه فوریت و اصل طرح پیشنهادی راجع به اصلاح بند ج ماده ۱۱ قانون برنامه عمرانی هفت ساله دوم

۴ - اخذ رأی برای انتخاب سی نفر جهت عضویت دیوان محاسبات

۵ – تعیین موقع و دستور جلسه - ختم جلسه

مجلس ساعت ده و پنج دقیقه صبح به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید

۱- تصویب صورت مجلس

رئیس ـ صورت غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود

(بشرح زیر قرائت شد)

غائبین با اجازه ـ آقایان: دکتر بینا. امید سالار. دکتر سید امامی. دکتر شاهکار. ذوالفقاری. تجدد. عبدالحمید بختیار. بزرگ ابراهیمی. دکتر عمید. فرود. دکتر اصلان افشار. دولت آبادی. سالار بهزادی. صادق بوشهری. امامی خوئی. خلعتبری. اورنگ.

غائبین بی اجازه ـ آقایان: مشار. قراگزلو. تیمور تاش. اسفندیاری. اریه. دکتر هدایتی. صارمی. ساگینیان. دکتر طاهری

دیر آمدگان و زود رفتگان با باجازه ـ آقایان: خرازی. اردلان. فضائلی. اعظم زنگنه. مسعودی. اقبال.

رئیس ـ نسبت بصورت مجلس نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت مجلس جلسه قبل تصویب شد، آقایان خرازی.

خرازی ـ اهالی مفت آباد شرحی راجع ببدی وضع نان نوشته‌اند که قدیرم مقام ریاست می‌کنم.

رئیس ـ بسیار خوب، آقا دکتر شفیع امین

دکتر شفیع امین ـ یک تلگراف در خصوص ترمیم حقوق پزشکان از آذربایجان رسیده است که تقدیم می‌کنم

۲- بیانات قبل از دستور آقایان: پرفسور اعلم مهندس اردبیلی، ارباب

رئیس ـ نطق قبل از دستور شروع می‌شود، آقای پرفسور جمشید اعلم

قنات آبادی ـ علی الحساب احسنت.

پرفسور جمشید اعلم ـ روز ۲۱ آذر یکروز بسیار درخشان و بسیار پر افتخار برای ایرانیان است (صحیح است) این روز در تاریخ ایران بکرات تکرار شده و همیشه ایرانی نشان داده که در مواقع خطر یک دل و یک جان بر علیه مهاجم اقدام کرده و همیشه از پیش برده (صحیح است) بنده از پشت تریبون درود فراوان بروح شهدائی که در این راه فداکاری کرده‌اند می‌فرستم درود بر آن مردان سیاسی و مردان نظامی و تمام آذربایجانی هائی که در این راه فداکاری کرده‌اند می‌فرستم برای تجلیلی روز ۲۱ آذر آقایان نمایندگان آذربایجان داد سخن دادند و دیگر بنده نمی‌خواهم در این باره زیاد صحبت کنم در همین روز ۲۱ آذر رژه بسیار پرشکوهی از ارتش جوان در پیشگاه بزرگ ارتشتاران بعمل آمد (قناب آبادی ـ آقای علاء هم بودند) بایشان هم می‌رسم آقایان که همه در این رژه تشریف داشتند ملاحظه فرمودند ه از دیدن این ارتش جوان و این ارتش مجهز و قدمها سنگین و متین این جوانان ایرانی که لرزه بر زمین جلالیه انداخته بود حقیقتاَ روح هر ایرانی پر افتخار و قلب هر ایرانی شاد می‌شد (صحیح است)(مهندس اردبیلی ـ همه جا اینطور بود) ارتش جوان ما برای دفاع و حفظ حدود و تغور مملکت ماست این ارتش ارتش دفاعی است نه حمله‌ای و بعقیده بنده هنوز بایستی بی اندازه قوی بشود تا بتوانیم از حدود خومان دفاع کنیم و امینت را دراین مملکت ایجاد کنیم امیدواریم در تحت رهبری شاهنشاه روز بروز بر عظمت و قدرت این ارتش افزوده شود (انشاء الله)(قنات آبادی ـ آمین باید گفت) آمین را شما بگوئید ولی آقایانی که آنجا تشریف داشتند

یک نکته‌ای را قطعاً متوجه شده‌اند که باعث نهایت تأسف است امروز با پیشروی ارتش در دنیا و اتودهائی که شده است این نکته مسلم و مبرهن است که هیچ ارتشی قادر به دفاع صحیح نیست مگر اینکه دستگاه هواپیمائی و ضد هوائی کاملا مجهز داشته باشد اگر یک ارتشی فاقد قدرت هوائی باشد مثل اینست که بیک سربازی بگوئیم برود بجنگ و یک تفنگی دستش بدهیم که فشنگ نداشته باشد رشادت و جانبازی سربازان ایرانی بر همه واضح و مسلم است صحیح است که در موقع خطر این سربازها دفاع خواهند کرد ولی آیا ما که ناظر این کار هستیم بایستی هیچ بروی مبارک خودمان نیاوریم و ببینیم که هواپیمائی ما اینطور فاقد المانهای اولیه دفاع است؟ بنده امروز بسیار، بسیار متأثر شدم برای اینکه در مقابل این رژه سربازان دلبر ما هوای جلالیه را خالی دیدم دو یا سه هواپیما ازش عبور کرد (فورهر ـ ما که ندیدیم) شما هم ندیدی یا این هواپیماهائی که بودند بعنوان نمونه بودند هواپیماهای بسیار مفلوک و قدیم قاقاری کردند ورد شدند اصل نطق قبل از دستور بنده همین موضوع است بنده می‌خواهم ببینم دولت در این باره چه فکری کرده است (اقبال ـ سؤال بدهید آقا) منتظر کمک فکری جنابعالی نیستم من که تصور نمی‌کنم دولت فکری کرده باشد و بهمین جهت دولت را مقصر میدانم دولت آیا فکری می‌کند که یک ارتش می‌تواند بدون یک هواپیمائی مجهز بدون اینکه هوای ایران را دفاع کند می‌تواند از حدودش دفاع کند اگر این فکر را می‌کند بسیار جای تأسف است بری اینکه این فکر بسیار ناقص است ولی اگر دولت متوجه این امر هست که بایستی

+قدرت و هوائی و نیروی هوائی ما بهمان نسبت که نیروی زمینی پیش می‌رود پیش برود و فکری نکرده است باز هم مقصر است و باز هم جای تأسف است چطور ممکن است یک دولتی خودش را مدیر بداند خودش را لایق بداند که کار یک مملکتی را اداره بکند بدون اینکه فکر دفاع اساسی و اولی مملکت باشد چون اگر ما قدرت دفاعی هواپیمای یا قدرت دفاعی زمینمان منطبق نباشد و بهمان موازات پیش نرود ما بهیچوجه قادر بدفاع از خاک و نگهداری امنیت مملکتمان نخواهیم بود (صحیح است) بنده از دولت سؤال می‌کنم مطابق امر همکار محترم آقای اقبال که گویا تشریف بردند (اقبال نخیر اینجا هستم) بنده از دولت سؤال می‌کنم که نسبت باین قسمت چه فکری کرده است؟ تمام آنهائی که در دنیای امروز ارتششان را مجهز کرده‌اند متوجه این نکته بوده‌اند و دارای یک قدرت هوائی فوق العاده‌ای هستند و ما بهیچوجه دارای قدرت دفاعی هوائی نیستیم و این نقیصةبزرگی است دولت باید عاجلا و سریعاً فکر دفع این نقیصه باشد (صحیح است) اگر نباشد بنده بمخالفت با این دولت خواهم پرداخت و از تمام موارد قانونی یک نماینده برعلیه این دولت استفاده خواهم کرد سؤال می‌کنم استیضاح هم می‌کنم (احسنت) برای اینکه دولت حق نداریم یک دولتی که خودش را قادر میداند یک دولتی که می‌گوید من دارم کار می‌کنم حق ندارم یک مملکتی را بدون دفاع نگاهدارد برای اینکه بدون ارتش هوائی ارتش زمین ما ارزش حقیقی ندارد و بایستی در این کار اقدام بکند من منتظر جواب هستم و اگر عاجلا اقدام نکند از دولت استیضاح خواهم کرد.

رئیس ـ آقای مهندس اردبیلی

مهندس اردبیلی ـ بنام خداوند دانا و توانا، در مقام حرف مهر خاموشی بر لب زدن تیغ را زبر سیر در جنگ پنهان کردن است (احسنت) خدا رحم کند مرحوم صائب تبریزی شاعر شهیر آذربایجان را که این شعر از او است متأسفانه در مسافرت اخیر خود باصفهان که بزیارت مقبر او نائل آدم دیدم ک قبر این شاعر عالیقدر آذربایجانی در گوشه باغچه گمنامی افتاده و از طرف وزارت فرهنگ تاکنون مقبر متناسب با شأن و مقامش بنا نگردیده است من از طرف عموم آذربایجان از اهالی محترم اصفهان تقاضا دارم حالیه که وزارت فرهنگ توجهی باین موضوع ندارد برای تجلیل از مقام شامخ صائب آرامگاه متناسب باین شاعر بزرگ بنا نمایند که موجب مزید تشکر خواهد بود (صحیح است) قبلا برای رفع هر گونه سوء تفاهم باطلاع آقایان همکاران محترم میرسانم که اینجانب در عرایضی که می‌خواهم بکنم که اینجانب در عرایضی که می‌خواهم بکنم ابداُ قصد نظر خاصی ندارم (همهمه ـ نمایندگان) (زنگ رئیس)

(رئیس ـ آقایان گوش بدهید همه با هم صبحت نکنید این کار درست نیست) بلکه بنا بوظیفه وجدانی و قانونی و با در نظر گرفتن مسئولیت خطیری که امر نمایندگی مجلس بعهده‌ام گذاشته و مشکلات طاقت فرسای ملت ایران را بعرض آقایان برسانم تا راه و چاره‌ای برا رفع آنها بیاندیشیند و لازم بتوضیح نیست که انتقاد و ارشاد دولت‌ها از طرف نمایندگان محترم مجلس طبق قانون اساسی بهترین وسیله تحکیم مبانی دموکراسی و اصول مشروطیت خواهد بود.

بنظر اینجانب تأمین رفاه و آسایش اکثریت هموطنان عزیز و اصلاح شرائط رقت انگیز زندگی آنان در رأس هر اقدام اصلاحی دیگر قرار دارد دموکراسی حقیقی و مشروطیت موضعی بر قرار و استوار است که برگزیدگان ملت بنمایندگی از طرف مردم از دولتها بخواهند که تا آخرین حد امکانات موجود رفاه و آسایش ملت را تأمین نمایند و نظارت دائمی براین امر مهم را مقدمترین وظیفه نمایندگی خود بدانند دولت را در این راه راهنمائی کند و در مواقع قصور توضیح بخواهند و در صورت لزوم دولت را استیضاح بکنند (صحیح است)

یکی از مشکلات طاقت فرسائی که ملت ایران در سالهای اخیر با آن روبرو شده گرانی روزافزون مایحتاج زندگی است (صحیح است) همه را بستوه آورده البته از شهریور ماه ۱۳۲۰ ببعد این گرانی شروع شده و بتدریج بالا رفته و چون دولت‌های بعد از شهریور هیچکدام تدبیر و سیاست قاطعی در مقابل این مسئله اتخاذ ننموده‌اند گرانی سرسام آور فعلی بوجود آمده بطوریکه حد متوسط قیمتهای فعلی اجناس درست معادل ۲۰ بر حد متوسط اجناس در سال ۱۳۱۹ شده است متأسفانه دولت جناب آقای علاء نیز از ابتدای زمامداری خود تاکنون کوچکترین اقدامی برای جلوگیری از گرانی مایحتاج زندگی مردم بعمل نیاورده است دولت آقا علاء جنسی را بما نشان بدهد که از ابتداء زمامداری او تاکنون در قیمت آن تنزلی حاصل شده است بدهی است قسمت اعظم این گرانی بدوش حقوق بگیران کارگران و کارمندان و مزدوران که اکثریت جامه را تشکیل می‌دهند تحمیل می‌گردد (صحیح است)

مسئله گرانی اخیراُ بحدی در شئون زندگی ملت اینرا تأثیر کرده که هر جا همه کس از وضع گرانی اجناس صحبت می‌کنند اگر بگوئیم که گرانی و عدم مدسترسی بوسائل ابتدائی زندگی مردم این مملکت را بطرف استیصال و فنا می‌برد راه اغراق نه پیموده‌ایم اگر آمار دقیق خود کشی هائی را که مرتباُ در روزنامه‌ها منتشر می‌شود بدست بیاوریم معلوم خواهد شد در سالهای اخیر تعداد کسانیکه بر اثر استیصال و فقر فاقد که زائیده گرانی است دست بخود کشی زده‌اند بطور وحشت آوری رو بفزونی گذاشته است همکاران محترم اطلاع دارند که چندی قبل یکی از مأمورین وزارت بازرگانی در اثر استیصال در انبار همان وزارتخانه خود را بدار آویخته بزندگی فاکت بار خو خاتمه داده شنیدم این مأمور چند روز قبل از خود کشی پس از دریافت حقوق ماهیانه تمام حقوق را در اداره به طلبکاران داده فقط دو تومان از یکی از همکاران اداری خود فرض کرده بود که نان آن روز عائله اش را تهیه نماند تقریباً همه روزه مشابه این اخبار را در روزنامه‌ها می‌خوانیم و بدون توجه بآن می‌گذریم از آقایان محترم می‌پرسم مسئولیت این خود کشی‌ها با کیست؟ آیا مجلس در مقابل این جریانات مسئولیت غیر مستقیم ندارد؟ بنده صراحتاَ اعلام خطر می‌کنم بموزات استیصال و فقر که زائیده گرانی دائم التزاید است هر گونه فساد که تصور شود بطرف ملت ما روی خواهد آورد وظیفه حتمی دولت است که با استفاده از امکانات موجوده اقدامات وسیع و دامنه داری برای جلوگیری از این گرانی بعمل آورد و اشکالات کار را با نمایندگان مجلس در میان بگذارد دولت می‌تواند با احداث فروشگاههای ارزان عمومی و مجازات شدید گرانفروشان و سیار اقدامات دیگر جلو گرانفروشی را بگیرد .(صحیح است)

مسئله اجاره مسکن یکی از مشکلاتی است که حتماُ باید حل شود و مخصوصاُ در پایتخت کشور بیش از دو ثلث اهالی یعنی تقریباً یک میلیون نفر اجاره نشین هستند و اجاره مسکن بزرگترین قدم هزینه زندگی آنها را تشکیل می‌دهد میداند که با تنظیم یک طرح قانونی تعدیل عمومی مال الجاره‌ها از سنگینی این در بر دوش عده زیادی از هموطنان زحمت کش کاسته می‌شود ولی معلوم نیست چرا در این باره اهمال می‌کند موضوع دیگری که باید یاد آوری شود موضوع مبارزه با فساد است که اساس برنامه دولت را تشکیل می‌دهد با وجود تبلیغات وسیعی که دولت درباره اقدامات خود در روزنامه‌ها و رادیوها در مورد مبارزه با فساد کرده و می‌کند فساد بتمام معنی در کلیه شئون مملکت حکمفرماست دولت جزء‌در مورد مبارزه با فساد تریاک که موفقیت هائی بدست آورده اقدامات مفید دیگری در سایر موارد بعمل نیاورده برای مثال عرض می‌کنم که هنوز با وجود اینکه دولت مبارزه با فساد زمامدار است تقلب در روغن و دارو و تقریباً در قسمت اعظم مواد خوار بار و مایحتاج زندگی مردم یک عمل عادی شده و یک عده شیاد هنوز بدون پروا بساختن روغنها تقلبی و داروهای تقلبی و سایر چیز‌های دیگر تقلب و جعل انواع مارکهای خارجی و داخلی مشغولند در اثر ادامه این وضع فعلا از همه چیز و همه کس سلب اعتماد عمومی شده است چه بسیار هستند اطفال معصومی که در اثر خوردن روغنهای تقلبی مبتلا باسهال خونی شده و فوت نموده‌اند و یا بیمارانی که در اثر استعمال داروهای تقلبی مسموم کننده و یا بی اثر تلف شده‌اند مگر کسانی که مسبب این همه جنایات عده‌ای شده‌اند قاتل نیستند و قاتل نباید مجازات شود؟

چرا کسانی را که موجب امحاء دسته جمعی مردم می‌شوند (صحیح است) بی مجازات گذاشته‌اید که بکارهای جنایت بار خود ادامه بدهند؟ (دکتر شفیع امین ـ پول ندارند دارو بخرند). فساد در دستگاههای دولتی نیز کماکان بهمان حال سابق باقی است باعث کمال تأسف است فعلا در بین ادارات دولتی اداره را نمی‌توان یافت که در آن رشوه رخنه ننموده باشد ارتشاء مانند سرطانی در دستگاه‌های دولتی سرایت کرده و از هر گونه اصلاحات جلوگیری می‌کند در اثر شیوع رشاء همه ساله میلیونها تومان در آمد مسلم دولت در ادارات مختلفه از بین می‌رود ظلم و حق کشی در ادارات دولتی حتی خارج از اداره دولتی رواج پیدا می‌نماید و بدین ترتیب روز بروز بر بدبینی این مرج مردم نسبت بدستگاه دولت افزوده می‌شود مسلم است برای از بین بردن این مرض اجتماعی قبلا باید وضع زندگی کارمندان دولت را بهبود بخشیده سپس مجازات‌های شدیدی برای راشی و مرتشی و کلیه متخلفین از قانون تعیین مو بموقع اجرا گذاشته بدیهی است کارمندان که ماهیانه ۲۰۰ الی ۳۰۰ تومان حقوق دریافت می‌کند و مسئولیت اداره معیشت یک عائله ۶ نفری را بعهده دارد اگر بحساب زندگی او برسیم با در نظر گرفتن کرایه خانه حداقل ماهیانه ۱۰۰تومان و وجوهی را که برای تهیه نان ـ گوشت ـ پوشاک ـ قند ـ شکر ـ چائی و نفت و سائر مایجتاج ضروری زندگی عائله خود خرج می‌کند حساب کنیم بیش از ماهیانه ۵۵۰ تومان است بنابراین هزینه کارمند موصوف درست ۲ برا بر حقوق دریافتی وی می‌باشد طبیعی است یک چنین کارمندی برای تأمین کسری هزینه عادی زندگی خود متشبث بانواع وسائل خواهد گردید. دولت می‌تواند با برکنار نمودن کارمندانی که احتیاج بحقوق دولتی ندارند و وظیفه‌ای نیز انجام نمی‌دهند و بار دوش جامعه شده‌اند و همچنین با اجرای مقررات بازنشستگی درباره کارمندان مشمول بازنشستگی و نیز انجام صرفه جوئی کامل در هزینه‌های غیر ضروری دولتی مطالباتی چندین ساله کارمندان دولت را بابت ترفیعات

+و اضافات بپردازد و ترمیم کلی در حقوق آنان بدهد در اینصورت کارمندان دولت با دلگرمی و راحتی فکر مشغول انجام کارهای دولتی شده و نظم و ترتیب در دستگاه دولتی مشاهده خواهد شد موضوع مهم دیگری که خواستم تذکر دهم بحران‌های پی در پی اقتصادی است که در بازار تجارت مملکت بوجود آمده و در سالهای اخیر باعث ورشکست شدند عده زیادی از بازرگانان محترم گردیده البته بحران اقتصادی بازار در ایجاد توسعه سایر بحرانهای موجود منجمله بحران بیکاری و تعطیل کارخانجات و کارگاهها بی تأثیر نبود است باید گفت دولت تا کنون کوچکترین اقدامی برای ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا بعمل نیاورده است در اثر عدم کنترل دولتی با خارج شدن ارز کشور بمقدار فوق العاده زیاد اجناسی مرتباً وارد شده و می‌شود که مشابه آن بمقدار کافی و بیش از میزان مصرف کشور قبلا وارد و در انبارها انباشته شده است در نتیجه بعلت تنزل قیمت اجناس موجوده و عدم فروش آن خسارت زیادی به بازرگانان و فروشندگان دست آخر وارد می‌گردد. ورود دائم اجناس قاچاق بمملکت نیز در خرابی وضع بازار تاُثیر دارد بعلت بی ـ مبالاتی مأمورین قاچاق و یا شاید در اثر تبانی آنان با قاچاقچیان این دسته روز بروز جری تر شده‌اند و کالاهای قاچاق را کامیون کامیون وارد می‌کنند بطوری که در شماره روز پنج شنبه ۱۵ آذر ماه روزنامه اطلاعات درج شده بود کامیون حامل قاچاق در جاده کرج که دروازه مرکز کشور است ژاندارمها و پاسبانها را زیر گرفته و فرار کرده بود که بعداً توقیف شد بنده از اداره کل گمرک و مأمورین مبارزه با قاچاق سؤال می‌کنم که آیا در طور مسافتی که کامیون مزبور از مرز تا تهران پیموده مأموری وجود نداشته که کامیون مزبور را بازرسی نماید عمل قاچاق در مملکت بطوری عادی و بلا مانع شده و توسعه یافته که حتی عده‌ای از کسبه کسب و کار مشروع خود را ول کرده دنبال قاچاقچی گری می‌روند بطور که آقایان ملاحظه می‌فرمایند اغلب مغازه‌های لوکس و خرازی فروشی عمده لاله زار و بازار پر است کالاهای قاچاق ممنوع الورود که علناً و بدون پروا می‌فروشند هر مقدار سیگار قاچاق خارجی که بخواهید می‌توانی در خیابانها مرکزی تهران خریداری فرمائید اگر بمیزان فروش روزانه مغازه‌های خرازی فروشی مورد بحث که قسمت اعظم اجناس آنها قاچاق است رسیدگی کنیم معلوم خواهد گردید که روزانه بیش از چندین هزار تومان اجناس قاچاق بفروش میرسانند بعقیده اینجانب وظیفه حتمی اداره گمرک است برا حفظ احترام قانون و بهبود وضع بازار جلو هر گونه قاچاق فروشی اعم از عمده و خرده فروشی را بگیرد بدهی است خرده فروشان اجناس مورد بحث را از وارد کنندگان عمده قاچاق خریداری می‌کنند و رابطه دائمی بین آنها موجود است اگر خرده فروشی قاچاق اکیداُ ممنوع و عرضه آن قدغن گردد

طبیعی است از واردات عمده آن نیز خوب خود کاسته خواهد شد زیاد وارد کننده اجناس قاچاق بامید و اتکاء خرده فروش وارد می‌کند نمیدانم چرا آقای سرتیپ ضرغام که اینجانب شخصاً بکاردانی ایشان ایمان دارم باین قسمت وجه نمی‌کند موضوع دیگری که دامنگیر عده زیاد از هموطنان عزیز ما شده بیکاری است مرتباً عده‌ای باینجانب مراجع و کار می‌خواهند تا معاش خود را عائله شان را تأمین نماینده نمیدانم در جواب این بیکاران که در خواست مشروع می‌کنند چه بگویم نه کارخانه‌ای دارم که در آنجا بکار گمارم و نه آنان را در ادارات دولتی قبول می‌کنند متأسفانه بعلت تعطیل پی در پیز کارخانجات و کارگاههای مخصوصاً در آذربایجان روز بروز بر عده بیکاران افزوده می‌گردد در فعلا بحران بیکاری بصورت یک مسئله حاد در مقابل ما عرض اندام می‌کند که باید هر چه زودتر بفکر چاره اساسی باشیم بنظر اینجانب بدو طریق می‌توان بحران بیکاری را از بین برد اول تشویق و توسعه صادرات دوم منع ورود اجناس خارجی که مشابه آن در داخله کشور ساخته می‌شود در مورد تشویق توسعه صادرات متأسفانه دولت نه تنها کوچکترین قدمی بر نداشته بلکه بر عکس موانع زیادی نیز در راه صادرات مملکت بوجود آورده و می‌آورد برای مثال عین تلگرافی را که از صادر کنندگان و کشاورزان پنبه آذربایجان رسیده قرائت می‌کنم

(سازمان پنبه رونوشت جناب آقای مهندس اردبیلی نماینده محترم مجلس شورای ملی رونوشت روزنامه کیهان با اجرای منع صدور پنبه آذربایجان بخارج از کشور بعنوان اینکه کارخانجات پنبه خودکار نیست زارعین از بین رفته و متضرر خواهد شد تقاضای رسیدگی و اجازه صدور دارد از طرف زارعین و کشاورزان علمدار) دولت بجای تشویق صادرات که بهترین راه احیاء‌اقتصاد مملکت و رفع بحران بیکاری است میدان داده که کالاهای لوکس و بی مصرف خارجی بازار ایران را پر کنند در شهرستانها مخصوصاً در آذربایجان علاوه بر اینکه ورود اجناس خارجی کارخانه‌ها و کارگاهها را دچار تعطیل نموده خود اولیای دولت نیز در تشدید بحران مستقیماً مؤثر هستند چندی قبل عده‌ای از مدیران کارگاههای خیاطی و کفاشی و سایر صنایع دستی و ماشینی آذربایجان شکایت نموده بودند مأیوس و کفش دوخته مورد نیاز افراد و کارکنان ادارات لشگر و کشوری آذربایجان منجمله پلیس و ژاندارمری که سابقاً در تبریز تهیه می‌شد اکنون در مرکز تهیه و ارسال می‌گردد این موضوع سبب بیکار شدند هزاران نفر کارگران کارگاههای مورد بحث شده بااینکه در این موضع چندین بار بآقای نخست وزیر نوشته شده متأسفانه تا کنون کوچکترین نتیجه حاصل نگردیده است .(خرازی ـ آقا مهندس اردبیلی جلوی قاچاق را باید رد مرز گرفت نه در تهران) در مورد صادرات دولت باید بگوید بدانیم که از ابتدای زمامداری ولی تاکنون بمیزان صادرات کدامیک از اقلام صادراتی کشور افزوده شده است بنظر اینجانب بهترین راه تشویق صادرات حذف مالیات بر صادرات و رفع موانع موجوده و فراهم آوردن هر گونه تسهیلات و شرائط مساعد برای صادر کنندگان است در مورد منع ورود کالاهای خارجی که مشابه آن در داخله ساخته مشود دولت با علم باینکه این موضوع بهترین وسیله احیاء صنایع کشور است کوچکترین اقدامی نکرده و بطوری که آقایان ملاحظه میفرمائید همه بازار پر است از این قبیل اجناس برای مثال بین ۵۰ مغازه پارچه فروش خارجی حتی یک مغازه فروش وطنی بچشم نمی‌خورد خداوند روح اعلیحضرت فقید رضا شاه کبیر را قرین رحمت خود فرماید که با منع ورود پارچه‌های ابریشمی و پشمی و نخی خارجی کارخانجات چالوس و اصفهان و آذربایجان را احیاء کرده بود صد افسوس که در اثر سهل انگاری دولت‌ها اکنون مجدداُ انواع پارچه‌های ابریشمی و پشمی و نخی بازار مملکت را پر کرده و موجب کساد بازار پاچه‌ای داخلی شده است چندی قبیل از طرف دولت اعلان سه رنگی بر درو دیوار بدین مضمون چسبانده بودند (کالاهای ایرانی بخرید تا چرخهای مملکت سریعتر و بهتر بگردد)

دولت بجای این قبیل تظاهرات اگر بطور مصمم از ورود کالاهای خارجی بجلوگیری نماید و کالاهای ایرانی را بطور وفور در دسترس عامه قرار بدهد و کمکهای و شرایطی برای صاحبان کارخانجات داخلی فراهم آورد که بتوانند جنس خود را مرغوبتر سازند همه کس کالای ایرانی را خواهند خرید اکنون از سلامت سر دولت‌ها بازار کشور بصورت یک بازار مکاره بین المللی در آمده است از هر رقم جنس خارجی که بخواهید بمقدار وفور در بازار یافت می‌شود برای مثلا میزان واردات اتومبیل‌ها آخرین سیستم بمملکت بطور سرسام آوری بالا رفته و همه ماهه بطور متوسط در حدود یکهزار دستگاه انواع اتومبیل ا وارد می‌شود بطور که ملاحظه میفرمائید شهر تهران بصورت یک گاراژ و توقف گاه انواع اتومبیلها و یا بهتر بگوئیم بصورت یک نمایشگاه بین المللی اتومبیل‌ها در آمده است مثل این که ما تعهد نموده‌ایم در هر نقطه‌ای از جهان حتی افریقای جنوبی هم اتومبیل بسازند خریداری کنیم در اثر ازدیاد تعداد ماشین‌ها عبور از همه خیابانها ی پایتخت دشوار گردیده است اینجانب از آقایان محترم سؤال می‌کنم برای یک ملت لخت و گرسنه که اکثریت آنها شبها گرسنه می‌خوابند و نان سیر نمی‌خورند این همه ماشینهای آخرین سیستم گران قیمت چه لزومی دارد؟ اگر دولت تسهیلاتی فراهم نماید که بجای اینهه اتومبیلها لوکس و بی مصرف ماشین آلات کشاورزی و صنعتی و مولد ثروت وارد کشور گردد تا چه اندازه در پیشرفت و توسعه کشاورزی و صنعت کشور تأثیر نخواهد نمود. انتظار دارم دولت با توجه بتذکرات اینجانب برای تأمین رفاه و آسایش ملت ایران رفع بحران بیکاری و بهبود وضع اقتصادی و کشاورزی مملکت و تشویق صادرات و عمران و آبادی شهرستانها اقدامات مؤثری بعمل آورده البته مطالب بسیار مهم دیگری هم هست که بعلت ضیق وقت تذکر آنها مقدور نمی‌باشد انشاءالله در نطقهای بعدی مفصلا بعرض ساحت مقدس مجلس شورای ملی خواهم رسانید .(احسنت، احسنت)

رئیس ـ آقای مهدی ارباب

مهدی ارباب ـ بنده امروز نیز تابلو را که دیدم دیدم جای اسم نویسی برای قبل از دستور خالی است و برای این که آقایان را بی دردسر نگذاشته باشم (صحیح است) یک تذکراتی بخاطرم آمد که بعضی آقایان محترم میرسانم اخیراً متوجه شدم سازمان برنامه مطالعات مقدماتی عمرانیش را در اکثر نقاط انجام داده حالا وقتی است که دستگاههای اجرائی وظیفه خودشان را انجام دهند (محمد علی اقبال ـ مطالعات اشتباهی بوده) یکی از دستگاههای اجرائی مخصوصاً در ناحیه‌ای که بنده افتخار نمایندگی آنرا دارم بنگاه مستقل آبیاری است که آنچه از سازمان برنامه نوشته می‌شود که آقای مطالعات شما راجع بسد قشم راجع بدیوار ساحلی میناب چه کردید دیوار ساحلی بندر عباس را چه کردید حتی بآن دستگاه جواب هم نمی‌دهند فصل هم منفضی می‌شود اگر در این فصل یک اقداماتی در جنوب برای کارهای عمرانی نشود عده دیگری مهاجرت می‌کند و کارهای عمرانی هم در صورتیکه بخواهند اجرا شود باز یک سال بتأخیر می‌افتد اینست که استعداد می‌طلبم از آقایان محترم که اقدامی بفرمائید کمکی بفرمائید این دستگاههای اجرائی در جنوب کشور که همه آقایان مطابق قانون اساسی وکیل آنجا هستید اجرا بشود کار فوری

+را بکند و این بودجه‌های هنگفت ما بیهوده تلف نشود و یک نتیجه‌ای برای مردم وامید مردم بوجود بیاید (صحیح است) دیگر از مقام ریاست استدعا می‌کنم در تشکیل کمیسیون تحقیق امر اکید و دستور کافی صادر بفرمایند که زودتر این کمیسیون تشکل بوشد سؤالاتی که آقایان نمایندگان از دولت کرده‌اند بآنجا رجوع گردد هر کدام موجه باشد رسیدگی و تکلیف خاطی را زودتر معین نمایند (صحیح است)(پرفسور اعلم ـ این یکی صحیح است) اینجا راجع بامر قاچاق و وظایف گمرک صحبتی بمیان آمد اطلاعاتی که بنده دارم اینست که آقای سرتیپ ضرغام حداکثر اهتمام خود را کرده و می‌کند (صحیح است) منتهی تمام اختیارات با ایشان نیست قواعد و مقرراتی وضع می‌شود که ببسط قاچاق کمک می‌کند آن تقصیر گمرک نیست عوامل دیگی هم وجود دارد که اینجا جای گفتنش نیست که آنها ببسط و توسعه قاچاق کمک می‌کند (اقبال ـ بفرمائید) و اگر وظائف و اختیاراتی که بوسیله گمرک باید انجام بوشد تصویب بشود شاید وضع بهتری پیدا کرند ولی تنها گمرک نیست مشکلات یکی دو تا نیست مقرراتی وجود دارد که بتوسعه قاچاق کمک می‌کند (مهندس اردبیلی ـ عوض اینکه قاچاق را در صد حد جلوگیری کنند تا پشت دروازه طهران می‌رسد)

۳- طرح و تصویب سه فوریت و اصل طرح پیشنهادی راجع باصلاح بنده ‹‹ج ››ماده ۱۱ قانون برنامه عمرانی هفت ساله دوم

رئیس ـ وارد دستور می‌شویم طرحی رسیده است بقید سه فوریت که قرائتی می‌شود

(بشرح زیر قرائت شد)

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی طرح قانونی زیر را بقید سه فوریت تقدیم و تقاضای تصویب آنرا داریم

ماده واحده ـ قسمت اول از بند ج ماده ۱۱ قانون برنامه عمرانی هفت ساله‌دوم کشور مربوط بانتخاب هیئت نظارت سازمان برنامه مصوب هشتم اسفند ماه ۱۳۳۴ بشرح زیر اصلاح می‌شود: هیئت نظارت سازمان برنامه مرکب از هفت نفر عضو خواهد بود که سه نفر از آنانرا مجلس سنا از میان فهرست نه نفری و چهار نفری دیگر را مجلس شورای ملی از میان فهرست دوازده نفری دیگر که از طرف دولت پیشنهاد می‌گردد بطریقی که قانون برای انتخاب مستشاران دیوان محاسبات مقرر داشته برای مدت دو سال انتخاب می‌نماید الی آخر ماده دکتر مشیر فاطمی. ابتهاج. بهبهانی. مرتضی حکمت. اقبال. بیات ماکو. سراج حجازی. عماد تربتی. باقر بوشهری. مهندس هدایت امیر نصرت اسکندری. عزیز اعظم زنگنه. بزرگ نیا مهندس سلطانی. عمیدی نوری. مهدوی. علامه وحیدی. جلیلی. ثقه الاسلامی و چند امضای دیگر

رئیس ـ فوریت اول مطرح است (گفته شد ـ مخالفی نیست) آقایانی که با فوریت اول موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد فوریت دوم مطرح است آقای دکتر دادفر مخالفید ؟(دکتر دادفر ـ بلی) بفرمائید

دکتر دادفر ـ بنده با فوریت این طرح مخالفم بدلیل اینکه معتقدم باین که اصول قانونگذاری باید روی قاعده و اصل معینی باشد و آن این است که در هر طرح و هر لایحه باید بحد کافی مطالعه بشود قانون سازمان برنامه بعقیده بنده از قوانینی است که اصولا مواردی در آن گنجانده شد که با قانون اساسی مطابق نیست و درد آن قانون باید تجدید نظر شود از دو حال خارج نیست یا اینکه اختیارات مجلسین در انتخاب نظار برنامه طبق اصل ۴۶ قانون اساسی مساوی است یعنی همان اختیاری را هم مجلس سنا دارد (چند نفر از نمایندگان ـ اینطور نیست) پس این اصلاحی که شده اشکال دارد (همهمه نمایندگان) اگر مجلس سنا حق ندارد مطابق قانون اساسی پس عنوان این ماده باین ترتیب موردی ندارد. بنابراین بنده برای حلاجی این مسئله و برای رفع تناقص سایر قسمتهای قانون برنامه که در دورة هجدهم تصویب شده پیشنهاد می‌کنم که این طرح در کمیسیون مطرح بشود تا بنده و آقایان دیگر نظریات خودمان را بگوئیم که طرح تصویب بشد که بعداُ تجدیدی نظری در دوره دیگر نخواسته باشد و بنده عقیده دارم که هر طرح و قانونی باید با مطالعه کافی انجام بشود و یک مسئله‌ای به این اهمیت نباید بدون بحث کافی تصویب بشود و به این دلیل با فوریت این طرح مخالفم

رئیس ـ آقای مهندس هدایت

مهندس هدایت ـ عرض کنم آقایان نمایندگان محترم مستحضر هستند که بعد از آنکه کمیسیون همکاری با مجلس سنا را از شعب انتخاب فرمودند و بعرض آقایان رسیده در آن کمیسیون همکاری توافق شد و بنظر من خوب توافق شد که نظار سازمان برنامه چهار نفر از مجلس شورای ملی و سه نفر از مجلس سنا انتخاب شوند (صحیح است) این یک حقی است که مجلس شورای ملی دارد و باید این حق را داشته باشد و مسجل بشود بنابراین حالا که دولت در صدد است تجدید انتخاب هیئت نظار را برای اینکه دوران مأموریت آنا سر آمده است پیشنهاد کند و این توافق از طرف کمیسیون همکاری مجلس سنا که خود آقایان انتخاب فرمودید بعمل آمده بنابراین بکمیسیون فرستادن یعنی چه (پرفسور اعلم ـ همان کمیسیون بوده) بعلاوه مطلبی را فرمودید که اینجا باید بنده تذکر بدهم و آن اینست که جناب آقای دکتر دادفر جنابعالی پشت تریبون نباید مطالبی را به فرمائید که حق مجلس شورای ملی است و ما این حقی که داشتیم گرفته‌ایم و من استدعا می‌کنم امروز این طرح را تصویب بفرمائید که کار تمام شود و کار دولت معطل نماند (سعیدی ـ ایشان وارد نیستند چطور نظار طرفین مساوی است ؟)

دکتر دادفر ـ بنده از ماده ۸۲ استفاده می‌کنم

رئیس ـ اینجا موردی ندارد دکتر دادفر ـ سوء تفاهمی ایجاد شده باری آقایان بنده نگفتم که مساوی باشد.

رئیس ـ رأی گرفته می‌شود بفوریت دوم آقایان موافقین قیام بفرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد فوریت سوم مطرح است مخالفی نیست؟ (گفته شد خیر) رأی گرفته می‌شود بفوریت سوم آقایان موافقین قیام کنند (اغلب برخاستند) تصویب شد حالا بخود اصلاح پیشنهاد رأی گرفته می‌شود آقایان موافقین قیام بفرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد برای تصویب بمجلس سنا فرستاده می‌شود

۴ ـاخذ رأی برای انتخاب سی نفر جهت عضویت دیوان محاسبات

رئیس ـ انتخاب اعضای دیوان محاسبات شروع می‌شود آقای عماد تربتی تمنا می‌کنم تشریف بیاورید (در این موقع آقای رئیس صندلی ریاست را ترک کردند و آقای عماد تربتی

(نایب رئیس) ریاست جلسه را بعهده گرفتند)

نایب رئیس ـ شروع می‌شود به انتخاب سی نفر جهت عضویت دیوان محاسبات قبال سه نفر بقید قرعه برای نظارت در استخراج آراء معین می‌شود

(اقتراع بعمل آمد آقایان: دکتر عمید خسرو قبادیان و بیات ماکو تعیین شدن

نایب رئیس ـ آقایان نظار تشریف بیاورند آقایان جلیلی و سعیدی هم از هیأت رئیسه جهت نظارت معین می‌شوند

(اسامی آقایان نمایندگان ترتیب ذیل بوسیله آقای جلیلی (منشی) اعلام و در محل نطق اخذ رأی بعمل آمد)

آقایان: مشایخی. سراج حجازی. ابتهاج. دکتر جهانشاهی. بهبهانی. پر فسور اعلم. قوام. مهندس اردبیلی. زنگنه. باقر بوشهری. سلطانی دکتر دیبا. یارافشار. سرتیپ صفاری. افخمی. خزیمه علم. دکتر عدل. سعدی مهدوی. موسوی. فضائلی. مهندس هدایت. محسن اکبر. بهادری. عباسی. حشمتی. جلیلوند. دکتر وکیل. رام بد. هدی اقبال. دکتر شفیع امین. بزرگ نیا. دکتر فریدون افشار. خرازی. اردلان. دهقان. دکتر رضائی. ارباب. دکتر عمید. بیات ماکو. قیادیان. جلیلی. کورس. فخر طباطبائی. کیکاوسی مهندس دهستانی. بور بور. علامه. دکتر حکمت. توماج. دکتر نیرومند. بورمند. مهران. دکتر مشیر فاطمی. دکتر نفیسی. فولادوند دکتر اسدی. شادلو. کدیور. قرشی. دکتر ضیائی. مسعودی. پردلی. دکتر دادفر. احمد طباطبائی. دیهیم. بزرگ ابراهیمی. عامری نصیری. دکتر آهی. عرب شیبانی. مرتضی حکمت. آقایان. کشکولی. استخر. عبدالله دشتی. دکتر امیر اصلان افشار. گیو. فرود اخوان. ثقه الاسلامی. شادمان. سعیدی

(مهره‌های تفتیشیه و آراء شما شده نتیجه بقرار زیر بود) مهره تفتیشیه ۸۴ اوراق رأی ۸۵

نایب رئیس ـ آراء‌را مخلوط نموده یک رأی را باطل کنید

(یک ورقه رأی خارج و باطل شد)

نایب رئیس ـ چون سی نفر باید انتخاب بشوند و استخراج آراء در جلسه مشکل است بنابراین آقایان نظار در خارج خواهند کرد و در جلسه بعد بعرض مجلس خواهد رسید

۵- تعیین موقع و دستور جلسه بعد ختم جلسه

نایب رئیس ـ جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز سه شنبه دستور اول سؤالات و بعد لوایح موجوده

(مجلس پنجاه دقیقه پیش از ظهر ختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی رضا حکمت